CHUYÊN ĐỀ: CO2 ,SO2TÁC DỤNG VỚI DUNG DỊCH KIỀM

DẠNG 1: Biết .Xác định lượngMột số lưu ý khi giải bài tập.Phương trình ion thu gọn chung lần lượt xảy ra các phản ứng khi sục CO2 vào dd kiềm

CO2 + 2OH

CO32- + H2O

Khi sục tiếp CO2 ta có phản ứng sau: CO3

2- + CO2 + H2O 2 HCO3-

Tuy nhiên trong các bài tập tính toán ta có thể viết đồng thời xảy ra hai phản ứng sau:

CO2 + 1. OH

HCO3- (1)

CO2 + 2OH

CO32- + H2O (2)

Đăt

Như vậy:Trường hợp 1 : Nếu T 1 chỉ tạo ra muối axit (HCO3

-)Trường hợp 2 : Nếu 1 < T < 2 tạo ra 2 muối Trường hợp 3 : Nếu T 2 chỉ tạo ra muối trung tính (CO3

2-)Chú ý : Nếu bazơ dư chỉ thu được muối trung hoà.Nếu CO2 dư chỉ có muối axit.Nếu xảy ra cả hai phương trình thì phản ứng vừa hết. - Khối lương chung các muối :

mCác muối = m

cation + manion

trong đ : mCation = mKim loại , mAnion = mGc axit

Câu 1. Hấp thụ hoàn toàn 2,24 lít CO2 (đktc) vào dung dịch nước vôi trong có chứa 0,075 mol Ca(OH)2. Sản phẩm thu được sau phản ứng gồm:A. Chỉ có CaCO3 B. Chỉ có Ca(HCO3)2

C. CaCO3 và Ca(HCO3)2 D. Ca(HCO3)2 và CO2

Câu 2. Hấp thu hết CO2 vào dung dịch NaOH được dung dịch A. Biết rằng:Cho từ từ dung dịch HCl vào dung dịch A thì phải mất 50ml dd HCl 1M mới thấy bắt đầu có khí thoát ra. Mặt khác cho dd Ba(OH)2 dư vào dung dịch A được 7,88 gam kết tủa. Dung dịch A chứa? A. Na2CO3 B. NaHCO3 C. NaOH và Na2CO3 D. NaHCO3, Na2CO3

Câu 5. Hấp thụ toàn bộ 0,896 lít CO2 vào 3 lít dd Ca(OH)2 0,01M được? A. 1g kết tủa B. 2g kết tủa C. 3g kết tủa D. 4g kết tủaCâu 6. Hấp thụ 0,224lít CO2 (đktc) vào 2 lít Ca(OH)2 0,01M ta thu được m gam kết tủa. Gía trị của m là?A. 1g B. 1,5g C. 2g D. 2,5gCâu 7. (Đại học khối B-2007). Nung 13,4 gam 2 muối cacbonat của 2 kim loại hóa trị II, được 6,8 gam rắn và khí X. khí X sinh ra cho hấp thụ vào 75 ml dung dịch NaOH 1M, khối lượng muối khan sau phản ứng là?A. 5,8gam B. 6,5gam C. 4,2gam D. 6,3gamCâu 8. Thổi CO2 vào dd chứa 0,02mol Ba(OH)2. Giá trị khối lượng kết tủa biến thiên trong khoảng nào khi CO2 biến thiên trong khoảng từ 0,005 mol đến 0,024 mol?A. 0 gam đến 3,94g B. 0,985 gam đến 3,94g C. 0 gam đến 0,985g D. 0,985 gam đến 3,152gCâu 9. Sục 2,24 lít (đktc) CO2 vào 100ml hỗn hợp dung dịch gồm KOH 1M và Ba(OH)2 0,75M. Sau khi khí bị hấp thụ hoàn toàn thấy tạo m g kết tủa. Tính mA. 19,7g B. 14,775g C. 23,64g D. 16,745g Câu 10. Sục 4,48 lít (đktc) CO2 vào 100ml hỗn hợp dung dịch gồm KOH 1M và Ba(OH)2 0,75M. Sau khi khí bị hấp thụ hoàn toàn thấy tạo m g kết tủa. Tính mA. 23,64g B. 14,775g C. 9,85g D. 16,745g

