ค�ำน�ำส�ำนกพมพ

ในป พ.ศ. ๒๕๕๐ นพ.พชรพล พงษภกด วสญญแพทยแหงโรงพยาบาลนครปฐม ซงขณะนนมหนาทดแลผปวยระยะสดทายโดยตรง ไดมด�ารทจะรวบรวมผลงานของคณดงตฤณ ซงเกยวของกบการใหก�าลงใจผปวยระยะสดทาย ไวเปนเลมเดยวกน โดยสดทายไดขอใหคณดงตฤณตงชอหนงสอ ซงกเปนทมาของ ‘ณ มรณา’ น

ชวงแรกไมมใครทราบวา แทจรงใครบางทตองการอาน ‘ณ มรณา’ จงมการรวมทนจดพมพกนเพยงในหมคนรจก และแจกจายเปนธรรมทานในวงจ�ากด คอ น�าไปวางไวในสวนของโรงพยาบาลทดแลผปวยระยะสดทาย เพอวตถประสงคเดยวคอใหผปวยระยะสดทายไดอานเอง หรอไหววานญาตชวยอานใหฟง

แตตอมาปรากฏวา ญาตผปวยระยะสดทายตองการจดพมพเปนหนงสอแจกในงานศพ นอกจากนนยงมผตดตามผลงานของคณดงตฤณตองการน�าไปอานเองดวย จงกลายเปนความตองการทเพมขนเรอยๆ มผลใหกองทนจดพมพ ‘ณ มรณา’ ใหญโตขน และมความซบซอนขนตามจ�านวนผรวมจดพมพ เพราะทงควจดพมพและกระบวนการสงมอบ ไมสามารถอาศยก�าลงคนเฉพาะทอาสาจดท�าโดยเฉพาะ ดงเชนไดเกดกรณสงมอบไมทนวนงาน ซงกลายเปนเรองเสยความรสกกบเจาภาพงานมใชนอย

ดวยเหตผลดงกลาว คณะผจดท�าจงเหนพองตองกนวาควรปดโครงการรวมทนจดพมพในเดอนตลาคม ๒๕๕๕ หลงจากหนงสอ

ณ มรณา

ดงตฤณ เขยน

พญ.ณฐชญา ไมตรเวช อำ�นวยก�รผลต

เกสรา เตมสนวาณช บรรณ�ธก�ร

ชมพนช ลออวรรณากร บรรณ�ธก�ร

ศรนย ไมตรเวช ปกและรปเลม

สำานกพมพฮาวฟาร ผผลตและจำ�หน�ย ตล�คม ๒๕๕๖

สงซอหนงสอจากส�านกพมพฮาวฟารไดท

http://howfarbooks.com

หรอตดตอคณดสตา (081) 545-1949

กระจายออกไปทงหมด ๒๒๔,๐๐๐ เลม นบจากเรมโครงการเมอเดอนธนวาคม ๒๕๕๐

อยางไรกตาม กระทงเขากลางป พ.ศ. ๒๕๕๖ ทางส�านกพมพฮาวฟารกยงคงไดรบเสยงขอน�าหนงสอ ‘ณ มรณา’ ไปแจกจายในงานศพ ตลอดจนหนวยงานทดแลผปวยระยะสดทายอย เราจงเหนควรจดพมพขนอกครง โดยครงน คณดงตฤณไดปรบแกเนอหาเกาใหอานเขาใจงายขน กบทงเพมเนอหาใหมเขามาโดยเฉพาะ ๓ เรอง ไดแก

• วธจดการกบความกลวตาย

• มรณสต

• นาทพสจนความสามารถ

คณดงตฤณเหนวาฉบบดงเดมยงขาดเนอหาขางตนไป หากเพมเขามากจะเปนการเตมเตมอยางสมบรณ ตอบโจทยใหผตองการทงความรและก�าลงใจในเลมเดยว

นอกจากนน ทางส�านกพมพยงปรบปรงการจดหนาเสยใหม เพอใหรบกนกบเสยงบนของผสงอายวา ฉบบดงเดมอกษรเลกเกนไป อานไมถนดตา อกทงเรายงจดภาพประกอบทชวนใหชนตาชนใจ และนกถงสงงดงามตามเนอหาของแตละบทดวย เราจงมนใจวา ฉบบปรบปรงของ ‘ณ มรณา’ น จะชวยใหทกคนอมเตม เปนสข และพรอม ‘ขามโลก’ ไดทกเวลา

ส�านกพมพฮาวฟาร

จำกใจดงตฤณ

ใครกตามทส�าคญวาตนยงหางไกลจากความตาย ยอมรสกเสมอๆวา ชาตหนงยาวนานเหลอเกน

ตอเมอใกลความตายเขามา ชาตหนงกลบปรากฏเปนของสน ไมเทาไรกจะตอง ‘ตายอกแลว’

คนใกลตายจะรสกวาชาตหนงเดยวเดยว มหรอไมม แทบไมตางกนเลย ตอนตายจบควาอะไรทเคยมไวไมไดสกอยาง

ความตายอยใกลตวกวาทคณคด! และหนาทของหนงสอเลมนกเนนใหคดถงความตายในทางด พรอมจะไปด ร วธทชดเจนในการเตรยมเนอเตรยมตว

การมองอะไรในแงด แงทเปนก�าลงใจ ไมไดหมายถงการเฝาคดวาจะมชวตอยางเปนสขไปอกนาน เพราะทแท นนเปนการคาดหวงทอาจน�าไปสความผดหวงอยางรนแรงตางหาก

เทาทผมพบผคนทเปนทกข หมดก�าลงใจ และมองโลกในแงรายมากๆนน มอยสองพวก หนงคอ ชวตมแตทกขแลวหาทางออกไมเจอ สองคอ ชวตมแตหวงวาจะสขแลวไมเคยสขไดเทาทหวง

อกแบบหนง คนท ‘มองโลกตามจรง’ มกมความคาดหวงทพอด ไมมากเกนไป ไมนอยเกนไป เพราะรจกโลก เขาใจชวตอยางทมนเปน คอ ไมมใครสขไดตลอดไป ไมมใครทกขทนไปจนสนกาลนาน ชวตตองขนบาง ลงบาง จะใหแบนราบหรอขนสงอยางเดยวไมได

เมอท�าใจมองโลกตามจรงได แมความตายมาสะกด กไมทรนทรายคดดนรนหลบหน ตรงขาม กลบจะเผชญหนาความตายอยางไมสะทกสะทาน หรอกระทงครมอกครมใจเสยอก คาทร วาตวเองมอะไรดๆเตรยมไวพรอมตอนรบความตายแลว

ตลาคม ๕๖

สำรบญ

ณ ปากประตแหงความตาย� 8

ตายอยางร อยอยางเหน� 11

วธจดการกบความกลวตาย� 14

มรณสต� 26

นาทพสจนความสามารถ� 35

ลกชางถาม พอตามตอบ� 46

ค�าพดทเหนยวน�าใหเกดการบรรลธรรมกอนตาย� 50

แตกตายตามกาล จากจรตามกรรม� 59

เตรยมตวตายอยางโสดาบน� 64

ปจฉาวสชนา� 70

1๐ 11

howfarbooks.comณ มรณา

ณ ปำกประตแหงควำมตำย

บำนประตแหงควำมตำย

แทจรงคอบำนเดยวกนกบประตแหงกำรเกด

สดแทแตวำใครจะเหนประตจำกหองเดมหรอหองใหม

ความตายส�าหรบคนทยงรกชวต คอจดจบทนากลว

ความตายส�าหรบคนทยงหวงใยญาตมตร คอการจากไปทนากงวล

ความตายส�าหรบคนทยงตดใจในกาม คอการออกจากฝนดทนาเสยดาย

ความตายส�าหรบคนทเบอโลก คอจดจบทนาปรารถนา

ความตายส�าหรบคนก�าลงนอยใจใครตอใครรอบขาง คอการจากไปทนาสะใจ

ความตายส�าหรบคนทผดหวงในกามหรอความรก คอการออกจากฝนรายทขมขนเสยท

คนเราตายเหมอนกน แตรปแบบการตายตางกน ความเชอเกยวกบความตายกตางกน

การมชวตอยอกนาน ท�าใหความตายกลายเปนเรองไกลตว แตความตายทก�าลงรออยตรงหนา ท�าใหการมชวตอยทผานมา กลายเปนเพยงความฝนเหลวไหล ทก�าลงจะเลอนหายไปจนหมดสน

ศาสนาตางๆ พดถงชวตหลงความตายตางกน แตกพดเปน

1๒ 1๓

howfarbooks.comณ มรณา

เสยงเดยวกน วาคนเราควรตายอยางสงบสข

แมใครทไมเชอเรองชาตหนา กตองการตายอยางสงบสขเชนกน

พทธเราเพมใหอกนดหนง คอบอกวาอยาตายเปลา อยาเอาแคตายดวยความเปนสข ถงแมตายขณะจตเปนสมาธขนฌาน อนอมสขโอฬารเกนทพยรสในสวรรค กยงนบวานอยไป ไมคมกบการมโอกาสเปนมนษย

พทธเราขอใหตายอยางเขาใจ เขาใจวาทตายไมใชเรา แมทเกดมากไมใชเรา

‘ตวเรา’ เปนแคความรสก เปนแคเงาลวงทสรางขนจากความเขาใจผด คดวากายใจเปนอตตาตวตนทแทจรง

ถาเขาใจถก กจะรวากายใจ เปนแคทตงของความเขาใจผด

เหนอยชดๆวามนปรวนแปรแกไป เรายงเคยอตสาหอยากใหมนเหมอนเดม

เหนอยชดๆวามนกาวสความแตกดบ เรายงอตสาหหวงใหมนคงอยตอ

อาการทจตยดเหนยวกายใจอยางเหนยวแนน สะทอนถงความเชอผดๆเกยวกบกายใจมาตลอด ภาวะใกลตายนบเปนโอกาสสดทาย ทเราจะท�าความเขาใจเสยใหมใหถกตอง

หากท�าได ชวงสดทายนบวามคากวาทกชวงทผานมาทงหมด!

ตำยอยำงร อยอยำงเหน

เหนคนตำยกหมำยรเดยวกดวย

อกไมชำชรำปวยแลวมวยสญ

ศพวำงนอนอยำงขอนไมคลำยอฐปน

รอขนเผำใหเอำศนยมำนบกำย

เหลอเพยงชอใหลอจ�ำท�ำไมเลำ

เขำกรอคอขนเขยงเรยงจำกหำย

เหมอนกบเรำเฝำจดจ�ำแลวกลบตำย

ชอกวำยกำยกวำงวำงหมดกน!

1๔ 1๕

howfarbooks.comณ มรณา

คนบางคน เกดมาเพอสาละวนวน กบการเพงดวาใครดใครไมด สดทายเขากตายเปลา โดยไมรเลยวาตวเองดหรอไมด

คนบางคน เกดมาเพอสาละวนวน กบการก�าจดจดบอดของตนเอง เสรมจดแขงใหแกรงขน หาจดยนดดทยงไปไมถง สดทายเขาไมตายเปลา เขายอมฝากประโยชนใหญไวในโลกน จะโดยตงใจหรอไมตงใจกตามท

คนบางคน เกดมาเพอคดในเรองไมควรคด เหนทงชวตเปนปญหา ไมมองวาปญหาอยทวธคด ไมตระหนกวาเพยงเลกคด แลวลงมอจดการ เขาจะพบพานชวตใหม แทบไมเหลอปญหานาหนกใจ เพราะตรงหนามแตงานใหญนอยใหสนกท�า ไมปลอยใหชวตนาเบออยกบความวางงาน เลกแชอยกบความวาวนเปลา

คนบางคน เกดมาเพอคดถงแตตวเอง เหนวนเวลาและทกสงทตนม ตลอดจนสงดดทตนไมม เปนของสมควรไดแกตน พอนานไป เขายอมมสงาราศนอยกวาคนเกบขยะ เพราะคนเกบขยะยงรวธทง แตสงเดยวทเขารคอวธเกบ

คนบางคน เกดมาเพอหดคดถงคนอน เหนวนเวลาและหลายสงทตนม ตลอดจนสงทตนยงไมม ควรคาแกการเจอจาน พอนานไป

เขาอาจมสงาราศกวาเศรษฐใหญ เพราะเศรษฐใหญอาจไมร วาทรพยของตนมประโยชนปานไหน ในขณะทเขาร จากใบหนาเปอนยมของคนรอบตวทวทกทศ

คนบางคน เกดมาเพอใชชวตใหจบไปอกครง โดยไมรวานเปนครงไหน จะครงแรกหรอครงสดทายไมน�าพา ไมรจะหาประโยชนอนใด ไมทราบจะเชอค�าตอบใครด

คนบางคน เกดมาเพอคนหาเหตผลของการเกด เกนทนกบการไมร เกนตาหลบไปกบการตายทไมไดค�าตอบ เกนท�าใจชอบกบการเปนหนาโงเกดใหม เกนยนดรบกบการเหนอยซ�าทสญเปลา

คนบางคน เกดมาเพอเจอค�าตอบทผด โจทยชวตกยงซบซอน แทนการเหนโลกตามจรง เขากลบเหนบดเบยวกวาเดม แทนการแกปญหาตรงจด เขากลบผกปมใหมขนมาซอน แทนการพลกยากใหเปนงาย เขากลบผนงายใหเปนยาก

คนบางคน เกดมาเพอพบค�าตอบทถก โจทยชวตจงงายลง หายใจออกกร หายใจเขากร มใหดเพยงใด มใหรบเทาไหร มใหสละแคไหน กใหเปนไปตามนน ไมถอสงใดใหหนกมอ เรยบงายเหมอนเดนทางเทาเปลา โดยปราศจากพธรตอง ไปจนถงปลายทาง โดยปราศจากตวตนตดคาง

คดมาจาก ‘คดจากความวาง ๓’

1๖ 17

howfarbooks.comณ มรณา

วธจดกำรกบควำมกลวตำย

สงมชวตถกธรรมชำตบงคบใหนกวำมชวตเดยว

ทกชวตจงรกชวต กลวกำรไมไดมชวตอก

โดยเฉพำะอยำงยง ชวตมนษยทมคำ

คนสวนใหญเพงรสกขนมำวำเปนของไดมำยำก

กเมอจวนจะเสยชวตไปในไมกนำทขำงหนำแลว

ความกลวตายไมใชอารมณผวเผน แลวกไมใชเรองเลนๆ เพราะเปนตวแปรส�าคญหนงทก�าหนดใหผตายไปสสคตหรอทคตได

ความกลวตายไมใชสงทจดการไดแบบเรงดวนในนาทหนาสวหนาขวาน แตตองจดการแบบคอยเปนคอยไป ตงแตยงมชวตอยยาวๆ

วธการใชชวตของคนทจะไมกลวตายมอยหลายหลาก หากรตววายงกลวตาย ขอใหลองใชชวตตามแนวทางเหลานด

รสกถงเวลาในชวต

ดวยความฉลาดใชเวลาในชวต

สาเหตอนดบหนงของการหวงกงวลอนาคตขางหนามากเกนไป คอการใชเวลาคดถงเรองทลงมอจดการไดในวนนนอยเกนไป

จดการกบวนนนอยเกนไป จะหวงวนหนามากเกนไป

เมอเปนผมปกตเหนเวลามคาแลว คาของเวลากจะถกใชไปอยางคมทสด ไมนาเสยดายอยางทสด

กอนจะเหนวาเวลามคาเพยงใด ตองเหนใหไดกอนวาชวตทง

18 19

howfarbooks.comณ มรณา

ชวตมคาขนาดไหน

ชวตมคาตรงทเรามเวลากอสรางตนเหตของความสข และมเวลาท�าลายตนเหตของความทกข

คนทเหนทกนาทมคา ไมใชคนเอาเวลาไปท�างานจนหมด แตเปนคนทมองอยตลอดเวลาวา ก�าลงเอาเวลาไปท�าอะไรอย

นาทเดยวถาพกผอนอยางเตมท จตเปนอสระจากความเกาะเกยวกบทกสง อาจมคายงกวาการพกรอนสบวนของคนแบกงานไวเตมหว

หากขาดความสามารถทจะพกผอน เวลาพกผอนกคอเวลาเอาไวส�าหรบวาวน

ชวโมงเดยวถาท�างานอยางฉลาดคด ฉลาดท�าตามแผน ฉลาดเดนหนาเขาหาเปาหมาย อาจมคายงกวาการท�างานสบวนของคนท�างานขาดระบบ

หากขาดความสามารถในการท�างาน เวลาท�างานกไมตางจากเวลานงฟงซานเลน

ชวตทมเปาหมาย คอชวตทมสต รอยเหนอยวา เราขยบเขาใกลเปาหมายไปแคไหนแลว

ส�าหรบเปาหมายของชาวพทธ คอเรยนรทจะดความจรง และความจรงทนาด กคอความจรงเกยวกบกายใจ

วนเดยวทดกายใจเปน เหนวาไมมอะไรทเทยง ไมมอะไรทเปนของเรา กมคากวารอยปของคนสวนใหญอกคอนโลก ซงไมมสกวนได

เหนความจรงน ดงทพระพทธเจาตรสวา ผพจารณาเหนความเกดดบแหงสงขาร มชวตอยวนเดยว ประเสรฐกวาชวตตงรอยปของผไมพจารณาเหน

ผทฉลาดแบงเวลา วางแผนการใชเวลา ยอมเขาถงความเปนชาวพทธทถามตวเองไดอยางไมเกอเขนวา วนคนลวงไป บดนเราท�าอะไรอย?

เมอรสกถงเวลาในชวต จากการวางแผนวาจะท�าอะไรไวในชวตบาง กจะรตววาใชเวลาในชวตมาแคไหน จากนนกจะไมนกเสยดาย ไมรสกเสยใจ เมอเหนเวลาเหลอนอย เชนเดยวกบคนทวางแผนการใชรถยนตไวแลว รอยแลววารถยนตตองเสอมลงทกป หลกหนการปลดระวางไมได

คนทใชเวลาในชวตอยางคมคา เมอเวลาใกลหมด แมอาลยอาวรณชวตอยบาง กจะไมกลวตาย เพราะความยดมนส�าคญผดวา จะมเวลาอยเสมอ ทกปจะมตวตนแบบนไมเปลยนแปลง ถกถอดถอนไปมากแลว จากการใชชวตตามแผน ตามเวลา ทตองผานไปเรอยๆตามล�าดบ

ตางกบคนทเอาแตเลนสนกไปวนๆ หาอยหากนไปวนๆ หรอขอเงนคนอนไปวนๆ ไมเคยวางแผนใชเวลา ไมเคยรสกรสาเกยวกบเวลา เวลายอมปรากฏคลายสงคงท เกดความคาดหมายผดๆวาทกวนจะตองเหมอนเดม สนกสบายเทาเดมหรอเพมขน ยงวนเดอนปลวงไป ใจยงยดมนถอมนอยแตชวตน ไมพรอมเลยทจะสญเสยชวตนไป ความกลวตายยอมทวขนเปนเงาตามตว!

