Dobrovoljni penzioni fondovi i tržište kapitala

Poslovno udruženje ovlaštenih učesnika na tržištu kapitala RS

Banja Luka 08.12.2008.

Sadržaj:

Pojam i vrste dobrovoljnh penzionih fondova

Značaj, ulaganja i prinosi penzionih fondova na razvijenim tržištima kapitala

Značaj, ulaganja i prinosi penzionih fondova na tržištima kapitala u okruženju

Planirana zakonska rešenja u Republici Srpskoj

Perspektive tržišta kapitala i dobrovoljnih penzionih fondova u Republici Srpskoj

Pojam i vrste dobrovoljnih penzionih fondova (DPF) 1/2

Dobrovoljni penzioni fondovi (III prenzioni stub) predstavljaju vid dobrovoljnje dugoročne štednje pojedinaca (ili kompanija za svoje zaposlene) kojom se postižu dodatna primanja uz penzije iz prva dva stuba osiguranja

Osnovna podela: otvoreni i zatvoreni DPF

Još jedna podela je na DPF sa definisanim uplatama u fond i one sa definsanim isplatama iz fonda

Različite podele DPF u skladu sa investicionim strategijama i preferencijama ulagača u DPF

Pojam i vrste dobrovoljnih penzionih fondova (DPF) 2/2

Personal Voluntary or Mandatory 3rd Pillar

OccupationalMandatory

and Quasy-Mandatory2nd Pillar

Pension reserve fund

Earnings-linked

Flat-rate

Social Assistance

1st PillarMandatory

Other existing classifications

2nd

Tier

Priv

ate

Publ

ic

1st T

ier

OECD Classification

FUNDED SYSTEMS

UNFUNDED /PAYG SYSTEMS

Izvor: OECD, Global Pension Statistics.

Značaj, ulaganja i prinosi penzionih fondova na razvijenim tržištima kapitala 1/2

Penzioni fondovi-najveći organizovani kolektor imovine na savremenim tržištima kapitala- imovina preko 28 hiljada milijardi USD u 2007. godini u svetu

U 2008. značajan pad performansi i imovine DPF zbog globalne krize ali i velke izloženosti-procene su da su DPF izgubili i 30% imovine

Kumuliranje domaće štednje podstiče stvaranje dugoročnog kapitala

koji je potreban za investicije- razvoj finansijskog sektora i privrede u celini DPF podstiču rast dugoročne štednje i povećenje agregatne štednje DPF su dugoročni investitori koji po pravilu

ulažu u “sigurne” HOV DPF povećavaju likvidnost tržišta kapitala

jer raspolažu sa velikim svotama novca

u dugom roku

Izvor: nytimes.com;ifsl.org.uk, watsonwyatt.com

Dow Jones indeks u poslednjih godinu dana

Deset najvećih penzionih fondova u Evropi

Naziv fonda Zemlja Imovina mlrd. €

Government pension fund-Global Norveška 218

ABP Holandija 210

Philips Holandija 145

Government pension fund-Norway Norveška 100

ATP-Arbejdsmarkedets Tillaegspension Danska 99

PGGM Holandija 90

British Telecommunications plc Velika Britanija 56

Alecta Švedska 47

ATP Ejendomme Danska 45

Scottish Public Pensions Agency Velika Britanija 45

Izvor:www.pensionfundsonline.co.uk

Deset najvećih penzionih fondova u svetu

Naziv fonda ZemljaImovina mlrd €

Government pension Investment fund Japan 996

Government Pension Fund-Global Norveška 218

ABP Holandija 201

California public employees Retirement System SAD 166

Philips Holandija 145

Federal Retirement Investment Board SAD 135

New York State Common Ririrement fund SAD 108

California state teachers Retirement System SAD 104

Government Pension Fund-Norway Norveška 100

ATP-Arbejdsmarkedets Tillaegspension Danska 99

Izvor:www.pensionfundsonline.co.uk

0% 20% 40% 60% 80% 100

%

Australia

Belgium

Slovak Republic

United States

United Kingdom

Luxembourg

Canada

Switzerland

Germany

Italy

Portugal

Netherlands

Finland

Iceland

Denmark

Austria

Norway

Sweden

Spain

France

Poland

Hungary

Korea

Turkey

Czech Republic

Mexico

Bills and bonds issuedby public and privatesectorShares

Other investments

8.2

34.7

35.5

40.7

52.9

53.9

60.1

60.8

62.3

62.8

68.5

73.2

78.9

79.2

87.6

98.2

98.2

100.0

95.9

91.8

65.4

64.5

59.3

46.9

46.1

39.9

39.2

37.7

37.3

31.5

26.8

21.1

20.8

12.4

4.1

1.8

1.8

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Germany

Netherlands

Spain

Korea

Norway

Denmark

Iceland

Belgium

United States

Portugal

United Kingdom

Austria

Czech Republic

Canada

Italy

Mexico

Poland

Hungary

Turkey

Bills and bonds issuedby public administration

Bonds issued by theprivate sector

Izvor: OECD, Global Pension Statistics.

