BURSA’YA GENEL BİR BAKIŞ

Bursa Güney Marmara’da bir kent… Ülkemizin GSMH’sına olan katkısıyla ve de

her yıl bir Anadolu ili kadar nüfusun göçünü alışıyla nedense bir türlü “Ülkenin 4.

büyük ili” sıralamasında, dolayısıyla da milletvekili sayısıyla TBMM’de temsil

gücü olarak durumu değişmeyen ya da değiştirilemeyen bir kent…

Önceleri YEŞİL BURSA OVASI ile ülkemizin meyve-sebze ambarı olan kent, 60’lı

yılların sonunda sanayileşme aldatmacasıyla ilk organize sanayi bölgesi

oluşumuyla toprakları kirletilmiş, ama sonuçta Batı’nın montaj atölyesine dönmüş

bir kent… Anayasamız’ın 45.maddesine göre ve de 1978’de imzalanan OVA

KORUMA PROTOKOLU’ne göre korunması gereken 1. sınıf tarım toprakları

konumundaki ovası; sanayileşme ve kentleşme nedeniyle yapılaşmaya açılmış,

yeşili talan edilmiş ve giderek kent kimliğini yitirmiştir ki o kimlik de kentin adıyla

birlikte anılan YEŞİL olma özelliğidir.

1950 sonrasında Marshall yardımıyla birlikte, NATO’ya giren ülkemize, tarımda

makinalaşma bağlamında traktörün girmesinin ardından tarım ülkesi olarak

tanımlanan Türkiye; sanayileşme dolayısıyla da gelişme özlemleriyle tarım

alanlarını teker, teker yitirmeye başlamıştır. Kuşkusuz bu durum kimilerince

gelişme sayılmış, sanayileşme ülke kalkınmasının önkoşulu olarak belirlenmiştir.

Oysa bilinmektedir ki en verimli yatırım; toprağa ve insanın eğitimine yapılan

yatırımdır. Bu düşüncenin tersi işleyen bir sürecin sonucunda da Ulu Önderimiz

ATATÜRK’ün tanımlamasıyla bu ulusun efendisi köylü, köleliğe düşürülmüştür.

Elbetteki “sanayileşme, bundadır gelişme” diyenler için Bursa; sanayinin

başkentidir. Özellikle de otomotivde ve tekstilde en çok dışsatımı gerçekleştiren

kenttir. Ama nasıl ?... Elbetteki dışa bağımlı olarak…

Osmanlı’dan beri dokumacılıkla anılan, “Bulunmaz Bursa ipeği”ni Dünya’ya

armağan eden Bursa’da dut ağaçları kesilmiş, Bursa ipekçiliği sentetik

dokumacılığa yenilmiş, sun’i/yapay ipliklerle Bursa artık bir TEKSTİL kenti

olmuştur.

Oysa Türkiye gibi bir ülke için olması gereken tarımsal üretime dayalı

sanayileşmedir; hammaddesini dışarıdan almayıp, kendi üreten bir ülke olarak

varolmaktır ki dutlukları kesilerek yapılaşmaya açılan, ATATÜRK’ün

SÜMERBANK’ı, MERİNOS’u kapatılan bir ülkede olanaksızdır tarıma dayalı bir

sanayileşmeyi gerçekleştirmek…

Dolayısıyla Bursa dokumaları, ipeklileri varken; “basma da fistan giyemem diye

türküler söyleyen Bursalı’yı; Hintli’nin, Çinli’nin çaputlarına muhtaç etmek aklın

alacağı işler değildir…

Bursa için yazmak; Bursa’da yaşananlardan yakınmak, dünü bilip de bugün

kentimizde gerçekleşenler nedeniyle kimliğini yitiren Bursa için yanmak ve

yarınlarımız için kaygılanmak… Gönül isterdi ki yazgımız böyle olmasaydı…

BURSA EKONOMİSİ

Bursa’da ülke ekonomisi içinde varolan bütün temel sektörler bulunmaktadır ve bu

sektörlerin ülkenin genel üretimi içindeki payı ilk sıralardadır ki ekonomi diliyle

