Demir Kucukaydin - ODP Uzerine Yazilar - V-2.pdf

7/29/2019 Demir Kucukaydin - ODP Uzerine Yazilar - V-2.pdf

1/75

1

Demir

Kkaydn

.D.P.zerineYazlar

Yaynlar


2/75

2

DDPPzzeerriinnee YYaazzllaarr

DDeemmiirr KKkkaayyddnnkkiinnccii SSrrmm

MMaarrtt 22001133

DDiijjiittaall YYaayynnllaarr

nnddiirrOOkkuuOOkkuutt --ooaallttDDaatt

BBuu kkiittaapp KKxxzz ssiitteessiinniinn ddiijjiittaall yyaayynnddrr..

KKaarr aammaacc oollmmaaddaann,, ookkuummaakkvvee ookkuuttmmaakkiiiinn,, iinnddiirrmmeekk,, ddiijjiittaall oollaarraakkbbaassmmaakkvvee

ddaattmmaakksseerrbbeessttttiirr..

AAllnnttllaarrddaa kkaayynnaakkggsstteerriillmmeessii ddiilleenniirr..

YYaayynnllaarr


3/75

3

DP zerine Yazlar

DP zerine Yazlar................................................................................................................. 3Tartma Dilei....................................................................................................................... 4Hariten Gazeller 01............................................................................................................... 7Uzaktan Notlar (01) - DP Kongresi Gelirken .................................................................... 10Uzaktan Notlar (02) - Platform Metinlerinin Genel emalar ve Anlamlar zerine

Dnceler............................................................................................................................ 14Uzaktan Notlar (03) Avrupa Topluluu ve DP'deki Eilimlerin Grleri ...................... 18DP ve Krt Ulusal Hareketi ............................................................................................... 21DP Kongresinin Ardndan ................................................................................................. 25DP ve Krdistan'da rgtlenmenin Gerekeleri ............................................................... 28

Newroz Depremi ve Trk Solu ............................................................................................ 34Sosyalist okluu ve Demokrat Yokluu ............................................................................ 38DP ve Medya zerine Dnceler.................................................................................... 41Kadky Mitingi Olaylar zerine Tartmalarn Dndrdkleri..................................... 44DPde Yeni Dnem: Katharsise Dn ............................................................................. 52Bir DP'linin Eletirilerine Sohbet Havasnda Cevaplar..................................................... 54Zafer Ertrk'n Eletirisine Cevap ....................................................................................... 60DPden Ayrlan Muhalefetin Sorunlar ............................................................................. 62Ar Kovanna omak Sokmak............................................................................................. 67Sosyalist Partilerin Amaz .................................................................................................. 70ki Farkl DPli .................................................................................................................. 73


4/75

4

Tartma Dilei

Selam arkadalar,

Yllar sonra ilk keznfo stanbul'da bir tartmann baladn ve dallanp budaklandngrnce sevinmitim ama birden bakla kesilir gibi bitti tartma. Bir ka gndr yeni bir eyyok. zldm dorusu. Ama mademki bir tartma balad ben de katlmay deneyeyim.

(Not: bu ani kesilme galiba teknik bir arzadanm. Ama buna ramen katlmda bir tavsamavar gibi geliyor.)

***

Ben tartmay rgtsel ve taktiksel sorunlardan, programatik ve stratejik sorunlara ekmeyealacam. Btn politik hayatmda hemen btn politik blnme ve tartmalarn rgtsel

ya da taktiksel sorunlar zerinde yrdn ama tartmann zne inince, ki z ou kezsylenmiler deil sylenmemiler oluyor, onun aslnda programatik ve stratejik ayrlklardankaynakland ama tartan taraflarn bilincine kmad iin tartma ve blnmelerinilerletici deil geriletici; aydnlatc deil karartc olduunu grdm.

Problem hep genel ve temel sorunlarda bir berrakln olmamasndan ya da bir anlamazlnolmad yanlsamasndan kaynaklanmtr.

En basit mantk bakmndan bile bu byledir. Genel sorunlarda (Programatik ve stratejik)anlama veya netlik olmadan daha zel sorunlarda (diyelim ki rgtsel ve taktik) bir netlikolanakszdr. Hedefinizi ve o hedefe ulamak iin dayanacanz temel gleri bilmeden hangiaralarla (rgtsel biimler) ve yollarla (taktikler) ulaacanz nasl tartabilirsiniz ki?

te bu nedenle ben tartmaya ncelikle programatik ve stratejik sorunlar zerinden katlmaydeneyeceim.

***

kinci olarak tartmaya dnya leinden girmeyi deneyeceim. Dnya leindekideerlendirmelerden hareketle zgl olarak Trkiye'yi ele almaya alacam.

Bir zamanlar en kk ya da teorik bakmdan clz hareketler bile temel bildirgelerine birdnya deerlendirmesiyle balarlard. Elbette bu deerlendirmelerin ou slamn Amentsgibi, birdeerlendirme ve tahlilden ziyade, bir inan bildirimi zellii tard. Ya da gerekhayatla ilgisi olmayan kimi "felsefi" genellemeler ("ba eliki", "yan eliki" gibi)tekrarlanrd.

Ne olursa olsun, bu durumlarda yanl olan bir genel dnya durumundan hareketle neyaplacan belirleme abas deildi kanmca. Yanl olan o genel, dnya leindekideerlendirmenin yeterince derin ve hakkyla yaplamamasyd.

Ama imdilerde sanki yanln kendisi dnya leinde bir deerlendirmeden yola kmannya da bu abann kendisiymi gibi grlyor.

Aslnda Almanlarn "zeitgeist" dedii, "zamann ruhu" diye evrilebilecek olan, post-modern,ya da yeni-sa, ya da post-fordist ya da ne derseniz deyin, ruh hali solcularda belkisaclardan da daha gl bir etki ve egemenlik kurmu durumda.


5/75

5

rnein "artk byk anlat"larn bittii, "ideolojilerin" veya "tarihin sonu"nun geldiitrnden nermelere kar kmak solculuun raconundan saylr. Ama ayn kar kansolcular, teoriyi, evrenseli, geneli bir kenara itileriyle, "byk anlat"larn ya da"ideoloji"lerin ann geleneklerine kar gsterdikleri kmsemeleriyle, hasldavranlaryla, eletirdikleri nermelere kant oluturma abasndadrlar sanki.

Bu bakmdan en azndan bu egemen tart reddedici bir duruu, fiili bir kar ksrdrmenin politik bir nemi de var kanmca.

***

nfo-stanbul'da balayan bu tartmaya byle hevesle katlmaya aba gstermemin nedeninide aklamam gerekiyor sanrm. DP'nin kuruluu, genellikle ktmser bir insan olmamaramen, bende bile iyimser beklentilere yol at. Kurulu hazrlklar srasnda, allmktmserliimle, "Kurueme nasl dalmakta olan rgtleri toparladysa, bu birleme dedalm Dev-Yol'u yeniden rgtlemeye, BSP iinde yava yava kaynaan rgtlerin

yeniden eski zrhlarna brnmesine yol aar"diye dnyor ve iin dorusu fazla bir ey

beklemiyordum.

(Ktmserlii sizlere de tavsiye ederim. Hayatmda hi bir eyin iyiye gittiini grmedim. Bunedenle ktmser tahminleriniz byk oranda doru kacaktr. Ayrca ekenomiktir. Zatenktmser beklentiler iinde olduunuzdan moral bozukluu, ykm olmaz ya da ok az orandaolur. Eer beklentileriniz yanl karsa, yani iyi bir gelime olursa, genel moral yksekliininsizin zerinizdeki etkileri, tahmininizin yanl kmasndan doabilecek kiisel

burukluunuzu da fazlasyla telafi eder.)

Kuruluundaki coku, buradaki kllenmi ateleri bile canlandrnca, galiba bu sefer gerektenyanldm deyip, umutla DP'yi izlemeye baladm. Bu izlemeSzdergisi, baz kk gazete

haberleri, Trkiye'ye gidip gelen arkadalarn anlattklar izlenimler ve nihayet buralara gelenbaz DP yneticilerinin anlattklar ve yaptklar araclylayd. DP'nin dorudanpolitikasyla ancak, DP'nin Avrupa'da rgtlenip rgtlenmeyecei balamnda karlatm.Trkiye'ye gidenlerin anlattklar hari, dier kaynaklarn hepsi olumsuz ve hayal krcyd.

Demek Trkiye'de alttan gelen baka bir dalga var bu henz DP'nin politikasna veynetimine yansmad daha beklemek gerekir, bir hkm vermekte acele etmemeli diyednyordum.

yimserliime son veren buradaki kimi Dev-Yol'cu arkadalarda gzlemlediim bir gelimeoldu. Bir yl nce "biz" derken DP'yi kasteden bir ok arkadata "Biz" bir anlam kaymasnauram ve Dev-Yol'u, o gelenekten gelenleri kastetmeye balamt. Bunun bir reaksiyonu da

Kurtuluularda uzaktan hissediliyordu. BSP'de bile bu arkadalarda Kurtulu kimlii gidereknemini yitirirken son zamanlarda bu kimliin giderek nem kazand grlyordu.

Hele o ynetime yansmadn dndm dipten gelen, taradaki dalgann da aslndaTrklere egemen olan oven ve milliyeti dalgann basksn byk lde yansttna dairduyumlar arttka, ve nihayet "Krt Sorunu"nda beklediim radikal tavrn oluacana ilikin

belirtiler azaldka, artk kredinin vadesinin dolduunu dnp bir ekilde uzaktan yazyla daolsa bu olumsuz geliime kar bir tavr koymak gerektiini dnmeye baladm.

lk nce bir yaz hazrlaypSzdergisine yollamay dndm. Bu aradaSz'n kapanacanve yeni bir dergi kacan iitince, bari yeni yayn ksn, bir de ona bakalm, gerekirse

oraya yollarm diye dndm. Aylar gemesine ramen bu yayn da kmad. Son olarak bu


6/75

6

yaynn kmasnn da Kongreden sonraya kaldn duydum.Ne derece dorudur bilmiyorumama herhalde dorudur.

Bu durumda, en iyisi bari, nternet'teki "Sosyo.kulture.turksh"alanna, "Info-st"intartma alanna yazaym diye dnyor ve bunun iin hazrlklar yapyordum ki bu tartma

balad. Yani zaten yapmay dndm i iin iyi bir vesile oldu.

***

Bu arada "Elektronik Ortam"da tartmann da yaz formlar ya da stili bakmndan bazdeiiklikler gerektirdiini -ksmen daha nceki denemelerden de biliyordum- fark ettim. Eniyi biim ne olur diye dnyordum. Sonunda ksa notlar ve denemeler biiminin, (Yani her

biri ayr bir yaz olan ama ayn zamanda birbirlerini tamamlayarak bir btn oluturan birbiimin) en iyisi olacana ve nce byle bir biimi denemeye karar verdim.

Yollayacam yazlar iki biimde olacak:

1) Kenar notlar: Esas tartmadaki tartmak istediim sorunlar ve ondaki mantk silsilesini

etkilememesi iin eitli metinlerdeki mantk ya da olgu yanllarna ynelik ksa deinmeler.Bunlar "Kenar Notlar" bal altnda yollamaya alacam.

2) Tartma Denemeleri: Bunda her biri bamsz bir deneme olarak esas tartma metinleriyer alacak.

Bu tn bu metinlerde, dipnotu olana olmayaca iin. daha dorusu olur da, teknik olarakbiraz problemli olaca iin, dipnotu ya da aklamalar yerine, yldzl ayrmlar biiminde,bunlar da her biri kk ksa bir yaz gibi yazmay deneyeceim. Bunlar "Hariten Gazeller"bal altnda yollayacam

3) Son olarak benim amdan bu tartma, son 10 ylda tm enerjimi verdiim, 24 saat kafa

patlattm bir konuda tartma. Bu konudaki kimi dncelerimi zaman zaman yazdm da.Ancak bunlar byk aralklarla ve kopuk kopuk yazld ve ok snrl baz evrelerin dndaokunmad iin Tartmaya girerken, bu konuya ilikin baz eski yazdklarm da ncedenyollayacam ki, tartmaya katlrken ki arka planm ve problematiklerimi merakls olursadaha iyi anlayabilsin. Bunlara da "Ek: 1", "Ek: 2" gibi baslklar vereceim.

Selamlar

Demir Kkaydn ## CrossPoint v3.1 R ##


7/75

7

Hariten Gazeller 01

Alan tartmann konusu yle de formle edilebilir: "Bugnn Trkiye'sinde sosyalist bir

politika ne olabilir?"

Ama daha bu forml bile aslnda bir yn varsaym iinde barndryor. rnein, politikannve politika yapmann ne olduu konusunda bir anlay birlii olduu gibi bir varsaym. Ya daTrkiye'de veya herhangi bir lkede lke leinde sosyalist politika yapmann olanaklolduuna dair bir varsaym.

O halde tartmaya bu varsaymlar sorgulayarak girmek daha doru olacak ve bizi tam dagenel, evrensel sorunlarla, gerek programatik sorunlarla yz yze getirecektir.

En son sylenmesi gerekenleri en bata sylemek gerekirse:

1) Bugnn Trkiye'sinde veya herhangi bir lkede, lke leinde sosyalist bir programortaya koymak ve dolaysyla lke lekli sosyalist bir politika yapmak mmkn deildir.Sosyalist politika ancak evrensel lekte yaplabilir.

2) Ve bu sosyalist politika ancak bugnknden kkten farkl bir politika anlayylayaplabilir.

Provake edici bir rnekle konuya girmek daha dndrc olabilir:

Bir an iin varsayalm ki, DP, bir mucize oldu ve geni yn desteiyle iktidara geldi ve buDP iktidar programn hi bir engel olmadan gerekletirecek byk bir destee sahiptir.

