Embed Size (px)
Citation preview
หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน
ผเรยบเรยง นางเพญศร จนทรดวง ผศ.สวคนธ จงตระกล ผตรวจ รศ.ธดา โมสกรตน รศ.นภาลย สวรรณธาดา ดร.ภาสพงศ ผวพอใช บรร าธการ ดร.ชลธชา สดมข
ภาษาไทยชนมธยมศกษาปท ๕ ภาคเรยนท ๑
กลมสาระการเรยนรภาษาไทยตามหลกสตรแกนกลางการศกษา นพนฐาน
พทธศกราช ๕๕๑
สงวนลขสทธ : เมษายน ๒๕๕๙ สงวนลขสทธตามกฎหมาย หามลอกเลยน ไมวาจะเปนสวนหนงสวนใดของหนงสอเลมน
นอกจากจะไดรบอนญาตเปนลายลกษณอกษร
หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน
ภาษาไทยชนมธยมศกษาปท ๕ ภาคเรยนท ๑
ขอมลทางบรรณานกรมของสานกหอสมดแหงชาต
เพญศร จนทรดวง.
หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๕
ภาคเรยนท ๑--กรงเทพฯ : แมคเอดดเคชน, ๒๕๕๙.
๑๖๘ หนา.
๑. ภาษาไทย--การศกษาและการสอน (มธยมศกษา).
I. สวคนธ จงตระกล, ผแตงรวม. II. ชอเรอง.
495.9107
ISBN 978-616-274-736-6
จดพมพและจดจาหนายโดย
สงธนาณตสงจาย ไปรษณยลาดพราว
ในนาม บรษท แมคเอดดเคชน จากด
เลขท 9/99 อาคารแมค ซอยลาดพราว 38 ถนนลาดพราว แขวงจนทรเกษม เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900
☎ 0-2938-2022-7 โทรสาร 0-2938-2028
E-mail : [email protected] www.MACeducation.com
พมพท : บรษท ดบเบลบ เพรส จากด
เจตนารมณตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ตองการสรางคนไทยให
เปนคนด มปญญา และมความสข มศกยภาพพรอมทจะแขงขนและรวมมออยางสรางสรรคในเวทโลก และใหทนกบ
ความเจรญกาวหนาทางวทยาการดานตางๆ ในโลกยคโลกาภวตน การจดการศกษาตามเจตนารมณดงกลาว ตอง
เนนความสาคญทางดานความร ความคด ความสามารถ คณธรรม จรยธรรม กระบวนการเรยนร และ
ความรบผดชอบตอสงคม โดยยดผเรยนเปนสาคญ ดงนน การจดกระบวนการเรยนรตองมงเนนทกษะ
กระบวนการคดฝกปฏบตใหทาได คดเปน ทาเปน รกการอาน และใฝรอยางตอเนอง ผสมผสานสาระความร
ดานตางๆ อยางไดสดสวนสมดลกน
ดงนน เพอทศทางการพฒนาผเรยนเปนไปตามเจตนารมณดงกลาว บรษท แมคเอดดเคชน จากด
จงมอบหมายใหคณาจารยผทรงคณวฒและผเชยวชาญดานภาษาไทยรวมกนจดทาหนงสอเรยน รายวชาพนฐาน
ภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๕ ภาคเรยนท ๑ เลมน ใชเปนสอการเรยนรสาหรบผเรยน โดยมเนอหาครบถวน
ตามกลมสาระการเรยนรภาษาไทยทง ๕ สาระ ไดแก สาระท ๑ การอาน สาระท ๒ การเขยน สาระท ๓ การฟง
