BNH L TRO NGC D DY THC QUN (GERD : GASTROESOPHAGEAL REFLUX DISEASE)

BNH L TRO NGC D DY THC QUN (GERD : GASTROESOPHAGEAL REFLUX DISEASE)CHUYN BSCK IICHNG CH HNG THANH QUN

BS.L THANH TNG

Ngi hng dn khoa hc: BSCK II. V Lm PhcPGS.TS. Nguyn T Th1

T VN

Bnh l tro ngc d dy thc qun (GERD) l hin tng tro ngc ca dch v d dy vo thc qun gy nn nhng biu hin trn lm sng. y l mt bnh l thng gp nht thc qun.[1],[10]. Trong mt bi vit c ng trn t Asher Winkeltein(1935), gii thiu v lu mt thut ng gi l vim thc qun pepsin. Bi vit ny m t kh r v cc triu chng lm sng ca nhiu bnh nhn c ngh l vim thc qun th pht do hin tng tro ngc ca HCl v Pepsin. Mt vi nm sau , tro ngc d dy thc qun c coi l ng ngha vi hin tng thot v khe (hiatal hernia ) gy ra mt s nng rt gp mt s bnh nhn c phu thut sa cha cc thng tn c honh.T VN

1950 Berenberg v Newhauser m t GERD, sinh l v c ch, tuy vai tr ca c vng thc qun di ( LES) cn hiu bit rt hn ch. 1958 Berstein v Backer dng X-Quang chn on GERD1962 Ngi ta bt u p dng ni soi mm trong chn on GERD 1986 Wiener dng phng php o pH thc qun trong 24 gi , qua hn 20 nm y vn l test tiu chun chn on GERD. 1989 Meltzer, Mosher v Jackson m t gii phu hp, vim, lot thc qun qua ni soi , tuy ngi ta vn cha hiu ht nguyn nhn ca GERD.[1]

T VN

Theo dng pht trin ca y hc, trong nhng nm gn y nh nhng tin b vt bc ca k thut, khoa d dy rut (Gastroenterology) vi nhng u im ca phng php ni soi thc qun sinh thit, o pH thc qun, o p lc ng tiu ha (gastrointestinal manometry), chp lp lnh (Scintigraphy), chp thc qun c ung thuc Barryt gip cc nh sinh l hc nghin cu v a ra nhng hiu bit mt cch chc chn hn v bnh l tro ngc d dy thc qun.

T VN

Theo cc y vn trn th gii t 3 thp k nay tro ngc d dy thc qun (GERD) c coi l bnh l mang tnh ton cu v t l bnh gia tng nhanh v tnh cht rt phong ph ca bnh hc. Tro ngc d dy thc qun khng cn khu tr trong chuyn ngnh Ni tiu ha m lin quan n nhiu chuyn ngnh. c bit trong TMH chim mt v tr rt quan trng, hin cn ph cp hn l trong Ni khoa.GERD khng cn l mt hi chng, mt bnh m tr thnh mt chng c bn trong bnh hc Tai Mi Hng. Nu nh trc y GERD ch yu gp cc nc pht trin u-M, trong nhng nm gn y t l gp cc nc chu cng tng ln nhanh chng. T VN

Theo thng bo ca Droomann (Tp ch Gastroenterology 1997) s lng bnh nhn b lot,ung th d dy c xu hng gim dn th ngc li GERD li c xu hng tng ln, nhiu nc chu u chim ti 20% trong tng dn s. Theo bo co ca Markowa, cng tp ch trn (1998); Singapore,n , bnh cng chim ti 20% dn s. Theo Kwong Ming Fock (Singapore) th sang nhng nm u ca thin nin k ny nhiu nc chu t l bnh ang tng nhanh v c th vt c cc nc chu u- M. [2],[12], [14].

