Upload
creative-thailand-magazine
View
225
Download
3
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Creative Thailand
Citation preview
นตยสารสงเสรมความคดสรางสรรคผลกดนเศรษฐกจไทย โดย ศนยสรางสรรคงานออกแบบ สำานกงานบรหารและพฒนาองคความร (องคการมหาชน)
The ObjecTSeattle Central Library
creaTive ciTyฟนแลนด
The creaTiveมกร เชาววาณช
เขาชมฟร�
ศนยสรางสรรคงานออกแบบ (TCDC) ชน 6 ด เอมโพเร�ยม ชอปปง คอมเพลกซ 10.30 – 21.00 น. (ปดวนจนทร)6th Fl., The Emporium 10.30 – 21.00 (Closed Mondays)
และพบศกยภาพของเดกไทย จาก 10 มหาว�ทยาลยทวประเทศ ในนทรรศการ “การออกแบบแหงทองถน” (m i n i TCDC S h owca s e ) 21 มถนายน – 24 กรกฎาคม 2554 ณ โถงทางเขา, TCDC
ขาสอนอะไรใครไมได สงเดยวคอทำาใหพวกเขาคดเทานน โสกราตส
I cannot teach anybodyanything, I can only make them think
บรรณาธการอำนวยการ อภสทธ ไลสตรไกลทปรกษา กตตรตน ปตพานช
ชมพนท วรกตตพชต วรงคบตรศรอร หรมปราณมนฑณ ยงวกล
วราภรณ วศนสงวรจรนทรทพย ลยะวณช
กนกพร เกยรตศกด
บรรณาธการบรหาร นนทยา เลกสมบรณผชวยบรรณาธการกองบรรณาธการ
พชรนทร พฒนาบญไพบลยเลอชาต ธรรมธรเสถยรกรยา บลยะลากมลกานต โกศลกาญจน
บรรณาธการศลปกรรม ชดชน นนนาทนนทผจดการฝายผลตและเผยแพร
ภาพปกโดย
ภาพปกหลงโดย
นรชา ชนะรตนกล
พงษศกด สาโยธาtaewtongfoto.multiply.comนรชา ชนะรตนกล
นตยสารฉบบนใชหมกพมพจากนำมนถวเหลองทไมเปนอนตรายตอสขภาพ ทงยงเปนมตรตอสงแวดลอม และทสำคญคอ เปนผลผลตจากความคดของผประกอบการไทย
อานนตยสารฉบบออนไลนและดขอมลเพมเตมไดท www.creativethailand.orgEmail: [email protected]: @Creative_THFacebook: Creative Thailand
จดทำภายใตโครงการ “Creative Thailand สรางเศรษฐกจไทยดวยความคดสรางสรรค”โดยศนยสรางสรรคงานออกแบบ สำนกงานบรหารและพฒนาองคความร (องคการมหาชน) ซงมเปาหมายในการเผยแพรความรเกยวกบเศรษฐกจสรางสรรค (Creative Economy) และผลกดนการใชความคดสรางสรรคในการขบเคลอนเศรษฐกจไทย
อนญาตใหใชไดตามสญญาอนญาตครเอทฟคอมมอนสแสดงทมา-ไมใชเพอการคา-อนญาตแบบเดยวกน 3.0 ประเทศไทย
Media Partner
แยกสบรษท 71 อนเตอรสแกน จำกดโทร. 02 631 7171 แฟกซ. 02 631 7181
พมพทบรษท คอมฟอรม จำกดโทร. 02 368 3942-7 แฟกซ. 02 368 2962จำนวน 50,000 เลม
จดทาโดยศนยสรางสรรคงานออกแบบ (TCDC)ชน 24 อาคารเอมโพเรยมทาวเวอร622 สขมวท 24 แขวงคลองตนเขตคลองเตย กรงเทพมหานคร 10110โทร. ตดตอลงโฆษณาไดท [email protected]
02 664 7667 แฟกซ. 02 664 7670
สารบญ6
10
11
12
18
22
24
28
The Subject วชาอะไร
8
Classic Item Academy
7The Object Reading Seattle
วตถดบทางความคด Featured Book / Book / Trend Book / DVD
เปลยนโลกรอบตว พพธภณฑ
เรองจากปก Grooming Talents
UK skillset
Learning Finland
คด ทำ กน จตตเมตต เรยนรเพอพฒนาความเปนมนษย
จบกระแสเมองสรางสรรค
มมมองของนกคดมกร เชาววาณช
34คด ทา ดEGCO Forest Youth Camp
Insight
editor's Note บทบรรณาธการ
The Graduateเมอเรวๆ น หนงสอพมพวอชงตนโพสต รายงาน
ถงความนาอจฉาของระบบการศกษาททรง
ประสทธภาพของเกาหลใตผานตวเลขอนนาทง
นนเพราะนกเรยนเกาหลใตกลายเปนผกวาด
คะแนนการทดสอบคณตศาสตรและการอานสงสด
อยใน 5 อนดบแรกของโลก จำานวนเดกลาออก
จากโรงเรยนกลางคนมไมถงรอยละ 4 และจำานวน
ผสำาเรจการศกษาระดบอดมศกษาสงถงรอยละ
56 ซงถอวาอยในกลมทสงสดในโลก แนนอนวา
บรษทยกษใหญของเกาหลอยางแชโบล ยอมปลาบ
ปลมและอาแขนรบเหลาบณฑตใหมดวยความ
กระตอรอรน พรอมผลตอบแทนและโบนสอนงดงาม
เมอทำางานไดยอดเยยมสมราคา แตขณะเดยวกน
เดกจบใหมจำานวนมากกเลอกทจะสรางเนอสราง
ตวดวยการมธรกจของตวเอง เพราะไมอยากฝาก
ความหวงไวกบแชโบลทเคยลมควำาไมเปนทาจาก
วกฤตเศรษฐกจตมยำากงเมอป 2540 ซงไมวาพวก
เขาจะเลอกเดนไปสระบบธรกจยกษใหญ หรอการ
เปนเจาของธรกจเลกๆ คำาตอบกคอ พวกเขาม
ทางเลอกในชวต
คานยมของสงคมในเอเชยนนเปลยนแปลง
ไปมากในรอบทศวรรษ เมอโลกผลกดนใหสงคม
อยในยคฐานความร รฐบาลหลายประเทศในเอเชย
ตางกกำาหนดทศทางการพฒนาทรพยากรมนษย
เพอเตรยมความพรอมใหแกลกหลานในอนาคต
ถาเปนประเทศท เพงปทางสความมงคงอยาง
เวยดนาม กเรมตนจากการพฒนาการศกษาเพอ
รองรบระบบอตสาหกรรมทกำาลงเตบโต เชนนโยบาย
การเพมจำานวนผทไดรบการศกษาจากอาชวศกษา
อกรอยละ 30 การเพมบคลากรทเชยวชาญดาน
เทคโนโลยอก 3 เทา การตงเปาใหมวทยาลย
อาชวะ 10 แหง และมหาวทยาลย 4 แหงทได
มาตรฐานในระดบสากล แตถาประเทศทมระบบ
การศกษาไดมาตรฐานอยแลวดงเชนสงคโปร
รฐบาลกหนไปเพมดกรความพเศษใหแกเยาวชน
ดวยแคมเปญ Be Creative ทสงเสรมทกษะพเศษ
ดานความคดสรางสรรคทกสาขาตงแตแอนเมชน
ไปถงการละคร เชนเดยวกบเกาหลใตกพยายาม
รณรงคใหเดกๆ มทกษะดานดนตร ซงกประสบผล
ดวยอตราการเตบโตของธรกจสถานทเรยนพเศษ
ดานดนตรท สงข นทกป สวนดานการกฬา แค
ตวเลขความนยมของกฬาขมาประเภทเดยวก
สะทอนจากการนำาเขามาแขงพนธดจากออสเตรเลย
สำาหรบโรงเรยนสอนขมาทแพรหลายขนเชนกน
เมอเราบอกวาเราจะเปนสงคมแหงการเรยน
รตลอดชวต นนหมายความวา สงคมนนตองเตรยม
ความพรอมอยางเพยงพอทจะขบเคลอนความ
กระหายในการเรยนร ทงความรทางวชาการ และ
ความรทจะใชชวตอยางมคณภาพ เพราะขณะท
ชวงเวลาของการเรมตนปการศกษาใหมไดเรมขน
พรอมๆ กบทบณฑตใหมเขาสตลาดแรงงาน มก
จะมรอยสะดดททาทายสงทเรยนมาทงชวตวา สง
ททำาอยนนใชสงทเรยนหรอสงทรกหรอไม แตถา
สงคมมทางเลอกและโอกาสทมากพอทจะอำานวย
ใหเดกคนหนงใชความรไดอยางมคณภาพตอตว
เองและสงคมแลว พวกเขากจะกลาทาทายอนาคต
อยางมความสข
และเมอถงวนนน เราทเปนผใหญกไมจำาเปน
ตองตงคำาถามวา แลวเดกๆ ทชนะเลศคณตศาสตร
โอลมปก ทมเยาวชนอนดบหนงห นยนตก ภยท
สงคโปร หรอแชมปวงโยธวาทตโลกทเนเธอรแลนด
นน พวกเขาไปอยทไหนกน
อภสทธ ไลสตรไกล
บรรณาธการอำานวยการ
5มถนายน 2554 l Creative Thailand
6 Creative Thailand l มถนายน 2554
เรอง: กมลกานต โกศลกาญจน
เมอการเรยนรในหองเรยนสรางกำาแพงแหงการยกมอขนถาม เหลานกแสวงความรปลอยใหความไมเขาใจเกดขนโดยไมคนหา ซงคำาตอบ ระบบการศกษาปอนคาของการทองจำาเปนหลก ทง ละเลยการสรางกระบวนการคดวเคราะห อนเปนวธการสำาคญ ในการพฒนาศกยภาพทรพยากรมนษยใหเกดขนจรง ปญหาท วา อาจคลายปมไดดวยวธการตงคำาถามพนฐานทเรมตนดวย คำาวา “อะไร” ในเรองใกลตว ซงจะทำาใหผเรยนไดรจกสรางกรอบ แนวความคด เพอเกดเปนกระบวนการแหงการคนหาคำาตอบ สงเหลานคอหวใจสำาคญของ “วชาอะไร” วชาทสอนโดยผชวย ศาสตราจารย ยงยทธ จรรยารกษ อาจารยภาควชาพฤกษศาสตร คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ซงเปนวชาทใหนำาหนกไปกบการตงคำาถามในเรองทเกยวของกบชวต ธรรมชาต และ ความเปนมนษย ภายใตความเชอมนแหงการสรางปญญามาก กวาการหาความร
วชาอะไร เปนโครงการหนงทเกดขนจากความตงใจของทรงกลด บางยขน บรรณาธการบรหารคนปจจบนของนตยสาร a day ทเรมตนขนในป 2552 โดยมทมาจากความตองการทำาหนงสอรวมบทสมภาษณอาจารยยงยทธ และอยากใหผทสนใจเขามามสวนรวม จงเปนจดเรมตนการเปดสอนวชา อะไรนเพอใหบคคลทสนใจเขามารวมฟง ตงคำาถาม และหาคำาตอบดวยกน วชาอะไรเรมตนการบรรยายครงแรกในหวขอ “การศกษา” และตามมา ดวยหวขอทนาสนใจอยางตอเนอง อาท “ศาสนากบวทยาศาสตร” “สวสด ปใหม” “สงทควรรตงแตอยอนบาล” “คนไทยคอใคร?” และในปน วชา อะไรถกจดการบรรยายออกเปนหมวดหม เรมตนทหมวดหมโลกของเรา
โดยมหวขอบรรยายเปดเปนเรอง “พลงงานของเรา” ทอาจารยยงยทธจะ พาไปหาคำาตอบวา พลงงานนนมทมาทไปจากไหน มการทำางานเปน อยางไร และเชอมโยงกบชวตเรามากนอยแคไหน จากการบรรยายทงสนรวม 20 ครงทผานมา วชาอะไรทำาใหคำาวา เรยนรนอกหองเรยนเกดขนจรงได ไมใชเปนแคเพยงคำาจำากดความทพด กนเทานน เมอผสอนพยายามแสดงใหเหนถงคณคาของการตงคำาถาม ซง เปนสงสำาคญทสดในกระบวนการเรยนรทงหมด เพราะระหวางทางของการ คนหาคำาตอบ การทำาใหผเรยนรจกสงเกต ประมวลความคด และใชพลง แหงการสรางสรรคในการคนหา ยอมเกดผลลพธในการพฒนาทกษะการ เรยนร ทหมายถงการสรางพนฐานทแขงแรงตอการเตบโตไปเปนผใหญ ในวนขางหนา ไมเพยงเปนทางเลอกหนงของการเรยนรเทานน แตหลกสตร “วชา อะไร” น ยงไดตงคำาถามตอสงคมไทยดวยวา ทศทางการศกษาของเรา เปนไปเพอการเรยนรและพฒนาทกษะทางความคดอยางแทจรงหรอไม และสงไหนควรสอนและควรสรางใหกบเดกไทยมากกวากน ระหวางการ สรางรากฐานแหงปญญากบการหาความรไวทองจำา?
