beyin geliştirici aktiviteler

8/11/2019 beyin gelitirici aktiviteler

1/27

Bir kuun beyni bir bezelyenin yarskadar ardr.

Bir bebein beyni elma kadar ardr.

7 yanda bir ocuun beyni bir patates kadar ardr.

Bir yetikinin beyni balkabakadar ardr.

0-4 AY BEBEKLER N BEYN GELTRCAKTVTELER

* Bebeinize hafif rahatlatcmasajlar yapn.* Gerinme hareketleri yaptrn

* Bebeinizi ta

rken ya da alt

n

deitirirkenonunla konuun. Yaptnz her eyi onaanlatn. Konutuunuz dili ve naslkonutuunuzu bu yolla renecektir.Cmlelerin sonunda biraz duraklayarak onakonuma ve sohbet rnekleri vermiolursunuz.* Bazanne babalar heyecanlbir ekildeyksek perdeden konuurlar. Bu beyni uyarr ve

dil becerilerini daha hzlrenmelerini salar* Bebeinize arksyleyin. Aynarklarn tekrar edilmesi sayesinde tahminedebilmeyi renir.

* Bebeinize basit resimli kitaplar gsterin. Parlak renkli olmalve bir sayfadaiki veya objeden fazlasbulunmamal.* Ce-e oyunlarbebeinize nesnelerin srekliliini retecektir ve sizigremese bile orada olduunuzu bilecektir.* Yz ifadelerini ve bebek seslerini taklit edin. Bu ekilde evresinietkileyebileceini renecektir.* Duyma altrmalaryapmak iin bir ngrak aln ve bir yannda veyaarkasnda sallayn. Nesnenin nerede olduunu bulmak iin odaklanmayabalayacaktr.* Dokunmasiin pek ok farkley verin. Farklkumave dokumalarkefetmesini salayn.

* Srt st yattnda oyuncaklaryznden 30-45 cm yukarasn. Bylecegzleri ile nesneye odaklanmayrenecektir ve bu bir sre elenmesinisalayacaktr.* Bebeiniz bydke el rpma oyunlarve hareketli arklar elenceliolacaktr.* evredeki hayvanlariaret edin ve isimlerini syleyin. Bebekler bazen, henzisimleri syleyemeseler de sesleri karmaya balarlar.* Bazen bebeklere bunlar fazla gelebilir. Her gn kk bir sessiz zamanayrmak iyi olacaktr. Odaybiraz karartn, sallanabileceiniz bir yere oturun,yumuak bir arkmrldann veya sadece sessizce oturun. Bu birlikte gevemezamanher ikinize de sakinleme tekniklerini retecektir.

* Temiz hava almak iin bebeinizi yrylere gtrn ve onu yeni ortamlarlakarlatrn.


2/27

* Bebeinize tekerlemeler ve ninniler syleyin.* Bebeinize onu sevdiinizi syleyin, bunun ne anlama geldiini yakndarenecektir ve size karlk vermesi ok uzun srmeyecektir.

4 - 6 AY BEBEKLER N BEYN GELTRCAKTVTELER

* Bebeinizi kucaklayn ve sevgi dolu szler syleyin.* Bebeinizle sk sk konuun. Konuurken gzlerine bakn.

* Bebeinizi ismi ile arn.* Bebeinize obje resimleri gsterin, bu yalarda bebekler dnyaykefederkendaha ok grme duyusunu kullanr.* Bebeinizin gralaniinde ilgin obje veya oyuncaklarhareket ettirin.Hareket onun ilgisini ekecektir.* El ve ayak parmaklarile oynayn, zelllikle saysayarken.* Onun yznz elleri ile aratrmasna izin verin.* Tekerleme ve ninniler syleyin. Bebekler tekrardan holanrlar.* Farkleyler grebilmesi iin bebeinizi yrye karn ve grdnzeyleri ona anlatn.* Bebeinizi aynann nne gtrp yznde deiik blgeleri gsterin.

* Abartlmimikler yapn, elenceli sesler karn.* Bebeinizin oyuncaklarve dier objeleri eline almasna ve yere atmasna izinverin. Bu, onun farklsesleri, dme kavramnve ellerini kontrol etmesinirenmesini salar.* Tahta kaklar veya baka basit aletlerle ritmik sesler karn. Bebeinizi deyapmasiin cesaretlendirin.* Bir kutunun iine sallaynca ses karacak malzemeler koyun. Bunlarn iindene olduunu sorun ve objenin adnsylerken bebeinizin dokunmasna izzinverin.


* Bebeinizi sk sk kucaklarn ve ona sevgi dolu szler syleyin.* Evde yaptnz ilerle ilgili onunla konuun. Ne yaptnzve nedenyaptnzanlatn.* Ninni ve tekerlemeler syleyin, mzik dinletin. Mzik matematik, dil ve dierbeceriler ile ilgili alanlaruyarr.* Kpleri st ste dizip devirin. "Alt" ve "st" kavramlarnanlamasiin ona neyaptnzanlatn.* Bebeinizi aynann nnde tutun ve yznn blmlerini ona gsterin.* Neden sonu ilikisini anlatn. rnein elektrik dmesine baslnca k alr

veya musluu a

nca su akar gibi. 9-12 ayl

k olduunda gzetim alt

ndaykenbunlardenetin.* Bebeinizin baka ocuklarla bir araya gelmesini salayn.* Bir kabn iinde top yuvarlayn.* Hrtlsesler karan objeleri buruturun, bu tip sesler bebeinizin hounagidecektir.* Kutu, tencere, plastik kap gibi malzemelerle oynayn. Kk objeleribyklerin iine yerletirin, kapaklarnkapatn.

* Dergi ve gazetelerden insan ve obje resimleri gsterin. Bylece resimleringerek objeleri temsil ettiini ve hepsinin birer adolduunu renir.

* Beraber topu ileri geri yuvarlayn.* Bir objeyi havlu altna saklayarak bulmasnsalayn. Bylece "altnda"kavramnretmiolursunuz.


3/27

* Bebeinize deiik ve yeni yerler gezdirin ve grdklerinizi anlatn.* Adnsyleyerek bir objeyi bebeinize verin ve geri vermesini isteyin.* En sevdii oyuncaklarsaklayp nerede olduunu bulmasnisteyin.* Bebeinize kat ve kalem verip, neler yapabileceini gsterin.* Ellerinizi rpn ve onun taklit etmesini isteyin.


* ocuunuzla konuun. Karlkldiyalog zekasngelitirmenin en basit ve enetkili yoludur.

* Her gn mutlaka kitap okuyun.

* Her eyi sayn ve her eyin ismini syleyin.

* Gnde 1 saaten fazla televizyon seyrettirmeyin.

* Kendi kendine yemek yemesini ve bardaktan su imesini zendirin. Bylecegven ve bamszlk duygularkazanacaktr.

* Beraber arkve tekerlemeler syleyin.

* Dardaki her trl aktiviteyi beraber yapn. Markete gitmek gibi mesela.Grdklerinizi ve yaptnz eyleri anlatn.

* Eyalarn renklerini syleyin.

* ocuunuza bir kutu vererek kapanamas, kapatmas, iine objelerdoldurmasve boaltmasnsalayn.* Ak, kapal, ieride ve darda kavramlarnretin. Bunun iin basit

kutulardan faydalanabilirsiniz.* Byk motor becerilerini gelitirecek aktiviteler yapn. rnein; merdiven inipkmak. Bu st ve alt kavramlarnn gelimesine de yardmcolur.* Bu yataki ocuklar henz beraber oynamayve paylamaybilmeselerdeetraflarnda ocuk olmasndan holanrlar.* Ona iine bir eyler doldurup odada gezdirebilecei, hatta iine giripoturabilecei bir kutu veya sepet verin.

2 YABEBEKLER N BEYN GELTRCAKTVTELER

* Her gn mutlaka kitap okuyun. Okuma bittiinde hikaye ile ilgili basit sorularsorun. Bu onun dinleme ve anlama becerilerini gelitirir.* ocuunuzu size kitap okumasiin cesaretlendirin.* Gnde bir saatten az televizyon seyrettirin.

lerini kendi yapmasiin cesaretlendirin. Bu onun bamszlk vekendine gven duygularngelitirir.* Ev eyalarnn renklerini syleyin.* Dier ocuklarla bir arada olabilecei aktiviteler planlayn.* Beraber boya kalemleri ile resim yapn.* Tuvalet eitimine balayn. ncelikle oturagsterin fakat aceleetmeyin. ocuunuz bu beceriyi kendi admlarile renecektir.

* ocuunuzu ktphane, mze, lokanta, park, denizkenarve hayvanatbahesi gibi yerlere gtrn.


4/27

3 - 4 YABEBEKLER N BEYN GELTRCAKTVTELER

* ocuunuzun hayal gcn ve yaratclndestekleyen oyuncaklartercih edin. Evinizde elinizin altnda bulunan pek ok eyadan, farkloyuncaklar yaratmasn, yeni kullanm ekilleri ortaya karmasndestekleyin.* Gnlk aktiviteleriniz srasnda neler yaptnzocuunuza anlatn.Elinize aldnz veya grdnz herhangi bir eyann rengi, ekli ve

sayshakknda bilgi verin.* ocuunuza mutlaka okuyun. ocuunuz okuduunuz sayfadaki harfve kelimeleri renme istei gsterirse, bu istee cevap verin.* Gnlk ev ilerine onu da dahil edin. Masa kurmak, bulak ykamak,amar toplamak, toz almak gibi ev ilerine dahil olmak ocuunuzunbir yandan yeni kelimeler renmesine, saysayma ve gruplamasnayardmcolurken, dier yandan direktifleri dinleme ve uygulamakonusunda gelimesine de destek verir.* ocuunuzla birlikte darkn; yeni yerler kefedin. Otobs veya trenyolculuklaryapn.Mze, ktphane ve hayvanat bahesi gibi yerlerigezin.

* Beraber mzik dinleyin.* ocuunuzun matematik renmesi iin puanloyunlar oynayn.Kplerle oynamak da derinlik, genilik, uzunluk ve ykseklikkavramlarnretir.* ocuunuzun kurduu oyunlara dahil olun. Bebek, kukla, oyuncak evgibi objelerle hayali oyunlar kurmasndestekleyin.* Gazete ve dergilerden resimler keserek ve bunlargruplayarak oynayn.Resimleri kartrp, uyumsuz olanlarbulmaya aln. Mesela bisikletebinen bir kpek gibi.* Hava durumu hakknda konuun. rnein bulutlarn farklrenk veekilde olmasyla yamurun yamasnn tahmin edilebilecei gibi.* Zaman, uzunluk ve arlk kavramlarndan bahsedin. Ya, ev adresi,telefon numaras, boyu ve kilosu konusunda bilgi verin.

