Bolesti pčela izazvane bakterijamaBolesti

Bolesti pčela izazvane bakterijamaBakterije su jednoćeliski organizmi koje uzrokuju mnoge bolesti ljudi, životinja i biljaka. Mogu se posmatrati pod običnim mikroskopom, koji povećava nekoliko stotina puta. Radi toga je olakšano utvrđivanje bolesti. U bakterijske bolesti ubraja se i najteža bolest pčela - američka kuga pčelinjeg legla.

Američka kuga pčelinjeg legla ili američka gnjiloća pčelinjeg legla ili opaka trulež legla je zarazna bolest zatvorenog legla. Uzročnik bolesti je bacil (Bacillus larvae). U nepovoljnim uslovima obrazuje spore koje su vrlo otporne. U košnicama gdje je leglo bilo zaraženo ovom bolesti, na saću, na pčelarskom priboru, zatim u medu i cvjetnom prahu, spore ostaju žive po nekoliko desetina godina i sačuvaju vitalnost, a time i sposobnost infekcije. U ključaloj vodi ugibaju nakon 13 min. Na temperaturi od 90oC ugibaju nakon 2 sata. U mješavini jednakih dijelova meda i vode ugibaju na 100oC nakon 20 min, a za isto vrijeme ugibaju u čistom vosku na 120oC. Zaraza se ostvaruje pošto uzročnik bolesti uđe sa hranom u crijevo larve, dok je ona u otvorenoj ćeliji. Iz crijeva prelazi u tijelo larve i brzo se razmnožava. U međuvremenu, pčele zatvaraju ćeliju, a u njoj larva ugiba.

Znaci bolesti Zatvoreno leglo je šareno, tj. na njemu se nalaze otvorene i zatvorene ćelije. Poklopci na ćelijama su malo ulegnuti i obično na sredini imaju rupicu. Ispod poklopca uginula larva se raspada u tamnosmeđu ljepljivu i rastegljivu masu. Ako u takvu ćeliju uvučemo čačkalicu i dohvatimo masu, ona se rasteže do 50mm ima kiselkast miris na zagrijano stolarsko tutkalo. Pčele ne mogu da izbace ovu masu iz ćelije radi njene ljepljivosti, jer je larva uginula u raspadnutoj košuljici. Zato ona ostaje priljepljena na dnu i zidovima ćelije, tu se sasuši i pretvara u spore. Bolest sama od sebe ne može prestati.

U zaraženoj košnici bolest od ćelije do ćelije prenose pčele hraniteljke. Od bolesne do zdrave košnice, bolest prenosi sam pčelar svojom nepažnjom, kao: premještanjem okvira iz jedne košnice u drugu, pčelarskim priborom, vrcaljkom, satnim osnovama izrađenim od zaraženog voska, prihranjivanjem pčela zaraženim medom, stresanjem pčela iz bolesne košnice u zdravi itd. Bolest prenose i pčele kradljivice. Pošto obolela društva oslabe, jača ih društva napadaju, oduzimaju od njih med i zaraza se prenosi i na jaka pčelinja društva. I trutovi, koji slobodno ulaze u sve košnice, mogu biti prenosnici bolesti. Tako se od jednog zaraženog pčelinjeg društva bolest može prenijeti na veći broj društava ili susjednih pčelinjaka.

Suzbijanje bolesti Pošto je američka kuga opasna zarazna bolest, čim se pojavi svaki pčelar mora obavezno da je prijavi nadležnoj poljoprivrednoj inspekciji koja će preduzeti odgovarajuće mjere.

Ako je pčelinje društvo jako zaraženo, onda se ono uveče uguši paljenjem sumpora u košnici. Uginule pčele i saće sa leglom se spale u iskopanoj jami, koja se poslije zatrpa. Saće bez legla pretopi se i dezinficira. Ako su pčele u starim košnicama ili su u košnicama sa nepokretnim saćem, one se predveče spale i zakopaju. Košnice koje nisu spaljene, potrebno je dezinficirati.

Jaka pčelinja društva, kod kojih je bolest na vrijeme primjećena, mogu se sa uspjehom liječiti. Lijek se upotrebljava sa pretresanjem pčela. Prvo se pčele pretpresu u dezinficiranu ili novu košnicu u koju se prethodno stavi novo, nezaraženo saće ili satne osnove. Zatim se društvo prihrani 1 litrom šećernog sirupa (1:1) u kojem se prethodno rastopi 0,5 gr sulfatiazol-natrijuma (1 tableta). To se dodaje pčelinjem društvu u 4 navrata, u razmacima od 2 do 3 dana. Može se upotrebiti 1 gr geomicina u 1 litar šećernog sirupa (1:1) koji se dodaje pčelinjem društvu na isti način kao i sulfatiazol-natrijum.

