Chuong1b_KyThuatPhatThanh_Ver1

Embed Size (px)

Citation preview

  • 1

    1.2. K thut pht thanh s

    Nhng nm gn y k thut s nhanh chng lm thay i cch thc sn

    xut, phn phi chng trnh pht thanh. Cc nh lm pht thanh u t rt nhiu

    vo vic s ho khu vc sn xut v phn phi chng trnh pht thanh. V by gi,

    thi k chuyn hng trong khu vc pht sng v ang din ra si ng. Do s pht

    trin nhanh chng ca k thut s, ti thi k hi t cc k thut thng tin lin lc,

    k thut pht sng v k thut my tnh.

    1.2.1. Tnh hnh pht trin ca pht thanh s

    hu ht cc nc Chu u, vic th nghim pht thanh s trn mt t ang

    c trin khai. Ngi ta d nh trong mt vi nm ti pht thanh s s ng mt vai

    tr ng k v s dn thay th cho kiu pht thanh truyn thng. Sau y l mt s t

    liu tham kho v tin trnh ang din ra trn th gii.

    Hip hi pht thanh Chu u (EBU) chnh thc trnh ln hip hi vin

    thng quc t (ITU) tiu chun pht thanh s - EUREKA 147 gi tt l pht thanh

    DAB l tiu chun s p dng trn phm vi ton Chu u. Hin nay ti Chu u nhiu

    quc gia hon thnh giai on th nghim pht thanh s v bt u thi k hot

    ng chnh thc ca cc dch v ny. Ngoi Chu u, mt s nc khc nh Canada,

    Singapore, i loan, Australia cng a h thng pht thanh s theo tiu chun E-

    147 vo khai thc chnh thc.

    Sau tiu chun E147 tiu chun pht thanh s DRM - pht thanh s trn cc

    bng tn nh hn 30 MHz c t chc ITU thng qua vo thng 4/2001 v ti

    thng 9/2001 t chc v tiu chun ETSTI ban hnh tiu chun ny. Sau khi ban

    hnh tiu chun s tin hnh pht th nghim nm 2002 v nm 2003 chnh thc a

    vo hot ng pht thanh s theo chun DRM.

    Ngi M i theo hng khc vi Chu u. Ngi ta ang nghin cu chun

    IBOC - (In Band On Channel) pht thanh s trn cc bng tn cho FM v AM truyn

    thng. Tuy khi xng kh sm nhng nm ca thp nin 90 nhng hin nay tt c

    cn trong giai on nghin cu th nghim.

    Ngi Nht a ra mt tiu chun cho mnh l tiu chun pht thanh s

    trn mt t ISDB-T. y l tiu chun dng chung cho pht thanh v truyn hnh,

  • 2

    trong ISDB-T bng hp 9429 KHz hoc 1,3 MHz) cho pht thanh. Th nghim

    pht thanh s theo tiu chun ny c tin hnh ti Nht v cho kt qu kh quan.

    Ngi Hn Quc a ra mt tiu chun pht thanh s a phng tin DMB.

    y l tiu chun dng chung cho pht thanh v truyn hnh s s dng cc thit b thu

    l in thoi di ng. K thut ca pht thanh s DMB pht trin da trn s cht lc

    nhng u im ca k thut DAB v hon ton tng thch vi DAB. Vi chun pht

    thanh s ny th ngi Hn Quc gii quyt c vn my thu thanh s. Hin

    nay tiu chun ny c tin hnh pht ti Hn Quc v mt s nc v cho kt

    qu rt kh quan. y l mt chun mi nhng ang c rt nhiu nc quan tm v

    th nghim.

    Trong thi gian qua ngi ta c nhiu n lc thc y tin trnh pht trin

    pht thanh s. So vi truyn hnh s, pht thanh s c nhiu vn kh khn hn.

    Ngay ti thi im ny, trn th gii vn cn tip tc nghin cu v DSB. Trong khi

    c khong 230 triu ngi trn hnh tinh c th s dng dch v DAB (Pht

    thanh s theo chun E 147) vi 400 cc dch v khc nhau. Gi thnh my thu l vn

    chnh lm chm tin trnh pht trin DSB. Hin nay trn th trng c khong 16

    loi my thu khc nhau theo chun E-147. cc bng mch my thu PCI l hng pht

    trin ca cc nh sn xut my thu.

    Hip hi ABU trong thi gian qua cng c nhiu n lc h tr cc nc

    trong khu vc pht trin DSB. t chc nhiu hi tho v thnh lp nhiu nhm

    cng tc, phn tch lp chin lc pht trin. i TNVN cng ang nghin cu v la

    chn tiu chun pht thanh s cho Vit Nam, hin nay i ting Ni Vit Nam ang

    pht th nghim pht thanh s DRM.

    Cho n nay, nhp pht trin cng ngh pht thanh s khng c nh mong

    i. Th trng my thu thanh s l mt ro cn ln cho qu trnh pht trin pht thanh

    s. Bn cnh , do c nhng xu hng v mc hon thin cng ngh khc nhau

    nn tnh hnh trin khai pht thanh s cng din ra khc nhau gia cc nc trn th

    gii v trong khu vc. Sau y l mt s thng tin cp nht v vic ng dng pht

    thanh s ti mt s nc khu vc Chu - Thi Bnh Dng theo t liu ABU.

