D E V R E : X C Î L T : 4 Î Ç T Î M A : 1

T. B. M. M.

ZABIT CERİDESİ

Otuz üçüncü İnikat

28.1.1955 Cuma

Münderecat Sayfa

1. — Sabık Zabıt hulâsası 191 2. — Havale edilen kâğıtlar 191:193 3. -— Yoklama 193 4. — Riyaset Divanının Heyeti Umumi-

yeye maruzatı 193 1. — Antalya Mebusu Enver Karan'm,

Antalya 'da bulunan ve Damlataş tâbir olu­nan mağaranın havasının her hangi bir hastalığa tesiri olup olmadığına dair Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilinden şifahi sual takririnin geriverilmesine dair takriri (6/53, 4/96) 193

5. — Sualler ve cevaplar 193 A — Şifahi sualler 193 1. — Malatya Mebusu Ahmet Fırat ' ın,

Akçadağ arazisinin Sürgü ve Yazıhan ova­sının da Tohma sularından istifade edilerek sulanmaları hususunda ne düşünüldüğüne j dair sualine Nafıa Vekili Kemal Zeytin- | oğlu'nun şifahi cevabı (6/46) 193:195 |

2. — Trabzon Mebusu Halit Ağanoğlu'-ııun, Zirai Donatım Kurumuna kimyevi ] gübre temin edilip edilmediğine, gübre fi- j yatlarının yükselmesi karşısında ne gibi ted- ı birler alındığına ve mıntakalara göre top­raklarımızın tahlilinin yaptırılıp yaptırıl­madığına dair sualine Ziraat Vekili Nedim ökmenln şifahi cevabı (6/47) 195:197

Sayfa

3. — Bursa Mebusu Müfit Erkuyumcu'-nun, Denizcilik Bankası Türk Anonim Ortaklığının hangi tarihte kurulduğuna, hisse senetleri ile* kâr ve zarar miktarına personelden kaç kişinin tensikat suretiyle vazifesine nihayet verildiğine ve yerlerine ne kadar yeni müstahdem alındığına ve ik­ramiye mevzuuna dair Münakalât ve Mali­ye vekillerinden şifahi suali (6/48) 197

4. — Diyarbakır Mebusu Halil Tur­gut'un, 1950 - 1954 yıllarında Diyarbakır'­ın kaç köyünde yeniden okul yapıldığına, yıkılmış ve yıkılmak üzere bulunan köy okul binaları için ne gibi tedbirler alındığı­na ve 5210 sayılı Kanunun meriyetten kaldırılması veya tadili hususunda ne düşü­nüldüğüne dair sualine Maarif Vekili Celâl Yardımcı'nm şifahi cevabı (6/49) 197:201

5. — Niğde Mebusu Hasan Hayati Ül­kün'ün, kuru üzümün İnhisarlar İdaresi tarafından daha yüksek fiyatla satınalın,-masma, Nevşehir'deki mubayaanın azaltıl­ması sebebine ve üzümden mamul içki ve usarelerin yabancı memleketlerde istihlâki­ni sağlıyacak satış mağazaları tesisi husu­sunda ne düşünüldüğüne dair Gümrük ve İnhisarlar Vekilinden şifahi suali (6/50) 201

Sayfa 6. — Trabzon Mebusu Halit Ağanoğ-

lu'nun, köy enstitülerinden 1942 - 1952 yılları arasında mezun .olanların sayısına, ilk mezunların maaş bakımından mağdu­riyetlerinin bertaraf edilmesi için ne düşü­nüldüğüne dair sualine Maarif Vekili Ce­mi Yardımcı'nm şifahi cevabı (6/51), 201:202

7. — Tunceli Mebusu Arslan Bora'nın, Tunceli vilâyetindeki bâzı köprülerin in­şaatına dair Nafıa Vekilinden şifahi sua­li (6/52) 202

6. — Müzakere edilen maddeler 202 1. — Karayolları Umum Müdürlüğü

1954 yılı Büt^e Kanununa bağlı (A/ l ) ve (A/2) işaretli cetvellerde değişiklik ya­pılması hakkında kanun lâyihası ve Büt­çe Encümeni mazbatası (1/156) 202,203,211,

213:216 2. — Erzurum Mebusu Bahadır Dül­

ger'in, Arzuhal Encümeninin 1 . V I I . 1953 tarihli haftalık karar cetvelindeki 6438 sayılı Kararın Umumi Heyette görüşülme­sine dair takriri ve Arzuhal Encümeni mazbatası (4/9) •' 202

3. — Kars eski Mebusu Akif Eyido-ğan'm, Arzuhal Encümeninin 9 . V . 1949 tarihli haftalık karar cetvelindeki 2120 sayılı Kararın Umumi Heyette görüşülme­sine dair takriri ve Arzuhal Encümeni mazbatası (4/31) 202

4. — Ankara Mebusu Mümtaz Faik Fenik'in teşriî masuniyetinin kaldırılması hakkında Başvekâlet tezkeresi ve Teşki­lâtı Esasiye ve Adliye encümenlerinden kurulan Muhtelit Encümen mazbatası (3/2) 203

5. — Ankara Mebusu Seyfi Kurtbe'-in teşriî masuniyetinin kaldırılması hak­kında Başvekâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Adliye encümenlerinden kuru­lan Muhtelit Encümen mazbatası (3/3) 203

6. — Bilecik Mebusu Şevki Hasırcı'nm teşriî masuniyetinin kaldırılması hakkında Başvekâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye

Sayfa ve Adliye encümenlerinden kurulan Muh­telit Encümen mazbatası (3/4) 203

7. — İsparta mebusları Said Bilgiç ve Tahsin Tola'nm teşriî masuniyetinin kaldırılması hakkında Başvekâlet tezke­resi ve Teşkilâtı Esasiye ve Adliye encü­menlerinden kurulan Muhtelit Encümen mazbatası (3/6) 203

8. — 28 Ağustos 1952 tarihli Türk -Fransız Protokolü ile eklerinin 1 Eylül 1953 tarihinden itibaren üç ay müddetle uzatılması için Fransa Büyükelçiliği ile teati edilen mektupların tasdikine dair ka­nun lâyihası ve Hariciye ve Ticaret encü­menleri mazbataları (1/116) 203:204,207,208,

211,217:220 9. — Türkiye - İspanya Ticaret ve

ödeme anlaşmalarına ek 8 Nisan 1953 ta­rihli Protokolde münderiç üç milyon.do­larlık plâfon müddetinin altı aydan bir seneye çıkarılması hususunda İspanya Hü­kümeti ile teati edilen mektupların tasdi­kine dair kanun lâyihası ve Hariciye ve Ticaret encümenleri mazbataları (1/111) 204,

207,208,211:212,221:224 10. — Türkiye - Polonya ödeme Anlaş­

masına Ek Protokolün tasdikine dair ka­nun lâyihası ve Hariciye ve Ticaret encü­menleri mazbataları (1/112) 204,207,208,212,

225:228 11. — Türkiye - Finlandiya Ticaret Pro­

tokolünün tasdikine dair kanun lâyihası ve Hariciye ve Tiraret encümenleri mazbata­ları (1/110) 204:205,207,208,212,229:232

12. — Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Yunanistan Kıraliyeti Hükümeti ara­sında Ankara'da imzalanan Ticaret ve Öde­me anlaşmaları ile eklerinin tasdiki hakkın­da kanun lâyihası ve Hariciye ve Ticaret encümenleri mazbataları (1/113) 205:207

13. — Askerî Memnu Mmtakalar hak­kındaki Kanunun 1 nci maddesinin B ben­dinin tadili hakkında kanun lâyihası ve Dahiliye ve Millî Müdafaa encümenleri mazbataları (1/141) 207:208,208:211

7. — Arizalar ve telgraflar 212

1. — SABIK ZABIT HULÂSASI

3460 ve 6212 sayılı kanunların şümulü dışın­da kalan umumi, mülhak ve hususi bütçeli da­irelerle mütedavil sermayeli müesseseler, serma­yesinin yarısından fazlası Devlete ait olan şir­ket ve kurumlarla belediyeler ve bunlara bağlı teşekküllere ait iş yerlerinde çalışan işçilere ilâ­ve tediye yapılması hakkındaki kanun kabul edildi.

Şirvan'ın Hırçın köyünlen Yusufoğlu Feyat Çiftçi'ye ait 5984 sayılı kararı tavzih eden Ar-

Şifahi sualler 1. — Edirne Mebusu Rükneddin Nasuhioğ-

lu'nun, Meriç ve Tunca nehirlerinin ne vakit temizlenerek faydalı bir duruma getirilecekle­rine dair, şifahi sual takriri, Nafıa Vekâletine gönderilmiştir. (6/58).

2. — Tunceli Mebusu Arslan Bora'nın, Tun­celi vilâyeti dahilindeki ormanların vaziyetiyle verim derecesine ve köy arazisiyle devlet or­manlarının tefriki için tahdit yapılıp yapılma­dığına dair şifahi sual takriri, Ziraat Vekâleti­ne gönderilmiştir. (6/59)

3. — Tunceli Mebusu Arslan Bora'nın, Tun­celi'de hayvanların yem ihtiyacı için ne gibi tedbirler alındığına ve ormanların imar ve iş­letmesi için ne kadar para sarf edildiğine dair şifahi sual takriri, Ziraat Vekâletine gönderil­miştir. (6/60)

4. — Tunceli Mebusu Arslan Bora'nın, köy­lülerin malı olan ormanların gelişigüzel kesilme-

Lâyihalar 1. — 6 Haziran 1947 tarihinde La Haye'de

kurulan «Milletlerarası Beratlar Enstitüsü'ne» iltihakımız hakkında kanun lâyihası (1/175) (Hariciye ve İktisat encümenlerine)

2. — 1953 bütçe yılı hesabı kati kanunu lâ­yihası (1/176) (Divanı Muhasebat Encüme­nine)

3. — Damga Resmi Kanununun bâzı mad­delerinin tadiline ve bu kanuna bâzı hükümler ilâvesine dair kanun lâyihası (1/177) (Maliye ve Bütçe encümenlerine)

zuhal Encümeni mazbatası, nazarı dikkate alı­nan takrir üzerine, encümene iade olunlu.

28 Ocak 1955 Cuma günü saat 15 te topla­nılmak üzere inikada son verildi.

Eeisvekili Kâtip Kayseri Mebusu Kayseri Mefusu

F. Apaydın 1. Kirazoğlu Kâtip

Bolu Mebusu 1. Gülez

lerinin önlenmesi için ne gibi tedbirler alınma­sının düşünüldüğüne dair şifahi sual takriri, Ziraat Vekâletine gönderilmiştir. (6/61).

Tahrirî sualler 1. — Malatya Mebusu Nuri Öcakcıoğlu'nun,

bâzı şehirlerimizin su ihtiyacının temini husu­sunda ne düşünüldüğüne ve Ankara'daki Hatıp-çayı ve İncesu mecralarına dair, tahrirî sual tak­riri, Dahiliye, Nafıa ve Sıhhat ve İçtimai Mua­venet vekâletlerine gönderilmiştir. (7/69)

2..— Muş Mebusu Şemsi Ağaoğlu'nun, Muş'­ta bir lisenin ve Varto'da da bir ortaokulun 1955 yılında açılması hususunun düşünülüp dü­şünülmediğine dair, tahrirî sual takriri, Maarif Vekâletine gönderilmiştir. (7/70).

3. — Kırşehir Mebusu Tahir Taşer'in, Ko­zaklı kazasına bağlı Karahasanlı nahiyesinin su ve yol ihtiyacı hakkındaki tahrirî sual takriri, Nafıa Vekâletine gönderilmiştir. (7/71).

4. — Güzel sanatlarda fevkalâde istidat gös­teren çocukların devlet hesabına yetiştirilme­leri hakkında kanun lâyihası (1/178) (Maarif ve Bütçe encümenlerine)

5. — İnhisarlar Umum Müdürlüğü 1954 yılı Bütçe Kanununa bağlı cetvellerde değişiklik yapılması hakkında kanun lâyihası (1/179) (Bütçe Encümenine)

6. — İnhisarlar Umum Müdürlüğü 1954 yılı Bütçe Kanununa bağlı (Ayi) ve (A/2) işaretli cetvellerde değişiklik yapılması hakkında ka­nun lâyihası (1/180) (Bütçe Encümenine)

Sualler

2. — HAVALE EDİLEN KAĞITLAR

— 191 —

7. — Orman kanunu lâyihası (1/181) (Zi­raat, Dahiliye, Adliye, Maliye ve Bütçe encü­menlerine)

8. — Orman Umum Müdürlüğü 1954 yılı Bütçe Kanununa bağlı (A / l ) ve (A/2) işaretli cetvellerde.değişiklik yapılması hakkında ka­nun lâyihası (1/182) (Bütçe Encümenine)

9. — Sayımlar Kanununun 1, 10 ve 11 nci maddelerinin tadili hakkında kanun lâyihası (1/183) (Dahiliye, Adliye ve Bütçe encümen­lerine)

10. — Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti hastane ve Rehabilitation müesseselerinde müte-davil sermaye tesisine dair kanun lâyihası (1/184) (Sıhhat ve İçtimai Muavenet, Maliye ve Bütçe encümenlerine)

11. — Ticaret Kanununun 280, 388 ve 480 nci maddelerinin tadili hakkında kanun lâyihası (1/185) (Ticaret ve Adliye encümenlerine)

12. — Türk Ceza Kanununun 6123 sayılı Ka­nunla değiştirilen 46 nci maddesinin tadiline da­ir kanun lâyihası (1/186) (Adliye Encümenine)

13. — Türkiye Cumhuriyeti ile Yunanistan Kırallığı ve Yugoslavya Federatif Halk Cumhu­riyeti arasında 9 Ağustos 1954 tarihinde «Bled» de akdedilen İttifak, Siyasi İş Birliği ve Karşı­lıklı Yardım Andlaşmasmm tasdiki hakkında kanun lâyihası (1/187) (Hariciye Encümenine)

14. — Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası Kanununun 47 nci maddesinin (Ç)~ fıkrasının tadili hakkında kanun lâyihası (1/188) (Ziraat, Ticaret ve Bütçe encümenlerine)

15. — 28 Haziran 1954 tarihinde Londra'da imzalanan «Milletlerarası Kalay Anlaşması» nm tasdiki hakkında kanun lâyihası (1/189) (Hari­ciye ve Ticaret encümenlerine)

Teklif 16. — Diyarbakır Mebusu Yusuf Azizoğlu'-

nun, Bitlis vilâyet merkezinin Tatvan'a nakli hakkında kanun teklifi (2/93) (Dahiliye ve Büt­çe encümenlerine)

Tezkere 17. — Ordu'nun Ünye kazasının Karakuş

nahiyesine bağlı Alan köyünden Raşitoğlu Ah­met Sütçü, diğer adı Muzaffer Sütçü'nün ölüm cezasına çarptırılması hakkında Başvekâlet tez­keresi (3/162) (Adliye Encümenine)

Mazbatalar 18. —- Kars Mebusu Sırrı Atalay'm teşriî

masuniyetinin kaldırılması hakkında Başvekâ-

let tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Adliye en­cümenlerinden kurulan Muhtelit Encümen maz­batası (3/8) (Ruznameye)

19. — Kırklareli Mebusu Fikret Filiz'in teş­riî masuniyetinin kaldırılması hakkında Baş­vekâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Adli­ye encümenlerinden kurulan Muhtelit Encü­men mazbatası (3/9) (Ruznameye)

20. — Kırklareli Mebusu Mahmut Erbil 'in teşriî masuniyetinin kaldırılması hakkında Baş­vekâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Ad­liye encümenlerinden kurulan Muhtelit Encü­men mazbatası (3/10) (Ruznameye)

21. — Kırşehir Mebusu Osman Bölükbaşı'-nın teşriî masuniyetinin kaldırılması hakkın­da Başvekâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Adliye encümenlerinden kurulan Muhtelit Encümen mazbatası (3/12) (Ruznameye)

22. — Maraş mebusları Ahmet Kadoğlu ve Ahmet Bozdağ'm teşriî masuniyetlerinin kal­dırılması hakkında Başvekâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Adliye encümenlerinden kurulan Muhtelit Encümen mazbatası (3/14) (Ruznameye)

23. — Seyhan Mebusu Sinan Tekelioğlu'nun teşriî masuniyetinin kaldırılması hakkında Baş­vekâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Adli­ye encümenlerinden kurulan Muhtelit Encü­men mazbatası (3/16) (Ruznameye)

24. — Zonguldak Mebusu Hüseyin Balık'm teşriî masuniyetinin kaldırılması hakkında Baş­vekâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Adli­ye encümenlerinden kurulan Muhtelit Encümen mazbatası (3/18) (Ruznameye)

25. — Kastamonu Mebusu Nazifi Şerif Na-bel'in teşriî masuniyetinin kaldırılması hakkın­da Başvekâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Adliye encümenlerinden kurulan Muhtelit En­cümen mazbatası (3/26) (Ruznameye)

26. — Kırşehir Mebusu Osman Bölükbaşı'nın teşriî masuniyetinin kaldırılması hakkında Baş­vekâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Adliye encümenlerinden kurulan Muhtelit Encümen mazbatası (3/29) (Ruznameye)

27. — Kırşehir Mebusu Osman Bölükbaşı'nm teşriî masuniyetinin kaldırılması hakkında Baş­vekâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Adliye encümenlerinden kurulan Muhtelit Encümen mazbatası (3/58) (Ruznameye)

1 : 33 2 8 . 1 . 28. — Kocaeli Mebusu Sadettin Yalım'm teş- |

Tiî masuniyetinin kaldırılması hakkında Başve- j kâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Adliye encümenlerinden kurulan Muhtelit Encümen mazbatası (3/59) (Ruznameye)

29. — îzmir Mebusu Nebil Sadi Altuğ'un teş­riî masuniyetinin kaldırılması hakkında Başve­kâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Adliye encümenlerinden kurulan Muhtelit Encümen mazbatası (3/60) (Ruznameye)

30. — Kayseri Mebusu Osman Nuri Deniz'-in teşriî masuniyetnin kaldırılması hakkında Başvekâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Ad­liye encümenlerinden kurulan Muhtelit Encü­men mazbatası (3/63) (Ruznameye)

31. — Konya Mebusu Mekki Keskin'in, teşriî masuniyetinin kaldırılması hakkında Başvekâlet

1955 C : İ tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Adliye encü­menlerinden kurulan Muhtelit Encümen mazba­tası (3/64) (Ruznameye)

32. — Malatya Mebusu Mehmet Fahri Oral'-ın teşriî masuniyetinin kaldırılması hakkında Başvekâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Adliye encümenlerinden kurulan Muhtelit En­cümen mazbatası (3/65) (Ruznameye)

33. — Malatya Mebusu Tevfik Ünsalan'ın teşriî masuniyetinin kaldırılması hakkında Baş­vekâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Adli­ye encümenlerinden kurulan Muhtelit Encü­men mazbatası (3/66) (Ruznameye)

34. — Millî saraylar, kasırlar ve köşklerde-ki eşyanın teftişi neticesine dair Meclis Hesap­larının Tetkiki Encümeni mazbatası (5/7) (Ruznameye)

B Î R Î N C Î C E L S E Açılma saati : 15.05

BEİS — ReisvekUi Fikri Apaydın KÂTİPLER : Sedat Baran (Çorum), İhsan Gülez (Bolu).

3 . — YOKLAMA

REÎS — Yoklama yapacağız efendim. (Edirne mebuslarına kadar yoklama yapıldı)

REÎS — Celseyi açıyorum efendim.

4. — RİYASET DİVANİNİN HEYETİ UMÜMİYEYE MARUZATI

namı ile mâruf mağara hakkında Sıhhat ve İçti­mai Muavenet Vekâletinden vâki ve yüksek ma­kamınıza takdim kıldığım sorunun geriverilme-sini hürmetle rica ederim:

1. — Antalya Mebusu Enver Karan'ın, An­talya'da bulunan ve Damlataş tâbir olunan ma­ğaranın havasının her hangi bir hastalığa te­siri olup olmadığına dair Sıhhat ve İçtimai Mu­avenet Vekilinden şifahi sual takririnin gerive-rilmesine dair takriri (6/53, 4/96)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Riyasetine Antalya'da (Alanya) bulunan Damlataş'ı

Antalya Mebusu Enver Karan

REÎS — Geriverilmiştir efendim.

5. — SUALLER VE CEVAPLAR A — ŞİFAHÎ SUALLER

i. — Malatya Mebusu Ahmet Fırat'ın, Ak­çadağ arazisinin Sürgü ve Yazihan ovasının da

Tohma sularından istifade edilerek sulanmaları hususunda ne düşünüldüğüne dair sualine Nafıa

193 —

t : 33 28.1 Vekili Kemâl Zeytinoğlu'nun şifahi cevabı (6/46) !

T. B. M. M. Yüksek Başkanlığına Aşağıdaki hususların Bayındırlık Bakanı ta­

rafından sözlü olarak cevaplandırılmasına delâ­letlerinizi saygı ile rica ederim.

Malatya Mebusu Ahmet Fırat

1. Akçadağ ilçesinin geniş ve mümbit ara­zisinin daha verimli bir hale gelmesini ve halkın bu topraklardan lâyıkiyle istifadesini sağlamak üzere yıllarca evvel etüdleri yapılan sürgü su­yundan sulanması hususunda Bakanlık ne dü­şünmektedir? 1955 yılında bu sulama işine baş­lanması için ne gibi tedbir alınmıştır? Alınmışsa sebebi nedir?

2. Malatya merkezine bağlı 200 bin dekarı aşan topraklarının evsafı itibariyle ağaç ziraa-tine çok elverişli bulunan Yazıhan ovasının toh-ma suyundan sulanması işi aynı zamanda büyük bir enerji istihsali meselesi olarak mütalâa edil­miş ve 1954 yılında etüdü yapılmıştı. Bu müm­bit toprakların sulanması zirai istihsal mevzuun­da bilhassa meyvecilik bakımından büyük bir kalkınmaya vesile olacağı tabiîdir. Bu sahada halen kuru ziraatle geçimini sağlıyan geniş va­tandaş kütlesinin hayati meselesi olarak derhal ele alınması gereken bu mevzuda fiiliyata geçil­mesi için ne düşünülmektedir? Veya ne gibi ted­bir ve teşebbüsler alınmıştır? Alınmışsa sebebi nedir?

NAFIA VEKİLİ KEMAL ZEYTlNOĞLU (Eskişehir) — Malatya Mebusu Ahmet Fırat'ın suallerine sırasiyle cevaplarımı arz ediyorum :

1. Sürgüsuyundan Doğanşehir ovasının su­lanması işi ele alınmıştır. Halen inşaata devam olunmaktadır.

Akçadağ kazası arazisinin de sulanması mev­zuu vekâletimizce nazarı itibara alınmış ve avan etüdleri yaptırılmıştır.

Etüde göre bu arazi Sultansuyundan sulana­caktır.

Halen küçük bir kısmı Harkıkebir ile sulan­maktadır. Bu kazanın sulanması gereken arazi­si (220 000) dekardır.

Sultansuyunun sarfiyatı 7 m8/sa. miktarında bulunduğundan bu arazinin ancak (120 - 140) bin dekarı sulanabilmektedir. Mütebaki (100) bin dekar arazi Tohmasuyundan terfi ile su-

.1956 C : İ ! lanacaktır. Bunun için Tohmasuyu üzerine bir

hidro elektrik santrali kurularak (70 000) kilo­vat takatmdaki bu tesisattan elde edilecek ener­ji ile sulama yapılması kaabil olacaktır.

Bu hususta çalışmalara devam edilmektedir. Birinci merhalede yapılacak sulama işlerinin

tahminî keşif bedeli 8 milyon liradır. Bu mevzu su işleri programlarına alınmış mevzular arasın­dadır.

2. Malatya'nın 600 bin dekar vüsatinde bu­lunan Yazıhan ovasının sulanması konusu hak­kında bir avan etüd yapılmıştır. Bu avan etüde göre Yazıhan ovasının sulanması için birkaç su­reti hal teklif edilmektedir.

Bunlardan : a) Tohma deresi üzerinde Karakaya mevki­

inde bir toplama barajı yapmak ve bir tünelle suyu Yazıhan ovasına vermek;

b) Kuruçay denilen yatak üzerinde keza bir baraj yapmak;

c) Fırat üzerinde Keban mevkiinde bir hid­ro elektrik santrali yapmak ve bu santralden alı­nacak enerji ile ve terfi suretiyle sulama yap­mak.

Birinci ve ikinci hallerde bu mevzuların tah­minî keşif bedelleri 80 - 100 milyon lira radde-sindedir. 3 ncü hal ise; doğrudan doğruya Ke­ban santralinin yapılmasına bağlıdır ki, bu ko­nu yalnız Yazıhan ovasının sulanmasiyle ilgili olmayıp memleketşümul bir mahiyet taşımakta­dır.

Netice itibariyle bu iş, Fırat nehri amenaj-manı ile ilgili bir mevzu olduğundan amenaj-man plânının tanziminden sonra ele alınabile­cektir.

REÎS — Ahmet Fırat. AHMET FIRAT (Malatya) — Mımterem

arkadaşlar, Sayın Nafıa Vekilimizin sorum hakkında verdikleri cevaba huzurunuzda teşek­kür ederim. Ancak iki madde ile istirham etti­ğim Malatya'nın bu temel derdi hakkında ver­dikleri izahat, itiraf edeyim ki, bendenizi ta­mamen tatmin etmiş değildir.

Hükümetin 1950 den beri hakikaten basi­retli bir görüş ve ehemmiyetle telâkki ederek üzerinde çalıştığı zirai kalkınma dâvasında ve zirai kalkınmamızın hedefi olan istihsal dâva­sında bu memleketin bir parçası olan Malat­ya'mızın bu iki ovasının da büyük rol oynıya-

— 104 —

İ : 33 28. cağı tabiîdir. Bu itibarla Akçadağ Ovasının 220 bin dekar vüsatmdaki arazisinin sulama işi Cumhuriyetten evvelki devirlere kadar gider. O zamandan beri üzerinde durularak ehemmi-yetiyle mütenasip şekilde maatteessüf bir ça­lışma yapılmamıştır. Fakat bu mevzuda vekilin ancak va'di tazammun eden ifadeleri bendenizi kısmen tatmin etti.

İkinci mesele de, 6Q0 bin dönüm genişliğin­deki Yazıhan Ovasının sulanması işidir. Bu işi Keban'da Fırat üzerinde tesis edilecek baraj ve hidro - elektrik santralinin yapılmasına talik ettiler, gibi geldi bendenize. Yazıhan Ovası Ma­latya'nın geniş ve mümbit bir arazi parçasıdır. Bu mesele üzerine zannederim 1935 ten beri durulmaktadır. 1935 te yapılan* etüdler o mm-takanm halkını ümide düşürmüş ise de maale­sef ihmal dolayısiyle bir netice hâsıl olmamış­tır. Nihayet 1945 tarihinde tekrar Tohma üze­rinde yapılan yeni etüdler dahi netice verme­miştir. Sebebi de Tohma'dan cazibe suretiyle istifade imkânının derpiş edilmesi idi. Nedense bu da bakanlıkça faydalı görülmiyerek veya tasvibedilmiyerek geri bırakılmıştır.

Bu kere 1945 yılında yapılan etüdler neti­cesinde bir proje yapılması aynı zamanda hid­ro - elektrik tesislerle birlikte mütalâa edilmiş­tir. Bu maksatla mütehassıs bir ekip etüdler yapmıştır. Bendeniz bu ekiple alâkadar oldum, kendileriyle görüştüm ve onlardan aldığım iza­hata göre arz ediyorum : Tohma'nın Karakaya mevkiinde yapılacak bir baraj, 50 - 60 milyon lira değil; 20 - 30 milyon liraya mütevakkıf imiş. Bu baraj Yazıhan ve Akçadağ ovalarını suladığı gibi, hidro - elektrik santrali ile Sivas, Malatya vilâyetlerinin de kazaları ile birlikte bütün elektrik dertleri halledilmiş olacaktır.

Aziz arkadaşlarım, hakikaten zirai kalkın­ma dâvasında, istihsal dâvasında bu iki yurt parçasının büyük bir rol oynıyacağı kanaatine sahip olduğum için. huzurunuzda Muhterem Vekilden tekrar istirham eyliyorum, bu işi ehemmiyetli telâkki buyursunlar, mümkün ise bir an evvel el koysunlar, yurdun kalkınması dâvasında, yol almış bulunurlar. Kendilerine izahatlarından dolayı teşekkür ederim.

2. — Trabzon Mebusu Halit Ağanoğlu'nun, Zirai döndüm Kurumuna kimyevi gübre temin edilip edilmediğine, gübre fiyatlarının yükselme-

.1955 O : İ si karsısında ne gibi tedbirler alındığına ve min^ tıkalara göre topraklarımızın tahlilinin yaptırı­lıp yaptırılmadığına dair sualine Ziraat Vekili Nedim ökmen'in §ifahı cevabı (6/47)

EEÎS — Halit Ağan oğlu buradalar mı? (Bu­rada sesleri). Soruya okuyoruz efendim.

11 . I . 1955 T. B. M. Meclisi Yüksek Başkanlığına

Aşağıda sıralanan soruların Ziraat Vekili ta­rafından şifahi olarak cevp verilmesine delâlet buyurulmasmı saygnarımla arz ve rica ederim.

Trabzon Mebusu Halit Ağanoğlu

1. Toprakların iiıbat kudretini artırmak üzere kullanılmakta olan kimyevi gübreden, önümüzdeki ekim mevsimi için, Zirai Donatım Kurumuna gübre temin edilmiş midir? Ve ne miktardadır? İhtiyaca yetecek durumda mıdır?

2. Temin edilmişse, ziraat mevsiminde, kul­lanılabilmek üzere istihlâk mmtakalarma ulaş­tırılmış mıdır? Veya o mevsime kadar ulaşması tedbiri alınmış mıdır?

3. Trabzon'un bir kısım köyleri ve Akçaa­bat kazasının sahil şeridindeki köyleri tütün zi-raatiyle iştigal etmekte, öteden beri de kimyevi gübre kullanmaktadır. Zirai Donatım ve hususi firmalar tarafından piyasaya gübre arz edilmek­te ve maalesef donarımın elinde gübre kalmadı­ğı zamanlarda hususi ellerin fiyatları derhal yükseltmekte bulunduğu görülmektedir ki bu ıstıraplı durum karşısında Ziraat Vekâleti ne gibi tedbirler almış bulunmaktadır.