DP'nin yapabilecei maksimum, Sosyalistlerin onlarca yl minima program dedikleri

talepleri gerekletirmek olacaktr.Bu DP iktidarnn devleti en demokratik biimde yeniden rgtlediini varsayalm. Yani u

baskc militarist brokratik devlet cihazn tasfiye edip her trl zgrln ve insanhaklarnn gl garantiler altna alnd yepyeni bir rgtlenmeye gidildiini kabul edelim.Ulusal sorunu en radikal biimde zdn varsayalm. (Bugnk ulusal sorundaki tavrylaDP'nin bunu ne lde yapabilecei ayr bir sorun)

Bu DP iktidar retim aralar zerindeki zel mlkiyete dokunamayacaktr. Dokunduutakdirde ayakta kalma ans yoktur, dier yandan DP' yi destekleyecek ynlar bunuistemeyecektir. Bunun dnda, baz alanlarda tpk batdaki Sosyal Demokrat partilerin birzamanlar yapt gibi baz devletletirmeler ise hi bir ekilde var olan sistemin zndeitirmeyecektir. Devletin ekonomiye gl bir ekilde mdahale edebildii bir kapitalistekonomi olarak kalacaktr.

Ama byle bir sistem Trkiye kapitalizminin gelimesi iin ideal koullar salamaktan bakabir anlama gelmeyecektir.

Byle bir Trkiye'de Kapitalizm ve onun gelimesi gerekten, hele bir de dnya leindeDou Avrupa ve in'in kapitalist dnya ekonomisine entegrasyonu; elektronik devriminrnlerinin yaygnlamas (tpk demiryollar veya sava sonrasnn otomobilleri gibi) vs. iledesteklenecek bir "Uzun Dalga'nn ykselen eimi" dnemiyle senkronize olursa tam uzakdounun kaplanlarnn gelimesi gibi, ya da sava sonras Avrupa'da olduu gibi mucizevi bir

gelime bile mmkndr. (Btn ekonomiyi kasp kavuran sava masraflarna ramen Trkekonomisinin gsterdii dinamizm byle bir olasln pek hayal olmadn ima ediyor).


8/75

8

Byle bir Trkiye, muhtemelen, Dou Roma (Bizans-Osmanl) imparatorluklarnn miraszerinde bir etki alan kurabilir ve bu alan hatta Orta Asya'ya kadar uzanabilir.

Bu, kendi iinde demokratik Trkiye, aslnda tipik bir emperyalist kapitalist lke olacaktr.Ama bu tam da zal'n, ya da kinci Cumhuriyeti'lerin hayalinden baka nedir ki? zal, bunayukardan dzenlemelerle ulamak istiyordu. Olas bir DP iktidar ise bunu, daha radikal,daha baarl, aadan ve demokratik yollarla gerekletirmi olur. Yani u bizim Marksistvokablerle ifade edersek: Prusya ve Fransz yollar. Bir DP iktidar halinde Trkiye Franszyolundan, yani aadan ve demokratik biimde, gelimi bir kapitalist emperyalist lkeolacaktr.

(kinci ve daha byk olaslk, en ok Krt ldrm bir generalin, De Gaulle ya da Rabingibi, ipleri ele alarak, Prusya tipi yntemlerle, birinci cumhuriyeti kurtarmak iin ,tpkAtatrk'n Padiah kurtaracam diyerek onu ortadan kaldrp yeni bir padiahlk kurmasgibi, tasfiye etmesi ve Krt sorununu zm yeni bir Cumhuriyet kurmasdr. Trkiye'nintarihi, gelenekleri ve nihayet DP'nin korkak politikas bu olasl en gl olaslk olarak

ortaya karyor. Bu takdirde, brokrasinin ve ordunun arl varln srdrr ve ynlararasnda pek az bir demokratik gelenek kalnts kalr. Ayrca bu halde, Trk kapitalizmi, birolas DP iktidarndan daha yava geliir.)

Fransz yolu, muhtemelen ezilen ynlar asndan daha az sancl, ve daha demokratikgelenekler brakc olabilir ama ayn zamanda Trk kapitalizmi iin daha geni bir etki alanve dinamizm de demektir.

(Bir yanl anlamaya meydan vermemek iin hemen unu belirtmek gerekiyor: DP'lilerinsosyalist inanlarndan ve onlarn bu inanlarna ballklarndan hi bir phe etmek szkonusu deildir. Bu samimi inan ve arzularn tesinde, nesnel olarak neler olabileceindensz ediyoruz burada.

Yine bir yanl anlamaya meydan vermemek iin unu da belirteyim ki, PKK veya Dev-Solveya Partizan veya Emek Partisi de iktidara gelse sonu deimez. Onlar, hayali bir DPiktidarnn yapabileceklerini belki biraz daha avamca yntemlerle (Jakobence) yapabilirler.Aslnda onlarn da sosyalizm ya da politika anlaylar DP'nin kinden farkl deildir. DPznde zal'n programn daha demokratik yollardan gerekletirmekten baka bir eyyapamaz derken, Trkiye'de yaygn olan, Reformist-Devrimci kutuplamas erevesindeDP'ye yaplan Reformist eletirisi balamnda bir eletiri yapmyorum. Kanmca DPreformist bir partidir. Daha dorusu unu syleyeyim, keke doru drst bir reformist partiolabilse. yle bile deil . (lerde yer yer buna da girmek gerekecek). Anlatlmak istenen veyazlar boyunca almaya allacak olan, eski politika ve sosyalist mcadele anlaylaryla

yaplacak bir sosyalist politikann, hatta sadece Trkiye'de de deil, herhangi bir lkede bakabir sonu veremeyeceidir.

Ve yine burada PKK'nn hakkn da vermek gerekir. O bu konuda en bilinli ve gereki birpozisyondadr. DP politika sanat bakmndan PKK'nn eline su bile dkecek durumdadeildir. Btn bu hareketler iinde, gerei syleyen ve kendini ya da kimseyi kandrmayakalkmayan PKK'dr. Abdullah calan'n kendisiyle ilgili bir Selahaddin Eyybi

benzetmesinden hareketle defalarca vurgulad projeler, ki en son ayrntl biimi MahirSayn'la yapt rportajlardan oluan "Erkei ldrmek" adl kitapta var, olas bir PKKzaferinin bile, daha demokratik bir zal projesinden baka bir anlama gelmeyeceini ve byle

bir Trk-Krt federasyonunun Orta Dou ve ksmen Asya'da jeopolitik, kltrel ve ekonomiktemelleri olduunu, ve muazzam bir etki alan oluacan aka ifade ediyor. )


9/75

9

***

Burada Yaln Kk gibi bir parantez ap bir gzlemi anlatalm:

Hamburg'a gelmi bir DP yneticisiyle konuuyordum bir defa. Ona da yukardakisylediklerimi aa yukar ifade ettim. DP'nin nesnel olarak zal'n programn

gerekletirmekten, ama bunu demokratik yollarla gerekletirmekten, dolaysyla gelimiemperyalist bir Trkiye yaratmaktan baka bir ey yapamayacan sylemitim. O yneticide fazla zorlanmadan bir noktada bunu kabul etmiti.

Bunun zerine, niye DP'liler hep sosyalizmi kurmaktan falan sz ediyorlar. Niye ezilenlerive kendilerini kandryorlar. Byle sosyalist politika m olur. Sosyalist politikann zezilenlere gerek durumu ve zorluklar anlatmak olmaldr; onlardaki yanl hayallerlemcadele etmek olmaldr demi ve aa yukar u mealde konumutum:

"Niin insanlara aka unu demiyorsunuz: Evet biz sosyalistiz, sosyalizme inanyoruz. Amaunu da biliyoruz ki, bizim desteini kazanmak iin uratmz sizler, tarihsel bir deneyegirimek istemeyeceksiniz, Bunu isteyeceinize dair u an en kk bir iaret bile yok. Sonu

belirsiz ve diskredite olmu bir sosyalizm ideali iin hayatlarnz daha da zora komakistemeyeceiniz belli.

steseniz bile, bizim sizlere bunun ok zayf bir olaslk olduunu, sizleri ok kt gnler vealmas olanaksz zorluklarn beklediini sylemek gibi bir grevimiz var. Ancak bunugslemeyi, ya da yanarak k vermeyi gze alyorsanz, bu yola girmeniz halinde biz de ennde yer almaya hazrz.

Aslnda hepinizin bugnk gerek beklentisi, demokratik reformlara uram bir Trkkapitalizmidir. Sizler de bunun farkndasnz. Krt sorununun bukalarndan, baskc militerdevletin muazzam masraflarndan kurtulmu bir Trkiye'nin; zal'n kytrk birka

dzenlemesiyle bile saladndan ok daha muazzam bir atlm salayacan biliyorsunuz. Ozaman, dnyann beyazlar arasna katlacaksnz, yani ksaca u Avrupallar arasna. Bu

bakmdan Trk burjuvazisiyle bir kar ortaklnz da var. Trk burjuvazisi de bununbilincinde.

Biz baarlarmzn nesnel sonularnn bizim gerek ideallerimizle maalesef byle birelikiiinde bulunduunu bilmemize ramen, deiikliklerin aadan olmasnn, belki ilerdekimcadeleler iin daha iyi bir hareket noktas salayabilecei ve eitliki gelenekleryaratabilecei umuduyla, ve nihayet, u bask ve smrnn en kaba biimlerini acil olarakortadan kaldrabilme yan rn nedeniyle varz"

Bunu sylediim arkada, "btn bunlar doru olabilir, ama halka byle eyler sylenir mi?Byle eyler sylenerek politika yaplabilir mi?" demiti.

Byle bir itiraz duyunca da, ok bakadiller konutuumuzu fark etmitim. Bu itirazda gizlipolitika anlay brakalm klasik bir sosyalist politikay, brakalm yepyeni bir sosyalistpolitika anlayn bir yana, biraz cesur bir burjuva politika anlayndan bile uzakt.

Bu ksa an-gzlemle anlatmak istediim. Yukarda ksaca anlatlanlarn aslnda DP iin debir sr olmadn gstermektir. Ama bu durumu aka ortaya koymamalar ve sanki hibyle bir ey sz konusu deilmi gibi davranp dnmeleri ezilenlerin bilincini karartmak;onlara yalan sylemek; sahte hayaller vermektir. Ksaca cinayettir.

Selamlar

28.06.97 16:04


10/75

10

Uzaktan Notlar (01) - DP Kongresi Gelirken

DP kongresi geliyor. Bu kongre ncesinde parti iinde net olarak ekillenmi eilimolduunu duyuyorduk. Epeydir bu eilimlerin temel metinlerinin peindeydik. Geenlerde bu eilimi de temsil eden metinler elimize geti.

Birinci Metin: "Emekilerin, Ezilenlerin Eitlik ve zgrlk Yryne Devam Ediyoruz"baln tayor. 23 Sayfalk bir metin. Genel Merkezde ounluu elde bulunduran ve eskiDev-Yol'dan gelenlerin ve bu gnk DP izgisine damgasn vuranlarn grleriniyanstt syleniyor. Kongre'de ounluu alacaklar ve bu metinde dile getirilen izgininDP'nin gelecekteki izgisi de olaca aa yukar kesin gibi.

Zaten Metnin balindaki anahtar szckler: DEVAM EDYORUZ. Yani eskidenyaptmz yapmaya devam ediyoruz ve edeceiz. Eletirilecek bir durum yok.

kinci Metin: "DP'yi Yeniden Kurmaya ar" baln tayor. 50 sayfalk bir metin. Bumetnin kendisini "Ekmek ve Gl" olarak adlandran eilimin grlerini yanstyor. ErturulKrk, Kenan Kalyon gibi bilinen isimlerin ve eskiden Sosyalist Vatan Partisi'nden kopmu

bir grubun ve baz Trokist ve Tony Clif'in izgisine yakn olanlarn bu eilim iinde yerald syleniyor. Kongrede en az taraftarla temsil edilecei dnlen grup bunlar.

Metnin balndaki anahtar szckler: "YENDEN KURMA". Yani bir reorganizasyon.Programatik olmaktan ziyade, rgtsel sorunlar zerinde younlat mesajn veriyor.

nc Metin: "Gelecek Ellerimizde" baln tayor. 30 Sayfalk bir metin. "SosyalistEylem Platformu"nun grlerini yanstyor. zellikle Kurtulu, Trokistler ve doktriner

sosyalistlerin bu eilim iinde olduu syleniyor. Taraftarlarnn Ekmek ve Gl'n bir kakat olduu tahmin ediliyor.

Metnin balndaki anahtar szckler: "SOSYALST EYLEM". Sosyalist olmaya ve eyleminsosyalist niteliine zel bir vurgu. Genel merkez izgisiyle rgtsel ve taktik sorunlarntesinde daha derine giden ideolojik ve programatik bir ayrl ima ediyor.

Elimizdeki metin "Sosyalist eylem Platformu'nun stanbul 2. Olaan Konferans'na sunduukarar tasarlar" alt baln tayor. Yani genel kongre iin deil. Ancak kanmzca bueilimin temel grlerini yanstt kabul edilebilir.

*

DP'nin kuruluunda onun hep demokratik ve oulculuk niteliklerine vurgu yapld. Ve buyaplrken, dorudan ve dolayl olarak Lenin'lerin klasik partilerine kar bir mesafe koyuldu.

Ne var ki, bu sylemin gerek durumu yanstmaktan uzak olduu kansndayz. Neden bylednyoruz? Aklamay deneyelim.

