160

แผนการจดการเรยนรท 7 เวลาเรยน 2 คาบ

เรอง ระบบปฏบตการ

วตถประสงค 1. เพอใหนกเรยนมความรความเขาใจเกยวกบระบบปฏบตการคอมพวเตอร 2. เพอใหนกเรยนสามารถใชระบบปฏบตการคอมพวเตอรในการท างานได สอ อปกรณ ใบงานท 7 หองคอมพวเตอรในระบบเครอขาย ขนตอนด ำเนนกำร 1. แบงกลมนกเรยนกลมละ 5 คน 2. ใหนกเรยนท าตามใบงานท 7 กำรประเมนผลกจกรรม 1. การเขารวมกจกรรมแลกเปลยนขอมล 2. ผลงานในใบงานท 7 แหลงทมำของใบควำมร :http://www.nectec.or.th/courseware/program/word/index.html :http://www.it-guides.com/free_training.html

161

ระบบปฏบตการ หรอทเรยกยอ ๆ วา โอเอส (Operating System : OS) เปนซอฟตแวรใชในการดแลระบบคอมพวเตอร เครองคอมพวเตอรทกเครองจะตองมซอฟตแวรระบบปฏบตการน ระบบปฏบตการทนยมใชกนมากและเปนทรจกกนดเชนดอส (Disk Operating System : DOS)วนโดวส (Windows)โอเอสท (OS/2) ยนกซ (UNIX)

DOS เปนซอฟตแวรจดระบบงานทพฒนามานานแลว การใชงานจงใชค าสงเปนตวอกษร ดอสเปนซอฟตแวรทรจกกนดในหมผใชไมโครคอมพวเตอร

Windows ระบบปฏบตการทพฒนาตอจากดอส เพอเนนการใชงานทงายขน สามารถท างานหลายงานพรอมกนได โดยงานแตละงานจะอยในกรอบชองหนาตางทแสดงผลบนจอภาพ การใชงานเนนรปแบบกราฟก ผใชงานสามารถใชเมาสเลอนตวชต าแหนงเพอเลอกต าแหนงทปรากฏบนจอภาพ ท าใหใชงานคอมพวเตอรไดงาย วนโดวสจงไดรบความนยมในปจจบน

OS/2 เปนระบบปฏบตการแบบเดยวกบวนโดวส แตบรษทผพฒนาคอ บรษทไอบเอม เปนระบบปฏบตการทใหผใชสามารถใชท างานไดหลายงานพรอมกน และการใชงานกเปนแบบกราฟกเชนเดยวกบวนโดวส ปจจบนไมมการใชงานกนแลว

Unix ระบบปฏบตการทพฒนามาตงแตครงใชกบเครองมนคอมพวเตอร ระบบปฏบตการยนกซเปนระบบปฏบตการทสามารถใชงานไดหลายงานพรอมกน และท างานไดหลาย ๆ งานในเวลาเดยวกน ยนกซจงใชไดกบเครองทเชอมโยงและตอกบเครองปลายทางไดหลายเครองพรอมกน

ระบบปฏบตการยงมอกมาก โดยเฉพาะระบบปฏบตการทใชในเครอขายคอมพวเตอร เพอให คอมพวเตอรท างานรวมกนเปนระบบ เชน Windows NT, Windows 2000

162

สวนประกอบตางๆของ Windows

จากรปภาพหนาบน คอ หนาตางเรมแรกในการเขาท างานของ Windows หนาน เราเรยกวา Desktop ซงประกอบดวยหลายๆ สวน แตละสวนจะท าหนาทตางกน การสงงานจะใชเมาส ซงเปนอปกรณส าหรบนอกเหนอจาก แปนพมพหรอคยบอรดในการสงงาน เราสามารถใชเมาสคลก (กด) ค าสงตาง ๆ ใน Windows ซงจะมรปภาพเลกๆ (ไอคอน) ประกอบ ค าสงพเศษ : เราสามารถคลกเมาสปมดานขวา จะมเมนพเศษของ Windows ซอนอย เพอใชส าหรบเรยกใชค าสงทมกมการเรยกใชงานบอยๆ

สวนประกอบของ Windows 1. Start - คลกปมน จะมเมนแสดงขนมา 2. Desktop - บรเวณพนทของ Windows เพอแสดงไอคอน หรอโปรแกรมทเราเรยกใชงาน 3. Task Bar - บรเวณทแสดงวามโปรแกรมใดท างานคางอย