SALIKLI BR BEYN N GEREKL BEYNN KT OLANOLANLAR. EYER

MEYVE,SU,HAREKET,

GLMEK,SEVG,UYKU, BALIK,

TEMZ HAVA, KUCAKLAMAK,

OKUMA

SGARA, YALI YYECEKLER

GE YATMAK,OK TV

OK BLGSAYAR OYUNU

OYNAMAK,OK FAZLA AZ

TMEK,OK FAZLA YALNIZ

KALMAK

ZLEMEK,

AR

Bahameddin KARAKSE

Rehberlik ve Aratrma Merkezi

Mdr


5/27

OCUUNUZUN RENMESNARTIRMANIN50 YOLU

FARK ANNE VE BABADIR

ocuunuzun eitimindeki en nemli faktr sizin aktif katknzdr. George Powerdabizim grdmz fark ailelerin yarattdr. Bu yzden ocuunuzun eitimine daha ok

katkda bulunmanzsalayacak bu 50 neriyi yaynlyoruz.

Bu anlalmasve uygulanmaskolay aktiviteler, iyi davranlar (Good Behaviour)kitabnn yazarlarve ocuk eitimi, retimi konularnda uzman olan Drs. Stephen MarianneGarber ve Robyn Freedman Spizman tarafndan gelitirildi.

Bunu ocuunuz ve sizin iin yararlve tevik edici bulacanzumuyoruz.

1.ocuunuzla Konuun:ocuklar ilk altylda hayatlarnn geri kalanndareneceklerinden daha fazlasnrenirler. Bebeinizle ne yaptnz, nereye gittiiniz ve negrdnz hakknda konuun. Bebeiniz bunun karsnda sadece tanmsz sesler

karacaktr, fakat onun sizin kelimelerinize ve cmlelerinize ihtiyacvardr.

2. Soru Sormaya Cesaretlendirin:Merak renmekonusunda ocuklarn motive olduunu gsteren en doal iarettir.lgiyi yksek tutmak iin, ocuunuzun sorularncevaplandrn ve

daha fazla soru sormalariin onlarcesaretlendirin.

3. Yetikin Kelimeleri Kullann:Konumalarnzndzeyini drmeyin. Kelimelerinizin % 50sini kendi kullandnz

kelimelerden sein. Yeni kelimeleri olaylarn iinde, ocuunuzla o olay

yaarken tarif edin. Daha sonra ocuunuzun onu nasl algladnve kullandndinleyin.

4. Okul Zamanocuklarnza Dzenli Bir Yatma SaatiAyarlayn:ocuklarn okulda ellerinden gelenin en iyisini yapmalariin ok fazla uykuyaihtiyalarvardr. ocuunuzun yatma saatine karar vermek iin, geceleri ka saat uyuduktansonra mutlu ve dakik olarak uyandnbelirleyin. Okula gitmek iin kalkmasgerektiisaatten geriye doru sayarak yatmasgereken saati bu ekilde bulabilirsiniz.

5. Yatakta Uyuma Saati :Belirli aktiviteleri ieren uyku saati etkinlikleridzenleyen, belirli bir zaman dilimini okumaya, birka dakikanzda kapatmadan nce

anne yada babayla gnlk olaylar hakk

nda konumaya ay

r

n. Hem bu yolla okumay

sevdirecek, hem anne babayla iletiim yollarnak tutacak, hem de ocuunuzun daha kolaydinlenmesini salamolacaksnz.

6. Planlayn ve Organize Edin:zel projeler, raporlar ve testler iin birtakvim iaretleyin. ocuunuza bir grev verin, ve bu grevi baarabilmesi iin ona yardmedin, her grev iin takvimde tamamlama tarihini iaretleyin. Tamamladnda ocuunuzutebrik edin, dllendirin.

7.PlanlarnzPaylan:Dzenli olarak yaptnz aile toplantlarnda,ocuunuza model rolnde bir ebeveyn olarak kendi planlarnzdan bahsedin. Planlolunduu

takdirde her iinizi zamannda nasl bitirdiinizi anlatn. ocuunuza ders dnda extra


6/27

aktiviteler planlamasiin yardmcolun ve ders alma proramnn aralarna ailetoplantlarkoyun.

8. Kitap Okuma Saatlerinin KaydnTutun:Yatay eksendehaftann gnlerinin yazlolduu bur grafik tutarak ocuunuzu okumakonusunda motive edebilirsiniz. ocuunuzun en sevdii kitaptan her akamka sayfa okuyacakonusunda hedef belirlemesini salayn ve grafii nasliaretlemesin gerektiini retin. Bu ekilde her gn okuduu sayfa saysnnarttn greceksiniz ve daha da nemlisi ocuunuza bu ilerlemesindendolayvdnz zaman yzndeki ltysizde fark edeceksiniz.

9. Problemlerine YardmcOlun (Sorunlaryla lgilenin):ocuunuzun okulda srekli tekrar eden bir problemi olduunda, ocuunuzun retmeniylekonuun ve problemi zmek iin planlar yapn. Buna ramen sorun hl devam ediyorsa,zlmemise ilerlemesine engel olan belirli bir renme problemi olup olmadnanlamakiin bir test uygulayn.

10. Dinlenme Metodlarnretin:Eer ocuunuz snav olurkenpanikliyorsa, ona kk bir dinlenme, rahatlama teknii retin. nce, karnndan yavaverahat nefes almasnsyleyin. Daha sonra, nefesini verirken fsltyla D--N-L-E-N demesinisyleyin. ocuunuza gerginlii ve vesveseleri arttnda bu yeni metodu uygulamasiincesaretlendirin. Bunu aynzamanda siz de uygulayabilirsiniz.

11. Snavlarda Kendine Gvenmesi Gerektiinin TahidatnYapn:Bazocuklar herhangi bir snava tam olarak hazr olduklarnhissetmek iin aralma ihtiyacduyarlar. Eer sizin ocuunuzda bu kategorideki ocuklardan biriyse, snavgnnden gnlerce nce tekrar etmesini salayan, makul bir ders planhazrlamasnayardmcolun. ocuunuzun kendine gvenini kuvvetlendirecek uygulama snavlarna

girmesini salay

n.

12. Aratr, Sor, Oku, Anlat, Tekrar et Metodunu almaAracOlarak Kullann:Saysal szel veya herhangi bir ders ile alakalbir konuyaalmaya balamadan nce, ocuunuza nce o konunun genel olarak ne hakknda olduunuanlamasiin aratrmasgerektiini, daha sonra konudaki balklar hakknda kendi kendinesorular retmesi gerektiini, bir sonraki amada bu sorulara verilen cevaplarokumasn, dahasonra verilen bu cevaplarkendi kendine anlatmasnve en son olarak da btn rendiklerinitekrar etmesi gerektiini retin veya salayn.

13. YazyResmetmeyi (Grselletirmeyi) retin:Yazm (imla)becerilerini gelitirmek iin, ocuunuza harflere, ekillere, kelimenin sesine ve sonradaonunla ilgili bir imge (resim) oluturmasgerektiini retin. ocuunuza gzlerinikapatmasnve kelimeyi zihninde grmeye almasnsyleyin daha sonra grd okelimeyi yazmasnve en sonra da orijinal kelimeyle aynolup olmadnkontrol etmesinisyleyin ve retin. Yazm hatasyapmayan insanlar herhangi bir kelimeyi yazarken sadece okelimenin sesine bakmazlar, kelimeyi yazarken onun doru yazldnbilirler. nkyazdklarkelime zihinlerinde izdikleri kelimeyle ayndr.

14. Kendi Kendine Olumlu Konumalar Yapmasnretin:ocuunuzun paniklemesine sebep olan dncelerden kendi kendine olumlu konumalaryaparak etkilenmekten kurtulabileceini retin. Mesela;E

er acele etmezsem, cevab

hatrlayabilirim. Bunu yapabilirim. Ben bu konuya almtm. Byle bir yntem korkuyaengel olacak ve allan konuyu hatrlamak iin bir yol aacaktr.


7/27

15. HatrlatmayKolaylatracak Nesneler ve BenzetmelerKullann:Bir kelime, bir cmle ve hatta bir resim hatrlamaykolaylatrabilir. Mesela;ocuunuzun bir listeyi hatrlamasgerektii zamanlarda, listedeki her kelimenin harflerindenanlamsz cmleler yaptrabilirsiniz.

16. Bilgiyi Kontrol Etme:Yaplan dikkatsizlikleri asgariye indirmek iin

ocuunuza kendi iini kontrol etmesini retin. Yaptbir imla hatasn, noktalama iaretleriile ilgili bir yanlve benzeri, yine kendisinin dzeltmesini ona retin. Yaptdzeltmeleriin adnyazp imzalamasnisteyin.

17. Doru Olann Altnizin:ocuunuzun yaptile gurur duymasnsalayn. En iyi yaptaltrmayveya herhangi bir almaydaire iine aldrn. Hibirzaman yaptile tatmin olmayan ve yaptklarndaima kk gren, huzursuz olan ocuklariin kimsenin kusursuz olmayacagereini onlara anlatn bunun nemini vurgulayn.

18. devin nemini retin:Ders ylbandaretmenlerinizle grn. dev ve test gnlerine ilikin bilgi sahibiolun. Hatta devler iin bir kk deftere verilen devlerin yazlmasnisteyin. Bylece ocuunuz bugn dev yok veya dev yapmayunuttum gibi ifadelere bavurmasna frsat vermemiolacaksnz.alan, devini zamannda bitiren ocuklara oyun oynama ve TVseyretme izni vererek onlardllendirmek de gerekir.

19. Olumlu Olana, yiye, Gzele Kymet Verin:ocuunuzun nemini kontrol ettiinizde, nce doru olann altnizin Veavv, 10

problemin 10nu da doru! Sonra da ocuunuza son altrmalara bir daha gz atmasnnerin. ocuunuzun daha dikkatli bir kii olmasnsalayn. Bylece ocuunuzun

anlayngelitirmiolursunuz.

20. retmeniyle Konuun:Ev devi, ocuun gndz rendiinipekitirmeli, renciyi korkutmamaldr. Eer ocuk bir dev zerinde saatlerini harcyorsa,yapmakta glk ekiyorsa, retmeniyle konuun nk bu noktada skntekiyorsa bu,nefreti dourur ve ocuu renmeye kapatr.

21. Televizyon zleme Vaktini Snrlayn:ocuunuzun her hafta kasaatini TV nnde geireceine karar verin. TV rehberinden, proramlarve showlarocuunuzun nceden semesini salayn. Uygun zamanlarda tekrar izletmek iin zel

proramlar kaydedin.

22. Aile Olarak Ylda TVden Uzak KalmayPlanlaynz:Ylda birhafta TV izlemeyin. Bu sre daha zevkli ilerin yaplmasna ve yeni eylerin renilmesinevesile olabilir.