Bilinir, tarihi Carr bile, ki bir sosyalist deildir kendisi, Rus Sosyal Demokrat i Partisi'nintarihte gelmi gemi en demokrat parti olduunu syler. Gerekten de, illegalite koullarnda

bile bu partide, taraflar fikirsel blnmelerini en ak biimde tartrlar, o zor koullara ve ktolanaklara ramen, parti iindeki fikir ayrlklarn gizlemezler.

Legal bir partide, hele bunca oulculuktan dem vuran bir partide, en azndan yle bir eylerbeklemek hakkmzdr: partideki eilimlerin teorik argmanlar ve tartmalarnn, temel


11/75

11

programatik metinlerinin partinin grlerini yanstan veya yakn yayn organlarnda yeralmas. Byle bir ey yok. DP'ye yakn olduu sylenen rnein V zgrlk gazetesine

bakan biri, birbirleriyle ok sert ayrlklar olan, hatta bir blnmeye gidebilecek bir ayrlkolduu konusunda hi bir izlenim edinemez. Aslnda kimse iin de sr deildir ayrlklarolduu, ama btn bunlar hep kiisel konumalar biiminde gemektedir, yazl organlarda bir

tartma yoktur. Taraflarn kendi taraftarlarnn okuduu organlarda ise, yine o dillerin srrnaermi taraftarlarn anlayabilecei bir alttan alta dokundurmalar vardr ama bunu da bizler gibisradan insanlarn anlamas olanakszdr.

Trkiye'nin en byk sosyalist partisindeki ayrlklar hakknda sradan bir lmlnnkolaylkla ulaabilecei ve bir fikir sahibi olabilecei bir olanak bulunmamaktadr. Eer oLenin'lerin Bolevik partisi olsayd, yayn organlarnda ya da kitaplar halinde, birbirleriningrlerini didik didik eden tutkulu ve heyecanl ynla kaynaa ulamak, hele DP gibilegal koullarda, hi sorun olmazd.

rnein, o yeterince demokratik olmadna imalar yaplanBoleviklerin imdiki nternet gibi

olanaklar olsayd, her isteyenin temel grleri ve metinleri renebilecei siteler;tartmalarn herkes tarafndan islenebilecei ve katlabilecei tartma forumlar olurdu. Amaiinde bir yn bilgisayar uzman olan DP'nin byle bir sitesi yok. Var olan site, btnyleresmi, tzk, program, kurucular, adresler, basn bildirileri gibi resmi metinlerden oluuyor.Orada canl hi bir tartmann izi bile grlemez.

Yukarda szn ettiimiz elimizdeki metinler bile kamuya ak deil. Metinlere yle birbaktmzda ilk dikkatimizi eken, gerek "Devam Ediyoruz" gerek "Sosyalist Eylem"brornde, yle bir ifadenin yer almas: "Bu metin zgrlk ve Dayanma PartisiTz'nn 4. Maddesine gre sadece parti yelerine datlmak zere hazrlanmtr."

Garibimize gidiyor. Aslnda bir sr deil DP iinde farkl eilimlerin olduu. Peki bu

kimden gizleniyor ki. Polisten mi? stihbarat rgtleri iin byle metinlere ulamak sorun biledeildir. Kald ki ulasa ne olacak? Demek ki, DP kendi dndaki insanlardan kendiiindeki tartmalarn gerek mahiyetini gizliyor. Bu tr gizlemenin baka hi bir anlamolamaz.

oulculuk ve parti ii demokrasi bayraktarl yapan DP iin gerekten hazin bir durum. Obeenilmeyen eski Trk solunda, hi de demokrasi, oulculuk gibi bayraklarn ardnagizlenmeden ok daha ak, tutkulu tartmalar yrtenler oldu. Ama bunlarn hepsi bu gnunutulmu. Gemii ok sayarak onu amaya kalkanlar onun gerisine derler.

*

Bu kongre, DP asndan aslnda kurulu kongresinden daha byk nem tamaktadr fikriayrlklar bakmndan. lk kongrede, taraflar birlikte olma iradelerini dile getiriyorlard.Program nemli deildi. Aylarca komisyonlarda yaplan program ve tzk tartmalar kimse iin fazla bir ey ifade etmiyordu. Program demek program metni demek deildir nk. Bir

program tartmas, znde tarihin ve toplumun kavranna ve grevlerin belirlenmesineilikin bir metodoloji tartmasdr. Ancak byle bir tartmadan sonra o ulalan grlerinnasl bir PROGRAM METN iinde ifade edilecei tartlabilir. DP kurulmadan nce byle

bir tartma olmad. Bu nedenle Program kimse iin byk bir nem ifade etmiyordu ve isteristemez bir metin olarak bile eklektik olmak zorundayd.

Bu balang olarak bir eletiri nedeni olamazd. Bazen gerek bir adm, dnyann en iyi

programndan iyidir. DP'nin kuruluu da byle deerlendirilebilirdi. Biz de ahsen byledeerlendirdik. Bizzat Trk solunun en nemli eilim ve kiilerinin ve birikiminin bir araya


12/75

12

gelmesi bile bal bana nemli bir gelimeydi. Dnya tarihinde ei benzeri grlmemi biralt stlkten sonra, darma duman olan gleri toparlamak, kk de olsa direni ocaklaryaratmak nemliydi.

Gerek bir admn bir programdan ok daha nemli olmas zellikle kitle hareketlerininykseldii; hareketin kendiliinden dinamiklerinin ok daha ykc olduu; bir araya geliin

bu dinamiklerin gelimesine hizmet ettii durumlar iin geerlidir.

rnein 1960'larn TP'i byleydi. Program bir yn yanlla doluydu ama nemli olan,TP'in varlnn ezilenlerin mcadelesine verdii itilimdi. O yanl program bir engel deildi.Btn sosyalistler de o zamanlar TP'i byle anlamlar ve yle davranmlard.

DP ykselen bir harekete dayanmyordu, ama bizzat bir zl durdurmas bile acaba birykselie yol aamaz myd? Hani eskiden tulumbalar vard, su ekmek iin iine nce birazsu koymak gerekirdi. DP'nin kuruluu da kitle hareketlenmesi zerinde benzer bir etkiyapabilir, balangtaki, programszlnn stne binen bir kitle hareketinin ykseliinedayanmamann, amaz byle giderilebilirdi. Yani DP'nin kuruluu, Tulumbaya koyulan

suyu ticaretteki kredi almaya benzetir isek, tarihten ve toplumdan alnm bir krediydi.Yapmas gerekenkuruluundaki zaaflarnn bilincinde olmak ve en azndan yapabilecekleriniyapmak; zaaf bir fazilet gibi grmemek olabilirdi.

Bir kitle hareketi ykselmesi elbette bir ok faktre bal olduundan bir partinin gcnnsnrlarn aar ve bunu baaramad iin diyelim ki sulanamaz. Ama balangtaki

programszlnn bilinciyle, kendisini ve dndaki tm solu da kapsayacak bir tartmabalatabilirdi. Bir program ve strateji tartmas iinde kadrolarn eitir, dndakilerle birdiyalog ve tartmayagirebilir ve nihayet bir ykselii ok daha elverili koullardakarlamann olanaklarn salamaya alabilirdi.

Bunlarn hi biri gereklemedi. Teorik bir yayn organ yok. DP en azndan ortaklaa birteorik tartma organ bile baaramad. Bylecetpk eskisi gibi her biri kendi iinde tartanhareketler gibi gruplar olutu. Tek fark bu sefer bunlarn ayn rgt ats altnda olmalar vekimilerinin bir araya gelileriydi.

Bu gn var olan platformlar, teorik ve politik organlarda birbirleriylekyasya ve tutkuylatartm, keskinlemi, ve bu tartmay kamu oyu nnde yazl olarak yapm deiller. Yaniortak bir tartmann rn olarak ortaya km deiller. Her biri kendi iindeki tartmannrn olarak ortaya km bulunuyor. Ortada o platformlarda yansyan grlerin arka

planndaki teorik ve metodolojik nclleri didik didik etmi, ka kitap, ka makale, kapolemik var? Ve var olanlar her tarafn kzarak ya da coarak okuduu.

1960'larn btn dinamizmi buradan geliyordu. Sol en ayr olduu anda bile, ayr organlardabile bir ortak tartma yrtyordu. Benzer bir durum 1974'te ksa bir dnem yaanmt. Buksa dnemi yaayan devrimciler ile daha sonra ortak bir tartmann yok oluundan sonradevrimci harekete katlanlar arasnda bile byk bir fark vardr.

Dnn dnya tarihi bakmndan ei benzeri bulunmayan bir alt stlk yaanm. Bir kitlehareketinin ykseliine dayanmayan, bir dal olsun engellemek zere bir rgt kuruluyorve bu sanki hi bir sorun yokmu gibi, bir tek ciddi bir ortak teorik tartma yrtmyor,

byle bir organ bile yok. Bu teori eksiklii, en azndan balangta, "kervan yolda dzlr"denilerek ele alnabilir ve yry esnasnda giderilebilirdi. Ama aksine, DP bizzat kendisi,teoriyi kk gren basncn esiri olmakla kalmad bizzat bu basnc kendisi temsil eder

duruma geldi.


13/75

13

imdiki Kongre bu bakmdan bir kurulu kongresinden daha nemlidir. ok ciddi ayrlklarvardr. Ama denildii gibi bunlarn hi birisi ortak platformlarda ciddi teorik tartmalarakonu olmamtr, bu tartmalarn eiticilii yaanmamtr. Birden bire karmza, ancakonlarn ardndaki i tartmalar bilenlerin ve onlarn zel dilindeki anlamlarn anlayanlarnzebilecei metinler kyor.

DP'nin bu kongreyekadar yapmas gereken en azndan programszln bilince karmakolabilirdi. Bu bile yaplmadan, aslnda programatik karakterdeki metinlere dayanarakeilimler Kongreye gidiyor. Bu kongreden, kim kazanrsa kazansn ufuk ac, heyecan verici

bir gr kmas olanakszdr.(devam edecek)

Demir Kkaydn

16 ubat 2000 aramba


14/75

14

Uzaktan Notlar (02) - Platform Metinlerinin Genel emalarve Anlamlar

zerine Dnceler

Merkez Eiliminin "Devam Ediyoruz" balkl platformu iki blmden oluuyor. On

maddeden oluan durum yarglamas ya da gereke olarak adlandrlabilecek bir ilk blm var(6 sayfa). Onu izleyen sayfalarda ksa gerekelerle birlikte 13 karar nerisi yer alyor.

Sosyalist Eylem platformu ise ilk sayfasnda "Gelecek Ellerimizde" balkl bir genelgereke ya daz durum yarglamas koyuyor. Bundan sonra her konuda karar tasarlarnndeki zel gerekelerle yeralyor. Tam on adet karar nerisi var.

Ekmek ve Gl platformunun ise tamam bir durum deerlendirmesi gibi. zel karar tasarlaryok. Ama ilk 24 sayfas genellikle DP'nin deerlendirmesi ve sorunlar, son 25 sayfas da

politik sorunlarn deerlendirmelerinden oluuyor ancak bu blmler bile daha ziyadergtsel tedbirler eklinde ifade edelerle dolu.

Merkez'in karar tasarlar u balklar altnda:Sermayenin Saldrlarna Kar Emein z savunmas inFaizme Kari Btnlkl McadeleKrt sorunundaDemokratik zm in McadeleSiyasal slama Kari Mcadele

Emein ve dayanmann Avrupas inBlgesel yaylmacla Kar Emekilerin Dayanmas inGnlk Sosyalist Mcadele ile Sosyalizm mcadelesi Arasndaki Ba Glendirilmelidir.Partimizi Yeniden rgtleyelimFarkllmz Zenginliimizdirstanbul'u Yeniden yaplandralmKent Yaamn rgtleyelimSalkta zelletirmeye KarEitimde zelletirmeye Kar

Sosyalist Eylem Platformu u balklar altnda karar tasarlarn sunuyor:

Devrimci Bir k in Politik Hat nerisi

Avrupa Birliine Hayr! Blgesel Hegemonyacla, Savaa, Neo-Liberal Saldrlara ,

Emperyalizmin Dnya Dzenine Kar Proletarya Enternasyonalizmi

Demokratik Alm in Militarizme Son

Faizme Kar Birleik Mcadele

Krt sorunu ve Devrimci Tavr

Siyasal slama Kar Devrimci seenek

i ve Emekilerin Bamsz Eylemi in

i ve Emekilerin Devrimci Partisi Yolunda


15/75

15

Parti Okulu

Mcadele Arac Olarak yayn

Ekmek ve Gl Platformu ise Karar tasarlar iermemesine ramen yle bir ema izliyor:

Bir Muhasebe htiyac

DP'yi Yeniden Kurmak

DP'nin kendi Temelleri

Partide "Merkezi Hat" Tartmas

Parti ve Gruplar

DP'nin rgtsel Dnm

Yeni Dnemde Snf Mcadeleleri ve Parti

KresellemeCenderesinde Trkiye

Genel Olarak Kriz ve Parti literatrndeki "Rejim krizi"

Kresel ve Blgesel Deiiklikler Penceresinde Trkiye

Seimler

Krt Sorunu

Faist hareketin ktidara Ykselmesi

Emein Mcadelesi

Stratejik Ynaklar

i hareketi

Genlik

Aydnlar

Sonu

lk bakta bu platformlar arasndaki en temel fark, Ekmek ve Gl platformunun karartasarlar sunmamas olarak grlyor. Bu platformun ierie ilikin en byk fark ise,


16/75

16

arln politik deil rgtsel sorunlarda younlamasdr. Politik sorunlar sadece yedincimaddenin alt balklar halinde yer almaktadr.