Gayri Safi Milli Hasıla’ya (GSMH) katkısı oldukça büyüktür. Yine vergi

toplanması bağlamında da önde gelen illerdendir. Bununla birlikte Bursa’nın

toprağında konuşlanmış olan pek çok kuruluşun genel merkezi İstanbul’da olduğu

için, Bursa üretime katıldığı oranda vergilerden ve toplanan vergilerin refah/gönenç

olarak kente geri dönüşünden hak ettiğini alamaz/almamaktadır ki bu durum

Bursalı çevre dostlarının/ Bursa dostlarının eleştirisine konu olmaktadır.

GENEL OLARAK BURSA’DA SEKTÖRLER:

*TARIM SEKTÖRÜ:

Bursa’nın doğal yapısı ve iklim koşullarının elverişliliği tarımsal üretimde nitelik,

çeşitlilik, verimlilik bağlamında çok iyidir. Tarımsal üretimde; bitkisel üretim,

hayvansal üretimden önde gelmektedir. Tarımsal üretim küçük işletmelerde ve

makinalaşmaya dayalı olarak gerçekleştirilmekte ve bu sektörde önemli sayıda

çalışan bulunmaktadır “ istihdam bağlamında”… Tarımsal üretim kentte bulunan

gıda sanayine dayalı işletmelere ham madde sağlamaktadır ki özellikle

konservecilik ve dondurulmuş gıda alanlarında…

Bursa’da tarımsal üretim yapılan alanlar yaklaşık 477.094 hektar olarak

belirlenmiş olsa da, köylerin mahalleye dönüştürülerek kırsal alanların imara

açılması son yıllarda oldukça hızlandığından, TOKİ aracılığıyla resmi elden talan

yapıldığından tarım alanlarının giderek azalmakta olduğunu kaygıyla, acıyla ve

endişeyle ileri sürebiliriz.

HAYVANCILIK:

Mera ve çayırların bolluğu nedeniyle Bursa’da hayvancılık da oldukça gelişmiştir.

Başta koyun olmak üzere, kıl keçisi ve sığır beslenir. Bursa’da yaklaşık 32.000 arı

kovanı ve lezzetli balı vardır.

Karacabey-Mustafakemalpaşa arasında bulunan Karacabey harası; Türkiye’nin en

büyük harasıdır.

ORMANCILIK:

Bursa ilinin yüzölçümü 1.081.954 hektardır ve bu alanın 490.325 hektarı

ormanlıktır. Bu ormanların ekolojik yapısı da üç bölümde incelenir:

1-Kuru orman ( maki-kızılçam) bölümü

2- Nemli orman bölümü (kayın, kestane, ıhlamur, meşe, göknar)

3-Yarı nemli orman (meşe-karaçam)bölümü

Kentin ormanlarında üretim işlemleri; hastalıklı, kurumuş, yaşlı, birbirine yakın ve

birbirinin büyümelerini engelleyen ya da herhangi bir etkiyle devrilen ya da

kırılmış ağaçların yasa, yönetmelik ve tebliğlere uygun olarak orman köylülerine ya

da bunların kurmuş olduğu orman kooperatiflerine yaptırılmaktadır.

Kentin ormanlarında ana orman ürünlerinin yanı sıra; defne, kestane, ıhlamur,

süpürge çalısı, fıstık çamı meyvesi gibi yan ürünlerin de üretimi yapılmaktadır. Ve

zaman, zaman da Bursa’nın ormanları kaçak yapılaşma için baltalanmaktadır,

yakılmaktadır, tarikat şeyhlerine ve müridlerine Uludağ’ın serininde konaklar

yapılsın, ülkemize, ulusumuza tuzaklar kurulsun diye Bursa Büyükşehir

Belediyesi’nce de bu saldırılara göz yumulmaktadır.