23. ocuunuzla Beraber TV zleyin:Programn ieriini ocuunuzaaklayn. ocuklarn gerek ve hayali ayrt etmelerine yardmcolun. Reklamlartartn kiocuunuz bilinli bir tketici olabilsin.

24. Beraber Okuyun:Btn ailenin aynanda katlabilecei bir okuma saati

ayarlayn. ocuklar, anne-babalarnokurken grmeye ihtiya duyarlar. Sylediimi yap,


8/27

ifadesinin Yaptmyap kadar etkili olmadnunutmayn. Okuma kelime daarcnarttracaktr ve sohbetleri zevkli hale getirecektir.

25. retici Oyunlar Oynayn:Bekleme zamanlarnda ve dier bovakitlerde, ocuunuzun dnmesini harekete geirmek iin aklnzda bir oyun hazr olsun,Twenty Quetions (20 soru), Categories (snflar) ve I Spy (casusluk yaparm) snflandrma

becerilerini ve yntemini retir. En erken yalardan balayarak, ocuunuzun aletlerinalma eklini, kavramlarve evresindeki nesnelerin zelliklerini anlamasnn naslgelitiini gzlemleyin.

26. MantklHedefler Belirleyin:Bir ocuk iin Cden Aya derece atlamakimkansz gibi grnr. Her seferinde ocuunuzun her gece almasiin destekleyin vegsterdii aba iin her gn onu tebrik edin. Gelimeyi greceksiniz.

27. SorularCevaplayn:renme, saat 3te bitmez. Sorular, renmedeneyimine evirin. Eer ocuunuzun sorularnn cevabnbilmiyorsanz bir kaynak kitaba

bavurun. Bir gezi planladnzda, nce biraz ev devi yapn. Beraber gideceiniz yerintarihini aratrn. Grlmeye deer yerlerin listesini yapn ve bu yerin neden nemli olduunu

bulun.

28. Matematii Gereki Yapn:ocuunuz, gerek yaam durumlarnyanstan kelime problemine sahip olduunda, gerek aralarkullann. Oturma odanzadmlaln. Belli bir hzla gidilirse, bykannenin odasna gitmenin ne kadar sreceinihesaplayn. Matematii gerek hayatta ilikilendirmek, ocuunuzun renme iin ilkeleri vesebepleri anlamasnkolaylatrr.

29. yi Bir Dinleyici Olun:ocuunuzun, size her gn okumasnsalayn.Onu sadece yanlokuduu kelimeleri dzeltmek iin dinlemeyin. Birbiriyle balantl

kavramlar hakk

nda, o durumda karakterlerin baka neler yapm

olabilecei hakk

nda, dahasonra ne olabilecei hakknda konuun. ocuunuzun, benzer temalarda okumuolduuhikayeleri hatrlamasnve onlarkarlatrmasnsalayn.

30. Okumaya Erken Balayn:inde kelime veya kavramlarn olmadkitaplarla balayp, resimli ve metinli kitaplara gein. Bu tr kitaplaryllarca ocuunuzageceleyin okumaktasnz. ocuunuza kitap okumak, salayabildiiniz en nemli renmedeneyimlerinden bir tanesidir.

31. Dnyada Olup Bitenden Haberdar Edin:Dnyada meydana gelenolaylaraklayarak ve onlarn da fikirlerini alarak ocuklaryetikinlerin sohbetlerine dahil

edin. Eer ocuklarnz kendi yorumlarnn nemsendiini fark ederlerse haberlere daha okdikkat edeceklerdir. Fakat olaylaraklarken ocuun seviyesine uygunluunu dikkatealmalsnz.

32. KitaplarSevdirin:Tatil ya da doum gn listelerine de kitap ilave etmeyiunutmayn. ocuunuzu koleksiyonuna balarken en iyi satan bir kitabhediye ederekartn. Karikatr kitaplarn, magazinleri ve gazeteleri ihmal etmeyin. Eer ocuunuz

okurken keyif alacaeyleri bulabilirse daha ok okuyacaktr.

33. Referans KitaplarBulundurun:Her evde yetikin bir de renci iin

szlk, bir atlas ve bir ansiklopedi bulunmal

ki ocuklar ihtiyalar

olduunda rahatl

klaaratrma yapabilsinler. Bir ansiklopedi gerek bir bilgi kaynadr. Tm kaynaklarnasl


9/27

kullanabileceini ocuunuza gsterin. Karlatsorunlarbu referans kitaplarndanaratrrken ona elik edin.

34. Ktphaneyi Sk Sk Ziyaret Edin:Her ocuun bir ktphane kartolabilir ve de olmaldr. Kart iin bavuru yapmak kayda deer bir aamadr. Kitap kullanmve aratrma kurallarnaklayn ve dzenli olarak ktphaneye gidin. Ayrca, ocuunuzuktphane kitaplarnzel bir yere koymasiin tevik edin. Bylelikle kitap teslimzamanlarnda aksama olmayacaktr.

35. YazYazma Malzemesi Bulundurun:ocuk harfleri doru yazmayeteneini gelitirmeden ok nce bir kalem tutup basit iaretler yapabilmektedir. Herzaman,silinebilir renkli kalemler ve eitli yazmalzemelerini hazr bulundurun. ocua eitliortamlar yaratarak destek olun. rnein, yapay bir snf ortamyada restoran ortamhazrlayn. ocuunuzu ksa teekkr mesajlarve hikayeler yazmaya tevik edin.

36. Okulda Yaptklarndan Haberdar Olun:Yardmnz gerektiindeocuunuzun okul devleriyle ilgilenin. ocuunuza okulda o gn ne yaptnsormayalkanlk haline getirin. Ona gn boyunca bana gelen en iyi ve en kt eyin ne olduunu

sorun. ocuklar gerekten ilgilendiinizi fark ettiinde mutlaka sizinle paylaacaklardr.

37. z Yetenek Gelitirin:ocuunuzun okuldaki baarlarndile getirerekyada onda olumlu sonular yaratan almalarkefederek ocuunuzun ilgi ve beceri alanngelitirin. Baarlolduu bir alan buluncaya kadar ona sanat, resim, mzik, dans, spor gibiuraalanlarsalayn. ocuunuzda hounuza giden eylerin bir listesini yapn veocuunuzun da listeye eklemeler yapmasnsalayn.

38. Birlikte Sesli Okuyun:ocuunuz okumaya baladktan sonra ona kitapokumaysrdrn. iir ve klasiklere de yer verin ve ocuunuza okutturun. Sizin ocuunuzaokuduunuz kitaplarn ou daha sonralaren sevilen ve tekrar tekrar okunan kitaplararasnda yer alr.

39. Okul lerinde stekli Olun:ocuunun gittii okulun faaliyetlerinidestekleyen velilerden olun. zel durumlarda okulda bulunacak telefon konumalarnda

bulunarak okula yardmcolun. ocuklar anne ve babalarnokulda grmekten okholanrlar. Ayrca okulun sizin yardmnza ihtiyacvar.

40. retmenlerle Konuun:ocuunuzun retmeniyle grmek iin birsorun kmasnbeklemeyin. Diyalou ilk gnlerden balatn ve devan ettirin. Okulun veretmenlerin yaptntakdir etmek, bunu onlara hissettirmek ok nemlidir. Ufak bir

teekkr pek ok yol aldrr. retmenlerin de olumlu tepkilere ihtiyacvardr.

41. KonumayGeniletin:Kk ocuklar konumaya baladzamanonlara basallayarak yada tek kelimelik cevap vermeyin. ocuunuzun kelime daarcngeniletin ve onlardnmeye sevk edecek cevaplar verin. Sonralar, ocuunuzunuzun cmleler kurmasna ve dncelerini detaylaryla aklamasnayardmcolun.

42. ak Pratik Yaptrn:Mkemmellik ama deildir.Byklerle kurulan en kk bir diyalog, oyunlarda rol alma gibi

faaliyetler ocuunuzun pratik yapmasnsalayacaktr.


10/27

43. Her Gn Matematikle Uran:atallarsaydrarak, kurabiyeleritoplatarak, malzemelerin llerini verdirerek, termostatayarlatarak vb. ocuunuzamatematiin nemini sezdirin.

44. Okul Takip izelgesi Tutun:ocuunuzun her yl almasngsterenbir izelge belirleyin ve bylece onun neleri retmekte olduunu anlayabilirsiniz. Bu ekildesk sk tekrarladhatalaryada dikkatsizlikleri saptayarak gerektii zaman bu izelgenin size

yard

mc

olmas

n

salayabilirsiniz.

45. Okul almalarnSaklayn:ocuunuz okulda olamadnda evdevlerini gz ardetmeyin. ocuunuzun devlerini dzenlemesinin nemli bir yeri vardr.Bu ocuunuzun almalarn sakltutmasna ve hergn snfta olanlarn nemli olduununsizin tarafnzdan bilinmesine yardmcolacaktr.

46. Ev devi PlanYapn:ocuunuza devlerini yapmasiin iyi bir k veaydnlatma salayn. Dzenli bir zaman ayarlayn. ocuunuzun yaptdevleri zamanndave doru biimde vn.

47. renmede Baaryretin:ocuunuzun ilgisini daimakonumacnn yzne olmasn, konumacnn sorusunda ne kastettii ve konumackonuma

bitiinde ne dediini gzden geirmeyi retin.

48. Yeri Olmayan EyalarEngel Olun:Kitap ve kitap antalariin biryer dizayn edin. ocuunuza tereddt etmeyi, kendini grmeyi ev veya okuldan nce, vedevi, kitap, gzlk, le yemei ve kot gibi unutulacak eyleri hatrlamayretin.

49. Ynetimi Takip Edin:Ynetimlerin nasl takip edileceinin renilmesi,hem okul hem de evdeki baariin ok nemlidir. Bu baarnn gelimesine yardm etmekiin, yntem vermeden nce ocuunuzla gz gze gelin, o zaman iinde bir ksm yntemleri

verin ve uygulamaya balamadan nce tekrar ettirin.

50. Model renme:ocuklar, ebeveynlerinin yaptklarngrerek renirler.ocuunuza snfa katlmay, eitici gsterilmeyi ve okumaybizzat kendiniz gsteriniz.


11/27

ocuklar okula ilk baladklardnemlerde dev yapmakta problemyaayabilirler. nk bu onlar iin yeni bir grevdir. devlerini nasl

yapacaklarn, bilgiye nasl ulaacaklarnbilemeyebilirler.Okuldan geldikten sonra bir de devle uramak skc

gelebilir. Bu nedenle ailelerin ocuklarna nasl dersyapacaklarnrenmeleri konusunda yardm etmelerifaydaldr. Ancak yardm etmek ocuklaryorulduunda

onlarn yerine ocuklarn devini yapmak deil, naslyapmasgerektii konusunda bilgilendirmek, szle nasl

bakacan, bilgiye nasl ulaacanrenmesini salamak,bunlarkendi yapabilecek hale gelene kadar ynlendirici

olmaktr.Anne-babalar ocuk bunlarrendike aamalolarak dev

yapma sorumluluunu tamamen ocuun kendisine brakmalveanlamad, zorland ve ne yapacanbilemedii durumlarda ona yardma hazr

olduu mesajnvermelidirler.Fazla yardm edilen ocuklar sorumluluk alma alkanlnkazanamaz ve

sorumluluklarnn bakalarnn zerine ykma davrannalkanlk halinegetirebilirler. Yardm veren kii yanlarnda olmadnda baaramayacaklarhissinekaplp, abuk vazgeen, yapamadklarnda alayan, problem karan ocuklar halinegelebilirler.