T VN Vit Nam cng t nhng nm 2000 tr li y, GERD thng c nhc n:1999 GS.V Tn c pht biu cnh tnh vi cc thy thuc TMH v Hi lu d dy- thc qun ti Hi ngh khoa hc ngnh Nng, BS.Hunh Khc Cng trnh by kh y v triu chng v iu tr bnh. Ng Ngc Lin trong tp ch Tai Mi Hng 2-2000 bc u tng kt v GERD tr em vi xut t mi Ho ngang l triu chng in hnh bnh tr em. Tp ch TMH 3/2004- Ng Ngc Lin v Ng Thy Nga nu 42 trng hp GERD ngi ln vi c im ch c 14.28% c lot d dy t trng, c n 16.6% khng c b vim lot d dy. Gn y qua theo di trong cc bui hi chn GS hng tun ti Bnh vin Trung ng thy bnh khng ch gp thnh ph m cng thng gp c nng thn, min ni, gp mi la tui: ngi lao ng cng nh tr em, ngi gi[4]. GERD t 30 nm nay c chnh thc cng nhn l mt bnh (Gastro-Oesophageal Reflux Disease), khng ch l hi chng nh trc y nu trong y vn, chn on bnh nn r bnh tro ngc d dy thc qun hay GERD.[1], [2],[8], [10].TNG QUAN V BNH L TRO NGC D DY THC QUNCc vn c bnV nh ngha GERD trong y vn th gii cng cha tht thng nht v tnh a dng ca triu chng v tn thng. Xin nu y nh ngha c coi l c bn: GERD l bnh do thnh phn dch d dy tro ngc ln qua thc qun gy ra cc triu chng v tn thng ng tiu ha v h hp trn; khng nht thit c tn thng d dy thc qun[1],[2],[8].

Cc vn c bnThc qunV gii phu: l ng c, nim trn thng vi hng ming (qua ming thc qun), di thng vi d dy (l tm v) trong lp c chim b dy ch yu (1,5-2,5mm) vi c vng trong, c dc ngoi; 1/3 on trn l c vn, 2/3 di l c trn- lp nim mc ch dy 0,5-0,8mm l biu m ph khng sng ha, di l m lin kt c nh, c lp m gm si keo, chun, cc nang, tuyn. Lu c vng hay c tht on di thc qun dy hn r rt vi 2 l: l c honh v l tm v.

Cc vn c bnV chc nng sinh l: 2 chc nng c bn+ Nhu ng thc qun: l hot ng c bn ca nut a thc n, ung v nc lt xung d dy. Nhu ng ca thc qun c chi phi bi thn kinh giao cm (t dy thn kinh X)[1], [6].+ Chc nng co tht: thc hin bi c tht trn di khong 2-3cm c p lc cao nht trong lng thc qun t 40-100mmHg. Khi nut c tht dn ra trong 0,2 giy v lm p lc trong thc qun gim i, trng thi ny c gi nguyn trong thi gian 1 giy thc n i qua, ri xung. C tht di bnh thng lun c p lc cao hn p lc. Khi nut c tht di gin ra trong thi gian 2 giy v gi nguyn trong thi gian n 5 giy.

C tht di thc qun (LES)

Sinh l bi tit ca d dyCc tuyn tit ca d dy c 4 loi t bo:T bo thnh hay cn gi l oxyntic cells tit HCl v yu t ni tiT bo chnh tit Pepsinogen.T bo G, tit Gastrin T bo nhy tit cht nhy (mucus) gm 95% l nc v 5% l glycoprotein gi Bicarbonat duy tr bc thang nng pH, bo v nim mc d dy. Vic iu ha bi tit HCl ca t bo thnh l do histamin, acetylcholin v gastrin thng qua knh H+ /K+ - ATPase ( bm proton)Vai tr ca Acetylcholin Vai tr ca Prostaglandin [2]Cc vn c bnT nhng hiu bit v gii phu, sinh l trn cho thy c ch bnh sinh ca GERD qua 2 yu t: 1. Yu t bo vm bo cho thnh phn trong lng d dy khng tro ngc ln bao gm: C tht ca thc qun m ch yu l c tht di gi cp lc trong lng thc qun lun cao hn p lc trong d dy. C tht ny bnh thng khng t gin m gi cho lng thc qun kn, khi nut thi gian gin khng ko qu di (c khong 15-30 pht phi nut mt ln ngay c khi ng)L c honh, l tm v phi c ng kht, c khi p lc trong d dy,trong bng tng ln. Nc bt phi c tit y v kp thi to trn cho nhu ng cng nh c tht ca c.