*TEKSTİL SEKTÖRÜ :

Kentte iplik hammaddesinden, konfeksiyona değin geniş bir üretim yelpazesinde ,

ileri teknoloji ve yüksek kapasitede varolan tekstil sanayi kentin lokomotifidir.

Bu alanda üretimde olan 8000 dolayında çeşitli büyüklükte işletme bulunmaktadır,

bu işletmelerde yaklaşık 60.000 kişinin istihdam edildiği ileri sürülse de son

yıllarda işten çıkarmalar, işyeri kapatmalar gerçeği karşısında işletme sayısına da, iş

gören sayısına da kuşkuyla bakmak gerekir.

Yine de Bursa’da sağlanan katma değerin %25’den çoğunu tekstil sektörü

yaratmaktadır.

*OTOMOTİV SEKTÖRÜ:

Kentin ekonomik yapısında tekstilden sonra ikinci sırada gelen sektördür. Bursa

Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı 3 tane otomobil üretim fabrikası bulunmaktadır.

Bu üç fabrikanın toplam istihdamının da 11.000 kadar olduğu ileri sürülse de son

yıllarda yaşanan işten çıkarmalar nedeniyle bu değerlere de kuşkuyla bakmak

gerekir.

Bursa’da Bu 3 büyük fabrikayla birlikte, genellikle onlar için üretim yapan

200’den çok “oto yan sanayi” fabrikası bulunmaktadır.

*MAKİNA SEKTÖRÜ:

Kentin ekonomik yapısında ağırlıklı olan bir diğer sektör de makinadır. Özellikle

üretim makinaları üreten bu sektörde ki kısaca “iş makinaları” demek daha doğru

olacaktır; ağaç işleyen makinalar, elektrik makinaları, özel endüstri makinaları,

metal işleyen makinalar ve ziraat makinaları üretilmektedir.

*GIDA SEKTÖRÜ:

Bursa’nın doğal koşulları toprak ve iklim bağlamında tarımsal üretimin bolluğu

gıda sektörüne hammadde sağlamaktadır. Bu sektörde et ve sütlü ürünlerin üretimi,

sebze ve meyve işlemecilik, bitkisel ( ayçiçeği ve zeytinyağı) ve hayvansal

yağcılık, unlu besinler ile soğuk depoculuk önde gelen uğraş alanlarıdır.

BURSA’DA TİCARET:

Bursa’da ticaret oldukça eski dönemlerden beri süregelmektedir. Özellikle

ipekböceği yetiştiriciliği, sentetik, polyester iplik, pamuklu-ipekli kumaş ve kadife

üretimi Bursa’nın ticaret alanında da oldukça etkili olması sonucunu doğurmuştur.

Bursa’da yaratılan üretim değerleri, bu ürünlerin toptan ve de perakende olarak

ticaretinin yapıldığı pazar alanı olagelmiştir.

İHRACAT (DIŞSATIM) YAPISI:

İstanbul’un ardından en çok ihracat yapan ildir. İhracat ürünlerinde sanayi ürünleri

birinci sıradadır. Bununla birlikte ihracat ürünleri arasında; tarım, orman,

hayvancılık, su ürünleri, madencilik bulunmaktadır. Bu ihracatın %68’i AB

ülkelerine yapılmaktadır.

BURSA’DA TURİZM:

Bursa tarih, doğa, kültür kenti olma özellikleriyle de bir turizm kentidir. Aynı günde

hem dağda kar görmek , hem de denizde güneşlenmek olanağını sunan sayılı

kentlerimizdendir. Dağ, deniz, kaplıca ve kış sporları açısından her mevsim

turistlerin ilgi odağıdır.

