Divan i Ilahiyyat Arapca Siirleri Ve Aciklamasi

8/3/2019 Divan i Ilahiyyat Arapca Siirleri Ve Aciklamasi

1/168

MISR

DVNI LHYYATINDAKARAPA RLER

NYZMISR

KADDESELLHSIRRAHULAZZ(16181694)

Hazrlayanhramczde

Hac smailHakk


2/168

ALTUNTA


3/168

Divan lhiyyattakiArapa iirleri veAklamas3

SBN:[email protected]://ismailhakkialtuntas.com

Dizgi :H.smailHakkAltuntaKapak :Bask Cilt :


4/168

4Niyz

Ya

Bizl

bizleriedenol

Ras

kldn

Huz

kaldra

anhnk

Niy

edebil

HaHakkT

yardm

Des

yardml

Tev

iMsrkadd

abb!

ere kendinizmeyiptev

un.Acizlii

lllah sall

iin krm

urunda iki

Sultanmz

psndahiz

zi Msr

ekiinyard

ikat yolundoprakSivas

ol.

teklerini e

arndandol

ikvehidy

sellhsrra

tanttn. Haekapsna

izvegna

llh aleyh

zziyadele

cihan em

Hz. Halid

etimizidai

kuddise sr

mnzerim

a rehberimkaddesell

irgemeyen

yonlardan

etancakSe

hulazz

talarmz vktuttun.larmzlabi

i ve sellem

tir.

iyeti buld

bni Zeyd

eyle.uhulazizin

izdebkeyl

olan Gavssrrahul

bykleri

razolman

dendir.

gnahlarzabamst

iaffnalay

e mmet o

umuz, yo

bu Eyybe

mnevi te

e.

lzam hrazizeminnet

in ve di

temennive

z grdhakolsakta

kl.

lmak erefi

lumuzdaki

l Ensr ra

rbiyesinden

mczde Haimiifdeet

er arkad

ualarederi

HkP

n haldehepafv

ni nasip

engelleri

iyallh

istifade

c smailemiin

larmn

.

yMsr


5/168


31

Merhabaehlenvesehlenmerhaba Yabeiraladliminsultnin

Leysemengateleledferhart Belbimehyeyte eralMustafa

nnemallezneetdayfenlekumMatehillluhmuehliga

VemnizmllemiillbiladliMakyamladlibiddem

Kiftddurriytlkitbi nekmelhkimneevznuh

Menblaftifddnyaelgudti Medenilifsdifhlirti

MinyedissultniliezliladliMistidretfssem emsidduha

Merhabaho geldinmerhaba

"Merhaba" aslnda farsa kkenli olup "benden size zarar gelmez"anlamnagelmektedir.

lhininyazlddnemdepadiahtangeleneliyekar sylenmi ilahi

1NumaralarDivnilahiyyat Aklamaskitabierisindekinumaralardr.


6/168

6NiyziMsrkaddesellhsrrahulazz

olabilir.PadiahnIV.Mehmet2olmaihtimaliyksektir.Budnemdervet,jurnal vb. ktlkler artmtr. Niyzi Msr Efendimiz eliye hakkndayaplan iftiralara inanlmamas iin gelen eliyi uyaryor. nk ktlkyapan kiiler Niyzi Msrnin manev hallere vukufiyetini ok iyibilmektedirler.

Ey seilmi, ey Allah Teldan raz olmu ve Allah Tel rzasnkazanm kii,merhaba!Senkaybolursanhemenkazagelir,fezadaralr.3

Sultanmznadaletmjdecisi

Sevincimdmanlarmldrendendeildir.

NiyziMsrhakszlklarngiderilmesiasndansevincini zharederken

altta gelen msra ile adaletin tesisinin devlet iin gerekli olduunuaklamaktadr.

Aslndasevincim eriatMustafannihyasndandolaydr.

NiyziMsr kaddeselh srrahul azzRaslllah sallallh aleyhi ve

sellemin yolunda olmann ve getirdii yolun ihya edilmesi konusundakiniyeti ilednyevibirrtbeveyamenfaatdncesininolmamasonunehlihakikatten oluunun emaresidir. Btn evliyann niyetide hep bu minvalzeredir.emsiTebrizikaddesellhsrrahlazzbuyurduki,KureyileKueyr(465/1072) vedahabakalardayzbinlerleyllar

gese yine tatsz, yine zevksizdirler. Onlarda bir zevk ve bir mnabulunmaz.4

2

IV.MEHMETDNEM (16481687) (KprllerDnemi)lkedeisyanlarnsrd,rvetveiltimasnyaygnladvesadrazamlagetirilendevletadamlarnnbaarlolamad,bunalmnolduudnemdir.IV.Mehmet,devletiiinedtbunalmdankurtarmasiinSadrazamlihtiyarvezirKprlMehmetPaaygetirerekykmnnnegemeyeallmtr.BudnemdeKprlMehmetPaadanbakaaynailedenFazlAhmetPaa,MerzifonluKaraMustafaPaaveFazlMustafaPaalarsadrazamlkyaptlar.

NiyziMsrninFazlMustafaPaailemektuplamalardevletilesorunyaadngstermektedir.3Mesnevi:c.I,b.99


7/168


Buradaki mana hayatn tatl ve gzellii ancak Raslllah sallallhaleyhivesellemleolacadr.BtnkinatOnamedyunvemeftundur.EhlihakikattebtnniyetlerOnunevresindegeliir.

Sonrasizemisafirolarakgelenler.

Niyzi Msr kendisi hakknda devlet erknna jurnal yapanlarn

isimlerini isteyenelileriLtaleyhisselmagelenmeleklerleeletirdi.YaniBurada anlatlmak istenen bir sonraki beytin iaretiyle belki Lt

aleyhisselma misafir gelen meleklerin kavmini helak iin ondan izinistemeleridir. nk Allah Tel cemiyet ile ilgili olan gnahlarda azabgenellikleahiretebrakmamtr.Ferdintekynlgnah ileAllahTelafvkapsn daha ak tutarken cemiyetlerin durumunda azab ilahiyi erkengndermitir.

ekavet5ehlininetleriniistemilerdir.

LtaleyhisselmnkavmiSodomhalkkfrveahlkszlktaokargitmiti.Onlarnarasndahertrlahlkszlkyaygndvestelikbunlar

alenolarakyaplyordu.Bukavimmensuplar,dahancehibirkavminilemedii byk bir ktlk de cat etmilerdi. Lt kavmiyle birlikteanlanbunemliktlk,bilindiigibi,livata,yanihomoseksellikti.

Lt kavminin helaki iin grevlendirilen ve gzel yzl delikanlklna giren melekler ve ona misafir gitmilerdir. Her biri oldukayakklbirdelikanlklndakimeleklerinkendisinemisafirolmas,Hz.Ltaleyhisselmsondereceskmt.nko,tanmadmisafirlerininmelek olduunu bilmediinden, erkeklere dkn olan kfirlerin, bugzel yzldelikanllara sarkntlk yapmasndan korkuyordu.Bu skntiindemisafirlerinisapklardannaslkoruyacandnyordu.Korkusubounadeildi;nitekimonunevinegendelikanllarngeldiiksasrede

duyuldu.Pekoksapk,onlarasarkntlkniyetiyleonunevininetrafndatoplanmt. Onlarn iren niyetlerini anlayan Hz. Lt aleyhisselm,misafirlerini onlarn tecavznden korumak iin, onlara kzlarnnikhlamay teklif etti. Akl banda olanlar kendisini anlamaya veyardma ard. Ancak Sodomlu sapklar, onun bu teklifine razolmadlar. Ona, kzlaryla evlenmek gibi bir isteklerinin olmadn, ne

4 (emsiTebriz,2007),(M.277),s.3675Haydutlar,ekyalar


8/168


istediklerinidekendisinin iyibildiinisylediler.Ahlkszlktanedereceileri gittiklerini, en iren gnah ilemekte ne derece arszlatklarnortayakoyanbircevapverdiler.

Hz.Ltaleyhisselm,kendilerinikuatan tehlikeyigenmisafirlerinebildirmekzorundakalmt.Onlarsavunmaktancizolduunu,kendisinidestekleyecek bir taraftar kitlesinin bulunmadn ve kendilerinikoruyacaksalambirsnanmevcutolmadnakladvearesizliinidilegetirdi.

Bu kavim sapklktaoderece ileri gitmiti ki, ehirlerinegzel yzlyabanc delikanllarn geldiini duyunca, sevin iinde Lt'un evininetrafna koumulard. lerinden bu ahlkszla kar kanhi kimseyoktu.Bylesine irenbir istei, temizlii ve iffetiylema'rufHz. Lt'asylemektenekinmemeleri,busuunonlarnarasndanekadaryaygnve ne kadar normal saylan bir davran haline geldiini ortayakoymaktadr.Onlarncinssapklklarnnderecesi,bu irenfiili ilemekiin byk bir sevin iinde hem de toplu bir ekilde gelmelerindenanlalmaktadr. Bu ahlkszlklarn aka yapmaktan ekinmemeleri,normalinsanndnphayaledemeyeceibirahlkikntdr.

Dier taraftan Cenab Hak, bu srada elisi Hz. Lt aleyhisselm'dinlemeyiponunevinegirerekmisafirlerinesarkntlkyapmayakalkankfirleringzlerinikrediverdi:

And olsun ki, onlar Lt'un konuklan olan melekleri elde etmeyekalktlar,bununzerinegzlerinikrediverdik.Azabmveikazlarm

dinlememeninsonucunutadn,dedik.6SonutaLtKavmihelakoldu.

NiyziMsrnin bukonuyuburadazikretmesininsebebineolabilirdiyednrsekmecmusndananlalmaktadr.

..sul eymsrisanaemnnedendrbizesyletkibizeyakinhaslolacevab egeri emn vahy iledir velakin hasm iskt in delil getrelmayetbudurLt,Kekesizeyetecekbirkuvvetimolsaveyasalambiryere snsam 7dedi. mdibenm admda Ltdur beni livtaya sayetdkleri in Allah ve resl Lt ile zikr etdiler. Her sonra gelenevvelkini cmi'dr lsiyyem hatmun ma'nas odur ki cemi

peygamberleri ve velileri cmi'dr her birinn srr onda bulunurdimekdr.8

Yukardaki drdncmsran iaretiyleNiyziMsr kuddise srruhulazizin Limni srgnnde ektii skntlarn ancak Raslllah sallallh

6Kamer,37;(Prof.Dr. smailYiit,PeygamberlerTarihi,KayhanYaynlar:279282)7Hud,808(NiyaziMISR,1223),v.60b


9/168


aleyhivesellemeolankuvvetlibailetelfiedebildiianlalmaktadr.

Dnyanndzeniadaletlemmkndr.

Kendine gel de o kt dal kes, buda. Bu gzel dala su ver detazelendir.

imdiikisideyeilamasonunabak.Busonundabireyeyaramaz,brysemeyveverir.Bansuyubunahelaldir,onaharam.

Aralarndakifarksonundagrrsnvesselam.Adaletnedir?Aalara su vermek.Zulm nedir? Dikeni sulamak.Adalet bir nimeti

yerinekoymaktr,hersuekentohumusulamakdeil.Zulmnedir?Bireyiyerindekullanmamak,yeriolmayanyerekoymak.Budaancak

belayakaynakolur.Tanr nimetini cana, akla ver, i arsna uram, dmlerle,

skntlarladopdoluolmu tabiatadeil. 9

Adaletintesisiisekanlammkndr.

Hz.Mevlnakaddesellhsrrahulazzbuyurduki;Yaraydemek lazm.Deeceinyerdestnemerhemkorsanpislii

kkletirmi olursun. Yarannaltndakietiyer.Yarfaydasolsaellitaneziyanolur. 10

eriatta ihsan da var ceza da. Padiah, bakeye geer; at ahrabalanr.

Adaletnedir?Bireyilykolduuyerekoymak.Zulmnedir?Lykolmadyerekoymak.Allah Telnn yaratt bir ey abes deildir. Kzgnlk, hilim, t,

hile...hepsidorudur.Bunlarnhibirimutlakolarakhayrdeildir.Ayn

zamandamutlakolarakerdedeildir.Herbirininyerindefaydasvardr,yerindedezarar.Onuniinbilgivaciptir,faydaldr.11

9Mesnevi:c.V,b.1086109310Mesnevi,c.VI,b.2605260611Mesnevi,c.VI,b.25952599


10/168


GamvekederigiderendeKuranKerimayetleridir.

KurnKerimgnllere ifadr.AllahTel ylebuyurdu;Kurandan, mminler adna ifa ve rahmet olan ne varsa onu

indiririz.O,zalimlerinancakzarar/kayplarnartrr.12

ayethkimler artlarnariayetederlerse

Kurn Kerim, slm toplumunun bavuraca yegne yol gsterici(=hidayet rehberi)dir.Hkimlerhkmdeonunkstaslarnalrsahkmdeyanlmalar olmayacak kadar az olur. Kurn Kerimin kapsad ahkmiindeinsanlnzararnasebepolacakbirhkmbulmakmmkndeildir.AllahTel ylebuyurmutur:

Cahiliyye(t)yargsnmistiyorsunuz?AkledenbirkavimiinAllahtandahaiyihkmedenkimolabilir!13YineAllahTel ylebuyurmutur:

Ey inananlar; Allaha itaat edin, Resle ve kendinizden olanyneticilerinize de itaat edin! Herhangi bir ey hakknda tartacakolursanz,onuAllahaveReslnegtrn.EerAllahaveAhiretgnneinanyorsanz,bu (yol)sizin iindahahayrlveyorumbakmndandaen

gzelolandr.14

Dnyadabelalarnkaynayarglardr.

[Kendi hlinde ebed bir muhalif olan Niyzi Msr kaddesellh

srrahul azz hikemiyat diliyle sosyal hayattaki skntnn birini perdearkasndan zamannda da grm birisidir. Lisan hl ve kl ile bunlarsylemi: Dnyada ne bel varsa kayna yarglar ve kadlardr.Bozgunculuunsebebidervettir.

Bu satrlaryneticelerin rvetle ilgili ikyetinihatrlatr.Yani rvetinbir trl stesinden gelemediklerinden yaknrlar ve bunun suunu dabakalarna yklerler.Acaba gerektende rvetinstesinden gelemezlermi,yoksagelmekistemedikleriiinrvetmionlarnstesindengelir?