H.3 Cc nguyn nhn lm tng nguy c GERDRi lon clearance thc qun Cc vn c bn2. Cc yu t tn cngL cc yu t lm cho cc thnh phn trong d dy d b tro ngc ln bao gm:+ C tht di C nhiu yu t nh hng n c n c tht di, theo mt s ti liu ghi nhn l c ch chnh gy ra GERD trong ng k y l: [ 6], [13]+ Yu t lm tng trng lc + Yu t lm gim trng lc + p lc trong d dy + p lc trong bng C th tm li: c ch GERD l s mt cn bng gia yu t bo v v yu t tn cng; c th l GERD xut hin khi cc yu t bo v b suy gim v yu t tn cng tng ln.

Cc yu t thun li bng di y l tp hp 3 ti liu cng nghin cu v GERD nhng khc bit c v thi gian, a im v ni dung. Cc s liu ca L Vn Dng ly trong lun n Ni tiu ha-2004 v cc bin php chn on. Nebel Howard l cng trnh nghin cu cng ng trn mt s lng ln v GERD M - do ch cho khi nim xut vn , qua cho thy:Vim/lot d dy t trng l yu t chim t l cao nht 76% (theo Nebel Howard). Trong nghin cu ca Ng Ngc Lin thc hin 105/150 soi d dy trong ch c 75 trng hp c b tn thng d dy vi t l 28 trng hp c lot, cc trng hp cn li l vim, xung huyt, c trt nng; HP (+) chim 32 trng hp trong 14 ca ch c vim, trt nng d dy. V sinh hot ung bia ru thng xuyn Nebel Howard gp ti 38%, Ng Ngc Lin gp kh thp 12%, trong khi ung sa trc khi i ng ti 27%, cng lu t l t em ca chng ti chim ti gn 40% s lng GERD. Cc yu t thun li gy GERD

Cc yu t thun liYu t gia nh ngy nay c c bit lu , trong khi M chim n 32% th nc ta c 2 cng trnh u ch l 10%.V vn stress theo Ng Ngc Lin gp 17.2% GERD trong stress th cht (10.6%: ch yu lm nh, c ngi thn mt) stress tm thn(6.6% ch yu do mu thun trong gia nh a ti).[1] Stress, t th nm ng, bo ph, mang thai, thuc l, dc phm, ch n, yu t gia nh l nhng yu t thun li a ti GERD.

Tm liQuan h thn kinhV mt thn kinh hng c chi phi bi m ri hng. m ri hng ny nm xung quanh hng c hnh thnh bi s kt hp ca cc nhnh ca 3 dy thn kinh s IX, X,XI. Trong 3 dy ny, dy X ng vai tr ch yu. N va l thn kinh cm gic, va l thn kinh vn ng, v cng l thn kinh thc vt chi phi t hng, thc qun, bao t vi rut qua m ri dng. Ngoi ra dy thn kinh X cn c quan h mt thit vi tim, phido , nhng ri lon bnh l bao t-thc qun thng hay vang di n hng, n phi, n tim nh chng ta thy trong bi ny.

Khi qut v c im dch t hc ca GERDGERD l mt trong nhng bnh l quan trng ca iu tiu ha hin nay ht sc ph bin gy nh hng n cht lng cuc sng, gy ung th thc qun v l mt bnh ang tng nhanh trong cng ng.Theo cc s liu thng k th t l b GERD ang tng nhanh ty thuc vo tng quc gia v vng lnh th, mt s ghi nhn v t l mc bnh nh sau:Chu u v Bc M: 20- 30%+ Phn Lan: 30%+ Php: 27.1%+ Thy in: 25%+ Bc M: tnh theo ngy l t 4-7%, theo tun 14-30%, theo thng l 15-44% Chu hin nay cng c t l mc GERD tng ln ng k do thay i li sng, ch n cng nh l kh nng pht hin.