4. Daima muayyen terkipte bulunan kim^ yevi gübrelerin zamanla toprakların hususiyet-] erini tadil etmekte ve bâzı topraklara da iyi gelmedikleri görülmektedir.

Ziraat Vekâleti mıntakalara göre toprakları­mızın tahlilini yaptırmak ve gelecek için tedbir almak yolunda mıdır?

EEÎS — Ziraat Vekili. ZİRAAT VEKÎLÎ NEDİM ÖKMEN (Maraş)

— Muhterem arkadaşlarım, HaMt Ağanoğlu ar­kadaşımızın dört suali, vardır, evvelâ üçüne kı­saca cevap arz ediyorum:

. 1 . Zirai Donatım Kurumu malî imkânları dâhilinde 1955 yılı ihtiyacını karşılamak için gerekli tedbirleri almış ve 6 000 ton amonyom sulfatiıi Amerika'dan siparişi yapılarak akre-

— 195

î : 33 28. ditifi açılmış ve âzami Mart ayı içinde yurda getirilmesi temin edilmiştir. Diğer taraftan iskenderun'daki süper-fosfat fabrikası mamu-lâtmdan da ancak 2 000 ton kurum eliyle tevzi edilebilecektir.

2. Temin edilen gübre mevsimi içinde ihti­yaç mmtakasma sevk edilecektir.

3. Türkiye Zirai Donatım Kurumu kendi mahdut imkânları dâhilinde bütün yurdun ihti­yacına cevap verecek vaziyette değildir. Esa­sen Halit Ağanoğlu arkadaşınızın işaret ettiği gibi vazifesi, ferdî teşebbüslerin piyasaya arz edecekleri gübre fiyatlarını müstakar bir sevi­yede tutmak için nâzım rolü oynamaktır. Bu vazifesini de imkânları nispetinde 2 - 3 seneden beri müspet bir şekilde ifaya çalışmaktadır.

Bu sene de aynı vazifeyi lâyıkiyle ifa ede­bilmek için, geçen seneki miktardan 2 000 ton fazlasiyle azotlu gübre getirilmesini temin et­miş bulunmaktadır.

Esasen memlekette azotlu gübre imali için müspet adımlar atılmış bulunmaktadır.

(Azot Sanayii Türk Anonim Şirketi) nin Kütahya 'daki gübre fabrikası faaliyete başla­dığı gün bu mühim mesele da katî surette hal yoluna girmiş bulunacaktır.

Arkadaşımızın 4 ncü suali çok mühim bir mevzua temas ettiği için biraz cevabım uzunca olacaktır, özür dillerim. Arz ediyorum efendim.

4. Memleketimiz ziraatinin kalkınmasında faydalı olacak toprak ve gübre meselelerinin ele alınması ve bugünkü teknik ve ilmî esas­lara göre bu meselelerin halli işleriyle vazife gören, teşkilâtın nüvesini kurmuş bulunduğu­muzu memnuniyetle ifade etmek isterim.

Gayesi; topraklarımızın mahsuldarlık bakı­mından fiziki ve kimyevi tahlillerini yapmak ve çiftçilere lüzumlu tavsiyelerde bulunmak, ziraat arazisi topraklarının sulama, gübreleme ve ziraatte kullanılmaları bakımından etüdle-rini yapmak ve haritalarını hazırlamak, Tür­kiye topraklarının ziraatteki değerleri bakımın­dan sınıflarını tesbit etmek gibi ziraatin ana mevzularını teşkil eden işleri yürütecek olan bu teşkilâtımızın merkezi Ankara Toprak ve Güb­re Araştırma Enstitüsüdür. Bu müessese Ame­rikalılardan sağladığımız teknik alet, malzeme ve ekipman yardımları ve kendi mütehassısla­rımızın gayretleri sayesinde esaslı bir şekilde

.1955 C : 1 kurulmuş ve 1 Mart 1954 tarihinden beri faali­yetine başlamıştır.

Bu müessesenin bünyesindeki toprak tahlil lâboratuvarı Amerika'dan getirtilen en modern toprak tahlil alet ve ekipmanlariyle mücehhez­dir. Günde azot, fosfor ve potasyom toîzinleri esas olmak üzere vasati yüz numunenin tahlil­lerini yapabilecek kapasitededir. Kuruluşun­dan itibaren bu toprak tahlil lâboratuvarları-mızda gübreleme ve sulama bakımından 7 200 toprak numunesinin tahlilleri yapılmış ve çift­çilere topraklarındaki azot, fosfor ve potasyum durumlariyle tavsiye edilen gübre çeşidi ve dönüme atılması gereken miktarları yazılı ola­rak bildirilmiştir. Bu tahlillerden beş bini Or­ta * Anadolu'ya, geri kalan 2 200 adedi de Ka­radeniz, Niğde, Denizli, Silifke, Anamur, Kü­tahya, Manisa, Adıyaman, Edremit, Nevşehir, Bursa ve Yeşilırmak havzasına aittir.

Programımızda Ege, Çukurova, Karadeniz ve Şark olmak üzere dört bölgede daha toprak lâ-boratuvarları kurulması yer almıştır. Şimdilik Amerikalı mütehassısların teknik yardımlariyle bu lâboratuvarlarda çalışacak personeli yetiş­tirmekte ve Amerika'dan lüzumlu lâboratuvar alet, ve ekipmanlarının teminine çalışmaktayız. ikinci lâboratuvarı 1955 yılı içinde açabileceği­mizi ümit ediyoruz. Diğerleri de üç seneye ka­dar kurulmuş olacaktır. Halen toprak tahlil iş­leriyle çalışan teknik personelimizin sayısı ondur.

Bu hayırlı müessesemizin diğer mühim bir kolu da toprak - etüd ve haritalama ekipleridir. Bunların vazifesi, üzerinde ziraat yapılacak ve­ya sulama tesisleri kurulacak bir sahanın toprak tetkik ve arazi etüdlerini yapmak ve gübrele­me, sulama, ziraatte kullanılabilme bakımından toprak haritalarını hazırlamaktır. Halihazırda bir Amerikalı mütehassısın teknik nezareti altın­da çalışan üçer kişilik üç toprak etüd ve hari­talama ekipimiz vardır. Programımıza göre bu ekipleri ona çıkarmak kararındayız.

Üç sene evvel vekâletimizle çalışmak üzere getirilen Amerikalı toprak mütehassısı ve kendi elemanlarımızın çalışmaları neticesinde iki bu­çuk sene gibi kısa bir zamanda memleketimizin 1 800 000 mikyaslı umumi toprak haritası ta­mamlanmış bulunmaktadır. Haritanın baskısı da bitmiştir. Bu haritaya ait 300 sayfalık kitap da basılmaktadır, tamamlandığında teşkilâtımıza ve ilgililere tevzii yapılacaktır. ,

— 196 —

t : 33 28.1 Hazırlanan bu umumi toprak haritasında :

Türkiye'nin belli başlı toprak gruplarını ve memleketteki dağılışlarını; ziraate, hayvancılı­ğa elverişli araziler ile gayrikabili istifade ara­zileri ve orman arazilerini; zirai sulamaya elve­rişli sahaları; tuzlu ve çorak topraklar ile batak­lık yerleri; iskâna elverişli sahaları ve ıslah edil­mesi kaabil olan toprakları görebiliriz. Bandan başka muhtelif topraklar üzerinde hangi mah­sullerin yetişebileceği ve hangi ziraat sistemi­nin uygun olacağı hakkında da malûmatı ihtiva etmektedir.

Bu harita, toprak etüd ve haritalama ekip-lerimizce sulama, gübreleme, toprak işlemesi, ara­zi ıslahı, iskân, ağaçlandırma ve saire bakımın­dan yapılacak detaylı toprak haritalarına esas teşkil edecektir. Rize, Trabzon ve Giresun vilâ­yetlerine ait toprak tahlil neticelerini ve çiftçi­ye hangi gübreyi ne miktar kullanacağını göste­ren bir cetveli de kendilerine takdim ediyorum. Bu cetveldeki malûmat alâkalılara bildirilmiştir.

Rize, Trabzon, Giresun mmtakalarında yaptığımız tahlil neticelerine ait bir cetveli de arkadaşıma takdim ediyorum. Cetvelle beraber bir de talimatname vardır, daha fazla tenevvür edebilirler. Mâruzâtım bundan ibarettir.

HALÎT AĞAOĞLU (Trabzon) — Muhterem arkadaşlarım, Ziraat Vekili Nedim Bey arkada­şımızın soruma vermiş oldukları cevap beni tat­min etmiştir. Bilhassa topraklarımızın tahlili bakımından almış oldukları tertip gelecek için çok ümit vericidir. Arkadaşlarım, bizim seçim bölgemiz Trabzon ve Akçaabat halkı en çok tü­tün ziraati ile iştigal eder. Öteden beri toprak gübrelenmeye muhtaç olduğu için epey zaman­dan beri kimyevi gübre kullanır. Kimyevi gübre piyasaya şahsi ellerle, bir de donatım vasıtasiyle intikal eder. Zaman olmuştur ki, kimyevi gübre­nin memleketimizde çuvalının 30 liraya satılması lâzımgelirken yüz kiloluk miktarı 200 - 250 lira­ya kadar satılmıştır. Bundan da zürra çok ıstı­rap çekmiş, kazandığı parayı böyle sebepsiz yere başka ellere vermiştir. Zürram sırtından milyon­lar kazanılmıştır, zürra çok kötü bir duruma düş­müştür.

Zirai Donatım bu nâzım rolü ile kötü duru­mu nispeten önlemektedir. 2 Mayıs seçimlerinden heırfen sonra Donatımın elinde gübre kalmayınca 25 liraya satılmakta olan gübre çuvalları yine otuz liraya satılmıştır. Halkın bu yüzden ıstırabı

.1955 C : 1 vardır. Bu ıstırap beni bu soruyu sormaya sevk etmiştir. Bu suretle halkı istismar eden ve müs­tahsili ezmekte bulunan tüccarın önünde Zirai Donatımın çok dikkatli, temkinli bulunmasını istemek hakkımızdır.

Vekil beye uzun izahatlarından ötürü teşek­kür ederim ve Meclise hürmetlerimi sunarım.

3. — Bursa Mebusu Müfit Erkuyumcu'nun, Denizcilik Bankası Türk Anonim Ortaklığının hangi tarihte kurulduğuna, hisse senetleri ile kâr ve zarar miktarına, personelden kaç kişinin tensikat suretiyle vazifesine nihayet verildiğine ve yerlerine ne kadar yeni müstahdem alındığı­na ve ikramiye mevzuuna dair Münakalât ve Maliye vekillerinden şifahi suali (6/48)

REİS — Sual sahibi buradalar mı? Sual sa­hibi içtimada bulunmadığı için, İçtüzük gereğin­ce, gelecek toplantıya talik ediyoruz.

4. — Diyarbakır Mebusu Halil Turgut'un, 1950 - 1954 yıllarında Diyarbakır'ın kaç köyün­de yeniden okul yapıldığına, yıkılmış ve yıkıl­mak üzere bulunan köy okul binaları için ne gibi tedbirler alındığına ve 5210 sayılı Kanunun meriyetten kaldırılması veya tadili hususunda ne düşünüldüğüne dair sualine Maarif Vekili Celâl Yardımcının şifahi cevabı (6/49)

REİS — Suali okutuyorum.

29 . XII . 1954 Büyük Millet Meclisi Yüksek Reisliğine

Evvelce Yüksek Makamınıza sunulup da Ma­arif Vekili tarafından tavzih ve tasrihi istenilen 29 . XI . 1954 tarihli soruyu, açık şekli ve yeni ilâvesiyle ilişikte arz ediyorum. Sayın Maarif Vekili tarafından sözlü olarak cevaplandırılma­sına delâletinizi saygı ile rica ederim.

Diyarbakır Mebusu Halil Turgut

1. 1950 yılından 1954 yılı sonbaharına ka­dar yeniden Diyarbakır vilâyetinin kaç köyün­de okul yapılmıştır? Bu inşaat için Vekâletten yapılan yardım miktarı nedir?

Dicle kazasının Kelhası, Hazro kazasının Da­daş, Kulp kazasının Tiyakıs köylerinde yapıl­mış olan okul binalarının hemen yıkıldığı ve Çer­mik kazasının da bâzı köylerindeki okul bina­larının yıkılmak üzere bulunduğu öğrenilmiş ve kısmen müşahede edilmiştir. Bu hususta Vekâ-

—• 1 9 7 —

t : 33 28.1 letçe yapılan işlem ve alman tedbirler nelerdir? Maarif Vekâleti, köy okulları yıllık inşaat prog­ramının tesbitini, bu programın zamanında ve iyi bir şekilde tahakkuk edip etmediğini ve ne şe­kilde kontrol ediyor?

2. Diyarbakır Erkek Sanat Enstitüsü binası­nın yeni inşaatı ile Lisenin pansiyonu olan eski lise binasının tamir inşaatı zamanında ikmal edil­mediği gibi bu inşaatın iyi vasıfta olmadığı öğ­renilmiştir. Bu binaların bir an evvel hizmete almmas ıiçin ne gibi tedbirler alınmıştır?

Y

3. Köy okullarının sıra, soba, masa., gibi zaruri ihtiyaç ve ders araçlarının temini işi; 4274 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin tadil edilmiş şekli olas 5210 sayılı Kanunun 10 ncu maddesine göre, köy bütçesine ve dolayısiyle köylüye bırakılmıştır. Bu kanunun tamamen me­riyetten kaldırılması veyahut tadili hususunda Maariff Vekâletinin bir teşebbüsü var mıdır?

MAARİF VEKİLİ CELAL YARDIMCI (Ağrı) —• Muhterem arkadaşlar, arkadaşımızın suallerine sırasiyle cevaplarımı arz ediyorum :

1. 1950 yılından 1954 yılı sonuna kadar Diyarbakır vilâyetinde; 1950 de 14, 1951 de 41, 1952 de 28, 1953 te 20, 1954 te 15 olmak üzere ceman 118 yeni okul yaptırılmıştır. Bu maksat için Vekâletimiz bütçesinden mevzuubahis vilâye­te 2 338 148 liralık ödenek ile 416 886 metre küb kereste tahsis edilmiştir.

Dicle kazasının Kelhası köy okulunun, inşaa­tının tamamlandığı yıl yağan fazla kar yüzünden çatısı çökmüştür. Vâki ihbar üzerine keyfiyet ön­ce bir Vekâlet müfettişine, mütaakiben Diyarba­kır Nafıa Müdürü ile fen memuruna tahkik ve tetkik ettirilmiştir. Nafıa Müdürü ile fen memu­runun müştereken verdikleri 3 . V . 1954 tarih­li raporlarında, 2.5 metre yüksekliğine varan ola­ğanüstü bir kar yığınının, donmuş olarak okul çatısında uzun zaman kalışı ve aynı günlerde fazla olan fırtınanın civardaki ağaçları dahi kö­künden sökecek şiddetle esmesi yüzünden çatının Çöktüğü ve bu hâdisede mütaahhidinin bir kusu­ru görülmediği bildirilmiştir. Bu okulun fevka­lâde hallere karşı teknik yapısındaki mukaveme­tin daha sağlam bir şekle konması için yeniden keşfi yaptırılıp Daimî Encümen kararı ile iki defa ihaleye çıkarılmış olmasına rağmen talibi zuhur etmediği, tahsisatının mevcut olması itiba­riyle 1955 yılı inşaat mevsiminde; diğerleri me-

.1956 0 : 1 yanında çatı onarımının temin edileceği tesbit edilmiştir.

Diyarbakır valiliğinden aldığımız malûmata göre; Hazro kazasının Dadaş, Çermik, Kalecik köy okulları çatı ve duvarlarında arızalar husu­le gelmiştir. Kulp kazasının Tiyakis köy okulu ile Çermik kazasının Karto köy okulu yıkılmış­tır. Bundan dolayı, 2490 sayılı Kanun hüküm­lerine göre, zarar ve ziyanı telâfi etmek maksa-diyle mütaahhitleri mahkemeye verilmişlerdir. Tiyakis okulu, mütaahhit hesabına yeniden yap­tırılmıştır. Diğerlerinin inşaat ve onarımları 1955 yılı inşaat programı ile sağlanacaktır Müta-ahhitlerin mahkemeleri iki yıldan beri devam et­mekte olup mahkeme sonunda hükmen alına­cak paralar aynı bölüme gelir kaydedilerek bu maksadın tahakkukuna sarf edilecektir. '

Bu okulların inşaatını kontrole memur in­şaat teknisiyeni îsmet Sağlıcan ile Ercüment Oktay mahkemeye verilmişlerdir.

(Köylerin nüfus çokluğu, idari ve coğrafi durumları ve okul inşa etmek imkânları müsait olanlarına" göre) Valiliklerce daha önce hazır­lanan inşaat sıra cetvelleri esas olmak üzere, alman tahsisat nispetinde vekâletimizce yıllık inşaat programları tesbit edilmekte ve bunla­rın uygulanması vilâyetlerine, bildirilmektedir.

Senesi içinde yapılan işler 15 Haziran, 15 Ağustos ve 15 Aralık tarihlerinde vilâyetlerce verilmesi mûtat raporlar, inşaat cetvellerine

' dercedilerek vekâletimize gönderilmekte olup bunlara göre inşaatın seyrine ıttıla hâsıl edil­mekte ve yapılan tetkik neticelerinde lüzum hâsıl oldukça, gerekli direktifler verilmektedir.

Bu programların zamanında tatbik ve ta­hakkuk ettirilmesi işi Maarif müdürlükleri em­rinde bulunan teknik elemanlar ile 5210 sayılı Kanunun 8 nci maddesi gereğince Nafıa mü­dürlükleri emrindeki mühendis veya fen me­murları tarafından takip ve kontrol edilmekte­dir.

Ayrıca maarif müdürleri, maarif memurları ve bölge ilköğretim müfettişleri işlerin normal yürüyüşünü sağlamakla vazifelidirler.

2. Diyarbakır Erkek Sanat Enstitüsünün inşaatı 16 . VII . 1952 tarihinde mütaahhidine ihale edilmişti. Mukavelesi icabı 200 iş gününde bitmesi gereken bu iş bitmediğinden, 10 . IX . 1953 tarihinden itibaren mütaahhit cezalı ola­rak çalışmaya başlamıştır. 1953 yılında 20,5 gün

— 198 —

I : 33 28 .1 cezalı çalıştıktan sonra, kış gelmesi dolayısiyle I inşaat tatil edilmiş ve 20 . III . 1954 tarihinde tatil kaldırılarak mütaahhit işine cezalı olarak devam etmiştir.

Cezalı müddet içinde mütaaddit ihtarlara rağmen inşaatta gereken faaliyetin görülme­mesi üzerine vekâletimizce mukavelenin feshi düşünülmüş ise de, işin geri kalan kısmının, mü-taahhidin nam ve hesabına ihale tarihindeki fi­yatlar üzerinden bir başkasına ihalesine imkân bulunmadığı takdirde inşaatın bitmesinin daha fazla gecikeceği veya yarıda kalacağı ihtimali ile bundan vaz geçilmişti.

Son yapılan temaslar ve takip neticesinde, mütaahhidin katî söz vermesine rağmen maale­sef inşaatta istenilen ilerleme görülmediği öğ­renilmiştir. Bu itibarla son bir defa daha yazılı olarak yapılacak ihtara rağmen derhal inşaatın ikmali cihetine gidilmediği takdirde, mukavele­nin feshi cihetine gidilmesine zaruret hâsıl ola­caktır.

Diyarbakır Ziya Gökalp Lisesi Pansiyon ve orta kısım binasının 1953 yılında başlanan ve eksik kalan tamirinin ikmali için 1954 yılı büt­çesinden 48 000 liralık ödenek gönderilmiş, ta­mir işinin acele bitirilerek neticenin bildirilme­si hususu 14 . V . 1954 tarihinde bir yazı ile tebliğ edilmiştir. 22 Ekim 1954 tarihinde vali­likten yaptırılmakta olan işler hakkında telle malûmat verilmesi istenmiş, 10 Kasım 1954 tari­hinde alınan cevapta lisenin orta kısım pansi- I yon binasının tamirat işlerinin üç kısma ayrıl- I dığınm, keşfine göre ikinci kısmı inşaatın I 18 308,07 üçüncü kısım inşaatın 14 520,41, dör­düncü kısım inşaatın da 17 670,10 lira tuttu- I ğunun, ikinci kısım inşaattan ancak betonnar-me işinin ikmal edildiğinin taşaronun tesbit edi- I len müddet içinde işi ikmal edememesi dolayı- I siyle emanet komisyonu karariyle hesaplarının I tasfiyesi cihetine gidildiğinin bildirilmesi üzeri- I ne 25 Kasım 1954 tarihli bir yazımızla valilik­ten yollanan tamir ödeneğinin binanın tamir I işine tezelden sarf edilerek neticenin bildiril- I mesi istenmiş, henüz cevap alınmadığından key- I fiyet valilikten tekrar sorulmuştur.

Mahallî nafıa teşkilâtı tarafından yürütül- I mekte olan bu işin müstacelen ikmal edilmesi I ve tamiratın istenilen vasıfta olup olmadığının I acele bildirilmesi hususu Nafıa Vekâletine ya- I zılmıştır. 1

.1955 O : İ 3. İlköğretim kanun tasarısı kanuniyet

kesbettiği takdirde 5210 sayılı Kanunun 10 ncu maddesi hükümsüz kalacak, köy okullarının de­mirbaş eşyaları ve bunlarla alâkalı her çeşit ih­tiyaçları temin edilecektir.

HALÎL TURGUT (Diyarbakır) — Muhte­rem arkadaşlar; Sayın Maarif Vekilimizin iza­hatını dinlerken büyük bir kısmı karşısında memnunluk duyduğumu ve bunu şükranla kar­şıladığımı, fakat bir kısmının, ufak da olsa, beni tatmin etmediğini itiraf ederek söze baş-lıyacağım.

Gönül ister ki, Muhterem Yardımcı'nm bu kürsüden yapacağı konuşmanın mevzuu, ba­şında bulunduğu vekâletin ikinci plânda yer alan ve hattâ bu vekâletin ihtisas hududu dı­şında kalan inşaat işlerinden ziyade milletimi­zin mânevi varlığının temeli olan eğitim ve öğ­retim problemi, sistemli bir maarif dâvasının tam olarak tahakkukunu hedef alan mevzu ol­sun.

Fakat ne yapalım ki, Maarif Vekâleti, sene­lerden beri aşağı yukarı Nafıa Vekâleti ile boy ölçüşebilecek derecede bir inşaat yükünü üze­rine almıştır. Hem de yolu, suyu, iktisadi du­rumu ancak bu yıllarda ele alman ve bin bir güçlükle dolu olan köylerde. Bu vadideki ce­sareti takdire değer olan vekâlet, bu hizmetini ne dereceye kadar başarı ile ifa edebilmiştir? Bunun cevabı vilâyete göre ve bu işte vazifeli olan idareci ve teknik elemanların dâvayı tu­tum şekline göre değişir.

Seçim bölgem olan Diyarbakır'ın vaziyetini Sayın Vekil Beyefendi izah buyurdular. Tet­kiklerimde ben de aynı netice ile karşılaştım. Hakikaten 1950 den 1954 sonuna kadar 118 okul binası yapılmıştır. Adı geçen okullar da yıkılmıştır. Bir kısmı da tamire muhtaçtır.

Muhterem arkadaşlarım, bütün bunlar tat­min edici şeylerdir. Fakat şu hususu nazarları­nıza arz etmek mecburiyetindeyim : Biz maarif bakımından cemiyet olarak, hükümet olarak köye ancak meşrutiyet devrinde girmiş bulu­nuyoruz. Bu tarihte bâzı vilâyetlerin bâzı köy­lerinde okullar açılmış ve hattâ o zamanki tek­nik kabiliyete göre bâzı binalar da yapılmış­tır. Bu tarihten sonra Cumhuriyet devrinde köylü, efendi olarak ilân edilmiştir. Fakat bu köylünün taht ve taç yeri olan köye ancak 1927 - 1928 senelerinde gidilmiştir. Bu tarihte

— 199 —

1 : 33 28.1 seçim bölgem olan Diyarbakır'da eski mevcut okullar da kapatılmıştır. Nihayet devrin bizce bilinmiyen icaplarına göre hareket edilmiştir. 1942 - 1943 senelerinde ilköğretim seferberliği dolayısiyle bir daha köye gidilmiştir. Diyarba­kır'da da bu suretle ilk adım atılmış oldu. Bu­nu şükranla kaydetmek lâzımdır.

Muhterem arkadaşlarım, ben bugün köy okulları inşaat işlerine ait bâzı hataları kaydet­mek isterim. Fakat müsaade ederseniz huzuru­nuzu daha fazla işgal etmemiş olmak için bun­ları bir yazıyla Sayın Maarif Vekiline takdim edeceğim. Yalnız şu kadarını huzurunuzda sa­rih olarak ifade etmek benim için bir vazifedir. Muhterem arkadaşlar, eski devir bu maarif dâ­vasını hüsnüniyetle ele almıştır. Fakat köy reali­tesi hakkındaki vukufsuzluğu dolayısiyle naza­riyatla tatbikat birbirine uymamış ve maalesef sevindirici bir netice elde edilememiştir. Fakat biz bugün bunun tenkidini düşünmüyoruz. Ni­hayet bugün elde bulunan bu dâvanın tekâmü­lünü ve iyi bir neticeye ulaştırmanın temini hu­susunu düşüneceğiz. Dünden devir aldığımız şey­lerde dünün hatasını görmek ve bugünü anla­mak ve yarın bu hataları tekrar etmemek veya az hata ile dâvayı tahakkuk ettirmek hedefimiz­dir. Eski iktidardan köy okulu binalarını devr­aldık. Bir kısmı yıkılmış, bir kısmı harap bir va­ziyette. Tabiî çamurla yapılan, mahallî malze­me ile yapılan binalar bu kadar olur. Ben hu­zurunuzda şunu ifade edeyim, ben de o devrin maarif müdürlerindenim, yani bu işi o zaman yapmak vazifesiyle görevli olan bir arkadaşını­zım.

Şimdi bozuk, kötü yapılmış olan bu şeylerin mesuliyeti şu ve bu şahıs da aranmamalıdır. Ben bunun kusurunu tek bir şeyde buluyorum, o da masa başlarında işleri idare edenlerle, tatbikat sahasında çalışanların fikir ve mütalâalarının birbirleri ile anlaşamamasıdır. Kusur, idealist, re­alist olanların sözlerinin hesaba katılmamasında ve yalan söyliyen kimselerin sözlerinin revaç bulmasmdadır.

tşin bu veçhile ele alındığını görür ve bu nok­sanları ile mütalâa edersek vicdan huzuruna ka­vuşuruz.

Bendeniz Maarif Vekilinin yıllık inşaat prog­ramı hususundaki mütalâasına iştirak ediyorum, fakat eksik taraflarım arz edeceğim.

1955 C : 1 Maarif Vekâletinin emirleri ve cari olan

mevzuata göre okula kavuşturulması lâzımge-len köylerin nüfuslarına göre ele alınması lâ­zımdır. Mevzuat budur. Diyarbakır'da maalesef bu mevzuata göre kısmen hareket edilmemiştir. Meselâ, cadde üzerinde bulunan bir köyün nüfu­su az olduğu halde ele alınmıştır. Bunlardan bâ* zı misaller verebilirim. Bunları ayrıca Maarif Vekiline takdim edeceğim.

Bu şekilde yapılmış ikinci bir hata da, o mev­kide eskiden okul binası olduğu halde ve bu okul binası hiç olmazsa birkaç sene daha işe yarıya-eak halde iken bunun yanma yeni bir bina ya­pılmasıdır. Bence böyle hareket edilmekle eski devirde yapılmış olan büyük bir hatanın örneği­ni vermiş oluyoruz. Bunun yapılmamasını bilhas­sa rica ediyorum. Büyük köy kütlesini daha evvel okula kavuşturmak vekâletin ve hükümetin en büyük prensibidir. Binaenaleyh mülhakatta ça­lışan insanların buna uyması zaruridir. Uvmı-yanlarm derhal cezalandırılması lâzımdır. Eski iktidarın bu dâvada en büyük kusuru demin arz ettiğim gibi bunların cezalandırılmamış ol­masıdır. Bunlar bugün kötü bir hediye olarak bize intikal etmiştir. Bunun cezasını görüyoruz. Eskiden yapılan kongrelerde şahıslardan bah-setmiyeceğim, maarif müdürleri kongresinde, ra­porlarında mütemadiyen her şeyi pembe gösteren bâzı kimseler bugün de yer,yer göze çarpmakta­dır. Bunlar, o devrin edebiyatını yapmaktadır­lar.

Muhterem arkadaşlar, bu yalancı edebiyat şekline; bizim Demokrat Parti iktidarı olarak, Türk Milletinin esas bünyesinden kopmuş Mec­lis olarak buna parmağmu.n basmamız lâzımgel-mektedir. Maarifte olsun, ziraatte olsun, nafia-da olsun her tarafta buna parmağımızı basmak mecburiyetindeyiz. Bu bizi muvaffakiyete götü­ren, tarih karşısında fahir ve gururla göğsümüzü kabartacak olan noktai hareketimiz olmalıdır.

Bugünkü hükümetimiz, iktidarımız iş başın­da bulunan idarecilere jeep, kamyon vermiştir. Sonra, buradan sizin takdirlerinizle büyük mik­tarda tahsisat verilmektedir. Binaenaleyh eski devirde olduğu gibi bir maarif müdürü köyden para toplamıyor, köy adamlarını işinden almı­yor, kadınları, çocukları boş bırakarak o işe getirtmiyor. Bugün her şey hazır, hükümet her şeyi vermiş. Tam ve mükemmel olarak bü­tün fırsatları elinde tutan vatandaşlarımızı dik-

200

1 : 33 28.1 katle takibetmek hükümetin en büyük vazifesi­dir. Bence bizi başarıya götüren yolun en mü­himini budur. Ben vekilin, erkek sanat enstitüsü binasının inşası hakkındaki noktai nazarına iş­tirak ediyorum. Yalnız biz millet olarak bâzı mütaahhitlerden çok zarar görmekteyiz. Zara­rın bütün mebus arkadaşlarımea anlaşılması bir zaruret haline gelmiştir. Bu binanın yapıl­maması Diyarbakır için büyük bir zarar olmuş­tur. Bunda Maarif Vekâletinin bir kusuru var mı, yok mu? Yoktur. Çünkü ben bölgeyi tet­kik ettim. Yalnız mütaahhitler karşısında ida­renin aczi açıktır; bâzı mütaahhitlerle başa çı­kamamaktayız. Hepsini demek istemiyorum, bu mevzu içinde çalışan birçok vatandaşlar, bu gibi mütaahhitlerden çok mustarip durumda kalmaktadırlar. Çünkü mesleklerini kirletiyor­lar. Üzerlerine aldıkları işi o sene içinde yap­mak zorunda oldukları halde; bâzı mütaahhit­ler bir işi iki senede veya üç senede yapmakta­dırlar, hem de aynı bedelle. Binaenaleyh, bu iş üzerinde yalnız Maarif Vekâletinin değil, bü­tün hükümetimizin durması lâzımdır. Bu be­nim bir temennimdir. Ancak büyük ihtiyaçlar karşısında bulunan ve 1 200 mevcudu bulunan Diyarbakır lisesinin pansiyonunun yapılmama­sının mesuliyeti biraz da Maarif Vekâletinindir. Büyük kusuru Diyarbakır vilâyetinde görüyo­rum. Tetkik ettim arkadaşlar...