๒๐ ๒1

howfarbooks.comณ มรณา

บรจาครางกาย

ขอใหลองดอาการทางใจ เมอบรจาคหรอสละสงใด คณจะรสกมความสข ปลาบปลม และไมรสกวาเปนเจาของสงนนแลว

รางกายกเหมอนกน การบรจาครางกายเปนทานเพอใหเปนประโยชนกบผอน คอทานอยางใหญ ไมมอะไรนากลว

อยาไปเชอความคดแบบมจฉาทฏฐทวา บรจาคอวยวะสวนไหน ชาตหนาจะพการอวยวะสวนนน หรอบรจาคทงรางกาย เดยววญญาณจะวนเวยนอยกบศพ เพราะขอเทจจรงคอเปนตรงขามกนเลย

คดดวา ถาใหเงนขอทานบอยๆ ถวายเงนใหวดบอยๆ แลวผลทไดควรเปนเงนทองไหลมาเทมาในชาตหนา เมอใหอวยวะเปนทานแกผขาด กยอมไดอวยวะทสมบรณกลบคนมาแกตนเองเชนกน

ยงไปกวานน การใหอวยวะหรอรางกายเปนทาน ยงเปนเหตใหบรรลธรรมงายอกดวย เพราะกเลสเกยวกบความยดตดถอมนไดถกบนทอนลง แมพระโพธสตวทานกเคยคดจะควกดวงตาใหเปนทานแกผขอ และเปนเหตใหทานเปนผมประกายตางดงาม แจมใส และเหนชด ไมเปนผบอดใบ

การใหอวยวะเปนทาน ในปจจบนท�าไดหลายรปแบบ อาจเปนการบรจาคเลอด หรอไปลงทะเบยนบรจาคดวงตา บรจาครางกายทงหมดใหเปนประโยชนแกผอนหลงสนชวตแลว

แตละครงทคดหรอลงมอบรจาคอวยวะ ลองส�ารวจด จะรวาใจยดมนถอมนในรางกายนอยลง พรอมจะรบมอกบความแตกดบของมนดวยความสบายใจมากขน

ผใหอวยวะ ยอมไดชอวาเปนผสรางสวรรคบนดนแกผพการ

เมอสรางสวรรคบนดนใหเกดขนกอนสวรรคบนฟา คณจะเลกกลวตาย เลกกลวการสญเสยสงทจะตองตกคางอยในโลกอยางสนเชง

ทองคาถา

พอพดถง ‘คาถา’ คนสวนใหญนกถงบทสวดอะไรสกบท ซงถาเปนไปในทางอาคม กมกออกไปในทางค�าเสกเปาทถอวาศกดสทธ หรอมอทธพลบางอยาง และเชอวาอยางนอยทสดสวดค�าศกดสทธ ดวงจตดวงใจกตองมความศกดสทธเกดขนในตว

ความหมายของคาถา ยงมอกความหมายหนง คอเปนค�าประพนธประเภทรอยกรองในภาษาบาล ถาม ๔ บาทกเปนหนงคาถา

เอาตามนยามน คาถาจงไมจ�าเปนตองศกดสทธหรอไมศกดสทธ แคพอเกดการทรงจ�าทเปนประโยชน หรอไดแงคดดๆ กนบวาใชไดแลว จดเปนคาถาเตมรปแบบแลว

ในทางปฏบต คาถากคอการรอยเรยงถอยค�า ซงเมอเปลงเสยงออกมาเปนวาจาแลว กจะเกดความรสกอะไรขนมาอยางหนง หรออาจสมผสถงกลมพลงในทางมดทางสวางขนมาได

คนทเชยวชาญคาถา ทองคาถาไดมาก เขาใจความหมายของภาษาไดลกซง อาจจ�าแนกไดทเดยววาแตละคาถามความสะเทอนถงจตแตกตางกนอยางไร ยกตวอยางเชน ถาคาถาไหนเปลงเสยงแลวกอใหเกดศรทธาตอสงศกดสทธ กเอามาเปนบทสวดประจ�าศาสนา เปนทยอมรบในวงกวาง เชน ศาสนาพทธมบท ‘อตปโส’

ถาคาถาไหนเปลงเสยงแลวกอใหเกดก�าลงจตกลาแขง เปนท

๒๒ ๒๓

howfarbooks.comณ มรณา

เลาลอวาสวดแลวหนงเหนยว กเอามาเปนบทสวดเพอสรางความเชอมนทางฤทธเดช โดยไมจ�ากดวาเปนสมบตของลทธหรอศาสนาใด เปนตน

การสวดคนเดยวกบสวดหลายคนมผลตางกน เพราะคลนเสยงทเกดขนนน มาเดยวกบมาคกแตกตางแลว และยงถาผสมรวมเปนหมคณะ กยงแตกตางมากขนเปนเงาตามจ�านวน

ความสะเทอนอนศกดสทธทแผไปในอากาศ ยอมท�าใหอากาศในยานนนสวางแจงขนเปนวนๆ

ความสะเทอนอนศกดสทธทแผไปกระทบวตถ ยอมประจความสวางเขาไปในตววตถเปนปๆ หรอถาเขมขนมากกหลายรอยป

ขอเทจจรงดงกลาวถอเปนเรองธรรมดาส�าหรบพวกทเลนคาถาจน ‘เหน’ ความสวางของคาถา คนเลนเปนจะแยกแยะถกดวยวา บทไหนสวางกวากน บทไหนเหมาะจะประยกตใชในงานใด ถาสวดเดยว สวดค หรอสวดเปนหมคณะ จะใหผลผดแผกแตกตางไดเพยงใดดวย

ถาจะพดถงคาถาทเปนประโยชนตามวถสายตาแบบพทธ คงตองมคณสมบตเหลาน

• สน ไมตองทองจ�ามาก

• ค�าแปลกอใหเกดความเขาใจในธรรมอยางใดอยางหนง

• ระงบใจใหเยนลง

• แกฟงซานได

• แกทกขเรอรงทางใจได

• ทองบนแลวฉลาดขน

• บรรเทาความกลวสงทมองไมเหน ทงภตผปศาจ ไสยศาสตร ตลอดจนความตายได

คาถาสนๆทน�ามาใชแกกลวตายไดบทหนง คอบททพระปฏบตทานสวดกนมาก ไมใชมเกจทานใดประพนธขน แตเปนพทธพจน หรอถอยค�าทเปลงจากพระโอษฐของสมเดจพระผมพระภาคเจาโดยตรง เปนคาถาท ‘บอกความจรงอนเปนทสด’ เกยวกบสรรพสง ตวคาถามอยวา

สพเพ สงขารา อนจจา

สพเพ สงขารา ทกขา

สพเพ ธมมา อนตตา

ความหมายคอ สงปรงแตงทงหลายไมเทยง (เพราะ) สงปรงแตงทงหลายทนอยในสภาพเดมไมได (และทสดแลว) สงทงหลาย อนรวมถงสงไมปรงแตงอยางนพพาน หาใชตวตนทบงคบเอา หรอถอมนไวในมอใครได

ถายงรสกวาจ�ายากอย อยากรวบรดใหสนทสด จะทองแคนกได

สพเพ สงขารา อนจจา สพเพ ธมมา อนตตาต

๒๔ ๒๕

howfarbooks.comณ มรณา

ทดลองสวดงายๆแคน ซ�าไปซ�ามาดวยความเขาใจวาก�าลงทองเกยวกบอะไร แลวจะรดวยตวเอง ขณะมชวตถาทองใหคลองปากเพอแกปญหาเฉพาะหนา อยางนอยจะมอทธพลทางใจใหปลอยวางไดเรว แยกตามจดประสงคเปนขอๆไดดงน

1 ถาก�าลงโกรธจด

ใหยอมรบตามจรงวา ใจก�าลงโกรธ ก�าลงเกดโทสะรอนแรง รบรสภาพความรอนนน แลวทองวา สพเพ สงขารา อนจจา สพเพ ธมมา อนตตาต เพยงรอบเดยว คณจะรสกถงความรอนทลดระดบลงฮวบฮาบ โดยเฉพาะถาประกอบดวยความเขาใจวาโทสะเปนสงขาร เปนของปรงแตง ถาใจไมไปกระทบกบเรองขดใจกไมโกรธ ความโกรธไมเทยงเปนธรรมดา ไมใชตวตน อยางนกจะลดระดบโทสะไดเรวเปนพเศษ

๒ ก�าลงฟงซานจด

ใหยอมรบตามจรงวา ใจก�าลงปนปวน จตก�าลงดนพลาน รบรสภาพความพลานนนไป แลวทองวา สพเพ สงขารา อนจจา สพเพ ธมมา อนตตาต เพยง ๓ รอบ คณจะรสกถงความฟงทเบาบางลง โดยเฉพาะถาประกอบดวยความเขาใจวาความฟงเปนสงขาร เปนของปรงแตง ถาใจไมถกปลอยใหซานไปกไมฟง ความฟงไมเทยงเปนธรรมดา ไมใชตวตน อยางนกจะลดระดบความฟงซานไดเรวเปนพเศษ

๓ ก�าลงทกขเรอรงทางใจ

ใหยอมรบตามจรงวา ใจก�าลงเปนทกข รบรสภาพใจทงหมดทรสกเปนทกขหนกนน แลวทองวา สพเพ สงขารา อนจจา สพเพ ธมมา อนตตาต ทองเรอยๆ ซ�าไปซ�ามาเปนสบรอบ หรอถายงไหวกเปนรอยๆรอบ คณจะรสกถงความทกขทางใจทลดระดบอยางเหนไดชด โดยเฉพาะถาประกอบดวยความเขาใจวาทกขเปนสงขาร เปนของปรงแตง ถาไมเอาใจไปผกกบเหตรอนกไมทกข ทกขทางใจไมเทยงเปนธรรมดา ไมใชตวตน อยางนกจะลดระดบความทกขเรอรงไดเรวเปนพเศษ

๔ ก�าลงหวทบ คดอะไรไมออก

ใหยอมรบตามจรงวา ใจก�าลงทบๆ ตนๆ คดอะไรไมออก อานหนงสอไมรเรอง หรอหวชาไมแลนเหมอนเกา รบรสภาพใจทงหมดททบตนนน แลวทองวา สพเพ สงขารา อนจจา สพเพ ธมมา อนตตาต ทองครงละรอบ แตบอยหนอย สงเกตวาแตละครงททอง ใจจะโปรงขน เมอใจจะกลบมาทบกใหทองอก สลบอยางนไปเรอยๆ จนกวาจะรสกโปรงจรง เนนนาน คณจะรสกฉลาดขน โดยเฉพาะถาประกอบดวยความเขาใจวาทโงกเพราะยดสงทไมควรยด พอเลกยดกหายโง ความโงเปนของปรงแตง ละเหตแหงความโงกไมโงได ความโงไมเทยงเปนธรรมดา ไมใชตวตน อยางนกจะลดระดบความทบโงไดเรวเปนพเศษ

๒๖ ๒7

howfarbooks.comณ มรณา

๕ ก�าลงสงสยวาโดนไสยศาสตรครอบง�า

ใหยอมรบตามจรงวา จตใจก�าลงมดมว คอยแตจะคดไมด รบรสภาพใจทงหมดทแยๆนน แลวทองวา สพเพ สงขารา อนจจา สพเพ ธมมา อนตตาต หลบตาทองสกสบรอบยสบรอบใสน�าสะอาดหนงแกว คอเอาน�าหนงแกวมาอยตรงหนา ในระยะทสามารถรสกถงความสะเทอนจากปาก จนกระทงรสกดวยใจวาน�าตรงหนาใสสวาง จากนนเอาน�าราดกระหมอมตนเอง เอามอลบกระหมอมและสวดตอไปดวย คณจะรสกถงความวางโลงทเทยบกนไดชดกบตอนมด โดยเฉพาะถาประกอบดวยความเขาใจวาคณไสยเปนสงขาร เปนของปรงแตง เปนของมด ถาเอาแสงสวางมาไลกหายสญ คณไสยไมเทยงเปนธรรมดา ไมใชตวตน อยางนกจะลดระดบความมดมวไดเรวเปนพเศษ

หลงจากใชคาถาทมอ�านาจเปดใจใหเหนอนจจง ทกขง อนตตา ในระหวางมชวตปกต จนกระทงเกดความเชอมนวาใชไดผล มอทธพลในทางสวางแจมจากบจตของคณแน คณจะอนใจเสมอวา สดทายเมอจวนเจยนจะตาย ถาตองมเหตใหกลวในชวเวลานนจรงๆ กจะมคาถานคอยชวย เพยงแคเรมทองขนมานดเดยว ความกลวกจะคลายตวออกทนท หรอเกอบจะทนใดนนเอง

ความกลวเปนเพยงอาการใจหด เลงแคบอย กบสงทนกประหวน อาจเกดขนเมอเขาทมด หรอใกลสตวทคณนกรงเกยจ ซงตองถอวาสถานการณเหลานนเปนแบบฝกหดใชคาถา คอ ยอมรบตามจรงวา ใจก�าลงหดห คบแคบ หวาดหวน รบรสภาพใจทงหมดท

พรนพรงนน แลวทองวา สพเพ สงขารา อนจจา สพเพ ธมมา อนตตาต ไปเรอยๆจนกวาจะหายกลว

๒8 ๒9

howfarbooks.comณ มรณา

มรณสต

แตละคนจะมเวลำฝกรบมอกบ กำรมชวต หลำยสบป

ทวำมเวลำเตรยมรบมอกบ กำรสนชวต แคนำทเดยว

โลกวนน มองไปทางไหน มแตภยพบต อนตรายจากการเดนทาง พษรายทมากบอาหารและอากาศ ไหนจะสงครามกบความใจรายทมนษยมตอมนษยมากขนทกท

ผลทสบเนองตามกนมา คอ มองไปทางไหนมแตคนระแวงภย มแตคนผวาสงรอบตว และมแตคนกลวตาย

แตหายากนก ทจะมองไปเหนคนเตรยมตวตาย

ส�าหรบคนสวนใหญททกทกวา คนและสตวทงหลายนาจะเกดหนเดยว ตายหนเดยว มกเหนการนกถงความตายเหมอนการนกถงอปมงคล หรอถาใครพดขนมาแบบใหสต กพานจะเหนวาเขาพดแชง

พทธศาสนาสอนใหเตรยมตวเตรยมใจตายอยเสมอ เพราะชวตบนโลกแสนสน ตายเมอใดไมอาจพยากรณ และการตายไมใชจดจบ แตเปนการเรมตนเดนทางครงใหม ผเตรยมตวเตรยมใจตาย ไดชอวาเปนผไมประมาท และพรกพรอมจะเดนทางไปดมากกวาใครๆ

ขอเพยงเจรญมรณสตไดจรงเพยงชาตเดยว กจะกลายเปนนสยทางจต เปนปจจยสงเสรมใหชาตตอๆไป มความไมประมาทในชวต ไดพบค�าสอนใหพรอมตอนรบความตายไปเรอยๆดวย

๓๐ ๓1

howfarbooks.comณ มรณา

การเตรยมตวเตรยมใจตาย หรอการระลกถงความตาย ซกซอมเสยกอนถงเวลาจรง คดวาความตายตองมาถงเราเปนธรรมดา อยางนเรยกวา ‘มรณสต’

มรณสตไมไดเจรญยากอยางทคด และไมไดนากลวหรอนาหดหอยางทหลายคนเขาใจ เพยงแคคดถามตวเองบอยๆวา ถาจะตองตายเดยวน เราจะเอาอะไรไวกบจต ระหวางตนเหตของความสบายใจ กบตนเหตของความยงยากใจ

เมอเชอวาจะมชวตไปเรอยๆ คณจะทมเทความคดใหกบการควาสงทตองการ จนกวาจะไดสงนนมาไวในมอ และเมอกลดกลมเกยวกบเรองใด ก ‘ยอมกลม’ ไมจ�ากด จนกวาเรองนากลมจะคลคลาย กลบจากรายใหกลายเปนดเสยได

ตอเมอรสกวาชวตก�าลงจะสนสด แมดวยอาการคดๆสมมตขนมาในใจ คณจะเหน ‘ทกสง’ ทไดมาไวในมอ โดยความเปนของหลดลอย หรอเปนสมบตทตองทอดทงไว เอาตดมอไปไมได

แมเรองทดนากลดกลมทสดในโลก กไมคมคาพอทจะ ‘เสยจต’ ให ในเมอยามใกลตายนน สงทคมพอจะเอาใจใส เหนจะไมมสงใดเกน ‘จต’ ของตวเองอกแลว

ถาจตด มความสวาง มความปลอดโปรง กยอมเปนฐานทตงของความคดดๆ ตลอดจนกอนมตดๆใหรสกอบอนใจ ตอนไมเหลอสมบตอะไรตดมอ ขอเพยงมจตดๆเหลออยดวงเดยว คณจะรสกเหมอนมครบแลว ไมตองการอะไรอกเลย

ตลอดทงชวตไมมใครเหนวาจตมคาขนาดไหน จงยอมใหจตถกปนเปอนสงสกปรก รกไปดวยสงรงรงภายนอก การจะมาเหนคณคาและเรงท�าใหจตดในนาทสดทาย คงเปนเรองสายเกนไป

พระพทธศาสนาสอนใหเจรญมรณสตกเพราะอยางน ยง ‘สมมตวาจะตาย’ บอยขนเทาไร ใจกยงไดซกซอมมากขนเทานน

เวลาใดทควรแกการเจรญมรณสต? ชวงแรกๆควรเปนเวลาทคณก�าลงกลมใจ หรอก�าลงหาทางออกใหกบชวตไมไดนนเอง คณจะไดเหนคาและเขาใจจดประสงคดๆของมรณสตอยางแทจรง

ความกลดกลม เปนเหมอนเมฆหมอกพษทหอหมจตใจ บางทรสกราวกบมมอมารขย�าจตของคณใหยย มาลองดวาจะเกดอะไรขน ถาคณคดวา นาทหนาก�าลงจะตองตาย จตจะยงคงอยากยดเอาความกลดกลมไวกบตวอกไหม?