Khi qut v c im dch t hc ca GERD

nngT l mc bnh trong 3 thng (%)Khi qut v c im dch t hc ca GERDCc triu chng ngh ti GERD ph bin: + ngi ln trong dn s M 40% ghi nhn c chua hng thng v 18% ghi nhn hng tun. GERD ang tng dn v theo s tng dn ca tui tc.Lu rng t l hin mc dao ng khc nhau gia cc vng trn th gii,do hiu bit v tnh trng bnh v kh nng pht hin. Di 50% bnh nhn i khm bnh v cc triu chng tro ngc c vim thc qun. Qua ni soi, 10% c ri lon c tht di lnh tnh, v Barrett thc qun chim 3-4%. [14]Khi qut v c im dch t hc ca GERD

CHN ON

1. Chn on lm sngHi bnh v khai thc tin sDa vo bng cu hi cc ch s tro ngc RIS Da vo PPI test2. Chn on Cn lm sngChp thc qun c ung thuc Barryt o p lc thc qunTest BersteinNi soi thc qun v sinh thito pH thc qunChp lp lnh (Scintigraphy)

Chn on lm sngDo nhng hn ch v chn on cn lm sng nn vi GERD chn on lm sng mang gi tr c bit vi GERD trong TMH v tr em vi mt s vn c bn sau:Cc triu chng lm sng: ca GERD rt phong ph v a dng, trong Ni khoa Nebel v Johnson a ra cc triu chng chnh v t l gp nh sau:+ Ho ko di, nhiu m hay gp nht: 30-52%.+ Nng rt sau c: 35-50%.+ Ho cn, khi nm: 20-38% + chua nhiu ln: 18-32%.+ Nut vng, nghn, au vng ngc tng lc 10-20%.

Chn on lm sngTrong TMH cc biu hin ca GERD cn phong ph v a dng hn, s khc bit theo la tui c bit tr em v ngi ln cng r rt. Theo kinh nghim ca Gio s Ng Ngc Lin c th sp xp cc triu chng thng gp theo tn s:[1] Ho ngang (ho khi nm), thnh cn.Ho v m, nhiu m, ko di, khng ht hn.Ho l triu chng thng gp nht chim trn 70%, lu ho ngang v m cng l triu chng c sm nht Hi chng cc hn Lon cm hng

Chn on lm sng hi, chua nhiu Tc, nng c khi au vng c, nu b lu cm gic trn lan xung c vng ngc trn.Khn ting tng lc, tng t, r vo sng khi ng dy, gp ngi khng lm ngh ni nhiu, khng c tn thng thanh qun.C nhiu m, nhy hng, vm phi khc nh lun m khng c cc triu chng ca vim xoang mn hay vim Amian, vim hng mn. tai tng lc gp trn 20% cc trng hp. Cc trng triu chng trn thng gp phi hp vi nhau, c n 50% cc trng hp gp 3 n 4 triu chng v trn 25% gp cng lc 5 triu chng nu.

Chn on cn lm sngMt trong nhng kh khn trong chn on cn lm sng l cho n nay cha c mt bin php chn on cn lm sng no c coi l c gi tr chun trong chn on, di y l cc phng php c p dng: Chp thc qun c ung thuc Barryt nhm pht hin:+ Cc nhu ng bt thng trong khi nut: kh xc nh c chun xc v cc nhu ng bt thng ca thc qun cng khng phi l du hiu bt buc, thng gp.+ Cc tnh trng gin thc qun, thuc cn quang xung qu nhanh, c bit on di thc qun c ngha ngh ti GERD.+ Cc co tht, cht hp cng l gi quan trng, nhng cc co tht, cht hp, so li on trn thc qun cng gy triu chng nut vng, nghn m khng c GERD. Vakil N. c gii thiu mt trng hp hn hu qua chp thc qun pht hin mt d vt nm ngay l tm v lm cho c tht tm v hn ch, l lun c m a ti GERD.