Kısa başlıklar olarak Bursa’da turizm çeşitleri:

*Kıyı turizmi…*İnanç turizmi ( Hıristiyanlar için İznik) …*Kongre turizmi…

* Termal turizmi… *Kış turizmi… *Ekolojik turizm ( Uludağ’daki endemik

bitkiler çeşitliliği bağlamında)… *Botanik turizmi.. *Kamp-karavan turizmi…

*Kamp-Piknik alanları…*Mağara turizmi… * Av turizmi… * Akarsu turizmi

(rafting)… *Doğa yürüyüşü (trekking)… *Gençlik turizmi… *Yaşayan Osmanlı

Köyü (Cumalıkızık)…

BURSA’NIN SORUNLARI:

*Bu başlık altında, Bursa’nın sorunları üzerine yapılan toplantılardan çıkan eleştiri-

yorum ve sonuçlardan en önemlisi olarak değerlendirebileceğimiz; TMMOB’nin

BURSA KENTİNE ÖZGÜ ÇÖZÜMLER SEMPOZYUMU ( 5-7 Nisan 2007)

SONUÇ BİLDİRGESİ’ne yer verilmiştir:

- Kentimizde, toplumun tamamını yakından ilgilendiren doğal kaynakların

kullanımında; kentleşme ve kentlileşme gibi konularda geri dönüşü olmayan

noktaya gelinmeden, doğal kaynaklarımızın korunmasını ve toplumun da sığ

günlük politikalarla değil, doğal kaynaklarımızın korunmasını ve toplumun

da sığ günlük politikalarla değil, kalıcı, bilimsel çözüm yolları irdelenerek

ivedilikle ele alınmalıdır.

- Bursa kenti ve civarında jeotermal kaynakları, maden oluşumları ve bunların

kullanılmasında ortaya çıkan sorunlar ile mermerciliğin durumu; ilgili

meslek odaları, sektör temsilcileri ve siyasilerin de katılımıyla günlük

politikalarla değil, kalıcı, bilimsel çözüm yolları irdelenerek ivedilikle ele

alınmalıdır.

- Bursa’da sanayi gelişimi ve enerji kullanımı, ülkemizin bu konuda yaşadığı

sorunlardan farklılık göstermemektedir. Bursa’da elektrik enerjisinin on

yıllık geçmişine bakıldığında elektrik yatırımları, enerji üretiminde en pahalı

girdilerden olan doğalgaz ile çalışan santrallere yönelik otoprodüktör

firmalar dışında yapılmamaktadır. Ayrıca ülkemizin enerji sorununun tek

çözümü, nükleer enerji olmadığı unutulmamalıdır. “Yenilenebilir enerji”

kaynakları, ülkeyi yönetenler tarafından öncelikle değerlendirmeye

alınmalıdır.

- Ülkemizde bütün sanayi alanlarında olduğu gibi tekstil sektöründe de

planlama ve sektörel bilgi envanteri bulunmamaktadır. Devlet, tüm ülke

düzeyinde planlama yaparken, sektörel bilgi envanterlerini, akademik ve

bilimsel düzeyde hazırlanmasını sağlamalıdır. Tekstil sektöründe, daralma

yaratan ithal girdiler, üniversite-sektör sanayicileri ve ilgili kurumlarla ciddi

değerlendirmeye alınmalıdır.

- Bursa ovası sanayi ve konut yerleşimine kurban edilmemelidir. Ovada tarım

üretimi yıldan yıla hızla düşmektedir. Ayrıca hayvancılık konusunda AB

destekli birkaç proje dışında, teşvik ve planlama bulunmamaktadır. Bursa’nın

tarım ve hayvancılık olanakları, Dünya’daki üretim tekniklerindeki

teknolojik gelişimlerin transferi ve ürünlerin ihracatı düşünüldüğünde çok

yüksektir. Bu kapsamda kooperatifçilik desteklenmeli, ithalat kontrol altında

tutulmalıdır. Süt sektöründe ise üretimde belli sağlık standartları sağlanmalı;

