Upload
truong-hoc-so
View
219
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
7/31/2019 cc php bin hnh 11
1/28
Phn I. Phng php ta trong php bin hnh
Bi 1. Php bin hnhA. Tm tt l thuyt :
a. nh ngha:Trong h ta vung gc Oxy, php bin hnh f l mt quy tc vi mi im M(x;y), xc nh
mt im duy nht M(x;y). im M(x;y) gi l nh ca im M(x;y) qua php bin hnh f.Qua php bin hnh f nu M(x;y)(C):G(x;y)=0 c nh l M(x;y)(C):G(x;y)=0 th ng
c gi l nh ca ng (C) trong php bin hnh f.Ngi ta k hiu (C):G(x;y)=0 (i x thnh x v y thnh y) l nh ca (C):G(x,y)=0 qua php
hnh f.
c bit:Nu f(M)=M, f(N)=N c MN=MN th f l mt php di hnh.
b. Tnh cht ca mt php di hnh:Php di hnh f:
1) Bin ba im thng hng thnh ba im thng hng v khng lm thay i th t ba im ;2) Bin ng thng thnh ng thng, bin tia thnh tia;
Bin on thng thnh on thng bng n;
4) Bin tam gic thnh tam gic bng n;5) Bin ng trn thnh ng trn c cng bn knh;6) Bin gc thnh gc bng n.
c. Php chiu vung gc ln ng thng d:Trong php chiu vung gc ln ng thng d:Ax+By+C=0 (A2+B20), nh ca M(x;y) l H(x;y) c ta
+
=
+
=
22
2
22
2
BA
BCABxyA'y
BA
ACAByxB'x
Cng thc ny ch c gi tr kim nghim v kh nh.
Ch :a. tm nh H ca M(a;b) trong php chiu vung gc ln ng thng d:Ax+By+C=0 (A2+B2thc hin cc bc:
1. Vit phng trnh ng thng () i qua M(a;b) v vung gc d ( vect ch ph
)A;B(u =
ca d l vect php tuyn ca ()).
Khi (): B(x-a)-A(y-b)=02. Gii h:
0=
0=++
)by(A)ax(B
CByAx
tm ta ca Hb. chng minh php bin hnh f l mt php di hnh ta thc hin cc bc:
Ly M(x1;y1) v N(x2;y2), qua php bin hnh f ta tm f(M)=M )y;x('
1
'
1 v f(N
)y;x( '2'
2.
Dng cng thc khong cch gia hai im chng minh MN=MN. Kt lun f l mt php di hnh.
B. Bi tp p dng :
1. Trong h ta vung gc Oxy, tm ta ca H l hnh chiu vung gc ca M(2;1) ln ng thnx2y+1=0.Gii:
7/31/2019 cc php bin hnh 11
2/28
Gi () l ng thng i qua M(2;1) v vung gc d, khi vect ch phng )1;2(u =
ca d l v
php tuyn ca (). Phng trnh ng thng ():2(x2)1(y+1)=0 2x+y3=0Ta ca H l nghim ca h:
=
=
=+
=+
1y
1x
03yx2
01y2x
Vy H(1;1).
2. Trong h ta vung gc Oxy, cho A(4;1) v B(2;3). Gi I v J ln lt l hnh chiu vung gc ca A trn cc trc Ox v Oy. Tm di on thng IJ.Gii:V I l hnh chiu vung gc ca A trn trc Ox nn I(4;0), V J l hnh chiu vung gc ca B trn trc Oy
J(0;3). Vy di on thng IJ= 5)03()40( 22 =+
3. Trong h ta vung gc Oxy, cho A(4;1) v B(2;3). Tm di on thng IJ l hnh chiu vung gcon AB ln ng thng d: x+2y+1=0.
Gii:V )4;2(AB =
cng phng vi vect php tuyn )2;1(n =
ca ng thng d nn ABd v AB i q
c vect ch phng )2;1(n =
AB c vect php tuyn )1;2('n =
AB:2xy7=0 I J( ;5
13
IJ=0
4. Trong h ta vung gc Oxy, cho php bin hnh f bin mi im M(x;y) thnh im M(x;y) sao cho
++=
++=
qdycx'y
pbyax'x
trong a2+c2=b2+d2=1; ab+cd=0.Chng minh rng f l mt php di hnh.Gii: Qua php bin hnh f ta c:
M(x1;y1) c nh l M(ax1+by1+p; cx1+dy1+q)N(x2;y2) c nh l N(ax2+by2+p; cx2+dy2+q)
Khi : MN= 212
212 )yy()xx( +
MN= 21212
21212 )]yy(d)xx(c[)]yy(b)xx(a[ +++
= )yy)(xx)(cdab(2)yy)(db()xx)(ca( 12122
12222
1222 +++++
= 212212 )yy()xx( + (v a2+c2=b2+d2=1; ab+cd=0).=MN
Vy f l mt php di hnh.
7/31/2019 cc php bin hnh 11
3/28
Bi 2. Php tnh tinA.Tm tt l thuyt:
a. nh ngha:
Php tnh tin theo vect
u l mt php bin hnh bin im M thnh im M sao cho
= u'MM .
K hiu: T hoc u
T v
u l vect tnh tin.
Php tnh tin l mt php di hnhb. Biu thc ta ca php tnh tin:
Trong h ta vung gc Oxy, Php tnh tin theo vect u =(a;b) bin im M(x;y) thnh
M(x;y) tha:
+=
+=
by'y
ax'x
c. Tnh cht ca php tnh tin: V php tnh tin l mt php di hnh nn c tnh cht ca mt php di hnh.Phng php gii ton:
Ta thng gp dng bi tp tm nh ca mt im, ca mt ng thng hoc nh ca mt ng
trong php tnh tin u
T :
nh ca M(x;y) trong php tnh tin u
T vi
u =(a;b) l M(x+a;y+b).
nh ca ng thng d:Ax+By+C=0 trong php tnh tin u
T vi
u =(a;b) l ng thng d
hng trnh: A(xa)+B(yb)+C=0.
nh ca ng trn (C): (xx0)2+(yy0)2= R2 trong php tnh tin u
T vi
u =(a;b) l ng trn
xax0)2+(yby0)2=R2.Cc kt qu trn c c nh vo biu thc ta ca php tnh tin.
