1

Biên soạn và xuất bản bởi:

Dự án Cấp nước và Vệ sinh tỉnh Bình Định, Việt Namhttp://duancapnuocvavesinh.wordpress.com

Chi cục Bảo vệ Môi trường tỉnh Bình Định, Việt Nam

2

LỜI NÓI ĐẦU

Dự án Cấp nước và Vệ sinh tỉnh Bình Định với mục tiêu cải thiện điều kiện và chất lượng cuộc sống của người dân trong khu vực dự án thuộc 6 huyện của tỉnh Bình Định (Hoài Nhơn, Phù Mỹ, Phù Cát, Tuy Phước, An Nhơn và Tây Sơn) thông qua việc cung cấp cơ sở vật chất đạt hiệu quả cả về thủy lợi và nước sạch cũng như quản lý chất thải rắn.

Hợp phần nâng cao nhận thức cộng đồng là một trong những hợp phần chính của dự án. Để nâng cao kiến thức cơ bản về quản lý chất thải rắn, dự án đã tiến hành biên soạn cuốn tài liệu thứ ba “Cách kiếm tiền từ rác thải?”. Thông qua tài liệu này, ban biên tập mong muốn sẽ mang lại những kiến thức cơ bản cho cộng đồng về tầm quan trọng của rác thải, và quan trọng hơn là lợi nhuận kiếm được từ rác thải.

Có thể một số kiến thức và khái niệm còn khá xa lạ đối với cộng đồng, vì vậy ban biên tập đã cố gắng đưa ra những lời giải thích đơn giản, ngắn gọn thông qua những hình ảnh sinh động trực quan hấp dẫn người đọc và giúp cho mọi người hiểu về tầm quan trọng của kế hoạch quản lý rác thải.

Ban biên tập xin chân thành cảm ơn những người đã đóng góp ý kiến để hoàn chỉnh nội dung tập tài liệu. Nhân dịp này, Ban biên tập cũng xin bày tỏ lòng biết ơn đến chính quyền và nhân dân địa phương đã cộng tác giúp đỡ trong thời gian đi thực địa.

Xin chân thành cảm ơn!

3

4

NỘI DUNG

1. Giới thiệu

2. Cách kiếm tiền và tiết kiệm chi phí từ rác thải của bạn?

2.1. Rác tái chế và tái sử dụng2.2.1. Phân loại rác tại nguồn2.2.2. Cách kiếm tiền và tiết kiệm chi phí từ

rác tái chế?

2.2. Rác phân hủy sinh học2.1.1. Phân loại rác tại nguồn - Thức ăn thừa - Không phải thức ăn thừa2.1.2. Cách kiếm tiền và tiết kiệm chi phí từ rác phân hủy sinh học? - Khái quát - Các mô hình

(1) Hộ gia đình và/hoặc cộng đồng có thùng ủ vi sinh vật ưa nhiệt.(2) Mô hình lấy thức ăn thừa làm thức ăn cho heo (3) Sản xuất phân vi sinh

3. Kết luận

5

1. GIỚI THIỆU

Ở Việt Nam, mỗi ngày chúng ta đang ném tiền vào các thùng rác và các bãi chứa rác, nhưng trong mỗi loại rác này có thể được tái sử dụng, tái chế hoặc thậm chí được bán. Bạn sẽ không ném tiền vào thùng rác, vậy tại sao bạn ném những vật dụng quý giá?

Trước nhất, chúng ta nên tiết giảm lượng rác thải của chúng ta bằng cách giảm bớt sự tiêu dùng, giảm bớt việc sử dụng bao bì, quan tâm hơn nữa về quy trình sản xuất…Thứ hai, chúng ta nên phân loại rác thải của chúng ta tại nguồn. Hãy nhìn vào thành phần rác thải trong thùng rác ở tỉnh Bình Định. Những cuộc nghiên cứu của dự án về rác sinh hoạt ở tỉnh Bình Định có thể được chia thành 3 loại chính: rác phân hủy sinh học, rác không phân hủy sinh học và rác tái chế.

6

Rác phân hủy sinh học chiếm khoảng 60% số lượng chất thải rắn ở Việt Nam, vì vậy chúng tôi biên soạn cuốn tài liệu này chủ yếu nói về việc xử lý rác hữu cơ.

