สถิ�ติ�ทางชีวว�ทยาStatististic for Biology

การเลื�อกใชี�ติ�วสถิ�ติ�ทดสอบ

ลื�กษณะข้�อมู�ลื

Nominal scale เพศ สติา

Ordinal scale การติ�ดเกรด A B C D

Interval scale อ�ณหภู�มู�

Ratio scale น้ำ#$าหน้ำ�ก ส%วน้ำส�ง

เป้'าหมูายการทดสอบ

ความูแติกติ%างข้องกลื�%มู

ข้�อมู�ลืความูส�มูพ�น้ำธ์+

ข้องกลื�%มูข้�อมู�ลืข้�อมู�ลืเป้,น้ำ

อ�สระติ%อก�น้ำหร�อไมู%

กลื�%มูข้�อมู�ลื

• ข้�อมู�ลืป้ฐมูภู�มู�– ส#ารวจจากแหลื%งข้�อมู�ลืโดยติรง

• ข้�อมู�ลืท�ติ�ยภู�มู�– ส#ารวจจากแหลื%งข้�อมู�ลืท1ได�ท#าการ รวบรวมูข้�อมู�ลืเหลื%า

น้ำ�$น้ำไว�แลื�ว

การน้ำ#าเสน้ำอข้�อมู�ลื• บรรยาย• ติาราง• ข้�อความู

ติารางทางเดยว

ติารางสองทาง

ติารางหลืายทาง

การน้ำ#าเสน้ำอข้�อมู�ลืใน้ำร�ป้แผน้ำภู�มู� แลืะแผน้ำภูาพ

แผนภู�มิ�แท่ง

แผน้ำภู�มู�แท%งเชี�งเดยว

แผน้ำภู�มู�แทงเชี�งซ้�อน้ำ

แผน้ำภู�มู�วงกลืมู

แผน้ำภู�มู�ร�ป้ภูาพ

กราฟเส�น้ำ

กราฟเส้�นเชิ�งเดี�ยว

กราฟเส้�นเชิ�งซ้�อน

การคำ�านวณ และน�าเส้นอผลท่างส้ถิ�ติ�ดี�วยMicrosoft excel

• เป้,น้ำโป้รแกรมูหน้ำ51ง ท1จ�ดอย�%ใน้ำชี�ด Microsoft Office โป้รแกรมู MS Excel มูชี�1อเสยงใน้ำด�าน้ำ การค#าน้ำวณเก1ยวก�บติ�วเลืข้ แลืะการท#าบ�ญชี ติ%าง ๆ การท#างาน้ำข้องโป้รแกรมู ใชี�ติารางติามูแน้ำวน้ำอน้ำ (rows) แลืะแน้ำวติ�$ง (columns) เป้,น้ำหลื�ก ซ้51งเราเรยกโป้รแกรมูใน้ำลื�กษณะน้ำ$ว%าเป้,น้ำ Spread Sheet.

• ใชี�ส#าหร�บการพ�มูพ+ติาราง การพ�มูพ+รายการส�1งข้องติ%าง ๆ ท1มูการรวมูเง�น้ำ หร�อติ�วเลืข้ หร�อมูการค#าน้ำวณอย%างง%าย บางคน้ำใชี�โป้รแกรมูน้ำ$ เพ�1อว�เคราะห+แบบสอบถิามู หาค%าเฉลื1ย แลืะค%าสถิ�ติ�ติ%าง ๆ เป้,น้ำติ�น้ำ

ส้วนประกอบของ Excel• ส�ญลื�กษณ+ข้องโป้รแกรมู เรยกจาก

Programs --> Microsoft office > Microsoft office Excel

ส้วนประกอบของ Excel

ส%วน้ำป้ระกอบข้อง Excel

แถิบชิ#$อไฟล&งาน จะเป้,น้ำแถิบท1อย�%บน้ำส�ดข้องโป้รแกรมูจะแสดงรายชี�1อไฟลื+งาน้ำท1เราก#าลื�งเป้:ดใชี�งาน้ำอย�%

