Хамрах хүрээ: 11 жилийн ЕБС-н VIII анги

Дамжуулагчийн эсэргүүцэл

Зорилго: 2ФИ2:К2/1 Гүйдлийн хүч, хүчдэл, чадал, эсэргүүцэл гэсэн ойлголтыг хооронд нь ялгадаг , холбоо хамаарлалыг зөв хэрэглэдэг гэх мэт ахуйн буруу төсөөлөл өөрчлөгдсөн байдал , батарей ба чийдэн зэргээс тогтох хялбар цахилгаан хэлхээг угсрах, Зорилт:дамжуулагчийн эсэргүүцэл гэж юу болохыг

мэднэ.Дамжуулагчийн эсэргүүцлийг тооцоолж сурна. Дамжуулагчийн хувийн эсэргүүцлийг мэднэ.

Заах арга: Хагас лекц арга Хичээлийн хэлбэр: Ангиараа Хичээл хоорондын холбоо: 2ФИ2=>2 МА3/4а

-монгол хэлэнд эсэргүүцэл гэж ямар утга илэрхийлдэг вэ?/асуултанд хариулж ярилцана/-Дамжуулагчийн эсэргүүцэл гэж юу вэ?-Омын хуулийн томъёог бичнэ үү?-I=U/R-Үүнийг элементар хувиргалт хийхэд R=U/I гарна. Энэ R буюу дамжуулагчийн эсэргүүцлийн талаар өнөөдрийн хичээлээр тодорхой тайлбарлана. -Үүний тулд нэг металл утсыг гүйдэл гүйгээгүй үед нь уртааш нь хөндлөн огтлон үзэхэд уг утсан дотор (-) электрон (+)ионууд эмх замбараагүй байрласан байгаа.

•Харин үүнийг цахилгаан үүсгүүрт залгахад уг утсаар (+) туйлруугаа (-) электронуудын нэг чиглэлтэй цахилгаан гүйдлийн урсгал хөдөлгөөн болно.

Энэ үед (-) электронуудын урсах хөдөлгөөнд (+) ионууд саад болж байгаа. Энэ саадыг цахилгаан гүйдэл гүйж байгаа дамжуулагчийн эсэргүүцэл гэнэ. Дамжуулагчийн эсэргүүцлийг R –р тэмдэглэж , Ом гэсэн нэгжтэй . R Дамжуулагчийн эсэргүүцлийг тооцоолох нь:R=ρ*L/S-S хөндлөн огтлолын талбай нь R

дамжуулагчийн эсэргүүцэлд урвуу .пропорциональ байна

- L дамжуулагч биеийн урт нь R дамжуулагчийн . эсэргүүцэлд шууд пропорциональ байна

- ρ дамжуулагчийн хувийн эсэргүүцэл

Дээр дурьдагдсан ρ дамжуулагчийн хувийн эсэргүүцэл гэж юу вэ?- ρ буюу дамжуулагчийн хувийн эсэргүүцэл нь урт нь 1м, хөндлөн огтлолын талбай 1 мм² байх дамжуулагчийн биеийн эсэргүүцлийг хэлнэ.-Нэгж нь : Ом*мм /² м- :зарим металлуудын хувийн эсэргүүцлийг доор бичив

Бодис Хувийн эсэргүүцэл Ом*мм /² м

Мөнгө 0,016Зэс 0,017Нихром 1,00-1,10Вольфрам 0,055Хөнгөнцагаан 0,028

Дасгал бодлого : Хөндлөн огтлолын талбай нь 0,5 мм² , хир урт зэс утас 1 ом эсэргүүцэлтэй байх вэ?

Томъёо:R=ρ*L/S => L=R*S/ρБодолт:L=1 Ом*0.5 мм /0,017 ²* / =29,4 Ом мм² м м

Өгсөн нь: R=1 ОмS=0.5 мм²ρ=0,017 * /Ом мм² м

Олох нь:L=?

Амжилт хүсье