o p lc thc qun

y l phng php o gin tip s hot ng ca thc qun bng cch ghi s thay i p lc trong lng thc qun bng sonde c bit c 3 nng v 3 l thng 3 mc khc nhau c ni vi my vi tnh. N cho php chn on nhng ri lon vn ng ca thc qun v c s dng ch yu trong nghin cu. u sonde c a vo d dy o p lc d dy khi th ra. Sau ko sonde ln ngang tm c vng di (tm v) khi c sit v dn, phi o 2 m, m bng v m ngc. Tip tc ko sonde ln ming thc qun o p lc c vng trn. Nhng s p lc c my tnh thu nhn, x l v trnh by di dng biu , v l thuyt nu p lc 30 ln), nhng nhiu trng hp Barrett thc qun li khng gy GERD. Theo Hirota trn 40% bnh nhn GERD khng c hnh nh vim thc qun trn ni soi.C th coi ni soi ch c gi tr 50% trong chn on GERD. Ni soi thc qun cn gip chng ta theo di kt qu iu tr GERD.

Ni soi thc qun v sinh thit

o pH thc qun:

o pH thc qun l thm d chc nng chnh c tnh quyt nh c xem l tiu chun vng trong chn on GERD nhng kh tn km v trang thit b my mc v mt nhiu thi gian. My gm c que thng (sonde) c in cc bng thy tinh hoc bng antimon ni vo my x l vi tnh. Kt qu c a ln mn hnh monitor hoc in ln giy.C 3 phng php o pH thc qun ty theo thi gian o:o trong vng 15-30 pht khi i (Tuttle & Grossman): Kt qu c GERD nu thy pH tt xung di 4 t nht 2 ln trong 30 pht.o trong vng 3 gi ngay sau khi n (Glamiche v Coll): Gi u bnh nhn ngi, gi th 2 bnh nhn nm, gi th 3 cho bnh nhn ngi tr li. Kt qu c tnh theo ch s Kaye:+ Hi lu ngi bnh thng 90 ch s Kaye.

o pH thc quno trong 24h lin tc (Dent, Dodds, Friedman): phng php ny chnh xc hn hai phng php trn nhng yu cu phi nhp vin. o lin tc sut trong 1 ngy v 1 m.

o pH thc qunHi lu dch v c coi nh l bnh thng nu:+ S lng nhng t hi lu trn 5 pht xy ra khng qu 3 ln/24h.+ T l thi gian pH xung di 4 khng ko di qu 4% ca tng thi gian ng soi nm trong thc qun.+ Tng s ln tro ngc dch v 80%)+ Vim thanh qun, vim hng mn (52%) + X-so hp h thanh mn (78%) + Ung th thanh qun + Vim mi-xoang mn + Hi chng ngng th trong gic ng (OSAS) +Vim tai gia tit dch: ngi ta tm thy pepsin/pepsinogen trong dch tai gia (Harvey Mcconnell MD. & Jeff Parson. the Lancet 2002) + Gn y cn kin cho rng hi chng t t tr con c lin quan vi GERD [6] Bin chng mun ca GERD

IU TRMc tiu ca iu tr GERD:- Gii quyt ht tro ngc- Ci thin cht lng cuc sng- Lnh tn thng- Phng nga, chng ti pht vim thc qun v cc bin chng ca bnh tro ngc.

IU TR NI KHOA

Ngy nay n thng nht iu tr GERD, c trong TMH, vi cc thuc c ch bm proton (PPI proton pump inhibitor) l c bn, PPI lm c ch s hnh thnh tit acid ti cc t bo ca d dy. Omeprazole l dc phm c dng ch yu trong iu tr GERD, ph cp nht trn th gii v c nc ta t lu nayIU TR NI KHOA

