Mahir Cayan Butun Yazilar

8/6/2019 Mahir Cayan Butun Yazilar

1/314

Mahir ayanBtn Yazlar

1

MAHRAYAN

BTN

YAZILAR

ER YAYINLARI


2/314

http://www.kurtuluscephesi.com

http://www.kurtuluscephesi.org

http://www.kurtuluscephesi.net


3/314

BRNC BASKI


4/314

Eri Yaynlar, 2003.http://www.kurtuluscephesi.comhttp://www.kurtuluscephesi.orghttp://www.kurtuluscephesi.net


5/314

NDEKLER

9 REVZYONZMN KESKN KOKUSU (I)10 I13 II13 III14 IV 20 V

21 VI28 VII32 REVZYONZMN KESKN KOKUSU (II)32 I34 II37 III42 IV 46 V48 VI52 SA SAPMA, DEVRMC PRATK VE TEOR

59 Objektif artlar ve Sa Sapma59 Objektif artlar ve Milli Demokratik Devrim Teorisi66 Hortlayan II. Enternasyonal Oportnizmi ve Tekelci

Dnemin Marksizmi70 Kyl Devrimi Olarak Milli Demokratik Devrim Sava71 Sa Sapma ve Devrimci Pratik74 Proletaryann ncl Meselesi74 Objektif-Subjektif likisi81 ttifaklar Politikas ve Sa Sapma. nl kili Grev87 Kemalizmin Sa-Solu ve Asker-Sivil Aydn Zmre93 Milli Cephe Politikas97 Kitle izgisi ve Sa Sapma99 Sonsz100 YEN OPORTNZMN NTEL ZERNE102 Marksist Metot zerine108 idel-Guevara ve Kba Deneyi Karsndaki Tavrmz113 Maonun Leninizmin Hazinesine Katklar ve Yeni Oportnizm114 Milli Demokratik Devrim Teorisi


6/314

114 Milli Demokratik Devrim znde Bir Kyl Devrimidir116 Halk Sava Milli Demokratik Devrimin Zorunlu Bir Duradr117 deolojik nclk Esastr118 Milli Demokratik Devrim Stratejik Tezi, Proletaryann

Hegemonyasn inde Tar127 Proleter Kltr Devrimi130 Objektif artlar Esas aktrdr132 Hegemonyann Objektif artlarnn Varl Tartlamaz!139 Sosyalist Siyasi Bilin ve Proleter Devrimci Siyasi Mcadele147 AYDINLIK SOSYALST DERGYE AIK MEKTUP147 I148 II

150 III157 IV 158 Devrim Anlay160 alma Tarz161 rgt Anlay166 V 167 YAYIN POLTKAMIZ171 DEVRMDE SINILARIN MEVZLENMES173 deolojik nderlik Esastr180 Kyllerin Devrimde Temel Gc Tekil Etmesi, Devrimci

Savata Krlarn Temel Alan Olmasndan Dolaydr182 Askeri Yan, deolojik ve Politik Yandan Ayr Olarak Ele

Alnamaz187 KESNTSZ DEVRM I189 nsz192 Devrimin Tanm194 Birinci Blm Tekel ncesi Marksizmde Devrim Teorisi194 I. Marx ve Engelsde Devrim Kavramlar198 II. Devrim Aamas, Evrim Aamas ve Buhranlar Teorisi205 III. Srekli Buhran ve Srekli Devrim Teorisi210 IV. Devrimci iddet ve Barcl Gei212 V. Millilik ve Enternasyonalizm214 VI. Proletarya Devrimi, Tek lkede mi, Btn Avrupada m?216 kinci Blm Emperyalist Dnem Marksizminin Devrim Teorisi216 I. Serbest Rekabeti Kapitalizmin Tekelci Kapitalizme

Dnmesi219 II. Marksizmin Ortodoks Tahrifi ve Leninist Devrim Teorisi (I)224 III. Marksizmin Ortodoks Tahrifi ve Leninist Devrim Teorisi (II)


7/314

224 Leninist Kesintisiz Devrim Teorisi ve Menevizm229 IV. Boleviklerin ve Meneviklerin Parti Anlaylar234 V. 1905 Devrimi ve Leninin ngrd Demokratik Halk

Devrimi235 Devrim ehirden Kra Doru Bir Rota Takip Edecektir235 Kurulacak Olan ktidar Temel Glerin ktidar Olacaktr;

i ve Kyl Devrimci Diktatoryas240 VI. Evrim Aamas, Devrim Aamas242 Evrim Dnemi243 Devrim Aamas247 KESNTSZ DEVRM II-III249 Giri

253 Birinci Blm n Aklamalar253 I. Marksizm-Leninizm Bir Eylem Klavuzudur255 II. Leninizmin Evrensel Tezleri257 III. Evrim-Devrim Aamalar ve alma Tarz265 kinci Blm Emperyalizmin III. Bunalm Dnemi ve Leninist

izgi265 I. Emperyalizmin III. Bunalm Dnemi274 II. Oligarik Dikta276 III. Devrimci izgi ve Revizyonizm285 nc Blm Trkiyenin Tarihi-Sosyal-Ekonomik zellikleri

285 I. Merkezi eodal Osmanl Devleti289 II. Kemalizm291 III. 1923 Devrimi, 1923-42 ve 1942-50 Dnemleri295 IV. 1950-71 Dnemi296 V. 12 Mart ve Deien Snf likileri307 Drdnc Blm Stratejik Hedefimiz, Anti-Emperyalist ve

Anti-Oligarik Devrimdir312 Beinci Blm 12 Mart Sonras Trkiye Solu


8/314


9/314


9

REVZYONZMN KESKN KOKUSU (I) *

Bilindii gibi Trkiye, yar-smrge ve yar-feodal bir lke-dir. Byle bir lkede devrimci mcadele, bamszlk ve demokrasiiin yaplan mcadeledir. Yani emperyalizmin ve uzant ve mtte- fiklerinin temizlendii, milli bir demokrasiye sahip, tam bamszTrkiyeyi kurma mcadelesidir, bugnk devrimci mcadele. Mil-

li demokrasiye sahip, bamsz Trkiyeyi kurma mcadelesi yaln-zca proleter devrimcilerin deil, btn Trkiyeli yurtseverlerin ortakbir mcadelesidir.

Bu nedenlerden dolay bu yaz, proletarya devletinin kurul-mas srecine ilikin sorunlar ierdiinden dolay, Trkiye iin sunu- lan bir neri deildir. Sosyal bilimlerden birazck haberi olan birkii bunu aka grr. Bu yaz proletarya devletinin kurulmasnaynelik Marksist devrim teorisinde, dolaysyla Marksist bilimde ya-

* Bu yaz, ilk kez 12 Austos 1969 tarihinde Trk Solu dergisinin 91. saysndayaynlanmtr.


10/314

10 Mahir ayanBtn Yazlar

plan tahrifat ortaya koymak iin yazlmtr. Ayrca u gerei de zellikle belirtmek gerekir; Herhangi

bir dnce sistemine kii katlr veya katlmaz, bu sei tamamenona ait ve onun zgrce yapaca bir zihni ilemdir. Ancak isterkabul edelim ister etmeyelim bilimsel namusluluk iinde kalmakistiyorsak, dnce sistemlerinin kanun ve tezlerini tahrif etmedenortaya koymamz gerekir. Bilimsel namusluluk iin bu da yet-

mez, hangi dnya gr olursa olsun, o dncenin ustalarnneserlerine yaplan tahriflere mdahale ederek subjektif olarak kabul etmesek bile, meseleyi objektif olarak ortaya koymamz veyaplan tahrifat dzeltmemiz gerekir.

Eer Kenan Somer, Marksizmin deil de, baka herhangi bir dnce sisteminin ana bir eserinde tahrifat yapm olsayd,biz ona da mdahalede bulunur ve bay Somerin yapm olduueserin ruhuna aykr yorumu objektif olarak ortaya koyardk. (Bilim-

sel namusluluk bunu ngrd iin)

- I -

Bilimsel sosyalizmin ustalar devrimci sava, iktisadi, siyasi,ideolojik mcadele diye tanmlarlar.

Sahip olduu devlet aygt, ideolojisi, kltr, sanat... vb.bilimsel sosyalizmin karsnda bozguna uram olan karanlkgler, zorla, savala gelimesini, g kazanmasn nleyemedikleriproleter sosyalizminin gelimesini bir sre de olsa engellemek iin,proleter sosyalist saflara szarak proleter sosyalist teoride tahrifler,sabotajlar yapmaya, devrimci saflarda kargaalk yaratmaya al-rlar.

Tarihin diyalektii yledir ki Marksizmin nazari zaferi,onun maruzlarn Marksizm klna girmeye mecbureder.1

Bilimsel sosyalist teoride tahrifler yapma ve kafalar bulan-drma eylemi mutlaka bilinle ve art niyetle yaplmaz. nsanlnmutluluu, zgrl, vb. gibi yce amalarla yola kan kii, ikibin yln idealist tortularndan salt anlamyla arnamamasnn ve dedevrimci teoriyi kavrayamamasnn sonucu proleter sosyalist teo-

1 Karl Marx, Hayat ve Eserleri II, Henri Lefebvre, sf. 145, Anadolu Yaynlar.


11/314


11

rinin lafzlarna klece balanlmas, snf i gdsnde devrim ya-pamam szde sosyalist, pratie katlmayan bir bireyci vb. bilim-

sel sosyalist teoride tahrifler yaparak, gerici snflarn hesabna pe-kala alabilir. Bu kiiye literatrde objektif olarak ajandenilir.Bilimsel sosyalizmin ustalar tehlikeyi balangtan itibaren

grmler ve bilimsellik kisvesi altndaki bu gerici glerin devrim-ci saflardaki uzantlaryla, yaantlar boyunca mcadele etmilerdir.Bilimsel sosyalizmin geliimi bir yerde bu sapmalara kar verilenuzun mcadeleyle hzlanm ve g kazanmtr. Aka kar saflar-da yer alanlardan ok daha tehlikelidirler, sosyalist saflardaki geri-ciler.

Ksaca zetlersek, anti-sosyalist glerin, klk deitirip de-vrimci saflara szarak, bilimsel sosyalist teoride sabotajlar yapmas-na literatrde oportnizm denir. Oportnizm bukalemun gibidir.

Amac iin girmeyecei klk, yapmayaca ey yoktur.Oportnizm, eitli klklara brnerek sosyalist ha-

reket iinde ortaya kar. Oportnizmin kln, o lke-nin ekonomik ve sosyal bnyesi, gelime derecesi gelime derecesi ile kopmaz balar olan proletaryannpolitik bilin ve rgtlenme dzeyi, dolaysyla lkeniniinde bulunduu devrim aamasnn nitelii belirler.Ksaca denirse, dnyadaki ve lkedeki hakim ve talielikilere gre oportnizm biimlenir, klk kyafetini ay-arlar. Hangi devrim sreci iinde olursa olsun, hangi k-la brnm olursa olsun oportnizmin deimez ze-llii ideolojik mcadeleden kamaktr. Oportnizmin pan-zehiri ideolojik mcadeledir. Oportnizm devrimci teori-nin karsna hi bir zaman aka kamaz.2

Oportnizmin aka kamamasndan anlatlmak istenenudur; aka teorik tartmalardan kanmak, devrimci teoriyikmseyerek yalnz pratie nem vermek, koullar ve olanaklaruygun ise bilimsel sosyalizmin renilmesine kar kmak ve partiiinde sosyalist eitimi nemsememek, lkenin koullarnn uy-gun olmadn syleyerek bilimsel sosyalist teoriye ters den kav-ramlar kullanmak ve aykr eyler sylemek ve kanmzca en nem-lisi de, bilimsel sosyalizmin ustalarnn arkasna gizlenerek, bilim-

2 Geni bilgi iin bkz; Aren Oportnizminin Nitelii, Trk Solu, Say, 88. sf. 14-15-16.


12/314


sel sosyalizmin ana metinlerinde tahrifat yaparak, kendi oportnisttezlerini bilimsel sosyalizmin tezleri diye savunmaktr.

En son sylediimiz oportnizm, yani bilimsel sosyalizmustalarnn eserlerini tahrif ederek, bilimsel sosyalizm ustalarnn,yaadklar dnemin baz lkelerinin ayrk ve zel koullarnn olu-turduu sosyal pratikten hareketle, o lkeler iin geerli olan istis-nai tezlerini, evrensel geerlilie sahip tezler diye ileri srerek veya-hut bunun tam tersi bir davranla uzlamaz kar elikileri devamettii srece, evrensel geerlilie sahip ana tezlerin gemi dne-min tezleri olduunu ve iinde yaanlan dnem iin geerli olma-dn syleyerek kafalarda karklk yaratp kendi tezlerini sinsicesergileyen oportnizm en ince, en dikkat edilmesi gereken ve deen tehlikeli olan oportnizm trdr.

zellikle, bilimsel sosyalizmin ana eserlerinin ksa bir za-man dilimini kapsayan bir sre iinde evrilmesinden dolay sos-

yalist bilin dzeyinin pek yksek olmad, sosyalizm adna opor-tnizmi tezgahlayarak, sosyalist hareketi, ynlarn gznde geicide olsa bir kmaza sokmay ve karamsarlk yaratmay baarabilmiolan oportnist bir kliin ynetimindeki sosyalist (!) bir partiye sa-hip, snrl bir parlamentarizmin yrrlkte olduu yar-smrgebir lkede ok daha fazla nem kazanr, bu tip oportnizm.

Bu nedenle Emek dergisinde Marksizmin ana eserlerini ta-nttn syleyen Kenan Somerin kitap tantmalar zerinde titiz-likle ve dikkatle durmak gerekir.