7/31/2019 cc php bin hnh 11
4/28
B. Bi tp p dng :
1. Trong h ta vung gc Oxy, tm ta ca M l nh ca M(2;3) trong php tnh tin u
T vi
u =(1
Gii: Gi M(x;y) l nh ca M(2;3) trong php tnh tin u
T vi
u =(1;5). Theo nh ngha:
= u'MMta c biu thc:
=
=
=
=
8'y
1'x
53'y
12'x
Vy M(1;8).
2. Trong h ta vung gc Oxy, tm nh ca ng thng d:2xy+1=0 trong php tnh tin u
T vi
u =(3
Gii: M(x;y)d 2xy+1=0 (1)
Gi M(x;y) l nh ca M(x;y) trong php tnh tin u
T vi
u =(3;4). Ta c biu thc:
+=
=
4'yy
3'xx
Thay x v y ny vo (1) ta c:2(x3)(y+4)+1=0 2xy9=0Vy nh ca ng thng d l ng thng d: 2xy9=0.
3. Trong h ta vung gc Oxy, tm nh ca ng trn (C): (x1)2+(y+2)2=4 trong php tnh tin u
T v
=(2;3)Gii:
Cch 1: M(x;y)(C) (x1)2+(y+2)2=4 (1)
Gi M(x;y) l nh ca M(x;y) trong php tnh tin u
T vi
u
=(2;3). Ta c biu thc:
=
+=
3'yy
2'xx
Thay x v y ny vo (1) ta c:(x+21)2+(y3+2)2=4(x+1)2+(y1)2=4
Vy nh ca ng trn (C) l ng trn (C):(x+1)2+(y1)2=4 c tm I(1;1), bn knh R=2.Cch 2: ng trn (C): (x1)2+(y+2)2=4 c tm I(1;2), bn knh R=2
Gi ng trn (C) l nh ca (C) trong php tnh tin u
T vi
u =(2;3).
Trong php tnh tin
u
T
tm I(1;2) ca ng trn (C) c nh l tm I(1;1) ca ng trn (C). Vv (C) l hai ng trn c cng bn knh R=2 nn:(C): (x+1)2+(y1)2=4.
4. Trong h ta vung gc Oxy, cho ng thng d:x2y+1=0 v im I(2;1).a. Chng minh rng Id. Vit phng trnh ca ng thng () i qua I v () song song vi d.b. Cho A(3;2) v B(5;0). Chng minh A v B khng nm phn mt phng gia hai ng thng d v c. Tm ta ca Md v ca N() sao cho AM+BN ngn nht.
Gii:a. Thay ta ca I(2;1) vo v tri phng trnh ng thng d: 22(1)+1=50Id.
V () song song vi d nn () v d c cng vect php tuyn
n =(1;2).
7/31/2019 cc php bin hnh 11
5/28
Phng trnh (): 1(x2)2(y+1)=0 x2y4=0.
b. Ta c: d//()
T d:x2y+1=0, xt F(x,y)= x2y+1 v t ():x2y4=0 xt G(x,y)= x2y4. Chn O(0;0) nm mt phng gia hai ng thng d v ().
V F(0;0)=1>0 v G(0,0)= 40 nn B khng nm phn mt phng gia hai thng d v ().
V F(xA,yA)=60 nn A v B nm v haikhc nhau so vi phn mt phng gia hai ng thng d v ().
Ta xc nh c hnh chiu vung gc ca I trn d l H(1;1). Vy trong php tnh tin theo v
)5;1(HI =
ng thng d bin thnh ng thng ().
Dng 'AA = )2;1(HI = ta c A(2;0), im N cn xc nh l giao im ca AB vi (). Ph
trnh AB: y=0 .Vy ta ca N l nghim ca h:
=
=
=
=
0y
4x
04y2x
0yN(4;0), dng MNd v Md
ng thng MN i qua N(4;0) v c vect ch phng )2;1(HI =
nn c vect php tuyn
=(2;1). Vy MN c phng trnh 2(x4)+1(y0)=0 2x+y8=0.Vy ta ca M l nghim ca h:
==
=+=+
2y
3x
01y2x
08yx2M(3;2)
V AANM l mt hnh bnh hnh nn AM=AN.V A, N v B thng hng nn AN+NB=AM+BN ngn nht.Vy M(3;2) v N(4;0) l hai im cn tm.
7/31/2019 cc php bin hnh 11
6/28
Bi 3. Php i xng trcA. Tm tt l thuyt :
a. nh ngha:Php i xng trc d l php bin hnh bin M thnh M sao cho d l ng trung trc ca on MMKhi Md th MdK hiu: dPhp i xng trc d l php di hnh
b. Biu thc ta ca php i xng trc:Trong h ta vung gc Oxy, Php i xng trc d: Ax+By+C=0 (A2+B20), bin im M
thnh im M(x;y) tha:
++
=
++
=
22
222
22
222
BA
)BA(yBC2ABx2yA2'y
BA
)BA(xAC2ABy2xB2'x
Cng thc ny ch c gi tr kim nghim v kh nh. Ch :
tm nh M ca M(a;b) trong php i xng trc d:Ax+By+C=0 (A2+B20) ta thc hin cc b1. Vit phng trnh ng thng () i qua M(a;b) v vung gc d ( vect ch ph
)A;B(u =
ca d l vect php tuyn ca ()).Khi (): B(x-a)-A(y-b)=0
2. Gii h:
0=
0=++
)by(A)ax(B
CByAx
tm ta ca H l hnh chiu vung gc ca M trn d.3. V M(x;y) i xng vi M(a;b) qua d nn H l trung im ca MM. Ta c:
=
=
+=
+=
by2'y
ax2'x
2b'yy
2
a'xx
H
H
H
H
T y tm c M.
