TYTyayindenizi.com.tr/demo/tyt-cografya.pdfDış Kuvvetler - Akarsular ve Oluşturdukları Yer Şekilleri.....97 Dış Kuvvetler - Yeraltı Suları ve Oluşturdukları Yer Şekilleri

UYGULAMAYI İNDİR VİDEO ÇÖZÜMLERE ULAŞ.

Rehberlik Bölümü

Deneme Sınavları

Perforajlı

ONLİNE“eğitimde yayındenizi online”

ÖĞRETMEN ÜYELİĞİ SEÇİMİ İLE SİSTEME ÜYELİK FORMUNU DOLDURUNUZ.

SİSTEME GİRİŞ YAPARAK DİJİ-TAL İÇERİKLERİNİZİ İSTE-DİĞİNİZ YERE İNDİREBİLİRSİNİZ.

İNTERNETE BAĞLI OLSUN VEYA OLMASIN DİLEDİĞİNİZ PLAT-FORMLARDA İÇERİKLERİMİZİ KULLANABİLİRSİNİZ.

İSTEDİĞİNİZ SORULARLA KENDİ TESTİNİZİ OLUŞTURA-BİLİRSİNİZ.

YAYIN DENİZİ TEK

VİDEO ÇÖZÜM

UYGULAMASI

İNDİR

ÖZELLİKLER

www.ydakillitahta.com

ÜCRETSİZ ÖĞRETMEN ÜYELİĞİ

KOLAY ERİŞİLEBİLİR DİJİTAL İÇERİK

ÖRNEK KİTAP TALEBİMÜFREDATA UYGUN SORU HAVUZU

TYTCOĞRAFYA

SAYFA SAYISI

SORU SAYISI

TEST SAYISI

DENEME SAYISI

• Her tip soru çeşidini görmenizi sağlayacaktır.• Akıl ve mantık yürütmenizi kolaylaştıracaktır.• Düşünme becerinizi geliştirecektir.• Her seviyedeki öğrenciye hitap eden bu soru bankası eksiklerinizi görmede size kaynak olacaktır.• Seviyenizi belirlerken size yol gösterecektir.• Bazı soruların farklı formatlarının üst üste sorulması konuları daha iyi öğrenmenizi, kavramanızı ve pekiştirmenizi sağlayacaktır.

BU KİTAP BANA NE KAZANDIRIR?

• Testler konu başlıkları ve kazanımlar dikkate alınarak oluşturulmuştur. • Her test kendi içerisinde öğrenme sırası dikkate alınarak hazırlanmıştır.• Her zorlukta soru mevcuttur. Zorluk açısından orta düzeydedir. Zor soru oranı %20’dir. • Her konu öncelikle öğrenmeye yönelik sorularla başlamış daha sonra şekil ve algı gerektiren sorulara geçilmiştir. • Öğrencinin kitaptan tam verim sağlayabilmesi için rehberlik bölümüne yer verilmiştir.• Konuya ait her tip soru çeşidi mevcuttur.• Algı ve yorum gücünü ölçen sorular vardır.• Genel tekrar testleri ile üniteler bütünsel olarak değerlendirilmiştir.• Deneme sınavı eklenmiştir.• Tamamı video çözümlüdür.• Video çözümleri yanlış şıkların sebeplerine dikkat ederek izlersek, konularda kaçırdığınız noktaları yakalama- nızı sağlayacak ve eksiklerinizi kapatacaktır.• Bölüm kapaklarında konuya ait dikkat edilecek noktalar mevcuttur.

KİTAP İÇERİĞİ

SAYFA SAYISI

SORU SAYISI

TEST SAYISI

DENEME SAYISI

224 101 1324 5

ÇALIŞMA PLANI YAPALIM!Çalı

şma Planı Yaparken Bu Soruları Dikkate Alınız!

Hangi ders, hangi gün?

Konu öğrenme ve tekrar ne zaman?

Soru çözümü ve ödevler ne zaman?

Deneme Sınavları ne zaman?

Aksayan çalışmalar hangi gün ve ne zaman çalışılmalı?Ders dışı hangi etkinlikler ne zaman yapılmalı?

Tatil günü hangi gün?

EVDE ETKİN ÇALIŞMA Evde olduğunuz zamanı çok iyi değerlendirmelisiniz.

Çoğu zaman yoğun ve yorgun bir gün geçirerek eve gel-diğiniz için iyi ve uygulanabilir bir programa ihtiyacınız var.Evde yapılması gereken işler:

• Uyuma • dinlenme • beslenme • konuları tekrar etme, •soru çözme • çözemediğin sorular için araştırma yapma • ödev yapma • fazladan sınav uygulama • önceden ön-görülemeyen durumlar

gibi pek çok başlık altında toplanabilir.Dersler gün boyu peşinizi bırakmadı. Okul bitti ama

evde derse devam çünkü hedefleriniz ve hayalleriniz var. Bunu asla unutmamalısınız.

Eve gelince önce dinlenmelisiniz.

Kendinize bir ders çalışma saati belirlemeli ve sürekli bunu düşünmelisiniz. Çünkü zihin neyi tekrar ederse kendini o yönde yönlendirir.

Konu öğrenme, tekrar etme, soru çözme saatlerini bir-biri arkasına yerleştirmelisiniz.

Ders çalışırken mutlaka ara vermelisiniz. Ara vermek odaklanma gücünüzü artıracaktır.

Her gün konu tekrarlarına zaman ayırmalısınız. Yeni bilgiyi günlük tekrar etmelisiniz. Tekrar etmek başa-rının anahtarıdır. Bilginin pekiştirilmesini ve uzun su-reli hazfızaya atılmasını sağlar. Tekrarlarınızı zihinden yapmayı öğrenmelisiniz. Bu size zaman kazandırma-nın yanında kalıcı olarak öğrenmenize de katkı sağla-yacaktır.

Bilginin kalıcı olmasını sağlamak için ilişkilendirerek öğrenmeye çalışmalısınız. Ezberden kaçınmalısınız. Öğrenilen bilginin tam olarak kullanılması için beyin tarafından analizinin yapılması gerekir. Ezberci sistem bunu engeller.

Not alma hızınızı kendinize göre belirlemelisiniz. Yavaş not alma beynin konsantre olmasını zorlaştırır, yazma hızı ile beynin çalışma hızı arasında boşluk meydana gelir. Zihin başka alanlara kayar ve konsantrasyon so-runu yaşarsınız.

Herşeyden arındırılmış ortam çalışma için iyi bir ortam değildir.

Dikkatinizi belli alanlara değil, genele yaymalısınız. Dikkatinizi uyanık tutmayı unutmamalısınız.

Sosyol hayattaki olumsuz etkenlere dikkat etmeli mümkün olduğunca ortadan kaldırmalısınız.

Yaptığınız programa beyninizi ikna etmelisiniz.

NASILNEREDENE ZAMAN

Herşey ne kadar karışık görünse de;

☛ Gerçekleştirilebilecek bir hedefin varsa,

☛ Hedefe ulaşmayı amaç edindiysen,

☛ Soru çözerek deneyim kazanıyorsan,

☛ Konuları birbiri ile ilişkilendirebiliyorsan,

☛ Sınav uygulayarak bilgilerini sık sık kontrol

ediyorsan.

☛ Kendine güveniyorsan

işler iyi gidecek demektir.

İYİ NOT ALMAK, HER ŞEYİ YAZMAK DEMEK DEĞİLDİR!İyi not almak; kendi cümlelerini kurmak, şekille veya

yazıyla şifrelemek, baktığında kolayca anlayıp hatırlamak için materyal hazırlamak demektir.

Tutulan notlar; onlara geri dönmek, onları okumak, onları gözden geçirmek, oradaki fikirlerin üzerine düşünmekle bir anlam kazanırlar.

+ + = Bilgi Deneyim Duygu ve Davranış ÖĞRENME

Merak; öğrenme isteğini harekete geçirir, odaklanmayı sağlar, çabuk yorulmayı engeller.

8 COĞRAFYA SORU BANKASI

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

İçindekiler

KÜNYEÖN SÖZREHBERLİK

A. DOĞAL SİSTEMLER

1. ÜNİTE: Matematik CoğrafyaDoğa, İnsan ve Coğrafya ................................................. 11Dünya’nın Şekli ve Hareketleri ......................................... 15Mevsimler ......................................................................... 19Coğrafi Koordinat Sistemi ................................................. 21Yerel Saat ......................................................................... 25Türkiye’nin Coğrafi Konumu ............................................. 29Haritaların Özellikleri ........................................................ 31Harita Hesapları................................................................ 35Yer Şekillerinin Haritalara Aktarılması .............................. 37

2. ÜNİTE: İklim BilgisiAtmosfer ve İklim ............................................................... 43

Sıcaklık .............................................................................. 47

Basınç................................................................................ 53

Rüzgârlar ........................................................................... 57

Nemlilik ve Dağılışı ............................................................ 61

Yağışlar, Oluşumu ve Dağılışı ........................................... 63

Dünya’nın İklim Tipleri ....................................................... 67

Türkiye’nin İklim Elemanları............................................... 71

Türkiye’nin İklim Tipleri ...................................................... 75

3. ÜNİTE: Yerin ŞekillenmesiYerin Katmanları ................................................................ 81

Levha Hareketleri .............................................................. 83

Jeolojik Zamanlar .............................................................. 85

İç Kuvvetler ........................................................................ 87

Topografya ve Kayaçlar..................................................... 91

Türkiye’nin Jeolojik Yapısı ................................................. 95

Dış Kuvvetler - Akarsular ve Oluşturdukları Yer Şekilleri .............................................................................. 97

Dış Kuvvetler - Yeraltı Suları ve Oluşturdukları Yer Şekilleri ....................................................................... 101

Dış Kuvvetler - Rüzgârların Oluşturdukları Yer Şekilleri .............................................................................. 103

Dış Kuvvetler - Buzulların Oluşturdukları Yer Şekilleri .............................................................................. 105

Dış Kuvvetler - Kıyı Şekilleri ve Kıyı Tipleri ....................... 107

Türkiye’de Dış Kuvvetler.................................................... 109

Türkiye’nin Ana Yer Şekilleri ............................................. 113

4. ÜNİTE: Su, Toprak ve BitkiSu Kaynakları ................................................................... 119

Türkiye’nin Su Varlığı ........................................................ 123

Toprak ve Oluşumu ........................................................... 127

Türkiye’nin Toprakları ........................................................ 129

Bitki Örtüsü ........................................................................ 135

Türkiye’nin Bitki Örtüsü...................................................... 139

B. BEŞERİ SİSTEMLER5. ÜNİTE: Beşeri ve Ekonomik CoğrafyaYerleşme ve Yerleşmenin Gelişimi .................................... 145

Yerleşme Doku ve Tipleri .................................................. 147

Türkiye’de Yerleşmeler ...................................................... 151

Nüfusun Özellikleri ve Önemi ............................................ 155

Dünya’da Nüfusunun Tarihsel Değişimi ............................ 157

Dünya’da Nüfusun Alansal Dağılışı ................................... 159

Nüfus Piramitleri ve Özellikleri ........................................... 163

Türkiye’de Nüfusun Tarihsel Değişimi ............................... 165

Türkiye’de Nüfusun Dağılışını Etkileyen Faktörler............. 169

Türkiye’de Nüfusun Yapısal Özellikleri .............................. 171

Göçlerin Nedenleri ve Sonuçları ........................................ 175

Türkiye’de Göçler .............................................................. 179