Mặc khác, Rác không phân hủy sinh học là loại rác sẽ được mang đến bãi chôn lấp hợp vệ sinh. Bạn sẽ hơi tốn tiền cho loại rác này (thông qua phí thu gom và vận chuyển) hơn là kiếm lợi nhuận. Về vấn đề này, chúng ta phải giảm thiểu loại rác này càng nhiều càng tốt. Chúng ta phải đảm bảo rằng tất cả các loại rác được phân loại tại nguồn. Mỗi loại rác thải cần được xử lý riêng. Phân loại rác thải tại nguồn sẽ giảm chi phí, bạn có thể tiết kiệm được tiền hoặc kiếm thêm tiền.

Đó là giải pháp tốt cho riêng bạn (và túi tiền của bạn) để phân loại rác của bạn tại nguồn!

7

2. CÁCH KIẾM TIỀN TỪ RÁC CỦA BẠN?

2.1. Rác tái chế và tái sử dụng

2.1.1Phân loại rác tại nguồn

Theo các bước sau:• Phân loại rác tái sử dụng và rác tái chế tại nguồn. • Phân loại rác tái sử dụng và rác tái chế. Rác tái sử

dụng là loại rác không cần qua bất cứ sự xử lý nào và có thể sử dụng lại liền, trong khi đó rác tái chế sẽ cần xử lý trước khi được bán lại như là một sản phẩm mới.

• Phân loại rác tái chế (giấy loại, chai nhựa hoặc chai và lọ thủy tinh…)

Giấy loại Chai nhựa

Chai và lọ thủy tinh

8

2.2.2 Cách kiếm tiền và tiết kiệm chi phí từ rác tái chế?

Tái sử dụng rác thảiMột số vật liệu có thể dễ dàng để tái sử dụng (như giấy đã in một mặt, chai nhựa, sửa chữa đồ dùng hỏng hoặc bán quần áo cũ) không qua xử lý nhiều hoặc các công đoạn khác. Bạn có thể sử dụng lại các vật liệu này cho chính bạn hoặc bạn có thể bán chúng để kiếm thêm tiền hoặc cho bạn bè và người thân của bạn.

Rác tái chế Ở Việt Nam, kinh doanh rác tái chế là công việc rất tốt bởi vì công việc này kiếm được tiền. Những người nhặt ve chai là những người thu gom rác tái chế và mang chúng đến các điểm thu mua phế liệu và các công ty tái chế.

Trao quyền hành động cho những người nhặt ve chai, mở rộng phạm vi hoạt động và làm tăng lợi nhuận của họ, nhiều loại rác thải có thể không được mang đến bãi chôn lấp (và như vậy điều này khiến bạn tiết kiệm được nhiều chi phí về thu gom và vận chuyển).

Ở Việt Nam, người nhặt ve chai đang thu gom rác tái chế

9

2.2. Rác phân hủy sinh học

2.1.1. Phân loại rác tại nguồn

Theo những bước sau:• Phân loại rác phân hủy sinh học từ các loại rác

khác.• Phân loại các thành phần khác của rác phân hủy sinh

học * Thức ăn thừa * Không phải thức ăn thừa

Thức ăn thừa

Thức ăn thừa bao gồm thức ăn còn lại từ các bữa ăn và những thứ được loại bỏ từ nhà bếp, nhà hàng và quán cà phê. Những thức ăn này đã được nấu chín và thức ăn sống.

Không phải thức ăn thừa

Rác không phải từ thức ăn thừa bao gồm loại rác hữu cơ “xanh” khác được thải ra từ hộ gia đình hoặc chợ như cây cối, rác vườn, củi, cành cây, trấu…

10

2.1.2. Cách kiếm tiền và tiết kiệm chi phí từ rác phân hủy sinh học?

Ở tỉnh Bình Định, có một số phương pháp hữu ích để giải quyết rác phân hủy sinh học của bạn. Mỗi phương pháp thể hiện mỗi loại rác cụ thể. Xem bảng dưới đây:

Tất cả thức ăn thừa, bao gồm một lượng nhỏ không phải thức ăn thừa:

• Hộ gia đình và/hoặc cộng đồng có thùng ủ vi sinh vật ưa nhiệt (1)

Thức ăn thừa• Mô hình lấy thức ăn thừa làm thức ăn cho

động vật (2)

Không phải thức ăn thừa• Sản xuất phân vi sinh (3)

(1) Hộ gia đình hoặc cộng đồng có thùng ủ vi sinh vật ưa nhiệt.