24

Basic Excel Component

เซ้ลืลื+ อ�างอ�งด�วย คอลื�มูน้ำ+(จาก A ถิ5ง IV) แลืะแถิว (เก�น้ำกว%า 5000 แถิว) เชี%น้ำ A2 , B17 , AB15 ซ้51งเซ้ลืติ%างๆจะอย�%บน้ำแผ%น้ำงาน้ำ

แผ%น้ำงาน้ำ (Sheet) สมู�ดงาน้ำ (Workbook) หร�อ 1 แฟ'มู Excel

• ชีทงาน้ำ เป้,น้ำพ�$น้ำท1ท#างาน้ำโดยภูายใน้ำจะป้ระกอบด�วย Cell ติ%างๆ

• แถิบเมูน้ำ�โป้รแกรมู เป้,น้ำแถิบเมูน้ำ�ท1รวบรวมูค#าส�1งการใชี�งาน้ำ Excel 2007 ท�$งหมูดไว�บน้ำแถิบเมูน้ำ�น้ำ$

• แถิบเคร�1องมู�อ Standard ใน้ำชี�ดแถิบเคร�1องมู�อน้ำ$จะเป้,น้ำเคร�1องมู�อหลื�กๆ ท1ใชี�ใน้ำการสร�างเอกสาร, เป้:ดเอกสาร, บ�น้ำท5กเอกสาร หร�อแมู�แติ%การ Print งาน้ำเป้,น้ำติ�น้ำ

การบ�น้ำท5กงาน้ำ1 .ไป้ท1ป้�;มูไมูโครซ้อฟติ+2. เลื�อก บ�น้ำท5ก“ ”

การจ�ดการก�บข้�อความูข้�$น้ำติอน้ำการท#า

เคร�1องมู�อท1ใชี�ใน้ำการจ�ดข้�อความูแน้ำวน้ำอน้ำ- จ�ดข้�อความูชี�ดซ้�าย- จ�ดข้�อความูชี�ดข้วา- จ�ดข้�อความูให�อย�%ก51งกลืาง

ชิ�ดีซ้�าย

ก($งกลาง

ชิ�ติขวา

ชี�ดซ้�าย ก51งก

ลืางชี�ดข้วา

• หลืายคน้ำคงจะเก�ดป้<ญหาใน้ำการจ�ดข้�อความูใน้ำกรณท1 Cell ส�งกว%าข้�อความูท1เราพ�มูพ+ ถิ�าเป้:ดป้<ญหาแบบน้ำ$