1

Câu 11. Hấp thụ 3,36 lít CO2 (đktc) vào 0,5 lít hỗn hợp gồm NaOH 0,2M và KOH 0,2M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được khối lượng muối khan là :A. 9,5gam B. 13,5g C. 12,6g D. 18,3gCâu 12. Cho 6,72 lit khí CO2 (đktc) vào 380 ml dd NaOH 1M, thu được dd A. Cho 100 ml dd Ba(OH)2 1M vào dd A được m gam kết tủa. Gía trị m bằng:A. 19,7g B. 15,76g C. 59,1g D.55,16gCâu 13. Hấp thụ hết 0,672 lít CO2(đktc) vào bình chứa 2 lít dung dịch Ca(OH)2 0,01M. Thêm tiếp 0,4gam NaOH vào bình này. Khối lượng kết tủa thu được sau phản ứng là?A. 1,5g B. 2g C. 2,5g D. 3gCâu 14. Cho 0,012 mol CO2 hấp thụ bởi 200 ml NaOH 0,1M và Ca(OH)2 0,01M.Khối lượng muối được là?A. 1,26gam B. 2gam C. 3,06gam D. 4,96gamCâu 15. Hấp thụ 4,48 lít CO2 (đktc) vào 0,5 lít NaOH 0,4M và KOH 0,2M. Sau phản ứng đợc dd X. Lấy 1/2 X tác dụng với Ba(OH)2 d, tạo m gam kết tủa. m và tổng khối lượng muối khan sau cô cạn X lần lượt là:A. 19,7g và 20,6g B. 19,7gvà 13,6g C. 39,4g và 20,6g D. 1,97g và 2,06g Câu 16. Hấp thụ toàn bộ 0,3 mol CO2 vào dung dịch chứa 0,25 mol Ca(OH)2 khối lượng dung dịch sau phản ứng tăng hay giảm bao nhiêu gam? A. Tăng 13,2gam B. Tăng 20gam C. Giảm 16,8gam D Giảm 6,8gam Câu 17. Cho 0,14 mol CO2 hấp thụ hết vào dung dịch chứa 0,11 mol Ca(OH)2 .Ta nhận thấy khối lượng CaCO3 tạo ra lớn hơn khối lượng CO2 đã dùng nên khối lượng dung dịch còn lại giảm bao nhiêu?A. 1,84 gam B. 3,68 gam C. 2,44 gam D. 0,92 gamCâu 18. Cho 0,14 mol CO2 hấp thụ hết vào dung dịch chứa 0,08mol Ca(OH)2. Ta nhận thấy khối lượng CaCO3 tạo ra nhỏ hơn khối lượng CO2 đã dùng nên khối lượng dung dịch còn lại tăng là bao nhiêu?A. 2,08 gam B. 1,04 gam C. 4,16 gam D. 6,48 gamCâu 19. Cho 56ml khí CO2 hấp thụ hết vào 100ml dung dịch chứa NaOH 0,02M và Ba(OH)2 0,02M. Khối lượng kết tủa thu được là::A. 0,0432g B. 0,4925g C. 0,2145g D. 0,394gCâu 20. Dẫn V lít khí CO2 ( ở đktc) qua 500 ml dung dịch Ca(OH)2 nồng x M , sau phản ứng thu được 3 gam kết tủa và dung dịch A. Đun nóng dung dịch A thu được thêm 2 gam kết tủa nữa. Giá trị của V và x là:A. 1,568 lit và 0,1 M B. 22,4 lít và 0,05 M C. 0,1792 lít và 0,1 M D. 1,12 lít và 0,2 MCâu 21. Dung dịch A chứa NaOH 1M và Ca(OH)2 0,25M. Sục 2,24 lít (đktc) khí CO2 vào 100 ml dung dịch A ta thu được một kết tủa có khối lượng : A. 10 g. B. 5 g. C. 2,5 g. D. 15 g.Câu 22. Hấp thụ 4,48 lít (đktc) khí CO2 vào 0,5 lít dung dịch NaOH 0,4M và KOH 0,2M thì thu được dung dịch X. Cho X tác dụng với 0,5 lít dung dịch Y gồm BaCl2 0,3M và Ba(OH)2 0,025M. Kết tủa thu được làA. 19,700 gam. B. 39,400 gam. C. 24,625gam. D. 32,013gamCâu 8: (Đại học khối B-2011). Hấp thụ hoàn toàn 2,24 lít CO2 (đktc) vào 100 ml dung dịch gồm K2CO3 0,2M và KOH x mol/lít, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch Y. Cho toàn bộ Y tác dụng với dung dịch BaCl2 (dư), thu được 11,82 gam kết tủa. Giá trị của x là:A. 1,4. B. 1,2. C. 1,6. D. 1,0.