Dezinfekcija košnica i pčelarskog pribora i alata Dezinfekcija košnica uspješno se izvodi sa benzinskom let-lampom. Plamenikom se opale unutrašnji dijelovi košnice sa okvirima.

Američka kuga, bolest zatvorenog pčelinjeg legla

Američka kuga pčelinjeg legla je bolest poklopljenog legla,a izaziva je bakterija"Bacillus larve".To je najopasnija zarazna bolest koja pčelarstvu iz godine u godinu nanosi sve veće i veće gubitke.Pčelar ako nezna da je oboljelo jedno pčelinje društvo od ove bolesti,svojom krivicom veoma brzo bolest može proširiti na čitav pčelinjak,a i na bližu i širu okolinu.Manje,više iskusni pčelari brzo prepoznaju ovu bolest,ali veći broj pčelara i pčelara početnika kojih je u poslednje vrijeme sve više bolest ne prepoznaju.Zato je ova bolest zadnjih nekoliko godina u priličnoj ekspanziji,što je slučaj i sa našom opštinom.

Kako prepoznati bolest

Od američke kuge pčelinjeg legla-ugiba samo poklopljeno pčelinje leglo. Posle tri nedelje nakon infekcije društva mogu se uočiti promjene na poklopcima ćelija u kojima se nalaze mrtve larve pčela. Zatvoreno leglo je šareno tj. sa otvorenim i zatvorenim ćelijama. Poklopci promjene boju, malo su ulegnuti i obično na sredini imaju rupicu. Ispod poklopca uginula larva se raspada u tamno-smeđu boju, ljepljivu i rastegljivu masu. Ako u takvu masu uvučemo drveni štapić masa se rasteže i ista ima kiselast miris zagrejanog stolarskog tutkala. Takvu masu pčele ne mogu izbaciti iz saća pa ona ostaje i nakon sasušenja. Pretvara se u spore koje su veoma otporne. Ukoliko bolest duže traje mnoge uginule larve pčele izbacuju iz ćelija usled čega leglo postaje šareno (sitasto). Budući da veliki broj larvi pčela ugine, pčelinje društvo naglo slabi i bez intervencije pčelara ugiba.

Kako se prenosi bolest

Američka kuga je zarazna bolest samo poklopljenog legla. Odrasle pčele ne oboljevaju od ove bolesti, ali su one prenosioci. Značajna karika prenosioca bolesti je i sam pčelar prilikom pregleda svojih društava koristeći isti pribor, premještanjem okvira iz jedne u drugu košnicu, vrcaljkom i drugim pčelarskim priborom i opremom. Loši zoohigijenski uslovi na pčelinjaku pogoduju bržem širenju ove za pčele opake bolesti. Pošto je već odavno poznato da spore "Bacillus larve"mogu i u nepovoljnim uslovima da ostaju otporne

i nekoliko desetina godina, nakon čega mogu da ponovo izazovu bolest. U poslednje vrijeme evidentno je i širenje bolesti preko voska odnosno satnih osnova, a koji nisu pod stalnim veterinarsko-sanitarnim i zdrastvenim nadzorom.

 

[ kliknite sliku za veći prikaz ]

Oboljelo leglo

[ kliknite sliku za veći prikaz ]Ostaci mase na nožu

Suzbijanje bolesti

Brzo i pravovremeno otkrivanje i prepoznavanje ove bolesti je najefikasniji metod u suzbijanju američke kuge pčelinjeg legla. Obzirom da bolest nikada ne prolazi sama od sebe, a uzročnik ove bolesti je veoma otporan u obliku spora, stoga je najopravdanije da se za suzbijanje ove bolesti primjenjuju krajnje radikalne mjere. Kada se bolest prepozna i utvrdi najbolje je uveče pčelinja društva zatvoriti, a zatim ugušiti sa preparatima sumpora-paljenjem. Ujutru se vrši provjeravanje da li su društva ugušena, poslije čega se košnice, okvirovi sa pčelama i saćem, pčelarskim priborom nešto dalje od pčelinjaka spale, u pripremljenu iskopanu rupu,koja se zatim zatrpa zemljom, a na pčelinjaku se izvrši opsežnija dezinfekcija.

 

[ kliknite sliku za veći prikaz ]Preduzimanje radikalnih mjera