Göçün Mekânsal Etkileri .................................................... 183

Ekonomik Faaliyetlerin Sınıflandırılması ........................... 185

C. KÜRESEL ORTAM: BÖLGELER VE ÜLKELER6. ÜNİTE: Bölgeler ve ÜlkelerBölge ................................................................................. 191

Ulaşım Sistemleri ............................................................... 195

D. ÇEVRE VE TOPLUM7. ÜNİTE: İnsan ve Çevreİnsan ve Çevre .................................................................. 201

Doğal Afetler ...................................................................... 205

Türkiye’de Doğal Afetler .................................................... 209

Afetlerden Korunma Yolları ............................................... 213

DENEMELERDeneme - 1 ........................................................................ 216

Deneme - 2 ........................................................................ 217

Deneme - 3 ........................................................................ 218

Deneme - 4 ........................................................................ 219

Deneme - 5 ........................................................................ 220

CEVAP ANAHTARI .........................................221

TEST BAŞLIKLARI

Bu üniteye çalışırken,• Dünya’nın şekli ve hareketleri konusunda özellikle Dünya’nın küresel şekli ile

geoid şekli arasındaki farka dikkat ediniz.• Dünya’nın geoid şeklinin en önemli sonucunun yer çekimi olduğunu unutma-

yınız.• Paralel ve meridyenler ile yerel saat konusunda doğuda yerel saatin ileri ba-

tıda geri olduğunu unutmayınız.• Harita hesaplarında ölçeğin paydasında 5 sıfır silinerek kilometreye

çevrildiğini biliniz

• Doğa,İnsanveCoğrafya

• Dünya’nınŞekliveHareketleri

• Mevsimler

• CoğrafiKoordinatSistemi

• YerelSaat

• Türkiye’ninCoğrafiKonumu

• HaritalarınÖzellikleri

• HaritaHesapları

• YerŞekillerininHaritalaraAktarılması

15COĞRAFYA SORU BANKASI

1. Ü

NİT

E •

DO

ĞAL

SİS

TEM

LER:

“Mat

emat

ik C

oğra

fya”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

Doğa,İnsanveCoğrafya-III TEST3

1. Güneş ışınlarının düşme açısı Ekvator’dan kutuplara doğru azalmaktadır.

Aşağıdakilerden hangisi sözü edilen durumun so-nuçlarından biri değildir?A) Kutuplar ve Ekvator’da termik basınçların oluşmasıB) Cisimlerin gölge boyunun Ekvator’dan kutuplara doğ-

ru uzamasıC) Sıcaklık değerlerinin Ekvator’dan kutuplara doğru

azalmasıD) Kutuplarda yer çekiminin fazla olmasıE) Kızıldeniz’in, Baltık Denizi’nden daha tuzlu olması

2. Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönerken oluşturduğu hıza, çizgisel hız denir.

Yukarıdaki şekilde görülen K ve L merkezlerinde çiz-gisel hızın birbirine eşit olmaması, aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?

A) Boylamlarının farklı olmasıylaB) Başlangıç Meridyeni’ne uzaklıklarının farklı olmasıylaC) Enlem derecelerinin farklı olmasıylaD) Yarım kürelerinin farklı olmasıylaE) Yer çekimi kuvvetinin farklı olmasıyla

3. Aşağıdakilerden hangisi Dünya’nın kutuplardan ba-sık, Ekvator’dan şişkin olan şeklinin sonuçlarından biridir?

A) Çizgisel hızın kutuplara doğru azalmasıB) Meridyenler arası mesafenin kutuplara doğru azal-

masıC) Yer çekiminin kutuplara doğru artmasıD) Paralellerin boylarının kutuplara doğru kısalmasıE) Güneş ışınlarının düşme açısının kutuplara doğru

azalması

4. Alizeler Kuzey Yarım Küre’de sağa, Güney Yarım Küre’de ise sola doğru saparlar.

Bu durumun tam tersine dönmesi için, aşağıdakiler-den hangisinde bir değişme olması gerekir?

A) Dünya’nın yörüngesindeki hareket yönünde

B) Eksen eğikliği oranında

C) Yörüngenin şeklinde

D) Dünya’nın şeklinde

E) Dünya’nın günlük hareket yönünde

5. Dünya’nın küresel şekli nedeniyle meridyenler arası me-safe her enlemde aynı uzunlukta değildir.

30°

III

I

II

IV

V

20° 20°60°

45°

30°

15°

15°

0°

10° 10°0°

Buna göre, koordinat sisteminde verilen numaralı aralıklardan hangisinde meridyenler arası kuş uçu-mu mesafe daha kısadır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

6. - Yer çekiminin kutuplarda fazla olması

- Sabah ve akşam saatlerinde sıcaklık değerlerinin farklı olması

- Meltem rüzgârlarının oluşması

- Cisimlerin gölge boyunun Ekvator’dan kutuplara doğ-ru kısalması

- Bir günün 24 saat olması

Yukarıda verilen özelliklerden kaç tanesi Dünya’nın şeklinin sonuçları arasında gösterilebilir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Doğa,İnsanveCoğrafya-III


1. Ü

NİT

E •

DO

ĞAL

SİS

TEM

LER:

“Mat

emat

ik C

oğra

fya”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

7. I. Güneş ışınlarının düşme açısının Ekvator’dan kutup-lara doğru azalması

II. Yer çekiminin Ekvator’dan kutuplara doğru artmasıIII. Gölge boyunun Ekvator’dan kutuplara doğru uzaması

Yukarıda verilenlerden hangileri, Dünya’nın geoid şekline kanıt olarak gösterilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III

8. Aşağıdakilerden hangisi Dünya’nın günlük hareketi-nin sonuçlarından biri değildir?

A) Dinamik basınç kuşaklarının oluşmasıB) Meltem rüzgârlarının oluşmasıC) Gece ve gündüzün ardalanmasıD) Sürekli rüzgârların Kuzey Yarım Küre’de sağa doğru

sapmasıE) Fön rüzgârlarının oluşması

9. Dünya’nın hareketleri ile ilgili aşağıdaki açıklamalar-dan hangisi yanlıştır?

A) Aydınlanma çizgisinin doğudan batıya yer değiştir-mesi yıllık hareketin sonucudur.

B) Dünya’nın Güneş’e en yakın olduğu tarihte yörünge hızı artar.

C) Günlük hareketi sırasında sıcaklık farkları nedeniyle mekanik çözülme yaşanır.

D) Yıllık hareket olmasaydı mevsimler oluşmayacaktı.E) Cisimlerin gölge boyları hem günlük hem de yıllık ha-

reketten etkilenir.

10. Dünya, Güneş çevresinde aşağıdaki gibi bir yörüngede hareket eder.

21 Mart

3 Ocak

21 Aralık

23 Eylül

4 Temmuz

21 Haziran

152 milyon km147 milyon km

Dünya’nın yörüngesinin elips olması, aşağıdakiler-den hangisi üzerinde etkili olmuştur?

A) Dönencelerin oluşmasıB) Gece ve gündüzün uzayıp kısalmasıC) Muson rüzgârlarının oluşmasıD) Mevsim sürelerinin farklı olmasıE) Matematik iklim kuşaklarının oluşması

11. Ekvator’un 66° 33ı kuzey ve güneyinde yer alan ve 24 sa-atlik bir günün yaşandığı son nokta olan enlemlere kutup dairesi adı verilir.

Buna göre, kutup dairelerinin oluşmasını sağlayan etken aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dünya’nın batıdan doğuya doğru dönmesiB) Dünya’nın Ekvator’dan şişkin, kutuplardan basık ol-

masıC) Dünya’nın yörüngesinin elips şeklinde olmasıD) Dünya’nın Güneş çevresinde hareket etmesiE) Dünya’nın 23° 27ı dakika eğik olması

12.

Haritadaki şehirlerle ilgili olarak;I. Iğdır’da Güneş’in diğerlerinden önce doğması,II. Hatay’da gece-gündüz süre farkının her zaman

Sinop’tan az olması,III. Sinop, Çanakkale ve Hatay’da kara ve deniz meltem-

lerinin oluşmasıdurumlarının ortaya çıkmasına neden olan faktörler, aşağıdakilerin hangisinde doğru şekilde eşleştiril-miştir? Eksen Günlük Günlük eğikliği hareketin yönü hareket A) I II IIIB) II I IIIC) III II ID) II III IE) I III II

13. Yengeç Dönencesi, Ekvator’un 23° 27ı kuzeyinde yer alan ve güneş ışınlarının yıl içerisinde bir defa dik geldiği enlemdir.

Yengeç Dönencesi’nin belirlenmesinde etkili olan faktör aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dünya’nın geoit şekle sahip olmasıB) Dünya’nın elips bir yörüngeye sahip olmasıC) Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığının sabit olmamasıD) Dünya’nın kendi ekseni etrafında batıdan doğuya

doğru dönmesiE) Dünya’nın ekseninin yörünge düzlemine göre eğik

olması


1. Ü

NİT

E •

DO

ĞAL

SİS

TEM

LER:

“Mat

emat

ik C

oğra

fya”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

CoğrafiKoordinatSistemi-II TEST7

1. M noktası 40° Güney paraleli ile 10° Batı meridyeni üze-rinde yer almaktadır.

Buna göre, M noktası ile ilgili verilen aşağıdaki yargı-lardan hangisine ulaşılamaz?

A) Yerel saati Başlangıç Meridyeni’nin yerel saatinden 240 dakika geridir.

B) Güneş ışınlarını öğle vakti hiçbir zaman dik açıyla almaz.

C) Türkiye’nin güneybatısında yer alır.D) Orta Kuşak’ta yer alır. E) Ekvator’un 4440 km güneyinde yer alır.

2. Aşağıda iki farklı bölgenin coğrafi koordinatları verilmiştir.

Buna göre, I ve II numaralı bölgelerle ilgili olarak;I. İz düşüm alanları eşittir.II. Ortak meridyen derecelerine sahiptir.III. Doğusu ile batısı arasındaki yerel saat farkları ay-

nıdır.IV. Ekvator’a olan kuş uçuşu uzaklıkları farklıdır.V. İki merkezin de orta enlemlerde toprakları vardır.

yargılarından hangilerine ulaşılamaz?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) III ve IV E) IV ve V

3. Aynı boylam üzerinde yer alan X noktası 17° kuzey, Y noktası ise 21° güney enlemi üzerinde yer alır.

Buna göre, X ve Y noktaları arasındaki kuş uçuşu uzaklık kaç km’dir?