The Subject
ทมา:www.lonelytrees.net
7มถนายน 2554 l Creative Thailand
The Object
เรอง: ดนย คงสวรรณ
ถาไมเกดขนจรงคงนกไมออกวา หองสมด จะกลายมามสถานภาพคลายแหลงทอง เทยวทดงดดใหผคนมากมายหลงไหล เขาไป “อาน” กนไดอยางไร แต Seattle Central Library ทไดรบการออกแบบ ใหมโดย เรม คลฮาส สถาปนกชอดงแหง สำานกงานออกแบบ OMA และเปดตวส สาธารณชนในป 2004 กลบทำาใหปรากฏ- การณทวาเปนไปได และกลายเปนกรณ ศกษาแหงวงการสถาปนกมาถงทกวนน
อาคารสง 11 ชน ขนาดใหญกวา 33,000 ตาราง เมตร ซงดภายนอกคลายลกบาศกกระจกแกว สะทอนแสงเหลยมมมประหลาด หอหมดวย ตาขายเหลกทรงเหลยมเพชร แทจรงแลวเกดมา จากแนวคดการจดสรรใหหองสมดมขนาดของ พนท และการเปดรบแสงในปรมาณทแตกตาง กนตามลกษณะการใชงานทถกแบงแยกออก เปน 5 หมวดหม ไดแก สวนบรหารจดการ สวนจดเกบสอความร สวนประชาสมพนธ สวน พนทสาธารณะ และสวนจอดรถ ทงนเพราะ เรมเชอวาหองสมดควรจะเปนมากกวาแหลง
ทมา:www.arcspace.com, www.seattletimes.com, วกพเดยภาพจาก WikiCommon โดย Ww7021
จดเกบสอความรอนอดแนน อมครม เชนทเคย เปนมา แตควรเปนททนาสนใจ และเชญชวนใหประชาชนทวไปมาคด รวมถงกระตนใหเกด การสนทนาในระหวางศกษาหาความรใหมไปในตว นอกจากสถาปตยกรรมภายนอกทด เตะตา และออกจะนาตนเตนแลว การตกแตง ภายใน รวมถงระบบการจดการของหองสมด แหงนยงเปนทกลาวขานถงโดยทว อาท “หอง อานหนงสอ” (Reading Room) ทถกจดวางไว ชนบนสดเพอใหสามารถชนชมทศนยภาพไดโดยรอบ “หองนงเลน” (Living Room) ทปพน ดวยพรมลายพชพรรณสเขยวเยนตา และจดเกบ เฉพาะหนงสอจำาพวกเรองแตงเทานน นอกจากน ยงมสายพานอตโนมตทชนลางของอาคารไว ลำาเลยงหนงสอซงถกนำามาคนไปยงชนของ สำานกงาน ไปจนถงรายละเอยดเลกๆ อยาง บนไดเลอนสเหลองสะทอนแสง ทเปลยนกจกรรม ธรรมดาอยางการขนบนได ใหรสกคลายการ เดนทางสมตใหมเลยทเดยว
อยางไรกตาม พนทอนเปนหวใจของหองสมดแหงนกยงคงอทศใหกบหนงสอ สชนของ อาคารจงถกออกแบบใหเปนบนไดวน ซงผใชบรการสามารถเดนเขาชมหนงสอทงหมดของหองสมดไดอยางตอเนอง โดยไมจำาเปนตองใชลฟต บนไดเลอน หรอหลงไปยงสวนอนของหอง สมดเลยแมแตนอย ความสำาเรจในการออกแบบหองสมดแหงน ไมเพยงนำามาซงรางวลดานสถาปตยกรรมจาก หลากหลายสถาบน และสงให Seattle Central Library กลายเปนหนงใน 150 สถาปตยกรรม ยอดเยยมของอเมรกา (จากการลงคะแนนของ สมาคมสถาปนกอเมรกน) มากไปกวานน มน ยงเปนการดงสาธารณชนเขาสกจกรรมการ เรยนรผานการสรางประสบการณไดอยางนา สนใจ และนาอจฉาสำาหรบอกหลายๆ เมองทว โลกดวย
8 Creative Thailand l มถนายน 2554
วตถดบทางความคด เรอง: เลอชาต ธรรมธรเสถยร และ กรยา บลยะลา
Library Designโดย Karen M Smith และ John A Flannery กอนทโลกจะรจกกเกล “หองสมด” เปนคำาตอบ แรกและเปนตวเลอกลำาดบตนๆ เมอเราตองการ จะศกษาคนควาหาความรในเรองใดเรองหนง หองสมดจงทำาหนาทเปนทพงในการสนบสนน การเรยนร และชวยพฒนาคนทงในและนอก ระบบ ทงยงเปนเสมอนสญลกษณในการรวบรวม องคความรและความมงคงทางภมปญญาของ มนษย แตเมอโลกกาวสยคดจทล ผลสำารวจ ของศนยวจย Pew กพบวา ความนยมในการเขาใชหองสมดเรมลดลงจนนาใจหาย โดยเฉพาะ การใชหองสมดเพอการศกษาคนควา เมอทกสง สามารถคนหาไดในอนเทอรเนต หองสมดแตละแหงจงพยายามปรบตว ขนานใหญ ทงการปรบเปลยนรปแบบการบรการ ใหดงดดใจผใชบรการ โดยคงจดแขงในเรอง ขอมลทมความนาเชอถอและนำาไปใชอางองได แบบไมมขอสงสย พรอมกบการรอแนวคดการ ออกแบบพนทภายในหองสมดใหมใหเปน มากกวาทเกบหนงสอเพอใหสอดรบกบสภาพ สงคมทเปลยนแปลง หนงสอทถกแปลเปน 5 ภาษา ไดแก องกฤษ ฝรงเศส เยอรมน สเปน และอตาล เลมน นำาเสนอ
ตวอยางหองสมดสมยใหมจากทวโลกทไดรบ การออกแบบหรอปรบปรงแลวอยางด ทงในแง การลดความรสกนาเกรงขาม และเปลยนเปน ความรสกเขาถงงายและใหประสบการณ เชน Bibliotheca Alexandrina หองสมดท ใหญทสดแหงหนงของโลกในเมองอเลกซานเดรย ประเทศอยปต ซ งมการออกแบบการใชแสงอยางชาญฉลาด พรอมเปดรบทวทศนทสวยงาม ของทะเลเมดเตอรเรเนยน และจดสรรพนทให เตมประโยชนใชสอย ทงพนทอานหนงสอและ พนท สำ าหรบจดกจกรรมและนทรรศการ ขนาดใหญ นอกจากน ยงมหองสมดทสวยงามและนา สนใจอกหลายแหง ทงหองสมดสาธารณะ และ หองสมดสวนตวขนาดเลกทนาจะเปนแรง บนดาลใจใหกบคนทฝนอยากจะมหองสมด เลกๆ ภายในบาน หรอคนททำางานในแวดวง หองสมดใหกลบมาคดตอวา เราจะสามารถ ปรบปรงและรบมอกบอนาคตอยางไร รวมถง การทบทวนวา หองสมดควรจะใหบรการอะไร แกใคร และอยางไร ไดเปนอยางด
9มถนายน 2554 l Creative Thailand
วตถดบทางความคด
Little Miss Sunshineกำากบโดย Jonathan Dayton และ Valerie Faris ชยชนะกบความพายแพ อะไรสำาคญกวากน ภาพยนตรทสะทอนภาพสมาชกสดเพยน 5 คนของครอบครวฮเวอร พอทกำาลงตกงานและหวง จะใชหนงสอฮาวทกาวสความสำาเรจ แมผไกลเกลย ความวนวายและพยายามจะเลกบหร ลงทเปนโรคซมเศราและเพงผานการพยายามฆาตวตาย คณปขยาทยงใชชวตสดขว ลกชายคนโตทไมพด กบใครจนกวาจะสอบเขาโรงเรยนนกบนได และ โอลฟ สาวนอยแวนหนาตวกลมทฝนอยากเปนนางงามเดก การเลาเรองแบบโรดมฟวบนรถ กระปองคอยๆ สะทอนความไมสมประกอบ ของสมาชกแตละคนออกมาแบบไมปกปด บท ภาพยนตรสงมกขำาขนปนอารมณขม เสยดส สงคมอเมรกนอยางตงใจ เพราะเมอทกคนเดน ทางมาถงเวทประกวดทใหความสำาคญกบ รปลกษณและความสมบรณแบบเชนเดยวกบ ความสำาเรจทเราไขวควา แตทายสดพวกเขา กลบพบวา ความสำาเรจอาจไมใชประเดนทแท จรง เพราะแมจะกลายเปนคนขแพ แตหากแพแล ว ย งม คน เค ย งข า งและ ไม ป ฏ เ สธ ใน ความไมสมบรณแบบ นนตางหากคอชยชนะ อนสำาคญ
Schools: Educational Spacesโดย Sibylle Kramer มคนเคยกลาวไววา สมยนนกเรยนคนหนงเรยนร จากครถงสามคน คนแรกคอครผสอน คนท สองคอเพอนนกเรยนดวยกน สวนคนทสามก คอสถานททใชสำาหรบเรยนร ดงนนโรงเรยนใน ฐานะแหลงบมเพาะเยาวชนยคน คงไมสามารถ คำานงถงแคองคประกอบทควรจะมแบบเดมๆ ไดอกตอไป แตตองเออใหการเรยนรนนเปนไป อยางไมมอปสรรค ทงตองชวยกระตนใหเกด ความรสกรกทจะเรยนรไดดวย และหากยงนกไมออกวาหนาตาของโรงเรยนทจะทำาใหเดกๆ อยากมาโรงเรยนทกวนเปนอยางไร ลองพลกด ตวอยางการออกแบบโรงเรยนในหนงสอเลมนด แลวจะรวาไมใชแคเดกเทานนทอยากมาโรงเรยน
Collezioni Close-Up นตยสารทจะพาผอานไปสมผสและเจาะลกใน รายละเอยดของเทรนดสาขาตางๆ อยางกระเปา และเครองประดบ (Bag & Accessories) กางเกง และยนส (Pants & Jeans) ชดชนในและชด วายนำา (Lingerie & Beachwear) เปนตน โดดเดนดวยการนำาเสนอเทรนดทไมไดให ความสำาคญแคกบส สไตล และรปทรงของ เส อผา หากลงลกไปถงลวดลาย รวมถงราย ละเอยดและเทคนคซงมความสำาคญไมแพกน ดงทเหนใน Close-Up ฉบบผาพมพและการ เยบปก (Print & Embroidery) นอกจากนยง มฉบบทพดถงการออกแบบตกแตงภายใน (Interior Design, Furniture, Home Textile, Wallpaper) ซงจะสรางแรงบนดาลใจใหนก ออกแบบไดด ดเหมอนวา ความทาทายทแท จร ง ในย คท ท กข อม ลถ กส งตรงส ม อน ก ออกแบบอยางงายดายน คอการเลอกสรรแรง บนดาลใจและสรางงานออกแบบของตวเองให โดดเดนและมเอกลกษณนนเอง
10 Creative Thailand l มถนายน 2554
เปลยนโลกรอบตว
พพธภณฑทอดมดวยความเงยบขรม บอก เลาประวตศาสตรชนเยยมผานวตถจด แสดงทยนสอสารอยอยางสงบนง จนบาง ครงกนาเบอจนหลายคนนกอยากใหเหลารปปนลกขนมามชวตเหมอนในภาพยนตร ตองขอบคณเทคโนโลยแปลกใหมทไดเขา มาสรางสสนในพพธภณฑใหกลายเปน แหลงความรทไมรางผคนอกตอไป
ใสไมเหนฝน ความพรามวและเงาสะทอนบนกระจกใน นทรรศการ อาจทำาใหอรรถรสในการชมวตถ จดแสดงลดลงไปไมนอย บรษท Glas Trösch จงคดแกไขดวยนวตกรรมทมองไมเหนอยาง 'Luxar Magnetron' กระจกใสทมองไมเหน ดวยตาเปลา และมแสงสะทอนนอยกวากระจก ทวไป จงเหมาะสำาหรบการจดแสดงงาน ตว กระจกทำาจากโลหะออกไซดทแขงแรง ไมกด กรอนหรอเปนสนม และมระบบ Magnetron Sputtering ชวยดดฝนและสญญากาศ ดาน บนมแรควอตซชวยปองกนกระจกอกชนหนง ทำาใหทนตอลม แดด และฝนไดด
เรยบเรยงจากหนงสอ เปลยนโลกรอบตวโดย(ผเขยน: ชนากานต คำาภโล)
ประวตศาสตรสรางชาตนวตกรรมสรางอารมณเพอเพมความขลงของพพธภณฑใหถายทอด เรองราวไดอยางลมลกจนรสกเสมอนอยใน เหตการณจรง 'Backlight Image' วสดแปลง ภาพเปนสองมต ผลงานของบรษท R.D. Wing Company ทใชวสดพนผวแขงอยาง DuPont™ Corian® ซงมความหนาทบ ¼ นวและนบเปน วสดทดทสดสำาหรบการผลตภาพ Backlight Image สวนพนผวถกสรางขนจากภาพดจทล เมอนำาภาพปกตไปฉายแสงบนวสดดงกลาว รปภาพจะปรากฏขนเปนแสงและมสขาวดำา 256 เฉด สามารถผลตเปนภาพทมขนาด 4 X 6 นว จนถง 30 X 96 นว หรอจะทำาเปนภาพโลโก และภาพกราฟกชนดอนๆ ใหเปนสองมต กนา สนใจไมแพกน
พพธภณฑไทย ไมไปไมร
แมตางประเทศจะมพพธภณฑกาวลำาเทคโนโลยขนาดไหน แตเมองไทยกมพพธภณฑทไม ธรรมดาอยมากมายเชนกน อยาง “พพธภณฑเพลงลกทง” ยานจรญสนทวงศ 13 ทจด แสดงสงของเครองใชของศลปนเพลงลกทงไดอยางนาสนก รวมถงการจดใหมโซนหองสมด ทเกบแผนเสยงทกชนดทมในประเทศไทย ตงแตสมยแผนครง 78 สปดจนถงปจจบน หรอ อยาง “พพธภณฑมด” ในมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ทพดถงเรองราวของมดในหลากมต ตงแตรปราง ววฒนาการ สงคม การสอสาร ความสมพนธกบสงแวดลอม ไปจนถงการใช ชวตของมดในมมเปรยบเทยบกบมนษยเลยทเดยว
พพธภณฑ: เมอเทคโนโลยลาสดลกขนมาเลาประวตศาสตร
ปลกพพธภณฑใหมชวตดวยแผงระบบไฟโมดลาร ทนททคณกาวเทาเขาไป พพธภณฑกจะลกขน มาสวางไสวราวกบมชวต ดวยแผงไฟระบบ โมดลารทชอ 'Sensacell' เทคโนโลยลาสดของ Sensacell Corporation ทสามารถตอบสนอง ความเคลอนไหวไดรวดเรว ภายในประกอบ ดวยชดหลอดไฟแอลอดทสองสวางไดเยยมยอด เพยงเทานผชมกสามารถสนกกบการเดน เทยวพรอมเกบเกยวความรแบบไมเงยบเหงา ไปตลอดทาง
ภาพจาก www.engadget.com
ภาพจาก www.glastroesch.ch ภาพจาก www.blimages.com
11มถนายน 2554 l Creative Thailand
classic item
กอนทจะถกใชเปนชอรายการเรยลลตโชว คำาวา “อะแคเดม” มก ทำาใหใครๆ นกถงความเครงขรมของการเรยนการสอนแบบนก วชาการ แตหากยอนกลบไปดกพบวา จดกำาเนดของ “อะแคเดม” นมาจากวธการเรยนรทลำาสมยแบบไมขนกบหลกสตร ในยคแหง ความเจรญรงเรองทางปญญา (และปรชญา) เมอกวาสองพนปมาแลว
ยอนไปไกลถงสมยกรก ราว 385 ปกอนครสตกาล เมอ “เพลโต” ปราชญชาวกรกคนสำาคญในประวตศาสตรโลก ตงสถาบนศกษา ปรชญาขนในอะแคเดเมย สวนศกดสทธแหงอธนา เทพผเปนตวแทน ของปญญาและทกษะ ทางตอนเหนอของกรงเอเธนสโบราณ นก ประวตศาสตรเชอวา “อะแคเดม” ในยคนน ไมไดมหลกสตรบญญต ชดเจน หากเปนเพยงการถกปญหาซงนาจะเกยวของกบคณตศาสตร และปรชญาทตวเพลโตเองมความสนใจในฐานะอาจารยและ นกเรยนเทานน อยางไรกด สถาบนทวานกไมไดเปดกวางสำาหรบ บคคลทวไป และนกเรยนทเขารบการศกษากมกจะเปนกลมคนทกลาย เปนนกการเมองของอารยธรรมกรกในเวลาตอมา ปราชญชาวกรก คนสำาคญอกหลายคนกลวนเคยรำาเรยนในสถาบนน รวมถง อรสโตเตล เซโนคราแตส และแครนเตอร หลงจากเพลโตสนชวตแลว “อะแคเดม” กยงดำารงอยนานนบศตวรรษ
ดวยการสานตอของสานศษยผสบทอดหลายตอหลายรนแมจะเวน
ชวงหรอมการตความใหมบาง แตแนวคดหลกของโรงเรยนยงคงอยท ความสงสยในสรรพสง (Skepticism) ตามเจตนาดงเดมของเพลโต สถาบนแหงนมาถกปดเอาโดยถาวรกเมอป 529 หลงครสตกาล ท อารยธรรมกรกตกอยภายใตการปกครองของจสตเนยนท 1 จกรพรรด ชาวโรมน ผฝกใฝศาสนาครสตนกายออรโธดอกซ และปดกนศรทธา ชนดอนๆ รวมถงปรชญาของเพลโตในอาณาจกรของตนโดยสนเชง ไมเชอกตองเชอวา “อะแคเดม” กลบมาเกดใหมไดอกครงหลงเวลา
ผานไปนบพนป เมอยคเรอเนสซองสในอตาล (ศตวรรษท 13-16) นำามาซงการหวนกลบไปชนชมภมปญญาโบราณ รวมถงปรชญาของ เพลโต ทนกวชาการบางสวนกลบมาใหความนยม และจงใจนำาชอ “อะแคเดม” กลบมาใช แตดวยธรรมชาตของแนวคดทยงขดแยงกบ ครสตศาสนจกรทเรองอำานาจในเวลานน ทำาใหนกวชาการกลมนโดน ปราบปรามอกครง กระนนกตาม การใชคำาวา “อะแคเดม” เปนชอ สถาบนกยงคงอย ทวาเปนเพยงคำาโกเกทสมาคมหรอโรงเรยนสอน ศลปะนยมนำามาใชเทานน หาไดเกยวของกบเพลโตอยางมสาระ สำาคญอกตอไป ปจจบนคำาวา “อะแคเดม” ยงถกใชอยางกวางขวาง สวนมากพบใน
ชอสถาบนการศกษาทเกยวกบวรรณกรรมหรอศลปะ เชน Royal Academy of Music ขององกฤษ รวมไปถงสมาคมผมความ เชยวชาญในทกษะตางๆ อาท นกวทยาศาสตร นกเขยน หรอศลปน ทรจกกนดทวไปกไดแก Academy of Motion Picture Arts and Sciences ทจดงานมอบรางวลออสการทกปนนเอง
ทมา: วกพเดย, Iep.utm.eduภาพจาก WikiCommon
เรอง: ดนย คงสวรรณ
cover Story เรองจากปก
เรอง: มณฑณ ยงวกลเรอง: มณฑณ ยงวกล
13มถนายน 2554 l Creative Thailand
cover Story เรองจากปก
ตองมพรสวรรคกอน?