Niyzi Msr kaddesellh srrahul azz, dnemindeki kadlardan ve

12sra, 82

13Maide, 50

14Nisa, 59


11/168


dolaysylaOsmanlyarglarndan ikyetedervemizaconlarlaelbettekiimtiza etmez. Bununla birlikte onun bu ifadesi aslnda adil yarglarnazlnavekibritiahmergibiyokluuna iaretetmektedir.Budabirhadisierifidorulamaktadr:Raslllahsallallhaleyhivesellembuyurduki:

Kadlar snftr. ki snf cehennemlik, bir snf da cennetliktir.Cehennemegideceklerdenbiribilerekhakszhkmverenkad,tekidebilmeyerek haksz hkm veren kaddr. Cennetlik olan ise, hakkylahkmverenhkimdir.15]16Bu konu hakknda Hazreti Mevlna kaddesellh srrahulazizin

adaletsiz hkimlerin kazanlar hakkndaki dncesini bilmek yerindeolacaktr.

Bir ahsa,karsNesylersemonuyapacaksnveeeryapmazsantalk ile bo olaym diye yemin ettirdi. Kocas raz oldu. Kadn: Birbatman domuz eti yemen lzmdr dedi. O Mslman bu vaziyetkarsnda arp kald.Hibir bilgin onun bumkln halledemedi.KalkpMevlnhazretlerinegeldi.Alaypszlayarakdurumunubildirdi.MevlnKadnn(Yarg)mahkemesindenbirbatmanekmeksatnalpyede

boanmavkiolmasnbuyurdu.17

Bozgunculuunkaynadarvettir. RvetSzlk anlam Kamus'a gre cret'tir (cu'l). Rea rvet verdi, irtea

rvetald,ister rvetistedianlamlarnagelir.18ElMisbah a gre; rivet, bir kiinin hkime veya bakasna, lehine

hkm verilmesini salamak veya bir isteine taraftar etmek karlndaverdiimaldr. oulolarakria,ra eklindekullanlr.Rvetkitap,snnetveicm'agreharamdr.Kur'anKerimdeAllahTelbuyuruyorki:Aranzda mallarnz hakszlkla yemeyin; bildiiniz halde gnaha

girerek insanlarn mallarndan bir ksmn yemek iin onu hkimlereaktarmayn.19Bukonudapek okhadisvardr. Raslllah sallallhaleyhive sellem

15EbDvd,Akdiye;2(3573)16ZCAN,Mustafa,YENASYA,JritokrasiveFitne,08.04.200817(YAZICI,1995),s.656(380)18(SAHlLLOLU)19Bakara,188


12/168


buyurduki;Hkmde rvet alan ve rvet veren ve araclk eden kimseyi

lanetlemitir.20Rvetdrtksmdr;1)Herikitarafadaharamolanrvet,yargolmakiinverilenrvettir.

Rveti veren yarg olamaz. Bu ekilde verilen rveti alana da rvetharamdr,buyollayargolmakdaharamdr.

2)Birdavadalehindebirhkmalmakiinyargcaverilenrvetde,bumnasebetleverilenkararhaklolsunolmasn,herikitarafiinharamdr.

3)Canveyamalabir zarargelmesindenkorkularakverilen rvet,alaniinharam,vereniindeildir.

4)Birkimsemalnagzdikildiinianlayarakbumalnbirksmnrvetolarakverirse,rvetverenbakmndanhell,alanbakmndanharamdr.

Rvetegirmeyenhediyelerdevardr.BunagreHediyelerdeeittir.211)Hediyeeldenvehediyealanbakmndanhellolan.Dostlukvesevgi

iinverilenhediyelerbumeyandadr.2) kitarafbakmndandaharamolanhediye.Zulmeyardm iinverilen

hediyelerbudurumdadr.3)Yalnz verenbakmndanhellolanhediyebir zulmnnn almak

iinverilenhediyedirkialaniinharamdr.

Sultannelindekudretoluncaadaletgitmez.

Sultann gl olmas adaletin tesisi iin gereklidir. Sultann gbulabilmesi iinde devletin kurulmas ve bulunmas gereklidir.Devletlemenin nemli olduunu Raslllah sallallh aleyhi ve selleminMedineyehicretindensonrailkuygulamasndananlamaktayz.

slamDevletinin temeli 620 ve 622 yllarnda yaplanAkabe biatleriylebalar. 620 ylnda 12 Medineli Mslman ellerini Raslllah sallallhaleyhiveselleminavucunakoyarak

gerek sknt ve mzayaka ve gerekse sevin ve srur halinde (sz)dinlemekveitaatetmek(batagelir)ve(sen)bizimzerimizdebirtercihesahipolacaksnvebizemretmeyetkisinitayanmirebunukimelindebulundurursabulundursun itirazvemuhalefettebulunmayacaz.

Allah Tel yolunda, bizi kk gren ve horlayan kimsenin biziayplamasndanekinmeyeceiz.

20Tirmiz,Ahkm9, (1336);EbuDvuddabuhadisisadece bnumerradyallahuanh'tantahricetmitir(Akdiye4,(3580).21(SAHlLLOLU)


13/168


Allaha hibir eyi irk komayacaz, aramzda hibir iftiradabulunmayacaz ve senin hibir iyi hareketinde sana kar itaatsizliketmeyeceiz

demilerdir.Bubiatle,salambirdevletindoabilmesi iingerekliolanortamn olumaya balamtr. ki yl sonra bu kez yetmi kii tarafndanikincikezbiatyaplmtr.

Raslllah sallallh aleyhi ve sellemin uygulamasyla anlalan icrannkudretibulmu sultanileolacadr.

Tkikulukgneisemdakaldmddete

emsdDuhakulukgneidemektirki,Raslllahsallallhaleyhivesellemin ruhniyeti gnein en gzel parlad zamandaki durumunabenzetilmitir. Sultana eer Raslllah sallallh aleyhi ve selleme tabiolursa kyamete kadar hkmnn srecei iaret etmitir. Fakat tarihiadanbaklncabyleolmadngrmekteyiz.

Raslllah sallallh aleyhi ve sellem hakknda Allah Telnn bykihsanlarvardr.HerhalkardaKurnKerimdedilegetirilmitir.Bunlardanbirisi olan Duh suresi Raslllah sallallh aleyhi ve sellemin hakkndainmi veAllahTelkatndaOnaverilendeerianlatmaktadr.

Fakih Kad yaz (Allah onu muvaffak klsn) der ki: Bu sure altynden peygamberimizin bykln, Allah Tel indindeki yksek

mevkiinibelirtmitir.1AllahTelonunmevkiinibelirtirken,Andolsunkulukvaktine,

insanlarn skna varddem geceyeki,22diye yeminetmitir.Tabibu, derecelerin en bydr. Ona verilen payenin ulviyetinibelirtmektedir.

2Nezdindekiyerini,huzurundakideerini:(Habibim)Rabbinseniterketmedi. (Sana) darlmad da. 23 kavli ile belirtmitir. Yani, bu udemektir:AllahTel senibrakmad, sana kzmad, seni kendisineeliedindiktensonraaslaihmaletmedi.

3CenbHak; Elbette hiret senin iin dnyadan hayrldr. 24buyurmutur.

bn shak'n tefsiri: Allah Tel'ya dnnde, dnyada sanaverdiklerinden daha iyileri ve daha stnleri vardr. Seni b. AbdullahTusteri: Yani gerek efaat ve Makam Mahmut gibi payelerdenyanmda sakladm eyler senin iin dnyadan daha hayrldr. diyetefsiretti.

22Duh,1223Duh,324Duh,4


14/168


4MuhakkakkiRabbinsanaverecekdehonutolacaksn!25kavli cellinde belirtilen husustur. Bu yet (her iki cihanda da) Raslllahsallallh aleyhi ve selleme bah edilen birok ltuf, ihsan, saadet veeitlini'metlericamidir.

bn shak: Dnyada baarya erdirmek, hirette de, ona bol sevabvermekle onu honut klacaktr diye tefsir etti. Bazlarna gre: Onaefaat ve Havz kebiri vermekle honut edecektir diye tefsirolunmutur.

Raslllah sallallh aleyhi ve sellemin linden diye bazlartarafndanrivayetedilmitir.KURNI KERM'DE BUNDAN OK MT VEREN BR YET DAHA

YOKTUR. Allah Resul, tabiidir ki, mmetinden hi kimsenin ateeatlmasnarazolmayacaktr...

5 Bu surenin sonlarna doru (gelen yetlerde saylan) AllahTelnnonahazrlam olduunimetler:

Onuhidyetetmi...Malyokkenkendisinizenginetmi...nsanlariratetmeyeonumuvaffakklm...Yahutkalbinetkenmeyenbirhazineyiandrankanaativermekleonu

zenginetmi...Yetimkenonudedesininterbiyesinevermitir...YahutdaAllahbizzat

onuhimayesinealmtr.26Hulsa; buna benzermanalar verilmitir,mfessirler tarafndan bu

sreninyetlerine,Kimiside umanayvermitir:Seninsayende,dalletteolanlarhidayeteerdirmitir.Seninsayende

fakirveyoksullarzenginklmtr.Yetimvekimsesizlerideyineseninsayende himaye ettirmitir. Evet, Allah ona, btn bu ihsanlarnhatrlatmtr. Yinebilinen eylerdendir:Onu kklk, yetimlik anndayalnzbrakmayanAllahTelelbettekibydkten,helehelerasulleerdirdiktensonradayalnzveyardmszbrakmamtr.

6 O'na vermi olduu bunca nimeti aklamasn ve ondanbahsetmesini,AllahTelonaemretmitir.Ve ylebuyurmutur:

BununlaberaberRabbininnimetinidurmaypsyle(anlat).27Kiininkendisineyaplanin'amdanveya iyiliktenbahsetmesi,birnevi

krsaylrelbette.Buhitab, pheyokki;Raslllahsallallhaleyhivesellemehasolmaklaberaberonun ahsndatmmmetine amildir.28

25Duh,526Duh,610ayetleri27Duh,1128FakihKad yaz, ifi erif,trc:NaimERDOAN HseyinS.ERDOAN,BedirYay. stanbul,1975,s.4345


15/168


4

Hamdenilahialamaentemelceuna Mimmenetvehvegazbnnvemuhlikuna

Veleyseminsatvetissultanilafiun llimmlHdelMehdyymngizn

Smmesleallellheynezzileh Bibedrinmeriganve emsnmaribena

Evhileyyebihzelkavlilmelekn Fhzihlleyletizzalmimelhemn

LtahsebinnezelMsrzveclin Minkahridecclikumvallhiyensuran

Hamdsnakyerimolanilhmadr.

AllahTeldanbakasnahamdveteekkrmecazidir.Buradakullanlan

hamdsnlmaszileAllahTelnnnimetleriniiin krifadesidir.

Bizigazaplahelaketmekiingelecekolana

Dnya bizim helak olmamza sebep olacak her ey ile doludur. Helak

olmaktakaza ileolan isevaktindennceolanyokolmadr.Kyametbuyokolmann en iddetlisidir.Bu korkummin ve kfir iin dehet ifade eder.Sonsuzlukmmin ve kfir iinmutluluk vermektedir. Kyamet ise imtihanolanhayatnneticelenmesidir.


16/168


Sultannvuruunakarbir efaatimdeyoktur.

Sultannvuruufiilekm iradedir.Hkmdensonrakidnolmayan

iradeye ancak teslim olmaktr. Kyametten nce olacak olaylar hakkndakimseninde kurtuluu yoktur. nk artk sonu verecek amellerin hepsisonlanmtr.Artk iaretlerak ekildegrlmeyebalamtr.ok iddetligeecek zamanlarn ve fitnenin nn alacak kurtarc iin beklentilerdenbakabirarederetilmeyeceianlalmaktadr.

Hz.EbuMsaradiyallhanhanlatyor:Raslllahsallallhaleyhive

sellembuyurdularki:Kyametten hemen nce karanlk geceninparalar gibifitneler var.Kii ofitnelerde m'min olarak sabaha erer, akama kfir olur; m'minolarak akama erer, sabaha kfir kar. O fitnede oturan, ayaktadurandanhayrldr.Yryenkoandanhayrldr.yleyseyaylarnzkrn,kirilerinizi paralayn, kllarnz da taa vurun. Sizden birinin evinegirerlerse Hz.demin iki olundan hayrls olsun (len olsun, ldrendeil.)29

Ancakhidayet mam

Mehdkurtar

c

m

zd

r.

Umulurki saleyhisselmindirir.

Niyzi Msrnin s aleyhisselmn inmesini murad ederken

umutsuzluunuveskntldneminbitmesiniarzulamasndandr.Onunehlikeften olduunu bildiimize gre bu isteyiindeki karamsarlk ektiiskntlarn ar derecede artmasndandr. Sosyal hayat zaman itibarylabencillemi, madd ve manevyat ehli hadlerini amada bir yara

girmilerdir.NiyziMsrde kyamet kopsa ne olur ki, diyerek dileklerinibeyanetmektedir.

HZ. SaleyhisselmnNZL30

29 Ebu Davud, Fiten 2, (4259, 4262); Tirmizi, Fiten 33, (2205). Ebu Davud,"koandan" kelimesinden sonra u ziyadeyi kaydetmitir: "Yanndakiler: "Bize neemredersiniz(eyAllah'nResl!)?dediler."Evinizindemirbalarolun!"buyurdu."30(YAMAN,Ekim,2002),s.40


17/168


Hz. snnyeryzne inii ile ilgilibirdierterim iseMesihszcdr.Mesih kelimesi. Arapaya ramca Meiha veya brnice HMehadangemi olup lmek, mesh etmek, gnahlardan temizlenmi, sddk(tereddtsz inanan), yryen, seyahat eden anlamlarna gelmektedir.Oldukaeskidnemlereuzanmaktaolan kurtarcmesih inancMecusilik.Hinduizm.Budizm.Brahmanizmgibibirokinansistemindegrlmektedir.EskiAhitte srailoullarndanbirnebigeleceibildirilmekte (Tesniye:18/35).YahudilerbukiininDavudoluMesiholacana,fakatondannceYusufoluMesihgeleceine inanmaktadrlar.YeniAhitteHz. saleyhisselmnbulutlar zerinde ikinci defa geliinden aka bahsedilmektedir (Matta:26/64;Yuhanna:4/2526).HristiyanlarHz. snnahirzamandayeryzneinerek bin senelik ilahi imparatorluunu Filistinde kuracanainanmaktadrlar.