Somer, Marksizmin ana eserlerini deil de, kendi oportnistdncelerini Lenin ve Maonun eserleriyle kantlamaya (!) al-maktadr. Bunu ilgin bir ikilem iinde yapmaktadr; Marksist diya-lektik metodu tahrif ederek, bir yandan Marksist metodun dinamiiolan somut durumlarn, somut tahlili ilkesini amacndan saptra-rak, somut durumun somut tahlilinden bilimsel soyutlamaya geii,

yani diyalektiin ana ilkelerinden biri olan zelden genele, genel-den zele iki bilme yolu arasndaki i ba ihmal ederek, dier

yandan somut durumlarn, somut tahlili ilkesini bir tarafa iterekMarxn tekel ncesi kapitalizmde ayrk ve ok zel koullar iinileri srd, fakat tekelci kapitalist dnemde Leninizmin geersizkabul ettii nerilerini, bugn geerliymiesine ileri srerek tekel-ci kapitalist dnemin Marksizmi olan Marksizm-Leninizmi yads-ma gayretleri iinde grlmektedir, bay Somer.


13/314


13

Somer, zellikle, Marksizm-Leninizmin, ihtillle burjuva dik-tatoryasnn paralanp, proletarya diktatrlne dntrlmesine

ilikin devrim teorisinin emperyalist adaki evrensel geerliliinioportnizmle kllemeye almaktadr.Biz bu yazmzda, yalnzca Leninizmin ana eserlerinden olan

Devlet ve htillin tantlmas srasnda Leninist devrim teorisininnasl tahrif edilmeye alldn gstermeye alacaz.

- II -

Sosyalist devrimin bar yoldan gereklemesi me-selesinde sap samana kartrarak, keskin bir revizyo-nizm kokusu duyanlar vardr. (Emek, Say: 5, sf. 6)

Gerekten de bilimsel sosyalizmin kurulmasndan bugnekadar sosyalizme bar yoldan gei sorununda daima burunlarhassas olmutur, Marksistlerin. Ve dikkatler daima bir sapmannolup, olmadna ynelmitir.

Emperyalist dnemde ise Marksistlerin burnuna keskin birrevizyonizm kokusu gelmitir, bu szden.

Tekelci kapitalist dnemde bu szn neden keskin bir re-vizyonist kokuyu yaydnn detaylarna gemeden nce, bu sznilk planda neyi hatrlattn belirtelim.

Bu szler bize eski bir trknn szlerini, Bernstein, Plek-hanov, Kautsky, Turati, Jaureslerin, ksaca 2. Enternasyonalin sy-ledii o mehur trknn szlerini anmsatmaktadr. Ad oport-nizm, sac-sosyalizmdir, bu trknn.

Her ne kadar bay Somer bunu aka, yreklilikle sylemi-yorsa da, tanttn iddia ettii yaptlarn arasnda sinsi sinsi mrl-dand, aznda eveleyip, geveledii trk ayn trkdr. Hem debunu ustalarnn izinde yryerek, Bernsteinvari gftenin Marksa

ait olduunu iddia ederek yapmaktadr.

- III -

Barl yollardan sosyalizme gemek ne demektir? Ksa-ca aklayalm.

Barl yollardan sosyalizme gemek, burjuva parlamento-su araclyla sosyalizme gemeyi mmkn grmektir. Ve barl


14/314


yollardan sosyalizme gemek proletarya diktatoryasn n grmez.Snflar aras parlamentarist yar ve bu yolla nihai olarak sosyaliz-

me geilebileceini ngrr. amzda barl yollardan sosyaliz-me geilebileceini kabul eden btn parlamentocu sosyalist par-tiler, iktidara geldiklerinde proletarya diktatoryasn kurmayacakla-rn aka ilan etmilerdir.3

- IV -

Byleleri iin tekelci kapitalist dnemde barl bir yol-dan sosyalizme geme sorununda keskin bir revizyonizm kokusuduyanlar iinbu meselenin gemiinden ksaca sz etmek belki

yararl olur. Aslnda bu mesele de Marxn adyla balar. GerektenMarx, I. Enternasyonalin 1872 Lahey Kongresinden sonra, Amster-damda dzenlenen bir mitingde konumu ve baz artlarda emek-ilerin amalarna bar arala da varabileceklerini sylemitir.

Marx ayn dnceyi daha nce de ifade etmi, rnein The Worldadl bir Amerikan gazetesine verdii demete (3 Temmuz 1871)amaca bar ajitasyonla daha abuk ve daha emin ulamann

mmkn olduu yerde silahl ayaklanmann byk bir budalalkolacan sylenmitir. Gene Marx, nl Amsterdam konumasn-

dan daha sonra, 1878de Almanyada yrrle konan anti-sosya-list kanun dolaysyla, iktidar elde tutanlar tarafndan iddete bavurulmadka, tarihi gelimenin bar kalabileceini, ama eski dzenden kar olanlar iddete bavururlarsa, bar hareketin iddete dnebileceini sylyordu demekte Kenan Somer.(Emek, Say: 5, sayfa: 16) 4

Kenan Somerin yapt ile, 2. Enternasyonalin oportnistliderlerinin yaptklar arasnda, insan artacak derecede ilgin birayniyet vardr.

Yarm asr aan bir zaman dilimi nce, Marksizmin sofras-na 2. Enternasyonalin oportnist liderlerinin srdkleri bu yemeinzamann geirdii iin, ii gemi olduunu, dolaysyla yenile-meyeceini ve bu nedenle bu bayatlam yemee Marksizmin sof-

3 amzda bu yolu savunanlar proletarya diktatoryasn ngrmemektedirler. OysaMarx, istisnai ve de ufak bir ihtimal olarak kabul ettii bu yntemin sonucunda mutlakaproletarya diktatoryasn ngrr.

4 Tire iindeki yazlar bize aittir.


15/314


15

rasnda yer olmadn Lenin o denli ak bir biimde belirtmitirki, ayn bayatlam yemei (hem de Devlet ve htill yaptn tan-

trken) tekrar sofraya getirmek cesaretini gsteren Bay Somere vebu korkun cesaretine hayran olmamak ve de amamak eldedeil.5

Bize burada den i, oportnizmin bu nerilerini rtenMarksizmin ustalarnn bu soruna ilikin szlerini aarak sergile-mektir.

nsel olarak, unu aka sylemek gerekir, Marksizme ili-kin bir yazda hem de Devlet ve htillin tantlmasnda Marxntamamen zel, istisnai koullar ve durumlar iin, bir ihtimal olarakngrd ki Leninizm ile geerliliini o lkelerde de yitiren vehi bir ana yaptnda uzunca bahsedilmeyen sosyalizme barl

yollardan geilmesinden uzunca bahsedip de, Marx ve Engelsingenel kural olarak zora dayanan devrimi ngrdnden bir tekkelimeyle bile bahsetmemek, Marx ve Engelsi tahrif etmektenbaka bir ey deildir.

Marx, barl yollardan sosyalizme geii baz artlarda veamaca bar ajitasyonlarla daha abuk ve daha emin ulalma-

snn mmkn olduu yerlerdediyerek aka bu yntemin istis-nai olduunu belirtmitir.

Marx, barl yollardan sosyalizme geii Kara Avrupasn-dan tamamen farkl ve de ok deiik zelliklere sahip ngiltere ve

Amerika iin, bir ihtimal olarak ngrmtr.Bir kere, bu tarihlerde her iki lkede de kapitalizm, dier

Kara Avrupas lkelerinde olduu gibi serbest rekabeti dnemiiindeydi. kinci olarak, zellikle ngiltere, lkenin geleneksel siya-si zgrlnn bir sonucu olarak, Kara Avrupasna nazaran kl-tr dzeyi yksek ve nfusun iinde youn bir arl olan, sendi-kalarda iyi rgtlenmi bir proletarya snfyla, uzlama geleneinesahip kolayca satn alnabilecek bir kapitalist snfa sahiptir. Buniteliklerinin yannda gsz, az gelimi bir brokrasi ve militariz-

5 Somerin cesaretini ok bytmemek gerekir aslnda. nk Somer bu yolu nerentek kii deildir. Bat kapitalist lkelerinde btn Marksizm kalpazanlar, bu biimdesrekli yaynlar yapmaktadrlar. Ayrca dnyann bilinen bir geri kalm lkesinde bizdnyada denenmemi bir yolu ilk defa deniyoruz. Bu bizim Marksizme katkmzdr diyerekbu yolu savunan bir kalpazanlar grubunun rtkan barts da meseleyi bilenlerinkulaklarnda hala yanklar yapmaktadr.


16/314


me sahip olmas nedeniyle ngiltereye ayrcalk Marx tarafndantannyordu. (Amerikannki de ngiltereye benzer). Nicelik ve nite-

lik olarak olduka gl bir proleter snfa ve gsz bir brokrasive militarizme sahip ngilterede devrime ihtillle deil, barl yol-lardan geilebilinirdi, Marxa gre.

O srada, iilerin ngiliz kapitalistlerine bar yoldan boyun edirmelerinin mmkn olduu fikrini yaratan artlar bunlard6

diyen, Lenin, tekelci kapitalist dnemde, tekel ncesi kapitalistdnem iin doru olan bu grn, deerini yitirdiini syleyerek,bu dnemde koullarn deitiini ve bu lkelerde militarizmin vebrokrasinin Kara Avrupasnn lkelerinden artk farkl olmadn,bu nedenle dier lkelerde olduu gibi Amerika ve ngilterede desosyalist devrimin temel artnn ancakiddetkullanarak, dev-let makinasnn krlmas ve proletarya diktatrlnn kurulmas

yoluyla sosyalizme geilebileceini ileri sryordu. (Devlet ve h-till, 51, 52 ve 53, 84de detayl bir biimde aklamaktadr Lenin).

Marxn ngiltere ile Amerika iin tand snrlama, dahadorusu istisna, bu lkelerde gelimi bir militarizm ile gelimi birbrokrasi olmad srece yerindeydi. Leninin grne gre, busnrlama, ngiltere ile Amerikadaki militarizm ile brokrasi, AvrupaKtasndaki br lkelerde olduundan daha ok deilse bile dahaaz olmayan bir gelimeye ulanca, tekelci kapitalizm artlarndaortadan kalkyor. Bu yzden byk proletarya devrimi, istisnasz

btn emperyalist devletlerde, sosyalizme ynelmi gelime iin kesinkes bir narttr.7 (Stalin, Sa Sol Sapmalar zerine, Parti-mizdeki sosyal demokratik sapmalar zerine iin sonsz, 3 Ka-sm 1926, sf.76)

Gelelim 1878 Almanyasnda yrrle konulan anti-sosya-list kanun dolaysyla Marxn sylediklerine.

Bir kere Marksistler herhangi bir dnemde herhangi bir du-rum iin nerilen taktikleri, yntemleri, o dnemin tarihi ve o lke-nin koullar iinde yorumlarlar. Marx, bu szleri o dnemde Almanmilitarizminin ok gl olmas ve Gousehalklerin eski etkin-liklerini nemli lde yitirmelerine karn, hala proletarya zerin-de nfuz sahibi olmalarn ve bu anarist gruplarn, subjektif artlar

6 Toprak Meselesi, Ayni Vergiler zerine, sf. 150, Lenin, Sol Yaynlar.7 Dz yazlar bize aittir.


17/314


17

uygun deilken zamansz bir k yaparak bir bozguna sebep ola-bileceklerini dnerek sylemitir. Btn sosyalist rgtlerin, ii

yn rgtlerinin, sosyalist basnn yasaklanmasn ngren bu ka-nun, 1890da yn ii hareketleri sonucunda, yani pasif olarakdeil, aktif bir kar koyma ile kalkmtr.

kinci olarak, Marxn iddete bavurulmadka iddetebavurulmamas sz, Marksizmin genel kuraldr. Marksizm iin-de saldrganl ve iddeti tamaz. Ancak zora zorla kar karlk

verir. Ve Marksistler yasall burjuvazi bozmadan bozmazlar.Marksn bu denli ak ve saptrlmayacak sz bile saptrl-

mtr. iddete bavurulmadka, tarihi geliimin barl kalabile-ceine ilikin szlerine, o dnemde de bugn bay Somerin yaptgibi drt elle sarlmtr, oportnistler. Oportnistlerin Marxn buszn saptrmalarn iddetle eletirmitir, Engels. Ve Engelsin 19Haziran 1871deki oportnizme dnk eletirilerini kapsayan Er-furt Program Taslann Eletirisinin Kautsky tarafndan nasl has-ralt edildii ve Neue Zeitungta ancak on yl sonra yaynlandsosyalistler tarafndan bilinen bir gerektir.

Erfurt Program Taslann Eletirisinde Engels, Marxn Al-man militarizminin gllnden dolay barl bir yntem ner-mesine ki asla pasifizmi nermemiti Marx ilikin szlerine, drtelle sarlarak kendi burjuva reformizmlerine alet etmeye alan

Alman oportnistlerini en sert biimde yererek, ... Ama ne olursaolsun, olaylar ileriye doru zorlanmaldr. Bunun ne kadar gerekliolduunu, bugn sosyal demokrat basnn byk bir ksmnda yayl-

maya (einreissende) balayan oportnizm apak gsterir. Parti-nin, sosyalistlere kar kanunun yenilenmesi korkusu iinde, ya dakanun yrrlkteyken mevsimsiz olarak yaylm baz fikirleri ha- trlayarak, imdi btn taleplerini barl yoldan gerekletirmekiin Almanyada mevcut kanuni dzeni yeterli olarak kabul etmesiisteniyor...sular (Lenin, Devlet ve ihtill, s.90). Ve bundan sonraLenin devam eder. Alman sosyal demokratlarn olaanst ka-

nunun yenilenmesi korkusuyla hareket etmeleri Engelsin birinciplana koyduu ve tereddt etmeksizin oportnizm olarak sulad- esasl bir olgudur.(Lenin, Devlet ve htill, sf. 91).

