"Çatı Partisi" Tartışmalarında Program Konusunda Yazılar Derlemesi

8/1/2019 "at Partisi" Tartmalarnda Program Konusunda Yazlar Derlemesi

1/219

aatt PPaarrttiissii

TTaarrttmmaallaarrnnddaa

PPrrooggrraamm

KKoonnuussuunnddaa

YYaazzllaarr DDeerrlleemmeessii

10.Mays.2012

Demir Kkaydn


2/219

22

ATI PARTS TARTIMALARINDA PROGRAM KONUSUNDA YAZILAR DERLEMES

indekiler

ATI PARTS TARTIMALARINDA PROGRAM KONUSUNDA YAZILARDERLEMES ......1

indekiler .............................................................................................................................2

at Partisi Giriiminde ve/veya Demokrasi in Birlik Hareketi SrecindeProgram Konusunda Yazlm Yazlar Derlemesini Sunu ............................................. 5

Program ve Tzk Komisyonuna Eletiri ve Katk......................................................... 7

Program zerne Kurueme Dneminde Neler Yazlmt?.......................................... 21

Program Anlaylar....................................................................................................... 22

at Partisi" Tartmalarnda Eksik Olan....................................................................... 27

Demokratik Cumhuriyet Nedir ve Sosyalistler Tarafndan Niin Savunulmaldr?... 31

(Ankaradan Komnistlere Cevap) ................................................................................. 31

(Birinci Blm) ............................................................................................................... 31Trkiyede Strateji Tartmalar Balamnda Demokratik Cumhuriyet.................31

(kinci Blm)................................................................................................................. 58

Dnya apnda Bir Program Balamnda Demokratik Cumhuriyet....................... 58

(nc Blm).............................................................................................................. 74

Sorunlar Somut Olarak Anlatmla Denemesi.............................................................. 74

at Partisi" Tartmalarnda Eksik Olan....................................................................... 82

at Partisi Giriimcilerine Sorular ve Bir ar ........................................................... 86

at Partisi Giriimcilerine Program nerisi ................................................................. 89

Ortadou in Demokrasi Manifestosu............................................................................ 89

Ulusuluk Hayaleti ..................................................................................................... 89

Orta Dounun Tarihteki Yeri ..................................................................................89

Ulusuluk ve Orta Dou ............................................................................................ 92

Ulusuluk ve Dier Uygarlklar ................................................................................ 92

Ulusuluk ve Dil.......................................................................................................... 95


3/219

33

Ulus ve Ulusuluk Nedir? .......................................................................................... 95

Ulusuluk ve Politik - zel Ayrmlar ...................................................................... 96

Ulusuluk ve Din......................................................................................................... 97

Demokratik ve Gerici Ulusuluk .............................................................................. 99Uluslarn Kaderini Tayin Hakk ve Gerici Ulusuluk..........................................100

Gerici Ulusuluun Kendi Dinamii ...................................................................... 102

i Hareketi ve Demokratik Ulusuluk.................................................................102

Devrimci Marksistler ve Ulusuluk ........................................................................ 105

Tarih ve Ulusuluk................................................................................................... 105

Osmanl ve Ulusuluk .............................................................................................. 106

Trk Ulusuluu.......................................................................................................107

Blge in Sonu .......................................................................................................108

Demokratik Ulusuluun kili Karakteri ..............................................................109

Globalleme ve Ulusuluk........................................................................................ 111

Deien Roller...........................................................................................................111

Demokrasinin Koullar...........................................................................................113

Seenler ve Seilenler ............................................................................................... 113

Ordu ve Polis.............................................................................................................115

Demokrasi ve Refah ................................................................................................. 116

Demokrasi ve Eitim ................................................................................................ 117

Demokrasinin Kayna....................................................................................... 118

Politik slam ve Demokrasi...................................................................................... 119

Brokratik Oligari ve Burjuvazi........................................................................... 120

Gler ........................................................................................................................ 121

iler ......................................................................................................................... 122

DTP, EMEP, SDP, SP, SEH, EHP ve dier btn kii ve gruplara soru ve ar:Hangi zmden veya Ulusuluktan Yanasnz? ......................................................... 124

Matematik Fomller ve Sosyolojik Sorunlar................................................................. 128

Metodoloji ve Program Aamac Program Kim Savunuyor?..................................140

Metodoloji ve Program likisi zerine ......................................................................... 146

Demokrasi Mcadelesinin ve/veya at Partisinin Sorunlar (2) ............................ 184


4/219

44

Radikal, Kapsamli ve Sistematik Olma Gerei ve "Yeni Sosyal Hareketler" ........... 184

Yeni Sosyal Hareketlerin Sorunlar ve Dersleri ........................................................ 184

Demokrasi Mcadelesinin ve/veya at Partisinin Sorunlar (3) ............................ 193

Babil Kulesi, in Yazs ve Ayr Diller sorunu..............................................................193Kar Gndem nerisi ..................................................................................................... 199

"Demokrasi in Birlik" Toplantsna Karar Tasars ................................................. 202

27-28 Haziran'da "Yaplan Demokrasi in Birlik" Konferans "Sonu Bildirgesi"ninEletirisi (1) ....................................................................................................................... 205

"Demokrasi in Birlik" Toplantsna Karar Tasars .........................................206

27-28 HAZRAN 2009 DEMOKRAS N BRLK KONFERANSI SONU

BLDRGES............................................................................................................208Btnsel ve Biimsel Eletiri ........................................................................................... 213

z ve Biim likisi ................................................................................................... 213

Uzunluk ve Ksaln Anlamlar.............................................................................. 213

"at Partisi Giriimi" (DBH) BDP'ye Katlmal ve Soldaki Dier Giriimleri de AynDavrana armaldr................................................................................................... 216


5/219


6/219

66

farknda deildirler. Bu derlemedeki yazlar aslnda bu korkun ve devasagrevin altndan kalklabilmesi iin bir giriimdir.

3) Birprogram metni ile birprogram kartrlyor. Program yazmak bir programmetni yazmak sanlyor. Program yazmann eni sonu bir teorik ve metodolojik

aratrma ve tartma sorunu olduu anlalmyor.4) erik olarak ise batan aa yanl bir program savunuluyor. RadikalDemokratik deil; ezilen ounluun zerinde ykselmeyecek ama ona hizmetedecek bir devlet cihazn somut tedbirlerle neren bir program deil,gerekletii takdirde bunun iin belki daha elverili koullar salayabilecekprogramlar, yani liberal demokratik ve szde emek eksenli taleplerin birorbas savunuluyor.

5) Ulus sorununda btnyle gerici Krtle ve Trkle gre tanmlanmuluslarn eit ilikisi savunuluyor; ulusun Trklk veya Krtlkle tanmlamaya kar

tanmlanmas savunulmuyor.Btn bu ve burada saymakla bitmeyecek gc yaygnlndan gelen yanllar amakiin bu derlemeyi okumalarn arkadalara neririm.

Elbette kimse okumayacak.

Elbette herkes kim okur bunca uzun yazlar diyecek.

Elbette okuyanlar anlamayacak.

Elbette kimi az sayda anlayanlar kendilerinin savunduklaryla elitiini grp susuutercih edecek.

Btn bunlar bile bile niye bunca emek denecek

Ama gericilik ve yenilgi dnemlerinde; insanlarn teoriye ilgilerinin yittii; genellemeyeteneklerinin bittii dnemlerde politika yapmak byle bir eydir ite: deolojikmevzileri, sanki okuyan varmcasna savunmak ve gelitirmektir.

Ezilenlerin binlerce yllk aulardan szlm bilgeliinin dedii gibi: yilik yap denizeat, balik bilmezse halik bilir.

22 Austos 2011 Pazartesi

Demir Kkaydn

http://www.demirden-kapilar.net/anasayfa

[email protected]


7/219

77

Program ve Tzk Komisyonuna Eletiri ve Katk

"Program ve Tzk Komisyonu" 14 Mays'ta yapt toplantda kendinin ilevsizliini

kabul etti ve sonra kendine yeni bir ilev bularak kendini "politik ereve, rgtselmodel ve yapsal zellikler" konusunda, yani aslnda Programdan da daha geni biralanda "alma yapmak"la ve "Geici Koordinasyon"a sunmakla grevlendirdi1.

Yani aslnda programn komisyonlarn ii olduu anlayn, kendini malzemetoplaycl ile tanmlayarak "Geici koordinasyon"a malzeme sunmay da kendinegrev olarak belirleyerek ok daha ince biimde yeniden retmi oldu.

Yani tm at partisi giriiminde bulunan insanlar bir program tartmasna davet ediptoparlad malzemeyi derhel ve herkeze iletmenin yollarn aramak ve bylece bir

program tartmasnn balatmak ve bu tartmann gelimesi iin bir temel salayacakyerde, "Geici koordinasyon"a malzemeleri surnarak 27-28 Hazirandaki "toplantya"tartma zemini oluturmay hedefliyor.

Yani aslnda "Program Komisyonu" yerine, "Geici Koordinasyon"u ve "27-28Hazirandeki toplanty" geiriyor. Ve aslnda komisyonu yaratm anlay bir ekildedevam ettirmi oluyor. Sadece bu komisyonun boyutlar koordinasyon ve toplantleinde bytlmtr.

Yani nicel bir deiim nitel bir deiimmi gibi koyuluyor.

*

11 ""KKoommiissyyoonnuunn aadd hheerr nnee kkaaddaarr PPrrooggrraamm vvee TTzzkkKKoommiissyyoonnuu oollaarraakkbbeelliirrlleennmmii oollssaa ddaa,, kkoommiissyyoonn

mmuuhhtteemmeell aatt ppaarrttiissiinnee pprrooggrraamm vvee ttzzkkyyaazzaaccaakkbbiirr kkoommiissyyoonn oollmmaadd ssaappttaannaarraakkkkoommiissyyoonnuunn ii

nncceelliikkllii iilleevvii yyllee bbeelliirrlleennddii:: KKoommiissyyoonn,, GGeeiiccii KKoooorrddiinnaassyyoonnccaa 2277--2288 HHaazziirraann 22000099 ttaarriihhlleerriinnddee

ggeerreekklleettiirrmmeekkiisstteeddiiii iikkiinnccii ggeennii ttooppllaannttyyaa bbiirr ttaarrttmmaa zzeemmiinnii oolluuttuurrmmaakkaammaaccyyllaa mmuuhhtteemmeell

aatt ppaarrttiissii iiiinn nnggrrlleenn ppoolliittiikkeerreevvee,, rrggttsseell mmooddeell vvee yyaappssaall zzeelllliikklleerr kkoonnuussuunnddaa aallmmaa

yyaappmmaakkvvee GGeeiiccii KKoooorrddiinnaassyyoonnaa ssuunnmmaakk..

KKoommiissyyoonn bbuu iilleevviinnii yyeerriinnee ggeettiirreebbiillmmeessii iiiinn bbaattaa 2200--2211 AArraallkkttooppllaannttss ssoonnuu mmeettnnii oollmmaakkzzeerreeaaaaddaa bbeelliirrttiilleenn kkaayynnaakkllaarrddaann yyaarraarrllaannmmaakkoorrttaakkbbiirr hhaavvuuzz oolluuttuurrmmaakkiiiinn ggeerreekkllii aallmmaallaarr hhzzllaa

yyaappaaccaakk..

KKAAYYNNAAKKLLAARR::

BBllggee vvee iilllleerrddeekkii ttooppllaannttllaarrddaakkii sszzll vvee yyaazzll ggrrlleerriinn ddeerrlleennmmeessii..

UUlluussllaarraarraass ddeenneeyyiimmlleerrllee iillggiillii bbeellggee vvee bbiillggiilleerriinn ttooppaarrllaannmmaass..

BBuuggnnee kkaaddaarr aatt ppaarrttiissii iillee iillggiillii yyaazzllmm vvee iinntteerrnneett oorrttaammnnddaa ppaayyllaallmm yyaazzllaarrnn ddeerrlleennmmeessii..

GGeeiiccii KKoooorrddiinnaassyyoonnddaakkii ttaarrttmmaallaarrnn kkoommiissyyoonnaa aakkttaarrllmmaass..

BBiirreeyysseell aabbaallaarr,, aarraattrrmmaallaarr vvee kkaattkkllaarrddaann yyaarraarrllaannllmmaass..""


8/219

88

Btn dnya siyasi mcadeleler ve ii ve sosyalist hareketin mcadelelerinin ortayakard bir deney vardr: Bir program tartmas en genel toplantlarda bile yaplamaz vesonuca balanamaz. Bir program tartmas dergilerde, kitaplarda, yazl metinlerde yaplr

esas olarak. Program tartmas znde teorik bir tartmadr.

Toplantlarda artk bu yrtlm, olgunlam, szler tketilmi tartmann sonekilleri en zl biimleri ortaya kar.

Bu derse gre en azndan toplanan malzemeyi "Geici Koordinasyon"a ya dahazirandaki toplantya deil, tm at partisi iinde ve dndaki insanlara iletmekgerekir, onlar tartmaya davet ve bizzat tartmay balatmak gerekir.

Arkadalar ise "Geici koordinasyon" ve "Toplantya" sunmak zere malzemetopladklarndan, muhtemelen tam da bu nedenle, neredeyse 15 gn gemesine ramenat partisi tartmalar grubuna bir tek deney, sonu vs. iletmi deiller. bu

yaklamlaryla aslnda bir program tartmasn engelleyici bir ilev grmektedirler.Deneyleri toplamak, bu gnk internet anda atla deve deildir.