Kuran Kerimde ad geen ve srail oullarna gnderilen Hz. saleyhisselmn, doumu bir mucize olduu gibi yeryznden semayakaldrlmasdaayrbirmucizedir.KuranKerimonundnyayageliini ylehaberverir:

Allah Tel katnda snn durumu,demin durumu gibidir.AllahTelonutopraktanyaratt.Sonraona:Ol!dediveoluverdi31

Hz.demaleyhisselmtopraktananaszvebabaszyaratanAllahTel,saleyhisselmdababaszyaratmtr.Hz. saleyhisselmotuzyandaiken kendisine rasllk grevi verildiinde durumu hemen srailoullarnahaberverdi.Hz. saleyhisselmndavetinekulakvermeyenveellerindeki

Tevrat tahrif edip pek ok deiiklikler yapan srailoullar saleyhisselma inanmadlar. Hz. s aleyhisselm mucizeler gsterereketrafnainsanlartoplamayabalaynca

srailoullar kendisini ve ona inananlar durdurmak iin pek ok yoldenediler, sonundaHz. s aleyhisselm ldrmeye karar verdiler.AncakAllah Tel onlarn planlarn etkisiz hale getirdi. Yahudiler, Hz. saleyhisselma benzeyen birini yakalayp astlar ve Hz. s aleyhisselmldrdklerinisandlar.BudurumKuranKerimde yleanlatlr:

Ve Allah Tel nn elisi Meryem olu sy ldrdk, demeleriyznden (onlar lanetledik). Hlbuki onu ne ldrdler, ne de astlar,fakat (ldrdkleri) onlara s gibi gsterildi. Onun hakknda ihtilafa

denlerbundandolaytambirkararszlk iindedirler;buhusustazannauymak dnda hibir (salam) bilgileri yoktur ve kesin olarak onuldrmediler. BilakisAllah Tel onu (sy) kendi katna kaldrmtr.AllahTel izzet vehikmet sahibidir. EhliKitaptan herbiri,lmndennceonamuhakkakimanedecektir.KyametgnndedeO,onlara ahit

31Ali mran,59


18/168


olacaktr. 32s aleyhisselmn ismiKuranKerimde yirmibe yerde gemektedir.

Bu ayetlerdenbir ksmzerinde farkl yorumlar yaplarak farkl anlaylarortaya konmutur. ounluk slam limlerine gre Allah onu kudreti ilemanevi semalardaki hususimevkiine kaldrmtr, kyametten nce tekrardnyaya gnderecektir. O zaman btn Ehli Kitap onun rasl olduunainanacak, yanl inanlarndan kurtulacaklardr. Bir baka anlaya gre,AllahTelonuYahudilerdenkorumu,eceligelinceonuvefatettirmi veruhunusemadakiyerinekaldrmtr.Kyamettenncegelecekolandaonunruhudur.BizbubalkaltndaKevserninkonuileilgiliyorumvegrleri uekildedir.

s aleyhisselmn semaya kaldrlmas (ref) ve kyamete yaknyeryzne inecei hadislerde de yer aldndan ilk kelm kitaplarndanbalamak zereher dnemde yazlan eserlerde kyametin alametlerindenbirisi de Hz. s aleyhisselmn yeryzne inii olduu ifade edilmitir.Konunun uzamamas iin biz burada sadece iki eserden alnt yapacaz.Hicri150devefateden mamAzamEbuHaniferahmetullhaleyhyazdelFkhulEkber isimli eserinde: Deccln ve Yecc ve Meccn k,gneinbatdandouu, saleyhisselmnsemadaniniisahihhaberlerlemeydana gelecei haber verilen dier kyamet alametleri haktr vemeydana gelecektir. demektedir. Taftazan (. 797/1395) de eserindedeccalin, dabbetl arzn, Yecc ve Meccn k, s aleyhisselmnsemadaninii,gneinbatdandouugibiRaslllahsallallhaleyhive

selleminkyametalametiolarakhaberverdiieylerhaktrdemektedir.Hz. snn ineceini inkr edenler Allah Telnn: Ey s! Seni vefat

ettireceim, seni nezdime ykselteceim, seni inkr edenlerdenarndracam ve sana uyanlar kyamete kadar kfirlerden stnklacam. Sonra dnnz bana olacak. te o zaman ayrladtnz eyler hakknda aranzda ben hkmedeceim. 33 Ayetindegeen mteveffke kelimesi ile Ben onlara, ancak bana emrettiinisyledim: Benim de Rabbim, sizin de Rabbiniz olanAllaha kulluk edin,dedim. lerindebulunduummddeteonlarzerinekontrolcidim.Benivefatettirinceartkonlarzerinegzetleyiciyalnzsenoldun.Senhereyihakkyla grensin 34ayetindeki teveffeyteni kelimesini ldrmek

manasnaalp,Hz. saleyhisselmnlm olduunu iddiaederler.AyrcabilakisAllah onu katna kaldrmtr,Allah izzet ve hikmet sahibidir35ayetindeki semaya kaldrlmasn, maddi bir kaldrl deil, manevi birykseli olarakyorumlarlar.Konu ile ilgiliounluungrnekargr

32Nisa,157159.33Ali mran,55.34Maide,117.35Nisa,158.


19/168


bildiren kiilere cevap olmak zere bir eser yazan Zhid elKevser, ilgiliayetleriyorumlayarak yledemektedir:

s aleyhisselmn semaya kaldrln bildiren ayette geen rafeakelimesiningerekmanasbireyiaadanyukaryanakletmekdemektirvesemaya bizzat kendisinin kaldrldn ifade eder.Ayette kelimeyi mecazmanayahamletmeyigerektirenbirkarineyoktur.Dolaysylamecazmanayahamledipruhuykselmitirdenilemez

Kevser, s aleyhisselmn semaya rafnn ruhen olamayacan uyorumlarla iddia etmektedir: Ayet, Yahudilerin: biz sy ldrdkszlerine cevap mahiyetinde gelmitir. s aleyhisselmn ldrlmeyipsemayakaldrldnifadeeder.BazlarnndediigibiHz. saleyhisselmnldrlp semaya ref edilenin ruhu olduunu iddia etmek, Yahudileriniddiasn reddetmek deil, onlar desteklemek olur. Hlbuki ayet onlarniddiasn rtmek iin gelmitir. Ayrca Hz. Allah Hz. s aleyhisselm,bedeniveruhuilebirlikolaraksemayaykseltmemi olupsadeceonuruhuile ykseltmi olsayd,buHz. snn ldrlmesine aykr olmazd.nknicepeygamberlerldrlm, ehitedilmi sonradaruhlarykseltilmitir.Hlbuki bu ayette Hz. s aleyhisselmn ykseltilip kaldrlmasldrlmesineztolarakgsterilmi,ldrlmediinedelilgsterilmitir.Budurumgsteriyorki,Hz. saleyhisselmnykseltilmesi ruhvebedeni ileykseltilmesidir. Hz. s aleyhisselmn lmediini, hayatta olduunugstermektedir. Kevser, yukarda mealini verdiimiz ayetlerde geenteveffa kelimesininlm anlamnadeil, kabzetmek ve almak anlamna

geldiinidierayetlerlepekitirerek yleder:Allah,leninlmzamangelince, lmeyenin de uykusunda iken canlarn alr da lmnehkmettii canalr,tekinibelirlibirvaktekadarbrakr. pheyokki,bunda iyi dnen bir kavim iin ibretler vardr. 36 Bu ayette geenteveffikelimesilmdeilalmakmanasnakullanlmtr.Eerlmmanasna gelseydi mevt kelimesinin, anlamsz olmas gerekirdi, hlbukiAllah Tel nn kelmnda anlamsz kelimenin olmas dnlemez.Dolaysylaayetlerdegeenteveffikelimelerilmanlamnadeilhuzuraalmak manasnadr. Hz. s lmemi diri olarak semaya kaldrlmtr.Kevser, Ehli Kitaptan her biri, lmnden nce ona muhakkak imanedecektir.Kyametgnndedeo,onlara ahitolacaktr37ayetindegeen

lmnden evvel kelimesinin yeryzne iniinden sonraki lmolduunu sylemektedir. phesiz ki o (s), kyametin (ne zamankopacann)bilgisidir.Ondanhipheetmeyinvebanauyun;nkbu,dosdoruyoldur 38ayetindeki zamirinHz. saleyhisselma raciolduunusyleyen elKevser, ayette geen le lmn kelimesinin lealemn

36Zmer,42.37Nisa,159.38Zuhruf,61.


20/168


eklindeki kraatlarn da gstererek Hz. s aleyhisselmn yeryzneiniinin, kyametin alametlerinden olduunu da sylemektedir. Zhid elKevserbubilgileriverdiktensonraHz. saleyhisselmndiriolaraksemayakaldrldn, ahir zamanda yeryzne ineceini syler. Bunun dndakigrlerin delile dayanmayan hayallerden ibaret olduunu, mtevatirhadislerinde saleyhisselmn semayadiriolarakkaldrlpahir zamandaineceini ifadeettiini sylervemmetindeayn inanzeredevamedegeldiinibelirtir.(Kevser,Nazratnbirah,s.105.)

saleyhisselmarmhtaldvesonrayenidendirildimi?Asrlar boyunca s aleyhisselmn armhta lp lmedii sorununa

verilen tekbirdoru kesincevapaslaolmamtr.Gerekte tefsircileringeni aplvebilgincednceleriningsterdiigibi,busadeceevetyadahayr ile cevaplanacak bir sorun deildir. Mslmanlarn asrlardrverdiklerifarklcevaplararasnda,HristiyanlarlaortakbirzeminbulmakiingnmzMslmanveyaHristiyanlarnnsandklarndandahafazla imknvardr.Temeltefsirlerdebulunanyorumlarnksmibirlistesiaadadr:

1)lmebenzetilmeteorisi2)uykuteorisi(armhtabilinciniyitirmedhil)3)kabz4)kronolojikdnm,eskatalojiklmveyenidendirilmeilebirlikte5)AllahTel saleyhisselmndnyahayatnasonverdi6)AllahTel saleyhisselmruhvebedenolarakbtnyleald

7) Ne zaman ve nerede lm ve ykseliin vuku bulduu noktasndabilinemezcilik

8)Benliinvednyeviarzularnlm9)Tpk ehitlergibi saleyhisselmgerektenldancak imdiAllah

Telkatndadiridir10)Gerekzahirilmveyenidendirilme.Kukusuzbtnbu yorumlarbirbirlerinidlamamaktadrlar. Szgelimi,

3., 5. ve 6. klar ayn eyi syleyen farkl szler olarak kabul edilebilir.Bunun MslmanHristiyan diyalou ile ilgili imalar nelerdir? 10. kkukusuzHristiyanlar ileayn zemine sahiptir.Ancak3.,5.,6.,ve9. klaryineyaknzemineiaretetmektedirler.39

saleyhisselmnNzulnnTasavvufYorumuMehmed Emin Tokadye gre, Hz. s aleyhisselmn yeryzne inii,

aklmedn(uhrevakl)yaknnuru ile insandagrnmesindenkinyedir.Hz. saleyhisselmnindiktensonraDecclldrmesiveonunktlkleri

39 CUMMNG, Joseph L. s aleyhisselm armhta ld m? Snni TefsirKitaplarnda saleyhisselmnDnyeviHayatnnSonuHakkndaTarihiDnceler


21/168


yaymasna son vermesi ise akl meadn kt sfatlarn ortaya kmasnnlemesi eklindeteviledilir. 40

Cilise,Hz. saleyhisselmnAllahTelnnruhu/ruhullaholduunuvehakk temsil ettiini belirterek, hak belirince batla ait olanlarn ortadankalkacanifadeeder.Yanihak/gerekortayakncainsana pheverenvekarklkmeydanagetirenonundndakiher eyyokolupgider.41BurayakadaranlatlanlardanhareketleDecclnktlveonuyaymay,Hz. saleyhisselmn iseszkonusuirkinliklerinortadankalkmasnve iyiliklerinmeydanagelmesinitemsilettiisylenebilir.42

Bedizzaman Said Nurs kaddesellh srrahulazizin Hz. s aleyhisselmnnzlhakkndakigrleri

hirzamanda Hazreti s Aleyhisselmn nzulne ve Decclldrmesineaitehadsisahihannmanayhakiklerianlalmadndan,birksm zahir lemalar, o rivayet ve hadslerin zahirine bakp pheyedmler.Veyashhatini inkredipveyahurafevaribirmanaveripdetamuhalbirsuretibeklerbirtarzda,avammslimnezararverirler.Mlhidlerise, bu gibi zahirce akldan ok uzak hadsleri serrite43 ederek, hakaikislmiyeyetezyifkranebakptaarruzediyorlar.RisaleiNur,bugibiehadsimteabiheninhakiktevilleriniKuranfeyziylegstermi. imdiliknmuneolarakbirtekmisalbeyanederiz. yleki:

Hazreti saleyhisselmDeccl ilemcadelesi zamannda,Hazreti sAleyhisselmonuldreceivakitte,onarnyukaryaatlaypsonraklnc

onundizine yetitirebilirderecesinde, vcudao dereceDecclnheykeliHazreti sdanbyktr,diyemealinderivayetvar.DemekDeccl,HazretisAleyhisselmdanon,belkiyirmimisliyksekkametliolmak lzmgelir.Burivayetinzahirifadesisrrteklifevesrr imtihanamnafolduugibi,nevibeerdecariolandetullahamuvafkdmyor.

Hlbukiburivayeti,buhadsi,hmuhalvehurafezannedenzndklarisktveozahiriaynhakikatitikadedenveohadsinbirksmhakikatlarngzleri grdkleri halde daha intizar eden zahir hocalardahi ikaz etmekiin,ohadsinbuzamandadaaynhakikatvetammuvafkvemahzhakmteaddidmanalarndanbirmanaskmtr. yleki:

sevlikDiniveodindengelendtmstemirresinimuhafazahesabna

alanbirhkmetileresmilnyla,zulmetlipismenfaatiiindinsizlievebolevizme yardm edip tervi eden dier bir hkmet ki, yine hasismenfaati iin slmlarda ve Asyada dinsizliin intiarna tarafdar olanfitnekrvecebbarhkmetlerlemuharebeedenevvelkihkmetin ahs

40(MEK,yl:8[2007],say:19,)Tokd,TeviliEhdisiErtSaa,vr.14b.41(MEK,yl:8[2007],say:19,)Cl,elnsanlkmil,c.2,s.54.42(MEK,yl:8[2007],say:19,)43Serrite:f. pucu.Emre,delil.Vesile. Baakakmak. Maksad.