Grld gibi mesele son derece ak; Marxn ok istisnaitarihi artlar iin ve ok zel niteliklere sahip tekel ncesi Amerika

ve ngilteresi iin bir ihtimal olarak barl yollardan sosyalizme


18/314


geie ilikin syledii szler Leninizm tarafndan tekel ncesidoru, fakat tekelci kapitalist dnem iin doru ve geerli kabul

edilmemektedir.Ve Marksist-Leninist teoriye kar, oportnistler drt elle buszlere sarlarak demagojilerine Marxn bu szlerini klf yapmayaalmlardr.

Aslnda bu mesele Marx adyla balyor diyen Bay Someri,baza dm turnusol misali, sosyalizmin hocalarnn bu konudaki dncelerinin iine batrp kardktan sonra, konuya Stalininszleriyle noktay koyalm:

Marxn artl snrlamasna drt elle sarlan ve busnrlamay proletarya diktatrlne kar ileri srenBTN LKELERN OPORTNSTLER, bu yzden Mark-sizmi deil, kendi oportnist meselelerini savunuyorlar.8

Marksist doktrinin ana ats olan snf mcadelesi Marxtannce bilinen ve burjuva tarihi ve ekonomistlerinin kabul edipirdeledikleri bir dndr. Marxn yapt, bu snf mcadelesininzorunlu olarak, o zamana kadar grlmemi derecede sert birihtillle burjuva devlet cihazn paralayarak, sosyalizme proletaryadiktatoryasnn araclyla varacan ak seik koymasdr.

Gerek Marx, gerek Engels, Leninin aklad gibi kendiler-ini devrimi gerekletirme metotlaryla, yani biim meseleleriyle birok yeni durumlarn ortaya kabileceini ve devrim sreci iindesk sk deiebileceini dnerek baml klmamlardr. AncakMarx ve Engelsin dncelerinin temelinde yatan gerek yineLeninin belirttii gibi iddete dayanan devrimdir. Ve bu genelilkedir.

Marx ve Engelsin iddete dayanan devrimin kanlmazlile ilgili doktrini.. burjuva devletiyle ilgilidir. Burjuva devleti proleter devlete (proletarya diktatoryasna) yerini yok olma yoluyladeil, genel kural olarak, ancak ve ancak iddete dayanan bir dev-rimle brakabilir. Engelsin iddete dayanan devrime yapt vg,Marxn birok beyanlaryla tam bir uygunluk halindedir. (iddetedayanan devrimin kanlmazln yrek pekliiyle, aka ilan edenelsefenin Sefaleti ve Komnist Manifestosunun vargsn hatrlay-

8 Sa-Sol Sapmalar (Partimizdeki sosyal demokratik sapmalar zerine in Sonsz.)3 Kasm 1926, sy.76, Stalin, Sol Yaynlar, Ankara.


19/314


19

alm, otuz yl daha sonra, 1875de Marxn Gotha Programnn opor-tnist muhtevasn yerin dibine batrd (Gotha programnn

eletirisini hatrlayalm). Bu vg hi de bir bountu sonucu, birtumturakl sz, bir tartma hevesi deildir. Bu iddete dayanandevrim fikri ve bu fikrin ta kendisini sistemli olarak ynlara ma- letme zorunluu, Marx ve Engels doktrininin tmnn temelindeyatan bir eydirdiyor Lenin, Devlet ve htillinde (sf. 31)

Halk Bankas araclyla iilere karlksz kredi vermeksuretiyle, snf mcadelelerinin, barl bir biimde hallolunabile-ceini ileri sren Proudhona Marxn verdii cevap kesindir.

... Ancak artk snflarn ve snf elimelerinin bu-lunmad bir dzendedir ki, sosyal evrimler, artk siyasidevrimler olmaktan kacaklardr. O zamana kadar top-lumun her yerinden deitirilip, dzeltilmesinin arifesin-de sosyal bilimin son sz u olacaktr, YA MCADELE,

YA LM, YA KANLI SAVA, YA DA YOK OLMA.9

te Engelsin bu konudaki dncesi diyerek Lenin,Engelsten (Anti-Dhringten) alnt yapyor;10 ...akat zorun tarih-

te (ktlk kayna olmaktan) baka bir rol, devrimci bir rol deoynadn, zorun Marxn szleriyle bir yenisine gebe olan her eski

toplumun ebesi; toplumsal hareketin talam mrn bitirmi politik biimleri alteden ve paralayan aleti olduuna dair Bay Dhringde bir tek kelime yoktur. O sadece iini ekerek ve ah ederek, smrme ekonomisinin yklmas iin zorun belki de l-zumlu olabilmesi imkann itiraf etmektedir...

Engels, grld gibi Marxn ihtill teorisinden bir tek keli-me sz etmemesi nedeni ile ki Dhring iddeti de kabul etmek-tedir, barl yolun dnda Dhringi eletirmektedir.

Ya Kenan Somer? Marxn devrim hakkndaki dncelerinibu denli ak ortaya koyan Devlet ve htilli iki- sayfa iindetantrken, Marxn genel ilke olarak kabul ettii ihtille ilikindncesinden bir tek kelime bile bahsetmeden Marxn istisnayailikin nerdii ve bir sylev ve gazeteciye verilen beyanatnnoluturduu bar yoldan gei hakkndaki szlerine ki tantlan

9 elsefenin Sefaleti, Karl Marks, s.195, Sol Yaynlar. Georg Sandn nl szTrkeye eviride ak yazlmamtr. Orijinal bu biimdedir.

10 Devlet ve htill, Lenin, sf. 30, Bilim ve Sosyalizm Yaynlar.


20/314


21/314


22/314


pratiinden ayr deerlendirmemek, rnein sosyalistdevrimin ihtillden baka bir yolu olmadn dnmek

yanl olur. Devlet ve htillin yazlndan 52 yl sonrabu kitab bir eit hareket plan olarak deerlendirmek,ancak kk-burjuva dar kafall ile aklanmas mm-kn ve bizzat Marksist-Leninist anlaya, bilimsel dn-ceye temelden aykr bir sapklk olur. (...) (Ama kitapEkim ihtillinden sonra yaynlanabildiine gre ihtill ze-rine dorudan doruya bir etkisi olmamtr). (Emek,Say: 5, s. 14-16)

Yazmzn bandan beri aklamaya altmz gibi Emekyazarnn Leninizmi tahrif abalar bu szlerde iyice somutlamak-tadr. Tahrifat basit bir polemikinin hokkabazl iinde yaplmakta-dr. Doru bir sosyalist nermeden, revizyonist bir karmayagidilmektedir. Devlet ve htillin teorik zn, yazld ann siya-

si pratiinden ayr deerlendirmemek doru nermesinin arkasn-dan Sosyalist Devrimin ihtillden baka bir yolu olmadn dn-

mek yanl olursapmal karmas ile gizlenen revizyonizm ortayakmaktadr.

Bilindii gibi Marksizm hareketin, hareket halindeki bir dokt-rinidir. Marx, Engels, Lenin ve Marksizmin dier ustalar, iindebulunduklar toplumun sosyal pratiini gznnde bulundurarak,somut durumlarn somut tahlilini yapp, bilimsel genellemeye git-milerdir.

Marx, Engels, tekel ncesi kapitalizminin sosyal pratiindenhareketle somut tahlillerden soyutlamalara gitmilerdir. Onlar ge-lecekteki devrim srecinin deieceini bildikleri iin, hi bir za-man ana ilkelerin dnda, kesinkes yntemler nermemilerdir.

Ancak genel kural nermilerdir.Bu genel kural, burjuva diktatoryasnn zorla paralana-

rak, proletarya diktatoryasna dntrlerek sosyalizme geitir.20. yzylda ise serbest rekabeti kapitalizm yerini tekelci

kapitalizme dolaysyla serbest rekabeti dnemin zellikleri veartlar yerini tekelci dnemin zellikleri ve artlar, yerini tekelcidnemin art ve zelliklerine brakmtr. Kapitalizmin tekel ncesidneminde yaayan Marx ve Engelsin, tekel sonras dnemininzelliklerini nceden grmeleri imkanszd. Bu nedenle Marx veEngelsten tekelci dneme ilikin zel kanun ve yntemler ngr-


23/314


23

melerini beklemek yanl ve sama bir tutum olur.Bu nedenlerden dolay Marksizm, tekelci kapitalist dnem-

de Leninizm ile tamamlanmtr.Marxn ngiltere ve Amerika iin, bir ihtimal olarak ngr-d istisnay, Leninizmin emperyalist ada geersiz saydndaha nce etrafl bir biimde belirtmitik. Ayrca Leninin devrimteorisinden de bahsettik ve emperyalist srecin devam boyunca,bu devrim teorisinin, Marksizme gre evrensel olduunu ve sosya-lizme geiin bir eylem klavuzu olduunu detaya inerek syle-mek gereksiz olur herhalde.

Burjuva devlet biimleri son derece eitlidir. Amanitelikleri ayndr. Btn bu devletler son tahlilde u yada bu biimde, ama zorunlu olarak, bir burjuvazi dikta-toryasdr. Elbette kapitalizmden sosyalizme gei de politik biimler bakmndan byk bir bolluk ve geni bireitlilik gstermekten geri kalmaz in, Vietnam, Kba

ve dier sosyalist lkelerin somut pratikleri.Ama hepsi- nin nitelii ayn kalacaktr; Proletarya diktatoryas (... ) gerekte bu dnem emperyalist dnemde sosyalizmegei zorunlu olarak, son tahlilde keskin biimlere b-rnm ve o zamana kadar grlmemi iddetle pasi-fist deil non pasifist, bir snf mcadelesinin damgasntar.15

Bu nedenle serbest rekabeti dnemde, dnya mali guru-plar tarafndan paylalmamken, kapitalizm bugnk gibi canekime deil de grbzleme dnemindeyken, Marxn istisnai

yerler iin nerdii barl yoldan sosyalizme gei, Leninin be-lirttii gibi Marksizm iin olanakszdr.

Marxn ve Engelsin yaptlarn, yaptlarn dncelerinin ta-rihi geliim iindeki yeri ve derinlemesini gznnde tutmadan,Marx ve Engelsi iktibas etmek, Marksizme ihanettir ve btn opor-tnistlerin Marksizmi rtmek iin yaptklar ortak bir harekettir.

Ve yine daha nce de belirttiimiz gibi sosyalist mcadelenin tari-hinde aka grlmektedir ki btn oportnistler, Stalinin deyiiyleMarxn artl snrlamalarna drt elle sarlarak kendi oportnizm-lerini savunmulardr. Bunun pek ok rnekleri bilinen gerekler-

15 Devlet ve htill, Lenin, s.47-48, Bilim ve Sosyalizm Yaynlar.


24/314


dir. rnein Trotsky...Emperyalizmin olmad ve kapitalizmin gelimesinin eit

oranda olmamas kanunu bulunmamken, bulunmasna da im-kan yokken, Marx ve zellikle Engelsin bir tek lkede deil, btnKara Avrupasnda birden sosyalist devrimin baarya ulaacanneren tezine, kapitalist lkelerin gelimesinin eit oranda olma-mas kanununun bulunmas ile birlikte tek lkede sosyalizminzaferinin mmkn olmasn oluturan tekelci kapitalist dnemde,nasl ki drt elle sarlan Trotcky oportnizmin batana saplanm-sa, ayn dnemde artk Leninizm tarafndan kabul edilmeyenbarl yollardan sosyalizme gei istisnasna drt elle sarlanlarda grtlaklarna kadar oportnizm bataklna gmlmlerdir.

Devlet ve htillin yazlndan 52 yl sonra bu kitab bireit hareket plan olarak deerlendirmekszndeki hareket pla-n fazla soyut, tek bana ne anlama geldii somut olarak belli ol-mayan bir szck. Bu nedenle bu hareket plan szcn oku-

yucunun gznde somutlatrmak iin derinletirmek ve amakgerekiyor.

inde yaanlan toplumun sreci iindeki elimelerden anaelimenin saptanarak, bu ana elimenin tayin ettii, o srecinniteliinin belirtilmesine, (devrimci aamann tayini) ve bu nitelieuygun devrimci iarlarn kompoze edilmesine Marksist literatrdestrateji denir. Aslnda askeri bir kavram olan strateji fethetme

sanatdr. Ana elimenin niteliini tayin ettii sre herhangi bireyin geliim srecinde var olan farkl aamalar iinde eitli aa-malar ihtiva eder. Ve her aamada farkl artlar iinde tar. arklartlar da doal olarak farkl zellikleri gerektirir. te taktik deni-len esnekliin biimlendirilmesinin nemi burada ortaya kar. Tak-tik ana elimenin niteliini tayin ettii srecin, deiik aamalarnndeiik artlarna gre (srecin belli aamalarnda bazen tali elikiana eliki ile stste gelebilir, bazen de ana elimenin baz ks-mi unsurlar zmlenir), bu artlara uygun pozisyonlar izme,artlara uygun, tecrit edilmi hareketler yapma sanatdr.