ไมเลย... ถารสกวาก�าลงจะตาย ใจคณจะเลกคด เลกยดมนถอมนกบเรองนากลดกลมบรรดามไปทงหมด จตกลบใส ใจกลบเบาไดอยางนาอศจรรย

อาการทางใจทโปรงเบา โลงหว กลบมาสบายเนอสบายตวหายเครยดหายเกรง อนเกดจากการนกถงความตาย ถอเปนการไดขอสรปชวตชนดเดยวกบท เอลเบรต ฮบบารด (Elbert Hubbard) เคยวาเอาไว คอ

อยาซเรยสกบชวตจนเกนไป

เพราะยงไงคณกเอาชวตไมรอดอยด

การหมนระลกถงความจรงสดทายของชวต ททกคนตองพบกบจดจบ หาใชการสรางมมมองใหเกดความรสกเฉอยชาไม ตรงขาม เมอเผชญหนากบมรสมชวต คณจะคดเทาทควรจะคด ไมคดมากเกน

๓๒ ๓๓

howfarbooks.comณ มรณา

จ�าเปน นนเพราะเมอจตปลอดโปรงอยางแทจรง คนสวนใหญจะเหนทางออกของปญหาไดงายๆ ไมใชมวแตยอมใหมานหมอกของความกลดกลมมากนขวางเอาไว

แตส�าหรบคนอกสวนหนง ผลขางเคยงของการนกถงความตาย อาจมาในรปของการคดสน อยากฆาตวตายไปจรงๆ โดยเฉพาะอยางยงหลงจากพยายามผาทางตนแลวผาไมออก

ถาเปนเชนนน กขอใหพจารณาวาจตเศราหมองอยหรอเปลา เมอยอมรบไดวาก�าลงเศราหมอง กใหระลกถงพระวจนะส�าคญของพระพทธเจาผรแจงในสามโลก คอ

เมอจตเศราหมอง ทคตยอมเปนทคาดหมายได

ระหวางมชวต เมอคนเราเศราโศก ยอมคด ยอมระลกถงแตเรองไมดเปนธรรมดา ทงเรองไมดตรงหนา และเรองไมดทผานมาแลว ราวกบทงชวตไมมเรองดๆนาชนใจใหนกถงเอาเลย

ยามใกลตายกเชนกน หากจตจมอยกบความเศราหมองอย ยอมนกออกแตบาปกรรมหรอเรองนาโศกศลยในชวชวตทผานมา เมอจตยดเรองนาเศราหมองใดไวเปนหลก เรองนนยอมน�าไปสภพภมอนเตมไปดวยความเศราหมองสอดคลองกน

ตอเมอมสต ระลกถงความตายเพอความไมประมาทอย ถามตวเองวาตายไปจะเอาอะไรระหวางจตทเบกบานกบจตทเศราหมอง

ถามตวเองบอยๆ จนกระทงมสตรสกเขามาทจตในบดนจรงๆ จตกจะคอยฉลาดเลอก ตลอดจนมก�าลงใจขนาดสามารถใหค�าตอบกบตวเองถกวา จตควรแชมชน ควรเบกบาน เพอจะไดเปดทางให

กรรมดทเคยท�า มาเปนตวน�าไปสภพภมใหม

มรณสตดงทกลาวมาขางตน เปนแบบอาศยความคด เพอเอาไวตงหลก ตงตวไดอยางงายๆ มผลจรง สะสมก�าลงไดจรง พาไปสสคตภมไดจรง

แตถาหากเอาตามหลกปฏบตสงสดทพระพทธเจาสอนไว คณมสทธอาศยมรณสตเปนยานพาไปถงพระนพพาน พนภพพนภมไดเลย

หลกการมอยวา คณตองฝกเหนกายทก�าลงปรากฏในทานง คอตงหลงตรงไดน เปนสวนหนงของกระบวนการแตกดบ เนอหนงทจบตองได อวยวะทใชการได ลวนนบถอยหลงสการเนาเปอยผพงทงสน

เมอ ‘รแจงเหนจรง’ วารางกายทก�าลงหายใจไดอยน แสดงธรรมชาตเนาเปอยผพงใหด คณจะรสกวากายเปนของวาง ของสญเปลา และความวางกลวง ความสญเปลานน ยอมไมมความเปนชาย ไมมความเปนหญง ไมมแมแตความเปนมนษยชออะไร หรอกระทงเคยเปนใครมากอน

การเหนความจรงดงกลาว ไมใชแคฝกคด ไมใชแคฝกจนตนาการเอา แตเปนการทกาย ‘แสดงนมต’ ทางธรรมชาตของตนเองใหคณรแบบประจกษ ราวกบถอดวญญาณของคณเขาไปสงส หรอถอดวญญาณขนไปมองสภาพรางศพทเนาเปอยผพงอยางรวดเรวอย

การเจรญมรณสตแบบ ‘รแจงเหนจรง’ น มเฉพาะในพระพทธ­ศาสนา เรยกวา ‘นวสวถกา’ เปนสวนหนงของการเจรญสต (เรยกเตมๆวา ‘เจรญสตปฏฐาน ๔’)

เพอจะฝกนวสวถกาใหไดผลจรง คณจ�าเปนตองบมเพาะสตใหเขามาอยกบเนอกบตวอยางมนคงแขงแรง โดยเรมฝกรสวนทงายทสด

๓๔ ๓๕

howfarbooks.comณ มรณา

ของรางกายกอน ไดแก ลมหายใจ

การเหนลมหายใจ หมายถงการรวาเมอใดถงเวลาทลมหายใจควรเขา เมอใดถงเวลาทลมหายใจควรออก เมอใดถงเวลาทลมหายใจควรสงบระงบชวคร

พอรลมหายใจโดยความเปนธรรมชาตพดไหว เดยวมอาการพดเขา เดยวมอาการพดออก กจะเรมเหนรายละเอยดอน เชน รางกายไมไดตองการลมยาวอยางเดยว บางทกตองการแคลมสนๆเทานน

เมอจตไมอยในสภาพผคดบงคบ ผอยากสงบ ผอยากลากลมหายใจเขา ผอยากระบายลมหายใจออกตามอ�าเภอใจ ในทสด จตกเปนผร ผ เหนตามจรงวา ลมหายใจไมเทยง

เมอร วาสงใดไมเทยง สงนนยอมไมเปนทร สกวาเปนของของจต จตออกมาอยตางหากในฐานะผร ผ เหน ไมใชผ เปน

และเพยงไดจตผรผเหนลมหายใจไมเทยง ไมใชตน จตยอมสามารถรเหนสงอน เชน อรยาบถนง ยน เดน นอน อนเปนฐานทตงของการหายใจในแตละครง

จากนน จตจงคอยๆเรมเหนรายละเอยดเขามาวา อรยาบถทงหมด ลวนเปนการแสดงออกทางกาย ออกทาออกทางตางๆตามทจตบญชาใหเปนไป กายนเหมอนหนกระบอกทท�าอะไรเองไมเปน ตองคอยใหจตสงเสมอ

ในความเปนหนกระบอก กายจะคอยๆปรากฏราวกบเปนโพรงวาง เหมอนตนไมหรอทอนฟนทถกรถกดอย และในความเปนโพรงวางนนเอง หากจตตงมนและสวางพอ กจะเหนทะลทะลวงเขาไปถงรายละเอยด อนยกตงดวยกระดกสนหลง มกระดกแขนกระดกขายนออกไปเปนรยางค และมกะโหลกศรษะโดดเดน

เปนประธานสงสด

ในโครงกระดกนเอง แออดดวยกอนเลอดกอนเนอ ถาจตสวางพอกเหนไดเหมอนใชกลองเอกซเรยสองด ร วาตบไตไสพง ปอด หวใจ กบอวยวะภายในอนๆ มรปพรรณสณฐานอยางไร ไมตางจากเหนดวยตาเปลา ขนนเรยกวา เหนกายโดยความเปนธาต

ถดจากนน ซงอาจอาศยเวลาไมกวนาทส�าหรบบางคน หรอตองกนเวลานบเดอนนบปส�าหรบบางคน ขอเพยงท�าไวในใจวา อวยวะใหญนอยทมารวมประชมกนเปนรางมนษยน มอนตองแตกดบไปเปนธรรมดา กจะเกดนมตแสดงความเนาเป อยผพงของกายอยางชดเจน

ในสมาธจตของบางคน อาจรสกเหมอนอาศยอรยาบถนงเปนปกต เหนน�าเลอดน�าเหลองทะลกออกมา แลวรางกายมอาการเปอยยยทละนอย เผยความจรงภายในทละสวน กระทงทกสวนเผยธาตแททตองเนาเปอยไปจนหมด

ในสมาธจตของบางคน อาจรสกเหมอนจตลอยขนเดนดวงกลางอากาศเหนอศพทานอนของตน แลวศพแสดงสภาพเปอยยยสลาย ไมเหลอแมแตกระดก

แนนอนวาสงทเกดขนเปนเพยงความปรงแตงทางจต มใชสงทเกดขนจรง แตความปรงแตงนน แสดงใหเหน ‘ความจรงแทแนนอน’ อนเปนธรรมชาตทตองเกดขนกบกาย เมอถอนจากสมาธ จตจงร สกถงรางกายเดมตางไป พอร สกวาก�าลงอย ในอรยาบถใด อรยาบถนนกคลายเปนของวางเปลา เปนหนกระบอกไรเจาของ ก�าลงจะตองมอนเปนไป แตกกระจาย หาความรวมตวอยมได

๓๖ ๓7

howfarbooks.comณ มรณา

นบแตนน มรณสตยอมเกดขนไดในทกอรยาบถ แตละอรยาบถแสดงมรณกาลไดทงสน เรยกวาเปนผมมรณสตอยตดตว โดยไมตองอาศยความคดแยบคายใดๆมาชวยกอความรสกถงความตายขนมาอก

ผมมรณสตอยตดตวนน จะเปนชายกด เปนหญงกด อยในวยครองรกกด อยในวยครองเรอนกด อยในวยใกลเปลยนภพชาตกด ยอมไมตดใจอยในความมชวตของตน และไมหวงใยในชวตขางหลงของญาตมตร ลกหลาน หรอผเปนทรกใดๆ เพราะใจเหนชดเสยแลววา ชวตโดยตวเอง คอกระบวนการอนน�าไปสการดบชวต ถามใครฆากตาย หรอแมไมตองมใครฆากตองตาย จากหายไปจากโลกนกนหมด

หมายเหต - รายละเอยดการปฏบตสตปฏฐานเพอเขาถงมรณสต แบบทเรยกวา ‘นวสวถกา’ น สามารถอานไดท

http://dungtrin.com/sati

นำทพสจนควำมสำมำรถ

ในนำทเฉยดตำย

ถำไมรวธท�ำใจ

กจะรสกเหมอนทงชวตทผำนไมรอะไรเลย

๓8 ๓9

howfarbooks.comณ มรณา

ชวตเตมไปดวยบททดสอบความรความสามารถ คนทสอบผานมกไดดมสขกวาคนสอบไมผาน ไมวาจะเปนการไดเขาเรยน การไดเรยนจบ การไดเขาท�างาน การไตเตาไปสต�าแหนงหนาทการงานทสงขน สงขน ตลอดไปจนกระทงการกลาออกมาท�าเอง และการท�าใหกจการของตวเองรงเรอง

นบแตวยเยาวไปจนถงวยชรา การจะมทยนทแทจรงในสงคมนน ตองอาศยความรความสามารถทงสน ตอใหรวยทสดในโลก ถาท�าอะไรไมเปนเลย กจะเปนคนรวยทมคนจบจองหวเราะเยาะมากทสดในโลกเชนกน

หรอตอใหดวงดแคไหน ถาไมมความรความสามารถทจะใชดวง ดวงดๆกฝอตวไปเปลาๆในเวลาไมนาน ทเหลอคอชวตอนไรความรความสามารถเทานน

คนเราจะ ‘รสก’ วาตนมความสามารถเพยงใด กขนอยกบบททดสอบความสามารถเฉพาะหนาทมนยส�าคญกบชวต

ตอใหเคยร เคยเกงกาจสารพดวชาเพยงใด ถาหลงปาแลวไมรวธดดาว ไมรวชาสงเกตไพร อยางไรกหาทางออกไมเจอ ทสดกรสกบอทา ตอนเหนอยออนจะอดขาวตายยอมเหนวาตวเองชางไมรอะไร

เอาเสยเลย

หรอถาตกน�าแลววายน�าไมเปน อยางไรกตองจมสนท ดวยความรสกวาแมกระทงพยงตวเอาชวตใหรอดในน�าแคน กไมมกบเขาแลว

เชนกน ระหวางมชวต ใครจะเคยมความรความสามารถขนาดไหน ถาใกลตายไมทราบวธวางใจใหสงบ กจะรสกวาในขณะนนตวเองไมมความรความสามารถเอาเสยเลย

กอนตายท�าไมจงควรมความสามารถในการระงบความฟงซาน? ฟงซานตายแลวมผลเสยอยางไร? ค�าตอบคอ จตของคณอาจยดเอาเรองรายใดๆทความฟงซานคดสรรมาใหกไดทงนน ลองดตวอยางจากชวตประจ�าวนเถอะ ตอนคดถงเรองรายๆ มกเปนชวงฟงซานหรอสงบ?

การระงบความฟงซาน เพอใหเกดความสงบใจ ไมใชอาศยแคความรวธ แตยงตองมความสามารถจะท�าจรงดวย และจตของแตละคนกไมเหมอนกบอาหาร จางใครชวยประกอบเครองปรงใหไมได ตองปรงแตงเอง ชมเอง รรสเอง

ความสามารถทจะสงบจตสงบใจ เปนเรองตองใชเวลาสงสม ตองฝกท�ากนทงชวต ไมใชแควนสองวนแลวจะสงไดเหมอนเสกเอา โดยเฉพาะอยางยง ในนาทเปนนาทตายนน จตทไมไดฝกมามกออกอาการคลายมาพยศ จะใหควบคม จะใหบงคบอยางไรกเอาไมอย เวนแตจะฝกอบรมอยางดมาจนกระทงเปนมาเชองพรอมรบบญชาอยกอน

จะรไดอยางไรวาถาอก ๕ นาทขางหนาตองตายดบ คณจะเขาขายเปนพวกสงบตาย หรอวาฟงซานตาย?

ส�ารวจตวเองงายๆวา สวนใหญในแตละคน กอนนอนหยด

๔๐ ๔1

howfarbooks.comณ มรณา

ฟงซานไดตามใจนกไหม ถา ‘ไมได’ กนนแหละครบ มแนวโนมจะเขาขายฟงซานตาย

ฟงซานแลวหลบฝนรายยงด แตฟงซานแลวนกถงบาปกรรมกอนตายนนากลวครบ ไมมใครหยดกระสบกระสายไดแน ถาภาพทตนเคยกอบาปกอกรรมตามมาหลอกหลอนในชวงใกลสนใจ

เมอเหนความส�าคญยงยวดของการ ‘ตายสงบ’ คณจะไดเรมเหนคาของการสงสมความสงบขนมาบาง ความสงบไมเพยงชวยใหคณเปนสขมากยงขนขณะยงมชวต แตยงชวยใหคณสบายใจหายหวงขณะก�าลงจะสนชวตดวย

จะจดการกบความฟงซานใหถกตองในแบบของนกเจรญสต ควรเขาใจหลกส�าคญในการ ‘เหนความฟงซาน’ ดงน

1 อยาอยากดบความฟงซานคนทวไปมกใชวธผดๆในการก�าจดความฟงซาน คอ ตงใจ

ก�าจดความคด หรออยากดบความฟงซานใหไดแบบเฉยบพลน ซงนนยงกลายเปนเหตเรงความฟงซานใหทวตวขนอก

ขอใหจ�าไวเปนหลกส�าคญวา

ฟงซานแลวยอมรบตามจรงวาฟงซาน เรยกวา มสตรตววาฟงซาน

แตฟงซานแลวกระสบกระสายอยากหายฟงซาน เรยกวาขาดสต ไมรเนอรตว และกอเหตกระวนกระวาย ฟงซานปนปวนหนกขน

จะเปนในอดตกด ปจจบนกด หรออนาคตกด ความจรงมอย

วา ถาเกดความทะยานอยากแบบไมสมเหตสมผล กเกดความทกขเปนผลตามมาเสมอ แมอยากสงบ แมอยากหายฟงซาน ทงทยงไมพรอม กเปนตนเหตของความดนรนกระสบกระสาย ทบถมความฟงซานเดมใหหนกขนกวาเดมแลว

๒ อยาพยายามดวาก�าลงคดอะไรอยวธมสตดความฟงซานอยางถกตอง ไมใชตงใจดวาก�าลงคด

อะไรอย ไมใชจองรอวาความคดนนๆจะหายไปเมอใด เพราะทนททรบรวาก�าลงคดเรองใด คณจะเขาไปเปนสวนหนงของความคด ผสมโรงไปกบความคด แลวหลงวกวนอยกบความคดนนๆโดยปราศจากทศทางแลว

ในการเจรญสตแบบพทธ เราจะรความฟงซานโดยความเปนคลนรบกวนสมอง เหมอนกบนงดพายพดหรอเมฆหมอกอยในบานทปดประตหนาตางแลวเปนอยางด และนงมองพายหรอเมฆหมอกผานมาแลวผานไปเฉยๆ โดยไมพาตวออกจากบานไปเสยงกบการซดเซกลางพาย หรอหลงทางกลางสายหมอก

๓ อยาเรมจากการจองเขามาในหวพอถกบอกใหดความคดหรอความฟงซาน ทกคนจะนกถงสง

ทอยในโพรงกะโหลก เพราะนนเปนทตงของความคด และธรรมดาคนกจะรสกถง ‘อะไรในหว’ คอนขางชดเสยดวย ตอนก�าลงฟงซานวกวนอย เชน บางคนรสกเหมอนเกดพายหนาแนน หนกหว บางคนรสกคลายถกแมลงเลกๆไตยบยบ นาร�าคาญ เปนตน

การจองเขาไปในศรษะทนท โดยขาดฐานทมนรองรบสต จะ

๔๒ ๔๓

howfarbooks.comณ มรณา

ท�าใหคณรสกไรหลก ไรก�าลง และไมทราบจะดความฟงซานใหเกดอะไรขน โดยเฉพาะอยางยง เมอความฟงซานนนๆ เปนความเคยชน เปนนสยทางจตทผลตระลอกความคดแบบเดมๆอยไมขาด