7/31/2019 cc php bin hnh 11
7/28
Cc php i xng trc c bit:
M(x;y) i xng M(x;y) qua OxM(x;y) i xng M(x;y) qua OyM(x;y) i xng M(y;x) qua phn gic y=xM(x;y) i xng M(y;x) qua phn gic y= x
c. Tnh cht ca php i xng trc: V php i xng trc l mt php di hnh nn c tnh cht ca mt phphnh.
Phng php gii ton:Ta thng gp dng bi tp tm nh ca mt im, ca mt ng thng hoc nh ca mt ng trn tphp i xng trc d:
1) nh ca M(x;y) trong php i xng trc d l M(x;y) tha biu thc ta trn (hoc thc hinch ).
2) nh ca ng thng () trong php i xng trc d l ng thng ():a. Nu ()//d th ()//d. Tm phng trnh ng thng (): Chn M() v i tm M i xng vi M qua d M() () l ng thng i qua M v c cng vect php tuyn vi ().
b. Nu ()ct d ti I th () ct d ti I (khng xt trng hp () vung gc vi d). Tm phng ng thng (): Chn M() v i tm M i xng vi M qua d M() Gii h gm phng trnh ca () v ca d tm c ta ca I I() Vit phng trnh ng thng () i qua 2 im I v M.
3) nh ca ng trn (C) trong php i xng trc d l ng trn (C) c cng bn knh vi (C) vtm I i xng vi tm I ca (C) qua ng thng d.
B. Bi tp p dng :
1. Trong h ta vung gc Oxy, tm ta ca M l nh ca M(2;1) qua php i xng trc d: x2y+1=Gii:
Gi () l ng thng i qua M(2;1) v vung gc d, khi vect ch phng )1;2(u =
ca d l v
php tuyn ca (). Phng trnh ng thng ():2(x2)1(y+1)=0 2x+y3=0Gi H l hnh chiu vung gc ca M trn d, ta ca H l nghim ca h:
=
=
=+
=+
1y
1x
03yx2
01y2x H(1;1).
im M(x;y) i xng vi M(x;y) qua trc d khi H l trung im ca MM. Ta ca M l:
=+==
===
311.2yy2'y
021.2xx2'x
H
H
Vy M(0;3)
2. Trong h ta vung gc Oxy, cho haiA( 1;1) v B(2;4). Tm trn Ox im M sao cho
AM+BM nh nht.
7/31/2019 cc php bin hnh 11
8/28
Gii:
V yA.yB=1.4=4>0 nn A v B nm v cng mt pha so vi Ox:y=0.Gi A(1;1) l im i xng vi A(1;1) qua Ox.Nu AB ct Ox ti M th AM=AM. V A, M, B thng hng nn AM+MB=AM+BM ngn nht. Vy M cnl giao im ca AB vi Ox.
ng thng AB i qua A(1;1) v c vect ch phng )5;3(B'A =
nn AB c vect php tu
)3;5(n =
.
Vy AB: 5(x+1)3(y+1)=0 5x3y+2=0
Ta ca M l nghim ca h:
=
=
=
=+
0y
5
2x
0y
02y3x5
Vy )0;5
2(M l im cn tm.
3. Trong h ta vung gc Oxy, cho ng trn (C):(x1)2+(y+2)2=9. Tm nh ca (C) trong php i xqua ng phn gic d:y=x.Gii: ng trn (C):(x1)2+(y+2)2=9 c tm I(1;2) v bn knh R=3. Trong php i xng qua ng phnd:y=x ng trn (C) c nh l ng trn (C) c tm I(2;1) v bn knh R=R=3 . Vy (C):(x+2)2+(y1)2=
4. Trong h ta vung gc Oxy, cho tam gic ABC c A(4;0), B(0;2) v C(1; 5).a. Chng minh rng tam gic ABC c gc A nhn. Tm ta trong tm G ca tam gic ABC.b. Vit phng trnh ca cc ng thng AB v AC.c. Tm ta cc im MAB v NAC tam gic GMN c chu vi nh nht.
Gii:
a. Ta c )2;4(AB =
v )5;5(AC =
. Khi :
10
1
)5()5(.2)4(
)5.(2)5(4
|AC|.|AB|
AC.ABAcos
2222=
++
+==
cosA>0 A nhn
G l trng tm ca tam gic ABC )OCOBOA(3
1OG
++= nn trng tm G ca tam gic ABC c ta :
=++
=
=++
=
13
yyyy
13
xxxx
CBA
G
CBA
G
G(1;1)
b. Phng trnh AB c dng on chn:
12
y
4
x1
y
y
x
x
BA
=+=+ x+2y4=0
7/31/2019 cc php bin hnh 11
9/28
AC i qua A(4;0) v c vect ch phng )5;5(AC =
nn c vect php tuyn )1;1(n =
n
phng trnh:1(x4)1(y0)xy4=0
c. V G nm trong gc nhn BAC nn :
Ta tm c I(3;3) i xng vi G qua AB v J(3;3) i xng vi G qua AC (da vo cch tm mt imxng vi mt im cho trc qua 1 trc). Gi M v N ln lt l giao im ca IJ vi AB v AC. Ta c GM=GN=NJ.V 4 im I, M, N, J thng hng nn IM+MN+NJ=GM+MN+GN nh nht.
ng thng IJ: x=3 ct AB ti M(3;2
1) v ct AC ti N(3;1).
Vy vi M(3;2
1) AB v N(3;1)AC th tam gic GMN c chu vi nh nht.
5. Trong h ta vung gc Oxy, cho ba ng thng d:x2y+1=0 v (): x2y4=0, d1: x+y+1=0.a. Chng minh rng () song song vi d. Vit phng trnh ca ng thng () i xng vi () qua db. Chng minh rng d1 ct d, tm ta giao im I ca d v d 1. Vit phng trnh ca ng thng d
xng vi d1 qua d.Gii:
a. V1
4
2
2
1
1
= nn () song song vi d, do qua php i xng trc d, nh ca ng thng (
ng thng () song song vi () nn () v () c cng vect php tuyn )2;1(n =
.