A) 1887 B) 3552 C) 4218 D) 4551 E) 3217

4. Bir meridyenin tam karşısında bulunan meridyene anti meridyen denir.

Buna göre, Hatay üzerinden geçen 36° Doğu merid-yeninin anti meridyeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) 36° Batı B) 78° Doğu C) 104° Batı D) 124° Doğu E) 144° Batı

5. 30° 30°

II

I

15° 15°45°

30°

15°

15°

0°

0°

Yukarıda taralı olarak gösterilen bölgelerle ilgili aşa-ğıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) İz düşümsel alanları farklıdır.B) I. bölgede dört mevsim yaşanır.C) I. bölgede yıl içerisinde gölge boyu daha az değişir.D) II. bölgede gece ile gündüz arasındaki süre farkı

daha azdır.E) Her iki bölgenin kuzey - güney genişliği eşittir.

6. A kentinde haziran, temmuz ve ağustos aylarında, B kentinde ise aralık, ocak ve şubat aylarında yaz mevsimi yaşanmaktadır. Ancak her iki kentte de 21 Mart tarihinde Güneş aynı anda doğup aynı anda batmaktadır.

Buna göre, bu iki kent için aşağıda verilenlerden han-gisi yanlıştır?

A) A kenti Kuzey Yarım Küre’de yer alır.B) Her iki kentte aynı boylam üzerinde yer alır.C) B kenti 21 Haziran’da Güneş ışınlarını en eğik açıyla

alır.D) A kentinde yaz mevsimi yaşanırken B kentinde kış

mevsimi yaşanır. E) Her iki kentin de Ekvator’a uzaklıkları eşittir.

7. Çanakkale ve Erzurum’da yıl boyunca tam öğle vaktinde cisimlerin gölge boyları yaklaşık olarak aynıdır.

Bu durum, söz konusu illerin hangi özelliklerinin benzer olduğunu gösterir?

A) Boylam derecelerininB) Denize uzaklıklarınınC) Sıcaklık değerlerininD) Ekvator’a uzaklıklarınınE) Yükselti değerlerinin

CoğrafiKoordinatSistemi-II


1. Ü

NİT

E •

DO

ĞAL

SİS

TEM

LER:

“Mat

emat

ik C

oğra

fya”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

8.

Yukarıdaki şekilde verilen merkezlerin hangisinde, ok yönünde aynı paralel boyunca 1000 km doğuya doğ-ru gidilirse geçilen meridyen sayısı daha çok olur?


9. 40° 50°

80° 70°

60° 70°

10° 0°

25° 15°10°

20°

20°

30°

35°

25°

55°

65°

50°

60°

I II

III

V

IV

Yukarıda koordinatları verilen bölgelerden hangisi Kuzey Yarım Küre’de yer alır?


10. X noktası 40° Kuzey paraleli ve 10° Doğu meridyeninin kesişme noktasında yer alırken Y noktası 20° Güney ve 70° Doğu meridyeninin kesişme noktasında yer alır.

Buna göre, X noktası Y noktasına göre hangi yönde bulunur?

A) Güney B) KuzeybatıC) Güneydoğu D) Doğu

E) Güneybatı

11. X merkezinin yerel saati Y merkezine göre iki saat daha ileridir. Y merkezindeki gece-gündüz süre farkının daha az olduğu bilinmektedir.

X merkezi 30° Batı meridyeninde bulunduğuna göre;I. Y Başlangıç Meridyeni’nin doğusunda bir noktada

bulunmaktadır.II. X ve Y arasında 30° lik boylam farkı vardır.III. X, Y’ye göre Ekvator’a daha uzak bir noktada yer alır.IV. Y merkezi Kuzey Yarım Küre’de bulunmaktadır.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV

12. Aşağıda eşit sayıda enlem ve boylam derecelerine sahip beş ayrı bölgenin koordinatları verilmiştir.

Boylam Enlam

I 15° D – 20° D 70° K – 75° K

II 17° B – 22° B 16° G – 21° G

III 142° D – 147° D 42° G – 47° G

IV 5° B – 10° B 35° K – 40° K

V 43° D – 48° D 10° G – 15° G

Bu merkezlerden hangisinin yüz ölçümü diğerlerin-den daha geniştir?


13. – X noktası, Başlangıç Meridyeni’ne göre doğuda Ekvator’a göre güneyde kalmaktadır.

– Y noktası, Yengeç Dönencesi’ne göre kuzeyde bu-lunurken tarih değiştirme çizgisinin batısında yer al-maktadır.

Bu bilgiler göz önüne alındığında X ve Y noktalarının koordinatları aşağıdakilerden hangisi gibi olmalıdır?

X Y

A) 20° Doğu 120° Batı

5° Kuzey 20° Kuzey

B) 45° Doğu 30° Doğu

10° Güney 30° Kuzey

C) 15° Batı 70° Batı

40° Güney 50° Güney

D) 5° Batı 90° Doğu

5° Kuzey 5° Kuzey

E) 125° Doğu 160° Batı

20° Güney 15° Güney


1. Ü

NİT

E •

DO

ĞAL

SİS

TEM

LER:

“Mat

emat

ik C

oğra

fya”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

HaritalarınÖzellikleri-I TEST11

1. Aynı ölçekle çizilen Avrupa haritalarının birincisinde yer şe-killeri gösterilirken ikincisinde ülke sınırları gösterilmiştir.

Bu durum, iki haritanın aşağıdakilerden hangisi bakı-mından farklı olmasıyla açıklanır?

A) Kullanım amacıB) ProjeksiyonC) Ayrıntıyı gösterme gücüD) Çizildiği kâğıdın büyüklüğüE) Haritanın bozulma oranı

2. Haritalarda ayrıntı azaldıkça bozulma oranı artmaktadır.

25I.

II.

III.

IV.

V.

25 50 75 100 km0

10 10 20 30 40 km0

50 50 100 150 200 km0

15 15 30 45 60 km0

5 5 10 15 20 km0

Buna göre, yukarıdaki çizik ölçeklerle hazırlanan ha-ritalardan hangisinde bozulma oranı daha azdır?


3. 30° ve 60° enlemleri arasında yer alan ülkelerin haritala-rının çiziminde genellikle konik projeksiyon kullanılmak-tadır.

Buna göre aşağıda verilen ülkelerin hangisinin hari-talarının çiziminde bu yöntemin kullanılması bekle-nir?

A) Endonezya B) İran C) Nijerya D) Brezilya E) Somali

4. • Yer şekillerinin engebeliği• Küresel yüzeyin düzleme aktarılması• Kara ve denizlerin dağılışı• Jeolojik yapı• Denize göre konum

Yukarıdakilerden kaç tanesi, haritalarda meydana ge-len bozulmaların nedenlerinden değildir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

5. Aşağıda verilen özelliklerden hangisi hem fiziki hem de siyasi haritalardan kolaylıkla bulunabilir?

A) Ülke sınırlarıB) Dağlık alanlarC) Bir yerin coğrafi koordinatlarıD) Yükselti değerleriE) Etkin deprem bölgeleri

6.

I II

III IV

V

Silindirik projeksiyonla çizilmiş bir haritada, yukarı-da verilen alanların hangisinde bozulma oranı daha fazla olur?


7. Aşağıda harita çeşitleriyle ilgili bir kavram haritası veril-

miştir.

Aşağıda verilenlerden hangisi, numaralı yerlere yazı-lırsa kavram haritasının bütünlüğü bozulur?

A) I. Fiziki haritaB) II. Jeoloji haritasıC) III. PlanlarD) IV. KrokiE) V. Atlaslar

HaritalarınÖzellikleri-I


1. Ü

NİT

E •

DO

ĞAL

SİS

TEM

LER:

“Mat

emat

ik C

oğra

fya”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

8. Haritalar kullanım amaçlarına göre farklı tiplerde oluştu-rulabilir.

Buna göre,

I. Harita: Türkiye’de nüfusun dağılışı

II. Harita: Marmara Bölgesi’nin yer şekilleri

III. Harita: Dünya’daki fay hatlarının dağılışını

gösteren haritaların konularına göre sınıflandırılması aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

I II III

A) Beşerî Fiziki Özel

B) Özel Fiziki Beşerî

C) Beşerî Özel Fiziki

D) Özel Beşerî Fiziki

E) Fiziki Beşerî Özel

9. Aşağıda silindir projeksiyon yöntemiyle çizilmiş bir dünya haritası gösterilmiştir.

Bu yöntemle çizilmiş bir dünya haritasında, aşağıda verilen ülkelerden hangisinin boyutlarında daha az bozulma olur?

A) Ukrayna B) Kanada C) Norveç D) Fransa E) Brezilya

10. Bir çizimin harita sayılabilmesi için; I. izohips yönteminin kullanılmış olması,II. belirli bir oranda küçültülmüş olması,III. kuş bakışı görünüme göre çizilmiş olması,IV. ülke sınırlarının gösterilmiş olması

özelliklerinden hangilerine sahip olması gerekmek-tedir?

A) I ve II B) I ve III C) I ve IV D) II ve III E) II ve IV

11. Aşağıda verilen beş bölgenin aynı boyuttaki kâğıtlara ha-ritaları çizilmek istenmiştir.

Buna göre, verilen bölgelerden hangisinin daha bü-yük ölçekle çizilmesi gerekecektir?


12. Aşağıda verilenlerden hangisi, harita ve krokilerin or-tak özellikleri arasında yer alır?

A) Kuşbakışı görünümün elde edilmesiB) Aynı amaca yönelik çizilmesiC) Bir ölçeğe göre çizilmesiD) Eş yükselti eğrileriyle çizilmesiE) Çizik ölçeğin kullanılması

13. Aşağıda Balıkesir ilinin iki farklı harita üzerinde kapladığı alan gösterilmiştir.

I. Harita II. Harita

BalıkesirBalıkesir

K

K

Bu haritalar ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) II. haritada kullanılan kâğıt boyutu daha fazladır.B) I. haritanın bozulma oranı daha fazladır.C) II. harita daha geniş bir alanı göstermektedir.D) Her iki haritadan da yön belirlenebilir.E) I. haritanın ölçek paydası daha büyüktür.


2. Ü

NİT

E •

DO

ĞAL

SİS

TEM

LER:

“İkl

im B

ilgis

i”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST3

1. Normal şartlar altında güneş ışınlarının geliş açısının değişmesine bağlı olarak sıcaklık Ekvator’dan kutuplara doğru düzenli olarak azalır. Ancak bu durum her zaman görülmez.

Sıcaklığın Ekvator’dan kutuplara doğru düzenli ola-rak azalmasını engelleyen en önemli faktör aşağıda-kilerden hangisidir?

A) BakıB) NemlilikC) Güneşlenme süresiD) Dünya’nın şekliE) Yer şekilleri

2. 36° K

IV

I

II

III

V

35° K

Bulutsuz ve rüzgârsız bir günde, saat 12.00’de ölçü-len sıcaklığın en yüksek olması gereken nokta, yu-karıdaki izohips haritasında kaç numara ile gösteril-miştir?


3. Güneş ışınlarının atmosferde geçtiği yol uzadığında tu-

tulma oranı artacağından, yeryüzüne ulaşan enerji mik-tarı azalır.

Buna göre, 21 Aralık’ta kaç numaralı bölgeye ulaşan enerji daha fazla olur?


4. Yeryüzünde sıcaklığın dağılışına etki eden temel fak-tör güneşlenme süresi olsaydı aşağıdaki enlemler-den hangisi üzerinde sıcaklık ortalamaları en yüksek olurdu?

