Chu đê:

ĐON BÂY KINH DOANH, ĐON BÂY TAI CHINH,

ĐON BÂY TÔNG HƠP

I. Đon bây kinh doanh

- Khai niêm: Đon bây kinh doanh la thê hiên mưc đô sư dung chi phi cô

đinh kinh doanh nhăm gia tăng lơi nhuân trươc lai vay va thuê hay ty suât

lơi nhuân kinh tê cua tai san.

- Đon bây kinh doanh thê hiên ơ: ty lê đinh phi cô đinh kinh doanh/ tông

chi phi cô đinh kinh doanh (F/∑ TS)

- Mưc đô tac đông cua đon bây kinh doanh:

DOL = % thay đ ô i cua lơinhu â ntrư ơ clai vay va thu ê (EBIT )% thay đ ô icua doanh thuhay sanr lương

= Q x (P−V )

Q x ( P−V )−F

= EBIT+F

EBIT (CT1)

- Y nghia: Khi doanh thu (san lương) thay đôi (tăng hoăc giam) 1% thi

EBIT thay đôi tương ưng DOL%

- Quyêt đinh đâu tư cua doanh nghiêp se quyêt đinh miêng banh EBIT to

hay nho:

Trương hơp 1: Khi tăng doanh thu (hay san lương) se tao ra đươc miêng

banh EBIT1 lơn hơn EBITo. Theo đo:

+ Chi phi biên đôi TC cung tăng theo cung ty lê (mau đo)

+ EBITo cung tăng theo cung ty lê (mau xanh)

+ Chi phi cô đinh kinh doanh không đôi nên phân mau xanh biên se tinh

vao EBIT tăng thêm ngoai phân EBIT tăng theo ty lê. Nêu F chiêm ty

trong cang lơn thi phân nay cang lơn doanh nghiêp se gia tăng đươc EBIT

nhiêu hơn ngoai phân tăng theo ty lê doanh thu (san lương).

Trương hơp 2: Khi giam doanh thu (hay san lương)

Tương tư như phân tăng nhưng theo đo: Miêng banh EBIT tao ra se giam đi

trong khi F không đôi. Phân thiêu hut se đươc lây tư EBIT con lai đê bu cho no.

- Nhưng cân nhăc khi sư dung đon bây tai chinh

Quyêt đinh đâu tư cua doanh nghiêp se quyêt đinh tơi miêng banh

EBIT

Doanh nghiêp nao đâu tư cang nhiêu vao TSCĐ F cang lơn (do chi phi

khâu hao cang lơn). Ta noi, doanh nghiêp đo sư dung đon bây kinh doanh

ơ mưc cao nhăm gia tăng EBIT trong trương hơp doanh nghiêp đa vươt

qua san lương hoa vôn Qo. Đi cung vơi no se la tac đông ngươc chiêu

(khuyêch đai giam) lam EBIT cua doanh nghiêp giam nhanh hơn khi ma

doanh nghiêp chưa san xuât va tiêu thu đat san lương hoa vôn (hay doanh

thu hoa vôn).

Dưa trên kha năng san xuât va chiêm linh thi trương (kha năng san xuât

va tiêu thu san phâm cua doanh nghiêp) nha QTTC đê xuât lưa chon sư

dung đon bây kinh doanh cho hiêu qua nhât.

II. Đon bây tai chinh

F15%

TC tăngtheoDT

EBITtăngtheo

doanh thu

DOL

EBIT

F

Fo

TCo

EBITo

EBITEBIT1

- Khai niêm: Đon bây tai chinh la thê hiên mưc đô sư dung vôn vay trong

tông nguôn vôn cua doanh nghiêp nhăm gia tăng ty suât lơi nhuân vôn

chu sơ hưu (ROE) hay thu nhâp trên 1 cô phân thương cua công ty (EPS)

- Đon bây tai chinh thê hiên ơ: hê sô nơ

- Mưc đô tac đông cua đon bây tai chinh

DFL = Ty l ê thay đ ô icua ROE (hayEPS)

Ty l ê thay đ ô icua EBIT

= Q x ( P−V )−F

Q x ( P−V )−F−I

= EBIT

EBIT−I (CT2)

- Khi co EBIT rôi, quyêt đinh tai trơ se phân phôi miêng banh EBIT cho

chu nơ va cho chu sơ hưu sau khi hoan thanh nghia vu thuê vơi nha nươc.

Trương hơp 1: Khi tao ra đươc EBIT lơn hơn theo đo: Phân nôp thuê cho nha

nươc cung tăng theo cung ty lê. Doanh nghiêp luôn phai nôp 25% EBIT cho nha

nươc, phân con lai chia cho chu nơ va chu sơ hưu. Vi chi phi cô đinh tai chinh I

la cô đinh, do đo phân tăng thêm do I, CSH se đươc hương lam tăng ROE hay

EPS.

Trương hơp 2: Ngươc lai khi EBIT giam thi sô thuê phai tra cho nha nươc

cung giam theo tương ưng. Tuy nhiên chi phi cô đinh tai chinh I không giam nên

phân thiêu phai lây tư NI cua CSH tra cho no, điêu nay lam giam ROE (EPS)

danh cho CSH.