    - Australia

  • 3

    T ngy 17 thng 11 nm 2003, ton b mng pht thanh thng mi Sydney

    cng cc i pht thanh cng ng nh ABC v SBS bt u pht thanh s trn

    bng III ca di tn VHF theo tiu chun Eureka- 147. Vic th nghim cng ngh

    pht thanh s ti c c tin hnh cch y 5 nm do mt vi i pht thanh thng

    mi v i ABC thc hin trn bng tn L.

    D n pht thanh s Sydney l d n pht thanh s u tin c thc hin trn

    hai knh truyn hnh trong bng III ca ph tn VHF. Vic th nghim ny cho php

    so snh cht lng truyn dn trong bng L v bng III cng nh phn ng ca khch

    hng v cc nh lm qung co i vi cng ngh v cc loi my thu mi.

    Trong giai on th nghim thit lp mt cng xooc-xiom gi l Digital

    Radio Broadcasting Australia Pty Ltd (DRBA) s hu h thng truyn dn s ca

    Sydney v chu trch nhim i vi vic qun l ghp knh. i tc chin lc trong

    giai on th nghim bao gm cc nh sn xut my thu nh: Alpine Electronics; Pure

    Digital; Factum Electronics AB v Blaupunkt; hng chuyn bn l Harvey Norman;

    hng qung co Universal McCann; cc nh cung cp c s h tng nh Radio Scape,

    BSA, Comsyst, RFS v TXA.

    Cc nh cng nghip ang thng tho vi chnh ph v chnh sch thng nht

    trong gii thiu v ph cp pht thanh s trong c nc trn c s mt m hnh thng

    nht.

    - Brunei

    i pht thanh truyn hnh Brunei RTB (Radio Television Brunei) bt u

    pht th nghim dch v DAB-T t cui nm 2001 da trn tiu chun Eureka- 147.

    Hin nay dch v bao gm 5 knh FM pht ng thi. H lp mt my pht DAB

    T 300W pht trn knh 12B. Giai on pht trin th nghim c vng ph sng ti a

    khong 60Km. Tnh ti thi im hin nay, vn cha c mt k hoch no m rng

    vng th nghim ra trn khp c nc. Tuy nhin RTB vn tip tc n lc cung

    cp, a k thut cng ngh ny ti tt c mi ngi.

    - Trung Quc

    Trung Quc bt u th nghim cng ngh DAB ln u tin vo nm 1995. Ba

    trm pht Eureka-147 u tin (Mng mt tn s SFN) c pht sng vo ngy

    15 thng 12 nm 1996 ti 3 khu vc Foshan, Guangzhou v Zhongshan ti tnh Qung

  • 4

    ng. i pht sng Foshan l trung tm x l tn hiu ca mng ny. N cn cung

    cp cc thnh phn ho v hnh nh theo thi gian thc. Vng ph sng DAB ca

    mng mt tn s ny vo khong 8% din tch ca tnh Qung ng, phc v cho

    khong 1,3465 triu ngi. Mng mt tn s th hai c thit lp ti Beijing,

    Tianjing v Langfang vo thng 5 nm 2000. Hai mng mt tn s ny hin nay vn

    ang hot ng th nghim v cung cp chng trnh m thanh DAB. Trung Quc

    thay i tn s pht t 85Mhz sang tn s 209,936Mhz vo nm 1998. Hu nh cc

    my thu DAB hin c Trung Quc u c sn xut ti i Loan v Nht Bn. Ti

    nay mi ch bn c vi chic my thu, do gi thnh my thu qu cao. Mt s cng ty

    a phng tin c nh pht trin my thu DMB (Digital Multimedia Broadcasting)

    v thit b truyn dn da trn cng ngh MPEG-4. Thng 4 nm 2004, ti cuc hp

    hi ng chung hng nm Hng Chu, Trung Quc, i pht thanh quc t Trung

    Quc v i pht thanh quc gia Trung Quc ng h pht DRM trong di sng

    trung v sng ngn. Trung Quc cn mong mun tham gia vo h thng pht trn ton

    cu. Trung Quc tin hnh pht th nghim cng ngh DRM Zhejiang s dng

    bng tn sng trung v sng ngn.

    - ng Timor

    Dch v pht thanh cng cng ca Timor Leste gn y vn cha c bt k k

    hoch no ng dng pht thanh s. ng Timor vn ang giai on bt u ca vic

    xy dng mt h thng truyn dn tng t ca quc gia cho c pht thanh v truyn

    hnh, v c gng vt qua cc th thch ch yu nh l kh nng k thut, cc vn

    v in, nhin liu v cc vn v hu cn khc.

    - Hng Kng

    Cc pht thanh v cng ngh thng tin Hng Kng TBB (Information

    Technology and Broadcasting Bureau) nay i tn thnh CTB (Communications

    and Technology Brand) pht hnh phiu tham kho kin v pht thanh s mt t

    vo ngy 1 thng 12 nm 2000 Hng Kng trong vng 3 thng. Qua phiu tham

    kho cho thy vn k thut i vi vic th nghim DAB c tnh kh thi, nhng v

    mt thng mi c th khng th ng vng c trong giai on ny. Cng qua

    phiu tham kho, nhiu ngi cho rng chnh ph nn xem xt, cn nhc cc ng dng

    hp dn ca dch v DAB khi tim nng th trng ca n tr nn r nt hn.