REÎS — Müddetiniz bitmek üzeredir efen­dim.

HALÎL TURGUT (Devamla) — Kâğıttan okumuyorum.

Mütaaddit defalar Maarif Vekâleti vilâyet­ten sormuştur, gönderilen paralar ne olmuş? Cevap olarak; şöyle yaptık, böyle yaptık, de­mişler. Bu beni tatmin etmediği gibi, zannedi­yorum ki, Sayın Maarif Vekilini de tatmin et­memiştir. Üzüntümü ifade edeyim. înşaallah bu binalar, kısa zamanda hizmete alınacaktır.

Köy okulunun zaruri masraflarına gelince; Sayın Maarif Vekili Yardımcı, Demokrat Part i iktidarının köy ve köylü karşısındaki iyi niye­tine uyarak bir ilköğretim kanununun gelmek­te olduğunu, bu adaletsizliğin bu kanunla ta­mamen bertaraf edileceğini lütuf buyurdular, kendilerine bilhassa teşekkür ederim.

Sizi yorduğum için özür diler, hepinizi hür­metle selâmlarım.

.1955 C : 1 5. — Niğde Mebusu Hasan Hayati Ülkün'ün,

kuru üzümün İnhisarlar İdaresi tarafından da­ha'yüksek fiyatla satınalınmasma, Nevşehir'de­ki mubayaanın azaltılması sebebine ve üzümden mamul içki ve usarelerin yabancı memleketlerde istihlâkini sağlıyacak satış mağazaları tesisi hu­susunda ne düşünüldüğüne,dair Gümrük ve İn­hisarlar Vekilinden şifahi suali (6/50)

REİS — Vekil Bey, zannederim, Bütçe En-cümehindedir. Bulunmadıkları için gelecek İni­kada talik ediyoruz.

6. — Trabzon Mebusu Halit Ağanoğlu'nun, köy enstitülerinden 1942-1952 yılları arasında mezun olanların sayısına, ilk mezunların maaş bakımından mağduriyetlerinin bertaraf edilmesi için ne düşünüldüğüne dair sualine Maarif Ve­kili Celâl Yardımcının şifahi cevabı (6/51)

10 . I . 1955 B. M. M. Yüksek Reisliğine

Aşağıda yazılı sorulara Maarif t e k i l i tara­fından şifahi olarak cevap verilmesine delâletle­rinizi saygılarımla arz ederim.

Trabzon Mebusu Halit Ağanoğlu

1. Köy enstitülerinden 1942 - 1952 tarihleri arasında ne kadar öğretmen mezun olmuştur?.

2. Bu mezunların almakta bulundukları ay­lık ücret ve maaşları dereceleriyle, işbu müesse­selerden, öğretmen okulu adını aldıktan sonra mezun olanların maaş dereceleri arasında bir fark görülmektedir. Bu fark ilk mezunların aley­hindedir ve mağduriyetlerini belirtmektedir.

Bu mağduriyetin bertaraf edilmesi için bir Teadül Kanunu hazırlanması düşünülmekte mi­dir?.

REÎS — Maarif Vekili. MAARİF VEKİLİ CELÂL YARDIMCI (Ağ­

rı) — Efendim»; 1942 - 1952 yılları arasında köy enstitülerinden mezun olanların sayısı, 1393 ü kız, 15903 ü erkek olmak üzere 17296 dır.

Köy enstitüleri mezunlarının almakta olduk­ları, aylık ücret ve maaş dereceleriyle bu mües­seseler 6234 sayılı Kanunla öğretmen okulu adı­nı aldıktan sonra mezun olanların maaş derece­leri arasında fark mevcuttur. Bu farkın izalesi ve ilk mezunların mağduriyetinin bertaraf edil­mesi için bir teadül kanunu hazırlanması husu-

— 201 —

t : 33 28.1 sunda incelemeler yapmaktayız. Mâruzâtım bun­dan ibarettir.

HALÎT AĞANOĞLU (Trabzon) — Muhte­rem arkadaşlar, Maarif Vekili Celâl Yardımcı arkadaşımızın vermiş oldukları izahat yerinde­dir. Hakikaten 1942 den 1952 ye kadar enstitü­lerden mezun olanlar 17 000 i aşkındır. Bunla­rın her biri yüz çocuk okutsa milyonu aşkın ta­lebenin karşısında bulunan bu gençlerin maaş du­rumları yeni mezunlara nazaran düşüktür. Ka­nunun geleceğini vait buyurdular. O zaman bu

1955 C : 1 mevzu üzerinde konuşuruz. Kanunun derhal Mec­lise gelmesini beklerken Vekile teşekkür eder sizi hürmetle selâmlarını.

7. — Tunceli Mebusu Arslan Bora'nın, Tun­celi vilâyetindeki bâzı köprülerin inşaatına dair Nafıa Vekilinden şifahi suali (6/52)

REÎS — Tunceli Mebusu Arslan Bora bura­da mı?. (Hayır sesleri) Sual sahibi arkadaşımız bulunmadıkları için suali gelecek İnikada talik edilmiştir.

6. — MÜZAKERE EDİLEN MADDELER

1. — Karayolları Umum Müdürlüğü 1954 yılı Bütçe Kanununa bağlı (A/l) ve (A/2) işaretli cetvellerde değişiklik yapılması hakkında kanun lâyihası ve Bütçe Encümeni mazbatası (1/156) (V

EEİS — Lâyihanın tümü hakkında söz istiyen var mı? Yok. Maddelere geçilmesi hususunu re­yinize arz ediyorum. Kabul edenler... Etmiyen-ler... Kabul edilmiştir.

Karayolları Umum Müdürlüğü 1954 yılı Bütçe Kanununa bağlı (A/l) ve (A/2) işaretli cetvel­

lerde değişiklik ypılması hakkında Kanun

MADDE 1. — Karayolları Umum Müdürlü­ğü 1954 yılı Bütjçe Kanununa bağlı (A/2) işa­retli cetvelin 781 ci (Yollar ve köprüler) faslı­nın 40 ncı (İnkişaf, etüd, aplikasyon) madde­sinden (50 000) lira tenzil edilerek aynı kanuna bağlı (A/l) işartli cetvelin 505 nci (Hükme bağ­lı borçlar) faslına nakledilmiştir.

REİS — Madde hakkında söz istiyen yok. Maddeyi kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edil­miştir.

MADDE 2. — Bu kanun neşri tarihinden iti­baren mer'idir.

REİS — Maddeyi kabul edenler... Etmiyen­ler... Kabul edilmiştir.

MADDE 3. — Bu kanunun hükmünü icraya Maliye ve Nafıa vekilleri memurdur.

(1) 98 sayılı matbua zaptın sonundadır,

REİS — Maddeyi kabul edenler... Etmiyen­ler... Kabul edilmiştir.

Lâyihanın tamamını açık reylerinize arz ediyo­rum.

2. — Erzurum Mebusu Bahadır Dülger'in, Arzuhal Encümeninin 1 . VII . 1953 tarihli haf­talık karar cetvelindeki 6438 sayılı Kararın Umu­mi Heyette görüşülmesine dair takriri ve Arzu­hal Encümeni mazbatası (4/9) (1)

REİS — Mazbatayı okutuyorum.

(Mazbata okundu.)

REİS —• Mazbata hakkında söz istiyen var mı?. Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiş­tir.

3, — Kars eski Mebusu Akif Eyidoğan'ın, Arzuhal Encümeninin 9 . V . 1949 tarihli haf­talık karar cetvelindeki 2120 sayılı Kararın Umu­mi Heyette görüşülmesine dair takriri ve Arzu­hal Encümeni mazbatası (4/31) (2)

REİS — Mazbatayı okutuyorum.

(Mazbata okundu.)

REİS — Mazbata hakkında söz istiyen var mı?. Mazbatayı reylerinize arz ediyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

Arzuhal Encümeninin 9 . V . 1949 tarihli haf­talık karar cetvelindeki 2120 sayılı Karar kal­dırılıştır.

(1) 100 sayılı matbua zaptın sonundadır, (2) 101 sayılı matbua zaptın sonundadır

— 202 —

î : 33 28.1 4. — Ankara Mebusu Mümtaz Faik Fenik'in

teşriî masuniyetinin kaldırılması hakkında Baş­vekâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Adliye encümenlerinden kurulan Muhtelit Encümen mazbatası (3/2) (1)

REÎS — Mazbatayı okuyoruz.

(Mazbata okundu.)

REÎS — Mazbata hakkında söz istiyen yok, Mazbatayı kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir. •

5. — Ankara Mebusu S ey fi Kurtbek'in teş­riî masuniyetinin kaldırılması hakkında Başve­kâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Adliye en­cümenlerinden kurulan Muhtelit Encümen maz­batası (3/3) (2)

EEÎS — Mazbatayı okuyoruz.

(Mazbata okundu.)

REİS — Mazbata hakkında söz istiyen yok. Mazbatayı kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

6. — Bilecik Mebusu Şevki Hasırcının teş­riî masuniyetinin kaldırılması hakkında Başve­kâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Adliye en­cümenlerinden kurulan Muhtelit Encümen maz­batası (3/4) (3)

REÎS —• Mazbatayı okuyoruz.

(Mazbata okundu.)

REÎS — Mazbatayı kabul edenler... Etmiyen­ler... Kabul edilmiştir.

7. — İsparta Mebusları Said Bilgiç ve Tah­sin Tola'nın teşriî masuniyetlerinin kaldırılması hakkında Başvekâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasi­ye ve Adliye encümenlerinden kurulan Muhtelit Encümen mazbatası (3/6) (4)

REÎS — Mazbatayı okuyoruz.

(Mazbata okundu.)

- REİS — Mazbata hakkında söz istiyen yok.

(1) 105 sayılı matbua zaptın sonundadır. (2) 106 sayılı matbua zaptın sonundadır. (3) 107 sayılı matbua zaptın sonundadır. (4) 108 sayılı matbua zaptın sonundadır.

. 1956 0 : 1 Mazbatayı kabul edenler... Etmiyenler.;. Kabul edilmiştir.

Karayolları bütçesinde değişiklik yapılması hakkındaki lâyiha için reylerini kullanmıyan arkadaşlar lütfen reylerini versinler. Rey top­lama muamelesi bitmiştir.

8. — 28 Ağustos 1952 tarihli Türk - Fransız Protokolü ile eklerinin 1 Eylül 1953 tarihinden itibaren üç ay müddetle uzatılması için Fransa Büyükelçiliği ile teati edilen mektupların tasdi­kine dair kanun lâyihası ve Hariciye ve Tica­ret encümenleri mazbataları (1/116) (1)

REÎS — îkinci görüşmeye devam ediyoruz. Tadil teklifi yoktur.

BURHANETTÎN ONAT (Antalya) — Ar­kadaşlar; teklif edilen bu kanunla Hariciye ve Ticaret vekilleri alâkalıdır. Hariciye ve Ticaret vekilleri ise burada yoktur. Komisyon da yok­tur. Kanunun, bu vekillerin bulunmasına tali­kan gelecek Oturuma terkedilmesini teklif ede­rim.

REİS — Lâyihanın birinci müzakeresi bit­miş, ikinci görüşmesini yapıyoruz. Bu itibarla taliki için Nizamnamenin icabettirdiği bir husus mevcut değildir. Arz ederim.

BURHANETTÎN ONAT (Antalya) — Aza­dan her hangi birimiz bir sual sorarsa kim ce­vap verecektir?

REÎS — Ben Nizamname hükümlerini arz ettim.

28 Ağustos 1952 Tarihli Türk - Fransız Proto­kolü ile Eklerinin Üç Ay Müddetle Uzatılması İçin Fransa Büyükelçiliği ile Teati Edilen Mek­

tupların Tasdikine dair Kanun

MADDE 1. — Türkiye Cumhuriyeti ile Fran­sa Cumhuriyeti arasında, Paris'te münakit 28 Ağustos 1952 tarihli Protokolün meriyet müd­detinin 1 Eylül 1953 tarihinden itibaren üç ay müddetle uzatılması' hakkında Fransa Büyükel­çiliği ile teati edilen mektuplar kabul ve tasdik edilmiştir. '

REÎS — Maddeyi reylerinize arz ediyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

(1) Birinci müzakeresi 30 ncu İnikat zaptm-dadır.

— 203 —

î : 33 28. MADDE 2. — Bu kanun neşri tarihinde mer­

iyete girer. REİS — Maddeyi kabul edenler... Etmiyen-

ler... Kabul edilmiştir.

MADDE 3. — Bu kanunun hükümlerini icra­ya îcra Vekilleri Heyeti memurdur.

REÎS — Maddeyi kabul edenler... Etmiyen-ler... Kabul edilmiştir.

Lâyihanın tamamını açık reylerinize arz edi­yoruz efendim.

9. — Türkiye - ispanya Ticaret ve ödeme anlaşmalarına ek 8 Nisan 1953 tarihli Protokol­de münderiç üç milyon dolarlık plâfon müddeti-ııin altı aydan bir seneye çıkarılması hususunda İspanya Hükümeti ile teati edilen mektupların tasdikine dair kanun lâyihası ve Hariciye ve Ti­caret encümenleri mazbataları (1/111) (1)

REİS — İkinci müzakeresidir.

Türkiye ile ispanya arasında imzalanmış bu­lunan 8 Nisan 1953 tarihli Protokolde münderiç üç milyon dolarlık Plâfon müddetinin altı ay­dan bir seneye çıkarılması hususunda İspanya Hükümeti ile teati edilen mektupların tasdiki­

ne dair kanun

MADDE 1. — Türkiye - ispanya Ticaret ve ödeme Anlaşmalarına ek 8 Nisan İ953 tarihli Protokolde münderiç üç milyon dolarlık Plâfon müddetinin altı aydan bir seneye çıkarılması hususunda 28 Ekim 1953 tarihinde, Madrid'de Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliği ile İspanya Hükümeti arasında teati edilen mektuplar ka­bul ve tasdik edilmiştir.

REİS — Maddenin tadili hakkında teklif yok. Maddeyi reyinize arz ediyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

MADDE 2. — Bu kanun neşri tarihinde me­riyete girer.

REİS — Maddeyi kabul edenler... Etmiyen­ler... Kabul edilmiştir.

MADDE 3. — B'u kanunun hükümlerini ic­raya İcra Vekilleri Heyeti memurdur.

REİS — Maddeyi kabul edenler... Etmiyen­ler... Kabul edilmiştir.

(1) Birinci müzakeresi 30 ncu İnikat zaptın-dadır.

,1955 0 : 1 . Lâyihanın tamamını açık reylerinize arz edi­

yoruz efendim.

10. — Türkiye - Polonya ödeme Anlaşmasına Ek Protokolün tasdikine dair kanun lâyihası ve Hariciye ve Ticaret encümenleri mazbataları (1/112) (1)

REİS — İkinci müzakeresidir, maddelere ge­çiyoruz.

4 Kasım 1953 tarihli Türkiye - Polonya Ek Pro­tokolün tasdikına dair kanun

MADDE 1. — Türkiye Cumhuriyeti ile Po­lonya Halk Cumhuriyeti arasında 4 Kasım 1953 tarihinde imzalanan Ek Protokol kabul ve tas­dik edilmiştir.

REİS — Tadil teklifi yoktur, kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

MADDE 2. — Bu kanun neşri tarihinde me­riyete girer.

REİS — Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

MADDE 3. — Bu kanunun hükümlerini ic­raya İcra Vekilleri Heyeti memurdur.

REİS — Kabul edenler... Etmiyenler... Ka­bul edilmiştir.

Lâyihanın tümünü iaçık reylerinize arz ediyorum.

11. — Türkiye - Finlandiya Ticaret Proto­kolünün tasdikine dair kanun lâyihası ve Harici­ye ve Ticaret encümenleri mazbataları (1/110) (2)

REİS — İkinci müzakeresidir, maddelere ge­çiyoruz.

27 Ekim 1953 tarihli Türkiye - Finlandiya Pro­tokolünün Tasdikine dair Kanun

MADDE 1. — Türkiye Cumhuriyeti ile Fin­landiya Cumhuriyeti arasında 27 Ekim 1953 ta­rihinde imzalanan Ticaret Protokolü kabul ve tasdik edilmiştir.

REİS — Tadil teklifi yoktur. Kabul eden­ler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

(1,2) Birinci müzakereleri 30 ncu İnikat zap-tmdadır.

— 204 —

î : 33 28.1 MADDE 2. — Bu kanun neşri tarihinde me­

riyete girer. REİS — K a b u l edenler... Etmiyenler... Ka­

bul edilmiştir.

MADDE 3. — Bu kanunun hükümlerini ic­raca icra Vekilleri Heyeti memurdur.

REÎS — Kabul edenler... Etmiyenler... Ka­bul edilmiştir.

Lâyihayı açık reylerinize arz ediyorum.

12. — Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Yunanistan Kıraliyeti Hükümeti arasında Anka­ra'da imzalanan Ticaret ve Ödeme anlaşmaları ile eklerinin tasdiki hakkında kanun lâyihası ve Hariciye ve Ticaret encümenleri mazbataları (1/113) (1)

REÎS — İkinci müzakeresidir, maddelere geçi­yoruz.

Buyurun, Burhanettin Onat. BURHANETTİN ONAT (Antalya) — Arka­

daşlar, bu konuda (Ek Protokol) tâbiri vardır. Bu Ek Protokolde Yunanlıların sularımızda serbestçe balık avlaması mevzuu dâhil midir, değil midir? Hükümetten soruyorum. Mühim bir mevzudur arkadaşlar. Bu hususu öğrendikten sonra reyimizi kullansak daha iyi olur kanaatin­deyim.

REÎS —• Efendim, malûmu âlileri bu lâyiha­nın birinci defa müzakeresine başlarken heyeti umumiyesi üzerinde müzakere açılmıştır,'konuş­mak istiyen arkadaşlara bu imkân verilmiştir. Bu imkân verildikten sonradır maddelere geçil­miş ve kanun lâyihasının heyeti umumiyesinin birinci müzakeresi bitmiştir.

Şimdi Burhanettin Onat Bey arkadaşımızın konuşmaları üzerine, Nizamnamenin 107 nci maddesini tekrar okuyorum.

(Madde 107. — İkinci müzakerede lâyiha ve teklifin heyeti umumiyesi hakkında müzake­re cereyan etmez. Bu müzakerede ancak tadil teklifleri üzerinde müzakere cereyan eder.)

Buyurun Burhanettin Bey. BURHANETTİN ONAT (Antalya) — Muh­

terem arkadaşlarım; derhatır buyurursanız, bu­nun birinci müzakeresi yapılırken hu ek proto­kol ve sair mevzular üzerinde kâfi bilgiye sahip

(1) Birinci müzakeresi 30 nucu İnikat zap-tmdadır.

.1955 C : 1 olmadığımız için görüşmenin mütaakıp celseye bırakılmasını rica etmiştim. O zaman da, Mec­liste hükümet veya temsilcisi yoktu, yani Hari­ciye Vekili yoktu, Ticaret Vekili yoktu, komis­yon da yoktu.

Bâzı arkadaşlar biz biliyoruz, okuduk, dedi­ler.

Arkadaşlar, mesele karanlıktır, yanlış bir adım atmıyalım. Sonra, şimdi Muhterem Reisi­mizin okuduğu maddede «İkinci müzakere esna­sında» diyor, tâbir aynen böyledir. İkinci mü­zakere esnasında dediği halde, müzakerenin ya­pılamaz, denmesinin mâna ve masdarını anlat­makta mazurum arkadaşlar, Yunan balıkçılarının sularımızda serbestçe avlanması bu Protokole dâhil midir, değil midir? Bilmek istiyorum, bil­mek hakkımızdır. Bir formaliteden dolayı millî menfaatleri çok yakından alâkadar eden ve ef­kârı umumiyenin hassasiyetle, üzerinde durduğu bir mevzuun bu bahse dâhil olup olmadığını anlamak hakkımızdır. Anlamadan reyimizi ver-miyelim arkadaşlar.

REÎS — Bendeniz müzakere cereyan etmez, demedim. Ancak, Nizamnamenin 107 nci mad­desi sarahati dairesinde tadil teklifleri varsa müzakereler bu tadil teklifleri üzerinde olur, diye yazılı bulunduğu hususunu arz ettim. Heyeti umumiyesi üzerinde müzakere açmamıza Nizam­namenin sarahati karşısında imkân yoktur. İkinci müzakereye devam ediyoruz.

BURHANETTİN ONAT (Antalya) — Tek­lifimi lütfen reye koyun. (Reye konmaz, ses leri).

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Yunanistan Kıraliyeti Hükümeti arasında 7 Kasım 1953

tarihinde Ankara'da imzalanan Ticaret ve ödeme Anlaşmaları ile eklerinin tasdiki

hakkında Kanun

MADDE 1. — Türkiye Cumhuriyeti Hükü­meti ile Yunanistan Kıraliyeti Hükümeti ara­sında 7 Kasım 1953 tarihinde Ankara'da imza­lanan Ticaret ve ödeme Anlaşmaları ile ekleri kabul ve tasdik edilmiştir.

REÎS — Bu madde hakkında bir tadil tek­lifi mevcut değildir. Maddeyi reylerinize arz ediyorum : Kabul edenler... Etmiyenler... Tes-bit edemedik bir dakika müsaadenizi rica ede­rim.

— 205 —

t : 33 2 8 . 1 . NUSEET KÎRÎŞCÎOĞLU (Zonguldak) — |

Suallere cevap verilmedi. | REÎS'— Efendim, Dahilî Nizamnamenin 112

nei maddesini de bir defa daha okuyup hâtı­ralarınızı tazelemek mecburiyetinde kaldım.

(Madde 112. — Devletlerle yapılmış olup onanmaları Anayasa'mn 26 neı maddesi gere­ğince Meclisin iznine bağlı bulunan andlaşma ve sözleşmeleri içindeki maddeler oya konamaz ve metinleri üzerinde değişiklik teklif edilemez.

Birinci görüşme sırasında maddeler hak­kında yapılacak itiraz, tasarının komisyona geriverilmesini istemekle olur. Bu -itiraz görüş­meden sonra dikkate alınırsa komisyona veri­lir.)

Bu tasarıyı birinci müzakeresinde Heyeti Celileniz kabul buyurmuştur. (Tenevvür etme­den nasıl rey vereceğiz, sesleri) Efendim; Jnaddeyi reylerinize arz ederken rey Heyeti Ce-lilenindir. Devam ediyorum.

(Komisyon inceleme için kendisine verilen tekliflerin tümü hakkında bir rapor yazar. Bu rapor bastırılıp üyelere dağıtılır. Komisyon ra­porunda tasarının kabul edilmesine, geri bıra­kılmasına veya retlenmesine karar verir. Geri bırakma kararında şu gerekçeler bulunur, ve saire.)

Efendim; bendeniz nizamnamenin alâkalı maddesini okurken arkadaşlarımın verdiği ma­lûmata göre Hadi Bey, Cemal Kıpçak, Burha-nettin Onat arkadaşlarımız söz istemişler. Ar­kadaşlarım ne hakkında söz istemişlerdir? Bu­nun bilinmesi lâzımdır. (Usul hakkında ses­leri).

Buyurun Hadi Bey. HÂDÎ HÜSMAN (İstanbul) — Muhterem

arkadaşlar; Sayın Başkanımız anlaşmalara ait mukavelelerin tasdikini tazammun eden lâyiha­ların müzakere şeklini bize nizamnameden oku­dular. Benim anlamak istediğim bir nokta var; Muhterem Başkanımız istirham ediyorum, bu noktada bizi tenvir ederlerse daha huzuru kalble reylerimizi kullanırız.

Bendeniz görüyorum; birinci müzakere, ikinci müzakere., bunları bir tarafa bırakalım. Bu, ne olursa olsun bir lâyihayı kanuniyedir. Bu lâyihayı kanuniyenin müzakeresinde komis­yon Bulunmaz, alâkalı iki vekil bulunmaz, bu lâyiha hakkında bir sual sorulmaz. Bu, bu mu demektir? Bunu öğrenelim. |

1955 C : 1 EEÎS — Cemal Kıpçak. CEMAL KIPÇAK (Zonguldak) — Murte-

rem arkadaşlar; işi güzel bir formüle bağlamak ve her hususu temin etmek imkânı vardır, Baş­kanlık Divanı Nizamname hükmü ile mukayyet­tir, nizamname hükmü içerisinde mevzuu reyle­rinize arz etmektedir. Fakat bir arkadaşımız da tenevvür etmek istiyor. Ancak tenevvür etmek istediği husus için buraya bir teklifte bulunmu­yor. Eğer bir teklifte bulunur da bir mevzuun vekillerin bulunduğu bir celsede müzakere edil­mesi için talikim isterse hem Başkanlık Divanı müşkül duruma düşmemiş olur, hem de vekiller burada bulunduğu zaman biz suallerimizi sorar, reylerimizi verirken tenevvür etmiş olarak hare­ket ederiz.

REİS — Heyeti Celilenin arzusuna uygun olarak Hadi Hüsman Beyin sualine cevap arz edeceğim.

Burhanettin Onat! BURHANETTİN ONAT (Antalya) — Arka­

daşlar, nizamname ikinci görüşmede müzakere yapılmaz diyormuş. Kabul. Ben müzakere açılsın, müzakere yapalım diye teklif etmiyorum. Te­nevvür etmek için bir sual soruyorum. Cevap almak için alâkadar vekillerin ve komisyonların mevcudiyeti yine nizamname mucibince şarttır. Rica ederim, memleketin ekonomisini ve mühim mevzularını alâkadar eden bir hususu böyle üs-tünkörü geçmek doğru olur mu? Bendeniz tek­lif ediyorum, bir sual soruyorum. Sual mevzuu-nun tavazzuhu için, Hükümetin bulunduğu bir celseye bırakılmasını teklif ediyorum. Kabul buyurmanızı rica ederim.

REİS — Müsaade buyurun arz edeyim. Ri­yaset Makamı Heyeti Celile ile münakaşa etmek taraftarı değildir. Ancak tenevvür bakımından artf ediyorum.

Bir kanun lâyihası müzakere edildiği sırada Hükümetin, alâkalı encümenin bulunmadığından bahsile mebuslar tarafından lâyihanın müzakere­sinin tehiri talebedilirse, İçtüzük hükmüne gö­re bir defaya mahsus olmak üzere, o lâyihanın müzakeresi tehir edilir. Bu kanun lâyirası hak­kında da böyle bir teklif vâki olmamış. Ancak bugün böyle bir teklif sebk etmektedir.

İkincisi; bir mebus söz alıp kürsüye çıktık­tan, müzakere mevzuu olan husus hakkında sual iradettikten sonra behemahal o sualin cevabının verilmesi şart değildir. Bunu da malûmaten arz

— 206 —

î : 33 28 .1 ediyorum. Salonda Hükümet olur, cevap vermez­se, İçtüzükte Hükümeti behemahal cevap verme­ye icbar edecek bir sarahat da yoktur.

Şimdi bu müzakere mevzuu olan kanun lâyi­hasının, ikinci müzakeresi cereyan etmiş olması­na rağmen, hükümet ve alâkalı komisyonun bu­lunmadığından taliki istenmiş olduğuna göre, bir defaya mahsus olmak üzere bu lâyihanın müza­keresini talik ediyorum efendim. (Bravo sesle­ri, alkışlar) Takririn bu itibarla reye konmasına mahal yoktur.

Ruznameye devam ediyoruz efendim. Mua­hedelere mütaallik lâyihalara reylerini kullan­mamış arkadaşlar varsa lütfen kullansınlar.

13. — Askerî Memnu Mıntakalar hakkındaki Kanunun 1 nci maddesinin B bendinin tadili hakkında kanun lâyihası ve Dahiliye ve Mülî Müdafaa encümenleri mazbataları (1/141)

REİS — Malûmuâliniz bunun geçenlerde müzakeresi sırasında yine hükümetin ve alâka­lı vekillerin bulunmadığından bahisle taliki is­tendi ve talikine uyularak Riyaset bu lâyihanın müzakeresini talik etmişti. Vekil bugün de yok­tur. Lâyiha ruznamededir, ruznameye devam za-ruretindeyiz.

Birinci maddeyi tekrar okuyoruz.

1110 sayılı Askerî Memnu Mıntakaılar Kanunu­nun birinci maddesinin «B» bendinin tadili hak­

kında Kanun

MADDE 1. — 1110 sayılı Askerî Memnu Mıntakalar Kanununun 1 nci maddesinin «B» bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :

B) İkinci memnu mmtaka : Birinci memnu mm t akanın hariç hududundan itibaren arazinin haline göre âzami 15 kilometre mesafeye kadar tesbit edilecek noktalardan geçirilen hat dâhi­linde kalan mmtakaya (İkinci memnu mmtaka) namı verilir.

Bu mmtaka dâhiline hiçbir ecnebi giremez. Şimendifer inşaatı ve sair mühim esbabı fenni-yeden dolayı mütahassıs ecnebilerin muvakka­ten girmeleri lâzımgelirse işbu müsaade Dâhili­ye Vekâletinin mütalâası alındıktan sonra Mill-lî Müdafaa Vekâletince verilir. Bu mmtaka dâ­hilinde yerli halkm ikamet, seyahat, ziraati ser­besttir.

Bu mmtakada dürbünle tarassut ve fotoğ-

. 1955 C : 1 raf, resim, harita, kroki almak mahallî halk için dahi memnudur.

Bu gibi harekette bulunanlar derhal meni ve derdest edilerek haklarında kanuni muamele ifa edilmek üzere müddeiumumiliğe teslim edilir.

