3Kajet nr 78 (1/2009)

Na stu ludzi

wiedzących wszystko lepiej- pięćdziesięciu dwóch;

niepewnych każdego kroku- prawie cała reszta;

gotowych pomóc,o ile nie potrwa to długo- aż czterdziestu dziewięciu;

dobrych zawsze,bo nie potrafią inaczej- czterech, no może pięciu;

skłonnych do podziwu bez zawiści- osiemnastu;

żyjących w stałej trwodzeprzed kimś albo czymś- siedemdziesięciu siedmiu;

uzdolnionych do szczęścia- dwudziestu kilku najwyżej;

niegroźnych pojedynczo,dziczejących w tłumie- ponad połowa na pewno;

okrutnych,kiedy zmuszą ich okoliczności- tego lepiej nie wiedziećnawet w przybliżeniu;

mądrych po szkodzie- niewielu więcejniż mądrych przed szkodą;

niczego nie biorących z życia oprócz rzeczy- czterdziestu,chociaż chciałabym się mylić;

skulonych, obolałychi bez latarki w ciemności- osiemdziesięciu trzechprędzej czy później;

godnych współczucia- dziewięćdziesięciu dziewięciu;

śmiertelnych- stu na stu.

Liczba, która jak dotąd nie ulega zmianie.

Wisława Szymborska

Drodzy Czytelnicy,

wszędzie słyszymy, czytamy o kryzysie. Tu o nim nie będzie. Czy dlatego,że nie dotyczy oświaty? Nie, po prostu dlatego, że co ma być, to będzie.Dokonuje się tyle zmian, nieoczekiwanych zwrotów wydarzeń, że pozostajerobić swoje. Po każdym dniu postawić kropkę. Odwrócić kartkę i zaczynać nanowo, by nie było za późno na spotkanie, na miłość, przyjaźń, przeczytanieksiążki, na to, by innym lub sobie sprawić radość, na… Reszta zależy od Was,bo każdy dzień jest darem. Wykorzystajcie go, zwłaszcza, że na każdego z nasprzychodzi taka chwila – pisał M.Thomas – kiedy staje na rozdrożu i nie jestpewien, co ma robić dalej. Ale wtedy pojawia się ktoś i wypowiada te słowa,których nam trzeba, byśmy się z naszymi trudnościami uporali.

Barbara Królikowska-Wunderlich

Przyczynek do statystyki

Kajet nr 78 (1/2009)4

Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 9 stycznia 2009 r. w sprawieogłoszenia roku 2009 Rokiem Juliusza Słowackiego.

W roku 2009 przypada 200. rocznica urodzin Juliusza Słowackiego, a zarazem160. rocznica jego śmierci. Naszym obowiązkiem jest uczcić i przypomnieć jednegoz najwybitniejszych w polskich dziejach poetę.

Poezja Juliusza Słowackiego pozostaje i pozostanie jednym z najważniejszychdokonań polskiej literatury. Jego twórczość to najwyższej próby romantyzm owymiarze europejskim. Jest to literatura otwarta na świat i inne kultury, alenieuciekająca od tematów lokalnych, łącząca polską kulturę i historię z kręgiemantycznej cywilizacji greckiej, pełna fantastyki i wizjonerstwa. Słowacki to poetaprzeżywający polskość w sposób najgłębszy, niewahający się pokazać rozterek idramatów temu towarzyszących. Jego utwory były duchową inspiracją dla wielupokoleń Polaków walczących o odrodzenie Państwa Polskiego.

Niech Rok Słowackiego stanie się okazją do przypomnienia zasług, twórczości i postaci wielkiego polskiego twórcyromantycznego, jednego z tych, którym Polska zawdzięcza przetrwanie duchowe i narodowe pod zaborami. SejmRzeczypospolitej Polskiej ogłasza rok 2009 Rokiem Juliusza Słowackiego.

Marszałek Sejmu: Bronisław Komorowski

Rok Juliusza Słowackiego

5Kajet nr 78 (1/2009)

Rok 2009 został ogłoszony przez UNESCO rokiemzałożyciela Laboratorium.

Jerzy Grotowski (1933 - 1999) - reżyser, teoretyk sztuki,doskonały pedagog, reformator sztuki aktorskiej.Założyciel i dyrektor reformatorskiego Teatru 13 Rzędów,nazwanego później "Laboratorium". Popularnościącieszyły się wyreżyserowane przez Grotowskiego sztukinależące do klasyki, np. "Dziady" (1961), "Akropolis"(1962), "Kordian" (1962), "Tragiczne dzieje doktora Fausta"(1963), "Książę Niezłomny" (1965) czy "Apocalypsis cumfiguris" (1968). Od 1983 roku pracował w USA, potem weWłoszech, gdzie w Pontederze założył ośrodek teatralnyrealizujący program badawczy. Od 1985 roku profesorCollege de France w Paryżu, gdzie prowadził wykłady zzakresu sztuki teatralnej.

Rok Jerzego Grotowskiego

Kajet nr 78 (1/2009)6

Podobno świadczy o uczniu. Może być cieniutki, zszytyledwie z szesnastu kartek, może być też gruby, ubrany wsztywną okładkę. Dawniej skromny, szary, z liniaturą, lubkratką, a do geometrii koniecznie czysty, dziś pyszni sięwielobarwnymi okładkami, wykreślonymi marginesami,kusi efektami złudzeń optycznych zdobiących go zzewnątrz. Co zaś do funkcji… Teoretycznie ciągle służydo notowania, mogą jednak pojawiać się pewnewątpliwości, co do jego przeznaczenia.

Tradycyjne dydaktyki przedmiotowe poświęcająniewiele uwagi roli zeszytu w procesie nauczania, awspółcześnie wymaga ona, jak sądzę, ponownegonakreślenia. Wymóg ten wynika zarówno ze zmianykoncepcji programowej, jak również nowoczesnychtechnologii, które można wykorzystać w procesienauczania.

Co zawierają współczesne zeszyty do językapolskiego?

Ostatnia reforma programowa w swym najważniejszymdokumencie, czyli Podstawie programowej kształceniaogólnego zaleca odejście od wiedzy encyklopedycznej iakcentuje kształcenie umiejętności. Nie ośmieliłabym siępodważać tej słusznej zasady. Zwykle jednak diabeł tkwiw szczegółach. Kształcić umiejętności, czyli co? Zadaniemszkoły jest nauczyć mówienia, słuchania, czytania, pisaniai poszukiwania informacji. Spośród wymienionych uwagęzwracam na pisanie, jako umiejętność bez której niepowiedzie się żaden egzamin szkolny. Pisanie… Co siękryje pod tym terminem?

Odpowiedź wydaje się oczywista. Wiadomo! Pisaćnależy starannie, czytelnie, zachowując normyortograficznie. Pisać należy na temat i interesująco. Pisaćtyle, ile trzeba, a więc nie za długo, ale też nie nazbytkrótko. Trzeba jasno formułować myśl, przestrzegającreguł składniowych. Tekst powinien być stylistyczniepoprawny, a więc prezentować właściwy dobór leksyki i

frazeologii. Dla jasności wywodu umieszczamy w tekścieznaki graficzne porządkujące składnię i te pozwalającewyrazić emocje, czyli posługujemy się interpunkcją.Wyznaczamy też granice kolejnych elementówkompozycyjnych poprzez umieszczenie ich w pewnymporządku graficznym wyznaczonym akapitami. Wtekstach aspirujących do przestrzegania reguł logicznegowywodu, a więc rozprawkach, dobrze także sygnalizowaćwewnętrzne powiązania, co oznacza posługiwanie sięformalnymi wyznacznikami spójności tekstu.Gatunkowość tworzonych prac pisemnych obliguje doprzestrzegania jej czystości, poprzez środki językowenależy więc dać wyraz swoim zamiarom, by czytelnik odrazu wiedział, że czyta felieton bądź reportaż, recenzjęlub esej.

Tak… Tylko tyle? Powiedziałabym raczej: aż tyle!Jak kształcić tę złożoną umiejętność? Kiedy rozpocząć?

W jakim nasileniu i w jakiej formie organizować pracę? Oczym mają pisać uczniowie? Jak oceniać dziecięce prace?Czy ciągle warto rozwijać talent literacki? Uczyć, byosiągnąć sukces egzaminacyjny, czy uczyć ku radościpisania?

Na tak postawione pytania nie można odpowiedzieć wformie krótkiego artykułu, dlatego pozostawię je tu bezodpowiedzi, natomiast skupię uwagę na jednym tylkoelemencie składającym się na zadanie kształceniasprawności pisarskiej uczniów polskiej szkoły, któryrealizowany być powinien w zeszycie uczniowskim.

Szeroka oferta wydawnictw ćwiczeniowych powoduje,że uczeń częstokroć ortografię ćwiczy w innym miejscu(jeśli w ogóle ćwiczy), a zadania kompozycyjne istylistyczne w innym. Prawie każdy podręcznik do językapolskiego zawiera ćwiczenia zmierzające dowykształcenia i usprawnienia uczniowskiego pisania.Znamy zeszyty ćwiczeń, w których wystarczy przeczytaći uzupełnić gotowy tekst słownictwem podanym obok lubw ramce. Ćwiczenia zawierają słownictwo typowe dlastarannej polszczyzny potocznej. Ćwiczenia słownikowei słownikowo-frazologiczne podpowiadają uczniom, co wuzupełnianym tekście umieścić. Wszystko gotowe – tylkokorzystać!

Jeśli nauczyciel nie dostrzega konieczności łączeniaróżnorodnych zadań pisarskich w zeszycie ucznia, topozostaje on jedynie miejscem wklejania licznych ćwiczeńpowielanych za pomocą kserokopiarki i notowania tematulekcji oraz zadawanej pracy domowej. Ta ostatniakoniecznie z zaznaczeniem, w którym z licznych„zeszytów” należy ją wykonać.

Kiedy jednak przychodzi naszym uczniom ubrać własnemyśli w formę poprawnych wypowiedzi wielozdaniowych,to okazuje się, że słownictwo ubogie, składniaschematyczna, wyrazów spajających tekst brakuje, że opoprawności graficznej i ortograficznej zapisu niewspomnę.

Pewna ilość kartek papieru do pisaniazszytych i oprawionych w okładkę

7Kajet nr 78 (1/2009)

Wyniki egzaminów ogólnopolskich są bardzoniepokojące. W opracowaniach ich dotyczących, czytamy,że młodzi Polacy nie radzą sobie z pisaniem w językunarodowym…

Tu powrócę do tematu głównego, czyli tego, jakiezadania w szkole wyznaczamy „pewnej ilości kartek dopisania”. Nauka pisania polega właśnie na pisaniu, w więcporządkowaniu myśli w zgodzie z regułami składni,kompozycji, stylistyki i utrwalaniu ich w formie pisemnej.Dawniej służyły temu zadaniu zeszyty szkolne, w którychćwiczono się w umiejętności pisania tekstów mniejszychi większych. Zeszyt służył do notowania spostrzeżeń zlekcji, ważnych informacji, ćwiczeń słownikowych isłownikowo-frazeologicznych, zadań ortograficznych,wskazówek i porad wpisywanych ręką nauczyciela. Zeszytbył zawsze pod ręką i zawierał wszystko to, co uczniowibyło potrzebne do wykonania zadania pisemnego.Nauczyciel miał możliwość kontrolowania postępówuczniowskich poprzez korektę zapisów zawartych wzeszycie, w których jak w lustrze odbijały sięzaangażowanie ucznia, jego sprawność językowa, w tympoziom opanowania ortografii języka ojczystego,świadomość składniowa powiązana z interpunkcją, zasóbsłownictwa czynnego, systematyczność w pracy i liczneinne sprawności.

