INICIATIVAT AFARISTE DHE STARTIMI ME BIZNESTË VOGËL

Mr.Sc.Raman Ismaili Studenti:Axhi Cenka

10/04/2023

Strugë

Përmbajtja1.Hyrja

2.Biznesi I vogël

2.1 Avantazhet dhe disavantazhet

3.Iniciativat e fillimit me biznes të vogël

4.Faktorët që ndikojnë mbi themelimin e ndërmarrjeve të vogla

5..Arsyet për fillimin e një biznesi të vogël

6.Biznesi I vogël, si mund të niset

7.Hapat për fillimin e një biznesi

8.Format e organizimit të ndërmarrjeve,ndërmarrja individuale

8.1 Ortakërit

9.Mënyrat e fillimit me biznesin e vogël, Themelimi I ndërmarrjes

9.1 Blerja e biznesit ekzistues, përparsit dhe mangësit

9.2 Franshiza, përparsit dhe mangësit

9.3 Biznesi familjar, përparsit dhe mangësit

10.Hapja e bizneseve të reja në periudhën 1992-2008

11.Përfundim

Hyrje

Biznesi I vogël paraqet një faktor kyq në zhvillimin e një vendi. Rëndësia e tij shihet në

aspekte të ndryshme ekonomike duke filluar nga plotësimi I nevojave për mallra dhe

produkte , punësimi I cili më tej sjell efekte tjera pozitive që ndikojnë në rritjen e të

ardhurave të popullatës , dhe në mënyrë ciklike rritjen dhe zhvillimin e mëtutjeshëm të

bizneseve në përgjithsi.

Për këtë shkak I kushtohet mjaft rëndësi faktorëve që ndikojnë duke motivuar ose

paraqiten si shtytës për hapjen e biznesit të vogël, respektivisht iniciativat që ndikojnë

për fillimin e një veprimtarie afariste të re.

Biznesi I vogël

Biznesi I vogël është një biznes I cili zakonisht është në pronësi private dhe I operuar si I

tillë, me një numër të vogël të punëtorëve dhe qarkullim vjetor relativisht të vogël të

shitjeve. Bizneset e vogla zakonisht parqiten në formën e tregtarit individual, SH.P.K,

ortakëri,etj. Definicini legal mbi “I vogël” nga numri I punëtorëve varijon nga vendi apo

industria respektivisht degë të ndryshme.Biznesi I vogël gjithashtu mund të klasifikohet

duke u bazuar në kritere tjera si: shitjet, profiti, pjesmarrja në treg, etj.

Rëndësia e biznesit të vogël vërehet në aspekte të ndryshme ekonomike si punësim,

prodhim. Si psh. Në sektorët e biznesit të vogël në Shqipëri në vitin 2000 kanë qënë të

punësuar 35% të punësuarve. Kurse për sa I përket prodhimit ai ka dhënë 27% të

prodhimit sipas aktiviteteve ekonomike.

Avantazhet dhe disavantazhet të biznsit të vogël

Avantazhet:

1. Fleksibiliteti I madh I biznesit

2. Kosto jo shumë të larta për fillimin e biznesit(varësisht edhe nga veprimtaria)

3. Pamvarsia

4. Vendimmarrja personale(në disa lloje të organizimit të biznesit të vogël)

Disavantazhet:

1. Firmat duke qënë në madhësi të vogël sigurojnë fonde të vogla financiare në krahasim me firmat e tjera të fuqishme

2. Nuk kanë fuqi ekonomike të madhe për të mbajtur në rezervë sasi të mëdha malli për vazhdimin e shitjeve edhe në raste të avarive apo mungesave të ndryshme të faktorëve ekonomik

3. Nuk mund të sigurojnë kapital të fuqishëm neto për një periudhë afatgjate4. Firmat e vogla e kanë të vështirë për tërheqjen e kredive nga bankat

Iniciativat e fillimit të biznesit të vogël

Iniciativat ose shkaqet për fillimin e biznesit të vogël sipas hulumtimeve të ndryshme në mbi 250 pronarë mund të klasifikohen në:

1. Shkaqet personale-ku bëjnë pjesë aftësia për menaxhim më paratë, aftësia për marrjen e vendimeve të prera, pranimi I përgjegjsisë, gatishmëria për punë të vështirë,etj.

2. Shkaqet familjare-në suazë të këtij grupi për fillimin me biznes të vogël janë këto karakteristika: dëshira që të bëhet pronar I pamvarur, dëshira për të vazhduar biznesin e pridnit, dëshira që të jetë në afërsi të shtëpisë, etj

3. Shkaqet ekonomike- në këtë grup bëjne pjesë: dëshira për përparim të përshpejtuar, dëshira për akumulim më të shpejtë të parave, materializimi I përvojës personale, etj.

