Bilim ve Teknoloji

TÜBİTAK ULAKBİM Cahit Arf Bilgi Merkezi

“Ülkemizdeki Araştırma ve Geliştirme Faaliyetleri ve Ulusal Akademik

Bilgi Hizmetleri "

Dr. Elif Aytek GÜRSESULAKBİM Md.Yrd.V.

[email protected]

Bilim ve Teknoloji

““Bilgi Ekonomisi”Bilgi Ekonomisi”

• AR-GE ve yenilik sistemine dayalı gelişmiş dünya ekonomileri

• OECD Bilim ve Teknoloji Göstergeleri; Ar-Ge, BIT, İletişim

• Bilimsel gelişmişlik göstergeleri; BIT kullanımı, Ar-Ge harcamaları, araştırmacı sayısı, bilgiye yapılan yatırım ve patentler

• Bilimsel ve Teknolojik Gelişme >> Ekonomik ve sosyal gelişme, küresel rekabet gücü ve sürdürülebilir gelişim...

AR-GE Harcamalarının GSYİH’ye Oranı

Kaynak: OECD Statistics

%2

.3%

2.3

• 2006 Japonya %3.4, USA %2.7

• Türkiye %0,73 Hedef 2013’de %2

• 1990+ en yüksek artış İzlanda ve Türkiye’de

• BTYK / B&T İnsan Kaynağı Eylem Planı: Ar-Ge personeli sayısını artırmak, Ar-Ge alt yapısının geliştirilmesi, araştırmaya ayrılan finansmanın ve araştırma kültürünün geliştirilmesi..

Bilimsel Akademik Bilgiye Erişim

• Üretilen bilimsel bilgi miktarında ve ağlaşmış elektronik bilgi kaynaklarındaki artış...

• AR-GE ve bilimsel faaliyetlerin etkinleştirilmesi için yayın yoluyla onaylanan güncel bilimsel akademik bilgiye erişim büyük önem taşımakta..

• ULRICH’S Periodicals Directory’ye kayıtlı 300,000 uluslararası akademik dergi var.

• Google Scholar (Kasım, 2004) 2004)

• Akademik ve Araştırma Kütüphaneleri, Bilgi Akademik ve Araştırma Kütüphaneleri, Bilgi Merkezleri: Merkezleri: Lisanslı bilimsel akademik içeriğe ve Lisanslı bilimsel akademik içeriğe ve bilgi kaynaklarına erişimde temel merkezler...bilgi kaynaklarına erişimde temel merkezler...

ULAKBİM

• 1996’dan bu yana TÜBİTAK’a bağlı bir merkez olarak faaliyet gösteren ULAKBİM

• ..bir yandan Türkiye’nin eğitim ve araştırma ağ alt yapısını geliştirmekte,

• öte yandan ulusal ölçekte akademik içerik sağlama, bilgi hizmetleri sunma ve akademik bilgi ürünleri geliştirmektedir.

Cahit Arf Bilgi Merkezi Misyonu:

• Ülkemizdeki üniversite, kamu ve sanayi kesiminin bilgi ihtiyaçlarının karşılanması ve akademik bilgi üretimine katkıda bulunmak amacıyla ulusal ölçekte bilgi hizmetleri sunmak,

• Ülkemizin ulusal akademik bilgi birikimini yansıtacak şekilde dünya standartlarında ulusal akademik e-bilgi kaynakları geliştirmek ve araştırmacıların hizmetine sunmak

Bilimsel Araştırma Yapan Herkes

TÜBİTAK EKUAL Üyeleri

Üniversiteler

Askeri Okullar

Polis Akademisi

KKTC Üniversiteleri

SB Eği. Ve Arş Hast.

Kamu Ar-Ge

TÜBİTAK ve Enstitüleri

Diğer...

Özel Ar-Ge

BUTAL

SAGE

UME

ATAL

UZAY

MAM

UEKAE

Cahit Arf Bilgi Merkezi

PAYDAŞLARIMIZ?

• Ar-Ge faaliyetlerine ve bilimsel bilgi üretimine katkıda bulunmak ve akademik bilgi hizmetlerini ulusal ölçekte yaygınlaştırmak,

• Türkçe bilimsel içeriğe erişimi etkinleştirmeye yönelik ulusal ve uluslararası akademik bilgi ürünleri geliştirmek,

• Basılı ve elektronik ortamdaki bilimsel akademik içeriğe uzun dönem erişimi sağlamak

TEMEL AMAÇLAR ve HEDEFLER:

CABİM Akademik Bilgi Kaynaklarımız

• 570’i güncel, 10.000’in üzerinde basılı akademik dergi,

• 17.000’in üzerinde uluslararası elektronik dergi,

• 600 ulusal akademik dergi,

• 8000’i tam metin ~9200 TÜBİTAK Proje Raporu,

• 50’nin üzerinde e-veri tabanı, uluslararası konferans bildirileri, standartlar ve bilimsel e-kitap,

• B+E Seriler, NATO ve Elsevier Book Series.