Być może są jeszcze takie zeszyty i nauczyciele, którzyrozumieją ich rolę…

Upominam się o przywrócenie zeszytowiprzedmiotowemu jego podstawowej funkcji i należnej murangi. Od wielu lat akcentuję tę kwestię podczas ćwiczeńz metodyki nauczania języka polskiego i prowadzęstudentów drogą tradycyjnie pojmowanego zadaniakształcenia sprawności językowej, w tym szeroko pojętejsprawności pisarskiej, której nauczać należy poprzezwykonanie zadań właśnie w zeszycie uczniowskim.Uwaga, która się tu nasuwa dotyczy techniki zapisu. Otóżw obliczu dynamicznego rozwoju zapisu za pomocąedytora tekstu w komputerze osobistym, oczywiściedopuszczam istnienie zeszytu utrwalanego na innym niżpapierowy nośniku informacji. Problem nie w tym, zpomocą jakiego narzędzia uczeń będzie notował, lecz wtym, by informacje, które gromadzi znajdowały się wjednym miejscu i były łatwo dostępne. Wydaje się, żeobecnie nadal jest to tradycyjny zeszyt papierowy, byćmoże jednak już w nieodległej przyszłości zostanie onzastąpiony przez notatnik elektroniczny. Pewna ilośćkartek do pisania zszytych i oprawionych w okładkęzastąpiona zostanie przez folder w osobistym komputerzelub przenośnym rejestratorze informacji, jednak zadaniapozostaną te same – zeszyt służy ćwiczeniom oraznotowaniu informacji i zawsze jest pod ręką.

dr Renata Makarewicz Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Kilka ciepłych słów...

Kajet nr 78 (1/2009)8

Jestem już pełnoletnia - mówi do mnie, witając się jakzwykłe z radosnym uśmiechem na twarzy, Grażynka. Zezdziwieniem odpowiadam - Grażynko, nie rozumiem!- Czego nie rozumiesz? przecież tegoroczna KrajowaKonferencja Stowarzyszenia Nauczycieli Matematyki jestjuż osiemnastą z kolei. Byłam na wszystkich, więc jestempełnoletnia. - To się zgadza - byłaś na wszystkich. Więcej,kilka z nich organizowałaś np. w Grudziądzu.(www.snm.org.pl/konfer-snm.html).

Tak zacząłem udział w tegorocznej konferencji SNM,(www.snm.org.pl, www.snm.edu.pl), która w dniach 24-27 stycznia odbyła się w Radomiu. Przyjechało na niąokoło 500 nauczycieli matematyki z całego kraju.Konferencję zaszczycili również swoją obecnością gościez zagranicy. Byli to: prezes Łotewskiego StowarzyszeniaNauczycieli Matematyki Arnis Rudins i prof. RuditeAndersone. Niektórzy z nich: Lyndon Baker z Anglii, prof.István Lénárt z ELTE University w Budapeszcie, NelsonSousa, Portugalczyk reprezentujący Texas Instrumentsprowadzili dla nas zajęcia.

Hasło tegorocznej konferencji brzmiało: Geometriaprzede wszystkim. Podporządkowane mu było wielewarsztatów, seminariów, spotkań formalnych inieformalnych. Na szczególną uwagę zasługują: wykładinauguracyjny Od geometrii euklidesowej dokomputerowej wygłoszony przez profesora TomaszaSzemberga z Akademii Pedagogicznej w Krakowie orazzajęcia z profesorem Ryszardem Jerzym Pawlakiem zUniwersytetu Łódzkiego na temat Geometrycznysandwich, czyli o intuicji i wyobraźni geometrycznej.

Nie sposób w tym miejscu nie wspomnieć otradycyjnym już warsztacie otwartym grupy roboczej SNMpod wodzą Kasi Burnickiej, która od kilkunastu latpokazuje nam, ile piękna jest w geometrii i ile pięknejgeometrii jest w otaczającym nas świecie. W tym roku

uczestnicy warsztatu łączyli nici z matematyką, czyli„wyszywali matematykę”. Jeśli ktoś nie chciał wyszywaćgeometrii, to mógł ją składać razem z Galicyjską GrupąOrigamii.

Nie samą geometrią jednak żyliśmy. Przecież jesteśmyu progu zmiany programowej. Od 23 grudnia 2008 r.mamy Nową podstawę programową. Nasza konferencjanie mogła przejść obok niej obojętnie. W niedzielnyporanek, gdy większość Polaków odsypia ciężkoprzepracowany tydzień, my śpieszyliśmy do PolitechnikiRadomskiej na spotkanie z ministrem profesoremZbigniewem Marciniakiem i pracownikami CentralnejKomisji Egzaminacyjnej. Oczywiście, jak można siędomyślać, rozmawialiśmy o maturze z matematyki 2010,nowej podstawie programowej i wszystkim co się z tymwiąże.

Jadąc na nasze konferencje, zawsze rezerwujemy wportfelach środki na zakupy. I nie mam tu na myśligarsonek, koszul czy spodni, bo te możemy kupićwszędzie, ale nowości wydawnicze, które zaprezentowałynam wydawnictwa na swoich stoiskach. W tym rokuobecni byli, między innymi, WSiP SA, Wydawnictwo Nowikz Opola, Wydawnictwo Res Polona, Wydawnictwo PWN,MATEJUK Książki i Pomoce Dydaktyczne oraz inne.

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne SA, jak co rokuprzygotowały warsztaty w swoich pracowniachtematycznie związanych z cyklami „Matematyka 2001”oraz „Matematyka wokół nas”, podczas których mieliśmyokazję porozmawiać i podyskutować z autorami oważnych dla nas problemach.

Ale czy samą matematyką żyliśmy podczas tychczterech styczniowych dni? Oczywiście nie. Mając wpamięci anegdotę związaną z Davidem Hilbertem (1862-1943) wybitnym niemieckim matematykiem, któryzapytany o jednego z byłych uczniów odpowiedział:

Pełnoletnia konferencja

9Kajet nr 78 (1/2009)

Pod koniec wakacji 2008 r. Zespół z PolitechnikiGdańskiej, Wydziału Fizyki Technicznej i MatematykiStosowanej, opracowujący projekt Za rękę z Einsteinemotrzymał wiadomość z MEN w Warszawie, że projektzostał zakwalifikowany do realizacji. W pierwszej chwiliogromna euforia , a następnie uświadomienie sobie, żerozpoczyna się etap ogromnego wysiłku i olbrzymiejpracy.

II edycja projektu „Za rękę z Einsteinem” ma charakterponadregionalny. Co oznaczało, że Politechnika Gdańska,jako lider projektu, zaprosiła do współpracy: UniwersytetWarmińsko-Mazurski w Olsztynie, UniwersytetTechnologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy oraz firmęBETACOM S.A. (odpowiedzialna za platformę cyfrową).

Charakteryzując projekt, należy zaznaczyć, że trwa onod 1.09. 2008 do 30.06.2012 r. Działania projektu będąodbywać się na kilku płaszczyznach. W ramach projektuw szkołach odbywać się będą dodatkowe zajęciapozalekcyjne z fizyki, matematyki, chemii oraz językówobcych. Młodzież uczestniczyć będzie w wycieczkachedukacyjnych, zajęciach wyrównawczych i rozwijających.W wakacje młodzież gimnazjalna z naszego województwazostanie zaproszone do Gdańska na letnią szkołę wPolitechnice Gdańskiej.

Dla II edycji „Za rękę z Einsteinem” zostanie stworzonaplatforma cyfrowa, dzięki której uczniowie będąuczestniczyć w multimedialnych e -lekcjach. Do ichdyspozycji oddanych zostanie dziewięćdziesiąt lekcji, owzrastającym poziomie trudności, wzbogaconych m.in.konkursami.

Dla nauczycieli wybranych przedmiotów ze szkół, którewezmą udział w projekcie, przewidziano seminaria iwarsztaty doszkalające.

Ze strony Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego wrealizację projektu zaangażowane są: Wydział Matematykii Informatyki, Wydział Nauki o Żywności, Wydział Nauk

Technicznych i Studium Języków Obcych. To właśnienauczyciele akademicy i studenci z tych wydziałów będąprowadzili zajęcia w szkołach.

W naszym województwie 27 listopada 2008 r. odbyłasię konferencja promująca projekt z udziałem władzsamorządowych i dyrektorów szkół gimnazjalnych. Wzałożeniach projektu przyjęto, że mają to być małe szkoływiejskie, posiadające do 10 oddziałów.

W rekrutacji wyłoniono 60 szkół gimnazjalnych, którespełniły wymagania założeń projektu. Wszystkimzainteresowanym gratulujemy i życzymy owocnejwspółpracy.

Gimnazja z województwa warmińsko-mazurskiegozakwalifikowane do projektu „Za rękę z Einsteinem":� Zespół Placówek Oświatowych w Baniach

Mazurskich,� Gminne Gimnazjum w Budrach z siedzibą w

Więckach,

Za rękę z EinsteinemII edycja już w województwie warmińsko-mazurskim

Wystąpienie kierownika projektu prof. dr hab. Mariusza Zubkaz Politechniki Gdańskiej

ach, ten został poetą. Na matematyka miał zbyt małowyobraźni, zadbaliśmy o naszą wyobraźnię.W poniedziałkowy wieczór wybraliśmy się do TeatruPowszechnego im. Jana Kochanowskiego w Radomiu naZimny prysznic, bo tak brzmiał tytuł zabawnej, błyskotliweji dowcipnej komedii zawierającej wiele trafnych obserwacjii cennej wiedzy na temat instytucji małżeństwa. Wspaniałyrelaks dla nas wszystkich po trzech pracowitych dniachkonferencji. Ja jednak musiałem się pożegnać.Wyjeżdżałam z Radomia wczesnym rankiem – nie mogłemzostać na oficjalnym zamknięciu XVIII Konferencji, gdyż

po drodze czekała na mnie II konferencja Od ocenianiatradycyjnego do e-oceniania w ramach projektuMonitorowanie efektu egzaminatora oraz przygotowaniewprowadzenia oceniania z wykorzystaniem narzędzielektronicznych (Electronic Marking), – o tymw następnym numerze Kajetu.

Nasze spotkania konferencyjne to radość z tego, że onauczaniu matematyki możemy rozmawiać inaczej niż naoficjalnych wykładach, uczyć się od siebie, szukaćinspiracji do codziennej pracy. Wzbogaciłem się o wielepomysłów na nowe zajęcia z nauczycielami matematyki.

Henryk Sienkiewicz

Kajet nr 78 (1/2009)10

� Publiczne Gimnazjum w Bystrym,� Zespół Szkół w Dąbrówce,� Publiczne Gimnazjum w Dąbrównie,� Gimnazjum Publiczne w Dywitach,� Publiczne Gimnazjum w Dźwierzutach,� Samorządowe Gimnazjum w Franciszkowie,� Gimnazjum w Garbnie,� Gminne Gimnazjum w Gietrzwałdzie,� Gimnazjum w Gronowie Elbląskim,� Niepubliczne Gimnazjum w Hartowcu,� Zespół Szkół w Iłowie Osadzie,� Zespół Szkół Rolniczych i Ogólnokształcących w

Jagarzewie,� Zespół Szkół-Gimnazjum w Janowcu Kościelnym,� Gimnazjum w Jonkowie,� Zespół Szkół Gimnazjum Publicznego w Kandytach,� Gimnazjum w Kinkajmach,� Gimnazjum w Korszach,� Publiczne Gimnazjum w Kowalach Oleckich,� Publiczne Gimnazjum w Kraszewie,� Zespół Szkół w Księżym Dworze,� Zespół Szkół - Gimnazjum w Lelkowie,� Gimnazjum w Lipowie,� Gimnazjum w Lubominie,� Publiczne Gimnazjum w Łaniewie,� Gimnazjum w Łankiejmach,� Zespół Szkolno-Przedszkolny w Łukcie,� Gimnazjum w Małdytach,� Społeczne Gimnazjum Społecznego Towarzystwa

Oświatowego w Mikołajkach,� Gimnazjum Publiczne w Mikołajkach,� Gimnazjum w Milejewie,� Zespół Szkolno-Przedszkolny w Miłakowie,� Publiczne Gimnazjum w Miłkach,� Zespół Szkół - Publiczne Gimnazjum w Mrocznie,

Pamiątkowe zdjęcie partnerów projektu „Za rękę z Einsteinem” odlewej Prorektor Politechniki Gdańskiej prof. dr hab. Jan Godlewski,dr Jolanta Fieducik z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, prof. drhab. Mariusz Zubek, mgr Bożena Krężel, prorektor dr hab. WojciechJanczukowicz, mgr Jadwiga Galik, mgr inż. Lubica Zubkiewicz, mgrDariusz Młynarczyk z firmy BETACOM w Warszawie.