22/168


manevsi temessl etse ve dinsizlik cereyannn btn tarafdarlar da birahs manevsi tecessm eylese, cihetle, bu mteaddid manalarbulunan hadsin, bu zaman aynen bir manasn gsteriyor. Eer o galibhkmet neticei harbi kazansa, bu iar mana dahi bir manay sarihderecesine kar. Eer tam kazanmasa da, yine muvafk bir manayiardir.44

Hazreti drisve sAleyhimesselmntabakaihayatlardrki,beeriyetlevazmatndan tecerrd ilemelekhayatgibibirhayatagirereknuranbirletafet kesbeder. deta bedeni misal letafetinde ve cesedi necmnuraniyetinde olan cismi dnyevleriyle semavatta bulunurlar.hirzamanda Hazreti s Aleyhisselm gelecek, eriat Muhammediyesallallhaleyhivesellemileameledecekmealindekihadsinsrr udurki:hirzamanda felsefei tabiiyenin verdii cereyan kfrye ve inkruluhiyete kar sevlik dini tasaffi ederek ve hurafattan tecerrd edipslmiyete inklabedeceibirsrada,naslki sevlik ahsmanevsi,vahyisemav klncyla o mdhi dinsizliin ahs manevsini ldrr; yle deHazreti sAleyhisselm, sevlik ahsmanevsinitemsilederek,dinsizliinahsmanevsini temsiledenDecclldrr..Yani inkruluhiyet fikrinildrecek.45

te byle bir srada, o cereyan pek kuvvetli grnd bir zamanda,Hazreti s Aleyhisselmn ahsiyeti maneviyesinden ibaret olan hakiksevlik dini zuhur edecek, yani rahmeti lahiyenin semasndan nzuledecek; hli hazr Hristiyanlk dini o hakikata kar tasaffi edecek,

hurafattanve tahrifattansyrlacak,hakaiki slmiye ilebirleecek;manenHristiyanlkbirnevi slmiyeteinklabedecektir.VeKuranaiktidaederek,osevlik ahsmanevsi tbive slmiyetmetbumakamndakalacak;dinihak bu iltihakneticesinde azmbir kuvvetbulacaktr.Dinsizlik cereyannakar ayr ayr iken malub olan sevlik ve slmiyet ittihad neticesinde,dinsizlik cereyanna galebe edip datacak istidadnda iken; lemisemavatta cismi beersiyle bulunan ahs s Aleyhisselm, o dini hakcereyannn bana geeceini, bir Muhbiri Sadk, bir Kadiri Klli eyinvadine istinad ederek haber vermitir. Madem haber vermi, haktr;mademKadiriKlli eyvadetmi,elbetteyapacaktr.

Evet her vakit semavattan melaikeleri yere gnderen ve baz vakitte

insansuretinevazeden (HazretiCibrilinDhyesuretinegirmesigibi)veruhanlerilemiervahtangnderipbeersuretine temesslettiren,hattlm evliyalarnoklarnnervahlarncesedimisalylednyayagnderenbirHakmiZlcelal,Hazreti sAleyhisselm, sdinineaitenmhimbirhsn htimesi iin, deil semai dnyada cesediyle bulunan ve hayatta

44KastamonuLahikas,s.8045Mektubat,s.6


23/168


olan Hazreti s, belki lemi hiretin en uzak kesine gitseydi vehakikaten lseydi, yine yle bir neticei azme iin ona yeniden cesedgiydirip dnyaya gndermek, o Hakmin hikmetinden uzak deil.. belkionun hikmeti yle iktiza ettii iin vadetmi ve vadettii iin elbettegnderecek.

Hazreti sAleyhisselmgeldiivakit,herkesonunhakik solduunubilmek lzmdeildir.Onunmukarrebvehavass,nuru iman ileonutanr.Yoksabedahetderecesindeherkesonutanmayacaktr.46

Nasraniyet ya intifa veya stfa edip slmiyete kar terki silhedecektir.Nasraniyetbirkadefayrtld,protestanlageldi.Protestanlkdayrtld, tevhide yaklat. Tekrar yrtlmaa hazrlanyor. Ya intifa bulupsnecek veya hakik Nasraniyetin esasn cmi olan hakaiki slmiyeyikarsndagrecek,teslimolacaktr. tebusrrazme,HazretiPeygamberAleyhissaltVesselm iaretetmitir ki: Hazreti snzilolupgelecek,mmetimdenolacak, eriatmlaameledecektir.47

saleyhisselmnnzliinbizlerneyapmalyz?Herkes s aleyhisselm beklerken yukarda anlatlanlara bakarak

dnlmesi gereken Mehd aleyhisselmn gelmemesi ile saleyhisselmn gelmesine almak gerektii gzlenmektedir. Bu nedenleslamnintiarkarsnda seviyetinmslmanolmasgayretibizlerehedefgsterilmektedir. Hz. s aleyhisselm velayetin mmessili olmas ile

nbvvetinsonaermesineticesinde slam

ndnyaleminicemetmesiiinbatnnhidteyineyardmcolmakhermslmannvazifesidir.Beeri bir vcudun indirilmesi Allah Tel iin lemi yeni batan

yaratmaktanokkolayolduubirgerektir.48 saleyhisselmndiriolmas,srlanmas veya tekrar yeryzne geri dnmesi nemi haiz bir meseleolmaktan ok tad mana ynyle mslmanlarn istikamet ynnbelirleyicibirhusustur. ylekiRaslllahsallallhaleyhivesellembizlerebatygstermi vebaarnnburadangeleceinibeyanetmitir.

Mesela Osmanl Beylii devletten imparatorlua geerken izlediiistikamet yine baty kendine katmak sevdas ile olmutur. Eyyb Sultanradiyallh anhn ihtiyar halindeMedineden stanbula getiren g sygkten yere indirmek iin verilen gayrettir. Bu hareket sevilere Hz. saleyhisselm tanr olmayp nebi olarak anlatmaktr. Bunu onlaraanlatacaktamslmanlardr. teozaman saleyhisselmyeryzneinmiolacaktr. nk sevilerin Hz. sy tanr, Musevilerin tanr soyundan

46Mektubat,s.5747Hutbei amiye,s.113 Mektubat,s.47048Sizinyaratlmanzda, tekrardiriltilmenizdeancakbir tekkiiyiyaratp iadeetmekgibidir. pheyokkiAllahbihakkniiticidir,grcdr.(Lokman,28)


24/168


geldikler iinYahudolduklarnkabuletmelerindenvazgeirmek iin1500yl gemitir. Mslmanlar baarsz kalmtr. Bu durumlar hala devametmektedir.Buhalin terkinisalamak iinbizmslmanlarnbykgayretgstermelerigerekmektedir.

Raslllah sallallh aleyhi ve sellem dou milletlerinin topraabamllnbildii iinbatnn sreklihedefte kalmasn salamak iin saleyhisselmn nzl ile iaret etmitir. Son zamanlarda mslmanlarneitlisebeplerlebatyayneliiRaslllahsallallhaleyhiveselleminbirmucizesidir.

Hz. s aleyhisselmn nzl siyasal slamn batya ynelmesi ve onukendineevirmesiiinverilenbirhedeftir.

smetzel slamBat'yaaitkabuledervederki;MslmanolmakkesinlikleHintliveinliolmamakdemektir.Birzihniyet

olarak. nsan zihninin ileyi biimi olarak biz Batllar bir ortak paydayasahibiz.Hintlilerveinlilerbupaydanndnda.Bizimki,HelenistikkltrledahadoruAtina Kudseksenindeolumu bir eydir.

Siyasal slam dnyada daha gerek boyutlaryla yzn gstermedi.imdiye kadar siyasal slam adna bildiimiz eyler byk lde Bat'dakodlanm muhalefet olarak karmza kt. Bat kltrnn bir parasolarak slam yznden domu bir siyasal slam' iermiyor bu. imdiyekadarki maniple edilmi bir siyasal slam'd. Henz dnyann kltrelyarasnamerhemolmayneren slamsiyasalmanadabiimlenmedi.49

Mslmanlarndurumugznnealnrsa,bu szlerdenanlalanhalaHz. saleyhisselmnyeryzne inmediive inii iindedabinlerceylvarolduudur.

Dolunaydoumuzdagne batmzdandoar

Gneinbatdandomasbazsflertarafndanrhunbedendenayrkalmas eklinde yorumlanmtr. nsan, rhunu aalk tabiatlardan

kurtarp melekt semalarna ykseltmesi gerekir. nsann bu ekilderuhunu semalara ykseltme iini gerekletirebilmesi iin, iki keredomu olmas gerekir. Biri kendi anasndan, dieri de kendindendomasdr. ki kere domayan bir kii, nesnelerin zn/hakikatinikavrayamad gibi, kendi nefsini ve Hakk da tanyamaz. Ancakinsanlardan yeterli manev olgunlua eriememi olan avamseviyesindekilerin bunlardan haberi yoktur. Bu yzden neblerin ve

49http://www.milliyet.com/2000/09/25/haber/hab03.html


25/168


vellerinszlerinihakkylaanlayabilmek iin insankmilolmakgerekir.50 Fakat burada unu ifade etmek gerekir: Sflerin ikinci doumlakastettii, ruh g (ruh g, tenash) anlayn savunanlarn iddiaettiigibildktensonrabakabirbedenlednyayagelmekdeildir.51

Sflerinanlad tarzda ikincidoum, kendi geici varlndangeipfenyaeren sfnin ilahhakikati kefederekbek ile varlkbulmasdr.Ksaca kiinin kendi znn/hakikatinin farkna varmasyla KendinitanyanRabbinitanrsztecellieder.Bylecefarkndalkhalineerensfnin kendinden yeni bir olu ve doum gerekleir.Gerekleen buyenilenmeolaydasflertarafndanikincidoumolarakdeerlendirilir.52

Clgneinbatdandomasnvarlnbatsndadoanvekefolarakkabul edilen insann mahede gneine benzetir. Sz konusu olaygerekleipkiikendisininneolduunuvekimliinibildiktensonrahakikivasflar ile tahakkuk eder.Bylece hakikate eren kii remizleri (srlar)zerekmanartleriniaarvekurtulanlarakarr.Kiibuhaleerdiktensonra, ayrlk ve vuslat sergisi drlr. Kyamet annda tvbe kapskapandveimannfaydasolmayacagibiburadadaartkbakabir eyszkonusuolmaz.Bir eye imanetmekveya inanmak iinonungaipteolmas gerekir. Aradan rtnn kalkp her ey ortaya kt zamangaiplikhalidegider.Bylecebuaamadaolaybizzatgeekleirveimannherhangibirhkmkalmaz.Kyametesnasndakigibibylebirmanevmakamdamaddimanada tvbe kabul edilmez ve gnah balanmaz.

nkgnahvebalanma ikilikmahallineait eylerdir.Fakateriilenteklik/birlik makam ikiliklerden ve onlara ait olan eylerdenmnezzehtir.53

Dier bir yaklama gre de gnein batdan douu, ruhun ilkmerkezine dndr. Bu olay gerekletikten sonra tvbe kapsnnkapan isecanboaznagelenkiinin tvbesikabulolunmaz eklinde

50Tokd,TeviliEhdisiErtSaa,vr.15a.51Sflerin devranlayBizAllahaaidizvesonundaOnadneceiz. (Bakara,

156)ayetindenesinlenerekgelitirilmi biranlaytr.Buanlayagre lahvarlnyansmas olan insan sonunda tekrar yansd yere dnecektir.Vahdeti vcutusflerin savunduu bu anlay tasavvuf edebiyatnda Devriye adyla bir troluturacakderecedenemliyertutar.52 Sflerin ruh g/reenkarnasyona (tenash) baknn tespiti iin bk.MustafaAkar, Reenkarnasyon/Tenash Meselesi ve Mutasavvflarn Bu KonuyaBaklarnnDeerlendirilmesi,Tasavvuf,Ankara2000,say:3,s.100;AdnanBlentBalolu,slmaGreTekrarDou:Reenkarnasyon,KitabiytYay.,Ankara2001,s.141.53Cl,elnsanlkmil,c.2,ss.5455.


26/168


yorumlanmtr.54

Daha nce belirttiimiz gibi Niyzi Msr kaddesellh srrahul azzMehdyibeyanederkenkendisindekiMehdyyetve seviyyettendehabervermektedir.Bunedenlegneindouununbatdanolmasnasebebyinekendi varl olduunu da ayan etmektedir. Bu ehlulllah iin normalhallerdendir. nk onlar Allah Telnn btn olarak tecelli ettiikullardr. Onlarda Hd, ve Hay sfatlar tecelli ederken karl olmasgereken Mdil sfat da mecburen zuhur eder. nk dnya artlarndazddyetsebebiyettir.NiyziMsrefendimizdeozamann ssveHatmlEvliyasolduunuoukezaikretmitir.

Bu anlattmzn bir benzerlerini smail Hakk Bursevi kaddesellhsrrahulaziz u ekildeanlatmaktadr.

Arz mukaddeseden sonra muteber olan ehr Konyadur. Ziraereflmekn bilmekn hasebince hatmlenbiynun srr azmiolan hatmlevliynun ferzendi dilbendi olan eyhi yhuddnySadreddin (Konevi) Hazretleri anda sdedr. Ve anun makdn olanculmi klliyye ve cziyye ve tecelliyt lhiyye ve telifat nefseiaybiyyekimseyemyesserolmamdur.Pes,hazretihatmlevliygibikendidahibeynelasfylemve feyzinmtenhidebirokyanusvealemdr.VeandansonradideiitibrdagrnenKbrsdur55srrburadazikrolunmaz.56

Buszlerimelekbanavahyetti

Melekkelimesininrislet:elilikanlamnagelenikiayrkkten,birde

kuvvet manasndaki melk kelimesinden tredii hakknda aklamalarnolduugrlmektedir.Melekler,AllahTelnnemirleriniyerinegetirmekleve Ondan aldklar emirleri yerlerine ulatrmakla grevli olduklar iinonlarabu isim verilmitir.Buna gre melek lgatbakmndan kuvvetli,kuvvetsahibidemektir.

Kurn ayetlerinin iaretine gremelekler,hem ilm ve kelmbir rh54Cl,elnsanlkmil, c.2,s.55.55 phesizkiherDeccal iin sveherFiravun iindeMsavardr.Binylndansonrakiyzylnbandakimceddidibatnvehattazahircihetinden tandk.Odazamannn alameti ve vaktinin kutbu, Kostantniyyede oturan hazreti eyhim ElSeyyidOsmanElFazlkaddesellhsrrahulazizdr.Ondan,birinciyzden, sonraiki sene iinde Hakk'a yrd. O, ikinci yzylda ilk Mehddir. kinci ise, ikinciyzylnbandabeklenendir.(BURSEV),v.134b,96.Varidat56(BURSEV),v.156b,114.Varidat


27/168


tebli yapmakta, hem de bir fiil, ilh kudret ve yaratmann da teblicisiolmaktadrlar.Meleklerin,durumlarnagreinsanlarlazelilikiveirtibatlarvardr. Melekler, nebilerin ve mminlerin en byk yardmclardr. Onlarinananlar manen destekler, cennetle mjdeler ve mminler iin dua veistifarederler.