Marksist literatrde strateji ve taktik tanmlamalar by-ledir (yeri gelmiken belirtelim, Kenan Somerin taktik ve stratejiyine denli anladn (!), ki Taktik zerine yazd yazda demo-

kratik devrim stratejileridemesinden bilmekteyiz). imdi buradataktik ve stratejiden bahsetmemizin nedeni bu hareket plan


25/314


25

szcnn ayan yere bastrarak, iinde kullanld cmleninanlamn somutlatrmaktr.

inde bulunulan devrimci aamann niteliinin ve iarlarnnsaptanmas iine hareketin makro planlamas (strateji tespiti)denilebilirse, hareketin makro plannn ierdii ve hareketin dolam-bal virajlarna, ini ve klarna, dier bir deyile aamalarnagre izilen, yalnz o aamalar iin geerli olan planlara da hare-ketin mikro planlar diyebiliriz.16

imdi sormak gerekir; bu hareket planndan kastedilen ne-dir? Hareketin makro plan m (stratejik planlamas m) hareketinmikro planlamalar m (taktik planlamalar m) kastediliyor?

Byle bir somuta indirgemede hareket plan szc, tekbana nitelik belirtici olmuyor. Ve lastikli bir kavram olarak ortadakalyor. Bu nedenle bu hareket plan szcn, iinde kulla-nlan cmle iinde yazarn daha nceki szleri ile organik balarkurarak yorumlamaktan baka are yoktur.

Yazarn yazsnn bandan itibaren, nsel bir yarg ile, kapi-talizmin tekelci dneminde proletarya devletinin barl yollar-dan kurulabilmesinin mmkn olabileceini ilikin dayanak aramaabalar (ki bu abalarn Marksizm-Leninizmi tahrifata kadar y-nelmesini umursamadan, tekrar tekrar abalara girimesi) akagrld iin, cmlenin yle kurulmas mmkndr; Leninin

ihtill teorisini Devlet ve htill kitabnn yazlndan 52 yl sonra proletarya devrimi iin bir metod olarak deerlendirmek, ancak kk burjuva darkafall ile aklanmas mmkn ve bizzatMarksist-Leninist anlaya, bilimsel dnceye temelden aykr birsapklk olur(eer yanl anlamsak, cmlenin ekli dzeltilir, bizde ona gre eletirimizi yneltiriz).

Yazmzn bandan beri defalarca gerekli olduu iin belirt-tiimiz gibi, kapitalizmin 1. buhran dneminde Lenin, kapitalizmintekelci dneme girmesiyle birlikte burjuva devlet brokrasisi vemilitarizmin tekel ncesi dneme nazaran ok daha kuvvetlen-diini belirterek, kapitalizmin bu yeni zellik ve artlarna uygunolarak, Marx ve Engelsi derinletirerek Leninist ihtill teorisini

16 Makro ve Mikro kavramlar Marksist literatrde mevcut olmayan kavramlardr.Bu nedenle kullanlmamas gerekir. Burada kullanmamzn nedeni, Somerin ifadesinenetlik getirerek okuyucuya sorunu somut bir biimde sunabilmek iindir.


26/314


nermitir.20. yzyln ikinci yarsnda ise, kapitalizmin III. buhran d-

nemine girdiini ve lmn biraz daha ileriye atabilmek iin I. buhran dnemine nazaran brokrasi ve militarizmine I. buhran dnemiyle kyaslanmayacak derecede, ok daha sk yaptn syleyen bu dnemin Marksist ustalar, Leninin ihtill teorisininbu dnemde ok daha fazla nem kazandn ve evrensel geerlilie sahip olduunu aka belirtmekte ve bu evrensel geerliliikabul etmeyen szde Marksistleri de Marksizm-Leninizme ihanet etmekle sulamaktadrlar.17Ve bu tip dnce Kenan Somerin yorumunun tam tersi, yaadmz dnemin Marksist ustalarnagre, Marksist-Leninist dnceye temelden aykr bir sapklktr.

Marksist Leninist devrim teorisi, son zmlemedehalka kar savaa, bir halk savayla kar koyma teorisi-dir. 18

Devlet ve htill yapt, zetle, Leninin Marxn devletanlayn derinletirerek oluturduu Marksizmin devlet teorisini

ve yine Marxn snf mcadelesi ve proletarya diktatoryasdncesini derinletirerek, az sayda profesyonel ihtillcilerdenolumu, elik gibi bir disipline sahip, manevra kabiliyeti yksek,devrimci teoriyi eylem klavuzu kabul etmi nc bir partinin y-netimiyle, zorla burjuva devlet cihazn paralayarak kurulan prole-tarya diktatoryas araclyla sosyalizme geii belirleyen ihtill

teorisini kapsamaktadr.Bundan dolay bu eseri, yalnzca 1917nin taktiklerini ka-

psyor, imdi ise artlar deimitir diyerek bir kenara itmek, Mark-sizmin ustalarna gre Marksizin-Leninizmden istifa etmekdemektir. Ve yine bu ustalara gre, Devlet ve htill eseri, Someringstermee alt gibi yalnz Rus devriminin rn deil, aynzamanda amzn da niteliini tamaktadr. nk tekelci d-nemde Marksizmi btnleyen Leninizmin ilkelerinin en nemlileribu eserde yer almaktadr.

Bu nedenle amzda Marksistler, Marksist teoriye gre Le-ninizmin evrensel gerekleri ile kendi lkelerinin somut pratikler-

17 Mao Tse-Tung ve Lin Piaonun eserlerinde mesele son derece ak ve tartmagtrmez bir biimde konmaktadr.

18 Yaasn Halk Savann Zaferi, Lin Piao, s.60, Bilim ve Sosyalizm Yaynlar.


27/314


27

ini birletirerek, stratejik ve taktik planlarn veya Somerin deyiiile hareket planlarn izerler. Yoksa aradan 52 yl gemitir o

dnemde geerliydi, ama imdi geerliliini yitirmitir diyerek Le-ninizmin en nemli evrensel tezlerinin yer ald Devlet ve htilleserine saygszca dudak bkmezler.

Byle bir dnce, Marksizm-Leninizmin ustalarna gre darkafal kk-burjuva dnya grnn somut bir belirtisidir.

te Marksizmin ustalarnn grleri ve de ite KenanSomerin bilimsel (!) yorumu.

Btn bu aklamalardan sonra Bay Somere bilimsel na-muslulua ilikin birka sz sylemek gereini duymaktayz :

Namuslu bir aydn kii bir doktrini kabul etmese bile, odoktrine ilikin bir eseri, diyelim ki grevi gerei tantrken, eserinyazarnn dncesine uygun olarak tantmak zorundadr.

Siz Marksist dnceye inanmayabilir, Marksist dnyagrn, dnya gr olarak kabul etmeyebilirsiniz Bay Somer.Anayasamza gre herkes dnce ve kanaat zgrlne sahip-tir. Bu nedenle istediiniz dnya grn kabul etmek ve savun-makta zgrsnz.

Ama bu size bir doktrini tahrif etmek hakkn vermez. Belli bir dnya grn savunmak ayr bir eydir, bu gre kartolan bir dnya grn tahrif etmek ayr bir eydir.

Kii kendine ve bilime saygl ise kendi dnya grne kar- t grleri, bu grlerin yer ald eserleri tahrif ederek kendidncelerini savunmak yoluna gitmez. Tam tersi bir davranla,kar olduu dnce sistemini ve bu sistemin yntemlerini nce odnce sisteminin sahiplerinin tez ve yntemlerini sonra da kendi dncesinin tez ve yntemlerini ortaya koyarak red yolunagider.

Bu ynde insan artacak derecede hrsla ve bir o kadarda gz kapal abalar sarfediyorsunuz ki, bu abalarnz, kitap

Ekim htillinden sonra yaynlanabildiine gre ihtill zerine doru-dan doruya bir etkisi olmamtrgibi Marksizmden bihaber, ortazekal bir kiiye bile sama gelecek bir sz size syletebilmekte-dir.

Kenan Somerin bu sz karsnda ne sylenebilir? Herhal-de yaplacak en doru i bu perian manta yalnzca glp ge-mektir.


28/314


Yazar Lenin olan, Leninizmin Devlet ve htill teorilerinikapsayan, batan sona kadar Lenin tarafndan yrtlen Ekim h-

tilli zerine, dorudan doruya bir etkisi olmamm (!) bu kita-bn... Pes dorusu byle bir manta. Sama sapan bu sz zerindedaha fazla durmak, en azndan okuyucuya saygszlk olur.

- VII -

Hareketin, hareket halindeki doktrinidir Marksizm. Engelsindeyiiyle, ezbere renilmesi ve mekanik olarak tekrarlanmas ge-reken bir dogma deil, bir geliim kuramdr.

Ve Marksizmde mutlak, nihai bir gerek yoktur. Gerek iza-fi, hareket halindedir ve geicidir.

Marksist bilgi edinme somut tahlili dnda herhangi bir tahli-lin belirli tabiat zerine bilgi edinme olana yoktur.

Marksizmin ustalar daima devrimci diyalektiin bu deimezilkesini kullanmlardr. Marksizm de gelime halindedir. nkdoa bilimlerinin bugnk bulgular ile snrldr bilgilerimiz. Bunedenle bugn yeterli olan yarn yetersizdir. Marksizm kendini de-

vaml aan ve yenileyen bir dnya grdr...Doktrinin derinlemesiyle ayn zamanda metodun

yeni ortaya km ya da tahlili bir an iin bir kenarabraklm realitelere uygulan iine alan bir gelime,prensiplerin revizyonundan ayr bir eydir...19

Sorunu, Marksist-Leninist eylemin ve kuruluun nverisi olanLeninin derinletirdii Marksist devlet teorisini ve ihtill teorisinio dnemin koullar iin geerlidir diyerek, hareket halindeki birdoktrinin hareket halindeki evrensel tezi olan Marksist devlet

teorisini emperyalist ada geerli grmemek ve ihtill teorisiniyine emperyalist dnemde eylem klavuzu olarak kabul etmemekrevizyonizmden baka bir ey deildir, Marksizmin ustalarna gre.

Revizyonizmin felsefi temeli de agnostizmden baka bir eydeildir. (Revizyonistler eklektik seimci bir yntemle sorunlarele alp yorumlarlar. Ancak eklektizmlerinin temelinde agnostizmbilinemezcilik yatt aktr).

Okuyucuya sorunu daha somut sunabilmek iin, buradaki

19 Karl Marx - Hayat ve Eserleri, Henri Lefebvre, s.144, Anadolu Yaynlar.


29/314


30/314


Emperyalizmin btn elikileri ngiltere, ransa, Amerika,Almanya ve kapitalizmin az ok gelitii dier bat lkelerinde yan-

syordu, 20. yy. banda. Ancak bu elimeler gen prizmaya ar-parak krlp farkl renklere brnen gne nlar gibi, nicelikfarkllklar iinde yansmaktadr, bu lkelerde. Tekelci kapitaliz-min elikilerinin yansmas, ngilterede pembe gzkt halde,arlk Rusyasnda kzl gzkmektedir bu yllarda. arkl renklerebrnmesini tayin eden o lkenin tarihi geliimi, ekonomik ve kl-tr dzeyi, snflarn g ve bilin kompozisyonu, snflarn liderleri-nin yeteneklerinin farkllklar ve de blgesel zellikleridir.

Lenin, arlk Rusyasnn somut durumunun somut tahliliniyaparken, emperyalist dnemin tahlilini de, Rusyaya yansmasylaberaber yapmaktayd, 20. yy. balarnda.

Zaten bolevikleri, meneviklerden ve ihtillci sosyalistler-den ayran ana kriter, Marksist diyalektii doru tahlil yntemi ola-rak kullanmalardr.

htillci sosyalistler20 somut durumun, somut tahlilini yanlbir biimde yaparak Marksizmin evrensel tezlerini yadsma yolunagitmilerdir. (Kenan Somerin yapt birinci hata ihtillci sosyalist-lerin yaptndan pek farkl deildir.) arlk Rusyasnn durumuna,artlarna Marksist tezlerin uymadn syleyerek, Rusyada feoda-lizm ile kapitalizmin ayn anda keceini ileri srmlerdir.

Menevikler ise, Marksizmin hareketin, hareket halindekidoktrini olduunu unutarak, Marksizmin lafzlarn mekanik birbiimde tekrarlayp durmulardr. rnein Marxn tekel ncesi ka-pitalizm iin ngrd barl yollardan sosyalizme (ki tekelncesi iin bile bu yolun istisnai olduunu Marx zellikle belirtmitir)geie drt elle sarlan Bernstein ve dier revizyonistlerle ayn eylerisylemilerdir. (Kenan Somerin ikinci hatas; mekanik bir biim-de Marksist lafzlar tekrarlamas.) arlk Rusyasnn sosyalist birdevrime hazr olmadn nererek, burjuvaziye destek olunmasnsavunmulardr. Marx, nicelik ve nitelik olarak gelimi glbir sanayi lkesinde devrim olacan ngrmemi miydi? O hal-de arlk Rusyasnn da byle bir lke haline gelmesi gerekir,

20 Rusyadaki ihtillci sosyalistler, sosyalizmin ii snf ile olan kopmaz balarnkabul etmemi, bilimsel sosyalizmi reddetmiIerdir. htillci Sosyalist Parti poplist veanarist bir rgt olup, Marksizmle hi bir ilikisi yoktur.


31/314


32/314


REVZYONZMN KESKN KOKUSU (II) *

Leninin dncesini anlama abasgelitirilirse, sevin duyarm.

Kenan Somer

- I -

Geen saydaki yazmzda, Leninin Devlet ve htill eser-ini Emek Dergisinde tantan Somerin, Marksistler iin tekelci kapi-talist dnemde evrensel geerlilie sahip olan Leninist DevrimTeorisini nasl tahrif ettiini ve bu ilemi de nasl bir yntemle

yaptn akladk. Bu yazmzda ise, Leninin iki devrim aras tak-tik ve iarlarnn ve de Mao Tse-Tungun Yeni Demokrasi eseri-nin ayn yntemle Somer tarafndan nasl tahrif edildiini ortayakoyacaz.