A) 20° Kuzey B) 40° Güney C) 85° Güney D) Ekvator E) 50° Kuzey

5. Harita üzerinde işaretli alanlarda A’da insanlar yüksek yerlerde yaşamayı tercih ederken B’de deniz seviyesine yakın yerlerde yaşarlar.

Bu duruma neden olan temel faktör aşağıdakilerden hangisidir?

A) Basınç B) Sürekli rüzgârlar C) Nemlilik D) Sıcaklık

E) Yağış miktarı

6. Aşağıdakilerden hangisi, bir yerde karasallığın etkili

olduğunu gösterir?

A) Yağış rejiminin düzensiz olmasıB) Günlük sıcaklık farkının az olmasıC) Havanın çabuk ısınıp çabuk soğumasıD) Bitki örtüsünün orman olmasıE) Ekvator’a uzak olması

7. Aşağıdakilerden hangisi havadaki nemin sıcaklık üzerindeki etkisine örnek olarak gösterilemez?

A) Akdeniz üzerinde yükselen hava kütlelerinin Alp Dağları’nın kuzey yamaçlarında fön etkisi yapması

B) Büyük Sahra’da sıcaklık değerlerinin Kongo Hav-zası’ndan daha yüksek olması

C) Karaların iç kısımlarında yıllık sıcaklık farklarının de-niz kıyısından daha yüksek olması

D) Bulutsuz kış gecelerinde don olaylarının daha şiddet-li yaşanması

E) Yaz aylarında bağıl nemin daha düşük olması

Sıcaklık - I

Sıcaklık - I


2. Ü

NİT

E •

DO

ĞAL

SİS

TEM

LER:

“İkl

im B

ilgis

i”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

8. Ali: Ormanlık alanlarda gece ile gündüz arasındaki sıcak-lık farkı açık alanlara göre daha azdır.

Özge: Evet, çünkü ----

Özge cümlesine, aşağıdakilerden hangisi ile devam ederse Ali’ye doğru bilgi vermiş olur?

A) ormanlık alanlarda rüzgârın hızı azalacağı için sıcak-lık düşmez.

B) ormanlık alanlarda nem miktarı daha fazla olduğu için sıcaklık farkı daha azdır.

C) ormanlık alanlar güneş ışınlarının depolandığı yerlerdir.D) açık alanlarda güneş ışınları daha çok yansır.E) ormanlık alanlarda basınç değişiminin az olması sı-

caklığı yükseltmiştir.

9. Okyanus akıntıları kaynaklandıkları enleme göre etkili ol-dukları kıyılarda sıcaklığı yükseltici ya da düşürücü yön-de etkide bulunur.

Buna göre; haritadaki numaralı yerlerde etkili olan okyanus akıntılarından hangileri sıcaklığı düşürücü yönde etkide bulunur?

A) 1 ve 2 B) 1 ve 3 C) 2 ve 3 D) 3 ve 5 E) 4 ve 5

10. Aşağıda bir dağ yamacında farklı yükseltideki yerlerin sı-caklık değerleri gösterilmiştir.

Buna göre, deniz seviyesinde yer alan A noktasının sıcaklığı 22°C olduğuna göre, B ve C noktalarının yükseltisi kaç metredir?

B C A) 400 1200B) 600 1000C) 800 1200D) 1000 1400E) 1200 1600

11. Aşağıdaki haritada, ocak ayı ortalama sıcaklık dağılışı gösterilmiştir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi haritadaki bilgi-lerden ulaşılacak yargılardan biri değildir?

A) Ocak ayında Güney Yarım Küre’nin en soğuk yeri Antarktika’dır.

B) En yüksek sıcaklıklar Ekvator ve çevresinde görülür.C) Kuzey Yarım Küre’de 30°C’den daha yüksek sıcaklık

değerleri görülmez.D) Kuzey Yarım Küre’de –40°C’den soğuk yerler vardır.E) Atlas Okyanusu’nun doğu kıyıları batı kıyılarından

daha sıcaktır.

12. Aşağıdaki haritada Temmuz ayında Türkiye’den yola çı-

kan üç farklı turist kafilesinin gittikleri bölgeler numaralı oklar ile gösterilmiştir.

�

��

��

I. Kafile: Ulaştığımız yerde hava sıcaklığı ülkemizdeki sıcaklığa göre daha düşüktü.

II. Kafile: Bulunduğumuz ülke tropikal bölgede yer al-masına rağmen yüksek dağların zirvelerinde karların bulunması dikkatimizden kaçmadı.

III. Kafile: Geldiğimiz bu kıyı şehri Antalya ile aynı iklim kuşağında olmasına rağmen kış şartları yaşanmak-taydı.

Bu üç kafilenin ulaştıkları yerlerle ilgili sözünü ettikleri durumların ortaya çıkmasına neden olan sıcaklık et-menleri sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?

A) Enlem – Yükselti – Mevsim

B) Enlem – Bakı – Nemlilik

C) Yükselti – Enlem - Bakı

D) Okyanus akıntıları – Yükselti – Enlem

E) Mevsim – Enlem – Okyanus akıntıları


2. Ü

NİT

E •

DO

ĞAL

SİS

TEM

LER:

“İkl

im B

ilgis

i”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST4Sıcaklık - II

1. Güneş’ten gelen enerjinin dağılımı için aşağıdakiler-den hangisi söylenemez?A) %25’i atmosfer içerisinde dağılmaya uğrar.B) %15’i atmosfer ve bulutlar tarafından emilir.C) %27’si doğrudan yere ulaşır ve yeri ısıtır.D) %37’si bulutlara çarparak uzaya yansır.E) %8’i yere çarpıp uzaya yansır.

2. Aşağıdakilerden hangisi yeryüzünde sıcaklığın dağı-lışına etki eden faktörlere örnek değildir?

A) Deniz kıyılarında günlük ve yıllık sıcaklık farklarının az olması

B) Ekvator’dan kutuplara gidildikçe genel olarak sıcak-lıkların azalması

C) Yükseltinin artmasına bağlı olarak sıcaklık değerleri-nin düşmesi

D) Kutuplarda yıl boyunca yüksek basınç sisteminin et-kili olması

E) Avrupa’nın kuzeybatı kıyılarında Gulf Stream akıntı-sının etkisiyle kış sıcaklıklarının artması

3. Denizel iklim bölgelerinde yaz ile kış mevsimleri arasın-

daki sıcaklık farkı az iken karasal iklim bölgelerinde daha fazladır.

–505

10152025

–505

10152025

–505

10152025

–505

10152025

–505

10152025

I II

III IV

V

Buna göre, yıllık sıcaklık grafikleri yukarıdaki gibi olan merkezlerden hangisinin ikliminde karasallık daha belirgindir?


4. 60° enleminde yer alan Norveç kıyılarında ocak ayı sı-caklık ortalaması 5°C civarında iken, Kanada’nın doğu-sunda Labrador Yarımadası kıyılarında –13°C’dir.

Bu durumu ortaya çıkaran faktör aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kara kütlelerinin büyüklüğü

B) Güneş ışınlarının geliş açısı

C) Soğuk rüzgârlara göre konum

D) Basınç merkezlerinin konumu

E) Okyanus akıntıları

5. Yeryüzünde sıcaklık dağılışını etkileyen en önemli faktör güneş ışınlarının geliş açısıdır.

Buna göre;

I. Dünya’nın şekli,

II. atmosferin kalınlığı,

III. güneşlenme süresi,

IV. yer şekilleri,

V. mevsimler

etkenlerinden hangileri güneş ışınlarının geliş açısı üzerinde etkili değildir?

A) I ve III B) I ve V C) II ve III D) II ve IV E) III ve V

6.

Yukarıdaki haritada numaralandırılmış merkezlerden hangileri arasındaki yıllık sıcaklık ortalaması farkı en-lem ile açıklanamaz?

A) I ve II B) II ve III C) II ve IV D) III ve V E) IV ve V

Sıcaklık - II


2. Ü

NİT

E •

DO

ĞAL

SİS

TEM

LER:

“İkl

im B

ilgis

i”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

7 ve 8. soruları aşağıdaki metin ve haritaya göre cevaplandırınız.

Adım Merve, ilkokul öğrencisiyim. Ben Hisarcık köyünde yaşıyorum. Bulunduğum köy yamaçta ormanlar içinde kurulmuş güzel bir köy. Kışın zaman zaman kar yağsa da çok sevdiğim kar uzun süre yerde kalmaz. Anneannemin yaşadığı Aktepe’de nisan başına kadar kar bulunmakta-dır. Babam meyve yetiştiriciliği yapıyor. Birkaç tane de keçimiz var. Ama Taşağıl’da yaşayan kuzenim Ahmet-lerin çok sayıda keçileri var. Bazen Kirazlı’da yaşayan halama giderim. Halamlar sebze yetiştiriciliği yapar. Ama Kirazlı’da özellikle yaz akşamları damda yatarız. Bura-da sıcaktan bunalıyorum. Onun için yazın kendi köyüm Hisarcık’ı daha çok seviyorum.

7. Aktepe köyünde karın yerde kalma süresinin Hisarcık’tan daha uzun olmasının nedeni aşağıdaki-lerden hangisidir?A) Hâkim rüzgâr yönü B) Bakı etkisiC) Yer şekilleri D) Bitki örtüsü

E) Denize uzaklık

8. Merve’nin Hisarcık’ta yaşayan babasının meyve bah-çeleri bulunurken Kirazlı’da yaşayan halasının sebze yetiştiriciliği yapmasının temel nedeni aşağıdakiler-den hangisi olabilir?

A) Hisarcık’ta yağış miktarının daha fazla olması

B) Toprak çeşidinin farklı olması

C) Sıcaklık farkının olması

D) Kirazlı’nın akarsu kenarında yer alması

E) Kirazlı’nın ova tabanında yer alması

9. Aynı enlem üzerinde bulunan iki merkezin sıcaklıkları birbirinden farklı ise bu durum;

I. nem oranları,

II. güneş ışınlarını alma açıları,

III. bakı durumu,

IV. yükselti değerleri

özelliklerinden hangileri ile açıklanamaz?

A) Yalnız II B) I ve II C) I ve IV D) II ve III E) III ve IV

10. Aşağıda X, Y ve Z merkezlerinin gerçek ve indirgenmiş sıcaklık değerleri verilmiştir.

Gerçek Sıcaklık (°C) İndirgenmiş Sıcaklık (°C)

X 7 10

Y 12 14

Z 4 8

200 m

Buna göre, X, Y ve Z merkezleri izohips haritasında işaretli noktalardan hangilerinde bulunmaktadır?

X Y Z

A) I II III

B) IV I VI

C) V III I

D) IV V VI

E) II IV V

11. Bir istasyonda ölçülen gerçek sıcaklık 6°C iken deniz se-viyesine indirgenmiş sıcaklığı 11.5°C’dir.

Buna göre, bu istasyonun yüksekliği kaç metredir?

A) 800 B) 900 C) 1000 D) 1100 E) 1200

12. Aşağıdaki grafikte aynı enlemlerde yer alan iki kentte sı-caklığın yıl içerisindeki dağılışı gösterilmiştir.

Grafiğe göre, bu kentler için aşağıdakilerden hangi-sine ulaşılabilir?

A) K kentinin yüksekliği daha fazladır.