• Türkiye Bilimsel Yayın Gösterge Raporları

• Süreli Yayınlar Toplu Kataloğu ve TOKAT

UlusalToplu Katalog

Konu ve Atıf Tarama

TürkiyeBilimsel YayınGöstergeleri

Koleksiyon Geliştirme UlusalVeri Tabanları

Ulusal Belge Sağlama

Süreli YayınlarKatalogu

UluslararasıYayınları Teşvik

Cahit ArfCahit ArfBilgi MerkeziBilgi Merkezi

TÜBİTAK EKUAL

Koleksiyon Geliştirme,

Akademik İçerik Sağlama

• Yıllık koleksiyon değerlendirme ve ihtiyaç analizleri,

• TÜBİTAK Merkez ve Enstitülerinin ihtiyaç duyduğu akademik bilgi kaynaklarına abonelik,

• ULAKBİM kullanıcılarının ihtiyaç duyduğu ve ulusal akademik değere sahip basılı ve elektronik formattaki bilgi kaynaklarına abonelik,

TÜBİTAK EKUAL

• 19 Kasım 2005 tarih 136 sayılı TÜBİTAK Bilim Kurulu Kararı ile TÜBİTAK ULAKBİM tarafından hayata geçirilmiştir.

• TÜBİTAK EKUAL (Elektronik Kaynaklar Ulusal Akademik Lisansı) aracılığı ile etki değeri yüksek uluslararası e-bilgi kaynaklarına abonelik,

• Üye Kurumlar üzerinden yayıncı ve bigi üreticileri ile ulusal konsorsiyum ve lisanslama çalışmaları,

TÜBİTAK EKUAL

Üye Kurumlar;

• TÜBİTAK Merkez ve Enstitüleri

• Türkiye’deki Devlet ve Vakıf Üniversiteleri,

• KKTC Üniversiteleri,

• Askeri Harp Akademileri ve Okulları,

• Polis Akademisi,

• S.B. Bağlı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri

EKUAL ÜYE KURUM SAYISI

58

24

5 6

48

141

73

25

5 6

51

160

85

30

5 6

53

179

94

36

5 6

53

194

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009

Devlet Üniv.

Vakıf Üniv.

KKTC Üniv.

Askeri Kurum

SB. EAH

TOPLAM

TÜBİTAK EKUAL TZE KULLANICI SAYISI

Üniversiteler ve Askeri Okullar*

• 2007-2008: 1.185,278

• 2008-2009: 1.211,668

• 08-09’da üniversitelerdeki TZE kullanıcıların 965.206’i Lisans, 109.810’i Y.Lisans, 36.070 Doktora, 99.739 Ö.Üyesi (Faculty)

• Sağlık Bak.Egt.ve Arş.Hastaneleri:17.273

• TÜBİTAK: 2.161

* YÖK, ÖSYM, Sağlık Bak. ve TÜBİTAK verilerilerine göre düzenlenmiştir.

TÜBİTAK EKUAL

Temel Amaçlar; Temel Amaçlar;

• Ulusal Akademik Ağ üzerinden araştırmacılara içerik sağlayarak ülkemizdeki AR-GE faaliyetlerinin etkinleştirilmesine katkı sağlamak,

• Akademik Kurumlar ve araştırmacılar arasında bilimsel bilgiye erişimde fırsat eşitliği yaratmak,

• Uluslararası ve ulusal bilimsel yayın üretiminin ve Türkiye’nin bilimsel çalışmalarda rekabet gücünün artırılması

TÜBİTAK EKUAL Bilgi Kaynakları:

4

8

11

75

9

315

13

20

10

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009

Üniversite ve Diğer Akademik Kurumlar (Askeri ve Polis Okulları)

Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri

Toplam Veri Tabanı

TÜBİTAK EKUAL KULLANIM VERİLERİ

7,5

13,9

11,4

2,53,4

2,7

0,8

3

10,5

17,3

14,1

3,3

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

2006 2007 2008 2009*

Kul

lanı

m (m

ilyon

)TOPLAM MAKALE İNDİRME TOPLAM BİBLİYOGRAFİK TARAMA Toplam Kullanım

* 2009 yılı 9 aylık kullanım verileridir

Ulusal Belge Sağlama Hizmetleri

• Web tabanlı başvuru sistemi • Ücretsiz üyelik hesabı• “Uzaktan Belge Sağlama Hizmeti”