Faktorët që ndikojnë mbi themelimin e ndërmarrjeve të vogla

Faktorët demotivues dhe ata që mund të sjellin humbje në biznes ku bëjnë pjesë:

1. Kapitali I nevojshëm fillestar2. Pamundsia për ta gjetur veten në çfardolloj biznesi3. Përvoja e pamjaftueshme për start4. Jogatishmëria për ballafaqimin e rreziqeve,etj5. Konkurenca e pa ndershme6. Vendndodhja e papërshatshme e biznesit7. Humbjet nga kredit e pakthyera, etj

Faktorët që mund të sjellin sukses për ndërmarrjen:

1. Njohjen perfekte të tregut2. Planifikimi I përgjithshëm në bazë të njohjes së kërkesave të tregut

Arsyet për fillimin e një biznesi të vogël

• Je vet pronari I biznesit

• Mirresh me diçka që ke interes dhe je I motivuar

• Biznesi jot=vendimet e tua

• Mund të jesh më kreativ

• Nuk është shumë e vështirë për ta filluar

• Mund të jetë mjaft fitimprurëse

• Mund të krijosh një karrierë tjetër

• Ëndrra e madhe e dikurshme mund të bëhet realitet

Biznesi I vogël, si mund të niset

Një person që dëshiron të fillojë një biznes të vogël, duhet të bëjë tri gjëra para se të

sigurojë fondet e nevojshme dhe gjetjen e një vendi të përshtatshëm për biznesin: të

përcaktojë interesat dhe aftësitë e tij, të kërkojë për një mundësi të suksesshme biznesi

dhe të ndërtojë një plan biznesi.

• Vlerësimi personal

• Identifikimi i mundësisë

• Plani i biznesit

• Bizneset e vogla, llojet më të

përhapura

• Përpunimi i lehtë dhe ndërtimi

• Tregtia

• Shërbimet

Hapat për fillimin e një biznesi

Hapi I parë: Krijimi I idesë për biznes: Për të filluar një biznes duhet të krijosh ose të zgjedhish një ide biznesore. Nga analizimi I të gjithë përparsive dhe mangësive të llojeve të ndryshme të ideve, duhet të zgjedhim edhe mënyrën e biznesit respektivisht hapjen e një biznesi të ri, blerjen e një ekzistuesi etj.Hapi I dytë: Përpilimi I biznes planit- paraqet një aktiviet me rëndësi pasi në biznes plan përfshihen gjithë informacionet në lidhje me biznesin si qëllimet, misionin, burimet e financimit, lokacionin, marketingun, menaxhimin e biznesit, etj.Hapi I tretë: Financimi- Pas krijimit të biznes planit është e nevojshme sigurimi I mjeteve financiare të cilat mund të jen vetanake, kredi bankare, investitorë të ndryshëm,etj.Hapi I katërt:Hapat e para të fillimit- Pasi kan mbaruar tre fazat e mëparshme tani më çdo gjë është gati për fillimin e biznesit, mirpo janë çështjet ligjore që kanë mbet pezull , caktimi I formës së pronësis tregtar individual, ortakëri, shoqëri me përgjegjsi të kufizuar, etj.Hapi I pestë:Hapja e dyerve

Format e organizimit të ndërmarrjeve

Ndërmarrje individuale: ësthë ajo firmë në të cilën vetë pronari është drejtues dhe punonjës.Shembuj tipik të kësaj forme organizimi janë restorantet, kioskat, etj.

Avantazhet:• Drejtohet me lehtësi• Të gjitha përfitimet merren nga një person• Të gjitha vendimet merren vetëm nga një person• Përfiton kënaqësit e punës së tij personale,etj.

Disavantazhet:• Nuk merr dot kredi të mëdha për mungesa garancie• Ka vështirsi në kryerjen e transakcioneve të mëdha• Përgjegjsia e falimentimit bie vetëm mbi pronarin• Nuk mund të konkuroj fuqishëm në treg,etj.

Ortakërit

Është ajo formë organizimi kur ortakët, numri I të cilëve është I kufizuar grupohen për arsye të veçorive personale të pjesmarrjes në kapitalin themelor të ndërmarrjes dhe formojnë një shoqëri që të jetë me emër kolektiv.

Avantazhet:

• Ka mundësi organizimi dhe drejtimi të mira sepse secili prej ortakëve mund të mbulojë

një sektor për të cilin mund të jetë I specializuar

• Ka më shumë mundësi për të investuar në ndërmarrje

• Ka më tepër fuqi konkuruese se ndërmarrjet individuale,etj.

Disavantazhet:

• Ka përgjegjsi kolektive

• Kanë përgjigjsi financiare të pakufiuzuar.Përgjegjsia e gabimit të njërit bie mbi të gjithë

ortakët

• Mund të ket mosmarrveshje në marrjen e vendimeve,etj.