Hi yardm etmemek ocukta zorluklar karsnda desteksiz kalabileceiduygusunu uyandrr. Bu da hayatnn baka alanlarnda da gvensiz ve korkaktavrlarn temelini atabilir.Ev devleri bir ok aile iin benzer skntlar anlamna gelmektedir. ou ocukneden dev yapmasgerektiini anlayamaz ve devlerden kurtulmannyollarnarar. ocuklarn bir trl dev yapmayabalayamamas, devlerini yazmayunutmalar, dev iingerekli eyalarbulamamalar, eitli bahanelerle devyapmayertelemeleri, bitmedi yapamyorum diye alamalarpek de yabancsolduumuz durumlar deildir.Bazrenciler ev devlerini yapma konusunda isteksizolabilirler. Bazocuklarn gznde ev devleri her geceskntve stres yaratan bir durumdur. dev yaparlarsazamanlarnhep buna harcamolurlar, yapmazlarsakendilerini sulu hissederler. retmenleri tarafndan

azarlan

r, s

n

fta utand

r

l

r ve evde aile ii tart

malara neden olur.Aile iinde kzgnlklar, ksknlkler, karlklolumsuz duygulara sebep olur.Anne-babalar bu sorunla nasl baetmeli? Anne-babalar ocuklarnn devi

yapmalarndirekt olarak kendi sorunu imigibi ne karmamaldr. Ev devi ocuasorun karnca ana-babann en etkili aracetkin dinlemedir. ocuunu sakin birekilde dinlemeli, duygularnaa karmasna frsat vermelidir. Anne-babalarocuklarn duygularnpaylamaya almaldrlar. yle ki, seni duyuyorum,duygularnanlyorum, onlarkabul ediyorum, sana bu sorunla baetmende ve kendizmn bulmanda yardm etmek istiyorum...

ocuk sosyal yaamnda hibir sorumluluk almyor, ondan beklenen vazifeleri

yalnz bana yapamyorsa dev sorumluluunu da alamayacaktr. ocuklara devlerdnda da yana uygun sorumluluklar verilmelidir. Organize olmay, dzenli olmayrenmesine yardm okul hayatbalamadan ok daha nce balamaldr.Skntsadece dev yapmakla ilgili deil, snfta dersi takip etmeyle ilgiliyse ya dabelirli derslerin devlerinde skntoluyorsa bu zorlanmalarn kaynanbulmaya


12/27

almak, retmeniyle grmek ve renme sreleri ya da dikkatle ilgili birproblem olup olmadnanlamaya almak gerekir. ocuklara dev yapmaalkanlnkazandrmann sabr ve zaman istediini unutmamak gerekir.

Ev devleri deerlidir ama ocuunuzun bedensel, zihinsel ve duygusalsalndestekleme ve gelitirme abalarnzdan vazgemeyin. Ev devleri kadarocuunuzun hobileri olmasspordan ve sanattan zevk almasnemlidir.Ebeveynler ou zaman kendileri hatrlatmadan ocuklarn dev yapmadklarn,

ocuklar

n devlerini batan savma yapt

klar

ndan ikyet ederler.

Ebeveynin bu ikyetlerinin kaynayine kendilerinin olumsuzdavranlarndan kaynaklanyor olabilir. Mesela ocuun unuttuu devini onunyerine telefonla reniyorsa ya da aratrma ve proje devlerini anne-baba ocuunyerine yapmaya kalkyorsa ocuk dev yapma sorumluluunu kendi zerine almaz.Bunu ailenin sorumluluu gibi dnr ve her defasnda onlarn hatrlatma veyardmna ihtiya duyar.

Srekli devlerini yapp yapmadsorgulananocukta "Nasl olsa ben hatrlamasam da annem-

babam hatrlatr." dncesi oluur ve sizsylemeden, hatrlatmadan dev yapmaz.Ebeveynin devlerini yaparken her zamanocuun yannda olmasocukta alkanlk halinegelirse ocuk, onlar olmadan devlerini yapmaz.Anne-babann devleri kontrol ederken skdzeltmeler yapmas, srekli eletirilerde bulunupsk sk mdahale etmesi eklinde mkemmellikbeklentisi, ocuun dev zerinde zenerekyapaym diye gereinden fazla oyalanp vakitkaybetmesine neden olur. Anne-baba eve gelir

gelmez, dinlenmeden dev yapmaskonusundaocua srekli uyarlarda bulunursa ocuk devyapmaktan sour.

DEV YAPMA OCUKTA NASIL ALIKANLIKHALNE GETRLR?

* ocuunuza dev ortamhazrlayn. ocuundevlerini ne zaman yapaca, ne kadar srecei ve nerede yapacabelliolursa ocuk devlerini yapmada enge davranmaz. Bu nedenleocuunuzun yana ve ihtiyacna uygun bir alma programnokulun ilkgnlerinden itibaren oluturun. Bunu yaparken dinlenme sreleri ieriklerimasada oturma sresi ve ksa molalarla ilgili ocuunuzun da fikrini aln.Ev devi iin her gn dzenli dev saati oluturmasnsalayn.* ocuunuza alabilmesi iin uygun ortamsalamaya aln. Srekli aynyerde almaskonsantrasyonu artracandan, en uygun yeri birliktebelirleyin. Ortamn sessiz ve dzenli olmasna dikkat edin.* ocuun dev yapma zamannda TV vs. ak olmamasna dikkat edin.* Eer ocuunuz devlerini zensiz sadece gstermelik yapyorsa dev iinbelirli bir sre belirlemek bu yanlalkanlktan onu kurtarabilir.* "ocua "Ne abuk bitirdin?", "Hadi abuk odana ge devlerini kontrol et."

eklinde srekli uyar

larda bulunmak deve kar

soukluk duymas

na nedenolur.*Eer ocuk devinin tmn yapmakta zorlanyorsa, o zaman devi kkparalara ayrn. rnein, otuz problemi yapmasyerine beproblemi z,bana getir bana gster deyin ve mutfaa yada salona gidin. ocuk be


13/27

problemi zp getirdiinde, abasndan dolayonu vn. imdi betanedaha yap, sonra bana gster deyin.

* dev iin gerekli malzemeleri ncedenocuunuzla birlikte temin edin, devden ncemasada hazr bulunmasnsalayn.* ocuunuz yaptdevleri okula gtrmede sksk unutkanlk yayorsa odasnda "dev koyma

kesi" oluturun. Akamdan devlerini orayabrakma ve sabahtan oradan alma alkanlnzamanla kazanacaktr.*Zamannda tamamlanan devin ardndan, birlikteyapmaktan holandnz ortak bir faaliyetigerekletirin. (satran oynamak, film izlemek gibi)* Siz olmadan devlerini yapmyorsa, devlerininasl yapacakonusunda nce yol gsterin, kendi bana yapmasiin srebelirleyin.* Asla onun yerine devlerini siz yapmayn.* ocuk devlerini kastlolarak yapmyorsa bu durumun nedeni ailenin

ocuu yeterince motive edememesi ve ocuktaki zgven eksiklii olabilir.ocuk, "Zaten devlerimi yapsam da ailemin istedii baaryyakalayamyorum." eklinde dnp devleriyle uramayabilir.

*ocuunuzun ev devini deerlendirmek sizin greviniz deildir. Sadece birhata grdnzde uyarn. Fakat bu yzden onunla mcadeleye girmeyin. ocuunokula dzeltilmemihaliyle devi gtrmesine izin verin. retmen, ocuun neredesorun yaadnbilmek ister. Eer siz ocuu hep dzeltilmidevle gnderirseniz,retmen ocuu olduundan daha farklbir ekilde tanmve yanltlmolacaktr.* dev yapmadnda ocua hakaret, aalaycszlerle ceza vermeyin.

* Anne-babann ocua glmsemesi, onunabasnvmesi ocuk iin en byk

dldr. Bu yzden devleri maddi bir dlebalamayn.* ocuklar en iyi oyunla renirler.devlerin iine biraz oyun katn.* devin ne yarar saladher defasndaocuklara anlatlp dev yapmaya motiveolmalarsalanmaldr.

dev ne kazandrr?devlerini dzenli yapan ocuklar

yapmayanlara gre okul hayat

nda herzaman daha baarlolur. dev baardaistikrarlolmayyani baarnn her zaman devam etmesini salar.devlerle ocuun ne kadar renip renmedii tespit edilir.renilenlerin tekrarnn yaplmasnsalar, unutmayengeller.ocua zaman planlamasyapmasnretir.Sorumluluk duygusunun gelimesini ve baladii bitirme alkanlnocuk, devsayesinde kazanr.

Bahameddin KARAKSE

Rehberlik ve Aratrma Merkezi Mdr


14/27

Yzyllardr hem bilim adamlarnn hem de birok insann ilgisinieken bir konu; ikizlik. Aynkarnpaylamak ve aynanda dnyaya

gzlerini amakla balayp, sonra ok uzun seneler kimseninanlayamayacakadar zel bir baile balanan iki insan...

kizlerin doumuyla, zellikle anne ve babaya den grevlervardr. Bunlar temel ihtiyalar karlandktan sonra, ocuklarn ayr

birer birey olduklarn anlamalar ve bunu gz nnde bulundurarakonlar yetitirmeleridir. Ancak bu yolla evreleri tarafndan onlara

yklenmeye allan aynlkkavrambiraz olsun krlabilmektedir.kizleri kesinlikle tek bir birey olarak dnmemeli ve buna gre

davranmamalyz. Onlarn ayrayrbirer birey olduunu kabul etmelionlara da bunu kabul ettirmeliyiz. Bunun iin temelde basit ancak

bireysellemeye yardmcolacak aadaki bir ka kk ama ok nemli

bireyselletirme nerilerine dikkat etmeliyiz.