ไมู%ก51งกลืางเซ้ลืลื+ใน้ำแน้ำวติ�$ง

การจ�ดข้�อความูให�อย�%ก51งกลืางใน้ำแน้ำวติ�$ง

1 .คลื�กข้วาท1เซ้ลืลื+2. เลื�อกจ�ดร�ป้แบบเซ้ลืลื+

1 .เลื�อกการจ�ดแน้ำว2 .เลื�อก ก51งกลืาง

ก($งกลางแล�ว

การค�ดลือกอ�ติโน้ำมู�ติ�• โดยท1ไมู%ติ�องมูาน้ำ�1ง

พ�มูพ+ท�กติ�ว แลืะเป้,น้ำการป้ระหย�ดเวลืาใน้ำการสร�างเอกสาร

• พ�มูพ+เลืข้ 1,2 ด�งติ�วอย%าง

• ครอบติ�วเลืข้ด�งติ�วอย%าง

• น้ำ#าเมูาส+ไป้วางท1มู�มูลื%าง ด�าน้ำซ้�าย แลื�วคลื�กเมูาส+ค�างแลื�วลืากลืงมูา

การป้ร�บเซ้ลืลื+ให�พอดก�บข้�อความู

• น้ำ#าเมูาส+ไป้คลื�กลืาก ท1คอลื�มูน้ำ+ แลืะ แถิว แลื�วป้ร�บได�ติามูติ�องการ

การรวมูเซ้ลืลื+ หร�อ การผสาน้ำเซ้ลืลื+

• เป้,น้ำการรวมูเซ้ลืลื+ หลืายๆเซ้ลืลื+ให�กลืายเป้,น้ำเซ้ลืลื+เดยว

• เลื�อกเซ้ลืลื+ท1ติ�องการผสาน้ำ โดยการครอบ หร�อ ลืากเมูาส+

• เลื�อกผสาน้ำเซ้ลืลื+

เคร�1องหมูายแลืะติ�วด#าเน้ำ�น้ำ” ”การ เบ�$องติ�น้ำ

• + ใชี�เป้,น้ำติ�วด#าเน้ำ�น้ำการ บวก• - ใชี�เป้,น้ำติ�วด#าเน้ำ�น้ำการ ลืบ• * ใชี�เป้,น้ำติ�วด#าเน้ำ�น้ำการ ค�ณ• / ใชี�เป้,น้ำติ�วด#าเน้ำ�น้ำการ หาร

การบวก1 .เลื�อกชี%องใส%

ผลืลื�พธ์+2. คลื�ก

• เลื�อก SUM• ติกลืง

• ครอบเซ้ลืลื+ท1ติ�องการหาผลืรวมู

• ติกลืง

• ได�ผลืลื�พธ์+

การค�ดลือกส�ติร• เลื�อกผลืรวมูท1

ได�• น้ำ#าเมูาส+วางไว�

มู�มูลื%างแลื�วคลื�กลืากเมูาส+ไป้ด�าน้ำซ้�ายมู�อ

• ได�ผลืลื�พธ์+

การลืบ• เลื�อกเซ้ลืลื+ใส%

ผลืลื�พธ์+• พ�มูพ+

เคร�1องหมูาย =

• คลื�กเซ้ลืลื+ติ�วติ�$ง• พ�มูพ+เคร�1องหมูาย –• คลื�กเซ้ลืลื+ติ�วลืบ• กด Enter

การคำ�านวณใน Microsoft Excel

1. การคำ�านวณโดียใชิ�ส้�ติร (Formula)

2 . การคำ�านวณโดียใชิ�ฟ+งก&ชิ,$น(Function)

ฟ+งก&ชิ,$น คำ#อ ส้�ติรส้�าเร-จร�ปท่�$

โปรแกรมิ Microsoft Excel

ส้ร�างไว�ใชิ�ส้�าหร,บการคำ�านวณ เพื่#$อ

ชิวยให�ผ��ใชิ�ท่�างานไดี�ส้ะดีวกและ

รวดีเร-ว

การคำ�านวณโดียใชิ�ฟ+งก&ชิ,$น

โคำรงส้ร�างของฟ+งก&ชิ,$น

ฟ+งก&ชิ,$นมิ�ส้วนประกอบ 3 ส้วน คำ#อ1 .ชิ#$อของฟ+งก&ชิ,$น เชิน SUM,

AVERAGE, SQRT

2. วงเล-บ ( ) ในท่1กฟ+งก&ชิ,$นติ�องมิ�วงเล-บติอท่�าย เชิน SUM ( ),

AVERAGE( ), SQRT( )

3.อาร&ก�วเมินติ& คำ#อ ส้วนของข�อมิ�ลท่�$ฟ+งก&ชิ,$นจะน�าไปใชิ�ในการประมิวล

ผลแติละฟ+งก&ชิ,$นจะติ�องการ

อาร&ก�วเมินติ&ท่�$แติกติางก,นเชิน SUM(A1:A20) , ROUND(A1,0)

1 .พ�มูพ+ฟ<งก+ชี�1น้ำด�วยติน้ำเอง

2. เรยกใชี�จาก Formula Bar

3. เรยกใชี�จาก Tool Bar

การเร�ยกใชิ�งานฟ+งก&ชิ,$น=max(A1:A5)

SUM ( ) = หาผลรวมิของติ,วเลขท่,2งหมิดีSUMIF( ) = หาผลรวมิของคำาท่�$ติรงก,บเง#$อนไขMOD ( ) = เก-บเศษท่�$เหล#อจากการหารPOWER( )= ให�คำาผลล,พื่ธ์&ของติ,วเลขยกก�าล,งROUND( ) = ป+ดีคำาของติ,วเลขข(2นให�มิ�หล,ก