Značaj, ulaganja i prinosi penzionih fondova na razvijenim tržištima kapitala 2/2

Značaj, ulaganja i prinosi penzionih fondova u okruženju

Za primer uzeti Srbija (samo III stub) i Hrvatska (i II i III stub)

U Srbiji ima oko 160 hiljada članova u Hrvatskoj oko135 hiljada u DPF- drugi stub najznačajniji faktor

Tržišta kapitala na ovim prostorima relativno nerazvijena i mlada da bi se moglo govoriti o dugoročnim efektima DPF na tržište kapitala i ekonomiju

DPF pretežno investiraju u depozite i državne HOV zbog nedostatka kvalitetnih emitenata iz privatnog sektora (posledica ipšte nerazvijenosti privrede)

Prinosi dobrovoljnih penzionih fondova u Srbiji

Izvor: Narodna Banka Srbije

Imovina i ulaganja dobrovoljnih penzionih fondova u Srbiji

neto imovina penzionih fondova u Srbiji u milionima eura

3Q2007 4Q2007 1Q2008 2Q2008 3Q2008

28,48 33,84 35,30 41,32 48,35

Neoročeni depoziti; 46,61%

Potraživanja; 0,01%

Obveznice; 29,92%

Van listinga A; 6,87%

Trezorski zapisi; 0,05%

Listing A; 10,43%

Oročeni depoziti; 4,27%

Nekretnine; 1,84%

Izvor: Narodna Banka Srbije

Ulaganja otvorenih DPF u Hrvatskoj

Izvor: Hanfa

0%10%

20%30%

40%

50%60%

70%80%

90%

100%

2004 2005 2006 12/2007 10/2008

Depoziti strani

Kratkoročni vr. papiri strani

Otvoreni investicijski fondovi strani

Zatvoreni investicijski fondovi strani

Korporativne obveznice strane

Municipalne obveznice strane

Državne obveznice strane

Dionice strane

Potraživanja

Novčana sredstva

Depoziti

Kratkoročni vr. papiri

Otvoreni investicijski fondovi

Zatvoreni investicijski fondovi

Korporativne obveznice

Municipalne obveznice

Državne obveznice

Dionice + GDR

Ulaganja zatvorenih DPF u Hrvatskoj

Izvor: Hanfa

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2004 2005 2006 12/2007 10/2008

Depoziti strani

Kratkoročni vr. papiri strani

Otvoreni investicijski fondovi strani

Zatvoreni investicijski fondovi strani

Korporativne obveznice strane

Municipalne obveznice strane

Državne obveznice strane

Dionice strane

Potraživanja

Novčana sredstva

Depoziti

Kratkoročni vr. papiri

Otvoreni investicijski fondovi

Zatvoreni investicijski fondovi

Korporativne obveznice

Municipalne obveznice

Državne obveznice

Dionice + GDR

Imovina u milionima eura i broj članova u DPF Hrvatskoj

Izvor: Hanfa

0

20.000.000

40.000.000

60.000.000

80.000.000

100.000.000

120.000.000

imo

vin

a u

mil

EU

R

0

20.000

40.000

60.000

80.000

100.000

120.000

140.000

član

ovi

zatvoreni imovina

otvoreni imovina

otvoreni članovi

zatvoreni članovi

Planirana zakonska rešenja u Republici Srpskoj

Osnivanje otvorenih i zatvorenih DPF Ulaganja (domaće HOV, u zemlje OECD-a, CEFT-e,

EU, EIB, ECB,WB): Do 15% učešća u emitentu Do 10% NAV u jednog emitenta vlasništva Do 25% NAV u dužničke HOV jednog emitenta (sem do

80% NAV u državne i 30% NAV u municipalne) Izloženost derivatima do 5% NAV Do 10% NAV u IF-ove Do 10% NAV u nekretnine (2% ujednu) Do 20% NAV u depozite Do 40% NAV u inostranstvo

DPF imaju manji značaj nego fondovi iz II stuba penzionog osiguranja

Penzioni planovi u ODPF i ZDPF će dosta zavisiti od poreskih olakšica

Uvođenje DPF na tržište kapitala RS biće pozitivan pomak ali neće imati značajne efekte na tržište kapitala i ekonomski sistem bez reforme celokupnog sistema penzija

Tržište kapitala na dugi rok ne može opstati bez kvalitetnih emitenata, što je opet posledica stepena razvoja privrede, korporativnog upravljanja i investicionih i štednih navika

Perspektive tržišta kapitala i dobrovoljnih penzionih fondova u Republici Srpskoj

Poslovno udruženje ovlaštenih berzanskih posrednika RS

Adresa:(UBP RS)Dositeja Obradovića 178 000 Banja Luka

Telefon:+387 51 211 714

E-mail:info@ubp-rs.org

Web:

www.ubp-rs.org

Izjava o odgovornosti

Ovi materijali i usmena prezentacija ne predstavljaju niti čine deo bilo koje ponude ili poziva na ulaganje, nadalje, ovi materijali i usmena prezentacija ili bilo koji njihov deo ili činjenica o njihovoj distribuciji ne čine osnovu za niti se na njih može pozivati u vezi s bilo kojim ugovorom ili odlukom o ulaganja u vezi s time.

Izjave o budućnosti predstavljaju očekivanja ili mišljenja autora o budućim događajima i uključuju poznate i nepoznate rizike i neizvesnosti koji mogu dovesti do toga da se stvarni rezultati,učinak ili događaji bitno razlikuju od rezultata, učinka ili događaja izričito ili implicitno navedenih u tim izjavama.

Informacije treće strane obuhvaćene ovim materijalima dobijene su iz izvora koje autor smatra pouzdanim. Iako je preuzeta sva dužna pažnja kako bi se osiguralo da su činjenice obuhvaćene ovim materijalima potpune i tačne te da su mišljenja i očekivanja obuhvaćena ovim materijalima objektivna i razborita, autor ne daju nikakvu izjavu ili garanciju, bilo izričito ili implicitno, u vezi s potpunošću i točnošću bilo koje informacije ili mišljenja obuhvaćenog ovim materijalima.

Mišljenja izražena u prezentaciji su mišljenja autora, koja nisu nužno jednaka stavovima institucije koju autor predstavlja.