DẠNG 2: Biết .Xác định lượngMột số lưu ý khi giải bài tập.

Khi có kết tủa tức là có CO2

3 như vậy ta phải xét hai trường hợp sau:Trường hợp 1: chỉ xảy ra phương trình sau:

CO2 + 2OH

CO32- + H2O

Trường hợp này thì nên nếu ta xét trường hợp hai

Trường hợp 2: Cả hai phương trình:

CO2 + 1. OH

HCO3- (1)

CO2 + 2.OH

CO32- + H2O (2)

Ta có ngay:

2

Câu 1. Dẫn 5,6 lít CO2 (đktc) vào bình chứa 200ml dung dịch NaOH nồng độ a M; dung dịch thu được có khả năng tác dụng tối đa với100 ml dung dịch KOH 1M. Giá trị của a là?A. 0,75 B. 1,5 C. 2 D. 2,5Câu 2. (Đại học khối A năm 2007). Hấp thụ hoàn toàn 2,688 lít CO2 (đktc) vào 2,5 lít dung dịch Ba(OH)2 nồng độ a mol/l, thu được 15,76 gam kết tủa. Gía trị của a là? A. 0,032 B. 0,048 C. 0,06 D. 0,04Câu 3.(B-2011).Hấp thụ hoàn toàn 2,24 lít khí CO2 đo ở đktc vào 100ml dung dịch gồm K2CO3 0,2 Mvà KOH xM .sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được Y.Cho toàn bộ Y tác dụng với dung dịch BaCl2 dư thu được 11,82 gam kết tủa.x là:A.1,6 B.1,2. C.1. D.1,4Câu 4.Sục hết 1,568 lít khí CO2 (đktc) vào 500 ml dung dịch NaOH 0,16M. Sau thí nghiệm được dung dịch A. Rót 250 ml dung dịch B gồm BaCl2 0,16M và Ba(OH)2 xM vào dung dịch A được 3,94 gam kết tủa và dung dịch C. Nồng độ xM của Ba(OH)2 bằngA. 0,02M. B. 0,025M. C. 0,03M. D. 0,015M.Câu 5.Cho 2,24 lít CO2 vào 20 lít dung dịchCa(OH)2 , thu được 6 gam kết tủa .Nồng độ của dung dịch Ca(OH)2 đã dùng là A. 0,003M B. 0,0035M C. 0,004M D. 0,003M hoặc 0,004MCâu 6. Cho 13,44 lít khí CO2 (ở đktc) hấp thụ hết bởi 2,5 lít dung dịch KOH. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 20,0 gam KHCO3. Tính nồng độ mol/l của dung dịch KOH?

A. 0,40M B. 0,65M C. 0,45M D. 0,55M Câu 28: (ĐHB-2012): Sục 4,48 lít khí CO2 (đktc) vào 1 lít dung dịch hỗn hợp Ba(OH)2 0,12M và NaOH 0,06M.Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là:A. 19,70. B. 23,64. C. 7,88. D. 13,79.

DẠNG 3: Biết , .Tính Ví Dụ: Cho x mol CO2 tác dụng với a mol OH- tạo thành b mol kết tủa ( b mol muối trung hòa). Tìm giá trị x biết a,b.Giải: Với bài toán này thì chúng ta chú ý đến giá trị a, b.- Nếu a=2b thì bài toán rất đơn giản x= b- Nếu a> 2b thì bài toán có thể có 2 đáp số vì xảy ra 2 trường hợp+ Trường hợp 1: OH- dư, tức là chỉ xảy ra phản ứng (2) Vậy x= b+ Trường hợp 2; Xảy cả 2 phản ứng (1),(2): Vậy x= a-b