Konuya biraz ilgi duyan bunu bilir.

O halde yaplmam yaplmsa bile genel tm giriimcilere sunulmam bu iinyaplmasna biz katk sunalim.

Ben kendi payma, Program konusunda, uluslararas ve Trkiye'ye ilikin deneyleribildiim bulduum kadaryla sunacam.

*Ama Program ve Tzk komisyonu'nun tek yanl bunlardan ibaret deil.

Program ve Tzk komisyonu, bir programa kar bir "susu kumkumas" yapmaktadr.

Niin ve nasl?

nk ben Aralk aynda yaplan toplantda, "at Partisi" iin somut bir programnerdim.

Aslnda u ana kadar tartlmak zere nerilmi tek program benim nerdiim programdr.

Varsa bilmiyorum ama ben u ana kadar bakasn grmedim.

Bu Program, Aralk ayndaki o byk toplantda, metin olarak, neredeyse tmkatlanlara dattm.

Yani "Byk Ortadou Projesi ve Sosyalist Strateji" adl derleme kitabn iinde yer alan"Ortadou in Demokrasi Manifestosu" adl metin at Partisinin aralk toplantsnda

tm herkese program olarak nerilmi bulunmaktadr.

"Program ve Tzk Komisyonu" ise, bir kelimeyle bile olsun bunu belirtmemektedir."u ana somut bir program olarak elde bulunan tek metin budur. Program tartmas

zemini olarak bu metin kullanlabilir vs." trnden bir tek sz bile etmemektedir.


9/219

99

Ve byle davranarak at partisi giriimi iinde dierlerine alternatif olarak getirilmiolan program fiilen yok saymakta, gzerden uzaklatrmakta, onu adeta susukumkumasna getirmektedir.

Yani Program ve Tzk komisyonu fiilen, bu programa kar hi bir ey sylemeden, onu

yok sayarak, byle bir neri yokmu gibi davranarak,bir mcadele yrtm olmaktadr.

"at partisi"ne en azndan olumlu yaklat sylenebilecekler iinde farkl programsavunulmaktadr.

Erturul'un en ak biimde ifade ettii, "Anti kapitalist" bir programsavunanlar, Anti kapitalist tedbirler yoksa biz de burada yokuz diyenler

Demokratik bir program savunanlar.

Ancak bunlar da iki trldr.

1) Demokratik programdan bir takm demokratik reformlar anlamakta ve gericibir ulusuluk anlayna dayananlar. Yani rnein Krtlerin tannmas gibi,"Uluslarn kendi kaderini tayn hakk gibi".

2) Bir de benim gibilerin savunduu "Demokratik Cumhuriyet" tarznda ifadeedilmi, ulusun Trklk, Krtlk veya baka bir eyle tanmlanmasna kartanmlanmasn savunmadan demokratik bir program oluturulamayacansyleyenler.

Bu dier programlardan tamamen farkl bir paradigmaya dayanmaktadr. dierleri

demokratik veya sosyalist bir "Trk" veya "Krt" ulusu olabileceini zmnen kabuletmekte ve savunmaktadrlar.

Benim savunduum programa gre ise hem Trk hem de demokrat veya sosyalistolunamaz.

Demokrat ulusun Trklkle veya baka bir eyle (Etniyle, dille, dinle, tarihle, "ulusla")

tanmlanmasna kar ulusu tanmlayan insandr.

Bu nc gr somut olarak programn sunmu bulunmaktadr.

Hi byle bir fark, bir program yokmu, sunulmam gibi davranmak fiilen bu gr ve

program susua bomak anlamna gelmektedir.

*

te yandan o yaplmayan ve yaplmas yle grlyor ki oook zaman alacak vebrokratik olarak "Geici koordinasyon"a sunulacak, deneyleri, malzemeleri enazndan imdiden u at partisi giriimindeki insanlara ileterek hem bu malzamanintoplanmasna ve deneylerin aktarlmasna katkda bulunmu hem de buBROKRATK LEY am olmak iin bundan sonra elimde olan vetoplayabildiim btn malzemeleri gruba ve dolaysyla at partisi giriimcilerine

iletmeye alacam.


10/219

1100

Demir Kkaydn

29 Mays 2009 Cuma


11/219

1111

1970 Ylnda Program ve Tzk likisi Nasl Koyuluyordu?

Hikmet Kvlcml'nn Program ve Tzk likisine likin Yazdklar

"Uyarmak in Uyanmal, Uyanmak in Uyarmal" Kitabndan

Hikmet Kvlcml

KNC BASILIA ACI BR GR

nce Program m gelir, Tzk m?

Bizim bildiimiz, bir Parti'nin nce Program aka konur. Sonra o Programnprensiplerine gre Parti'nin Tz yaratlr. Geri "Kanun": yalnz bir Tzk

bulunmasn art koar. Tzn verdin mi, Partisini kurmu olursun. Ama Kanun,

politika kiremitliinin kuraldr. Kiremitliin altnda btn katlaryle Toplum styapsykselir. O styapnn altnda, dayand Ekonomi taban oturur. buuk egemenpolitikacnn kard srfsiyas kanun: Toplumun geni styap ve derin Ekonomi

ilikilerini yaratamaz. Tam tersine, Toplum yaps, Kanun denilen yzeyde kalmkurallar gerektirir.

Hele veren Snfnn egemen olduu bir Toplumda, Kanununbalca grevi:

styap ve Ekonomi'de olanlar halkn gznden karmak, bir sra anlalmaz soyutkurallarla rtbas etmektir. veren Snf nasl olsa kendi elinde iliyen ekonomisinikurmutur; styap ilikilerini de sk kontrolu altna sokmutur. Bu alanlarda kimseye

doruyu sylemek, hele retmek zorunda deildir. Tam tersine, herkesi, her ciddikonuda akna evirip sersemletmek iin elinden geleni yapar.

i Snfna bir Parti mi gerekiyor? Buyursun, kursun. Tznn bana besatrlk bir "Ama" maddesi koydu mu, yeter. O Amacn, hangi sosyal ve ekonomik

iliki-elikiler iinde, nasl gerekleecei demek olan Program aranmaz. Hatta,ilerin hi Programlar bulunmasa daha iyi olur. Kimse ne dediini, ne yaptnbilmez. Soyut ve Genel ama maddesi evresinde nne gelen, azna geleni tekerler."Her kafadan bir ses kar"... Burjuvazinin istedii de budur.

Gerek i Snf Partisi bu oyuna gelemez. Proletaryann bilimine gre insan iinihayvan iinden ayrt eden tek nokta: insann yapacan nce tasarlamas. plnlamas,programlatrmasdr. Onun iin, btn ciddi i Snf Partileri ilkin yllar boyu, iindebulunduu Toplum yapsna en yatkn gelecek kendi Programn tartr ve aydnlakarr. Sonra o Programdan ald hzla Tzn tezghlar.

TP Programnn Lf Kalabal

TP 13 ubat 1961 yl acele kurulduu zaman, tam veren Snfnn istedii gibi,ne yapacan duruca bilmiyen ve belirlemiyen bir Tzk'n Ama Maddesi ile yola


12/219

1122

kt. arabuk eksiklik ve anormallik gze batt. Onu gidermek iin Aydnlarabavuruldu. Bbli'nin "Sol" yazar-izerleri geldiler. Onlar da kendi kendilerinin birer"Program" olduklarna inanm kiilerdi. Program dediin de nedir? Gvurca

bilenlerden be eli kalem tutar masa bana oturttun mu, yeryznn btn i

Partilerinin en son moda Programlarn zar Trkeye evirip nnze yverirler.Olur sana en lsndan Parti Program.

O igdy "Bilin" yerine koyan hazrlop TP aydnlar da TP'i kuranSendikaclardan aa kalmadlar. TP'i Acem ahnn gemisi gibi yrtmeye giritiler:Program istimi gerilerden gelebilirdi. Hele TP gemisi ilerlesin... Ka tane aydn varsaonlarn be on kat sayfalar dolusu ne Programlar dktrlmez ki? Yeter ki yabanc dilbilen "tercman" civanlar, hele "Avrupa'da tahsil" veya "tetebbu"(etd) yapm birkayularsz arslan "turist" almya balasn. Sen ondan sonra gr Programn ne olduunu!

Grdk, TP kuruluunun 4. c yl, alminyum arkl sar baakl TP damgasyladamgalanm: "Trkiye i Partisi Program" baslp 5 er liraya satld... TP Programnn

yalnz fihristini (iindekiler listesini) okumak bile, onun Parti Programndan bambakabirey olaca izlenimini veriyordu. Belli ki, TP'in iinde ve dnda ne kadar Politikdenizine ilk admn atmak istiyen bilgin varsa, hepsi daarcklarnda Politika zerinebildikleri ve bilmedikleri btn cevherleri TP Programna dkmlerdir.

Bu cmert aydn fedakrln hor grmek kimsenin elinden gelmez. Elbet her iyidilek ho karlanabilir mi? Karlansa bile, Program birbilgileryn deil yaplacakiler plndr. Onu lfa bomak, grltye getirmek olur. Sonra, TP bir i Partisidir.

ine bakarsnz, iilerde girebilir. Onlara yaplacak ii 166 sayfann 36.000sulandrlm ve boyuna tekrarlanan szckler tufan iinde sunmak, yalnz yorucudeil, inmelendirici de olur. ok ey anlatlyor sanlrken, hibir ak yn verememektehlikesi ba gsterir.

TP "lk" i Partisi mi?

Parti Program, hereyden nce gerekten uygulanmakiin yaplr. TP Program,

hepsi birbirinden daha yuvarlak: "Tirade"lar (ayn eyi boyuna uzatmalar) ile ykldr.O szde "Kkl Reform"cu Tirade'larn hepsi bir eyi rtmiye alan lf kalabaldr.

Olaylar ve Kavramlar arasnda ba ve btnlk yapmadr. BeIli ki, kim bir ey sylese:"O da bizde var" denmek istenmitir. Kimseye sz brakmamak iin her telden alargrnlmtr. Parti Program, birbirine krmz iplikle teyellenmi, aklarla karalarmdr? Hayr. Ansiklopedi hi deilse ayn szc her sayfasnda bir, bir dahatekrarlyamaz.

Tirade daha TP Program'nn "Giri" inde balyor:

"Tarihimizde dorudan doruya emeki halkn kurduu ilk parti, Trkiye iPartisidir." (s. 13) deniyor. (Manda tezei kadar) iri bir lf. (Manda tezei kadar olsun)


13/219


14/219

1144

Proletarya siyasetinde Makyavelizm yahut Bizantizm uzun mrl olamyor. YaIan veBbrlenme silah tepti: atc mikrosefali (Kkbeyinli) vurdu.

ABA'c Tz ve Program

ABA'c TP yneticilerinin cierlerinin ka para ettii,daha ilk TP'e taklan"Aydn Kelle"nin ilk bildirilerinde srtt. Onlar kendilerini Kadrocuvr ve Ynkr"Sorumlu" aydnlar gibi ne sryorlard. i Snfn gtmiye adanm altkula

beberuhiler anlard. Program dzlp sata karlnca, btn foyalar, dnyann en"emekten yana" szleriyle maskelenemiyecek ve silinip ortadan kaldrlamyacak duruma

geldi. Yazl, basl cevherler 5 lira veren herkesin eline geiveriyordu. Yalanlanamaz,red ve inkrla ortadan kaldrlamazd.

Ne var ki, "Filipin tipi Demokrasicilik oyunu" ndan yalnz CA uzmanlar parsaytoplyacak deildi. Elbet Trkiye i Snf denli Modern bir zg te, kendi Strateji veTaktiini btn diyalektii ile iletecekti. Trkiye Finans - Kapitali, kodamanEmperyalist Tekelleriyle ili dl ibirlii de yapsa, Dnya pazarndan Ar-krekip

bir Aristokrat i ve Kariyerist Aydn kkburjuva zmresi besliyemezdi. TP'i"Avular iine" aldklarna inanm oportnizm kocakarlarnn gevezelikleri sonuna

dek adam kandramazd.

Onun iin, ii Snfna sunulmu TP Tznn ve Programnn soyut eletirisine

bir sre daha girilmedi. Bu bir "ekimserlik" yahut "tarafszlk" deildi. TP iindegzya ve kan, ter dkerek savaan ii, kyl, aydn, esnaf devrimcilerin kendipratik

davranlaryla, ABA'c gruhun hezeyanlarn biraz daha snamalarna yerbrakmalyd.

Yoksa TP Tz, bir isiz avukatlarn derinliine kazdklar, birbiriyle tepien,Parti iinde hertrl Merkeziyet ve Demokrasiyi Derebei art kaprislerin insafnabrakan iinden klmaz bir Gayy kuyusu idi. Program ise, 166 sayfasnda 166 nnbirka kat fazla samalarla doldurulmu, iler tutar yeri kalmam bir yamal boha idi.

"Emekten Yana": verenin de Parolas

Program, daha Giri'le sze balarken, yle der:

"Kii olarak her birimizin insanca yaama artlarna kavumamz, toplum olarak ileri bir

lke durumuna gelmemize baldr."