� Zespół Szkół nr 2 w Narzymiu,� Zespół Szkół - Publiczne Gimnazjum w Nowym

Grodzicznie,� Zespół Szkół w Olszynach,� Gimnazjum w Ostródzie,� Zespół Szkół w Płoskini,� Zespół Szkół w Pozezdrzu,� Publiczne Gimnazjum w Prostkach,� Zespół Szkół Podstawowych - Gimnazjum w Rogóżu

- gm.Kozłowo,� Zespół Szkół-Gimnazjum w Rogóżu - Lidzbark War.,� Zespół Szkół - Gimnazjum w Rychlikach,� Zespół Szkół-Gimnazjum w Samborowie,� Gimnazjum w Sątocznie,� Publiczne Gimnazjum w Sławkowie,� Gimnazjum w Stankowie,� Publiczne Gimnazjum w Stawigudzie,� Publiczne Gimnazjum w Stębarku,� Zespół Szkół-Podst.Gimnazjum w Szkotowie,� Publiczne Gimnazjum w Świątkach,� Gimnazjum w Świętajnie,� Zespół Szkół - Gimnazjum w Wielbarku,� Publiczne Gimnazjum w Wieliczkach,� Publiczne Gimnazjum w Wilkasach,� Zespół Szkół w Wilkowie,� Zespół Szkół w Wiśniowie Ełckim,� Gimnazjum w Żabim Rogu

dr Jolanta FieducikKoordynator w woj. warmińsko-mazurskim

Zdjęcia wyk. Andrzej Dziedzina, Michał Duda

W kręgu niezwykłegopontyfikatu

Jan Paweł II odegrał wyjątkową rolę w naszej epoce.Uwielbiany za życia pozostawił po sobie nie mniejsząmiłość wiernych, żywą pamięć i świadomość stratyjednego z największych rodzimych autorytetów.Fascynuje nas jako człowiek, duszpasterz i przywódcaduchowy. Każdy z nas zna choćby jedno zdanie, którewypowiedział Ojciec Święty. Wciąż czujemy to drgnienieserca, gdy uświadamialiśmy sobie znaczenie tych słów.Jednak wygłaszane przez Karola Wojtyłę homiliepozostały do dziś nieodrobioną katechezą.

Kiedy otrzymałam regulamin OgólnopolskiegoKonkursu poświęconego Ojcu Świętemu JanowiPawłowi II Pontyfikat zapisany w naszych myślach, sercachi pamięci …, postanowiłam „poszukać śladów obecności”Papieża Polaka w swoim życiu, życiu mojej rodziny,miasta, Ojczyzny i świata. Organizatorem konkursu byłaSekcja Krajowa Oświaty i Wychowania NSZZ„Solidarność”. Adresatem konkursu plastycznego zostaliuczniowie szkół podstawowych, zaś literacki i

11Kajet nr 78 (1/2009)

multimedialny przeprowadzono na poziomiegimnazjalnym i ponadgimnazjalnym. Nauczyciele zaś mieliprzygotować scenariusz uroczystości szkolnejpoświęconej pamięci Jana Pawła II.

Napisałam scenariusz pt. „TAJEMNICA ŚWIATŁA”adresowany do uczniów szkoły podstawowej i gimnazjum.Moje działania ukierunkowane zostały na przybliżenieuczniom sylwetki Wielkiego Polaka i jego nauczania,przyczynienie się – chociaż w tak skromny sposób do„trwania” w naszej pamięci Jego Osoby. Wykorzystałamutwory literackie, które ukazują drogę życiową Jana PawłaII jako człowieka, papieża, pielgrzyma, orędownika pokojui wielkiego patriotę. Opracowałam scenografię i oprawęmuzyczną, podkreślającą treść utworów i ich charakter.

Zostałam jedyną laureatką konkursu z województwawarmińsko-mazurskiego. Zaproszono mnie na uroczystepodsumowanie, które odbyło się 4 grudnia 2008 r. wsalach zamku w Lublinie. Uczestniczyłam w pięknejimprezie i jako nauczycielka Szkoły Podstawowej nr 3 wOlsztynie zdobyłam III miejsce w Polsce.

Spotkałam tam ludzi, którzy znali Jana Pawła II,przyjaźnili się z nim, pracowali razem i towarzyszyli mupodczas pielgrzymek. Wysłuchałam wielu wspomnieńpotwierdzających wyjątkowość polskiego Papieża.

Tego typu uroczystości utrwalają w naszej pamięciprzesłania, które przez całe życie głosił Karol Wojtyła –przyjaciel ludzi. Przypominają, że nadszedł czas, by doJego katechezy powrócić, na nowo odkryć, przemyśleć inareszcie przyjąć jak testament.

Jolanta KołowskaSzkoła Podstawowa nr 3 w Olsztynie

Wspólnie na rzeczgodności małżeństwa

i rodzinyDzień Islamu w kościele katolickim w Polsce jest

unikatowym zjawiskiem na skalę europejską. Służy onwzajemnemu poznaniu się, budowaniu szacunku,odnajdywaniu wartości w obu religiach, przełamywaniustereotypów.

26 stycznia 2009 roku obchodzono po raz dziewiątyDzień Islamu w kościele katolickim. Centralne uroczystościodbyły się w Warszawie. W tym roku katolików imuzułmanów gościły mury Domu Parafialnego przy ParafiiKatedralnej św. Floriana na warszawskiej Pradze.Organizator obchodów – Komitet ds. Dialogu z ReligiamiNiechrześcijańskimi Rady ds. Dialogu MiędzyreligijnegoKonferencji Episkopatu Polski pod przewodnictwem ks.bpa Romualda Kamińskiego zaproponował przybyłymgościom siedmiopunktowy program spotkania.

Przy dźwiękach Muzyki Orientu, przybywających dogmachu Domu Parafialnego witali przedstawiciele kościołakatolickiego oraz gmin muzułmańskich. Oficjalnegootwarcia uroczystości dokonał ks. Mateusz Matuszewskii on także wygłosił słowa wprowadzające w tematykęspotkania. Myślą przewodnią tegorocznego Dnia Islamubyło Wspólnie na rzecz godności małżeństwa i rodziny.Temat ten został zaproponowany w przesłaniuskierowanym do Muzułmanów przez kard. Jeana-Louis’aTauran’a na zakończenie postu w miesiącu ramadan.

Ks. bp Romuald Kamiński przypomniał słowa kardynałaTauran’a wszystkim gościom, wśród których byli:gospodarz diecezji warszawsko-praskiej ks. abp HenrykHoser, Mufti Rzeczpospolitej Polski Tomasz Miśkiewicz,Imamowie Muzułmańskich Gmin Wyznaniowych,ambasadorowie państw muzułmańskich w Polsce,przewodniczący Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanówks. dr Adam Wąs SVD oraz dr Artur Konopacki, a takżeinni chrześcijanie i muzułmanie. Wyznawcy obu religiidarzą szczególnym szacunkiem rodzinę, która jestmiejscem, gdzie miłość i życie, poszanowanie bliźniegooraz gościnność spotykają się i są przekazywane. Dziękiczemu prawdziwie staje się ona podstawową komórkąspołeczeństwa. - Rodzina jest także pierwszą szkołą inauczycielką, w której uczy się szacunku dla innych, zewzględu na ich tożsamość i odmienność – mówił ks. bpRomuald Kamiński cytując słowa kard. Tauran’a.

Ks. abp Henryk Hoser w swoim przemówieniupodkreślił znaczenie rodziny, którą dzisiejszy światnazywa „rodziną tradycyjną”, a przecież nie ma innejrodziny, bowiem rodzina to związek kobiety i mężczyzny,o czym uczy nas Biblia, a także Koran. Arcybiskupzaznaczył także, że rodzina do prawidłowegofunkcjonowania potrzebuje sprawiedliwości oraz pokoju.Te czynniki pomagają jej wzrastać i trwać, bo to właśnie

Kajet nr 78 (1/2009)12

rodzina jest kolebką ludzkości. Również Mufti TomaszMiśkiewicz nakreślił model rodziny, przedstawiony wKoranie. Przypomniał słowa Boga, który stworzył kobietęi mężczyznę, aby wzajemnie się poznawali, niezależnieod stanu, wyznania oraz obywatelstwa, bowiem to jestpodstawą dialogu.

Zwieńczeniem trzeciej części spotkania było wręczenietytułu Człowieka Dialogu panu Maciejowi MusaKonopackiemu, który to tytuł został mu przyznany 15listopada 2008 roku przez Radę Wspólną Katolików iMuzułmanów. Pan Maciej Musa Konopacki urodził się w1926 roku w Wilnie, w rodzinie tatarskiej i muzułmańskiej.Swoje życie poświęcił na działalność dialogiczną zarównomiędzy religiami, jak i między kulturami. Pan Maciej jestautorem wielu publikacji naukowych, bierze równieżczynny udział w kształceniu młodych ludzi, wygłaszającwykłady w różnych ośrodkach akademickich. Byłinicjatorem powstania Muzeum w Sokółce, w którymzgromadzone zostały tatariana. W swoim życiu MaciejMusa Konopacki kieruje się zasadą „nie ma przymusu wreligii, bo to co łączy jest najważniejsze”. Tak sylwetkęlaureata tytułu Człowieka Dialogu przedstawił ks. AdamWąs. Wyróżniony w podziękowaniach podkreślił problemywspółczesnego świata, którymi są wojny, terror, złoczynione przez „ludy Księgi” – to wszystko wpływanegatywnie na młode pokolenia. Maciej Musa Konopackiprzywołał wspomnienia ze swojego dzieciństwa, którespędził w Wilnie. To właśnie tam, mając za sąsiadówwyznawców różnych religii: żydów, karaimów, chrześcijani muzułmanów nauczył się, że wszyscy są równi. Dlategoprzez całe życie podejmuje działania na rzeczporozumienia między narodami.

Kolejnym punktem obchodów Dnia Islamu w kościelekatolickim było czytanie Ksiąg Świętych: Pisma Świętegoi Koranu dotyczących małżeństwa i rodziny. Oprócztekstów koranicznych, przytoczono także hadisypochodzące z Sunny Mahometa.

Piątym elementem spotkania był DwugłosChrześcijańsko-Muzułmański, dotyczący głównegotematu Dnia Islamu, a więc rodziny. Wykład zatytułowanyWspółczesne zagrożenia małżeństwa i rodziny wygłosiłaMałgorzata Walaszczyk, wykładowca UKSW wWarszawie. W swoim referacie przedstawiła głównezagrożenia, na działanie których jest narażona dzisiejszarodzina. Postępująca laicyzacja, zmianyświatopoglądowe, liberalna polityka państwowa, wpływmediów na kreowanie współczesnego świata sprawia, żerodzina traktowana jest bez należytego szacunku. Zaśmałżeństwo przedstawiane jest jako umowa społeczna,od której w każdej chwili można odstąpić lub ją rozwiązać.