Onlara birbirini artrmayan tamamen ayrisimler verin Onlarn kendi kyafetleri olmasnsalayn ve ayngiyimlerini mmkn olduunca engelleyin. Eerayneylere sahipseler de ayrgnlerde giymelerini salayn. Kyafetlerini ayrn. Eyalarnayrdolaplara yerletirin bylece giysilerini kendileri semeye

baladklarnda neyin kime ait olduunu kolayca bilebilsinler. Kendi oyuncaklarolmasnsalayn. Eer herey her ikisine de ait olursa bu onlarn birbirlerini ayrdnmelerini salar. Onlara ikizler demektense isimleri ile hitap edin ve dierlerinin de byle yapmasnsalayn. Doum gnleri iin iki ayrkk pasta hazrlayn ve doum gn arksnda iki kez syleyin.Onlara ayrhediyeler verin ve verdirin.

Evde babann bir ocuk annenin de dier ocuk ile ilgilenmesinden kann. lginizi ve zamannzherikisine eit olarak blmeye aln. Aynocuu hep aynaile byne brakmaktan kann. Eer bir mddet ikizlerden ayrkalacaksanz onlarayrayraile byklerinin yanna brakn. Bylece onlara ayryaamalarkonusundadeneyim kazandrn. Ayrzamanlarda her ikisini de tek olarak gezmeye ya da alverie gtrn. Bylece onlarn tek

bana ilgi grme ihtiyalarnkarlayn. dl ve ceza konusunda kendinizi fazla adil olmaya zorlamayn. Birine kzdysanz dierine dekzmak zorunda olduunuzu dnmeyin. Bebekliklerinden itibaren ayrayralbm hazrlayarak her birine verdiiniz zel nemi pekitirin.Bydklerinde bu onlar iin ok zel bir armaan olacaktr.

Adalet ve Eitlik; kiz ocuk sahibi olmak ebeveynlik becerilerininsnanmas iin zorlu bir snav gibidir. lgiyi, sevgiyi paylatrmak,ihtiyalar karlamak, ebeveynler farknda olmadan bir eitlikgirdabna kaplm bulurlar kendilerini. Alnan hediyeler, kyafetler,hatta sa kesim modelleri bile ayn olduunda eitlii salamak verekabet ile ba etmek daha kolay gibi grnr. Eit davranmakikizlerin ayrbirer birey olduklarnkabul etmenin nndeki en bykengellerden biri haline gelebilir. kizlerden her biri, ayr bir bireyolarak farkl ilgi ve kiilik zelliklerine sahiptir. Kardelerin farkl

zamanlarda farkl ihtiyalar vardr ve hayat her zaman herkese eit olanaklar sunmaz. Bu nedenle ikizlereayn/eit davranmaya almak aslnda adil deildir. kizlerden biri zlmesin diye dierinin baarlarna

yeterince ilgi gstermemek, ya da ayn anda ikisine birden kzmak ikizlerin kiilik ve gven geliiminiolumsuz etkileyebilir. Adil olmak hak edene hak ettii ekilde davranmak, ya da hak ettii frsatlarsunmaktr. Tabi ki bu ikizlerden birini nemsememek, geri planda kalmasna neden olmak demek deildir.Tam tersi her ikisinin bireysel zelliklerini tanmak ve bu zelliklerine gre gelitirebilecekleri becerileridesteklemek demektir. kizler arasnda kardelerden biri bazen dierinin baarlarnn glgesinde kalabilir,


15/27

rekabete girmek istemedii iin ikizinin olduu ortamlarda geri ekilmeyi tercih edebilir, ya dakt/yaramaz ikiz etiketlemesini kabul ederek bunu pekitirmeye odaklanabilir. Anne-babalar iin zor olan

bu gibi durumlarda dengeyi salamaktr. Ama dengeyi salamann yolu ikizlere tek bir btn gibi davranmak,ya da onlarbirbirleriyle kyaslayarak aynolmalarnbeklemek deildir. kizler sz konusu olduunda anne-baba ya da evredeki yetikinler farknda olmadan ya da olarak ikizleri birbirleriyle kyaslarlar, bunun enbyk nedeni ikizlerin birbirinin aynsolmaseklindeki yanldnceden kaynaklanr. kizler her birey gibibirbirlerinden farkl geliim zellikleri gsterirler. Biri dierinden daha hzlolabilir. Kardeler arasnda dakyaslama olduka sk rastlanr ancak sz konusu ikizler olduunda her ne kadar anne-baba bu tuzaadmemeye alsa da ikizler arasnda karlatrma kanlmaz gibidir. Anne-baba olarak kyaslamayapmasalar da ikizler kendilerini ikizleri ile kyaslarlar. nk daha aynada kendilerinin farkna varmadan

nce aslnda ikizinin varlnn farkna varmtr. Tek yumurta ikizlerinde bu durum daha da karmak halegelebilir. Ama aratrmalar anne-babalarn en ok ift yumurta ikizlerini birbirleriyle kyasladklarngstermektedir. Okula balamayla birlikte evdeki kyaslamaya bir de okul ortamndaki kyaslama eklenebilir.kizleri birbirlerine gre deil genel ya dnemi geliim zelliklerine gre deerlendirmek, becerileriningelimesi iin bu ynde desteklemek daha verimli olacaktr.Rekabet ve Kskanlk; kizler daha domadan nce paylamak zorundadrlar. Tek doan ocuklardan oknce rekabet, kskanlk, paylamak hayatlarnn bir paras olur. kiz kardeler hayatlarnn ilk gnndenitibaren temel ihtiyalarnn karlanmas, anne-babann ilgisi ve sevgisi iin rekabet iine girebilirler. Herkarde bir dierini kskanr, ancak ikizlerin durumu biraz daha karktr. zellikle birinin dierinden daha

baarl olmas, n plana kmas durumunda ya da bir ikizin zel gereksinimleri olduunda rekabet vekskanlk artar.Yaplan aratrmalarda ikizlerinin birbirleriyle en ok fiziksel geliim, baarlolma ve yetikinler tarafndan

beenilme alanlarnda rekabet yaadklarbelirtilmitir. zellikle okula baladktan sonra bir ikizin dierindendaha abuk okumayrenmesi, daha yksek notlar almasfarknda olmadan hem anne-babann hem deretmenlerin ikizleri kyaslamasna ve dolaysyla da ikizler arasrekabetin artmasna neden olabilir. Rekabetve kskanlk gnlk hayatn parasdr, ancak ikizlerin bu duygularla nasl baedecei, nasl tepkilerverecekleri byk lde anne-babann ve dier yetikinlerin tepkileri ile ilgilidir.

kizlerin hem kendileri hem de bakalartarafndan bir iftten ok ayrayrbirer birey olarak alglanmasolduka zor olabilir, bu yzden anne-babann bu konuda dikkatli olmasve aba gstermesi nemlidir.Birlikte ok vakit geirmek, bir btnn iki yarsym, birbirinin yerine geebilirlermigibi davranmak

ikizlerin bireysellemesini zorlatran etkenler olabilir.

K

sa sreliine de olsa ikiz ocuklar

n birbirlerinden ayr

kalmalar

her birinin anne\baba, yetikin ya da birbaka ocukla direkt olarak birebir iliki kurmasna frsat salar. Ayrca dil ve kiilik geliimleri bakmndanda zaman zaman ayrkalmalargerekir. nk genellikle ikiz ocuklardan birinin dierine oranla daha dadnk ve konukan olduu durumlarda atak bir ekilde ilikiyi balatp, ynlendirebilecei iin grece olarakdaha ie dnk olan ocuun daha da ok ie dnmesine neden olur. Fakat eer ocuklarnzfiziksel olarakayrmada zorlanyorsanz ve bu durum ocuklarnzda kaygya neden oluyorsa ok srarcolmamanz gerekir.Sadece fiziksel ayrlklar deildir nemli olan eer her bir ocuunuz ile de bireysel iliki kuruyorsanz yineonlarn kimlik geliimlerini desteklemiolursunuz. Eer siz ocuklarnzbirbirlerinden farklbireyler olarakgrp o dorultuda iliki kurarsanz ocuklarda kendilerini farklbireyler olarak alglamayrenirler.

Tm ocuklar iin nem tayan okul ncesi eitim, ikizler iin daha byk nem tamaktadr. Anne vebabalarn okul ncesi eitim almaya karar vermelerinin birka tane ana sebebi vardr. Bunlarn banda

ilkokula balamadan ocuklarn ddnyayla tanmas, birbirlerinden baka ocuklarla da iletiim kurmalargereklilii ve grup ortamlarna uyum salamay renmeleridir. kizlerin doduklar andan itibarenhalihazrda olan bir oyun arkadalar, yaramazlk iin su ortaklar olsa da bu durumun ou zaman birdezavantaj olduu, iki kiilikkendilerine zel bir dnya yarattklarbunun sonucunda da ddnya ile iletiim kurmalarnda dier ocuklaraoranla ge kaldklargrlmtr. Bir dier nemli sebep, ikizler genellikle kendi aralarnda bir dil gelitiripsadece ikisinin anlayabilecei uydurma kelimeler ve iaretlerle anlaarak bu konuda yatlarndan gerikalabilirler. Bu durum ilkokula baladklarnda ciddi bir skntyaratacandan okul ncesi eitim onlarn dil

becerilerinin gelimesi iin byk bir adm olacaktr. Ayrca bireysel ve zel deneyimler yaamalar, onlarntek bir canldeil de iki ayrbirey olduklarnanlamalarasndan da nemlidir. Onlarhep birlikte grmeyealmolan aile ve sosyal evrelerinde genellikle adlaryla arlmalaryerine ikizler olarak tanmlanan buocuklar, ikayeti olduklar ve kimlik geliimlerini engelleyecek durumlardan kurtulup bireysellemeye

balayacaklardr. Bir dier nemli faktr de evde yaanan gereklerdir. ocuklara bakan kii veya anne iinde ayn yata yksek enerjili iki ocua bakmak hi kolay olmadndan okul ncesi eitim ounluklazorunluluk halini almaktadr.Birok okulda ikiz ocuklarn ayrlmasya da aynsnfta okumaskonusunda kesin bir kstas yoktur. Bazokullar gerekli kararalmak iin kendi gzlem ve anketlerini kullanrken bazlarda sadece velinin isteine


16/27

gre hareket edebilirler. Okul rehberlikleri gerekli almalaryaptktan sonra ikizlerden birinin ok basknolmasveya birinin dierini zellikle sosyal alanda kstlamasdurumunda ocuklarn bamszlklarngelitirmek amacyla ayrlmalarna karar verebilir. Bu durum aileye de anlatlarak onlardan da onay alndtakdirde snflarayrlr. Balangta hem evdeki gvenli ortamdan ayrlmak hem de ikizini baka snfta brakmak onlara zorgelse de zamanla alacaklarbu durum ileriki yllar iin iyi bir yatrm olmaktadr. Eitim hayatnn ilkyllarnda alnan bu karardan dnmek zor olduundan anne ve babalarn dikkat etmesi gereken en nemlinokta,ocuklarnn ister aynsnfta ister baka snflarda okurken ayrkimlikler kazanmasna yardmcolmalarnazen gstermeleridir.