NiyziMsr,Mehd ve s aleyhimesselm ile ilgili szlerinin nefsniolmadn baz ilham ve iaretlerle bu sonuca ulatn bildirerek, yanlanlayadmeyindemektedir.

Karanl

kgecedebizeilhamolarakgeldi.Eb Yezd elBistm (hyt. 234 veya 261 / 874), bu makam vedoruluuhakkndarusmlimlerinehitabederekderki;

Siz ilminizilnnlden (rivayetiolarak)aldnz.Biz ise lmimizi,hi lmeyen diriden aldk. Bizim gibiler; Kalbim Rabbimden rivayetederki.. diyoruz.Sizlerise;

Filancabana rivayetettiki.. diyorsunuz.Hlbukio,nerede?diyesorduumuzda;Old. derler.Filancadanrivayetetti. dediklerindede, bu sefer o nerede? diye sorulur. Cevap; o da ld. olur. 57(Kelimt,58152154)Raslllahsallallhaleyhivesellembuyurduki;M'minin ferasetinden saknnz, nk o Allah Tel'nn nuru ile

bakar59Hac smailHakk hrmSivaskaddesellhsrrahulaziz;Gardalarm!Raslllahsallallhaleyhivesellemdebuyurduki:Bizimle nbvvet son erer, vahiy kesilir, ilham devam eder.Allah

Telnn yeryznde halifeleri olur ilhamla doruyu haber ederlerferasetle gizliyi kefederler. 60 Buyurarak ilhamn devam ettiinimjdelemilerdir.

57

(ATA,1993),s.412;58 erhuKelimtisSfiyye verRed al bn Teymiyyemin Kelmieyhil EkberMuhyidddnbnilArab,MahmdMahmdelGurb,SuriyeDmak,14021981.59Hadis bnmer. Ebu Said elHudri. EbuUmme, EbuHureyre gibi sahabelereizafeten rivayet edilir. Ancak her rivayette de zayf, metruk ve hadisi kabuledilmeyenravilerinolduubelirtilir.Ahmetb.Hanbel.YahyaelKattan,Buhr,EbuDavud. Nesa. Darekutn, bn. Hibban gibi mdakkik ve muhakkik hadisilerdeayngrtedirler.Bkz. bn.Cevzi.Mevzuat.III/145147: bn.Arrak.II/305.306;Sani.5160(ZDEMR,2008),s.8


28/168


Msrykorkakbirizannetmeyin

AllahTeldankorkmak,ulubirduraktr;hlssahipleripekbyk

tehlikededir denmitir. Fare, arslandan hi korkmaz; farenin korkusukedidendir. Dnya ehli fare sfatldr, Allah Teldan korkmamertebesineerememilerdir,Onlar,kendicinslerindenolan ahneden,osesten korkarlar. Akl, bu dnyann terzisidir. Aklsz adamda anlayyoktur; pisi temizden ayrdedemez. Akl da, yalnzca her eyiayrdedemez,meerkiHakkderdi,onayardmcola.Odert,akla,doru

dzen ay

rtedi kaabiliyeti verirdebyleceAllahTel ya varan yoluaar,kavumaduranaerer.Dert,hiretdilemek,AllahTelyakavumakiinaklkendisineara

edinir,Velidenbakas,nerdenAllahTeldankorkacak?Birkarncack,ejderhadan korkmay ne bilsin? Fare, kedinin nne kahramancagidemez;amaarslannkarsnakorkmadangider.

Pisfarekediyelyktr. natarslanfareyesaldrmaz.Halk, ahneden,osestenkorkar.Hakktankorkansaeibulunmayankiidir.Ancak,kzadamdanveyastemenocuk,ylandan,akreptenkorkarmhi;Kiminaklfazlaysakorkusuda fazladr.Bilmeyenkiiyeysemelhem

debirdir,yarada.Korkmak,rkmek,akln iidir;aklolmayann iyiden,ktdenhaberibileyoktur.Aklgerekkionlarnarasndanaalkkiiyleycekiiyiayrdetsin.Amaaklnayrdediide tamdeildir;nkderdiolmayan akl,hamdr.Akl,dertle e oldumu,ondan sonraonun reyisalamlar. Dertsiz akl, dnyaya klavuzdur; ama derde dt m,hiretinHayderiolur.Akla,beenilenyoluseecekgz,grveren,derttir,

Bylesi akl,boyunaAllahTelylamegulolur.Boboaz, kt ilinefsee olmaz.Aalkhimmetiycelir;artknepadiahtankorkarnevaliden.Gn ycesindemeleklerleuar.Her solukta yenibirbayrakaar. Ak mushafn candan okur, onun bildiini kim bilebilir, kimanlayabilir ki? Ebed saltanata nail olur; mekn leminde meknszpadiahkesilir,Byleolureycan,belkideyzmisliolur;onunhliszleanlatlamaz.61

YeminolsunAllahTelnnyardmDecclinkahrnakarvardr.

61(VELED),balkCXII,b.5040..


29/168


DECCLINIKII

Masdar deveyi katranla oka yalamak oulu DecclolanArapaszlklerdeyalancmesih,bysveyalanlarilehakkbatlile kartran, yalan syleyen, gz boyayan, hak ile batl kartrananlamlarna gelmektedir. branice szlklerde de yer alan Deccl,Kzgnlkla karlad, aldatt, terk etti anlamlarna gelen dagalakelimesinden tretilmitir. Daggl yalanc, sznde durmayanmanasndadr. Klasik kaynaklarda Deccl ahir zamanda onaya kpgsterecei harikulade olaylar sayesinde baz insanlar dalaletesrkleyeceineinanlankiieklindetarifedilmektedir.Decclnbirlakap

olduu, ok yalanc

, gizleyici, sahtekr olmas

, hakk

bt

l ile rtmehususundaolaanstbirgcbulunmasnedeniylebulakabnyaktrlddasylenmektedir.

Decclla ilgili inanlarn ilk defa ne zaman ve nerede ortaya ktnsylemekmmkndeildir. Tarihboyuncadoutoplumlarnnanlaynagre yaratc ile ktler arasnda srekli bir mcadele olmu, onlarninanlarbuyapda ekillenmitir.Buanlaynkutsalkitaplardadayeraldgrlmektedir.

Hristiyan kltrnde, s Mesih dmanlarn ifade etmede Antikrist(Mesih Dman) terimi kullanlmaktadr. Antikrist ayn zamanda ahirzamanda Hristiyanl ykmaya alacak olan eytan ahsiyet (Deccl)olarak dnlmtr. Matta ncilinde Deccln karl olarak mesihadaggala. nabiyyadaggalagibi ifadelerkullanlmtr. akirtleriHz. saleyhisselma dnyann sonunun yaklamasnn alametinin ne olduunusorduklarnda o damesihin kendisi olduunu syleyen yalancmesihlerinkacan,bukiilerinbykalametlerveharikalaryapacaklarn,bazlarnsaptracaklarnsyler.

Tarihte gerek Hristiyan dnyasnda gerek slm dnyasnda eitliahsiyetlerinDecclolarakdnldgrlmektedir.

Hristiyanln ilk yllarnda Neron (. 9 Haziran 68) Deccl olarakdnlrken. Hal seferleri srasnda Yahudiler Trkleri Deccl olarakgrm, Trklerin srailin intikamn alarak Hristiyan kiliselerini ahraevireceini dnmtr. Vahiy kitabnda Deccln simgesi 666dr:Hikmet buradadr.Anlay olan, canavarn saysn hesap etsin: nkinsan saysdr ve onun says alt yz altm altdr (Kitab Mukaddes1988: Vahiy. XIII. 13). Eskiden saylar ifade iin harf kullanlmas veNeronun ismindeki harflerin 666ya eit olmas Neronun Deccl olarakdnlmesine neden olmutur. Sonraki dnemlerde gerek Martin Luter(14831546)gerekse John Jewel (16221571) tarafndanPapavepapalnDecclolaraktarifedildiigrlmektedir.

1760l yllarda Hz. Muhammed sallallh aleyhi ve sellemin Deccl


30/168


olduuiddiaedilmi,hattabuiddialarndesteklemekamacylaMuhammedismini 666 simgesiyle zdeletirmek iin Moametis eklindedeitirmilerdir. Son dnem Hristiyanlk dnyasnda Deccl olarakdnlenisimler unlardr:

HenryVIII(12071272),GreatPeter(12391285),QueenMary(15151560),OliverCromwel(15991658),NapoleonBonaparte(17691821),NapoleonIII(18081873),VilademirLenin(18701924),KayserWilhelm(18781945),AdolfHitler(18891945),JosephStalin(18791953),FriedrichNietzsche(18441900).Trihi Cihan G yazar Alaaddin Ata Melik Cveyn (. 4 Zilhicce

681/1283)eserindeHarizmdevletinin idarecilerinden erefeddinHarezmyi, Deccle benzetmekte, Horasana geliini Decclin geliinebenzetmektedir. Tarihi Mustafa li (15411600) III. Murad dnemisadrazamlarndanSinanPaayDeccalolarakgsterirkenzellikleyirminciyzylda Afrikal Mslmanlar Avrupal smrgecilerin Deccal olduunainanm,hattabuinanMslmanlarnfanatizmeynelmesinevehareketegemesinenedenolmutur.62

ERTISAAT(KIYAMETALMETLER)RSALESEyilhisrratalipolan!63Bilvehaberdarolkilemifakta (dtakilem)hernevar iseelbette

lemi enfste (i lemimizde) de vardr. nk insan byk nshaolduundanikiyndeiinealr.Busebepten ikileminsultanRaslllahsallallhaleyhive sellemHazretlerinin iaretvebeynbuyurduuertsaat (Kyamet almetleri) de i lemdemevcut olmak lazmdr.mmetinariflerine ise vcuttaolanbilmek lzmdr.Yoksadtakyametolacanbeklemekten bir ey hsl olmaz. Her nebi mmetini deccal ilekorkutmuturmealindekihadsi erifdeiinenfsiolacaniaretetmitir.

Zira enbiya Hazretleri deccaln kendi zamanlarnda kmayacanbilirlerdi.Evvel Ben Asfar kmas, insanda hayvani sfatlarn meydana

62(YAMAN,Ekim,2002),s.324063NiyaziiMsri,Risaleieratsaat[Kitap]. AtatrkKitapl, stanbul:[s.n.]. Cilt297.453NYBEL_Yz_K.000502/02; 2977MC_Yz_K.000339/06.Niyzi Msr Sadeletiren: Erdem MEMOLU, Rislei Ert Saat [KitapBlm]//EhlibeytAkveNiyziMsr. Ankara: maj,2003,s.7174


31/168


kmasndanibarettir.nkinsandaenevvelyaratlm olanbusfatt.kinci olarak Ye'cc Me'cc kmas, insanda yerilmi sfatlarn, bozuk

fikirlerinbtnylemeydanakmasndanibarettir.nc olarakDeccal kmas, insanda aklmaan (Dnya iini gren

akl)Tanrlkveycelikisteiilemeydanakmasdr.DrdncolarakHz. s'nn inmesi,aklmedn (Ahret iinigrenakl)

kat' inan nuru ile meydana kmasdr. Ve Deccl ldrmesi onunhkmn ibtl etmekten ibarettir. Nitekim eyh Sadrettin KonevHazretleri buyurmutur: Deccal dnyann hakikatinin mazhardr. Onuniin sa gz krdr. Yani Hakk grmez. Hz. s ise ahiret hakikatininmazhardr. Onun ortaya k, Hakkn douu zamandr. Zira her nezamankiaklmedzuhurederelbetteaklmaa mahvolur.

BeinciolarakMehd aleyhisselmn k, akl kll (ilhi akl) ve ruhzamn ortaya kndan ibarettir. O ruh mmetin haslarna Rahmann

nefhas(frmesi)ileolur.Herkeseolmaz.VeKur'an'da onudzenlediim insan eklinekoyduumve

onaruhumdanflediimzaman,sizhemenonuniinsecdeyekapann64buyurduuburuhaiarettir.BucihetlemridlerinsdktaliplerefledikleriMuhammedimayaruhuiteburuhtur.

Altnc olarak Dabbetlarz'n kmas. nefsi levvme zuhurundan

ibarettir. Bir elinde Msa aleyhisselmn asas, dierinde Sleymanaleyhisselmn mhr olduu. As ile mminlerin yzn svayp ehlicennet idiivemhrkfiryznevurmaklakfirvecehennemlikolduubelli olmak iindir. Demek nefsi levvmenin (ktlkten sonra iehuzursuzluk,rahatszlkverennefis)biryznefsimlhimeye (ilhamedennefis)dieryznefsiemmreye(insanktlesrkleyennefis)dnkolduunuiaretettirmekiindir.Ynisadve akolmayaistidadveimknvardr.Tabolursasid,solursa akolduuyzdenzahirolur.Yedincisi gnein batdan domas, ruhun bedenden ayrlmasndan

ibarettir. Ve ondan kinayedir. Zira ne zamanki ruh cisme taalluk65 etti ozamandodudemektir.Veayrlndaisebatdandodudemekolur.

Eytlibi irfan

Muhammediolan

klar!Buszlerianlayabilmeleri iintabiat esfelnden melekt semlarna vlc66 etmeleri yani iki keredomalar ile mmkn olur. Birisi anadan dieri kendinden domasdr.Nitekim Hz. s aleyhisselm Men lem yled merreteyni len yelicemelektissemvti vel arz. Yani ki kere domadan eyann cevherini

64Hicr,2965Taalluk:Ballk.Mnasebet.Alkalolu.Aitolma. Dnyaalkas. Sevme.66Vluc:Girme,sokulma,duhuletme.


32/168


anlayamaz.buyurmutur. Aynzamandanefsinhakkn tanyamaz. mdibu artlarnhakikatinianlamakehli slkolmaamuhtatr.Ziraavambu

inceliklerdenhabersizdir,

67 And olsunki, cehennem iin de birok cin ve insan yarattk; onlarnkalbleri vardr ama anlamazlar, gzleri vardr ama grmezler, kulaklarvardr ama iitmezler, ite bunlar hayvanlar gibi hatta daha dasapktrlar.bunlarn anndadr.Elhasl enbiy ve evliyann rumuzunu anlamak insn kmile mlki

olmaklahslolur.Bakatrlolmaz.Vesselam.