- Tac đông cua đon bây tai chinh tơi ROE hay EPS

Trong trương hơp thông thương không co cô phiêu ưu đai:

ROE = [BEP + DE x (BEP – r)] x (1-t) (CT3)

Trong trương hơp co cô phân ưu đai (cô phiêu ưu đai): Lơi tưc tra cho cô

phiêu ưu đai cung đươc coi la đinh phi tai chinh cô đinh giông như tra chi phi

lai vay cô đinh.

ROE = [BEP + VvE x (BEP – rv) +

VtE x (BEP – rt) +

VuE x (BEP-

ru0,75)] x (1-

t) (CT3’)

Trong đo:

Vv, rv: sô vôn vay va lai suât vay vôn

Vt, rt: sô vôn co tư phat hanh trai phiêu va lai suât ghi trên trai phiêu

Vu: Sô vôn co tư phat hanh cô phiêu ưu đai

ru: Ty lê lơi tưc cô phân ưu đai/sô vôn huy đông

t: thuê suât thuê TNDN (25%)

Chưng minh công thưc tông quat CT3’:

Ta co:

ROE = ¿ trac ôđông thương

VCSH (CĐT )

= ( EBIT−Iv−¿ ) x0,75−DIVu

E

= [BEP x ( E+Vv+Vt+Vu )−Iv−¿−¿/0,75] x (1−t)

E

=[BEP+ VvE x(BEP-

IvVv )+

VtE x(BEP-

¿Vt )+

VuE x(BEP -

¿Vu x 0,75)] x (1-t)

= [BEP + VvE x (BEP – rv) +

VtE x (BEP – rt) +

VuE x (BEP-

ru0,75)] x (1-t)

Công thưc tinh mưc đô tac đông cua đon bây tai chinh tơi ROE (trên quan

điêm chu sơ hưu la cô đông thương) hay EPS trong trương hơp co cô

phiêu ưu đai như sau:

DFL = EBIT

EBIT−I−DIVu /0,75 (CT4)

- Y nghia: Khi EBIT thay đôi (tăng hoăc giam) 1% thi ROE hay EPS thay

đôi tương ưng DFL %

- Môt vai chu y khi sư dung đon bây tai chinh:

Khi doanh nghiêp co BEP > r (sư dung vôn vay co hiêu qua), doanh

nghiêp sư dung cang nhiêu nơ vay (sư dung đon bây tai chinh cao) se

cang gia tăng đươc ROE hay EPS.

Khi doanh nghiêp co BEP < r (sư dung vôn vay không hiêu qua),

doanh nghiêp cang sư dung nơ vay se cang lam khuyêch đai giam ROE

hay EPS. Noi cach khac viêc sư dung vôn vay không hiêu qua se ăn mon

vôn CSH cua doanh nghiêp, lam giam ROE va EPS.

III, Đon bây tông hơp

- Khai niêm: La sư kêt hơp cua ca 2 đon bây kinh doanh va đon bây tông

hơp nhăm gia tăng ROE (hay EPS).

- Mưc đô tac đông cua đon bây tông hơp

DTL = T y l ê thay đ ô i cuaROE EPS¿ ¿Ty l ê thay đ ô i cuadoanh thu(hay sanlư ơ ng)

= Q x (P−V )

Qx (P−V )−F−I

= DOL x DFL (CT5)

- Y nghia: Khi doanh thu (hay san lương) thay đôi (tăng hoăc giam) 1% thi

ROE (hay EPS) thay đôi tương ưng DTL %

- Môt vai chu y khi sư dung đon bây tông hơp:

+ Doanh nghiêp thương cân đôi, kêt hơp sư dung ca 2 loai đon bây trên.

+ Vê thư tư ta thây: Đon bây kinh doanh co trươc (hay quyêt đinh đâu tư

tao ra EBIT), đon bây tai chinh co sau (no phân phôi EBIT bao nhiêu cho

CSH).

III. Ưng dung cua DOL, DFL, DTL

Ly thuyêt:

Câu 1: Trinh bay nôi dung tưng loai đon bây, nêu y nghia cua cac chi tiêu

DOL, DFL, DTL

Câu 2: Giai thich tai sao co doanh nghiêp co BEP băng cac doanh nghiêp

cung nganh nhưng lai co ROE (EPS) cao hơn (hoăc thâp hơn) so vơi cac

doanh nghiêp trong nganh. Cho vi du minh hoa

Hương dân:

Sư dung: ROE = [BEP + DE x (BEP – r)] x (1-t) (CT3)

BEP giông nhau, đê đanh gia tac đông cua DFL ta gia đinh cac doanh nghiêp

cung nganh nên co r va t như nhau.

- TH1: Nêu BEP > r, do doanh nghiêp đo sư dung nơ vay ơ mưc cao hơn so

vơi trung binh nganh => D/E cao hơn trung binh nganh va viêc sư dung

nơ vay la co hiêu qua nên gia tăng đươc ROE, EPS khiên chung cao hơn

so vơi trung binh nganh.