  • 5

    - n

    n l mt trong cc quc gia khc chp nhn h thng Eureka- 147 nh l

    h thng pht thanh cho tng lai. i pht thanh cng cng AIR (All India Radio)

    bt u pht th nghim u n DAB ti New Delhi t thng 4 nm 1997.

    Trong nm 2004, AIR pht dch v DAB th nghim vi my pht c cng

    sut l 1KW Delhi. Chng trnh pht gm 6 knh Stereo, ngoi ra cn c cc dch

    v cho PAD v d liu. Chng trnh th nghim DAB s m rng Chennai,

    Mumbai v Kolkata vo nm 2005-2006.

    - Iran

    IRIB l t chc pht thanh quc gia duy nht khuyn khch pht thanh s. Bn

    cnh vic pht DRM, IRIB cn xem xt h thng DAB Eureka-147 trn bng III v

    bng L. Th nghim trn h thng DRM c thc hin vo u nm 2001 da trn

    m phng my tnh. N c tin hnh bi mt vi my tnh m phng cng vic ca

    b iu ch, my pht v my thu khi tiu chun DRM c thit lp vo thng 9 nm

    2001. u nm 2004, mt b exiter th nghim cng c pht trin da trn m

    phng my tnh. Kim tra truyn dn ca h thng DRM, s dng kt hp my pht

    cng sut thp v cao, c thc hin thnh cng vo nm 2004. IRIB ang c k

    hoch pht trin h thng phn cng DRM y , bao gm cc thnh phn my ch,

    b iu ch, my pht tng thch vi DRM cng sut ln v h thng iu khin,

    kim sot lin quan.

    - Nht Bn

    K t thng 4 nm 1999, ti 11 vng Nht Bn tin hnh vic kim tra,

    nh gi kh nng thc hin ca h thng ISDB-T. ISDB-T l cng ngh trong lnh

    vc pht sng cho c truyn hnh v pht thanh s vi kh nng pht bng thng rng

    ln bng thng hp. Nhng kim tra nh gi ny bao gm: Pht s liu pht thanh,

    truyn hnh, cc dch v khn cp v a phng tin di ng, EPG, truyn hnh tr tin

    v cc dch v theo yu cu khc. Theo k hoch vo nm 2006, ISDB-T s ph sng

    ton b Nht Bn, v nh vy truyn hnh tng t s c th ngng pht vo nm

    2010.

    DRP (The Digital Radio Promotion Association) pht th nghim pht thanh

    s Nht Bn v ngy 10 thng 10 nm 2003 trn bng III ca di tn VHF. Vng ph

  • 6

    sng hin nay bao gm Tokyo v Osaka. Thng 2 nm 2004, NHK a ra dch v

    d bo thi tit theo nhiu ngn ng. Dch v pht thanh ny c da trn c s mt

    h thng t ng dch v c d liu v thi tit theo ting Nht Bn, Hn Quc, Anh

    v Trung Quc.

    Tm nhn 1, l nh cung cp thit b lin lc v dch v pht thanh v tinh, cho

    hng chng trnh v tinh s tr tin trn knh Sky Perfect TV, dch v in thoi

    Tu-Ka s v lin lc v tuyn ti tt c khch hng Nht Bn t ngy 1 thng 2 nm

    2002. Chng trnh Sky Perfect TV cung cp hn 194 knh truyn hnh v 106 knh

    pht thanh s.

    Trn y l tnh hnh pht trin pht thanh s mt s nc trong khu vc

    Chu - Thi Bnh Dng. Ngoi ra cn nhiu nc khc trn th gii cng v

    ang trin khai pht thanh s, c th tnh hnh pht trin DAB ca mt s nc nh

    sau:

    Anh Ph 60% dn s Gia nm 1998

    Thu in Ph 75% dn s u nm 1998

    c Ph 37% dn s Cui nm 1997

    H Lan Ph 45% dn s Gia nm 1998

    Nauy Ph 60% dn s Cui nm 1998

    Ph 60% dn s Cui nm 1999

    Canada Ph 35% dn s Cui nm 1998

    1.2.2. Nhng u, nhc im ca pht thanh s so vi pht thanh truyn thng.

    - Pht thanh s khc phc c nhc im ca pht thanh truyn thng nh

    can nhiu, mo pha inh trong truyn sng, giao thoa c bit gii quyt c s cht

    chi ca di tn s.

    - Pht thanh s t cht lng m thanh tng ng vi a CD, hn hn cc

    h thng pht thanh truyn thng k c pht thanh FM Stereo. N cung cp cho ngi

    nghe cht lng m thanh nh nhau vi my thu c nh, trn xe t, hoc bng my

    xch tay. Pht thanh s cho ta kh nng khng nhng truyn i m thanh cht lng

    tng ng vi a CD, m cn truyn d liu di dng vn bn, nh, hnh. Lc

    my thu thanh s tr thnh phng tin a chc nng gip con ngi tip nhn nhiu

    loi thng tin khc nhau.

  • 7

    - H thng pht thanh s bng tn thp cung cp kh nng ph sng pht thanh

    trn mt vng rng ln, khng ch trn phm vi mt quc gia m thm ch trn na

    qu a cu. phc v trn phm vi rng ln ny, h thng ch cn n mt trm

    pht cng sut va phi, iu ny tng chng ch c th thc hin v cng vi s

    pht trin th pht thanh s c nhng u im hn pht thanh truyn thng l :

    - mo tn s ca pht thanh s t hn pht thanh truyn thng.