67A'rf,179


33/168


5 VebadihamdiillalehualenNebiyyissalat i Muhammednmustafhvehveefdalun

Velihittayyibnvesahbihittahirn Ensarudnmubninvekulluhumhayruna

SmmessalatallvelminHimin

Smmiyeismunebiyylllhekvmn Vednuhhayrudnullhmuntesran

Veseyfuhlazmugufluhmufettihun Veilmuhilmunvehkemuhuhukmuna

Veadluhadlun makmuhMsrun

SonraAllahTelyahamdveNebiyesaltolsun

zerimize farz olan vazifelerden biri Allah Telnn Resul,MevlmzMuhammed sallallh aleyhi ve selleme salt ve selm getirmektir. Buamelimiz ibadetlerimizin kabul olmasna ve Allah Telnn rzasnkazanmayasebepolanmayadr.

Salt ve selmn z ifadesi; Raslllah sallallh aleyhi ve sellem

Efendimize tazim gstererek, Allah Telya kar kendimizi emniyetealmaktr. nk Allah Telnn Zat yaratlmlardan ayr ve ulalmazolmas bir uurumun varlna neden olduundan, bu ayrl Fahri lemRaslllahsallallhaleyhivesellemEfendimizilegidermi oluruz.

Allah Telnnhuzuruna varacak biricik yol Efendimize salt ve selmgetirme yoludur. Salt ve selmlar ileOnun dostluunu kazanr veAllahTelyaularz.

nk kul, salt ve selmdahi yaparkenAllahTelnn zatnahavaleederekOnunyapmasn ister.Bu iseRaslllahsallallhaleyhivesellem


34/168


EfendimizinAllah Telnn yanndaki bykln aa karr. Yani, kulRaslllah sallallh aleyhi ve sellemin mertebesini kavrayamad gibi,AllahTelyhikavrayamadngsterir.

BizimEfendimizesaltveselmgetirmemizAllahTelnnbizesaltveselm getirmesine sebep olur ki, sonucu cennettir. Yaptmz salt veselmlar Efendimize ulatndan neticesinde kyamette efaat hakknakavumu oluruz.

Raslllahsallallhaleyhivesellembuyurdularki:Kimbana(birkere)saltokursaAllahTeldaonaonsaltokurve

ongnahnaffeder,(mertebesini)ondereceykseltir.68YineNes'deEbTalharadiyallhanhdangelenbirrivyet yle:BirgnRaslllahsallallhaleyhivesellemyzndebirsevinolduu

haldegeldi.Kendisine:Yznzdebirsevingryoruz!dedik.Banamelekgeldive umjdeyiverdi:EyMuhammed!Rabbindiyorki:Sanasalavtokuyanherkesebenim

on rahmette bulunmam, selm okuyan herkese de benim on selmokumamsana(ikramolarak)yetmezmi?69

Hayatmzboyunca saltve selmokumann frsatlarnaramalbo vedoluzamanlarmzbuzikirledoldurmalyz.Saltveselmzikribulu anakavumayanlarnvekendibanayolgstericibirininolmadanyapabileceizikirlerdendir.AllahTelnnzikri ise,tecrbelibirkiiye ihtiyaduydurur.nk feyzi Cell ynnden ve nuru yakcdr. Salt ve selmn nuru ise

Cemalynndenolduuiinyakcvezararvericiolmaz.Byklerimizbuyurdularki;Raslllah sallallh aleyhi ve sellem Efendimizi vesile ederek bir kul

ihtiyac iin Allah Telya dua ederse, bu dua melekler vastas ileEfendimize ulatrlp,filan kii haceti iin Sizi vasta klarakAllah Telkatnda arac olmanz istiyor. Efendimizde onun iin arac olur. AllahTeldabuisteigerievirmez.

Allah Telya hamd edersek, Onun rzasn, Mevlmz Raslllahsallallh aleyhive selleme saltve selmedersekhacetimizinolmasndaAllahTelkatnda efaatveyardmcbulmu oluruz.

Kyamet gn bana insanlarn en yakn, bana en ok salvatokuyandr.70

YineTirmiz'deHz.Alikerremellhvechedenkaydedilenbir rivyetteyledenir:Raslllahsallallhaleyhivesellembuyurdularki:

Gerekcimri,yanndazikrimgetiihaldebanasalavtokumayandr.

68Nes,Sehv55,(3,50).69Nes,Sehv55,(3,50).70Tirmiz,Salt357,(484).


35/168


71Nasl olur ki; bir kii padiahn kapsn, vezirini gemeden alabilir.

Maddiyattabyleoluncamanevlemdebudahameakkatlivezordur.Raslllahsallallhaleyhivesellembuyurduki:

Kimbanasalvatokumayunutursa,cennetinyolunuterketmiolur:72

badetlerimizi salt ve selm ile ssleyip kabul olmasnn yollarnaramalyz. yleki;

RaslllahsallallhaleyhivesellemEfendimizdahiZatMuhammediyeiinsaltveselmederduaederdi.

Hz.Fat

maradiyallhanhadanrivayetedildiki:Raslllah sallallh aleyhi ve sellem mescide girdii zamanMuhammed(sallallhaleyhivesellem)esaltveselmokur,sonrada:

Rabbim!gnahmaffet, rahmetkaplarnbanaaderdi, karkende yine Muhammed (sallallh aleyhi ve sellem)e salt ve selm okur,sonrada:

Rabbim!Gnahmaffet,ltufkaplarnbenimiinaderdi.73HulsaEfendimizRaslllahsallallhaleyhiveselleme insanlarnmrlerinde

birkeresaltveselamokumalarfarzdr.Raslllahsallallhaleyhivesellemokunansalvatkabuledilir. sterse

gsteri iinolsun.KuranKerimdeOnlar, nefislerine ktlk ettikten sonra, eer sana gelerek, Allah

Teltanafvdilerlerse,AllahTelnnResulde,onlar iinafvdilerse,AllahTelytvbelerielbettekabuledicivemerhametedicibulurlar74buyuruldu.

AllahTelmSenisevdiimizgibisevgilinRaslllahsallallhaleyhivesellemEfendimizideseviyoruz.Busevgiyznebizleriaffet.

OnunsetiiMustafakibizimenfaziletlimizdir.

Hkim Tirmiz kaddesellh srrahulazize gre nbvvet, perdeyikaldrp,gaybnsrlarnavkfolarakAllahTelybilmektir.Nbvvet,

71Tirmiz,Daavt110,(3540).72 mamBeyhknin ubul mandantahriettiini mamSuyutMenhils.70dekaydetmitir.73Tirmiz74Nisa63


36/168


AllahTelnnnuruylamesturolaneyayanfuzedenbirgzdr.ByleolduundandolayMuhammedsallallhaleyhivesellemsdkadmylagelmeye muktedir olabilmitir. Allah Tel, cd ve kereminden onanbvvet verdii ve onu mhrledii iin hibir dman ona zararverememi venefsdeondanpaynadenialamamtr.(Hatmulevliy,s. 342343)Tirmizburadakihtemkelimesizerindezellikledururve yleder:AllahTel,nbvvetinbtnczleriniMuhammedsallallhaleyhi

vesellemdetoplam,tamamlam vemhryledemhrlemitir.AllahTel onun delilini gizli tutmamtr. Zahirmhr iki omuzu arasndabeyazbir gvercin eklindeydi.Btn buhaberlere kar krolan kii,buradaki htem kelimesinin son anlamna geldiini zanneder. Buahmakabirdncedir. Hatmulevliy, s. 340341Tirmiz,htemulenbiynn,AllahTelnn,insanlaradeliliolduunu

syler.ZiraAllahTel ylebuyurmaktadr:nananlaraRablerikatndayksekmakamlarolduunumjdele

(Yunus,2).Ayetinyorumundakendinezgslubuyla yledemektedir:OgnAllah cellveazametiylegrndnde yleder:Eykullarm,ben sizi kulluk iin yarattm. Kulluunuzu getirin. Bu makamnkorkusundan hi kimsede his ve hareket kalmaz. YalnzcaMuhammedsallallhaleyhivesellemhari.Obtnnebilerinnnegeer.nko,kulluunsdkylabirliktegelmitir.AllahTelonukabulederveonukrsninyanndakiMakmMahmdagnderir.Bununzerineonun

mhrnn zerindeki perde kalkar ve mhrn nuru ve aydnl onuaydnlatr.KalbindendilinebirvgykselirkidahancehikimseAllahTelybyletesbihetmemitir.NebileranlarlarkiRaslllahsallallhaleyhivesellemonlaraAllahTelyhabervermektedir.O, ilkhatiptir,ilk efaatidir.Onalivulhamdvekeremanahtarlar(meftihulkerem)verilir.Livamminlere,dieriisenebileredir.Hteminbvvetderinbirkonudur. (Hatmulevliy, s. 338) 75

Tayyib

76

alineveTahir77

ashabnada78

saltolsun

75(FT,2003),s.25625876Tayyib: yi,ho. yidavran.Temiz. Hz.RaslllahsallallhaleyhivesellemeCenab Allah (C.C.) en gzel kokular vermitir. Bu yzden kendisine Tayyibdenilmitir. Fk:Hellinhertrl phelerdenuzak,safvetemizksmnadenir.77 Tahir:Temiz.Pk.Abdestibozacakveyagusl icabettirecek eylerdenbirisiylezrlolmayan. Zhirvebtndabtnaypvekirlerdentemiz,pkolduuiinHz.Raslllahsallallhaleyhivesellemebuisimverilmitir. Mzikte:Makamismi.


37/168


Raslllahsallallhaleyhivesellembuyurdularki:nsanlarn en hayrllar benim asrmda yaayanlardr. Sonra bunlar

takipedenlerdir,sonradabunlartakipedenlerdir.79Beni gren veya beni greni gren bir mslmana ate

demeyecektir.80Ashabma sebbetmeyin (dil uzatmayn). Nefsim elinde olan Zt

Zlcell'e yemin olsun (sizden) biri, Uhud da kadar altn infak etse,onlardanbirinininfakettiibirmdd'ehattayarmmdd'ebedelolmaz.81

Hz.EbuMsaradiyallhanhanlatyor:Raslllahsallallhaleyhivesellemileberaberakamnamazklmtk.Aramzda:Buradaoturupyatsydaonunlabirlikteklsakdedikveoturduk.Derkenyanmzageldive:

Halaburadamsnz?buyurdular.Evet!dedik.yiyapmsnz!buyurduvebansemayakaldrd.Banskasemaya

kaldrdve ylebuyurdu:Yldzlarsemannemniyetidir.Yldzlargittimi,vaatedilen eysemaya

gelir.BendeAshabmiinbiremniyetim.Bengittimmi,onlaravaatedileneygelecektir.Ashabmdammetimiinbiremniyettir.Ashabmgittimimmetimevaatedilen eygelir.82

Bir yerde lenAshabmdan hibirisi yoktur ki, Kyamet gn orannahalisinebirnurveonlara(cennetesevkte)birrehberolmasn.83

Said bnu'lMseyyeb,Hz.merradyallahuanh'tannaklediyor:Demitiki: Ben Raslllah sallallh aleyhi ve sellemi dinledim, buyurmutu ki:

78Ashab:(Eshb)(Sahib.C.)Arkada olanlar.Sahipolanlar,kullanmayetkisinesahipkiiler. Halk,ahali. Sahabeler,yaniRaslllahsallallhaleyhivesellemigrmve mmin olarak ona ve onun mesleine bal kalm olan zatlar. Bu kiiler,insanlk, doruluk ve her trl faziletlerde en ileri seviyede bulunanahsiyetlerdir.Onlar Raslllah sallallh aleyhi ve sellemi her an yakn alka iletakip ederler ve Ona, her cihetle ittibaa alrlard. Dima sdk ve sadakatten,doruluk ve fazilettenayrlmamak cehdi iinde idiler. slmiyetinneir ve tmimiiinhereitfedakarlktanekinmezlerdi.RisaleiNurKlliyatndanMektubatisimli

eserde denildii gibi: l ve Ashb nmnda bu zevat kirm, nevi beerinenbiyadan sonraferset ve diryet ve kemltla en mehur, en muhterem, ennmdar,endindarveenkeskinnazarltifeiazimesidirler.79 Buhari, ehadat 9, Fezailu'lAshab 1, Rikak 7, Eyman 27; Mslim, Fezailu'sSahabe,214,(2535);Tirmizi,Fiten45,(2222), ehadat4,(2303);EbuDavud,Snnet10,(4657);Nesai,Eyman29,(7,17,18).80Tirmizi,Menakb(3857).81Mslim,Fedailu'sSahabe221,(2540).82Mslim,Fedilu'sSahbe207,(2531).83Tirmizi,Menakb(3864).


38/168


Ben, Rabbimden Ashabmn benden sonra decei ihtilaf hakkndasordum.Bununzerine ylevahyetti:

Ey Muhammed! Senin Ashabn benim nezdimde, gkteki yldzlargibidir.Bazlardierlerindendahakavidirler.Herbiri iinbirnrvardr.yleyse, kim onlarn ihtilaf ettikleri meselelerden birini alrsa, o kimsebenimnazarmdahidayetzeredir.

Hz.merderki:Raslllahsallallhaleyhivesellem (devamla) ilaveetti:

Ashabmyldzlargibidir,hangisineuyarsanzhidayetibulursunuz.84

Onlardinimbninensar85vehepsienhayrllarmzdr.

Raslllahsallallhaleyhivesellembuyurdularki:ayetEnsarbirvadiyeveyageideslketsebendemutlakaEnsar'n

gittiivadiyevegeideslkederim.(EerhicretolmasaydbenEnsr'danbiriolurdum.)