Hepsinde ortak olan ve dierlerinde bulunmayan konularn kaba taslak bir grn yle:

Konu Merkez Sosyalist Eylem Ekmek ve Gl

Krtler Krt SorunundaDemokratik zm

Krtler Krt Sorunu ve

Devrimci tavr

Krt Sorunu

Avrupa Emein ve Dayanmann

Avrupa's

Avrupa Birliine Hayr Kresel ve Blgesel

Deiiklikler Penceresinde

Trkiye

Emekiler Sermayenin SaldrlarnaKar

Emein z Savunmasi ve Emekilerin

Bamsz Eylemi in

Emein Mcadelesi

Faism Faizme kar BtnlklMcadele

Faizme Kar Birleik

Mcadele

Faist Hareketin ktidara

Ykselmesi

slam Siyasal slama KarMcadele

Siyasal slama Kar Devrimci Seenek

Bu temel konularda konularn formlletirmesine baktmzda, Ekmek ve Gl Platformunun

balklarnn renksiz ve daha ziyade tasviri nitelikte olduu; Sosyalist Eylem platformununbalklarnn ise, net olmaya alt ve var olan izgiye kar baka bir politikay iaret ettiigrlyor.

En ak ayrlklar Krt Sorunu ve Avrupa konularnda grlyor. Sosyalist Eylem platformu,"Krt Sorunu ve Devrimci Tavr" diyerek, partinin bu gne kadar izledii izgiyi devrimcitavra uygun bulmadn ifade ederken;Merkez bunu tartma konusu bile yapmadan,DP'deki sorunu grmeden, DP'nin tavrn sorun yapmadan, bu yndeki genel politikgelimelere ilikin tavrla yetiniyor.

Ama ayrlk en ak ifadesini Avrupa Topluluu konusunda gsteriyor. Merkez'in "EmeinAvrupa"sna karlk, ak ve net bir "Avrupa Birliine Hayr" parolas grlyor.

Bu iki konu sadece Trkiye'nin deil, DP'nin de en temel sorunudur ve temel ayrlknoktalar aslnda tam da bu iki sorun zerinde younlamaktadr.

nemli olan bu iki konuda taraflarn neler dediklerini anlamak ve bu denilenin, eitliki vedayanmac bir toplum uruna mcadeledeki anlamn karmaktr. Btn dier sorunlar

bunlarn yannda ikincildir.

Ama metinlere baktmzda, bu iki temel sorunun, hi de nemlerine uygun olmayan birbiimde, dier sorunlarn arasnda yer ald grlmektedir. Sadece bu yer al bile,Trkiye'nin ve dnyann sorunlarna yaklamda pek bir dnce sistematiinin

bulunmadnn bir gstergesi olarak kabul edilebilir.

(Devam Edecek)


17/75

17

17 ubat 2000 Perembe


18/75

18

Uzaktan Notlar (03) Avrupa Topluluu ve DP'deki Eilimlerin Grleri

DP'de bulunan eilimin farklarn, onlar karsndaki eletirilerimizi zellikle iki konuzerinde younlaarak ele almay deneyeceiz: Avrupa ve Krdistan ya da Avrupa

Topluluu'na katlma ve Krt Ulusal Hareketi karsndaki karsndaki tavrlar.Merkeze ounluk olan eilimi, ya da Allah'n bildiini kuldan niye saklayalm, Dev-Yolkkenlilerin esas kitlesini oluturan eilimin metninde 5 numaral karar nergesi AvrupaTopluluu konusuna ayrlm bulunuyor. Bir paragraflk ksa bir gerekeyi, drt noktadatoplanan karar tasarlarizliyor. Bu karar tasarlar ve gerekenin yer ald blmn bal:"Emein ve Dayanmann Avrupa's in"

Sosyalist Eylem Platformu'nun, bu konudaki karar tasars sayfa tutuyor. ki sayfalk birgereke blmn, aa yukar bir sayfalk karar tasarlar izliyor. Blmn bal: "Avrupa

Birliine Hayr! Blgesel Hegemonyacla, Savaa, Neo-liberal Saldrlara, EmperyalizminDnya Dzenine Kar Proletarya Enternasyonalizmi"

Grld gibi bu karar tasarsnda, Avrupa, Blge ve Dnya bir tek balk altnda elealnmaktadr. Merkez'in karar tasarsnda, blge konusu ayr bir karar tasars olarak elealnyor. Alt numaral bu karar tasars da bir sayfa tutuyor ve "Blgesel Yaylmacla Kar

Emekilerin Dayanmas in"baln tayor. Bu bakmdan Merkezin be ve alt numaralkarar tasarlaryla, Sosyalist Eylem Platformu'nun tek karar tasars konular bakmndanzde saylabilirler ve daha kolay bir kyaslama olana salarlar.

Ekmek ve Gl platformunun bizdeki metni bu emalara uymuyordu. Ancak biz DPkongresiyle ilgili yazlara balaynca bir tartmac Mozaik adl tartma forumuna, daha yeni

bir versiyon olduunu sandmz karar tasarlar ast. Bu yeni versiyonu esas alacaz.

Bu versiyonda sistematik tamamen deimi ve dier eilimlerle konular ve sistematikbakmndan belli bir yaknlama grlyor. Daha nceden bu metin elimizde olmadndanksaca bu karar tasarlarnn balklarn belirtelim:

"KARAR TASARISI:No.1 KRESEL RMEYE KARSI ANTI-EMPERYALIST /ENTERNASYONALIST DAYANISMA

KARAR TASARISI:No.2 KRT HALKININ ZGRLESMESI, EMEKILERIN BIRLIGIIIN

KARAR TASARISI:No. 3 AVRUPA'NIN KAPITALIST BIRLESMESINE KARSI

KARAR TASARISI: No. 4 HALK IKTIDARI

KARAR TASARISI: No. 4 SIYASAL ISLAMA VE GERICILIGE KARSI

KARAR TASARISI:No.5 EYLEM BIRLIGI IINDE OGULCULUK"

Yanllkla drt numaral karar tasars iki kere yazldndan, gerekte alt karar tasarsbulunuyor. Ve ilk bakta politik bir yaklamn eski versiyona gre en azndan ematikbakmdan artt, rgtsel tedbirlerin ise son karar tasarsyla snrland grlyor. Tabii buema olarak ierik ayrca ele alnmal.

Bu karar tasarlarnda karar tasarlar nce, gerekeler sonra geliyor.

Hemen grlecei gibi, bir ve numaral karar tasarlar, ayn ekilde yukarda dier

eilimlerin karar tasarlaryla en azndan konu olarak bir paralellik iinde bulunuyor ve aynekilde kyaslamay kolaylatryor.


19/75

19

Ancak biraz dikkatli baknca, rgtsel dzenlemeler yaklamnn, biimsel bir paralelliktesindeaynen srd grlyor. Karar tasarlarnn bittii fiilere baktmzda bu durum

btn arpclyla ortaya kyor. Btn yklemler rgtsel bir almay tanmlayan fiillerolarak ortaya kyor: "Seferberlii balatr", "seferber eder", "egdmn salar", "abagsterir", "mcadale eder", "politikalar gelitirir", "harekete geirir". Bunlar ilk karar

tasarsnn cmle sonundaki fiileri. Avrupa konusundaki numaral karar tasars da ayn:"destekler", "arr", "g katmaya arr", "mcadele eder", "mcadele eder", "kurmayagiriecektir".

Grld gibi, fiiller rgtn faaliyetlerinin niceliine ilikindir, politikalarnn ieriinedeil. Bu daha eski metni ele alrken belirttiimiz, Ekmek ve Gl platformunun daha ziyade

politik deil, rgtsel dzenlemelere ilikin bir muhalefet olduunu ve bu niteliinisrdrdn gstermektedir.

imdi srayla Platformlarn Avrupa Topluluu'na ilikin karar tasarlarnn eletirisinegeebiliriz. l grlen udur: Muhalefet: Avrupa Birliine Hayr diyerek ak bir tavr

almakta. Merkez ise "Emein Avrupas"slogann ne kararak en azndan hayr demeyi nekarmamaktadr. Ekmek ve Gl de merkezle benzerlik iinde, Merkezin "emein Avrupas"parolasn, Avrupa'nn kapitalist birlemesine kar olmak tarznda ifade etmektedir. lkbakta "kar" vurgusu balkta grlmekte", ama kar olmann koulu olarak getirilen"kapitalist birleme" szleri gerekte vurgunun bu noktada bulunmadn sezdirmektedir.

Avrupa Birliinin kapitalist devletlerin bir birlii olduu kimse iin bir sr olmadna gre,keza kimse de programatik olarak u sralar somut bir alternatif olarak Sosyalist bir Avrupanermediine gre, "kapitalist birleme" ye kar ya da "emein Avrupa"sndan yana olmak,Avrupa Birlii'ne utanga bir evet demekten baka bir ey olmasa gerektir. "Hayr"denmemekte, ama gemi ve sylem aktan bir "evet"e de imkan sunmamakta, bu da byle

anlalmas zor formllere yol amaktadr.Bu genel balklara ilikin izlenimden sonra, imdi metinlerin kendilerini ele alabiliriz. nceMerkez Eiliminden balayalm.

"Emein Avrupa's" Ne demek?

Merkez'in parolas "Emein ve Dayanmann Avrupa's in" baln tayordu. Bu balgrnce, insan, Trk sosyalist hareketi az gitmi, uz gitmi, alt ay bir gz gitmi bir de

bakm ki bir arpa boyu yol gitmi demeden edemiyor. Ama bunda aacak bir durum yok.Bir yandan 12 Eyll yenilgisi, dier yandan, dnya tarihinde ei benzeri olmayan biryenilginin yaratt muazzam gerici ideolojik atmosfer, bir yandan, Krt Ulusal Hareketine

Kar imtiyazlarnn klesi olmu Trklerin milliyetiliinin basks ve Merkez'i oluturanDev-Yol'un zaten Teori ve Doktrine pek deer vermeyen gelenei birleince, ortaya "EmeinAvrupas"gibi, Marksist kkenli bir sosyalistin yzn kzartacak formller kar.

Nereden nereye gelindiini grebilmek iin nce bir geriye gidelim. Sradan bir Trksosyalisti 1970'li yllarn banda, Marks'n ve Engels'in, cretli Emek ve Sermaye, cretFiyat Kargibi eserlerini, ve ksaca emek deerteorisinin temeli olan, gc ve Emein neolduu; Emein, gcnn Kullanm Deeriolduu; gcnn tketimi halinde yenidenretiminden daha fazla deer retebilen biricik mal olduu, btn kapitalist birikimintemelinde bunun bulunduu gibi konular bilirdi. DP adl partimiz btn bunlar unutmugrnyor. En iyi benzer konuda yaplm bir eletiride grlebilir.

Hikmet Kvlcml, 1960'larn ortalarnda, Uyanmak in Uyarmal, Uyarmak in Uyanmalbal ile Trkiye i Partisi'ne teklifleri ieren bir kitap yazmtr. Bu kitap 1970


20/75

20

Haziranndaki byk ii direnilerine kadar depolarda kflenmi, bu direniten ksa bir sresonra tkenmi ve bir ka ay sonra yeni bir basks yaplmtr. Bu yeni baskya yazdnszde, Kvlcml, Trkiye i Partisi programnn ne kadar eklektik olduunu gstermekiin, bir ka rnek cmleyi ele alr ve klasik Marksist kavramlarla analiz eder. te tpk, imdiDP merkezinin "emein Avrupas"benzeri bir yaklam ieren u cmleyi ele alr:

"zellikle geri kalm toplumlarda ekonomik ve sosyal ilerlemenin, bamszlk iindekalknmann en byk dayana emektir."

Kvlcml, bu szleri aktardktan sonra, biraz da alayla onu yle eletirir:

"Demek "kalknmann" emekten baka "dayana" da m var? Var ya: Sermaye... Tmburjuva ekonomi bilimi, hep o emek dnda deer yaratan eyleri arar. Bizimkilerinorijinallii: 1) "Sermaye" szcn burada anmyarak, "emei" "en byk" saymakla kalr.2) Emein "zellikle geri kalm"lar iin byk dayanaklna inanr. Ya ileri Toplumlardaemek "en byk dayanak" deil midir? Hele bir "ileri" olalm. Grrz.

Bylesine "Emekten yana" olu, her iverenin en kutsal lks deil midir? nk Kapitalizmiinde yaadmz kimse unutamaz. Kapitalizmde, i iin "emei" yok gc vardr. ibaka satacak hi bir eysi kalmam insan olarak igcn pazara karr. gcnn"Emek" olmas, iverenin eline getikten sonra, iyerinde balar. gc iinin, onunkullanlmas ile doan Emek iverenin "Kii mlk" olur.

Demek azck bilimsel konulunca: Kapitalizmde Emek: verenin mlk olduuna ve iverenyannda bulunduuna gre, "Emekten yana" olmak, iverenden yana olmaya dner.Sosyalizm, Kapitalizmde "gcndn yana"dr; veren "Emekten yana"dr. ABA'clarn,(Aren, Boran, Aybar kastediliyor) hot sosyetede o denli hoafl karlanlar da bundan ileri

gelir. Hetekim ABA'c ideologlarn da, Yn Palikaryalar gibi, (Yn dergisini karan Doan

Avcolu ve evresi kastediliyor.) (Kapitalizmde) her ii brakp nce"Verimli+nanl+evkli" ii yaratmak sevdalar, Amerikan Taylorizmine gz krpmak olur."

(Dr. H. Kvlcml, Uyarmak iin...,1980, s.14-15)

Fazla sze gerek var m? Demek emekten yana nasl, verenden yana demekse; "EmeinAvrupa's"da iverenlerin Avrupa's demektir u bizim unutulmu ve l kpek muamelesiyaplan Marksizm'e gre.