T phng trnh () cho y=0x=4, ta c M(4;0) ().
Trong php i xng qua d, M(4;0) c nh l M(2;4)()Vy (): 1(x2)2(y4)=0x2y+6=0.
b. Ta giao im I ca d v d1 (nu c) l nghim ca h:=
=
=+
=++
0y
1x
01y2x
01yx
7/31/2019 cc php bin hnh 11
10/28
Vy d1 v d ct nhau ti I(1;0).T d1: x+y+1=0, cho x=0 y=1 ta c K(0;1) d1
Qua php i xng trc d ta tm c K(5
7;5
6 ) d2
ng thng d2 i xng vi d1 qua d khi d2 i qua hai im I,K.d2 i qua im I(1;0) v c vect ch phng )
5
7;5
1('IK =
nn c vect php tuyn )1;7(n =
.
Phng trnh d2: 7(x+1)+y=0 7x+y+7=0
7/31/2019 cc php bin hnh 11
11/28
Bi 4. Php i xng tmA. Tm tt l thuyt :
a. nh ngha:Php i xng tm I l php bin hnh bin M thnh M sao cho I l trung im ca on MMKhi M I th M IK hiu: I. I c gi l tm i xng.Php i xng tm I l php di hnh
b. Biu thc ta ca php i xng tm:
Trong h ta vung gc Oxy, Php i xng tm I(a;b), bin im M(x;y) thnh im M(xtha:
=
=
yb2'y
xa2'x
Php i xng tm c bit: M(x;y) i xng M(x; y) qua O
Tnh cht ca php i xng tm: V php i xng tm l mt php di hnh nn c tnh cht ca mt php di hnh Phng php gii ton:
Ta thng gp dng bi tp tm nh ca mt im, ca mt ng thng hoc nh ca mt ng trn tphp i xng tm I:
a) nh ca M(x;y) trong php i xng tm I l M(x;y) tha biu thc ta trn.b) nh ca ng thng (): Ax+By+C=0 trong php i xng tm I l ng thng ()//().phng trnh ng thng ():
Cch 1: Chn M(x;y)() v i tm M(x;y) i xng vi M qua I M(): A(2a-x)+B(2+C=0Cch 2: V ()//() nn (): Ax+By+C=0 (C C)Dng cng thc khong cch t mt im n mt ng thng: d(I, )= d(I, ) tm c C. Ttm c phng trnh ca ng thng ().
c) nh ca ng trn (C) trong php i xng tm I l ng trn (C) c cng bn knh vi (C) vtm I0 i xng vi tm I0 ca (C) qua I (hoc dng php bin hnh: php i xng tm).
B. Bi tp p dng :
1. Trong h ta vung gc Oxy, tm ta ca M l nh ca M(2;1) qua php i xng tm I(3; 1).Gii: Gi M(x;y) l nh ca M qua php i xng tm I(3;1). Ta c:
=+=
==
311.2'y
423.2'x
Vy M(4;3)
2. Trong h ta vung gc Oxy, tm nh ca ng thng d:x+y1=0 qua php i xng tm I(3; 1).Gii:
Cch 1: M(x;y)dx+y1=0 (1)Gi M(x;y) l nh ca M(x;y) qua php i xng tm I(3;1). Ta c:
==
==
'y2'y1.2y
'x6'x3.2x
Thay (x;y) ny vo (1): 6x+2y1=0x+y7=0M(x;y)dx+y7=0Vy d: x+y7=0Cch 2: Qua php i xng tm I(3;1) d c nh l d//d.Vy d:x+y+C=0 vi C1V I cch u d v d nn:
7/31/2019 cc php bin hnh 11
12/28
10
|113|
10
|C13| +=
++|C+4|=3C+4=3 hoc C+4=3
C=7 hoc C=1(loi)Vy d: x+y7=0
3. Trong h ta vung gc Oxy, tm nh ca ng trn (C):(x1)2+(y1)2=4 qua php i xng tm I(3; 1Gii:Cch 1: M(x;y)(C) (x1)2+(y1)2=0 (1)
Gi M(x;y) l nh ca M(x;y) qua php i xng tm I(3;1). Ta c:
==
==
'y2'y1.2y
'x6'x3.2x
Thay (x;y) ny vo (1): (6x1)2+(2y1)2=4(x5)2+(y1)2=4Vy M(x;y) (C):(x5)2+(y1)2=4Vy (C):(x5)2+(y1)2=4 l nh ca (C) qua php i xng tm I(3;1).
Cch 2: ng trn (C):(x1)2+(y1)2=4 c tm I0(1;1) v bn knh R=2. Qua php i xng tm I(3;1) trn (C) c nh l ng trn (C) c tm I0(5;1) v bn knh R=R=2.
Vy (C):(x5)2+(y1)2=4.
7/31/2019 cc php bin hnh 11
13/28
Bi 5. Php quayA. Tm tt l thuyt :
a. nh ngha:
Php quay tm I gc quay l php bin hnh bin I thnh I, bin mi im M thnh M saoIM=IM v (IM,IM)= (gc lng gic khng i) .K hiu: Q( I, )Php quay tm I gc quay l php di hnh
b. Biu thc ta ca php quay tm I gc quay :Trong h ta vung gc Oxy, Php quay tm I(a;b) gc quay , bin im M(x;y) thnh
M(x;y) tha:
++=
+=
bcos)by(sin)ax('y
asin)by(cos)ax('x
c bit: Php quay tm I(a;b) gc quay vi:
=900:
+=
++=
bax'y
bay'x
=-900:
++=+=
bax'ybay'x
=1800:
2+=
2+=
by'y
ax'x
c. Tnh cht ca php quay tm I gc quay : V php quay tm I gc quay l mt php di hnh ntnh cht ca mt php di hnh.