๔ สงเกตวาก�าลงสขหรอก�าลงทกขขณะหนงๆ คนเราตองมความรสกอยางใดอยางหนง ไมอดอด

กสบาย ไมปนปวนทรนทราย กสงบราบคาบ หรอถาไมเซองซมเฉยเมย กกระตอรอรนเตมตน

โดยยนยอ อาการทบงบอกวาสบาย นาชอบใจ เขาขายเปนสข สวนอาการทบงบอกวาอดอด นาชงชง เขาขายเปนทกข

ส�ารวจเขามาในตว จะพบวาในความเปนสขเปนทกขหนงๆนน ม ‘อาการเดนๆ’ แสดงออกมาในตวคณ ใหรสกไดดวยใจ ในรปแบบใดรปแบบหนงเสมอ

ยกตวอยางเชน เมอใจกระสบกระสายเปนทกขมากๆ จะคลายมอาการดนเราอยในอกไมหยด หรอเมอก�าลงอยากไดนนอยากไดน จะคลายมยางเหนยวยดไปจบทางโนนททางนท แตถาปรารถนาสงใดสงเดยวอยางแรงกลา กอาจเหมอนมคมเหลกมาบบเคลนหวใจ ไมใหไดกนอมนอนหลบเหมอนปกต

การสงเกตอาการเดนๆ กระทงเหนเปนภาพทางใจจนคน จะชวยใหคณเหน ‘ตนตอของความฟงซาน’ ไดอยางงายดาย

ตอนทบแนนเปนทกข ความคดแยๆจะถาโถมเขามาเยยงคนขาดก�าลงใจ คณจะเหนวาเพราะความทกข ความอดอดแนนอกแนนใจ คอเครองผลตกระแสความคดหมนมดในหว

แมไมถงกบทนทกขทนทรมานอะไรมาก แตคนสวนใหญกอดอดเปนทกขเพราะความอยากนนอยากนกนบอยๆ การเรมฝกสงเกตจากตรงน จงนบวางายและตรงจด

๕ อาศยลมหายใจสงเกตความไมเทยงเมอรสกถงความคนอกคนใจทกลางอก ใหบอกตวเองวา ณ

ลมหายใจนก�าลงเปนทกข จากนนใหดวาในลมหายใจตอมา ทกขเดมลดระดบลงหรอวาเพมความแรงขน

คลายคณยงไมละสายตาจากหมอกควนเบองหนา แตสงเกตวามนเปลยนระดบความทบหนาหรอเบาบาง โดยดจากลมหายใจนกบลมหายใจตอมา และตอมา

ธรรมดาเมอรสกถงความไมเทาเดมของอาการดนรนกระสบกระสายกลางอก กจะรสกถงความโลงสบายเกดขนแทน และเมอส�ารวจดกจะพบวานนเปนการทความฟงซานในหวพลอยเวนวรรคไปดวย

เมอเหนการเวนวรรคของความฟงซาน กถอวาไดเหนความไมเทยงของความฟงซาน เมอเหนความฟงซานกลบมาใหม กคอเหนความไมเทยงของใจวาง มอยแคน

ธรรมดาของจตนน ทนททเหนสงใดสงหนงแสดงความไมเทยง จตจะถอนตวจากอาการยดมาเปนผสงเกตการณ ไมเกดความรสกรสาวาตนเองคอสงนน และทส�าคญคอเลกคาดหวงจะเอาอะไรจากสงนนไปชวขณะ

กลาวอยางรวบรด คอ เหนความฟงซานไมเทาเดมได กถอดถอนอปาทานวา ความฟงซานเปนตวคณ ตวคณคอความฟงซาน

๔๔ ๔๕

howfarbooks.comณ มรณา

เสยไดชวคราว

สงทตองจดจ�าใหแมนย�า คอ

อยาคาดหวงวา เหนแลวจะดบหายสมใจอยากทนใด

แตใหรตามจรงวา เหนแลวจะตางไปใหดแนๆ

๖ รจกสาเหตของความฟงซานในตนแตละคนมตนเหตของความฟงซานไมเหมอนกน โดยเฉพาะ

อยางยง ความฟงซานชนดทยอนกลบมาปรากฏเปนระลอกเรอยๆ

คนเราถกลอ หรอไมก ‘ถกหลอก’ ใหตดใจอยกบสงใดสงหนงเสมอ ถาไมใชเรองดๆ กเปนเรองแยๆ

คนเราตดใจอยกบเรองใด เรองนนกปรากฏเสมอนแมเหลกทสงแรงดงดดใหไปจดจอไดตลอดเวลา

หากเรองทถกลอใหตดใจ เปนเรองด มประโยชน ชวนใหจตดงเขาหาเปาหมายหรอพฒนาการเปนขนๆ ระลอกความคดของคณจะไมซดสายกระจายไปเรอยเปอย

แตหากเรองท ‘ถกหลอก’ ใหตดใจ เปนเรองแยๆ ไรสาระแกนสาร ชวนใหจตเตลดไรทศทาง หรอเอาแตวกวนกลบมาทจดเรมตน หาจดหมายปลายทางไมเจอ คลนความคดของคณจะไหลวน หรอออกอาวไปเรอย

ถาจะแปรรปความฟงซาน เปลยนจากคดซดสายไรระเบยบ ใหกลายเปน ‘คดมากอยางเปนระบบ’ คณจ�าเปนตองหา ‘เรองนาสนใจดๆ’ ใหเจอ

ยกตวอยางเชน ถาตดใจคดมากอยกบเรองคนรกเกาทจากไป คนเรามกคดมาก อยากใหเขาหรอเธอกลบมา ทงทรสกสนหวง ใจจงเหมอนจะขาดอยรอนๆ คดโนนคดนสะเปะสะปะ ไรทศทาง หรอไรจดหมายทแนชด เพราะใจไมไดเชอวาจะเปนไปได อยางนเมอรตววาก�าลงอยกบเหตแหงความฟงซานไมรจบ ไมมทางออก คณกจ�าเปนตองหาทางออกดวยการเปลยนจดหมายในการคด คดถงสงทเปนไปไดจรง เบยงเบนเปาจากคนรกเปนงานทรก กฬาทรก ดนตรทรก เพราะสงทเปนทรกเทานน ทมสทธตรงใจคณไดใกลเคยงกบคนรก

นอกจากนน นสยในการมองคน มองโลก และมองตวเอง กมสวนปรงแตงความฟงซานของคณใหเปน ‘ของรอน’ ไดเพยงใดดวย คนมองโลกในแงรายเสมอ เหนอนาคตในทางวบตตลอด และชางสงเกตขอเสยของคนอนมากกวาขอด จะมคลนความฟงซานใหรสกคลายไอน�ารอน หรอกระทงละอองพษทฉดขนหวอยเนองๆ

ถาทกครงทเหนขอเสย แลวรบคนใหพบขอด กบทงตงใจจะพดถงขอดของคนทคณเกลยดกอนนนทากาเลได แมจะยงฟงซานเรองคนอนอย คณกจะพบวามการลดระดบความรอนลงมาก

จรงๆยงมอกหลายสงทรบกวนจตใจคณไดไมเลก เชน หนสน ถาตองจดจอกงวลอยกบหน มากกวาไดส�าราญบานใจอยกบก�าไร ความฟงซานจะเปนคลนความรอนททยอยมาราวคณราวกบจะไมปลอยใหเวนวรรคพกสบาย ตอใหหนไปพกผอนสดหลาฟาเขยว คลนความรอนในหวกกอตวขนมาไมหยดยง

กรณท�านองน ทเรองภายนอกบบคนเกนท�าใจ คณจ�าเปนตองเรยนรทจะหลกเลยงบาง ไมสรางหน ไมสรางศตร ไมสรางภาระจนหนกองเกนแบก ชวตมกเปดโอกาสใหปดหน เลกแลวกนกบศตร ตลอดจนปลงภาระบนบาลง แลวยอนกลบมามองสงเหลานนเปน

๔๖ ๔7

howfarbooks.comณ มรณา

‘บทเรยน’ เพอใหเลอกวาจะจดจ�าหรอไมเขดหลาบ

หากจะมองภาพรวมใหเกดขอปฏบตทนาจดจ�า ท�าใหคดในทางเยน ทางสวาง ลดความหนาแนนและความรมรอนของความฟงซานลงไดจรง กอาศยหลกทพระพทธเจาใหยดถอ ๓ ประการ คอ ทาน ศล และเจรญสต

การใหทานดวยความคดสงเคราะห ใหความชวยเหลอดวยแรงกาย ก�าลงสมอง หรอบรจาคทรพยสวนเกนออกไปบาง เปนการลดความตระหนถเหนยว ลดความฟงซานในทางละโมบโลภมาก ยงถาใหโดยไมหวงผลตอบแทน ใจกปลอดโปรงสบายแบบไมแฝงอาการคดเลกคดนอยหยมหยม ท�านองวาจะไดรบอะไรคนมา

การใหอภยเปนทาน แมท�าไดบางไมไดบาง กชวยใหคณรจกความเยน รจกอาการคลายกลามเนอเครยดๆอนเกดจากความคมแคน ลดความฟงซานในทางพยาบาทอาฆาตเปนชวงๆ เปดโอกาสใหจตฉลาดเลอกบางวา ระหวางฟงซานหาทางแกแคนเอาคน กบความสงบระงบดวยใจไมคดเบยดเบยน อยางไหนนาเอาไวกบตวกวากน

การรกษาความสะอาดทางใจ ดวยขอหามสกดกนเจตนาเบยดเบยนสงมชวตอน จะลดความฟงซานในทางประทษรายดวยกายและวาจา ยงถาฝกมาตามล�าดบ จนกระทงรสกวาใจเปนศลในตวเอง สวางสะอาด ปลอดภยอยในเขตไรการเบยดเบยนโดยไมตองฝนหามใจ อยางนถงแมฟ งซานบาง กจะไมฟงซานร�าคาญใจเกนระงบ

การมสตเจรญงอกงามขนในทามกลางสงบบคนใหวาวน เหนวาทก�าลงฟง ฟงหนกหรอฟงเบา ก�าลงหายใจเขาหรอหายใจออก จาก

นนสงเกตอกวาลมหายใจตอมา ระดบความฟงซานลดลงหรอเพมขน ในทสดคณจะพบวา ความฟงซานเบาบางลงอยางนาแปลกใจ ทงทไมตองลงทนลงแรงอะไรมากเลย

สรปแลว การละเหตแหงความฟงซานระหวางมชวตนนเอง คอการสะสมความสงบเยนทละนอย จนกระทงถงจดของความเชอมนวา ‘พรอมตายทกเมอ’ ไมวาจะเปนการตายดหรอตายราย เพราะแมตายราย กเปนการตายรายดวยจตด ผทมจตด ยอมเหนลางของคตภพดๆขางหนาดวยตนเอง ผานความรสกอบอนใจ เชอมนในดวงกศลอนสวางโพลง เหนชดๆอยแลวภายในตน

๔8 ๔9

howfarbooks.comณ มรณา

ลกชำงถำม พอตำมตอบ

ฉนและทกคนตำยกนทกวนอยแลว

ถงไมโดนฆำทง

มนกแปรไปเปนอนอยแลว

ทงสภำพรำงกำย สภำพจตใจ และควำมรสกนกคด

ไมมซ�ำตวเดมเลยสกวน

ทสบๆตอมำเรอยคอควำมเขำใจผด

คดวำแตละวนเปนตวตนเดยวกน

และส�ำคญวำจะเปนตวนนตลอดไป

แตพอดบควำมเขำใจผดเสยได

ตวตนอนเปนทกขกดบตำมไปดวยเดยวนนเอง

คดมาจาก ‘คดจากความวาง ๒’

“พอครบ ท�าไมคณตาถงตองตายดวยละครบ?”

“เปนธรรมดาของพวกเราทกคนนะลก ถงเวลาตายกตองตาย”

“ออดกตองตายเหรอครบ?”

“ตองตายเหมอนกน แตออดยงเดกอย กวาจะแกเทาคณตา และถงเวลาตายอยางคณตา ยงอกนาน”

“แลวเมอไหรคณตาจะตน เหนนอนอยในโลงตงหลายวนแลว?”

“ถาตายกไมตนแลวละลก ตองอยในโลงอยางนนตลอดไป”

“ตกลงตองตายทกคนเลยหรอครบ?”

“ใชลก! เปนอยางนน คนทกคนทลกเหนจะตองตายกนหมด”

“พอครบ ท�าไมทกคนตองตายดวยละครบ?”

“ออม… ออดเพงเหนคนตายนะลก ความตายเลยเปนของ

๕๐ ๕1

howfarbooks.comณ มรณา

แปลกใหม ตอไปออดจะเหนคนตายมากขน แลวลกจะรวาเปนของธรรมดา… ออดดเศษใบไมแหงบนพนนนส เหนไหม ตอนนมนเปนสเหลอง แตกอนมนเปนสเขยวเหมอนทอยบนตนนะ พอถงเวลามนกตองทงตวเองลงจากกงกานมารวมกนบนพน เปลยนจากสเขยวเปนสเหลอง… รางกายคนเรากเหมอนกน วนนดสดใสมชวตชวา แตวนหนงกตองแหงลง แลวหายไปจากโลกนเชนเดยวกบใบไมตกพน”

“คนเหมอนใบไมไดไง แลวท�าไมคนตองตายดวยละ?”

“เพราะเหมอนใบไมไงลก วนหนงถงตองรวงหลนลงดน และกลายเปนพวกเดยวกบดน ไมมใครก�าหนดหรอกวาท�าไม ทกสงทกอยางตางมสภาพทตองเสอมสลายกลายเปนอนไปทงนน”

“คณตารตวไหมวาจะตาย?”

“รส! คณตารลวงหนานานทเดยว ถงขนาดเตรยมตวยกสมบตใหแมของออดตงแตออดยงไมเกดแนะ”

“รวาจะตายแลวท�าไมคณตาไมหนละ?”

“จะไปหนยงไงลกเอย ถาโจรมาไลฆาเรา เราอาจใชสองเทาวงหนได แตถารางกายจะฆาตวเอง แมกระทงเทายงยกไมขน แลวจะพาตวไปไหนไหว”

“ถาคนเราตองตาย แลวจะเกดมาท�าไมครบ?”

“เกดมาเพอใชหนความไมรไงลก เพราะยงตดคางอยกบความไมร คนเราถงตองเกดมาเพอเรยนร เหมอนอยางทลกออดถามพอเพอใหรค�าตอบอยนไง แตถายงตดคาง ยงไมรแจง กตองเกดใหมมาถามใหมอก…”

หลงจากแอบฟงพอลกคยกน อนเปนจดเรมตนใหสนใจศกษาพทธศาสนา ฉนคอยๆซมซบ รบร เขาใจ และลงมอปฏบต กระทงไดขอสรปใหกบตนเองในทสด

เนอหาส�าคญของพทธศาสนาในสายตาของฉนนน ตนสดคอใหมาเอา ไมใชมาทง แตยอดสดคอใหไปทง ไมใชไปเอา

เบองตนพทธศาสนาใหมาเอาอะไร? ใหมาเอาบญ เพอใหตาสวางเหนความจรง ยงบญมากเทาไหรจตยงตองเหนความจรงชดขนเทานน

เบองปลายพทธศาสนาใหไปทงอะไร? ใหไปทงความยดมนถอมน ดวยมรรคาคอทางทพระพทธองคปไวใหแลวพรอมสรรพ

คดมาจาก ‘๗ เดอนบรรลธรรม’

๕๒ ๕๓

howfarbooks.comณ มรณา

ค�ำพดทเหนยวน�ำใหเกดกำรบรรลธรรมกอนตำย

สงใดเกดมำแลว

สงใดลวงลบไปแลว

สงเหลำนน

ยงคงเปนสมบตแหง “ควำมวำงจำกตวตน” ดงเดม

ชายผ หนงนามวานนากาวะก�าลงจะสนลม ครงนน

อาจารยเซนชออกควไดแวะมาเยยมแลวกลาวถามอยางตรงไปตรงมา แขงกบเวลาวา

“อนญาตใหผมน�าทางทานจะไดไหม?”

นนากาวะไดยนเชนนนกตอบโดยปราศจากความหวงอนใด

“ผมมาสโลกนตามล�าพง และก�าลงจะจากไปตามล�าพง แลวคณจะชวยอะไรผมเกยวกบทางมาทางไปไดเลา?”

ทานอกควตอบอยางสงบ ดวยดวงจตทเขาถงธรรมลกซงกวานน

“ถาทานคดวาเปนเรองจรงททานเคยมา และเปนเรองจรงททานก�าลงจะไป นนกแคความหลงส�าคญผดของทานเอง เอาอยางนเถอะ ขอผมแสดงทางซงไมมการมาและไมมการไปใหทานดสกหนอยนะ”

๕๔ ๕๕

howfarbooks.comณ มรณา

ดวยค�าพดอนฉลาดแหลมและมพลงเปดเผยสจธรรมของทานอกคว ผนวกเขากบจตในวาระสดทายของนนากาวะทวางเฉยพอจะรบรตามจรง ท�าใหเกดสภาวจตเปนอสระจากความส�าคญมนหมายวากายใจเปนตวตน เหนกายใจเปนของอน เปนของบดบงความจรง ทานนนากาวะจงเขาถงความจรงอนปราศจากสงบดบง คอมหาสญญตาทอยนอกขอบเขตของกาลเวลา ไมไดเคยมาพรอมกบกายใจ และไมไดจะจากไปพรอมกบกายใจ

ดวยความแจมแจง ณ ทนน ทานนนากาวะจงยมอยางงดงามแลวตายอยางสงบเยยงผถงซาโตรคนหนง

การใชค�าพดเหนยวน�าใหเกดความเหนแจง ท�าลายอปาทานวาเปนตวตนเสยไดท�านองเดยวกนน มตวอยางดงเดมปรากฏอยในพระคมภรไตรปฎก ยมกสตร ตนเรองคอพระรปหนงนามวายมกะ เกดความส�าคญมนหมายวาตนเขาใจธรรมะของพระพทธเจาแจมแจงแลว และเหนวาพระอรหนตทงหลายเมอหมดกเลส ตายแลวไมไปเกดในภพไหนๆอก หมายถงตายแลวขาดสญ พนาศสนไปเลย

พระสารบตรซงเปนอครสาวกฝายขวาของพระพทธเจา ผมปญญาล�าเลศ โดยเฉพาะในการกลบความเหนทผดใหเปนความเหนทถก ทราบเรองของพระยมกะเขา กเดนเทาไปหาถงทอย และซกถามเพอใหแนใจ วาทานยมกะมความเหนเกยวกบพระอรหนตตายแลวสญจรงไหม

เมอทานยมกะยอมรบ และยนยนวาความเหนของตนถกตองแนนอน พระสารบตรกเรมค�าถามอนทรงพลงในการดดความเหนทบดเบยวใหกลบตรง

“ทานยมกะ ทานเหนวากายนเทยงหรอไมเทยง?”