Prokinetic: thuc iu chnh nhu ng H2RA: thuc c ch receptor H2 IU TR NI KHOANhiu cng trnh cho thy biu hin ca GERD trong TMH:[1][2][14][17]Omeprazole c tc dng tt vi GERD c triu chng, tn thng hng hay thanh qun, Wakil N. v Wong thy vi cc trng hp c ho cn, ko di, ho ngang, ring Omeprazole cng lm gim ht ho, ch khi c cc hnh nh ca vim ph qun, vim phi mi cn n khng sinh h tr.Trong cc trng hp c cc triu chng ca GERD m khng c cc tn thng c th thc qun, d dy: Omeprazole ch cn dng ti thiu 20mg/ngy trong 2-4 tun.IU TR NI KHOATrong cc trng hp GERD c tn thng vim, lot d dy liu hng ngy nn l 40mg, Omeprazole chia 2 ln hoc 1 ln vo ti sau khi n 1 n 2h.Thi gian iu tr cn ko di 4-8 tun. Kinh nghim bn thn cho thy: thng sau 5-10 ngy cc triu chng gim i r rt hoc gn ht hn nhng nu ngng thuc, vi ngy sau cc triu chng li tr li do cn gii thch r cho bnh nhn v thi gian iu tr ko di, lin tc.C th thay Omeprazole bng Nexium vi u im ch cn dng mt vin 20mg/ngy trong 1-2 tun (theo Lin L.Professional on GERD) nhng v Nexium t hn hn Omeprazole nhiu ln nn tng kinh ph iu tr cao hn r rt. MEGA c a ra Limzer vi 2 thnh phn l Omeprazole 20mg + Domperidone 30mg c tc dng iu chnh vn ng d dy v lm tng trng lc c tht thc qun di, vi u im ch ung 1 vin limzer /ngy; Domperidone tc dng ko di (7.5 h) d dy nn c tc dng tt trong cc trng hp c chua hay hi, y bng, khng cn dng thm Kremils hay Motilium.

IU TR NI KHOACng cn nu thm cc PPI khng c tc dng g vi Barrett thc qun, nu c ch l lm gim s pht rin thnh ung th thc qun. Cc PPI khng nn dng cho ngi c thai trong 3 thng u, nhng vi cc trng hp c thai trn 5 thng- PPI khng gy hi.Trong cc trng hp GERD c lot d dy vic phi hp vi khng sinh l cn thit nht l trong cc trng hp lot c HP + , dng Clarithromycin nhng khng cn duy tr sut thi gian s dng PPI, theo mt s kinh nghim iu tr th ch dng trong 7 ngy u khi cc triu chng, lu triu chng ho ht hay gim i l .[16]

IU TR NI KHOAKhng vim khng steroid c khuyn co dng trong cc trng hp c vim d dy thc qun c bit khi c vim, n thanh qun, vim hng l cn thit. Lu khng c dng corticoid trong GERD, d c km theo cc tn thng, vim TMH (vim xoang, a mi an ) v s lm tng GERD r rt. [6] [10] Trong vic x l tro ngc dch v ln mi, theo Parkson xut mt phc t tn km nh sau: khng cho n ung trong vng 2h trc khi i ng + nm cho gi u cao 10-15cm + c n chocolate, bnh ko c ph v thc ung acid nh nc cam chanh c gas (ch rng hu ht nc ngt gii kht Coca, Pepsiu cha t nhiu caffeine). i vi dc phm th tn km hn v ngh dng omeprazole v cisapride.[9],[12]. Bt k bnh nhi no b vim xoang nng n mc khng p ng iu tr ni khoa ti u nn c xem nh b mc chng tro ngc dch v, tr phi xt nghim cn lm sng ph nh v vic iu tr tt tro ngc dch v ln mi s gim ti 90% cc ca vim xoang nng phi a vo phng m.[12]

IU TR NI KHOAX tr ban u v qun l di hn GERD theo s sau:[2]