Ad "i Partisi" olan bir rgtn Programnda siz i Snfn m aryorsunuz?

Hayr. Sosyolok hanmlar ve beyler, Burjuva Politikaclarndan zendikleri azla:


15/219

1155

snfl toplumda bir "Kii" ile bir de "Toplum" kavramn tokutururlar. "Kii": "insancayaamak" m istiyor? "Toplum"u: "ileri bir lke" yapsn.

Bu Lpalisin Hakikatini: Bayar da, Demirel de byle sylyor. "Allah bize uvallaversin, biz de (i Snfna bile deil), Robenson Kruzoe "Kii"ye torbayla verelim!". Baka

deyimi de var: "Trkiye'yi "Kk Amerika" yapalm. "On ylda15 milyoner kiiyetiir." Bu kafa en pis burjuva demagojisinin, en soysuz kkburjuva ukalalnakardrlm: "Kadro" ve "Yn" karpuz kabuklarn i Snfnn aya altna koymaktr.

Yukarki szn arkas da m var? Evet. Ne yazk ki var. Arkas da u mumuladr:

"zellikle geri kalm toplumlarda ekonomik ve sosyal ilerlemenin, bamszlk iinde

kalknmann en byk dayana emektir."

Demek"Kalknmann" emekten baka "dayana" da m var? Var ya: Sermaye...

Tm burjuva ekonomi bilimi, hep o emek dnda deer yaratc eyleri arar.

Bizimkilerin orijinallii: 1) "Sermaye" szcn burada anmyarak, "emei" "en byk"saymakla kalr. 2) Emein "zellikle geri kalm"lar iin byk dayanaklna inanr. Yaileri Toplumlarda emek "en byk dayanak" deil midir? Hele bir "ileri" olalm.

Grrz..

Bylesine "Emekten yana" olu, her verenin en kutsal lks deil midir? nkKapitalizm iinde yaadmz kimse unutamaz. Kapitalizmde, i iin "emei" yok

gc vardr. i baka satacak hi bir eysi kalmam insan olarak gcn pazarakarr. gcnn "Emek" olmas, verenin eline getikten sonra, iyerinde balar.gc iinin, onun kullanlmas ile doan Emek iverenin "Kii mlk" olur.

Demek azck bilimsel konulunca: Kapitalizmde Emek: verenin mlk olduunave iveren yannda bulunduuna gre, "Emekten yana" olmak, iverenden yana olmyadner. Sosyalizm, Kapitalizmde "gcnden yana"dr. veren "Emekten yana"dr.

ABA'clarn, hot sosyetede o denli hoafl karlanlar da bundan ileri gelir. NetekimABA'c ideoloklarn da, Yn Palikaryalar gibi, (Kapitalizmde) her ii brakp nce"Verimli + nanl + evkli" ii yaratmak sevdlar, Amerikan Taylorizmine gz krpmak

olur.

Kapitalizmde Verimli i Yetitirme Kurumu mu?

Amerika U.S. "ileri bir lke durumuna" gelmemi midir? Gelmitir. leriEmperyalist Anayurtlarda "kii olarak her birimiz insanca yaama artlarna" kavuacak

m? Program'a baklrsa yliye benzer. Onun iin limne yem borusu alnr:

"Toplum olarak ileri bir lke durumuna gelmemiz ise, kii olarak herbirimizin inan ve

evkle almamza; daha verimli olmamza, bu inanl ,evkli ve verimli alma imknlarnn

yaratlmasna baldr... Emeki halkn inanl ve evkli abasdr."


16/219

1166

"Al glm, ver glm" dnyas. Btn Amerikan iadamlarnn azlarnnsuyunu aktacak bir Program bu: iyi daha: (evkli + inanl + verimli) altrmak!evk + nan + Verim: nereden gelecek? "Halkn emei ile yaratt btn zenginlik vedeerlerin kendisine ait olduunu bilmesinden."

Bunu halka nasl "bildireceiz"?

"Emeki halkn, yurt ilerinde sz ve karar sahibi olmu" olmasyla. Kapitalizmde buolur mu? Niye olmasn. Nazi Almanyas bile: en Kodaman Tekellerin iilerinialtklar fabrikalara "ortak" etti. Her Anonim irketin en byk sayda hisse senetlerive tahvilleri, hep "Emeki halkn" o deerleri "kendisine ait bilmesi" oyunu ile gene emeki

halkn kendisine dettirilir. Hele bir de Gangster Sendikalar srtlarn Bankamilyarlarna dayadlar myd, deme: "Yurt ilerinde sz ve karar sahibi" oluverirler.Trk-: Zonguldak mdenlerinde veya 16 Haziran olaylarnda az m "sz ve kararsahibi" oldu?

TP'i Polise Emanet

Byle olacak bizde de iler, besbelli. Nasl olacak?

"Bu, emeki halkmzn bamsz, gerek siyas tekilt olan Trkiye i Partisi iinde

ve onun eliyle olacaktr."

TP'i bir Anonim irket sayan kimi Liderlere katlmak elden gelmiyor. Ancakburada bir soru atallayor. ki "el" karmza kyor: "Kurtulu yolunu", emekihalk, birinci cmlede: "Kendi eliyle izecek" deniyordu; ikinci cmlede: "Parti iinde veonun eliyle olacak" deniyor. Halk eliyle mi, Parti eliyle mi izilecek yol? Sorununkarl yle yorumlanabilir: "Emeki halk" Parti'nin "iine" girecek. O zaman Halkn

eli Partinin eli Olacak...

Netekim daha aada Parti'nin ve Parti yeliinin nasl anlald yleaklanyor:

"TP rk, din, mezhep, deri rengi, kadn - erkek ayrm gzetmeden, hangi snftan

gelirse gelsin, Parti tzn ve Programn benimsiyen, emekten yana olan BTN

YURTTALARA (majsklliyen HK.) saflarn ak tutar."

Bugn, Trkiye'de bile azck politikay izliyen herkes bilir. Parti Tzn veProgramn benimsiyen herkese kaplar ak tutarak Parti'yi "Dingonun Ahr"naeviren kafaya btn dnyada Menevikdenir. Bylesine "liberal" rgt prensipleri atan

ABA'clar, hi deilse Menevikliklerinde samim midirler? En kaln oportnistler bile,istibdat nnde en devrimcileri Sosyal - Demokrat Parti iinden atmadlar.

Bunlar nerede? "ingeneye beylik vermiter, ilk i babasn asmak olmu." Bu Baylar

- Bayanlar, daha kuyruklar gizli servislerce dik tutulmaya balar balamaz, "Eskileri"boynuzlamaktan byk kahramanlk gsteremediler. Menevik Programlarnda "btn


17/219

1177

yurttalara ak" iln ettikleri Parti'de, kendi kirli mutfaklarnda bulaklk etmiyecek

her Partiliyi tomar tomar dar attlar. TP'e svadklar tezekli Tzk ve Programmaddelerine bile nmusluca uyamadlar.

TP'in azok drst yneticilerine ve Haysiyet Divan'na dayattklar btn

gereke: "Ya onlar, ya, biz!.. Yoksa ekildik mi, Polis Partiyi kapatr" oldu. Bu, "cesaretarzederken, sirkatin syler kpt" ergebalar: "- Demek, Polis, TP'i sizin urunuza mayakta tutuyor?" sorusunu vicdanlarda uyandrdklarn olsun dnemediler. ylesine

bir gz dnm hamakat (ahmaklk, beyinsizlik, alklk, bnlk) ve provokasyangerizinde (lam) yzyorlard.

venizm Kokusu

Yalnz davranlaryla iki yzl "muhbir'i sdk" kalmadlar. Program iki yzl,ikircikli dncelerle de doldurdular. Azlarndan kan kulaklar duymuyordu.

"TP, TRK SINIFI (majsklliyen HK.)... ncl etrafnda toplanm."

"TP, Olaylar TRK SINIFI... asndan deerlendirir."

Parti'nin ad "TRKYE i Partisi", "Trkiye"de, nfus kdna ramenkendisine "Trk"ten baka ad veren ynlar var. Programa gre, nc snf: "TRK

SINIFI" dr. Bilerek mi bu ovenizme dlyor, bilmiyerek mi? Hepsi bir. Hatta

bilmiyerek pot krmak daha tehlikeli. nk pot i derinliklerden geliyor ve en ok Bilgive Bilin kesinlii istiyen katta, bilgisizlik ve bilinsizlik kirli amarlar sergileniyor.

Ayn bilgi ve bilin zrtl ve zibidilii zg (i Snf) ile Yedekgler(Kkburjuvazi); Halk(i-Kyl vb.) ile Ulus (Millet: Halk + Burjuvazi) gereklerini

orba edilerinde daha ak saklar. TP, eer modern, anlamyla bir ProletaryaPartisi ise, zg nclnde Yedek glerle Burjuvaziye kar mcadele eder. ABA'cgruh,bir yanda, yalnz "Trk i Snf"n nerirken, tede Finans - Kapitalist veTefeci-Bezirgn snflarn ve zmrelerini ayrdetmeksizin "Ulus" dedii 100 yllk"Millet"in "btn"ne gz krpar.

Finans-Kapital Deirmenine Su

TP "Yni, TRK ULUSUNUN BTN'nn haklar, hrriyetleri ve yksekmenfeatleri iin mcadele eder."mi.

"Emeki Halk iin mcadele etmek, gerekte TRK ULUSUNUN BTN'nn

haklar, hrriyetleri ve menfeatleri iin mcadele etmek" imi. (P., s .14) (Majsklliyen

HK.)


18/219

1188

Demek, TRK ULUSUNUN BTN iinde Modern Finans - Kapitalistlerzmresive Tefeci - Bezirgn Hacaalarsnf da bulunduuna gre, TP o "Zmre" ve "Snflar"nda "haklar, hrriyetleri ve menfeatleri iin mcadele" edecektir! "O zmre ve snflarn

sana ihtiyalar m var, a klkuyruk?" diye soracaklar bulunur. Tabi var, deriz.

Finans - Kapitalistlerle Tefeci - Bezirgn Hacaalarylesine bir avu, adan vemilletten kopuk kefen soyucu vurgunculardr ki, "Halk" iin kendi "Haklarn veHrriyetlerini ve Menfeatlerini" kendileri aka savunamazlar. Her ilerinde olduu gibiburada da aylkl veya gnll bir sr uakkullanrlar. Uaklarnn en elverilileri, i

Snf iine bilerek bilmiyerek girmi, Sosyal Snf snrlarn ve nsan kfaarn anlaranlamaz karmakark lf ebelikleriyle bozacak olan "Devrim" kalpazanlar olur.

"Canm, maksadmz o deil" denecek, "biz Millet iinde egemen snflarn yok denecekkadar hi olduklarn anlatmak istedikti."

nce, Milleti yarm yzyldr kskvrak smren acaip bir "hi" olur mu (Finans -Kapital + Tefeci - Bezirgnlk)? Ona "yok" nasl denir?

Finans-Kapital Tekerine Kama

Egemen vurguncularn azl ve bir yamurla eriyecek kilden ayakll iin yleyazlanlar da oldu:

"Kimdi o, milletin ruhu bile duymakszn deli gmlei giydirilerek enterne ediliverenCumhurbakanndan polis kabadaysna dek 500 kiicik?..." "30 milyon Trk 500 sapa kar

"k a n u n d " davrana tenezzl etmez. Grmesi, tannmas, aldanmamas yeter. Suluyu

tkryle boar." (Dr: H. . "Trkiye'de Kapitalizm", s.176))

Ve bu yazlar gibi biroklar, TP'in Program kaleme alnmadan yaynlanmt.Ne var ki ABA'c gruhunun btn abas, o eit yaynlar okuyanlara ifte atpsrmaktan baka ey olmad. Bu. Parti'yi Tarihinden yararlanamaz duruma getiripfelce uratma suikastlerini onlar, aababalar irlerden ve edebiyatlardan, raksofrasnda kaptklar parlak lf yaldzlaryla kaplayp yutturmakla grevlendiler.

Onlar Kurt'a da Kuzu'ya da: "Hak-Hrriyet-kar" istiyeceklerdi. Onlar "Sorumlulukyerlerinden" kantlydlar. Ve o uyuzluklarna hi bakmakszn, "Sosyal Numaracla"heveslenmilerdi. Hokkabaz Zati Sungur'un sahne alm ile, ortalia sde suya "Pye"

sayorlard:

TP, "Sz ve karar sahibi olmyan emeki yurttalar gerekten yurttalk haysiyetinekavuturacak, onlar "Bir Numaral Yurtta" durtumuna getirecektir" (s. 15)

Numaral'lar ve "Numarac"lar


19/219

1199

Bu "Numara"y nasl becereceklerdi? Kolay.

"... Oylarla iktidara gelince, BATA Byk Millet Meclisi almalar olmak zere,

btn" alanlarda "emeki halk" "sz", saz, alg, egaane grla gidecek. "nsan haklar","Sosyal adalet", "Sosyal gvenlik", "z ilkeleri ve amacyla eksiksiz, tastamam Anayasa."

her yeri gllk glistanlk edecek.

Programn daha azn aarken 166 da 2 sayfas bile byle saylamyacak incilerledolu. Geri kalan 166 sayfas ile uramya deer mi? Hele bir iki adm atsnlar, denildi.Onlar yalnz parlamentarizm nutuklar attlar.