การด และการพด สาระท ๔ หลกการใชภาษา และสาระท ๕ วรรณคดและวรรณกรรม
หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๕ ภาคเรยนท ๑ เลมนแบงเนอหาสาระ
เปนหนวยการเรยนร ซงจะใชวรรณคดและวรรณกรรมเปนหลก สอดแทรกความรหลกการใชภาษาไทยไวทกหนวย
การเรยนร ฝกทกษะการคด การอาน การเขยน การฟง การด และการพดแบบบรณาการ เนอหาสาระทกหนวย
การเรยนรเนนใหเกดความรคคณธรรม และเรยนรอยางรนรมย สรางคานยมทดงาม รกความเปนไทย ฝกความคด
รเรมสรางสรรค ทายหนวยการเรยนรมอานเสรมบทเรยน เพอกระตนใหผเรยนมนสยรกการอานและการศกษาคนควา
เพมเตม กจกรรมในแตละหนวยการเรยนร มงเนนกระบวนการคด ฝกปฏบตใหทาได คดเปน ทาเปน รกการอาน
รกการเขยน รกการศกษาคนควา
หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๕ ภาคเรยนท ๑ เลมน จงเปนสอการเรยน
ททนสมยครบถวนสมบรณ เหมาะสาหรบครจะนาไปใชในการเรยนการสอน
ผเขยนขอขอบพระคณทกทานทมสวนทาใหหนงสอเลมนสาเรจลลวงดวยดและหวงอยางยงวา
หนงสอเรยนเลมนจะเปนประโยชนตอคร นกเรยน และผสนใจใฝเรยนรทวไป หากมขอผดพลาดประการใด
ขออภยมา ณ โอกาสน
นางเพญศร จนทรดวงผชวยศาสตราจารยสวคนธ จงตระกล
คานา
หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๕ ภาคเรยนท ๑ตรงตามสาระและมาตรฐานการเรยนร ดงน
สาระการเรยนร มาตรฐานการเรยนร
สาระท ๑ การอาน ท ๑.๑ ใชกระบวนการอานสรางความรและความคดเพอนาไปใช
ตดสนใจ แกปญหาในการดาเนนชวต และมนสยรกการอาน
สาระท ๒ การเขยน ท ๒.๑ ใชกระบวนการเขยนเขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความ
และเขยนเรองราวในรปแบบตางๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศ
และรายงานการศกษาคนควาอยางมประสทธภาพ
สาระท ๓ การฟง การด และการพด ท ๓.๑ สามารถเลอกฟงและดอยางมวจารณญาณและพดแสดงความร
ความคด และความรสกในโอกาสตางๆ อยางมวจารณญาณและ
สรางสรรค
สาระท ๔ หลกการใชภาษาไทย ท ๔.๑ เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยนแปลง
ของภาษาและพลงของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกษาภาษาไทย
ไวเปนสมบตของชาต
สาระท ๕ วรรณคดและวรรณกรรม ท ๕.๑ เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทย
อยางเหนคณคาและนามาประยกตใชในชวตจรง
หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๕ ภาคเรยนท ๑ เลมน