ท่ศน�ยมิติามิก�าหนดีINT( ) = ป+ดีคำาติ,วเลขให�เป6นจ�านวนเติ-มิ

ฟ+งก&ชิ,$นท่างคำณ�ติศาส้ติร&

ฟ+งก&ชิ,$นท่างส้ถิ�ติ� AVERAGE( ) = หาคำาเฉล�$ยของติ,วเลขในชิวงท่�$ ก�าหนดีCOUNT( ) = น,บจ�านวนของเซ้ลล&COUNTIF( ) = น,บจ�านวนเซ้ลล&ท่�$มิ�ข�อมิ�ลติรงก,บ

เง#$อนไขMAX = หาคำาส้�งส้1ดีของข�อมิ�ลในชิวงท่�$ก�าหนดีMIN = หาคำาติ�$าส้1ดีของข�อมิ�ลในชิวงท่�$ก�าหนดี

ฟ+งก&ชิ,$นท่�$ใชิ�บอยๆ

ฟ+งก&ชิ,$น SUM

ใชิ�หาผลรวมิของติ,วเลขท่,2งหมิดีร�ปแบบ

SUM(number1,number2,….. )ติ,วอยาง

=SUM(A1:A5)=SUM(B1,B2)=SUM(A1,A3,A5)

ฟ+งก&ชิ,$น MAX

ใชิ�หาคำาส้�งส้1ดีของข�อมิ�ลติ,วเลขท่�$ก�าหนดีร�ปแบบ

MAX(number1,number2,….. )ติ,วอยาง

=MAX(A1:A5), =MAX(B1,B2),=MAX(A1,A3,A5)

ฟ+งก&ชิ,$น MIN

ใชิ�หาคำาติ�$าส้1ดีของข�อมิ�ลติ,วเลขท่�$ก�าหนดีร�ปแบบ

MIN(number1,number2,….. )ติ,วอยาง

=MIN(A1:A5) =MIN(B1,B2)=MIN(A1,A3,A5)

ฟ+งก&ชิ,$น AVERAGE

ใชิ�หาคำาเฉล�$ยของข�อมิ�ลติ,วเลขท่�$ก�าหนดีร�ปแบบ

AVERAGE(number1,number2,….. )ติ,วอยาง

=AVERAGE(A1:A5) =AVERAGE(A1,A3,A5)

ฟ+งก&ชิ,$น IFให�คำาผลล,พื่ธ์&ติามิเง#$อนไขวาเป6นจร�ง หร#อเท่-จร�ปแบบ

IF(เง#$อนไข,”ผลล,พื่ธ์&ท่�$ไดี�ถิ�าเป6นจร�ง”, ”ผลล,พื่ธ์&ท่�$ไดี�ถิ�าเป6นเท่-จ”) ติ,วอยาง

=IF(b5=10,”TRUE”,”FALSE”)=IF(A1>A3,”0”,”1”)=IF(b5=10,”TRUE”,”FALSE”), =IF(A1>A3,”0”,”1”)

ข�อผ�ดีพื่ลาดีท่�$เก�ดีจากการคำ�านวณ

#### เก�ดีจากติ,วเลขในเซ้ลล&ยาวกวาขนาดีของเซ้ลล&

#VALUE! เก�ดีจากการใชิ�ส้�ติรผ�ดีไวยากรณ& เชิน น�าติ,วเลขไปบวกก,บติ,วอ,กษร

#NAME? ส้�ติรไมิส้ามิารถิบอกไดี�วาคำ#ออะไร เชิน A1+แมิว โดียคำ�าวาแมิวไมิไดี�เก�$ยวข�องใน Sheet น,2น

#N/A เก�ดีข(2นเมิ#$อกรอกติ,วแปรผ�ดีประเภูท่ เชิน

ฟ+งก&ชิ,$นติ�องการข�อมิ�ลเซ้ลล&เดี�ยว

แติเราใส้ไปหลาย ๆ เซ้ลล&

#REF! เก�ดีข(2นเมิ#$อโปรแกรมิไมิส้ามิารถิคำ�นหา ติ�าแหนงอ�างอ�งเซ้ลล&ท่�$ใชิ�ส้�ติรไดี� มิ,กพื่บใน การอ�างอ�งเซ้ลล&ข�ามิ Sheet หร#อส้มิ1ดีงาน