peynir gibi geleneksel ürünlerimiz tescillenmelidir ( Örneğin; Mihaliç

Peyniri)…

- Toplumsal sağlığın genel durumu kapsamında, Bursa için sağlık göstergeleri

yetersizdir. Yoğun göç alan Bursa’da, nüfus artışına rağmen sağlık personeli

sayısındaki azalma tamamen siyasi nedenlerden kaynaklanmaktadır. Bir

sanayi şehri olan Bursa’da meslek hastalıkları konusunda hastane

bulunmamaktadır. Bursa’ya en kısa sürede meslek hastalıkları hastanesi

kazandırılmalıdır. Ayrıca yerel yönetimler de, halk sağlığı araştırma

merkezleri ile ortak çalışmalar yapmalıdır.

- Kentimizin katı atık, atık su ve çöp yönetiminde önemli çalışmalar olmakla

birlikte, bu çalışmalar arttırılarak sürdürülmeli, yeni yapılan tesisler bağımsız

kurumların denetimine açılmalıdır.

- Küresel ısınma nedeni ile Bursa için çok büyük hayati önem taşıyan su

kaynaklarımızdaki kirlenmenin önüne geçebilmek için içme suyu

havzalarında çok sıkı denetim yapılması ve su kirliliğine neden olabilecek

etkinliklere izin verilmemesi, arıtılmış dahi olsa içme suyu havzalarına atıksu

deşarj edilemeyeceği gerçeğinden hareketle ve arıtma işleminin kent atıksu

tesislerinde yapılabilmesi için, Uludağ Oteller bölgesindeki turistik tesislere

kesinlikle su arıtma tesisi yapılmaması, oteller bölgesi atıksularının ortak

bir kanalizasyon hattı yapılarak, arıtma tesisi ile sonlanan BUSKİ

kanalizasyon şebekesine alınması, Doğancı ve Nilüfer barajı havzasındaki

köylerin, baraj rezervuarında neden oldukları kirliliğin önlenmesi için

sızdırmaz fosseptik ve/veya kanalizasyon sistemleri ile içme suyu havzası

dışına taşınması gerekmektedir. Uluslar arası RAMSAR sulak alanları

koruma sözleşmesi kapsamında bulunmasına rağmen Uluabat gölünün de

kirlenmeden nasibini aldığı saptanmış olup, bölgedeki sanayi kuruluşlarına

sıkı denetim ve yaptırımlar getirilmeli; RAMSAR Sözleşmesi kuralları

mutlak, eksiksiz uygulanmalıdır. Uludağ pınar kaynaklarını kiralayarak

ambalajlanmış su üreten özel firmaların yeteri kadar denetlenmediği,

kendilerine tahsis edilen debinin çok üzerinde su çekimi yaptıkları saptanmış

olup, kiraya verilen pınar kaynaklarına sayaç takılarak sürekli denetlenmesi

gerekmektedir.

- Özellikle kış aylarında kentteki hava kirliliği, ülke düzeyindeki en üst

noktalara dek ulaşmaktadır. Hava kirliliğine çözüm olarak sunulan

doğalgazın çözüm olamadığı, araçlardan kaynaklanan kirlilikten, endüstri ve

konutlardan kaynaklanan kirliliğe kadar konu bir bütün olarak ele alınmalı;

geçmiş yıllarda yapılan çalışmalarda olduğu gibi konunun tarafları olan

Belediye, uzmanlık alanına giren meslek odaları, üniversite bir araya

getirilerek kurumlar arası işbirliği ile çözülmelidir.

- Kentimizdeki gürültü kirliliğinin boyutları, Nilüfer ilçesinde yapılan

ölçümlerle ortaya konmuştur. İnsan sağlığını etkileyen etkenlerden biri olan

gürültünün Nilüfer’de olduğu gibi kent genelinde önlenmesi boyutunda

bilimsel çalışmalar başlatılmalı, gürültü kirliliği haritası çıkarılarak ilgili

kurumların tedbir almaları sağlanmalıdır.