Xc nh chn onX tr ban u:IU TR NI KHOA

IU TR NGOI KHOADo t l ph cp ca GERD, do iu tr ni khoa ko di (4-12 tun), do t l ti pht thng gp, nn trong 20 nm qua nhiu th nghim v iu tr ngoi khoa vi hy vng c th khi bnh nhanh, khng b ti pht c cp. Galmiche nu trong Lanet 2003: vi 85 trng hp c phu thut qua ni soi to 1 hay nhiu np khu gp nim mc d dy v phn di thc qun nhm cn tr s tro ngc ca d dy, theo di 6 thng thy trn 60% bnh nhn li phi iu tr ni khoa tip tc. Mt cng trnh trn Gastroenterology 2005 vi 70 bnh nhn c to np d dy cho thy 77% khng c s thay i pH thc qun, 80% tht bi sau theo di 3 thng. Ngoi ra cc bin chng v phu thut nh gy xut huyt, thng d dy, thm ch 1 ca t vong. Nn theo xut ca nhm ng thun vng chu Thi Bnh Dng trong cp nht v GERD 2007 nay khng nn thc hin phu thut trong GERD.

PHU THUT IU TR GERD

H.14 Phu thut Nissen khu cht quanh c tht di thc qun qua ni soi bng cha bnh l tro ngc. [14]

IU CHNH N UNG SINH HOT c coi l yu cu quan trng, nht thit phi c. Qua tng kt ca nhm: ng thun chu , Thi Bnh Dng v ca tp ch Gastroenterology cho thy ch dng PPI n thun trn 50% khng a li hiu qu mong mun, d phi ko di thi gian iu tr ln nhiu tun. Ngc li iu chnh li sng lm vic hiu qu v thi gian dng thuc c tc dng tt r rt.IU CHNH CH SINH HOTiu chnh ch n ung: Ba ti cn cch xa gi i ng ti thiu l 3h, cn b tp qun cho tr n thm (thng l bnh ngt, xp) trc khi i ng. Khng ung sa, nc hoa qu, n hoa qu trc khi i ng, nn n ti thiu trc 2-3 gi. Vi nhng ngi b GERD lu, c ho, khn ting khuyn co ba ti n nh, d tiu, khng kch thch. Kinh nghim cho thy vi mt s tr em v ngi gi nu mi b GERD ch iu chnh ch n ung cho tc dng r; ngc li vi cc trng hp iu tr ng cch vi PPI nhng khng tc dng cn hi li k v ch n ung (vic thay i thi quen ung sa, n thm khng thc hin vi mt s ngi.)Vic gim n cht bo theo mt s tc gi cng l cn thit v t l GERD gp ngi bo ph cao hn kh r.iu chnh li sng: Vi nhng ngi c ho ngang ko di, c cm gic au nhi, vng hng khuyn co nm gi u cao l rt cn thit. Qua nghin cu cho thy Stress l nguyn nhn ngy cng hay gp trong GERD hoc gy ti pht. Do vic thay i li sng, trnh cng thng, th dc nh, i b, th gin loi tr GERD l rt cn thit trong qu trnh iu tr.

KT LUN1. GERD trong TMH ang ngy cng gp nhiu, mi la tui, c tr nh, ngi gi; c thnh th v nng thn vi cc triu chng a dng, kh xc nh; ko di c th dn ti cc tn thng thc th nh vim tai gia dch, vim xoang, vim, u thanh qunnn nay c coi l mt chng c bn trong bnh hc TMH cn c lu .2.V chn on: Khng c phng php c hiu c gi tr trong ngdng thc t. Cc thy thuc TMH cn ngh n GERD khi tip cn bnh nhn c cc biu hin: Ho ko di, ho kch thch, ho ngang v m.Lon cm hng c bit vi hi chng cc hn cm gic mc vng, nghn.Khi cng lc c nhiu triu chng, a hnh thi tn thng trong TMH.Sau cc phu thut xoang, ct A b ti pht, tng nng.3. Cn ghi nh: GERD trong TMH c th khng c lot d dy, thc qun.4. V iu tr: Vi PPI (c ch bm Proton): Omeprazole hay Limzer thi gian trung bnh 3-4 tun l c bn.5. iu chnh ch sinh hot, n ung l rt cn thit.

GERDXin chn thnh cm n s ch lng nghe