    - Tn hiu a vo pht thanh s c th a nhiu knh v cng mt dng

    chuyn ti (Khi ghp knh dng chuyn ti).

    Ngi ta khuyn ngh vi cc di tn s sau s ph hp cho my thu DSB dn dng

    (c nh, di ng xch tay, trn t):

    Bng L (1,452 GHz-1,492 GHz)

    S (2,310 GHz-2,360 GHz)

    VHF Band 3 (174-240 MHz)

    Bng FM (87-108 MHz)

    Bng AM < 30 MHz

    Cc bng tn cao hn s b nh hng ca thi tit nn c suy hao ln do ch

    phc v cho cng vic truyn tn hiu gc t Studio n cc i pht sng thng qua

    cc thit b thu pht c nh.

    Vic qun l, phn b di thng trn cc bng tn L & S cho pht thanh Digital

    c th gii nht tr quy nh theo WARC' 92 (WARC l vit tt ca World

    Aministrative Radio Conference)

    V mt cng ngh, hin nay k thut x l tn hiu m thanh s t nhiu

    thnh tu mi, iu c minh chng bng s ra i ca hng lot gii php x l

    nn tn hiu v hng lot cc tiu chun qui nh cho truyn dn v pht sng c

    ban hnh.

  • 8

    1.2.3. Pht thanh s chun DAB (Digital Audio Broadcating)

    Cho n nay mi ngi u tha nhn mt thc t l s song song cng tn ti

    mt s tiu chun v pht thanh s. La chn tiu chun l cng vic ca mi quc

    gia, trong c cc t chc quc t ch ng vai tr h tr.

    Hin nay c mt s tiu chun pht thanh DSB c thng qua hoc v ang

    th nghim trn th gii:

    + EUREKA 147 Digital Audio Broadcasting (DAB).

    + Digital Radio Mondiale (DRM).

    + IBOC US Digital Radio (IDAB, DRE).

    + ISDB T (Japan).

    + Wold space.

    1.2.3.1 S khi h thng pht DAB

    Tiu chun ny do EBU ca Chu u a ra v c ITU cng nhn l tiu

    chun cho pht thanh s (1992). H thng lm vic di tn s t 30 MHz n 3 GHz.

    - Hnh 1.a l s khi my pht thanh s theo tiu chun E147

    1. M ha ngun

    - Khi m ha ngun thc hin x l tn hiu m thanh s theo chun nn

    MPEG-1 Layer-2 v MPEG-2 Layer-2. Vi tc bit c th thay i d dng t 8 Kps

    n 384 Kbps.

    - Truyn d liu: c th truyn cc lung data ring bit hoc ng gi.

    M

    ho

    knh

    Ghp

    knh

    Ghp

    knh

    dng

    truyn ti OFDM

    Trn tn

    Ghp

    knh

    gi

    M

    ho

    knh

    M

    ho

    ngun

    Tn hiu DAB

    f=1,5MHz

    Thng tin dch v

    Thng tin ghp knh

    Tn hiu Audio

    Data

    Hnh 1.a: S my pht thanh s chun DAB

    Tn s Radio

  • 9

    - Truyn cc d liu lin quan n chng trnh PAD (Programme Associated

    Data) bng cch gn vo lung d liu m thanh. Tc thp nht l 667bps v c th

    thay i theo m tn hiu m thanh c s dng.

    - Truy cp d liu c iu kin CA (Conditional Access) phc v cho cc

    mc ch thng mi.

    - Truyn thng tin dch v SI (Service Information): Thng tin gip cho ngi

    s dng la chn chng trnh. Ngoi ra SI cn lin kt vi cc dch v trong phm vi

    cng mt knh tn hiu tng hp v cc dch v ca cc tn hiu tng hp (Esemble)

    khc, ng thi c th lin kt vi cc nh cng cp dch v trn FM hoc AM.

    2. M ho knh.

    D liu ca chng trnh c tri ra, xp xp theo m v chn theo thi gian.

    tri d liu ra thnh cc chui bt ngu nhin mang ni dung tng ng cn c d

    liu sp xp tn hiu DAB. Vi phng php ny vic s dng cc b khuch i cng

    sut t hiu qu cao. M sp xp thc hin x l bng cch a thm cc d liu ph

    gip cho my thu nhn bit v loi tr tt cc sai st do truyn dn. i vi tn hiu

    m thanh, mt vi thnh phn trong khung m thanh t b nh hng bi sai st truyn

    dn hn cc thnh phn khc cho nn c th gim s lng d liu ph. Ch ny

    gi l chng sai st khng cn bng Unequal Error Protection (UEP).

    3. iu ch OFDM v cc ch truyn dn:

    S dng phng thc iu ch OFDM yu cu vic truyn dn d liu vi tc

    cao ph hp cho cc my thu di ng, xch tay v c nh, c bit l trong mi

    trng truyn sng phc tp. Kiu iu ch ny c thc hin bng cch chia thng

    tin ra thnh nhiu khong nh, s dng sng mang ring bit m ho, sau a

    chng vo knh truyn dn.

    Cho php thit lp mng mt tn s do x l iu ch tn hiu COFDM (Coded

    Orthogonal Frequeney Division Multiplex).

