Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Déficit de ferro en la Insuficència Cardiaca: efectes, diagnóstic i
tractament.
Cristina Enjuanes
Programa Integral IC
Hospital del Mar, Barcelona
1. Déficit de ferro e IC
Comorbiditats en IC
Insuficiencia renal crónica
Diabetes Mellitus
Malaltia pulmonar crónica
Trastorns de la son
Anemia
Déficit de Ferro
Insuficiencia renal crónica
Diabetes Mellitus
Malaltia pulmonar crónica
Trastorns de la son
Anemia
Déficit de Ferro
Comorbiditats en IC
Comorbiditats en IC
2. Prevalença
Prevalença del déficit de ferro
Afecta al 50% de la població
Heart, Lung and Circulation (2016) 25, 209–216 1443-9506/04/$36.00 http://dx.doi.org/10.1016/j.hlc.2015.06.827
Prevalença del déficit de ferro
Klip IT, Comin-Colet J;Iron deficiency in chronic heart failure: an international pooled analysis 2013 Apr;165(4):575-582.e3. doi: 10.1016/j.ahj.2013.01.017.
Epub 2013 Feb 22.
49%
31%
20%
Poland Spain The Netherlands
50%50%
DF
No DF
Afecta al 50% de la població Afecta al 50% del pacients amb IC
Etiologia
Reducció en la ingesta
Alteració en l’absorció intestinal
Pèrdues cròniques de sang
(facilitado por antiagregantes/anticoagulantes)
Inflamació (Hepcidina)
3. Funcions del ferro en l’organisme
Distribució del ferro
Transport d'Oxigen (Hb) 75-80%
Magatzem de ferro (ferritina) 20-25%
Metabolisme energétic muscular (mioglobina) 5-10%
Cofactor enzimàtic (1%)
Eritropoesi. Transport d’O2.
Cofactor enzimàtic i catalitzador de reaccions bioquímiques
Element associat a proteïnes amb diverses funcions
Funció mitocondrial
Metabolisme múscul esquelètic
Metabolisme múscul cardiac
Funcions del Ferro
Eritropoesi. Transport d’O2.
Cofactor enzimàtic i catalitzador de reaccions bioquímiques
Element associat a proteïnes amb diverses funcions
Funció mitocondrial
Metabolisme múscul esquelètic
Metabolisme múscul cardiac
Funcions del Ferro
Funcions del Ferro: metabolisme muscul esquelétic
Depósits Fe NORMAL Metabolisme oxidatiu funciona correctament Fosforilació oxidativa és suficient
DÉFICIT de Fe ↓ crestes mitocondrials Canvi a metabolisme anaerobic Activació AMPK ↓Mioglobina ↑ Glicolisis
European Heart Journal of Heart Failure (2016) doi:10.1002/ejhf.467
Funcions del Ferro: metabolisme muscul esquelétic
Metabolisme Fe sistèmic ≠ Metabolisme Fe local
European Heart Journal of Heart Failure (2016) doi:10.1002/ejhf.467
Metabolisme miocardic
Maeder MT, Myocardial and systemic iron depletion in heart failure:implications for anemia accompanying heart failure. J Am Coll Cardiology,
2011; 58:478-80.
Funcions del Ferro: metabolisme miocardi
Maeder MT, Myocardial and systemic iron depletion in heart failure:implications for anemia accompanying heart failure. J Am Coll Cardiology,
2011; 58:478-80.
El metabolisme del ferro es especialment important en òrgans amb alta
demanda energètica
Cardiomiocits
Deplecció de ferro a nivell miocárdic :
Progressió de IC?
Disfunció miocárdica?
Funcions del Ferro
Efectes en el miocardi……… Efectes en la funció miocardica de la correcció amb Ferro
Gaber. Tissue doppler and strain rate imaging detect improvement of myocardial function in iron deficient patients with
congestive heart failure after iron replacement therapy. Ecocardiography.2011 DOI:10.1111/j.1540-8175.2011.01532
Funcions del Ferro
Efectes en el miocardi……… Efectes en la funció miocardica de la correcció amb Ferro
Funcions del Ferro
J.E. Toblli et al. Hear, Lung and Circulation (2015) 24, 686–695
4. Diagnòstic
Diagnòstic
FERRITINA Hb
TSAT
sRTf
INDEX
FERRITINA
VCM
BIOPSIA MOLL
D'OS
sTRf
HB RETICULOCITARIA
SIDERÈMIA
TRANSFERRINA
TIBC
HCM
RDW
FERRITINA Hb
TSAT
sRTf
INDEX
FERRITINA
VCM
BIOPSIA MOLL
D'OS
sTRf
HB RETICULOCITARIA
SIDERÈMIA
TRANSFERRINA
TIBC
HCM
Diagnòstic
Anker SD, Comin Colet J, et al Ferric carboxymaltose in patients with heart failure and iron deficiency. N England J Med
2009b;361:2436-2448
FERRITINA < 100 ug/L
< 300 ug/L
TSAT <20%
FERRITINA
CRITERIS SIMPLIFICATS “FAIR-HF”
Diagnòstic
Nous paràmetres en el diagnóstic del DF
RECEPTOR SOLUBLE DE TRANSFERRINA
STRF
Mesura la necessitat cel.lular de ferro
No es veu afectat per paràmetres inflamatoris
Leszek; Myocardial iron homeostasis in advanced chronic heart failure patients. International Journal of Cardiology 159 (2012)
47–52
Nous paràmetres en el diagnóstic del DF
5. Efectes del déficit de ferro
Jankowska et al; Iron deficiency: an ominous sign in patients with systolic chronic heart failure; European Heart Journal (2010) 31, 1872–1880
Factor pronòstic
IJsbrand T. Klip , Josep Comin-Colet , Adriaan A. Voors , Piotr Ponikowski , Cristina Enjuanes , Waldemar Banasiak.. Iron
deficiency in chronic heart failure: An international pooled analysisAmerican Heart Journal Volume 165, Issue 4 2013 575 - 582.e3.
http://dx.doi.org/10.1016/j.ahj.2013.01.017.