Là gì? Thùng ủ vi sinh vật ưa nhiệt là thùng được làm bằng gạch với khối lượng và trọng lượng rác phân hủy sinh học được giảm trong quá trình tự nhiên (vi khuẩn, nấm, ấu trùng hoặc trùng đỏ). Những thùng này có các lỗ thoáng khí xung quanh, khi vi khuẩn và nấm vi sinh vật ưa nhiệt cần khí ô xy.

11

Loại rác thải nào? Tất cả các loại rác phân hủy sinh học gồm thức ăn thừa (hạt, hoa quả, rau củ, hột, vỏ, thịt gia cầm, thịt bò hoặc cá), thức ăn thừa trên bàn và bó hoa. Tuy nhiên, chỉ một lượng nhỏ rác vườn (số lượng lớn sẽ được sản xuất phân vi sinh) sẽ bỏ vào thùng này.

Như thế nào? Thùng ủ vi sinh vật ưa nhiệt có thể được đặt tại mỗi hộ gia đình hoặc tại cộng đồng. Nó rất dễ sử dụng, chỉ cần khuấy đều rác trong thùng (một tuần một lần) và làm vệ sinh một năm một lần. Cách làm lâu dài hơn là thu gom rác phân hủy sinh học lại, cắt nhỏ và đem cho trùng đỏ ăn.

Ở tỉnh Bình Định, các cuộc thử nghiệm cho thấy rằng Ấu trùng Ruồi lính đen (RLĐ) có mặt ở khu vực này. Ấu trùng này có thể làm giảm lượng rác phân hủy sinh học ở thùng rác của bạn trong thời gian ngắn nhất. Những ấu trùng này là một trong những loài phàm ăn nhất trong thế giới tự nhiên, chúng có thể làm giảm 20 lần trọng lượng và khối lượng của thức ăn thừa trong vòng 24 tiếng.

Ấu trùng ruồi lính đen ở tỉnh Bình Định

12

Nếu bạn muốn bạn có thể thu gom những ấu trùng RLĐ này. Tuy nhiên, việc thu gom ấu trùng RLĐ ở thùng ủ vi sinh vật ưa nhiệt có lẽ hơi khó. Bạn có thể tự thu gom những ấu trùng này ở thùng sinh học, thùng này là một loại thùng rác bằng nhựa lớn kèm theo một cái xô nhỏ bên cạnh.

Biopod in Quy NhonĐặc biệt thùng sinh học được làm để thu gom ấu trùng RLĐ, khi chúng bò ra khỏi thùng thì ngay lập tức rơi vào xô nhỏ treo cạnh bên. Thùng này rất dễ sử dụng, nhưng cần đảm bảo rằng rác trong thùng sẽ được khuấy đều (một ngày một lần) và thùng cần được vệ sinh, làm sạch tùy theo cách sử dụng. Những ấu trùng RLĐ này có thể được bán cho những người nông dân hoặc những người nuôi cá, tôm, gà để làm thức ăn cho chúng.

Lưu ý: Không nên thu gom tất cả ấu trùng RLĐ, nhưng bạn sẽ cần một ít ấu trùng để duy trì trong thùng. Lợi ích

− Bạn tái sử dụng rác và không thải bỏ rác vào các thùng rác

− Bạn giảm chi phí cho việc thu gom và vận chuyển rác thải

− Bạn giảm lượng rác thải chuyển đến bãi chôn lấp− Bạn có thể kiếm tiền bằng việc bán ấu trùng RLĐ

13

(2) Lấy thức ăn thừa làm thức ăn cho động vật

Là gì? Cách tiết kiệm nhất để giải quyết lượng thức ăn thừa là cho động vật ăn khi thức ăn thừa này còn tươi.

Loại rác thải nào? Chỉ thức ăn thừa có thể được sử dụng như là thức ăn cho động vật. Hơn nữa, thức ăn thừa này phải còn tươi. Nếu thức ăn thừa này bắt đầu có mùi thối, không nên cho động vật ăn.

Như thế nào? Để tránh việc lan truyền bệnh, thức ăn thừa nên được nấu chín khoảng hai tiếng đồng hồ trước khi cho động vật ăn. Nếu bạn là một người nông dân, bạn có thể dùng thức ăn thừa này cho động vật của bạn. Nếu không, bạn có thể thu gom với rác chợ, rác sinh hoạt hoặc rác nhà hàng.