ข�อผ�ดีพื่ลาดีท่�$เก�ดีจากการคำ�านวณ (ติอ)

#NULL เก�ดีข(2นกรณ�ท่�$ก�าหนดีพื่#2นท่�$เซ้ลล&ส้องเซ้ลล& โดียไมิมิ� ส้วนใดีติอก,น แติล#มิแยกเซ้ลล& ดี�วยเคำร#$องหมิาย เชิน

SUM(A1:B2 C2:D5)ท่�$ถิ�กติ�องเข�ยนเป6น

SUM(A1:B2,C2:D5)

ข�อผ�ดีพื่ลาดีท่�$เก�ดีจากการคำ�านวณ (ติอ)

การจ�ดแติ%งข้�อมู�ลื1.เลื�1อน้ำติ�วชี$ติ#าแหน้ำ%งเซ้ลืลื+ไป้ย�งติ#าแหน้ำ%งเซ้ลืลื+ท1ติ�องการจ�ดแติ%ง

หากติ�องการจ�ดแติ%งข้�อมู�ลืความูพร�อมูๆ ก�น้ำหลืายเซ้ลืลื+ให�ท#าการเลื�อกเซ้ลืลื+ หร�อก#าหน้ำดชี%วงข้�อมู�ลืก%อน้ำ

2.

หร#อ คลื�กเมูาส+บน้ำป้�;มูควบค�มูร�ป้แบบอ�กษร

การจ�ดข้�อมู�ลือย�%ก51งกลืางชี%วง

1

2

ป9อนข�อมิ�ลในเซ้ลล&แรก

เล#อกเซ้ลล&ท่,2งหมิดีในชิวง A1:E1

คำล�กป1:มิ 3

การจ�ดแติ%งติ#าแหน้ำ%งข้�อมู�ลืใน้ำเซ้ลืลื+

ติ�าแหนงการจ,ดีวางข�อมิ�ลในแนวนอน - ซ้�าย/กลาง/ขวาติ�าแหนงการจ,ดีวางข�อมิ�ลในแนวติ,2ง - บน/กลาง/ลาง

ท่�ศของการวางข�อมิ�ลแบบนอน หร#อแบบเฉ�ยง หร#อแบบติ,2ง

การจ,ดีแติงแบบอ,กษร

Fontแบบอ�กษร

Font styleลื�กษณะข้องอ�กษร

Sizeข้น้ำาดข้องอ�กษร

Underlineลื�กษณะข้องใส%เส�น้ำใติ�

Colorสข้องอ�กษร

Effectsลื�กษณะพ�เศษ เชี%น้ำติ�วอ�กษรข้ดท�บ, ติ�วยก, ติ�วห�อย

Fontแบบอ�กษร

Font styleลื�กษณะข้องอ�กษร

Sizeข้น้ำาดข้องอ�กษร

Underlineลื�กษณะข้องใส%เส�น้ำใติ�

Colorสข้องอ�กษร

Effectsลื�กษณะพ�เศษ เชี%น้ำติ�วอ�กษรข้ดท�บ, ติ�วยก, ติ�วห�อย

ขยาย-ลดีคำวามิกว�างของคำอล,มิน&/แถิว

1.ด�บเบ�$ลืคลื�กคอลื�มูน้ำ+หร�อแถิว2. กดป้�;มูข้องเมูาส+ค�าง

ไว� แลื�วลืากเมูาส+โดย

• ด5งเมูาส+ออก จะเป้,น้ำการข้ยายออก

• ด5งเมูาส+เข้�า จะเป้,น้ำการลืดความูกว�าง

1.น�าเมิาส้&คำล�กท่�$ติ,วเลขของแถิว หร#อติ,วอ,กษรคำอล,มิน&ท่�$ติ�องการแท่รก

แถิว (Row)

แทรกแถิว/คอลื�มูน้ำ+

คำอล,มิน&(Column)