Câu 1. Cho CO2 hấp thụ vào 3 lít dd Ca(OH)2 0,01M được kết tủa và khối lượng dung dịch tăng 2,46g. Cho Ba(OH)2 vào lại thấy có kết tủa nữa. Tổng khối lượng kết tủa 2 lần là 6,94g. Tính thể tích khí đã dùng.A. 0,3g và 0,44g B. 3g và 4,4g C. 0,3g và 44g D. 30g và 44gCâu 2. Cho CO2 hấp thụ vào vào 150ml Ba(OH)2 1M thấy có kết tủa và khối lượng dung dịch giảm 4,6g.Thêm Ba(OH)2 dư vào có 19,7g kết tủa nữa. . Tính thể tích khí đã dùngCâu 3. Cho CO2 được hấp thụ vào dd Ca(OH)2 ,được 550 gam kết tủa và dd X. Đun X thu thêm 100 gam kết tủa. m là?Câu 4. V lít khí CO2 (đktc) vào 1,5 lít Ba(OH)2 0,1M được 19,7 gam kết tủa. Gía trị lớn nhất của V là?A. 1,12 B. 2,24 C. 4,48 D. 6,72Câu 5. Dẫn 8,96 lit CO2 (đktc) vào V lit dd Ca(OH)2 1M, thu được 40g kết tủa.Gía trị V là: A.0,2 đến 0,38 B. 0,4 C. < 0,4 D. >= 0,4Câu 6. Thổi V ml (đktc) CO2 vào 300 ml dd Ca(OH)2 0,02M, thu được 0,2g kết tủa.Gía trị V là: A. 44.8 hoặc 89,6 B.44,8 hoặc 224 C. 224 D. 44,8Câu 7. Thổi V lit (đktc) CO2 vào 100 ml dd Ca(OH)2 1M, thu được 6g kết tủa. Lọc bỏ kết tủa lấy dd đun nóng lại có kết tủa nữa. Gía trị V là:A.3,136 B. 1,344 C. 1,344 hoặc 3,136 D. 3,36 hoặc 1,12 Câu 8. Dẫn V lít CO2 (đkc) vào 300ml dd Ca(OH)2 0,5 M. Sau phản ứng được 10g kết tủa. V bằng: A. 2,24 lít B. 3,36 lít C. 4,48 lít D. Cả A, C đều đúng

3

Câu 9. Hấp thụ toàn bộ x mol CO2 vào dung dịch chứa 0,03 mol Ca(OH)2 được 2 gam kết tủa. gía trị x? A. 0,02mol và 0,04 mol B. 0,02mol và 0,05 mol C. 0,01mol và 0,03 mol D. 0,03mol và 0,04 molCâu 10. Tỉ khối hơi của X gồm CO2 và SO2 so với N2 bằng 2.Cho 0,112 lít (đktc) X qua 500ml dd Ba(OH)2

.Sau thí nghiệm phải dùng 25ml HCl 0,2M để trung hòa Ba(OH)2 thừa. % mol mỗi khí trong hỗn hợp X là?A. 50 và 50 B. 40 và 60 C. 30 và 70 D. 20 và 80Câu 11. Cho 5,6 lít hỗn hợp X gồm N2 và CO2 (đktc) đi chậm qua 5 lít dung dịch Ca(OH)2 0,02M để phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 5 gam kết tủa. Tính tỉ khối hơi của hỗn hợp X so với H2.A. 18,8 B. 1,88 C. 37,6 D. 21Câu 12. Hấp thụ hết V lít CO2 (đktc) vào 300 ml dung dịch NaOH x mol/l được 10,6 gam Na2CO3 và 8,4 gam NaHCO3. Gía trị V, x lần lượt là? A. 4,48lít và 1M B. 4,48lít và 1,5M C. 6,72 lít và 1M D. 5,6 lít và 2MCâu 13. Sục CO2 vào 200 ml hỗn hợp dung dịch gồm KOH 1M và Ba(OH)2 0,75M. Sau khi khí bị hấp thụ hoàn toàn thấy tạo 23,6 g kết tủa. Tính VCO2 đã dùng ở đktcA. 8,512 lít B. 2,688 lít C. 2,24 lít D. Cả A và B đúngCâu 14. Nung nóng m gam MgCO3 đến khi khối lượng không đổi thì thu được V lít khí CO2 ( ở đktc). Hấp thụ hoàn toàn V lít CO2 vào 400 ml dung dịch Ca(OH)2 0,1 M thì thu được 2,5 gam kết tủa và dung dịch X. Cho dung dịch NaOH dư vào X thì thu được a gam kết tủa. Giá trị của V và a là:A. 1,232 lít và 1,5 gam B. 1,008 lít và 1,8 gam C. 1,12 lít và 1,2 gam D. 1,24 lít và 1,35 gamCâu 15. Cho m gam FeCO3 tác dụng với dung dịch HNO3 đặc nóng (dư) thu được hỗn hợp khí X. Hấp thụ hoàn toàn X vào dung dịch Ca(OH)2 0,05 M dư thì thấy có V lít dung dịch Ca(OH)2 phản ứng và thu được 2 gam kết tủa. Giá trị m và V là:A. 3,2 gam và 0,5 lít B. 2,32 gam và 0,6 lít C. 2,22 gam và 0,5 lít D. 2,23 gam và 0,3 lítCâu 16. Dẫn V lít khí CO2 qua dung dịch chứa 0,22 mol Ca(OH)2 thấy khối lượng dung dịch giảm11,2gam.TínhV. A. 4,48 lít B. 5,376 lít C. 2,24 lít D. Cả A và B đúng