Lenin, Devlet ve htilli hangi tarihi konjonktr iinde yaz-d? Gnn balca stratejik ve taktik meseleleri neydi? Kitabn nemiancak bu ereve iinde doru olarak deerlendirilebilir. Kitapta

genel bir geerlilik tayan dorularn yaratc bir biimde kavrana- bilme olanan, ancak byle bir deerlendirme salayabilir.

* Bu yaz, ilk kez 19 Austos 1969 tarihinde Trk Solu dergisinin 92. saysndayaynlanmtr.


33/314


33

(Emek, Say: 5, s.14) diyen Kenan Somer, ubat ve Ekim devrimle-ri arasndaki srenin ksa bir tahlil ve yorumunu yapmaktadr.

Kenan Somerin yukardaki szlerine bir itirazmz yoktur.nk sylenenler, genel planda btn sosyalistlerin kabul ettiigereklerdir.

Bizim itirazmz, Kenan Somerin bu giri nerisine deil, buneriden sonra yaplan iki devrim aras Leninist taktik ve iarlarnSomervari yorumlanmasnadr. Bay Somerin bu yorumu ylebaarl ki (!), yle baarya ulayor ki, bu yorumu okuduktan son-ra, Leninizmin ruhuna, amin demek zorunluluunu duyuyor in-san. yle bir yorum ki, yorumun temelinde revizyonizm reklen-mi srtyor. te bizim itirazmz, sol gsterip de, sa yumruunuhavaya kaldran revizyonizmin tahrifatnadr.

Bay Somerin Leninizmin iki devrim aras taktik ve iarlarnailikin tahrifatna gemeden nce, unu belirtmek gerekiyor. Ger-ekten Devlet ve htill kitabndaki Devlet ve htill teorileri-nin salkl olarak kavranabilmesi iin mutlaka 1917 iki devrimaras konjonktrnn aklanmas zorunludur. Zorunludur, amatek bana yeterli deildir. Salkl olarak kavranmasnn sadece birkouludur. Yalnzca bu dnemin yorumlanmas ile yetinirsek hibir eyi aklamam oluruz, Leninin htill ve Devlet teorileriningerek yrngesine oturtulmasnda.

Emekci yazar, iki devrim aras olaylarn betimledikten son-ra, te Devlet ve htill, Razliv kysndaki kulbede, Austos-Eyll1917de, bu ortam iinde yazlddiyerek kanmzca tahrifatn dahatutarl yapabilmek amac ile okuyucuyu dar bir kalba, dar bir bakasna sokmaya almaktadr.

Oysa, bilindii gibi bu eser yalnz 1917, 2. Demokratik dev-rimle sosyalist devrim arasndaki srenin bir rn deildir. Bueseri Lenin, 1905 demokratik devriminde ve ondan sonraki yllar-da, zellikle I. emperyalist savata Marksizme aka ihanet edensosyal ovenler diye nitelendirdii oportnistlerin ihanetlerini, bu

yllar boyunca gzlemleyerek, irdeleyerek, Marks ve Engelsin Dev-let ve htille ilikin teorilerini tekrar tekrar okuyarak, nlmavi

kapl defterine gerekli dokmantasyonlar toplayarak yazmtr.(zellikle 1916da Kautskynin, Marksist devlet anlayna ve pro-letarya diktatoryasna ilikin inkarlar, Leninin bu eseri yazmasnailikin dncesinde ok etkili olmutur).


34/314


35/314


36/314


Ortodoks Marksizmi yerel, adem-i merkeziyeti aadanyukar doru rgtlenmi, geni tutulmu, non-partizan, legalitesi

ar basan ii rgtleri fikrini savunuyordu. Sonradan bu grSovyetleri meydana karacaktr. (zellikle Ortodoks Marksist,menevik rgtlenmesinin teorisyeni Axelrod bu rgtlenmeemasn iddetle savunuyordu, Lenine kar).

Oportnist Sosyal Demokrasinin rgtlenme pren-sipleri aadan yukarya doru rgtlenme usuln iz-ler ve bu yzden mmkn olduu kadar (ar bir evkle)anarizm noktasna varan zerklii ve demokrasiyi yetutar.

Devrimci Sosyal Demokrasinin rgtlenme prensipleriise, yukardan aaya doru rgtlenme usuln izler,bu yzden de paralarla ilikide merkezin gcnn vehaklarnn geniletilmesinden yanadr. ( Bir Adm leri,

ki Adm Geri, sy. 232-233, Lenin, Sol Yaynlar).Leninist rgtlenme, Leninist devrim teorisinin nasl

anlalmas gerektiine aklk getirmektedir.Silah kullanmasn renmeye almayan, silah sahibi ol-

maya aba gstermeyen bask altnda bir snf kle muamelesigrmeyi hak etmi demektir21 demektedir, Lenin.

Leninizm iin nemli olan tek ey Devrimin esenliidir. Yal-nz devrimin esenlii en yce yasa veya sava yollardan sosyaliz-me gei Leninizmin sorunu deildir.

Lenine gre, bir lkede proletarya ihtillinin objektif vesubjektif artlarn (lkenin iktisadi dzeyi ile proletaryann bilin

ve rgtlenme dzeyi) ihtill iin uygun olmas gerekmektedir. I.Demokratik devrimde, hemen iktidarn ele geirilmesini ve prole-tarya diktatoryasnn kurulmasn nerenlere Leninin cevab aktr; Rusyann ulam olduu iktisadi gelime (objektif artlar) ve

geni proletarya ynlarnn ulam olduklar bilin ve rgtlenme derecesi (objektif artlarla kopmaz balar olan subjektif artlar)ii snfnn u anda ve tam olarak kurtuluunu imkansz klmakta-dr. (... ) ... ilerin kurtuluu, iilerin kendilerinin eseri olacaktr,ynlarn bilinci ve rgtlenmesi olmadan, ynlar hazrlamadanve eitmeden, bir sosyalist devrim sz konusu olamaz.(ki Tak-

21 Devlet ve htill, sf. 158, Lenin, Bilim ve Sosyalizm Yaynlar.


37/314


37

tik, sy. 20-21, Lenin, Sol Yaynlar)Leninin rgtlenme, devrim gibi Leninizmin temellerini

meydana getiren dnceleri, Ortodoks Marksizmi tarafndan hianlalmyor ve Lenin Marksizmden sapm bir sapk, diktatrlezenen bir kk-burjuva devrimcisi, Blanquist gibi sulamalarahedef oluyordu.

1917 ubat Devriminden sonra, bolevik saflara geerekLeninizmi benimseyen Trotsky, (Trotskynin devrimci dnemi); Ta-

biatyla, AYAKLANMA N EN UYGUN ARTLAR KUVVET LK- LERNDE BZM LEHMZE MAKSMUM DN OLDUU ZAMANVAR OLUR. Burada, pek tabii, bilin alanna, yani politik st yapalanna giren kuvvet ilikilerinden sz ediyoruz, tm devrim devre-

si boyunca, aa yukar deimeden kalacan varsayabileceimizekonomik temellerden deil. Tek bir ekonomik temele ve toplum iinde bir tek snf ayrmna dayanan kuvvet ilikileri proleter kitlelerin hayallerini ykarak politik tecrbelerinin artmas, ara snf ve gruplarn devlet gcne itimatlarnn yklmas ve en sonundadevlet gcnn kendi kendine olan itimadn kaybetmesi orann- da deiime urar. Devrim srasnda btn bu sreler, yldrm hzyla yer alr. TAKTK KULLANMA SANATI ARTLAR BRARAYATOPLANDII ZAMAN BZM EN UYGUN ANI YAKALAYABLMEMZ

DEMEKTR.22 diyerek, Leninizmde amacn ne olduunu, neyinhayati neme sahip olduunu tartma gtrmez bir biimde a-klamaktadr.

Byle bir n aklamadan sonra tekrar dnelim Bay Someriniki devrim aras yorumuna. Ve Leninin nerdii taktik ve iarlarnasl ana ereinden saptrarak tahrif ettiini sergileyelim.

- III -

10 Nisan tezinden bir tanesi olan btn iktidar Sovyetleretezini Bay Somer, yle yorumlamaktadr. (... )Geici hkmetin

halk tarafndan silahl bir ayaklanmayla devrilmesine bir ar tekil etmiyordu. nk geici hkmeti zorla devirmeye kalkmak,onunla mutabk bulunan ve onu destekleyen Sovyetlere kar daayaklanma anlamna gelirdi. Oysa ki Lenine gre, ubat devri-

22 Ekim Dersleri, sf. 56, Troki, Ser Yaynlar, (byk harfter biz yazdk.)


38/314


39/314


39

deildi, nk ii, kyl ve askerlerin rgtlendikleri sovyetlerde,menevik ve ihtillci sosyalistler hakimdi.

Ynlarn gznde sovyetlerin manevi otoritesi, BolevikPartisinin manevi otoritesinden daha stnd. Bu nedenle emekiynlarn karar organ olan sovyetlerin dnda giriilecek bir ayak-lanmann sol macera dan baka bir ey olmayacan dnenLenin iin sosyalist ihtill ancak sovyetlerin meruluu iinde szkonusuydu.Yani sosyalist devrim iin subjektif artlarn olgunla-mas sovyetlerde ounluu salamak anlamna geliyordu.

Lenin, bu iarla birlikte lml sosyalistlerin (menevik veihtillci sosyalistler) gerek renginin ynlar tarafndan grleceini,bylece sovyetlerde ounluun salanacan dnyordu. n-k sovyetlerde ounlua sahip olan meneviklerin, teorileri ge-rei, bu iar kabul edip, ikili ynetime son vererek iktidar omuzla-malar imkanszd. nk menevik teorisine gre; iki tip devrim

vardr, burjuvazinin yapaca burjuva devrimi, proletaryann yapa-ca sosyalist devrim; Rusyann iinde bulunduu artlar, proletar-

ya devrimine uygun olmadna gre iktidar burjuvaziye ait olma-ldr. (1905) I. Demokratik Devrime zorla giren ve durumu omuzla-rna yklenmi bir arlk gibi kabullenen menevikler, I. Demokra-tik Devrimden sonra bu devrimin bozgunla sonulanmasn hepii snfnn ok fazla ileriye gitmesine, kendi taleplerini zorla bur-

juvaziye kabul ettirmeye kalkarak, burjuvaziyi rktp, kardkla-rna balamlard. 1917 ubat Devriminden sonra tekrar ayn hatayilememekte kararl olan menevikler elbette bu iar benimse-meyeceklerdi.

Ve bu dncenin doal sonucu olarak menevikler, ihtill-ci sosyalistlerle birlikte Mays aynda, burjuva ynetimine, GeiciHkmete katldlar.

Bu aylarda, bolevik iar ve taktikleri ise, subjektivizmi ha-zrlamak iin gnn artlarna gre eitli biimler alyordu. Slogan

ve neriler hep menevik iileri, ihtillci sosyalistlerin peindengiden kylleri hedef alyordu. Ilml sosyalistlerin ihanetlerinin,emeki ynlar tarafndan anlalabilmesi iin bkmadan hergneitli ajitasyonlar ve giriimler yaplmaktayd.

Bolevikler tarafndan bu evrede, iki ana slogan ileniyordu;Btn iktidar sovyetlere, Kahrolsun on bakan(Kahrolsun geicihkmet deil, Kahrolsun on kadet iar ileniyordu. nk


40/314


burjuva hkmette sovyetlerde ounlua sahip olan lml sosya-listler de yer almakta.)

Balangta olduka aznlkta olan Bolevikler, emeki yn-larn zlemini dile getiren bu sloganlar srekli olarak ilemeleriyleve bu sloganlara uygun taktikler tatbik etmeleriyle giderek gelimeyeve glenmeye baladlar. Emeki kitleler lml sosyalistlerden um-duklarn bulamaynca, yava yava Bolevik saflara gemeyebalyorlar.

Ancak, lkedeki gler dengesine bakan Lenine gre dahaVURMA ZAMANI gelmemiti. Parti iinde bu geliime bakarak der-hal harekete geilmesini neren sol boleviklere Lenin bir yan-dan itidal ve beklemeyi nerirken dier yandan da ...kafasnda u

sorular tartmaktayd, ZAMAN GELM MDR? Kitlelerin ruh haliSovyet st yapsn am mdr? Sovyetlerin meruluu ile gzleri-miz balanarak kitlelerin havasnn gerisinde kalmak ve onlardankopmak tehlikesiyle kar karya myz?23

Bu haftalar boyunca Leninin kafasnda hep, acaba zamangeldi mi?, artlar olgunlat m?sorular yer alyordu.

Ve Austos ay geldi.Devrimden bu yana be ay gemiti. Btn olumlu geliim-

lere, emeki ynlarn hergn kitleler halinde bolevik saflara ka-tlmalarna ramen, Sovyetlerin st kademelerinde bir deiiklikolmamt. Burjuvazi saflarna gemi olan menevik ve ihtillcisosyalistler hala Sovyetlerdeki yukar kademeleri ellerinde tutuyor-lard. Bu artlar deerlendiren ve ihtill iin subjektif artlarn ol-gunlatn dnen Lenin, Sovyetlerin meruluu ile gzlerimiz

balanarak kitlelerin havasnn gerisinde kalyor ve onlardan ko-puyoruzdiyerek, hareket komutunu veriyordu. Kyllkle ittifakkuran proletaryann iktidara gemesi. Bu iar atarken de Lenin,Sovyetleri kesinkes karya itmiyordu; Sovyetler yeni ihtillde orta-

ya kabilirler ve kmaldrlar. akat bugnk Sovyetler deil, bun-lar burjuvaziyle uzlama organlardr. ktidar proletaryann kendisiele almaldr ...24

Austosun 26snda, balangta Kerenskynin de desteinialm olan General Kornilov, Kerenskyyi de hedef alan bir kar-

23 Ekim Dersleri, sf. 40, Troki, Ser Yaynlan, (byk harfleri biz yazdk.)24 Lenin, Hayat ve Eserleri, Henri Lefebvre, Anadolu Yaynlar.