Birinci memnu mmtakanm haricî hududun­dan başlamak üzere beş kilometre dahilindeki sahada mahallî halkın, müstahkem mevkiin mü­dafaa kıymetini ihlâl etmiyecek surette her tür­lü inşaat ve hafriyat ve tadilât yapması ve or­man katiyatı ve yetiştirmesi ve bataklıkları ih­das ve kurutması hususunda takdir ve müsaade hakkı müstahkem mevki kumandanlığına aittir. İtiraz vukuunda keyfiyet Millî Müdafaa Vekâle­tince katî surette hal olunur.

Bu mmtaka dâhiline isabet eden şehir ve ka­sabalar yukarda tesbit edilen kuyudattan müs­tesnadır. Ancak bunların serbest bırakılmıyan kısımları tahdidedilir.

MİLLÎ MÜDAFAA ENCÜMENİ REİSİ FAHRİ BELEN (Bolu) — Muhte*rem arkadaş­lar, askerî memnu mıntakalar meselesi yalnız

"ecnebileri değil 500 000 kişilik bir halkı ilgilen­diren hayati bir meseledir. Bugün mer'i olan kanun bu 500 bin kişiyi tazyik etmekte ve tat­bik kabiliyetini haiz bulunmamaktadır. Bunun için birçok misaller verebilirim, fakat huzuru­nuzu rahatsız etmek istemiyorum. Bunu gören hükümet geçen devrede bu kanunun yeni baştan ele almış ve bir kanun lâyihasını Meclise sevk etmiş ve Millî Savunma Encümeni de tam bir buçuk ay üzerinde işlemiştir. Diğer encümen­lerden de geçtikten sonra Meclise gelen bu ka­nun her nedense hükümet tarafından geri alın­mıştır. Bugün huzurunuza getirilen lâyiha 26 maddeden ibaret oUan kanunun bir maddesinin iki kelimesini değiştirmeyi istihdaf eden bir tekliftir. Yeni kanunun hazırlanmasının uzun süreceğini ve tabiî teşriî safhalardan da geç­mesini hesaba katarak, Millî Savunma Encü­meni pek müstacel olan bu tadili kabul etmiş­tir ki, bu tadil, Heyeti Vekile tarafından veri­lecek salâhiyeti Millî Savunmaya veriyor. İş­lerin teşriî bakımından bu yerindedir. Sonra Dahiliye Vekâletinden de sorulacaktır. Bu sorma uzun sürmiyecektir. Çünkü bir ecnebiyi Dahiliye Vekâleti huduttan itibaren bilir. Bi­naenaleyh bir telefonla sormanın maksadı te­min edeceğini öğrendik. Bu izahatı vermekten maksadım şudur : Heyeti Vekiledeıı almıyor,

207 —

î : 33 28.1 yine iki vekile veriliyor gibi bir görüşme ol­muştu. Böyle zorlaştırıcı bir şey yoktur. Doğ­rudan doğruya Millî Müdafaa Vekili bu yetkiyi haiz olacak ve o da Dahiliye Vekilinden sora­caktır.

Mesele bundan ibarettir, kabulünü istirham ederim. Millî Müdafaa Vekâletinden de mem­nu mmtakalar kanununu bir an evvel getirme­sini temenni ederim.

ÖMER MART (Kayseri) — Muhterem ar­kadaşlar, hakikaten Memnu Mmtakalar Ka­nununda yapılan tadil, muhterem komisyon başkanının da ifade buyurduğu gibi, 2 kelime­ye inhisar etmektedir. Yani bir ecnebinin memnu mmtakaya girmesi hususundaki kara­rın Heyeti Vekilece verilmesini âmir bulunan cümle, (Millî Müdafaa Vekâletince bahşolunur) şekline sokulmuştur ve tadil böyle bir kelime değişikliğinden ibaret kalmıştır.

Komisyon, başkanının şayanı dikkat müta­lâalarını bilhassa dikkatle dinledim. Komisyon başkam buyurdular ki ; «Evvelce başka bir ta­dil teklifi vardı, bu tadil teklifi o * değildir. Fakat her nedense hükümet bu tadil teklifini geri aldı.» Bunun da esbabı mucibesini zanne­diyorum Heyeti Celilenizin bilmesinde isabet vardır. Evvelce gelen başka bir tadil lâyihası üzerinde komisyon bir buçuk ay mesai sarf et­miş, ona yeni bir şekil vermiş, sonra hükümet bunu geri almış, yerine şimdi huzurunuzda bu­lunan lâyihayı getirmiştir. Fakat esbabı muci­be lâyihasına bakıyorum, orada kısaca denili­yor ki; bu tadil ille zaman kısaltılmış olacaktır.

Muhterem komisyon başkanı, bu yeni yeni formülün zamanı hakikaten kısaltacağı kana­atini izhar buyurdular. Halbuki muhterem ar­kadaşlarım, zaman kısalmıyor, velev zaman kısaltılmış olsa dahi, işlerin selâmeti bakımın­dan bu kısaltılma zararlı olabilir.

Şimdi bakınız, efendim, bir nafıa mevzuu el­dedir. Onun etüdü için bir ecnebi mütehassısa ihtiyaç vardır. Bunun memnu mmtakaya girmesi veya girmemesi kararını en nihayet Millî Müda­faa Vekâleti verecektir. Millî Müdafaa Vekâleti kararı verirken elbette sadece kendi dâvasını, kendi uhdesine almış bulunduğu vazifeyi mütalâa edecektir. Halbuki Heyeti Vekileden çıkarsa da­ha âmü şâmil olarak mesele müzakere edilecektir. Bilfarz buraya yer altı suları için mütehassıs ge­tirtilecektir. Belki adamın politik faaliyet gös-

1955 O : 1 termesi ihtimali mevcut dahi olsa bu takdirde Heyeti. Vekile icabeden kararı çok daha isabetle tedvin edebilir. Bu itibarla muhterem encümen başkanının dediği gibi, zamanı taksir edeceği ka­naati bir vakıa olsa dahi, bu taksir mazarrattan başka bir şey getirmez. Çünkü Heyeti Vekile mem­leket meselelerini kül halinde mütalâa eden bir Heyet olduğuna göre, onun vereceği kararlar, bir­az geç de olsa, isabetli olur. Bu hususta benim bir tadil teklifim vardır. Bunu Riyaset Makamına sundum. Tabii Riyaset Makamı icabı ne ise yapar. Orada kısaca bendeniz şunu arz ettim: Ecnebiler ikinci memnu mmtakaya, hiçbir kayda tâbi ol­madan girsinler fakat o mmtakanm valisi, bu kanunda yazılı memnu fiilleri, giren ecnebinin işlememesi için lüzumlu tedbirleri alsın. İkti­sadi hamle yapan bir memlekette, süratin tealide mühim bir unsur olduğu elbette umıtulamaz. Mademki sürat istiyoruz, zamanı taksir etmek is­tiyoruz, gayemiz budur, niçin bunu memleketin valisine bırakmıyalım? Niçin külfeti kendi sırtı­mıza almıyalım? Niçin ecnebinin sırtına yükliye-lim? Müsaade edelim gelsin, girsin. Ama ben memleketin valisi olarak, memleketin emniyet müdürü olarak kanunun men'ettiği hususatı bu ecnebinin yapmaması için lâzımgelen tedabiri alalım. Böylece zannediyorum ki, ecnebilerden hem istifade etmek imkânını bulmuş ve hem de memlekette mevcut, tarihî kıymeti haiz harabe­leri bunların ziyaretlerine açmış oluruz.

Mâruzâtıma son verir, takririmin kabulünü bilhassa istirham eylerim.

REİS — Reylerini kullanmamış arkadaşlar lütfen istimal buyursunlar, efendim.

Rey toplama muamelesi bitmiştir. MUSTAFA ZEREN (Amasya) — Efendim,

Memnu Mmtakalar Kanunu içişleri Encümenin­de müzakere edilirken hükümet sözcüsü birtakım formalitelerden kurtulmak ve kısa zamanda bir meseleyi halletmek için bu kanunu getirmek mecburiyetinde kaldık dediler. Ve yalnız ecne­bilerin böyle bir memnu mmtakaya girmeleri halinde Millî Savunma Vekilinin müsaadesi ile iktifa edilmesini ileri sürdüler. Bâzı arkadaşla­rımız, Dahiliye Vekâletinin mütalâasını almak kaydı, bu formaliteyi daraltmak değil, biraz da­ha genişletmek oluyor, dediler.

Bendeniz şunu arz ediyorum : Bir defa, bir ecnebinin Türkiye'ye gelmesiyle Dahiliye Vekâ-

208

t : 33 28. leti bununla ilgilidir. Daha bidayette müsaade alınmıştır. Her memlekette bu böyledir. Binaen­aleyh, Dahiliye Vekâletinin müsaadesi ile Türki­ye'ye girmiş bir ecnebinin memnu mmtakaya girmesi halinde artık bir kere daha Dahiliye Ve­kâletinin müsaadesini almak, formaliteyi biraz daha genişletmek demek olur.

Bence, mademki Dahiliye Vekâleti, hattâ îc-ra Vekilleri Heyeti karariyle memleketimize gel­miş olan bir ecnebiyi, Türkiye'nin bugünkü ik­tisadi hamlesini nazarı itibara alarak, formalite­den kurtarmak ve müsaade alma işini daha ba­site irca etmek lâzımdır. Bunun için Dahiliye Vekâletinin müsaadesini almaya lüzum yoktur, Millî Müdafaa Vekâletinden alınacak müsaade kâfidir. Binaenaleyh bendeniz bu hususu temin edecek bir önerge takdim ediyorum, kabulünü rica ederim.

REÎS —• Cemal Kıpçak. CEMAL KIPÇAK (Zonguldak) — Muhte­

rem arkadaşlar; hakikaten memnu mmtakalar kanununu realitelere uygun bir hale getirmekte bir zaruret vardır. Eski kanunun çok rijit olan hükümleri yalnız birtakım müşkülât yaratmak­tan başka müspet bir netice vermemektedir. Memnu mmtakaya girecek olan ecnebi ekseriyet­le memleketimize bir tetkikatı tamamlamak, mem­leketimizin iktisadi, teknik, idari her ne suretle ise her hangi bir şubesindeki noksanı tamamla­mak, tekemmül ettirmek için girmekte ve mem­leketimiz hesabına bir tetkik yapmak üzere memnu mmtakalar civarında dolaşmak lüzum ve zarureti hâsıl olmaktadır.

Fakat öyle zamanlar oluyor ki, ecnebi ora­ya girmek için günlerce, haftalarca bekliyor, for­malite nihayet bulmuyor, adam fena vaziyetlere düşüyor, ona refakat eden arkadaşlar da çok muztarip oluyorlar. Memleket hesabına bazan çok ıstırap verici sözler konuşulmasına sebebiyet verilmektedir.

Meselâ, bir mütahassıs geliyor, memnu mmta-kada tetkikat yapacak; bunun oraya girme müsa­adesinin nereden çıkacağı belli olmuyor, Heyeti Vekile toplanamıyor, adam orada bekliyor, polis girmesine mâni oluyor, ona refakat eden memur­larımız ikamet yevmiyesi alıyorlar, ne yapacak­larını bilmeden oturuyorlar; tuhaf vaziyetlere düşüyorlar. Binaenaleyh, böyle kısa tedbir değil, hakikaten paşa hazretlerinin buyurdukları gibi

.1950 0 : 1 kanunu bir an evvel getirip, realitelere uygun bir şekilde çıkarmakta zaruret vardır. Bu zarurete ciddiyetle ve ısrarla işaret ettikten sonra bende­niz de Mustafa Zeren arkadaşımın yaptığı tekli­fi destekliyorum. Zira sıkıntı yalnız formalitedir. Bir tanesi noksan olsun. Çok rica ederim, bir ve­kâlete daha sorulmakta memleket müdafaası ba­kımından hiçbir fayda mülâhaza etmiyorum. Memnu mıntakanın dâhilinde bulunan esrarı çal­mak istiyenler mahallinde tetkikat yapmazdan evvel ^unların plân ve etüdlerini dolaplarda ara­mak imkânlarını daha kolay bulabilirler. Mem­leketimize mütehassıs diye gelmiş bir ecnebi ca­sus, memnu mmtakaya girmek imkânını bulmuş­sa, o bizim formalitelerle yapacağımız mümanaa-tin dışında nüfuz etme imkânını bulacaktır. For­malite güçlük yaratmaktan başka bir netice sağ­lamadığı için, bu hususta ne kadar kolaylığa gi­dilecek olursa memleketin iktisadiyatı ve hattâ memleketin vakarı, ecnebilere karşı olan duru­munun vakarı namına daha iyi olur ve bunun çabuk halledilmesi gereken bir dâva olduğuna inanıyorum arkadaşlar.

REÎS —• Pertev Sanaç. PERTEV SANAÇ (Trabzon) — Muhterem

arkadaşlarım, üzerinde durduğumuz movzu çok mühimdir. Memleketin millî emniyet ve selâmeti­ni mevzuubahis eden bir konudur. Bendenizca Heyeti Vekilenin, Hükümetin dermeyan etmiş olduğu esbabı mucibe, zamanın taksiri bakımın­dan çok faydalıdır.

Ayrıca Mustafa Zeren'in işaret buyurdukları bir noktaya temas edeceğim. Buyurdular ki her hangi bir ecnebi yurda girerken, hudut kapısın­dan itibaren serbest giriyor; girdikten sonra her tarafı dolaşsın, diye söyledi gibi geliyor bana. Eğer yanlış anlamadımsa.

MUSTAFA ZEREN (Amasya) — öyle de­medim.

PERTEV SANAÇ (Devamla) — Yani for­malite dolayısiyle sıkılmasın ecnebi; yabancılar memlekete girerken Pasaport Kanununa tevfikan Hükümetimizin, Devletimizin münasebette bulun­duğu devletler tebaasına karşı mukabele bilmisil esasına tebaan, giriş, çıkış hakkı serbest bırakıl­mıştır. Memleketimize, pasaportu muntazam olan * her ecnebi girebilir ve bizden de ecnebi memle­ketlere istiyen vatandaş gidebilir. Ama bu giriş, çıkışlarda bir fark vardır. Huduttan itibaren pasaport gösterir, icabeden formaliteler ikmal

— 209 —

î : 33 28. edilir ve memlekete dâhil olur. Fakat o ecnebi memlekete girdikten sonra, memleketin selâmeti bakımından birtakım takyidata tâbi tutulmalı­dır. Millî Emniyet, Dahiliye Vekâleti bu ecnebi hakkında birtakım malûmat toplar. Her ecnebi­yi alâkalı ve kendisini takibeden servisler mem­leketin emniyet bölgesi olan bir bölgeden, ikinci bölgeye vekâletin malûmat ve muvafakatini al­madan sokarsa büyük mahzurlar doğar. Tatbi­katta bunun çok emsali görülmüştür. Şimdi arkadaşlarımın bâzıları dediler ki : Memleke­tin iktisadi kalkınması bakımından yabancıları memnu bölgelere sokalım.

Sayın arkadaşlar; memlekette memnu olan bölgeler mahduttur. Oralarda ne gibi iktisadi yüksek menfaatler vardır ki, memleketin millî menfaatini zedelemek suretiyle usulü ihlâl ede­lim? Bunu anlamadım, varsa bilmiyorum. (Var, var sesleri) O mahdut bölgelerde eğer yüksek iktisadi menfaat, millet emniyet ve selâmetinin üstünde ise diyeceğim bir şey yoktur. Değilse, ufak faydalar mevcutsa bu memleketin müda­faası, emniyeti, selâmeti bakımından varit olan mahzurlarla kıyas yaparken bir karâra bağlı­yalım. Bence Millî Müdafaa ve Dahiliye vekâ­letlerinin mutabakatını aldıktan sonra ancak bu müsaadeyi vermenin faydalı olacağı kanaatin­deyim .

Mâruzâtım bundan ibarettir. BÜRIIANETTÎN ONAT (Antalya) —Arka­

daşlar, her kesin maksudu bir ama, rivayet muh­telif, denmiş. Ne turistlerin kolayca ve istedik­leri şekilde gezebilmeleri için millî müdafaa im­kânları, memleketin emniyet imkânları selbe-dilsin, kalksın denilmektedir, ne de millî mü­dafaa meselesi, memleketin emniyeti ve selâ­meti meselesi mevzuubahistir, bilâkaydüşart memnu mmtakalar eskisi gibi, yahut daha şiddetli gelene geçene kapalı kalsın, denil­mektedir. Elbette bunun ikisinin ortası ola­caktır. Ne şiş yansın ne kebap. Bâzı mm­takalar vardır ki, hakikaten bilhassa dün­yanın, bugünkü istihbarat vasıtaları imkân­ları karşısında gizlisi kapalısı bulunmıyan artık beş yüz kilometre ötede bir istih­kâm vardır, diye memleketin iktisadi seyrini tas'ibedecek derecede sıkı tedbirler alınmasına lüzum görülmemiştir. Eskiden büyük bir taas­sup vardı. Bu biraz da istismar ediliyordu. Bu­gün Kilyos'a yahut Şile'ye tahtelbahir gelirmiş

.1955 0 : 1 de, çıkarma yaparmış, bunun için bir mantelli topla bir manga asker koymuşlar, memnu mın-takadır, diye bütün bir istanbul'u yaz sıcakla­rında nefes alacağı en iyi plajlarından mahrum bırakıyorlar. Olur mu? Turist gelecek diye de istihkâmların içine kadar, yahut hakikaten mil­lî müdafaayı ve millî emniyeti alâkadar eden bir mahallin içine sorgusuz sualsiz bir ecnebiyi de sokamayız.

Bu, elbette alâkalılardan geçiyor. Alâkalı­lar kâfi derecede bunlar üzerinde hassiyet gös­teriyorlar. Her vesile ile, bilmünasebe arz ettiğim gibi, taassubun her çeşidi fenadır, bunun iki­sinin ortasını bîılup, turistik imkânlara bir se­yir ve cereyan vermek istediğimiz kadar, mem­leket emniyetini de göz önünden uzak tumama-mız icabeder.

REÎS — Ömer Mart. ÖMER MART (Kayseri) — Esasen hariçten

memleketimize girenlerin tesbit ve takibi Dahi­liye Vekâletine mevdu bir vazife olduğuna gö­re, bu iş için Dahiliye Vekâleti, Millî Müdafaa­dan daha çok lâyık bir mevkide bulunuyor, de­mektir. Memlekete giren ecnebiye müsaadeyi Millî Müdafaa Vekâleti verecek. Hangi donele­re müsteniden müsaade verecek? Elinde bir şey yok. Dahiliye Vekâletinin müsaadesini onun için istiyor. Dahiliye Vekâletinden soracak, filân ta­rihte Uzunköprü 'den şu numaralı pasaportla falan namında birisi girdi, bu nasıl bir adam­dır? Dahiliye Vekâleti bu adam için, emniyet vasıtasiyle aldığı malûmata istinaden, falan yerde, filân üniversitede Jeoloji profesörüdür, İzmir'de ikinci memnu mmtaka dâhilinde Jeo­lojik taharriyatta bulunacak, der. Bu mütalâa olmadan, Müdafaai Millîyenin karar ittihazına imkân yoktur. Millî Müdafaanın bir emniyet teşkilâtı bulunmadığına göre, bu muta için be­hemehal Dahiliye Vekâletine muhtaçtır.

Şimdi bendeniz diyorum ki; mademki, mu'-ta sahibi Dahiliye Vekâletidir, bırakalım, kara­rı o alsın. îlk merhale olarak bunu arz ediyo­rum. Kararı aldıktan sonra Millî Müdafaa Ve­kâletine bildirsin. Falanca, filân ikinci memnu mmtakanm şu veya bu sahasında taharriyatta bulunacaktır. Siz de oradaki mevkii müstahkem kumandanını haberdar ediniz, desin. Bendeniz bunu dahi çok gördüm. Arkadaşlar, Dahiliye Vekâletinin en büyük mümessili valilerdir. Bu salâhiyet şayet valilere bırakılacak olursa bu

— 210 —

1 : 33 28.1 kayıtla yani; «işbu kanunda mevcut memnu efalin ecnebiler tarafından işlenmemesini te­min sizin salâhiyetiniz dahilindedir.» kaydiyle bu iş valilerin mesuliyetine bırakılırsa o zaman esbabı mucibe lâyihasında zikredilen (zamanı taksir) hakikaten elde edilmiş olur. Yoksa di­ğeri, gene icra Vekilleri Heyetinden karar al­mak kadar uzun sürecektir. Şayet aynen kabul edilecek olursa bunu zaman bize gösterecektir. Bir arkadaşımız meselenin ehemmiyetinden bah­settiler. Bu mesele gayet mühimdir, dediler ve hangi iktisadi mesele, millî emniyetin fevkinde mütalâa edilebilir?, buyurdular. Emniyetin mes­nedi iktisat değil mi arkadaşlar? Hangi emni­yetten bahis buyuruyorsunuz? Emniyetin aslı, iktisadi emniyet değil midir? Evvelâ, mevaddı iptidaiyeniz bol ve iktisaden kuvvetli .olacaksı­nız ki, ordunuz her zaman için kavi, her zaman için güvenilir bir mevkide bulunsun. Hem biz birinci mıntaka için bir şey demiyoruz. Bu, mah­fuz kalsın, dedik, amenna ve saddakna diye de ilâve ettik. Oraya vazifelilerden başkası girme­sin. Fakat bunun dışındaki ikinci mıntaka ? Ora-raya turist girmelidir. Hem de müsaade almadan girmelidir. Ama oranın valisi memnu mıntaka için alınması lâzım tedbirleri alsın. Niçin bu sa­lâhiyeti valilere vermek istemiyoruz? Yoksa tu­rist gelmez, der ki ; ben de Truva harabelerini görmeyiveririm. Gelmez, Türkiye'ye gelmez ve maalesef gelmemektedir de. Mâruzâtım bundan ibarettir. Tekrar arkadaşlarımdan istirham edi­yorum, takririm vardır, lütfen teemmül buyu­rursanız minnettar kalırım.

RSlS — Tadil tekliflerini okutuyorum:

, Yüksek Başkanlığa Şifahen arz ettiğim sebeplere binaen (B)

fıkrasının ikinci bendinin aşağıdaki şekilde ta­dilini teklif ederim.

Kayseri Mebusu Ömer Mart

Her hangi bir esbabı ilmiye dolayısiyle ge­len veya getirtilen ecnebi mütahassıslarla işbu mıntaka dâhilinde kâin tarihî asarı ve akidatı ziyaret etmek istiyen ecnebi turistlerin mmta-kaya girebilmeleri hiçbir kayda tâbi değildir. Mahallin mülkiye âmiri bu kanunda- musarrah memnu efalin bu gibiler tarafından işlenmeme­sini temin için tedabir ittihazı ile mükelleftir.

.1955 C : 1 Başkanlığa

Müzakeresi yapılmakta olan kanunun birinci caddesindeki «Dahiliye Vekâletinin mütalâası alınarak» kaydının kaldırılmasiyle Hükümetin teklifinde olduğu gibi kabulünü teklif ederim.

Amasya Mebusu Mustafa Zeren

REİS —Tadil teklifleri hakkında ne diyor­sunuz, komisyon?.

MÎLLÎ MÜDAFAA ENCÜMENİ MAZBATA MUHARRİRİ ŞEVKİ YAZMAN (Elâzığ) — İş­tirak etmiyoruz.

REÎS — Komisyon her iki teklife iştirak et­miyor. En aykırı teklif Ömer Mart 'm teklifidir.

HİKMET BAYUR (Manisa) — Hükümetin mütalâası esasen değişmiştir. Komisyon elbette ki iltihak mesuliyetini üzerine alamaz. Ben de encümen olsam bu mesuliyeti üzerime alamam.

RElS —"• Efedim, komisyon tadil tekliflerine iştirak etmemektedir. Onun için takrirleri rey­lerinize arz edeceğim.

(Ömer Mart 'm takriri tekrar okundu.) RElS — En aykırı takrir budur. Birinci mü­

zakeresinde de arz ettim. Hükümet birinci mü­zakerede yoktu, Mecliste yerini almamıştı, o za­man da nazarı dikkati celbetmiştim, Nizamname ve ruznameye girmiş olan lâyiha ve teklifler için hükümet veya alâkalı encümenin olmamasından dolayı, bir defaya mahsus olmak üzere, talike ce­vaz vermektedir. Bu itibarla biz de çok müşkül durumda bulunuyoruz, -vazifemizi yapamıyo­ruz. Şimdi esasen ekseriyet de mevcut değildir. (Alkışlar)

REÎS — Bir dakika efendim, açık oy netice­lerini arz edeceğim.

Karayolları Umum Müdürlüğü 1954 yılı Büt­çe Kanununa bağlı (A/ l ) ve (A/2) işaretli cet­vellerde değişiklik yapılması hakkındaki kanun lâyihasına (274) rey verilmiştir. (274) reyle ka­bul edilmiştir. Lâyiha onanmıştır.

28 Ağustos 1952 tarihli Türk - Fransız Pro­tokolü ile eklerinin üç ay müddetle uzatılması için Fransa Büyükelçiliği ile teati edilen mek­tupların tasdikine dair kanun lâyihasına (276) rey verilmiş, (276) reyle kabul edilmiştir. Lâyiha onanmıştır.

Türkiye ile İspanya arasında imzalanmış bu­lunan 8 Nisan 1953 tarihli Protokolde münderiç üç milyon dolarlık plâfon müddetinin altı ay-

— 211 —

î : 33 28.1 dan bir seneye çıkarılması hususunda İspanya Hükümeti ile teati edilen mektupların tasdikine dair kanun lâyihasına (289) rey verilmiş, (289) reyle kabul edilerek lâyiha kanunlaşmıştır.

4 Kasım 1953 tarihli Türkiye - Polonya Ek Protokolün tasdikine dair kanun lâyihasına (276) rey verilmiş (276) reyle kabul edilmiştir. Lâyiha kanunlaşmıştır. ı

1955 C : l 27 Ekim 1953 tarihli Türkiye - Finlandiya

Protokolünün tasdikine dair kanun lâyihasına (273) rey verilmiş (273) reyle kabul edilmiştir; Lâyiha kanunlaşmıştır.

31 Ocak Pazartesi günü saat 15 te toplanmak üzere İnikada son veriyorum.

Kapanma saati : 17,13

• • ı^M» I •

ARIZALAR VE TELGRAFLAR

işçilere yılda bir aylık ilâve tediye yapılması hakkındaki Kanun münasebetiyle, Mihanik ve

Kimya işçileri Sendikası idare Heyetinin teşek­kür telgrafı.

- » • < » • «

TASHİHLER

30 ncu inikat Zabıt Ceridesine bağlı matbualarda aşağıdaki tashihler yapılmıştır.

s. Sayısı Sayfa Sütün Satır

84 84 84

85 85

87 87 87

4 . 4 4

1 4

4 7 7

. — —

___ . —

_ 2 3

11 23 35

35 14

19 34 33

. Yanlış Doğru

Yukarlaki Yukardaki Protokole atfen Protokole istinaden Ambassadeur Extraördiraire et Fransa Büyükelçisi PİSnipotentiaire de France Bğday Buğday Türkiye Büyükelçisi Türkiye Büyükelçisi Kemal

Köprülü tescilinin teşciinin 228 2228 telefon mürasile telefon mürsile

î : 33 28.1.1955 C : 1 Karayolları Umum Müdürlüğü 1954 yılı Bütçe Kanununa bağlı (A/l) ve (A/2) işaretli cetvel­

lerde değişiklik yapılması hakkındaki Kanuna verilen reylerin neticesi (Kanun kabul edilmiştir.)