เมอถามแชมปคณตศาสตรโอลมปกถงเคลดลบ ของการเรยนเกงนน คำาตอบทไดรบไมใชเรองของพรสวรรคแตคอการหมนฝกซอมเพอสราง ความชำานาญในการแกโจทยทยากขน ซงไม แตกตางจากความคดของรองศาสตราจารย สกร เจรญสข ผอำานวยการวทยาลยดรยางคศลป มหาวทยาลยมหดลทเชอมนวาพรสวรรคมาจากการฝกฝนไมใชมาจากดเอนเอ เชนเดยวกบ ชนอช ซซก ครดนตรชาวญปน ทกอตงสถาบนวจยพรสวรรคศกษา (Talent Education Research) เมอ 50 ปกอน ดวยความเชอทวาสามารถชวยใหเดกทกคนทอยากเรยนดนตรเกงได ดงนน รศ.สกรจงไดจดตง “โครงการวจยพรสวรรคศกษา” เมอป 2538 เพอสรางตนแบบของการศกษาดนตรของ ประเทศไทย โดยโครงการดงกลาวแบงออกเปน 3 สวน สวนทหนงคอ การเรยนเร องความร ดนตรทวไปเพอใหเดกไดเรยนดนตรเพอความ สขสวนตว สวนทสองคอ การเรยนดนตรเพอ เปนพนฐานในการศกษาตอ และประเภททสาม คอ การเรยนเพอประกอบอาชพนกดนตร ซง เปนกลมทมจำานวนไมมากนกในตอนเรมเรยน แตจะเปนกลมทไดรบการสนบสนนอยางเตมท ทงในดานการเรยนแบบตวตอตวหรอเปนกลม การตงวงดนตร การออกแสดงตามงานตางๆ
การควาแชมปวงดรยางคโยธวาทตโลก เปนวาเลนของเดกไทย นำามาซ งความ ภมใจของคนในชาต และอาจทำาใหหลาย คนเขาใจวา ประเทศไทยนาจะเตมไปดวย นกดนตรช นนำา แตทวาในการบมเพาะ นกดนตรเพอสรางอตสาหกรรมดนตรท แขงแรงแทจรงนน ตองมอกหลายองค ประกอบนอกเหนอจากความพรอม เพรยงซงถอเปนเคลดลบสำาคญในการ สรางวงโยธวาทต
"นองเตา" ด.ช. อมรน เวชเลอร วย 7 ขวบ ขณะเดยวเปยโน
ในกจกรรม Music@TCDC (ภาพโดยกลยธรา สงวนตง)
14 Creative Thailand l มถนายน 2554
cover Story เรองจากปก
14
สภาพแวดลอมตองเปนใจ
ในชวงสบปทผานมาสงคมไทยเรมมการเปลยน แปลงทเปนสญญาณบวกตอวงการดนตร ดวย ความคดของผปกครองรนใหมทตองการใหลก มทกษะด านดนตร เพ อ เสรมสร างสมอง โรงเรยนสอนดนตรเอกชนจงมนกเรยนมา สมครเรยนเพมมากขน อยางเชนโครงการสอน ดนตรสำาหรบบคคลทวไปของมหาวทยาลยมหดลทมนกเรยนถง 1,200 คน ซงเทากบเปน
การเรมตนบมเพาะความสนใจของเดกกอนท จะตดสนใจศกษาตอในระดบอดมศกษา ดงนน เมอเดกกลมนเขาไปเรยนตอใน มหาวทยาลยจงแทบจะเรยกไดวาสามารถเลน ดนตรพนฐานไดเกอบทกคน ในขณะทรปแบบ การสอนกเปลยนแปลงไปมากขนจากเมอสบป กอนทเดกจะตองเลนเพลงใหเหมอนตนฉบบ ทกประการจงจะถอวาผานมาตรฐาน แตใน ปจจบนทนกเรยนและอาจารยรนใหมซงเปน ผลผลตของสถาบนการศกษาหลกอยาง
ฟงและฝกซำาๆ
จากแนวคดและกระบวนการเรยนรแบบองกบธรรมชาตของมนษยของ ชนอช ซซก ทเกดจาก
การสงเกตวาเดกสามารถพดภาษาของตวเองไดดวยการฟงและเลยนแบบโดยไมตองมการสอน
อนนำามาสแนวทางการสอนดนตรทเรยกวา Suzuki Method ซงมหลกการสำาคญคอ “เราอยากให
เดกเปนอยางไร เราตองสรางสงแวดลอมแบบนนขนมา” รวมถงความเชอทวา เดกตองไดเรยนร
ตามธรรมชาตของแตละคน และการฝกฝนจะชวยตอกยำาการเรยนร ดวยวธน การเรยนรของ
เดกในชวงแรกจะชา แตเมอถงจดหนงมนจะเปนไปอยางรวดเรว ดงนน วธการของซซกจงเนน
ขนตอนของการฟงเปนพนฐานแรก ทงการฟงดนตรตนฉบบซำาๆ การเลยนแบบครผสอน และ
ฝกปฏบตกบเครองดนตรอยางสมำาเสมอ การฟงและฝกฝนนทำาใหผเรยนสามารถวเคราะหตนเอง
และพฒนาทกษะไดโดยไมตององตามกฎเกณฑการเรยนแบบดงเดม
ตลอดจนมการจดผจดการเพอคอยดแลใหผ เรยนไดซอมดนตรอยางจรงจงจนกระทงได บนทกแผนเสยง ซงนบเปนกระบวนการพฒนา ไปสความเปนมออาชพ และทำาใหเกดความ เชอมนวาโอกาสของการเปนนกดนตรนนเปนไปได “บานเราขาดแคลนคนเลนดนตรทเรยกวา มออาชพ ซงไมไดหมายถงการประกอบอาชพ เปนนกดนตรแลวจะเปนมออาชพ แตความ สามารถตรงนม คาเ ทากบระดบชาตและ นานาชาต คอสามารถแสดงไดทงในกรงเทพฯ และตางจงหวด หรอยงสามารถไปเลนไดท นวยอรกไดดวย” รศ.ดร.สกรยงบอกอกดวยวา การทำาดนตรใหเปนอาชพตองเรมจากการสราง “ความรคชวต” ทตองทำาตงแตเดกกอนอาย 12 ป เพราะเปนชวงทเดกจะไดเรยนรแตแรกเรม และเปนการสรางสงแวดลอมใหเดกมความ รสกนกคดพรอมทจะเปนนกดนตรทแทจรง นนคอทมาของการกอตงวง “ดอกเตอร แซกแชมเบอรออรเคสตรา” (Dr. Sax Chamber Orchestra) ขนเพอคดเลอกเดกอาย 10-14 ป เขาฝกซอม โดยมเปาหมายในการสรางวงดนตร ประเภทแชมเบอรออรเคสตราใหเปนตวอยางสำาหรบระบบการศกษาไทย “พรสวรรคคอไมเกงแตชำานาญ ไมเชยว ชาญแตเคยมอ ทำาตลอดเวลา การทำาบอย ทำาใหสมบรณ อจฉรยะมาจากการฝก” จากวนทเรมกอตงในป 2540 วงดอกเตอร แซกฯ ใชเวลาแปดปในการกาวสการเปนแชมป จากการประกวด International Youth Chamber Music Competition ณ เมองอนเตอรลาเคน ประเทศสวสเซอรแลนด ในป 2548 อยางไรกตาม แมวาโครงการดงกลาวจะ สามารถพสจนความเชอเรองการสรางพร สวรรค แตการจะสรางโอกาสใหเดกไดมโอกาส ฝกซอม หรอสรางแรงบนดาลใจใหเดกหนมา ประกอบอาชพนกดนตรอยางจรงจงนนยงตอง อาศยแรงผลกดนอกหลายอยาง
15มถนายน 2554 l Creative Thailand
cover Story เรองจากปก
15
ภาพจาก Flickr โดย Alex-S
ปฏบตการหาเพชรในตม
เวเนซเอลา ประเทศทเตมไปดวยความวนวายทางการเมองและการทำารฐประหารเปลยนผนำา
แมวาจะรำารวยจากการสงออกนำามน แตประเทศกลบมหนกอนโตและประชากรยากจนทแวดลอม
ไปดวยยาเสพตดและความรนแรง แตใครจะรวา เวเนซเอลาคอหนงในอนาคตใหมของวงการ
ดนตรคลาสสกโลก
ในป 1975 โฆเซ อนโตนโอ อบรว กอตงองคกรทางสงคมดานดนตรทเรยกวา “เอล ซสเตมา”
(El Sistema) ขนทเมองคาราคส ดวยวตถประสงคในการใชดนตรคลาสสกมาเยยวยาและกลอม
เกลาเดกและเยาวชนทมฐานะยากจนใหพนจากการของเกยวกบยาเสพตดและอาชญากรรม
ความทมเทของโฆเซเรมเปนรปเปนรางชดเจนเมอวงออรเคสตราของเขาชนะเลศในการ
แขงขนระดบนานาชาตทเมองแอเบอรดนในสกอตแลนด ทำาใหรฐบาลเวเนซเอลาตดสนใจใหเงน
สนบสนนเพอใชในการซอเครองดนตรและฝกสอน ผานการเปลยนรฐบาลไปถงสบครงจนมา
ถงรฐบาลของฮโก ชาเวซ ทจดสรรงบประมาณกวา 20 ลานเหรยญสหรฐฯ สำาหรบเอล ซสเตมา
“ในฐานะนกดนตรชาวเวเนซเอลา ผมใชศลปะเปนเครองมอในการพฒนาสงคม การสราง
พลเมอง และการศกษาใหกบเดกแทนการศกษาในระบบทยงดอยประสทธภาพ” โฆเซกลาว
และสำาหรบเขาดนตรคลาสสกเปนเครองมอทดทสดดวยปรชญาทวา “วงออรเคสตราคอชมชนท
มขอตกลงในการทำาสงสวยงามรวมกน”
ในชวงเรมกอตง เวเนซเอลามวงออรเคสตราเพยงสองวง แตเมอผานพนมา 30 กวาป
เอล ซสเตมา ไมเพยงสอนนกดนตรคลาสสกทมากถง 5 แสนคน แตยงเพมจำานวนวงออรเคสตรา
ในประเทศเปน 200 วง จนกลายเปนแรงกระเพอมใหกบรฐบาลใน 23 ประเทศทวโลกเรมจด
ทำาโปรแกรมการสอนดนตรอยางเดยวกบ เอล ซสเตมา
วงออรเคสตรา Simon Bolivar Youth Orchestra ภายใตการคมวงของวาทยกร กสตาโว
โดนาเมล คอหนงในผลผลตทสำาคญ ดวยลลาและทวงทำานองเพลงคลาสสกดงเดมและการ
ผสมผสานความสนกสนานแบบลาตนอเมรกา จงทำาใหวงสามารถแจงเกดบนเวทนานาชาตอยาง
คารเนก ฮอลล ในสหรฐอเมรกา และงานดนตรประจำาป The Henry Wood Promenade Concerts
presented by the BBC ณ รอยลอลเบรตฮอลล กรงลอนดอน ประเทศองกฤษ
สวนหนงของหลกฐานในการแจงเกดของวงเยาวชนจากเวเนซเอลานน มาจากรายงานขาว
ของบบซทระบวา พลาซโด โดมงโก นกรองโอเปราชอกองโลกถงกบหลงนำาตาเพราะเสยงเพลงท
สามารถกระชากอารมณอยางถงแกน ขณะเดยวกน เซอร ไซมอน แรทเทล ผอำานวยการวงเบอรลน
ฟลฮารโมนก กถงกบเอยปากวานกดนตรเยาวชนเหลานกำาลงทำางานสำาคญใหกบวงการเพลง
คลาสสกของโลกแลว ไมเพยงเทานน การแสดงทเมองเอดนบะระและกรงลอนดอนยงทำาใหรฐบาล
ของสหราชอาณาจกรตดสนใจอดฉดเงนเพมถง 332 ลานปอนดสำาหรบการศกษาดานดนตร เพอ
ดำาเนนโครงการทไดรบแรงบนดาลใจจากเอล ซสเตมา อยาง “อน ฮารโมน” ซงเปนการจดสรรเงนให
กบพนททเปนชมชนยากจนในองกฤษสามแหง รวมถงการจดตง “ซสเตมา สกอตแลนด” ขนใน
เขตราพลอช (Raploch) เมองสเตอรลงของสกอตแลนด เพอใชดนตรเปนเครองมอในการรบมอ
กบปญหาความยากจน โดยไดรบเงนสนบสนนจากสภาศลปะแหงสกอตแลนดดวย
เรองราวของเอล ซสเตมา ไดรบการถายทอดอยในสารคดชอ Tocar Y Luchar (To Play
and To Fight) ทเรยกทงรอยยมและนำาตาแหงความประทบใจใหกบหลายๆ คนมาแลว
16 Creative Thailand l มถนายน 2554
cover Story เรองจากปก
บคลกภาพไมโดดเดนถกใจตลาดผเสพ และใจ ไมรกพอทจะยนหยดเลยงชพดวยการเลน ดนตรในสถานบนเทง กอาจจะตองผนตวเอง มาส อาชพครสอนดนตรท ย งคงเปนส งท ขาดแคลนสำาหรบวงการศกษาดนตรของไทย “สถาบนการศกษายงมนอย จงผลตบคลากร ดานนไดนอย แตทเหนอไปกวานนคอความพเศษ ของอาชพครสอนดนตรทไมไดมแค 'พรสวรรค' หรอความสามารถทางดานดนตรเทานน แต ตองสวมวญญาณครเปนนกถายทอดทดได ดวย” บปผวรรณ ธระวรรณวไล ผอำานวยการ สถาบนจนตการดนตรกลาว ปญหาการขาดแคลนครและบคลากรดาน ดนตรนนตองยอนกลบมาทปญหาตงตนของ ระบบการศกษาไทยทยงมองขามดนตรมาเปน เวลานานกวาทจะมพระราชบญญตการศกษา แหงชาตป 2542 ทมการปรบหลกสตรแยก ดนตรออกมาเปนวชาเฉพาะ จากเดมทครหนง คนสอนทงวาดรป รำาไทย และดนตร “สงทเราเสยคอโอกาส เราไมไดพฒนาคน ทเกงใหไปสความเปนเลศของเขา สมมตเขา ได 60-70 เปอรเซนต แลวรฐอมชสงใหครบ 100 เปอรเซนต เราจะไดคนฝมอสงสดกลบมา ถาไดสก 20-30 คน จะเปลยนประเทศเราได ทนท” รศ.สกรกลาว เมอมการปรบหลกสตรใหสมบรณมากขน แตทวาการใหงบประมาณสนบสนนอยางเตมท ยงเปนเรองทตองถกเถยง เพราะดชนวดผล (KPI) ของดนตรนนตองใชเวลานานหลายปทจะ ออกดอกออกผลเหมอนดงเชนทวทยาลย ดรยางคศลป มหาวทยาลยมหดล ไดเดนทาง มาแลว 16 ปกอนทจะกาวขนมาเปนหนงใน 198 สถาบนดนตรของโลกตามการคดสรรของ สถาบนเรนโกลด (Rhinegold Directories) ประเทศองกฤษ