“ไมเทยง ทานสารบตร”

“แลวความรสกสขทกข ความจ�าไดหมายร ความคดนกชอบชง กบความรบรทางหตาเหลาน เทยงหรอไมเทยง?”

“ไมเทยงเชนกน ทานสารบตร”

“เมอรวาไมเทยง แลวทานส�าคญวากาย หรอความรสกสขทกข หรอความจ�าไดหมายร หรอความคดนกชอบชง หรอความรบรทางหตา อยางใดอยางหนงเหลาน เปนสตว เปนบคคลอยหรอ?”

“ไมใชอยางนน ทานสารบตร”

เมอแกะเอาความผกยดวากายใจเทยง กายใจเปนทตงของตวตนออกแลว พระสารบตรกถามสรปวา

“ทานยมกะ แทจรงทานกเหนอยวากายใจทก�าลงปรากฏอยน ไมใชบคคล ซงกแปลวาไมมพระอรหนตอยในกายใจนเชนกน ควรแลวหรอททานจะเหนไป วาพระอรหนตตายแลวยอมขาดสญ ยอมพนาศ”

พระยมกะบรรลธรรมในขณะฟงการสาธยายธรรมอนล�าลกของพระสารบตร ท�าลายความเหนผดวามพระอรหนตเกดมา และมพระอรหนตตายไปเสยได เพราะไมมแมแตพระอรหนตอยในกายใจ มแตกายใจเกดขนแลวตองดบลงเปนธรรมดา ประดจภาพลวงตาหาแกนสารมได

เมอจตเขาถงความจรงเชนน พระยมกะยอมขามพนจากเรองพระอรหนตตายแลวสญหรอพระอรหนตตายแลวอยในสภาพใดสภาพหนง ฉะนนคราวตอมาเมอมใครถามพระยมกะวาพระอรหนตตายแลวสญไหม ทานยมกะจะกลาวตอบทนทวา

๕๖ ๕7

howfarbooks.comณ มรณา

“กายไมเทยง สขทกขกไมเทยง ความจ�าไดหมายรกไมเทยง ความคดนกชอบชงกไมเทยง ความรบรทางหตากไมเทยง สงใดไมเทยง สงนนเปนทกข สงใดเปนทกข สงนนยอมดบลงเปนธรรมดา (หาไดมพระอรหนตตายแลวสญไม)”

ถอยค�ากะเทาะความเหนผดทงของพระสารบตรและของทานอาจารยอกควนน มตนแบบมาจากพระพทธเจา ทงหมดทงปวงกเพอปลดปลอยจตเปนอสระจากการครอบง�าของกายใจ เหนกายใจเปนของอน รสกชดวาไมใชตน ไมใชสงนาเขาไปถอมนโดยความเปนสตวหรอบคคล

ส�าหรบคนทพรอมจะเขาถง เพยงกลาวเทานยอมเปนการพอเพยงเหนยวน�าใหเกดมรรคผลลางพษแหงความเหนผดวาเปนตวตนเสยได แตส�าหรบคนยงไมพรอม กตองศกษากนตอไปวามอปสรรคอนใดขดขวางไว ซงผมกจะน�ามากลาวในตอนตอไป วาดวยศาสนาแหงความเขาใจ

หากถามวาคนทวไปฟงความจรงเรองกายใจไมใชตวตน ตวตนไมมในกายใจ แลวท�าไมจงไมพากนบรรลธรรมเหมอนอยางทานนนากาวะกบพระยมกะ ค�าตอบคอคนทวไปขาดความพรอม

แตธรรมดามนษยทงหลายมกเพงโทษผอน หรอฝากความหวงไวกบทพงอนนอกตน พอตนไมบรรลธรรม กหาวาครสอนไมด บารมครไมพอจะพาตนเขาถง จงพากนควานหาอาจารยเซน หรออกทกท�าบญอธษฐานขอเกดใหมในยคพระพทธเจาองคหนา ชาตนจะไดนอนใจ ถอวามอบหมายหนาทใหกบ ‘ตวตน’ ในชาตถดไปเรยบรอยแลว

อนทจรงเมอกลาวถง ‘สทธในการบรรลธรรม’ นน มกนทกยค ไมตองรออาจารยเซน ไมตองรอเกดใหมในพทธกาลถดไป ขอเพยงมความพรอมพอ ความพรอมดงกลาวเรมตนขนดวย ‘ความเขาใจ’ เพราะถาปราศจากเหตผลใหเขาใจเสยอยางเดยวแลว มนษยจะไมมแรงขบดนมากพอจะเพยรพยายามท�าอะไรใหส�าเรจจรงสกอยางเดยว

ความเขาใจอนเปนไปเพอการเดนหนาเขาสการบรรลธรรม ไดแกการเหนตามจรงทวา…

1) เราไมจ�าเปนตองเปนทกขทางใจกได

เคยเหนไหม คนทเผชญสถานการณแยๆเหมอนเรา แตกลบเปนทกขนอยกวาเรา หรอดไมเปนทกขเปนรอนเอาเลย นนคอตวอยางหลกฐานทชดเจน วาความทกขไมไดขนอยกบสถานการณ แตขนอยกบใจ ทพรอมจะทกขมาก หรอพรอมจะทกขนอย หรอพรอมจะไมเปนทกขเลย

ถาพระอรหนตมจรง กแปลวาการไมตองเปนทกขทางใจอยางถาวรนน เปนไปไดจรง เนองจากพระอรหนตตามนยามของพระพทธศาสนา กคอผไมเปนทกขทางใจไปจนตาย นบแตวนาทแรกทบรรลธรรมเปนพระอรหนต

ไมคอยมใครอยากเชอเกยวกบความจรงขอน ทกคนตางกนกวาการเปนทกขกบเรองไมนาพอใจนน สมเหตสมผลยง และไมมทางหลกเลยงได แตในมมมองของพระอรหนต ทานยอมทราบดกวาใคร วามนษยเรามทกขแคทางกายกพอแลว ใจไมจ�าเปนตองกระสบกระสายตามกายแตอยางใดเลย

ทกขทางใจคออะไร? คอความหมกมนครนคดเครงเครยดนาร�าคาญตนเอง คอความฟงซานซดสาย คอความหดหเศราหมอง คอ

๕8 ๕9

howfarbooks.comณ มรณา

ความกระวนกระวายอยากไดอยากม คอความขดเคองอนเกดจากความกระทบกระทงทางใจ เหลาพระอรหนตรวธถอนรากแหงทกขทางใจแลว ตนจากฝนวากายใจเปนตวเปนตนแลว เลกหลงส�าคญผดวามสงใดสงหนงเปนอตตาแลว กบทงมจตทเบกบานเปนธรรมชาตถาวรแลว เปนสขสงสดอยกบใจทพอ ใจทวาง ใจทวางของตนแลว จงไมอาจฟงซาน หดห หรอกระวนกระวายใดๆดวยความโลภ ความโกรธ ความหลงผดไดอก

๒) เราไมจ�าเปนตองเกดมากได

เมอเกดมาพรอมกบความไมร พวกเรากไมมสทธคดเปนอนหรอเชอเปนอน นอกจากเหนไปวา ‘อยางไรกตองเกด’ รวมทงส�าคญไปวา ‘มเราเกดมา’

การเกดและการตายแตละครงคอหวงโซของความเขาใจผด ตอเมอปลดหวงโซแหงความเขาใจผดออกเสยไดแมเพยงชาตเดยว ปฏกรยาลกโซแหงความเขาใจผดกจะถกสะบนขาดแบบหมดทางตอ ดจตาลยอดดวนฉะนน

หากไมพบพทธศาสนา ไมเขาใจวาเราก�าลงหลงส�าคญผด นกวามเราเกด มเราตาย กยอมมตวตนขนมาเสวยผลแหงความเขาใจผดซ�าแลวซ�าเลา พอตวหนงดบไป กมตวหนงขนมารบชวงแทน ทงทไมใชตวเดยวกน แตกตองมารบผลของการกระท�าแทนกน

หรออกทางหนง แมพบพทธศาสนาแลว เรมเขาใจเรองความหลงส�าคญผดแลว แตยงสมครใจทจะเสยงผดเสยงถก รกษาความส�าคญผดตอไปเรอยๆ อนนนกเปนสทธของแตละคน เปนเรองความไมรจกโทษของการเกดแตละครง วาสมเสยงตอการท�าเหตอนน�าความเดอดรอนมาสตนไดมากมายมหาศาลเพยงใด

หากทราบ หากเขาใจด วากเลสคอแรงขบใหท�าบญท�าบาป แลวยงไมนกกลวภย กยอมเขาขายประมาท ส�าคญวากเลสจะสงใหเราท�าดไดอยางเดยว ไมนกวากเลสสามารถบบเราใหเลวรายไดแคไหน

ความหลงลมและความไมรจรงจะเปนอาหารหลอเลยงความอวดดอถอดใหมชวตตอไปเรอยๆ สวนความระลกไดและความรธรรมถองแท จะท�าใหเราไดขอสรปวาสงทไมนาไวใจหาใชตวตนตวตนหนงของเรา ทวาเปนกเลสทตดตามตวเราไปแผลงฤทธไดเรอยๆตางหาก

วธปลดหวงโซแหงการเกดตาย กคอการท�าลายความเขาใจผดใหสนซาก เราเขาใจผดวากายนเปนตวตน เปนทตงของตวเรา กเฝาดดวยสตสมปชญญะไปเรอย วาสวนใดสวนหนงในกายนเทยงไหม ถาไมเทยง ในทสดจตกไดขอสรปเองวากายไมใชตวตน ไมเปนทตงของตวเรา

พนจากความส�าคญผดเกยวกบกาย ยงเหลอความส�าคญผดเกยวกบใจ กตองดกนตอไป เฝาระลกกนตอไปวาองคประกอบทางใจสวนไหนทเปนตวตน เปนทตงของตวเรา เมอเฝาดไปเรอย นบแตความรสกสขทกขทสลบไปสลบมา ความจ�าไดหมายรทท�าใหนกออกบางนกไมออกบาง ความนกคดชอบชงทอาจเปลยนชอบเปนเกลยด เจตนาดทอาจกลบกลายเปนราย ตลอดจนความรบรทางหตาทผลดเปลยนหมนเวยนไปเรอย ชดบางไมชดบาง

หากตามดแลวพบวามอะไรสกอยางหนงคงท ไมกลบเปลยนปรวนแปรเลย กคอยนบวาสวนนนของใจมความเทยง มความเปนตวของเรา ทปรารถนาใหอยยงยนยงได

หากตามรตามดไปจนถงระดบหนง จตสงสมก�าลงการรบรมากพอ กจะเกดประสบการณภายในแบบใหม เหนถนดทงยงลมตาด

๖๐ ๖1

howfarbooks.comณ มรณา

เงยหฟง วากายใจนปรากฏเปนของเกดดบทละขณะ ไมใชตองรอขามเดอนขามป จงไมใชตวตนแนๆ กระทงวางเฉย กายใจจะแสดงความไมเทยงใดๆกปลอยใหแสดงไป ถงจดหนงจตเกดความอมตว โลกแหงตวตนยอมทลายลง เปดเผยใหเหนแตความจรงทไมมอะไรๆนายดมนส�าคญผดหลงตดอย นนเองหวงโซแหงความเขาใจผดจงถกตดขาด สวนจะถกตดเพยงบางสวนหรอถกตดเดดขาดไปทงหมด กขนอยกบความแหลมคมแหงจตในวนาทประหารกเลสนนเอง

ถายงไมเหนขอเสยของการเกด เหนแตขอดของการเปนอยางน ตดใจในการเสพซงกามคณทางตา ทางห ทางจมก ทางลน และทางกาย บคคลยอมหลงระเรงอยในความสข ไมคดจะออกจากโลกแหงกามอนนาตดใจยนด รวมทงอยากเชอในการมภพอนทเสวยสขเทานหรอยงกวาน ยากนกทจะปรารถนาความสนสด

ตอเมอใชชวตแลวประสบความผดหวงเศราโศกบาง ประสบโรครายเรอรงบาง ประสบความนาระอาแหงชราภาพบาง หรอสมหวงสขส�าราญแลวปรวนแปรเปนอนบาง นนเองจงคอยอยากหนหาย เกดแรงดนมากพอจะบนดาลใจใหอยากปฏบตจรง เพอเหนผลตามล�าดบ ทงในแงของการบรรเทาทกขทางใจ และทงในแงของการปดประตการสรางอตภาพใหม ใหตองเจบปวย ใหตองแกชรา และใหตองพรากจากดวยความตายกนอก

คดมาจาก ‘คดจากความวาง ๓’

แตกตำยตำมกำลจำกจรตำมกรรม

สงทคณก�ำลงม

คควรแลวกบสงทคณเคยท�ำ

สงทคณก�ำลงท�ำ

สมควรแลวกบสงทคณจะตองเผชญ

๖๒ ๖๓

howfarbooks.comณ มรณา

คนทวไปมองความตายเปนเรองพเศษ สมควรทโลกจะตองรบรการจากลาชวนรนดรของเขา หากทราบวาอาจตองตายแบบไมเปนทรบร จงเกดความสงสารตวเองเปนพเศษ ประมาณวา โถ… ชวตบดซบ ดซตอนอยกไมมความส�าคญ แมตอนจะตายหายไปกไมมใครแลเหน เหตใดจงนาอนาถขนาดน? จนตนาการไปไกลถงขนเหนศพตนเองนอนอวดซากอยางโจงครม อาจเปนภเขาหนอน หรออาจเปนแหลงผลตกลนนาคลนเหยน หาโลงหอหมกนอจาดมได

แตส�าหรบคนไมกลวความโดดเดยว งานทชอบใจบางอยางอาจตองลยปาลยเขา หรอออกตางจงหวดลบหลบตาญาตมตร เขากไมมเวลาคดวาตวเองอาจตายในทาไหน เมอไหร อยางไร อาจตายใตตนไมตรงไหนสกแหงทไมมคนเดนผาน อาจตายเพราะถกฟาผาขณะไตเขายกแยยกยน หรออาจตายเพราะโดนยงขณะท�าหนาทนกขาวถายภาพคนอนยงกน ทกความเปนไปไดไมใชเรองนาพรนพรง ตราบเทาทงานอนเปนทรกพาไป คนเหลานอาจไมมกระทงจนตนาการในหววาตวจะตายดหรอตายทเรศในสายตาคนอน เพราะเหนวาเนอหาของความตายกคอความตาย เปนเรองธรรมดาเสมอกน สวนคนอยขางหลงจะเหนแลววพากษวจารณตางๆนานาสนกปากแคไหนกชางปะไร

ใชชวตตางกน มมมองตางกน ในหวกเหนความเปนกบความตายตางกน

การใชชวตเรมจากวธคด วธจนตนาการ และวธตงมมมองของแตละคน ซงเผยออกมาเปนวธพดกบวธกระท�าการจนได ไมชากเรว โดยยนยอใครมเจตนาอยางไร ตวตนกเปนอยางนน ผลอนควรแกตวตนกเกดขนอยางนน

เจตนาคอกรรม กรรมคอเจตนา สตวโลกยอมเปนไปตามกรรม นคอสงทพระพทธเจาประกาศไว หากสรางตวตนอนเฉอยชาควรคกบความเหงาหงอย ความเหงาหงอยกเพรยกหาเสมอ แตหากสรางตวตนอนกระตอรอรนควรคากบความรนเรง ความรนเรงกจะอยเปนเพอนตลอดไป

เวลาคณตาย คนแรกทเหนไมใชเพอนของคณ ไมใชญาตของคณ ไมใชคนรกไหนๆของคณ แตเปนกรรมของคณเอง กรรมของคณไมมตาเหน ไมมใจร แตเขาอยกบคณในททคณตาย ไมวาอยอยางเดยวดายหรอหอมลอมดวยญาตมตร คณจะเหนเขาโดยความเปนนมตมจจราชหรอเทวดาหนาตาอยางไรกตาม เขาจะเปนคนแรกทยนมอเขามาเกยวของเสมอ โดยขนแรกสดคอท�าใหคณตายอยางเศราหมองหรอเบกบาน

แมคณเหนวายงไมใชเรองจ�าเปนตองร ไมใชเรองจ�าเปนตองเชอวาตายแลวไปไหน แตคณคงอยากเปนสขกอนตาย ไหนๆตองเกดแบบรองไหแลว จะตายทงทยมแยมเสยหนอยจะเปนไร

กบคนเชอเรองคตขางหนายงแลวใหญ ความสขกอนตายเปนเรองส�าคญยงยวด เพราะใจทเปนสขเปนใบรบประกนใบเดยวทตวคณเองรสกวาจบตองได ความสขใกลตายจะท�าใหคณนกถงตวเดนทางเฟรสคลาสหรออยางนอยกชนบสเนสของสายการบนระดบโลก

๖๔ ๖๕

howfarbooks.comณ มรณา

ขณะทความทกขใกลตายจะท�าใหคณนกถงตวขาดๆทซอแบบลวกๆรบๆเพอขนขบวนรถไฟสกปรก เหนๆอยวาแออดยดเยยดยงกวารถทขนหมไปเชอด

ตอนยงอย ใจคณจะนกถงจตกอนตายวาเปนความใกลดบ แตเชอเถอะครบ ใกลตายจรงๆใจคณจะนกถงการเดนทางตอ ท�านองเดยวกบทวนาทนคณจะไมรสกใกลชดกบการหลบฝน ไมเหนการหลบฝนโดยความเปนการเดนทางอนยาวนานหลายชวโมงไปสทหมายคอการตนนอน ตอเมอใกลหลบจรงๆ คณจะสมผสถงความเคลม ความโรยแรง และความดงลง อยางรสกไดถงการรอทจะตนขนในอกหลายๆชวโมงขางหนา