Âza adedi : 541 Rey verenler : 274

Kabul edenler : 274 Reddedenler : Müstenkifler :

Reye iştirak 'etmiyenler : 260 Münhal mebusluklar : 7

AFYON KARAHİSAR Rıza Çerçel Arif Demirer Kemâl özçoban Saip özer Murad Âli Ülgen Gazi Yiğitbaşı

AĞRI Nimet Sümer Celâl Yardımcı

AMASYA Hâmit Koray. Mustafa Zeren

ANKARA Atıf Benderlioğlu Ömer Bilen Hamdi Bulgurlu Osman Şevki Çiçekdağ Muzaffer Ergüder Muhlis Ete Mümtaz Faik Fenik Şeref Kâmil Mengü Talât Vasfi öz Mümtaz Tarhan Âliye Temuçin Hazım Türegün Fuad Zincirkıran

ANTALYA Enver Karan Attilâ Konuk Asım Okur Burhanettin Onat Ahmet Tekelioğlu

AYDIN Necati Celim

[Kabul Namık Gedik Nail Geveci Etem Menderes A. Baki ökdem Zühtü Uray

BALIKESİR Vacid Asena Esat Budakoğlu Ahmet Kocabıyıkoğlu M. Halûk Timurtaş Sırrı Yırcah Sıtkı Yırealı

BİLECİK İsmail Selçuk Çakıroğlu Şevki Hasırcı Yümnü Üresin

BİNGÖL Necatı Araş Sait Göker Ekrem Yıldız

BİTLİS Nusrettin Barut Selâhattin înan

BOLU Reşat Akşemsettinoğlu Selâhattin Baysal Fahri Belen Lûtfi Oğultürk

BURDUR Hüseyin Çimen Behçet Kayaalp Mehmet özbey

BURSA Agâh Erozan Kenan Yılmaz

edenler] ÇANAKKALE

Nureddin Fuad Alp-kartal Emin Kalafat Nuri Togay Fatin Rüştü Zorlu

ÇANKIRI Kenan Çığman Asım Emrem Tahsin Uygur

ÇORUH Zihni Ural

ÇORUM . Sedat Baran Mustafa Kemal Biber-oğlu Yakup Gürsel Şevki Gürses . Ali Rıza Kılıçkale Baha Koldaş Cevat Köstekçi Kemâl Terzioğlu

DENİZLİ Ali Rıza Karaca Osman Ongan

DİYARBAKIR İhsan Hamid Tiğrel Halil Turgut Mehmed Hüsrev Ünal

EDİRNE Mehmet Enginün Cemal Köprülü Hasan Maksudoğlu Rükneddin Nasuhioğlu Sabahattin Parsoy Kemal Yaşmkılıç

ELÂZIĞ Suphi Ergene Selâhattin Toker Mehmet Şevki Yazman

ERZİNCAN Sadık Perinçek Mustafa Rahmi Sanalan Tevfik Şenocak Veysel Varol

ERZURUM Rıfkı Salim Burçak Zeki Çavuşoğlu Sabri Erduman Şevki Erker Cemil önder Rıza Topcuoğlu Esat Tuncel

ESKİŞEHİR Hasan Polatkan Abidin Potuoğlü Kemal Zeytinoğlu

GAZİANTEB Samih İnal Süleyman Kuranel Salâhattin Ünlü

GİRESUN Hamdi Bozbağ Ali Naci Duyduk Hayrettin Erkmen Tahsin İnanç Abdullah İzmen Doğan Köymen

GÜMÜŞANE Zeki Başağa

HAKKÂRİ Übeydullah Seven

- 2 1 3 -

HATAY A. Feyzi Atahan Ali Muhsin Bereketoğlu Sekip inal Şemsettin Mursaloğlu Şevket Sarıçalı

İÇEL Büstü Çetin Yakup Çukuroğlu İbrahim Gürgen Refik Koraltan Hidayet Sinanoğlu Mehmet Mutlugil

İSPARTA Tahsin Tola

İSTANBUL Ali Fuad Cebesoy Faruk Nafiz Çamlıbel Seyfi Gögen Aleksandros Hacopulos Hadi Hüsman Fuad Köprülü Adnan Menderes Mükerrem Sarol Hanri Soriano Zakar Tarver Füruzan Tekil Nazlı Tlabar Celâl Türkgeldi

İZMİR Mehmet Aldemir Pertev Arat Behzat Bilgin Muammer Çavuşoğlu Arif Güngören Osman İKapanî Halûk ökeren Nuriye Pınar Behçet Uz

KARS Remzi Çakır Kemal Güven Rıza Yalçın

KASTAMONU Basri Aktaş Süleyman Çağlar Salim Esen Muzaffer Kuşakçıoğlu Muzaffer Âli Mühto

t : 33 28.1 KAYSERİ

Fikri Apaydın Osman Nuri Deniz Emin Develioğlu Kâmil Gündeş Servet Haeıpaşaoğlu Hakkı Kurmel Ömer Mart

KIRKLARELİ Şefik Bakay M. Ali Ceylân Mahmut Erbil

KIRŞEHİR Mehmet Mahmudoğlu

KOCAELİ Nüzhet Akın Hamdi Başak Kâzım Meriç Cemal Tüzün Sadettin Yalım

KONYA Hamdi Ragıp Atademir Mustafa Bağnaçık Sıtkı Salim Burçak Abdi Çilingir Ziyad Ebüzziya Mekki Keskin Tarık Kozbek Muammer Obuz Halil özyörük Sabahattin Sönmez

KÜTAHYA Süleyman Süruri Na-suhoğlu ihsan Şerif özgen

MALATYA Ahmet Fırat îsmet inönü Mehmet Kartal Kâmil Kırıkoğlu Abdullah Köroğlu Nuri Ocakeıoğlu Hilmi özbay Mehmet Zeki Tulunay

MANİSA Samet Ağaoğlu Yunus Muammer Ala-kant Hikmet Bayur

. 1955 C : 1 Hayri Büke Adnan Karaosmanoğlu Fevzi Lûtfi Karaos-manoğlu Nafiz Körez Sudi Mıhçıoğlu Muhlis Tümay

MARAŞ Nedim ökmen

MARDİN Abdülkadir Kalav Halim Satana Reşit Kemal Timuroğhı

MUĞLA Nuri özsan Nâtık Poyrazoğlu Akif Sarıoğlu

MUŞ Şemsi Ağaoğlu Şefik Çağlayan Gıyasettin Emre

NİĞDE Ali Ulvi Arıkan Ahmed Nuri Kadıoğlu Cavit Kavurmacıoğlu Hüseyin Ülkı|

ORDU Bekir Baykal Fazıl Erim

RİZE Hüseyin Agun Mehmet Fahri Mete

SAMSUN Tevfik ileri Abdullah Keleşoğlu Muhittin özkefeli Hamdi Tekay Ferid Tüzel Şükrü Uluçay Hadi Üzer

SEYHAN Ahmet Kınık Mehmet Unaldı

SİNOB Şerafettin Ayhan M. Vehbi Dayıbaş Server Somuncuoğlu Haşim Tan

SİVAS Abdurrahman Doğruyol Etem Erdinç Kâzım Oskay Bahattin örnekol Ahmet Özel Memduh Turhan

TEKİRDAĞ Ferid Alpiskender

TOK AD ihsan Baç Hulusi Bozbeyoğlu Ömer Sunar Mehmet Şahin Yusuf Ulusoy

TRABZON Halit Ağanoğlu Sabri Dilek Muzaffer Harunoğlu Süleyman Fehmi Ka-laycıoğlu Sami Orberk Pertev Sanaç Mustafa Reşit Tarak-çıoğlu

URFA Feridun Ayalp Feridun Ergin Hasan Oral Celâl öncel Aziz özbay

UŞAK Orhan Dengiz Hacim Yılmaz

VAN Hamit Kartal

YOZGAD Danyal Akbel ihsan Aktürel Talât Alpay Mahmut Ataman Ömer Lûtfi Erzurunı-luoğlu Numan Kurban Hâşim Tatlıoğlu Ali Unlüsoy

ZONGULDAK Sebati Ataman

— 214 —

Hüseyin Balık Suat Başöl

AFYON KARAHISAR Sıtkı Koraltan Osman Talu Hüseyin Tiryakioğlu

AĞRI Kasını Küfrevi Halis öztürk

AMASYA Faruk Çöl Kemal Eren tsmet Olgaç

ANKARA Muhlis Bayramoğlu Dağıstan Binerbay Ramiz Bren Abdullah Gedikoğlu Zafer Gökçer Necmi İnanç Seyfi Kurtbek Fuad Seyhun

ANTALYA Kenan Akmanlar Fatin Dalaman (î.) Ahmet Tokuş

AYDIN Nihat lyriboz Cevat Ülkü

BALIKESİR Mekki Said Esen Enver Güreli Mücteba Iştın Halil Imre Arif Kalıpsızoğlu Ahmet Karagür Yahya Pelvan Muharrem Tuncay

BÎLECÎK Talât Oran

BOLU Sabri Çonkar Mithat Dayıoğlu îhsan Gülea Ahmet Hatı

î : 33 Sabih Duralı Hakkı Hilâleı

28.1.1955 C : 1 Cemal Kıpçak Nusret Kirişeieğl*

[Reye iştirak etmiyenler] BURDUR

Fethi Çelikbaş BURSA

Eaif Aybar Sabahattin ÇıracıoğTu Selim Ragıp Emeç Muhlis Erdener Müfit Erkuyumcu Sadettin Karacabey Hulusi Köymen ibrahim öktem Halûk Şaman Ali Ferruh Yücel Baha Cemal Zağra

ÇANAKKALE Bedi Enüstün Sai'aeddin Karanakoı (t) îhsan Karasioğlu Servet Sezgin (î.)

ÇANKIRI Tahir Akman İbrahim Aydın Celâl Boynuk

ÇORUH Mecit Bumin Hilmi Çeltikçioğlu Yaşar Gümüşel Muzaffer önal

ÇORUM Hüseyin Ortakcıoğlu

DENİZLİ Baha Akşit Ali Çobanoğlu Mustafa Gülcügil İsmail Hadımlıoğlu Mehmet Karasan A. Hamdi Sancar Refet Tavaslıoğlu

DİYARBAKIR Fikri Arığ Yusuf Azizoğlu Mustafa Ekinci Ragıp Karaosmanoğlu

ELÂZIĞ Hüsnü Göktuğ Ömer Faruk Sanaç

ERZİNCAN Hüsnü Çanaksı

ERZURUM İshak Avni Akdağ Bahadır Dülger Abdülkadir Eryurt Hâmid Şevket İnce Hasan Numanoğlu

ESKİŞEHİR Muhtar Başkurt Salih Fuad Keçeci İsmail Sayın Hicri Sezen

OAZİANTEB Abdülkadir Atik Ekrem Cenani İhsan DaS Ali Ocak Cevdet San

GİRESUN Mazhar Şener Adnan Tüfekcioğlu

GÜMÜŞANE İsmail Hakkı Baykal Ekrem Ocaklı Sabrı özcan San Halis Tokdemir Halit Zarbun

HATAY Abdullah Çilli A. Mithat Kuseyrioğln Celâl Ramazanoğlu

İÇEL Hüseyin Fırat Aziz Koksal (I.)

İSPARTA İrfan Aksu Said Bilgiç Kemal Demiralay, Zühtü Hilmi Velibeşe

Edibt Sayar Avni Yurdabayrak

İSTANBUL Necmi Ateş (1.) * Celâl Bayar (Reisicum­hur) Nazim Bezmen Lûtfi Kırdar Ziya Köktürk Naci Kurt Nadir Nadi Emin Onat Nizamettin Âli Sav Zeki Rıza Sporel Hamdullah Suphi Tan-rıöver (1.) Ahmet Topçu Fahrettin Ulaş Nuri Yamut (1.) Tahsin Yazıcı

İZMİR Abdullah Aker Nebil Sadi Altuğ Cihad Baban Muzaffer Balaban Sadık Giz Necdet Incekara Rauf Onursal Mehmet Ali Sebük İlhan Sipahioğlu Abidin Tekön Ekrem Hayri Üstündağ (D

KARS Fevzi Aktaş Sırrı Atalay Hasan Erdoğaa Turgut Göle Mehmet Hazer İbrahim Us Ali Yeniaras

KASTAMONU Nâzım Batur Hilmi Dura Nazifi Şerif Nabel Ali Muzaffer Tanöver Ziya Termea

— 215

1.: 33 28.1.1956 KAYSERİ

İbrahim Kirazoğlu KIRKLARELİ

Fikret Filiz (î.) Hüsnü Yaman

KIRŞEHİR Osman Alişiroğlu Ahmet Bilgin Osman Bölükbaşı Tahir Taşer

KOCAELİ Ekrem Alican Ziya Atığ Selâmi Dinçer Hamza Osman Erkan Sefer Göksel Turan Güneş Nüzhet Unat

KONYA Abdürrahman Fahri Ağaoğlu Hidayet Aydıner Tevfik Fikret Baran Remzi Birand Reyhan Gökmenoğlu Muhittin Güzelkılmç Ahmet Koyuncu Himmet ölçmen M. Rüştü özal

KÜTAHYA Ali Galip Bubik Ahmet ihsan Gürsoy Ahmet Kavuncu Osman özbilen Nihat Haluk Pepeyi tsmail Hakkı Veral

MALATYA Esat Doğan Mehmet Fahri Oral Tevfik Ünsalan Nüvit Yetkin

MANİSA Semi Ergin Melih Koçer Muzaffer Kurbanoğln

MARAŞ Abdullah Aytemiz Ahmet Bozdağ Ahmet Kadoğlu Mahmut Karaküçük Remzi öksüz Mazhar özsoy

MARDİN Etem Aybar Abdürrahman Bayar Bahaettin Erdem Cevdet öztürk

MUĞLA Turhan Akarca Yavuz Başer Zeyyat Mandalinci

NİĞDE Sadettin Ertur Hüseyin Avni Göktürk Hasan Hayati Ülkün Zihni Ün er

ORDU Refet Aksoy Mehmet Cemil Bengü Feyzi Boztepe Fazlı Ertekin Sabri îşbakan Selâhattin Orhon Memiş Yazıcı

0 : 1 RİZE

İzzet Akçal Kemal Balta Osman Kavrakoğlu Ahmet Morgıl

SAMSUN Ekrem Anıt Salim Çonoğlu Abdullah Eker Rami Ozan Gümüşoğlu Ömer Güriş

SEYHAN Mustafa Akçalı Zahit Akdağ Sedat Ban Enver Batumlu Cavid Oral Salim Serçe Lûtfi Sezgin Sinan Tekelioğlu Nurullah İhsan Tolon Ahmet Topaloğhı İsmet Uslu

SÜRD Suat Bedük Baki Erden Veysi Oran Mehmet Daim Süalp

SİNOB Nuri Serto£lu Muhit Tümerkan

SİVAS Hüseyin Çiti! Ercüment Damalı Nuri Demirağ (1.) Şevki Ecevit Nurettin Ertürk

Rifat öçten M. Nurettin Turgay (1. Hüseyin Yüksel

TEKİRDAĞ İsmail Hakkı Akyüz Necmi Arman Zeki Erataman Fethi Mahramlı Samim Yücedere

TOKAD Selâhattin Gülüt Ahmet Gürkan Osman Haeıbaloğlu Hasan Kangal

TRABZON Mahmut Goloğlu Selâhattin Karayavuz Emrullah Nutku İsmail Şener Osman Turan

TUNCELİ Arslan Bora Bahri Turgut Okaygün Fethi Ülkü

URFA Mehmet Hatiboğlu Saim örıhon Muzaffer Timur

UŞAK Yusuf Aysal Hakkı Gedik

VAN Hilmi Durmaz Muslih Görentaş Kemal YörfikoŞlu

ZONGULDAK Necati Diken

[Münhal Mebusluklar] Aydın Bursa Diyarbakır İstanbul Kayseri Zonguldak

7

î : 33 28.1.1955 C r 1 28 Ağustos 1952 tarihli Türk - Fransız Protokolü ile eklerinin üç ay müddetle Fransa Büyükelçiliği ile teati edilen mektupların tasdikine dair olan

uzatılması için Kanuna verilen

reylerin neticesi

Âza adedi : 541 Rey verenler : 276

Kabul edenler : 276 Reddedenler : Müstenkifler : '

Reye iştirak 'etmiyenler : 258 Münhal mebusluklar : 7

(Kanun kabul edilmiştir.)

AFYON KARAHÎSAR Rıza Çerçel Arif Demirer Kemal özçoban Saip özer Murad Âli Ülgen Gazi Yiğitbaşı

AĞRI Halis öztürk Nimet Sümer Celâl Yardımcı

AMASYA Kemal Eren Hâmit Koray Mustafa Zeren

ANKARA Atıf Benderlioğlu Ömer Bilen Hamdi Bulgurlu Osman Şevki Çiçekdağ Ramız Eren Muzaffer Ergüder Muhlis Ete Mümtaz Faik Fenik Zafer Gökçer Seyfi Kurtbek Şeref Kâmil Mengü Talât Vasfi öz Fuad Zincirkıran Mümtaz Tarhan Âliye Temuçin Hazım Türegün Fuad Seyhun

ANTALYA EnveT Karan

[Kabul ! Attilâ Konuk

Asım Okur Burhanettin Onat Ahmet Tekelioğlu

AYDIN Necati Celim Namık Gedik Nail Geveci Etem Menderes A. Baki ökdem Zühtü Uray

BALIKESİR Vacid Asena Esat Budakoğlu Halil îmre Ahmet Kocabıyıkoğlu M. Halûk Timurtaş Sırrı Yırcalı Sıtkı Yırcalı

BİLECİK İsmail Selçuk Çakıroğlu Şevki Hasırcı Talât Oran Yümnü Üresin

BİNGÖL Necati Araş Sait Göker

BİTLİS Nusrettin Barut Selâhattin inan

BOLU Reşat Akşemsettinoglu Selâhattin Baysal Fahri Belen

edenler] İhsan Gülez Lûtfi Oğultürk

BURDUR Hüseyin Çimen Behçet Kayaalp Mehmet özbey

BURSA Agâh E rozan Kenan Yılmaz

ÇANAKKALE Nureddin Fuad Alp-kartal Emin Kalafat Nuri Togay Fatin Rüştü Zorlu

ÇANKIRI Kenan Çığman Asım Emrem Tahsin Uygur

ÇORUH Zihni Ural

ÇORUM Sedat Baran Mustafa Kemal Biber-oğlu Yakup Gürsel Şevki Gürses Ali Rıza Kılıçkale Baha Koldaş Cevat Köstekçi Kemâl Terzioğlu

DENİZLÎ Ali Rıza Karaca Osman Ongan

DİYARBAKIR Ragıp Karaosmanoğlu ihsan Hamit Tiğrel Halil Turgut Mehmet Hüsrev Ünal

EDİRNE Mehmet Enginün Hasan Maksudoğlu Rükneddin Nasuhioğlu Sabahattin Parsoy Kemal Yaşmkılıç

ELAZIĞ Hüsnü Göktuğ Selâhattin Toker Mehmet Şevki Yazman

ERZİNCAN Sadık Perinçek Mustafa Rahmi Sanalan Tevfik Şenocak Veysel Varol

ERZURUM Rıfkı Fal im Burçak Zeki Çavuşoğlu Sabri Erduman Şevki Erker Cemil önder Rıza Topcuoğlu Esat Tuncel

ESKİŞEHİR Salih Fuad Keçeci Hasan Polatkan Abidin Potuoğlu Kemal Zeytinoğlu

- 2 1 7

GAZÎANTEB Ahdülkadir Atik Samih înal Süleyman Kuranel Ali Ocak Salâhattin ünlü

GİRESUN Hamdı Bozbağ Ali Naci Duyduk Hayrettin Erkmen Tahsin İnanç Abdullah îzmen Doğan Köymen

GÜMÜŞANE Zeki Başağa

HAKKÂRİ Übeydullah Seven

HATAY A. Feyzi Atahan Ali Muhsin Bereketoğlu Abdullah Çilli Şemsettin Mursaloğlu Ş#vket Sarıçalı

İÇEL Rüştü Çetin Yakup Çukuroğlu İbrahim Gürgen Eefik Koraltan Hidayet Sinanoğlu Mehmet Mutluğil

İSPARTA Kemal Demiralay Tahsin Tola

İSTANBUL AH Fuad Cebesoy Faruk Nafiz Çamhbel Seyfî Göğe» Aleksandros Haeopulos Hadi Hüsman Ziya Köktürk Fuad Köprülü Adnan Menderes Mükerrem Sarol Zakar Tarver Füruzan Tekil Nazlı Tlatoar Celâl Türkgeldi

İZMİR Mehmet Aldemir Pertev Arat

t : 33 28. Behzat Bilgin Muammer Çavuşoğlu Arif Güngören Osman Kapanı Halûk ökeren Behçet Uz

KARS Turgut Göle Rıza Yalçın

KASTAMONU Basri Aktaş Nâzım Batur Süleyman Çağlar Salim Esen Muzaffer Kuşakçıoğlu Muzaffer Âli Mühto Ali Muzaffer Tanöver

KAYSERİ Fikri Apaydın Osman Nuri Deniz Emin Develioğlu Kâmil Gündeş Servet Hacıpaşaoğlu ibrahim Kirazoğlu Ömer Mart

KIRKLARELİ Şefik Bakay M. Ali Ceylân Mahmut Erbil

KIRŞEHİR Mehmet Mahmudoğlu

KOCAELİ Hamdi Başak Selâmi Dinçer Kâzım Meriç Cemal Tüzün Nüzhet Unat Sadettin Yalım

KONYA Hamdi Ragıp Atademir Sıtkı Salim Burçak Abdi Çilingir Ziyad Ebüzziya Mekki Keskin Tarık Kozbek Muammer Obuz M. Rüştü Özal Sabahattin Sönmez

1.1955 C : 1 KÜTAHYA

Süleyman Süruri Na-suhoğlu Osman özbilen İhsan Şerif Özgen

MALATYA İsmet İnönü Abdullah Köroğlıı Nuri Oeakeıoğlu

MANİSA Samet Ağaoğlu Yunus Muammer Ala-kant Hikmet Bayıır Hayri Büke Adnan Karaosmanoğlu Fevzi Lûtfi Karaos­manoğlu Nafiz Körez Sudi Mıhçıoğlu Muhlis Tümay

MARAŞ Nedim ökmen

MARDİN Abdülkadir Kalav Halim Satana

MUĞLA Nuri özsan Nâtık Poyrazoğlu Akif Sanoğlu

MUŞ Şemsi Ağaoğlu Şefik Çağlayan Gıyasettin Emr«

NİĞDE Ahmed Nuri Kadıoğlu Hüseyin Ülkü Hasan Hayati Ülkün

ORDU Bekir Baykal Fazıl Erim

RİZE Hüseyin Agun Mehmet Fahri Mete

SAMSUN Abdullah Keleşoğlu Muhittin özkefeli Hamdi Tekay Ferid Tüzel

Şükrü Uhıçay Hadi Üzer

SEYHAN Ahmet Kınık Salim Serçe Sinan Tekelioğlu

SİNOB Şerafettin Ayhaa M. Vehbi Dayıbaş Server Somuncuoğlu Hasim Tan

SİVAS Abdurrahman Doğruyol Etem Erdinç Kâzım Oskay Bahattin örnekel Ahmet özel

TOKAD İhsan Baç Ömer Sunar Mehmet Şahin Yusuf Ulusoy

TRABZON Halit Ağanoğlu Sabri Dilek Mahmut Goloğlu Muzaffer Harunoğlu Süleyman Fehmi Ka-laycıoğlu Pertev Sanaç İsmail Şener Mustafa Reşit Tarak-çıoğlu

URPA Feridun Ergin Hasan Oral Celâl öncel Aziz özbay

UŞAK Orhan Dengiz Hakkı Gedik Hacim Yılmaz

VAN Hamit Kartal

YOZGAD İhsan Aktürel Talât Alpay Ömer Lûtfi Erzurum-luoğlu

— 218 —

Numan Kurban Hâşim Tatlıoğlu Ali Ünlüsoy

î : 33 28 ZONGULDAK

Sebati Ataman Hüseyin Balık Suat Başol

1955 Ö : Sabih Duralı Hakkı Hilâlcı Cemal Kıpçak

Nusret Kirişeioğlu Edibe Sayar Avni Yurdabayrak

[Reye iştirak etmiy enler] AFYON KÂRAHİSAR Sıtkı Koraltan Osman Talu Hüseyin Tiryakioğlu

AĞRI Kasım Küfrevi

AMASYA Faruk Çöl ismet Olğaç

ANKARA Muhlis Bayramoğlu Dağıstan Binerbay Abdullah Gedikoğlu Necmi inanç

ANTALYA Kenan Akmanlar Fatin Dalaman (I.) Ahmet Tokuş

AYDIN Nihat lyriboz Cevat Ülkü

BALIKESİR Mekki Said Esen Enver Güreli Mücteba Iştın Arif Kalıpsızoğlu Ahmet Karagür Yahya Pelvan Muharrem Tuncay

BİNGÖL Ekrem Yıldız

BOLU Sabri Çonkar Mithat Dayıoğlu Ahmet Hatı

BURDUR Fethi Çelikbaş

BURSA Raif Aybar Sabahattin Çıraçjoğlu Selim Ragıp Emeç Muhlis Erdener Müfit Erkuyumcu

Sadettin Karacabey Hulusi Köymen ibrahim öktem Halûk Şaman Ali Ferruh Yücel Baha Cemal Zağra

ÇANAKKALE Bedi Enüstün Safaeddin Karanakcı (D ihsan Karasioğlu Servet Sezgin (I.)

ÇANKIRI Tahir Akman ibrahim Aydın Celâl Boynuk

ÇORUH Mecit Bumin Hilmi Çeltikçioğlu Yaşar Gümüşel Muzaffer önal

ÇORUM Hüseyin Ortakcıoğlu

DENIZLI Baha Akşit Ali Çobanoğhı Mustafa Gülcügil ismail Hadımlıoğlu » Mehmet Karasan A. Hamdi Sancar Refet Tavaslıoğlu

DİYARBAKIR Fikri Arığ Yusuf Azizoğlu Mustafa Ekinci

EDİRNE Cemal Köprülü

ELÂZIĞ Suphi Ergene Ömer Faruk Sanaç

ERZİNCAN Hüsnü Çanakçı

ERZURUM Ishak Avni Akdağ Bahadır Dülger Abdülkadir Eryurt Hâmid Şevket ince Hasan Numanoğlu

ESKİŞEHİR Muhtar Başkurt ismail Sayın Hicri Sezen

GAZlANTEB Ekrem Cenani ihsan Daî Cevdet San

GİRESUN MazMr Şener Adnan Tüfekcioğlu

GÜMÜŞANE ismail Hakkı Baykal Ekrem Ocaklı Sabri özcan San Halis Tokdemir Halit Zarbün

HATAY Sekip inal A. Mithat Kuseyrioğlu Celâl Ramazanoğlu

İÇEL Hüseyin Fırat Aziz Koksal (I.)

İSPARTA irfan Aksu Said Bilgiç Zühtü Hilmi Velibeşe

İSTANBUL Necmi Ateş (t.) Celâl Bayar (Reisicum­hur) Nazim Bezmen Lûtfi Kırdar Naci Kurt Nadir Nadi Emin Onat

Nizamettin Âli Sav Hanri Soriano Zeki Rıza Sporel Hamdullah Suphi Tan-rıöver (I.) Ahmet Topçu Fahrettin Ulaş Nuri Yamut (t.) Tahsin Yazıcı

İZMİR Abdullah Aker Nebil Sadi Altuğ Cihad Baban Muzaffer Balaban Sadık Giz Necdet Incekara Rauf Onursal Nuriyt Pınar Mehmet Ali Sebük ilhan Sipahioğlu Abidin Tekön Ekrem Hayri Üsttindağ (D

KARS Fevzi Aktaş Sırrı Atalay Remzi Çakır Hasan Erdoğan Kemal Güven . Mehmet Hazer ibrahim Us Ali Yeniaras

KASTAMONU Hilmi Dura Nazifi Şerif Nabel Ziya Termen

KAYSERİ Hakkı Kurmel

KIRKLARELİ Fikret Filiz (I.) Hüsnü Yaman

219

KIRŞEHİR Osman Alişiroğlu Ahmet Bilgin Osman Bölükbaşı Tahir Taşer

KOCAELİ Nüzhet Akın Ekrem Alican Ziya Atığ Hamza Osman Erkan Sefer Göksel Turan Güneş

KONYA Abdürrahman Fahri Ağaoğlu Hidayet Aydmer Mustafa Bağrıaçık Tevfik Fikret Baran Remzi Birand Reyhan Gökmenoğlu Muhittin Güzelkılmç Ahmet Koyuncu Himmet ölçmen Halil özyörük

KÜTAHYA Ali Galip Bubik Ahmet ihsan Gürsoy Ahmet Kavuncu Nihat Haluk Pepeyi İsmail Hakkı Veral

MALATYA Esat Doğan Ahmet Fırat Mehmet Kartal Kâmil Kırıkoğlu Mehmet Fahri Oral Hilmi özbay Mehmet Zeki Tulunay Tevfik Ünsalan

î : 33 28.1 Nüvit Yetkin

MANİSA Semi Ergin Melih Koçer Muzaffer Kurbanoğlu

MARAŞ Abdullah Aytemiz Ahmet Bozdağ Ahmet Kadoğlu Mahmut Karaküçük Remzi öksüz Mazhar özsoy

MARDİN Etem Aybar-Abdürrahman Bayar Bahaettin Erdem Cevdet öztürk Reşit Kemal Timuroğlu

MUĞLA Turhan Akarca Yavuz Başer Zeyyat Mandalinci

NİĞDE Ali Ulvi Arıkan Sadettin Er tur Hüseyin Avni Göktürk Cavit Kavurmacıoğlu Zihni Üner

ORDU Ref et Aksoy Mehmet Cemil Bengü Feyzi Boztepe Fazlı Ertekin Sabri Işbakan Selâhattin Orhon Memiş Yazıcı

RİZE İzzet Akçal Kemal Balta

,1955 C : 1 Osman Kavrakoğlu Ahmet Morgil

SAMSUN Ekrem Anıt Salim Çonoğlu Abdullah Eker Rami Ozan Gümüşoğlu Ömer Güriş Tevfik İleri (Rs. V.)

SEYHAN Mustafa Akçalı Zahit Akdağ Sedat Barı Enver Batumlu Cavid Oral Lûtfi Sezgin Nurullah ihsan Tolon, Ahmet Topaloğlu İsmet Uslu Mehmet Ünaldı

SURD Suat Bedük Baki Erden Veysi Oran Mehmet Daim Süalp

SİNOB Nuri Sertoglu Muhit Tümerkan

SİVAS Hüseyin Çitil Ercüment Damalı Nuri Demirağ (1.) Şevki Eçevit Nurettin Ertürk Rifat Öçten M. Nurettin Turgay (1.) Memduh rnurhan Hüseyin Yüksel

TEKİRDAĞ ismail Hakkı Akyüz Ferid Alpiskender Necmi Arman Zeki Erataman Fethi Mahramlı Samim Yücedere

TOKAD Hulusi Bozbeyoğln Selâhattin Gülüt Ahmet Gürkan Osman Hacıbaloğlu Hasan Kangal

TRABZON Selâhattin Karayavuz Emrullah Nutku Sami Orberk Osman Turan

TUNCELİ Arslan Bora Bahri Turgut Okaygün Fethi Ülkü

URFA Feridun Ergin Mehmet Hatiboğlu Saim önhon Muzaffer Timur

UŞAK Yusuf Aysal

. VAN Hilmi Durmaz Muslih Görentaş Kemal Yörükoğlu

YOZGAD Danyal Akbel (I.) Mahmut Ataman

ZONGULDAK Necati Diken

[Münhal Mebusluklar] Aydın Bursa Diyarbakır istanbul Kayseri Zonguldak

7

î : 33 28.1.1955 C : 1 Türkiye ile İspanya arasında imzalanmış bulunan 8 Nisan 1953 tarihli Protokolde münderiç üç milyon dolarlık plâf on müddetinin altı aydan bir seneye çıkarılması hususunda ispanya Hükü­

meti ile teati edilen mektupların tasdikine, dair Kanuna verilen reylerin neticesi (Kanun kabul edilmiştir.)

Âza adedi : 541 Rey verenler : 283

Kabul edenler : 283 Reddedenler : Müstenkifler :

Reye iştirak »etmiyenler : 251 Münhal mebusluklar : 7

AFYON KARAHÎSAR Rıza Çerçel Arif Demirer Kemal özçoban Saip özer Murad Âli Ülgen

AĞRI Nimet Sümer Celâl Yardımcı

AMASYA Kemnl Eren Hâmit Koray Misıafa Zeren

ANKARA Muhlis Bayram oğlu Ömer Bilen Dağistan Binerbay Hamdi Bulgurlu Osman Şevki Çiçekdağ Ramiz Eren Mümtaz Faik Fenik Zafer Gökçer Şeref Kâmil Mengü Talât Vasili Öz Hazım Türegün Fuad Zincirkıran

ANTALYA Enver Karan Asım Okur Burhanettin Onat Ahmet Tekelioğlu

AYDIN Necati Celim Namık Gedik Nail Geveci

[Kabul Etem Menderes A. Baki Ökdem Zühtü Uray

BALIKESİR Vacid Asena Esat Budakoğlu Mekki Sait Esen Halil Imre Ahmet Kocabıyıkoğlu Yahya Pelvan M. Halûk Timurtaş Sırrı Yırcalı Sıtkı Yırcalı

BİLECİK ismail Selçuk Çakıroğlu Şevki Hasırcı Yümnü Üresin .