มหาวทยาลยมหดล มหาวทยาลยศลปากร และ มหาวทยาลยรงสต ไดเขามาเปนครผสอน จง ทำาใหการเรยนการสอนเรมเปดใหเดกได ทดลองทำาสงใหมไดมากขน อยางไรกตาม แมสภาพแวดลอมทางการ ศกษาจะเรมดขนจากหลกสตรทเขมขนไมแพ สถาบนในตางประเทศ บวกกบความเขาใจของ ครอบครวทสนบสนนใหเดกเรยนดนตรมากขน แตสภาพแวดลอมสำาหรบการกาวเขาสอาชพ นกดนตรกเปนเรองสำาคญเชนกน จากตวอยางความสำาเรจของไทยแลนด ฟลฮารโมนก ออรเคสตรา (TPO) อกหนงวง จากวทยาลยดรยางคศลป ทตงขนเพอเปนวง ซมโฟนมออาชพในประเทศไทย ทำาใหอาชพ นกดนตรดมอนาคตมากขน แตทมาของวงนนตองมการผลกดนอยางมากเพอใหรฐบาลยอม ลงทนกบวงออรเคสตราของเดกนกเรยน ซง รศ.สกรในฐานะผกอตงและผอำานวยการวงกลาววา ในยคแรกมอปสรรคหลายดาน ตงแต ไมมงบประมาณ ไมมเคร องมอ และไมมคนคณภาพ จงตองคอยเปนคอยไปทงจากการสรางความเชอมนใหกบผเลน และการทำาให รฐบาลยอมใหเงนสนบสนน “TPO เกดขนมาหาปแลวอยางมออาชพและ กำาลงกาวสปทหกในฤดกาลตอไป ดวยระยะ เวลาทผานมาทำาใหฤดกาลหนาเปนฤดกาลท สำาคญ คอนกดนตรจะมคาตวมากขนและม รายไดมากขน เพราะเมอกอนนกดนตรมรายได ไมแนนอนเปนอาชพเลอนลอย แตวงดนตร สามารถยนหยดแสดงคอนเสรตมาแลวถง 200 ครง ทกคอนเสรตนกดนตรมรายไดแนนอน ทกเดอนมรายไดแนนอน มนเปนการสราง ความเชอมนในอาชพซงเปนสงใหมมากๆ ของประเทศไทย” สำาหรบการแจงเกดในฐานะนกดนตร อาชพสาขาอนๆ ทไมใชวงออรเคสตรานน ถา หากความสามารถไมไปดวยกนกบธรกจหรอ
ดอกผลของวทยาลยดรยางคศลป ทกลายมาเปนคลนลกใหมในแวดวงดนตรของประเทศไทยในวนน
17มถนายน 2554 l Creative Thailand
cover Story เรองจากปก
แปรขบวนแชมปโลกวงโยธวาทต
ภาพเดกนกเรยนชาย-หญงทเลนเครองดนตรและเดนไปมาตามจงหวะอยางพรอมเพรยงกนใน
สนามของโรงเรยนตางๆ ทเหนในปจจบน อาจไมไดเปนแคการฝกซอมสำาหรบกจกรรมกฬาส
หรองานพธอกตอไป เมอเปาหมายการเปนแชมปโลกโยธวาทตอยางทรนพโรงเรยนตางๆ เคย
ความานน ไมไดไกลจนเกนเออมอยางทแชมปปลาสดจากโรงเรยนสรนารวทยา จงหวดนครราชสมา
ไดพสจนมาแลว
ในการพฒนาวงโยธวาทตไปสระดบการแขงขนนน ไมเพยงแตผปกครองและเดกตองม
ความพรอมในเบองตนแลว แตยงตองมงบประมาณเรมตนราวๆ หนงลานบาท เพอเปนคาเครอง
ดนตร คาฝกสอน คาชด และคาใชจายตางๆ ในระหวางการฝกซอม และถาหากกาวไปสการ
แขงขนในระดบนานาชาตหรอระดบโลก กอาจตองใชเงนมากกวา 8 ลานบาท (สำาหรบสมาชกวง
100 คน) ซงอาจจะเปนอปสรรคสำาหรบบางโรงเรยน
โรงเรยนทจดอยในอนดบตนๆ ของโลกอยางโรงเรยนวดสทธวราราม หรอโรงเรยนมงฟอรต
วทยาลย คอตนแบบของหลายโรงเรยนในการสนบสนนการจดตงวงโยธวาทตเพอสรางชอเสยงให
กบสถาบน โดยการสนบสนนงบประมาณนนมตงแตการจดจางทมฝกสอนเดกทไมมพนฐานการ
เลนดนตรใหสามารถเลนเพลงชาต และเพลงพธการตางๆ ไดภายในไมกเดอน หลงจากนนจง
ฝกการเดนแปรขบวนและคดรปแบบการแสดงเพอเขาแขงขนตงแตระดบภายในประเทศอยาง
การชงแชมปประเทศไทย กอนจะขยบไปสระดบนานาชาต จากนนจงขยบขนไปสเวททใหญ
ทสดในโลกคอ การชงแชมปโลกทประเทศเนเธอรแลนด ซงจดขนทกๆ สป เวทนจงเปรยบ
เสมอนโอลมปกของวงโยธวาทตทจะมการแขงขนทงแบบการนงบรรเลง การเดนบรรเลง และวง
แปรขบวน ซงระดบทยากทสดจะเปนการแขงขนแบบไมจำากดรนซงจะวดกนทฝมออยางเดยว
โดยจากวงดนตรของไทยทไปแขงทงหมด 7 วง โรงเรยนสรนารวทยาชนะเลศในตำาแหนง “ทอป
ออฟ เดอะ เวลด แชมปเปยนชพ” โดยไดรบคะแนนสงสดในการแขงขนดนตรโลกครงท 16 ดวย
คะแนนรวม 1,330.50 จากคะแนนเตม 1,400 คะแนน คดเปน 95.03 เปอรเซนต รองลงมาคอ
โรงเรยนสรศกดมนตร และอนดบทสเปนของโรงเรยนชลกนยานกล จงหวดชลบร
ความสำาเรจในระดบนานาชาตนไมไดสงผลแคการสรางชอเสยงใหกบประเทศและสถาบน
การศกษาเทานน แตยงสรางโอกาสใหเดกไดรจกดนตรในฐานะของความรคชวต ทงยงเปนการ
เตรยมความพรอมกอนตดสนใจศกษาเพอกาวสอาชพนกดนตรทตองทมเทฝกซอม หรอการเปน
ครสอนดนตรทเตมเปยมไปดวยจตวญญาณในการสรางเดกรนใหม หรอแมกระทงการหนหลง
ใหกบจงหวะและเสยงดนตรเพอประกอบอาชพอนกตาม
ไมเพยงแตการยอมรบในฐานะสถาบน ดนตรของโลกเทานน ดอกผลของวทยาลย ดรยางคศลปในวนน ยงกลายเปนการตบเทา เขาเปนคลนลกใหมในวงการดนตรบานเรา ทง ทเฉดฉายอยเบองหนาและทเปนกำาลงสำาคญ อยเบองหลง และนนกหมายความวา การสราง อตสาหกรรมทแขงแรงเปนไปได หากเราให ความสนใจและใหเวลามากพอกบการพฒนา “คน” เพอสรางมออาชพ อยางทเราไดยนจาก ปากของผผลกดนการศกษาดานดนตรคน สำาคญในบานเราอยาง รศ.สกรน นแหละวา พรสวรรคดานดนตรนน “สรางได”
ทมา:El Universal, Caracas, Venezuela,12 มกราคม 2008รายงาน Venezuela youths transformed by musicโดย BBC newswww.oknation.net/blog/print.php?id=65160www.bandinstrumentsthailand.comวกพเดย
18 Creative Thailand l มถนายน 2554
หากคณกำาลงมองหาสถานทเรยนหรองานในสาขาสอดจทล หรอแฟชนทสหราชอาณาจกร ลองแวะไปทเวบไซตของสภาผ ประกอบอาชพดานสอเชงสรางสรรค หรอ สกลเซต (skillset.org) ทดเผนๆ เหมอนเวบไซตแนะแนวการศกษาและหางานทวไป แต กลบเปนหนงในยทธศาสตรสำาคญในการสรางความไดเปรยบใหกบเศรษฐกจสรางสรรคของสหราชอาณาจกร สกลเซตเปนหนงในองคกรภายใตสภาผประกอบอาชพทตองใชทกษะ (Sector Skill Councils) ซงทำาหนาทครอบคลมตงแตการจดทำาวจย รวมมอ กบสถาบนการศกษาเพอรบรองและออกแบบหลกสตรการเรยน ทดลอง งานจากการทำางานจรง รวมถงรวมกบเอกชนในการสงเสรมใหมการพฒนา ฝมอแรงงานททำางานอยเดมเพอนำาไปสการปอนบคลากรทมฝมอเขาส ระบบอตสาหกรรมควบคไปกบการพฒนามาตรฐานวชาชพ และการสรรหา เงนทนเพอการฝกอบรม อยางไรกตาม สกลเซตไมใชหนวยงานรฐเตมรอย เพยงแตไดรบเงน สนบสนนจากรฐบาลและดำาเนนงานโดยคณะกรรมการชดตางๆ ทมาจาก ภาคเอกชนในกลมอตสาหกรรมสรางสรรคซงรวมถงกลมโทรทศน วทย ภาพยนตร อนเทอรแอคทฟมเดย แอนเมชน เกมคอมพวเตอร สงพมพ โฆษณา แฟชนและสงทอ รวมทงงานบรการสนบสนนตางๆ ดวยระบบ การบรหารงานเชนนจงทำาใหขอมลของอตสาหกรรมสอสรางสรรคม ความทนสมยทงในดานของอปสงคและอปทาน และนำาไปสการสราง หลกสตรและการผลตบคลากรทตรงกบสภาพความเปนจรงมากขน
ปจจบน สหราชอาณาจกรมสภาผประกอบอาชพทตองใชทกษะถง 22 กลม แบงแยกออกไปตามสาขาและครอบคลมการพฒนาแรงงานถง รอยละ 90 ในองกฤษซงแตละกลมตองไดรบใบอนญาตจากรฐบาลโดยผานคณะกรรมการการจางงานและฝมอแรงงานแหงสหราชอาณาจกร (UK Commission for Employment and Skills) เพอเปนการกำากบใหมการดำาเนนงานไปตามเปาหมาย โดยเหตผลสำาคญของการจดตงหนวยงานประเภทเดยวกนกบสกลเซต นน กเกดขนจากกระแสแหงการปรบโครงสรางหนวยงานดานการพฒนา ฝมอแรงงานซงเปนผลกระทบโดยตรงจากรายงานของลอรด ลทช ทไดรบมอบหมายจากรฐบาลใหศกษาสภาพตลาดแรงงานและความจำาเปน ในการปรบเปลยนเพอรองรบการแขงขนทสหราชอาณาจกรจะตองเผชญ ในป 2020 ซงระบวา การเขาสวยเกษยณของประชากร เทคโนโลยท กาวหนาอยางรวดเรวกวาทคาดคด (ซงจะเปลยนวถการทำางานไปอยางสน เชง) และแรงกดดนทเพมขนจากการแขงขนของทวโลก จะสงผลใหประเทศ พฒนาแลวตองหนมาพงพาศกยภาพทางดานนวตกรรมเพอสรางให เศรษฐกจเตบโต และการทจะทำาใหเปนจรงขนมาไดนน กขนอยกบทกษะและ ความรของคนในประเทศนนๆ ซงหากเปรยบเทยบทกษะฝมอของแรงงาน ในสหราชอาณาจกรแลวจะพบวา ยงไมไดจดอยในระดบแนวหนาของโลก “ถาหากไมมการเพมทกษะแรงงานกเทากบวาเรากำาลงทำาใหความ สามารถในการแขงขนของประเทศเสอมถอย ดงนนสหราชอาณาจกรจง ตองมเปาหมายใหม คอการเปนผนำาทางดานแรงงานทมฝมอภายในป 2020” จากขอเสนอแนะของรายงานดงกลาว จงไดนำาไปสการปฏรปสภาผประกอบ อาชพทตองใชทกษะในเรองของการใหใบอนญาตใหมและการเพมอำานาจ หนาทมากขน ดงทสกลเซตไดรบการมอบใบอนญาตใหมในเดอนพฤษภาคม 2009 เพอใหสามารถทำางานทมมาตรฐานสงขนและครอบคลมทวประเทศ
เรอง: มนฑณ ยงวกล
insight
19มถนายน 2554 l Creative Thailand
insight
สกลเซต & มลเบอรรมลเบอรร (Mulberry) ธรกจเครองหนงมลคา 72 ลานปอนด และแบรนดหรระดบโลกของเหลาคนดง กเปนหนงในผใชบรการของสกลเซตเชนกน ในป 2006 เอยน สกอต ผจดการแผนกสนคาเครองหนงและเสอผา ทดแลดานการพฒนาแบบและการผลตใชเดอะรคก โรงงานเครองหนงทใหญทสดในสหราชอาณาจกร เรมวตกกงวลหลงจากพบวา พนกงานจำานวน 200 คนทมความชำานาญและทกษะในการตดเยบหนงใหกลายเปนกระเปาไอคอนชนสำาคญของแบรนดนน กวาครงมอายมากกวา 50 ป และอกรอยละ 13 กมอายเกนวยเกษยณ “ในอกสบปขางหนา เราจะไมไดแคสญเสยแคแรงงาน แตหมายถงความชำานาญของคนเหลานนไดหายไป ซงทำาใหเราตองรบหาวธทำาให คนหนมสาวสนใจทจะมาทำางานกบเราอยางเรงดวน เพอวาเราจะสามารถ รกษาโรงงานใหดำาเนนตอไปได” ดวยความจำาเปนทเกดขน ทำาใหเอยนตดสนใจเขารวมโปรแกรมของ สกลเซตในสาขาแฟชนและสงทอ ซงมการรบรองหลกสตรการเรยนแบบทมการทดลองงานและการประกาศคณวฒใหแกผผานการทดลองงาน โดยเปดรบนกศกษาจากมหาวทยาลยบรดจวอเตอรมาฝกสอน ณ สถาน ททำางานจรง หลงจากนนมลเบอรรยงไดเสนอความรวมมอดงกลาวไปยง มหาวทยาลยทองถนอก 5 แหง ซงกไดรบการตอบรบอยางดจากเหลาคณาจารย จากจดเรมตนในการทดลองงานของนกศกษาจำานวน 10 คนในป 2006 มาถงวนนมลเบอรรมนกศกษาทผานการทดลองงานแลวถง 33 คน โดยรอยละ 65 ของผทดลองงานทงหมดยงคงทำางานอยกบมลเบอรร