การใชชวตเปนปกตอยางทกวนน คอตวก�าหนดวาคณเลอกใหกรรมแบบไหนเหนคณกอน ระหวางกรรมสวางกบกรรมมด หากคณสมครใจจะใหกรรมมดน�าทาง กจะมปกตกอกรรมด�าไวมากโดยไมตองแครใคร ไมไปสนใจเตรยมตวรบความจรงสดทาย แตหากเผอใจอยากใหกรรมสวางน�าทาง ท�านายไดวาคณตองสวนกระแสโลกมาไมนอย เรยกวาพยายามกดฟนท�ากรรมขาวไมไดขาด ซงกดแลว คณจะเปนผใหค�าตอบแกตนเองในขณะเขาดายเขาเขม วากรรมขาวเทานนกระท�าจตใหสวาง เบกบาน อบอน และเชอมน ไมใชกรรมด�าเลยทท�าใหเปนสขกอนตาย เยยงเดยวกบคนเหนตวเฟรสคลาสในมอ ยอมรสกชดเจนอยเองวาเดยวไดนงสบาย ไดถายสะดวก ไดพวกรวมเดนทางหนาตาด ไดมปลายทางทเจรญแลว เพราะเทยวบนทมชนเฟรสคลาสคงไมพาไปลงสนามบนกลางสงครามของบานปานาเถอนอยางแนนอน

แตหากเทยวบนนนไมพาไปไหนเลย กรรมขาวกจะไมท�าใหคณเกดความรสกเดยวดายกอนดบแด คณจะมชวตอยอยาง ‘คนมอะไรท�า’ เสมอ เพราะบญกศลยอมน�าทางใหตาสวางไดตงแตเดยวน

วามอะไรนาท�าบาง มอะไรควรหลกเลยงบาง

คดมาจาก ‘คดจากความวาง ๒’

๖๖ ๖7

howfarbooks.comณ มรณา

เตรยมตวตำยอยำงโสดำบน

หมดไปอกชำตหนง…

นนอำจเปนควำมรสกแบบไมรเหนอรใต

ทผดขนมำในใจคนทวไปขณะก�ำลงจะตำย

แตส�ำหรบคนในพทธศำสนำ

แคนนไมพอ

เพรำะครำวนมสทธเปนพระโสดำบน

ผปดประตอบำยไดสนทไปตลอดทกภพชำตทเหลอ

ผทเหนนพพานไดเปนครงแรกเรยกวา ‘โสดาบน’

การเปนโสดาบนนน กคอการเปนผปรบจตปรบใจใหพรอมจะ เขาสภาวะโพลงเฉยบพลนเหนนพพาน หลงจากเหนนพพานแลว คณจะไมคดอกเลยวามตวตนถาวรอยทไหน

ถงแมจะยงหลงโลภ หลงโกรธ และหลงอยากไดอะไรๆมาบ�ารงบ�าเรอรางกายน คณกจะไมหลงเหนผดวาสวนใดสวนหนงของกายเปนตวคณ ในเมอรางกายมนไมเทยง แลวจะมตวเราทถาวรอยในสภาพอนไมเทยงนไดอยางไร

และถงแมจะยงหลงคดแบบคนทรสกวา คณคอตวทก�าลงคด คณกจะไมปกใจส�าคญมนหมาย หรอปาวประกาศยนยนวาความคดคอตวตนทแทจรง ในเมอเหนชดอยวา ความรสกนกคด เกดขนแลวตองดบลงเปนธรรมดา แปรปรวนไปเรอยๆ หาบคคลผรกษาความจ�าและความคดแบบใดแบบหนงทตายตวไวไมได

พระนพพานถกกายใจนปดบงอย เมอเปนอสระจากการปดบงของกายใจเสยได จตคณจงมสทธโพลงทะลออกไปเหนอะไรอกอยาง

๖8 ๖9

howfarbooks.comณ มรณา

หนงทอยนอกขอบเขตของกายใจ เปนธรรมชาตบรสทธอนแตกตางจากทกสงทคณเคยรบร และเมอเหนนพพาน คณเหนดวยสต เหนดวยจตททรงอเบกขา ไมไดเหนดวยอาการหลงเขาขางตวเอง ไมไดก�าลงยนอยขางกเลส ไมถกครอบง�าดวยโมหะ ดงนนจงไมสงสยอกเลยวานพพานมจรงไหม และดวยวธอยางไรจงสามารถเหนนพพานได

เมอเหนแบบประจกษ คณจงไมสงสยดวยวาคนอนเหนไดอยาง คณไหม ทส�าคญเหนอสงอนใด คอ ใครเปนผน�าวธเหนนพพานมาเปดเผย คนนนยอมเปนผมพระคณสงสด ไดแกพระศาสดาของพทธ ซงองคปจจบนคอสมเดจพระสมมาสมพทธเจาพระนามวา ‘โคดม’

เมอเปนโสดาบนบคคล คณจะยงอยกบลกเมยไดเหมอนชาว บานชาวเรอนอนๆ คณยงดหนงฟงเพลงได คณยงไมตองเลกคบกบ เพอนเกา คณท�าทกอยางไดตามปกต สงทเปลยนไปคอคณจะไมยนอยขางบาปอนเกดจากการผดศลอกเลยจนชวชวต ซงนนกหมายถงการปดอบายตลอดกาล เนองจากไมมเหตสมควรใหตองตกต�าลงไปรบโทษในก�าเนดนรก ก�าเนดเดรจฉาน และก�าเนดเปรตอกแลว หากบาปเกามสทธสงผลใหเดอดเนอรอนใจบาง กจะสงผลขณะอยในภาวะมนษยนนเอง

หากยงไมใชโสดาบนบคคล กยงมความไมแนนอน ไมวาจะ ท�าบญสงสมคะแนนบวกมาแคไหนกตาม เพราะปถชนยงมความ ประมาทได ถกโมหะครอบง�าไดตลอดเวลา

การเปนโสดาบนไมใชประกนไดเฉพาะแคชาตหนา ชาตถดๆไปจนถงนพพาน คณกจะไมตองพลาดลงต�ากวาความเปนมนษยอกแลว คอต�าทสดแคมนษย สงทสดแคพรหม พนจากนนคอถงนพพานอนปราศจากการของเกยวกบภพนอยใหญทงหลาย

หากคณไมอยากเชอวาตวเองจะท�าได ยงไมมก�าลงใจแกกลาพอจะตงสตดกายใจโดยความเปนของไมเทยง ไมใชตวตน กมทางลดงายๆอกทางหนง คอเตรยมตวตายอยางโสดาบน

วธเตรยมตวนน ไมใชระหวางมชวตคณไมตองท�าอะไรเลย อยางนอยกตองใหทานรกษาศลถงระดบทจตใจเปดกวางสบายและปลอดโปรงสะอาดสะอานระดบหนง จากนนเชอมนศรทธาในพระพทธเจาวา พระองครจกนพพานจรง ทราบทางไปนพพานจรง คณยดศาสดาองคเดยวเปนสรณะ ไมหวงมทพงอนอก

คณควรส�ารวจอยเรอยๆวา ถาใหตายตอนน จตจะคดหวงหนา พะวงหลงถงอะไรบาง กฝกพจารณาเสยวา สงเหลานนไมเทยง มอน ตองเสอมสลายไปแมขณะทคณยงไมเลกหวงแหนอยนนเอง ฝกหยอด ความคดสะสมความปลอยวางวนละเลกวนละนอย อยาดถกการไดคดเลกๆนอยๆ เพราะเมอสงสมมากแลว การไดคดจะกลายเปนการ ‘คดได’ แบบตกผลกเตมภม

เมอปลอยวางเลกๆนอยๆได กเขยบขนมาปลอยวางอยางใหญ ขนอกหนอย อาศยหลกความจรงทวาถาจะเปนพระโสดาบน ตองเหน กายใจนโดยความเปนของไมเทยง ไมนายดมนถอมน เรากคอยๆฝกดความจรงวนละนด เชน เมอนอนเหยยดกายยาวกอนหลบ ใหสมมตวานนเปนนาทสดทายของชวต พอจะตายจรงกตองทอดนอนอยางน และเตรยมเผชญภาวะลมหายใจขาดสญไปจากกายเชนน

การสมมตเชนนนถาท�าครงสองครงจะเหมอนจนตนาการเลน ไมเกดผลอะไร แตถาท�าสม�าเสมอ กจะเปนการซกซอมอารมณกอนตายไดจรงๆ คอเมอมาถงนาทสดทายของชวต จะเหมอนคณคนเคยและพรอมเผชญหนากบทกสงตามทไดซกซอมไวแลว

ธรรมดาลมหายใจมทงเขาออกและขาดหายอยตลอดเวลา เวลา

7๐ 71

howfarbooks.comณ มรณา

จะตายกเพยงเขาออกครงสดทายแลวไมมการเขาอกเลยชวนรนดร ขอ ใหถอความจรงนนแหละเปนเครองพจารณา ทกคนคณดลมหายใจ เตรยมตวตายครงเดยวพอ คอมสตลากลมหายใจเขา แลวเหนตามจรงวา เราไมใชเจาของลมหายใจเขา เราบงคบใหมแตลมหายใจเขาไมได เรารกษาลมหายใจเขาไวตลอดไปไมได

จากนน จงมสตระบายลมหายใจออก แลวเหนตามจรงวาเราไมใช เจาของลมหายใจออก เราบงคบใหมแตลมหายใจออกไมได เรารกษาลมหายใจออกไวตลอดไปไมได

เอาแคนนพอแลว เหนลมหายใจ เหนความจรงของลมหายใจ ทกคนขอเพยงชวขณะเดยวทคณเกดความรสกวางจากตวตน ความวางชนดนนจะขยายชดขนเรอยๆ เปนอสระจากความเกาะเกยวมากขนเรอยๆ กลายเปนเชอเพลงส�าหรบขบเคลอนไปสความตายอยาง โสดาบนไดเตมพกด หากคณมเวลาเหลออก 1๐ ปเพอเตรยมตวตาย ดวยวธดลมหายใจคนละหนงครงกอนนอน คณจะสะสมความวางจาก ตวตนได ๓,๖๕๐ ครง ซงกทรงพลงพอใชแลว

ทเปนเชนน เพราะความวางจากอตตาในนาททจตก�าลงจะ เปลยนภพนนมผลส�าคญใหญหลวง ภาวะกอนตายจะเปนตวชวยใหร สกชดอยแลววา เดยวตองไปแน ไมมอะไรใหมอนก�าไดอก ความเดดเดยวเฉพาะหนาจงเกดขน เมอปราศจากความหวงหนาพะวงหลง แถมไมร สกวาลมหายใจทก�าลงจะขาดจากกายเปนสมบตของเรา จตกมสทธสงบรวมลงถงฌานดวยอาการปลอยวางไดในชวงสนๆ ตรงนนแหละ ทภาวะแบบโสดาบนจะปรากฏ คอคณจะเหนนพพานอนปราศจากนมต ปราศจากรปรอยใดๆ หมดจากภาวะรบรเชนนนกจะตระหนกวาประตอบายปดสนทเดดขาดแลว มแตความสวางโพลงทวตลอดแลว

และเพอจะเปนโสดาบนไดนน ขอแมมอกนดหนง คอ ชาตนคณหามฆาพอแม หามฆาพระอรหนต แลวถาคณเปนพระกหามท�าใหสงฆในวดแตกกน เพราะบาปหนกเหลานจะจ�ากดสทธไมใหจตเขาถงความผนกแนนเปนฌานกอนตาย ซงเทากบปดกนไมใหมทางเหนนพพานไปดวย พนจากนน แมท�าบาปหนกมาเพยงใด กยงพอมสทธบรรลมรรคผลกนได ดงเชนททานองคลมาล แมมอเปอนเลอด ฆาคนเกอบครบพนดวยความหลงผดอยากไดวชาด หลงจากพบพระพทธเจาและบวชเจรญสตอยางถกตอง ทานกสามารถเหนความไมเทยง รวากายใจไมใชตวตน บรรลธรรมขนสงสด เปนพระอรหนตขณาสพองคหนงในโลกได

คดมาจาก ‘มชวตทคดไมถง’

7๒ 7๓

howfarbooks.comณ มรณา

ปจฉำวสชนำ

ถำยงไมไดรบค�ำตอบเกยวกบชวตขำงหนำ

ระหวำงมชวตคณอำจไมรสกอะไร

แตกอนตำยจะมแตควำมกระวนกระวำย

เพรำะแมกระทงจะถำมใหหำยสงสยในขอใด

กถำมไมออก บอกไมถกเสยแลว

การไมเชอเรองหลงความตาย

จะมสทธไดไปดกบเขาไหม?

พระพทธเจาทานตรสไว มใจความสรปวา ผท�าบญไวมากกวาบาปนน ตอใหนกวาตวเองคงไดไปนรกหรอก การนกๆคดๆนนกไมมผลใหไปนรกจรง ในเมอบญมก�าลงสงเขาใหไปถงสวรรคอยแลว

ในทางกลบกน ผท�าบาปไวมากกวาบญ ตอใหนกวาตวเองคงไดไปสวรรค การนกๆคดๆนนกไมมผลใหไปสวรรคจรงหรอก ในเมอบาปมก�าลงสงเขาใหไปถงนรกแนๆแลว

ในเกมสงสารวฏทสงคนไปเกดตายในภพภมตางๆอยางไรวนจบวนสนน เขาไมดวาคณเชออะไร ไมเชออะไร แตดวาคณท�าอะไร

7๔ 7๕

howfarbooks.comณ มรณา

ไมท�าอะไร เปนส�าคญ

แตใหถามวาระหวางคนเชอกบคนไมเชอ ฝายไหนมสทธหลงไปกอบาปมากกวาสรางบญ อนนคงรๆ กน ฝายทเชอนน ยอมมความยบยงชงใจมากกวา กบทงมแนวโนมจะใชชวตแบบไมเบยดเบยนกน ตามแบบอยางของศาสนาทตนนบถอมากกวา

คนทไมเชอเรองการเวยนวายตายเกด บอกไมถกดวยซ�าครบวา ท�าไมคนเราถงแตกตางกน พดงายๆวา หมคนทไมเชอ กเหมอนสรางศาสนานบถอความบงเอญนนเอง

เมอนบถอศาสนาแหงความบงเอญ เชอวาเกดหนเดยวตายหนเดยว ยอมกลวอยางเดยวคอกรงขง อนตามมาหลงการท�าผดกฎหมาย นอกนน อยากท�าอะไรกท�า จะโทษกโทษความบงเอญพาไปเจอสงกระตนใหท�าผดคดราย ชวยไมไดถาไมอยากหามใจ

ทาทแบบพทธส�าหรบคนทยงไมอยากปลงใจเชอ กคอทานให ‘เผอใจไวกอน’ โดยหมนท�าด ไมเบยดเบยนใคร เปนประกนวาจะไมเดอดเนอรอนใจในปจจบน แลวกเปนประกนทางความสขในอนาคต หากชาตหนาจะมอยจรง

อกประการหนง ถาจะพดกบใคร กควรพดวา ‘ยงไมอยากเชอ’ อยาเพงไปลนวาจาท�านองวา ‘จะไมขอเชอเดดขาด’ เพราะนนจะกลายเปนกรรมชนดหนง เปนเหตให ‘งมงายเชอเรองตายแลวสญ’ เขาขายมจฉาทฏฐขนรายแรง

มนตางกนมากนะครบ ระหวาง ‘ไมอยากเชอเพราะไมทราบจะพสจนอยางไร’ กบ ‘หวเดดตนขาดกไมมทางเชอไปจนตาย’ เพราะแบบแรกยงเปลยนใจไดเมอพบแนวทางสงเกตตนเอง สงเกตกรรมและผลของกรรม แตแบบทสองน ถาใหเปลยนใจกเหลอทางเดยวคอ

ตายไปพบของจรงเทานน ซงถงเวลากสายเกนแก และส�าคญกวานนคอถามวาสนาไดกลบมาเกดเปนมนษยอก กนบถอศาสนาแหงความบงเอญ และงมงายกบการเกดหนเดยวตายหนเดยวอก ไมรจบรสน

การตายแบบปจจบนทนดวน

ท�าใหตองไปไมดกนทกคนใชไหม?

หากจะหมายถงพวกทมอายยงไมถงอายขยของคนรวมสมย (เชน สมยนประมาณ 7๕) แตตองตกตายไปเสยกอน กพอจ�าแนกตามกรรมเกาและกรรมใหมไดดงน

1 ผถกกรรมประหารโดยไมบบคนจต

หมายถงถกกรรมเกาบบใหตาย แตไมบบจตใหเปนกศลหรออกศล ในขณะเผชญความตายมโอกาสตงสตระลกถงสงใดสงหนง ซงสงทมนษยมกยดเหนยวกนกคอสงศกดสทธตามความเชอของตน แตถาระหวางมชวตไมท�าสงศกดสทธใหอยในใจ กมกกงวลโนนนสารพด พดงายๆวาถากรรมใหมเปนไปในทางบญ มจตตงอยในศรทธาอนสวาง หากตายแบบปจจบนทนดวนกมสทธไปดได แตหากเปนพวกหวแขง เขาขางตวเอง อยากท�าอะไรกท�า หากตายแบบปจจบนทนดวนกมกไปราย

กรรมเกาทบนดาลใหดวนตายในแบบน เชน เพชฌฆาตผท�าตามหนาท เคยเปนผฆาทไมมน�าจตปรารถนาใหผถกฆาตองตกตาย

7๖ 77

howfarbooks.comณ มรณา

อยางทรมาน จะฆาสตวเลกสตวนอยกไมใชเพราะความคะนอง แตเปนไปดวยเหตจ�าเปน เปนตน

๒ ผถกกรรมประหารโดยบบคนจต

หมายถงถกกรรมเกาบบใหตายดวยวธบบจตใหเปนอกศลสถานเดยว แมเหลอเวลาใหพยายามระลกถงสงศกดสทธในนาทสดทาย อยางไรกตงจตเปนกศลไมทน

กรรมเกาทบนดาลใหดวนตายในแบบน กเชน เคยฆาผอนดวยวธท�าใหกลวหรอปวดแสบปวดรอน แมกระทงจะฆามดหรอแมลงสาบในบาน ทกครงกทารณใหเกดความทรมานกอนตาย เปนตน

การตายดวยสนามรวมกนนบแสนคน

เปนเพราะพวกเขาไปท�ากรรมใดรวมกนมา?