บรษท แมคเอดดเคชน จากด จดทาและพฒนาขนใหมตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน
พทธศกราช ๒๕๕๑ โดยปรบปรงและพฒนาจากการตดตามผลการนาไปใชในระยะเวลา ๕ ป
ทผานมา เพอใหเนอหาและกจกรรมทนสมย เหมาะสมกบนโยบายการจดการศกษาของรฐและ
สภาพสงคมทเปลยนแปลงไปสสงคมอดมปญญา ซงมเครองมอสอสารทนสมยและมประสทธภาพสง
ทาใหมนษยสามารถเขาถงแหลงขอมลความรไดสะดวกและรวดเรว ดงนนรปแบบการเรยนรและ
การจดการเรยนการสอนจงไดปรบปรงและพฒนาหนงสอเรยนชดนใหม โดยยดแนวของหลกสตร
แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ เพมแนวคดสาคญและทกษะการเรยนรสาหรบ
ศตวรรษท ๒๑ ใหมความสมบรณครบถวนยงขน ดงน
๑. จดทาสาระการเรยนรใหตรงตามตวชวดชนปและครอบคลมมาตรฐานการเรยนรของหลกสตร
ทกมาตรฐานทหลกสตรแกนกลางกาหนดใหเรยนในแตละป
๒. จดทาตวชวดชนปเพอการประเมนคณภาพภายนอก รอบท ๔ ดานผเรยนของสานกงาน
รบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) และสะทอนใหเหนถงความตระหนกและ
ความพยายามของสถานศกษา ทจะจดการเรยนการสอนใหไดตามมาตรฐานทกาหนด
๓. จดทากจกรรมเพอฝกกระบวนการเรยนรทม งพฒนาใหผเรยนไดเรยนรจนบรรลตาม
มาตรฐานการเรยนร ตวชวดชวงชนของหลกสตร และมทกษะแหงศตวรรษท ๒๑ ทงนผสอนควรชแจง
และใหคาแนะนาเพมเตมเพอใหผเรยนทกคนปฏบตไดจรง
๔. เพมเนอหาและกจกรรมการเรยนรในรปแบบภาระงาน มงใหผเรยนมความรความเขาใจ
ในคานยมหลก ๑๒ ประการ และนาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใช เพอตอบสนอง
นโยบายในการพฒนาเยาวชนใหมคานยมหลกทดงาม ๑๒ ประการ
บรษท แมคเอดดเคชน จากด ขอขอบพระคณทกทานทไววางใจเลอกใชสอการเรยนรของ
บรษท แมคเอดดเคชน จากด และขอตงปณธานวาจะสรางสรรคสอการเรยนรทมคณคาและ
เกดประโยชนสงสดแกการจดการศกษาตลอดไป
บรษท แมคเอดดเคชน จากด
คาชแจง
สารบญ
หนวยการเรยนรท ๑ ภาษาก ว นธรรม ๑
ความสมพนธระหวางภาษาและวฒนธรรม ๒
ประเดนทเกยวของกบภาษาและวฒนธรรม ๕
หนวยการเรยนรท การสรางคา นภาษาไทย
คาซา ๙
คาประสม ๑๐
คาซอน ๑๔ คาทบศพทและศพทบญญตในภาษาไทย ๑๕
การสมาส ๒๐ การสนธ ๒๒ การแผลงคา ๒๕
หนวยการเรยนรท ภาษาก ความค
ความสมพนธระหวางภาษากบความคด ๓๓
การใชภาษาแสดงเหตผล ๓๕
หนวยการเรยนรท การพ นมนาว
จดมงหมายของการโนมนาวใจ ๓๘
กลวธการโนมนาวใจ ๓๘
ภาษาเพอการโนมนาวใจ ๔๓