กลมคนรนใหมทไดรบการถายทอดทกษะแบบดงเดมนทำาใหรอยละ 40 ของอตราเฉลยอายพนกงานโดยรวมลดลงเหลอตำากวา 35 ป อกทงยงเปนแรงจงใจใหคนรนใหมอยากจะเขามาทำางานมากขน นอกจากน เอยนยงสงเสรมใหพนกงานตระหนกถงความสำาคญของ การพฒนาทกษะ โดยใหพนกงานของเขาสามารถปรบเปลยนงานไปตาม สายงานการผลตในโรงงาน และจงใจใหมการฝกอบรมเพอเลอนระดบของ การไดรบคณวฒผประกอบวชาชพ (National Vocational Qualification) เปนระดบทสอง ซงตองผานการอบรมเพอใหสามารถทำางานทหลากหลาย ไดและตองรวมมอกบพนกงานคนอนๆ ทำางานแบบเปนทมมากขน และดวยกระแสความนยมของมลเบอรรทเพมมากขนในระยะหลงน จงทำาใหเอยนตองจางผลตสนคาทโรงงานในยโรปและเอเชยเพมขน แตกยงคงสวนการผลตไวทเดอะรคกถงรอยละ 20-25 เพอรกษาภาพลกษณของแบรนดแทขององกฤษไว โดยในชวงหาปทผานมา เขาสามารถเพม จำานวนพนกงานมฝมอไดถงสองเทา ทงยงมแผนการขยายโรงงานซงคาด วาจะแลวเสรจในเดอนพฤศจกายนปนดวย
ทมา:www.skillset.orgรายงาน Prosperity for all in the Global Economy: World Class Skills โดย Lord Leitch (2006)
22 Creative Thailand l มถนายน 2554
creative entrepreneur คด ทำา กน
"ครกา" กรองทอง บญประคอง จงไดเปดโรงเรยน จตตเมตต (ปฐมวย) ขน เพอยนยนความเชอ ตอบความคด และแกขอสงสย ผานการผสม ผสานหลกคด หลกธรรม และนวตกรรมการศกษา จากทวทกมมโลก รวมกบการใชศลปะและดนตร ในการพฒนาเดก เพอสรางการศกษาทมงเนน การพฒนาความเปนมนษยทสมบรณ พรบตาเดยวโรงเรยนทางเลอกแหงนเดน ทางมาไดสบปแลว ถาเปรยบเปนเดกกนาจะยง ซนอย แตในขณะเดยวกนกเรมมความคดของ ตวเองทชดเจนขน
เกดจากจตทเมตตาแปลตามตรงชอโรงเรยนจะมความหมายวา จตใจทเมตตา เปนชอของลกสาวครกาเอง ซง มทมาจากชอรนพของครกาทศลปากร (จตตเมตต จงมนคง) อกท ดวยความเชอทวา ชอนนม ความหมายตอเจาของชอ ไมวาเจาของจะเปน คนหรอโรงเรยน ครกากอยากใหเจาของชอทง สองเตบโตขนมาตามความหมายของชอนน และเพราะการศกษาควรตองมองท ธรรมชาตของเดกหรอของผ เ รยนเปนหลก โรงเรยนจตตเมตต (ปฐมวย) จงใหความสำาคญ กบการทำาความเขาใจในธรรมชาตของเดกแตละชวงวย ครตองรจกเดกแตละคนดทสด เพราะเดกแตละคนไมเหมอนกน โดยเฉพาะ
เพราะเชอวา เดกเกดมาพรอมกบศกยภาพ ทมอยในตน เกดมาพรอมกบความฝนและ จนตนาการ เกดมาพรอมกบความสนใจ ใฝร เกดมาพรอมกบความปรารถนาทจะ เปนคนด เพราะคดวา เดกเสมอนเปนเมลดพช พนธด ทมหลากหลายชนด สามารถออก ดอกออกผลไดอยางงดงามแตกตางกนไป เพราะสงสยวา ผใหญทแวดลอมเดกๆ อย จะรจกตนไมเหลานดหรอไม วาปจจยทจะสรางความเตบโตและเบงบานอยาง เตมทคออะไร ตองการนำามากหรอนำานอย ตองการแสงแดดหรอรมเงา ตองเตรยมดนหรอใสปยอยางไร
เรองและภาพ: มนญ ทองนพรตน
23มถนายน 2554 l Creative Thailand
ปฐมวยซงเปนวยททกอยางเรมตน พนฐานของ ทกอยางอยในวยน ทางโรงเรยนจงมเปาหมาย ทการมองชวตทงชวตเปนหลก ทำาใหชวงเวลา นของเดกแตละคนมคณคาทสด ใหเดกมองเหน คณคาในตวเอง มองเหนคณคาในผอน มองเหน คณคาในสงแวดลอม เพอใหเขาใจและเหนทง ความแตกตางและความเหมอน ไดรวาความ แตกตางเปนเรองธรรมดา ทำาใหอยรวมกบผอน ไดอยางมความสข ทงนกเพอปลกฝงเปนพนฐาน การใชชวตตอไปในอนาคต ไมไดมองใกลๆ แค ตวเดกใหสอบเขาโรงเรยนประถมทเปนทนยมได
คำาถามสำาคญการทจะทำาใหเดกไดพฒนาตวเองบนความคด แบบนได กลไกทสำาคญคอคร ซงครของทนไม ไดมมมมองวาเดกคอแกวเปลาทครมหนาทใส ความรลงไปให ภาพของเดกในความคดของ ครทนคอมนษยท เกดมาพรอมศกยภาพท พรอมจะวเคราะหและวจารณตวเองได การ เรยนการสอนจงเปนลกษณะทครเปนผเปดโอกาสใหเดกไดคดไดตดสนใจดวยตวเอง ซง วธการนจะเรมตงแตครกาทเปดโอกาสใหคร ทกคนกอน การประชมวางแผนทกครงจงเปน การระดมและแลกเปลยนความคดครงใหญ เปดโอกาสใหความตางไดทำางานเพอแปร เปลยนเปนสงใหม เคารพในความคดกนและ กน แลวเลอกเกบความคดดๆ ทแชรกนเพอนำา ไปใช โดยไมใชระบบสงการ ไมเชนนนครเองก จะตดระบบสงการนไปถงตวเดก กจกรรมหนงทโรงเรยนทำาอยบอยๆ กคอ การชวนเดกวเคราะหภาพถาย เชน ภาพถายม แคขนมเคกหนงกอน ครจะถามวาเคกกอนนจะ ตดแบงใหใครบาง บางคนบอกวาตดแลวจะเอา ไปฝากคณแม บางกคณยาย บางกฝากนอง ซง คำาตอบเหลานนคอสงทเดกจะนำามาใชแลก เปลยนความคดและทำาใหไดคดเองวา เออ…ใช เราคดถงแตแม นาจะคดถงยายบาง อม…เรารกนองเหมอนเพอนคนน ตวอยางกจกรรมนยงชใหเหนวาประเดนการตงคำาถามเปนเรอง สำาคญ เพราะถาเปนรปเคกแลวถามวา ชอบ
creative entrepreneur คด ทำา กน
กนเคกอะไร คำาตอบกจะยดอยกบตวเอง แต คำาถามแบบนจะสอนใหเดกนกถงผอนแบบไมรตว
ครอบครวเดยวกนเพราะเรมตนทำาโรงเรยนดวยความเปนแม ไมใชนกการศกษา และเพราะอยากบอกคนท เปนพอแมวาขณะทเลยงลกจะไดเรยนรอะไร มากมายจากการทอยกบลก ครกาจงมความ ตงใจทำาโรงเรยนนใหเปนโรงเรยนสำาหรบเดกและพอแมไปดวยกน คอใหความสำาคญกบการ สอสารกบพอแมตงแตตน และดวยความทโรงเรยน มความชดเจนในรปแบบ พอแมทเดนเขามาจง ผานการกรองมาแลว เปนการเลอกซงกนและกน เพอเขามาเปนครอบครวเดยวกน เหมอนกบคแตงงานทตองตกลงกนกอนวาจะเลยงลกรวมกนอยางไร โรงเรยนจงจดให มการทำาเวรกชอปตางๆ เพอพฒนาพอแมใหเปน บดดรวมกบโรงเรยนในการพฒนาเดกแตละ คน มการสอสารระหวางกนตลอดเวลา ทง ประชมรายครอบครว ประชมกลมยอย มสมด สอสารทกวนศกร มเฟซบกของโรงเรยน สง สำาคญคอทงโรงเรยนและบานตองไมขดแยง กน ไมเชนนนเดกจะสบสนได และอยางทบอก วาเรมตนทำาโรงเรยนดวยความเปนแม ครกา จง เข าใจวาพอแม ทกคนอยากร ว าลกมา โรงเรยนแลวทำาอะไรบาง ความเขาใจนถกแปลง เปนพนทหนงในโรงเรยนทใหผปกครองเขาไปขางใน ไดเหนลกๆ ตอนเขาแถวและทำากจกรรม ตอนเชา และพนทสวนเดยวกนนยงจดแสดงงาน ตางๆ ทเดกทำาไวดวย
พนทแหงการเรยนรการออกแบบสงแวดลอมทเออตอการเรยนรคอ สงสำาคญไมแพกนในการพฒนาศกยภาพ ความเปนมนษยใหกบเดก จากสถานทแรกทเดก จะตองเปลยนจากทเคยอยบาน มคนเคยอย ขางๆ มาอยอกทหนง ไมมพอแมปยาตายาย โจทยแรกของจตตเมตตจงเปนการสราง บรรยากาศของโรงเรยนใหมความอบอนเพอให
เดกเกดความรสกไมตางจากบาน ในขณะท การจดวางรายละเอยดของอาคารและพนท รวมถงงานแลนดสเคปทงหมดจะเปนเรองของ การเรยนรของเดก ทงในสวนการคด การทดลอง การสงเกต การออกแบบ และแมแตการตดสนใจ ดวยของเลนทเปนทงธรรมชาตและไมตายตว ใหเดกไดเลอกดวยตวเองวาจะเลนแบบไหน สนามเองกไมใชโลงๆ ทวงกนไดแบบไมตอง คดชวต คำาวาวงไมคดชวตกคอการวงแบบไม ตองคดอะไร แตทนเดกจะตองคดวางแผนใหด วาจะเลยวทางไหน หรอปนขนไปแลวจะทำา อะไรตอ เปนหมากทโรงเรยนวางเอาไวใหไดคด เปนเรองของมตสมพนธซงเดกในยคปจจบนคอนขางจะไมคอยมทกษะ นอกจากน ยงม กระบอกไมไผใหเดกไดเลนและฝกเรองของ การทรงตว ทจะสงผลไปถงเรองระบบของนำาใน ห ซงถามนษยมความรสกไมมนคงเวลาทรงตว กจะรสกวาไมมนคงกบชวต รวมไปถงเรองการ สมผสดวยเทาจากพนผวทหลากหลาย (เดก และครของทนจะเดนเทาเปลา) ทงทราย กรวด และไม เพราะการเรยนรของมนษยเราจะทำาได ดถาประสาทสมผสในการรบรทำางานด การ กระตนการรบรของประสาทสมผสจงเปนเรองสำาคญ โรงเรยนจงมผวสมผสหลากหลายซง กลมกลนไปกบพนทโรงเรยนทดเปนธรรมชาต ครทจตตเมตตไมมเครองแบบ แตจะมการ คลมโทนใหไมไปรบกวนการเรยนรของเดก ถา ครใสเสอลายดอกในชนเรยน แทนทเดกจะสนใจ สงทครกำาลงสาธตอย กลบไปสนใจลวดลายท เส อผาคร รวมไปถงองคประกอบตางๆ ใน โรงเรยน เชนบอรดแสดงงาน ทจะไมใชวสดส จดๆ เพราะจะไปรบกวนงานของเดก สงแวดลอม ทงหมดของโรงเรยนจะเปนเพยงแคแบกกราวน ทไมโดดเดนเกนกวาบรรยากาศธรรมชาตท กลมกลนไปทงโรงเรยน จะมเพยงความโดดเดน เดยวในโรงเรยนแหงน นนกคอตวเดกเอง
24 Creative Thailand l มถนายน 2554
creative city จบกระแสเมองสรางสรรค
เรอง: นนทยา เลกสมบรณ
25มถนายน 2554 l Creative Thailand
creative city จบกระแสเมองสรางสรรค
อะไรททำาใหดนแดนอนแหงแลงหนาวเหนบ อยางฟนแลนดรงสรรคผลงานออกแบบ ชนเยยมมากมายใหกบโลก แจกนของอลวาร อลโต ทกำาหนดนยามใหมใหกบความงาม ผานรปทรง ผาพมพลายดอกไมจากมาร เมกโกะ ทกลายเปนตนแบบของลายดอกไม ทวโลก ไมเวนแมแตงานออกแบบทตองอาศย ความกาวหนาทางเทคโนโลยอยางโทรศพท มอถอ ทมบรษทยกษใหญอยางโนเกยเปน หวหอกสำาคญ
ในป 2012 “เฮลซงก” เมองหลวงของฟนแลนด ไดรบคดเลอกจากสมาคมออกแบบอตสาหกรรม นานาชาต หรอ Icsid ใหเปน World Design Capital ทแปลไดวาเมองหลวงแหงการออกแบบ ของโลก นนไมเพยงเพราะเมองแหงนมเรองของ การออกแบบฝงอยต งแตอดตผานมาถง ปจจบนเทานน แตระบบการศกษาและวจยท ไดรบการยอมรบวาดทสดแหงหนง กคอหลกฐาน อนสำาคญทบงชวา สงคมจะสงตอควาแขงแกรง นไปสอนาคตดวยเชนกน ออกแบบเพอตอบตวตนสำาหรบชาวฟนนชแลว “การออกแบบ” ถอเปนปจจยสำาคญในการสรางสงคมของพวกเขา ตลอดมา โดยเฉพาะอยางยงการออกแบบทมง พฒนานวตกรรมและหาวธตอบความตองการ ของผอยอาศยตามแนวคด Embedded Design ซงหมายถงการออกแบบทถกฝงไวกบทกๆ สง รอบตว ไมวาจะเปนรถไฟใตดนสสวางตา บนได ของมหาวหาร หรอหนกรวดทปพนจตรสกลาง เมอง สำาหรบสงคมทวไปแลว งานออกแบบ อาจไมจำาเปนตองอยในความสนใจของทกคน แตสำาหรบคนฟนแลนด พวกเขาเตบโตมากบงาน ออกแบบทดจากรนสรน และมนกดจะเปนความ คดพนฐานสำาหรบชาวสแกนดเนเวยน ทงาน ออกแบบไมไดเปนเพยงการสรางสนทรยใหแก ชวตเทานน แตยงหมายถงการทำาใหชวตใน ทกวนงายขน และทสำาคญคอ สดชนกระปร