Phng php gii ton:Ta thng gp dng bi tp tm nh ca mt im, ca mt ng thng hoc nh ca mt ng trn tphp quay tm I gc quay :
a) nh ca M(x;y) trong php quay tm I gc quay l M(x;y) tha biu thc ta trn.b) nh ca ng thng () trong php quay tm I gc quay l ng thng ().c) nh ca ng trn (C) trong php quay tm I gc quay l ng trn (C) c cng bn knh vi
7/31/2019 cc php bin hnh 11
14/28
B. Bi tp p dng :
1. Trong h ta vung gc Oxy, cho hnh vung ABCD c th t cc nh theo chiu quay ngc vi cquay kim ng h, cho bit A(4;5) v C(3;4). Tm ta cc nh B v D.
Gii:
Ta c I2
9;2
1( ) l tm ca hnh vung ABCD. nh B l nh ca A trong php quay tm I gc quay =
nn
ta ca B l:
+++=++=
+=+=
2
990cos)
2
95(90sin)
2
14(bcos)yy(sin)xx(y
2
190sin)
2
95(90cos)
2
14(asin)yy(cos)xx(x
00IAIAB
00IAIAB
=
=
1y
1x
B
B.
Vy B(1;1)nh D l nh ca C trong php quay tm I gc quay =900 nnta ca D l:
+++=++=
+=+=
2
990cos)
2
94(90sin)
2
13(ycos)yy(sin)xx(y
2190sin)
294(90cos)
213(xsin)yy(cos)xx(x
00IICICD
00IICICD
=
=
8y
0x
D
D
Vy D(1;1)(C th tm D bng cch s dng cng thc I l trung im ca BD)2. Trong h ta vung gc Oxy, cho tam gic u ABC c A(1;3) v B(4;1). Tm ta nh C.
Gii:
7/31/2019 cc php bin hnh 11
15/28
Ta c A(1;3) l nh ca tam gic u ABC. V C l nh ca B trong php quay tm A gc quay =600ta ca C l:
++=
+=
AABABC
AABABC
ycos)yy(sin)xx(y
xsin)yy(cos)xx(x
Khi =600
++=
+=
360cos)31(60sin)14(y
160sin)31(60cos)14(x
00C
00C
+=
+=++=
2332y
2
3451
2
34
2
3x
C
C
Trong trng hp ny ta c C1(2
332;
2
345 ++)
Khi = 600
++=
+=
3)60cos()31()60sin()14(y
1)60sin()31()60cos()14(x
00C
00C
=
=+=
2
332y
2
3451
2
34
2
3x
C
C
Trong trng hp ny ta c C2(2332;
2345 )
3. Trong h ta vung gc Oxy, cho ng thng d:5x3y+15=0. Tm nh ca d trong php quay tm Oquay 900.Gii:M(x;y)d5x3y+15=0 (1)Trong php quay tm O gc quay 900 nh ca M(x;y) l M(x;y) c ta :
=
=
'xy
'yx
Thay cp (x;y) ny vo (1): 5y3(x)+15=0 3x+5y+15=0Vy M(x;y) d:3x+5y+15=0.Vy nh ca ng thng d trong php quay tm O gc quay 900 l ng thng d: 3x+5y+15=0.
4. Trong h ta vung gc Oxy, cho ng trn (C):(x+1)2+(y2)2=9. Tm nh ca (C) trong php quay tgc quay 900.Gii: ng trn (C) c tm I(1;2) v bn knh R=3Trong php quay tm O gc quay 900 ng trn (C) c nh l ng trn (C) c bn knh R=R=9 v cI l nh ca I trong php quay tm O gc quay 900:Ta ca I:
== == 1x'y 2y'x I
I I(2;1)
Vy nh ca ng trn (C) trong php quay tm O gc quay 900 l ng trn (C): (x2)2+(y1)2=9.
Bi 6. Php v tA. Tm tt l thuyt :
a. nh ngha:
Cho mt im I c nh v mt s k khng i, k 0. Php bin hnh bin mi im M thnh M
cho
= IMk'IM c gi l php v t tm I, t s k. K hiu: V( I,k).
7/31/2019 cc php bin hnh 11
16/28
c bit: Khi k=1 th php v t l php i xng tm I
b. Biu thc ta ca php v t tm I, t s k:Trong h ta vung gc Oxy, php v t tm I(a;b), t s k(k 0) bin im M(x;y) thnh
M(x;y) tha:
+=
+=
)by(kb'y
)ax(ka'x
hay
+=
+=
k
b)1k('yy
k
a)1k('xx
c. Tnh cht ca ca php v t: Php v t t s k:a. Bin ba im thng hng thnh ba im thng hng v khng lm thay i th t ba im ;b. Bin ng thng thnh ng thng song song (hoc trng) vi ng thng , bin tia t
tia;c. Bin on thng thnh on thng m di c nhn ln vi |k|;d. Bin tam gic thnh tam gic ng dng vi t s ng dng l |k|;e. Bin ng trn c bn knh R thnh ng trn c bn knh |k|R;f. Bin gc thnh gc bng n.
d. Tm v t ca hai ng trn: Cho hai ng trn (I1;R1) v (I2;R2) phn bit. Nu c mt php v t tt s k(k 0) bin ng trn ny thnh ng trn kia th I c gi l tm v t ca hai ng trn k>0: I l tm v t ngoi; k
7/31/2019 cc php bin hnh 11
17/28
M(x;y)d2x+4y1=0 (1)Gi M(x;y) l nh ca M(x;y) trong php v t tm I(1; 2) t s k=2 ta c:
+=
+=
22'yy
2
1'xx
Thay cp (x;y) ny vo (1): 2(2
1'x+)+4(
2
2'y+)1=0x+2y+4=0.
Vy M(x;y)d: x+2y+4=0.Kt lun: Trong php v t tm I(1; 2) t s k=2 ng thng d bin thnh ng thng d: x+2y+4=0.