Mënyrat e fillimin me biznesin e vogël,Themelimi I ndërmarrjes

Është mënyra e parë për fillim me biznes të vogël dhe njëkohësisht është forma më prezente dhe më e aplikuar përmes së cilës realizohet ideja biznesore. Mundësit e themelimit janë paraqitur si rezultat I disa parakushteve të volitshme socio-ekonomike që kanë lehtësuar dëshirën dhe iniciativën sipërmarrëse. Si faktor më të rëndësishëm për realizimin e ëndrrave të sipërmarrësve janë:

1. Formimi I një ambienti të nevojshëm socio-ekonomik

2. Krijimi I një strukture operative dhe të një rrjeti institucional që do të kishtë pqë

obligim nxitjen dhe zhvillimin e biznesit të vogël

3. Definimi dhe aplikimi I një legjistlacioni të favorshëm tatimesh dhe kontributesh

4. Kontributet dhe angazhimet e potencialit të tërësishëm të stafit të kualifikuar

univerzitar për popullarizimin e çështjes së biznesit të vogël.

Blerja e biznesit ekzistues,avantazhet

Mënyrat e fillimit me biznesin e vogël janë:

Blerja e biznesit ekzistues: Vendimi për të blerë një biznes kërkon një qasje dhe trajtim të kujdesshëm dhe analizë të thellë të shumë faktorëve siç janë:• Definimi I llojit të biznesit që dëshirojmë ta ushtrojmë• Sigurimin e mjeteve të nevojshme për blerjen e ndërmarrjes• Përcajtimin e çmimit më të pranueshëm për blerje

Avantazhet e blerjes të biznesit ekzistues:1. Blerja e biznesit ekzistues mund të përcaktojë një lokacion më reprezentativ dhe më

konvenues për blerësin2. Nevojat për mjetet fillestare qarkulluese janë më të vogla, me rastin e blerjes së

ndërmarrjes3. Të punësuarit, furnitorët dhe klientët janë të njohur që prej para, trashëgohen.4. Fitimi realizohet më herët me blerjen e ndërmarrjes në krahasim me themelimin e

saj, sepse problemet fillestare në këtë rast nuk janë prezente5. Zvogëlimi I riskut nga puna(dihet pjesmarrja në treg, të punësuarit, furnitorët,etj)

Disavantazhet e blerjes të biznesit ekzistues

Disavantazhet e blerjes të biznesit ekzistues janë:

1. Lokacioni joadekuar

2. Çmimi I blerjes së ndërmarrjes

3. Vullneti demotivues që është në varshmëri me politikën e gabuar afariste e krejuar

nga ana e pronarit të mëparshëm dhe pasojat rrjedhin nga ky moment

4. Nënpunësit dhe punëtorër e trashëguar mun që të mos jenë të disponuar për

bashkëpunim me pronarin e ri

5. Kur kapaciteti dhe inventari mund të jenë të vjetëruar ata paraqesin dhe faktor të

rëndësishëm për mossuksesin e firmës, për arsye të shpenzimeve të shtuara për

teknologji të reja.

Franshiza, avantazhet dhe disavantazhet

Franshiza përfshin mundësitë e zbatuesit me një përfshirje më të plotë biznesi që nënkupton marrjen e licencës për emër tregtar, produktet-shërbimet për shitje, metodat dhe njohuritë biznesore, strategjit e maketingut,sistemin e kontrollit, etj

Avantazhet e frashizës janë:1. Aftësimi profesional dhe përkrahja e menaxhimit2. Huazimi I emrit të firmës3. Produkte dhe shërbime të standardizuara4. Aftësia e bërjes së reklamave5. Përkrahja financiare,etj

Disavantazhet e franshizës janë:1. Pagesat e franshizës2. Liria e kufizuar afariste3. Obligimet e zbatuesit për blerjen e produkteve, lëndëve të para apo pajisje tjera4. Premtimet që nuk realizohen

Biznesi familjar

Paraqet mënyrën e katërt të fillimit me biznes personal. Veçohet nga aspekti pronësor

për shkak të pjesmarrjes të disa anëtarëve familjarë në biznes.

Fillimi I biznesit familjar si dhe akti I kyçjes së aëtarëve në këtë lloj biznesi gjeneron disa

vlera pozitive që më pas reflektojem në tërë sferën afariste si:

• Mundësia e zhvillimit të një menaxhmenti specifik që ka natyrën familjare

• Krijimi I raporteve specifike humane me të punësuarit

• Sakrificat dhe abstenimet e ndryshme

• Mbajtja e kualitetit të punës dhe definimi I synimeve strategjike

Hapja e bizneseve të reja në periudhën 1992-2008

Përfundim

Në bazë të statistikave mund të shihet se iniciativat për hapjen e bizneseve të reja është

në rritje edhe atë më një normë prej 79% të pjesës të bizneseve që absorbojnë bizneset

e vogla, ku pjesa më e madhe e hapjeve të bizneseve të reja paraqitet në sektorin e

shërbimeve me 42.7%.

Shteti nëpërmjet mekanizmave të tij duhet të ndihmoj në krijimin e një mjedisi të

përshtatshëm për hapjen e më shumë bizneseve të vogla, duke patur parasysh rëndësin

që kanë këto biznese në zhvillimin ekonomik të vendit.