กระเปรามากขน ไมเพยงเทานน งานออกแบบ ยงทำาใหโลกไดเหนตวตนอนชดเจนของพวก เขาอกดวย อะไรคอสงทกำาหนดความเปนมาของตว ตนในแบบฟนแลนด? คงไมเปนการเกนเลยหาก จะบอกวา ฟนแลนดเปนประเทศหนงทสราง อตลกษณขนจากแนวคดแบบนามธรรม (Abstract Concept) อยางเชนระบบความเชอ ศาสนา หรอความเปนรฐนอยทสด ตรงกนขาม ถงแมวา สงคมจะผานหวงเวลาของความยงยากทาง การเมองหรอการถกรกราน แตงานออกแบบของ พวกเขากดจะเพกเฉยตอความซบซอนทางสงคมในแบบนน และเลอกทจะกำาหนดตวตน ผานพกดทางภมศาสตรมากกวา ไมวาจะเปนการนำาธรรมชาตมาใสในงานออกแบบอยางกลมกลน หรอการสรางความโดดเดนสะดดตาอยางไมลงเลบนพนหลงอนเรยบงาย โดยมใจความสำาคญคอแนวคดทวา สงทแสนธรรมดากสวยงามได และนนทำาใหวสดธรรมชาตอยางไม โลหะ และแกว กลายเปนสวนประกอบสำาคญของงานออกแบบจากฟนแลนด Open Mind, Open Cityใครสกคนเคยบอกวา ฟนแลนดคอหนงในดน แดนทมมตของชนชนทางสงคมนอยทสดใน โลก และการยอมรบความแตกตางของชาว ฟนแลนดกคอสงทโลกรจกดพอๆ กบทร จก โนเกย และความคดพนฐานทวา ไมมผใดมสทธ ในการวดคณคาของผอน กทำาใหคนฟนแลนดม นสยทจะรบฟงผอนกอนตดสนใครเสมอ ความ ใจกวางนอาจมสวนสำาคญทมาจากการเคารพ และเรยนรทจะอยกบธรรมชาต และในขณะเดยวกนกอาจเปนสวนสำาคญททำาใหฟนแลนดเปนประเทศทเปดรบเทคโนโลยใหมไดเรวกวาสงคมอนๆ รวมถงทำาใหพวกเขาประสบความสำาเรจในทางการคากบชาวโลกอยางมากดวยเชนกน
creative city จบกระแสเมองสรางสรรค
26 Creative Thailand l มถนายน 2554
และเพราะการยอมรบความแตกตางนน แทบจะถกฝงอยในสายเลอด เมอเฮลซงกม แผนการในการผลกดนตวเองใหเปนเมองเปด (Open City) ผานแคมเปญทช อวา Open Helsinki จงมบางเสยงทแสดงถงความกงวลวา สงทเฮลซงกขาดไปกคอการพดถงความแตก ตางทางวฒนธรรม แตเม อมองลกไปอกนด กจะเหนไดวา มนเปนเพราะนสยของคนฟนแลนด เองตางหากทไมนำาเอาเรองของความแตกตาง มาเปนปจจยกำาหนดพฤตกรรมหรอความคด “ชาวตางชาตกคอคนทอยรวมกนกบเรา และจะตองไดรบการแบงปนผลผลตของสงคม เราดวย” ประโยคททำาใหโลกไดสมผสกบความ ใจกวางของคนฟนนช ไมนาแปลกใจทในปจจบน เฮลซงกคอเมองทดงดดผคนใหเขามาทำางาน อยอาศย และใชชวตมากทสดเมองหนง และ ดวยความทยงเปนสงคมขนาดเลก องคาพยพ ตางๆ ของเมองจงมความเชอมโยง สอดประสาน และพงพาอาศยกนเปนอยางด รวมถงภาคธรกจ
ของฟนแลนดเองทแสดงใหเหนถงการเชอมตอของ งานออกแบบเขากบสงคมเลกๆ แหงนดวยเชนกน ตวอยางทเหนไดชดกคอ การทงานออกแบบ จะไดรบการพจารณาในทประชมกรรมการบรหารของโนเกย และเปนสวนสำาคญในการ ตดสนใจในระดบบรหารสำาหรบโคเน (Kone) ธรกจหลกอกแหงของประเทศ และถงแมจะไมไดเปนเมองขนาดใหญ ระดบ “มหานคร” แตสองสงทเฮลซงกมไม นอยหนาเมองใหญอนๆ กคอ สถาบนการศกษา ระดบคณภาพและแกลเลอรทหลากหลาย นน รวมถงแผนการสรางพพธภณฑระดบโลกอยาง “กกเกนไฮม” ขนในเฮลซงก ทเกดจากความรวม มอของมลนธกกเกนไฮมทมองเหนศกยภาพ ของเมอง และมลนธวฒนธรรมแหงฟนแลนดท ร วมก บม ลน ธ วฒนธรรมแห งสว เ ดนใน ฟนแลนดสมทบทนและผลกดนใหโครงการน เกดขน
การลงทนทดทสดในขณะทดอกผลจากอดตยงคงมใหเกบเกยว อยางตอเนอง ดงเชนแจกนของอลโตทยงคงม วางขายอยจวบจนปจจบน ชาวเฮลซงกกไมลม ทจะเพาะเมลดพนธทสมบรณ เพอสรางดอก ผลอนงดงามสำาหรบอนาคตดวยเชนกน นตยสารฟอรบส เคยพาดหวขาวทฟงดออก จะนาเบอวา “ฟนแลนดครองอนดบหนงดชน การแขงขน (อกแลว)” เมอพวกเขาไดรบการ จดอนดบวาเปนประเทศทมความสามารถ ทางการแขงขนดทสดตดตอกนเปนปทสามใน ป 2005 และบทวเคราะหจาก World Economic Forum ทเปนผจดอนดบนกลาววา ไมมเศรษฐกจ ของประเทศไหนทจะนำาไปสการเตบโตอยาง ยงยนไดเทากบฟนแลนด และถงแมวาฟนแลนด จะไมไดรงอนดบหนงสำาหรบดชนการแขงขน ในชวงปหลงๆ น แตความแขงแกรงทางดาน นวตกรรม การวจยและพฒนา รวมถงการศกษา และพฒนาทกษะระดบสง กทำาใหฟนแลนดไม เคยหลดวงโคจรสำาหรบประเทศทมความ สามารถทางการแขงขนสงในอนดบตนๆ และจะมอกทไหนในโลก ทรฐบาลถงกบ ตองออกมาบอกวา สถาบนการศกษาของบาน เมองนน “ดจะมมากเกนไป” จนเปนทมาของ การควบรวมมหาวทยาลยสามแหง คอ Helsinki University of Technology, Helsinki School of Economics และ University of Art and Design Helsinki เขาเปนมหาวทยาลยเดยว และใหชอ ตามสถาปนกและนกออกแบบระดบตำานาน ของฟนแลนดวา “มหาวทยาลยอลโต” (Aalto University) การลด “จำานวน” สถาบนการศกษาดเหมอน จะเปนคำากลาวเพยงผวเผน และเหตผลทแท จรงนนกนาจะเปนการเพม “คณภาพ” ใหกบ การศกษามากกวา เมอมรายงานการศกษาท บงชวา ทนทางมนษยสำาหรบอนาคตคอผท สามารถตอบโจทยการทำางานหรอมทกษะแบบผสมผสานทเรยกวา Multi-disciplinary ได ดงท บล เซอรมอน ผบรหารของโนเกยไดกลาวไววา
MEMPHIS รานอาหารในเฮลซงกทตกแตงดวยสสนสะดดตา
creative city จบกระแสเมองสรางสรรค
27มถนายน 2554 l Creative Thailand
ถงแมไมใชประเทศขนาดใหญ และทรพยากร ทธรรมชาตมอบใหกเปนเพยงความแหงแลง และหนาวเหนบ แตฟนแลนดกลบสามารถสราง สงคมทมเศรษฐกจมหภาคแขงแรง มเทคโนโลย ชนสง และมเมองทเปดกวางและเปนมตรแก การอยอาศย นนเพราะพวกเขามการลงทนทด ทสด คอการสราง “คน” ทมคณภาพ และนนก เทากบวา พวกเขาไดออกแบบอนาคตทปรารถนา เอาไวแลว
ทมา:รายงาน Helsinki as an Open and Intercultural cityจดทำาโดย COMEDIA (www.hel.fi)รายงาน The Global Competitive Report 2010-2011จดทำาโดย World Economic Forum (www.weforum.org)รายงาน Lessons from Europe โดย Design Council รวมกบ HEFCE (www.designcouncil.org.uk)www.core77.comwww.nytimes.comwww.forbes.comวกพเดย ภาพเปดจาก flickr โดย tuijaภาพ MEMPHIS จาก flickr โดย 13HOCภาพ Camouflage จาก flickr โดย Gloel
“พนกงานเรมเขาทำางานกบโนเกยในฐานะผเชยวชาญในดานใดดานหนง (Specialist) แต เมอเวลาผานไป พวกเขาจะกลายเปนผทมความ สามารถในหลายๆ ดาน (Generalist)” เชนเดยว กบทการรวมเขาดวยกนระหวางสถาบนการ ศกษาทเนนทางดานเศรษฐศาสตร เทคโนโลย และศลปะ/การออกแบบ จะสรางใหเกดการ เรยนรซงกอใหเกดความคดใหมๆ นนเอง เมอเขาสโลกของการทำางาน ธรกจคอผท บอกไดดทสดวาพวกเขาตองการทรพยากร มนษยแบบใด การเชอมโยงอนมประสทธภาพ ระหวางภาคธรกจและการศกษา จงหมายถง กระบวนการจดการอปสงคและอปทานของ ทรพยากรมนษยทดทสด โนเกยและโคเนคอ ตวอยางทดในเรองน ธรกจทงสองแหงตางม บทบาทในการพฒนาการศกษาของฟนแลนด มายาวนาน และกเปนการทำางานรวมกนกบทง สามมหาวทยาลยทรวมตวกนเปนมหาวทยาลย อลโตนนเอง โดยผานโปรแกรมการศกษารวม ทช อวา International Design Business Management (IDBM) ซงผสมผสานเนอหาและทรพยากรทางการศกษาจากสถาบน ทงสามแหง และทำาการคดเลอกนกศกษาทม พนฐานตางๆ กนมาเขาหลกสตรทมอายกวา สบปน โดยมโนเกยและโคเน รวมถง Desigence บรษทออกแบบชอดงของประเทศ เปนผสนบสนน โครงการ และรวมคดเลอกเดกทจบจากหลกสตร นเขาทำางานดวย
ชาวฟนนชมอตราการพดไดหลายภาษาคดเปนสองเทาของอตราเฉลยของประเทศอนๆ ใน
ยโรป และเปนเพยงหนงในสประเทศทนกเรยนชนมธยมปลายเรยนภาษาตางประเทศถง
สองภาษาเปนอยางนอย
นอกจากมหาวทยาลยอลโตทเกดจากการควบรวมของมหาวทยาลยสามแหงแลว เฮลซงก
ยงเปนทตงของมหาวทยาลยเฮลซงก (University of Helsinki) หนงในมหาวทยาลยทไดรบ
การจดอนดบวาดทสดในโลก
คณะกรรมาธการยโรปกำาลงจดตงหนวยงานใหมทชอวา European Design Innovation
Initiative (EDII) เพอผลกดนการเชอมโยงระหวางการออกแบบ นวตกรรม และความสามารถ
ทางการแขงขน โดยจะมสำานกเลขาธการอยในมหาวทยาลยอลโตนนเอง
เฮลซงกเปนเมองทสามทไดรบเลอกใหเปน World Design Capital ตอจากตรน (2008)
และโซล (2010)
ผเขารอบสดทายรวมกบเฮลซงกในการคดเลอก World Design Capital สำาหรบป 2012
กคอ ไอนดโฮเฟน (City of Eindhoven) เมองสำาคญของเนเธอรแลนดทไดรบการกลาวขาน
ในเรองการศกษาและวจยเชนเดยวกน
แจกน “ซาวอย” ของอลวารอลโต ทผลตครงแรกในป 1936และยงคงมวางขายอยในปจจบน
'Camouflage' งาน Installation จาก Iikka Airas - Markus Wikar ทนำาเสนอวธการตกแตงพนททอยระหวางการกอสรางอยางสรางสรรค และสะทอนตวตนในแบบฟนแลนด
28 Creative Thailand l มถนายน 2554
“การศกษา” และ “การเรยนร” ใชเรองเดยวกนหรอไม? มกร เชาววาณช นายกสมาคมนกออกแบบอตสาหกรรมแหงประเทศไทย อดตนกออกแบบมอรางวล เจาของธรกจทปรกษาดานการ ออกแบบ Cerebrum Studio และ คณครมอใหมแหง Cerebrum Creative Center จะมาไขขอของใจในเสนทางการศกษาไทย พรอมเฉลยวถการเรยนรทเขาเคลมวา “ใชการไดจรง” กบวธ การแบบไมมหลกสตร ไมบาทฤษฎ…แครบรองผลวามนจะเปลยน แปลง “วสยทศน” ของคณไปตลอดกาล
The creative มมมองของนกคด
เรอง: วสาข สอตระกลภาพ: นนทร นรนทรกล ณ อยธยา (www.ninphotographer.com)
29มถนายน 2554 l Creative Thailand
The creative มมมองของนกคด