หนวยการเรยนรท ๕ เรยงความ ยอความ เรยงความ ๔๙
ยอความ ๕๗
หนวยการเรยนรท การเ ยน ยง
หลกการโตแยง ๖๘
กลวธการเขยนโตแยง ๗๐
หนวยการเรยนรท หนงสอราชการ
หนงสอราชการภายนอก ๗๔
หนวยการเรยนรท มหาเวสสน รชา ก ก มทร
บทนาเรอง ๙๒
ประวตผแตง ๙๓
เรองยอ ๙๔
คณคาทไดรบจากเรอง ๙๕
บทประพนธ ๙๕
คาอธบายศพท ๑๐๔
หนวยการเรยนรท เ งพาย ๑๑๑
ความเปนมาของเรอง ๑๑๓
พระประวตผนพนธ ๑๑๓
ลกษณะคาประพนธ ๑๑๕
เรองยอ ๑๑๘
บทประพนธ ๑๑๘
คาอธบายศพท ๑๔๑
หนวยการเรยนรท ๑ ค งก อนครเทพ ๑
ประวตผแตง ๑๕๑
บทประพนธ ๑๕๓
คาอธบายศพท ๑๕๔
รร านกรม ๑๕
ชน ๑๕
ภาค นวก ๑๕
หนวยการเรยนรท ๑
๑ ความสมพนธระหวางภาษากบว นธรรม
ภาษากบว นธรรม
ประเดนทเกยว องกบภาษาและว นธรรม
ภาษากบว นธรรม
๑. อธบายธรรมชาตของภาษา พลงของภาษา และลกษณะของภาษา (มฐ. ท ๔.๑ ม.๔ ๖ ๑) ๒. ใชภาษาไทยไดเหมาะสมแกโอกาส กาลเทศะ และบคคล รวมทงคาราชาศพทอยางเหมาะสม (มฐ. ท ๔.๑ ม.๔ ๖ ๓)
ตวชวด
2ภาษาไทย ม.๕ ภาคเรยนท ๑
ภาษา คอ ผลตผลทางสงคมทมนษยสรางขนเพอใชสอสารความรสกนกคด ความเขาใจ
เรองราวตางๆ โดยกาหนดเปนสญลกษณทเปนเสยงและอกษรเพอใชรวมกน ภาษาเปนวฒนธรรม
ของสงคมทคนเรากาหนดใชรวมกนเ พาะกลม ภาษาจงแตกตางและมพฒนาการเปนไปตาม
สภาพแวดลอมและปจจยทางสงคม เศรษฐกจ การเมอง และวฒนธรรม ภาษาแตละภาษา
มความสมบรณหากใชตดตอสอสารกนเ พาะในกลม เมอมการตดตอสอสารแลกเปลยนวฒนธรรม
ระหวางกลมชนทแตกตางกน เกดการหยบยมแลกเปลยนทางภาษา ทาใหเกดการเปลยนแปลง
ทางภาษาขนอนเปนผลกระทบจากภายนอก กลายเปนภาษาผสมผสานของภาษาชนตางกลม
ยงมการตดตอสมพนธกนมาก การเปลยนแปลงทางภาษากมมากขน
อยางไรกตาม การเปลยนแปลงไมไดเกดขนอยางเปนธรรมชาตเชนนนเสมอไป แตมปจจย
และองคประกอบของการเปลยนแปลงดานอนเขามาเกยวของดวย เชน อานาจทางการเมอง
การปกครอง อทธพลดานวฒนธรรมทสงกวาหรอเขมแขงกวา ความเจรญดานอารยธรรม เทคโนโลย
และความเขมแขงดานการคาพาณชย เปนตน กลมชนทมอานาจทางการเมองตา ไมมวฒนธรรมท
เขมแขงมกตกอยภายใตการครอบงาของอานาจรฐทยงใหญกวาทงทางการเมอง เศรษฐกจ สงคม
และวฒนธรรมเสมอ
๑ ความสมพนธระหวางภาษาและว นธรรม
ภาษากบวฒนธรรมนนมความสมพนธกนหลายมต อาจจะสรปเปนประเดนหลกๆ ไดดงน
๑. ภาษาสราง ธารง และพฒนาวฒนธรรม
๒. ภาษาสะทอนวฒนธรรม
๓. การใชภาษาสมพนธกบวฒนธรรม
ภาษาสราง ธารง และพ นาว นธรรม