ไอคอนโปรแกรมตางๆ

เมนโปรแกรม

ปม Start Taskbar Time

163

4. Icons - รปภาพแทนค าสง ส าหรบไอคอนพนาาน ไดแก (บางไอคอนมเฉพาะใน Windows 98)

- My Computer ไอคอนแสดงดสกไดรฟในเครองคอมฯของคณ

- My Document เกบต าแหนงของเอกสารทมการเปดใชงาน

- Internet Explorer เวบบราวเซอรส าหรบเลน WWW

- Recycle Bin ถงขยะส าหรบเกบไฟลทมการลบ สามารถกคนกลบมาได

- Outlook Express โปรแกรมส าหรบรบ-สง อเมล

- Network Neighborhood ไอคอนแสดงระบบเครอขาย หรอกลมคอมพวเตอรของคณ กำรเปด-ปด Windows

1. Open Windows - เปดคอมพวเตอร โปรแกรมจะเขา Windows อตโนมต 2. Close Windows - ใชเมาสคลกปม Start เลอกค าสง Shut down เลอกค าสง Shut down อกครง

ขนตอนกำรเปด-ปด Windows

โดยปกต ส าหรบเครองคอมพวเตอรทไดมการตดตง Windows แลว เวอรชน 95 ขนไป เวลาเปดสวทซเครอง โปรแกรมกจะเรมเขาไปยง Windows ทนท สวนขนตอนในการปดเครองนน จะมหลายลกษณะ

ขนตอนกำรปดเครองในลกษณะตำง ๆ

1. คลกปม Start เลอก Shutdown จะไดดงภาพประกอบ

ภาพตวอยาง Shutdown ของ Windows XP

ภาพตวอยาง Shutdown ของ Windows ME

164

2. จากภาพประกอบของ Windows ME ดานบน ถาเปน 95, 98 จะมปม ใหคลกเลอก ส าหรบความหมายแตค าสงมดงน - Shutdown : ปดเครองทนท - Restart : ใหเรมเขา windows ใหม (ใชกรณมปญหาการใช windows) - Stand by : ใหเขาระบบพกเครอง

3. หลงจากเลอกหวขอทตองการแลว ใหคลกปม OK 4. รอจนกระทง Windows ถกปดไป (ส าหรบเครองคอมฯ รนใหม ๆ เวลา Shutdown เครอง ระบบ

power ของเครองจะปดใหอตโนมต สวน Monitor อาจยงไมปด ดงนน ใหปดสวทซ Monitor ดวย) 5. ค าแนะน า :: หามปดเครอง โดยไม Shutdown Windows ทงนอาจะท าใหไมสามารถเขา Windows

ไดอก 6. ยกเวนกรณเครอง Hank หรอ กดปมใด ๆ ไมได ใหกดปม Power เพอท าการปดได (คอมพวเตอร

บางรน จะตองกดแช คางไว สกคร)

กำรปรบแตงหนำตำของ Windows

เราสามารถปรบแตงหนาตาของ Windows ในรปแบบของเราได ไมวาจะเปน Wallpaper, Screen Saver, และแมแตรปแบบตวอกษร ตลอดจนขนาดของหนาตา และอน ๆ อกมากมาย โดยการเขาคลกขวา บรเวณ

หนาจอ (Desktop) จากนนเลอกค าสง Properties

165

รำยละเอยดแตละค ำสงบนแทป 1. Background - ส าหรบปรบแตง Wallpaper ของหนาจอภาพ หรอ Desktop 2. Screen Saver - ส าหรบปรบเปลยนโปรแกรมพกหนาจอ สามารถก าหนดระยะเวลาใหแสดง Screen

Saver ได 3. Appearance - แสดงรปแบบ ขนาดตวอกษร (ไมมความเขาใจ ไมควรเขาไปปรบเปลยน) 4. Effects - ส าหรบปรบขนาดไอคอน รปแบบการแสดงเมน 5. Web - ส าหรบแสดงหนา Desktop ในรปแบบของ Web 6. Settings - ส าหรบก าหนดขนาดของหนาจอ และจ านวนสทแสดง

กำรปรบเปลยน Background 1. คลกแทป Background 2. บรเวณ Select a background picture เลอกรปแบบทเราตองการ หรอ 3. คลกค าสง Browse เพอก าหนดต าแหนงของไฟลภาพอนๆ ทเราตองการน ามาแสดงเปน Wallpaper

กำรปรบเปลยน Settings

1. คลกแทป Settings

2. คลกเลอกจ านวนสทตองการ ถาท าไดควรก าหนดสอยางนอย 256 สขนไป 3. Screen Area ส าหรบก าหนดขนาดของหนาจอ ขนาดมาตราานทนยมใชคอ 800 by 600