B) L kentinde doğal bitki örtüsü savandır.

C) L kenti Kuzey Yarım Küre’de, K kenti Güney Yarım Küre’de yer alır.

D) K kentinde hâkim rüzgâr yönü kuzeydoğudur.

E) L kentinde nemlilik daha yüksektir.


2. Ü

NİT

E •

DO

ĞAL

SİS

TEM

LER:

“İkl

im B

ilgis

i”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST13

1. Aşağıdaki haritada büyük iklim tiplerinden birinin yayılış alanı gösterilmiştir.

Aşağıda verilenlerden hangisi bu iklim tipinin özellik-lerinden biri değildir?

A) Yıllık sıcaklık farkı azdır.

B) Kar yağışı görülmez.

C) Yıllık yağış 500 -1000 mm arasında değişir.

D) Doğal bitki örtüsünü gür ormanlar oluşturur.

E) Yükselim yağışları yaygın olarak görülür.

2. Aşağıda bir sahanın yağış ve sıcaklık grafiği gösterilmiştir.

Buna göre, bu sahada aşağıdaki iklim tiplerinden hangisi görülmektedir?

A) Savan B) Muson C) Okyanusal

D) Karasal E) Akdeniz

3. • Yağış yıl içerisine düzenli olarak dağılır.

• Yıllık sıcaklık farkı azdır.

• Yıllık sıcaklık 15°C civarındadır.

Yukarıda bazı özellikleri verilen iklim tipi, aşağıdaki ülkelerden hangisinde görülmez?

A) Kanada B) Fransa C) Almanya

D) İngiltere E) İsviçre

4.

Küre üzerinde numaralandırılmış alanların hangile-rinde alçalıcı hava hareketlerine bağlı olarak çöl ik-limi gelişmiştir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) II ve V E) III ve V

5.

III

III

IV

V

350Yağış (mm) Yağış (mm)

Oc. Şu. Ma. Ma. Ha. Te. Ağ. Ey. Ek. Ka. Ar.Ni.

Sıcaklık (°C)

Yağış Sıcaklık

Oc. Şu. Ma. Ma. Ha. Te. Ağ. Ey. Ek. Ka. Ar.Ni.

Yağış Sıcaklık

Grafik – I Grafik – II

300250200150100500

35302520151050

Sıcaklık (°C)302520151050

1801501209060300

Yukarıda verilen iklim grafikleri ile harita üzerinde numaralanmış iklim bölgelerin eşleştirilmesi, aşağı-dakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Grafik - I Grafik - II

A) III IIB) I IIC) III VD) IV IE) V III

Dünya’nın İklim Tipleri - I

Dünya’nın İklim Tipleri - I


2. Ü

NİT

E •

DO

ĞAL

SİS

TEM

LER:

“İkl

im B

ilgis

i”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

6. Aşağıdakilerden hangisi, muson iklimi ile ilgili doğru bir bilgi değildir?

A) Mevsimlik rüzgârların yön değiştirmesi sonucu orta-ya çıkmıştır.

B) Kış mevsimi sıcak ve kurak geçer.C) En yaygın ağaç türü “teak”tir.D) Cephe yağışları yaygın olarak görülür.E) Dünya’nın fazla yağış alan iklim sahalarından biridir.

7.

V

IVIII

III

K

K

K

K

K

S

S

S

SS

Y

YY

YY

İ

İ

İİ

İ

Yukarıda verilen diyagramlardan hangisi karasal ikli-min yağış dağılışını göstermektedir?


8. Aşağıdaki iklim tiplerinden hangisi diğerlerinden farklı bir iklim kuşağının içinde yer alır?

A) Okyanusal B) Savan C) Karasal D) Step E) Akdeniz

9. En fazla yağışı yaz mevsiminde alan iklimler, aşağı-dakilerin hangisinde bir arada verilmiştir?A) Sert karasal – Savan – MusonB) Okyanusal – Bozkır – SavanC) Ekvatoral – Muson – ÇölD) Okyanusal – Muson – BozkırE) Tundra – Savan – Okyanusal

10.

Yukarıdaki haritada verilen bölgelerden hangilerinin yağış rejimi daha düzenlidir?

A) I ve III B) I ve V C) II ve III

D) III ve IV E) III ve V

11.

Haritada numaralandırılan alanlarda görülen iklim türleri, aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru ola-rak verilmiştir? I II III A) Ekvatoral Okyanusal MusonB) Savan Karasal OkyanusalC) Muson Akdeniz StepD) Akdeniz Tundra EkvatoralE) Tundra Okyanusal Çöl

12.

Yukarıda verilen yağış ve sıcaklık grafiğine bakılarak;I. Yağış rejimi düzenlidir.II. Yılda iki kez sıcaklık ve yağış maksimumu vardır.III. Fiziksel çözülme fazladır.IV. Asya’nın güney kıyılarına aittir.V. Bitki örtüsü geniş yapraklı ormandır.


A) Yalnız I B) I ve III C) II ve IV D) III ve IV E) IV ve V


3. Ü

NİT

E •

DO

ĞAL

SİS

TEM

LER:

“Yer

in Ş

ekille

nmes

i”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST4

1. Aşağıdakilerden hangisi iç kuvvetler ile ilgili bir bilgi değildir?

A) Sicilya’daki Etna Yanardağı’nın püskürmesi

B) Japonya’da her yıl 1500 civarında depremin meyda-na gelmesi

C) İskandinavya Yarımadası’nın yükselmeye devam et-mesi

D) Toros Dağlarının oluşması

E) Yer altı mağaralarının tavanlarının çökmesi

2. I. Kırık hatları,

II. Kaplıca ve ılıca,III. Taş kömürü yataklarına,IV. Depremlere,V. Masif alanlara

Horst ve grabenlerin yaygın olduğu bir bölgede yuka-rıdakilerden hangilerine yaygın olarak rastlanılmaz?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) III ve V E) IV ve V

3.

Yukarıda verilen yer şekillerinin hangilerinin oluşma-sında iç kuvvetler etkili olmamıştır?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve IV D) III ve V E) IV ve V

4. I. KraterII. AntiklinalIII. MaarIV. Horst

Yukarıda verilen yer şekillerinden hangilerinin görül-mesi bu alanda volkanizmanın etkili olduğunu gös-terir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV

5. Mesozoik ve Tersiyer boyunca meydana gelen kıvrım ha-reketi ile Alp Orojenezi oluşmuştur.

Yukarıdaki haritada gösterilen dağlardan hangisi Alp Orojenezi ile oluşan dağlardan biri değildir?


6. Kıta kenarlarında meydana gelen epirojenik hareketlere bağlı olarak kara ve deniz dağılışında büyük değişiklikler yaşanır.

Aşağıdakilerden hangisi, yukarıdaki şekilden çıkarı-lacak sonuçlardan biri değildir?

A) Kara kütlesi alçalmaktadır.B) Deniz seviyesi dönem içerisinde yükselmiştir.C) Denizin kara üzerinde ilerlediği bu olaya transgres-

yon denir.D) Denizlerin alanlarında daralma olmuştur.E) Denizler içerisinde tortullar birikmiştir.

İç Kuvvetler - I

İç Kuvvetler - I


3. Ü

NİT

E •

DO

ĞAL

SİS

TEM

LER:

“Yer

in Ş

ekille

nmes

i”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

7. Alp – Himalaya dağ sistemi üzerinde deniz canlılarına ait fosiller bulunmaktadır.

Bu durum aşağıdakilerden hangisini kanıtlar?

A) Bu dağların deniz tabanındaki tortulların kıvrılması ile oluştuğunu

B) Deniz canlılarının karada yaşamaya uyum sağladığınıC) Deniz seviyesinin bir zamanlar oldukça yüksek oldu-

ğunuD) Deniz sularının çekilmeye uğradığınıE) Dağların çok eski jeolojik dönemlerde oluştuğunu

8. Aşağıdakilerden hangisi epirojenez ile ilgili doğru bir bilgi değildir?

A) Büyük volkanik püskürmelerin görüldüğü alanlar al-çalmaya uğrar.

B) Epirojenezle alçalan kıyılarda transgresyon gerçek-leşir.

C) Buzullaşmaya uğrayan alanlar epirojenezle alçalırlar.D) Uzun süre aşınmaya uğrayan alanlar epirojenik ola-

rak yükselir.E) Epirojeneze uğrayan alanlarda yeni fay hatları mey-

dana gelir.

9. Aşağıdakilerden hangisinin oluşmasında iç kuvvetle-rin etkisi yoktur?

A) Doğu Afrika GrabeniB) Alp – Himalaya Kıvrım DağlarıC) İzlanda’da yer alan gayzerlerD) Napoli yakınlarındaki Vezüv VolkanıE) Denizli yakınlarındaki Pamukkale Travertenleri

10. Magmanın yer kabuğunun içine sokularak yavaş yavaş

soğumasına derinlik volkanizması adı verilir.

Aşağıda verilenlerden hangisi yukarıdaki kesit üze-rinde gösterilmemiştir?

A) Krater B) Sill C) Dayk D) Batolit E) Lakolit

11. Bir bölgede sık sık depremlerin meydana gelmesi, bölgenin;I. genç oluşumlu arazi olması,II. yer yapısının kırıklı olması,III. yer şekillerinin çok engebeli olması,IV. kayaç yapısının dirençsiz olması

özelliklerinden hangileri ile ilgilidir?

A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II D) II ve IV E) III ve IV

12. Tabakaların karşılıklı durumları bozulmadan, yer kabu-ğunun geniş sahalarının yavaş bir tempo ile yükselme, alçalma ve çanaklaşma hareketlerine epirojenez denir.

Aşağıdakilerden hangisi epirojenez ile ilgili doğru bir bilgi değildir?

A) Tabakaların duruşunda bozulmalar olmaz.B) Düşey doğrultuda alçalan alanlarda grabenler oluşur.C) Dikey yönlü yükselmeler ile jeoantiklinaller meydana

gelir.D) Yeryüzünde geniş kubbeleşmeler ile büyük çukurlar

oluşur.E) Uzun süre aşınan alanlar yavaş yavaş yükselir.

13. Yerin iç kısmında bulunan magma ve çeşitli gazların yer kabuğunun zayıf sahalarından patlama ya da püskürme biçiminde yeryüzüne çıkmasına veya magmanın yerin derinliklerinde yavaş yavaş soğuyarak katılaşmasına vol-kanizma denir.

Aşağıdakilerden hangisi volkanizma ile ilgili doğru bir bilgi değildir?

A) Asit bileşimli lavlar dik yer şekilleri oluşturur.

B) Batolit en büyük derinlik volkanizması şeklidir.

C) Tabakalar arasına yatay olarak sokulan iç püskürük-lere dayk adı verilir.

D) Kraterlerin patlama ya da çökmeyle genişlemesine bağlı olarak kaldera oluşur.

E) Volkanizma sırasında karbondioksit ve kükürt gibi gazlar atmosfere salınır.


3. Ü

NİT

E •

DO

ĞAL

SİS

TEM

LER:

“Yer

in Ş

ekille

nmes

i”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST18

1. Orografik yağışlar, denizden gelen nemli hava kütleleri-nin kıyı çizgisine paralel uzanan dağ sıralarına çarparak yükselmesi sonucu meydana gelir.