นอกจากภาษาทาใหมนษยพฒนาวฒนธรรมของตนแลว ภาษายงชวยใหมนษยธารงวฒนธรรม
และสบทอดวฒนธรรมไดดวย เชน เราจดบนทกเหตการณในประวตศาสตรไว ทาใหเรารวา
3
หนวยการเรยนรท ๑ ภาษากบว นธรรม
ทผานมาในอตต เรองใดบางทควรแกไขปรบปรงหากเกดขนอกในปจจบน ทงนเพอจรรโลงวฒนธรรม
ของเราไว เราไดรบทราบความเสยสละ ความเครงครดในวนยและคณธรรมตางๆ โดยอาศยภาษา
เราตองใชภาษาพดจากน ตองอาศยภาษาจารกไวบนหน เขยนเรองบนใบลานและกระดาษ ทาให
สามารถธารงและสบทอดวฒนธรรมไดเปนอยางด
ตวอยางภาษาทมสวนธารงและพฒนาวฒนธรรม ไดแก สภาษต คาพงเพยทใหขอคด
สอนใจแกอนชนรนหลงวาสงใดควรทา สงใดไมควรทา อาท
เดนตามหลงผใหญ หมาไมกด สอนใหเชอฟงคาสงสอนของผใหญ
น�าขนอยใน น�าใสอยนอก สอนใหหลกเลยงความขดแยง เกบความรสกทขนเคองไวและม
ปฏสมพนธกบผอนอยางสภาพ
ต�าน�าพรกละลายแมน�า สอนใหรจกคด ไมใหลงทนทาสงใดทไมเกดประโยชน
วฒนธรรมหรอวถชวตของคนในสงคมหนงๆ กอกาเนดขนมาไดเพราะคนในสงคมมภาษา
เปนเครองมอสอสารความคดทเกยวกบการดาเนนชวตในแงตางๆ ทาใหคนในสงคมนนๆ รบรและ
เขาใจรวมกนวา ควรจะดารงชวตอยางไรจงจะไดรบการยอมรบวาเปนสมาชกทดของสงคม ความร
ความเขาใจนทาใหคนในสงคมสรางวฒนธรรมหรอวถชวตรวมกนขน และใชภาษาถายทอดไปยงคน
รนตอๆ ไป คนรนหลงกอาจปรบเปลยนพฒนาใหเหมาะกบยคสมย จงกลาวไดวา เราใชภาษา
ในการสราง ธารง และพฒนาวฒนธรรม
ภาษาสะทอนว นธรรม
วฒนธรรมหรอระบบชวตของหมชนบนดาลใหภาษาพฒนาไปตามลกษณะของสงคมนนๆ
เราจะเหนภาษาสะทอนวฒนธรรมไดเปนอยางดจากถอยคาสานวนในภาษา เชน
ในภาษาไทยมคาแสดงความลดหลนตามฐานะของบคคลอยเปนจานวนมาก ตวอยางเชน คาทใช
เรยกเครอญาต เรามคา ลง ปา นา อา พ นอง ทาใหรไดทนทวา คาใดแสดงถงบคคลทมวยสงกวา
ตากวา หรอมความสมพนธอยางใดในเครอญาต ในขณะทภาษาอน เชน ภาษาองก ษ ใชคารวม
ไมจาแนกแสดงความลดหลนวาใครวยสงหรอตากวากน
4ภาษาไทย ม.๕ ภาคเรยนท ๑
คาราชาศพททใชสาหรบบคคลระดบตางๆ กนกสะทอนใหเหนวฒนธรรมความเคารพ
ผมศกดตระกลสงอยางชดเจน
ประการตอมาภาษาไทยมการใชคาแทนตว เปนคาบอกเครอญาต คาบอกอาชพ คาบอก
ตาแหนง เชน เรยกตวเอง เรยกผทตนพดดวย เรยกผทตนพดถงวา ปา พ แม คร หมอ นายอาเภอ
นอกจากนในภาษาไทยยงใชคาเรยกทยกยองผทเราพดดวย และถอมตวเอง แสดงวาเราใหความสาคญ
แกญาต แกอาชพ แกตาแหนง ซงสะทอนใหเหนจากการใชภาษาวาคนไทยใหความสาคญแกชอ
ของบคคลโดยไมนามาเรยกพราเพรอ
ภาษาไทยมคาลกษณนามชวยจาแนกลกษณะสงตางๆ เชน ดาม ใชแก สงทใชถอหรอจบ
