1

BẢN THUYẾT MINH TÓM TẮTTHIẾT BỊ DẠY HỌC TỰ LÀM DỰ THI

NĂM HỌC 2016 - 2017

1. Tên thiết bị dạy học: Bộ thí nghiệm ÁP SUẤT CHẤT RẮN2. Môn: VẬT LÝ Khối: 8 Phục vụ tiết 7 Bài 7 ÁP SUẤT Chương I CƠ HỌC3. Họ và tên tác giả: Phan Trọng Nghĩa4. Đơn vị công tác:Trường THCS Thị Trấn Chợ Mới5. Tính mới và sáng tạo:TBDH tự làm được dùng để phục vụ cho tiết 7 Bài 7 ÁP SUẤT của môn VẬT LÝ

8.- Tính mới: Đây là TBDH đầu tiên đáp ứng được những yêu cầu của nội dung

giảng dạy: Minh họa một cách trực quan mối quan hệ giữa áp suất, áp lực và diện tích bị ép.

- Tính sáng tạo: Thay thế các chất liệu mà các bộ thí nghiệm được cấp (bột, đất sét ...) không đảm bảo tính thành công của thí nghiệm minh họa bằng hệ thống đơn nguyên chịu nén theo nguyên lý lò xo treo kết hợp khối nặng thích hợp để minh họa một cách trực quan và chính xác mối quan hệ giữa áp suất, áp lực và diện tích bị ép.

6. Tính khả thi:a. Thời gian thực hiện:

2

Bộ thí nghiệm ÁP SUẤT CHẤT RẮN được hoàn thành vào đầu năm học 2015 - 2016 và được cải tiến để dần hoàn chỉnh cho đến nay.

b. Thời gian bắt đầu đưa vào sử dụng:Bộ thí nghiệm ÁP SUẤT CHẤT RẮN bắt đầu được đưa vào sử dụng từ năm học

2015 - 2016 trong các tiết học có liên quan của các thành viên thuộc tổ LÝ – CN trường THCS Thị Trấn Chợ Mới.

7. Tính hiệu quả:a. Nguyên vật liệu để làm thiết bị dạy học:

- 15 đoạn lò xo loại kéo dãn có đường kính lò xo khoảng 5mm dài khoảng 3cm (có thể lấy trong các lực kế hỏng).

- 15 đoạn thép thẳng đường kính khoảng 2,5mm dài khoảng 7 cm (có thể dùng những căm xe đạp hỏng)

- 2 tấm meca trong có kích thước 9cm x 13cm.- 2 tấm meca trong có kích thước 16cm x 13cm.- 2 tấm meca đục màu bất kỳ kích thước 9cm x 15cm.- Decal màu xanh dương 60cm x 20cm.- Decal trắng 60cm x 20cm- Một số hộp nhựa cỡ lớn.- 3 khối nặng hình hộp chữ nhật trọng lượng mỗi khối khoảng 400g (có thể dùng

ngay các khối nặng được cấp)- Súng bắn keo + keo.- Kìm, kéo cắt kim loại.- Keo 502

b. Cách làm thiết bị dạy học:Bộ thí nghiệm ÁP SUẤT CHẤT RẮN gồm 2 thành phần cơ bản: Hộp hiển thị và

các khối nặngb1. Hộp hiển thị:

- Cắt các hộp nhựa thành các mảnh hình vuông cạnh 3cm sau đó dùng keo dán lại thành 15 khối lập phương cạnh 3cm.

- Cắt decal xanh dương dán 5/6 mặt của các khối lập phương này (một mặt không cần dán).

3

3cm

3cm

3cm

- Dùng súng bắn keo gắn vào mặt không dán decal của mỗi khối lập phương 1 đoạn dây thép thẳng sao cho các đoạn dây thép này vuông góc với bề mặt và nằm tại tâm của bề mặt này.

- Lấy tấm meca đục kích thước 9cm x 15cm dùng thước kẻ chia tấm trên thành 15 ô kích thước 3cm x 3cm, dùng máy khoan khoan 15 lỗ đường kính 5mm tại trung tâm các ô này.

- Gắn các đoạn lò xo vào các lổ đã khoan bằng súng bắn keo sao cho chúng vuông góc với tấm meca.

- Cắt 15 mảnh thiếc nhỏ gắn vào cuối các lò xo sao cho chúng che khuất mặt cắt của lò xo.

- Dùng decal xanh dương dán vào các tấm meca 9cm x 13cm và 15cm x 13cm, lưu ý chừa khoảng 3cm ở cạnh 9cm và 15cm.