I. Toros Dağları’nın güney yamaçlarında

II. Doğu Karadeniz Dağları’nın kuzey yamaçlarında

III. Ilgaz Dağları’nın güney yamaçlarında

IV. Bolkar Dağları’nın kuzey yamaçlarında

Yukarıda verilen dağların oluşumu, kıyıya uzanış bi-çimi ve sözü edilen yamacın özellikleri düşünüldü-ğünde hangilerinde orografik yağışlar görülmez?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

2.

��

�

��

��

Haritada numaralarla gösterilen ovalardan hangileri bir graben içine yerleşmiş ovalara örnek gösterilebi-lir?

A) Yalnız V B) I ve II C) II ve III

D) III ve IV E) IV ve V

3. Alp kıvrımlarının bir parçası olan Kuzey Anadolu Dağ-ları, Kocaeli Yarımadası’nın doğusundan başlayarak Gürcistan sınırına kadar uzanır. Bu dağların en yüksek kesimi Doğu Karadeniz Bölümü’ndedir. Doğu Karadeniz Bölümü’nde kıyıdan itibaren dik yamaçlarla başlayan dağlar iki sıra halinde uzanır.

Aşağıda verilen dağ kütlelerinden hangisi kıyıda, hangisi iç kesimlerde yer alır?

Kıyıda İç Kesimde

A) Çimen Yanlızçam

B) Yalnızçam Kalkanlı

C) Mescit Çimen

D) Kaçkar Yanlızçam

E) Kaçkar Giresun

4. Aşağıda Türkiye’de görülen dağ oluşum şekilleri gösteril-miştir.

Aşağıda verilen dağlık kütlelerden hangisi numara-lanmış yerlere sırasıyla yazılmalıdır?

I II III

A) Kaçkar Menteşe Amanoslar

B) Batı Toroslar Yalnızçam Yıldız

C) Amanoslar Kaz Aydın

D) Aydın Canik Melendiz

E) Sündiken Yıldız Ağrı

5. Jeosenklinaller içerisinde biriken tortulların yan basınçla-rın etkisiyle kıvrılıp ya da kırılarak yükselmesine orojenez denir.

Aşağıda verilen dağlardan hangisi orojeneze bağlı olarak oluşmamıştır?

A) Küre B) Süphan C) Mercan

D) Geyik E) Yıldız

6. Aşağıdaki kavram haritasında Türkiye’nin dağlarının olu-şum ve bulunduğu yere göre dağılışı verilmiştir.

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

Aşağıdakilerden hangisi, kavram haritasında numa-ralanmış dağlık kütlelere örnek oluşturur?

1 2 3

A) Aladağlar Nemrut Bozdağlar

B) Aladağlar Bozdağlar Nemrut

C) Bozdağlar Nemrut Aladağlar

D) Nemrut Aladağlar Bozdağlar

E) Bozdağlar Aladağlar Nemrut

Türkiye’nin Ana Yer Şekilleri - II

Türkiye’nin Ana Yer Şekilleri - II


3. Ü

NİT

E •

DO

ĞAL

SİS

TEM

LER:

“Yer

in Ş

ekille

nmes

i”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

7. Batı Anadolu’da dağlar genel olarak doğu–batı yönünde kıyıya dik bir şekilde uzanmaktadır.

Aşağıda verilenlerden hangisi Batı Anadolu dağların-dan biri değildir?

A) Kaz Dağları B) Madra Dağı

C) Yıldız Dağları D) Menteşe Dağları

E) Aydın Dağları

8. Yerin derinliklerinden gelen magmanın üst üste birikerek katılaşması sonucunda volkanik dağlar oluşur.

I. Köroğlu

II. Melendiz

III. Tendürek

IV. Binboğa

Yukarıda verilen dağlardan hangileri volkanizmaya bağlı olarak oluşmuştur?



9.

Bolkar D

ağlarıKaçkar D

ağlarıKüre Dağları

Aydın Dağları

Yıldız Dağları

Yukarıdaki haritada gösterilen dağlardan hangisi kı-rılma sonucunda oluşmuştur?

A) Aydın Dağları B) Yıldız Dağları

C) Bolkar Dağları D) Küre Dağları

E) Kaçkar Dağları

10. (I) Güney Anadolu Dağları denize dik olarak uzanır. (II) Batı Toroslar ve Orta Toroslar olarak ikiye ayrılır. (III) Batı Toroslar, Antalya Körfezi’nin iki yanında, Gökova Körfezi ile Taşeli Platosu arasında yer alır. Beydağları, Barla Dağı, Sultan dağları bunlardan bazılarıdır. (IV) Orta Toroslar, Taşeli Platosu ile Uzunyayla Platosu arasında uzanır. Bu kesimde Bolkar, Aladağlar ve Tahtalı Dağları yer alır.

Yukarıda verilen parçada kaç numaralı cümlede bilgi yanlışı vardır?

A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II

D) II ve III E) III ve IV

11. Aşağıdaki plato çiftlerinden hangileri üzerinde kars-tik şekillere daha çok rastlanır?

A) Ardahan – Uzunyayla

B) Bozok – Haymana

C) Taşeli – Obruk

D) Obruk – Gaziantep

E) Çatalca – Ardahan

12. Türkiye’de iki farklı araştırma grubundan birincisi Kara-deniz dağları ikincisi ise Toros dağları üzerinde çalışma yapmıştır.

Bu iki araştırma grubu da dağların yüksek kesimlerinde deniz canlılarına ait çok sayıda fosil ile karşılaştıklarını söylemişlerdir.

Böyle bir durumun ortaya çıkması aşağıdakilerden hangisinin göstergesi olabilir?

A) Deniz seviyesinin bir dönem çok fazla yükseldiğinin

B) Akarsuların bu dağlar üzerinde yaygın şekilde faali-yetlerde bulunduğunun

C) Deniz seviyesinin ani şekilde alçaldığı ve deniz altın-daki dağlarda canlı kalıntılarının oluştuğunun

D) Bu dağlık kütlenin, deniz altındaki tortulanmış taba-kaların kıvrılıp yükselmesiyle oluştuğunun

E) Dağlar üzerindeki buzulların çekilmesiyle tortul taba-kalar içindeki fosillerin ortaya çıktığının

13. İç Anadolu ve Doğu Anadolu’da bulunan volkanik dağlar, güneybatı – kuzeydoğu yönünde sıralanmışlardır.

Volkan dağlarının bu şekilde sıralanmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fay hatlarının uzanış yönü

B) Akarsuların akış yönü

C) Yükseltinin fazla olması

D) Epirojenik yükselme

E) Kıvrım dağların doğrultusu

14. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin platolarıyla ilgili doğru bir bilgi değildir?A) Ardahan Platosu 2500 m yükseltisini aşan yatay

duruşlu bir platodur.B) İç Anadolu’da kuraklıktan dolayı platolar üzerinde

tahıl tarımı yaygındır.C) Erzurum-Kars Platosu’nda büyükbaş hayvancılık

yaygındır.D) Akdeniz kıyılarında karstik platolar yaygındır.E) En alçak platoluk alan İstanbul Boğazı’nın çevresin-

de yer alır.


5. Ü

NİT

E •

BEŞE

Rİ S

İSTE

MLE

R: “B

eşer

i ve

Ekon

omik

Coğ

rafy

a”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST3

1. Aşağıdakilerden hangisi köyaltı yerleşmelerinin orta-ya çıkma nedenleri arasında gösterilemez?

A) Hayvanlar için otlak ve barınak sağlama

B) Engebeli arazilerde tarım alanlarının parçalanmış ol-ması

C) Turizm faaliyetlerinin etkisi

D) Bağımsız bir ev sahibi olma arzusu

E) Balıkçılık gibi geçim kaynaklarının etkisi

2. Aşağıdakilerden hangisi toplu yerleşme özelliği gös-teren bölgelerin özelliklerinden biri değildir?A) Su kaynaklarının sınırlı olmasıB) Deniz kıyısında yer almasıC) Yağış miktarının az olmasıD) Arazinin engebesiz olmasıE) Ulaşım olanaklarının yeterli olması

3. I. MezraII. KomIII. DivanIV. Oba

Yukarıda verilen köyaltı yerleşmelerinden hangilerin-de ekonomi daha çok hayvancılığa dayanır?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV

4. Aşağıda bir kırsal yerleşim alanının bazı özellikleri veril-miştir.

Buna göre, sözü edilen yerleşim alanı, dokularına göre hangi sınıflandırma içinde yer alır?A) Dağınık yerleşmeB) Toplu yerleşmeC) Kıyı boyu yerleşmesiD) Dairesel yerleşmeE) Çizgisel yerleşme

5. Aşağıdakilerden hangisi dağınık köy yerleşmelerinin özelliklerinden biri değildir?

A) Genellikle engebeli arazide görülür.

B) Su kaynakları fazla olduğu için birbirinden uzakta ku-rulmuşlardır.

C) Köyler çok sayıda küçük mahalleden oluşmuştur.

D) Evler birbirinden uzak ve dağınık haldedir.

E) Türkiye’de en fazla Ege’de ve İç Anadolu’da görülür.

6. Geçiminde hizmet sektörü belirgin olduğu halde ekip biçme ve hayvancılık faaliyetlerinin üstün olduğu kent-lere tarım kentleri denir. Bu kentlerin nüfusu genellikle 100.000’in altındadır.

Aşağıda verilenlerden hangisi bu kentler arasında gösterilemez?

A) Rize B) Burdur C) Niğde

D) Mersin E) Akhisar

7. Aşağıdaki haritada bir merkezdeki başlıca yerleşim alan-larının dağılışı gösterilmiştir.

Buna göre, yerleşim alanıyla ilgili olarak;

I. Nüfus miktarı fazladır.

II. Dağınık yerleşme dokusu hâkimdir.

III. Yer şekilleri sadedir.

yargılarından hangileri kesin olarak ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

Yerleşme Doku ve Tipleri - II

Yerleşme Doku ve Tipleri - II


5. Ü

NİT

E •

BEŞE

Rİ S

İSTE

MLE

R: “B

eşer

i ve

Ekon

omik

Coğ

rafy

a”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

8. Yerleşmeler kuruldukları sahaların özelliklerine göre fark-lı dokulara sahip olabilir.

Buna göre, yukarıda gösterilen yerleşme dokusu aşağıdakilerden hangisine örnek verilebilir?

A) Çizgisel yerleşmelerB) Dağınık yerleşmelerC) Toplu yerleşmelerD) Kıyı boyu yerleşmeleriE) Dairesel yerleşmeler

9. Manchester, Detroit, İzmit ve İskenderun gibi kentlerin büyüyüp gelişmesinde sanayi faaliyetleri etkili olmuştur.

Bu kentlerin büyümesinde sanayi dışında aşağıda verilen fonksiyonlardan hangisinin de gelişmiş olma-sı etkilidir?

A) Tarım B) Ulaşım C) İdari

D) Turizm E) Kültür

10. Kırsal kesimlerde mesken yapımında doğal çevreden elde edilen malzemeler kullanılmaktadır. Kullanılan mal-zemenin seçiminde en etkili faktör iklimdir.Aşağıdakilerden hangisi meskenlerde kullanılacak malzeme seçiminde iklimin etkisine örnek gösterile-mez?