3. Trong h ta vung gc Oxy, tm nh ca (C):x2+y2=1 trong php v t tm I(1;1) t s k=2.Gii:
M(x;y) (C)x2+y2=1 (1)
Gi M(x;y) l nh ca M(x;y) trong php v t tm I(1;1) t s k= 2 ta c:
=
+=
2
3'yy
2
3'xx
Thay cp (x;y) ny vo (1):
(2
3'x+ )2+(
2
3'y )2=1(x+3)2+(y3)2=4
Vy M(x;y)(C): (x+3)2+(y3)2=4Kt lun: Trong php v t tm I(1;1) t s k= 2 ng trn (C) bin thnh ng trn (C): (x+3)2+(y3)2=4
7/31/2019 cc php bin hnh 11
18/28
4. Trong h ta vung gc Oxy, cho hai ng trn (C):x2+y2=1 v (C): (x+3)2+(y3)2=4. Lp phng trnh tip tuyn chung ca hai ng trn trn.
Gii:ng trn (C) c tm O, bn knh R1=1 v ng trn (C) c tm O(3;3), bn knh R2=2.
V :
=+
=
3RR
23'OO
21
OO>R1+R2(C) v (C) ngoi nhau.
Vy (C) v (C) c chung 4 tip tuyn.
V R1 R2 nn (C) v (C) c tm v t trong I1 v tm v t ngoi I2
Tm phng trnh ca 2 tip tuyn chung trong:
Php v t t s k1= 1
2
R
R(k1
7/31/2019 cc php bin hnh 11
19/28
Php v t t s k2=1
2
R
R=2 (k2>0), tm v t ngoi I2 bin ng trn (C) thnh ng trn (C). Ta c:
== OI2OIk'OI 2222
Dng cng thc tnh ta ca I2 chia on OO theo t s k2=2 ta tm c I2(3;3).Tip tuyn chung ngoi ca (C) v (C) l ng thng () i qua I2(3;3) v tip xc vi (C).Tng t ta c phng trnh ca 2 tip tuyn chung ngoi ca (C) v (C) l:
(917
)x+8y+317
3=0
(9+ 17)x+8y3 173=0Kt lun: Hai ng trn (C) v (C) c 4 tip tuyn chung c phng trnh:
y1=0;x+1=0;
(9 17)x+8y+3 173=0;
(9+ 17)x+8y3 173=0.
7/31/2019 cc php bin hnh 11
20/28
Bi 7. Php ng dngA. Tm tt l thuyt :
a. nh ngha:
Php bin hnh f gi l php ng dng t s k (k>0) nu vi hai im bt k M, N v nh Mca chng, ta c MN=kMN.
b. nh l: Php ng dng f t s k u l hp thnh ca mt php v t V t s k (k>0) v mt phphnh D.
c. Tnh cht ca php ng dng: Php ng dng:a. Bin ba im thng hng thnh ba im thng hng v khng lm thay i th t ba im ;b. Bin ng thng thnh ng thng, bin tia thnh tia;c. Bin on thng thnh on thng m di c nhn ln vi k (k l t s ca php ng dnd. Bin tam gic thnh tam gic ng dng vi t s ng dng l k;e. Bin ng trn c bn knh R thnh ng trn c bn knh kR;f. Bin gc thnh gc bng n.
B. Bi tp p dng :Trong h ta vung gc Oxy, cho ba im A(1;1), B(3;2) v C(7;5). Ta thc hin lin tip 2 php bin h
Php v t tm O t s k=2 v php i xng tm I(1;3) bin A, B, C ln lt thnh A, B v C.a) Tm ta ca A, B v C.b) Chng minh rng hai tam gic ABC v ABC ng dng.
Gii:a) Trong php v t tm O t s k im M(x;y) c nh l M(x;y) tha h thc:
=
=
ky'y
kx'x
Vi k=2 ta tm c nh ca A, B, C ln lt l A1(2;2), B1(6;4); C1(14;10).Trong php i xng tm I(a;b) im M(x;y) c nh l M(x;y) tha h thc:
=
=
'yb2''y
'xa2''x
nn ta tm c nh ca A1, B1, C1 ln lt l A(0;4), B(4;10); C(12;4).Vy qua php v t tm O t s k=2 v php i xng tm I(1;3) ba im A(1;1), B(3;2) v C(7;5) cl ba im A(0;4), B(4;10); C(12;4).
b)Ta c :CA=(6;4),
CB=(4;7),
AB =(2;3),
'A'C =(1
'B'C =(8;14) v
'B'A =(4;6).
V'A'C =2
CA ,
'B'C =2
CB v
'B'A =2
AB nn tam gic ABC ng dng tam gic ABC theo
k=2.Vy qua php v t tm O t s k=2 v php i xng tm I(1;3) ta c php ng dng t s k=|k|=2
tam gic ABC thnh tam gic ABC ng dng vi n.
7/31/2019 cc php bin hnh 11
21/28
Phn II. Mt s t lun ca phng php ta trong php bin hnh
Tt c cc bi tp di y u xt trong h trc ta vung gc Oxy.
1) Cho php bin hnh f tha bin mi im M(x;y) thnh M(x2;y+1)a. Chng minh f l mt php di hnh.
b. Tm nh ca elip (E): 14
y
16
x 22=+ qua php bin hnh f.
Hng dn hoc kt qu:a. f l mt php di hnh v f(M)=M v f(N)=N c MN=MN
b. nh ca elip trn l elip: 14
)1y(
16
)2x( 22=
+
+
2) Cho php bin hnh f tha bin mi im M(x;y) thnh M(x;y) sao cho:
=
=
y2'y
x2'x.
f c phi l mt php di hnh khng? ti sao?Hng dn gii: f khng l mt php di hnh v f(M)=M v f(N)=N c MN=2MN
3) Vi cho trc, xt php bin hnh f bin mi im M(x;y) thnh M(x;y), trong :
+=
=
cosysinx'y
sinycosx'x
f c phi l mt php di hnh hay khng?Hng dn gii: f l mt php di hnh v f(M)=M v f(N)=N c MN=MN, ch sin 2+cos2=1
4) Cho php bin hnh f bin mi im M(x;y) thnh M(x;y), trong :
+=
=
1y'y
2x'x
a) Chng minh f l mt php di hnh.
b) Tm nh ca elp (E): 14
y
16
x 22=+ qua php di hnh f.