- Dùng keo 502 ghép các tấm meca đã dán decal, tấm meca kích thước 9cm x 15cm đã khoan lổ và gắn lò xo, tấm meca kích thước 15cm x 9cm lại thành khối hộp chữ nhật.

4

- Lắp thanh thép nhỏ của các khối 3cm x 3cm vào các lổ đã khoan và gắn lò xo, dùng kìm cắt cắt bớt các thanh thép sao cho mặt trên các khối này nằm ngang với mặt trên của hộp.

b2. Các khối nặng: - Cắt các hộp nhựa cứng và ghép lại sao cho tạo thành 3 hình hộp chữ nhật kích thước 3cm x 9cm x 15cm.

- Đặt các khối nặng bằng kim loại vào bên trong mỗi hộp và cố định bằng súng bắn keo.

- Dùng decal trắng dán hết các bề mặt của các hình hộp này.c. Sử dụng :Để minh họa sự phụ thuộc của áp suất vào áp lực và diện tích bị ép, GV giới thiệu

3 khối nặng hình hộp chữ nhật có cùng khối lượng, mặt xung quanh có diện tích lần lượt từ lớn đến nhỏ là 9cm x 15cm = 135cm2 , 15cm x 3cm = 45cm2, 9cm x 3cm = 27cm2.

c1. Minh họa sự phụ thuộc của áp suất vào áp lực:- Đặt nằm ngang 1 khối nặng cho vừa vặn vào bên trong hộp chỉ thị ta sẽ thấy các

đơn nguyên bị ép xuống một ít.- Tăng lực ép bằng cách đặt thêm vào phía trên của khối nặng đã đặt một khối

nặng nữa ta sẽ thấy các đơn nguyên bị ép xuống nhiều hơn.- Tiếp tục tăng lực ép bằng cách đặt thêm một quả nặng, ta sẽ thấy các đơn nguyên

bị ép xuống nhiều hơn nữa.Qua quan sát thí nghiệm học sinh dễ dàng rút ra nhận xét: Áp suất tỉ lệ thuận với

áp lực.c2. Minh họa sự phụ thuộc của áp suất vào diện tích bị ép:

- Đặt khối nặng nằm ngang (diện tích bị ép là 135cm2) lên mặt trên hộp chỉ thị sao cho vừa lọt vào bên trong các thành bên của hộp chỉ thị ta sẽ thấy các dơn nguyên bị ép xuống một quãng ngắn.

- Đặt khối nặng với diện tích bị ép là 45cm2 lên các đơn nguyên ở hàng bìa ta sẽ thấy các đơn nguyên này bị ép xuống khá nhiều.

- Đặt khối nặng với diện tích bị ép là 27cm2 lên các đơn nguyên ở giữa hàng bìa ta sẽ thấy các đơn nguyên này bị ép xuống nhiều hơn nữa.

5

Qua quan sát thí nghiệm.học sinh dễ dàng rút ra nhận xét: Áp suất tỉ lệ nghịch với diện tích bị ép.

Cuối cùng hoàn thành kết luận và đi đến công thức tính áp suất.7. Tính hiệu quả

7.1. Giá thành :- Các tấm meca: 100 000đ- Căm xe đạp loại ngắn: 10 000đ- Keo 502: 5000đ- Keo nến: 5000đ- Decal xanh + trắng: 15 000đTổng cộng: 135 000đ(Một trăm ba mươi lăm ngàn đồng)

7.2. Hiệu quả của thiết bị dạy học tự làm:Trước đây, khi chưa sử dụng Bộ thí nghiệm ÁP SUẤT CHẤT RẮN giáo viên

chỉ có thể minh hoạ tác dụng của áp lực bằng hình vẽ và các thí dụ thực tế vì bộ thí nghiệm được cấp hoàn toàn không sử dụng được.

Khi sử dụng Bộ thí nghiệm ÁP SUẤT CHẤT RẮN giáo viên hoàn toàn có thể minh họa một cách trực quan tác dụng của áp lực và mối quan hệ giữa tác dụng của áp lực (áp suất) vào độ lớn của áp lực và diện tích bị ép.

Việc sử dụng Bộ thí nghiệm ÁP SUẤT CHẤT RẮN rõ ràng đã làm tăng sự hứng thú trong học tập của học sinh thông qua việc minh họa một cách sinh động và chính xác mối quan hệ giữa áp suất, áp lực và diện tích bị ép từ đó chất lượng học tập bộ môn cũng được nâng lên rõ rệt.

1. Ý kiến nhận xét sử dụng:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2. Ý kiến của HĐ chấm chọn của đơn vị:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Xếp loại:. . . . . . Chợ Mới ngày tháng năm

6

THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

7