Głos zabrała Zuzanna Hołubowicz, nauczycielkonsultant wychowania do życia w rodzinie W-MODN wOlsztynie Filia w Ełku oraz dr Paweł Kwas zwarszawskiego duszpasterstwa rodzin. Podkreślali rolędialogu wychowawczego podmiotów w procesiewychowania młodego pokolenia. Dziś brakuje czasu dlarodziny i to jest wielkim dramatem dzieci, które same sięwychowują.

Dlatego tak ważne jest wspólne bycie ze sobą członkówrodzin, ponieważ egoizm jest nieszczęściem rodzin.

Podobnego zdania był Imam Sharif Nazar z CentrumKultury Muzułmańskiej w Warszawie, który stwierdził, żeto ludzie religii budują cywilizację. Od nas samych zależyjak będą wyglądały nasze rodziny. Potrzebna jestedukacja w kościele, jak i w meczecie, ponieważ młodziludzie potrzebują autorytetów moralnych. Ważne jestrównież dla współczesnego człowieka, aby nieustanniewierzyć i mieć nadzieję, że można zmienić świat. Jeślinauka zasad rozpocznie się w rodzinie, będziekontynuowana w kościele i meczecie, to w konsekwencjiobejmie cały świat. Imam Sharif Nazar podkreślił, że trzebasłowa wprowadzać w czyn i codzienne życie.

Podsumowując chrześcijańską i muzułmańską wizjęrodziny dr Artur Konopacki zauważył, że niezależnie odwyznawanej religii, zagrożenia czyhające na rodzinę XXIwieku są takie same. Kultura konsumpcjonizmu i egoizmuzagraża każdej religii, dlatego miejscem, w którym winnybyć kształtowane wartości moralne i etyczne musi byćrodzina. Człowiek dobrze ukształtowany w rodzinie,będzie umiał opowiedzieć się po stronie dobra.

Po debacie nastąpiła wspólna modlitwa. Spontanicznąmuzułmańską modlitwę Dua poprowadził Mufti TomaszMiśkiewicz, który modlił się o pokój w Strefie Gazy oraz oszczęście i pokój w rodzinach całego świata. Natomiastchrześcijańską modlitwę wiernych zakończyło wspólnieodśpiewane „Ojcze nasz”. Po czym nastąpiło przekazaniesobie znaku pokoju.

Ostatnim punktem obchodów IX Dnia Islamu byławspólna agapa (grec. agape - wspólna uczta ocharakterze religijnym).

Dzisiejszy świat potrzebuje świadectwa wyznawcówobu wielkich religii, wzajemnego poszanowania godnościdrugiego człowieka. W przeciwnym wypadku niezbudujemy międzynarodowego ładu, niezbędnej ludzkiejrodzinie życzliwości i solidarności; nie wyeliminujemypostaw ksenofobicznych, rodzących nieufność i wrogość.Dzień Islamu niesie więc wyzwanie, by nie tylko przybliżaći wyjaśniać nieznane nam problemy, ale by próbowaćstawiać trudne pytania szukając porozumienia.

Zuzanna Hołubowicz

13Kajet nr 78 (1/2009)

Tegoroczne XI Warmińsko-Mazurskie Dni Rodziny będąprzebiegały w województwie od 14 maja do 9 czerwca2008 r. pod hasłem „Człowiek starszy we współczesnejrodzinie i społeczeństwie”. Ich organizatorami są UrządMarszałkowski i Rada ds. Rodzin WojewództwaWarmińsko-Mazurskiego, przy współpracy z WydziałemPolityki Społecznej Warmińsko-Mazurskiego UrzęduWojewódzkiego oraz lokalnymi samorządami.

Terminy:� 14 maja 2009 r. – Uroczysta Inauguracja

XI Warmińsko-Mazurskich Dni Rodziny w Olsztynie� 9 czerwca 2009 r. – Wojewódzkie Zakończenie

XI Warmińsko-Mazurskich Dni Rodziny –organizowane na terenie województwa

� 2 października 2009 r. – Uroczyste PodsumowanieXI Warmińsko-Mazurskich Dni Rodziny w Olsztynie

Celem tegorocznych Dni jest ukazanie możliwościrozwijania aktywności, wykorzystywania potencjałudoświadczenia, specjalistycznych umiejętności osóbprzechodzących na emeryturę oraz osób starszych-seniorów, a także poruszenie wielu problemów, które sąich udziałem.

Organizatorzy zapraszają m. in. lokalne samorządy,placówki edukacyjne, kulturalne, domy dziennego pobytu,domy pomocy społecznej, organizacje pozarządowe,parafie, lokalne wspólnoty do podjęcia tematówzwiązanych z hasłem tegorocznych Dni.

Oto niektóre z nich:� Miejsce i rola osób starszych w rodzinie

i społeczeństwie.� Społeczno-psychologiczne aspekty przejścia na

emeryturę.� Seniorzy skarbem rodziny i społeczeństwa.� Starość w epoce kultu młodości, zdrowia, siły

i konsumpcji.� Obraz człowieka starszego w mediach.� Czy Polska się starzeje? Demografia – fakty

i prognozy.� Młodzi seniorom – seniorzy młodym.� Być teściową, być teściem – stereotyp czy nowy

model.� Rodzina miejscem ścierania się „nowego” ze

„starym”.� Babcia, dziadek – osoba i instytucja – nowe wyzwania

społeczne.� Dziadkowie żywą historią rodu i skarbem rodziny.� Rola stowarzyszeń, Uniwersytetu III Wieku w życiu

seniora.� Starość – wiek wspomnień czy planów?� Starzeć się we dwoje jako sztuka przeżywania

małżeństwa.

� Dom dziennego pobytu jako remedium nasamotność.

� Dom spokojnej starości – szansa czy niechcianakonieczność.

� Jana Pawła II „List do osób w podeszłym wieku”.� Edukacja prozdrowotna seniorów i ich rodzin.� Prawo do godziwej emerytury i bezpiecznej starości.

Pełny wykaz tematów, to jest ponad 100 propozycjizagadnień, nad którymi można podjąć dyskusję orazokreślone działania w środowiskach lokalnych. Znajdujesię na stronie internetowej Urzędu Marszałkowskiegowww.wrota.warmia.mazury.pl, w zakładce Politykaspołeczna pod hasłem „Działania na rzecz rodziny”

Na w/w stronie internetowej znajdują się równieżostatnie dwa numery tj. nr 21 i nr 22 biuletynów Rady ds.Rodzin, zawierające m. in. ciekawe relacje z wydarzeń,które miały miejsce w powiatach, gminach w rokuubiegłym, w ramach X Jubileuszowych Warmińsko-Mazurskich Dni Rodziny „Rodzina – Integracja –Społeczność lokalna”.

Organizatorzy serdecznie dziękują Wszystkim, którzywłączyli się w X Dni Rodziny w 2008 r.

Anna Piotrowska-ProtRada ds. Rodzin

Województwa Warmińsko-Mazurskiego

Człowiek starszywe współczesnej rodzinie i społeczeństwie

XI Warmińsko-Mazurskie Dni Rodziny - 2009

Kajet nr 78 (1/2009)14

Nauczmy się żyć obok siebie

Umiemy żyć obok złanie widzieć krzywd ani łez ani biedyTysiące spraw każdy maa przecież nikt czasu nie da na kredyt

Lecz po dniu wiecznie zdyszanymgdy zamilknie zamków szczękSłychać przez zbrojone ścianyjak drży nasz własny lęk

Umiemy żyć obok złanauczmy się wreszcie żyć obok siebieKłopotów moc każdy mao których nikt oprócz niego nic nie wie

Dzielmy się chlebem i troskąniech już nikt nie będzie samZiemia jest globalną wioskątym bardziej więc się uda nam

Razem byćŁadniej żyćPrzestańmy kryćSympatii nić

Dzielmy się chlebem i troskąniech już nikt nie będzie samZiemia jest globalną wioskątym bardziej więc się uda nam

Razem byćŁadniej żyćPrzestańmy kryćSympatii nić

Zbigniew Wodecki

Zapraszamy

do korzystania z naszej

oferty edukacyjnej

na rok 2009

15Kajet nr 78 (1/2009)

Noc w środku dnia

Musical „Noc w środku dnia” miał swoją premierę wCentrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie.Zagrali go ludzie młodzi i bardzo młodzi – głównieuczniowie olsztyńskich szkół. Zapewne nie spodziewalisię, jak potoczą się ich losy w tej artystycznej przygodzie.

Początkiem pracy były wakacyjne warsztaty, młodzieżnie tylko uczyła się teatru i tańca, miała również zajęcia zzakresu profilaktyki uzależnień. Po wakacjach odbyło sięwiele prób, niektóre bardzo intensywne, wreszcie premieraa potem kolejne przedstawienia.

W sumie zespół z musicalem wystąpił 15 razy i miałok. 2 800 widzów. Oprócz przedstawień w Olsztynie byłydwa występy w Warszawie: dla uczestnikówogólnopolskiego festiwalu teatrów profilaktycznychorganizowanych przez PARPA i – co jest szczególnymwyróżnieniem – podczas Międzynarodowego FestiwaluTeatrów dla Dzieci i Młodzieży „Korczak”. W Poznaniuzespół zaprezentował musical uczestnikomogólnopolskiej konferencji poprzedzającej Biennale Sztukidla Dziecka organizowane przez Centrum Sztuki Dziecka.Konferencja, która miała miejsce w listopadzie 2008 r.odbywała się pod hasłem „Sztuka dla dziecka jako formakomunikacji społecznej”. Oprócz gości konferencji nawidowni znalazła się młodzież gimnazjalna z Poznania.

Bez wątpienia ten musical jest opowieścią o ważnychkwestiach społecznych. Dotyka problemu uzależnień, czylirelacji z samym sobą i drugim człowiekiem, brakuzrozumienia i poszukiwania bliskości. Opowiada odorastaniu, miłości utraconej i odzyskiwanej.

Jest programem profilaktycznym o bardzo szerokimujęciu tematu, unikającym ocen i moralizatorstwa.

Musical jest adresowany do młodzieży i środowiskwychowawczych. Warto zatrzymać się nad tymstwierdzeniem. Wszak środowisko wychowawcze to nietylko grupy rówieśnicze i szkoła. To przecież my wszyscy,lecz przede wszystkim rodzina, a jeszcze dokładniej –rodzice. Również do nich i o nich pisany był scenariusz:dbajcie, by piękno wspólnej małżeńskiej drogi nie ginęłowśród zmagań z trudami codzienności, bo od tegonaprawdę bardzo wiele zależy.

A co dalej z musicalem? Marzy nam się rejestracjatelewizyjna. Czy uda się spowodować, że olsztyńskimusical będzie żył dłużej? Nie wiemy.

12 grudnia 2006 r. Gazeta Olsztyńska napisała:

Nikt nie dotrze lepiej do młodzieży niż ich rówieśnicy -mówi Agnieszka Kołodyńska, reżyser musicalu „Noc wśrodku dnia”.

Musical „Noc w środku dnia” to historia o plagachwspółczesności: codziennym stresie, samotności wpędzącym coraz szybciej świecie i rozczarowaniach. Toopowieść o ucieczce w różnego rodzaju uzależnienia:narkotyki, internet, pracę, zakupy... To również sztuka o

marzeniach, nadziei i miłości, która potrafi przezwyciężyćkażde zło. Forma? Profesjonalizm w każdym calu.Pomysłowy, „pisany życiem” scenariusz Anny Dramowicz,doskonałe teksty i muzyka Jarka Kordaczuka, świetneprzygotowanie wokalne i choreograficzne, nad czympracował sztab profesjonalistów. Do tego światła,kostiumy, scenografia..