23.02.2000 20:24

(Devam Edecek)


21/75

21

DP ve Krt Ulusal Hareketi

zgrlk ve Dayanma Partisi (DP) ne salam bir programa, ne de ykselen bir toplumsal

hareketlenmeye dayanyordu. Dnyada sermayenin, Trkiye'de Osmanl'nn yaayan "ruh lhabis"i Genel Kurmayn pe pee yeni mevziler kazandbir dnemde kuruldu.

Dnyada Sermayenin Dou Avrupa'nn knde ifadesini bulan, tarihsel bir zaferkazand; Trkiye'de ise, Krt Ulusal hareketini ezmeye ynelik zel savan dizginlerinden

boand ve ovenizmin ve vurdum duymazln Trkler arasnda alp ban gittiikoullarda, sosyalizm iddiasyla kurulmu bir sosyalist partiden beklenen, en azndan dnyalsndeki ideolojik saldrya kar salam durabilmek; ideolojik mevzileri glendirmek vekorumak; dier yandan da byk ounluu, Krt ulusunun hakl sava karsnda genelKurmayn arkasnda saf tutan Trk ulusuna kar, yenilgici bir politikann izleyicisi olarak,Krtlere ynelik saldrlarn en azndan bir ksmn kendi zerine ekmek ve onlarn srtndaki

yk biraz olsun hafifletebilmek iin ortaya atlmak; onlarla dayanmay politikann ekseniyapmak olabilirdi. Ancak byle bir politika, Genel Kurmay'n zafer arabasnn peine taklanTrklerin eref verici nefretini kazanabilir ve bu milliyeti dalgaya tepki duyan yoksul ve aynzamanda Krt ehirli tabakalar ve bu milliyeti dalgann saldrsnn nesneleri olan aznlklarve ezilen uluslar arasnda sempati bulabilirdi. Ancak byle bir tavr uzun vadede sistememuhalefet iin bir mayalanma merkezi oluturabilir ve gelecein bir ykselii iin zerine

baslacak salam sosyalist gelenekler brakabilirdi.

Ne var ki, DP ne deolojik mevzileri korudu; ne de akntya kar politika gtt, aksinepolitikas ve almas bu tarz bir yaklama kar olarak ekillendi. Teorinin yerini, modaklie sloganlar; akntya kar politikann yerini, "Krt eksenli politika yapmayacaz"szleriald.

DP'nin teorik almlar yapmas ve an azndan ideolojik bir salam duruu salamas hi birekilde gereklememek bir yana, byle bir problemi bile olmad. Bir sosyalist parti ki,Trkiye sosyalist hareketinin nemli bir birikimini iinde toplam; ama bu birikimin,grlerin ve tezlerin birbiriyle arpaca ve geliecei bir teorik organ bir yana brakalm,

byle bir platformu bile yoktur. DP'nin teorik ve ideolojik namaz klnmtr.

Krt Ulusal Hareketi karsnda ise tam anlamyla ykselen ovenizmin dmen suyunda birpolitika izlemitir. Bir insan haklar dernei kadar bile Krt Ulusal Hareketi'nin destekisiolmamtr.

Yani DP dnya ve Trkiye apnda egemen eilimlere kar mcadelenin bir arac olacakyerde, bizzat bu eilimlerin sol bir sylem iinde egemenliinin bir arac olmutur.

Ciddi teorik ve ideolojik savunma ve gelitirme abasnn yerini, moda kavramlar vesloganlar kullanmak almtr. Ezilen insanlar, zellikle Bat'da younlam en yoksultabakalar ve Krtler arasnda sabrl bir ekilde onlarn z rgtlenmelerini yaratma almasyerine, Trk ehir orta snflarna ynelik olarak medyatik olmaya nem verilmitir.Toplumun en nemli sorunu olan Krt sorunu, sorunlardan bir sorun olarak ele alnmtr.Btn bu izgi ve pratik, ehir orta snflarnn damgasn tamaktadr.

Altml ve yetmili yllarda, Dnyada devrimci bir ykseliin yaand koullarda, ehir orta

snflar ii snfna ve sosyalizme yaklama eilimi gsteriyorlard; zaten DP'de ounluuoluturan eilimlerin kkeninde, bu dnemdeki politikleme bulunuyordu. Seksenli ve


22/75

22

doksanl yllarn dnya ve Trkiye'sinde ise, Kapitalizm ve Genel Kurmay bu snflar kendizafer arabasna balam bulunuyorlard. Bu snflarn eilimlerini temsil eden DP gibi

partiler iin sorun; altml ve yetmili yllarn sosyalizme ynelik olumu bir geleneinsylemiyle; ehir orta snflarnn bu gnk eilimlerini uzlatrabilmekti. DP buuzlatrmann kendisinden baka bir ey deildir.

Orta snflardaki bu genel kayma, DP'de, onu oluturanlarn ok daha zel bir kayyla daakmtr. Bu gn DP'yi oluturanlar, 60'l ve 70'li yllarn, gelecei bulunmayan; yksekenflasyon karsnda yoksullaan ehir orta snflarnn radikalleen ocuklarydlar ve geninsanlard; bu gnk DP'ye damgasn vuranlar ise, ii gc olan, genellikle bir araba, ev vemuhtemelen bir de tatil yapabilecei ikinci bir evi olan, stabilize olmu, Trk orta yal ehirorta snflardrlar. Bu da DP'ye damgasn vuran ikinci zelliktir.

nce, Krt sorunu toplumun temel ve en nemli sorunu deilmiesine, Krt sorununueksene alan politika yapmann yanll sylendi. Bylece Trkiye'nin temel sorunu olanKrt sorunu, Parti politikasnn temel bir sorunu olmaktan kt ve sorunlardan bir sorun

haline geldi. Bylece DP, Genel Kurmay'n, Krt sorununu nemsiz gsteren, ondanbahsetmeyi bile yasaklayan; onu kar susu komplosunun, soldan bir destekisi durumunageldi objektif olarak.

Sonra, sorunlardan bir sorun olarak Krt sorununda bar nerildi, ama bu yle yapld ki,sanki iki tarafn da haksz olduu bir savan bitmesi isteniyor gibi ifade edildi. Yenilgici bir

bar istemi deildi bu. Bu savata, hi bir zaman Genel Kurmay'n haksz PKK'nn hakl birsava yrtt sylenmedi. PKK ve Genel Kurmay ayn kaba koyuldu. Hatta Trkdevletinden istenmeyen zellikler PKK'ya koul olarak getirildi. Geen Kongrede, Krtulusunun "meru temsilcileri" ifadesinin yanna bir de "demokratik"koulu getirilerek"Demokratik ve meru"denilerek, PKK'nn bir barn muhatab olmasna bile kar

klyordu. Bu koulu koyanlar bununla neyi dladklarn ok iyi biliyorlard. Byle birtavr, brakalm uluslarn kaderini tayin hakkn bir yana, fiilen bara bile kar olmakdemekti. Hangi ciddi bar istemi, savaan taraflardan dierinin demokratik olmasnisteyebilir? Bu demokratiklik de, Trklerden deil, Krtlerden istenmektedir. Brakalmsosyalizmi bir yana, ciddi bir bar abasnn bile ayaklar altna alnmas olan bu utan vericikarar, bir ka kiinin itirazlar arasnda sorunsuz geebiliyordu.

DP'de ounluu oluturan Dev-Yol'cularn byk ounluu, Krt Ulusal Hareketi vebunun rgtsel ifadesi olan, kendi aralarnda sansrszce konuurken ifade etmektenekinmedikleri bir dmanlk ve nefret duyduklar, PKK karsnda son kongreye kadar,gerek eilimlerini yanstan bir izgiyi DP'ye tam olarak dikte ettirememilerdi. Son

kongreye kadarbtn bu tavrlar henz kongre kararlaryla kesinlememilerdi. Ama sonKongrede alnan kararlar ve yaplmayanlar ile, bu izgi DP'nin byk ounluunun onaynalm; Kongre kararlaryla pekimi net ve resmi bir izgi olmaktadr.

DP'nin Kongresi'nin topland gnlerde, HADEP'li belediye bakanlar tutuklanm,Krdistan'da Halk bunu protesto ederken, DP Kongresinde, rnein, Kongre olarakBelediye Bakanlaryla dayanmay ifade eden bir karar bile alnmam, BelediyeBakanlarnn tutuklanmasna kar demonstratif ve sert bir tepki gsterilmemitir. Dayanmaszleri ise, "Diyarbakr halk"na yneltilmitir.

Elimizde henz Kongrede Krt sorunu konusunda alnan karar metni yok. Ancak gazetelerdenokuduklarmz ve Krdistan'da rgtlenme karar var. DP, Krdistan' ayr bir lke, Krtleriayr bir ulus olarak tandn, en azndan Ezop diliyle vurgulamak iin, Krdistan'da DPolarak rgtlenmeyi ret etmesi veya en azndan fiilen buna girmemesi gerekirken, Genel


23/75

23

kurmay ok memnun edecek bir tavrla,son kongresinde Krdistan'da da DP olarakrgtlenme karar alm.

Krdistan'da rgtlenme karar bir skandaldr. DP, Krt Ulusal Hareketinin, tecrit durumuve ar darbeler nedeniyle, gszl nedeniyle yapmak zorunda olduklarn seve sevekabullenmektedir. "Eh madem ki Krtler Trkler'le ayn devlet iinde yaamaya niyet ifadeediyorlar, biz de Krdistan'da rgtlenebiliriz." DP, Krtler Trklerle birlikte yaamakistese de, bu isteklerini zgrce belirleyecekleri koullar iin, yani Krtlerin ayrlabilme hakkiin mcadele edecek yerde; Krtlerin ok eitsiz bir savata, ar darbeler altnda minimumaindirdikleri talepleri hemen benimsemektedir. Onlar gkten inmi bir nimet gibi almaktadr.

DP, mral'dan sonra ortaya kan yeni izgiye daha yumuak ve olumlu yaklamaktadr. Butam Trk ehir orta snflarnn tavrdr. Ve ehir orta snflarnn ve DP'nin tavrnda dagrlen bu deiiklik, PKK'nn ne kadar doru bir izgi gelitirdiinin ve ehir orta snflarnen azndan tarafszlatrmak bakmndan doru bir adm attnn bir kantdr da. ehir ortasnflarnn sosyalist sylemli bir partisi olarak DP'nin anlalabilir bu tavr, sosyalist olarak

kabul edilemez. DP, Krtlerin birlikte yaama istemi karsnda onlarn istedikleri zamanistedikleri biimde ayrlmalar hakkn savunacak yerde, bu istemi veri kabul ederektaleplerini ve rgtlenmesini oluturmaktadr. Krdistan'da DP olarak rgtlenme karar da

bu anlayn ifadesidir.

DP eer, Krdistan'daki partileri beenmiyorsa, orada bir sosyalist parti olduunudnmyorsa, en azndan, Krdistan'da kendisiyle ayn grleri savunan ama kendisikarsnda eit dzeyde ayr bir parti kuruluunu tevik edebilir ya da Krdistan'l yeleriorada ayr bir parti kurabilirlerdi. Bu takdirde, ayn sosyalist grleri paylaan iki sosyalistve ayn dzeyde iki parti olurdu. Bu yaplmamaktadr, DP, bir Trkiye Partisi olarakKrdistan'da rgtlenmektedir, soldan Krtlerin kendi kaderini tayin hakkn inkar

etmektedir. Kendisiyle eit konumda olacak bir Krdistan DP'sine bile tahammledememektedir. Krdistan'n bu gn HADEP'e verilen oylarla aa be yukar izilmisnrlarn kabul ederek rgtlenecek yerde, Devletin resmi snrlarna gre rgtlenmeyegitmektedir. Genel Kurmay'n soldan bir destekisi olmaktadr.*

Peki, btn bu tavrlarn ardndaki temel yanl nedir? Krtleri ve Krt ulusal Hareketi'ni vebunlarn rgtsel ifadelerini bir zne olarak tanmamak.

Ezilen uluslarn haklarn, ezen ulustan sosyalistler olarak savunmak, insan veya bir hareketiezen ulus milliyetiliinden kurtarmaz. Bu ikinci Enternasyonal dneminin, Avrupa Merkezlisosyalizm anlayna denk der. Bu anlayta, ezilen uluslar toplumun aktif bir znesi olarak

grlmez. Gerekenleri, egemen ulusun sosyalistleriya da iileri yapacaktr. zne egemenulustur, ya da onun sosyalisti veya ii snf vs., Komnizm gerekiyorsa onu getirecek valigibi, ezilen ulusun haklarn da, ezen ulusun devrimcisi veya sosyalisti veya iisi verecektirya da onlar iin kazanacaktr.

Halbuki, yirminci yzyln toplumsal mcadeleler tarihi gstermitir ki, ezilen cins, ulus,"rk"larn haklarn savunmak henz, sosyalistlik deildir ve egemenlik ilikisini yenidenretir. Ezen ulusun sosyalistinin grevi, ezilen ulusun Mcadelesini ve Hareketini birtoplumsal zne olarak desteklemektir. Bu zne de soyut bir varlk deildir, somut rgtler veglerdir. Krdistan rneini dnrsek, somut olarak, Krt Ulusal hareketi, PKK'drHADEP'tir yzde doksan beiyle. Yani, bir Trk sosyalistinin Krt Ulusal hareketini bir zne

olarak desteklemesi demek; Genel Kurmay ve Trk devleti karsnda somut olarak PKK veHADEP'i desteklemesi demektir. DP'nin ise tam da kar olduu byle bir politikadr. Yani


24/75

24

DP, Krt Ulusal Hareketini bir zne olarakdesteklemeyi reddettii iin; yani paternalisteyaklat iin, bu ulusun kendisinin ortaya bir zne olarak knn somut rgtsel

biimlerini kendine bir rakip olarak grmektedir. Btn o milliyeti tavrn ardndaki temelmetodolojik yanl budur.