BİNGÖL Necati Araş Sait Göker Ekrem Yıldız

BİTLİS Nusrettin Barut Salâhattin înan

BOLU Reşat Akşemsettinoğlu Fahri Belen Mithat Dayıoğlu ihsan Gülez

BURDUR Hüseyin Çimen Behçet Kayaalp Mehmet özbey

BURSA Raif Aybar

edenler] I Müfit Erkuyumcu

Agrh Erozan Sadettin Karacabey Huh'ısi Köymen

I ibrahim öktem Kenan Yılmaz

ÇANAKKALE Nureddin Fuad Alp-kartal Emin Kalafat İhsan Karasioğlu Servet Sezgin Nuri Togay Fatin Rüştü Zorlu

| ÇANKIRI Konan Çığman Asım Emrem Tahsin Uygur

ÇORUH Yaşar Gümüşel Muzaffer önal Zihni Ural

ÇORUM Sedat Baran Mustafa Kemal Biber-oğlu Yakup Gürsel Şevki Gürses

I Ali Rıza Kılıçkale Baha Koldaş Cevat Köstekci Kemâl Terzioğlu

DENIZLI Ali Rıza Karaca

I Refet Tavaslıoğlu

DİYARBAKIR Ragıp Karaosmanoğlu .îhsan Hamit Tiğrel Halil Turgut .

EDİRNE Mehmet Enginün Hasan Maksudoğlu Rükneddin Nasuhioğlu Sabahattin Parsoy Kemal Yaşınkılıç

ELAZIĞ Hüsnü Göktuğ Seliihattin Toker Mehmet Şevki Yazman

ERZİNCAN Mustafa Rahmi Sanalan Tevfik Şenocak Veysel Varol

ERZURUM Rıfkı Salim Burçak Zeki Çavuşoğlu Bahadır Dülger Sabri Erduman Şevki Erker Hâmid Şevket ince Cemil önder Rıza Topcuoğlu Esat Tuncel

ESKİŞEHİR Saıih Fuad Keçeci Hasan Polatkan Abidin Potuoğlu Kemal Zeytinoğlu

GAZlANTEB Samih inal

— 221 —

î : 33 28.1.1955 0 : 1 Süleyman Kuranel AH Ocak Salâhattin Ünlü

GÎRESUN Haindi Bozbağ Ali Naci Duyduk Hayrettin Erkmen Tahsin İnanç Abduilah îzmen Doğan Köymen

GÜMÜŞANE Zeki Başağa Halis Tokdemir

HAKKÂRİ Übeydullah Seven

HATAY A. Feyzi Atahan Ali Muhsin Bereketoğlu Sekip İnal Şemsettin Mursaloğlu

İÇEL Refik Koraltan Hidayet Sinanoğlu

İSPARTA Said Bilgiç Tahsin Tola Zühtü Hilmi Velibeşe

İSTANBUL Ali Fuad Cebesoy Seyfi Gögen Aleksandros Hacopulos Hadi Hüsman Fuad Köprülü Adnan M'enderes Mükerrem Sarol Nizamettin Ali Sav Nazlı Tlabar Celâl Türkgeldi

ÎZMÎR Mehmet Aldemir Pertev Arat Behzat Bilgin Muammer Çavuşoğlu Arif Güngören Osman Kapani Halûk ökeren Nuriye Pınar Behçet Uz

KARS Fevzi Aktaş

Turgut Göle I İbrahim Us Rıza Yalçın

KASTAMONU Basri Aktaş Nâzım Batur Süleyman Çağlar | Salim Esen j Muzaffer Kuşakçıoğlu I Muzaffer Âli Mühto Ali Muzaffer Tanöver

KAYSERİ Fikri Apaydın Osman Nuri Deniz Kâmil Gündeş Servet Hacıpaşaoğlu Ömer Mart

KIRKLARELİ Şefik Bakay M. Ali Ceylân Mahmut Erbil Hüsnü Yaman

KIRŞEHİR Osman Alişiroğlu Ahmet Bilgin Osman Bölükbaşı Mehmet Mahmudoğlu

KOCAELİ Hamdi Başak Selâmi Dinçer Kâzım Meriç Cemal Tüzün Nüzhet Onat Sadettin Yalım

KONYA Hamdi Ragıp Atademir Sıtkı Salim Burçak Abdi Çilingir Mekki Keskin Tarık Kozbek Muammer Obuz Sabahattin Sönmez

KÜTAHYA Osman özbilen İhsan Şerif özgen İsmail Hakkı Veral

MALATYA İsmet İnönü Abdullah Köroğlu Nuri Ocakcıoğlu

Mehmet Fahri Oral Nüvit Yetkin

MANİSA Samet Ağaoğlu Yunus Muammer Ala-kant Hikmet Bayur Hayri Büke Adnan Karaosmanoğlu Fevzi Lûtfi Karaos­manoğlu Melih Koçer Nafiz Körez Muzaffer Kurbanoğlu Sudi Mıhçıoğlu Muhlis Tümay

MARAŞ Ahmet Kadoğlu Nedim ökmen Remzi öksüz Mazhar özsoy

MARDİN Abdülkadir Kalav Halim Satana Reşit Kemal Timuroğlu

MUĞLA Nuri özsan Nâtık Poyrazoğlu Akif Sarıoğlu

MUŞ Şemsi Ağaoğlu

NİĞDE Ahmet Nuri Kadı oğlu Cavit Kavurmacıoğlu Hüseyin Ülkü Hasan Hayati Ülkün

ORDU Fazıl Erim Sabrı Işbakan

RİZE Hüseyin Agun Mehmet Fahri Mete

SAMSUN Tevfik İleri Abdullah Keleşoğlu Muhittin özkefeli Hamdi Tekay Ferid Tüzel Şükrü Uluçay Hadi Üzer

SEYHAN Salim Serçe Sinan Tekelioğlu

SlNOB M. Vehbi Dayıbaç Nuri Sertoğlu Server Somuncuoğlu Haşim Tan

SİVAS Abdurrahman Dogruyol Etem Erdinç Kâzım Oskay Bahattin örnekol Ahmet özel

TEKİRDAĞ Ferid Alpiskender

TOKAD İhsan Baç Ahmet Gürkan Hasan Kangal Ömer Sunar Mehmet Şahin Yusuf Ulusoy

TRABZON Halit Ağanoğlu Sabri Dilek Mahmut Goloğlu Muzaffer Harunoğlu Süleyman Fehmi Ka-laycıoğlu Pertev Sanaç İsmail Şener Mustafa Reşit Tarakçı-oğlu

TUNCELİ Bahri Turgut Okaygün

URFA Hasan Oral

UŞAK Orhan Dengiz Hacim Yılmaz

VAN Hamit Kartal

YOZGAD Danyal Akbel İhsan Aktürel Talât Alpay Mahmut Ataman Ömer Lûtfi Erzurumlu-

| oğlu

— 222 —

Numan Kurban H&şim Tatlıoğlu Ali Üıılüsoy

î : 33 28 ZONGULDAK

Sebatı Ataman Hüsayin Balık Suat Başol

.1955 C : Sabih Duralı Hakkı Hilâlcı Cemal Kıpçak

Nusret Kirişcioğlu Edibe Sayar Avni Yurdabayrak

[Reya iştirak etmiy enler] AFYON KARAHÎSAR Sıtkı Koraltan Osman Talu Hüseyin Tiryakioğlu Gazi Yiğitbaşı

AĞRI Kasım Küfrevi Halis öztürk

AMASYA Faı-ı-.k Çöl îsmct Olgaç

ANKARA Atıf Benderlioğlu Muzaffer Ergüder Muhlis Ete Abdullah Gedikoğlu Necmi înanç Seyfi Kurtbek Fuad Seyhun Mümtaz Tarhan Aliye Temuçin

ANTALYA Kenan Akmanlar Fatin Dalaman (I.) Attilâ Konuk Ahmet Tokuş

AYDIN Nihat îyriboz Cevat Ülkü

BALIKESİR Enver Güreli Müeteba Iştm Arif Kalıpsızoğlu Ahmet Karagür Muharrem Tuncay

BÎLECtK Talât Oran

BOLU Selâhattin Baysal Sabri Çonkar Ahmet TTatı Lûtfi Oğultürk

BURDUR Fethi Çelikbaş

BURSA Sabahattin Çıracıoğlu Selim Ragıp Emeç Muhlis Erdener Halûk Şaman Ali Ferruh Yücel Baha Cemal Zağra

ÇANAKKALE Bedi Enüstün Safaeddin Karanakçı

ÇANKIRI Tahir Akman İbrahim Aydın Celâl Boynuk

ÇORUH Mecit Bumin Hilmi Çeltikçioğlu

ÇORUM Hüseyin Ortakeıoğlu

DENÎZLt Baha Akşit Ali Çobanoğhı Mustafa Gülcügil ismail Hadımlıoğlu Mehmet Karasan Osman Ongan A. Hamdi Sanca?

DİYARBAKIR Fikri Arığ Yusuf Azizoğlu Mustafa Ekinci Mehmet Hüsrev Ünal

EDİRNE Cemal Köprülü

ELÂZIĞ Suphi Ergene Ömer Faruk Sanaç

ERZİNCAN Hüsnü Çanakçı Sadık Perinçek

ERZURUM Ishak Avni Akdağ Abdülkadir Eryurt Hasan Numanoğhı

ESKİŞEHİR Muhtar Başkurt İsmail Saym Hicri Sezen

GAZIANTEB Abdülkadir Atik Ekrem Cenani İhsan Daî Cevdet San

GİRESUN Mazhar Şener Adnan Tüfekcioğlu

GÜMÜŞANE İsmail Hakkı Baykal Ekrem Ocaklı Sabri özcan San Halit Zarbun

HATAY Abdullah Çilli A. Mithat Kuseyri Celâl Ramas-anoğlu Şevket Sarıçalı

İÇEL Rüştü Çetin Yakup Çukur oğlu Hüseyin Fırat İbrahim Gürgen Aziz Koksal (I.) M'öhmet Mutlugil

İSPARTA İrfan Aksu Kemal Demiralay

İSTANBUL Necmi Ateş (I.) Celâl Bayar (Reisicum­hur) Nazım Bezmen Faruk Nafiz Çamlıbel Lûtfi Kırdar

Ziya Köktürk Naci Kurt Nadir Nadi Emin Onat Hanri Soriano Zeki Rıza Sporel Hamdullah Suphi Tan-rıöver (I.) Zakar Tarver Füruzan Tekil Ahmet Topçu Fahrettin Ulaş Nuri Yamut (I.) Tahsin Yazıcı

İZMİR Abdullah Aker Nebil Sadi Altuğ Cihad Baban Muzaffer Balaban Sadık Giz Necdet Incekara Rauf Onursal Mehmet Ali Sebük İlhan Sipahioğlu Abidin Tekön Ekrem Hayri Üstündağ (î.)

KARS Sırrı Atalay Remzi Çakır Hasan Erdoğan Kemal Güven Mehmet Hazer Ali Yeniaras

KASTAMONU Hilmi Dura Nazifi Şerif Nabel Ziya Termen

KAYSERÎ Emin Develioğlu ibrahim Kirazoğlu Hakkı Kurmel

— 223 —

KIRKLARELİ Fikret Filiz (I.)

KIRŞEHİR Tahir Taşer

KOCAELÎ Nüzhet Akın Ekrem Alican Ziya Atığ Ilamza Osman Erkan Sefer Göksel Turan Güneş

KONYA Abdürrahman Fahri Ağaoğlu Hidayet Aydmer Mustafa Bağrıaçık Tevfik Fikret Baran Remzi Birand Ziyad Ebüzziya Reyhan Gökmenoğlu Muhittin Güzelkılmç Ahmet Koyuncu Himmet ölçmen M. Rüştü özal Halil özyörük

KÜTAHYA Ali Galib Bubik Ahmet ihsan Gürsoy Ahmet Kavuncu Süleyman Süruri Na-suhoğlu Nihat Halûk Pepeyi

MALATYA Esat Doğan Ahmet Fırat Mehmet Knrtnl Kâmil Kırıkoğlu

î : 33 28.1 Hilmi özbay Mehmet Zeki Tulunay Tevfik Ünsalan

MANÎSA Semi Ergin

MARAŞ Abdullah Aytemiz Ahmet Bozdağ Mahmut Karaküçük

MARDİN Etem Aybar Abdürrahman Bayar Bahaettin Erdem Cevdet Öztürk

MUĞLA Turan Akarca Yavuz Başer Zeyyat Mandalinci

MUŞ Şefik Çağlayan Gıyasettin Emre

NÎGDE Ali Ulvi Arıkan Sadettin Ertur Hüseyin Avni Göktürk Zihni Ün er

ORDU Refet Aksoy Bekir Baykal Mehmet Cemil Bengü Feyzi Boztepe Fazlı Ertekin Salâhattin Orhon Memiş Yazıcı

R+ZB îzzet Akçal Kemal Balta

[Münhal M Aydm Bursa Diyarbakıı İstanbul Kayseri Zonguldak

.1955 0 : 1 Osman Kavrakoğlu Ahmet Morgu

SAMSUN Ekrem Anıt Salim Çonoğlu Abdullah Eker Rami Ozan Gümüşoğlu Ömer Gürlş

SEYHAN Mustafa Akçalı Zahit Akdağ Sedat Barı Enver Batumlu Ahmet Kınık Cavid Oral Lûtfi Sezgin Nurullah ihsan Tolon Ahmet Topaloğlu İsmet Uslu Mehmet Ünaldı

SİÎRD Suat Bedük Baki Erden Veysi Oran Mehmet Daim Süalp

SÎNOB Şerafettin Ayhan Muhit Tüm erkan

SİVAS Hüseyin Çitil Ercüment Damalı Nuri Demirağ (1.) . Şevki Ecevit Nurettin Ertürk Rıfat öçten M. Nurettin Turgay (t.)

ebııshıhlar] 1 1 1 1 2 1

Memduh Turhan Hüseyin Yüksel

TEKİRDAĞ İsmail Hakkı Akyüz Necmi Arman Zeki Erataman Fethi Mahramlı Samim Yücedere

TOKAD Hulusi Bozbeyoğlu Selâhattin Gülüt Osman Hacıbaloğlu

TRABZON Selâhattin Karayavu Emrullah Nutku Sami Orberk Osman Turan

TUNOELÎ Arslan Bora Fethi Ülkü

URFA Feridun Ayalp Fer iduı Ergin Mehmet. Hatiboğlu Celâl öncel Saim önhon Aziz özbay Muzaffer Timur

URFA Yusuf Aysal Hakkı Gedik

VAN Hi.'ıni Durmaz Muslih Görentaş Kemal Yörükoğlu

ZONGULDAK Necati Diken

•

7

î : 33 28.1.1955 C : 1 4 Kasım 1953 tarihli Türkiy© - Polonya Ek Protokolünün tasdikine dair Kanuna veri­

len reylerin neticesi

Âza adedi Rey verenler

Kabul edenler Reddedenler Müstenkifler

Reye iştirak 'etmiyerJer Münhal mebusluklar

541 276 276

258 7

(Kanun kabul edilmiştir.)

AFYON KARAHISAR Rıza Çerçel Arif Dem irer Kemal özçoban Murad Âli Ulgen

AĞRI Nimet Sümer Celâl Yardımcı

AMASYA Kemal Eren Hâmit Koray Mustafa Zeren

ANKARA Atıf Benderlioğlu Ömer Bilen Hamdı Bulgurlu Osman Şevki Çiçekdağ Ramiz Eren Muzaffer Ergüder Mümtaz Faik Fenik Şeref Kâmil Mengü Talât Vasfi öz Hazım Türegün Mümtaz Tarhan Âliye Temuçin Fuad Zincirkıran

ANTALYA Enver Karan Attilâ Konuk Asım Ckur Ahmet Tekel ioğlu

AYDIN Necati Celim Namık Gedik Nail Geveei

[Kabul Etem Menderes A. Bakı ökdem Zühtü Uray

BALIKESİR Vacid Asena Esat Budakoğlu Ahmet Kocabıyıkoğlu M. Halûk Timurtaş Sırrı Yırealı Sıtkı Yırealı

BÎLECÎK İsmail Selçuk Çakıroğlu Şevki Hasırcı

BİNGÖL Necati Araş Sait Göker Ekrem Yıldız

BİTLİS Nusrettin Barut Selâhattin înan

BOLU Reşat Akşemsettinoğlu Selâhattin Baysal Fahri Belen İhsan Gülez

BURDUR Hüseyin Çimen Behçet Kayaalp Mehmet özbey

BURSA Raif Aybar Agâh Erozan Sadettin Karacabey Hulusi Köymen Kenan Yılmaz

edenler] ÇANAKKALE

Nureddin Fuad Alp-kartal Emin Kalafat İhsan Karasioğlu Nuri Togay Fatin Rüştü Zorlu

ÇANKIRI Asım Emrem Tahsin Uygur

ÇORUH Yaşar Gümüşel Muzaffer önal Zihni Ural

ÇORUM Sedat Baran Mustafa Kemal Biber-oğlu Yakup Gürsel Şevki Gürses Ali Rıza Kılıçkale Baha Koldaş Cevat Köstekçi Kemâl Terzioğlu

DENIZLI Ali Rıza Karaca Osman Ongan A. Hamdi Sanear

DİYARBAKIR Ragıp Karaosmanoğlu thsan Hamit Tiğrel Halil Turgut

EDİRNE Mehmet Enginün Cemal Köprülü Hasan Maksudoğlu

Rükneddin Nasuhioğlu Kemal Yaşmkılıç

ELÂZIĞ Hüsnü Göktuğ Selâhattin Toker Mehmet Şevki Yazman

ERZİNCAN Mustafa Rahmi Sanalan Tevfik Şenocak Veysel Varol

ERZURUM Rıfkı Salim Burçak Bahadır Dülger Sabri Erduman Şevki Erker Hâmid Şevket înce Cemil önder Rıza Topcuoğlu Esat Tuncel

ESKİŞEHİR Salih Fuad Keçeci Hasan Polatkan Abidin Potuoğlu Kemal Zeytinoğlu

GAZIANTEB Samih İnal Süleyman Kuranel Ali Ocak Salâhattin Ünlü

GİRESUN Hamdi Bozbağ Ali Naci Duyduk Hayrettin Erkmen Tahsin İnanç Abdullah îzmen Doğan Köymen

225 —

î : 33 28 .1.1955 C : 1 GÜMÜŞANB

Zeki Başağa Halis Tokdemir

HAKKÂRİ Übeydullah Seven

HATAY A. Feyzi Atahan Ali Muhsin Bereketoğlu Sekip inal Şemsettin Mursaloğlu Şevket Sarıçalı

İÇEL Refik Koraltan Hidayet Sinanoğlu Mehmet Mutlugil

İSPARTA Said Bilgiç Tahsin Tola Zühtü Hilmi Velibeşe

İSTANBUL Ali Fuad Cebesoy Seyfi Gögen Aleksandros Hacopulos Hadi Hüsman Ziya Köktürk Fuad Köprülü Adnan Menderes Mükerrem Sarol Nazlı Tlabar Celâl Türkgeldi

İZMİR Mehmet Aldemir Pertev Arat Behzat Bilgin Muammer Çavuşoğlu Arif Güngören Osman Kapanı Halûk ökeren Nuriye Pınar Behç/et Uz

KARS Fevzi Aktaş Hasan Erdoğan Turgut Göle ibrahim Us Rıza Yalçın

KASTAMONU Basri Aktaş Nâzım Batur

Süleyman Çağlar Salim Esen Muzaffer Kuşakçıoğlu Muzaffer Âli Mühto Alı Muzaffer Tanöver

KAYSERİ Fikri Apaydın Osman Nuri Penis Kâmil Gündeş Servet Hacıpaşaoğlu Ömer Mart

KIRKLARELİ Şefik Bakay M. Ali Ceylân Mahmut Erbil

KIRŞEHİR Mehmet Mahmudoğlu

KOCAELİ Hamdi Başak Selâmi Dinçer Kâzım Meriç Cemal Tüzün Nüzhet Unat Sadettin Yalım

KONYA Hamdi Ragıp Atademir Mustafa Bağrıaçık Sıtkı Salim Burçak Abdi Çilingir Reyhan Gökmenoğlu Mekki Keskin Tarık Kozbek Muammer Obuz Sabahattin Sönmez

KÜTAHYA Osman özbilen ihsan Şerif özgen ismail Hakkı Veral

MALATYA ismet inönü Abdullah Köroğlu Nuri Ocakcıoğlu

MANİSA Samet Ağaoğlu Yunus Muammer Ala-kant Hikmet Bayur Hayri Büke Adnan Karaosmanoğlu

Fevzi Lûtfi Karaos­manoğlu Melih Koçer Nafiz Körez Muzaffer Kurbanoğlu Sudi Mıhçıoğlu Muhlis Tümay

MARAŞ Ahmet Kadoğlu Nedim ökmen Remzi öksüz Mazhar özsoy

MARDİN Abdülkadir Kalav Halim Satana Resif Kemal Timuroğlu

MUĞLA Nuri özsan Nâtık Poyrazoğlu âkif Sarıoğlu

MUŞ Şemsi Ağaoğlu Şefik Çağlayan Gıyasettin Emre

NİĞDE Ahmed Nuri Kadıoğlu Cavit Kavurmacıoğlu Hüseyin Ülkü Hasan Hayati Ülkün

ORDU Fazıl Erim

RİZE Hüseyin Agun Mehmet Fahri Mete

SAMSUN Tevfik ileri Abdullah Keleşoglu Muhittin özkefeli Hamdi Tekay Ferid Tüzel Şükrü Uluçay Hadi Üzer

SEYHAN Salim Serçe Sinan Tekelioğlu

SlNOB Şerafettin Ayhan M. Vehbi Dayıbaş Nuri Sertoğlu

Server Somuncuoğlu Haşim T a n

SİVAS Abdurrahman Doğruyol Etera Erdinç Kâzım Oskay Bahattin örnekol Ahmet özel

TEKİRDAĞ Ferid Alpiskender

TOKAD ihsan Baç Ahmet Gürkan Hasan Kangal Ömer Sunar Mehmet Şahin Yusuf Ulusoy

TRABZON Halit Ağanoğlu Sabri Dilek Mahmut Goloğlu Muzaffer Harunoğlu Süleyman Fehmi Ka-laycıoğlu Pertev Sanaç ismail Şener Mustafa Reşit Tarak-çıoğlu

TUNCELİ Bahri Turgut Okaygün

URFA Hasan Oral

UŞAK Orhan Dengiz Hacim Yılmaz

VAN Hamit Kartal

YOZGAD Danyal Akbel ihsan Aktürel Talât Alpay Mahmut Ataman Ömer Lûtfi Erzurum­lu oğlu Numan Kurban Hâşim Tatlıoğlu Ali Ünlüsov

ZONGULDAK Sebati Ataman

— 226 —

Hüseyin Balık Suat Başol

î : 33 Sabih Duralı Hakkı Hilâlcı

28.1.1955 C : 1 Cemal Kıpça> Nusret Kirişcioğlu

Edibe Sayar Avni Yurdabayrak

AFYON KARAHİSAR Sıtkı Koraltan Saip özer Osman Talu Hüseyin Tiryakioğlu Gazi Yiğitbaşı

AĞRI Kasım Küfrevi Halis öztürk

AMASYA Faruk Çöl İsmet Olgaç

ANKARA Muhlis Bayramoğlu Dağıstan Binerbay Muhlis Ete Abdullah Gedikoğlu Zafer Gökçer Necmi İnanç Seyfi Kurtbek Fuad Seyhun

ANTALYA Kenan Akmanlar Fatin Dalaman (1.) Burhanettin Onat Ahemet Tokuş

AYDIN Nihat îyriboz Cevat Ülkü

BALIKESİR Mekki Said Esen Enver Güreli Mücteba Iştın Halil İmre Arif Kalıpsızoğlu Ahmet Karagür Yahya Pelvan Muharrem Tuncay

BİLECİK Talât Oran Yümnü Üresin

BOLÜ Sabri Çonkar Mithat Dayıoğlu Ahmet Hatı

[Beye iştirak

Lûtfi Oğultürk BURDUR

Fethi Çelikbaş BURSA

Sabahattin Çıracıoğlu Selim Ragıp Emeç Muhlis Erdener Müfit Erkuyumcu İbrahim öktem Halûk Şaman Ali Ferruh Yücel Baha Cemal Zağra

ÇANAKKALE Bedi Enüstün Safaeddin Karanakçı (D Servet Sezgin (I.)

ÇANKIRI Tahir Akman İbrahim Aydın Celâl Boynuk Kenan Çığman

ÇORUH Meeit Bumin Hilmi Çeltikçioğlu

ÇORUM Hüseyin Ortakcıoğlu

DENİZLİ Baha Akşit Ali Çobanoğlu Mustafa Gülcügil İsmail Hadımlıoğlu Mehmet Karasan Refet Tavaslıoğlu

DİYARBAKIR Fikri Arığ Yusuf Azizoğlu Mustafa Ekinci Mehmet Hüsrev Ünal

EDİRNE Sabahattin Parsoy

ELÂZIĞ Suphi Ergene Ömer Faruk Sanaç,

etmiyenler] ERZİNCAN

Hüsnü Çanakçı Sadık Perinçek

ERZURUM İshak Avni Akdağ Zeki Çavuşoğlu Abdülkadir Eryurt Hasan Numanoğlu

ESKİŞEHİR Muhtar Başkurt İsmail Sayın Hicri Sezen

GAZIANTEB Abdülkadir Atik Ekrem Cenani İhsan Daî Cevdet San

GİRESUN Mazhar Şener Adnan Tüfekcioğlu

GÜMÜŞANE İsmail Hakkı Baykal Ekrem Ocaklı Sabri özcan San Halit Zarbun

HATAY Abdullah Çilli A. Mithat Kuseyrioğlu Celâl Ramazanoğlu

İÇEL Rüştü Çetin Yakup Çukuroğlu Hüseyin Fırat

«İbrahim Gürgen Aziz Koksal (1.)

İSPARTA îrfan Aksu Kemal Demiralay

İSTANBUL Necmi Ateş (î.) Celâl Bayar (Reisicum­hur) Nazim Bezmen Faruk Nafiz Çamlıbel Lûtfi Kırdar

Naci Kurt Nadir Nadi Emin Onat Nizamettin Âli Sav Hanri Soriano Zeki Rıza Sporel Hamdullah Suphi Tan-rıöver (1.) Zakar Tarver Füruzan Tekil Ahmet Topçu Fahrettin Ulaş Nuri Yamut (1.) Tahsin Yazıcı

İZMİR Abdullah Aker Nebil Sadi Altuğ Cihad Baban Muzaffer Balaban Sadık Giz Necdet încekara Rauf Onursal Mehmet Ali Sebük İlhan Sipahioğlu Abidin Tekön Ekrem Hayri Üstündağ (D

KARS Sırrı Atalay Remzi Çakır Kemal Güven Mehmet Haz er Ali Yeniaras

KASTAMONU Hilmi Dura Nazifi Şerif Nabel Ziya Termen

KAYSERİ Emin Develioğlu İbrahim Kirazoğlu Hakkı Kurmel

KIRKLARELİ Fikret Filiz (1.) Hüsnü Yaman

227 —

KIRŞEHİR Osman Alişiroğlu Ahmet Bilgin. Osman Bölükbaşı Tahir Taışer

KOCAELİ Nüzhet Akın Ekrem Alican Ziya Atığ Hamza Osman Erkan Sefer Göksel Turan Güneş

KONYA Abdürrahnu.-m Fahri Ağaoğlu Hidayet Aydmer Tevfik Fikret Baran Remzi Birand Ziyad Ebüzziya Muhittin Güzelkılmç Ahmet Koyuncu Himmet ölçmen M. Rüştü özal Halil özyörük

KÜTAHYA Ali Galip Bubik Ahmet thsan Gürsoy Ahmet Kavuncu Süleyman Süruri Na-suhoğlu Nihat Haluk Pepeyi

MALATYA Esat Doğan Ahmet Fırat Mehmet Kartal Kâmil Kırıkoğlu

I : 33 28.1 Mehmet Fahri Oral Hilmi özbay Mehmet Zeki Tulunay Tevfik Ünsalan Nüvit Yetkin

MANİSA ' Semi Ergin

MARAŞ Abdullah Aytemiz

Ahmet Bozdağ Mahmut Karaküçük

MARDİN Etem Aybar Abdürrahman Bayar Bahaettin Erdem Cevdet öztürk

MUĞLA Turan Akarca Yavuz Başer Zeyyat Mandalinci

NİĞDE Ali Ulvi Arıkan Sadettin Er tur Hüseyin Avni Göktürk Zihni Üner

ORDU Refet Aksoy Bekir Baykal Mehmet Cemil Bengü Feyzi Boztepe Fazlı Ertekin Sabrı Işbakan Selâhattin Orhon Memiş Yazıcı

RİZE izzet Akçal

,1955 O : 1 Kemal Balta Osman Kavrakoğlu Ahmet Morgil

SAMSUN Ekrem Anıt Salim Çonoğlu Abdullah Eker Rami Ozan Gümüşoğlu Ömer Güriş

SEYHAN Mustafa Akçalı Zahit Akdağ Sedat Barı Enver Batumlu Ahmet Kınık Cavid Oral Lûtfi Sezgin Nurullah ihsan Tolon Ahmet Topaloğlu tsmet Uslu Mehmet Ünaldı

SURD Suat Bedük Baki Erden Veysi Oran Mehmet Daim Süalp

SINOB Muhit Tümerkan

SİVAS Hüseyin Çitil Ercüment Damalı Nuri Demirağ (t.) Şevki Ecevit Nurettin Ertürk Rifat öçten M. Nurettin Turgay (î.)

Memduh Turhan Hüseyin Yüksel

TEKİRDAĞ İsmail Hakkı Akyüz Necmi Arman Zeki Erataman Fethi Mahramlı Samim Yücedere

TOKAD Hulusi Bozbeyoğlu Selâhattin Gülüt Osman Hacıbaloğlu

TRABZON Selâhattin Karayavuz Emrullah Nutku Sami Orberk Osman Turan

TUNCELİ Arslan Bora Fethi Ülkü

URPA Feridun Ayalp Feridun Ergin Mehmet Hatiboğlu Celâl öncel Saim Önhon Aziz özbay Muzaffer Timur

UŞAK Yusuf Aysal Hakkı Gedik

VAN Hilmi Durmaz Muslih Görentaş Kemal YöHikoftlu

ZONGULDAK Necati Diken

[Münhal Mebusluklar] Aydın Bursa Diyarbakır İstanbul Kayseri Zonguldak

7

î : 33 28.1.1955 0 : 1 27 Ekim 195S tarihli Türkiye - Finlandiya Protokolünün tasdikine dair Kanuna veri­

len reylerin neticesi (Kanun kabul edilmiştir.)