ABA'c Bayan ve Baylarn bu umutlarnda: "Bata Mepusluk almalar"karasevdalarnda olsun szlerinin eri kmalarn istiyerek, bir Dergide "Kelle"

gsterilerini brakmannProletarya Partisi prensiplerini ciddiye almann gerektiini; birtek Tzk maddesi rneiyle akland. Frtna kopmua, Bayanlarn entarileri,

Baylarn apkalar dehetle havaya utu. Ne demek Onlar, o byk liderleri, dramatik"Kelle" leri eletirmek ha? Daha "Oylarla iktidara gel"miye sabr ve tkat getiremeksizin,bire "alt"nn zerine yklendiler. "Baarlar" sonsuz oldu. Azck satlmya veokunmya balyan Dergi, AP'nin de ibirlii ile, aztm ABA'c Hametinden rkerek

batt.

Parlamentarizm Yalanc Pehlivanl

"Mesele bitti mi? Hayr", diyen "Uyarmakin Uyanmal, Uyanmakin Uyarmal" (iPartisine Teklifler) bror karld. Orada, "i-Kyl Gnllleri" teklifi iin en batai Milletvekillerine den grev anlatld. Onlar "isteseler de, istemeseler de ERMler"

olmalydlar. ok deil, maalarnn 1000 liradan fazlasn Parti Gnlllerine(Profesyonel Devrimcilere) ayrmalydlar. (Yksek Tahsilli memur 500 lira maalaalabiliyordu.) i Saylavlar ile mi eksinler?

"Geleneklerimize gre Ermilik: LEKELK'le atba birlik gider. ileyi gze

almyan, halk fediliine kmamaldr. Biz TP Milletvekillerini o karlksz mutluluk

yceliine ermi grmekle vneceiz" (s. 18) deniyordu. Bylesine elebice uyaryaABA'clar bsbtn esirdiler. Oysa gene onlarn maalarn daha sreklice salamalarbakmndan da teklif aykr deildi. yle uslu uslu konuuluyordu:

"TP, Partiler iinde ad san duyulur, an lr bir Parti olmak deil, i Snfnn

biricik tekilt olmak greviyle kar karyadr. TP, byle her 4 ylda eyrek milyon oy

kazanacaksa... 80 yl beklemek zorundadr. O da BAKA H BR ENGEL karlmazsa...

Yni TP, halka verdii szn eri olduunu ispat etmek iin, 21 inci Yzyln ortasn (2048

yln) bekliyecektir. Oysa, daha imdiden bezirgn ktidar Partisi Seim Kanununun Kk

Partilere (zellikle i Partisine) soluk aldran btn deliklerini yeni batan tkamya karar

verdi." (son 6)


20/219

2200

Ne yazk son ihtar sanldndan abuk gerekleti. Seim Kanununda "Mill Artk"kaldrld. 1969 Seiminde "Baa Greme" manyaklyla pertav eden yalanc pehlivan:

TP'in 15 yerine 2 Mebus kardn grnce, bana toplad cinleri datamyansihirbaza dnp yakld.

Olan TP'e oldu. Devrimcilik yle dursun, Derleyici olamad. Panik hl sryor.Bu giri'in kzgn demir dalayn i yoldalarn knamyacaklarn biliyoruz. Daha"efendice" sze baylan kibar aydnlara gelince: ilkin ikinci kez baslan kitapokusunlar. Sonra, isterlerse bu "kinci Basla Ac bir Giri"i hi okumadan yrtp

atsnlar. Ama bir artla: ltfen tekliflerin gereklemesi iin dnp davranmaktankorkmasnlar.

7.11.1970


21/219

2211

Program zerne Kurueme Dneminde Neler Yazlmt?

Daha nce, genel olarak programn ne olduu, ncelii ve nemi konusunda en alfabetik

kavramlar ve deneyler hakknda eski tecrbeleri aktarma babndan HikmetKvlcml'nn "Uyarmak in Uyanmal " kitabnn 1970 baksna yazd nszaktarmtm.

(Bu arada unu belirteyim. Grubun dil ayarlar yanl olduundan, sanrm bir ok yazokunmuyor ve anlalamyordu. Baz yazlar yeniden yollama yolunda uyarlaroluyordu. Bu yaz hakknda da Hamdi afak arkada bir uyarda bulunmutu.Kendisine hemen cevap verememitim. O yazy yeniden yollayacam. Ama bu aradaunu da belirteyim. Hikmet Kvlcml'nn bu dahil btn yazlar u adrestebulunmaktadr: http://www.kivilcimli.org/eserler . Oradan da edinilebilir.)

imdi de ikinci olarak, "Kurueme Sreci" denen, aslnda bu gnknden ok dahaelverili koullarda balyan ama sonunda tam bir dalmayla sonulanan birliktartmalar srecinin Avrupa'daki paralelinde yaplan, program konusundakitartmalara sunduum bildiriyi yolluyorum.

Bu bildiride de en temel kavramlarn akla kavuturulmaya alt, imdi o yazyyollamann hi de bouna ve anlamsz olmad, buradaki Program zerine sylenen veyaplanlara, ya da sylenmeyen ve yaplmayanlara baklnca hemen grlebilir.

Arada geen zamanda zerrece bir ilerleme ve netleme grlmedii daha iyi anlalr.

O dnemde "Kuruceme Sreci"ni ele alan, deerlendiren "Birlik mi Rekompazisyonmu?" balkl bir kitap yaynlamtm. Daha sonra Sovyetlerin k ve duvarnykl ile bizzat ele ald "Kurueme Sreci" gibi unutulan bu kitab, en azndan bazok alfabetik temel hatalardan korunmak ve kimi en temel kavramlarda asgari ldebir netlik salamak bakmndan "at Partisi" tartmalarnda yer alan ve almayanbtn arkadalara neririm.

Bu kitap Kxz sitesinde indirilebilen kitaplar blmnde bulunmaktadr. Bu kitab uadresten indirmek mmkndr:

http://www.koxuz.org/anasayfa/node/3169

at partisi toplantsnda eski deneylerden ve bu arada hep DP'den bahsediliyordu.Ama onun kadar hatta ondan daha fazla umut vadeden ama biraz da duvarn altndakalan "Kurueme" de en azndan o kadar nemli bir deneydi. Hep deneylerden derslerkarlmaktan sz edilir. Bu kitap hem o deneyi iinde aktif bir katlmc olarakanlatyor hem de o deneyden sonular karyor.

"Kurueme"nin Avrupa'daki parelelinde de Trkiye'deki gibi, belli konular seilmi veo konularda tartmalar yaplmt. Bunlardan birinin bal da "Program Anlaylar"

idi. Aadaki yaz bu konuya ynelik olarak yazlm bildirimdir. Aada bu bildiri yeralyor.


22/219

2222

Bylece yava yava Program konusunda gerekli birikim ve altyapy sunacak metinleriyollamaya devam ediyorum. Bir temel oluturmaya ynelik bu metinler bizleri enazndan Amerikay yeniden kefetme g ve zaman israflarndan korur.

Program Anlaylar

Bizde "Program" deyince bir ok devrimcinin kafasnda canlanan bir ProgramMetni'dir. Program' Program Metni ile snrlayan bu kavray, bir program

tartmasn daha batan bir kmaza sokabilmektedir.

Gerekte bir Program Tartmas ile bir Program Metni zerine Tartma bambaka

sorunlardr.

Program Metni zerine bir tartma, ancak, ayn program anlaynda, ayn teorik temellerdeve ayn zmlerde anlaldktan sonra, zerinde anlalan grlerin nasl formleedilebilecei zerine olabilir. Bu bir bakma biim sorunudur. Biimin, zerinde

anlalan ze uygun dp dmedii; z zedeleyip zedelemedii sorunudur.

Bu alandaki karkln son rnei, TBKP'nin son program tasla zerine yrtlentartmalardr. Gerekte Teori, zmlemelerve Program Anlaylar temelinde yaplmasgereken bir tartma bir Program Metni tartmasym gibi yrtlmekte tartmalar

boyunca farkl kategorilerden sorunlar srekli birbirine karmaktadr.

O bakmdan, program sorununun sosyalistler arasnda tartlp bir sonucavarlabilmesi, en azndan iki aamaya ayrlabilir:birinci aama ze ilikindir, nesneltoplumsal yasalar ve koullar nda devrimci tarihsel grevleri ve gleri belirleme;

ikinci aama zerinde anlalan grevlerin, zel bir metin, bir program metni halindeformlasyonu srecidir.

Bir program herhangi bir metinden ayran, program program yapan zelliklerin nelerolduu ve olmas gerektii bu ikinci aamaya ilikin bir sorundur. rnein bir programmetninin bir "ilkeler deklerasyonu" ya da bir "durum yarglamas" olmamas gerektii

gibi.

"Program Anlaylar" bal ile kastedilen eer "Program Metni Anlaylar" isernein, gerekten byle bir tartma yaplmas gerekir. Trkiye'deki sosyalistlerin bu

gne kadar program olarak ortaya kard metinlere baklacak olursa, byle birtartmann da ok yararl olaca grlebilir.

Ancak, ondan nce tarlmas gereken program metni anlaylar deil, programanlaylardr. Bu nedenlebir program metninin tamas gereken nitelikler sorununa buradagirmek gereksiz. Ama biraz geerayak olsa da program ile program metninin

dayandklar farkl ilkelere ksaca deinmek gerekiyor.

Bir Program ile bir program metninin dayand ilkeler arasndaki fark ve iliki en tipikrneklerinden birini Alman deolojisiile Komnist Manifesto arasnda gsterir.

Alman deolojisi, Marx ve Engels'in Tarihsel Maddecilii ilk kez akladklar vesosyalizm amacn bilimsel bir temel zerinde ilk kez ortaya koyduklar eserdir.


23/219

2233

Komnist Manifesto'da ise, Tarihin Maddeci aklamas (Tarihsel Maddeciliinaklanmas deil, uygulanmas) birprogram gerekesi halindedir. Komnist Manifesto'daretinin bir aklamas yer almaz, buna karlk somut olaraktalepleryer alr. Alman

deolojisi'nde ise teorinin bir aklamas vardr ama talepler yoktur. Alman deolojisi

tme varr, Manifesto tmden gelir. Alman deolojisiolmadan Manifesto olamazd, amaManifesto olmadan pekala Alman deolojisiolabilirdi ve olmutur da. Program, birteorinin aklanmas deil, uygulamas, dkm, sonucudur. Ama ok zel bir sonu.

Bir hareket bir teoriye dayanabilir, ama snrlar belli bir rgt, bir parti bir teoriylekurulamaz, kurulmaya allrsa ortaya sektlerden baka bir ey kmaz. nk modern

toplumda milyonlarca insan rgtleyen ve bayra etrafnda toparlayan partilerolmadan hibir kkl deiiklik baarlamaz. Byle partiler ise yelerini ideolojikkriterlere gre deil, somut hedeflerdeki ortakla gre seerler.

Amalardaki ortaklk ou kez ideolojik bir ortakla tekabl etmez. rnein bir papazya da mslman program ve tz kabul ediyorsa, bunlar savunuyorsa pekala birparti yesi olabilir ve ondan yelik iin marksizmi benimsemesi istenemez. nan veprogram arasnda bir eliki varsa bu kiinin kendi i elikisidir, politik bir ayrlkkonusu oluturmaz bu balamda.

Bu bakmdan somut yaplacak iler plan olarak bir programn varl, ezilen insanlarnortak amalar etrafnda birleebilmesi iin olmazsa olmaz bir kouldur. Aksi takdirde teorik

tahlillerle, prensipler deklerasyonlaryla snrlar izilmeye kalklr ki, bu hem ezilenlerinmcadelesini bler, hem de snrlar izmek olanaksz hale gelir.

Tm bu nedenlerle, bir metin olarak program, zel bir metindir. Bu metnin tamasgereken zelliklerin neler olduu klasiklerde yeterince bulunabilir.

Bu durumda "Program Anlaylar"n "Program Metni Anlaylar" olarak snrlamak,gerek sorunun gzden gizlenmesinden baka bir eye yaramaz; nk genel olarakprogram konusunda son derece kkl anlay farkllklar vardr.

Programn nesnel durumun bir zmlenmesine dayanmas gerektii en azndan bizmarksistler iin bir aksiyom durumundadr. Marx-Engels Alman deolojisi'nde yleyazyorlard:

"Bize gre komnizm, ne yaratlmas gereken bir durum, ne de gerein kendisine gredzenlenmek zorunda olaca bir ilikidir. Biz, bugnk durumu ortadan kaldran gerektarihsel harekete komnizm diyoruz. Bu hareketin koullar, fiilen varolan ncllerdendoarlar. " 2

Bu demektir ki, bizim, bilimsel sosyalistlerin program varolan toplumdaki ktlklere,eitsizliklere duyduumuz tepkiye deil, nesnel duruma ve harekete dayanmaktadr.Yani sadece daha gzel, daha insancl bir dzen olduu iin deil, toplumun gelimeyasalar onu mmkn ve gerekli kld iin de sosyalizm istiyoruz. Ve aslnda yakndan

22 MMaarrxx -- EEnnggeellss,, SSeemmeelleerr,,CC.. II.. ,, ss.. 4422..


24/219

2244

baklnca, gerek tarihsel hareket sosyalizmi mmkn ve gerekli kld iindir ki,ortadaki olanaklarla gerek durum arasnda bir eliki olduu iindir ki, bu toplumbizlere akl, ahlak d, kt gelmektedir.