EbuHreyreradiyallhanhderki:Onaannemvebabamfedaolsun.(Bu szyle haddi am, Ensarn hakkndan fazlasn onlara vererek)zulmetmi deildir.(Zira)onlarO'nubarndrdlarveO'nayardmettilerveyabirbakakelime(ile ifadeedilecek)yardmlaryaptlar.Mallarylakendisine

veAshabnamuvenettebulundular.86

Benim kendisine sndm srdam ehli Beyt'imdir, dayanam da

Ensar'dr. yleyse onlarn (Ehli Beyt ve Ensr'n) kusurlularn affedin,

faziletliolanlarnadasarln.87

AllahTel'yaveahireteimanedenkimseEnsr'abuzetmesin.88

Ensar dayanamdr, srdamdr. nsanlar sayca artarken onlar

84Rezin tahrietmitir. (HadisinbirinciksmnCmi'u'usSair'deSuyutikaydeder(Feyzu'lKadr4,76). kinciksmda bnuAbdi'lBerr,Cmi'u'llm'dekaydetmitir(2,

91).85Ensr: (Nsr.C.)Yardmclar.Mdfiler. RaslllahsallallhaleyhivesellemMekkeden Medineye hicretinde Onun mcadelesine itirak edip ona yardmc,mdfi, muhafz vaziyetini alan ve Cenb Haktan ve Hz. Raslllah sallallhaleyhive sellemdenyardmvenusretdileyenSahabeiKiramhazerat.BuZevatKirm Medinedeki Evs ve Hazre kabilesindendirler. (R.Anhm) Ensrullah dadenir.86Buhari,Menakbu'lEnsar2,Temenni9.87Tirmizi,Menakb,(3900).88Tirmizi,Menakb,(3903).


39/168


azalacaklar.yleyseonlarniyilerineyapn,kusurlularndaaffedin.89

SonrasaltHiminVelisiHz.Alikerremellhvecheheolsun.

Raslllahsallallhaleyhivesellembuyurdularki:EyAli, sendnyadaveahiretteVeli'msin90Alibenden,bendeAli'denim,kendisitmmminlerinVeli'sidir91EyAli,senmminlerinVeli'sisin92

Hz.Raslllah sallallhaleyhivesellemingzetimindezelyetienEb'lHasen Ali b. Eb Tlib elKura elHim'nin (hyt. 40/661),Allah'n yetlerinin ve hikmetin okunduu 93 evinde geliipolgunlatbilinmektedir. phesizonuniindebulunduubuortamveyaad evre artlar, Kur'an ve Snnet konusunda onun geni ilimsahibi olan, Vallhi, Kur'an'dan inen yetlerin ne hakknda nzilolduunuokiyibilmekteyim. phesizRabbimbanaakledenbirkalpvekonuansdkbirdilbalamtr94veBenimyanmdaolanancakAllah'n kitab veya mslman bir adama verilen anlama ve sezmekabiliyetidir 95diyerekAllahTel'nnkendisine ltfettii ilim,hikmet,akl,idrakvesezgigibinimetveimknlardilegetirendir.

Medine'yehicretedeceis

radaRaslllahsallallhaleyhivesellemildrmeye gelecek dmanlar oyalamak maksadyla Mekke'de Onubrakmas,hicretinbeinciayndateesssedenmuht96esnasndaonukendisinekarde olaraksemesi,onunBedir,Uhud,HendekveHayber

89 Buhari, Menakbu'lEnsar 11; Mslim, Fezailu'sSahabe 176, (2510); Tirmizi,Menakb,(3901).90SahihiMslimc.2, s.24Hz.Ali'nin faziletleribabnda /elHakim'in "MstedrekesSahihayn"c.3,s.109/Tabari'nin"Riyad'ulNadara"c.2,s.203/Tirmizi"Kenz'ulUmmal"c.6,s.152'dentahricetti./ bniHacer'in"Sevaik'lMuhrika"s.107/TalhiselMstedreks.26/MsnedelBezzar/MsnediAhmetbinHanbel91 elMttaki elHindi'nin "Kenz'ulUmmal" c.2, s.607 / elMnavi'nin "Knz el

Hakaik" c.1, s.71 / elKunduzi elHanefi'nin Yenabi'lMevedde" s.179 / erh'lErczats.293/ s'aferRabins.177,178/ElZehebi'nin"TalhiselMstedrek"92SneniTirmizic.6,s.267/MsnediAhmetbinHanbelc.4,s.46893Ahzb,3494 Suyt, Celleddn Abdurrahman b. Eb Bekr, Trhu'lhulef (thk.Muhammed Muhyiddn Abdlhamd), Beyrut 1416/1995, s. 210. Kr. bnAbdilberr, Eb mer Ysuf enNemer el Kurtub, elstibf ma'rifeti'lashb(thk.AliMuhammedelBicv),Kahire,ts.,III,1107.95Buhr, lim,39.96Muahat:Kardelikedinme


40/168


gazvelerine itirak ederek Hz. Raslllah sallallh aleyhi ve selleminsancaktarln yapmas, emsali grlmemi kahramanlklar gstererekzafer ve fetihler elde etmesi, Uhud ve Huneyn gazvelerinde eitliyerlerinden yara ald halde Raslllah sallallh aleyhi ve sellemikoruma ve kollamada olaanst gayret gstermesi,Onun tarafndanonaverilenEbTrbknyesi/lakabyanndaonun,elMurtazveEsedullhi'lglib gibi lakaplarla anlmas, Hz. Raslllah sallallhaleyhivesellemektiplik/sekreterlikvevahiyktipliiyapmas,hicretinaltnc ylnda Fedek'te Sa'd oullarna gnderilen seriyyeyi,97 onuncuylnda da Yemen'e dzenlenen seferi sevk ve idare etmesi, TebkGazvesi'nde Raslullh'n vekili olarak Medine'de kalmas, Mekke'ninfethinden sonra Kbe'yi putlardan temizleme iini stlenmesi, Hz.mer'inFilistinveSuriyeseyahatiesnasndaMedine'deaskervaliolarakkalmas, slm tarihinin Cemel, Sffn, Nehrevan gibi talihsiz vak'alarsonunda gzya dkp muhaliflerinin iman ve hidayetleri iin duaedecekkadarhassas,takvsahibiveidealistbirmminve imammzveefendimizdir.98

AllahTelnnNebsiOnuenkuvvetlimizolarakisimlendirdi.

Hz.Alikerremellhvechekuvvetlimizoluncabirimtihanvesilesiolmasda mukadder oldu. Bazlar Onun kuvvet ve cazibesine kaplarak oksevdiler.Bazlar da inkr ettiler.nk kuvvet yerine grebyk kazanolduu gibibyk sorumluluklarda getirdi.Bu ekilde ifrat ve tefrid aakt.

Hz. Ali kerremellh vechenin u sz, ifrat ve tefritin bir helaksebebiolduunugstermektedir:

Benim hakkmda iki ahs/zmre helak olacaktr:Ar derecedesevenkimseki,benibulunduummakamndndabiryerekoyarvebendeolmayanvasflarlabeniver. ftiraderecesindebuzedenkimseki,beriolduum eyleribanaatar/isnadeder99

97Seriyye:Dmanzerinegnderilensvarimfrezesi98(GLER)99 Ahmed b. Hanbel, I,160; bn Ebi'lHadd, erhuNehci'lbela, V, 6; XX, 40.(GLER)


41/168


Onundini100AllahTelnnenhayrlyardmedilendinidir.

Cabir radiyallhanhn rivayetinegreHz.RaslllahsallallhaleyhivesellemTaifgnHz.AlikerremallhvechehileuzunuzunyaptzelbirgrmeyigrenimanlarHz.Raslllahsallallhaleyhivesellemebukonumannuzun srmesininhikmetini soruncaHz.Raslllah sallallhaleyhivesellem

Onunla gizli konuan ben deilim, FakatAllah onunla gizlice uzunkonumamemirbuyurdu. der. 101

Onunazametliklckilitlerimiziacdr.Zlfekr(Arapadaentikliyada.boumlu),ZLFKRolarakda

bilinir, slam geleneinde Hz. Ali kerremellh vechenin simgesi olanatalkl.Zlfakar...Fikardeil,fekar'draslnda...stndrharekesi...Z,sahibdemek...Zlfakar;ukurlu,gediklidemek...Yaplndandolay,sanatndandolaystnnbylegedikgedikolmasndan,girintilikntl

olmasndandolayZlfekardiyeadlandrlm.102

Bedir Sava'nda (624) ldrlen mriklerden Munebbih bin elHaccac esSehmi'nin ya da olu elAs bin Munebbih'in klcyken,

ganimetolarakelegeirildiktensonraHz.RaslllahsallallhaleyhivesellemtarafndanHz.Ali'yeverilmitir.GerektedzveikiazlbirArapklc olduu halde, azlarnda entikler alm olduu iin Zlfekrolarak adlandrld sanlmaktadr. nl tarihi Asm'i, Ts ehrindeHlifeReid'i,klcbelinetakm olarakgrdnveklcziyaretetmekisteyipistemediinisormu,kendisininbylebirarzusununvarolduunu

100Din:Ceza,ivaz. manveamelmevzuuolarakinsanlaraCenabHakktarafndanteklif olunan Hak ve hakikat kanunlarnn heyeti mecmuasdr. Din, kinatn,dnyann hayatn ve insann yaratl gayeleri ve var olu ekillerini aklyarak,onlar mnaszlktan ve abesiyetten kurtarr. nsanlarn cemiyet hayatnda bar

iinde ve kardee yaamalarn salar, hakiki saadete ulatrr. Dinin zayfladcemiyetlerde rklk ve ihtillci ideolojiler yaylr.Milletinbirlik vedirliibozulur.CenabHakknDerghUluhiyyetinekullukedasnavesilevemedarolan ibadet,slm, eriat. Millet. det,hl, siyaset. Hesab. Kahr, galebe, istil. Mlikolmak.Azizolmak. taatetme.Ver,takv.Msiyetveikrahvehizmet. Hkm,kazve ihsn. Bir eyideteylemek,deb. Siretvetarikat. Tedbirve tevhid.Melik,mlk. Birisini holanmad eye sevketmek. Ist: Allah ile kul ve kullararasndakimnasebetleritanzimedennizam.101TirmizibuhadisiHasenGaribolaraknitelendirir.Bkz.Tirmizi.Menakb.20102M.EsatOAN,29.12.1993MelbourneSohbetinden


42/168


syleyinceklcknndankararakkendisinegsterdiiniveklcnaznda on ikiboumbulunduunu kaydeder.Ama halk arasnda atallbirklolarakbetimlenmi veyleefsanelemitir.

SonolarakAbbasileregeenklcnstndelayuktalmuslimbi kfir(hibirMslman bir kfiri ldrd iinldrlemez)biiminde sonbulan bir yaz olduuna inanlr. Hz. Ali'nin ad evresinde yaylanefsanelerlebirlikteZlfekr'ndanemiartmtr.SffinSava'nda(657)klcn iki ucunun dman askerlerinin gzlerini kr ettii, Hz. Ali'ninonunla inanlmaz zaferler kazand ve 500' akn kfirin bankopardyadagvdesiniortadanikiyeayrdanlatlr.

mm a'ran, Bedri Mnir'de klta boumun, ilenip sslenmiolmaktankinayeolduunuyazar.Hattgzelliiniartrmak iinnaklararasndayeryerukurlarbulunup,kkcevherlerlesslyd.

mmHasenBasri,Urfe'den,odammCaferSadkaleyhisselmnMuhammed ismindeki kardeinden rivayet ederek: Bedir savannyapld gn, Rzvan isminde bir melek gkten nida edip yle der:Ali'den daha cesur bir gen veZlfikr'dan da daha gzel bir klyoktur.Fakatbuszhalkarasndadeiiklieurayarakbaz irleronuvezinkalplariindedeiik ekillerdeifadeetmeealmlardr.

Eskiden slamlkelerindedeerlikllarnstndelaseyfeillaZlfekr(Zlfekr'danbakaklyoktur)yazsyeralr,bunugenellikleve lafetaillaAli(Ali'denbakayiityoktur)szleriizlerdi.

Ey Fatma,Zlfekr'm bana ver ki sava ve arpma gnndebenimyegneyavervearkadamancakbukltr.

Zlfekr, daha sonra Hazreti Ali'den el deitirerek, ehit olanHazreti Hseyin'in olu Hasan'n olunun olu Muhammed binAbdullah'agemitir.MansurDevanik ileyapt sava esnasnda ehitedilinceeldeitirmi veBeniNeccrkabilesindenbirisinedrtyzaltn

bor karlnda teslim edilmitir. Zlfekr' ona verirken, unlarsylemitir: Bu klc Eb Talib'in ocuklarndan kime verirsen ver,sana,buklcnkarlnverirler.

Cafer bin Sleyman bin Ali bin Abdullah bin Abbs, Yemen veMedine'ye vali tyin edilince klc elinde bulunduran ahs huzurunaararakdahancetakdiredilmi olanparayvererekondanalm;klondandaoluMehd'ye intikal etmi veAbbasDevleti'ne geerekbu


43/168


devlettarafndanmuhafazaedilmitir.103

OnunilmidirilmimizOnunhikmetidirhikmetimiz

Hz. Ali kerremallh veche Efendimiz sahabeyi kiram arasnda ilmi vesrlara vukufiyeti babndan en yksek seviyede olduu kabul edilen birgerektir.Hz.mer radiyallahanhnbukonudazelbeyanvardr.Onuniin limler ilmini ona dayandrmak mecburiyetinde olduklarndan dolayNiyziMsrkuddisesrruhulazizdebusenediikraretmitir.

Hikmet

Muhyiddn bnulArab kaddesellh s

rrahlazz, Tasavvuf veHikmetirtibatnageerek yleder:Tasavvufahlktanibarettir.Tasavvufahlakylabezenmi kimsenin

Hkimolmas arttr,olmazsaonuntasavvuftannasibiyokdemektir.nktasavvufhikmettir,hikmetiseilminebevdir.

ButespitlerdensonrameseleyimuallktabrakmayarakkendinegredoruHikmetinyerinide ylebelirler.

leri ve hkmleri gerek konulduklar yere, sebepleri de gerekmeknlarna yerletiren ve yerlerinden oynatlmas gerekenleri deyerlerinden karan gerek Hukem; melmetiyyedir ki bunlar AllahTelyolununyolcularnnseyyidleriveimamlardr,nderleridir.leminSeyyidi de (lemin Efendisi) onlardandr ve onlarladr ki o da AllahTelnn Resul Hz. Muhammed sallallh aleyhi ve sellem dir ve...ite bu Hikmette ve ehlullh yni resuller ve veliler de gerekHkimlerdir.(bnulArab,elFtht,II/16,523)104

Hikmetmmininyitiidir;neredebulursaalr. 105Sz,bukonudamslmanlar iin nemli bir uyar niteliindedir ve sz sylemek dedahil, her iin kuralna uygun, isabetli ve doru yaplmasn tleyenslamibirkuraldr.Deerlibiraratrmac,birkonferansnda,bu szn,hadisdeil,mantkbtnlnden yoksunuydurmabir szolduunu,nk mminin hibir zaman hikmeti yitirmediini, zira Kuran vesnnetin bizatihi birer hikmet olmalar hasebiyle, bunlarn dnda birbaka yerde hikmet aramann mmin iin mmkn olamayacansylemiti. Oysaki bu hadiste, hikmetin yitirilmesinden deil, hikmetkarsnda mminin taknaca tavrdan ve muameledenbahsedilmektedir. Esasen hikmeti, Kur'an Kerim ve Snnet naslarylasnrlamannda,bizzatKur'anKerimveSnnetegredoruolmadn

103AnaBritannica,ZlfekarMaddesi.(Hz.Ali,1981),s.194195104(KILI,1995),s.88105KefulHafa,Beyrut,1351,I/363364.