    Hin ti EUREKA 147 a ra bn ch khc nhau p dng trong tng

    trng hp c th:

    - Ch I: Thch hp cho mng ph sng trn mt t do mt tn s trn bng

    VHF, c kh nng ln nht cch ly cc i pht.

  • 10

    - Ch II: Thch hp cho s dng mng mt tn s khong gia bng L v

    cho pht thanh khu vc s dng mt i pht. khong tn s cch ly gia cc i pht

    ln cho nn s phn bit thng tin gia cc i pht cao v cho php s dng anten

    hu hng.

    - Ch III: Thch hp vi phng thc truyn qua cp, qua v tinh, ph sng

    mt t cho vng lm. Do c th lm vic ti cc tn s ti 3 GHz phc v tt cho

    thu di ng. Phng thc ny cho php di pha ln nht.

    - Ch IV: Cng p dng cho bng L, cho php dn cch khng gian gia cc

    i pht trong mng mt tn s ln. ng thi t b nh hng khi thu trn xe t chy

    vi tc cao.

    4. Thit lp mng:

    Mng mu thit lp theo tiu chun EUREKA 147 (Hnh 7.2).

    Trong cc chng trnh c tch hp li nh b dn knh theo cu trc hai

    tng:

    - Tng 1: Cc nh cung cp dch v pht thanh trn mng phi thc hin:

    + M ho m thanh.

    + D liu lin quan n chng trnh (PAD).

    + Thng tin dch v.

    + Thng tin cho iu khin v trng thi.

    + Cc dch v d liu c lp.

  • 11

    - Tng 2: Thc hin tng hp chung bao gm:

    + Thit lp lung d liu a dch v cho DAB, tr cc thng tin a thm ti

    my pht.

    + a thm thng tin h tr cho iu khin v trng thi.

    Mt trong nhng c im chnh ca b dn knh DAB l d dng thay i li

    tn s phi hp gia cc chng trnh v cc nh cung cp khc nhau khi cn thit.

    - Tng 3: my pht DAB

    1.2.3.2 S khi my thu DAB

    Chng trnh m ho m thanh

    To ra PAD

    Chng trnh gn nhn dch v

    Dn knh

    Dch v pht thanh

    M ho d liu ng gi

    Dch v thng tin

    Dn knh

    Dch v cho

    gi d liu

    Cc dch v khc

    Dn knh chung

    Thng tin

    dch v

    Giao din iu khin dn knh

    My pht

    DAB

    Nhn dng tn hiu

    pht

    Tng 1 Tng 2 Tng 3

    Hnh 1.b: Mng mu thit lp theo chun EUREKA 147

  • 12

    1.2.4 Pht thanh s DRM (Digital Radio Mondiale)

    p ng nhng rng buc trong pht thanh trong cc knh di tn di 30

    MHz, tc bit cho m ho ngun nm trong khong t 8 Kbit/s (Vi cc knh c

    rng ph tn thp) ti 20 Kbit/s (Vi knh HF tiu chun) v ti a l ti 48 Kbit/s

    (Gp knh).

    K thut m ho m thanh kiu MPEG 4 AAC (Advanced Audio Coding) c

    cc cng c chng li cao dng chung cho c pht thanh mono v Stereo (V d hot

    ng vi tc 20 Kbit/s).

    iu ch kiu QAM.

    * Di y l s khi my pht thanh s theo tiu chun DRM.

    D lu ph

    Gii iu ch

    OFDM

    Mch v o

    (Tuner)

    Gii m Audio

    Giao din ng-i s dng

    Gii m knh

    Antena

    VXL

    D liu m thanh

    Bus iu khin

    Gii m Data FIC

    D Liu

    Bo v BT

    Cao

    Bo v BT

    Cao

    nh

    X

    IU CH

    OFDM

    Trn

    Tn

    Tin M

    ho

    Tin m

    ho

    Tn hiu

    DRM

    M ho

    ngun

    Ghp

    knh

    Phn tn

    nng lng

    M

    ho

    knh

    DL m

    thanh

    Ci

    xen

    Phn tn

    nng lng

    M

    ho

    knh

    Phn tn

    nng lng

    M

    ho

    knh

    Thng tin m t dich v

    Thng tin truy

    nhp knh nhanh

    Bo v BT

    Cao

    M ho

    ngun

    MSC

    FAC

    SC

    SDC

    D Liu Pht

    Pilot

    Hnh 1.c: S khi my pht thanh s theo tiu chun DRM

  • 13

    1.2.5 Pht thanh s chun DMB (Digital Multimedia Broadcasting)

    DMB l tiu chun do h thng pht thanh truyn hnh Hn Quc KBS gii

    thiu. Phng n ny c cc chuyn gia trong lnh vc truyn thng rt quan tm,

    c th ni y l bc t ph v cng ngh pht thanh trong lnh vc truyn thng i

    chng hin nay. Vi s ra i ca cng ngh mi c bit l cng ngh DMB, ranh

    gii gia pht thanh truyn hnh truyn thng v pht truyn thng a phng tin s

    b xo m.