Ama burada program anlay alannda tartlmas gereken yle bir soru ortaya

kmaktadr: Eer gerek tarihsel hareketin snfsz bir toplum iin henz gereklikoullar oluturmad kantlanrsa sosyalistler kapitalizmi ykma mcadelelerinierteleyip veya ondan vaz geip koullarn olumasna katkda bulunmak veya beklemekdurumunda m olmaldrlar? Objektif durumun bir tahliline dayanmak baka,objektivist olmak yine bakadr. Snfl her toplumda ezilenler ve onlarn mcadeleleri

vardr ve burada sorun bu savata hangi tarafta olunacadr.

Reformizm daima kklerini bu tr bir objektivizmde bulur. "Madem ki olgun deil,bari u kadarcna ulaalm" diyerek savata ezenlerin yannda yer tutarlar.

***Bir lke sz konusu olduunda, program anlay farkllklarnn nasl tezahr ettiinigrmek iin Trkiye Devrimci Hareketi'ni ele alalm.

l960'larda Trkiye Solunda yrtlen program ve strateji tartmalar solun bugnekadar sren toporafyasn belirlemitir. Bu tartmada iki tarafn da esas amac, enazndan formel olarak, sosyalizm idi. Keza her iki taraf da lkenin nesnel durumundanhareketle bir program gelitirmek gerektii varsaymn paylayordu.

Bu ortaklklardrki, lkenin tahlili ve program zerine birblnmeyi mmkn klyordu.

Bu tartmada "Sosyalist Devrim" diyen TP Trkiye'nin kapitalist bir lke olduunu,"Demokratik Devrim" diyen MDD ise yar feodal bir lke olduunu sylyordu3.

Ancak yakndan baklnca taraflarn bir nc ortak varsaym daha paylatklargrlr. MDD'ye gre eer Trkiye kapitalist ise TP'in yapt gibi sosyalist devriminermek son derece dorudur. Yani TP'in yanl metodolojik deil olgulara, nesneldurumun tahliline ilikindir. Ayn kabuller tersinden TP iin geerlidir. lke yar-feodalolsa Demokratik taleplerle snrl bir program gerekecektir. MDD'nin karsamas deildurumu tahlili yanltr.

Dikkat edilirse iki tarafn da ayn tarih ve evrim kavrayna dayand grlr: toplumlarsrasyla belli aamalardan geerler ve / veya gemelidirler. Bu metodolojikyanln kkleri

tipik ilkel, kleci, feodal sralamasna dayanmaktadr.

Ortak bir dier kabul de st retim biiminin alt biimleri tasfiye ettii ve edeceidir.

Tartmada bu ortak kabulleri sorgulayan hi bir tez yer almamt. Yani kimse kp da,

"tam da Trkiye'de feodal kalntlar ok gl olduu iin, devrim sosyalist bir karaktere

33 BBuurraaddaa kkoonnuuyyuu ddaattmmaammaakkiiiinn TTPP''iinn ssoossyyaalliizzmmddeenn aannllaaddnnnn,, MMDDDD''nniinn DDeemmookkrraattiikkDDeevvrriimm

ttaalleepplleerriiyyllee zzddee oolldduuuunnuu bbuu aannllaammddaa bbiirr aaddllaannddrrmmaa ttaarrttmmaassnnnn sszz kkoonnuussuu oolldduuuunnuu vvee aassllnnddaa ddaa

pprrooggrraamm ttaarrttmmaassnnnn bbiirr nncceeddeenn bbeelliirrlleennmmii ssttrraatteejjiilleerrii oolluummllaammaa ttaarrttmmaass oolldduuuunnuu ggzz aarrdd

eeddiiyyoorruuzz..


25/219

2255

sahip olacaktr", veya "Trkiye kapitalist bir lke olduu iin kapitalizm ncesi biimlergldr" nermesini4 ortaya atmamtr.

Ama ortaklklar sadece bunlardan ibaret de deildi. Her iki taraf da Trkiye'de ya daherhangi bir lkede sosyalist bir toplum kurulabilecei varsaymna dayanyordu. O

zamanlar kimse kp da, "snfsz bir topluma ancak dnya leinde varlabilir. Bizlerdnya apnda sosyalizmin zaferi iin lkemizde azami olarak neler yapabileceimizitartmalyz" tezini savunmamtr.

Ve nihayet her iki taraf ta, gelecek topluma ynelik programn retim blm vetketim ilikileri yani ekonomi ve devlet alanyla snrlanmas gerektii, ama rneingnlk hayat alannn, zel olann programda yerinin olmad gibi ortak anlaylara

sahiptirler.

Bu varsaymlar Trkiye solunun btn blnmelerinde taraflarn paylatklar

varsaymlar olagelmilerdir. Bugn rnein Yeni nc evresi tarafndan gndemegetirilmeye allan "Sosyalist Demokrasi" tartmas bile bu varsaymlara dayanlarakyrtlebilir ve bu varsaymlar tartma konusu yapmaz. Bu anlamda metodolojikdzeyde eski blnme izgileriyle ayn program anlayn paylar.

Trkiye solunun bu eski varsaymlar erevesinde bir birlemesi olsa bile byle birbirleme ne an sorunlarn, ne yeni gleri kavrama yetenei gsterebilir; ne demcadeleye yeni bir soluk verebilir. Trkiye Solu'nun gerek ihtiya duyduu, uzunvadede ona yeni bir canllk ve hz verebilecek ey: eski varsaymlarla ve onlaradayananlarla bir blnmedir. Bu blnme son durumada farkl program anlaylarna,

yani tarihsel maddeciliin farkl anlay ve yorumlarna dayanacaktr. Yani "KomnistManifesto"muzu yazabilmek iin nce "Alman ideoloji"mizi yazmamz gerekiyor; dierbir deyile, eski program anlayyla kopumamz; Tarihsel Maddeciliin daha derin birkavrayna ulamamz gerekiyor. Ve bu sadece Trkiyedeki sosyalistlerin deil,dnyadaki btn sosyalistlerin altndan kalkmak zorunda olduklar bir grev.

Temel tezimiz udur: solun bugnk toporafyasnn oluumuna yol aan blnmelerindayand varsaymlar yanltr ve bu yanllk balamnda o blnmelerin tm bugn artk

anlamszdr.

1. Toplumlar dz bir cizgiyle belli aamalardan gemezler. Tarihta bunun bir tek rneibile yoktur, eitsiz ve kombine bir deiim btn tarih boyunca egemen biimdir.

2. Kapitalizm diger retim biimlerini ve eski biime ait snflar, blnmeleri, baskbiimlerini geliimi lsnde otomatik olarak tasfiye etmez, hatta aksine onlar aynzamanda glendirir. Onlara baml hale gelir. Onlar da kapitalizme. Ve bylecekapitalizm saf bir kapitalizm olmaktan, eski biimler de klasik eski biimler olmaktan

44 DDrr.. HHiikkmmeett KKvvllccmmll hhaarrii.. OO FFiinnaannss KKaappiittaall eeggeemmeennlliiiinniinn TTeeffeeccii BBeezziirrggaannllkkllaa ggiirrddiiii oorrttaakkyyaaaamm

iilliikkiissiinnii vvee bbuu kkaappiittaalliizzmm nncceessii ffoorrmmuu gglleennddiirriiiinnii ddaaiimmaa vvuurrgguullaamm aammaa bbuu mmeettooddoolloojjiikksseevviiyyeeddeenn

ookkuuzzaakkoollaann TTrrkkiiyyee SSoolluu oonnuunn nnee ddeeddiiiinnii ddaahhii aannllaammaa yyeetteenneeii ggsstteerreemmeemmiittii..


26/219

2266

kar ve bambaka karmak bir sistem olutururlar. Bu durum deiik grev veglerin ortaya kmasna yol aar.

3. Bir tek lke snrlar iinde snfsz bir topluma ulamak mmkn deildir. O haldeprogram tartmas nasl bir dnya iin savalaca tartmas olarak yrtlmelidir.

Ancak bundan sonradr ki, bir lke iinde bu amaca ulamaya azami katkda bulunmakiin neler yapmak gerektii, yani lkeye ilikin bir devrim program tartmasna

girilebiir.

4. Program artk sadece ekonomi ve devlet alanlarn kapsamakla yetinemez. Proletaryanasl snfsz topluma ulamak iin varolan burjuva devlet cihazn kullanamaz ise, aynekilde bugnk kapitalist uygarln maddi aralarn da kullanamaz. Program sadece

bugnk toplum biiminden daha farkl bir toplum biimini deil, bambaka biruygarl taslaklatrmaldr.

Bu program anlayn tartmak gerekiyor. Bu temelde yrtlecek uzun vadeli birtartma, hem uluslararas sosyalist teorik birikimin zmlenmesi, ulusal dargrlln almas; hem edinilmi daha gelimi kavramsal aralarla dnya ve lkegerekliinin daha derinden kavranmas; hem de bu birikim temelinde btn glerikapsayabilecek devrimci bir programn ortaya kmasn salayabilir.

Demir Kkaydn

25. 01. 1990. Hamburg


27/219

2277

at Partisi" Tartmalarnda Eksik Olan

Gerek bir Demokratik Cumhuriyeti savunan tutarl bir Devrimci Demokrasinin yokluunedeniyle, hemen her tartmada olduu gibi "aznlklar" ve "uluslar" konusununtartlmasnda da, tm kavramlar anlamlarn yitiriyor; herkes tam bir kle diliylekonuuyor ve tartmalar netlik salamak bir yana, kafa karklklaryla sonulanyor.

u an Trkiye'de u grleri savunan bir "Fikir Akm", bir "Toplumsal Hareket", bir"Parti" olduunu var sayalm:

"Ulusun dile, dine, etniye, kltre, tarihe gre tanmlanmas birgericiliktir. Devletin nasl

dini yoksa ve olmamas gerekiyorsa, yani inan "zel" bir sorun ise; dil, din, "etni",

"kltr", "ulus" da yle olmaldr. Yani devletin "ulus"u da olmamaldr. Devletin dili,dini, etnisi, tarihi, soyu, sopu, "ulusu" olduu yerde otomatik olarak bask altndaki"uluslar" ve "aznlklar" da oluur."

Byle bir izgi karsnda, bu gn ortal kaplam grlerin gerici ve uzlamacnitelikleri apak ortaya kard.

*

Aznlklar sorunu veya ulusal sorun, birisi ezilenleri blc ve gerici; dieri devrimci vedemokratikolmak zere iki ekilde "zlebilir".

Birincisi, gerici ve demokratik olmayan zm: o aznlklarn veya uluslarntannmasdr.

Bunu yle bir rnekle aklayabiliriz: Trkiye'de devletin iddias her ne kadar laikolduu ise de, devlet laik deildir ve Snni slam'n zel bir yorumu devletin gayr resmidinidir.

nk, rnein Devlet, tm vatandalardan ald paralarla, camilere imam atar,onlarn maan verir, mam Hatip okullar aar vs..

Btn bunlarn laiklikle hibir ilgisi yoktur.imdi, byle bir devlette, Alevilerin de "tannmas"; yani rnein Cem Evlerinin deCamiler gibi tannmas; dedelere maa balanmas gibi, Snnilere tannan ayrcalklarnaynen Aleviler iin de geerli olduunu var sayalm.

Bu "zm" gerici bir "zm"dr. Bu "zm", devletin inan alanna karmasn

sorgulamaz. Sadece, somut olarak devletin tand ya da destekledii din veya dinlerdeimi olur.

Devrimci ve demokratik zm, devletin Alevileri de tanmas deil, dini tmyle zel bir

sorun olarak grmesi, sadece onlarn arasndaki eitlii, inan zgrln savunmasdr.


28/219

2288

Yani rnein mamlarn maann, yetitirilmesinin vs. de tpk imdi Alevilerdekidedelerde olduu gibi btnyle cemaatin gnll katklaryla salanmasdr.

Byle bir Demokratik zmde, Devletin grevi, ounluk dininin, aznlk inanlarn baskaltna almasn engellemek olur. Yani rnein, en Snni semtte bile, isteyenin ramazanda

gpe gndz yemek yeme hakkn savunmak olur.

Trkiye'de bir Politik i Hareketi, dolaysyla Devrimci Demokrasi bulunmad iin, bualandaki btn tartmalar, gerici "zm" erevesinde yaplmakta; Burjuvazi ile

Brokrasi arasndaki o kayk dv ve zmni uzlama tehir edilememektedir.

Bu gn mazlum rol oynayan, politik slam bayrakl Anadolu Burjuvazisi, hibirekilde byle bir tutarl laiklii savunmamaktadr ve savunamaz. Onun sorunu, devletinresmi slam'nn kendi savunduu slam olmamasdr.

Tersinden Aleviler de, ou kez gerek bir laiklikten ziyade, ya politik slam'a kar

resmi slam'la ittifaka girmekte ve brokrasinin yedei olmaktadrlar; ya da Aleviliinde tannmas gibi gerici talepler ileri srmektedirler.

Halbuki gerek bir laiklikprogram, sadece Alevilerin deil, Ateistler, Ezidiler,Hristiyanlar gibi tm dier inanlarn da sorunlarn bir rpda ve kkten zer.