ท ำควำมรจก Control Panel

Control Panel ทเปนทเกบโปรแกรมส าคญๆ ของ Windows เปนโปรแกรมทเกยวกบการควบคมการท างานของ Windows ทงหมด ดงนนถาตองการเปลยนแปลง เพมเตมอปกรณอะไรกตาม หรอจดการอะไรเกยวกบ Windows กจ าเปนจะตองใชบรการในสวนของ Control Panel เสมอ แตอยางไรกตาม บางโปรแกรมอาจสามารถเรยกโดยไมตองผาน Control Panel กได ทงน Windows นพยายามเขยนค าสง ใหมการเขาถงโปรแกรมตางๆ ใหเรวและสะดวกทสด ดงจะเหนไดวา เราสามารถเขาถงหลายๆ โปรแกรมโดยไมจ าเปนตองผาน Control Panel ตวอยางเชน หนาตาง Display Properties สามารถเรยกโดย คลกขวา เลอก Properties ผานทางหนา Desktop ไดทนท โดยไมจ าเปนตองผานหนาตาง Control Panel ในสวนของ Display เปนตน

166

กำรเรยกใช Control Panel 1. คลกปม Start 2. คลกเมน Settings 3. คลกเลอก Control Panel จะไดดงภาพประกอบดานบน

จะเหนวา มไอคอนตางๆ มากมายทอยภายใต Control Panel น ไมวาจะเปน Add/Remove Program ซงเปนไอคอนส าหรบการตดตง และยกเลกโปรแกรมทมการตดตงไวแลว, ไอคอน Add New Hardware ซงเปนโปรแกรมในการจดการเกยวกบอปกรณทมการตดตงเขาไป เปนตน

167

กำรจดกำรไฟล ดวย Windows Explorer

Windows Explorer เปนโปรแกรมทชวยในการเขาถงไฟล โฟลเดอร และไดรฟตางๆ ภายในเครองคอมฯ ของเรา โดยหนาตางทางซายมอจะแสดงรายชอ ไดรฟ และโฟลเดอร สวนหนาตางทางขวามอจะแสดงรายชอโฟลเดอร และรายละเอยดของชอไฟลแตละไฟล นอกจากนเรายงสามารถก าหนดใหแสดงรายละเอยดในรปแบบตางๆ กนได เชน แสดงรายละเอยดเปนตวอกษร เปนไอคอน กได

กำรเรยนใช Windows Explorer 1. เรยกจากเมน Start 2. คลกเมน Programs 3. คลกเลอก Accessories เลอก Windows Explorer (ส าหรบ Windows ME) 4. หรอสามารถเรยกไดจาก คลกไอคอนท My Computer 5. คลกขวา เลอก Explore 6. กรณตองการปรบเปลยนการดรายชอ ไฟลและโฟลเดอร ใหคลกเมน View เลอก Large Icons,

Small Icons, List, Details ทงนจะแสดงรายละเอยดตางกนบางเลกนอย ส าหรบ Windows แตละเวอรชน

การใชงาน Windows Explorer น สามารถ copy, delete หรอ move ทงไฟลและโฟลเดอรไปยงไดรฟตางๆ ภายในเครองคอมฯ ของเราได แตอยางไรกตาม กควรระวง ถามการยายผด อาจท าใหมปญหาเกยวกบการใชโปรแกรมของเราไดดวย

168

กำรปรบแตงไอคอน บน Desktop

รปภาพเลก ๆ บนหนาจอ หรอทเราเรยกวา ไอคอน "Icon" เปนตวชวยในการเรยกใชโปรแกรมใหสะดวกขน หลาย ๆ ครงไอคอนมการทบกน หรอวางไมเปนระเบยบบาง ท าใหหนาจอดไมสวยงาม ไมยากครบ เราลองมาท าการปรบแตงไอคอนในลกษณะตาง ๆ ดงน

วธกำรปรบแตงไอคอน

1. เปลยนชอไอคอน ใหคลกเลอกไอคอน จากนนกดปม F2 พมพชอใหมตามตองการ สามารถพมพชอภาษาไทยไดดวย

2. ลบไอคอน ใหคลกเลอกไอคอน จากนนกดปม Del

3. จดเรยงไอคอน ใหคลกขวาบรเวณวาง ๆ บนหนาจอ เลอก Arrange Icons ดงภาพประกอบ

จากนนเลอกวาจะใหเรยงตามอะไร เชน Name, Type, Size, Date แตถาตองการใหเรยงอตโนมตใหคลก Auto Arrange

4. เปลยนไอคอน ใหคลกเลอกไอคอนนนๆ จากนนคลกขวา เลอก Properties เลอก Change Icon เลอกรปแบบทตองการ