- TH2: Nêu BEP <r, trương hơp nay cac doanh nghiêp trong nganh đang sư

dung nơ vay kem hiêu qua, lam khuyech đai giam ROE, EPS. Trong khi

đo doanh nghiêp nay vay nơ it hơn (D/E thâp hơn so vơi cac doanh nghiêp

cung nganh) nên bi giam it hơn. Do đo cung khiên cho ROE, EPS cua

doanh nghiêp cao hơn so vơi mưc trung binh nganh.

- Vi du: Nên cho thêm ca cac chi tiêu như vê tai san (thây doanh nghiêp

muôn hoat đông phai co vôn), nguôn vôn, kêt qua kinh doanh

Không nên chi cho luôn BEP, D/E đê ap dung cho nhanh.

Bai tâp:

Dang 1: (Bai toan thuân)

Tinh % thay đôi (mưc đat) cua cac chi tiêu EBIT (ROE, EPS) khi doanh

thu hay san lương Q (EBIT) thay đôi a%.

Dang 2: (Bai toan ngươc)

Tinh % thay đôi (hay mưc cân đat) cua san lương khi EBIT (ROE,EPS)

thay đôi b%.

Hương dân:

Chu y 1:

- Nêu la môi liên hê giưa Q va EBIT=> Sư dung DOL

- Nêu la môi liên hê giưa EBIT va ROE, EPS => Sư dung DFL

- Nêu la môi liên hê giưa Q, (doanh thu) vơi ROE, EPS => Sư dung DTL

Khi đo: Tinh DTL = EBIT +F/EBIT –I

Không phai tinh qua DOL, DTL =>DTL

Chu y 2: Cân đăc biêt chu y trong trương hơp đê bai cho co cô phiêu ưu đai.

Vi cô phiêu ưu đai la dang chưng khoan lai ghep giưa trai phiêu va cô

phiêu thương nên no co thê đươc xêp vao vôn vay hay vôn chu sơ hưu.

ROE la ty suât lơi nhuân vôn chu sơ hưu.

Đưng trên quan điêm 1: Nêu coi cô đông ưu đai cung la chu sơ hưu cua công ty.

Khi đo công thưc tinh ROE cho chu sơ hưu noi chung se không thay đôi trong

trương hơp công ty co phat hanh cô phiêu ưu đai. Ap dung CT2

Đưng trên quan điêm 2: Tinh ROE chi tinh cho cô đông thương, cô đông ưu đai

đa nhân cô tưc cô đinh nên không tinh phân thu nhâp cho cô đông ưu đai nưa.

Khi đo tinh ROE hay EPS ta đêu phai sư dung CT4 đê tinh.

Tuy nhiên: Đê đông nhât vơi đinh nghia vê đon bây tai chinh chi gia tăng

ROE cho cô đông thương nên se ưu tiên quan điêm 2.

Thưc tê, vân co trương hơp cô đông ưu đai du nhân cô tưc cô đinh vân

phai quan tâm tơi thu nhâp cua CSH (ROE) khi không đam bao kha năng

tra cô tưc cô đinh, ngươi ta co thê tham gia gianh quyên điêu hanh công

ty.

Vi du: Bai 12, chương 13

- Cơ câu vôn tôi ưu:

1. Vôn vay (30%)

Vv= 5 ty, rv = 12%/năm => Iv = 0,6 ty/năm

Phat hanh trai phiêu: Vt = 25 ty, rt = 15%//năm => It = 3,75 ty/năm

D = 30 ty (30%), I = 4,35 ty/năm

2. Cô phân ưu đai (20%)

SL = 200.000 CP, DIV = 17.000 đ/CP, Puo = 100.000/CP

Du = 17 x 0,2 = 3,4 ty/năm

3. Cô phiêu thương (50%)

SL = 500.000 CP, Po = 100.000đ=> E = 50 ty

- Kêt qua kinh doanh năm tơi dư kiên:

Doanh thu 230 ty, F= 80 ty, CV = 50% doanh thu, t =25%

Yêu câu: Tinh ROE khi doanh thu thay đôi 2%.

Giai:

Quan điêm 2:

ROEo = [(35-4,35) x 0,75 – 3,4]/ 50 = 39,175%

Khi đo: DTL = (EBIT +F)/ (EBIT – I – Du/0,75)

= (35+80)/(35-4,35 – 3,4/0,75) = 115/26,12 = 4,4

Quan điêm 1:

EBIT = 230 – 80 – 230x 50% = 35 ty

ROEo = (35- 4,35)x0,75/(20+50) = 32,84%

Khi đo: DTL = (EBIT +F)/(EBIT – I)

= (35+80)/(35- 4,35) = 115/30,65 = 3,752

Do đo: ROE’ = ROEo x (1 + 2% x 3,752) = 35,3%

ROE’’ = ROEo x (1-2%x 3,752) = 30,38 %

Thư lai: Tinh băng phương phap trưc tiêp khi doanh thu = 234,6 va 225,4

ty