*

Sorun aynen "ulusal sorun"da da grlmektedir.

imdi, Krtler "biz Asli unsuruz" diyerek, aslnda tpk, Alevilerin de gerek bir laiklik

yerine Snnilerle ayn haklardan yararlanma politikasna benzer bir politikaizlemektedirler. Yani devletin Trk devleti olmaktan kmas ve Trk-Krt devletiolmasn istemektedirler.

Evet bu da bir "zm" olabilir, ama tpk Alevilerin diyanette yer almas gibi bir"zm"dr. Gerici ve anti demokratikbir "zm"dr.

Demokratik bir Cumhuriyet ile byle bir talebin ilikisi olmaz. Sorun devletin Krt-Trkdevleti olmas deil, Trk devleti olmaktan karlmasdr.

Demokratik bir Cumhuriyette, devletin nasl dini olmazsa, din nasl btnyle zel bir

sorun olarsa, devletin dili, etnisi, soyu, tarihi "ulusu" da olmaz.Politik olann, yani devletin ya da ulusun tanm, bunlarla deil, bunlara kar insanhaklaryla; ya da ulusu bir dil, din, etni, soy, tarih ile tanmlamaya kar yaplr. Bunlarinsanlarn, tpk din gibi, "zel sorunlar" olur.

rnein: tm dillerin ve kltrlerin eitlii, herkesin ana dilinde eitim hakk olur.

Byle bir lkede, her hangi bir dil ya da kltr imtiyazl olmayacandan, her hangi biretnik, kltrel ya da dilsel politikaznlk da olmaz. Tpk gerek bir laiklikte devletin dini

olmad iin herhangi bir dinsel politik aznlk da olmayaca gibi.

*


29/219

2299

En ok kartrlan konu ulusun bir dile gre tanmlanmasyla,pratik bir sorun olan ortak biranlama dilinin farkdr.

Demokratik bir cumhuriyette ulus bir dile gre tanmlanmayacandan ulusun diliolmaz; ama yurttalar gerekli grrlerse bir dil ortak konuma dili seilebilir. Ve herkes

ana dilinin yan sra bu dili de renebilir.

Her hangi bir veya birka dilin, bir ortak konuma dili ("Lingua France") olarak seimi,teknikbir zmdr, buna gerek olup olmad ve olursa hangi dil olaca, eitli

dillerden tm yurttalarn demokratik olarak seimi ve belirlemesiyle olur. Bu dilinlkede yaayan ounluk veya aznlk dillerinden biri olmas da gerekmez ve ulusuntanmna ilikin bir sorun deildir.

Bu ortak konuma dilinin, rnein bu dilin en byk ounluklarn, rnein Trklerinve Krtlerin dili olmas bile gerekmez, pek ala o lkede hi konuulmayan bir dil,

rnein ngilizce bile seilebilir. Hatta ounluklarn imtiyazl olmasna kar byle birseim daha doru bile olabilir. ngilizce ortak konuma dili olarak seildiinde o ulusnasl ngiliz Ulusu olmaz ise, diyelim ki bir Trke veya Krte seildiinde o ulus Trkveya Krt ulusu da olmaz.

Trkiye'deki en devrimci demokratik eilimleri dile getiren Krt zgrlk Hareketibile, hala sorunu "kurucu asli unsur"erevesinde tartmakta; Krtln tannmasn

istemektedir. Krt zgrlk hareketi, henz hala, ulusun (ya da devletin ya da politikolann, hepsi ayn eydir) dile, tarihe ve etniye vs. gre tanmlanmasn sorgulamamakta;tutarl bir devrimci demokrasi programn ortaya koyamamaktadr.

Ama bu geri ekiliten dolay Aleviler gibi Krtler de sulanamaz. Bunun ba sulusu,byle bir program bayraklarna yazmayan sosyalistlerdir.

Trkiye'de veya Orta Dou'da ulusu dil, etni, din, kltrle tanmlamay reddeden ve buna

kar mcadele eden gerek bir Demokratik Cumhuriyeti savunan politik ii hareketi

olmad iin, Krt hareketi de kendi devrimci demokratik eilimlerini ifade edememektedir.

Byle bir ii hareketinin bulunmamasnn en byk sorumlusu da, kendileri birergerici ulusu olan; yani ulusu Trklkle tanmlam bir devlete veya Trklkletanmlanm bir ulusa kar mcadeleyi en ba grev olarak bayraklarna yazmayan

dolaysyla bu demokratik grevi ikinci plana atp bu sistemin yedei durumuna densosyalistlerdir.

Grev, inancn, dilin, kltrn,soyun, tarihin kiisel bir sorun olduu, btn dil, inan,kltr ve dil ve tarihlerin eit olduu gerek bir Demokratik Cumhuriyet'i savunacakdevrimci demokratik bir politik akm, bir hareket ve politik bir rgt ve gyaratmaktr.

Ancak byle bir program ve izgi, bu gn ortal kaplam glerin, gerici ve uzlamacniteliklerini grmeyi salayan bir mihenk ta olabilir ve devrimci demokrasiyi daha

tutarl bir izgiye ekebilir.


30/219

3300

*

"at Partisi" tartmalarna biraz da bu programatik sorunlardan hareketle girmekdaha doru olacaktr. Olmayan ve eksik olan budur

"at Partisi", toplumda byle Krtln tannmasna deil, Trkln veya her hangi bir

ulusa gre politik olann, devletin veya ulusun tanmlanmasna kar bir programla ortaya

kar ve tartmalar bu mecraya akarsa, "at Partisi" daha domadan tm toplumu

deitirmeye balayabilir.

imdi soruyoruz DTP'ye EMEP'e ve SDP'ye dier tm bu konuda yazan ve tartanarkadalara: devletin byle dini olmamas gibi "ulusu" da olmamas veya ulusun(Devletin, Politik olann), dile, dine, etniye, tarihe gre tanmlanmaya kar tanmlanmas;Trkln, Krtln vs. kiilerin zel, "kltrel" bir sorunu olmas konusunda somut olarak

ne diyorsunuz?

12 Nisan 2008 Cumartesi

Demir Kkaydn


31/219

3311

Demokratik Cumhuriyet Nedir

ve

Sosyalistler Tarafndan Niin Savunulmaldr?

(Ankaradan Komnistlere Cevap)

(Birinci Blm)

Trkiyede Strateji Tartmalar Balamnda Demokratik Cumhuriyet

Dnyada ve Trkiyede sosyalistlerin programlarnn ne olmas gerektii konusundauzunca bir sredir yazyoruz. Aa yukar her yazda, Trkiyedeki sosyalistleri,Program, Strateji, Taktikleri bakmndan eletiriyoruz ve kar grlerimizi

sunuyoruz. Bu yazlarn sosyalistler arasnda geni bir kesim tarafndan sessizceizlendiini de bir ok dorudan veya dolayl gzlemden veya anlatlanlardan biliyoruz.

Ama ortalkta garip bir sessizlik vard. imdi ilk defa bir dorudan eletiri geldi. Bueletiriyi Ankaradan Komnistler yazmlar ve yazlarmzla ilgili btn eletirileritopladmz Yazlar ve Yanklarforumuna asmlar5.

Bu eletiriyi grlerimizi daha ak ve anlalr olarak aklayabilmek iin bir vesile vetemel olarak alacaz. Ancak, ayn Foruma astmz ksa notta da belirttiimiz gibi,eletiriler byk lde yanl anlamalara dayanmaktadr.

Ama bu yanl anlamalar da, hem uluslar aras sosyalist hareketin tarihinin yeterincebilinmemesinden, hem de bizim grlerimizin arka plannn bilinmemesindenkaynaklanmaktadr. Bu yanl anlamalar minimuma indirmek bakmndan, yinesayfamzdan geilenProgramatik Yazlarn okunmasn neririz6. Ancak bundan sonra

yazdklarmzn ne anlama geldii anlalabilir ve yanl anlama ve arptmalardanarnm olarak dorudan sylenenlerin kendisiyle ilgili bir tartmaya girilebilir.

imdi aadaki satrlarda bu arkadalarn eletirilerine elimizden geldiince, isteristemez o yanl anlamalara da girerek ve onlar dzelterek girmeyi deneyeceiz.

*nce baz yanl anlama ve bilgilerden yola kmak gerekiyor Demokratik Cumhuriyetkonusunda.

55 BBuu yyaazzyy yyaazzddmmzz zzaammaann uu nnoottuu ddmmzz:: FFoorruummuunn AAddrreessii yyllee::

hhttttpp::////ff2222..ppaarrssiimmoonnyy..nneett//ffoorruumm4411888888// .. EElleettiirriinniinn BBaall:: DDeemmookkrraattiikkCCuummhhuurriiyyeettPPrroojjeessiiSSaavvuunnuullaabbiilliirr

mmiiyyaa ddaaMMmmkknn mmddrr?? 2299.. OOccaakk..22000022.. BBuuggnn bbuu aaddrreess kkaappaallddrr vvee bbiirr eeyy bbuulluunnaammaazz.. AAnnccaakkbbuu

ffoorruummuunn oo zzaammaannllaarr bbiirr aarriivviinnii yyaappmmttkkvvee uu aaddrreessttee iimmddii bbuulluunnaabbiilliirr::

66 OO zzaammaannllaarr uu aaddrreessii vveerrmmiittiikk:: hhttttpp::////wwwwww..ccoommlliinnkk..ddee//ddeemmiirr//kkoonnuullaarr//pprrooggrraammaattiikk//iinnddeexx..hhttmm .. EEllbbeett

iimmddii bbuu aaddrreess ttee ggeeeerrllii ddeeiill.. iimmddii bbuu kkoonnuuddaakkii yyaazzllaarr DDeemmiirrddeenn KKaappllaarr vvee KKxxzz ss iitteelleerriinnddee

bbuulluunnbbiilliirr..


32/219

3322

Deerli Eletirmenler eletirilerine u cmleyle balyorlar:

Yazlarnz belli bir sredir takip etmekteyiz. Genel olarak PKKnn izmi olduuDemokratik Cumhuriyet programn destekler nitelikte yazmanz, Trkiyedekisosyalistlerden nemli bir farknz oluturmakta.(...)

Evet doru, biz de hemen hemen btn yazlarmzda, Trkiyedeki sosyalistleri,Demokratik Cumhuriyet acil programn savunmamakla eletiriyoruz bir bakma.

Pozisyonumuzun dierlerinden farkllnn, baka bir grup tarafndan da belirtilmesigerek durumu yanstmaktadr.

Ama bu farklln nereden geldii bilinmemektedir, nk PKKnn izmi olduuDemokratik Cumhuriyet programn destekler nitelikte yazmanz ifadesi bu bilmeyii

bir ekilde ifade ediyor.

Burada bilinmeyen udur. Biz Demokratik Cumhuriyet programn, PKK bu program

savunmadan nce savunuyorduk. Bunu Trk sosyalistlerinin savunmas gerektiini sylyorve onlara kar savunuyorduk. Ve yine bu programn dayand mantktan hareketle, bunun

ayn zamanda ezilen ulusun hareketinin program olmas gerektiini, yani Krt ulusal

hareketinin savunmas gerektiini de savunuyorduk.

Bu tavr, imdi olduu gibi, o zaman da Trk Sosyalistleri iinde istisnai idi ve biz butavrmzn istisnai olduunu da biliyor ve yazyorduk7.

Bu bakmdan PKKnn Demokratik Cumhuriyet programn, en kt koullarda, bellibelirsiz ifade edildii andan itibaren hi bir tereddt gstermeden savunmamz ve Trk

solunun neredeyse tamamnn bu program reddetmesi de rastlant deildirve bizim bakamzdan her ey yerli yerindedir. Trk sosyalistleri, Marksizmin bu unutulmuyanlarn bilmedikleri iin kar kmaktadrlar, PKK Duvarn kyle Stalinizminbukalarndan kurtulduu ve ykselen bir kitle hareketine dayand iin, onu kendipratiinin zorlamasyla yeniden kefetmektedir. Bu akma rastlantsal olmad gibi,derin snfsal ve yntembilimsel kkleri vardr.

Bizim amzdan, PKKnn Demokratik Cumhuriyet parolasn savunmas, Bizimdediklerimize gelmesidir. Bunu elbette trnak iinde yazyoruz. Yllarca yazdklarmzn,

kk baz evreler dnda kimseye ulamadn, ulaanlarn okumadn,

okuyanlarn anlamadn biliyoruz.

77 rrnneeiinn ddaahhaa 11998866 yyllnnddaa yyaazzllmm vvee ssvveettee OOrrhhaann KKoottaannnn kkaarrdd KKrrddiissttaann PPrreessssee yyoollllaannmm

KKrrddiissttaann KKuurrttuulluuuunnuunn BBaazz SSoorruunnllaarr bbaallkkll iikkii yyaazzyy bbuurraaddaa hheemmeenn zziikkrreettmmeekkmmmmkknnddrr..

rrnneeiinn oorraaddaa sskksskkllee sszzlleerr eeddiiyyoorruuzz:: NNiiiinn bbyyllee bbiirrccmmlleecciiee ggeerreekkggrrddkk?? nnkk bbuu ffiikkiirr,, ggeerreekk

KKrrttggeerreekkTTrrkkssoolluunnaa ssoonn ddeerreeccee yyaabbaanncc vvee MMaarrkkss--EEnnggeellss--LLeenniinn''iinn hheemmeenn hhii aannllaallaammaamm bbiirryyaannnn

oorrttaayyaa kkooyyuuyyoorr.. nnkk,, bbuu ffiikkiirrddeenn hhaarreekkeettllee,, bbaammsszzbbiirrddeevvlleetttteenn ttee bbiirreeyylleerriiiinn ssaavvaammaakkggeerreekkttiiii

kkaarrssaammaassnn yyaappyyoorruumm.... BBuu yyaakkllaamm oolldduukkaa yyeenniiddiirrvvee nnee TTrrkknnee ddee KKrrttssoolluunnddaa oorrttaayyaa aattllpp

ttaarrttllmmaammttrr..