Hng dn gii:a) f l mt php di hnh v f(M)=M v f(N)=N c MN=MN
b) nh l elip (E): 14
)1y(
16
)2x( 22=
+
+
5) Cho ng thng:3xy7=0. Tm nh ca A(1;0) qua php i xng trc .
Kt qu: A(2;1)
6) Tm nh ca parabol (P): y=ax2 qua php tnh tin theo vectv =(m;n) .
Kt qu: (P): y=a(xm)2+n
7) Php tnh tin theo vectv=(3;m)
0 bin ng thng ():4x+6y1=0 thnh chnh n. Gi tr ca m bng
nhiu?Kt qu: m=2
7/31/2019 cc php bin hnh 11
22/28
8) Php tnh tin theo vectv
0 bin ng thng ():3xy2=0 thnh ng thng ():3xy+18=0. Tm t
cav bit
v vung gc vi () v ().
Kt qu:v=(6;2) hoc
v=(6;2).
9) Php tnh tin theo vect
v
=(2;3) bin ng trn (C):x2+y26x+2y5=0 thnh ng trn (C) c tm I.
ta ca I.Kt qu: I(5;4)
10) C hay khng mt php tnh tin theo vectv bin ng trn (C):(x+1)
2+(y3)2=8 thnh ng trn
(C):x2+y2+4x+8y+12=0?
Hng dn v kt qu: (C) v (C) c cng bn knh R=R=2 2, (C) c tm I(1;3) v (C) c tm I(2;4),
tnh tin theo vectv=
'II =(1;7) bin ng trn (C) thnh ng trn (C).
11) Cho hnh bnh hnh OABC vi A(2;1) v B trn ng thng d:2xy5=0. Tp hp ca C l ng no?Hng dn v kt qu:
V OABC l mt hnh bnh hnh nn )1;2(OABC ==
. Vy C l nh ca B qua php tnh tin theo vect
)1;2(v =
.
Vi mi B(x;y)d2xy5=0 (1)Gi C(x;y) ta c:
+=
+=
'y1y
'x2x
Thay cp (x;y) ny vo (1):2(2+x)(1+y)5=02xy10=0Vy C(x;y)d: 2xy10=0Tp hp ca C l ng thng d:2xy10=0.
2) Php i xng tm I(2;5) bin ng trn (C):x2+y210x+2y1=0 thnh ng trn (C). Tm phng trnh cng trn (C)
Kt qu: (C): x2
+y2
+2x+18y+55=0 (1)
13) Php quay tm O gc quay 450 bin A(0;3) thnh A c ta nh th no?Hng dn v kt qu: Dng cng thc
+=
=
cosysinx'y
sinycosx'x
=+=
==
2
2345cos345sin0'y
2
2345sin345cos0'x
00
00
tm A(2
23;
2
23)
d
CA
O B
d
d
7/31/2019 cc php bin hnh 11
23/28
14) Php quay tm O gc quay 900 bin ng trn (C): x2+y2+4y5=0 thnh ng trn (C). Tm phng trnh cng trn (C)
Hng dn v kt qu: M(x;y)(C)x2+y2+4y5=0 (1)Php quay tm O gc quay 900 bin im M(x;y) thnh M(x;y) vi:
=
=
x'y
y'x
=
=
'xy
'yx
Thay cp (x;y) vo (1): y2
+(x)2
+4(x)5=0x2
+y2
4x5=0Vy M(x;y)(C): x2+y24x5=0.
15) Php v t tm O, t s k=2
3bin im A(6;2) thnh A c ta no?
Kt qu: A(9;3)
16) Cho ba im A(0;3), B(2;1) v C(1;5). C hay khng mt php v t tm A, bin im B thnh C?
Hng dn v kt qu: TnhAC=(1;2) v
AB=(2;4)
AC= 2
1 AB . Vy php v t tm A, t s k=
bin B thnh C.
17) Cho bn im A(1;2), B(2;4), C(4;8) v D(2;4). Tm tm ca php v t binAB thnh
DC?
Hng dn v kt qu:
Ta c: AB=(3;2), AC=(5;6) v DC=(6;4). V DC=2 AB DC cng phng vi AB v 5:63:2AB khng cng phng
AC nn t gic ABCD l mt hnh thang.
ng thng BC:2xy=0 ct AD: 2x+y=0 ti O.
Vy qua php v t tm O, t s k=2 binAB thnh
DC
18) Php v t tm I(3;5) , t s k=2 bin ng thng d1:x+3y8=0 thnh ng thng'1d ; bin ng t
d2:x2y+2=0 thnh ng thng'2d
a) Tm phng trnh ca '
1
d v '
2
d .
7/31/2019 cc php bin hnh 11
24/28
b) Chng minh ( '1d ,
'2d )=(d1,d2) v tnh s o ca gc to bi d1 v d2.
Hng dn v kt qu:
a) M(x;y) d1x+3y8=0 (1)Php v t tm I(3;5), t s k=2 bin im M(x;y) thnh im M(x;y) tha:
+=
+=
+=
+=
2
5'y
2
5)12('yy
2
3'x
2
3)12('xx
Thay cp (x;y) ny vo (1):2
3'x++3
2
5'y+8=0x+3y+2=0
Vy M(x;y) '1d : x+3y+2=0
Tng t '2d : x2y3=0
b) Hai ng thng d1 v'1d song song vi nhau v chng c cng vect ch phng
)3;1(n1 =
. Hai ng
thng d2 v'2d song song vi nhau v chng c cng vect ch phng )2;1(n2 =
.
Vy : ( '1d ,
'2d )=(d1,d2)
c) Gi l gc to bi d1 v d2 ta c:
2
2
5.10
)2(31.1
|n||n|
|n.n|cos
21
21 =+
==
=450.