44/168


daunutmamakgerekir.106

Onunadletidiradletimiz.OnunmakmbizimMsrmizdir.

Raslllahsallallhaleyhivesellembuyurduki:Aliinsanlarnenhayrlsdr,bundan pheedenkafirolur107

Hz.Alikerremellhvecheyirahmetveduaileydetmekonusundakendisineborlukalndnbirkezdahahatrlatmalyz.

Bizden istifadeedipdebizi rahmetvedua ileydetmemek,siziniinhideho olmazvebykbirkusurolur.108

Onun makm

bizim M

srmizdir deki mana maneviyat ilimlerininkayna Hz. Ali kerremellh veche Efendimizdir. Niyzi Msr de bukaynaktanimektedir;demektir

Hz.Alikerremellhvechebuyurdularki;Banasorunuz,vallahiKyametekadarneydensorarsanzsizehaber

veririm.BanaAllahnkitabndansorunuz,herayetingecemi,gndzm,dalktam,dzlktemiindiinibilirim109

Sorun benden beni yitirmeden, bana gkyollarn sorunuz, onlaryeryzyollarndandahaiyitanrm110

Gayb srlarndan bana sorunuz, mrsel nebilerin tm ilimlerinevarisimben111

BilkitmsemavikitaplarnesrarKur'an'datoplanmtr,Kur'an'ntm esrar Fatiha'dadr, Fatiha'nn tm esrar Besmelededir,Besmelenin tmesrar 'B'harfindedir, 'B'harfinin tmesrardaonunaltndaki noktadadr. Daha sonra yle buyurdu : 'B' harfininaltndakinoktabenim. 112

106(ICIK)107 elMttaki elHindi'nin "Kenz'ul Ummal" c.11, s.625, Hadis no: 33045 / el

Mnavi'nin"KnzelHakaik"s.92/elKunduzielHanefi'nin"Yenabi'lMevedde"s.180,247/elBadadi'nin"TarihiBadat"c.7,s.421108(GLER)109 Tabari'nin "Cami'l Beyan" c.1, s.114 / elSuyuti'nin "Tarih'l Hulefa" s.214 /Feth'lBaric.8,s.485/Miftah'sSeadetc.1,s.400/eltkanc.2,s.319110 bni EbiTalha'nn "Metalib'sSl" s.26/elKunduzielHanefi'nin "Yenabi'lMevedde"s.66/Tefsir'lFatihas.52elEzherbas.111elKunduzielHanefi'nin"Yenabi'lMevedde"s.69112ElKunduzielHanefi'nin "Yenabi'lMevedde" s.69/KemaleddinelHalebeafii'nin"edDarr'lManzum"


45/168


6 KaderakteddnyabiemsiMevln

Feemslehbedrunvelbedrusveydn Velbahrulehkatrunvelkatrulenbahrun

Veddrrlehnecmnvennecmsreyyn

Elalembildersinkelaribilkrsin

FessadrulehlevhunvellevhumahyanenVelilmulehhlnvelhllehvaslnVelvaslulehcezbnvelcezbhmynenMenkneleh evkunevetehakun

Felyetihatnenyesterciurayynen

Ezzillesultnvelvuslatirfn Menknebihhayyenfehvebihahyanen

Kaderagamuyiddnizelkalbibihzaddni zcekeYMsryykeemsiliMevlna

Muhakkakdnya emsiTebrizveMevlnaileaydnland.

Mevlna Celleddin Rum kaddesellh srrahulazizi (30 Eyll 1207Belh17Aralk1273Konya)ksabirblmleanlatmasmayacaiingenikaynaklaramracaatedilmesiricaolunur.zrdileriz.

Mevlnkaddesellhsrrahulaziz,SultanmzRaslllahsallallh


46/168


aleyhi ve sellem hazretleri slihlerin anld yerde rahmet yaarbuyurmutur.Sonra:

FakatbizimanldmzyerdeAllahTelyaardedi.113

Niyzi Msrnin Hz.Mevlna kaddesellh srrahulaziz hakkndakigrnbuibaresiengzelaklamaktadr.

VedahirvtsahihatalkelimtdanmenkldrkiHazretiMerhumkesri nefs babnda ol rtbede imiler ki iftihrulbild veleklim olanevliyikibarHazertandan(bykevliyalar)meselHazretiEmirSultnve Hazreti Erefzade Abdullah Rmi ve Hazreti Uftde MehmedEfendi rahimehmullh tel ve bunlar emsali ekbiri mmet zikrolundukda

bu kara yzli Msrl anlar kapular nnde yatub kalkankelbcegizlerigibiyimanlar yanndabenim vakmo kelbcegizlervakiikadardrziydedeildir114

deyukerraranvemerrarananlarabuuslbzrearzmehabbetvehulstaviyyetbuyururlarimi.115

emsi Tebriz Onun yannda dolunaydr. Dolunay ise kalbinin

sveydasdr.116

EMSEDDNMUHAMMEDTEBRZ,(Tebriz? Konya1247).(emsiTebriz)denir, ranlmutasavvftr.Babas,MelikdadoluAli'dir.

ann bilimlerini rendi. Tebriz'de sepetilikle geinen eyh EbubekirSelebaf'a mrit oldu. Onun yanndan ayrldktan sonra birok yer gezdi;Badat'taEvhadettinKirmn, am'daMuhyiddinibnlArabkaddesellhsrrahulaziz ile tasavvuf konulanzerinde grmeler yapt.Allah Tel,din, ibadet konularn eriat yolundan farkl biimde yorumlad. Akla

113(YAZICI,1995),s.300114

bukara yzlMsrlanlarkapularnnde yatubkalkankpeklerigibiyimonlaryanndabenimduruumokpeklerinduruundankadardrfazladeildir115(brahimRAKIM,1750),v.67b116Sveyda:(Sevdlkalb,Sevdlkalb)Kalbinortasndavarlkabuledilensiyahnokta.Kalbdekigizlignah.BunaHabbetlkalb,Esvedlkalbdedenir.Kalbdekibasiretmahallidiyebilinir.Eskidenbirksmmuhakkikler,kalbinmezkrmahalline;Mahalliulumudiniyyedemiler.Ekseriyyetlemahalliidrakvebasiretolarakkabuledilir.BirksmlimlerdeKalbindhiliolanakldan ibarettirdemiler.(Kamus)Kalbdekibumezkrnokta:KfirlerveAllahTelya isyanedenler iin ekavetvegnah,mminleriinise:Basiretveidrakmahalliolarakbilinir.


47/168


dayanan, akln kabul etmediklerini yadsyan felsefecilere kar kt.Hakikat'e ulamann ancak akla salanabileceini savundu. Bilgininama deil, insann gerei anlamadaki aczini gsterecek bir araolduununesrd.1244'tegeldiiKonya'dacokulu szleri, takndavranlarylaMevlna

Celaleddin Rumi kaddesellh srrahulaziz zerinde etkili oldu. Onunlayakn dostluu,Mevlna'nn ak ve cezbeye ynelerek dersi, vaaz, fetvavermeyi brakmasna yol at. rencilerin, mritlerin tepkileri yzndenems, Konya' dan ayrlarak (1246) Halep'e, daha sonra am'a gitti. Onugetirmek zereMevln' nn gnderdii olu SultanVeled'le birlikte geridnd (1246).Mevln'nnevlatlKimyaHatun ileevlendi.OnunHakkayrmesinden sonra da aralarnda Sultan Veled'in kardei Aleddininbulunduubir grup tarafndan gizlice ehid edildii rivayeti vardr (1247).Mevlna'nn Divan kebir adl yaptna dnceleri, Konya'dan ayrl,srlanesinkaynaoldu.Grleri,Mevlnvebakatasavvufadamlarylasyleileri,tlykleri,farsaMakalatadleserindedir.117

SveydKalbinortasndaolduudnlensiyahbenektir. nanagrekalbin

iinde gnl,gnln iinde sveydbulunur.Bu siyahbenekenstnanlay noktasdr. Allah Tel ve onun tecellsi olan kinat anlayansveyddr. lahakburadatecelleder.Sveyddagizliolandelilik,yania yarasdr. Yara kalbin iinde gizli olunca ona merhemin etki

etmeyecei doaldr. nkmerhem stten srlr. Ayrca ak yarasmerhemle, ilala iyiletirilemez.Kaldki,elmassertbirmaddedir.Elmaszerresikartrlm merhemyaraybsbtnazdrr.118

emsiTebrizderyasOnadamla,odamlaisebizederyadr.

Tuhfat alasriBursaMevlevi eyhiMehmedDedenindeNiyazinin

halifesi olduunu ve Niyazinin, Mevlevihneye gelip mukabeledebulunduunu, ney dinlerken alayp feryd ettiini, dervilerini demevlevihneyegnderdiiniyazarNiyz:

matlailebalayanArapa iirindeMevlnydilegetirmitir.

117BykLarousse.118(PEKTEN,1986)


48/168


Yine Niyazi Msrnin trikati aliyyei Mevleviyyeyi medh babndaylesylediinigryoruz:

Kemaliyle irfnHudacelleve alye intisab tahsil itmek isteyenmerdi slik Hazreti Mevln kuddise srrahu el aziz HazretlerininMesneviyierifleringcanlaistimaeylesinbubbdaandanalabirkitab dahi olamaz diyerek tevik ederken kendi bendelerinin de herhafta Mevleviye hankahna gidip Mesnevden nasihat ve tdinledikleridenaklediliyor.119

emsiTebrizincisiOnay

ld

ziken,Oy

ld

zbizeSreyyaY

ld

z

120

d

r.PleiadesbirYldzkmesidir.Pleiadesplakgzle6yldzdanoluanok

kkbirkepe eklindegrlr.Pleiadesokdikkatekicibirgrupturve"lker","Sreyya","YediKzKarde"gibiisimlerleanlr.

"RaslllahsallallhaleyhivesellemCumasresinitilavetbuyurdu:

"Onlardandierbirgrupgnderdiki(fazilete)birincilereyetiememilerdir"121yetinegelince,birsahabe:

"EyAllah'nResl!Bizekavuamayacakolanbunlarkimlerdir?"diyesordu.AleyhissaltuvesselmeliniSelmanradiyallhanhnzerine

koyarak:"RuhumukudretelindetutanZatZlcell'eyeminolsun,eerimanSreyyayldzndaolsayd,ona,bununkavmindenbazkimseleryinedeulaacaklard.

"Birdierrivayette:"Fars'tanbazkimseler"buyurdu.122NiyziMsrburada emsiTebriziyi,Hz.Mevlanannsemasnda

parlayanyldzkenbiziminyolgsterendir,demektedir.

Alem123izsizolmadgibiartakrsisizolmaz.

119(KARA,1997)s.XXVII120Sreyya:lker(Pervin)yldz.Yedi(veyaalt)yldzlardrki;ikierikierkarlkldururlar ve Ayn getii yerlere yakn grnrler. Gerdanla benzemesindenFelekiyttaIkdSreyyatabiredilir.121Cum'a,3122 Buhar, Tefsir, Cum'a 1; Mslim, Fezilu'sSahbe (2546); Tirmiz, Menkb,(3229)


49/168


GsOnalevhaikenolevhabizehayatolmutur.

[SeyyidBurhneddinkaddesellhsrrahlazzMaarifkitabndadediki;

Allah Tel'nn kitab eyhin gnlndedir. Onun ehli, soyusopu iseeyhindndadr.Kitap, eyhingnlndegizlenenmanadr.Ehli,soyusopuise eyhin cismidir. Sende kitap okumaya ehliyet yoksa soysop o kitabnsrrnsanasyler.]124

lmiOndahaldir.Vuslatdahiondahaldir.

Raslllahsallallhaleyhivesellembuyurduki;nsanlarnenlimi,bildiiyleameledendir.125KyametgnndebiradamgetirilirveCehennemeatlr.Cehennem

bu adam, deirmen tan dndren eein srekli dnd gibi ateiniinde dndrr. Bu durum gren Cehennem halk bu adamn banatoplanr ve; Ey adam sen bize dnyada gzel eyleri emredip, kteylerdensakndrmazmydn,diyesorarlar.Bununzerineadam;Evet,ancak size iyilii emreder kendim yapmazdm, ktlkten nehyeder

kendimyapardm,der.126

emsi Tebrizinin btn ilmi Hz. Mevlanann hallerinde ve onunla

olmasdakendinekavumasdr.

VuslatOndacezbedir.Cezbeisekalkandr.

AllahTelyaenyaknyolcezbeyoludurdenilmitir.AllahTelyakavuturacak yollar yaratlmlarn nefesleri saysncadr. Cezbe ve irfannokluuna bakp, biri dierine galip gelirse, ona nisbet ederek, bu cezbe

yolu;buda irfanyoluderler.Cezbelihaldeedebinmuhafazasokzordur.BunedenleHz.MevlnaMesnevisinde

123Alem:Bayrak. Nian, iret. zel isim. Mc:Yksekda. Byklim. stdudaktaolanyark124(KARABULUT,1984),s.64125Drim,Mukaddime,32126Buhr,Fiten,17,Buhr,BedlHalk,10


50/168


EzHodcymtevkfedebBedebmahrmmandezlutfiRabEzedebprnrgetestnfelekVe'zedebma'smupkmedmelek

Allah Teldan tevfiki edeb arayalm, zira edebsiz Allah Telnnltfundanmahrumkalmtr.

Bufelek,edebtennurladolmutur,melekdeedebdendolaymasumvepkyaratlmtrdemitir.

Cezbeyi vuslat yollarndambtediler iin akn okunluundanolduuiin kusurlu tutmamak terbiye uslnde uygundur. Ancak sona doru bucezbelihallerho karlanmaz.

KimdeOnakar evkveyasusuzlukderecesindeakvarsa

Akn olduu yerede hibir sorgu aranmamtr. Hz. Mevlnakaddesellhsrrahulazzbuyurdu;

[Vesarholukobalardakimahmurluk,nebe vakitleyatr,nebe yzbin vakitle. Beni azziyaret et sz

Documents

Divan i Ilahiyyat Arapca Siirleri Ve Aciklamasi