Cieszę się, że wreszcie ktoś mądry wpadł na pomysłprzedstawienia tak ważnych problemów i właśnie w takiejformie. Mam nadzieję, że właśnie taka forma przekazu,prędzej trafi do serc i umysłów młodych (i starszych !)odbiorców. Spektakl pozostanie na długo w mojej pamięci,GRATULACJE dla Twórców i Wykonawców!!!!

Fragment recenzji otrzymanej po festiwalu „Korczak”:Marek Chodaczyński

Prezes Unii Teatr NiemożliwyCzłonek zarządu Sekcji reżyserów ZASP

Opowiedzenie sceniczne o problemie, który możezdarzyć się w rzeczywistości, opowiedzenie o tym właśnieprzez człowieka narażonego, daje niesamowitą siłę taksceniczną jak i terapeutyczną. Analiza roli, świadomośćproblemu, o którym się wypowiada, potrzeba współgry zpartnerem i zespołem – są to doświadczenia trudne doprzecenienia. Wreszcie kontakt ze sztuką, z wartościowąkreacją plastyczną, muzyczną – w dobie plastikowegopoczucia smaku – jest rzeczą nie do pogardzenia.

Musical ma swoją stronę www.nocwsrodkudnia.pl, naktórej można przeczytać nieco więcej o twórcach i historiiprojektu.

Muzyka Jarka Kordaczuka z tego musicalu wwykonaniu młodzieży istnieje w formie płyty CD.

Autorami musicalu są olsztyńscy artyści: AnnaDramowicz - scenariusz, Jarek Kordaczuk – muzyka iteksty piosenek, Agnieszka Kołodyńska – adaptacja,reżyseria i choreografia, Alicja Chodyniecka – Kuberska– scenografia, Maciej Remiszewski - choreografia, BasiaRaduszkiewicz i Małgorzata Wawruk – przygotowaniewokalne młodzieży; konsultanci: tańca - Karolina Felska,ds uzależnień - Krzysztof Rubas;

Projekt współfinansowali: Prezydent Miasta Olsztyn,Warmińsko – Mazurski Urząd Wojewódzki, Samorząd

Kajet nr 78 (1/2009)16

Tańczące dźwiękiCoraz odważniej mówi się o zaletach muzyki

klasycznej, jej pozytywnym ze wszech miar wpływie nadziecięce i nie tylko dziecięce umysły. Co robić, jakdziałać, by dobro, którym jest muzyka klasyczna, było dladzieci radosną zabawą?

Konkretną podpowiedzią jest materiał dydaktyczny„Tańczące dźwięki”.

Pani Urszula Smoczyńska, autorka wielu książek orazprogramów radiowych i telewizyjnych, tak o nim napisała:

Wiele różnych dróg prowadzi do MUZYKI. Jedną z nichmoże stać się pozycja Joanny Tomkowskiej, pełnejpomysłów nauczycielki, doskonale wykształconejmuzycznie. Warto poznać jej propozycję ułatwiającąpercepcję utworów muzycznych. Może ona urozmaicićpracę nauczycieli, a także pobudzić ich własną inwencjętwórczą.

„Tańczące dźwięki” to zbiór układów tanecznych naróżne okazje, z rekwizytami i instrumentami perkusyjnymi.Materiał składa się z płyt DVD, CD i książeczki z opisem ipraktycznymi radami. Jest przeznaczony dla nauczycieliprzedszkoli, szkół podstawowych, szkół i ogniskmuzycznych, świetlic i ośrodków terapeutycznychpracujących z dziećmi w wieku 3 – 10 lat.

Program aktywizuje słuch, wzrok, pamięć, aparatruchowy i wyobraźnię. Tańce można prezentowaćpodczas różnych uroczystości, jak i codziennej zabawy.

Korzystanie z programu jest łatwe i nie wymagaspecjalistycznego przygotowania. Prezentowane na płyciearcydzieła muzyczne stanowią wybór z podstawyeuropejskiej kultury starannie dobrany do możliwościdziecięcej percepcji. Dzięki układom ruchowym,instrumentom perkusyjnym i rekwizytom dzieci mogądoświadczyć muzyki wszystkimi zmysłami.

Korzyści z muzyki klasycznej: wspomaga rozwójumysłu, wzmacnia połączenia pomiędzy obiemapółkulami mózgu oraz ich aktywność, rozwija inteligencjęemocjonalną, poprawia zdolności matematyczne, kształciosobowość, aktywizuje kompleksowe myślenie (wielu topmenedżerów gra na instrumencie muzycznym). Jestdowiedziony związek pomiędzy muzyką klasyczną azmniejszeniem agresji. Muzykowanie sprawia radość,ułatwia kontakty społeczne.

O autorce:Joanna Tomkowska - w 1993 r. ukończyła Akademię

Muzyczną im. F. Chopina w Warszawie w specjalnościrytmika.

Jest nauczycielem dyplomowanym Państwowej SzkołyMuzycznej I i II stopnia im. F. Chopina w Olsztynie.

Od 1999r prowadzi autorskie warsztaty metodyczne dlanauczycieli przedszkoli i szkół z całej Polski.

Anna DramowiczCentrum Kultury Muzycznej w Olsztynie

Miasta Olsztyn, Miejski Zespół Profilaktyki i TerapiiUzależnień, Urząd Marszałkowski WojewództwaWarmińsko – Mazurskiego.

Sponsorzy: Amway Polska sp. z o.o., MiejskiePrzedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej, Michelin, CentrumKultury Muzycznej, Centrum Tańca Wasilewski - Felska,Polski Związek Logopedów, Sklepy Wiejskie Klimaty,Studio Off Agencja Reklamowa, TCteam oraz prywatnidarczyńcy.

Organizatorzy: Centrum Kultury Muzycznej, SzkołaMuzyczna YAMAHA, Forum Prorodzinne –Stowarzyszenie Wspierania Działań Prorodzinnych,Stowarzyszenie Społeczno – Kulturalne „Pojezierze”,Centrum Tańca Wasilewski – Felska, Centrum Edukacji iInicjatyw Kulturalnych, Miejski Ośrodek Kultury,Państwowa Szkoła Muzyczna, Państwowe LiceumPlastyczne, Pałac Młodzieży.

Patronat medialny: Gazeta Olsztyńska, Radio Olsztyn iWarmińsko - Mazurski Ośrodek Regionalny TVP SA wOlsztynie.

Produkcja musicalu była objęta patronatem PrezydentaMiasta Olsztyna.

Anna DramowiczCentrum Kultury Muzycznej w Olsztynie

17Kajet nr 78 (1/2009)

Galeria BakałarzGaleria BakałarzGaleria BakałarzGaleria BakałarzGaleria Bakałarz

Bakałarz w 2009 roku

Rok 2009 jest rokiem wyjątkowo bogatym w wydarzeniajubileuszowe, szczególnie ważne dla kultury i historiiPolski. W dwusetną rocznicę urodzin JuliuszaSłowackiego i w dziesiątą rocznicę śmierci JerzegoGrotowskiego przywołuje się spektakularne osiągnięciatych twórców dla literatury oraz współczesnego teatrueuropejskiego. Rozpoczęły się również obchody 70-leciawybuchu II wojny światowej oraz 20-lecia odzyskaniawolności i upadku komunizmu w Europie Środkowej.Warmińsko-Mazurska Biblioteka Pedagogiczna wOlsztynie przez cały rok pragnie w szczególny sposóbpodkreślać wydarzenia rocznicowe, koncentrując sięzwłaszcza na działaniach edukacyjnych podejmowanychz myślą o młodzieży szkolnej i nauczycielach.

Tradycyjnie, najistotniejszą formą naszych działań będązajęcia dla dzieci i młodzieży oraz konferencje. Napoczątku nowego roku szkolnego historykomzaproponujemy udział w seminarium na temat II wojnyświatowej, a ich uczniom cykl lekcji związanych z tymzagadnieniem. Mamy nadzieję, że usatysfakcjonowanibędą również poloniści, którzy wezmą udział w specjalniedla nich zorganizowanej konferencji poświęconejJuliuszowi Słowackiemu. Słynnego romantyka będziemiała też okazję poznać bliżej młodzież i dostrzec w nimpoetę – człowieka, w którego twórczości (m.in.epistolarnej) pojawiają się myśli bliskie współczesnym.Zrobimy wszystko, by nie powtórzyć postawyGombrowiczowskiego belfra i nie nawiązywać dosłynnego imperatywu: „Słowacki wielkim poetą był”. Obecnie w naszej bibliotece prezentujemy postaćwspółczesnego reformatora i „maga” teatru. Wystawa pt.„W teatralnym laboratorium Jerzego Grotowskiego”ukazuje archiwalne fotografie dokumentujące pracęreżysera i jego zespołu aktorskiego w pierwszym (stricteteatralnym) etapie działalności. Akcentuje przedewszystkim nowatorskie rozwiązania sceniczne, relację

między widzem i aktorem, pokazując tym samym drogęGrotowskiego ku tzw. „teatrowi ubogiemu”.

W Bakałarzu natomiast eksponowana jest wystawaartystyczna Miry Angelus-Nowińskiej „Twarzyobrazowanie”. Dla autorki - prezesa Związku PlastykówWarmii i Mazur oraz członka Stowarzyszenia KPA„Sąsiedzi” - twórczość plastyczna jest najdoskonalsząformą wyrażania siebie, a malowane przez nią obrazy toefekt (jak sama mówi) „zatrzymania się w pośpiesznejcodzienności i przyjrzenia się sobie i światu z innejperspektywy”. Prezentowane w Bakałarzu prace stały sięrównież oprawą graficzną i znakomitym dopowiedzeniemdo wydanego niedawno zbioru wierszy DanutyGrocholskiej „Bilans”.

Wernisaż Miry Angelus-Nowińskiej zainicjowałtegoroczną działalność artystyczną Bakałarza. Kolejneekspozycje, m. in. malarstwo i rzeźba niepełnosprawnychartystów – już niebawem. Niebawem również bibliotecznagaleria będzie obchodziła własny jubileusz – 20-leciadziałalności. Mamy nadzieję, że wydarzenia rocznicoweokażą się dla przyjaciół Bakałarza miłą niespodzianką.

Oczywiście, to tylko niektóre z wydarzeń planowanychi realizowanych przez W-MBP w nowym roku. Podobnychprzedsięwzięć – tych ważniejszych i tych mniejszych –będzie więcej. Nie zabraknie np. corocznych obchodówTygodnia Bibliotek czy kolejnego cyklu spotkańorganizowanych z okazji Ogólnopolskiego TygodniaCzytania Dzieciom. Serdecznie zapraszamy do udziałuw proponowanych przez nas wydarzeniach, o którychbędziemy na bieżąco informować w Kajecie i nabibliotecznej stronie internetowej.

Hanna Okońska, Aneta Świder-Pióro

21 lutego przypada

Międzynarodowy Dzień

Języka Ojczystego

Kajet nr 78 (1/2009)18

BIBLIOTEKAW-M ODN

PROPONUJE

Dziecko w świecie współczesnym. Pod red. BożenyMuchackiej i Krzysztofa Kraszewskiego. Kraków,Oficyna Wydawnicza Impuls 2008

Publikacja jest zbiorem artykułów, których tematem sąrozważania na temat dziecka i jego świata. Autoramiartykułów są uznane autorytety jak. B. Śliwerski czy J.Izdebska jak i młodzi pracownicy naukowi. Wszyscy swojerozważania snują głównie w kontekście rodziny dziecka,jego przedszkola i szkoły.