33/219

3333

Krt hareketi, bu program, bizim her trl etkimizden bamsz olarak kendisi buldu.Bu, bizim bak amzdan, adeta mucizevi denebilecekbir gelimedir. Nasl oluyor da

Krt Ulusal Hareketi, ok daha elverisiz teorik ve ideolojik bir hareket noktas,kltrel ve snfsal temeli olmasna ramen, bizim yllar nce klasik Marksizmi

kavray sremiz iinde, tamamen teorik karsamalar yoluyla, bulduumuz demeyelimama, adeta yeniden kefettiimiz ve unutulmaktan kurtarmaya altmz eyi tamamenbaka bir yoldan buluyor?

Bizim amzdan aklanmas gereken esas sorun budur. nk burada bizimgrlerimize gelmekgibi grnen aslnda Marksizmin otantik programatiksonularna bir yaklamadr.

Burada ykselen bir hareketin, ulusal da olsa ykselen bir harekete balln ve onun

ifadesi olmann, o harekete nasl bir teorik dinamizm ve aklk kazandrd ortayakmaktadr. Krt hareketi, btn ideolojik, kltrel ve snfsal handikaplarna ramenbunu baarmaktadr. lgin olan budur.

Ama Stalinistlerin bir bak asndan, Krt hareketinin buna gelmesi, onlarnMarksizm diye bildikleri Stalinist kavram sisteminden uzaklama ve burjuvaaydnlanmasnn kavram sistemine bir ynelme ile birlikte gerekletiinden, bu deiimonlara, Marksizme bir yaklama deil, ondan bir uzaklama olarak grlmektedir.

Aktr ki burada bizle, yakn zamana kadar PKKy desteklemi Stalinist ama radikalTrk sosyalistleri arasnda sadece Demokratik Cumhuriyet konusunda farkl birprogramatik tavr al yok; PKKnn deiiminin de yz seksen derece zt deerlendirmesi

sz konusudur.

Kald ki, PKKnn bu bizim grlerimize gelmesi, sadece Demokratik Cumhuriyetkonusuyla da snrl deil. rnein, zgr Politikada ilk yazmaya baladmz sralar,in, Hint, Akdeniz uygarlklar ile ilgili olarak yazdklarmz, aynen calann, Smer

Rahip Devletinden Halk Cumhuriyetine Doru kitabnda tartt konulardr.

Benzer sonulara teorik ilgi alanlar konusunda da rastlanlabilir. Kapitalizm ncesiuygarlklar tarihi ile bu gnn programatik sorunlar arasnda bir ba kurmak,Kvlcml ve yine o gelenekten beslenen bizim gibi bir ka kii dnda kimsenin kafa

yormad, biraz fantezi veya beyin jimnastii gibi grlen eylerdi. Ama rneinAbdullah calan ve Krt hareketi bu konulara kafa yormaya balam bulunuyor. Vetpk Demokratik Cumhuriyet konusunda olduu gibi, bu tamamen bizim teorik veyaideolojik bir etkimizden bamsz olarak gerekleiyor. Ve btn Trk Solu, calannson savunmasn tpk Demokratik Cumhuriyet parolas gibi suskunluk ve alayla

karlarken, bu savunmay heyecanla karlayan ve ok nemli bulan belki de tek Trksosyalisti olmamz da bir rastlant deil.

Btn bunlar bir rastlant deildir, nk byk teorik genellemeler ve metodolojiksorunlar ile kitlelerin byk tarihsel eylemleri arasnda her zaman ok derinden ileyen

gl bir ba vardr.


34/219

3344

*

nce bu Demokratik Cumhuriyet Programn ya da Parolasn, PKKdan yllarca ncesavunduumuza dair bir ka kant gsterelim. Bu kant olan cmleler ayrca konununanlalmasn da kolaylatrc bir ilev grrler.

1986 ylnda, svete Orhan Kotan, Krdistan Press diye bir gazete karmayabalamt. Bu gazete iin birok kiinin yan sra bizden de yazlar istemiti. Biz deegemen ulustan bir sosyalist olarak, ezilen ulusun mcadelesine karnca kaderince birkatkda bulunmak iin, dzenli olarak yazacamz bildirmi ve drt be makale yazpyollamtk8. Bu makalelerin bir ksm gazetede yaynland ve bir ksm da yaynlanmadve bir daha da bizden yaz istenmedi.

Yaz istenmemesinin iki nedeni vard. Birisi, tesadfen o sra svee yaptmz birseyahatte Orhan Kotanla tanmamz ve konu PKKya geldiinde, onun PKKnn CIA

ve MT tarafndan yaratlm ve ynlendirilen bir rgt olduu yarglarna karkmamzd. Bu olduka sert tartmadan sonra araya zaten belli bir soukluk girmiti.

Ama bundan nce de zaten gnderdiimiz yazlarla ilgili bir memnuniyetsizlikhissetmitik. Bunun nedeni, tam bu Demokratik Cumhuriyet konusuydu. Buyolladmz yazlarda, bu sefer Krt Ulusal Hareketine de, Demokratik Cumhuriyet

programn ve buna uygun bir stratejiyi neriyorduk. Bu nerimiz hi hoa gitmemiti ve

iin ilginci, tam imdi Trk sosyalistlerinin de Demokratik Cumhuriyeti anlamadgibi hi anlalmamt ve kar klmt. Lokman Polat imzasyla bir Krt, buanlayn Krtlerin Kendi Kaderini Tayn hakkn reddettiini iddia ediyordu. Ona da

bir cevap yazmtk; yanl hatrlamyorsak bu cevabmz da yaynlanmamt. Ama bugibi durumlarda her zaman olduu gibi bize yazlarmzn ieriinden dolayyaynlanmad sylenmemi, ok uzun olduu polemie yol at gibi gerekelergsterilmiti.

imdi msaade ederseniz, o yazda, hi bir kukuya yer brakmayacak ekildeDemokratik Cumhuriyeti bir program olarak aka belirttiimiz blmleri aktaralm.

Aynen yle yazyordukKrdistan Kurtuluunun Sorunlarbalkl makalede:

Krdistan sosyalistleri ve proletaryas, bamsz bir Krt devleti iin deil, ama Demokratik

bir Cumhuriyet, bir tek kyn bile kendi kaderini tayin hakknn engellenemeyecei gerektendemokratik bir cumhuriyet iin savatklar takdirde, belki Krt burjuvazisini

kaybedeceklerdir ama ok daha byk gleri kazanacaklardr. Ulusal Kurtulu, bunun

otomatik yan rn olacaktr.

88 OO zzaammaann uu nnoottuu ddmmzz:: BBuu mmaakkaalleelleerruu aaddrreessttee bbuulluunnaabbiilliirr::

hhttttpp::////wwwwww..ccoommlliinnkk..ddee//ddeemmiirr//yyaayyiinnllaarr//kkuurrpprreessss//kkppyyaazziillaarr..hhttmmBBuuggnn KKxxzz ssiitteessiinnee kkooyydduuuummuuzz kkiittaapp

ddeerrlleemmeelleerriinnddee bbuulluunnaabbiilliirr..


35/219

3355

Bu makaleye Lokman Polatn yapt eletiriye yant olarak yazdmz yazda, akak bu yaklamn Trk ve Krt solunca bilinmediini de belirtir ve konuyu yleaklarz:

L. Polat'n eletirisine konu ettii yaznn temel tezi yle ifade edilebilir: "Krt Ulusu

bamszln elde edebilmek iin, bamszlktan daha fazla bir eyler iinsavamaldr." ya da baka bir ifadeyle: "Krt ulusu, kendini ulusal baskdan kurtarmakiin, kendini ezen uluslarn ezilenlerini de kurtarmaya kalkmaldr."

Bu "Daha fazla bir ey" de yazda yle somutlanmaktadr:

"Krdistan sosyalistleri ve proletaryas. bamsz bir Krt devleti iin deil; amademokratik bir cumhuriyet, bir tek kyn bile kendi kaderini tayin hakknnengellenemeyecei gerekten demokratik bir cumhuriyet iin" savamaldrlar. Yaznndier blmleri bu fikrin gerekelendirilii ve tad potansiyellerin sergileniidir.

Okuduunu biraz anlayan herkes iin, yukardaki nermelerden, L. Polat'n iddia ettiitrden, Krtlerin ayrlma hakkn ya da Krt ulusal kurtulu savan inkar etmek ya dakmsemek gibi bir anlam kmaz. Aksine, yukardaki nermeler, Krt Ulusal Kurtulu

Hareketinin hangi strateji ve programla baarya ulaabilecei sorununu tartmaktadr.

Yukardaki nermeler, Krt Ulusal Kurtulu Hareketinin kmsedii asndan deil,ama belki, bu harekete, potansiyellerinin ve limitlerinin stnde devasa grevler ykledii,

Kylln ya da Ulusal Kurtulu Hareketlerinin devrimci potansiyelini abartt iin

eletirilebilir. Yazy yazarken, okuduunu anlayan bir okuyucunun, tezleri bu adantartmas gerektiini dnmtm.

Bu yaklam olduka yenidirve ne Trk ne de Krt solunda ortaya atlp tartlmamtr.Yeni olan yann gze batrmak iin bir ka rnek verelim.

Bu rnekleri verdikten sonra Demokratik Cumhuriyeti aklamak iin de unlaryazmz:

L. Polat, "Demokratik Cumhuriyet" derken neyi dediimi anlamamtr. Eletirisinin biryerinde, yukarda da aktardm Demokratik Cumhuriyet ile ilgili satrlarm aktaryor,ama, benim "demokratik cumhuriyet" szcklerinden sonra virgl koyarak, bu konuda ok

yaygn yanl anlamalara olanak vermemek iin eklediim cmleyi kararak. L. Polat'n

aktarrken kard cmlecik udur: "bir tek kyn bile kendi kaderini' tayin hakknnengellenemeyecei gerekten demokratik bir cumhuriyet."

Niin byle bir cmlecie gerek grdk? nk bu fikir, gerek Krt gerek Trk soluna sonderece yabanc ve Marks-Engels-Lenin'in hemen hi anlalamam bir yann ortayakoyuyor. nk, bu fikirden hareketle, bamsz bir devletten te bir eyler iin savamak

gerektii karsamasn yapyoruz.

Krt ve Trk solundaKendi Kaderini Tayin Hakk, ancak ulus olunca sahip olunabilecek birey olarak anlalm ve Krtlerin bamsz devlet kurma hakkn savunmak iin hep

Krtlerin bir ulus olduu kantlanmaya allmtr. (Burada kastl arptmalara imkanvermemek iin Krtlerin bir ulus olduunu aka belirtelim.) Ama sorunun bu ekilde


36/219

3366

koyuluu tersinden, ulus olmayan; tarihsel, corafi, sosyolojik ya da psikolojik olarakkendine ulus olduuna dair bir sertifika bulamayan bir topluluun ayrlma ve bamsz bir

devlet kurma hakkndan sz edilemeyecei varsaymn ierir.

Tartmayyeniden balatmak, ama bir st dzeyde balatmak ve ilerde ok gerici sonular

douracak bu varsaymn yanlln gstermek iin, iddia ediyoruz ki: ayrlma hakk iinulus, milliyet vs. olmak gibi bir nkoul yoktur ve olmamaldr. Bu, Marks-Engels-Lenin'in

Demokratik Cumhuriyeti ve Ayrlma Hakk anlaydr. Gerek demokratik cumhuriyette,isteyen ky, mahalle, ya da blge halk, istedii takdirde derhal ayrlabilmeli ve bunuengelleyecek ne hukuki, ne idari bir mekanizma olmamaldr.

rnein Lenin, Devlet ve htilal'de Engels'ten alnt yapyor:

"O halde, merkezi cumhuriyet. Ama, l798'de kurulmu, imparatorsuz imparatorluktanbaka bir ey olmayan bugnk Fransz Cumhuriyeti anlamnda deil. l792'den l798'e

kadar, her Fransz ili, her komn (Gemeinde), Amerikan modeline gre, tam idarizerkliine sahipti; bizim de aynen sahip olmamz gereken ey budur. Bu zerkliin naslrgtlenebileceini ve brokrasiden nasl vazgeilebileceini, Amerika ve Birinci FranszCumhuriyeti bize gstermi bulunuyor." (s.95)

Ve Lenin'in konuya ilikin yorumu:

"Engels bakmndan, merkeziyetilik, 'komnler' ve blgelerin devlet birliini tamamenkendi arzularyla (a.b..) savunmalar artyla, her trl brokratizm ve her trl

yukardan 'buyurma'y sz gtrmez biimde ortadan kaldran geni bir mahalli idarizerklii asla bertaraf etmez" (s.95)

Ne yazk ki, ne Krt ne de Trk sosyalistleri, bugne kadar, kendi kaderini tayin hakknnulus olma kouluna balanamayaca seklindeki bu anlaya hi deinmemilerdir. Trklerasndan byle bir program, otomatikman Krtlerin bamsz devlet kurma hakkdemektir, Krtler iin de ayndr. Ve byle bir programn, bamsz bir Krt devletine karolmas diye bir ey sz konusu deildir. Otomatikman bunu da ierir.