A) Karadeniz Bölgesi’nde ahşap malzemenin yaygın olarak kullanılması

B) İran, Suriye ve Mısır gibi ülkelerde kerpiç meskenle-rin yaygın olması

C) Ürgüp - Göreme çevresinde tüflerin oyulmasıyla ev-ler inşa edilmesi

D) Güneydoğu Anadolu’da kerpiç evlerin yaygın olmasıE) Eskimoların buzdan yaptıkları iglolarda yaşamaları

11. Dünyada deniz limanları kadar olmasa da önemli nehir limanlarına sahip şehirlerde vardır.

Aşağıdakilerden hangisi bu tip limanlara sahip şehir-ler arasında gösterilir?

A) Londra B) Chicago C) Marsilya

D) Hamburg E) Tayvan

12. Kırsal yerleşmelerde konut tiplerini en çok bölgenin iklim koşulları etkiler.Aşağıda verilen bölgelerin hangisinde kırsal alanlarda yapı malzemesi olarak ahşap kullanımı daha fazladır?

A) Orta AsyaB) Güney AvrupaC) Orta AvustralyaD) Güneydoğu AsyaE) Kuzey Afrika

13. Kuzey Afrika ve Orta Asya ülkelerinde kerpiç evlerin yaygın olması, konutların yapı malzemesinde aşağıda-kilerden hangisinin etkili olduğunu göstermektedir?

A) Kültürel yapınınB) AlışkanlıklarınC) Doğal koşullarınD) Ekonomik yapınınE) Nüfus yoğunluğunun

14. İglo, soğuk alanlarda kar ve buzdan yapılan geçici bir mesken tipidir.

Buna göre, igloların haritada gösterilen numaralı alanlardan hangilerinde görüldüğü söylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) III ve IV E) IV ve V

15. Kırsal yerleşmeler geçici ve devamlı olmak üzere ikiye ayrılır.

Aşağıdaki kırsal yerleşmelerden hangisi diğerlerin-den farklı bir gurubun içinde yer alır?

A) Köy B) Yayla C) Mahalle

D) Çiftlik E) Mezra


5. Ü

NİT

E •

BEŞE

Rİ S

İSTE

MLE

R: “B

eşer

i ve

Ekon

omik

Coğ

rafy

a”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST14

1. Türkiye’nin yıllara göre kadın ve erkek nüfus oranlarını gösteren grafik incelendiğinde 1927–1940 yılları arasın-daki dönemde kadın nüfus oranının fazla olduğu görülür.

Yapılan açıklamadaki durumun ortaya çıkmasına ne-den olan temel faktör aşağıdakilerden hangisidir?

A) Doğan bebeklerde kız oranının fazla olmasıB) Erkeklerin dış ülkelere yapılan işçi göçlerine katılmasıC) Erkek bebek ölümlerinin fazla olmasıD) Önemli savaşlar sonrası sürece denk gelmesiE) İç göçlerin çok yaygın olması

2. Nüfusun yaş grupları, nüfusun genel yapısı ve doğurgan-lık oranı hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlar.

��

��

��

��

Buna göre, Türkiye’nin 2015 yılı sayımına göre oluş-turulan yaş grupları incelendiğinde;I. Yaşlı nüfus oranı azdır.II. Doğurganlık son yıllarda azalmıştır.III. Nüfusun en fazla olduğu yaş grubu 10–14’tür.IV. Genç nüfus oranı azdır.

sonuçlarından hangilerine ulaşılamaz?

A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I ve II D) II ve III E) III ve IV

3. Türkiye’de kırsal ve kentsel nüfus, aşağıdakilerin hangisi bakımından farklı değildir?

A) Doğurganlık oranıB) Cinsiyet durumuC) Göç verme durumuD) Ortalama yaşam süresiE) Eğitim durumu

4. Aşağıda, Türkiye’nin 2007 yılındaki çalışan nüfusun eko-nomik faaliyet kollarına göre dağılım oranları verilmiştir.

Tarım Sanayi Hizmet

%19.5 %19.5 %61

Türkiye’nin daha gelişmiş bir ülke konumuna ulaş-ması için;I. Tarımda çalışanların oranı artmalı.II. Hizmet sektöründe çalışanların oranı artmalı.III. Tarım ve sanayi sektöründe çalışanların oranı eşitlenmeli.IV. Sanayi sektöründe çalışanların oranı artmalı.

durumlarından hangilerinin gerçekleşmesi gerekir?

A) Yalnız II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV

5. Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye’deki nüfus sayımla-rı ile ilgili yanlış bir bilgidir?

A) İlk nüfus sayımı 1927 yılında yapılmıştır.B) 1935 yılından sonra nüfus sayımları her 5 yılda bir

yapılmıştır.C) 2000 yılından sonra adrese dayalı nüfus sayım siste-

mine geçilmiştir.D) 1990’dan sonra nüfus sayımlarının 10 yılda bir yapıl-

masına karar verilmiştir.E) Nüfus sayımları sadece nüfus miktarı ve artışını be-

lirlemek için yapılmıştır.

6. Ülkemizdeki okuryazar oranının dağılışı iller arasında fark-lılık gösterir. Bazı bölgelerde okuma yazma oranı Türkiye ortalamasının üzerindeyken bazı bölgelerde ise altındadır.

Buna göre, aşağıdaki illerin hangisinde okuryazar nüfusun oranı Türkiye ortalamasının altındadır?

A) İzmir B) Ankara C) Artvin

D) Kayseri E) Denizli

Türkiye’de Nüfusun Yapısal Özellikleri - I

Türkiye’de Nüfusun Yapısal Özellikleri - I


5. Ü

NİT

E •

BEŞE

Rİ S

İSTE

MLE

R: “B

eşer

i ve

Ekon

omik

Coğ

rafy

a”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

7. Aşağıdaki grafiklerde 1980 ve 2010 yıllarında Türkiye nü-fusunun iş kollarına göre dağılımı verilmiştir.

Grafiğe göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşı-lamaz?

A) Hizmet sektöründe çalışanların oranı artmıştır.B) Türkiye gelişme sürecine girmiştir.C) Tarım sektöründe çalışanların oranı azalmıştır.D) Her iki yılda da tarım sektöründe çalışanların payı en

fazladır.E) 1980 de hizmetler ve sanayide çalışanların oranı

2016 yılında tarımda çalışanların oranından fazladır.

8. Aşağıdaki grafikte, Türkiye’de 1927-2016 yılları arasında kentsel ve kırsal nüfus oranları verilmiştir.

100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0

%

1927 1940 1950

Kentsel nüfus Kırsal nüfus

1960 1970 1980 1990 2000 2010 2016 Yıllar

Yalnızca grafikteki bilgilerden aşağıdakilerin hangisi-ne ulaşılamaz?

A) 1980’den sonra kır nüfusu ülke nüfusunun yarısın-dan fazlasına ulaşmıştır.

B) Kırsal ve kentsel nüfus oranlarının artışı birbiriyle ters orantılıdır.

C) Kırsal nüfus oranı 1927- 2016 arasında sürekli azal-mıştır.

D) Kır ve kent nüfusu arasındaki en az fark 1980 yılında-dır.

E) Kent nüfusunun sürekli artması, kırdan kentlere yapı-lan göçlerin sonucudur.

9. I. Kadın nüfusu erkek nüfusundan fazladır.

II. Erkek nüfusu kadın nüfusundan fazladır.

III. Doğurganlık oranı yüksektir.

IV. Hizmet sektöründe çalışanların oranı fazladır.

Yukarıda özellikleri verilen şehirler, aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir?

I II III IV A) Kastamonu İzmir Van İstanbulB) İstanbul Van İzmir KastamonuC) Van İstanbul İzmir Kastamonu D) İstanbul İzmir Van KastamonuE) Kastamonu Van İstanbul İzmir

10. Aşağıdaki grafikte sayım yıllarında Türkiye nüfusu ve ar-tış hızının değişimi gösterilmiştir.

��

�

�

�

�

�

�

�

��

�

��

�

��

�

��

�

�

��

Bu grafik incelendiğinde aşağıdaki sonuçlardan han-gisi çıkarılamaz?

A) Toplam nüfus sürekli artmıştır.B) Nüfus miktarı ile artış hızının değişimi paraleldir.C) Artış hızının en fazla olduğu dönem 1960’tır.D) 2016 yılında nüfus 80 milyona yaklaşmıştır.E) II. Dünya Savaşı yıllarında nüfus artış hızı en az dü-

zeydedir.

11. Türkiye nüfusunda 0 – 14 arası yaş grubunun fazla ol-ması;

I. Ölüm oranının yüksek olması

II. Bölgeler arası göçlerin fazla olması

III. Doğurganlığın fazla olması

IV. Nüfus artışının hızının fazla olması

durumlarından hangilerinin sonucudur?




7. Ü

NİT

E •

ÇEV

RE V

E TO

PLU

M: “

İnsa

n ve

Çev

re”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST4Doğal Afetler - II

1. Aşağıdaki tabloda son yıllarda bazı ülkelerde meydana gelen depremlerin büyüklüğü ve etkileri ile ilgili bilgiler verilmiştir.

Yer Büyüklüğü Ölüsayısı

26.12.2003 İran 6,6 31.000

15.06.2004 ABD 7,2 56

08.10.2005 Pakistan 7,6 80.300

16.08.2005 Japonya 7,2 0

Tablodaki verilere göre;I. Depremde ölen kişi sayısı ile ülkelerin gelişmişlik se-

viyesi arasında doğru orantı vardır.II. Verilen ülkelerde 2003-2009 yılları arasında deprem

nedeniyle ölen kişi sayısı yüz binin üzerindedir.III. Deprem büyüklüğünün en fazla olduğu ülkede ölen

kişi sayısı sıfırdır.

yargılarından hangilerinin doğru olduğu söylenemez?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III

2. Doğal olayların afete dönüşmesinde;I. yeryüzü şekilleri,II. iklim,III. deniz seviyesine göre korum,IV. jeolojik yapı,V. bakı etkisi

özelliklerinden hangilerinin etkisinden bahsedilemez?

A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) III ve V E) IV ve V

3. Tsunamiler, su kütlelerinin fazla olduğu okyanuslarda daha etkili olan bir doğal afettir.

Buna göre, haritada verilen numaralanmış kıyı şerit-lerinden hangisinin büyük bir tsunami yaşama riski en azdır?


4. Heyelana neden olan faktör ile etkisini gösteren aşa-ğıdaki örnek olay eşleşmelerinden hangisi yanlıştır?

SebepOlanFaktör ÖrnekOlay

A) Beşerietkenler Ormanalanlarınıntahripedilmesi

B) İklimelemanlarınınetkisi

İlkbaharmevsimindekarerimesininçokolması

C) Anamateryalinetkisi

Eğimlitabakalararasındakikillerinsuyuhapsederektutması

D) Yerşekillerinindurumu

Çokeğimliyerlerdesuyadoyguntopraktabakalarınındahakolaykayması

E) Yanlışarazikullanımı

Yolvetünelçalışmalarındayapılanhatalar

5. I. Okyanustabanlıdepremleri

II. Güneştengelenelektromanyetikfırtınalar

III. Denizaltıvolkanizması

IV. Tropikalsiklonlar

Yukarıda verilenlerden hangileri tsunamilerin oluşu-munda etkili değildir?