Factor pronòstic
HR 1.42, 95% CI [1.14-1.77]
P=0.002
Jankowska EA, Rozentryt P, Witkowska A, Nowak J, Hartmann O, Ponikowska B, Borodulin-Nadzieja L, von Haehling S,
Doehner W, Banasiak W, Polonski L, Filippatos G, Anker SD, Ponikowski P. Iron deficiency predicts impaired exercise capacity
in patients with systolic chronic heart failure. J Card Fail 2011;17:899–906.
Alteració en la capacitat d’esforç
Alteració en la capacitat d’esforç
Ejuanes C, et al. Rev Esp Cardiol. 2015. http://dx.doi.org/10.1016/j.recesp.2015.08.017
Alteració en la capacitat d’esforç
Ejuanes C, et al. Rev Esp Cardiol. 2015. http://dx.doi.org/10.1016/j.recesp.2015.08.017
Alteració en la capacitat d’esforç
Ejuanes C, et al. Rev Esp Cardiol. 2015. http://dx.doi.org/10.1016/j.recesp.2015.08.017
Alteració en la capacitat d’esforç
Ejuanes C, et al. Rev Esp Cardiol. 2015. http://dx.doi.org/10.1016/j.recesp.2015.08.017
Alteració en la capacitat d’esforç
Enjuanes C, et al. Rev Esp Cardiol. 2015. http://dx.doi.org/10.1016/j.recesp.2015.08.017
Patogènesi de la intolerància a l'exercici en el DF
van Veldhuisen, D. J. et al. (2011) Anemia and iron deficiency in heart failure:
mechanisms and therapeutic approaches. Nature reviews Cardiology.
Repercusió en Qualitat de vida
J Comin Colet. Iron deficiency is a key determinant of health related quality of life in patients with chronic heart failure regardless the anemia
status,European Heart Failure J, 2013 May 22. [Epub ahead of print]
Repercusió en Qualitat de vida
C. Enjuanes et al. / International Journal of Cardiology 174 (2014) 268–275
Jankowska E; Iron deficiency and heart failure: diagnostic dilemmas and therapeutic perspectives. European Heart Journal (2013) 34,
816–826
Manifestacions Clíniques del Déficit de Ferro
6. Tractament
FAIR-HF: end-points primaris
1S.D Anker et al. Ferric Carboxymaltose in patients with heart failure and iron deficiency. New England of Medicine.2009; 361:2436-48.
1S.D Anker et al. Ferric Carboxymaltose in patients with heart failure and iron deficiency. New England of Medicine.2009; 361:2436-48.
FAIR-HF: end-points secundaris
6MWT
Fatigue score
Ponikowski P, et al. Beneficial effects of long-term intravenous iron therapy with ferric carboxymaltose in patients with symptomatic heart
failure and iron deficiency. Eur Heart Journal, published on line August 31, 2014
CONFIRM-HF
KCCQ
EQ-5D VAS
Ponikowski P, et al. Beneficial effects of long-term intravenous iron therapy with ferric carboxymaltose in patients with symptomatic heart
failure and iron deficiency. Eur Heart Journal, published on line August 31, 2014
CONFIRM-HF
Recomanacions de les guies de pràctica clínica
Diagnòstic
Recomanacions de les guies de pràctica clínica
Tractament
Tractament simplificat
Tractament simplificat
5. Línies de recerca
Línies de recerca
Projectes i Beques
Estudio y evolución del déficit de hierro en los pacientes con cardiopatías agudas: papel del estrés oxidativo y la inflamación. FIS.
Ferro-SCA. Estudio del déficit de hierro en pacientes con síndrome coronario agudo para la determinación de su influencia en la calidad de vida. Beca SCC.
Nuevas vías fisiopatológicas implicadas en la alteración del metabolismo del hierro en pacientes con insuficiencia cardiaca a través del análisis del transcriptoma. Beca SEC.
Línies de recerca
Tesis doctorals
Relació del dèficit de ferro amb qualitat de vida en pacients amb insuficiència cardíaca crònica. (Cristina Enjuanes) Estudio del metabolismo del hierro en función del Índice de Masa Corporal en pacientes con Insuficiencia Cardiaca Crónica. (Pedro Moliner) Relació del dèficit de ferro amb biomarcadors i capacitat funcional en pacients amb síndrome coronària aguda. (Oona Meroño)
6. Conclusions
Take home message
1.- Elevada prevalença: buscar DF.
2.- Estratègia multimarcador en el
diagnóstic.
3.- Pensar més enllà de l’Hb.
4.- Tractament: millora simptomes,
capacitat d’esforç i qualitat de vida. És
segur.
Gràcies