    Cng ngh DMB thc cht l s pht trin mi ca phng thc pht thanh qua

    di ng vi vic cung cp hnh nh cht lng cao, m thanh s v cc d liu ht sc

    a dng km theo. DMB l s cht lc cc im mnh ca h thng pht thanh s

    EUREKA 147 v hon ton tng thch vi h thng DAB ca Chu u. Di y l

    bng thng k cht lng v cng ngh ca DMB cho tng loi tn hiu:

    Loi T.

    hiu

    Cht lng Cng ngh

    Audio Stereo cht lng gn CD (BER 10-4) MUSICAM (MPEG-1, 2 Layer 2

    Video

    (DMB)

    Video Mn hnh 7 QVGA

    (320x240@30 hnh /giy)

    MPEG- 4 AVC

    Audio Stereo cht lng FM MPEG- 4 BSAC

    D

    liu

    Nhiu ng dng khc MPEG- 4 BIFS

    Mux Audio/Video/Data MPEG- 4 SL, TS

    Knh

    thu

    Di ng, th ( BER 10-8) RS (204, 188) Conv..Byte

    Interleave

    D liu EPG, bn tin, thi tit, chng khon,

    bn tin giao thng

    PAD, NPAD, TDC, MOT, BWS,

    Slice show

    DMB c thit k cung cp dch v a phng tin nhm n i tng

    khch hng di ng. Vi h thng DMB, khch hng c th thu c cc chng

    trnh truyn hnh, pht thanh v cc dch v d liu khc khi di chuyn vi tc cao

    nh trn t, tu ho, xe inDo c pht trin t h thng pht thanh s E147

  • 14

    nn vic thit lp h thng DRM tng i n gin, ch cn b xung thm thit b m

    ho video v h thng thit b pht thanh s E147 hin c.

    T chc TU Media v SK Telecom pht DMB v tinh (DMB-S) vo ngy 1

    thng 9 nm 2004 trong khi chnh ph d nh pht DMB mt t ( DMB-T) vo cui

    nm 2004 hoc u nm 2005. DMB-S l dch v da trn c s thu bao ph sng

    ton quc, trong khi DMB l dch v min ph. Mi giy php DMB-S cho php cung

    cp 11 dch v hnh nh, 25 dch v m thanh v 3 dch v d liu vi d n l

    500.000 thu bao trong nm th nht v tip tc ti 8 triu thu bao trong vng 5 nm

    ti. Cc cng ty Pers Tsl, FreeSat, Samsung v TBK Electronic pht trin cc my

    thu, Module DAB v DRM.

    Vi s pht trin nhanh chng ca in thoi di ng v my tnh c nhn, ngi

    ta hy vng rng pht thanh s vi cng ngh DMB s c iu kin pht trin nhanh

    chng.

    1.3. H thng AM/FM vi IN- BAND/ON- CHANNEL (IBOC).

    Do thiu ht v bng thng, khng th b tr tn s mi cho dch v DSB nh

    Chu u (Chun EUREKA 147). Hoa K a ra h thng IBOC, nhm xy dng h

    thng pht thanh DSB mt t dng ph tn ca pht thanh AM v FM analog. H

    thng IBOC tng thch vi tn hiu analog ang s dng IBOC cho php truyn ng

    thi c m thanh analog, digital v d liu trn ph tn c ca analog. Khi c s

    giao thoa khng mong mun gia cc tn hiu analog v tn hiu digital, cn loi tr

    vn ny.

    H thng my pht

    DAB (E147)

    H thng my pht

    DAB (E147)

    TS

    Mux

    M ho

    Video Video

    M ho

    Video

    Audio

    Data

    RS

    Encoder

    Conv.

    Interleaver

    Knh pht thanh (MUSICAM)

    Knh d liu

    Audio

    Data

    Hnh 1.d: S khi h thng DMB (E147)

    RF

  • 15

    Quy nh mi nht ca IBOC, p dng chun nn MPEG- 2AAC.

    - i vi bng FM:

    + IBOC cho php trn cng mt tn s pht ng thi chng trnh Audio

    digital v Audio analog.

    + Tc m m thanh 96kbps hoc 128 kbps.

    + K thut iu ch OFDM.

    + Tc truyn d liu > 64 Kbps trong :

    Vi d liu lin quan n chng trnh (PAD) l 8 kbps :

    D liu ph: B gii hn bi qu trnh m ho Audio l t 2 n 32 kbps.

    D liu chun a vo l 64 Kbps (D liu c phn b).

    - i vi bng AM:

    + Bng tn vi di thng ca RF 30KHz.

    + Tc m Audio 48-32-16 Kbps.

    H thng IBOC tri qua hai giai on pht trin c bn.

    1. Thi k 1994 1996: Giai on pht trin u tin. Thi k ny h thng a

    ra 4 vn v thng s ( 3 cho FM, 1 cho AM) l:

    + V FM:

    AT & T/LUCENT/AMATI

    USA DR FM-1

    USA DR FM- 2

    + V AM: 1st GENERATION a ra phn b li tn s cho pht DAB.

    Tuy nhin c 4 vn trn u khng thch hp vi pht thanh DAB. iu ny

    c khc phc trong giai on 2.

    2. T nm 1997 n nay, trn c s k tha nhng thnh tu m giai on 1 t

    c, IBOC pht trin cc k thut mi, c bit l vic p dng chun nn MPEG

    2AAC. IBOC a ra khuyn ngh v c Digital Radio Express chp thun

    th nghim. Vo thng 1/1998, t chc USA Digital Radio ( USADR) ng cho

    pht trin IBOC nhng theo yu cu ring ca mnh. Giai on ny c tn l Next

    generation IBOC.