A)IveII B)IveIII C)IIveIII

D)IIveIV E)IIIveIV

6. Can ve mal kayıplarına neden olan doğal olaylara do-ğal afet denir. Doğal olayların afete dönüşmesinde; ik-lim özellikleri, yer şekilleri, jeolojik yapı ve insan faktörü önemli rol oynamaktadır.Aşağıdaki kavram haritasında kökenlerine göre doğalafetlersınıflandırılmıştır.

Kavram haritasında numaralanmış yerlere, aşağıda-kilerden hangileri yazılmalıdır? I II III A) Tsunami Erozyon Volkan patlamasıB) Tsunami Sel - taşkın KasırgaC) Çığ Kasırga Orman yangınıD) Sel - taşkın Kuraklık Don olayıE) Erozyon Tsunami Sel - taşkın

Doğal Afetler - II


7. Ü

NİT

E •

ÇEV

RE V

E TO

PLU

M: “

İnsa

n ve

Çev

re”

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

7. Aşağıda verilen örnek olaylardan hangisini doğal afet olarak değerlendirmek yanlış olur?A) Büyükbiryerleşimalanınıtehditedenbirtoprakkay-

masınınyaşanmasıB) TropikalKuşak’tameydanagelenbirkasırganınbü-

yükcanvemalkaybınayolaçmasıC) Aktif fay hattı üzerinde yıkıcı etkisi büyük olan bir

depremyaşanmasıD) UzunsürenkuraklıknedeniylekıtlıkyaşanmasıE) İhmalkarlık sonucu çıkan büyük bir yangın sonucu

genişbirormanalanınınyokolması

8. İnsan ve faaliyetlerinin su kaynaklarına olan bağımlılığı nedeniyle toplum üzerinde çeşitli etkileri vardır. Kuraklı-ğın yaşandığı ortamlarda bitki ve su kaynaklarında azal-ma olur. Çevresel, ekonomik ve sosyal problemler ortaya çıkar.

Buna göre, haritada verilen numaralı alanların hangi-lerinde kuraklık ve buna bağlı ortaya çıkan olumsuz sonuçlarının etkisi ön plana çıkmaktadır?

A) I ve II B) I ve III C) II ve V D) III ve IV E) IV ve V

9. Aşağıdaki tabloda 1991-2000 yılları arasında meydana gelen doğal afetlerin neden olduğu can ve mal kayıpları-nın kıtalara göre dağılımı gösterilmiştir.

Kıtalar Afetsayısı ÖlüsayısıMaddikayıp(milyardolar

Afrika 804 38,078 2.3

Amerika 1,057 78,041 212.9

Asya 2,035 598,290 403.5

Avrupa 664 34,495 179.3

Okyanusya 143 3,617 11.8

Tablodaki veriler incelendiğinde;I. Güney Yarım Küre’de afet sayısı daha fazladır.II. En az maddi kayıp Afrika kıtasındadır.III. Ölü sayısı ile afet sayısı arasında paralellik vardır.IV. En fazla can kaybı Asya kıtasında yaşanmıştır.


A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve IV E) III ve IV

10. • Bazı afetler çok sık meydana gelebildiğinden diğerle-rine göre daha büyük tehdit oluşturmaktadır.

• Bazı afetler çok kısa bir sürede gerçekleşirken bazı-ları yıllarca sürebilmektedir.

• Bazı afetler dar alanda etkili olurken bazıları çok ge-niş alanlarda etkili olabilmektedir.

• Bazı afetlerin nerede ya da hangi mevsimde olabile-ceği tahmin edilebilirken bazı afetlerin yeri ve zamanı hakkında tahmin yürütmek zordur.

• Bazı afetler kesinlikle önlenemezken bazı afetler ön-lenemese bile önceden alınan tedbirlerle zararı azal-tılabilmektedir.

Doğal afetlerle ilgili yukarıda verilenlerden kaç tanesi doğrudur?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

11. Kasırgalar, yıkıcı gücü oldukça fazla olan, etkili oldukları yerlerde büyük can ve mal kayıplarına yol açan tropikal rüzgârlardır.

Verilen bilgiye göre, haritada numaralandırılan alan-ların hangilerinde kasırgalar büyük can ve mal kayıp-larına neden olmaktadır?

A) I ve II B) I ve V C) II ve III D) III ve IV E) IV ve V

12. • Dünyadahersene toprağınüst tabakasının24mil-yartonukaybedilmektedir.Özelliklekurakiklimlerdeerozyonşiddetiniartırarakdevametmektedir.

• Kurakalanlardatarımdakullanılantoprakların%70’iözellikleriniyitirmiştir.

• Bütün kıtalar içinde en fazla malzemenin taşındığıkıtaAsya’dır.Erozyonlamücadeleedenülkesayısıiseçokazdır.

Erozyonla ilgili olarak yukarıda verilen ön bilgilerden yola çıkılarak;I. AsyaKıtasıdünyadaaçlıkvekıtlığınenfazlayaşan-

dığıyerdurumundadır.

II. Erozyonun en fazla tehdit ettiği ekonomik faaliyettürütarımdır.

III. Milyarlarcatontoprağınkaybedilmesindekurakiklimşartlarınınetkisibüyüktür.


A) YalnızI B) YalnızII C) IveII

D) IveIII E) IIveIII


Den

emel

er

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

Deneme 21. Aşağıdaki haritada bir araştırmacının bazı uğrak noktala-

rı işaretlenerek gösterilmiştir.

��

��

��

��

��

��

Buna göre, haritada gösterilen merkezlerin aynı olan özelliklerine göre yapılacak eşleştirmede aşağıdaki-lerden hangisi doğru olur?

A) Ulan Bator ve Cakarta’da yerel saat

B) Cakarta ve Ulan Bator’da tam öğle vakti cisimlerin gölge yönü

C) Cakarta ve Bingazi’deki çizgisel dönüş hızları

D) Bingazi ve Ulan Bator’da aynı gün aynı saatte güneş ışınlarının düşme açısı

E) Bingazi ve Cakarta’da 21 Mart’ta Güneş’in doğuş sa-ati

2. Aşağıda verilenlerden hangisi bir yerde hava sıcaklı-ğının yükseldiğini kanıtlar?

A) Sis yoğunluğunun artması

B) Kar yağışının başlaması

C) Bulutluluğun artması

D) Basıncın yükselmesi

E) Bağıl nemin azalması

3. Yerleşmenin dikey ve yatay sınırı bazı etmenlere bağlı olarak kesintiye uğrayabilmektedir.

Aşağıdakilerden hangisi yeryüzünde yerleşmeyi sı-nırlandıran faktörlerden biri değildir?

A) Dağlık alanlar

B) Çöller ve kurak bölgeler

C) Alüvyal ovalar

D) Ormanlık ve bataklık alanlar

E) Kutuplar ve buzul alanlar

4. Aşağıdaki grafikte Türkiye’de yer alan bir akarsuyun akı-mı gösterilmiştir.

��

�

�

�

�

�

��

Buna göre, akarsuyun özellikleri ile ilgili olarak aşa-ğıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Akımın en fazla olduğu dönem kış aylarıdır.

B) Ulaşıma elverişli değildir.

C) Yaz kuraklığı belirgin olan bir bölgede akmaktadır.

D) İç bölgelerde akan bir akarsudur.

E) Akarsuyun akıttığı su miktarı mevsimlere düzenli da-ğılmamıştır.

5. Aşağıda bazı ülkelerdeki kara yolları ile ilgili bilgiler veril-miştir.

I. km2 ye düşen yol uzunluğu Avrupa’nın batı ülkelerin-de daha fazladır.

II. Yol uzunluğu ile ülkelerin yüzölçümleri arasında pa-ralellik vardır.

III. 1000 kişilik nüfusa düşen yol uzunluğu en fazla ABD dedir.

Bu yargılarından hangilerine ulaşılamaz?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

Deneme


Den

emel

er

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

31. Dünya kendi ekseni etrafında batıdan doğuya doğru ha-

reket eder.

Aşağıdakilerden hangisi bu durumun kanıtı olarak gösterilir?

A) Rüzgârların sapmaya uğraması

B) Kutuplarda yer çekiminin fazla olması

C) Gece ve gündüzün ardalanması

D) Güneş’in önce doğuda doğması

E) Günlük sıcaklık farklarının oluşması

2.

Harita üzerinde taranarak gösterilen yörelerin iklim özellikleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) I numaralı yörede en yağışlı mevsim sonbahardır.

B) II numaralı yörede dağlar hâkim rüzgâr yönüne dik uzandığı için bol yağış alır.

C) III numaralı yöre karasallığın en şiddetli olduğu alan-dır.

D) IV numaralı yöre kış sıcaklıkların en yüksek olduğu alandır.

E) V numaralı yöre kış yağışlarının en az olduğu alan-dır.

3. Akarsuların farklı dirençteki kayaçlardan oluşmuş yatay tabakaları aşındırmasıyla oluşan basamaklı boğaz vadi-lerdir ( I ). Genellikle çözülebilen kayaçların (kireç taşı, dolomit vb.) yaygın olduğu bölgelerde görülür ( II ). Bu vadi tipinin tabanı oldukça geniştir ( III ). Dünyadaki en iyi örneği Amerika Bileşik Devletlerinde Colorado Nehri yatağındadır ( IV ). Bu tip akarsu vadilerine “kanyon” adı verilmektedir ( V ).

Yukarıdaki paragrafta anlatılan vadi tipiyle ilgili nu-maralı cümlelerde verilen hangi bilgi yanlıştır?


4. Aşağıdaki tabloda, üç ülkede çalışan nüfusun sektörlere göre dağılımı verilmiştir.

Sektör K ülkesi L ülkesi M ülkesi

Tarım (%) 3 1 32

Sanayi (%) 40 30 18

Hizmet (%) 57 69 50

Tablodaki bilgilere göre aşağıdaki yargılardan hangi-sine ulaşılamaz?

A) Tarımdan elde edilen gelir en fazla M ülkesindedir.

B) Sanayide çalışanların oranı en fazla K ülkesindedir.

C) Ekonomik olarak en fazla gelişen ülke L’dir.

D) Hizmet sektöründe çalışanların oranı en fazla L ülke-sindedir.

E) M ülkesi, K ve L’ye göre daha az gelişmiştir.

5.

Yukarıdaki haritada taralı olarak gösterilen yerler böl-ge sınıflandırmasına göre aşağıdakilerden hangisine dahil edilebilir?

A) Ovalık bölgeler

B) Platoluk bölgeler

C) Yoğun nüfuslu bölgeler

D) Sanayi bölgeleri

E) Serbest ticaret bölgeleri

Documents

TYTyayindenizi.com.tr/demo/tyt-cografya.pdfDış Kuvvetler - Akarsular ve Oluşturdukları Yer Şekilleri.....97 Dış Kuvvetler - Yeraltı Suları ve Oluşturdukları Yer Şekilleri