เชน ปากกา ไมกวาด คน ใชแกสงทมดามถอบางอยาง เชน รม รถ (เดมเปนรถลากมคนสาหรบลาก)
คาลกษณนามเหลานแสดงใหเหนวาคนไทยเปนคนชางสงเกตและใหความสาคญแกการจาแนก
แยกแยะลกษณะของสงตางๆ รอบตว
เราใชภาษาในรปแบบตางๆ เชน การใชคาทมสมผสคลองจอง การซาคา การผวนคา
ปรากฏในชอตางๆ ปรศนาคาทาย สภาษต คาพงเพย ดงตวอยาง
ชอบคคล เชน พระยาอภยรณฤทธ พระยาอนชตชาญชย หลวงกวจรรยาวโรจน
หลวงประโมทยจรรยาวภาช
ชอประตพระบรมมหาราชวง เชน วมานเทเวศร วเศษไชยศร มณนพรตน สวสดโสภา
เทวาพทกษ ศกดไชยสทธ วจตรบรรจง อนงคารกษ พทกษบวร สนทรทศา เทวาภรมย
อดมสดารกษ
5
หนวยการเรยนรท ๑ ภาษากบว นธรรม
ชอเรอพระราชพธ เชน เรอเอกชยเหนหาว เรอเอกชยหลาวทอง เรอครฑเหนเหจ
เรอเตรดไตรจกร เรอพาลรงทวป เรอสครพครองเมอง เรอกระบปราบเมองมาร เรอกระบราญรอนราพณ
ส�านวน สภาษต ค�าพงเพย เชน
- น�ามาปลากนมด น�าลดมดกนปลา
- คบคนพาลพาลพาไปหาผด คบบณฑตบณฑตพาไปหาผล
การใชภาษาสะทอนใหเหนวาคนไทยพถพถนการใชภาษา สามารถใชภาษาเพอความบนเทง
ได
นอกจากนนภาษาไทยยงมความหลากหลาย กลาวคอ ในภาษาไทยมทงภาษาไทยมาตรฐาน
และภาษาไทยถนตางๆ อาท ภาษาไทยถนเหนอ ภาษาไทยถนอสาน ภาษาไทยถนใต ความหลากหลาย
ของภาษาเหลานสะทอนใหเหนวาคนไทยใหความสาคญแกวฒนธรรมตางกลมชนและยนดรบวฒนธรรม
ของกลมชนมาใช เชน แซบอหล ไผเปนไผ ขจ ตวอยางทเหนไดชดคอ การนาภาษาถนมาประกอบ
เปนคาซอน เชน เสอสาด นาทา พดว
ประเดนทเกยว องกบภาษาและว นธรรม
ภาษากบวฒนธรรมมความเกยวของกน ภาษาไทยเปนสวนหนงของสงคมไทย ดงนน
ภาษาไทยจงสมพนธกบวฒนธรรมไทยหลายประการ ประการแรก ภาษาไทยมสวนชวยสราง
ธารง และพฒนาวฒนธรรมไทย ประการถดมา ภาษาไทยสะทอนภาพของวฒนธรรมไทย และ
ประการสดทาย วฒนธรรมไทยมอทธพลตอการใชภาษาไทย นกเรยนทตองการศกษาภาษาไทยให
เขาใจอยางลกซงจาเปนตองตระหนกถงความสมพนธดงกลาวและหมนฝกสงเกตเรยนรตอไป
นอกเหนอจากการเรยนในหองเรยน ความรทไดจากบทเรยนและขอคดทไดจากการหมนฝกสงเกต
จะชวยใหนกเรยนรจกและเขาใจภาษาไทยไดดยงขน
ประเดนทางภาษาทเกยวของกบวฒนธรรมของไทยอาจแบงเปนหลายประเภท ไดแก
ภาษามาตรฐาน ภาษาถน และภาษาเ พาะวงการ มรายละเอยดดงน
๑ ภาษามาตรฐาน หมายถง ภาษาทใชในโอกาสทเปนทางการ ภาษาทใชเปนภาษาราชการ
ภาษาทใชในการเรยนการสอนในโรงเรยน ภาษาทใชในโอกาสทเปนทางการตางๆ และภาษา