Kwiatkowska Henryka: Pedeutologia. Warszawa,Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne 2008

Książka prof. H.Kwiatkowskiej to podręcznik, któryskierowany jest do studentów przygotowujących się dozawodu nauczyciela, ale powinni po niego sięgnąć takżepraktycy, którzy swoją pracę w szkole wykonują już odwielu lat. Porządkuje on wiedzę pedeutologiczną,rozprawia się z niektórymi mitami zawodu nauczyciela,pozwala zrozumieć mechanizmy, które nim rządzą.Podręcznik prof. H. Kwiatkowskiej, podobnie jak inne jejksiążki, nie daje gotowych recept na rozwiązanieproblemów związanych z naszym zawodem, ale stanowiświetny punkt wyjścia do własnych rozważań.

Szkoła w nurcie koncepcji badań i doświadczeń.Pod red. Mirosławy Żurawskiej i AgnieszkiŁukasik.Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek 2008

Książka próbuje odpowiedzieć na pytanie, dlaczegoszkoła budzi tak wiele skrajnych emocji - od bardzonegatywnych, często artykułowanych przez nauczycieli,którzy nie identyfikują się ze swoim zawodem i dlarównowagi pozytywnych, kiedy to szkoła staje sięmiejscem atrakcyjnym i dla nauczyciela i dla ucznia. Totakże próba odpowiedzi co zrobić, by pomysły naedukację, przeniesione na teren szkoły, były trafione.

19Kajet nr 78 (1/2009)

Winkler Maud, Commichau Anka: Sztukaprowadzenia wykładów i lekcji. Kraków, WydawnictwoWAM 2008

Publikacja podpowiada, w jaki sposób przekazywaćswoim słuchaczom czasami trudne treści i być przy tymatrakcyjnym nauczycielem, wykładowcą, a jednocześnienie popaść w coś, co autorki książki określają mianemnarcystycznego nieporozumienia. Książka jest skierowanado nauczycieli, którzy z pasją i zaangażowaniem chcąszlifować swój warsztat pracy.

Wnęk - Joniec Katarzyna: Nie przydeptuj małychskrzydeł, o niezamierzonych zranieniach. Warszawa,Wydawnictwo Akademickie Żak 2007

Małe dziecko, by dobrze się rozwijało i wzrastało wpoczuciu bezpieczeństwa potrzebuje wsparcia i opieki zestrony dorosłych. Ta mała książeczka skierowana jest dorodziców małych dzieci, którzy chcą odnaleźć siebie jakoumiejętnych, dobrych opiekunów. Pozwoli uniknąćbłędów, które powielane, nie wpływają dobrze na psychikędziecka.

Danuta Wróblewska

PolecamyPolecamyPolecamyPolecamyPolecamy

Kajet nr 78 (1/2009)20

Z ŻYCIA SZKÓŁ

Najlepsi geografowiew województwie

W dniach 17 i 18 stycznia 2009 roku w Olsztynie odbyłsię II etap XXXV Olimpiady Geograficznej iNautologicznej, w którym wzięła udział młodzież szkółponadgimnazjalnych województwa warmińsko-mazurskiego.

Podczas wakacji uczniowie prowadzili obserwacje ibadania terenowe, które posłużyły im do wykonaniaczęści teoretycznej I etapu olimpiady. Do KomisjiOkręgowej wpłynęło 70 prac uczniowskich, z czego do IIetapu zakwalifikowano 28 prac z 16 szkół naszegowojewództwa.

Rozgrywki II etapu obejmowały trzy podejścia częścipisemnej w sobotę i dwa podejścia części ustnej wniedzielę. Zwyciężyli najlepsi:� Marek Olewiecki z Katolickiego Liceum

Ogólnokształcącego w Biskupcu - uczeń AlinyMaliszewskiej

� Paweł Hermanowicz z III Liceum Ogólnokształcącegow Elblągu - uczeń Ewy Trykowskiej-Łukaszewicz

� Patryk Truszczyński z Zespołu Szkół im. C. K. Norwidaw Nowym Mieście Lubawskim - uczeń BogdanaSiemianowskiego

� Sebastian Wieczorek z II Liceum Ogólnokształcącegow Olsztynie - uczeń Andrzeja Ciesielskiego

� Marcin Marciniak z Liceum Ogólnokształcącego im.S. Żeromskiego w Iławie - uczeń KrystynyChmielewskiej

� Jakub Warnieło z Zespołu Szkół Ogólnokształcącychim. M. Zaruckiego w Węgorzewie - uczeń MarzannyMierzyńskiej

� Patrycja Szarek z I Liceum Ogólnokształcącego wOstródzie - uczennica Ewy Hanicz-Leguckiej

� Błażej Żyliński z IV Liceum Ogólnokształcącego wOlsztynie - uczeń Zofii Prażmo

� Przemysław Machu z Zespołu Szkół nr 1 w Działdowie- uczeń Jolanty Kosiarskiej

Gospodarzem rozgrywek Olimpiady Geograficznej iNautologicznej było po raz dziesiąty VI LiceumOgólnokształcące w Olsztynie

Zdzisława Czaińska, Barbara Gaweł

Wiersze i legendy MariiZientary – Malewskiej11 grudnia 2008 r. w Szkole Podstawowej im. Marii

Zientary – Malewskiej w Barcikowie w ramach realizacjiProjektu pt. „Chronimy i pielęgnujemy dziedzictwokulturowe Warmii” oraz obchodów Jubileuszu 10- Lecianadania Imienia Szkole Marii Zientary - Malewskiej odbyłsię konkurs pięknej recytacji wierszy i opowiadania legendwarmińskich patronki naszej szkoły.

Wzięli w nim udział uczniowie klas 0 – III oraz IV – VI.Nagrodzeni i wyróżnieni uczniowie za recytację wierszy:Wojciech Czerwiński - uczeń kl. I – I miejsceBartek Witkiewicz – uczeń kl. „0” – II miejsceAlicja Au – uczennica kl. II – III miejsce

Natalia Markiewicz – uczennica kl. I – wyróżnienieSandra Połeć – uczennica kl. I – wyróżnienieAnna Witkiewicz – uczennica kl. III – wyróżnienieIwona Leszczawska – uczennica kl. III – wyróżnienie

Nagrodzeni i wyróżnieni uczniowie za opowiadanielegend:

Monika Wilkowska – uczennica kl. VI – I miejsceAda Gawrońska – uczennica kl. V – II miejsceNatalia Barbachowska – uczennica kl. VI – III miejsceKatarzyna Szostak – wyróżnienie

Katarzyna WolskaSzkoła Podstawowa w Barcikowie

21Kajet nr 78 (1/2009)

wszystkich osób wspomagających, zasługuje naszczególne słowa uznania. Dlatego też nagrodzonowszystkie inscenizacje. Trzem z nich komisja konkursowaprzyznała nagrody główne:

• I nagrodę otrzymała inscenizacja pt.: „Z Kapturkiemchwilka, ale bez wilka” opracowana przez AnnęPiotrkowską, nauczyciela Szkoły Podstawowej wWaśniewie –Grabowie

• II nagrodę – inscenizacja pt.: Historia krótka – smutnawcale „Jak Podglądaczek uczył lale”, autor AnnaGryczon nauczyciel Szkoły Podstawowej w ŻelaznejGórze

• III nagrodę – inscenizacja Przygody RobaczkaPodglądaczka w rezerwacie bobrów na rzecePasłęce, autorstwa Krystyny Skrzat, Danuty Wycech,Ludmiły Barbary Błażewicz.

Wyróżnienia w formie nagród rzeczowych otrzymało13 placówek oświatowych. Fundatorem nagród głównych(kamer cyfrowych) i wyróżnień (teleskopów, lornetek,książek) był Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska iGospodarki Wodnej w Olsztynie. Konkurs wspierałarównież ENERGA – OPERATOR SA Oddział w Olsztynie.

Konferencja była nie tylko okazją do uhonorowaniaplacówek, ale także do wymiany doświadczeń i poznaniadziałań proekologicznych Wojewódzkiego Funduszu

Teatralne przygodyRobaczka

Podglądaczka naWarmii i Mazurach

19 grudnia 2008 r. w Wojewódzkim Funduszu OchronyŚrodowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie odbyło siępodsumowanie wojewódzkiego konkursu „Teatralneprzygody Robaczka Podglądaczka”, który był realizowanyw ramach ogólnopolskiego programu „Czym skorupka

za młodu nasiąknie… czyli jak pokochać przyrodę, żebyona pokochała nas”. Charakterystyczną postacią wprogramie jest Robaczek-Podglądaczek, który pełni rolęprzewodnika dla dzieci po świecie przyrody ożywionej inieożywionej. Jego obecność wpływa na budowaniepozytywnych emocji uczniów w stosunku do przyrody.

Celem konkursu zorganizowanego przez OlsztyńskieCentrum Edukacji Ekologicznej było: zachęcenienauczycieli do opracowania scenariuszy inscenizacji woparciu o program „Czym skorupka za młodunasiąknie…”, rozwijanie zainteresowań przyrodniczychoraz zainteresowań artystycznych i twórczych wśródnauczycieli i dzieci.

Inscenizacje zostały zaprezentowane przez dzieci wswoich szkołach i przedszkolach. Ta forma edukacjiekologicznej cieszy się dużym zainteresowaniem i jestlubiana przez nauczycieli i dzieci.

W konkursie udział wzięło ogółem 290 dzieci i 26nauczycieli. Wszystkie przedstawienia, zgłoszone dokonkursu, prezentowały ciekawy poziom rozwiązańscenicznych, obfitowały w różne pomysły, zabawneformy. Dzieci wcielały się w postać RobaczkaPodglądaczka, który uczył szacunku do otaczającejprzyrody. Zaangażowanie dzieci, jak i nauczycieli i

Kajet nr 78 (1/2009)22

Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie,z którymi zapoznali nauczycieli: Tadeusz Ratyński Izastępca Prezesa Zarządu WFOŚiGW i JustynaRaczyńska – specjalista ds. edukacji ekologicznej.

Dziękuję dzieciom i nauczycielom za zaangażowaniesię w teatralną przygodę… .

Alicja SzarzyńskaOlsztyńskie Centrum Edukacji Ekologicznej

przy Warmińsko-MazurskimOśrodku Doskonalenia Nauczycieli w Olsztynie

Wyróżnienia� Przedszkole Miejskie nr 17 w Olsztynie - Adela

Grzybowska, Anna Wadas� Szkoła Podstawowa w Żelaznej Górze - Sylwia

Cytrynowicz� Szkoła Podstawowa w Farynach - Hanna Wiśniewska,

Jolanta Fijałkowska� Przedszkole Miejskie nr 13 w Olsztynie - Marzena

Milczarek-Bogdańska� Szkoła Podstawowa w Grabowie - Beata Borkowska,

Małgorzata Kacynel, Grażyna Kudryk, Ewa Żamojtuk,Ewa Wronowska

� Szkoła Podstawowa nr 1 w Olsztynie - TeresaKatarzyna Szostek

� Szkoła Podstawowa w Rumianie OddziałPrzedszkolny - Hanna Kirchhof

� Szkoła Podstawowa w Słoneczniku - Danuta Teperek� Zespół Szkół w Bratianie - Dorota Oczkowska, Dorota

Lipska� Przedszkole Miejskie nr 21 w Olsztynie - Jolanta

Błaszczak, Edyta Dujko-Domańska� Przedszkole Miejskie nr 31 w Olsztynie - Katarzyna

Kobusińska� Przedszkole Miejskie nr 31 w Olsztynie - Marzena

Kołakowska� Szkoła Podstawowa w Tolkmicku - Jolanta Sadowska

Przeszłości nie możnapozwolić odejśćw zapomnienie

Rok Dialogu Międzykulturowego, rok nawiązywaniaprzyjaźni, rok akcentujący pokój i porozumienie bezwzględu na rasę czy poglądy to rok 2008. Błędem byłobyjednak stwierdzenie, że wcześniej nic nie czyniono w tymkierunku. To nie pierwsze działania i nie ostatnie, a jednakszczególne, wciąż na ustach ludzi różnych miast – polskichi niepolskich. Do takich należy przygraniczna Gołdap,której młodzi mieszkańcy aktywnie włączyli się w obchodydialogu, tworząc pomosty między narodami, międzypokoleniami, między przeszłością a teraźniejszością.