CÁC BÀI TẬP KHÁC CỦA SO2.

Câu 1. Đốt cháy hoàn toàn 0,9 gam FeS2 trong O2 dư. Hấp thụ toàn bộ khí thu được vào 100 ml dung dịch gồm NaOH 0,1 M và Ba(OH)2 0,05 M thì thu được bao nhiêu gam kết tủa?A. 1,080 gam B. 2,005 gam C. 1,6275 gam D. 1,085 gamCâu 2. Đốt cháy m gam FeS trong khí O2 dư thu được khí X. Hấp thụ hoàn toàn khí X vào 200 ml dung dịch gồm NaOH 0,1 M và Ba(OH)2 0,1 M. Sau phản ứng thu được dung dịch Y và 4,34 gam kết tủa.Khi cho dung dịch NaOH vào dung dịch X thì lại thấy có kết tủa Giá trị của m là:A. 2,53 gam B. 3,52 gam C.3,25 gam D. 1,76 gamCâu 3. Đốt cháy hoàn toàn 8,8 gam FeS và 12 gam FeS2 thu được khí. Cho khí này sục vào V ml dung dịch NaOH 25% (d=1,28 g/ml) được muối trung hòa. Giá trị tối thiểu của V là:A. 50 ml. B. 75 ml. C. 100 ml. D. 120 ml.Câu 4. Cho V lít khí SO2 ( ở đktc) vào 700 ml Ca(OH)2 0,1 M sau phản ứng thu được 5 gam kết tủa. Giá trị của V là:A. 2,24 lít hoặc 1,12 lít B. 1,68 lít hoặc 2,016 lít C. 2,016 lít hoặc 1,12 lít D. 3,36 lít Câu 5. Hấp thụ 3,36 lít SO2 (đktc) vào 0,5 lít hỗn hợp gồm NaOH 0,2M và KOH 0,2M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu đợc khối lượng muối khan là: A. 9,5gam B. 13,5g C. 12,6g D. 18,3 gCâu 6. Tỉ khối hơi của X gồm CO2 và SO2 so với N2 bằng 2.Cho 0,112 lít (đktc) X qua 500ml dd Ba(OH)2. Sau thí nghiệm phải dùng 25ml HCl 0,2M để trung hòa Ba(OH)2 thừa. % mol mỗi khí trong hỗn hợp X là?A. 50 và 50 B. 40 và 60 C. 30 và 70 D. 20 và 80Câu 7. Cho 0,336 lit SO2 (đkc) pứ với 200ml dung dịch NaOH; thu được 1,67 g muối. Nồng độ dung dịch NaOH đem phản ứng là:

A. 0,15 M B. 0,2 C. 0,01M D. 0,1 MCâu 8. Hấp thụ SO2 vào dung dịch NaOH thu được dung dịch X. Dung dịch X vừa có khả năng tác dụng với dung dịch NaOH có khả năng tác dụng với dung dịch BaCl2. Vậy X chứa:

4

A. NaHSO3 , Na2SO3 B. Na2SO3 , NaOH C. NaHSO3 , SO2 D. Na2SO3

Câu 9. Hấp thụ hoàn toàn V lít SO2 (đktc) vào 0,2 lít hỗn hợp gồm NaOH 01M và KOH 1M,Ba(OH)2 1M . Sau phản ứng hoàn toàn thu đượ 43,4 gan kết tủa.Gía trị của V là:A.4,48l B.13,44l C,4,48l hoặc13,44l D,4,48l V 13,44l

5