    Vn ca IBOC phi gii quyt l giao thoa gia cc thnh phn vi tn hiu

    Radio, vn ny c gii quyt EUREKA 147.

  • 16

    Khi gii quyt vn giao thoa tn hiu, ph tn s 18Khz (20Khz) i vi AM

    v 200Khz i vi FM ca pht thanh tng t hin nay l khng thch hp. Tuy nhin

    h thng Next generation IBOC s dng th thut x l theo thi gian Time

    diversity t c tnh thch hp vi ph tn quy nh ca Analog. iu ny

    tng kh nng khc phc s tc ng qua li gia cc thnh phn tn hiu v s tc

    nghn khi truyn tn hiu trong mt khong thi gian ngn t 1-5s. USADR s dng

    Time diversity cho chn m sa sai nhm loi tr kh nng giao thoa ca tn hiu

    Audio.

    Mt khc khi pht ng thi c analog v digital s c s h tr ging nh

    Time diversity l: nu chng trnh digital c li th my thu c th ly tn hiu

    m thanh ca chng trnh analog chn vo do s khng xy ra mt tn hiu.

    Hin ti IBOC ang c u th bng tn FM.

    1.4 BST - OFDM ISDB (Japan).

    Tiu chun ny c khuyn ngh bi NHK (Japan) nhm ng dng cho pht

    cc tn hiu hnh nh, m thanh v truyn d liu di rng qua v tinh, pht trn mt

    t v qua cp. Cc c im c bn ca tiu chun ny nh sau:

    - i vi pht sng trn mt t, ISDB ch trng phn b di tn s thnh cc

    ph vi Segment c di thng 432 KHz.

    - p dng iu ch OFDM nn cho php xy dng mng ph sng dng mt

    tn s.

    phi hp hot ng gia pht thanh, truyn hnh s v mng vin thng,

    Nht a ra giao din trao i d liu theo chun MPEG - 2 dn knh tn hiu,

    c bit s dng iu ch OFDM vi kiu iu ch s QPSK, DQPSK, 16 QAM v

    64QAM.

    Tn hiu truyn dn c t chc vo mt s nhm trong khi OFDM (Gi l

    Segment c di thng 432 KHz). Cc tn hiu ng b v cc thng s truyn dn

    nh dng iu ch v xc nh li c th ch ra tng segment cho mi nhm segment

    OFDM, v vy n c th t ti 4 mc phn cp (Layer) khc nhau cho vic thit k

    trong knh.

    H thng ny vi cc chc nng c gii thiu nhm m bo cc dch v

    pht thanh, truyn hnh linh hot th hin nh sau:

  • 17

    * C th pht truyn hnh c phn gii cao.

    * Cung cp cc dch v a phng tin v cc dch v lin kt.

    * C th s dng thit b thu di ng vi cht lng m thanh, hnh nh v d

    liu cao.

    * Nh cc Layers m vic truyn dn cc tn hiu c th thc hin ng thi

    trn 1 knh phc v cho cc thit b thu di ng v c nh.

    H thng c khuyn ngh ny a ra gii thng chun l 5,6 Mhz v thm

    mt vng 432Khz, nn tng cng l 6 Mhz. Tuy nhin, n c th ko di ti 7 n 8

    Mhz m khng gp bt k kh khn g v khi ch vic thm cc segment.

    Trong hnh 1.e gii thiu 3 dng truyn v thu tn hiu nh sau:

    1. Cc my thu nh di ng vi b gii m OFDM 5,6 MHz v mn hnh hin

    th nh SDTV.

    2. My thu tch hp vi b gii iu ch OFDM 5,6 MHz dnh cho HDTV, c

    th thu tt c cc dch v.

    3. My thu xch tay hoc b ti vi b gii m OFDM 432 KHz dng cho cc

    dch v m thanh v d liu.

    1.5 H thng Worldspace ( ITU R digital system D).

    5,6Mhz

    My thu a h

    HDTV SDTV for mobile Stereo SDTV for mobile Stereo

    .. .. ..

    5,6Mhz

    My thu di ng

    432Khz

    My thu thanh xch tay

    Segment

    Interleaving Interleaving Interleaving

    Hnh 1.e: Cc dng truyn v thu tn hiu ca BST

  • 18

    Worldspace s dng h thng 3 v tinh a tnh AFRISTAR (21E), ASIASTAR

    (105E), MERICASTAR (95W) ph sng 3 vng rng ln Chu Phi, Chu v Chu

    M :

    + Mi v tinh c 3 bp hng (Becam) ring.

    + Mi Becam ph sng c 14 n 28 triu km2.

    + Mi Becam c hai b pht p (Transponder) : 1 s dng, 1 iu ch

    vi lung d liu theo kiu QPSK.

    + Mi sng mang truyn i 96 knh (tc 16 Kbps mt knh) s dng thut

    ton nn MPEG - Layer 3. Tu thuc yu cu c th v cht lng ca m thanh cc

    knh ny c th tng hp t tc 128Kbps.

    + Vic x l d liu 96 knh c s thnh lung d liu bit kiu TDM c th

    c thc hin trm mt t hoc trn v tinh.