- Bursa kent medyasında perde arkası, ülke medyasının perde arkasından farklı

gözükmemektedir. Kentsel rantın paylaşılmasında medya kullanılmakta,

bağımsız gazetecilik gün geçtikçe zorlaşmaktadır.

- Bursa’dan hareketle ülke genelindeki genç kentlilerin eğitim ve öğretim

sistemi içindeki yeri ve gelecekleri ile mesleki teknik eğitimin sorunlarının

çözümleri ilgili bakanlıklar, ilgili kurumlar, sendikalar ve eğitimcilerden

oluşturulacak özgür tartışma platformlarında üretilmelidir.

- Turizm olanakları açısından zengin bir kent olan Bursa bu olanaklarından

yeterince faydalanamamaktadır. Dünya’da ilk defa “İnanç turizminde Yeni

Bir Rota” bildirisinde yer alan Yerkapı Mahallesi Kilisesi ve Uludağ

(Tekfurdağı) köylerindeki kiliselerinin arkeolojik bulgularının uluslar arası

platformlarda etkin duyurularının yapılması Bursa’nın tanıtımında önemli bir

yer tutacaktır. Ancak gerek inanç, gerek sağlık, gerekse kongre turizmi

olanakları en güçlü yönü olmasına rağmen, belirli niteliklere sahip yatak

kapasitesinin yetersizliği Bursa turizminin acil çözüm bekleyen en zayıf

yönüdür. İlin turizm potansiyelini ortaya koyan coğrafi bilgi sistemi destekli

turizm haritası yapılmalıdır.

- Bursa’nın kent-ekosistem ilişkisi açısından çok önemli değerlere sahip bir

kent olduğu bilincine ulaşılması konusunda geç kalındığı ortadadır. Bundan

sonra, kente yapılacak her türlü düzenlemenin çıkış noktası; kentin sahip

olduğu ekolojik değerlerin korunması olmalıdır. Kentin ekolojik anlamda

hassas olan ve kentleşme baskılarından özenle korunması gereken bölgelerin

başında gelen, tüm doğal ve sonradan oluşturulmuş yeşil alanlar gelmektedir.

Bu anlamda Kültürpark’ın ve değişik ölçekteki tüm yeşil alanların niceliksel

ve niteliksel bozulmalarının önüne geçilmelidir. Bunun yanı sıra Bursa’nın

tüm yaşamsal konularında her zaman birinci sırada olan Uludağ bütünüyle

korunmalıdır.

- Bursa, deprem konusunda İstanbul veya deprem tehlikesi taşıyan diğer

illerden risk boyutunda daha farklı durumda değildir. Bu konuda çalışmalara

ivedilikle başlanmalıdır. Afet aşamasında kent planlamasında ve kentsel

lojistik ihtiyaçlara akademik pencereden bakılmalı, yerel yönetimlerce

hazırlanan planlamalar revize edilmelidir. İl/ilçe kriz merkezleri teknik

eleman ve ekipman açısından güçlendirilmeli, il acil yardım planlarına

belediyelerin zorunlu aktif desteğini sağlayıcı yasal düzenlemeler, günümüz

koşullarına uygun olarak Büyükşehir ve belediyeler kanunlarında yeniden

yapılandırılmalı; buna bağlı olarak da Afetler kanunu bu çerçevede acilern

yenilenmelidir. Ayrıca kriz yönetiminde karar destek için coğrafi bilgi

sistemleri kurulmalıdır.

- Kent İzleme Komisyonları, ülke düzeyinde her yerleşim bölgesinde

kurulmalıdır. Üniversite bilim insanları, meslek kuruluşları, sivil toplum

örgütleri, kent aydınları ve yeni/eski kent yöneticilerinden oluşturulacak bu

komisyonun ortaya koyacağı bilimsel çözüm önerileri, eleştiriler, kenti

yönetenler tarafından önemsenmeli, uygulamalarda mutlak göz önüne

alınmalıdır. Böylelikle bilimsel bakış açısının, kent yönetiminde olumlu

sonuçları kullanılmalıdır.