Unutulmamaldr ki, hayat her zaman ikisine beklediklerini aynanda sunamayacandan onlarn erkendenbireysel olarak sorun zme becerilerinin ve kendilerine zel arkadaedinme ve gruplara dahil olmayeteneklerinin gelimesi gidecekleri okulda alacaklareitimden nce anne ve babann ocuklaryetitirmetutumlarna baldr.

kizlerin bireysellemesi konusu daha ok okul dnemi ile birlikte gndeme gelir. Ayrokullar, snflar molmalyoksa ikizleri bir arada mtutmalanne-babalarn sk sorduklarsorulardandr.Bu soruya genel olarakikizlerin bireysel zelliklerini dikkate alarak ve bireysellemelerine frsat tanmak adna ayrokullara ya dasnflara vermek eklinde cevap verilebilir. Buradaki en nemli nokta ikizlerin doduklarandan itibaren hattadoumdan nce de ayrbirer birey olduklarnhatrlamak, bebeklik ve ocukluk dnemlerinde bu ekildeyetitirilmelerine aba gstermektir. Okul dneminde snflarayrmak tek bana bireysellemek iin yeterlive etkili bir zm olmayacaktr. Hatta eer okul ncesi dnem dahil youn olarak bir arada olan,

birbirlerinde hi ayrlmamolan ikizleri bir anda okula baladklarnda ayrmak ileri daha da zorlatrabilir.Eer ocuklarn aynsnfta renim yaamlarna devam etmek gibi bir dilekleri de varsa onlarayrmakkonusunda srarcolunmamasgerekir. Anaokuluna balayan bir ocuk iin aileden ayrlma ve okul yaamnaalma kendi bana zor bir deneyimdir. Bir de bu zor deneyime ikizinden de ayrlma eklenecek olursa buocuk iin olduka zor bir duruma dnr. Eer ikiz ocuklar zamanndan nce birbirlerinden ayrlrlarsadierinin nerede ve nasl olduu zerine kaygduymaya balarlar. Bu durumda onlarn konsantre olmalarnsalklbir ekilde sosyallemelerini ruh salklarntehlikeye sokabilir. Aynyada ayrokulda/snfta olmakararverilirken ocuklarn ayrlmaya hazr bulunuluk dzeyleri dikkate alnmalve okul ncesi dnemekadar olan geliim dnemlerinde de zgven ve bamsz hareket etme becerileri desteklenmelidir.kizlerden birinin dierini ynettii, basklad, yerine konutuu durumlarda ikizleri birbirinden ayrmak

kiilik geliimi iin gereklidir. Bunun yansra ikizinin baarlolduu alanlara, etkinliklere katlmamay

tercih eden, geri ekilen ikizin kendini gstermesi iin uygun f

rsatlara sahip olaca

ve destek alabileceiortamlarn sunulmasnemlidir. kizler arasnda rekabetin ok youn ve ykcolduu durumlar da ikizleriiin farklortamlarda eitim almak yararlolabilir. kizler arasnda rekabet olsa da genel olarak ikizlerarasnda bulunan zel bir ba, iliki, ddnyaya karbirlikte bir grup oluturmalarna neden olabilir. kili birgrup olarak baka kimseye ihtiyalaryokmugibi davranabilirler, bu da sosyal ve duygusal geliimlerizerinde olumsuz etkilere neden olacaktr. Bununla birlikte bir arada olduklarnda ykcdavranlarda

bulunan ikizlere de farklortamlar sunmak etkili olabilir.kizlerin bireysellemesini desteklemek adna ilgi alanlarntamamen birbirinden ayrolmasnbeklemek desorun yaratabilir. kizler aynetkinliklere katlmak isteyebilirler, her ikisinin de yzmeden, ya da futboldanholanmasolduka normaldir. Bu gibi durumlarda farkllama adna ocuklarn etkinliklerini deitirmelerini

beklemek uygun olmayabilir. Sonu olarak ikizler okul ncesi ya da ilkretim kurumuna balarken ayrokulya da snf kararikizlerin zellikleri, anne-babann gzlemleri ve eitimcilerin nerileri dikkate alnarak

verilmelidir.Kaynaka:www.dbe.com.tr ,www.guncedanismanlik.net , www.sheturk.com

Bahameddin KARAKSERehberlik ve Aratrma Merkezi Mdr
http://www.dbe.com.tr/http://www.sheturk.com/http://www.sheturk.com/http://www.sheturk.com/http://www.dbe.com.tr/


17/27

NTERNET OYUN VE OCUKYetikinler iin olduu kadar ocuklar iin de byk

bir elence, iletiim ve eitim kayna olan Internet'inkullanm ve eriimi son yllarda lkemizde hzlayaygnlamaktadr. Internet, dnyay kefetme, renmeasndan mkemmel bir ortamdr. Ancak, Internet

kullanmnn ocuklar iin yaratt riskler de mutlakaaklda tutulmaldr. Yasal olmayan, iddet ve cinsellikieren sitelere kolay eriim, tehlikeli insanlarla iletiim,oyunlara ar bamllk bata gelen riskler arasndadr.Uyuturucu ve terr gibi yasal olmayan yollara destekarayanlar Internet'i propaganda arac olarakkullanmaktadr. Yaplan aratrmalar birok ocuunInternet'te kandrldn ve istismarla karlatngstermektedir.

ocuklarn Internet'te karlaabilecei risklerden en nemlisi sakncalierii olan cinsel ierikli sitelere girmeleri ve erikinlerin cinsel tekliflerinemaruz kalmalardr. Kimlik ve kiilik geliimini henz tamamlamamolan ocuk veergenlerin cinsellikle ilgili yayn ve bilgileri internette doru ekilderenememeleri, sanal yolla cinsel tacize uramalar, onlarn ruhlarnda vebeyinlerinde tamiri zor hasarlara yol amaktadr. Internet'in salad snrszzgrlk ve snrlar ama zellii nedeniyle de bu tip istismarn nlenmesiolduka zor olmaktadr. Gnmzde 25 milyondan fazla ocuk Internet'te

saatlerce srf yapmakta ve her drt ocuktan biri cinsel ierikli siteleregirmektedir.

Bu olumsuz etkilere maruz kalan ocuk ve ergenler, karcinsi ve cinselliidoru tanyamamakta, kar cinsle ilikide gvensizlik ve kayg tamakta vehepsinden nemlisi ileriki dnemlerde sapknca eilimlere ynelmektedirler.Gelime andaki ocuklar iin internetin doru kullanlmamassonucunda ise, dilgeliimlerinde ve sosyal ilikilerde zayflama grlebilir. Okul andakiocuklarda, derslerde baarszlk, depresyon, hareketsiz kalma sonucunda boyun,

srt ve baarlar, iddet eilimli saldrgan davranlar grlebilir.

ocuklarmz nternet'te Nasl Gvende Olur?

Aile ve Sosyal Aratrmalar Genel Mdrl, ''nternette GvenlikKampanyas'' erevesinde, internetteki zararl ierikli siteler, internetinsunduu teknolojik olanaklar, internet bamllve korunma yntemleri hakkndabilgi veren bir kitapk hazrlad.

nterneti, ''Bir taraftan, scak evinizden kmadan birok iinizi yapan biruak, dier yandan ise evinizin bir kesinde canavarlarbarndran tehlikelibir silah'' olarak tanmlayan kitapkta, faydal bir internet kullanm iinebeveynlere u neriler yapld:


18/27

lgi ekici ve elenceli web sitelerini ocuunuzla beraber bulmaya aln.nterneti kefetmeye ynelik bu olumlu tavr, gelecekte internetle ilgiliocuun yaayacaolumlu ya da olumsuz deneyimleri paylaabilmeniz iin birfrsat olacak.

nternet balantsolan bilgisayar ve oyun aygtlarntm ailenin kullandbirodaya ya da merkezi bir konuma yerletirin.

ocuunuzun kiisel hibir ipucu iermeyen ve hibir kiisel anlam temsil

etmeyen bir rumuz ya da e-posta adresi semesine yardmcolun. ocuunuzla evde internet kullanmnn koullarhakknda anlan. ocuunuzu kiisel bilgilerini aklarken dikkatli olmas gerektii konusunda

uyarn. ocuunuzu internetteki kaynaklar hakknda daha eletirel olmalariin eitin Yasa dolduunu dndnz online materyalleri yetkililere bildirin. ocuklarnzn internet kullanm alkanlklarnrenin. Mzik indirme, online

oyunlar, Messenger gibi ne tr internetaktivitelerine katldklarnbilin.

nternetin iyi yanlarnn, kt yanlarndan dahabaskn olduunu daima aklnzda bulundurun.

Spame engel olun. Bir spam filtreleme yazlmile ocuklarnzrahatsz edici mesajlaralmalarna engel olun.

ocuklarnza kendilerinin veya ailelerininfotoraflarnhi bir zaman internettetantklarkiilere gndermemelerini vetanmadklarkiilerle diyaloga girmemeyiretin

ocuklarnzla internette yaptklarnkonuun.

Internetin karanlk yznden ocuklar koruyabilmek iin ebeveynlerebyk grevler dmektedir. ocuklarn bilgisayarda yaptilemlerin izlenmesi,girdii sitelerin takip edilmesi, Chat logolarnn (sohbet kaytlarnn) kontroledilmesi, ebeveynlerin mutlaka yapmas gereken grevlerinin banda yeralmaldr.

talyada nternet, ocuk, Risk, Alglama isimli bir aratrma yaplmve 8 ila 13 ya arasndaki 5.000 ocuk ile 500 ebeveyn ve retmenin katldaratrmadan u sonularelde edilmitir.

1. ocuklarn byk bir ounluu sohbet odalar, haber gruplarve dierinteraktif servisler gibi, yabanclarla iletiim kurabilecekleri ortamlardzenli olarak ziyaret etmekte.

2. Aratrma kapsamndaki ocuklar cinsellikle ilgili konulara ilgi duyuyor

3.

Ebeveynlerin %47si ocuklar

n

n internette ziyaret ettii sitelerinadiren denetliyor4. ocuklarn %27si tmyle denetimsiz internette dolaabiliyor5. ocuklarn %34 Internet kullanm prensipleri konusunda byklerinden

hibir bilgi ve neri almam


19/27

6. retmenlerin ounluu Internete nasl yaklalmas gerektiikonusunda emin deil. Bilgi teknolojilerini kullanma ve retmeyeteneklerini gelitirmeleri gerekiyor

nternet zerinde yaplan bu tr aratrmalar, internetin kontrolszkullanlamayacak kadar ciddi ve istismara ak bir konu olduunu gstermektedir..

DDET ERENBLGSAYAROYUNLARI:

Hayatmzn olmazsa olmazlar,listesinin banda bilgisayarlargelmektedir. Bilgisayarlar pek okalanda ileri kolaylatrmann yan sra,

oyunlarla elence arac olarak dakullanlmaktadr. Ancak uzmanlar,

iddet ieren bilgisayar oyunlar

n

n,ocuklar daha saldrgan, dahasaygsz ve hantal hale getirdiikonusunda aileleri uyarmaktadrlar.