2.น�าเมิาส้&ชิ�2ในแถิบส้� แล�วกดีป1:มิขวาของเมิาส้& เพื่#$อเป;ดีเมิน�ล,ดีจากน,2นเล#อกคำ�าส้,$งแท่รก

1.น�าเมิาส้&คำล�กท่�$ติ,วเลขของแถิว หร#อติ,วอ,กษรคำอล,มิน&ท่�$ติ�องการลบ

น�าเมิาส้&ชิ�2ในแถิบส้� แล�วกดีป1:มิขวาของเมิาส้& เพื่#$อเป;ดีเมิน�ล,ดีจากน,2นเล#อกคำ�าส้,$ง ลบ

ลบแถิว/คำอล,มิน&

คำอล,มิน&(Column)

2.

แถิว (Row)

ส้ร�างแผนภู�มิ�1.ก�าหนดีชิวงข�อมิ�ลท่�$ติ�องการส้ร�างกราฟ2.เล#อกเมิน�คำ�าส้,$ง แท่รก, Chart….

เลื�อกกราฟท1ติ�องการแลื�วคลื�กป้�;มูติกลืง

4.

ก#าหน้ำดเค�าโครงข้องกราฟ

5

จ�ดแติ%งแผน้ำภู�มู�

คลื�กข้วาพ�$น้ำท1น้ำ$ก=แก�ไข้ติรงน้ำ$

ด�บเบ�$ลืคลื�กท1แท%งกราฟก=แก�ไข้แท%งกราฟ

จ�ดเรยงข้�อมู�ลืคลื�กเมูาส+ท1คอลื�มูน้ำ+ซ้51งใชี�เรยง

เรยงจาก ก. - ฮ.

เรยงจาก ฮ. - ก.

1

2

การน้ำ#าเข้�าข้�อมู�ลื text ไฟลื+ใน้ำ EXCEL

1 . เป้:ด ไฟลื+ใหมู%2. เลื�อก แท=บข้�อมู�ลื 3. เลื�อกเมูน้ำ� ร�บข้�อมู�ลืภูายาน้ำอก4. เลื�อกน้ำ#าเข้�าข้�อมู�ลื

1

23

4

5. เลื�อก ชีน้ำ�ดแฟ'มูให�เป้,น้ำ แฟ'มูท�$งหมูด (All files) 6. เลื�อก folder ท1เก=บไฟลื+จะป้รากฏชี�1อไฟลื+7. เลื�อก ไฟลื+ เชี%น้ำ data.txt 8. กดป้�;มู “open หร�อ เป้:ด”

การน้ำ#าเข้�าข้�อมู�ลื text ไฟลื+ใน้ำ EXCEL (ติ%อ)

7

85

6

7

9. เลื�อก ติ�วค�1น้ำ “ ”10. แลืะแฟ'มูติ�น้ำฉบ�บ เป้,น้ำ Thai

(window) ด�งร�ป้11. กดป้�;มู ถิ�ดไป้“ ”

9

10

11

12. เลื�อกติ�วค�1น้ำข้�อมู�ลืให�ติรงก�บข้�อมู�ลื จะเห=น้ำว%า ไฟลื+ถิ�กแยกออกจากก�น้ำเข้�าใน้ำแติ%ลืะชี%องติาราง

13. กดป้�;มู ถิ�ดไป้“ ”

12

13

14. ได�หน้ำ�าจอข้�$น้ำท1 3 กดป้�;มู เสร=จส�$น้ำ‘ ’

การน้ำ#าเข้�าข้�อมู�ลื text ไฟลื+ใน้ำ EXCEL (ติ%อ)

14

15. กดป้�;มู ติกลืง‘ ’

15

ได�ข้�อมู�ลืท1ติ�องการ น้ำ#าไป้แก�ไข้ติามูท1ติ�องการ

การหาค%าเฉลื1ย1. เลื�อกติ#าแหน้ำ%งวางผลืลื�พธ์+2. กด FX หร�อ แถิบส�ติร

3. เลื�อก AVERAGE4. เลื�อก ติกลืง

5. ครอบชี�ดติ�วเลืข้ท1ติ�องการหาค%าเฉลื1ย6. เลื�อก ติกลืง

ได�ผลืลื�พธ์+