Nie zawsze człowiek potrafi rozmawiać z drugimczłowiekiem, czasem jeden drugiemu jest wilkiem, a takbyć nie powinno. O tym, że można uszanować nawetwroga przekonała nas historia niejednokrotnie. A obecniegołdapscy gimnazjaliści i licealiści, uczestniczący wprojekcie Inkubator dialogu sponsorowanym przezGołdapski Fundusz Lokalny (który we współpracy z

23Kajet nr 78 (1/2009)

Akademią Rozwoju Filantropii w Polsce ogłosił lokalnykonkurs grantowy w ramach Programu DZIAŁAJLOKALNIE VI - 2008 Polsko-Amerykańskiej FundacjiWolności), rozwinęli swe skrzydła, by przypomniećmniejszym i większym współmieszkańcom, iż przeszłościnie można pozwolić odejść w zapomnienie. Do zadańrealizowanych przez nich należy opieka nad cmentarzempoległych w I wojnie żołnierzy. To naturalne – mógłby ktośskomentować. Tak, gdyby nie fakt, iż znajdują się tammogiły obcych wojsk: niemieckich i rosyjskich – dawnychwrogów Polski. Czy zatem słusznie wybrali obiekt? Jaknajbardziej, bowiem człowiek po śmierci ma równe prawaz drugim, nawet tym, który wcześniej był po innej stroniebarykady. Pięknie napisał o tym Józef Wittlin w utworzezatytułowanym Grzebanie wroga. Właśnie fragmenty tegowiersza cytował burmistrz Gołdapi Marek Miros 10listopada 2008 roku na wspomnianym cmentarzurosyjsko-niemieckich żołnierzy, który w Gołdapi znajdujesię przy ulicy Suwalskiej. A przy jakiej okazji miała miejscerecytacja? Otóż młodzi gołdapianie, działający jako ŁowcyOdpowiedzialnego Świata (czyli grupa ŁOŚ),zorganizowali akcję Zapal znicz razem z nami, zniczpamięci, pomost pomiędzy przeszłością ateraźniejszością. Donośny głos męski płynął wśródodnowionych nagrobków i w szumie wiatru:

Serce mam strute

Oto kazali mi pogrzebać wroga, co zginął w bitwie.Do ręki mi dali łopatę, palcem wskazali: wróg!

Larmo grajcie, trębacze! Larmo przeciągłe a lute!W kotły uderzcie, dobosze! Dmijcie w mosiężne puzony!Na czarną, na straszną, ponurą – grzebania nutę!

Raźno chwyciłem łopatę, a nie wiem, kim jest mój wróg:Czy chłop, czy pan, czy robotnik,Czy podły człek, czy szlachetny –Wiem tylko jedno: wróg.Bo wraży kształt jego czapki i wraże na nim guziki,Choć oczy na poły przywarte i ręka, co ściska brońTak samo, tak samo bolesna,Tak samo, tak samo zmęczonaJak ręka brata mojego, jak brata mojego dłoń.

Głosy młodych także były słyszalne na tle muzyki –młodzi mówili o potrzebie pamięci i dialogu, o potrzebieuszanowania godności drugiego człowieka. Mówili proząi wierszem, aczkolwiek te drugie były odtwarzane zwcześniej przygotowanych nagrań. Pierwszy zniczzapłonął po przemowie burmistrza, który przybył na tęniecodzienną uroczystość wraz z synami, pokazując lekcjęhistorii i otwarcia na dialog międzykulturowy. Wydarzenieto wzmocnił swoją obecnością ksiądz, który poświęciłogromny krzyż cmentarny, symbol cierpienia i nadziei.A od czego się zaczęło tak w ogóle? Od Centrum EdukacjiObywatelskiej z Warszawy, które stworzyło projekt pt.Wspólna przeszłość, wspólna przyszłość. Młodzigołdapianie wówczas zadeklarowali opiekę nadwspomnianym cmentarzem i gołdapskim pomnikiemKanta. Wtedy zaczęli, ale nie zamierzają skończyć nawet,gdy skoczy się czas projektu. Już zaiskrzył pomysł, bywnikać w głąb historii, by zapalony znicz rozświetlił mrokiUroczyte przekazanie aktu opieki nad zabytkiem

Niejedna narodowość pod jednym nagrobkiem

Kajet nr 78 (1/2009)24

Pięciolatki w PublicznejSzkole Podstawowej

w RączkachPubliczna Szkoła Podstawowa im. Stanisława

Mikołajczyka w Rączkach istnieje od 1946 roku. W 2006roku obchodziła 60 – lecie swojego istnienia. Od tylu jużlat placówka pełni swą edukacyjno-wychowawczą rolę.Na zajęcia lekcyjne uczęszcza tutaj 93 uczniów, uczącychsię w klasach I - VI, 19 dzieci do oddziału przedszkolnegoi 18 do zespołu przedszkolnego. Wszyscy pochodzą z:Rączek, Januszkowa, Załusek, Frąknowa, Mogiłowa,Michałek i kolonii Szkotowo, z dwóch gmin – Nidzicy iKozłowa. Szkoła może poszczycić się dwomaCertyfikatami Warmińsko – Mazurskiego Kuratora Oświaty– „Szkoła Przyjazna Środowisku” oraz „Szkoła PromującaZdrowie”. W bieżącym roku szkolnym realizujemy dwaprojekty współfinansowane przez Unię Europejską wramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-

2013. Pierwszy z nich to „Młody Einstein odkrywa świat”,którego głównym celem jest wyrównanie szansedukacyjnych uczniów poprzez zorganizowanie zajęćwyrównawczych i rozwijających z przedmiotówmatematyczno – przyrodniczych, językowych,komputerowych oraz zajęć specjalistycznych (logopedia).Drugim jest projekt angażujący rodziców „Aktywni rodziceprzyszłością dzieci”, który daje dorosłym szanse zdobycianowych umiejętności pozwalających swobodniej poruszaćsię po rynku pracy (kurs podstaw obsługi komputera, jakzałożyć własną firmę, komunikacja interpersonalna,aktywizacja zawodowa). Także w tym roku szkolnympojawiły się w naszej szkole maluchy w wieku 3-5 lat dziękiutworzeniu zespołu przedszkolnego, czynnego 3 razy wtygodniu. Wszystkie te działania pozwolą kompleksoworozwiązać problem obniżającej się motywacji dozdobywania wiedzy i wykształcenia, co stało się regułąwśród społeczności lokalnej. Dzięki dotacji otrzymanej wramach projektu „Kącik Malucha i Mamy”dofinansowanego przez Nidzicki Fundusz Lokalny wkonkursie „Działaj Lokalnie VI” udało się pozyskać środkina urządzenie przy naszej szkole placu zabaw. Dziękitemu mamy mogą przyjemnie spędzać czas na aktywnychzabawach ze swoimi maluchami.

Dlaczego pięciolatki w naszej szkole?

1. Wyjście naprzeciw reformie programowejzakładającej, m. in. obniżenie wieku szkolnego do 6lat. W związku z tym pierwsze sześciolatki mogązacząć naukę w klasie pierwszej już w roku szkolnym2009/2010.

2. Brak instytucjonalnej opieki przedszkolnej wobwodzie szkoły, co może spowodować, że znajdąsię dzieci sześcioletnie, które trafią do klasy pierwszejbez przygotowania przedszkolnego.

3. Wyrównanie szans edukacyjnych uczniówrozpoczynających naukę szkolną.

Mając na uwadze powyższe czynniki, postanowiliśmyzachęcić rodziców do oddania dzieci 5-letnich pod nasząopiekę razem z dziećmi sześcioletnimi. Udało się ichpozyskać i w konsekwencji do 9 – osobowej grupy dziecisześcioletnich, na wniosek rodziców, dołączyło 9pięciolatków. W tej grupie znalazł się również chłopiec 7-letni (odroczony od obowiązku szkolnego – brak

przeszłości. To jednak w nieco dalszej przyszłości, a coobecnie? ŁOS-ie pracują nad stworzeniem ścieżkiliterackiej w Gołdapi, albowiem tu niegdyś odbywały sięspotkania Ocalenie przez poezję – i to młodzi chcąochronić od zapomnienia. A jednak nie wiadomo, czy udasię im w stu procentach, albowiem nie wszędzie możnapostawić znak bez opłat, a skąd młodzi mają braćfundusze na regularne opłaty? Ale czas pokaże, ile udorosłych jest dobrej woli… tymczasem gimnazjaliści ilicealiści gołdapscy planują wspólne działania zprzedszkolakami, przygotowują szkolny konkurs poetyckii festiwal dialogu w Gołdapi dla szerszego gronaodbiorców. W Warszawie uczestniczyli w lekcji historii (wWilanowie), lekcji buntu i dialogu (oglądając musicalRomeo i Julia z akcją przeniesioną w czasy współczesne),w lekcji łączenia się kultur (w Instytucie BadańŻydowskich, gdyż młodzi współpracują także z FundacjąOchrony Dziedzictwa Żydowskiego). Wrócili wzmocnienii już 7 grudnia zapalali kolejne znicze na wspominanymzabytku, albowiem na ten dzień zamówili mszę św. zaRosjan i Niemców, poległych podczas I wojny światowej.

Godne podziwu są pomysł i praca. Godnepodziękowań gesty ludzi dobrej woli, poczynając od tych,którzy kupili znicz czy wiązankę po głównego sponsora:Gołdapski Fundusz Lokalny. To dzięki nim młodzi mogąocalać od zapomnienia, a czynią to pod opiekąnauczycielek Gimnazjum nr 1 im. Noblistów Polskich wGołdapi: moim (tj. Ewy Jurkiewicz) i StanisławyMossakowskiej, a wcześniej także i Elwiry Karwel.Wskazujmy im drogę do ocalania historii, bo tej nie możnapozwolić na odejście w niepamięć, nie można…

Koordynator projektu Ewa JurkiewiczGimnazjum nr 1 im. Noblistów Polskich w Gołdapi

25Kajet nr 78 (1/2009)

wywołanej mowy). Aby wnikliwie obserwować rozwójnaszych podopiecznych przeprowadziliśmy diagnozęwstępną, która dostarczyła nam wielu niespodzianek.Okazało się, że są umiejętności w których pięciolatki sąlepsze niż 6-latki, z zerówki. A są to: znajomość kolorów,klasyfikowanie ze względu na wielkość, kształt i kolor,dzielenie wyrazu na sylaby. Są też umiejętności, w którychdorównują sześciolatkom: synteza wyrazów, znajomośćcyfr od 0 do 9. W rozpoznawaniu źródła dźwięku obiegrupy wypadły na 100%.

Test sprawdzający przyrost umiejętności nakoniec pierwszego półrocza.

Aby przekonać się, jak poradziły sobie nasze maluchyw zerówce przeprowadzono test sprawdzający przyrostumiejętności badanych na początku roku szkolnego.Okazało się, że grupa dzieci sześcioletnich osiągnęławskaźnik 0,9, a grupa pięciolatków 0,85. Wynika z tego,że obie grupy poradziły sobie na podobnym poziomie.Wyniki przysporzyły nam i rodzicom wiele radości.