41/314


42/314


43/314


43

gerekten cambaz olan Bay Somerin kalemi; son derece ak ol-duu iin tahrifi gayr mmkn ve Marksistlere gre evrensel nite-

lie sahip olan Maonun bu szn inin zel durumuna bala-maktadr. inin zel artlar, ok zelmi de, Mao ondan bylesylyormu. akat Mao, yalnz ine ilikindir demiyor ve dnyayzellikle, stne basa basa belirtiyor. Olsun, Bay Somer iin zor

mu yani dnyann bana ufack birin kelimesi ilave etmek. Ve bylece Bay Somerin teoriye katksyla (!) Maonun dnyaancak tfekle deitirilebilir sz, inde dnya ancak tfekledeitirilebilir durumuna dnyor.

Maoya gre, in bamsz demokratik. bir devletdeil, feodal bask altnda yaayan yar-smrge ve yar-feodal bir lkeydi. D ilikilerinde milli bamszlktan

yoksundu, emperyalist boyunduruu altnda bulunuyor-du, bu yzden inde ne yararlanlmas mmkn birparlamento, ne de iilere legal mcadele imkann ve-ren bir kanun vard. indeki devrimci mcadelenin esasbiimini ve esas rgtlenme ilkesini inin bu zellikleribelirliyordu (...) Bu nedenle Maonun sadece bu zel-likler iin bir anlam tayan iktidar tfein ucundadr yada dnya ancak tfekle deitirilebilir gibi szlerindeevrensel geerlilie sahip bir taktik ya da stratejinin un-surlarn grmek byk bir hata olur. Bu anlamda indednyann ancak tfekle deitirilmesinin mmkn ol-duu sylenebilirdi. (Kenan Somer, Devrim Teorisi ve

Yeni Demokrasi, Emek, Say: 6)Mao Tse-Tungun Marksizme katksna gemeden unu n-

celikle belirtelim.Somere gre inde legal mcadele imkann veren bir parla-

mento ve de kanun olmad iin, Mao byle bir yola, baka biralternatif olmad iin bavurmutur. Bu nedenle iktidar tfeinucundadr sz evrensel bir nitelik tamamaktadr.

Bu szlerin bir deiik yorumu u olmaktadr; eer inde legal mcadele imkan mevcut olsayd, rnein parlamento vekanunlar olsayd iktidar bar bir yolun sonundaolabilirdi. Geenyazmzda ve bu yazmzn iki ve nc blmlerinde byle biryorumun Marksist bilime aykr olduunu ortaya koyduumuz iin,burada tekrar bu akla kavumu sorun zerinde durmak gere-


44/314


ksiz olur. akat bir baka biimde bu sz zerinde biraz durmakgerekiyor.

Biraz dikkat edersek, Somerin bu sznn, Gney Amerikadaki devrimci mcadelelerin gizli bir inkarn ierdiinigryoruz. yle ya, yzelli yldr grnte de olsa bamszdr,Gney Amerika lkeleri. Onbe milyona yakn sendikalardargtlenmi yz milyon ksr ii vardr. Bu lkelerde ve bu lke-lerin bir ksmnda devrimcilere legal mcadele etme imkann ve-ren kanunlar ve parlamentolar vardr. (Var olan demokrasi, elbetteilipin tipidir. Ancak Emekci yazarn inde de olsayd dediidemokrasiden kastettiinin bu tip bir demokrasi olduu sonucuna

varyoruz. nk sanayi devriminden gememi, emperyalizminkontrol alan iinde yer alan bir lkede ancak ilipin tipi bir de-mokrasi mevcut olabilir).

Hadi in neyse, ine silahl emperyalizm girmiti. Bu ne-denle inliler mecburen silahlara sarldlar. akat legal mcadeleetme imkann veren parlamento ve kanunlara sahip Gney Ame-rikal Devrimciler neden silahl mcadele yolunu tercih ediyorlar?rnein, devrimcilere legal mcadele imkann tanyan parlamen-

to ve kanunlara sahip ve de Marksist bir partinin eylem yaptVenezellada Douglas Bravonun zoru ne? Niye alkonda silahl

mcadeleyi srdryor? Pekala parlamenter yoldan sosyalizm m-cadelesi yapabilirdi. Ve de birgn oylarn %51ini alp iktidar ele

geirebilir, sonra da anti-emperyalist mcadeleyi srdrebilirdi, deilmi Bay Somer? Aptalca m lyor dersiniz alkonda emperyaliz-min uaklarnn kurunlarna hedef olan ii, kyl, renci geril-lalar?.. Neyse...

Maonun iktidar tfein ucundadr veya dnya ancak t-fekle deitirilebilir szleri ve bunun doal sonucu olan Halk Sa-

valar yalnz in iin mi geerlidir? Lin Piaonun cevab ak vekesindir, Mao Tse-Tung arkadan halk sava teorisi, sadece in

devriminin deil, ayn zamanda amzn da niteliini tamakta-dr.

Mao Tse-Tung, can ekien, bu nedenle sava sanayiinedrt elle sarlan tekel kapitalizminin elimelerinin ve bu genel e-limelerin ine yansmas olan inin zel elimelerinin diyalek-tik tahlilini yaparak, Leninizmin evrensel tezini, bu szlerle dilegetirmi oluyordu, Lin Piaoya gre.


45/314


45

Maoya gre, Leninden bu yana kapitalizmin znde birdeiim olmamtr. Ve bugn, nicelik deiimlerine uram olan

kapitalizm, III. Buhran dneminde can ekimektedir. Kapitalizmdeien artlar karsnda (Leninden bu yana) bekasnn devamiin tek kar yol olan militarizmi, sava ekonomisini grmekte-dir. Emperyalistler aras elikiler yumuam ve uzlaabilir halegelmitir bugn. Ve Amerikan emperyalizmi, kurtulu mcadelesi

veren lkelere ve sosyalist bloa kar, dnya kapitalist bloununjandarmas roln stlenmitir.

Bu nedenle, dnya tfekle deiebilir, militarizmine sm- sk yapm olan kapitalizm ancak iddetle alaa edilebilirMaoya gre.

Emperyalizm, Maonun zellikle belirttii gibi, yalnzca kaba yoldan silahla bir lkeye girmez. Bugn emperyalizm ok dahaakll yntemler kullanmaktadr; zellikle ibirlikileri ile lkeyi ge-rici bir parlamentarizmle ynetmekte, bylece ezilen halk kitlele-rinden kendisini gizleyerek smr mekanizmasn rahatlklasrdrebilmektedir.

Devrimciler iin emperyalizmin bir lkeyi, indeki gibi a-ka igal etmesi, gizli bir igalden ok daha avantajldr.

te, Somerin tahrifatna dayanak aramak iin ileri srdStalinin szlerini bu adan yorumlamak gerekir. Stalin; inde

silahl devrim, silahl kar-devrimle savayor, in devriminin zel-liklerinden ve avantajlarndan birisi de ite budurdemektedir.

in devriminin avantaj buradadr, nk, dman halk ta-rafndan somut olarak grlmekte ve anlalmaktadr. Bu nedenlehalkn bilinlenmesi ve devrimci saflara katlmas o denli hzl ol-maktadr.

Oysa bugn, in, Vietnam devrimlerinden gereken dersi al-m olan emperyalizm yaamas iin ezilen halk kitlelerinden ken-disini gizlemesi gerektiini biliyor ve yzde yz karlar tehlikeyedmeden, artk aka hibir lkeye mdahalede bulunmuyor.

ada Marksistlere gre, Marksist-Leninist ihtill teorisi, sonderece ak bir biimde, Maonun iktidar tfein ucundadr veyadnya ancak tfekle deiebilir sznde ifade bulmaktadr.Maoya gre bu sz, yalnz emperyalizmin boyunduruu altndakilkeler iin deil, btn burjuva diktatoryasnn var olduu lkeleriin de geerlidir ve genel bir kuraldr.


46/314


47/314


48/314


r igal eden ii kitlelerinin umutlar hayal krklna dnrken,De Gaulle iktidar da iinde bulunduu panikten kurtularak, yn-

larn bu hayal krklndan yararlanarak duruma hakim oldu. te bu pasif tavr, Marksist ustalara gre, gerekte, eylem iin yeteneksizliin ve de korkakln maskesidir. Yine Marksistustalara gre, devrimcilerle oportnistleri ayran temel kriter, nihaiolarak devrim yapmaya, harekete gemeye cesaret edip etme-

mede dmlenmektedir. Lin Piao bunu aka belirtmektedir. Sonzmlemede mesele devrim yapmaya cesaret edip etmeme me-

selesidir. Bu gerek devrimcileri ve Marksist-Leninistleri, sahtele-rinden ayrt eden en amaz mihenk tadr.

- VI -

Bu yazmz 5 blmden ibaretti. akat bu arada Emek der-gisinin 7. says kt. Bu saydaki Devrim Nasl Tanmlanmal ya-zsnda Bay Somer, gerek niteliini, kemkmlerinin tesinde,tartma gtrmez bir biimde ortaya koymaktadr.

Batan beri eletirdiimiz Somer revizyonizmine, Somerinbu yazdaki szleri, en mkemmel ve tartma kabul etmez kant-lardr.

Somer, batan beri gizli gizli sergilemeye alt revizyoniz-mini, bu yazda gizlemeye lzum bile grmeden aka ilan et-mektedir.

Bunu okuyucuya yanstabilmek iin yazmza yeni bir blm(VI) ilave etmek gereini duyduk.

Bay Somer; Sosyalist devrimin bar yoldan gerekletiril- mesi dncesi ise siyasi devrimin sosyalizmin zorunlu bir artolduu, ama bu devrimin ihtillci olmayan, bar demokratik

yoldan baar salamasnn mmkn bulunduu grne daya-nr demektedir, Emek dergisinin 7. saysnda (dz yazlar bizeaittir).

Bay Somerin szlerine dikkat!... Ama bu devrimin, ihtillci olmayan, bar de-

mokratik yol danSoruna dardan bakan bir kiinin bile aka grebilecei

gibi, bu ifadede, sosyalist ihtillle, demokratiklik kavram ztla-trlm ve kar karya getirilmitir.


49/314


49

Byle bir ifadenin ise anlam aktr:a) Sosyalist ihtill, anti-demokratik bir yol olarak kabul edil-

mektedir. Ve ihtill alelade bir hkmet darbesi ile zdeletirilmek-tedir. Demokratik yol olarak da sosyalistlere parlamento ve oylarn%51i gsterilmektedir.

b) Lenin, Stalin, Mao Tse-Tung, Ho Chi Minh, Giap, Lin Piao,idel Castro, Che Guevera vb. gibi btn proletarya ihtillcileri anti-demokratik yoldan ibana gelmi darbeciler gibi kabul edil-mektedir. (ifadeye gre)

Meseleye noktay koyabilmek iin, objektif bir tavrla, bura-da iki kart dncenin (Marksist-Leninist dnce ile revizyonistdncenin)sosyalist ihtille ilikin grlerini belirtmemiz gere-kir.

Marksist gr, sosyalist ihtilli gerek anlamda demokra-tik27 bir yol olarak kabul eder. Marksist-Leninist ihtill teorisininteorisyeni Lenin, sosyalizme siyasi demokrasinin dnda baka bir

yoldan varmann imkansz olduunu ve siyasi demokrasi dndabaka bir yoldan sosyalizme varlabileceini zannedenlerinanaristler olduunu belirterek, emeki halkn destei olmadanbir devrimin dnlemeyeceini aka sylemektedir.

Ancak, halka inanan, halkn yaratc dehasnn canl pna-rna dalan galip gelebilirdiyen Lenine gre sosyalist ihtill yolu,demokratik bir yoldur. Ve Lenin, sosyalist ihtill yolunu, en de-mokratik ilikiler iinde, ynlarn bamsz iradelerinin tezahrolarak tanmlar.

Revizyonist gr ise, sosyalist ihtill yolunu anti-demokra-tik bir yol olarak grr. Revizyonist dncede, Marksist gre

gre temelde burjuva zorlaynn bir ifade biiminden baka birey olmayan hukuki biimler ve parlamento esastr. Revizyonistlerdemokratik yol olarak niteledikleri bu yoldan yeni burjuva hukukibiimleriyle, parlamentoculukla sosyalizme dnn savunurlar.

Bar yol = parlamenter yol = demokratik yol; bar ol-mayan yol = ihtillci yol = anti-demokratik yol (l burjuva par-lamentarizmi) diyen Bay Somerin ise hangi tarafn mensubu olduuaktr.

27 Snfl toplumun bir kavramu olan demokrasiyi burada, emekilerin iradelerininserbest tezahr olarak kullanyoruz.


50/314


Ancak biz Bay Somerin revizyonizmini eletirirken, onunrevizyonist oluunu deil de Leninin, Maonun eserlerini tahrif

ederek, revizyonizmini bu eserlerle sergilemeye almasn ele-tiriyoruz.Revizyonistler hep bu tahrif yntemini kullanrlar. Bu yn-

temi ilgin bir biimde kullanrlar. Bir yandan Marksizmin ana metinlerini tahrif ederek, dier yandan da, revizyonizmi akatescil edilmi nl revizyonistleri, revizyonist diye sulayarak, aynrevizyonist dnceyi savunurlar.