•Merkezden: “Makale İstek Sistemi”•Ortak Belge Sağlama Sistemi (OBES)•Yurt Dışı Belge Sağlama•Yılda 60.00060.000’in üzerinde makale isteği karşılanıyor.

www.ulakbim.gov.tr/cabim/bs/

Uzaktan Yayın ve Atıf Tarama HizmetleriUzaktan Yayın ve Atıf Tarama Hizmetleri

• Web tabanlı başvuru sistemi

• Türkiye’nin her yerinden başvuran araştırmacılara, araştırma alanlarındaki bilimsel bilgi kaynaklarına erişim konusunda konu uzmanları ve uzman kütüphaneciler aracılığı ile yayın ve atıf tarama hizmetleri

www.ulakbim.gov.tr/cabim/tarama/

Ulusal Veri Tabanları ve Ulusal Veri Tabanları ve

Akademik Bilgi Ürünleri GeliştirmeAkademik Bilgi Ürünleri Geliştirme

• Ülkemizde ulusal akademik dergilerde yayınlanan makalelere ve bilimsel içeriğe hızlı erişim için “ulusal veri tabanları” geliştirmekteyiz.

• Mevcut Ulusal Veri Tabanları

• Sağlık Bilimleri

• Sosyal Bilimler (Beşeri Bilimler)

• Yaşam Bilimleri

• Temel, Müh. Bilimleri olmak üzere ilgili konu alanlarındaki literatürü indekslediğimiz 4 vt...

• TÜBİTAK Destekli Projeler VT



20%

17%

39% 24%

Sosyal Bl. 139 Müh. T.B. 119 Tıp 227 Yaşam Bl. 97

Kaynak: Aydın, E. BSI09, Elazığ



• 90-100 bin I&A ulusal makale,

• 9 bin TÜBİTAK destekli proje

• I&A formattan tam metin (pdf) erişime doğru bir artış 15 bin makale, 7 bin proje tam metin

• Uluslararası sistemler üzerinden erişim (Orn.GoogleScholar)

UVT Kullanım İstatistikleri

Veri Tabanları Ocak-Ekim 2009 Eylül 2000-Ekim 2009

Tıp Veri Tabanı 233.852 693.326

Sosyal Bilimler 325.168 893.545

Mühendislik ve Temel Bilimler

204.047 494.551

Yaşam Bilimleri 190.562 395.736

Projeler 251.288 562.850

Yeni Projelerimiz:

• Türkiye’nin ulusal bilimsel yayın performansının ölçümlenmesi ve ulusal bilim haritasının çıkarılması amacıyla “Ulusal Atıf Sistemi”

• Beşeri Bilimler Veri Tabanı

• Ulusal Bildiriler Veri Tabanı

• Uluslararası AVICENNA Bilgi Sistemi

• ...


Akademik Bilgi ÜrünleriAkademik Bilgi Ürünleri

Amaç;

• Türk bilim insanını uluslararası bilimsel yayın üretimine teşvik ederek Türkiye’nin uluslararası bilimsel yayın sayısını artırmak...

• 2006’dan bu yana ULAKBİM Cahit Arf Bilgi Merkezi bünyesinde yürütülmektedir,

• E-başvuru sistemi

Uluslararası Bilimsel Yayınları Teşvik ProgramıUluslararası Bilimsel Yayınları Teşvik Programı

1997-2009 UBYT Teşvikleri

(Yayın Yılına Göre)