Wobec powyższego zadaliśmy sobie pytania:Czy obniżenie wieku szkolnego to dobry pomysł?

• W naszym przypadku „tak”, gdyż większość naszychuczniów, to dzieci z grupy ryzyka edukacyjnego. Niskipoziom dostępu do edukacji przedszkolnejpowoduje, że opieka instytucjonalna nad dzieckiemwiejskim rozpoczyna się dopiero w klasie „0”, kiedyto dzieci po raz pierwszy pojawiają się w murachszkoły. Rok pracy w zerówce to dla dużej częścimałych uczniów zdecydowanie za krótki czas na„dogonienie” rówieśników z miasta. Dziecko o rokjest dłużej w szkole, więc ma większe szanse nawyrównanie braków edukacyjnych.

Czy szkoły są przygotowane na przyjęcie młodszycho rok uczniów?

• Na dzisiaj są to warunki wystarczające. W naszejszkole już od wielu lat w klasie I jest miejsceprzeznaczone na zabawę, gdyż w tej samej pracowniuczą się dzieci sześcioletnie. Większość rodziców jestniepracujących, wobec czego dzieci majązapewnioną opiekę po powrocie do domu. Zmienisię to w sytuacji, gdy rodzice podejmą pracę.Zwiększy to liczbę godzin przeznaczonych na opiekę

nad dziećmi, a tutaj problemem jest zbyt mała liczbagodzin zajęć świetlicowych. Ponadto, problememnaszej placówki jest zbyt mała liczba saldydaktycznych.

Czy nauczyciele są przygotowani do prowadzenia zajęćzgodnie z nową podstawą programową?

• Nauczyciele muszą być przeszkoleni do pracy zmłodszym uczniem (w swoich działaniach musządostosować metody i formy pracy do wieku dziecka).Dlatego wychodząc naprzeciw temu Gmina Nidzicaprzyjęła jako priorytet dofinansowanie formdoskonalenia zawodowego nauczycieli w zakresieedukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnejprzygotowujących do pracy z uczniem 5- i 6-letnim.

Opinie rodziców…Moje dziecko bardzo chętnie uczęszcza na zajęcia. Jest

wprost nieszczęśliwe w sobotę, kiedy nie ma zajęć.Chociaż nie pracuję, i mam sporo wolnego czasu, którypoświęcam dziecku, to wiem, że w przedszkolu ma onofachową opiekę. Chociaż nie zgadzam się do końca zobniżeniem obowiązkowego wieku szkolnego, bo zabierasię dzieciom beztroskie dzieciństwo, to muszę przyznać,że rozpoczęcie nauki w tak młodym wieku możezaprocentować w przyszłości ich lepszym startem.

Mama Wiktorii

Sądzę, że to pomysł dobry. Dziecko szybciej nauczy sięwielu rzeczy, bez których nie poradzi sobie w szkolepodstawowej. Myślę, że moje dziecko, otoczone fachowąopieką nauczy się więcej, niż, gdybym ja miała sama robićto w domu. Najtrudniejsze są poranki, kiedy musi wstaćdo autokaru szkolnego. Mama Kingi

Nie puściłam dziecka do „zerówki”, bo uważam, że jestjeszcze za mały. W zamian za to puściłam mojegoŁukaszka do punktu przedszkolnego, który od październikadziała w szkole w Rączkach. Mama Łukasza

Dorota KierzkowskaDyrektor Publicznej Szkoły Podstawowej

im. Stanisława Mikołajczyka w Rączkach

Kajet nr 78 (1/2009)26

Duch GdańskiejArchitektury

Inaugurujemy kolejny rok działań artystycznych,edukacyjnych oraz społecznych Fundacji „WspólnotaGdańska”. Tematem przewodnim roku 2009 będzie DuchGdańskiej Architektury. Ogłaszamy kolejną edycjękonkursów dla dzieci i młodzieży z całej Polski. Wprezentacji tematu Duch Gdańskiej Architektury młodzieżposłużyć się może różnymi formami wyrazu. Plastyczną,literacką, animacją i grafiką komputerową. W tym roku poraz pierwszy będzie można także nadesłać komiks.

Na najlepszych uczestników konkursów wposzczególnych grupach wiekowych czekają nagrodyrzeczowe. Najbardziej aktywne placówki otrzymajądyplomy honorowe oraz sprzęt elektroniczny (np.odtwarzacz DVD lub rzutnik multimedialny). Trojenajbardziej aktywnych opiekunów otrzyma dyplomyhonorowe oraz statuetki.

Na prace wraz z niezbędną kartą zgłoszenia czekamydo 20 marca br. - plastyczne, literackie. Do 20 kwietniana grafikę i animację komputerową oraz komiksy. Wynikiogłosimy w pierwszej połowie maja na naszej stronieinternetowej. Wręczenie nagród odbędzie się w drugiejpołowie maja br.

Regulaminy i karty zgłoszeń do pobrania znajdują siępod adresem:

www.czas-gdanskich-lwow.pl/pliki/konkurs_duch_gdanskiej_architektury/

Organizatorami konkursu są:� Fundacja „Wspólnota Gdańska” (wszystkie konkursy)� Gdański Archipelag Kultury „Dom Sztuki” (konkurs

plastyczny)� Gdański Archipelag Kultury „Wyspa Skarbów”

(konkurs literacki)� Pałac Młodzieży w Gdańsku (konkursy na grafikę i

animację komputerową)� Pracownia Komiksu przy Filii 68 Wojewódzkiej

i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. J. C.Korzeniowskiego (konkurs na komiks)

Patronat Medialny nad konkursem objęło WydawnictwoSteinborn S.J.Wydawca Gazety Bezpłatnych OgłoszeńAnonse

Więcej na www.wspolnotagdanska.plNatalia Filipionek - RybińskaKoordynator Projektów DziecięcychFundacji „Wspólnota Gdańska”tel. 0 501 743 572tel. / fax 0 58 345 29 67adres do korespondencji:Fundacja „Wspólnota Gdańska”ul. Dickmana 2/180-339 Gdańsk

27Kajet nr 78 (1/2009)

Własność toodpowiedzialność!

Ministerstwo Skarbu Państwa zaprasza do udziału wprojekcie Własność to odpowiedzialność skierowanymdo gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych z całej Polski.

Celem projektu jest wykształcenie w młodych ludziachodpowiedzialności za własność prywatną. Uczniowieuczestniczący w projekcie poznają prawa i obowiązkiwynikające z prawa własności, dowiadują się, jak dbać owłasność.

Projekt jest realizowany przez Centrum EdukacjiObywatelskiej pod patronatem Ministra Aleksandra Gradai będzie trwał do końca marca 2009 roku. Zgłoszenianależy dokonać za pośrednictwem strony internetowej:www.ceo.org.pl/portal/b_wto_zgloszenie_do_projektu

W ramach projektu organizowany jest jednocześniekonkurs dla uczniów. Jego celem jest przybliżeniezagadnień związanych z własnością prywatną. O formieprac konkursowych decydują uczestnicy - mogą być toprace plastyczne (komiksy, plakaty, gry planszowe iinteraktywne itd.), eseje, filmy, audycje radiowe itp.

Zachęcamy również nauczycieli do udziału w konkursiena przygotowanie najlepszych scenariuszy zajęćpoświęconych własności prywatnej i odpowiedzialnościwynikającej z prawa własności. Scenariusze należyprzesyłać w dwóch kategoriach wiekowych: dla uczniówgimnazjów oraz uczniów szkół ponadgimnazjalnych.

Zadaniem nauczycieli jest przygotowanie scenariuszawraz z materiałami pomocniczymi do lekcji. Najlepszeopracowania, wyłonione przez komisję konkursową,zostaną wydane w formie publikacji.

Autorzy najciekawszych projektów uczniowskich iscenariuszy otrzymają nagrody rzeczowe, pomocne wrealizacji kolejnych działań poświęconych własnościprywatnej i gospodarce wolnorynkowej, oraz zostanązaproszeni do zaprezentowania efektów swojej pracypodczas gali finałowej w Ministerstwie Skarbu Państwa.

Szczegóły dotyczące projektu znajdują się na stronieinternetowej Centrum Edukacji Obywatelskiej:www.ceo.org.pl/wto.

Zachęcamy także do zapoznania się z materiałamiedukacyjnymi Narodowego Banku Polskiego i ForumObywatelskiego Rozwoju:

www.nbportal.pl/pl/cw/prezentacje/filmiki/prywatyzacjawww.nbportal.pl/pl/cw/prezentacje/prezentacje/

przedsiebiorstwa-prywatnewww.for.org.pl/pl/prywatyzacjaInformacji udziela koordynatorka ze strony CEO:Karolina WalkiewiczE-mail: karolina.walkiewicz@ceo.org.plTel. 22 825 05 50, wew. 104Kontakt ze strony Ministerstwa Skarbu Państwa:Magdalena SzubertE-mail: magdalena.szubert@msp.gov.plTel. 22 695 81 62

Poznaj nasz krajRegulamin Wojewódzkiego Konkursu Recytatorskiego

Młodzieży Szkolnej „ Poznaj nasz kraj”Zespół Szkół z Ukraińskim Językiem Nauczania w

Bartoszycach we współpracy z Warmińsko – MazurskimOśrodkiem Doskonalenia Nauczycieli w Olsztyniezapraszają młodzież do udziału w V edycjiWojewódzkiego Konkursu Recytatorskiego pn.„Poznaj nasz kraj”.

Cele konkursu:� zapoznanie polskich odbiorców z obrazem poezji

ukraińskiej w związku z wielokulturowością naszegoregionu,

� stwarzanie możliwości prezentacji utworów literackichpoetów ukraińskich w tłumaczeniu na język polski,

� kształtowanie wrażliwości na piękno języka,� artystyczna konfrontacja młodych recytatorów.Konkurs przeznaczony jest dla uczniów gimnazjum,

którzy przygotowują do prezentacji 1 utwór poetyckiautorstwa poetów ukraińskich w tłumaczeniu na językpolski.

„Antologię poezji ukraińskiej”, tomiki poetyckie, zbiorywierszy i materiały repertuarowe mogą uczestnikomudostępnić: Biblioteka Miejska w Bartoszycach, bibliotekiszkolne (np. w Zespole Szkół z UJN w Bartoszycach, wZespole Szkół z UJN w Górowie Iławeckim ) oraz bibliotekiw miejscu zamieszkania.

Istnieje możliwość przesłania materiałówrepertuarowych zainteresowanym po zadeklarowaniuuczestnictwa ( np. telefonicznie).

Konkurs odbędzie się 3 kwietnia 2009r. o godz.11.00 w Zespole Szkół z Ukraińskim Językiem Nauczaniaw Bartoszycach.

Zgłoszenia uczestników konkursu (3 laureatóweliminacji szkolnych) oraz nazwiska nauczycieliprzygotowujących przyjmowane będą w terminie do 23marca 2009 r. Po uzgodnieniu z organizatorem konkursu(Zespołem Szkół z UJN w Bartoszycach) można zgłosićwięcej niż 3 laureatów.

Należy wypełnić kartę zgłoszenia i przesłać na podanyniżej adres.

Zwycięzcy konkursu otrzymają dyplom laureata oraznagrody książkowe, natomiast wszyscy uczestnicykonkursu dyplom uczestnika, zaś nauczyciele –opiekunowie podziękowania.

Adres do korespondencji:Zespół Szkół z Ukraińskim Językiem Nauczania w

Bartoszycachul. Leśna 111-200 Bartoszyce( z dopiskiem ) „ Poznaj nasz kraj”Informacja pod nr tel: 089 762-18-30