Krt ulusal hareketini ve onun somut rgtsel ifadelerini bir zne olarak grmeyi ret edince,bu somut zneler karsndaki tavrn ne olmas gerektii sorunundan da kalm olur.

Bir toplumsal hareket, bir rgt, sosyalistlerce, her eyden nce iki temele gredeerlendirilir. Birincisi onun hangi toplumsal kesimin ifadesi olduuna baklr. kincisi onun

programna baklr. Hakll ya da hakszl bunlar belirler. Mcadele ya da rgt biimlerideil. Bir hareket pekala anti-demokratik ama hakl, dieri pekala demokratik ama hakszolabilir. Btn smrge kurtulu savalarnda aa yukar durum buydu. Batl lkelerinhepsi de maallah demokratik lkelerdi, onlara kar savaan smrgeler ve onlarnrgtlerinde demokrasinin pek esamesi okunmazd.

DP, PKK'nn Trk devleti karsnda hakl bir sava yrtt konusunda susmakta; onun

hangi toplumsal kesimlerin eilimlerinin ifadesi olduu sorusunu sormamakta ve susmakta;rgt ve mcadele biimlerine ilikin itirazlarla onu Trk Devleti ve Genel kurmay ile aynkaba koymakta; iki tarafn da haksz olduu bir sava sz konusuymu gibi davranmaktadr.Aslnda, DP'nin sosyalizmle de, sosyalist teoriyle de fazla bir ilgisi yoktur. Sosyalistsylem, son yllarda, Krt Ulusal Hareketi karsnda egemen ulus sosyalistlerinin onudesteklemekten kamalarna soldan gereke bulmalarnn arac olmaktadr. Bu gn egemenulus sosyalistleri iin, iyi bir sosyalist olmak iyi bir "Krt" olmakla mmkn olabilir.

Btn bu tavrlarna ramen, Krt Ulusal Hareketi, DP'ye yine de, Trkiye'de az okdemokrasiden yana bir g olarak ok olumlu yaklat ve yaklamaya devam ediyor. KrtUlusal hareketi doru da yapyor. Evet, DP, bir demokratik gtr, demokratik glerin bir

araya geleme olanaklarn politik kendini beenmiliiyle zora srecek ve ounlukla datcolacak olsa da, demokratik bir gtr. Bu anlamda Krt Ulusal Hareketi'nin DP'ye karesnek ve itici olmamaya zen gsteren tavr son derece dorudur.

Ama bu demokratik g, btn bunlar sosyalizm adna yapt srece, bir Trk sosyalistiolarak, biz de ancak, DP'nin izgisinin sosyalizmle bir ilikisi olmadn, bunun Trk ehirorta snflarnn eilimlerinin ifadesi olduunu syleyerek ve onu eletirerek doru davranmoluruz.

[email protected] 04:55


25/75

25

DP Kongresinin Ardndan

Allah'n bildiini kuldan niye saklayalm? zgrlk ve Demokrasi Partisi'nin politik izgisine

damgasn vuran, onda ounluu elinde bulunduran eski Dev-Yol'dur. Son Kongre unu

gstermitir: Dev-Yol te iki ounlua sahiptir, geri kalan te birin te ikisi SosyalistEylem Platformu; Bu te birin dier te biri de Erturul Krk adnn ne kt Ekmek

ve Gl Platformu olarak grlebilir. Bu eilimlerin ve DP'ye damgasn vuran politikalarn

kklerini anlamak iin, biraz gerilere gitmek gerekir.

1980'li yllarn sonlarna doru, yaanan yetmili yllarn deneyleri ve 12 Eyll darbeleri

altnda, Trkiye'deki sosyalist akmlarn nemli bir blm, e zamanl olamasa da, o gne

kadar, sosyalizm diye bildikleri ve rendiklerinin aslnda gerek sosyalizm ile bir ilikisi

olmadn grmler; ve her rgt iinde gl bir yenilenme ve i tartmadan yana

eilimler olumu ve bunlarn bir ksm da, rgtlerin boucu havasnn dna kmlard.

Sosyalistlerin nemli bir ounluu, her rgtn ve eilimin iindeki veya dndaki

muhalifler oluturuyordu. Bir ka ayda bir, bir rgt ve eilim iinde yeni isyanclar ve

tartmaclar kt duyuluyordu. rgtlere kar devrimci ayaklanmalar dnemiydi ve

ayaklanmaclar btn rgtlerde nemli bir kesimi oluturuyorlard. rgtler varlklarn

korumak iin ya reform tedbirlerine ba vuruyorlar (rnein Kurtulu) ya da isyanclar atp,

her trl muhalefeti susturuyorlard (rnein Halkn Kurtuluu). Yeni bir blnme izgisi

ekilleniyordu. Ayrmlar rgtler ve eilimler arasnda deil; her rgt ve eilim iinde, ii

eskisi gibi gtrmek isteyenlerle, yani bir takm reformlar ya daPrusya tipi dzenlemelerle

geitirmek isteyenler ile, her eyi acmaszca gzden geirmek isteyenler arasnda oluyordu.

Ve eletiriciler ok byk bir arla ulamlard hem nitelike hem de entelektel kapasite

bakmndan. 1960'lardan beri ilk kez, ortak tartma zemini oluuyordu. O dnemin

dergilerinde bu hava ok ak olarak grlr.

Her sorunu ciddiyetle tartmak isteyenlerin arl nedeniyle, Kurueme'ye ister istemez,

ipleri btnyle koparmak istemeyen rgtl sol gruplar da Kurueme'ye katlmak zorunda

kalmlard. Sadece Dev-Yol, o her zamanki byk kitlesi olmann maruriyetiyle Kurueme

tartmalarn dnda kalyordu.

Kurueme'nin yapmas gereken, var olan rgtler ve eilimlerin hepsini ortadan blen yeni

blnme izgisini glendirmek; eski sistemi reformlarla veya olduu gibi korumakisteyenlere kar kesin tavr almak olabilirdi. Ancak o takdirde, bambaka bir paradigma

temelinde, btn var olan rgtlerle blnm ve hepsinden unsurlar kapsayan bir

mayalanma merkezi oluturulabilirdi.

Ancak kimse var olan rgtlere kar aktan, zaten var olan blnme izgisini derinletirme

yoluna gitmedi. Bu yola gidilmeyince, tartmalarn ak iinde, rgtler her zaman olduu

gibi olaylarn gidi ynn etkileme olana buldular ve herbiri can ekien organizmalar

adeta yeniden canlandlar. Talam rgtlerin mezbahas olmas gereken Kurueme onlara

bir lmden sonraki dirili olana sundu.

Kurueme bir bakma eilimler iinde de Kurtulu'a can verdi. Kurtulu'un gz ise Dev-


26/75

26

Yol'da idi. Kurtulu asndan Kurueme bile Dev-Yol'u birlie zorlamak iin bir kar

arlktan, tehdit veya pazarlk unsuru olmaktan baka bir anlama gelmiyordu. Dolaysyla

Kurtulu'un bu perspektifi de, Kurueme'nin kaderini belirledi. Kurueme'ye katlanlar,

Kurtuluun bu politikasnn bir aksesuar olmak durumunda kaldlar gelimelerin sonunda.

Ne var ki, Kurueme'nin yapld gnlerde, dnya Tarihin en byk alt stlkleri yaanyor,btn dou Avrupa kyordu. Bu kn de etkisiyle bir sre tam bir danklk yaand.

Bir sre sonra aknlk geince, Kurueme'deki Kurtulu projesinin gecikmi bir uygulamas

Birleik Sosyalist Parti oldu. Birleik Sosyalist Parti'nin hedefi ise, Kurtulu'un hedefi olan

Kurueme'nin lmne yol aan Dev-Yol ile birleme idi.

rgtler nasl Kurueme'ye, son derece zayf ve etkisiz olduklar iin katldlarsa; Dev-Yol

da Birleik Sosyalist Parti ile birlemeye, baka bir olana olmad iin raz oldu.

Kurueme nasl o can ekien rgtlere can verdiyse; birlemeden doan DP de siyasi hi

bir arl kalmam Dev-Yol'a can verdi. Ceza suun cinsindendir. Kurtulu Kurueeme'de

iledii sularn cezasn DP'de eker oldu. Kendisinin gz nasl hep Dev-Yol'da idiyse ve

gerekten bir eletiri balatm geni kitleyi, bu pazarlklarn bir aksesuar olarak gryor

idiyse, DP'ye egemen olan Dev-Yol'un gz ehir orta snflarndadr ve onlara gz

krparken, Kurtulu'un ekirdeini oluturduu muhalefet, bu sefer kendini bir demokrasi

aksesuar olarak bulmaktadr.

Peki nasl oldu da, Kurtulu Kurueme'de bylesine canl ve gelikin bir tartma ortamnn

zerine oturup kendi politikasn dayatabildi. Burada da, DP'deki te birlik muhalefetin

te birini oluturan, Esas olarak Ekmek ve Gl grubunun en nemli vekritik isme Erturul

Krk'nn fonksiyonu nem kazanr. Erturul Krk ise daima dengeleri gzetir. O zamanKurtulu ve dierleri arasndaki dengeyi gzettiinden, gz Kurtuluta idi. Gzettii denge

ile de Kurtulu'a g veriyordu. Kurtulu glendike, ona daha yakn pozisyona kayyordu.

Bu gn ise DP iinde, Dev-Yol ve Kurtulu dengesinde, bu sefer gz Dev-Yol'dadr.

Neticeleri de ayndr.

Trkiye'deki sol hareketi inmelendiren; Kurueme'yi ksr klan zincir yle gz nne

getirilebilir. rgtleri eletiren veya onlardan kopmularn gz, belirli bir ka kiidedir.

Bunlarn gz Erturul Krk'dedir; Krk'nn gz Kurtulu'tadr; Kurtulu'un gz Dev-

Yol'dadr, Dev-Yol'un gz kendisinin de dahil olduu ehir orta snflarndadr; ehir orta

snflarnn gz ise, gerek Krt hareketinin gerek slami hareketin ykselii karsnda GenelKurmay'dadr.

Bu mekanizmayla, Krt sorununda Tutarl bir tavr taknan bir sol olana da yok olmaktadr.

Yine bu mekanizma, bize bu gn DP iindeki gruplarn menei ve eilimlerini anlama

olana salar. Kurueme'de arlk bamszlarda olduundan, Erturul Krk'nn temsil

ettii denge eilimi, bu gne gre ok daha solda; Kurtulu ile bamszlar arasndadr. Bu

gn ise, dengeler deitii iin Kurtulu ile Dev-Yol arasnda.

Elbet biz burada, temel eilimleri vurgulamak ve ifade kolayl salamak bakmndan

Krk, Dev-Yol, Kurtulu lsnden sz ediyoruz. Yoksa bu eilimlerin iinde bakalarda var. rnein her eilimde Trokistler de var. Ancak eilimlere damgasn ve rengini


27/75

27

veren bu zikrettiklerimizdir.

Yine bu mekanizma, Bize BSP ile DP'nin temel politik farklln gsterir. Gerek

Kurueme'ye katlan bamszlar, gerek Kurtulu Krt sorununda ok daha sol bir baka

sahipti, bu nedenle BSP Krt sorununda DP'den ok daha iyi bir politika izleyebiliyordu. Bu

akm aslnda bu gn DP iindeki te birlik muhalefetin te ikisini oluturan kesim eskiBSB'nin izgisinin devam olarak grlebilir. Ancak, bu muhalefet de Krt sorununda,

Kurueme ve BSP zamanlarna gre ok daha byk bir Trk milliyetiliinin basks altnda

epeyce de yontulmu bulunuyor.

Tekrar edelim. Trk solunun eski blnme izgilerinde bir birlemeye deil; eski blnme

izgileriyle blnen bir blnmeye ihtiyac vard. Bunun iin koullar, tabiri caiz ise

"devrimci durum", 1980'lerin ikinci yarsnda olgunlamaya balamt. Eilimler ve rgtler

eskisi gibi gtremiyorlar; taraftarlar eskisi gibi gitmesine tahamml edemiyorlard. Bu

devrimci durumun tepe noktas bir bakma Kurueme oldu. Ama orada, kararl bir saldr

gelitirilemeyince rgtlere kar, btn karlm devrimci durumlarda olduu gibi, dzen

gleri giderek toparland. lkeler iin geerli olan bu gidiler aynen sol hareket ve gruplar

iin de geerli olmutur.

Bu bakmdan kendi iinde bir devrimi baarp eski yaplar paralayamam bir sosyalist

hareketten, bir radikalizm ve dinamizm beklenemez. Dikkat edilirse, sosyalist rgt ve

eilimlerde de, eski kadrolarn hala son sz syledii grlr. Gerek ilikileri bilenler, nde

grlenlerin deil, arkada birilerinin esas etkili olduunu bilir. Trk devletinin nasl bir

"Derin Devlet"i var ise, ve seimlerle gelmi meclis, bu gcn aybn rten bir asma yapra

ise; sol hareketlerin de, "derin kadrolar" vardr. Seimle gelmi organlar, ayrntlarlaurarlar; hi kimsenin semedii bu "derin"ler esas nemli konularda son sz sylemeye

devam ederler.

*

DP'nin Kongresinde geen btn karar tasarlar, Dev-Yol'un bel kemiini oluturduu, te

iki ounlua sahip olan eilimin sunduklar imi. Yani Dev-Yol izgisi DP'ye tamamen

damgasn vurmu oluyor. Bu kararlar elimize getiinde, onlar ele alp eletirmeyi

planlyoruz. Eline geen olursa bize yollamasn dileriz.