Somer de bu klasik yntemi kullanmaktadr.Sosyalist devrimi (ihtilli) anti-demokratik yol olarak ilan

eden szlerini, Bernstein revizyonizmine iddetle atp, sonraKautskye dnp, onun da ikeden Bernstein en sert biimdeeletirdiini, fakat nihai olarak ayn szleri sylediini,kapitaliz-

min sosyalizme bar entegrasyonunun oportnizm olduunubelirterek aslnda devrimci sosyalistlerle oportnistler arasndaki

temel farkllk siyasi devrim karsndaki tutumlardrcmlesiylebu blmn bitirdii yazsnda sylemektedir, Bay Somer.

Bylece Kautskyi aklarken kendi taktiini de aklamoluyor, Bay Somer. Bilindii gibi Kautsky, anarizme ve revizyoniz-me kar ok sert eletiriler yneltmitir. akat nihai olarak revizyo-nizmin akll bir savunmasndan baka bir ey yapmam ve gayetustalkla devrimci Marksist teoriyi revizyonizmle kllemeyealmtr.

Kautskynin yntemi aktr; Marksizmin binasn temele ka-dar son derece tutarl bir biimde aklayan Kautsky anlatm,temelin analizine gelince birden deiir ve devrimci Marksist dil,

yerini revizyonizmin ku diline brakr. Ve bina revizyonist temelinzerinde ykselir Kautsky ynteminde. (tabii btn bu szlerKautskynin oportnist dnemine ilikindir).

Ve Kautskyden yarm asr sonra bir Kautsky mezi sahne-de; Bernstein ve Kautsky Marksizme ihanet etmilerdir, sosya-lizmin kapitalizmle bar entegrasyonu oportnizmdir, aslndadevrimci sosyalistlerle oportnistler arasndaki temel farkllk, siyasi devrim karsndaki tutumlardr doru nermeleri binay de-vrimci bir dille tasvir eder. Somersosyalist ihtilli anti-demokratikbir yol ilan ederek, bu binay revizyonizmin temeli zerine oturt-maktadr.


51/314


51

Nihayet Emek Dergisi baklay azndan kard. yle ya,Marksizmin ana eserlerini tahrif ederek, Marksizm iin hi bir eyi

ifade etmeyen sava-bar yol ikilemine ilikin iki aydr ya-plan neriyat neydi?Meer Emek fraksiyonunun bir maruzat varm.

MAHR AYAN19 Austos 1969


52/314


SA SAPMA, DEVRMC PRATK VE TEOR*

Acep, Trkiyede ii snf var myd?ada proletarya myd, deil miydi? gibiler-den ince ince sinek kayd kl kesen aydn bayla-rmza dnce peklii ektirmesin. (...) Do-rudan doruya ada proleterliinde kuku

gtrmeyen ii snfmzn sosyal tarihi de, ge-ne Trkiyede modern yerli zel sermaye tari-hinden ok nce balar. Bunu en ufak ara-trmalar bile gsterebilir... 28

H. Kvlcml

Devrimci Teori olmadan, Devrimci Hareketten sz edile-mez.

Bu sz emperyalizmin boyunduruu altndaki, kk-burjuva yaant ve dncesinin son derece etkin olduu bizimki gibibir lkede ok daha anlamldr. lk bakta da gibi gl gz-

ken ve her eit oportnizmin stratejik planda bytt Yankeeigali, lkenin sanatndan sporuna kadar btn sosyal yaantsndakendisini hissettirmektedir. Yeralt kaynaklarndan d ticaretine,ekonomisinden politikasna kadar lkenin zerinde denetim

* Bu yaz, ilk kez Ocak 1970 tarihinde Aydnlk Sosyalist Derginin 15. saysndayaynlanmtr.

28 Dr. Hikmet Kvlcml, Trkiyede Kapitalizm Cilt: 1, sf.18, 20. Tarihsel MaddecilikYaynlar.


53/314


54/314


55/314


55

darna ve bu anayasay deitirme teebbsne destek olunmasgerekir diyebilmektedir. Bu gre gre; Trkiye halknn ba d-

man Amerikan emperyalizmi-birliki burjuvazi-Mtegalibe orta-kl deil, anti-emperyalist, milliyeti, asker-sivil aydn zmredir.Ve bu zmreye ne kadar iddetli tavr alrsa, Sosyalist geliim odenli glenir (!). Bu dnce ile Trkiyedeki geleneksel yneti-ciler diye adlandrdklar asker-sivil aydn zmreden yaknan, ken-dileri iin byk bir tehlike olduunu syleyen eski Amerikanbykelisi Hare ile AD yneticisi Macomberin dnceleri, emperyalizmin gr ile arasnda tam bir ayniyet olduu aktr.31

te yapk irkin karde: Al birini vur tekine! En iyiniyetlisi bile nihai tahlilde Amerikan emperyalizmine hizmettenbaka bir ie yaramayan bu teorilerin hepsine birden Emperyaliz-

me teslimiyeti oluturan oportnizm demek herhalde yanl ol-maz.

Birincisi iyi bir teorik klf bulamad, Marksizmin biliminekfrederek ortaya, Trkiye Sosyalizmi diye uyduruk bir teori att.ncs hakknda bir ey sylemee gerek yok; nk, bu giz-lenmeye bile gerek grmeden iini aka yrtmee almaktadr.kincisi, ambalajlamada daha usta ve kurnaz. Marksizmin lafzlararkasna gizlenerek Bilimsel Sosyalizmden bihaber kafalarkartrabilmektedir.

akat yar-smrge bir lkede, Marksist akm iinde yalnz-ca emperyalizme teslimiyeti oluturan yukarda ksaca zetledi-imiz tipte bir oportnizm yeermez. Byle bir lkede birinci opor-tnizme tepki olarak, dier anti-emperyalist snflarn lehinde biroportnizm, Marksist evrelerde grbzleme imkanna her za-man sahiptir. Bilindii gibi, lkemizde Amerikan emperyalizmi ileelikisi olan sadece ii snf deildir; milli burjuvazinin, kkburjuvazinin de kar atmas aktr. Kk burjuvazinin en bi-linli kesimini oluturan Kemalistlerin Amerikan emperyalizmi-ne kar kyasya bir mcadele vermenin hazrl iinde bulunduubilinen bir gerektir. Her snf kendi iktidar iin mcadele ede-

31 Hare ve Macomber Amerikan kongresi nnde Geleneksel Yneticilerden yakn-maktadr: Brokrasinin bir ksmnn, d yardmlara tm sempati ile bakt konusundapheliyim... Trkiyede zel sektre daha ok rol verildiini grmenin sabrszl iindeyiz,seimle ibana gelen yeni iktidar da ayn eyden ikayetidir. (D. Avcolu, Yn, 14Ekim 1977, s.8-9-10)


56/314


ceinden Kemalistlerin Anti-Amerikan Milli Cephenin kendi n-derliklerinde kurulmasna almalar ve II. kurtulu savamz sevk

ve idare etmek istemeleri ok doaldr. Bu nedenle KemalistlerMarksist saflarda kendi lehlerine bir eilim yaratmak isteyecek-lerdir, elbette. Bugn saflarmzda byle bir sapma filizlenmitir.Bunu kolaylatran pek ok neden vardr: Bir kere, lkemiz kkburjuvalar lkesidir. Trkiye devrimler tarihi bir bakma kk bur-

juva devrimler tarihidir. Uzun bir gemii olan kk burjuva b-rokrasisinin byle bir lkede etkin olmamas olanakszdr. zellikle,kk burjuva brokrasisinin nclnde Kemalizmin bayraktar-ln yapt bir milli kurtulu sava vermemiz ve II. Emperyalistevren savann sonuna kadar Kemalist dncenin lkede tekhakim politik akm olarak tutulmaya dikkatle allmas, yzde

yetmii okuma-yazma bilmeyen yar-feodal bir lkenin kamuoyu-nun genellikle kk burjuva aydnlarndan olumas oldukanemli etkenlerdir.

kinci olarak, sosyalist saflara, aydn kesimden geite,Kemalizmin zorunlu saylabilecek bir durak olmas da ok nemlidier bir etkendir.

nc olarak, milli ittifaklar hie sayarak, asker-sivil aydnzmreyi Trkiye proletarya hareketinin ba dman ilan eden solsekter grnl, fakat nihai tahlilde emperyalizme teslimiyetioluturan oportnizmin hem ideolojik planda iflas etmesi, hemde sosyal pratikte bozguna uram olmas, saflarmzda kkburjuva kuyruku grlere elbette kuvvet kazandrmtr.

Drdnc olarak, devrimci Marksistlerle birlikte kk bur-juvazinin azami programclar da emperyalizme teslimiyet opor-tnizmine kar Trkiyenin genel dorular sorununda, sk bir teorikmcadele vermilerdir.32 Bu da saflarmzda olduka etkili olmutur.

Yakn zamana kadar, Kemalist izgi ile proleter devrimci izgi geniynlarn nazarnda ak seik izilmi deildi.

Beinci olarak ki, drdncsne ok baldr kk burjuva devrimci fraksiyonunun grevini teorik planda (hakim-tali)mkemmel yapmas, Trkiyeye ilikin aratrmalar yaparak, onla-r kendi izgisi asndan olduka tutarl deerlendirmesi de nemli

32 Ynn Aybar-Aren, dris ve Divitiolu oportnizmine kar at mcadele, sosyalistsaflarda hzl bir uyan salamtr. zellikle E.Tfeki ve Vahap Erdodunun yazlar...)


57/314


57

saylabilecek dier bir etkendir.Btn bunlara ilave olarak, kolay devrimcilii, frsatlk pro-

pagandasnn kolayca tuttuu krizli bir evrede olmamz, proleterdevrimci olmann zorluunu, proleter devrimcileri olarak grevleri-mizi gerei kadar tutarl bir biimde yerine getiremememizi v.s. desayabiliriz.

Bu nedenlerden dolay devrimci Marksist teoriye sk sksarlmamz ve her eit sapmay aka ortaya koymamz gerek-mektedir.

Ayrca u sebepten Marksist teorinin altnda, eilimhalinde olan sapmalar bile gn na karmann gerei vardr;hereyden nce proleter devrimci saflar henz oluum halindedir

ve fizyonomisi daha salam bir biimde belirmemitir. kinci ola-rak proleter devrimci hareket, emperyalizme teslimiyeti empozeetmee alan Aren (Emek) oportnizmi ile daha hesaplamasnbitirmemitir. Bu nedenle saflarmzda belirecek her sapmay orta-

ya koymamz gerekir. Eer bunu yapmakta gevek davranrsakemperyalizme teslimiyet oportnizminin eline, teorik yetersizlik-ten dolay Sosyalist her zaman sosyalist devrim yapar diye d-nen, fakat gerekte, yiit, drst ve yetenekli omuzdalarmznkafalarn bir sre daha kartrabilecek olduka nemli bir silah

vermi oluruz. Aktr ki, bu da, bu oportnizmin silinmesini birsre iin bile olsa geciktirecektir. nc olarak, Marksist hareke-tin dndaki akmlar arasndaki kk burjuva devrimci hareketi,emperyalizme kar teorik planda kesin tavrn alarak (sevindiricibir olgu) Milli Kurtulu Cephesi arsnda bulunmaktadr. Ve buhareket gn getike bymekte ve glenmektedir.

Bu artlar altnda, ilk bakta nemsiz bir hata en kt so-nular dourabilir. Bu nedenle, Trkiye devrimci Marksist hareke-tinin snrlarnn kesin bir biimde izilmesi gerekmektedir. Ve bunailikin tartmalar bo ve zamansz bulmak iin, deil miyop, krolmak gerekir. nk, Leninin arlk Rusyas iin dedii gibi Tr-kiye proleter hareketinin gelecei, uzun yllar boyunca u ya da bunansn pekimesine bal olabilir.

Biz bu yazmzda genellikle saflarmzda (Milli demokratikdevrim stratejisini savunan sosyalistler arasnda) yeermeebalayan sa sapma zerinde duracaz. Ancak zaman zaman

yeri geldiinde halen, emperyalizme teslimiyet oportnizminin


58/314


59/314


60/314


rete sahip olmadn gren Marx, kyllerle ittifak kuran proletar-yann giriimi ile baarlacak olan burjuva devrimini, Almanyada

proletarya devriminin balangc olarak grmekteydi.Almanyada demokratik burjuva devrimi tamamlanmadsrece Marx, sosyalist proletaryann taktii konusunda btn dik-katini kyl snfnn demokratik enerjisinin geliimine yneltecek-tir.35 Almanyada aristokrasinin yklp burjuva demokratik devri-

minin baarlmasnn proletarya iin ne kadar nemli olduunuanlamayarak Bismark ile anlap, kyl hareketlerine srt eviren,

yalnzca szm ona proletarya iin mcadele eden Lasalle En-gels en sert biimde eletirerek ihanetle sulamaktadr:

Temeli bakmndan tarmsal bir lkede ataerkil (smr-ye), kr proletaryasnn byk feodal asiller tarafndan sopaylasmrlmesine bir imada dahi bulunmakszn, sanayi proletaryasadna sadece burjuvaziye saldrmak alaklktr.36

Lenin, tekelci kapitalist dnemde, Marxn bu srekli devrim anlayn, tekelci kapitalizmin evrensel elikileriyle arlkRusyasnn somut artlarn birlikte tahlil ederek formle etti. Buteori objektivizme ve Leninin yar anarist diye nitelendirdiiTrokist dnceye kar, Leninin siyasi pratii iinde gelimi vebiimlenmitir. Bu teoriye Leninist veya Marksist-Leninist kesinti-

siz devrim ad verilmektedir. Her ne kadar, yukarda da belirttiimizgibi, bu dncenin tohumlar ve ilk unsurlar Marx ve Engelsdegrlmekteyse de, bu teori en mkemmel ifadesini Leninle birlik-te emperyalist dnemde bulmutur. Lenine gre, Rusyada ol-duu gibi, burjuva demokratik devriminin o zamana kadar baa-rlamad lkelerde, proletaryann grevi, Meneviklerin sylediigibi, liberal burjuvaziye destek olunmas gibi ikinci dereceden birgrev deildir. nk bu dnemde emperyalist dnemde burju-

vazi artk tarihi karmtr. Burjuvazi kendisinden beklenen grevi yapamayacak kadar zayf, clz ve korkaktr. Bu nedenle liderlikkyllerle ittifak kurmu olan proletaryanndr. Kyllerle ittifakkurmu olan bu ittifak iinde kentsel kk-burjuvazi de yer ala-bilir veya almayabilir proletaryann faal mdahalesiyle demokra-

35 Lenin,Marksizmin Kayna, s. 48, Gn Yaynlar36 Grld gibi sadece sosyalist devrimi sunmakla sosyalist olunamyor, hatta bazen

bu eylem kiiyi alaklk mertebesine oturtabiliyor.