ทราบวาคณเพงไปบวชมาครบ ผมไปบวชมาหลายครงแลว มโอกาสเมอไหรกจะไป เหมอนไปฮอลเดย พกผอนใจครบ ไมมใครกลาโทรตามดวย (หวเราะ) ปกตเวลาในแตละวน ของผมมกจะเปนของคนอน เปนของลกคาเสยมาก การไปบวชคอชวง เวลาทผมมอบใหกบตวเอง ใหเวลาจตใจไดตกตะกอน ดงตวเองกลบส ความเปนธรรมชาต มนกเหมอนไดชารจแบตใหชวตครบ อกอยางคอผมสมผสแลววาพทธศาสนาคอโนวฮาวทยงใหญทสด คอ โซลชนทสมบรณแบบ คอตรรกะทเปนธรรมชาต คนเราเกดมายอมอยาก รความหมายของการดำารงอยใชมยครบ แมคณจะทำาธรกจคณกคงอยาก แบงปนหรอเปนผใหบาง เพราะมนสรางความหมายใหชวตไง ทำาใหใจ เปนสข ซงเมอโอกาสมนอยตรงหนานแลว ทำาไมไมรบทำาละ ในฐานะเจาของธรกจท Cerebrum Studioทกวนนผมกยงทำาดไซนคอนซลแทนทครบ ใหคำาปรกษาดานการออกแบบ กบกลมเอสเอมอในเมองไทย โดยจะโฟกสไปทการออกแบบ “คอนเซปทธรกจ” เปนหลก ผมอยากใหลกคามองภาพใหญวาดไซนคอเรองของการแกปญหา หรอทเรยกวาการสราง “โซลชน” (Solution) ครบ มนไมใชเรองของ “ความงาม” (Aesthetic) อยางเดยว หนาทของอนดสเตรยลดไซนตองไป ไดลกกวานน ผมจะบอกกบลกคาเสมอวา หวใจสำาคญกอนทคณจะไปออกแบบ สนคาอะไรกตามแต คอนเซปทธรกจของคณตองชดกอน เพราะนเรา กำาลงพดถงการพฒนาในระยะยาว ถงแมคณจะพฒนาสนคาทดมากได ตวหนง แตถาคอนเซปทธรกจยงไมชด คณไมรวาสนคาตวตอไปจะเปน อะไร ไมมกลยทธการจดการ สดทายคณกเดยงอยด Cerebrum มหนาทเขาไปชวยลกคาระบทศทางใหธรกจของเขา เราจะ ชวยลกคาประเมนและทำาความเขาใจกบสนทรพยทเขามอย ไมวาจะใน เรองของคน องคความร คอนเนกชน สายการผลต ฯลฯ ทำาใหเขาเหน ภาพใหญวาศกยภาพทเขามมนสามารถตอยอดไปเปนอะไรไดบาง บวก กบเรองลอจกตางๆ ทเราจะเพมเตมให เชน เรองเทรนดโลก เรองตลาด การแขงขน ฯลฯ จากนนกทำาเวรกชอปกบลกคา โดยเราไมใชคนออก ไอเดยนะครบ เราแคไปนำาทางเขาใหเขาสกระบวนการคดทถกวธ
คอนเซปทธรกจออกแบบอยางไรกญแจสำาคญอยทการสรางวสยทศนและความเขาใจใน Ownership ครบ ถาเจาของธรกจปลอยใหหนาทการออกแบบเปนของดไซเนอรคนเดยว หรอแผนกเดยว ผมบอกเลยวานนไมใชแนวทางการพฒนาธรกจในระยะ ยาวแลว เพราะดไซเนอรสวนมากกมไอเดยกระฉดไปเรอยแหละ แต สดทายแลว Ownership เปนของใคร (ไมใชของดไซเนอรนะ) ทางทด Stakeholder (ผมสวนเกยวของ) ทกฝายในองคกร ตงแตเจาของยน หวหนาเซลล นาจะมสวนชวยกนพฒนาคอนเซปทธรกจน คอมาสรางฝน รวมกน ทกคนควรจะมสวนรวมได เพราะคำาถามทวา “คอนเซปทธรกจ ของคณคออะไร” มนสำาคญกวา “คณจะออกแบบอะไร” มากนะครบ
สมมตวาคณตองใหคำาปรกษาอาเฮยเจาของโรงงานทำาจกรยานผมจะเขาไปในจดกอนหนาทจะสรปวาเขาทำาจกรยานครบ เพราะถาเขา มองวาเขาทำา “ธรกจจกรยาน” เนย การตอยอดมนมแคไมกทางเอง คอ จกรยานด กบจกรยานถก (หรอไมกระหวางสองอนน) ดงนน หนาทของ ผมคอเขาไปชทางใหอาเฮยเหนวาจากศกยภาพทเขาม เชน เครองจกร อปกรณ และโนวฮาวตางๆ เขาสามารถขยายผลใหกวางขนไดแคไหน สดทายเขาอาจเปลยนมมคดจากการทำาจกรยานมาเปนการทำา “ยาน พาหนะทใชพลงงานคน” ทนจะทำาสองลอ สามลอ สลอ หรอแปดลอกได นเขาใชทรพยากรเทาทมอยเดมเลยนะ ไมตองลงทนซอเครองจกรอะไรเพมเลย เหนมยครบ นคอประโยชนของการวางคอนเซปทธรกจใหดตงแตแรก เพราะเมอคณมองเหน “ความเปนไปได” ไอเดยใหมๆ กจะตามมาอก มหาศาล คณสามารถพฒนาสนคาหนคแขงไดโดยไมหลดจากคอนเซปท และไมเสยแบรนดในระยะยาว แตเวลาผมใหคำาปรกษาลกคาผมจะไม คอยพดถงดไซนเลยนะ เพราะผมบอกไดเลย…เขาไมซอ (หวเราะ) คอ เขารนะวาดไซนสำาคญ แตถามนยงไมเกยวโยงอยางชดเจนกบธรกจเนย มนกไมใชคำาตอบทมความหมายพอ
“อนดสเตรยลดไซน” กบ “โปรดกตดไซน” ตางกนอยางไรโปรดกตดไซนจะกวางกวาครบ ทำาอะไรจกๆ จกๆ เชน เครองประดบทำา มอ แหวน ตมห ฯลฯ กนบหมด สวนอนดสเตรยลดไซนจะโฟกสไปทเรอง ของกระบวนการมากกวา เพราะมนเขาระบบอตสาหกรรมแลว เปนการผลต แบบแมสทมการลงทนสง ความเสยงสง ฉะนนกระบวนการและกลยทธจง เปนเรองสำาคญมาก คณจะทำาแบบมวๆ ไปกอนไมได มนไมเหมอนงาน คราฟท จะทำาอะไรทตองม “จำานวน” พอสมควร มจดคมทน ทสำาคญคอ ตองขายได เพราะการลงทนในระดบน ถาขายไมไดเทากบเจงเลย
30 Creative Thailand l มถนายน 2554
The creative มมมองของนกคด
แลวจะตดสนจากอะไรวาดไซนไหนควรผลต วดกนท “โซลชน” ไงครบ เราวเคราะหตวงานออกแบบวามนเสนออะไร ใหกบผบรโภค เดยวนผบรโภคฉลาดมากนะ เขาตดสนใจแบบมแพทเทรน ไมไดซอของซซว ฉะนนเราตองวดกนทคณประโยชนของสนคานนๆ ตอ ผบรโภคตวจรง ดทงในแง Functional และ Emotional วามนสอบผาน มย เรอง Self-image มนไดรเปลา อะไรอยางนเปนตน ในธรกจออกแบบ อตสาหกรรม แนวคดเรอง User-centred (การยดผบรโภคเปนศนยกลาง) จะมบทบาทสงมาก สนคาไหนทไมตอบโจทยผบรโภคเพยงพอ มนก ไมมเหตผลทจะถกผลตขนมา
“ความพอด” ระหวางดไซนกบธรกจจดทเรยกวาพอดคอการใชตรรกะทางธรกจเปนตวบรหาร และใชดไซน เปนแคเครองมอครบ จากประสบการณ 7-8 ปท Cerebrum ผมไดเรยน รหลายอยาง สำาคญคอเรองวสยทศนและมมคดของฝายผประกอบการ เราเตบโตมาถงจดทรวาการใช Design Thinking เพอหาโซลชนทางการออกแบบแคนนมนไมพอ ผประกอบการไทยตองการโซลชนดานธรกจพวงเขาไปดวย สองอยางนตองเดนไปพรอมกนใหได นคอเหตผลทผม พฒนา Cerebrum Thinking ขนมา เพอใหมนตอบโจทยไดครบกวา สวน เรองความงามเปนของทเราสอดไสใหอยแลว สำาหรบผม คณคาของงานดไซนอยทวามนสามารถแกปญหาไดกวาง แคไหน ลกแคไหน คณคาของมนจะเพมสงขนตามนน กญแจสำาคญคอ การหาความตองการทแทจรงของผบรโภคใหเจอ ระบ Unmet Need (ความตองการทยงไมไดรบการตอบสนอง) ของเขาใหได อะไรคอโจทย งายๆ ทไมเคยถกตอบ จากนนเรากตอบมนดวยการออกแบบ แคน “คณคา” มนกเกดขนแลว
ภาพรวมของอนดสเตรยลดไซนในเมองไทย กตนเตนมากขน มความตองการนกออกแบบมากขนมาก แตโดยรวมมน ยงพฒนาชากวาทคดไว (หวเราะ) ตอนผมเปดบรษทใหมๆ ผมคดวาอก สกหาปธรกจนนาจะด เรานาจะไปได แตพอหาปผานไปจรงๆ ผมมา คดอกทวา… จะรอดมยวะเนย ทเปนหวงคอเรองบคลากรครบ ในแงของ แรงงาน (Workforce) ประเทศเราแทบไมมเลย ผมไปดงานจบของ นกศกษาแตละป สมมตจบกน 40 คนตอหนงมหา’ลย มคนททำางาน อนดสเตรยลดไซนหรอ ID จรงๆ เฉลยแคสองคนเองนะ แลวทงประเทศก มสถาบนทสอน ID อยแคสบทเหนจะได แรงงานเรามนอยมาก เหตผล เพราะงาน ID มนยากไง มนซบซอน ตองคดรอบดาน เดกสวนใหญเลย หนไปทำาแพคเกจจงดกวา จบงายกวาเยอะ
สมยกอนเดกจบ ID ไมมงานทำา ตองไปทำางานสายอนหมด แตสมยน งานโคตรเยอะครบ ทกโรงงานตองการนกออกแบบหมด แตกลบหาคน ทำาไมได เพราะงานในโรงงานมนไมเทไง เดกรนนเขาอยากทำางานอเวนต หรองานบนเทงมากกวา เขาชอบแบบงายๆ เรวๆ หลอๆ สวยๆ คณเขา ใจใชมย
หนทางการพฒนาเศรษฐกจดวยการออกแบบกอยทการตความและความหมายของ “ดไซนโซลชน” นนแหละครบ ทก วนนการออกแบบในเมองไทยยงเปน Art Approach มากๆ คอนก ออกแบบทำาเอาเทเอาเกไวกอน นอยคนทจะทำาดวย Business Approach จรงๆ พอเปนอยางนแลว คณคาทเกดตอสงคมหรอเศรษฐกจโดยรวมมน กตำา จะเหนวาเราไมคอยมโซลชนทแสดงคณคาในระดบสงเทาไหร แตมนกคงเปนวฒนธรรมแบบไทยๆ มงครบ คนไทยจะชอบทำาอะไร สวยงาม ทำางานคราฟท แตไมถนดทำาธรกจในสเกลใหญ เพราะมนยาก มนซเรยสไป สวนในระดบชาตเรากตองพงพาวสยทศนผนำานนละครบ ทกวนน ภาคการผลตและสงออกของเราเปนไง มลคาสนคาสงออกสองอนดบแรก มาจากการผลต “ชนสวนอเลกทรอนกส” กบ “ชนสวนยานยนต” นะครบ แลวคณรมยสนคานำาเขาสามอนดบแรกของไทยมอะไรบาง อนดบแรกคอ นำามน (อนนไมวากน) อนดบสองคอเครองจกรทใชผลตชนสวนอเลกทรอนกส อนดบสามคอเครองจกรทใชผลตชนสวนยานยนต พอเอามลคาการสงออก กบนำาเขามาหกลบกน เรากขาดทนสครบ อนนตองถามรฐบาลแลว แบบน ถอวาคณกำาลงบรหารประเทศใหขาดทนนะ ไทยเรารบผลตชนสวนรถยนตมา 30 ปแลว จนถงวนนยงไมมแบรนด รถของตวเองเลย ภาครฐเราออนแอเกนไปมยเนย ทำาธรกจรบจางผลตมา นานแสนนาน ไมเคยมโนวฮาวทไดรบถายทอดมาเลย นเปนเรองของวสย ทศนผนำาลวนๆ อยางจนนเขาบงคบเลยนะ ถาใหเขาผลตเทานเทานน เสรจแลวคณตองใหโนวฮาวทงหมดกบเขาดวย ถาจะแยงวาจนเขามอำานาจ ตอรองสง เอาประเทศทเคยโตมาพรอมๆ กบไทยอยางเกาหล อยาง มาเลเซยกได ตอนนเขาไปถงไหนกนแลว
Cerebrum ในอก 5 ปขางหนาในสวนของดไซนคอนซลแทนท ผมกฝนอยากทำางานทซบซอนมากขน ทำา ในสงทมอมแพคตอธรกจและสงคมโดยรวม อกสวนคอตวโรงเรยน หรอ Cerebrum Creative Center ทกำาลงทำาอย ผมอยากใหมนกลายเปน “มหาวทยาลย” ในวนขางหนาครบ กลาพดเนอะ (หวเราะ) คออยากให มนเตบโตเปนสถาบนทมโนวฮาวของตวเอง สามารถใชกรณศกษาทาง ธรกจจรงๆ มาถายทอดได ทกวนนเราสรางโซลชนอะไรขนมาเรากจะเกบ บนทกไว แลวนำามาเออเฟอใหกบภาคการศกษาครบ
31มถนายน 2554 l Creative Thailand
The creative มมมองของนกคด
ขยายความเรอง “การศกษา” ทคณกำาลงทำา ผมเปด Cerebrum Creative Center เปนอกธรกจเลยครบ โฟกสไปทผ ประกอบการและนกธรกจโดยตรง สงททำาคอเราพยายามนำาประสบการณ ทงหมดทมมาพฒนาเปนองคความรใหม และทำาใหมนสงตอได ใชงานได จรงกบทกธรกจ เรยกวาเปนระบบความคดแบบ Cerebrum Thinking ละ กน รปแบบของการถายทอดกจะเปนเวรกชอประยะสนใชชอวา Design Wave ครบ ทำามาเกอบสองปแลว ทผานมาผมไดสะสมองคความร วธคด และโนวฮาว จากการทำางาน กบลกคาหลายแบบ รวมถงบรษทตางชาตอยางเชน Philips Design ดวย จากนนกนำามาพฒนาเปน Thinking Product ของตวเองเพอถายทอดให กบกลมเอสเอมอไทย จรงๆ แลวองคความรพวกนหายากมากนะครบ ไมมทางกระเดนมาถงอาเฮยบานเราเลย แตเมอผมมโอกาสเขาถงตรงนน ได ผมเกบเกยวได กคดวาควรจะแบงปนดวย จะไดโตไปดวยกน
อะไรคอแรงบนดาลใจคอผมอยากสรางความเขาใจและชวยขยายวสยทศนของผประกอบการ ไทย แตถาผมสอนลกคาไปทละเจามนคงใชเวลานานมาก ทำาคอรสการ ศกษามนเหมอนเปนทางลดครบ องคกรไหนทอยากทำาเทรนนงเรากไป ทำาให เปดรบสมครใหเขาเดนเขามาหาเราเลย ผมรบประกนวาคณทำา เวรกชอปกบเราสบวน คณจะไดวสยทศนใหมและคอนเซปทธรกจอนใหม กลบไปแนนอน แนวคดทางการศกษาของ Cerebrum Creative Center จะเนนให ทกคนแบงปนความร เพราะผมเชอวาทายสดทกคนกคงอยากมชวตทม คณคาในการทำาธรกจกเหมอนกน ถาทำาเพอตวเองอยางเดยว หาเงนเขา กระเปาตวเอง แตตองเบยดเบยนคนอน (จะโดยรตวหรอไมกตาม) คณคา ของธรกจนนมนกแคระดบหนง แตถาคณไดแบงปนชวยเหลอคนรอบขาง ไดชวยเหลอคนทออนแอกวา ไดเพมพนกลยาณมตรในเสนทางธรกจ คณคา ของสงทคณทำามนกจะเพมความหมาย สดทายคณจะเหนถงศกยภาพอก ดานของตวเอง ไดสมผสถงคณคาใหมและเปนคนทมความสขขน