19) Php v t tm O, t s k=2 bin ng trn (C): (x1)2+(y+2)2=5 thnh ng trn (C). Tm phng trnhng trn (C).Hng dn v kt qu:M(x;y)(C) (x1)2+(y+2)2=5 (1)Php v t tm O, t s k=2 bin im M(x;y) thnh M(x;y) vi:
=
=
2
'yy
2
'xx
7/31/2019 cc php bin hnh 11
25/28
7/31/2019 cc php bin hnh 11
26/28
Phn III. Mt s trc nghim ca phng php ta trong php bin hnh
1) Cho php bin hnh f bin mi im M(x;y) thnh M(x;y). Khng nh no sau y sai?a) f l mt php di hnh.b) Nu A(0;a) th f(A)=A.c) M v f(M) i xng qua Ox.d) f(M(2;3)) trn ng thng d: 2x+y+1=0.
2) Cho php bin hnh f bin mi im M(x;y) thnh M sao cho
+= vOM'OM vi
v =(3;2). Khng nh nsau y ng?
a) M(3x;2y) b) M(x+3;y2)c) M(3x;2y) d) M(x2;y+3)
3) Cho 2 php bin hnh f1 v f2: Vi mi im M(x;y) ta c f1(M)=M1(x;y) v f2(M)=M2(x;y). Tm ta ca C bit f2(A(3;1))=B v f1(B)=C ?
a) C(3;1) b) C(3;1)c) C(3;1) d) C(3;1)
4) Cho php bin hnh f bin mi im M(x;y) thnh M(2x;y+1). Qua f , nh ca ng thng d:x3y2=0 l thng d c phng trnh no sau y?a) x+6y2=0 b) 2xy3=0c) 3x+2y+1=0 d) x3y+6=0
5) Cho php bin hnh f bin mi im M(x;y) thnh M( y3;2
x ). Khng nh no sau y sai?
a) f (O)=O.b) f(A(a;0))Ox.c) f(B(0;b))Oy.d) f(M(2;3)) l M(1;9).
6) Cho 2 php bin hnh f1 v f2: Vi mi im M(x;y) ta c f1(M)=M1(x+2;y4) v f2(M)=M2(x;y). Tm nhA(4;1) trong php bin hnh f2(f1(A)) (qua f1 ri qua f2):
a) (0;4) b) (6;5)c) (5;0) d) (6;3)
7) Cho 3 php bin hnh f1, f2 v f3: Vi mi im M(x;y) ta c f1(M)=M1(x;y), f2(M)=M2(x;y) v f3(M)=M3(xCc php bin hnh no l php i xng trc:
a) f1 v f2 b) f2 v f3c) f1 v f3 d) f1 , f2 v f3
8) Cho ng thng d:x+y=0. Qua php i xng trc d im A(4;1) c nh l B c ta :a) (4;1) b) (4;1)c) (1;4) d) (1;4)
9) Qua php i xng trc Ox im M(x;y) c nh l M v qua php i xng trc Oy im M c nh l M c:
a) (2x; 2y) b) (2x;2y)c) (y; x) d) (x; y)
10) Cho tam gic ABC vi A(1;6), B(0;1) v C(1;6). Khng nh no sau y sai?
Tam gic ABC l tam gic cn B.
7/31/2019 cc php bin hnh 11
27/28
Tam gic ABC c mt trc i xng.Qua php i xng trc Ox tam gic ABC bin thnh chnh n.
d) Trng tm G ca tam gic ABC bin thnh chnh n trong php i xng trc Oy.
11) Cho 4 im A(0;2), B(4;1), C(1;4) v D(2;3). Trong cc tam gic sau, tam gic no c trc i xa) Tam gic OAB b) Tam gic OBCc) Tam gic OCD d) Tam gic ODA
12) Php tnh tin theo vect
v=(2;5) bin ng thng () thnh ng thng (): x+4y5=0. Phtrnh ca ng thng () l:
a) x+4y+2=0 b) x+4y10=0c) x+4y+13=0 d) x+4y5=0
13) Php tnh tin theo vect v
0 bin ng thng ():6x+2y1=0 thnh chnh n. Vect
v l v
no trong cc vect sau y?
a)v=(6;2) b)
v=(1;3)
c)
v=(2;6) d)
v=(1;3)
14) Cho tam gic ABC c A(3;0), B(2;4) v C(4;5). Gi G l trng tm ca tam gic ABC. Php tnh
theo vectv=
AG bin G thnh G c ta l:
a) G(0;3) b) G(4;0)c) G(5;6) d) G(6;2)
15) Cho hai ng thng d:x3y8=0 v d:2x6y+5=0. Php i xng tm I(0;m) bin d thnh d v ngc li, t?
a) m= 4
11b) m= 4
15
c) m=12
11 d) m=
12
13
16) C hay khng mt php i xng tm I bin ng trn (C):(x2)2+(y+8)2=12 thnh ng (C):x2+y2+2x6y7=0?
a) Khng c b) C, I(2
5;2
1)
c) C, I( 25;21 ) d) C, I( 25;21 )
17) Php quay tm O gc quay 1350 bin A(2;2) thnh A c ta nh th no?a) A(0;2) b) A(2;0)c) A(0;2 2) d) A(2 2;0)
18) Cho hai im A(4;0) v B(0;6), php v t tm O, t s k=OA
OBbin vect
v =(8;2) thnh vect
'v c ta
a) (4;1) b) (10;4)
c) (12;3) d) (6;1)
7/31/2019 cc php bin hnh 11
28/28
19) Cho hai ng thng d:2xy4=0 v d:2xy6=0. Php v t tm O t s k bin ng thng d thnh ng thd. T s k bng:
a)2
3b)3
2
c)2
1 d) 2
20) Php ng dng hp thnh bi php v t tm O, t s k=2 v php quay tm O, gc quay 900 bin im A(2thnh im A c ta :
a) (0;6) b) (3;0)c) (0;4) d) (5;0)
p n:1) c 2) b 3) b 4) a 5) d 6) b 7) c 8) d 9) d 10) c11)b 12)c 13)b 14)c 15)c 16)a 17)d 18)c 19)b 20) c
Ti liu c tham kho quyn sch 741 Bi tp trc nghim Hnh hc 11 ca 2 tc gi: L Mu Tho L Mu Uy DNh xut bn Tng hp TP. H CH MINH