61/314


62/314


63/314


63

ra, sosyalizme bile gemenin mmkn olabileceini belirtmeleri-ne karlk, dierleri kk-burjuva kkenli aydn ve subaylarn n-

cln, genel demokratik programn uygulanmasyla pre-kapi-talist ilikilerin byk lde tasfiye edilecei ve lkede gl say-labilecek bir ii snfn dourabilecek seviyede bir sanayilemeninsalanmasna kadarki sre ile snrlamaktadrlar. Ve kk-burju-

va iktidarna alternatif olarak ortaya kan bu ii snfnn g ka-zanmasyla ancak sosyalizme dnmn mmkn olabileceinisylemektedirler. Bu birinci grn farkl nanslar, bu iki ana

yorumun geici ve melez ara ekillenmeleri biimindedir.38

kinci gr ise, gerek emperyalizme kar mcadelede, ge-rekse de sosyalizme geite ii snfnn ideolojik, rgtsel ve poli-tik ncln esas almaktadr. Milli Demokratik mcadeleyi,Marksist-Leninist kesintisiz devrim teorisinin bir blm olarak ka-bul etmektedir.

Hemen belirtelim ki, ii snfnn ncl olmadan ne an-ti-emperyalist sava baarya ulaabilir, ne de sosyalizme geimmkn olabilir. i snfnn ncl olmadan sosyalizme geiimmkn grmek bo bir hayaldir. akat, sosyalizme geii mm-kn grmemek artyla bu gr, ok zel artlar altnda olan, iisnf var saylmayacak kadar zayf ve clz olanKamerun, Burundi,

Bassertolun gibi Afrika lkelerinde, ii snf belli bir gce sahipolana kadar, tatbik imkanna sahip olabilir. Bu lkelerde sosyal

yap, byk snf farkllamas gstermemektedir. Sosyal snf vezmreler kesin olarak birbirinden ayrlmamtr. Bundan tr, butip lkelerde Marksist partiler gerek birer Marksist parti olmaktanok, milli kurtulu akmlarn ve hareketlerini dile getiren, devrimcisnf ve zmrelerin rgtleri biimindedirler. Ve kurulduklar gn-den itibaren milletin btnnn zlemlerini ve karlarn temsiletmilerdir. rnein bir ngiliz smrgesi olan Bassertolunda, JohnMottoheloann sekreterliini yapt Komnist Partisi bu nitelikte-dir, stratejik program kapitalist olmayan yoldur. Bu parti, iisnf olmad iin, lkenin btn anti-emperyalist ve demokratikglerine hitap etmektedir. lkede daha modern snflarn iskeleti

38 Bu konuda geni bilgi iin bkz.Btn lkelerin ileri Birleiniz Bilim ve SosyalizmYaynlar. Azgelimi lkeler ve Askeri Darbeler, Afrikadaki Milli Kurtulu ve Sosyalizm

Hareketleri.


64/314


bile tam anlam ile olumamtr. Buna karlk, Tunus KomnistPartisinin stratejik program Milli Devrimci Yol deil, Milli De-

mokratik Devrim yoludur. nk Tunusta belli bir seviyede sanayikuruluu ve dolaysyla belli bir sosyal gce sahip ii snf vardr.Bu tartmalara M. Bellinin (15 Aralk 1967, Trk Solu, Say:

5, Sf. 5deki yaz) gr de aklk getirmektedir.... Sosyalizm, ii snfnn davasdr, onun toplumsal d-

zenidir. lkel kabile toplumunun derin izlerini tayan, sz edilebi-lecek sanayii bulunmayan ve dolaysyla ii snf da olmayan, ya da ii snf tarihi gelimeyi etkileyecek gce erimemi bulunan bamsz bir lkede, rnein Ganada, Somalide, elbette sosya-list kurulutansz edilemezdi. te yandan bu lkeler iin kapita-list kalknma yolunu tutmak demek, yeniden, emperyalizme baml geri tarm lkesi durumuna dnmek demektir. Bu durumda, bulkelerin yurtseverlerinin tutabilecekleri yegane doru iktisadi kal-

knma yolu, sosyalizme gtrecek olan kapitalist olmayan yololabilirdi.

Ama sanayii olan, ii snfnn toplumsal bir gc tem-sil ettii geri kalm lkelerde devrimci iar, elbette ki, sosyalist kurulu iar olabilir ve olmaldr. rnein kurtuluunda,sanayinin ikiyzbin istihdam gc olan Cezayirde kapitalistolmayan yoldan sz edilemezdi ve nitekim edilmedi, bu lke-de sosyalist kurulu iar ileri srld. Bu bakmdan Cezayirdenileri olan Trkiye gibi bir lkede, kapitalist gelimede bir hayli yol katetmi olan Trkiye gibi bir lkede kapitalist olmayanyolun sz hi edilemez.39

lkemizde kapitalist olmayan yolu savunan, u anda kkburjuvazinin azami programn izmekte olan D. Avcolu fraksiyo-nunu grmekteyiz. Avcoluna gre Trkiye proletaryasnn em-peryalizme kar mcadelede nc rol oynamasna objektif olarakimkan yoktur. Bu nedenle, II. Milli Kurtulu savamzda nclk,demokrat devrimcilere baka bir deyile asker-sivil zmreye ait-tir. lkemizin bugnk gelime aamasnda milliyeti devrimciler

bir kez daha n planda rol almaya aday gzkmektedir demek-tedir, Avcolu.40

39 talikler bize aittir.40 talikler bize aittir. (D.Avcolu, bilindii gibi kitabnda, Milli burjuvazinin


65/314


66/314


rol, art deil, nc bir roldr. Milli demokratik devrim mcade-lesi sosyalizme geiin hazrl olduu gibi, bir bakma da ii

snfnn iktidar mcadelesidir. Herhangi bir devrim ncesinde ncrol oynamaya aday olan snfn, bu rol oynayabilecek belli birpotansiyeli olmas gerekir. ncl iin ii snfnn objektifartlar olumamtr demek, ii snfnn bu ncle sahip ol-masna maddeten imkan yoktur anlamna gelir ki, bu da tekelcikapitalist dnemde, ii snfna tekel ncesi burjuva devrimlerin-deki gibi ikincil bir rol tanmak demektir. Aktr ki, byle birdnce de, milli demokratik devrim dncesinin dnda sacbir dncedir.41

HORTLAYAN II. ENTERNASYONAL OPORTNZM VETEKELC DNEMN MARKSZM

Meseleyi daha da amak, daha da somutlatrmak iin II.Enternasyonalin objektivist dncesine, takipilik ideolojisine

ve de tekelci dnem Marksizmine ksaca da olsa mutlaka dein-mek gerekir.

II. Enternasyonalin dncesi, Marx, Engels ile Lenin arasn-daki uzun saylabilecek bir dnemin en etkin ideolojisidir. II. En-ternasyonal dncesine objektivizm veya takipilik ideolojiside diyebiliriz. Marksizmi z bakmndan ekonomik bir teori, sosyo-lojik ve tarihi bir veri olarak kabul eder. Objektivizm, Marksizmindevrimci ruhu olan diyalektii bir tarafa brakan bir dncedir. Budnce, Marksizmi bu bilimlerin tarih, sosyoloji ve ekonomi bir

yerde dar saylabilecek erevesi iine hapseder. Snai gelime ileproletaryann eylem yetenei arasndaki sk balanty, mekanikbir biimde ele alr. Takipilik ideolojisinde, Marksizmin devrimciruhu evrimcilie dnm ve Marksist felsefenin devrimci kiilii,mekanik dncenin karanlnda grnmez olmutur. (Tabii btnbunlar, szm ona, diyalektik metotla, Marksizm bilimi adna

yaplmtr).

41 lkede devrimci snf ve zmrelerden herhangi biri, o evrede ii snfna nazarandaha faal ve aktif olsa bile, proleter devrimcilerin grevi, lkenin iktisadi gelime seviyesimsait deildir diyerek ii snfna ikincil bir rol atfedip, ii snfn bu snf veya zmreninpeine takmak deil, bu snf veya zmreyle birlikte ortak dmana kar savata bir yan-dan bu dosta omuz vermek, itelemek, dier yandan da ncl kazanmaya almaktr.


67/314


67

II. Enternasyonalin mekanik dncesinin en belirgin r-neini,Kautskynin mehur retici gler teorisinde grmekteyiz.

Bu teori, sadece elikinin zgl karakterine dikkat eder. elikininevrensel karakteri ve bunun zglde yansmas, bu teorinin hesa-ba katmad bir sorundur. Ve proletarya devrimi iin objektif art-larn olgunlamas sorununda, bu teori sadece tek tek lkeleriniktisadi gelime seviyelerini tahlil ederek, tekelci kapitalizmin dnyalsnde had safhaya ulaan evrensel elikilerini ve bunlarnlkelerin i elikilerinde yansmalarn hesaba katmayarak, II. En-ternasyonalin btn partilerini oportnizmin mezarna gm-mtr. II. Enternasyonalin arlk Rusyasndaki uzants Rus Sos-

yal Demokrat i Partisinin Menevik Hizbidir. Bu hizip, bu teoriyesk sarlarak Rus proletaryasnn objektif artlar olgunlamamtr,bu nedenle Rus proletaryasnn, (arlk Rusyasnn politik kon-

jonktrnde nc bir rol oynamasna maddeten imkan yoktur,Rusyada proleter bir ihtillci olanak yoktur mihveri etrafnda,Lenini kitlelerden kopuk, komplocu bir Blanquist, kk burju-

vamaceraperesti diye sulayarak, Marksizm adna, Leninist izgi-yi en sert biimde eletirmitir .

Oysa Lenine gre, retici gler ile retim ilikileri arasn-daki dnya lsnde varlan elime had safhaya ulamtr, ka-pitalizm artk k dnemine girmitir. Tarih bize bu an iin birgrev vermektedir, grevlerin en devrimcisi.... Avrupa gericiliinin

ve ayn zamanda Asya gericiliinin en kudretli kalesinin yklmas,Rus proletaryasn Enternasyonal devrimci proletaryann ncshaline getirmektir diyen Lenin, kapitalizmin en u noktaya ulamolan elimelerinin sosyalist dnm kanlmaz bir hale getir-diini ve arlk Rusyasnn dnya kapitalizminin btn elikilerinibarnda tadn, bu nedenle dnya kapitalist sisteminin en zayfhalkas olan arlk Rusyasnda bir proletarya ihtillinin mmknolduunu grmekte ve rgtlenme v.s. gibi btn hazrlklar bunagre yapmaktadr bu yllarda.

Emperyalist dnemle birlikte, tarihin lokomotifinin burjuvazi deil, proletarya olduu esprisi, Leninist kesintisiz devrim d-ncesinin zdr.

Emperyalizm henz kyllkten kurtulamam, zayf ve genii snflarn, lkelerinin en devrimci snflar haline getirmitir.Lenin, artk proletarya devrimlerinin mihrak dou olmutur der-


68/314


ken, bu kesintisiz devrim anlay iinde proletarya devrimine geiikastediyordu. Smrge ve yar-smrge olan bu lkelerde prole-

tarya devrimi, tek aamada deil, iki aamada, bu srekli devrimesprisi iinde olumaktadr. Ve bu lkelerde burjuva devrimi ileproletarya devrimi, bir tek zincirin iki halkas, bir tek tablo du-rumundadr.

imdi gelelim sorunun en alc noktasna: Yar-smrge, s-mrge lkelerin proletaryalarnn, Marksist-Leninist srekli devrimiomuzlayabilecek objektif artlan var mdr? Dier bir deyile, Millidemokratik devrimde proletaryann nc bir rol oynamas iin l-kenin iktisadi gelime seviyesi msaittir veya deildir ama objektifartlar tam olarak olgunlamamtr soru ve nerileri tekelci d-nemin Marksizmi iin hibir anlam ifade etmemektedir. Bu tip tar-tmalar, tekelci dnemde, Stalinin deyiiyle, artk geride kalmtr.

Stalin, meseleleri son derece ak bir ekilde koymaktadr:Eskiden proletarya devrimine hazrlk devresinin artlarnn tahlili,genellikle ayr olarak ele alnan,u veya bu lkenin ekonomik du-

rumu bakmndan yaplyordu. imdi artk meselenin bu tarzdatetkiki yetersizdir. imdi meseleyi, btn lkelerin veya lkelerinounluunun ekonomik durumu asndan, dnya ekonomik du-

Documents

Mahir Cayan Butun Yazilar