มมมองตอ Input และ Output ของระบบการศกษาไทยการศกษาไทยในปจจบนเปนระบบทวดผลไมไดเลย จะเอาอะไรมาวดละ เกรดเหรอ มนเอาไปทำาอะไรไดละ เราไมสามารถใชไมบรรทดอนเดยวไป วดผลทกสงทกอยางในโลกไดหรอกครบ ระบบการศกษาของเรามนก เหมอนไมบรรทดอนเดยว เปนเครองมอชนเดยวทคนพยายามจะเอาไปช วดของทกอยาง ทายสดมนไมเปนความจรง อยางตวผมถาเขาเอาไม บรรทดของระบบการศกษามาชวด เขากจะบอกวาผมเปนเดกโง สมาธ สน ลมเหลว เพราะผมไดเกรดสงสดในชวต 1.9 ไงครบ
คนไทยถกปลกฝงใหมองแตเปาหมาย ระยะสนๆ พอแมผปกครองกเหมอนกน ทำาหนาทผลกดนใหลกเขา ป.1 เสรจแลวตอ ม.1 เสรจแลวเขามหา’ลย... ถามอง วานคอแผนการลงทนของพอแมแผนนลมเหลวอยางแรงครบ
จดออนของระบบการศกษาไทยคอผนำาของเราขาดวสยทศน ผมไม ระบนะวาผนำาระดบไหน ไมพาดพง แตเขายงมองไมเหนวาหวใจของการ พฒนาประเทศคอ “คน” การศกษาของเราไมไดพฒนาคนใหมวสยทศน คนไทยถกปลกฝงใหมองแตเปาหมายระยะสนๆ พอแมผปกครองกเหมอนกน ทำาหนาทผลกดนใหลกเขา ป.1 เสรจแลวตอ ม.1 เสรจแลวเขามหา’ลย ตอง เอนทรานซใหตดนะ เรยนใหจบนะ หลงจากนนเขากสรปวาลกจะเอาตว รอดได …โอโห คดงายจง ถามองวานคอแผนการลงทนของพอแม แผนนลมเหลวอยางแรงครบ คณลงทนดานการศกษาใหลก 20 ป โดยไมรเลยวา Output จะออกมา เปนอะไร ทางทดพอแมนาจะลงทนดวย “เวลา” มากกวา คอชวยใสใจ กบความสนใจของลก คนหาศกยภาพและความฝนของเขาเสยแตเนนๆ สนบสนนใหเขาไดคนพบความหมายของชวต ไมตองเอาไมบรรทดของ ระบบมาเปนตวชวดหรอกครบ เดนออกจาก Group Think อนนเสยเถอะ
32 Creative Thailand l มถนายน 2554
The creative มมมองของนกคด
สงทไดเรยนรจากธรกจการศกษาผมลองผดลองถกมาเยอะครบ ตอนแรกๆ กเจาะไปทกลมนกศกษา เพราะเหนวาตลาดแรงงานยงขาดบคลากร ถาเราเปลยนแปลงอะไรไดก นาจะดกบวงการโดยรวม แตทำาไปทำามาไมเวรก ผดหวงครบ (หวเราะ) จากนนกลองมาจบกลม Second Gen (รนทสอง) ในธรกจครอบครว พวกคนรนลกทมไฟอยากเปลยนแปลงอะไรตางๆ คนพวกนกมาเรยนกบ ผม ไอเดยกระฉดกนใหญ พอเรยนจบกลบไปโดนปะปาเตะตดขา…ทำา อะไรไมไดอยด สดทายผมเลยมาโฟกสทเจาของตวจรง พวกอาเฮยเลยครบ คนรนน อาจจะหวเกาหนอย แตเขาเปนนกแสวงหาโอกาสมากอน ฉะนนเขามศกยภาพทจะเปลยนแปลงและสรางวสยทศนได ทผานมาเขาแคขาดแรง กระตนไปเทานน จากทผมไปบรรยายตามสมาคมตางๆ ผมเหนเลยครบ วาผบรหารกลมนนาสนใจ พอเขาไดเขาใจคอนเซปท เขาสงลกหลานคำา เดยว “ลย” ทนทกอยางเดนหนาเรวหมด ความเปลยนแปลงเกดทนตา
ความตางของ Cerebrum Creative Centerอยางแรกคอเราไมมหลกสตร และไมไดยมหลกสตรใครมาสอนดวย เรา ขายเครองมอตวเดยวเอง คอ Design Wave คณใชตวนใหเปนแคตวเดยวพอแลวครบ เรยนไมตองเยอะ แตเอาใหคลอง เอาใหเกงเลยนะ ไมใชเรยนทฤษฎเตมไปหมด แตพอกลบถงโรงงานกลมหมดเหมอนกน สวนโจทยในเวรกชอปกใหนกเรยนนำามาเอง ทกอยางทำากนในคลาส ไมมการบาน เราจะใหเขาฝกแกปญหาจากเรองงายๆ เชน หลอดดดนำาไมขน ไปจนถงปญหายากๆ เชน โลกกำาลงจะแตก โดยหกวนแรกของ เวรกชอปจะเปนการฝกในลกษณะน ทกวนกจะยากขนเรอยๆ สวนสวน สดทายจะเปนโปรเจกตสวนตวทแตละคนนำามา ทสำาคญคอหองเรยนนตอง แบงปน ชวยกนคดชวยกนทำา ไมมใครตองแขงกบใคร หามกกครบ ผม อยากใหทกคนเปนเพอนกนใหหมด เพราะจรงๆ แลวธรกจคอเรองของ เนตเวรก
มแผนผลกดนธรกจนอยางไรอยากใหมนเดนตอไดดวยตวเองครบ ผมแคทงตวคอนเซปทหรอปรชญา เอาไว แลวใหศษยเกาเทรนเปนอาจารยถายทอดสคนรนตอๆ ไป เพราะ แตละคนทผานเทรนนงของผมไป ผมมนใจวาเขาไดเบรกอะไรบางอยาง ในธรกจของเขา มมมองใหมนแหละคอสงสำาคญ ซงผมกหวงวาเขาจะสามารถบอกตอใหคนรอบขางดวย
คณสมบตของแรงงานทเราตองการในอนาคตอยางแรกคอตองม “ฝน” ครบ มเปาหมายในชวต แตพอคนสวนใหญของเราขาดวสยทศน ความหมายในชวตมนกไมม มนกไมรสกอยากทำาอะไร กไมแปลกทหลายคนจะใชชวตอยไปวนๆ ผมวาทกอยางมนกเปนเหตเปนผลกนนะ อยางทสองคอเรอง Skill Set หรอทกษะความชำานาญทเหมาะสมกบแตละอตสาหกรรม ทกวนนการศกษาไทยยงใหทกษะนได ไมเตมรอย คณไปถามในทกอตสาหกรรมไดเลย ถามเขาวาตอนนเดก จบใหมออกมาทำางานไดจรงมย จบมากคน ใชไดจรงๆ กคน แตจะวาเดกฝายเดยวกไมไดครบ มนบกพรองทงสองฝายแหละ คณาจารยบางทกขาดประสบการณ ไมไดผานงานภาคธรกจมาเลย ทำาให ไมรความตองการทแทจรงของอตสาหกรรม การเรยนการสอนมนกเลย ไมคอยตรงจดนก ฝายตวเดกๆ กใชเวลาคนหาตวเองนานไป หลายคน ขอแคเขามหา’ลยไปกอน อยางอนคอยคดทหลง จนเรยนจบแลวบางคน ยงไมรจกตวเองเลยดวยซำา คณคดดส มนสะทอนกลบมาทเรองวสยทศน หมดเลยนะ การศกษาเรามวแตเนนปรมาณมากกวาคณภาพ เปนระบบการศกษา แบบ Mass Production ครบ ปมแรงงานออกมาเปนลอตๆ คดพนธกน ทเกรดเฉลย แลวกแจกจายเขาประจำาตามสายการผลต ซงวธคดนมน ตอบโจทยไดเฉพาะระบบอตสาหกรรมแบบเกา ถงวนนยคสมยมนเปลยน ไปแลว ความตองการของภาคอตสาหกรรมกเปลยนไปดวย เมอศกยภาพ ของแตละคนไมเหมอนกน คณจะผลตแรงงานดวยวธคดแบบเดมไมได
การศกษาไทยในฝน คำาวาการศกษามนแคบไป เพราะมนผกตดอยกบระบบ ตดอยกบวธการ สอน และการชวดดวยไมบรรทดเดมๆ ผมฝนอยากใหม “กระทรวงการ เรยนร” ในประเทศไทยครบ แลวผมกอยากจะเปนรฐมนตรกระทรวงน แหละ
ถงวนนยคสมยมนเปลยนไปแลว ความตองการของภาคอตสาหกรรม กเปลยนไปดวย เมอศกยภาพของ แตละคนไมเหมอนกน คณจะผลต แรงงานดวยวธคดแบบเดมไมได
33มถนายน 2554 l Creative Thailand
The creative มมมองของนกคด
โปรดกตในดวงใจโปรดกตประเภททมความหมายตอมนษยชาตครบ อะไรกไดทชวยใหชวต ความเปนอยของคนดขนได ผมยกตวอยาง “เครองกรองนำารปกรวย” ของเยอรมนละกน อนนเคยไดรางวลทางดานนวตกรรมดวย ทกวนน โลกเรามปญหาเร อง “นำาด มสะอาด” เปนปญหาสำาคญ เพราะมคนยากจนหลายพนลานทไมสามารถเขาถงแหลงนำาสะอาดได กรวยอนนถกดไซนขนใหใชงานงายเลยครบ คณแคใสนำาเคมหรอนำาสกปรกไวในถาด เอากรวยนครอบไว แลวกเอาไปตากแดด นำาซงเบากวาสารแขวนลอยจะระเหยขนไปเกาะทผนงกรวย จากนนกควบแนนกลบลงมาเปนหยดนำา ผานแผนทกนไวไปรวมกนทขอบกรวย กลายเปนนำาจดทสะอาดเทดมไดเลย นแหละครบคอคณคาทแทจรงของงานดไซน เทยบกบมอถอฝงเพชรราคา 15 ลานแลว กรวยนมคณคาสงกวาสำาหรบผม
หนงสอโปรดหนงสอมอเตอรไซคครบ ผมเปนเดกตางจงหวดเลยชอบขมอเตอรไซค ทกวนนผมแขงมอเตอรไซคทสนามพระฯ ดวย
สถานทสรางแรงบนดาลใจทสปปายะครบ เชน วดหรอสถานทปฏบตธรรมทมความสบายพอควร เหมาะแกการประพฤตธรรม
ฮโรในชวตพระพทธเจาครบ ทานคอดไซเนอรระดบสงสด สามารถออกแบบ “ชวต” ได คำาสอนของพระพทธเจาลวนเปน “โซลชน” ทชวยมนษยโลกไดจรง
34 Creative Thailand l มถนายน 2554
creative Will คด ทำา ด
ดวยวยทไมนอยเกนไปสำาหรบการแลกเปลยนความคดและประสบการณ รวมกนในแบบผใหญ และไมมากเกนไปสำาหรบการปลกฝงจตสำานก คาย เยาวชนเอกโกฯ จงชวนเยาวชนทชวงอายต งแต 14 - 19 ป เขารวม กจกรรมทเนนทงภาคทฤษฎและภาคปฏบต ทงการบรรยายใหความร เกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาต การดนก การดำารงชพในปา การใชทรพยากรอยางคมคาและยงยน ไปพรอมกบการทำากจกรรมสมผส สงแวดลอมในพนทจรง ไดแก การสำารวจเสนทางศกษาธรรมชาตกวแมปาน การเดนและคางแรมในพนทปาตนนำา รวมไปถงปฏบตการ “Carbon Footprint ลดกาซคารบอนไดออกไซด” ในปน คายเยาวชนเอกโกฯ คดเลอกเยาวชนจากการแสดงความคด เหนในหวขอ “เราจะชวยโลกนไดอยางไร” และเยาวชนทผานการคดเลอก จำานวน 140 คน ไดใชเวลา 5 วน 4 คน ในอทยานแหงชาตดอยอนทนนท จงหวดเชยงใหม ซงเปนเขตปาตนนำาทสำาคญและอดมสมบรณทสดของ ประเทศไทย เปนพนทแหงการเรยนรและใชชวตรวมกน เพอปลกจต สำานกใหเกดขนในใจเยาวชนในระยะยาว รวมถงสนบสนนและสงเสรม ใหเกดการแลกเปลยนความคดและประสบการณจนเกดเปนเครอขาย
ในปจจบนมวธการมากมายทถกหยบยกขนมาเปนแนวทางสำาหรบ ปฏบตการเพอลดโลกรอน รกษาสมดลใหกบระบบนเวศน และ สรางความยงยนใหกบธรรมชาต แตนนกยงไมมากพอตอการ ทำาลายและเผาผลาญทรพยากรทเกดขนมาอยางยาวนานและ ตอเนอง ผลของการสญเสยทสะสมมาสงผลใหเกดเปนภยพบต ทเขาขนวกฤตในหลายพนท บรษท ผลตไฟฟา จำากด (มหาชน) หรอ เอกโก กรป จงรวมมอกบอทยานแหงชาตดอยอนทนนท รเรมโครงการ "คายเยาวชนเอกโกไทยรกษปา" เพอรวมเปนสวนหนงของการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มาตงแตป 2540 จนถงวนนเปนระยะเวลา 14 ป ฝกอบรมเยาวชน รวมแลว 36 รน จำานวนกวา 2,000 คน
ตดตามขาวคราวและความเคลอนไหวไดท: www.egcogreenblood.egco.com
เรอง: กมลกานต โกศลกาญจน
และเพอให เยาวชนทผานการอบรมนำาความรและประสบการณ ทไดรบมาปรบใชในการดำาเนนชวตประจำาวนใหเปนมตรกบสงแวดลอม ตอไป ปฏเสธไมไดเลยวาการพฒนาสงคมอยางยงยนนนตองอาศยระยะ เวลา และโดยเฉพาะอยางยงกบดานสงแวดลอม ไมใชวาการปลกตนไม ใหมในตอนน จะชวยรกษาสงแวดลอมแบบเหนผลทนท ดงนน การเลอก ปลกจตสำานกในใจคน จงเปนอกหนงชองทางสำาคญ เพราะถอไดวาเปน วธการพฒนาในระยะยาว โดยเฉพาะอยางยงกบการสรางใหเกดขนกบ เยาวชน ทพรอมจะเตบโตไปเปนกำาลงสำาคญในวนขางหนา และเมอถงเวลานน เมลดพนธแหงจตสำานกกพรอมเตบโตและออกผลใหเหนอยาง แนนอน