เหตการณสนามทเกดขนในบานเราเมอป พ.ศ. ๒๕๔7 คนมกถามกนวาผเคราะหรายเคยท�ากรรมใดรวมกนมาจงรวมตายเกอบพรอมเพรยงอยางนนถงสามแสนคน

อนนขอใหทราบนะครบ การตายหมไมใชเครองหมายบอกเสมอไปวานนเปนวบากกรรมทพวกเขาท�ามารวมกน ขอใหสงเกตวากรณสนามนน แตละคนกระจายกนรบเคราะหกรรมซงมแรงหนกเบาไมเทากน สถานการณทสงผลใหเจบตายไมเหมอนกน และทส�าคญไมไดรจกมกจ ไมไดจงมอไปรวมตวกนตามขอตกลงแตอยางใด

นอกจากนน ขอใหสงเกตอกประการหนง คอหลายรายไมใชคนในพนท แตเมอถงเวลาเปลยนภพของพวกเขา กมเหตใหพวกเขาตองไปอยทนนพอด ต�าแหนงทจะถกน�าซดตายพอด สวนคนทยงไมถงฆาต แมหางกนแคไมกกาว กกลบรอดและไมบาดเจบเทาแมวขวน บางคนถกน�าซดเขาปะทะผนง นาจะตายแนแลว ผนงสวนนนกลบพงราบ เลยรอดจากการถกอดกอบป! นแหละการแสดงความมหศจรรยในการ ‘คดคนออก’ ของกฎแหงกรรมวบาก ใครยงคดวาเปนเรองบงเอญ กสมควรทบทวนดใหมจากเหตการณจรงทเกดขน วาท�าไมความบงเอญจงเลนตลกไดขนาดน?

การประสบเคราะหกรรมรวมกน ชนดทสอถงอดตกรรมทเคยท�ามาดวยกนนน จะเปนประเภทกลมคนทรจกกน รวมทางหรอลงเรอล�าเดยวกน ประสบกบรปแบบเคราะหกรรมเดยวรวมกน เชนในคมภรมเรองของเหลาภกษไปตดในถ�าดวยกน อดอยากปากแหงรวมกนอยหลายวน กเพราะกรรมหมในอดตชาตทเคยรวมกนกกขงสตวใหไดรบความทรมาน เปนตน

คนทรจกเปนคนเคยท�าดมาตลอดชวต

แตท�าไมกลบตายดวยอบตเหตสยอง?

เราเหนดวยตาเปลาวาเขาตายไมด แตไมรนครบวาเขาไปดหรอไปราย ความตายคอการจบในสายตาของมนษย แตในโลกวญญาณแลว ความตายอาจเปนเพยงเครองมอสงไปสจดหมายปลายทางทคนๆนนควรจะไดไปถง พดงายๆวาความตายอาจเปนแคลลาหนง หรอเปนแคสไตลหนงในการบรหารจดสงผลกรรมใหกบเรา

78 79

howfarbooks.comณ มรณา

อยางทมขาวหลายหนวาทวรบญพากนไปตายทงคณะนน มกท�าใหผบรโภคขาวเกดความกงขาวาไปท�าบญแลวท�าไมบญไมปกปอง ไหนวาท�าดแลวผจะคมไง? เรองจรงกคอท�าดแลวไมใชมผตดตามไปเปนบอดการดใหหรอกครบ ท�าดแลวมกรรมเปนผคมครองตางหาก และบางทกรรมกไมไดคมครองอยางเดยว แตยงอาจชวยสงเสรมใหสบายขนกวาเดมดวย ญาตพนองขางหลงพากนเศราสลดกบสภาพศพทตายเกลอน แตเหลาวญญาณอาจก�าลงพากนหวเราะสดชนตนเตนกบภาวะใหมๆทนาพงใจถงขดสดอยกได!

คนเราจะตายอยางไร กรรมเขาเปนผตดสนใจเลอกใหเสมอ บางทกเปนการจบมอท�างานรวมกนระหวางของเกากบของใหม อยางเชนกรรมเกาขอปาณาตบาตมหนาทตดอาย กรรมใหมเชนมหาทานมหนาทสงไปสสคต ถาถงจงหวะหนงมโอกาสประสานกน กอาจสงรถบรรทกเจากรรมมาประสานงาเอาดอๆ

พวกตายคาทกะทนหนนนมอยสามประเภทใหญๆครบ หนงคอเคยลอบฆาเขามา สองคอถงเวลาไปเปนวญญาณผตายโหงหรอลงนรก สามคอสมควรไดเสวยสวรรคเสยท ถาทราบตามจรงวายงเหนไดเพยงดวยตาเนอ กอยาเพงไปตดสนวาศพทเราเหนบนถนนนนเขาขายประเภทไหน

มเรองเลาในสมยพทธกาลกนหลายกรณ เชนบางรายไดท�าบญกบพระอรหนตเพงออกจากนโรธสมาบต ซงตามกฎของการใหผลกรรมจะตองไดเสวยผลทนตาภายใน 7 วน เปนความสข เปนอตภาพทดขน แตส�าหรบบางคนขาดปจจยพนฐานทจะเสวยสขในโลก กรรมดใหมเลยจบมอกบกรรมชวเกา สงกระทงมาขวดตายกอนกลบถงบาน อนนขอใหรบฟงไวเปนความรประกอบ

รไหมครบ วนพรงนจะมคนตายเพมอก 1๕๐,๐๐๐ คน ใน

ขณะทกอนจบเทยงคนวนนกมลวงหนาไปแลวเปนจ�านวนเฉลยประมาณเดยวกน นเปนเรองทพวกเราไมรเหนดวยตาเปลา แตเกดขนจรง และพวกเรากลวนสมเสยงตอการเปนหนงในกลมแสนหาทวาในวนใดวนหนงดวย!

ความตายมาถงแน และมจจราชคงไมอาจเอาใจเลอกวนละแสนหาหมนวธดๆ ใหกบคนตายทกคนไหว ประเดนจงไมใชเลอกตายใหหร แตควรเตรยมใจตายดวยจตทเปนกศล เพอความอนใจ เพอเปนประกนวาหลงความตายอนไมอาจพยากรณวธและวนเวลานน เราจะไดไมตองเปนวญญาณหวนมองยอนกลบมาเสยดายศกยภาพสรางบญสรางบารมของมนษยกน

ลกษณะของจตกอนตายอยางไร

ทเขาขายหมนหมอง

ขนาดทท�าใหตองไปสทคตภม?

ไมวาจะใกลตายหรอขณะก�าลงอยดมความเปนปกตอยางน จตคนเราหมนหมองดวยลกษณะเดยวกนหมดครบ คอ ไมสามารถนกถงสงทเปนมงคล ไมอาจรสกแชมชนตนตา ตอใหจ�าไดหรอนกออกวาท�าบญอนใดไว กไมอาจยงจตใหเปนสขได เนองจากไมอาจถอนจตจากแรงดงดดของบาปอกศล

เมอจตหมนหมอง กยอมคดถงแตเรองไมด นกถงแตเรองทคนท�าใหเราเจบใจ นกถงแตเรองทเราไมประสบความส�าเรจ นกถงแต

8๐ 81

howfarbooks.comณ มรณา

เรองทไมสมหวงตางๆนานา หรอกระทงยงไมเคยเกดเรองรายกอตสาหจนตนาการไปลวงหนาวาเดยวตองเกดแนๆ จนคลายชวตทงชวตชางไมมสงใดเปนน�าดเอาเสยเลย ตรงนนแหละทจตอยในสภาพเหมาะสมกบภพอนเปนทกข ไมมความสข ไมมความเจรญ

สรปคอเปนเรองจรงครบ ถาจตหมนหมองขณะใกลตายกคงไมแคลวตองเจอทคต แมอตสาหสงสมบญญาบารม ท�าดใหทานรกษาศลมาตลอดชวต แตพลาดตกมาตายตอนจบ ตายดวยอารมณเศราหมองแลว แทนทจะไปดเสวยสขดงควร กอาจถกความหมนหมองเขยใหไปอยรวมกบพวกเรรอนในภมเปรต แชจมอยกบความวงเวงเงยบเหงา แตกไมถงกบถกแผดเผาดวยไฟหรอเครองทรมานสาหสนก และอาจตดอยกบภพของความเปนเชนนนในระยะสนๆ

ส�าหรบพวกบญเกาด แตตายขณะจตเศราหมองนน เมอใดระลกถงกศลเกาได หรอมญาตทผกพนกนแนนแฟนอทศสวนกศล หรอมพระทช�านาญฌานสมาบตแผเมตตา ชนดทมพลงสะเทอนกระตนเตอนใหรบรและอนโมทนาบญส�าเรจ พวกนมกจะหลดบวงไปไมยากนก เพราะฐานเดมมแรงขบดนพรอมจะสงไปสสคตภมอยกอนหนาแลว ส�าคญคอใครจะมชองทางสงเสบยงไปใหหรอเปลานะซ นนเปนเรองขนอยกบคนทยงมชวตบนโลกลวนๆ

พวกบญพอมแตจตเศราสรอยกอนตายนน อกสวนหนงมกไปเปนสหายแหงดรจฉานหมใดหมหนง ซงตองนบวาแยกวาพวกเปรต เพราะพอเกดเปนสตวดรจฉานเกอบรอยเปอรเซนตจะลมอดตแตหนหลงหมด และมจตผกตดอย กบประสาทหยาบ ใช ชวตตามสญชาตญาณและอารมณ หรอเหมอลอยไรจดหมาย วนๆเคลอนทจากจดหนงไปหาจดหนงเรอยเปอย โดยไมรจะท�าอะไรใหเกดความกาวหนาขนกวาเดม แมใครอทศสวนกศลมาใหแรงขนาดไหน จตกไมอาจโงหวขนรบร (เวนแตจะมผทรงฌานแผเมตตาใหตรงๆแบบ

เจาะจง จตกอาจแปรสภาพเปนกศล สามารถคดอานคลายคนขนมาไดชวขณะหนง แตไมถงขนาดเลอนชนเลอนภมใหมนได เพราะมเปลอกหนาๆของอตภาพสตวหอหมจตวญญาณอย)

หากไมมบญหนนเอาเสยเลย คอเปนผทตระหนถเหนยว เปนผมศลขาดทะลเปนรใหญเกนปะชน แถมกอนตายนกอะไรไมออก ไดแตกลอกหนาไปมา จมปลกอยกบเรองอปมงคลอนเจอดวยราคะ โทสะ โมหะแบบถอนตวไมขน อยางนกเสรจเลยครบ มสทธเจอวบากชวทงหลายเรยงควขอบอมบยาวเหยยด ช�าระหนบาปจากขมหนงกอาจตองระเหจไปรองจากๆตอทอกขมหนง หรออาจตกอยในความทกขตรม ความหวโหยไสกวทรมาน ความคลมคลงแบบเดยวกบชางตกมน (แยกวาชางตกมนตรงทตองอยในอาการตกมนนานแสนนานเหมอนไมมวนสนสด เพราะหนาทหนงของนรกคอใหผลเปนทกขยดเยอยาวนาน)

พยายามเปนคนด แตเครยด ขตกใจ

วตกไดแบบไมตองมเหตผลสมควร

จะรายแรงถงขนจตหมนหมองกอนตายไหม?

ส�าหรบบางคน ความหมนหมองเกดจากความเคยชนทจะหมนหมอง หรอยอมตนใหกบความหมนหมองจนเคยตว เรองไมนาคดกเกบมาคด เรองไมนาวตกกเกบมาวตก

หากเขาขายดงวาน กขอใหคณทราบเถดวาโรคชางวตกมตนสายปลายเหต การยนยอมตกเปนเบยลางของความวตกโดยไมหาทางท�าอะไรใหดขนนนเองคอตนเหต เหมอนเราตกลงไป

8๒ 8๓

howfarbooks.comณ มรณา

ในหนองน�าทเนาเหมนและชนแฉะนารงเกยจ แลวตงค�าถามกบตนเองวาเหตใดเนอตวเราจงไมแหงเสยท เหตใดกลนเหมนเนาจงยงตดผวกายเราอยางนาอดอดระอา นกเปนเพราะเราไมหาทางยกตวขนจากหนองน�านนเอง

หนองน�าทวานมพษดวยนะครบ เหมอนท�าใหสมองเราฝอลงได หดหทอแท และเชออยลกๆวาจะไมมวนขนจากหนองน�าได นบวาแปลกแตจรง ยงนานวนกจะยงซานไปตามเนอตว สะสมไวทจดตางๆคลายไขมนมพษ ท�าใหผดปกตไปตางๆนานา บางวนหงดหงดงาย แตบางวนกคลายเกดอาการทอดอาลยตายอยาก เปนตน

สวนทวาอาจพฒนาถงขนรายแรงหรอไมกขอใหตรองด ถาคณมชวตทปราศจากความสข อะไรมนจะเลวรายไปไดมากกวานนอก? ชวตทขาดความสขนน แมเคยเปนดอกไมกตองเปรยบกบดอกไมทขาดน�า ดอกไมจะดเปนดอกไมอยหรอหากเหยวเฉา? การปราศจากสขทงทไมมเหตใหทกขอยางชดเจนนน แสดงถงวธคดทผดพลาด เรยกวาเหตแหงทกขกคอวธคดนนเอง

ในระหวางใชชวตอนเปนปกต หากยงตดสนใจเลอกทจะเปนสขไมได แลวขณะใกลขาดใจตายจะมความแนนอนอนใดเปนหลกประกนทนาไวใจเลา? ไมมสงใดเปนศตรผใหโทษกบเราไดเทาการตงจตไวผดพลาดอกแลว

จะทราบไดอยางไรวาหมนหมอง

ระดบตกต�ารายแรงเกนเยยวยาหรอไม?

เมอหงดหงดในเรองเลกๆนอยๆ ถามตวเองวารตวไดเรวแค

ไหน

1 ไมทนแสดงอากปกรยาออกมา พอเรมมความร�าคาญกรนขนจะทราบชด แลวความหงดหงดกจางลง เปลยนเปนปลอดโปรงไดงายๆ หรออยางนอยกหนไปสนใจสงทควรท�าเฉพาะหนาโดยปราศจากความเกบกด

๒ แสดงอากปกรยาหงดหงดใหเปนทปรากฏ แตกระงบลงไดในเวลาตอมา โดยปราศจากความรสกทบแนนหรอเกบกด

๓ แสดงอากปกรยาหงดหงดใหเปนทปรากฏ และไมแนวาจะระงบได ไมแนวาจะปลอดโปรงหรอเกบกดในเวลาตอมา

๔ แสดงอากปกรยาหงดหงดใหเปนทปรากฏ ระงบไมไดเลย และรสกเกบกดอยตลอด

ทงหมดทกลาวน คอขดความสามารถในการปลอยวางสงทไมใชสาระนนเอง หากจตเราถกอบรมจนกระทงอยในสภาพไมยดมนถอมนสงไรสาระไดเมอไหร เมอนนใจของเราจะเขาขายขอแรก แตถาไมอบรมจตเสยบางเลย กมกตกไปอยในขายขอสดทาย แตละขอถอเปนขดระดบความนาจะเปนวาจตมทางไปอนดหรอรายอยในตวเอง ผมความปลอดโปรงไมยดมนถอมนไดเสมอๆ จะอนใจกบตนเองวาเราเปนผไมมความเศราหมองครอบง�าโดยงาย ทวาผมความ

8๔ 8๕

howfarbooks.comณ มรณา

อดอดยดมนถอมนปลอยวางยาก อาจตองกงวลวาเราจะเปนผมความเศราหมองในขณะแหงมรณกาลหรอไม

การสงเกตตนเองดวยหลกวดคราวๆทง ๔ ขอขางตนวนตอวน จะชวยใหเราทราบดวยตนเองวาดขนหรอแยลง และในระยะยาวภาพรวมจะปรากฏตอส�านกหลกของตนเอง เราเปนผบอกตนเองไดวาชวตมความสขขน เราเปนผบอกตนเองไดวาบดนลดละนสยหวงทกขแบบเดมๆลงแลว เปนตน

จะแกความหมนหมองไดอยางไร?

1 กระซบบอกตนเองไวเสมอๆวา ‘อยาคดมาก’ นเรยกวาเปนการปอนโปรแกรมใหกบจตตนเองในระดบส�านก เมอทองบอยเขาจนใจยนยอมตามโปรแกรม อาการไมคดมากกจะคอยๆปรากฏชดขนมาเอง

๒ หมนสงเกตใจตวเอง หมนตงค�าถามกบใจตวเอง หมนจบผดใจตวเอง วาขณะหนงๆก�าลงคดมากใหเปลาประโยชนหรอคดนอยอยางไดประโยชน เราจะพบวาแคการปฏบตตนอยางงายๆตรงไปตรงมาเทาน จะท�าใหเปนคนเลกเพงโทษคนอน มความหงดหงดนอยลงอยางรวดเรวเหลอเชอ

๓ เมอหงดหงด วตกเกนกวาเหต หรอหดหเศราหมอง อยาพยายามเรงเอาตวเองออกมาจากภาวะนนๆทนททนใดตามใจ

นก แตใหตระหนกวานนเปนภาคมดของจต เมอใดมแสงสวางสาดเขามา ความมดกจะหายไปเอง ความสวางนนอาจหมายถงการไมยอมจมอยกบทกข แตหนไปเดนเลนในสวน หนไปอานหนงสอธรรมะ หนไปสวดมนตบอยๆ หรอหนไปปฏบตภารกจของคณดวยความรสกวาถาท�าใหเสรจ ถาท�าใหด จตใจเราจะปลอดโปรงขนกวาเดม ดวยการประพฤตตนเชนน ก�าหนดใจไวอยางน ในทสดจตจะฉลาดเลอกท�าแตเหตใหเกดความสวาง และรงเกยจเหตใหเกดความมดอยางถาวร

ขอใหขยนสรางเหตแหงความสวางเถอะครบ ความเปนมนษยนนเหมอนมดทคมกวาเราคด เอาไปเฉาะดนเลนจนทอกได หรอเอาไปฟนฝาอปสรรคในตวเองกได และในเวลาทไมเนนชาดวย

เปนคนเสพตดความเศราเชนเพลงเศรา

หรอชอบนงนกถงเรองเศราแลวสขลกๆ

จะใหออกจากอาการเสพตดนอยางไร?