01. 03. 2000 03: 19

Demir Kkaydn


28/75

28

DP ve Krdistan'da rgtlenmenin Gerekeleri

Uzaktan Notlar (05)

DP'nin ynetim organlarnda yuvarlak hesap te ikilik bir ounluu oluturan

"zgrlk Sosyalizm" eiliminin, (ki ana gvdesini eski Dev-Yol geleneinden gelenler

oluturmaktadr), btn karar tasarlar da aynen kabul edilmi. Bu demektir ki, DP'ye

bugn "zgrlk Sosyalizm"eiliminin politikas damgasn vuracaktr. Gerekli kararlar ve

bu kararlar uygulayacak ounluk ellerindedir.

zgr Politika'da Kongreyle ilgili "zgrlkler % 61" balkl haberde u satrlar gze

arpyor:

"DP, gn sren konferans ve kongre maratonunda, Krt sorununa dair parti

politikasnda "esasl bir deiiklik" ngren karar tasarsn onaylad. "Krt Sorununda

Demokratik zm" balkl tasarda, DP'nin kuruluundan bu yana parti iindeki farklgrler nedeniyle, Krt kentlerinde gerekletiremedii rgtlenmenin n alyor."

Haberin ilerisinde kabul edilen karar metninden uzunca bir alnt yer alyor:

"DP, Dou ve Gney Dou'daki atma ve sava koullar nedeniyle bugne kadar yeterince rgtlenemedii yerlerde rgtlenme

almalarna hz verir. Bunun farkl kimlik ve kltrleri nedeniyle ezilenlerin ve eit olmayanlarn talepleri ile emekilerin taleplerini

rttrme ve bir arada ifade etme ve toplumdaki zgrlk aray ile btnletirme politik becerisini ve ortak rgtlenme perspektifini

gelitirerek yapar. Gler nedeniyle gerek batda gerekse blgede kentlere ylm olan, nmzdeki dnemde, emein sosyal ve ekonomik

talepleri etrafnda hareketlenmeye ok daha fazla ak ve ynelimli yoksul, emeki kitlelerin ihtiyalar dorultusunda politikalar gelitirir.

Kendi izgisini koruyarak, Krt sorununda demokratik zmden yana olan glerle ortak mcadele anlayn srdrr. Farkl ana dillerin

ve kltrlerin, inanlarn, yurttalarn bireysel zgrlklerden yararlanmalar kapsamna girdiini ve her bireyin hak ve hukukuna sayg

gstererek demokratik ve yasalarla saptanan haklarn kullanma zgrln savunur."

Daha nce ayn eilim tarafndan stanbul l Kongresine sunulduunu sandmz bir metinde

nolu Karar nergesi'nde ayn mahiyette u szler bulunmaktadr:

"Metropollerdeki ve blgedeki Krt emekilerini Krt kimliinden kaynaklanan

taleplerini yok saymadan- Trk emekileriyle birlikte emek eksenle bir mcadele iinde

rgtlemelidir. Trkiye'nin her yerinde olduu gibi, blgede de DP politikalarnn

karl vardr. DP rgtlenme potansiyelinin olduu her yarda rgtlenilmesi

gerekliliinden yola karak, bu gne kadar blgenin ve Krt sorununun zel durumundan

dolay blgede yaygnlatramad rgtlenmesini tamamlamak iin gerekli rgtl abay

gstermelidir" (Emekilerin, Ezilenlerin Eitlik ve zgrlk Yryne Devam Ediyoruz, s:13-14)

Krdistan'da rgtlenmeye ilikin bu karar (ve baz noktalarda ac olabildii iin

aktardmz karar tasarsn) farkl soyutlama dzeylerinde analiz etmeye alalm.

lk nce, hukuki dzeyi ele alarak, muhtemel yanl anlamalarn yolunu keselim.

*

Adlandrma konusu

Bu karada nemli olan "Dou ve Gneydou"veya "Blge"szleriyle ifade edilen KuzeyKrdistan'daDP'nin rgtlenme karar almas. Burada bir yanl anlamaya meyden


29/75

29

vermemek iin unu belirtelim ki, Kuzey Krdistan yerine "Dou ve Gneydou" veya

"Blge"gibi kavramlarn kullanlmasna bir itirazmz yok. DP legal bir partidir ve yasalara

uymak zorundadr. Bu nedenle, hi kimsenin ne kastedildiini anlamakta zorlanmayaca

kotlarn kullanlmas son derece olaandr. Bask rejimi altnda btn muhalefetler daima

byle bir Ezop dili gelitirirler ve ortalama okuyucu onlardan gerekeni doru olarak anlar.Her durumda deil ama bazen, Problem, zorunlulukla ba vurulmu bir ifreli dilin

kavramlarnn, gerek ieriklerinin de o ifreli dilin szcklerinin ierikleri haline

gelmesindedir. Yani rnein, "Dou ve Gney Dou"nun, giderek Krdistan'n deil de,

gerekten Trkiye'nin bir blgesinin ifadesi haline gelmesidir. Yani sze ilikin bir

zorunluluun, anlama ilikin bir kaymay gizlemesidir. DP'nin kararnda bu da var. Ancak,

imdilik, bunun olmad noktasndan, "Dou ve Gneydou"veya "blge"szckleriyle kast

edilenin "Kuzey Krdistan"olduu, sadece legal bir parti olarak hukuki zorluklar nedeniyle

bu ifadelerin kullanld var saymndan yola kacaz. Bunun nasl bir anlam kaymasn

gizlediini daha sonra ele alacaz.

*

Gerek Nedenin Gizlenmesi: rgtlenMEME ve rgtlenEMEME

ki metin arasnda gerekeler bakmndan yle bir fark grlyor:

Kongrede kabul edilen kara nerisinde, DP'nin"blge"de "yeterince rgtlenememi"

olmas, (yani rgtlenilmemideil. Buraya bir mim koyalm.) "atma ve sava koullar

nedeniyle"aklanyor. Fakat dier karar tasarsnda, "Krt sorununun zel durumundan"diye

bir gereke getiriliyor. Dikkat edilsin, "Blge"nin deil, "Krt sorununun"zel durumundan

sz ediliyor. Kastedilenin "atma ve sava koullar"olmad aktr. "Krt sorunundaki

zel durumun"ne olduu ise ak deildir. Blgede rgtlenmenin Krtlerde yarataca tepki

mi, yoksa bizzat parti iinden gelecek tepki mi? Bu belirsizdir. Bu karar tasars daha

belirsizdir ama gerek nedeni daha iyi aklamaktadr. Blgedeki rgtlenmemenin nedeni,

savatan ziyade, byle bir davrann Krtlerde yarataca reaksiyon kadar, Parti iindeki

muhalefetin bu konuda erh koymasyd. "Krt sorununun zel durumu"ifadesindeki

belirsizlik en azndan bu gerek nedenleri artrmaktadr.

Ama Kongrede kabul edilen metin, bu itenlikten bile yoksundur. Sanki bu konuda parti

iinde bir atma yokmu gibi, gerek neden bu deilmi gibi sorunu koymaktadr. Ve bylekoyarak, gerek nedenin ve itirazlarn stn rtmektedir, onun tartlma olanan ortadan

kaldrmaktadr. Kongre metni, aktardmz karar tasarsna gre ok daha itenlikten yoksun,

resmi ve brokratik bir formlasyondur.

Karar, DP'nin imdiye tadar"blge"de neden rgtlenmedii ya da rgtlenemedii

konusunda gerek nedenler; yani Krtler'den ve parti ii muhalefetten gelecek tepkiler

olduundan sz etmemekte, onu gizlemekte, susmakta vegerei arptmaktadr. Yani

DP'nin Krdistan'da rgtlenememesinin gerek nedeni deildir.

Oradaki, rgtlenmeme deil, rgtlenememe ayrmna dikkati ekmitik yukarda. Kararda"rgtlenememe", denilmektedir. Yani sava koullarnn yaratt dardan gelen bir


30/75

30

engellemeden sz edilmektedir. Gerekte ise engel ieridendi. Buna uygun den szck de,

"rgtlenmeme"olabilirdi. Hem DP dnda ama toplumsal muhalefetin ii anlamnda,

yani Krtlerin tepkisi, hem de DP iindeki muhalefetin tepkisi bu rgtlenmeyi

engellemitir.

Gerekte, DP parti olarak, gerek kendi iindeki gerek sol iindeki dengeler nedeniyleimdiye kadar "blge"de rgtlenmemitir. Ama DP iindeki en byk gurup asndan

bakldnda, yani imdi DP'nin politikasna damgasn vuran eilim asndan bakldnda,

bu grup bandan beri orada rgtlenmek istediinden, rgtlenememitir. Yani Kongreye

kadar DP iin RGTLENMEME olan, "zgrlk Sosyalizm" grubu iin

RGTLENEMLEMEDR. Bu kararla grup kendi bak asn DP'nin genelbak

asym gibi koymaktadr. Ve bu anlamda tarihi bu gn bulunduu yerden yeniden

yazmaktadr. Bu tarih yaz, sanki Krdistan'da rgtlenmeye rgt iinden ve sol iinden hi

bir itiraz yokmu gibi tarihi yazmakta ve dolaysyla var olan gerek itirazlar bilinlerden ve

hafzalardan uzaklatrmaktadr. Yani Kongre karar gerek nedenleri rtmekte, gerek ayrlknoktasn gizlemekte bilinlerden uzaklatrmakta, tartma noktas olmaktan karmaktadr.

*

"atma Koullar" Gerekesi gerek ise:

Birinci Anlam: Zorluklardan Kamann tiraf

Peki, "atma sava koullar" nedeniyle Krdistan'da rgtlenilemediinin gerei

yansttn var saydmzda ne denmi olmaktadr? Bunun anlamn anlamaya alalm.

Bylece yine baka bir soyutlama dzeyine geelim.

Birinci anlam bu nerme tersine evrilerek grlebilir. Yani, eer imdi sava ve atma

koullar devam ediyor olsayd, yine "blge"de rgtlenilemiyor olunaca sylenmektedir.

Ama biliyoruz ki, orada, DP'den ok daha fazla saldrlara urayanbir rgt

rgtlenmektedir veya rgtlenebilmektedir. Evet, basklar, cinayetler ve terrn hedefi

olmak vardr ama btn bunlara ramen rgtlenmek bir ekilde mmkndr. Yani eer

sorun gerekten dendii gibi, savan ve atmann yol at koullar, yani blgedeki

olaanst rejim, sava hukuku ya da hukuksuzluu ise, ve btn buna ramen HADEP'in

kantlad gibi rgtlenmek mmkn ise, o nedenlerle rgtlenememi olmak, o zor

koullarn gemesini beklemi olmakla ayndr. Yani blge halk, bir bakma kaderiyle babaa braklm, zor gnlerinde terk edilmi demektir. Fiilen sylenen budur. imdi o zor ve

kt gnler gemitir, artk oraya gidilebilir.

kinci Anlam: Krt Silahl Direnii rgtlenmeyi Engellemitir

Ama sadece bu mu? "atma ve savakoullar", soyut bir atma ve sava deildir. O

koullar yaratan somut sava, Krt Ulusunun baskya kar PKK'da ifadesini bulan silahl

direniidir. Eer PKK sava srdryor olsayd, imdi blgede sava devam ediyor olacakt,

dolaysyla da DP hala orada rgtlenemiyor olacakt. Dolaysyla, DP'ye orada

rgtlenme olanan yaratan, yeni bar izgisiyle bizzat PKK oluyor. Ama bu nermenintersi de dorudur, rgtlenememeye yol aan da yine PKK'dr. Dolaysyla, sava koullar


31/75

31

nedeniyle rgtlenememe fikrinin ardnda, PKK'nn srdrd sava nedeniyle

rgtlenememe fikri gizlidir. Demek ki PKK'nn sava srdrmesi DP'nin rgtlenmesinin

engelidir. Bu da, orada rgtlenmek bizzat DP'nin hedefi olduuna ve PKK'nn sava da

bunu engellediine gre, DP'nin PKK'nn yrtt savaa kar olduu anlamna gelir.

Ama bu sava, Ulusal baskya kar bir sava olarak hakl bir savatr. Bu da hakl bir savaakar olmak demektir.

nc Anlam: Krt Silahl Mcadelesinin Baarsyla Gelen Bar Engeller

Bir an iin dnelim. Krdistan'da atma ve sava koullar hangi koullarda ortadan

kalkabilir? Birinci k PKK'nn ya da gerillann Trk ordusunu yenmesidir. Bu fiilen bamsz

Krdistan demek olurdu. Dolaysyla da DP orada, sava bitmesine ramen,rgtlenemezdi.

"Sava ve atma koullar"bitmi olmasna ramen.

Drdnc Anlam: Trk Devletinin stnlne Dayanan Bir Bar Engellemez

Bar iin ikinci bir yol da Krt askeri direniinin yenilmesidir. Bu koulda sava biter ama,Krt silahl deriniinin yenilgisiyle. Bu takdirde DP orada rgtlenebilecektir, kendi

gerekesine gre. Bir dier koul da imdiki biimdir, Krt direnii silahl savatan barl

savaa gemektedir. Bu takdirde yine rgtlenebilecektir. Ama Krt hareketi, hangi

koullarda, silahl savatan barl savaa geer? Ancak silahl savan kendisine baar

getirmeyeceini, bu mcadele biiminin artk verili koullarda ie yaramayacan anlad,

bu nedenle ar darbeler ald koullarda. Yani en azndan silahl savan ar darbeler almas

koullarnda.