Son yllarda birok psikologa gre, bilgisayar oyunu bamll tedavi edilmesigereken bir sorun olarak grlmektedir. Bamllk yaratan oyunlara ilginingiderek artmas dikkate alndnda, bu konuya daha fazla nem verilmesigerektii aka grlmektedir.

Amerika Birleik Devletlerinin bakenti Washingtonda bulunan UlusalMedya ve Aile Enstits, bamllk yaratan bilgisayar oyunlarnn ocuklarzerindeki olumsuz etkileriyle ilgili arpcbir rapor hazrlad.

Rapora gre bata ABD olmak zere aileler, bilgisayar oyunlarndaki iddetkonusunda ne kadar endielenseler de, meselenin ciddiyetini kavramaktan okuzak.

Enstitnn her yl dzenli olarak yaynladrapora gre, bamllk yaratanoyunlar, ocuklar daha saldrgan, saygsz ve hantal hale getirdiini ortaya

koymaktadr. Rapor, ierdikleri iddet ve cinsellik nedeniyle 10 oyun konusundaaileleri ayrca uyaryor. Uzmanlar, oyunlarn zerinde, alclar uyaran yazlarbulunduunu ancak ailelerin bunlarok fazla nemsemediine dikkat ekiyorlar.

ocuklarmz bilgisayar oyunlar karsnda zaman kavramn yitiriyorlarsa,bazen btn gnn getiini dahi fark edemiyorlarsa, yemek yemeyi, okulsorumluluklarn erteliyorlarsa, tehlike iindeler diyebiliriz. Ailenin abasnaramen sorun hala zlemiyorsa, mutlaka bir uzmana bavurulmaldr.

Bilgisayar oyunlarnda ocuklar, senaryosu dnlm bir dnyada, figranolarak rol alyorlar. Burada dikkat edilmesi gereken nokta; ocuun oyun dnyasnsadece bilgisayar oyunlarnn oluturmamasdr. ocuun, geliimini destekleyenailecek yaplacak alternatif faaliyetler oyun dnyasnda yaant zenginliioluturur.


20/27

Yaplan aratrmalara gre iddet ve saldrganla ynelik davranlaryaamn ilk yllarnda kazanlmaktadr. Bilgisayar oyunlarna bamllk; zamanlahastalk haline dnmektedir. iddet ieren bilgisayar oyunlarnda her trlldrme,paralama ve yok etme rneklerinin dolu olduu dnldnde,ocuklarmzn ne kadar byk tehlike iinde olduunu kestirmek zor deil.

Sonu olarak ocuklarmzn ve genlerimizin harikalar yaratmalarna frsatsalayabilecek teknoloji ve onun bir rn olan bilgisayarlar, nasl kullanmalargerektii konusunda ocuk ve genlerimizi doruynlendirmezsek, bu teknoloji bir gn bizim kbusumuzolacaktr. Bu konuda en byk grev aileleredmektedir. iddet ieren bu tr oyunlarnocuumuzun ruhsal yapsna ve kiiliine zararvereceini dnyorsak, gerekli nlemleri almalyz.Gerekirse ocuumuzun bilgisayar kullanmn iki saatigemeyecek ekilde snrlamalyz. Bilgisayardahangi oyunlarn ykl olduunu kontroletmeliyiz. ocuklarmznternet ve bilgisayarnzararletkilerinden korumak btn ebeveynlerinve ocuklara model olan btn yetikinlerin grevidir.Unutmayalm ki yetikinler ve siz ebeveynler sorumluluklarnzdoru bir ekildeyerine getirirseniz mutlu ve salklnesiller yetitirebilirsiniz.

Kaynaka1. www.pdrforum.net2. Sosyal Pediatri Gnleri "Basn Yaynda ocuk SalSempozyumu", 24 Ocak 2007, Bildiri zetleri3. Aile ve Sosyal Aratrmalar Genel Mdrl ''nternette Gvenlik Kampanyas''

kitap

Hazrlayan

SavaSESL
http://www.pdrforum.net/http://www.pdrforum.net/http://www.pdrforum.net/http://www.pdrforum.net/


21/27

KAYSERSALIK MESLEK LSES

2009 SBS1. YERLETRME SONUCU

PUAN DURUMUTAVAN PUANIMIZ=439,002

TABAN VE TAVAN PUANHEMRELK Karma-404,510- 439,002ANESTEZ Karma-405,733- 432,636ACL TIP Karma-401,539- 429,388LABARATUVAR-Karma-399,948- 416,940TIBBSKRTRLK-Karma-395,917- 402,208

SINIFLAR

9 10 11 12

ALANLARBLMLERMZ

E K E K E K E K

Acil Tp 7 17 1610 16 10 9 19

Anestezi 5 19 1412 14 11 6 18

Labaratuvar 11 13 1311 0 0 0 0

Hemirelik 3 22 1888 17 85 0 0

T.Sekreterlik 7 15 0 0 11 16 3 19

K

DersliLabor

Sunu vodas

Biliim

Konfe

YnetretRehbeDier renLojmaKantiren

KAYSER

SALIKM

ESLEKLSE

S-2009


22/27


23/27

OKUL FOBSSevgi de var olmak m? Sevgi de yok olmak m?

yi niyetli ve yardmsever bir arkadamla bir gn doada gezinirken, kozasndankmaya abalayan bir kelebek grdk. Kelebek kozann lifleri arasndan syrlmayaalyordu. Arkadam hemen kelebein imdadna kotu. Dikkatlice kozann liflerini

syrd. Kozayaraladve kelebein fazla abalamadan kozadan kmasnsalad.Ancak kelebek kozadan kolaylkla ktysa da, biraz rpndve uamad. Yardmsever

arkada

m

n gz ard

ettii gerek uydu: kanatlar ancak kozadan

kma abalar

ileglenir ve uua hazrlanr. Kelebek kendini kurtarama abalaryla aslnda kaslarngelitirmekte, kendini ayakta tutacak, gl klacak, umaya hazrlayacak hareketleriabalaryla renmekteydi. Arkadam iini kolaylatrarak kelebein glenmesineengel olmutu. Kelebek hibir zaman zgrl tanmad. Hibir zaman gerekten

yaamad. Psikiyatr Ruth Sanford

ocuklarda kuvvetli bir endie nedeniyle okula gitmek istememe vegitmeme durumu; okul reddi ya da okul fobisi olarak adlandrlmaktadr.

Zihinsel, ruhsal ve sosyal ynden okula balamaya hazr olan ou ocukta,okulun ilk gnlerinde alama, okula gitmek istememe, anneden ayrlamama

gibi davranlarn grlmesi doal bir durumdur.

Dier fobilerde olduu gibi,okula girdikten sonra oluankorkularda da kaltmsal ve yapsal etkenlerden ok,psikolojik

yaantlarn daha nemli bir yer tuttuu grlr.Okul fobisi olan ocuk grnte nedensiz olarak okula gitmekten

korkmaktadr. Ancak bu korkuyu oluturan baztemel etkenler vardr. Bunlarn bandayaygn bir basknn egemen olduu aile ortam saylabilir. Okul fobisi olan ocuklarn

yaamlarnn daha nceki yllarnda anneleri tarafndan arzen iinde bytldkleri grlr. Butr annelerin srekli olarak ocuklarnmemnun ederek onlarn sevgilerini kazanma abasiinde olduklar, tmgereksinimlerini karladklar ve koruduklar dikkatimizi eker. Bu anneler ocuklarnn bedenselrahatszlklaryla yakndan ilgilidirler. Psikolojik ve fizyolojik olarak ocuklaryla yakn olma gereksinimiduyarlar. Bu anneler, ocuklarnanaokullarna gndermekten kandklargibi, arkadalarnn evine bile oyunoynamak zere gndermekten kanrlar.

te yaamn ilk yllarndaki bu tr bir anne-ocuk ilikisi ocuun okula baladsrada nemli bir engel

oluturur. Annelerin bu koruyucu ve baskl ortamdan bir an olsun uzak kalmam bu ocuklarn yabanc birevrede ve tanmadklarinsanlarla birlikte gnlerini geirmeleri onlarson derece huzursuz klar.

Anne Babaya BalNedenler

Korkularn byk ounluu temel htiyalarn karlanmamasndan ya dakarlanmayaca endiesinden kaynaklanr. Bunlarn iinde bir ocuk iin en bykkorku anne babadan ayr dmek ve terk edilmektir. htiyalarn karlayan, gven,korunma ve ait olma duygusu salayan ana babasnn kendisini brakp gitme olaslocuu tedirgin eder ve korku verir.

Anne ve babayla scak ilikilerin kazandrd gven hissi ile ocuk kendi kendisine

kararlar verecek, hareketlerini kendi hedefleri dorultusunda planlayacak olgunluagelir. Ancak ailede anne baba geimsizlii ve iddet ortam olduu iin ocuklaragerekli sevgi gsterilemiyor ve tayabilecekleri yeterli sorumluluklar verilemiyorsazgven eksikliiyle beraber korkular ortaya kabilir.

ocuk, anne babasnn yokluunda kendisine ya da anne babasna bir ey olacandan korktuu iin okulagitmek istemeyebilir.

Anne babann kendilerine ve ocuklarna bir ey olacakonusunda youn kaygduymas, zellikle de anneninocuunun okula balamasna ilikin endielerini yanstmas ocukta okula kar korku oluturabilmektedir.Boanma, yeni bir kardein doumu, tanma, maddi sorunlar, hastalk, yakn birinin lm gibi stres yaratanolaylardan birinin ya da bir kann olmasokul korkusunda etkili olmaktadr. Okul korkusunda ou zaman aslkorkulan ey okul deil anneden ayrlmaktr. Boanma, annenin hastalanmas, karde doumu gibi annenin

ilgisini zorunlu olarak azaltan, ocuk iin anneden ayrlma saylabilecek her trl olay sorunutetikleyebilmektedir.


24/27

Korkunun nemli nedenlerinden bir dieri anne babann arkoruyucu tutumudur. Arkoruyucu ve kollayctutumda, ocuk srekli olarak "aman dersin, hasta olursun, ocuklara sokulma dverler, sen karyageemezsin dur ben geireyim" gibi uyarlarduyar. ocuk adm atsa yannda biri vardr ve yardma hazrdr. Bututum ocukta her an her yerde tehlikelerle karkarya olduu inancoluturur. zgrl bu denli kstlanmocuk neyin tehlikeli, neyin tehlikesiz olduunu renme frsatbulamaz.