AFYON KARAHÎSAR Rıza Çerçel Arif Demirer Kemal özçoban , Saip özer Murad Ali Ülgen Gazi Yiğitbaşı

AĞRI Nimet Sümer Celâl Yardımcı

AMASYA Kemal Eren Hâmit Koray Mustafa Z&reıı

ANKARA Muhlis Bayramoğlu Atıf Benderlioğlu Ömer Bilen Hamdi Bulgurlu Osman Şevki Çiçekdağ Ramiz Eren Mümtaz Faik Fenik Şeref Kâmil Mengü Talât Vasfi öz Mümtaz Tarhan Aliye Temuçin Hazım Tİregün Fuad Zincirkıran

ANTALYA Enver Karan Attilâ Konuk Asım Okur Burhanettin Onat Ahmet Tekelioğlu

AYDIN Necati Celim

A za adedi : 541 Rey verenler : 273

Kabul edenler : 273 Reddedenler : Müstenkifler :

Reye iştirak 'etmiyenler : 261 Münhal mebusluklar : 7

[Kabul edenler] Namık Gedik Nail Geveci Etem Menderes -A. Baki ökdem Zühtü Uray

BALIKESİR Vacid Asena Esat Budakoğlu Ahmet Kocabıyıkoğlıı M. Halûk Timurtaş Sırrı Yırcalı Sıtkı Yırcalı

BİLECİK İsmail Selçuk Çakıroğlu Şevki Hasırcı Yümnü Üresin

BİNGÖL Necati Araş Sait Göker Ekrem Yıldız

BİTLİS Nusrettin Barut Selâhattin İnan

BOLU Reşat Akşemsettinoğlu Selâhattin Baysal Fahri Belen

BURDUR Hüseyin Çimen Behçet Kayaalp Mehmet özbey

BURSA Agâh Erozan Kenan Yılmaz

ÇANAKKALE Nureddin Fuad Alp-kartal Emin Kalafat Nuri Togay Fatin Rüştü Zorlu

ÇANKIRI Kenan Çığman Asım Emrem Tahsin Uygur

ÇORUH Zihni Ural

ÇORUM Sedat Baran Mustafa Kemal Biber-oğlu Yakup Gürsel Şevki Gürses Ali Rıza Kılıekale Baha Koldaş Cevat Köstekçi Kemâl Terzioğlu

DENİZLİ Ali Rıza Karaca Osman Ongan

DİYARBAKIR Ragıp Karaosmanoğlıı İhsan Hamid Tiğrel Halil Turgut Mehmet Hüsrev Ünal

EDİRNE Mehmet Enginün Hasan Maksudoğlu Rükneddin Nasuhioğlu Sabahattin Parsoy Kemal Yaşmkılıç

ELAZIĞ Hüsnü Göktuğ Selâhattin Toker Mehmet Şevki Yazman

ERZİNCAN Sadık Perinçek Mustafa Rahmi Sanalan Tevfik Şenocak Veysel Varol

ERZURUM Rıfkı Salım Burçak Zeki Çavugoğlu Sabri Erduman Hasan Numanoğlıi; . Cemil önder Rıza Topeuoğlu Esat Tuncel

ESKİŞEHİR Salih Fuad Keçeci Hasan Polatkan Kemal Zeytinoğlu

GAZİANTEB Samih İnal Ali Ocak Salâhattin Ünlü

GİRESUN Hamdi Bozbağ Ali Naci Duyduk Hayrettin Erkmen Tahsin İnanç Abdullah İzmen Doğan Köymen

GÜMÜŞANE Zeki Başağa

HAKKARİ Ubeydullah Seven

— 229 • —

HATAY A. Feyzi Atahan Ali Muhsin Bereketoğlu Sekip İnal Şemsettin Mursaloğlu Şevket Sarıçalı

İÇEL RüŞtü Çetin Yakup Çukuroğlu İbrahim Gürgen Refik Koraltan Hidayet Sinanoğlu Mehmet Mutluğil

İSPARTA Tahsin Tola

İSTANBUL Ali Fuafl Cebesoy Faruk Nafiz Çamlıbel Seyfi Gögen Aleksandros Hacopıılos Hadi Hüsman Fuad Köprülü Adnan Menderes Mükerrem Sarol Hanri Soriano Zakar Tarver Füruzan Teki! Nazlı Tlabar Celâl Türkgeldi

İZMİR Mehmet Aldemir Pertev Arat Behzat Bilgin Muammer Çavuşoğlu !

Arif Güngören Osman Kapanı Halûk ökeren Nuriye Pınar Behçet Uz

KARS Hafian Erdoğan Kemal Güven Rıza Yalçın

KASTAMONU Nâzım Batur Süleyman Çağlar Salim Esen Muzaffer Kuşakçıoğlu Muzaffer Ali Mühto

î : 33 28.1 KAYSERİ

Fikri Apaydın Osman Nuri Deniz Emin Develioğlu Kâmil Gündeş :

Servet -Hacıpaşaoğlu Hakkı Kurmel Ömer Mart

KIRKLARELİ Şefik Bâkay M. Ali Ceylân Mahmut Erbil

KIRŞEHİR Mehmet Mahmudoğlu

KOCAELİ Şelâmi Dinçer Kâzım Meriç Cemal Tüzün Nüzhet Unat -Sadettin Yalım

KONYA Hamdi Ragıp Atademir Mustafa Bağrı açık Sıtkı Salim Burçak Abdi Çilingir Ziyad Ebüzziya Mekki Keskin Tarık Kozbek Muammer Obuz Halil özyörük Sabahattin Sönmez

KÜTAHYA Osman özbilen İhsan Şerif özgen İsmail Hakkı Veral

MALATYA Ahmet Fırat İsmet İnönü Mehmet Kartal Kâmil Kırıkoğlu Abdullah Köroğlu Nuri Ocakcıoğlu Mehmet Fahri Oral ; Nüvit Yetkin \

MANİSA Samet Ağaoğlu i Yunus Muammer Ala— kant Hayri Büke \ Adnan Karaosma-noğlu i

. 1958 C : 1 Fevzi Lûtfi Karaos-manoğlu Nafiz Körez Sudi Mıhçıoğlu Muhlis Tümay

MARAŞ Nedim ökmen

MARDİN Ajbdülkadir Kal av Halim Satana Reşit Kemal Timuroğlıı

MUĞLA Nuri özsan Nâtık Poyrazoğlu Akif Sanoğlu

MUŞ Şemsi Ağaoğlu Şefik Çağlayan Gıyasettin Emre

NİĞDE Ali Ulvi Arıkan Ahmed Nuri Kadıoğlu Hüseyin Ülkü Hasan Hayati Ülkün

ORDtJ Bekir Baykal Fazıl Erim

RİZE Hüseyin Agun Mehmet Fahri Mete

SAMSUN Tevfik ileri Abdullah Keleşoğlu Muhittin özkefeli Hamdi Tekay Ferid Tüzel Şükrü Uluçay Hadi Üzer

SEYHAN Salim Serçe Sinan Tekelioglu

SİNOB Şerafettin Ayhan M. Vehbi Dayıbaş Nuri Sertoğlu Server Şomuncuoğlu Haşim Tan

SİVAS Abdurrahman Doğruyol Etem Erdinç

Kâzım Oskay Bahattin örnekol Ahmet özel

TEKİRDAĞ Ferid Alpiskender

TOKAD İhsan Baç Hulusi Bozbeyoğlu Ömer Sunar Mehmet Şahin îusuf Ulusoy

TRABZON II ali t Ağanoğlu Şabri Dilek Muzaffer Harunoğlu Süleyman Fehmi Ka-laycıoğlu Sami Orberk Pertev Sanaç İsmail Şener

URPA Feridun Ayalp Feridun Ergin Hasan Oral Celâl öncel Aziz özbay

UŞAK Orhan Dengiz Hacim Yılmaz

YOZGAD Danyal Akbel İhsan Aktürel Talât Alpay Mahmut Ataman Ömer Lûtfi Erzurum-luoğlu Numan-Kurban-Hâşim Tatlıoğlu Ali Ünlüsöy

ZONGULDAK Sebati A,taman Hüseyin Balık Suat Başol Sabih Duralı Hakkı Hilâlçı Cemal Kınçak Nusret Kirişcioğlu Edibe Sayar Avni Yurdabayrak •

230

î : 33 28.1.1955 C : 1 [Beye iştirak

AFYON KARAHÎSAR Sıtkı Koraltan Osman Talu Iiüseyin Tiryakioğlu

AĞRI Kasım Küfrevi Halis öztürk

AMASYA Faruk Çöl ismet Olgaç

ANKARA Dağıstan Binerbay Muzaffer Ergüder Muhlis Ete Abdullah Gedikoğlu Zafer Gökçer Necmi inanç Seyfi Kurtbek Puad Seyhun

ANTALYA Kenan Akmanlar Fatin Dalaman (I.) Ahemet Tokuş

AYDIN Nihat lyriboz Cevat Ülkü

BALIKESİR Mekki Said Esen Enver Güreli Mücteba Iştın Halil Imre Arif Kalıpsızoğlu Ahmet Karagür Yahya Pelvan Muharrem Tuncay

BİLECİK Talât Oran

BOLÜ Sabri Çonkar Mithat Dayıoğlu ihsan Gülez Ahmet Hatı Lûtfi Oğultürk

BURDUR Fethi Çelikbaş

BURSA Raif Aybar Sabahattin Çıracıoğlu

Selim Ragıp Emeç Muhlis Erdener Müfit Erkuyumeu Sadettin Karacabey Hulusi Köymen ibrahim öktem Halûk Şaman Ali Ferruh Yücel Baha Cemal Zağra

ÇANAKKALE Bedi Enüstün Safaeddin Karan akeı (t) ihsan Karasioğlu Servet Sezgin (1.)

ÇANKIRI Tahir Akman İbrahim Aydın Celâl Boynuk

ÇORUH Mecit Bumin Hilmi Çeltikçioğlu Yaşar Gümüşel Muzaffer önal

ÇORUM Hüseyin Ortakeıoğhı

DENİZLİ Baha Akşit Ali Çobanoğlu Mustafa Gülcügil ismail Hadımlı&ğlu Mehmet Karasan A. Hamdi Sancar Refet Tavaslıoğlu

DİYARBAKIR Fikri Arığ Yusuf Azizoğlu Mustafa Ekinci

EDİRNE Cemal Köprülü

ELÂZIĞ Suphi Ergene Ömer Faruk Sanaç

ERZİNCAN Hüsnü Çanakçı

ERZURUM Ishak Avni Akdağ Bahadır Dülger

etmiyenler] Şevki Erker Abdülkadir Eryurt Hâmid Şevket ince

ESKİŞEHİR Muhtar Başkurt Abidin Potuoğlu ismail Sayın Hicri Sezen

GAZIANTEB Abdülkadir Atik Ekrem Cenani ihsan Daî Süleyman Kuranel Cevdet Sah

GİRESUN JVIazhar Şener Adnan Tüfekcioğlu

GÜMÜŞANE ismail Hakkı Baykal Ekrem Ocaklı Sabri özcan San Halis Tokdemir Halit Zarbun

HATAY Abdullah Çilli A. Mithat Kuseyrioğlu Celâl Ramazanoğlu

İÇEL Hüseyin Fırat Aziz Koksa] (I.)

İSPARTA irfan Aksu Said Bilgiç Kemal Demiralay Zühtü Hilmi Velilese

İSTANBUL Necmi Ateş (I) Celâl Bayar (Reisi­cumhur) Nazim Bezmen Lûtfi Kırdar Ziya Köktürk Naci Kurt Nadir Nadi Emin Onat Nizamettin Âli Sav Zeki Rıza Sporel

Hamdullah .Suphi Tarı-rıöver (I.) Ahmet Topçu Fahrettin Ulaş Nuri Yamut (t.) Tahsin Yazıcı

İZMİR Abdullah Aker Nebil Sadi Altuğ Cihad Baban Muzaffer Balaban Sadık Giz Necdet Incekara Rauf Onursal Mehmet Ali Sebük ilhan Sipahioğlu Abidin Tekön Ekrem Hayri Üstündağ

(î.) KARS «

Fevzi Aktaş Sırrı Atalay Remzi Çakır Turgut Gole Mehmet Hazer ibrahim Us Ali Yeniaras

KASTAMONU Basri Aktaş Hilmi Dura Nazifi Şerif Nabel Ali Muzaffer Tanöver Ziya Termen

KAYSERİ ibrahim Kirazoğlu

KIRKLARELİ Fikret Filiz (I. ) Hüsnü Yaman

KIRŞEHİR Osman Alişiroğlu Ahmet Bilgin Osman Bölükbaşı Tahir Taşer

KOCAELİ Nüzhet Akın Ekrem Alican Ziya Atığ . Hamdi Başak

— 231 —

î : 33 28.1.1955 O : 1 Ham&a Osman Erkan Sefer Göksel Turan Güneş

KONYA Abdürrahman Fahri Ağâoğhı Hidayet Aydmer Tevfik Fikret Baran Remzi Birand Reyhan Gökmenoğlu Muhittin Güzelkılmç Ahmet Koyuncu Himmet ölçmen M. Rüştü özal

KÜTAHYA Ali Galip Bubik Ahmet İhsan Gürsoy Ahmet Kavuncu Süleyman Süruri Na-suh'öğlu Nihat Haluk Pepeyi

«MALATYA Esat Doğan Hilmi Özbay Mehmet Zeki Tulunay Tevfik Ünsalan

MANİSA Hikmet Bayur Semi Ergin Melih Koçer Muzaffer Kurbanöğlu

MARAŞ Abdullah Aytemiz Ahmet Bozdağ

• _ •

Ahmet Ka^oğlu Mahmut Karaküçük Remzi öksüz Mazhar özsoy

MARDİN Etem Aybar Abdürrahman Bayar Bahaettin Erdem Cevdet öztürk

MUĞLA Turhan Akarca Yavuz Başer Zeyyat Mandalinei

NİĞDE Sadettin Erttır Hüseyin Avni Göktürk Cavit Kavurmacıoğlu Zihni Üner

ORDU Refet Aksoy Mehmet Cemil Bengü Feyzi Boztepe Fazlı Ertekin Sabrı îşbakan Selâhattin Orhon Memiş Yazıcı

RİZE İzzet Akçal Kemal Balta Osman Kavrakoğlu Ahmet Morgil

SAMSUN Ekrem Anıt Salim Çonoğlu

[Münhal M Aydın Bursa Diyarbakır İstanbul Kayseri Zonguldak

Abdullah Eker Rami Ozan Gümüşoğlu Ömer Güriş

SEYHAN Mustafa Akçalı Zahit Akdağ Sedat Barı Enver Batumlu Ahmet Kmık Cavid Oral Lûtfi Sezgin Nurullah İhsan Tolon Ahmet Topaloğlu İsmet Uslu Mehmet Ünaldı

SIİRB Suat Bedük Baki Erden Veysi Oran Mehmet Daim Süalp

SİNOB Muhit Tümerkan

SİVAS Hüseyin Çitil Ercüment Damalı Nuri Demirağ (1.) Şevki Ecevit Nurettin Ertürk Rif at öçt en M. Nurettin Turgay (I.) Memduh Turhan Hüseyin Yüksel

TEKIRDAĞ İsmail Hakkı Akyüz

ebusluklar] 1 1 1 1 2 1

Necmi Arman Zeki Erataman Fethi Mahramlı Samim Yücedere

TOKAD Selâhattin Gülüt Ahmet Gürkan Osman Hacıbaloğlu Hasan Kangal

TRABZON Mahmut Goloğlu Selâhattin Karayavuz Emrullah Nutku Mustafa Reşit Tarak-çıoğlu Osman Turan

TUNCELI Arslan Bora Bahri Turgut Okaygün Fethi Ülkü

URFA Mehmet Hatiboğlu Saim önhon Muzaffer limur

UŞAK Yusuf Aysal Hakkı Gedik

VAN Hilmi Durmaz Muslih Görentaş Hamit Kartal Kemal Yörükoğlu

ZONGULDAK Necati Diken

»-«•«

T. B. M. M. Matbaası

Dcvr§ : X A O ÎÇtima:l S. S A Y I S I : ü ö

Karayolları Umum Müdürlüğü 1954 yılı Bütçe Kanununa bağlı ( A / l ) ve ( A / 2 ) işaretli cetvellerde değişiklik yapılması hakkında

kanun lâyihası ve Bütçe Encümeni mazbatası (1 /156)

T. C. ' Başvekâlet 25 . XII. 1954

Kanunlar ve Kararlar Tetkik Dairesi

Sayı : 71-2853, 1182 Türkiye Büyük Millet Meclisi Yüksek Reisliğine

Karayolları Umum Müdürlüğü 1954 yılı Bütçe Kanununa bağlı (A/ l ) ve (A/2) işaretli cet­vellerde değişiklik yapılması hakkında hazırlanan ve Yüksek Meclise takdimi îcra Vekilleri Heyetince 3 . X I I . 1954 tarihinde kararlaştırılan kanun lâyihasının esbabı mucibesiyle birlikte sunulmuş olduğunu saygılarımla arz ederim.

Başvekil A. Menderes

ESBABI MUCİBE

Karayolları Umum Müdürlüğü 1954 yılı bütçesinin 505 nci (Hükme bağlı borçlar) faslında bulunan 10 000 liralık tahsisat harcanmış bulunmaktadır.

Mersin Asliye 2 nci Hukuk Hâkimliğinin 18. V I . 1953 tarih ve 365/317 sayılı ilâmı ile Mer­sinli Cemil Ünalmış namına, masraflariyle birlikte 20 477,96 lira tazminat ödenmesine hüküm olunmuş ve ilâm icraya konulmuştur. îcra masrafı ve faizi ile birlikte 21 000 liraya baliğ olaca­ğı anlaşılan borcun 1947 yılma taallûk etmesi ve senesi bütçesinde tahsisat bakiyesi bulunma­ması hasebiyle düyun tertibinden ödenmesine imkân görülememiştir.

Mezkûr borcun ve sene sonuna kadar tahakkuk edecek hükme bağlı borçların ödenebilmesi için Karayolları Umum Müdürlüğü 1954 yılı bütçesinin 781 nci faslının 40 nci (istikşaf, etüd, ap­likasyon) maddesinden ihtiyaç fazlası bulunan 50 000 liranın tenzil edilerek 505 nci (Hükme bağlı borçlar) faslına nakledilmesine zaruret hâsıl olmuş ve bu maksatla ilişik kanun lâyihası hazırlanmıştır.

Bütçe Encüm

T. B. M. 31. Bütçe Encümeni Esas No. 1/156

Karar No. 26 Yüksek

Karayolları Umum Müdürlüğü 1954 yılı Büt­çe Kanununa bağlı (A/ l ) ve (A/2) işaretli cet­vellerde değişiklik yapılması hakkında hazırla­nan ve icra Vekilleri Heyetince Yüksek Meclise arzı kararlaştırılıp Başvekâletin 25 . X I I . 1954 tarihli ve 71/2853 sayılı- tezkeresiyle gönderilen kanun lâyihası encümenimize havale edilmiş ol­makla Maliye Vekâleti Bütçe ye Malî Kontrol Umum Müdürü hazır olduğu halde tetkik ve mü­zakere edildi.

Lâyihanın mucip sebeplerinde belirtilmiş olduğu üzere Karayolları Umum Müdürlüğü 1954 yılı Bütçe Kanununa bağlı (A/ l ) işaretli cetvelin 505 nei (Hükme bağlı borçlar) faslına mevzu tahsisatın tamamının sarf olunduğu bu­na mukabil il|Lm.a müstenit olarak (21 000) lira borç tahakkuk etmiş olduğu gibi sene sonuna kadar aynı mahiyette daha bir miktar borcun tahakkuk etmesinin muhtemel görüldüğü cihet­le bu suretle tahakkuk etmiş ve edecek borçların tediye edilebilmesini temin için mezkûr^ Bütçe Kanununa bağlı (A/2) işaretli cetvelin 781 nci faslının 40 ncı (istikşaf etüd, aplikasyon) mad­desinden tasarrufu mümkün bulunan (50 000) liranın sözü geçen 505 nci (Hükme bağlı borç­lar) faslına nakledilmesi teklif olunmaktadır.

Bu mucip sebepler muvacehesinde kanun lâ­yihası encümenimizce muvafık mütalâa edilerek maddelerin görüşülmesine geçilmiş ve birinci madde Hükümetin teklifi veçhile aynen, mütaa-

mazbatası

20 . I . 1955

Reisliğe

kıp yürürlük maddeleri şeklen değiştirilmek su • retiyle kabul edilmiştir.

Umumi Heyetin tasvibine arz edilmek üzere Yüksek Reisliğe sunulur.

Reis Reis V. Mazbata M. Rize Balıkesir İstanbul

/. Akçal E. îmre H. Hüsman Afyon K. Afyon K.

A. Demirer M. Âli Ülgen Ankara Aydm

§. K. Mengü Z. Uray İmzada bulunamadı

Balıkesir Çankırı Çorum M. İL Timurtaş T. Uygur Y. Gürsel

Diyarbakır Diyarbakır îzmir M. Ekinci 1. H. Tiğrel B. Bilgin

Kırklareli Konya §. Bakay M. Bağnaçık

Konya Manisa R. Birand M. Kurbanoğlu

imzada bulunamadı Muğla Muğla Ordu

A. Sanoğlu N. Poyrazoğlu R. Aksoy Rize Sinob Sivas

H. Agun N. Sert oğlu A. özel Trabzon Van

S. F. Kalaycıoğlu K. Yörükoğlu Yozgad Zonguldak Zonguldak

D. Akbel 8. Ataman H. Balık

( S. Sayısı : 98 )

— 8 — HÜKÜMETİN TEKLİFİ

Karayollan Umum Müdürüğü 1954 yılı Bütçe Kanununa bağh (A/l) ve (A/2) işaretli cet­vellerde değişiklik yapılması hakkında . kBmun

lâyihası

MADDE 1. — Karayolları Umum Müdürlü­ğü 1954 yılı Bütçe Kanununa bağlı (A/2) işa­retli cetvelin 781 nci (Yollar ve köprüler) fas­lının 40 ncı (İstikşaf, etüd, aplikasyon) mad­desinden 50 000 lira tenzil edilerek aynı kanu­na bağlı (A/l) işaretli cetvelin 505 nci (Hük­me bağlı borçlar) faslına nekledilmiştir.

MADDE 2. meriyete girer.

Bu kanun neşri tarihinde

MADDE 3. — Bu kanunu icraya Maliye ve Nafıa Vekilleri memurdur.

3 . XII . 1954 Başvekil

A. Menderes Devlet Vekili

M. Sarol Adliye Vekili O. Ş. Çiçekdağ Dahiliye Vekili

N. Gedik Maliye Vekili ve

Gümrük ve İnh. V. V. H. Polatkan Nafıa Vekili

K. Zeytinoğlu Sıh. ve İç. Mv. Vekili

Dr. B. Uz Ziraat Vekili

N. ökmen Çalışma Vekili JET. Erkmen

Devlet Vekili ve Başvekil Yardımcısı

Devlet Vekili O. Kapanı

Millî Müdafaa Vekili E. Menderes

Hariciye Vekili F. Köprülü

Maarif Vekili C. Yardmcı

İktisat ve Ticaret Vekili 8. Tırcalı

G. ve İnhisarlar Vekili

Münakalât Vekili M. Çavuşoğlu

İşletmeler Vekili

BÜTÇE ENCÜMENİNİN TADİLİ

Karayollan Umum Müdürlüğü 1954 yılı Bûtçt Kanununa bağlı (A/l) ve (A/2) işaretli cetvel­lerde değişiklik yapılması hakkında kanun lâyi­

hası

MADDE 1. — Hükümetin 1 nci maddesi ay­nen kabul edilmiştir.

MADDE 2. — Bu kanun neşri tarihinden iti­baren mer'idir.

MADDE 3. — Bu kanunun hükmünü icraya Maliye ve Nafıa vekilleri memurdur.

*>9<i

#

( S. Sayısı : 98 )

*

I

t

Öevre : 3t İçtima : 1 S. SAYISI IÛÛ

Erzurum Mebusu Bahadır Dülger'in, Arzuhal Encümeninin 1 . VII. 1953 tarihli haftalık karar cetvelindeki 6438 sayılı Kararın Umumi Heyette görüşülmesine dair takriri ve Arzuhal Encümeni mazbatası

(4/9)

1. VII. 1953 Yüksek Başkanlığa

Dilekçe Komisyonunun 1 . VII . 1953 tarih ve 67 sayılı haftalık karar cetvelinde neşrolunan 6438 numara ve 9 . VI . 1953 tarihli Kararın Umumi Heyette konuşulmasını talebederim.

Erzurum Mebusu Bahadır Dülger

Arzuhal Encümeni mazbatası

T. B.M.M. Arzuhal Encümeni

Zat ve Evrak No : 14322 Arzuhal En. No : 13339

Karar No : 60 Esas No ;4-9

20 .1.1955

Yüksek Reisliğe

Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi ta­lebesinden Yaşar Turgutean hakkında selef en­cümence verilip 67 sayılı haftalık cetvelle neş­redilen 9 . VT . 1953 tarih ve 6438 sayılı Karara karşı Erzurum Mebusu Bahadır Dülger tarafın­dan müddeti içinde itiraz edilmiş olmakla bu hu­sustaki evrak tekrar mütalâa ve tetkik olundu.

Dilekçi Yaşar Turgutean, Ankara Üniversi­tesi Veteriner Fakültesinin 21 Mart 1951 tarihin­den muteber olmak üzere tatbiki gereken öğre­tim ve imtihan yönetmeliğine göre, 7 ve 8 nci sömestrilerde okutulması lâzımgelen (Ayak has­talıkları ve nal tekniği) dersine otuz bir saat de­vam etmiş ve bu miktar, bahsedilen iki sömestri zarfında okutulması gereken ders adedinin üçte ikisini geçmekte olduğundan mezkûr yönetmelik ile muayyen nispetin ve vize istihsali için şart kılman nisabın üstüne çıkmış bulunmasına bina­en, adı geçen dilekçiye sözü edilen dersten vize hakkı verilmesi ieabedeceğine selef komisyonca karar verilmiştir.

Maarif Vekâletinin evrak arasında mevcut 30 Aralık 1954 gün ve 500/1 sayılı cevabi yazısı­

na nazaran fakülte, mezkûr karar üzerine, sözü edilen dersten müstediye vize hakkı vermiş ve mu­maileyh de bu hakkı kullanarak girdiği imtiha­nı başarıp mezun olmuştur.

Bu durum karşısında, vâki itiraz dolayısiyle encümenimizce muamele tâyinine artık mahal görülmemiş bulunduğundan, keyfiyeti Umumi Heyetin yüksek tasviplerine sunulmak üzere, saygı ile arz ederiz.

Arzuhal Encümeni Reisi Konya

A. Fahri Ağaoğlu

Afyon K. 8. Koraltan

Çorum Hüseyin Ortakcıoğlu imzada bulunmadı

Mardin B. Erdem

Seyhan Salim Serçe

Bu M. Muharriri Kâtip Elâzığ

Selâhattin Toker Çankırı

T. Akman Erzincan

T. Şenocak

Mardin R. Kemal Timuroğlu

Siird S. Bedük

Devre: X îçtima : 1 S. SAYISI 101

Kars eski Mebusu Akif Eyidoğan'ın, Arzuhal Encümeninin 9 . V . 1949 tarihli haftalık karar cetvelindeki 2120 sayılı Kararın Umumi Heyette görüşülmesine dair takriri ve Arzuhal Encümeni mazbatası

(4 /31 )

8 . VI . 1949 Yüksek Başkanlığa

Dilekçe Komisyonunun 28 sayılı ve 9 . V . 1949 tarihli haftalık Karar cetvelinleki 23.XII.1948 tarih ve 2120 sayılı Kararın Kamutayda görüşülmesini arz ve teklif eylerim.

Kars Akif Eyidoğan

Dilekçe Komisyonu raporu

T. B. M. M. Dilekçe Komisyonu

Zat ve KâğıHş. No. 6501 Dilekçe Ko. No. : 6050

K. K. No. : 4 - 17

9 .VI . 1952

Yüksek Başkanlığa

Kars ilinin Arpaçayı ilcesine bağb Tepe kö­yünden Ali Aydın ve arkadaşlarına ait olup idareten başkalarına dağıtıldığı anlaşılan arazi­nin kendilerine iadesi esbabının teminine, gerek bu bapta gerekse dilekçileri usulsün başka bir yere nakletmek suretiyle gayrikanuni muamele yapanlar hakkında da takibat icrasına dair selef Dilekçe Komisyonunca ittihaz ve 9 . V . 1949 gün ve 28 sayılı haftalık cetvelle neşredi­len 23 . XI I . 1948 tarihli ve 2120 numaralı Karara karşı o tarihte Kars Milletvekili olan Akif îyidoğan tarafından süresi içinde itiraz edilmiş olmakla, bu işe müteallik dosya incelendi.

Mezkûr dosya münderecatına nazaran dilek­çilerden bir kısmı, bahis mevzuu gayrimenkul-lere vâki müdahalenin men'i ve bunların kendi­lerine teslimi hakkında mahkemeden hüküm istihsal eylemiş olmalarına göre bu hükmü muh­tevi ilâmı usulü dairesinde icra dairesine ibrazla infaz ettirmekte muhtardırlar. Henüz bu yol­da hüküm almamış olanların da mahkemeye müracaatla dâva ikame etmeleri ve istihsal ede­cekleri ilâmı aynı yoldan icra ettirmeleri müm-jkün ve caiz bulunmaktadır.

5098 sayılı Kanunla halen serbest durumda bulundukları anlaşılan dilekçilerin, evvelce ka­

nunsuz olarak başka bir köye nakledildikleri iddiasından dolayı da ait olduğu makama baş­vurmak hakları daima mevcut ve mahfuzdur.

Yukarda zikredilen sebeplerden dolayı se­lef Dilekçe Komisyonunun dilekçilerin ileriye sürdükleri şikâyet hakkında vazifesizlik kararı vermesi lâzımgelirken bu lüzumu nazara almak­sızın esasa dair yazılı şekilde karar ittihaz etmiş olmasında isabet görülmemiştir.

