Cilt sanatı

8/20/2019 Cilt sanatı

1/17

GELENEKSEL TÜRKEL SANATLARI

“CİLT SANATI”


2/17

CİLT NEDİR?

Bir dergi veya kitabın yaprakları ve sırası

bozulmadan bir arada tutabilmek için yapılankoruyucu kapağa “cilt “ denilmektedir.

Cilt “deri” anlamına gelmektedir.

Cilt ustalarınamücellit vemücellide denilmektedir.

CİLT SANATI

2


3/17

Klasik Türk Cildinin Kısımları

CİLT SANATI

3


4/17

Klasik Bir Türk Cildinin Özellikleri

Kapaklar kitap boyunda olup kenarlarındandışarı taşmaz.

Şiraze el ile örülür.

Sırt düzdür ve yazı bulunmaz.

Kitap kabında teyzinat her iki kapakta olup,sertap ve mıklep üzerindedir.

Klasik usulde ezme altın kullanılır. Zer mühreile parlatılır.

CİLT SANATI

4


5/17

Klasik Türk Cildinin Yapılışı

Kitabın sayfaları numaralandırılır, kuru ve ıslaktemizliği yapılır.

Sayfaların restorasyonu yapılır ve formalar dikişehazırlanır.

Hazırlanan formaların sırt dikişi mumlanmış ipekip(ibrişim) veya pamuk ipliği ile yapılır.

Dikişten sonra cenderede kitabın sırtına ince bir bez (mermerşahi) yapıştırılır ve kurumaya bırakılır.

Formaların ortası saplamalarla tespit edilerek gizlikolon ve şiraze kolonu atılır.

CİLT SANATI

5


6/17

İbrişim ile şiraze örülür.

Kapak ölçüleri kâğıt üzerine alınır. Kitabın kalınlığına ve ebadına uygun seçilen mukavva üzerine ölçüler

aktarılır. Yapılacak cilt çeşidine göre mukavva üzerinde işlem yapılır (Şemse ciltse çivilerle oyulur). Tıraşlanmış deriile mukavvalar kaplanır.

Eğer kapak süslemesinde altın kullanılacaksa kapaklar

jelatinlenir. Elde ezilen altınlar kullanılarak kitap süslemesi

tamamlanır.

Kapaklar kitaba geçirilir ve verniklenir.

CİLT SANATI

6


7/17

Klasik Cilt Çeşitleri

Şemse Ciltler

Zilbahar Ciltler

Cihar köşe Ciltler

Murassa Ciltler

Lake Ciltler

CİLT SANATI

7


8/17

Cihar köşe cildi

Lake Cilt

CİLT SANATI

8


9/17

CİLT SANATI TARİHİ

Kâğıdın icadından önce parşömen ve papirüsüzerine yazılan yazılar rulo şeklinde, tahtadan

yapılmış kutularda saklanmaktadır. Daha sonraparşömenler katlanarak formalar haline

getirilmiş ve dikilerek ciltlenmiştir.

CİLT SANATI

9


10/17

Sanat niteliği taşıyan ilk ciltler 7- 9. yy’lardaMısır’ da Koptlar, Orta Asya’da Uygurlartarafından meydana getirilmiştir.

Hoço (Kara Hoço)’da bulunan Uygurlara ait

ciltlerin üzerinde para izleri ve bıçakla şekil verilmiş geometrik desenler vardır

Uygurların 9. yy larda Samerra’ya gelmesiyleciltçilik burada gelişip yaygınlaşmıştır.

CİLT SANATI

10


11/17

ANADOLU SELÇUKLULARI’NDACİLT SANATI

Anadolu Selçuklu ciltlerinin tezyinatında motiflerin zenginliğidikkati çekmektedir.

Ön ve arka kapak farklı süslenmiştir.

Daha çok geometrik süsleme tercih edilmiş, Rumi, Şemse,Geçme-Girift örgülü, yazılı ve bitkisel süslemeler dekullanılmıştır.

CİLT SANATI

11


12/17

OSMANLI’DA CİLT SANATI !"a#l$ %ö#e"i#i# ilk cilt ör#ekleri &atih S'lta#

(eh"et )a"a#$#a aittir*

%eri#i# de+işik re#kleri k'lla#$l"$ş şe"!e ,e

köşe-e#tleri# )e"i#i alt$#la ka.la#"$şt$r* /' dö#e"dederide# arkl$ lake ,e k'"aş ciltler de a.$l"$şt$r*

İlk ciltilik l#ca teşkilat$ II* /ae)id )a"a#$#da 14811512 k'r'l"'şt'r*

16*da cilt !a#at$ )ir,ee 'laş"$şt$r* /' dö#e"deşe"!eler ,al l'. -e)e"elerde e#ilikler a.$l"$şt$r*

('ra!!a cildi# ilk ör#e+i !a) !l'-'la ta!arla#"$şt$r

CİLT SANATI

12


13/17

III. Ahmet (1703–1730) zamanında yeniteknikler ortaya çıkmış, rugani tekniğinin engüzel örnekleri bu dönemde yapılmıştır.

Bu devrin sonunda klasik tarzdan uzaklaşılarak Avrupa tesirli Barok-Rokoko tarzında ciltler

yapılmıştır. 19.yy’da klasik tarzdan farklı olarak deri aplike,deri rölyef gibi çeşitli ciltler yapılmıştır. Barok verokoko tarzı ciltler fazlaca rağbet görmüştür.

CİLT SANATI

13


14/17

A#adl' Sel'kl' %ö#e"i

16* ald$) !al-ekşe"!eli )e#cirekli e!er

CİLT SANATI

14


15/17

18* !al-ek şe"!eli

)e#cirekli ö)-ek tar)$ e!er 19* -'ket şe"!eli)e#cirekli ,e köşe-e#tli e!er

CİLT SANATI

15


16/17

19* -'ket şe"!eli

)e#cirekli "kle.li e!er

k' ,iş#e re#:i )eri:"ş "adal# ,e -rdrl

CİLT SANATI

16


17/17

CİLT SANATI

17

Documents

Cilt sanatı