นองดเจคนหนงบอกผมวา จากประสบการณการท�างานตรงของเขา มคนท ‘เสพตด’ อารมณเศราเปนจ�านวนมาก สงเกตไดจากการขอเพลงเศราเพอทบถมอารมณเดมใหเขมขนขน หรออยางนอยกเลยงอารมณเศราไว ไมใชอยากท�าลายใหหายไป ดๆแลวกคลายคนทอยในหลมด�า และไมยอมใหตวเองออกมา อยาวาแตจะพยายามดนรน

บางคนปากบอกไมอยากเศรา แตใจตดเขาไปเตมๆ ชอบอดความเศราเพมราวกบเปนพวกรกการท�ารายตวเอง

8๖ 87

howfarbooks.comณ มรณา

คณลองนกถงคนตดยาแบบตองเสพอะไรเปนบองๆ เสรจจากบองหนงยงไมพอ ขอตออก นนแหละอาการเดยวกบภาพคนเสพตดความเศราจากเพลง

เพลงสมยนถงใจกนจรงๆ ทงอารมณดนตรและการใชค�า ท�าไดยงกวาทกยคทกสมย แมแตวยรนทมซอฟตแวรประเภทโฮมสตดโอ กมสทธสรางดนตรทเนยบกวามออาชพสมยกอน ผมเคยไดยนเดกวยรนคยกนบนรถเมลแลวทง คอพดกนเรองซอมดนตร แลวกพดถงทฤษฎดนตรกนแบบทผมฟงไมรเรอง ตางจากยคผมทเลนกนมวๆเอาสนกโดยไมคดอะไรมาก จงเปนทคาดหมายไดวาการแขงขนทางดนตรระดบมออาชพ จะยงถงพรกถงขงขนทกวน ทงในแงการยอมใจใหตด และทงในแงใชค�าใหโดน

จรงๆแลวเพลงไมใชตนเหตของความซมเศรา เพราะคนมความสขพอฟงเพลงเศรากแคเอาไพเราะ ฟงแลวกผานๆไป เดยวกหนไปมความสขกบสงอน

แตกบคนมความทกข เพลงเศราจะมบทบาทในการหลอเลยงอารมณโศกใหมอายยนยาว และตอยอดความคดใหฟงกระจายยงๆขน บางทไมเคยคดกมาคดเอาตอนเจอค�าโดนๆในเพลงนนเอง เพราะมนแทงใจ หรอคลายใจถกกระทบมากอนหนาแลวชอบอยลกๆ เลยสาแกใจทมาโดนบดขยซ�า

โรคซมเศราทมาพรอมกบความรสกซงกะตาย อยไปวนๆใหมแตเพลงเลยงอารมณโศกนน เปนสญญาณทไมคอยดนก อยางทเราเหนขาวแลวไมเขาใจ ท�าไมเรองแคนตองฆาตวตาย? ท�าไมแคนแคนตองฆากน? ท�าไมพดกนดๆไมไดตองลงมอลงไม? ท�าไมมหนาทการงานดๆไมชอบ ชอบเขาไปอยในคก? ฯลฯ

ค�าตอบกคอคนเศราไดจดการบวดอารมณตวเองเรยบรอย จาก

ทแคเศราเพราะอกหก กลายเปนแคนสงตาย ไมตวเองตายกคนอนตาย ขอใหมการตายเถอะ ฟงค�านอดใสหวไวแยะ

แลวกไมตองไปขอใหคนท�าเพลงชวยแตงเพลงสรางสรรคนะครบ เพราะแตงออกมาแลวไมคอยท�าเงน อนทจรงเพลงสรางสรรคมเยอะ แตคนอกหกไมคอยเลอกฟงกนหรอก นกเปนท�านองเดยวกบทเดยวนมธรรมะอยทวอนเตอรเนต ทงภาษาไทยและทกภาษาทวโลก แตกเหมอนคนอกหกจะอานไมออก จะอานออกหรอฟงไดกแตถอยท�านองชวนใหสงสารตวเอง หรอเรยกรองใหคนอนมาสงสาร มาชวยอมกลบไปหาคนรกเกา หรอพาไปหาคนรกใหมทดกวาเดมไดเทานน

ใครเหนคนใกลตวก�าลงจะจมน�าเพราะความรก หรอเพราะตดเสยงเพลงกระหน�าซ�าอารมณเศรา กอาจ ‘เปลยนเสยง’ เสยใหม เลอกเอาเนอหาทนาฟงและมอ�านาจมากพอจะถอนจตคนเศราออกจากอารมณหลงจมน�า ผมขอเสนองานชนหนง คอ ‘รกแทมจรง’ ซงคนอานหลายคนฟดแบกมาวาชวยได ปจจบนมคนเสยงหลอเสยงสวยชวยกนอานไวใหดาวนโหลดมาฟงฟรครบ ไปดาวนโหลดกนไดเลยท

มวธไหนชวยใหท�าใจไดเรว

กบการจากไปอยางกะทนหนของสาม?

การทเราไมคดไวลวงหนา หรอไมเคยเตรยมตวเตรยมใจไวเลย

88 89

howfarbooks.comณ มรณา

ดวยความประมาทในวยนนแหละ คอตนเหตของการท�าใจไดยากเมอตองจากกนอยางกะทนหนจรงๆ

นเปนเรองทคณอาจตองแกปญหากนทปลายเหต สงทท�าไดในตอนนไมใชการเตรยมใจ แตเปนการแกปมทางใจ และเปนปมทคอนขางจะยงยากเสยดวย เนองจากเราเคยร เคยอาน เคยฟงธรรมะมาไมใชนอยๆ จงอาจเกดอาการดอยาเสยแลว

จดนอยากใหคณเลกหาอบาย เลกหาธรรมะปลอบใจ แตใหสงเกตอยางตรงไปตรงมาวา ลมหายใจเขานใชไหม ทเลยงชวตใหรอดไปอกครงหนง ถามตวเองวาลมหายใจออกนใชไหม ทบรรเทาความอดอนไมใหจกอกตายไปอกเฮอกหนง เมอเหนเขามาถงการมชวตจรงๆในลมหายใจปจจบนนได คณจะสามารถท�าความเหนไดตามจรง วาชวตเปนของเปราะบาง แมตวคณเองกอาจแตกดบภายในเวลาไมกนาท ขอเพยงไมมลมหายใจเขาออก

เราจะไมเหนความส�าคญของเครองหลอเลยงชวต กระทงถกรบเครองหลอเลยงชวตไป เราจะไมสนใจวาลมหายใจสนหรอยาว มหรอไมม ตราบเทาทเราไมถกน�าไปขงไวในททหายใจล�าบาก หรอไมมอากาศใหหายใจเลย

หากเกดขอสงเกตตามจรงในวนาทปจจบน คณจะรสกปลอยวางกบการมหรอไมมชวตของตนเองลงไดบาง ยงสงเกตมากกยงปลอยวางไดมาก เมอปลอยวางไดกระทงการมหรอไมมชวตของตวเอง คณจะมองออกไปขางนอก แลวปลอยวางการมหรอไมมชวตของคนอนไดงายขน

ขออางทวาเขาตายกอนวยอนควร เปนแคความเขาใจผดๆ หลงอปาทาน หลงทกทกเอาวาทกคนตองตายตอนแก ความตายจะมาในเวลาอนควรเสมอ วบากกรรมเขารเวลาของเขาด และไมยอมใหคณ

ผดผอน เพยงดวยการวงวอนเชนคณไมร และไมเคยเตรยมใจไวกอน อยาเพงมาเลยนะความตาย

สามจากไปแลวอยางกะทนหน ทเหลอกตองเตรยมใจใหเปนกศล เผอวนนจะเปนวนกะทนหนของคณเองบาง การมจตเศราหมองไมชวยให ‘คนตาย’ กลบมา และไมไดชวยให ‘คนเปน’ เตรยมตวอยางถกตอง หากมาถงความเขาใจตรงนลกซงพอ ความตายของใครๆแมเราเองกจะไมกอใหเกดความเศราสรอยเปลาไดเลยครบ

9๐ 91

howfarbooks.comณ มรณา

การฆาตวตายถอเปนปาณาตบาตหรอเปลา?

การฆาตวตายไมใชปาณาตบาต แตเปนอตวนบาต เปนกรรมคนละอยางครบ ปาณาตบาตคอปลงชวตสตวอน มผลใหชวตของสตวอนขาดกอนถงอายขย พรากสทธในการมชวตไปจากเขา โดยเฉพาะหากเขามบญมาก กเทากบตดโอกาสเสวยสขของเขาทงทงยวง สวนอตวนบาตคอการปลงชวตตนเอง มผลใหไมไดใชกรรมทควรใชกอนถงอายขย โดยเฉพาะหากมบาปมาก กเทากบพยายามแหกคกเพอหนโทษดวยทางลด

การไมรอใหมการลางไพใหมตามกาล จดเปนการตดตอน สรางปมยงเหยงขน ไมใหเปนไปตามวถธรรมชาตกรรมวบาก ถาจะเปรยบกนกบหน กซบซอนกวาหนชนดไหนๆในโลก เนองจากการทบหนกรรมนนแตกตางจากการทบตนทบดอกของหนสนเงนทองมาก

ยกตวอยางเชน ถาคณฆาคนมบญใหญ โอกาสเสวยบญเกา ตลอดจนโอกาสท�าบญใหมของเขาทถกตดทงไป ยอมสะทอนกลบมาเปนความหมดโอกาสเสวยบญและโอกาสท�าบญของคณเชนกน คณจะมอายมากในอตภาพทเปนทกข แตจะมอายสนในอตภาพทเปนสข

และถาฆาตวเองขณะตองใชบาป การหนโทษยอมเปนการเพมโทษในตวเอง ทกขทยงไมเสวยกตองเสวยอยด แถมพวงทกขอนเกดจากการพยายามแหกคกเขาไปอกกระทง นนคอแทนทจะตองทนทกขในสภาพมนษยตามเดม กตองไปทนทกขในสภาพเปรต สภาพเดรจฉาน หรอสภาพสตวนรก ซงเปนอตภาพทแยหนกเขาไปใหญ

ขอแตกตางระหวางปาณาตบาตกบอตวนบาตยงมอกมาก เชน

ปาณาตบาตมผลในกาลตอไปเปนความโหดเหยมของจตใจ มใบหนาเหยมเกรยม มความเดอดรอนเรองสขภาพกาย อาจถกรงแก อาจถกฆาใหตายกอนวยอนควร สวนอตวนบาตมผลในกาลตอไปเปนความออนแอทางใจ มใบหนาเศราหมอง มความเดอดรอนเรองสขภาพจต คดมากและนอยใจเกง รสกออนแอ อยากตายดวยเหตบบคนแคงายๆ เปนตน

การฆานน ไมวาฆาผอนหรอฆาตนเอง ยอมไดชอวาท�าจตใหเศราหมอง เมอจตเศราหมองยอมมคตวบตเปนทหวง แตหากฆา ‘ตวตน’ โดยไมมจตเศราหมอง คอ ท�าจตใหขาดจากอปาทานวาเปนตวตน อนนนพระพทธเจาสรรเสรญ การสนชวตขณะไรอปาทานไมถอเปนบาปดวยประการทงปวง ทท�าอยางนนไดกมแตผศกษาธรรมจนเขาใจ และปฏบตธรรมจนเขาถงแลวเทานนครบ

จ�าเปนตองดใจคนใกลตาย

แตอดรองไหไมได

ควรท�าอยางไรไมใหเขาตดหวงขางหลง?

ทกวนมคนตาย และคนตายจ�านวนหนงกมโอกาสพบญาตในวาระสดทายกอนลมหายใจสนจากราง บรรดาญาตมตรอนเปนทรกเขาท�าอะไรกน? พวกเขาพากนรองไหระงมเปนจกจน ซงนนเทากบสรางภพแหงความอาลยขนในจตของผตายชดๆ ยงถาคนใกลตายซวยหนอย เจอญาตวกลจรตสงเสยงปดๆ พร�าแตรองวาอยาตายๆ กจะยงใจไมด เหมอนโดนหามไมใหท�าผดคดราย หรอถกรงไวไมให

9๒ 9๓

howfarbooks.comณ มรณา

โดดลงเหวอยางไรอยางนน

การทคนเราใจไมดตอนสายตาก�าลงพราพรายน หหาเรองงายนะครบ เสยงปดๆอาจฟงคลายเปรตเปานกหวดเรยกใหไปเปนพวกเรวๆกไดนะครบ อาการหลอนเปนอยางไร ลองนกดตอนเคลมๆใกลจะหลบ เสยงทกระทบแกวหอยจรงๆอาจถกแปลใหเพยนไปไดมากอยางไมมทางคาดถก

คนก�าลงจะตาย ฝายคนเปนกมารงแขงรงขา หนวงเหนยวไวจนจตเขาดนรนอยากอยตอ จตทดนรนนนเปนทกขหรอเปนสขเลา? แลวจตทเปนทกข มความเศราหมอง มความยดตดอาลยในภพเดม จะมก�าลงออนแอหรอแขงแรงเลา? แลวจตออนแอทไหนจะระลกนกถงบญกศลอนนาเบกบานปตยนดได?

สรปคอสวนหนงทคนตายไมคอยไดไปด กเหนทจะตองโทษบรรดาญาตๆทไมคอยเหนใจคนตาย ไมรวธท�าใหคนตายสบายใจนแหละ นยงไมนบพวกทไปตกนในหองคนไขนะครบ เหนพอแมรอแรเจยนอยเจยนไป ไมทนไรกทวงถามกนตอหนา ท�าพนยกรรมไวหรอยง? จางทนายทไหนท�า? ทดนตรงโนนกบรถคนนนเปนของนองหรอของหน? ฯลฯ ยงถาไดรความจรงวาตวเองไดนอย ค�าถามระคายโสตจะยงโถมเขากระแทกแกวหคนใกลตายอยางไมปรานปราศรย นนคอธรรมดากเลสมนษย รๆกนอย แตทไมคอยจะรกนกคอเรองรอนรมเราคนใกลตาย อาจเปนมหนตภยใหญไดอยางสมบรณแบบทสดเลยทเดยว!

หากถามถงความเหมาะสมหรอแนวปฏบตวาควรท�าเชนไร ผมคงบอกไดเปนกลางๆแควาการมญาตมตรลกหลานหอมลอมพรอมหนาพรอมตานน ยงเปนสงสมควร หากขาดไปจะเปนการละเลยและดดาย แตถาเหนแกคนตายจรงๆ กขอใหหลกเลยงค�าพดสะเทอนใจ

ทงหลายเถด

รองไหนะไมเปนไรนะครบ ดเหมอนกน คนตายจะไดรวามคนอาลย แตเตรยมๆค�าพดไวหนอย อยาพร�าเพอแบบนกอยากพดอะไรกพด หรอขออะไรทคนตายใหกบเราเปนครงสดทายไมได เชน ‘อยาเพงตายนะครบ’ หรอ ‘อยกบหนตอเถอะไดโปรด’ ขอใหอดกลนไว หนมาพดแสดงความอาลยในแบบทกอความรสกดานด เชน ‘รอผมบนสวรรคนะครบ’ หรอ ‘แลวหนจะพยายามท�าบญตามไปขางบนนะคะ’ ค�าสนๆทออกมาจากใจจรง จะมผลใหญเกนกวาทคณคด ขนาดทจตคนตายอาจยดไวเปนเขมทศน�าทางทเดยว

แตทประเสรฐกวานนคอคณขมความอาลยไวได สะกดกอนสะอนไมใหเจอในน�าเสยง พดอยางอบอนคงเสนคงวา เชน ‘ไมตองหวงผมแลว อยายดอะไรไวอกเลย วนหนงผมกจะจากโลกนไปอยางไมอาลยเหมอนกน’ หรอ ‘ตามพระพทธเจาไปถงนพพานอนไมเกดไมตายนะคะ’ ถาไดอยางนหรอประมาณน เสยงของคณอาจปรงแตงจตใหคนตายคลายความยดตดทงหลาย และกลายเปนผทมความสขหลงความตายในระดบทคณนกไมถง!

9๔ 9๕

howfarbooks.comณ มรณา

สงซอหนงสอของดงตฤณ๗ วธตายอยางสบายใจ

ขนาด ๑๐.๓ x ๑๔.๒ ซม.

จ�านวนหนา ๑๒๘

ราคา ๒๙ บาท

คนในโลกโดยมากคดแตเรองการใชชวตเพออยดกนด

นอยนกทไมประมาท ค�านงถงการใชชวตเพอความสบายใจ

กอนตายไปดวย

นคอหนงสอเลมเลกของคณดงตฤณ ทออกแบบมาให

ผปวยระยะสดทายไดอานเอง หรอรบฟงจากญาต เพอ

ความสบายใจครงส�าคญทสดในชวต

9๖ 97

howfarbooks.comณ มรณา

เซนในการท�างานอยางเซยน

ขนาด ๑๐.๓ x ๑๔.๒ ซม.

จ�านวนหนา ๑๒๘

ราคา ๒๙ บาท

เซน คอ การตนร นงวาง วางทกข

เซยน คอ ผเกงกาจในทางใดทางหนง

ผท�างานอยางเซนจนเปนเซยน จงตนรและพรอมจะ

เกงกาจในงานของตน โดยไมรวมวาวนอยางสญเปลาไปกบ

ผคนรอบขาง ไดชอวาเปนผบรรลแลวถงยอดเขาแหงความ

ไรกงวล

คณดงตฤณออกแบบใหหนงสอพาคณเขาถงเซนดวย

การท�างานทคณก�าลงท�าอย ดวยขนตอนวธตลอดจนภาษา

ทชดเจน เมอฝกตามจนถงทสด กจะพบวาไมตองรอถงเวลา

พกรอน ความรอนในทท�างานกหายไปไดอยางนาอศจรรย

เสยดาย... คนตายไมไดอาน

ขนาด ๑๔.๘ x ๒๑ ซม.

จ�านวนหนา ๒๕๖

ราคา ๕๙ บาท

หนงสอ ‘เสยดาย... คนตายไมไดอาน’ คอการตอบโจทย

ขอใหญทสดเทาทมนษยจะ ‘สงสยตวเอง’ กนได นนคอ เกดมา

เปนอยางนไดอยางไร ตายแลวไปไหนไดบาง และส�าคญคอยง

มชวตอยอยางนแลวควรท�าอะไรใหคมทสด

แนวคดของหนงสอ คอการรวบรวมเอาค�าตอบของ

พระพทธเจาทปรากฏในพระไตรปฎก มายอลงเปนหนงสอ

ขนาดถนดมอ อานจบไดในเวลาไมนาน เพอใหคณพลกมมมอง

ชวตทงชวตอยางรวดเรวทสด

98

ณ มรณา