Toplumumuzda korkutma bir eit eitim ve disiplin aracolarak kullanlmaktadr. Anne babann "Artk annen(baban) olmayacam", "Annesiz (babasz) kal da gr", "Beni byle zersen lrm, sen de annesiz kalrsn" yada "Seni sokaa atacam" gibi korkutmalarocuun bilinaltna terkedilme korkusu yerletirebilir. Terk edilipyalnz kalma endiesi de, yaamn sona ermesine duyulan endieyle birleerek ocukta psikolojik sorunlarn

olumasna zemin hazrlayabilir.

Okula BalNedenler

Okul, ocuklarn birbirleriyle sosyal ilikiler kurmalarna olanak salayan bir yerdir.Snfta arkadalaryla konuan, teneffslerde de oyun oynayan ocuk ait olma hissinitadar. Bu beklendii gibi gitmez ve ocuun hi arkadaolmazsa, yaadizolasyonocuu zer. Bu durumdan kanmak iin de okula gitmek istemez.

Okul baarszlokul korkusunun nemli nedenlerinden biridir. ocuklar dkperformanslarndan utanrlar ve alay edilmekten kanmak iin okula gitmek

istemeyebilirler

Performans endiesi olan ocuklar iin okuldan korkma bir snavda 5 yerine 4 almak gibikk nedenlerle balayabilir. Baz ocuklar yeterli olma konusunda ok endieli olduklar iinkk bir baarszlbile kaldramazlar.

Okul korkusu, dikkat eksiklii ve hiperaktivite bozukluu olan ocuklarda da grlr. Bu ocuklar snf dzeyiniyakalamak iin srekli abaladklarndan baarszlk korkusu yaarlar.

Bunlarn dnda;

Duyarsz, srekli emir veren bir retmen ya da baka bir okul personeli, ocuun kendini tedirgin hissettiisnf ii oturma dzeni, ocuun sesli okuma, snf nnde ders anlatma ya da beden eitimi gibigerekletirmekte glk ektii etkinlikleri yapmaya zorlanmas, iddetin ve belirsizliin hkm srd kt

bir okul ortam, Okulda ya da okul yolunda fiziksel olarak tehdit edici bir yerin ya da ki ilerin olmas okulkorkusuna yol aabilmektedir.

Okul Fobisi Yaayan ocua Nasl YardmcOlabilirsiniz ?

Anne Babaya neriler

Bu sorunu yaayan baka ailelerle konuun, neler yaadklarnvesorunun zm iin ne yaptklarnrenin.

ocuunuza okula gitmenin avantajlarnvurgulayn; okulda yeniarkadalar edinebileceini, arkadalarile ok keyifli vakit geirebileceini,elenirken yeni eyler renebileceini anlatn.

Kendi ocukluunuzda okula ilk balangta yaadnz kayglarve pozitif deneyimleri paylan.

Onu asla bir ey yapmaya zorlamayn, sabrldavrann.

ocuunuza okul konusunda bir ocuk yks okuyun; kk birocuun okuldeneyimlerini renmek ocuunuzu yreklendirecektir.

lk gnlerde ocuunuzu okulunda ziyaret edin, retmeniyle tantrn.

ocuun korkularbeden diliyle ifade ettiini unutmayn (karn arsgibi), fizik salile ilgili temelkontrolleri yaparak (atei lmek gibi) ona gven verin, salyerinde ise ocuunuzu okula gtrn.

ocuunuzla okula gitme oyunu oynay

n, evinizde bir s

n

f rnei yapmas

n

salay

n, okulahazrlanmasna yardm edin.


25/27

ocuu sizden ayrgvenli ortamlarda vakit geirmeye tevik edin. Arkadalk ve oyun alkanlklarngelitirme konusunda destekleyin.

Korkularhakknda konumaya tevik edin. Onu yattrn ve gn boyunca nerelerde olacanz, okuldaacil bir durum olduunda ocuklarla kimin ilgileneceini ve korkularolduunda okulda kimlerle konuabileceihakknda bilgi veriniz.

Okula dzenli devam etmesi konusunda srarlolun. rnein yaknmaya devam etseler de giyinmesine,servisine binmesine ve okula kadar yrmesine yardm edin. Muhalefet etmeye devam etseler de snfa girmesineelik etmek, srasna yerletirmek ve ardndan hemen snftan kmak gibi konularda srar edin.

retmene neriler

Annelerin de okula gelmeleri ve ocuk kendini rahat hissedinceye kadar, ksa bir sre snfta oturmalarsalanabilir.

ocuun okuldan uzak kalmamasna aba harcanmaldr. Snfa girmiyorsa bile belli bir sreretmenler odasnda ya da okul bahesinde durabilir.

zendirme giriimleriyle birlikte ocuun gerekirse nce bir saat, sonra yarm gn ve daha sonra da tamgn okula gelmesi salanabilir.

ocuun okulda kendini terkedilmive yalnz hissetmesine yolaacak davranlardan kanlmaldr.

ocuun kaygsanlayla karlanmal, "numara yapyorsun"gibi szler sylenmemelidir. nk ocuk gerekten kaygduyuyorolabilir.

Okul korkusu olan ocuk, snf ii almalara katlmayazorlanmadan kolaylkla stesinden gelebilecei grevleri almasiinyreklendirilmelidir

retmenler snfta scak bir ortam yaratarak endie ve korkuolaslnazaltabilirler. Snf retmenleri scak bir ortam yaratma verencilerin okula karduyduklarkorkularn stesinden gelme konusunda genelde baarldr.

retmen arkadalk kurmada glk ektii iin okula gitmek istemeyen ocuklararkadaedinmeveya potansiyel dlanmalarla baetme konusunda ynlendirebilir.

retmen, derste ve teneffslerde, alayve korkutmayengellemelidir. Alay ve korkutma gzlegrlmeyecek eyler deildir. Dikkatli bir retmen bunu hemen farkeder. ocuk alaya alndnda, retmensadece ona gven ve destek salamakla kalmamal, bunu yapan renciyle de ilgilenilmelidir. Daha sonraintikam alnmasna karda tetikte olmaldr.

ocuklarda baar

s

zl

k korkusunun geliip bunun okul korkusu olarak genellenmesinde, rencibaarszlnkendi baarszlolarak gren ve baarysadece yksek notlara gre deerlendiren retmentutumlarda yatmaktadr. Bu inantaki retmenler baarydeerlendirme ekillerini yeniden gzdengeirmelidirler.

retmenin ocuklara verdii tepkiler (kimisiyle konuarak, kimisinin omzuna dokunarak) ocuklarnokula uyum salamalarnkolaylatrr. Deneyimli bir retmen ilk gnn sonunda hangi ocuun konumayaihtiya duyduunu, hangisinin hazr oluncaya kadar yalnz braklmasgerektiini bilir.

ocuun, ailesini, nce gnde iki kere sonra bir kere aramasna izin verin. Daha sonrada bu ayrcalortadan kaldrn.

Psikolojik Danmana neriler:

rencilerin okula devamkonusunda dikkatli olunmaldr. Devamszlk yapan rencilerin devamszlk

nedenini belirlemeli, sorun okul korkusundan kaynaklanyorsa buna ynelik gerekli almalaryapmaldr.Okul korkusu yaayan ocuun ailesi ve retmeniyle grerek gerekli dzenlemelerin yaplmasna

rehberlik edilebilir.Okul ve eitim sreciyle ilgili ailelere bilgi verilebilir. Okulun gvenilir bir ortama sahip olduunu ve

ocuun okulda emin ellerde olduunu bilen aile rahatlar. Ailenin rahat olmasok nemlidir. nk aileninyaadkorku ve kaygocua ok kolay gemektedir.

Okula hazrlk toplantlaryapmak yararlolabilir. Bu toplantlarla birlikte hem anne babalara hemocuklara ynelik sosyal etkinlikler dzenlenebilir (tanma ayvb.). Bu tr almalarla ocuklarn okulaalmaskolaylar.

Anne babalara normal ve endie verici ayrlma zorluklarhakknda bilgi verilebilir. En etkili nasl vedaetmeleri gerektiini reterek ocua ve ailesine ayrlma zorluklarnn stesinden gelmede yardmcolunabilir.

Bahameddin KARAKSERehberlik ve Aratrma Merkezi Mdr


26/27


27/27

Eitim dnemi tatil zamanna oranla daha kstletkinliklerle geirilecek olsa biletatil sonras okula uyumu kolaylatrmak, derslere ve kendi zel hobilerimizezaman ayrmak iin unlara dikkat etmeliyiz. Tatil bitti ve artk dinlenmek iin bol zaman yok o halde var olan zaman

yeterince dinlenebileceimiz ekilde yeniden planlamalyz.

Okullarn almasna bir hafta kala, uyuma ve uyanma saatlerinin erkeneekilmesi uygun olabilir.

Tatil sresince kendi isteimiz dorultusunda eitlendirdiimiz bozamanetkinliklerimizi en ok holandmz birkaetkinlikle farkl zamanlara dataraksnrlandrmalyz.

Yeni eitim yl iin kendinize ait ksa orta veuzun dnemli hedefler belirleyiniz.Belirlediiniz hedefler sizin neden almanz

gerektii konusunda yol gsterici olacaktr. Yeni eitim ylrenciler iin yeni dersler ve

daha renilecek yeni konular anlamnagelmektedir. O halde fazla zamankaybetmeden yeni derslerinize almak iinbalangta ok youn olmayan ama yavayavayounluu artan bir alma programhazrlanmaldr.

Hazrladnz programn sizi hedeflerinize ulatracak bir ara olduunu

unutmaynz ve mmkn olduunca bu programa sadk kalnz. Sadece okul etkinlikleriyle megul olmak belli bir zaman sonra sizlerde

bkknlk ve ylgnlk yaratabilir. Bu nedenle alma programnzda dinlenmeve hobileriniz iin zaman ayrmayunutmaynz.

Yeme-ime,uyku vb ihtiyalarnz belli saatlerde karlamay alkanlkhaline getiriniz.rn hergn aynsaate uyumaya zen gstermek gibi.Ayrcaders etkinliklerinizi de mmkn olduunca ayn zaman dilimlerinegetirmeye dikkat ediniz.Unutmayn vcudunuzun da bir metabolik saativardr.siz her gn belli saatlerde neyle megul olursanz vcudunuz bu

dzene uyacaktr. Okul da geen zamann sizin iin daha zevkli hale gelmesini istiyorsanz

okulda mutlaka ilgi ve yeteneklerinize uygun bir sosyal kulbe ve etkinliekatlnz.

Sayn veliler unutmaynz!

ocuunuz okul ve snf ortamna uyum salayamyorsa, dersi dinlemekte veisteklerini ertelemekte zorlanyorsa, arkadalaryla sorunlar yayorsa veilgili retmenlerle ibirlii yaplmasna ramen sorun devam ediyor ise,mutlaka bir uzmandan yardm alnmasnerilir.

SavaSESL

Documents

beyin geliştirici aktiviteler