ทสอมวลชนตางๆ ใชดวย ภาษามาตรฐานเปนภาษาทไดรบการยอมรบวาเปนภาษาทถกตอง
6ภาษาไทย ม.๕ ภาคเรยนท ๑
เหมาะสมทงการพดและการเขยน ถอเปนภาษากลางทใชตดตอสอสารเขาใจกนทงประเทศดวย
สานวนเดยวกน ใชตดตอสอสารในราชการ สถานศกษา และสถาบนสาคญในสงคมทเปนทางการ
ภาษา น เปนภาษายอยทใชพดจากนในทองถนตางๆ ซงเกดจากการใชภาษาเพอการ
สอความหมาย ความเขาใจกนระหวางผคนทอาศยอยตามทองถนนนๆ ซงอาจจะแตกตางไปจาก
มาตรฐานหรอภาษาทคนสวนใหญของแตละประเทศใชกน และอาจจะแตกตางจากภาษาใน
ทองถนอนทงทางดานเสยง คาและการใชคาภาษาถน เปนภาษาทมลกษณะเ พาะ ทงถอยคา
และสาเนยง
ภาษาถนจะแสดงถงเอกลกษณ ลกษณะความเปนอยและวถชวตของผคนในทองถน
ของแตละภาคของประเทศไทย บางทเรยกวา ภาษาทองถน และหากพนทของผใชภาษานนกวาง
กจะมภาษาถนหลากหลาย และมภาษาถนยอยๆ ลงไปอก เชน ภาษาถนใต กมภาษาสงขลา
ภาษานคร ภาษาตากใบ ภาษาสราษ ร เปนตน
ภาษาถนทกภาษาเปนภาษาทสาคญในสงคมไทย เปนภาษาทบนทกเรองราว ประสบการณ
และวฒนธรรมทกแขนงของทองถน เราจงควรรกษาภาษาถนทกถนไวเพอเปนสมบตมรดกของชาต
ตอไป ซงภาษาถนจะเปนภาษาพดหรอภาษาทาทางมากกวาภาษาเขยน ภาษาถนของไทยจะแบง
ตามภมศาสตรหรอทองถนทผพดภาษานนอาศยอยในภาคตางๆ แบงไดเปน ๔ ถนใหญๆ คอ
ภาษาถนกลาง ภาษาถนเหนอ ภาษาถนอสานและภาษาถนใต
ภาษาเ พาะวงการ เปนภาษายอยทเกดจากการใชภาษาสอสารตามกลมสงคม ตาม
หนาทการงานหรออาชพของผใชภาษา การตดตอสอสารของบคคลทอยในวงการเดยวกนหรอ
อาชพเดยวกน มกจะใชถอยคาภาษาทมลกษณะเ พาะวงการหรอเ พาะกลมของตนเอง เชน
ภาษาก า ภาษาการเมอง ภาษาก หมาย ภาษาธรกจ ภาษาโ ษณา เปนตน ซงแตละบคคล
จะเลอกใชถอยคาตามความเหมาะสมตามสถานการณและบทบาทหนาทของตน และถอยคา
เ พาะวงการจะใชสอสารทาความเขาใจกนไดดในวงการเดยวกนหรอกลมเดยวกน
7
หนวยการเรยนรท ๑ ภาษากบว นธรรม
กจกรรมตรวจสอบความเ า จ
กจกรรม ๑
๑. นกเรยนรวบรวมชอของเพอนๆ ในหอง โดยแบงเปนชอของเพศชายและหญง จาแนกหมวดหม
ของชอตามทมาของคาและความหมาย และสรปวาชอของบคคลสะทอนใหเหนวฒนธรรมในเรองใด
๒. รวบรวมคาขวญหรอชอตางๆ เชน คาขวญประจาจงหวด ชอถนน ทมคาคลองจองกนมาคนละ
๑๐ ตวอยาง
กจกรรม
๑. นกเรยนรวมกนอภปรายในประเดนตางๆ ดงน
ความสาคญของภาษามาตรฐาน
ภาษาถนมความสาคญในการจรรโลงวฒนธรรมไทยอยางไร
๒. นกเรยนยกตวอยางศพทในวรรณคดซงเปนภาษาถนทนกเรยนรจกมา ๕ คา และบอกดวยวา
ยกมาจากวรรณคดเรองใดบาง