Byle bir program savunmakla, sadece Krtlerin ayr devlet kurma hakk deil, ama aynzamanda, Krt Kurtulu Savana, kendilerini ezen uluslarn emekilerini de kurtarmagrevi yklenmi olur. Ama byle bir program, bamsz bir devlet kurma hedefinden farkl

bir eydir. Bamsz bir devlet kurma program, bu devletin alabilecei somut biimleri elealmaz. Ama sadece bu da deil, bamsz bir devleti de gletirir.

Bir kyn bile isterse ayrlabilecei ve her trl topluluun kendi zgr iradeleriylebirletikleri bir Demokratik Cumhuriyet ne gibi devrimci potansiyeller tamaktadr?

Ezen Uluslar Asndan: Krt Ulusal Kurtulu Hareketi, byle bir program savunan birncle sahip olduu takdirde, ezen ulusun ezilenlerini aktif olarak yanna kazanabilir ve

program uruna mcadele iin rgtleyebilir. nk byle bir program, ayn zamanda,ezen uluslarn brokratik, militer devlet cihazlarnn paralanmasyla gerekletirilebilir.


37/219

3377

Byle bir program, ezen uluslar tarafndan ezilen dier uluslar da yanna kazanabilir.rnein ran'da Azeriler de ezilen bir ulusturlar. Bamsz bir Krt devleti hedefi,

Azerileri, Krt Devleti uruna mcadeleye sevk etmez, ama Demokratik Cumhuriyet,onlarn mcadelesini de ateleyip, ivmelendirebilir.

Btn bu uzun alntlarda, (1) Demokratik Cumhuriyetin hem Krt Ulusal Hareketininhem de Trk i ve emekilerinin program olmas gerektii sylenmekte; (2) bununklasik ve tahrif olmam, unutulmu bir Marksizmin yaklam olduu belirtilmekte;(3) bunun Trk ve Krt solunca bilinmedii, onlar iin yeni olduu da tekrar tekrarifade edilmektedir. (4) Ve nihayet Azeriler rneiyle bu programn blgedekidemokratikletirme potansiyelleri ima edilmektedir.

zetle, biz Demokratik Cumhuriyeti PKKnn ortaya att bir program olduu iinsavunmuyoruz, Marksizm bunu gerektirdii iin ve yllardr savunuyoruz.

PKK Trk ve Krt sosyalistlerinin savunmas gereken program savunmaya balambulunuyor. Ve bunu yaparak aslnda klasik tahrif edilmemi ve unutulmu Marksizminnerisine de uygun davranyor. Demokratik Cumhuriyet parolasnn niin sosyalistlercesavunulmamas gerektii, aslnda Trk ve Krt Marksistlerinin kantlamas gereken birtezdir.

*

Yukarda Krdistan Pressden yaptmz alntlarn tarihi 1986dr.

Ancak bizim bu Demokratik Cumhuriyet programna ulamamz, ok daha eskilere,

Vatan Partisiiindeki tartmalara ve o srada Trkiyedeki radikallemeye bal olarakyaadmz hzl teorik evrime kadar gider. Bu kk partideki tartmalar Trksolunca bilinmez kalmtr ama, aslnda nitelikleriyle, Krt hareketinin bu gn yaadevrime benzer bir karakter gsterirler.

1970li yllarn sonundaki radikalleme dalgas, btn burjuva sosyalist partilerderadikal kanatlarn oluup kopumasna yol amt: TPten, Sosyalist ktidarevresi,yani Yaln Kk ve Metin ulhaolu koptu. TKPden inin Sesiile Yrkolu(Nihat Akseymen), TSPten ikinci Kitle dergisiyle TKP(B) ile brahim Seven.

Birbiriyle ilgisiz gibi grnen bu blnmeler, aslnda Trkiyede radikallemeninyansmalaryd ve i hareketinin burjuvazinin kuyruundan kopup radikal demokrasiile ittifak aramaya ynelmesinin ifadesiydi9.

Btn bu hareketler kendi geleneklerine uygun varsaymlar veya karsamalarla,radikal hareketlerle ittifaklara yneliyorlard. (PKK da bu dnemin rndr, aynradikallemenin Krdistandaki yansmasdr. Bu blnmelerle, Apocularn ortayaknn ayn dneme rastlamas rastlant deildir. Rzgaride yine ayn radikallemenin

99 BBuu eevvrriimmii vvee eeiilliimmii aayyrrccaa eellee aallddmmzz BBuurrjjuuvvaa SSoossyyaalliissttPPaarrttiilleerrddee BBllnnmmeelleerr bbaallkkll yyaazzyy

11998800lleerriinn hheemmeenn bbaannddaa yyaazzmmttkk.. BBuu yyaazz ddaahhaa ssoonnrraa ggiizzlliiccee ddaarr kkaarrllmm vvee AAllmmaannyyaaddaa

yyaayynnllaannaann YYoollDDeerrWWeeggaaddll ddeerrggiiddee yyaayynnllaannmmtt..


38/219

3388

bir yansmas olarak Stalinizmle kopuma eilimleri gsteriyordu bu srada ama mantksonularna ulamaktan korkuyordu.)

te, Vatan Partisinde de ayn dnemde benzer bir blnme oldu ve burada da bizlerradikal kanat olarak koptuk. Tek fark, kongrede ounluu salayan biz olduumuzdan

tesadfen resmi partinin bizde kalmasyd. Dier taraf Mehmet zlerin bakan olduuSosyalist Vatan Partisinikurdu.

Bu blnmede, radikal kanadn teorik tezlerini ve yaklamlarn biz formle etmitik.Btn bu metinler o zamanKvlcm dergisinin sayfalarnda yaynlanmt.

Farkl grler parti yasall iinde ve kamu oyu nnde aka tartmlar veayrlklarn programatik ve stratejik karakteri nedeniyle ayn partide yeralamayacaklar grldnden, kongrede aznlkta kalan Partiden uygarca ayrlmt.Belki de Trk sosyalist hareketinde, ak teorik tartmaya dayanan ve tam da btn

ayrlk noktalar sistemletirilmi ve kamuoyu nnde aka programatik ve stratejikve rgtsel konular tartarak gerekletirilmi ilk ayrlkt. (Bu gn oulculukbayrayla kurulan DP bunun kenarna bile ulam deildir. Hele ilk oulcu partifalan olduklar iddiasna ise glnebilir. arkn ezeli, Tarihi kendisiyle balatmakhastaldr bu.)

Burjuva Sosyalist partilerdeki bu blnmelerde, radikalizmi temsil eden taraflarnhepsi, Stalinizm erevesine takl kalmlar ve bunu aamamlardr. Radikallemeleribelli bir noktada ve genellikle biimsel sorunlara taklp kalm yntemsel sorunlaraynelik bir radikallemeyle sonulanmamtr. Bunu yapabilen sadece biz olduk.

Muhtemelen bunu da Kvlcmlnn salad birikime ve onun bizlere Marksistgelenein kimi kaynaklarn, Stalinizmin prizmasnda krlmadan aktarmasnaborluyduk. Yani genlerimizde daha ileriye gidecek baz potansiyeller vard.

Bu fark ve anlatmak istediimizi syle bir benzetmeyle aklayalm. Bir maymun veinsan yavrusu birlikte bytlmeye balasalar, ilk bir ka yl aa yukar paralel birgeliim gsterirler, hatta maymun yavrusu balangta insan yavrusundan daha hzlgeliir. Ancak bir noktada, maymun yavrusun geliimi genetik snrlarna toslar, insanyavrusu ise tam da onun balangta yava gelimesine yol aan genetik zellikleri

nedeniyle gelimeye devam eder.Burjuva sosyalist partilerde radikalleenler ve ayrlanlarn hemen hepsi, genetik yanimetodolojik snrllklar nedeniyle bir yerlerde takldlar (ulhaolu, Kk) hatta birksm, Sovyetlerin kyle birlikte Alevicilie veya liberalizme doru gerilediler bile(N. Akseymen (Yrkolu), . Seven).

Sadece biz, buradan Klasik Marksizmin yaayan gelenei diyebileceimiz Trokizme,oradan Frankfurt Okuluna, Yeni Sosyal Hareketlerin problemlerine, AydnlanmannMarksizm iindeki etkilerinin eletirisine doru bir evrim gsterebildik.

Bugn bulunduumuz yerden bu farkn nasl olutuuna baknca, bunun kaynandaKvlcml olduu seziliyor. Yoksa bu isimlerin hi birisi bizden daha az yetenekli


39/219

3399

deildi aksine bizden ok daha zeki, bilgili ve yeteneklidirler. Kanmzca Kvlcmlnnbize kazandrd bir metodoloji var, bu genetik zellikleri balayan.

*

Bu ksa aklamadan sonra, Demokratik Cumhuriyet parolasna ilikin, bununDemokratik Cumhuriyet olarak adn koymadan, Vatan Partisi Programdiyerek, -ki sonra gsterilecei gibi, Vatan Partisi Program tam tamna bir DemokratikCumhuriyet programdr- Vatan Partisi iindeki tartmalarda, Komisyon Raporu denenmetinde, ki bu metinin neredeyse tamam bizim kalemimizden kmt, ayn fikirlerinasl ifade ettiimizi aktaralm. (Aadaki satrlar, yukarda Krdistan Presse yazlmyazda ifade edilenlerin ilk ve deiik, bir kk partinin kendi zel jargonunauydurulmu bir versiyonu olarak da okunabilir.)

Vatan Partisi program, tm uluslarn, ezilen ulusun kendi kaderini tayin hakkn u veya

bu ynde kullanabilecei ve kulland takdirde de hi bir bask ve zorla karlamayacabir demokratizmi ina eder. Hakkn fiilen gereklemesini salar. Bu hakk kullanpayrlmay veya kalmay btnyle o halkn kendi seimine terk eder. VP program, onuntercihini zgrce yapabilecei artlar salar. Ve bu artlar, ancak VP programnn, yani

Demokratik Devrimin gereklemesi ile kazanlabilir.

Bu nedenle, VP Program ya da Demokratik Devrim, ezilen bir ulusun ayrlma hakknkullanabilecei demokratizm artlarn gerekletirecei iin; ve ezilen ulusun da nndeesas devrimci adm, yakalanacak ana halka; kendi kaderini tayin hakkn fiilenkazanabilecei artlara ulamak olduundan ezilen ulusun da programdr.

ster ezen, ister ezilen ulustan olsunlar VP programnn tm devrimci mcadelenin hedefiolduunu ve olmas gerektiini kavramayanlar gerekte, nice keskin grnrlerse

grnsnler znde reformizmi ne geiriyorlar, burjuvazinin kuyruuna taklyorlardemektir.

Lenin bu konuyu yle koyar:

Uluslarn Kaderlerini Tayin hakk demokratik bir dzeni zorunlu klar, yle ki, bu

dzende sadece genel olarak demokrasi ile yetinilemez, burada, zel olarak ayrlma sorununu

demokratik olmayan yoldan zme balamak olanakl deildir.

VP program, byle demokratik bir dzen kurar. Ayrlma sorununu demokratikolmayan yoldan zme balamay, yani ayrlma hakkn engellemeyi; onu kat zerindebrakmay OLANAKSIZ KILAR.(Kvlcm, Say 3, Kasm-Aralk 1978, s.142-143)

Bu alntlar bize unu gsterir: aa yukar 1986 ylnda Krdistan Presse

yazdklarmz yazmaktayzdr bu Vatan Partisi iindeki tartmada. Yazda VatanPartisi Program denilen Demokratik Cumhuriyet, hem ezen ulusun sosyalistlerine, hemde ezilen ulusun sosyalistlerine nerilmektedir ve bu neri ayn zamanda VatanPartisindeki burjuva sosyalizmiyle blnmenin programatik temeli, ekirdei, zdr.


40/219

4400

Tarih 1978. Radikallemenin zirvede olduu nokta. i hareketinin ve Krt hareketiningecikmi radikallemesinin balad ama ayn zamanda toplumun da yorulmayabalad nokta. Bu sosyolojik eilimlerin, politik ifadelerini Burjuva Sosyalistpartilerde radikal eilimlerin blnmesiyle; Krdistanda Rzgari gibi hareketlerin

Stalinizmle yzlemeye balamasyla ve Apocularn ilk kez isimlerini duyurmayabalamasyla bulduu dnem.

zetle, bizim Demokratik Cumhuriyeti ezen ve ezilen ulusa bir program olaraknermemiz neredeyse eyrek yzyllk bir gemie sahiptir ve bizim sonraki teorikevrimimiz ve radikallememizin adeta balang noktasdr.

*

Bu bal

Documents

"Çatı Partisi" Tartışmalarında Program Konusunda Yazılar Derlemesi