YılTeşvik Verilen

BaşvuruTeşvik Verilen

Yayın SayısıTeşvik Verilen

Araştırmacı Sayısı

2009 14,164 8,001 9,435

2008 19,799 10,711 12,440

2007 21,265 11,134 11,664

2006 16,383 8,467 10,621

2005 15,190 7,382 10,767

2004 25,551 11,012 11,781

2003 20,166 8,729 9,931

2002 16,150 6,938 7,900

2001 11,296 4,959 5,875

2000 8,712 3,836 4,760

1999 8,252 3,499 4,484

1998 7,276 3,044 4,109

1997 6,720 2,642 4,052

TOPLAM 190,924 90,354 107,819

ULUSLARARASI BİLİMSEL YAYINLARI TEŞVİKULUSLARARASI BİLİMSEL YAYINLARI TEŞVİK

ULUSLARARASI BİLİMSEL YAYINLARI TEŞVİKULUSLARARASI BİLİMSEL YAYINLARI TEŞVİK

2009 - KONULAR TEŞVİK ALAN BAŞVURU

ENVIRONMENTAL SCIENCES 107

DENTISTRY, ORAL SURGERY & MEDICINE 101

MATERIALS SCIENCE 97

SURGERY 95

CHEMISTRY, PHYSICAL 71

VETERINARY SCIENCES 67

ENGINEERING, ELECTRICAL & ELECTRONIC 66

ENGINEERING, CHEMICAL 66

POLYMER SCIENCE 64

CLINICAL NEUROLOGY 62

FOOD SCIENCE & TECHNOLOGY 60

GEOSCIENCES, INTERDISCIPLINARY 58

BIOTECHNOLOGY & APPLIED MICROBIOLOGY 55

CHEMISTRY 54

PHYSICS, APPLIED 52

PHARMACOLOGY & PHARMACY 49

PEDIATRICS 49

ENERGY & FUELS 48

CHEMISTRY, ANALYTICAL 47

ULUSLARARASI BİLİMSEL YAYINLARI TEŞVİKULUSLARARASI BİLİMSEL YAYINLARI TEŞVİK2009 Yılı Kurumlara Göre İstatistikleri

Üniversiteler Teşvik Alan Başvuru

1 Orta Doğu Teknik Üniversitesi 807

2 Gazi Üniversitesi 680

3 İstanbul Teknik Üniversitesi 664

4 Hacettepe Üniversitesi 654

5 Ege Üniversitesi 630

6 Atatürk Üniversitesi 579

7 Ankara Üniversitesi 542

8 Selçuk Üniversitesi 515

9 Dokuz Eylül Üniversitesi 454

10 Fırat Üniversitesi 408

11 Erciyes Üniversitesi 400

12 İstanbul Üniversitesi 398

13 Karadeniz Teknik Üniversitesi 392

14 Ondokuz Mayıs Üniversitesi 314

15 Uludağ Üniversitesi 310

16 Süleyman Demirel Üniversitesi 298

17 Anadolu Üniversitesi 289

18 Bilkent Üniversitesi 284

19 Çukurova Üniversitesi 272

20 Boğaziçi Üniversitesi 269

Türkiye Bilimsel Yayın ve Atıf GöstergeleriTürkiye Bilimsel Yayın ve Atıf Göstergeleri

Bibliyometrik ÇalışmalarBibliyometrik Çalışmalar

Türkiye'nin evrensel bilime katkısı ve

uluslararası yayın sıralamasındaki yerinin

belirlenmesi amacıyla bibliyometrik

değerlendirme çalışmaları yürütülmektedir.

Türkiye Bilimsel Yayın ve Atıf GöstergeleriTürkiye Bilimsel Yayın ve Atıf Göstergeleri

Bibliyometrik ÇalışmalarBibliyometrik Çalışmalar

• Türkiye Bilimsel Yayın Göstergeleri (2) : 1981-2007: Türkiye, Ülkeler ve Gruplar

• Türkiye Bilimsel Yayın Göstergeleri (1) : 1981-2006

• Sağlık Bakanlığı Kurumlarının Türkiye'nin Bilimsel Yayın sayısına Katkıları : 1981 2006

• Türkiye'nin Bilimsel Yayın Haritası

• vd..

Stratejik Amaç ve HedeflerimizStratejik Amaç ve Hedeflerimiz

• Bilgi kaynaklarına akademik erişimi ülke genelinde yaygınlaştırmak ve etkinleştirmek, bu yolla Türk bilim insanlarının araştırma faaliyetlerine doğrudan katkıda sağlayarak bilimsel yayın üretim etkinliklerini artırmak

• Ulusal ve uluslararası ölçekte bilgi merkezleri arası işbirliği ve kaynak paylaşımı faaliyetlerini etkinleştirmek, araştırmacıların akademik bilgi ve belge erişim olanaklarını artırmak..

Stratejik Amaç ve HedeflerimizStratejik Amaç ve Hedeflerimiz

• E-bilgi kaynaklarına ve bilimsel içeriğe uzun dönem erişimi mümkün kılmak için “ulusal e-kaynak arşivi/sistemi” geliştirmek.

• Ülkemizde üretilen bilimsel dijital veri setlerinin (makale, tez, bildiri vd.) korunması ve uzun dönem erişimine yönelik ulusal bir sistem geliştirmek ve işletmek,

• Ulusal bilimsel içeriğe erişim için yeni “ulusal bilgi ürün ve sistemleri” geliştirmek (Örn. Ulusal Atıf, Bildiler VT, bilimsel e-terimler tezarusları...

Teşekkürler !

Dr. Elif Aytek GÜRSESULAKBİM Md.Yrd.V.

[email protected]

Documents

Bilim ve Teknoloji