Kuşkusuz Bursa’da sorunlar çok… Kente karşı duyarlılık ve sorumluluk

taşıyan kişi ve kurumlar bu sorunlara ilişkin çalışmalar yapmaktalar, öneriler

getirmekteler ve bu çalışmalarının sonuçlarını Bursa kamuoyu ile

paylaşmaktadırlar. Bununla birlikte; önemli ve değerli bularak yazımızda

değindiğimiz TMMOB’nin “Bursa Kentine Çözümler Sempozyumu”nda ya da

küçük, büyük boyutlardaki başka çalışmalarda da “yaşanabilir bir Bursa için”

yapılan değerlendirmelerde; hiçbir kişi ya da kurum aşağıda kısaca yer verdiğimiz

başlıklara hiç değinmemektedir. Araştırmacılar, ilgililer, odalar, dernekler; sanki bu

başlıklar üzerinde tartışmaktan çekinmektedir… Oysa bu konular Bursa’ya özgü

sorunların çözümünde ya da daha da büyümesini önlemede kanımızca önemlidir,

önceliklidir. Üzerinde öncelikle ve önemle durulması önerilen konular; aşağıdaki

başlıklarda kısaca verilmektedir:

-NÜFUS PLANLANMASI,

-BÖLGELERARASI DENGESİZLİK,

-TOPRAKSIZLIK VE TERÖR GİBİ EN BİLİNEN OLUMSUZLUKLARIN

YANISIRA, BÖLGELERARASI DENGESİZLİĞİN DE İTMESİYLE BATI’YA,

ÖZELLİKLE DE BURSA’YA YÖNELİK GÖÇÜN DURDURULMASI,

DOLAYISIYLA KENTİN BÜYÜMESİNİN DONDURULMASI…

Bu bağlamda yine sıkça Bursa’nın öncelikli sorunları arasında sayılan ULAŞIM

konusuna sıra geldiğinde de; bu sorunun da kente yönelik göçün olumsuz bir

dışsallığı olduğunu ileri sürmek yanılgı olmayacaktır. Yol/araç orantısı

kurulduğunda en çok aracı barındıran bir kent olan Bursa’da, ulaşım sorununa

çözüm bulma amacıyla, yeşil alanlar yitirilmekte, Bursa Ovası yapılan çevre

yollarıyla sürekli saldırıya uğramaktadır. Bu durumda Bursa kentinin sınırları

sürekli büyümekte, yollar yeşil alanları yutmakta, Bursa’nın kentinin sınırları

giderek Mudanya, gemlik kıyılarına dayanmaktadır.

60’lı yılların sonunda alınan bir kararla ülkemizdeki ilk organize sanayi bölgesi

oluşumuyla, kent içindeki dokuma fabrikaları kentin dışına taşınmış (yeni yapılan

sanayi bölgesine), kentsel yaşam alanlarıyla, sanayi alanları birbirinden ayrılmıştır.

Buna karşın sanayi kenti Bursa’da iş bulurum umuduyla kente göçenler, bir

zamanlar masum barınma gereksinimi olarak değerlendirilen gecekondularıyla;

kaçak yapılaşmaya, kentin tarım topraklarının arsa mafyalarının elinde kara

para/rant sağlama aracı olarak talan edilmesine neden olmuşlar ve de olmaktadırlar.

Bu konuda acımasızca eleştiriler elbetteki umut için büyük kente göçen Doğu

insanının hakkı değildir ama kolaycı yaşam uğruna artık yaprak yeşiliyle değil de

beton grisiyle anılan Bursa’nın da hiç hakkı değildir.

Selma ERDAL