Binaenaleyh, vâki itirazın bu bakımdan ka-buliyle taallûk ettiği kararın kaldırılması lâzım-geleceğinden, keyfiyeti işbu raporumuzla Kamu­tayın Yüksek takdir ve tasvibine arz ederiz.

Dilekçe Komisyonu Başkanı ve bu Rapor Sözcüsü

Maraş A. Ay t emiz

Gümüşane Cevdet Baybura

Malatya İV. Ocakcıoğlu

Trabzon #.* E. Alperen

Yozgad

Elâzığ Hâmit Ali Yöney Kayseri

Y. Z. Turgut Seyhan

Salim Serçe Urfa

ö. Cevheri

Y, Karslıoğlu

Amdıal Encümeni Mazbatamı

T. B. M. M. Arzuhal Encümeni

Zat ve Evrak No. 6501 - 7352 Arzuhal En. No 6050-6848

Karar No. 59 Esas No. 4-31

20.1. 1955

Yüksek Reisliğe

Kars vilâyetinin Arpaçayı kazasına bağlı Te­pe köyünden Ali Aydın ve arkadaşlarına ait olup idareten başkalarına dağıtıldığı anlaşılan arazinin kendilerine iadesi esbabının teminine, gerek bu hususta gerekse dilekçileri usulsüz baş­ka bir yere nakletmek suretiyle gayrikanuni muamele yapanlar hakkında da takibat icrasına dair selef komisyonca ittihaz ve 9 . V . 1949 gün ve 28 sayılı haftalık cetvelle neşredilen 23 . X I I . 1948 tarihli ve 2120 numaralı Karara karşı o ta­rihte Kars Milletvekili olan Akif îyidoğan tara­fından süresi içinde itiraz edilmesi üzerine aynı komisyonca hazırlanan 9 . V . 1952 günve 4/17 sayılı rapor Umumi Heyete arz edilmiş ise de devrenin sona ermesi hasebiyle mezkûr rapor dosyasiyle birlikte, Dahilî Nizamname hükümleri gereğince Encümenimize tevdi edilmiş olmakla, yeniden mütalâa ve tetkik olundu.

Dahiliye Vekâletinden ahiren alman 25 . X I I . 1954 gün ve Vilâyetler İdaresi Genel Müdürlü­ğü Ş. 1. 15512/24-21131 sayılı cevabi yazıya na-' zaran, Vekiller Heyetinden karar alınmadan ci­var köylere nakledilerek arazileri Hazineye mal edilen ve sonradan yürürlüğe giren 5098 sayılı Kanunla serbest bırakılarak köylerine avdet eden 29 aileye, evvelce bıraktıkları topraklar vi­lâyette faaliyette bulunan 16 numaralı Toprak Komisyonu tarafından geriverilmiş ve bu şekil­de tevzi edilen arazi miktarı 1840 dönümden iba­ret bulunmuştur. Yine mezkûr cevabi yazıda, dilekçilerin mensup bulunduğu Tepeköyü ile, Koç köyü arasında bu toprak meselesinden hâ­sıl olan niza ve ihtilâfın da zail olarak sükû­netin avdet ettiği bildirilmektedir.

Diğer taraftan, 5677 sayılı Umumi Af Ka­nununun birinci maddesinde, 14 Mayıs 1950 ta­rihinden önce işlenen suçlar hakkında takibat yapılamıyacağı açıkça beyan edilmiş ve selef

komisyonun icrasına lüzum göstermiş olduğu takibat ise mezkûr birinci maddenin şümulüne giren bir fiile taallûk etmekte bulunmuş oldu­ğundan, dilekçileri usulsüz olarak başka köye rakledenler hakkında sözü geçen Af Kanunu karşısında artık takibat yapılmasına imkân gö-ıülememektedir.

Binaenaleyh, dilekçilere ait olup evvelce ida­reten başkalarına tevzi edilmiş olan arazi ahi­ren kendilerine iade edilmiş ve zikrolunan af sebebiyle de, nakli yapanlar hakkında takibat icrası mümkün ve caiz bulunmamış olduğun­dan, selef encümenin başka bir noktai nazarda hazırladığı 9 . V . 1952 gün ve 4/17 ^T1^ raporun beyan edilen iki sebepten dolayı ka­bul edilmemesine ve itiraza uğrıyan kararın aynı sebeplere müsteniden kaldırılmasına ve vâki itirazın da bu itibarla varit olduğuna En-cümenimizce, azadan Hüseyin Ortakcıoğlu ve Suat Bedük'ün muhalefetlerine karşı ekseri­yetle karar verilmiştir.

Keyfiyet, Umumi Heyetin yüksek tasviple­rine sunulmak üzere, saygı ile arz olunur. Arzuhal En. Reisi Bu Mazbata Muharriri

Konya A. F. Ağaoğlu

Afyon K. S. Koraltan

Çorum Hüseyin Ortakcıoğlu

Muhalifim İmzada bulunamadı Mardin Mardin

B. Erdem R. K.

Kâtip Elâzığ

S. Toker Çankırı

T. Akman •Erzincan

T. Şenocak

Seyhan Timuroğlu 8. Serçe

Siird Muhalifim 8. Bedük

•<»•»

( S. Sayısı : 101)

S. SAYISI : 105 Ankara Mebusu Mümtaz Faik Fenik'in teşriî masuniyetinin kaldı­rılması hakkında Başvekâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Ad­liye encümenlerinden kurulan Muhtelit Encümen mazbatası ( 3 / 2 )

• T. C.

Başvekâlet 21'. II . 1953 Yazı İşleri ve Sicil Müdürlüğü

H. No. : 6/2 - 318, 6/458 Büyük Millet Meclisi Yüksek Reisliğine

Samsun Mebusu Hasan Fehmi Ustaoğlu'nun vekilleri Avukat Emin Akyüz ve Arif Emre ta­rafından Ankara Sorgu Hâkimliğine verilen şahsi dâva istidasında; Zafer Gazetesinin 21 ve 26 Ekim 1952 tarihli nüshalarında intişar eden başmakalelerle müvekkillerinin tahkir edilmiş olduğu ileri sürülerek takibat icrası istenmiş olduğundan bahsile yazı sahibi Ankara Mebusu Mümtaz Faik Fenik hakkında Teşkilâtı Esasiye Kanununun 17 nci maddesi hükmü dairesinde gereken ka­rar verilmek üzere Adalet Vekâletinden alman 7 . II . 1953 tarih ve 3749 sayılı tezkere örneği ile eklerinin bağlı olarak sunulduğunu saygılarımla arz ederim.

Başvekil A. Menderes

Adalet Vekâletinin 7 . I I . 1953 tarih ve 3749 sayılı tezkeresi örneğidir.

Yüksek Başvekâlete

Samsun Mebusu Hasan Fehmi Ustaoğlu'nun vekilleri Avukat Emin Akyüz ve Arif Emre ta­rafından Ankara Sorgu Hâkimliğine verilen şahsi dâva istidasında; Zafer Gazetesinin 21 ve 26 Ekim 1952 tarihli nüshalarında intişar eden başmakalelerle müvekkillerinin tahkir edilmiş olduğu ileri sürülerek yazı sahibi Ankara Mebusu Mümtaz Faik Fenik hakkında takibat icrası istenmiş olduğundan, bu hususta takibat yapılabilmek-için mumaileyh Mümtaz Faik Fenik'in teşriî masuni­yetinin kaldırılması, adı geçen sorgu hâkimliğinin işarına atfen Ankara Cumhuriyet Müddeiu­mumiliğinden talebolunmuştur.

15 . I . 1953 tarihli şahsi dâva istidasının bir nüshası ile hakareti mutazammm yazıları ihtiva ettiği beyan olunan Zafer Gazetesinin 21 ve 26 Ekim 1952 tarihli nüshaları ve Ankara Sorgu Hâ­kimliğinin 22 . I . 1953 tarihli yazısı bağlı olarak takdim olunmuştur.

Teşkilâtı Esasiye Kanununun 17 nci maddesi hükmü dairesinde muktazi muamelenin ifasına müsaade Duyurulmasını saygılarımla arz ve rica ederim.

Adalet Vekili O. §. Çiçekdağ

Devre : X İçtima : 1

. „ 2 — Teşkilâtı Esasiye ve Adliye encümenlerim

T. B. M. M. Te§kilâtı Esasiye ve Adliye encümenlerinden müteşekkil

Muhtelit Encümen Esas No. 3/2 Karar No. 2

,.. Yüksek

Samsun Mebusu Hasan Fehmi Ustaoğlu'nun vekilleri Avukat Emin Akyüz ve Arif Emre ta­rafından Ankara Sorgu Hâkimliğine verilen şahsi dâva istidasında : Zafer Gazetesinin 21 ve 26 Ekim 1952 tarihli nüshalarında intişar eden başmakalelerle müvekkillerinin tahkir edilmiş olduğu ileri sürülerek takibat icrası istenmiş ol­duğundan dolayı suçlu sanılan Ankara Mebusu Mümtaz Faik Fenik'in teşriî masuniyetinin kal­dırılması hakkındaki Başvekâletin 2 1 . I I . 1953 tarih ve 6/2-318, 6/458 sayılı tezkeresiyle ilişiği dosya, Muhtelit Encümenimize havale edilmekle bu baptaki dosyanın tetkiki ve neticeye göre mazbatasının yazılması için, Dahilî Nizamname­nin 178 nci madesi gereğince kur 'a suretiyle ayrılan îhzari Encümene tevdi edilmişti.

Bu encümen tarafından yapılan tetkikat sonunda hazırlanan mazbata ve bu işe ait dos­ya Muhtelit Encümenimizce incelenip görüşül­dükten sonra, adı geçen Ankara Mebusu Müm­taz Faik Fenik'e isnat olunan suç Teşkilâtı Esasiyenin 12 ve 27 nci maddelerinde yazılı suçların dışında kaldığı anlaşıldı.

Bu itibarla yapılmak istenen takibat ve mu­hakemenin Dahilî Nizamnamenin 180 nci mad­desi gereğince Devre sonuna bırakılmasına itti­fakla karar verildi.

kurulan Muhtelit Encümen mazbatası

22.1.1955

Reisliğe

Umumi Heyetin tasvibine arz olunmak üze­re Yüksek Reisliğe sunulur.

Teşkilâtı Esasiye ve Adliye encümenlerinden •

müteşekkil Muhtelit Encümen Reisi M. Muharriri ve Kâtip

Manisa Manisa F. L. Karaosmanoğlu , M. Tümay

Ankara Tl. Türegün

Balıkesir V. Asena

Çorum M. K. Biber oğlu

Eskişehir H. Sezen

Kars /. Us

Kocaeli S. Dinçer

Ordu M. C. Bengü

Seyhan C. Oral

Aydın C. Ülkü Burdur

B. Kayaalp Erzincan

8. Perinçek İsparta

8. Bilgiç Kars

K. Güven Manisa

Ş. Ergin Ordu

F. Ertekin Sivas

Ş. Ecevit

Aydın İV. Geveci

Bursa M. Erkuyumcu

Erzurum Z. Çavu§oğlu

İzmir A. Güngören

Kırşehir M. Mahmudoğlu

Niğde E. H. Ülkün

Seyhan E. Batumlu

Yozgad / . Aktürel

Yozgad Zonguldak 'M. Ataman N. Kirişçioğlu

ip" » *

ifîi : 105 )

S. SAYISI : 106 Ankara Mebusu Seyfi Kurtbek'in teşriî masuniyetinin kaldırılması hakkında Başvekâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Adliye en­

cümenlerinden kurulan Muhtelit Encümen mazbatası ( 3 / 3 )

T c • • • - ' .

Başvekâlet ' 39 . III . 1954 Yazı İşleri ve Sicil Müdürlüğü H. No : 6/3-517, 6/908 '

Büyük Millet Meclisi Yüksek Reisliğine •

Vekâleten ifa etmekte olduğu Diyarbakır PTT Müdürlüğüne asaleten tâyini için bâzı mebuslar vasıtasiyle vâki müracaatından muğber olarak 30 . VI . 1952* tarihinde tetkik vesilesiyle Diyarba­kır 'a geldiği sırada PTT binasında kendisini tahlir ettiği, Diyarbakır PTT Servis Âmiri Hasip Muh­lis Dabakoğlu tarafından şikâyet olunan eski Ulaştırma Vekili Seyfi Kurtbek hakkında, müspet bir delil elde edilememiş olmakla beraber, hâdisenin vazife ile ilgili olmasına binaen Teşkilâtı Esasi­ye Kanunu ve Türkiye Müyük Millet Meclisi Dahilî Nizamnamesi hükümleri dairesinde gereken muamele takdir buyurulmak üzere evrakın Yüksek makamlarına tevdii hakkında Adliye Vekâle­tinden alman 27 . II . 1954 tarih ve 6320 sayılı tezkere örneği ile eklerinin bağlı olarak sunul­duğunu saygılarımla arz ederim. ' 5

Başvekil A. Menderes

Adliye Vekâletinin 27 . /II . 1954 tarih ye (Ceza îş. U. Md.) 6320 sayılı tezkeresi suretidir.

Başvekâlet Yüksek. Makamına

Diyarbakır PTT Servis Âmiri Hasip Muhlis Dabakoğlu imzasiyle verilip o yer C. Müddeiumu­miliğinden: gönderilen 25 ' . VII . 1953 tarihli dilekçe ve ekleri bağlı olarak takdim kılınmıştır. *

Mezkûr dilekçede; vekâleten ifa etmekte olduğu Diyarbakır PTT Müdürlüğüne asaleten tâyini için bâzı mebuslar vasıtasiyle vaki müracaatından muğber olan ve 30 . VI .1952 gününde tetkik vesileysiyle Diyarbakır'a gelen eski Ulaştırma Vekili Seyfi Kurtbek'in PTT binasında kendisini tahkir ettiğinden kanuni gereğinin ifası istenmektedir.

Müşarünileyh vekile isnat olunan ve tetkik seyahati esnasında PTT binasında.vukubulduğu ile­ri sürülen hâdisenin vazifesiyle ilgili bulunmasına binaen, müspet bir delil elde edilememiş olma­sına rağmen, adliyece doğrudan doğruya tetkika t icrasına ve bir karar ittihazına kanuni mesağ görülememiştir.

Teşkilâtı Esasiye Kanunu ve Içtüzkk hükümleri dairesinde gereğinin takdir buyurulması için evrakın Büyük Millet Meclisi Yüksek Reisliğine tevdiine müsaadelerini saygılarımla arz ederim.

Adliye Vekili O. Ş. Çiçekdağ

Devre : X içtima : 1

— 2 — Teşkilâtı Esasiye ve Adliye encümenlerin

T. B. M. M. Teşkilâtı Esasiye ve Adliye encümenlerinden müteşekkil

Muhtelit Encümen Esas No. 3/3 Karar No. 3

Yüksek

Vekâleten ifa etmekte olduğu Diyarbakır PTT Müdürlüğüne asaleten tâyini için bâzı mebuslar vasıtasiyle vâki müracaatından muğ­ber olarak 30 . VI. 1952 tarihinde tetkik vesile­siyle Diyarbakır'a geldiği sırada PTT binasın­da Diyarbakır PTT Servis Âmiri Hasip Muh­lis Dabakoğlu'yu. tahkirden dolayı suçlu sanı­lan eski Ulaştırma Vekili ve halen Ahkara Meb­usu Seyfi Kurtbek'in teşriî masuniyetinin kal­dırılması hakkındaki Başvekâletin 29 . I I I . 1954 tarih ve 6/3-517, 6/908 sayılı tezkeresiyle ilişiği dosya, Muhtelit Encümenimize havale edilmek­le bu baptaki dosyanın tetkiki ve neticeye gö­re mazbatasının yazılması için, Dahilî Nizam­namenin 178 nci maddesi gereğince kur'a su­retiyle ayrılan ihzari Encümene tevdi edilmişti.

Bu encümen tarafından yapılan tetkikat so­nunda hazırlanan mazbata ve bu işe ait dosya Muhtelit Encümenimizce incelenip görüşüldük-dükten sonra, adı geçen Ankara Mebusu Seyfi Kurtbek'e isnat olunan suç Teşkilâtı Esasiye-nin 12 ve 27 nci maddelerinde yazılı suçların dı­şında kaldığı anlaşıldı.

Bu itibarla yapılmak istenen takibat ve mu­hakemenin Dahilî Nizamnamenin 180 nci mad­desi gereğince Devre sonuna bırakılmasına itti­fakla karar verildi.

kurulan Muhtelit Encümen mazbatası

• 22.1.1955

Reisliğe

Umumi Heyetin tasvibine arz olunmak üzere Yüksek Reisliğe sunulur.

Teşkilâtı Esasiye ve Adliye encümenlerinden

müteşekkil # Muhtelit Encümen Reisi M. Muharriri ve Kâtip

Manisa Manisa F. L. Karaosmanoğlu M. Tümay

Ankara H. Türegün

Balıkesir V. Asena

Çorum M. K. Biber oğlu

Eskişehir H. Sezen

Kars t Vs

Kocaeli 8. Dinçer

Ordu M. C. Bengü

Seyhan C. Oral

Aydın C. Ülkü Burdur

B. Kayaalp Erzincan

S. Perinçek İsparta

8. Bilgiç Kars

K. Güven Manisa

Ş. Ergin Ordu

F. Ertekin Sivas

Ş. Ecevit

Aydın N. Geveci

Bursa M. Erkuyumcu

Erzurum Z. Çavuşoğlu

îzmir A. Güngören , Kırşehir

M. Mahmudoğlu Niğde

H. H. Ülkün Seyhan

E. Batumlu Yozgad

/. Aktürel Yozgad Zonguldak

M. Ataman N. Kirişcioğlu

..*..

( S. Sayısı : 106 )

S. SAYISI : | 0 7 Bilecik Mebusu Şevki Hasırcı'nm teşriî masuniyetinin kaldırılması hakkında Başvekâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esasiye ve Adliye en­

cümenlerinden kurulan Muhtelit Encümen mazbatası (3/4)

T. C. Başvekâlet 18. IV . 1953

Yazı İşleri ve Sicil Müdürlüğü H. No. 6/2-891, 6/1244

Büyük Millet Meclisi Yüksek Reisliğine

12 . I I I . 1953 tarihinden itibaren yeniden çıkmaya başlıyan «Demokrat Nazilli» gazetesinin sahibi olup aynı zamanda yazı işlerini fiilen idare etmek suretiyle 5680 sayılı Basın Kanununun 6 ncı maddesine muhalif harekette bulunduğu ihbar olunan Aydın Mebusu Şevki Hasırcı hak­kında mezkûr kanunun 9 neu maddesi delaletiyle 21 nci maddesi hükmüne tevfikan takibat ic­rası için Teşkilâtı Esasiye Kanununun 17 nei maddesi hükmü dairesinde gereken karar veril­mek' üzere Adalet Vekâletinden alman 6 . I V . 1953 tarih ve 11050 sayılı tezkere örneği ile ekle­rinin bağlı olarak sunulduğunu saygılarımla arz ederim.

Başvekil A. Menderes

Adalet Vekâletinin (Ceza îş. U. Md.) 6 . I V . 1953 tarih ve 11050 sayılı tezkeresi örneğidir.

Yüksek Başvekâlete

Aydın Cumhuriyet Müddeiumumiliğinden alman 23 . I I I . 1953 gün ve 655/454 sayılı yazıda; 12. I I I . 1953 tarihinden itibaren yeniden çıkmaya başlıyan «Demokrat Nazilli» gazetesinin sa­

hibi olup aynı zamanda yazı işlerini fiilen idare etmek suretiyle 5680 sayılı Basın Kanununun 6 ncı maddesine muhalif harekette bulunduğu ihbar olunan Aydın Mebusu Şevki Hasırcı hak­kında, mezkûr kanunun 9 neu maddesi delaletiyle 21 nei maddesi hükmüne tevfikan takibat ic­rası için mumaileyhin teşriî masuniyetinin kaldırılması, Nazilli Cumhuriyet Müddeiumumili­ğinin işarına atfen istenmiştir. #

Adı geçen müddeiumumilikten gönderilen, Nazilli Kaymakamlığının 16 . I I I . 1953 tarihli yazı­sı ile gazete sahibi Şevki Hasırcı tarafından mahallî Cumhuriyet Müddeiumumiliğine yazılmış olan aynı tarihli yazı ve «Demokrat Nazilli» gazetesinin 12. I I I . 1953 tarihli nüshası birlikte su­nulmuştur.

Teşkilâtı Esâsiye Kanununun 17 nci maddesi hükmü dairesinde muktezasınm ifasına müsaa-' delerini saygılarımla arz ve rica ederim.

Adalet Vekili O. Ş. Çiçekdağ

Devre : X İçtima : 1

— 2 —• Teşkilâtı Esasiye ve Adliye encümenlerinden kurulan Muhtelit Encümen mazbatası

T. B. M. M. Teşkilâtı' Esasiye ve Adliye encümenlerinden, müteşekkil

Muhtelit Encümen Esas No. 3/4 Karar No. 4

22.1.1955

Yüksek Reisliğe

12 . I I I . 1953 tarihinden itibaren yeniden çıkmaya başlıyan «Demokrat Nazilli» gazetesi­nin sahibi olup aynı zamanda yazı işlerini fiilen idare etmek suretiyle 5680 sayılı Basın Kanu­nunun 6 ncı maddesine muhalif harekette bu­lunmaktan dolayı suçlu sanılan Aydın Mebusu Şevki Hasrcı'nm teşriî masuniyetinin kaldırıl­ması hakkındaki Başvekâletin 6/2-891, 6/1244 sayı ve 18 . IV . 1953 tarihli tezkeresiyle ilişi­ği dosya, Muhtelit Encümenimize havale edil­mekle bu baptaki dosyanın tetkiki ve neticeye göre mazbatasının yazılması için, Dahilî Ni­zamnamenin 178 nci maddesi gereğince kur 'a suretiyle ayrılan İhzari Encümene tevdi edil­mişti.

Bu encümen tarafından yapılan tetkikat so­nunda hazırlanan mazbata ve bu işe ait dosya Muhtelit Encümenimizce incelenip görüşüldük­ten sonra, adı geçen Aydın Mebusu Şevki Ha­sırcı'ya isnat olunan suç Teşkilâtı Esasiyenin 12 ve 27 nci maddelerinde yazılı suçların dı­şında kaldığı anlaşıldı.

Bu itibarla yapılmak istenen takibat ve mu­hakemenin Dahilî Nizamnamenin 180 nci mad­desi gereğince Devre sonuna bırakılmasına itti­fakla karar verildi.

Umumi Heyetin tasvibine arz olunmak üzere Yüksek Reisliğe sunulur. Teşkilâtı Esasiye ve

Adliye encümenlerinden müteşekkil Muhtelit

Encümen Reisi M. Muharriri ve Kâtip Manisa

F. L. Karaosmanoğlu Ankara

H. Türegün Balıkesir V. Asena*

Çorum M. K. Biber oğlu

Eskişehir / / . Sezen

Kars / . Us

Kocaeli S. Dinçer

Ordu M. C. Bengü

Seyhan C. Oral Yozgad

/ . Aktürel

Aydın C. Ülkü Burdur

B. Kayaalp Erzincan

S. Perinçek İsparta

S. Bilgiç Kars

K. Güven Manisa

Ş. Ergin Ordu

F. Ertekin Sivas

Ş. Ecevit Yozgad

M. Ataman

Manisa M. Tümay

Aydın İV. Oeveci

Bursa M. Erkuyumcu

Erzurum Z. Çavuşoğlu

İzmir A. Güngören

Kırşehir M. Mahmudoğlu

Niğde H. H. Ülkün

Seyhan E, Batumlu

Trabzon 8. Bilek

Zonguldak N. Kirişcioğlu

( S. Sayısı : 107 )

S. SAYISI : 108 İsparta mebusları Said Bilgiç ve Tahsin Tola'nın teşriî masuniyet­lerinin kaldırılması hakkında Başvekâlet tezkeresi ve Teşkilâtı Esa­

siye ve Adliye encümenlerinden kurulan Muhtelit Encümen mazbatası ( 3 / 6 )

T. C. Başvekâlet 24 . II . 1953

Yazı İşleri ve Sicil Müdürlüğü II. No. 6/2-314, 6/484

Büyük Millet Meclisi Yüksek Reisliğine

Merkezi Ankara'da olup 62 yerdıe şubesi bulunan ve Cemiyetler Kanununun 9 neu maddesi hük­müne muhalif olarak din ve ırk esasına müsteniden teşkil edilmiş olması has'öbiyle merkez ve şu­belerinin faaliyetlerinin, men'ine ve mallarının muhafaza altına alınmalına Sulh Mahkemesince karar verilmiş olan Türk Milliyetçiler D'ârneği Umumi Merkezi idare Heyetinden Abdullah Sa­vaşçı ve arkadaşları hakkında Ankara Sulh Ceza" Mahkemesince âmme dâvası açıldığından bahisle mezkûr dern'ek idare heyeti âzasından İsparta Mebusu Dr. Tahsin Tola ve Sait Bilgiç haklarında da takibat icrası için Teşkilâtı Esasiye Kanunu, nun 17 nci maddesi hükmü dairesinde gereken karar verilmek üzere Adalet Vekâletinden alman 7 . II . 1953 tarih ve 3711 sayılı tezkere örneği ile ekinin bağlı olarak sunulduğunu saygılarımla arz ederim.

Başvekil A Menderes

Adalet Vekâletinin 7 . II . 1953 tarih 3711 sayılı Tezkeresi örneğidir

Yüksek Başvekâlete

Ankara Cumhuriyet Müddeiumumiliğinden alınan 3 . II . 1953 tarihli yazıda : Merkezi Ankara'da olup 62 yerde şubesi bulunan ve Cemiyetler Kanununun 9 neu maddesi hük­

müne muhalif olarak din ve ırk esasına müsteniden teşkil edilmiş olması hasebiyle merkez ve şu­beleri faaliyetlerinin men'ine ve mallarının muhafaza altına alınmasına sulh mahkemesince karar verilmiş olan Türk Milliyetçiler Derneği Umumi Merkezi idare Heyetinden Abdullah Savaşçı ve arkadaşları hakkında Cemiyetler Kanununun 9 neu ve muaddel 33 ncü maddeleri delaletiyle Türk Ceza Kanununun 526 ncı maddesine tevfikan tecziyeleri için Ankara Sulh Ceza Mahkemesinde âm­me dâvasının açıldığı bildirilmiş ve mezkûr dernek idare heyeti âzasından İsparta Mebusu Dr. Tah­sin Tola ve Said Bilgiç haklarında da kanunun aynı maddeleri mucibince takibat icrası için mumai­leyhlerin teşriî masuniyetlerinin kaldırılması istenmiştir.

Adı geçen müddeiumumilikten gönderilen 31 . I . 1953 gün ve 953/906 sayılı iddianame sureti birlikte takdim edilmiş olduğundan, Teşkilâtı Esasiye Kanununun 17 nci maddesi hükmü dairesinde muktazi muamelenin ifasına müsaade buyurulmasmı saygılarımla arz ve rica ederim.

Adalet Vekili O. Ş. Çiçekdağ

Devre : X İçtima : 1

Teşkilâtı Esasiye ve Adliye encümenlerinden kurulan Muhtelit Encümen mazbatası

T. B. 31. M. Teşkilâtı Esasiye ve Adliye encümenlerinde^ müteşekkil

Muhtelit Encümen Esas No. 3/6 Karar No. 5

22.1.1955

Yüksek Reisliğe

Merkezi Ankara'da olup 62 yerde şubesi bu­lunan ve Cemiyetler Kanununun 9 ncu mad­desi hükmüne muhalif olarak din ve ırk esa­sına müsteniden teşkil edilmiş olması hasebiyle merkez ve şubelerinin faaliyetlerinin men'ine ve mallarının muhafaza altına alınmasına sulh mahkemesince karar verilmiş olan Türk Milli­yetçiler Derneği Umumi Merkezi idare Hey­etinden Abdullah SaVaşçı ve arkadaşları hak­kında Ankara Sulh Ceza Mahkemesinde âmme dâvası açılması dolayısiyle suçlu sanılan mez­kûr dernek idare heyeti âzasından İsparta Mebusu Dr. Tahsin Tola ve Sait Bilgiç'in teşriî masuniyetlerinin kaldırılması hakkında Başvekâletin 6/2-314, 6/484 sayı ve 24.11.1953 tarihli tezkeresiyle ilişiği dosya, Muhtelit En­cümenimize havale edilmekle bu baptaki dos­yanın tetkiki ve neticeye göre mazbatasının yazılması için, Dahilî Nizamnamenin 178 nci maddesi gereğince kur 'a suretiyle ayrılan İh­zari Encümene tevdi edilmişti.

Bu encümen tarafından yapılan tetkikat so­nunda hazırlanan mazbata ve bu işe ait dosya Muhtelit Encümenimizce incelenip görüşüldük­ten sonra, adı geçen İsparta Mebusu Dr. Tah­sin Tola ve Sait Bilgiç'e isnat olunan suç Teş­kilâtı Esasiyenin 12 ve 27 nci maddelerinde ya­zılı suçların dışında kaldığı anlaşıldı.

Bu itibarla yapılmak istenen takibat ve mu­

hakemenin Dahilî Nizamnamenin 180 nci mad­desi gereğince Devre sonuna bırakılmasına itti­fakla karar verildi.

Umumi Heyetin tasvibine arz olunmak üzere Yüksek Reisliğe sunulur. Teşkilâtı Esasiye ve

Adliye encümenlerinden 'müteşekkil Muhtelit

Encümen Reisi M. Muharriri ve Kâtip Manisa

F. L. Karaosmanoğlu Ankara

H. Türegün Balıkesir V. Asena

Çorum M. K. Biber oğlu

Eskişehir H. Sezen

Kars / . Us

Kocaeli 8. Dinçer

Ordu M. C. Bengü

Sayhan C. Oral Yozgad

/. Aktürel

Aydın C. Ülkü Burdur

B. Kayaalp Erzincan

8. Perinçek İsparta

8. Bilgiç Kars

K. Güven Manisa

Ş. Ergin Ordu

F. Ertekin Sivas

Ş. Ecevit Yozgad

M. Ataman

Manisa . M. Tümay

Aydın , N. Geveci

Bursa M. Erkuyumcu

Erzurum Z. Çavuşoğlu

İzmir A. Güngören

Kırşehir M. Mdhmudoğlü

Niğde H. H. Ülkün

Seyhan E. Batumlu

Trabzon 8. Dilek

Zonguldak N. Kirişcioğlu

«m»

( S. Sayısı : 108 )