O halde, Sava halinde ve Krtlerin bir baars halinde DP "blge"de rgtlenemeyeceine

gre, blgede rgtlenmesi iki koula baldr: a) savan bitmesi, b) Krt hareketinin

baarsyla bitmemesi. Dier bir ifadeyle, sava koullarnn ortadan kalkmas ancak, Krt

ulusal hareketinin zaferinin olmad bir savan bitmesine, bu da, ya Krt silahl direniinin

tmyle ezilmesine, ya da Krtlerin Silahl direni baar getirmedii iin bunu brakmalarna

ama bunun iin de yine ar darbeler alm ve baarsz olmalarna baldr. Yani, orada

DP'nin rgtlenebilecei biimde savan bitmesi, sadece Krt hareketinin baarszlyla

mmkndr. Bylece bu gereke, DP'nin blgede rgtlenebilmesinin, Krt ulusal

hareketinin baarszlna bal bir barla mmkn olduunun itirafdr. DP'nin

rgtlenmesi ve dolaysyla glenmesi iin gereke byle getirildiine gre, Krt Ulusal

hareketini, bara mecbur brakan gelimeler, yani Trkiye'nin stnl ile DP'nin karlar

ortak demektir. Karar kendi sunduu gerekeyle aynen bu manaya gelmektedir. Ancak Trk

Devletinin stnl koullarnda savan bitmesi DP'ye orada rgtlenme olana

vermektedir, tersi bir ekilde savan bitmesinde DP orada rgtlenemeyeceine gre.

Dikkat edilsin, karada, Blgede rgtlenememe, teknik bir sorunmu gibi koyulmaktadr.

Yani ar bask yznden rgtlenilemiyormu gibi. Basky yaratan da sava koullarym

gibi. Ancak, eer orada rgtlenme, gerekten teknik bir sorun olsayd, hangi koullarda

olursa olsun, savan bitmesi sonucu DP orada rgtlenebilir olmalyd. Demek ki gerek

neden, ifade edilememi ama gerek ieriiyle, genel olarak, kategorik olarak savan bitmesideil, Krtlerin zaferini ifade etmeyen bir savan bitiidir DP'nin rgtlenme koullarn


32/75

32

yaratan. Bylece, teknik bir sorunmu gibi grnen, ki bu da ne lde savunulabilir ayr bir

sorun, yukarda ksaca deindik, aslnda ierii ilikin bir sorundur. Gerek sorunun teknik

olmad, savan Krtlerin zaferi halinde,baka koullarda bitmesi halinde anlalabilir.

Burada artk, getirilen gerekenin, gerekten sava koullar olmad, eer bu koullar

olsayd, bu koullarn her trl bitiinde ayn sonular karmak gerekirdi, (yani PKK'nn birzaferine bal bir bar halinde de blgede rgtlenmek). Demek ki, "Sava Koullar" ile

ifade edilen, Krt Silahl Direniidir. Krt silahl direnii engellemektedir DP'nin

blgedeki rgtlenmesini. Bunun zaferi halindeki bir bar da engellemektedir. O halde, bu

direniin baarszl temelinde bir bar, silahl direniin yok olmas DP'nin

rgtlenebilmesinin kouludur denmi olmaktadr. Bylece DP'nin karlar ile Trk

Devletinin karlarnn, en azndan DP'nin blgede rgtlenebilmesi iin, ortaktr. DP

kendisi kendi getirdii gerekeyle bunu ifade etmektedir.

Aslnda, DP'ye egemen olan izginin tam da bakn yanstmaktadr. Krtler bir zne olarak

kendisine rakip grlmekte, kendisini engelledii dnlmektedir. Sava koullar nedeniylergtlenememe ile ifadeedilen, aslnda Krt silahl direnii nedeniyle demektir.

*

rgtlenemeyen Yerlere likin Belirsizlik

fadenin formlasyonuna daha da dikkat edildiinde grlen udur: "DP sava koullar

nedeniyle bu gne kadar yeterince rgtlenemedii yerlerde"deniyor. Yani bu ifadeden

zorunlu olarak rgtlenilemeyen yerlerin zellikle savan srd yerler olduu tarznda bir

sonu karmamak gerekir. Yani savan srd yerler ve onun sonucu olarak

rgtlenemeyen yerler farkl olabilir. Ve ifade dikkatlice okunduunda byle bir anlamolduu grlmektedir. Savan srd yerlerde rgtlenememekten deil, sava sonucu

olarak rgtlenilemeyen yerlerden sz ediliyor. Yani sava Van'da olabilir ama

rgtlenemeyen yer Edirne olabilir. Sylenen bu anlamdadr.

Bylece, gerek durum net olarak ifade edilmiyor. Savan srd yerler ile rgtlenememe

arasndaki ba belirsiz bir sava kouluna indirgeniyor ve yer belirsizleiyor. fade bu anlam

ak brakyor. rgtlenemeyen yerin Gney ve Gney Dou olduu; burada rgtlenemedii

ak deil. Yani bylece gerek durum yine belirsiz ifadeler ardnda gizlenmi oluyor.

DP'nin Gney Dou ve Dou'da yani savan srd yerlerde "rgtlenemedii" hi kimse

iin bir sr deilken bu tr belirsizliklerin gerek sorunu gizledii gizlenemez.

Bir tek cmle iin, bunca yazya deer mi? Evet deer. nk Karar metinleri hazrlanrken

onlar en incesine kadar dnlp yazlr. Bu nedenle her szcn zel bir yeri, anlam ve

arl vardr. Gerek dncelerin younlam ifadeleridirler. Bu nedenle onlarda btn

metodolojik yanllar da younlam bir biimde yansrlar. Bu nedenledir ki, bu tr karar ya

da program metinlerini incelerken, metin analilar yapmak arttr. Marks'n Gotha, Engels(in

Erfurt, Lenin'in RSDP program metinlerinin eletirileri bu yntemin klasik rnekleridir.

Dikkat edilirse, buraya kadar gerekeleri aldk. Cmlenin gereke blmyle megul olduk.

Nanslarla, anlam kaymalaryla ilgilendik ve onun nasl bir fecaat olduunu grdk. Ama


33/75

33

daha byk bir fecaat var: Krdistan'da DP'nin rgtlenme karar alm olmas.

Bundan sonra esas bu noktay, kararn bu zn eletirmek gerekiyor. Bunu yaparken yine

farkl bir soyutlama dzeyine gemek gerekiyor. Bu sefer gerekelerin ne olduu, onlardaki

problemleri yok sayacaz.Yani gerekesi ne olursa olsun Krdistan'da rgtlenme karar

savunulabilir mi? Ne anlama gelir? Bu da bundan sonraki yaznn konusu olsun.

07.03.2000 05:09


34/75

34

Newroz Depremi ve Trk Solu

Trkiye'nin bats jeolojik bir depremle sarslmt bir sre nce. Newroz'da Trkiye'nindousunda, Krdistan'da, toplumsal bir deprem yaand.

Newroz'da yaananlarn bir deprem olduunun anlalmasn engelleme; bu depremigzlerden, gnllerdenve bilinlerden uzak tutma, bizzat mcadele konusunu oluturuyor;onu nemsiz gsterme, hatta mmknse hi sz etmeme: toplumsal depremi lokalize edip okdalgalarnn yaylmasn engellemenin tek yolu olarak grlyor.

Bu deprem sadece Trk devletini ve onun borazan basn deil, yeni stratejinin muhaliflerinide derinden rahatsz etti. Hepsi olann anlam ve nemini ok iyi kavram bulunuyorlar, vetam da yle olduu iin, Newroz depremi karsnda, sanki hi bir ey olmam gibi, "deliyeta andrmamak" veya "eein aklna karpuz kabuu drmemek" iin, grmem, duymam,konumam oynuyorlar. Bizzat bu sessizlik, bu geitirme abas ortada ne kadar nemli birgelime olduunun en nemli delili. nce mral'da ortaya atlan, HADEP ve PKK tarafndan

benimsenen yeni strateji, program ve mcadele biimlerine, Krt ynlar ayaklaryla oyvermekle kalmad bizzat uygulamaya geti.

Devletin de, basnn da, yeni stratejinin muhaliflerinin de byle davranmasnnanlalmayacak bir yan yok. En nemliyi en nemsiz, en nemsizi en nemli gsterme; yaniu Trkiye'de ok kullanlan deyimle "gndemi belirleme", bizzat bir toplumsal mcadelearacdr.

Ama, aslnda Trkiye'nin belki de demokratik hedeflerin tek tutarl savunucusu olansosyalistlerin de znde ayn ekilde davrandklar ve bir intihar politikas gttklerigrlyor. Elbette, sosyalistler, programatik olarak, en azndan prensip dzeyinde, Krt

ulusunun haklarn kazanmasndan; Trkiye'deki baskc, militer, brokratik ve keyfi sisteminkkten deimesinden yanadrlar. Onlarn bu inanlarndan hi kimse kuku duymaz. Amatam da bu nedenle izledikleri politikaya intihar politikas demek gerekiyor; nk izledikleri

politika, bu istemlerin karsndaki glerin ekmeine ya sryor ve onlarn pozisyonlarnglendiriyor.

Onlarn hepsinin temel yanl, "Krt Sorunu"nu, sorunlardan bir sorun olarak grmelerinde;Krt Ulusal Hareketi'ni dinamik bir mcadele znesi olarak grmek istememelerinde; onunvarlndan rahatsz olmalarnda; onun varlnda kendilerine bir rakip grmelerindedir. Budurum onlar, Krt Ulusal Hareketi'nin baarlar karsnda; ya da oradaki nemli dnmlerkarsnda, susmaya, olanlar nemsiz gstermeye itmektedir ve bu politikalaryla, nesnelolarak Genel kurmay ve onun basit bir psikolojik sava arac olmu Trk basnnn soldan i

birlikisi haline gelip intihar etmektedirler. Bu devekuu politikasnn ad da, "snfadayanan"; "snf dinamiklerinden hareket eden politikalar" olmaktadr szm ona.

Trk solunun genellikle pek ii snfyla ba ho olmamt gemiinde. Reformistlerin de.iler demek aslnda sendikaclar ve sendikal hareket demekti; radikallerinde ise ii snfsadece bir retorik olarak yer alrd. Ama son yllarda, hemen hemen btn Trk solunun, "ii

snf"c, "snfa dayanan politikalar"c olduu grlyor. Ne oldu da hidayete erdiler? Busylem, gerek sorunu, yani "Krt Sorunu"nu gzden karmann, gizlemenin aracdr. Bugnn gerek sosyalist politikas ancak "Krt" olmakla yaplabilir. Bu gn, her kim snftansz etmektedir; her kim "Krt Sorunu"nun nemini gzden karmaya, onu sorunlardan birsorun gibi gstermeye almaktadr, onun sosyalizmle ilgisi yoktur.


35/75

35

Bulunduklar lkenin dousunda, insanlar son derece ak politik bir programla, kendi ulusalsorunlarn da am olarak neredeyse bir serihildan gerekletiriyor. Ve bu Trk solunda ne

bir heyecan, ne bir silkinmeye yol ayor.

nsan bekliyor ki, Newroz'da gerek mesajlar gerek katlmyla bir serihildan olan gsterilerkarsnda, sosyalist partiler, rnein bir zgrlk ve Dayanma Partisi, aceleyle en yetkiliorganlarn toplayp, bu yeni durum karsnda neler yaplacan grsn; Newroz'un nemive mesajlarna Trklerin dikkatini ekmek, onun karsndaki susu duvarn ykmak iinsomut giriimlerin neler olacana kafa patlatsn.

nsan bekliyor ki, sosyalist partiler bir araya gelip, Krt Ulusunun yapt teklife, yaniNewroz'un Trklerin ve Krtlerin ortak bayram olmas teklifine, Trk Tarafndan olumlucevap verip, gelecek sene, Trk tarafnda da, Newroz'u vesile ederek, anayasal vatandalktemelinde, btn dil ve kltrlerin eit olduu bir cumhuriyet ve demokratik dnmler iin;devletin resmi Newrozuna kar, Krtlerin Newrozuna el veren ve bylece fiilen halklarnkardeliini gerekletiren kutlama biimli gsteriler karar alsn ve imdiden bu mesaj

versin.nsan bekliyor ki, Newroz'un "W" harfine kar yrtlen yasak ve kouturmalar glnduruma drmek; onlara kar mcadele etmek iin, rnein klasik parti ve mcadele

biimlerine itibar etmedii vurgusu yapan DP, rnein adndaki "ve" balacn bundansonra "we" olarak deitirme karar alyor.

nsan bekliyor ki, btn sol basn bir araya gelip, bundan sonra btn "ve" balalar yerine"we"; weya btn "v" harfleri yerine "w" kullanma karar alyorlar.

Byle hassasiyetlerin hi birinden iz yok. Nedir bu krlk ve Krt Ulusal Hareketikarsndaki kompleksler.

ine girilen yeni dnem, bu tr mevzii savalarn, siper savalarn, bu tr yeni mcadelebiimlerinigerektiriyor. Bunun nasl uygulanacan, Krtler bizzat Newroz gsterileriylernekliyorlar. Byle bir "w" iin yaplacak mevzii sava az m nemlidir? Hani genel olarak

belirsiz bir tarihte devrim iin ura deil de, imdiden kk de olsa deiiklikler nemliydi?Hani, artk eski yaratclktan yoksun rgt ve mcadele biimleri srdrlmeyecek, yaratcolunacakt? Gen kuaklar, bu beyni kirelemi, Osmanl yadigar brokratik kastn artkkomik olmaktan bile km bunaklna kar byle yaratc biimlerle bir politik mcadeleyeekilemez mi? Hayr. Baylarmz ciddi politikaclardr. Dnyann bir ok sorunu vardr veKrt sorunu da bunlardan sadece biridir. Herkes haddini, hududunu ve yerini bilmelidir.

rnein DP MYK's 25 Mart 2000 tarihinde toplanyor. Peki Newroz, nasl bir yer alyor bu

Documents

Demir Kucukaydin - ODP Uzerine Yazilar - V-2.pdf