    Vic truyn tn hiu ln v tinh ca nh cung cp chng trnh thng qua trm

    up-link. Tu thuc vo khong cch ti v tinh, ngi ta s xc nh cng sut pht c

    th. sp xp cc chng trnh khc nhau, trm up-link s dng vic phn chia theo

    tn s FDMA (cc chng trnh c pht i trn cc tn s khc nhau). Trn v tinh

    c cc b phn x l tn hiu thu pht cc chng trnh tr li mt t vi phng

    thc phn chia theo thi gian TDMA.

    Mt s c im c bn ca Woldspace:

    - Tiu chun ny s dng chun nn MPEG-2.5 Layer3.

    - S dng iu ch tn hiu DQPSK (Differentia Quadrature Phase Shift

    Keying).

    - Tc truyn trong khong: 16Kbps ca knh (c bn) n 128 Kbps (ln

    nht). m bo cht lng m thanh khc nhau (tt hn AM, FM mono, gn nh CD).

    - Kh nng truyn ln nht ca mi sng mang l 1.5Mbps.

    - Vic dn knh c th thc hin mt t hoc trn v tinh nh cc Hub. Mi

    Beam c mt Hub.

    - Uplink tn hiu phn b theo tn s FDMA.

    - Downlink tn hiu theo thi gian TDMA.

    - Di tn s cho uplink l bng X (7025 n 7075 MHz).

  • 19

    - Di tn quy nh cho downlink l bng L vi ph tn 40MHz t 1452 ti

    1492 MHz.

    - Gc ngng uplink nh nht khong 100.

    - Gc ngng downlink tnh theo ng knh ca mi bp hng l 60.

    1.6 Digital AM (SW and MW Replcement)

    Hin ti c hai nhm t chc xem xt tin ti thit lp tiu chun duy nht cho

    digital AM l:

    - Pht thanh digital bng hp NADIB (Narow Band Digital Broadcasting) ca

    Chu u.

    - DRM (Digital Radio Modiale) l t chc do nhiu nh pht thanh v hng sn

    xut thnh lp.

    Thc hin tng chuyn t pht thanh analog sang digital, hin nay c 4 t

    chc a khuyn ngh xem xt cng nhn lm tiu chun chung:

    - SKYWAVE2000 ca Thomcast.

    - T2MTELEFUNKEN- Multicast.

    - JPL/VOA- (ITU- R System B development).

    - IBOC.

    Trong IBOC mi a tiu chun nhng cha c xem xt. Hin nay hng

    pht trin nhm a ra tiu chun chung l ca 3 t chc cn li.

    SKYWAVE2000 v T2M c xt n giai on chuyn giao gia pht thanh

    analog sang digital th hin ch l gi nguyn ph tn giao cho pht AM, nhng

    thu hp di tn tn hiu analog ci thm tn hiu s. Lm nh vy tn hiu pht i s

    gm c tn hiu analog v digital.

    Tuy nhin cch x l tn hiu ca hai h thng rt khc nhau. SKYWAVE2000

    tn hiu digital iu bin vi nhiu sng mang, thc hin iu ch song song, cn gii

    php ca T2M l dng mt sng mang ph iu ch tn hiu digital sau mi a

    chn vo ph analog, n thc hin iu ch mt sng mang digital s dng APSK.

    T thy rng SKYWAVE2000 pht trin ph hp vi phng thc pht

    analog SSB. T2M c th cho php pht analog AM cng vi mt hoc hai knh digital

    c cng ni dung hoc mt s chng trnh digital c ni dung khc, hoc tng hp

    hai knh thnh mt chng trnh digital cht lng cao.

  • 20

    H thng JPL/VOA (ITU-R digital system B) cho bng AM

  • 21

    Hnh 1.f miu t ph tn tn hiu ca Skywave2000 ch pht ng thi

    analog v digital.

    2. Tiu chun ca T2M Telefunken.

    - Cho php pht ng thi hai chng trnh Analog v Digital.

    - C th cho php lm vic theo cc ch :

    + Pht analog + 2 knh digital.

    + Pht analog + 1 knh digital bin thp.

    + Pht analog + 1 knh digital bin trn.

    + Pht thanh hon ton digital.

    - Tiu chun m ho m thanh MPEG - 2 Layer3.

    - Cho php s dng my thu hin c.

    - Kh nng truyn d liu: 1000bps.

    - Khi pht hon ton digital t gii thng l 6Khz i vi Mono v 2X4Khz i

    vi STEREO.

    - iu ch ni tip.

    - Ph tn hiu ca T2M theo cc ch pht khc nhau nh sau:

    4Kbps

    8Kbps

    208bps

    Tn hiu tng t

    Tn hiu s ho

    3.5Khz 3 Khz 1.5 Khz

    4.5Khz

    Khz 10 10 10 10 10 5

    5

    Digital Analog

    Hnh 1.f: Ph tn tn hiu ca Skywave2000 ch pht ng thi analog v digital

    Hnh 1.g: Ph tn hiu ca T2M theo cc ch pht khc nhau

  • 22

    3. Tiu chun JBL/VOA ca Hoa k.

    - Ch cho php pht hon ton digital.

    - Phn b di thng 10KHz cho pht digital trn cc bng sng ngn.

    - t cht lng m thanh vi ph tn 10KHz, tnh n vic hiu chnh mc

    giao thoa.

    - Tng s thng tin (m thanh v d liu) c th truyn 32Kbps.

    - Phng thc x l tn hiu tng t T2M.