Lợi ích? - Nếu bạn là một người nông dân, thức ăn thừa cho

gà thì rẻ hơn thức phẩm công nghiệp. Chằng hạn, một trang trại heo cho ăn thực phẩm công nghiệp thì không có lợi nhuận bởi vì giá thực phẩm này cao, nhưng bạn dùng thức ăn thừa làm thực phẩm cho heo thì bạn sẽ có lợi nhuận.

- Nếu bạn không phải là một người nông dân: bạn tái sử dụng rác và không thải bỏ rác vào các thùng rác, bạn giảm chi phí việc thu gom, vận chuyển và giảm lượng rác thải chuyển đến bãi chôn lấp.

14

(3) Sản xuất phân vi sinhLà gì? Chịu sự ảnh hưởng của nước, không khí và sức nóng, rác không phải thức ăn thừa phân hủy sinh học (và một lượng nhỏ thức ăn thừa) có thể làm thành phân vi sinh. Phân vi sinh này được sử dụng làm cho đất thêm màu mỡ.

Loại rác thải nào? Phân vi sinh được xem là giải pháp tốt nhất đối với tất cả loại rác không phải thức ăn thừa phân hủy sinh học như lá cây, cỏ tươi, cỏ khô, rác vườn, hoa, tro từ củi, xác trà, giấy vụn. Thêm nữa là số lượng rác trong nhà bếp như rau củ, hoa quả không thể ăn được hoặc vỏ trứng. Như thịt, xương cá không thể làm phân vi sinh.

Như thế nào? Ở tỉnh Bình Định, sản xuất phân vi sinh không xảy ra ở cấp hộ gia đình, bởi vì trước khi làm phân vi sinh nhiều rác thải phải được cắt nhỏ. Một hộ gia đình sẽ không có đủ rác thải mua hoặc thuê máy cắt.

Ở tỉnh Bình Định, cách tốt nhất để giải quyết việc này là người lấy nước cơm thu gom loại rác này, cắt nhỏ chúng ra và làm phân vi sinh với tấm phủ Top Tex trong phạm vi nhỏ.

Lợi ích− Bạn tái sử dụng rác và không thải bỏ rác vào các

thùng rác − Bạn giảm chi phí thu gom và vận chuyển rác thải

15

− Bạn giảm lượng rác thải chuyển đến bãi chôn lấp− Bạn tạo cho bãi cỏ và vườn của bạn giàu đất mùn.

Nó giúp tăng thêm chất dinh dưỡng cho cây của bạn và giúp giữ lại độ ẩm cho đất.

− Bạn có thể bán phân vi sinh này.

Ở Đà Lạt sản xuất phân vi sinh bằng tấm phủ Top Tex

16

3. KẾT LUẬN

Ở Việt Nam, chất thải rắn được chia thành ba loại chính: rác phân hủy sinh học, rác không phân hủy sinh học và rác tái chế. Để có thể làm ra lợi nhuận từ rác thải của bạn, rất cần thiết để phân loại rác thải của bạn tại nguồn. Mỗi loại rác thải sẽ được xử lý theo từng loại riêng. Không có loại công nghệ nào hoặc một phép thuật nào làm được điều này. Rác phân hủy sinh học chiếm khoảng 60% lượng rác thải, vì vậy chúng tôi biên soạn cuốn tài liệu này chủ yếu nói về việc xử lý rác thải ở nhiều cách khác nhau. Như ở trên chúng tôi đã đề cập, loại rác thải này kiếm rất nhiều tiền và/hoặc tiết kiệm được chi phí.

Ba mô hình được giới thiệu trong cuốn tài liệu này – Thùng ủ vi sinh vật ưa nhiệt, Thùng sinh học, lấy thức ăn thừa làm thức ăn cho động vật hoặc sản xuất phân vi sinh – được sử dụng tốt ở tỉnh Bình Định. Mỗi mô hình có điểm thuận lợi, không thuận lợi và cách xử lý riêng. Theo những bước này, bạn sẽ làm cho thành phố của bạn sạch hơn. Trong trường hợp bạn không chắc chắn mô hình nào thì tốt nhất cho rác thải của bạn, đừng ngại liên hệ với chúng tôi để có thêm thông tin.

17

Rác của tôi,Trách nhiệm của tôi

18