โปรแกรมบรหารคลงยา DRUG PROFILE

ปยพจน นาคพน Piyapot Nakpin

สารนพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร

ปการศกษา 2555

I

ชอเรองสารนพนธ โปรแกรมบรหารคลงยา นกศกษา ปยพจน นาคพน รหสนกศกษา 5417690003 ปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา เทคโนโลยสารสนเทศ ปการศกษา 2555 อาจารยทปรกษา ผศ .ดร.หมดอามน หมนหลน

บทคดยอ การศกษาในครงน มวตถประสงคเพอศกษาแนวทางประยกต และความสามารถของเทคโนโลย RFID ใหเปนประโยชนตอการจดการคลงยาเพมขน โดยการศกษาครงนไดใชขอมลปฐมภมในการเกบรวบรวมขอมล และวเคราะหผลการศกษา ท าการเปรยบเทยบแตละขนตอนกระบวนการบรหารคลงยาของตวอยางคลนกทปฏบตงานในปจจบน และระบบใหมทช อวา “RFID_DRUG” ทไดมาจากการรเรมขนเพอทดสอบสมมตฐาน ผลการศกษาแลวคนพบวา กระบวนการทหนวยงานคลนกตวอยางยงคงปฏบตงานดวยระบบ Manual จงท าใหเกดปญหาในการปฏบตงานอนเกดจากกจกรรมทแตกตางไมมความเชอมโยงกน เพราะฟงกชนการท างานทแตกตางกน ไมสามารถตอบสนองความตองการแกคลนกไดอยางมประสทธภาพ จากการทดลองสมมตฐานครงนท าใหมประสทธภาพของการลดเวลาในกระบวนการบรหารคลงยาจากการปฏบตงานเดมของระบบ Manual

II

กตตกรรมประกาศ

รายงานการศกษาในฉบบน ไมสามารถส าเรจเรยบรอยไดดวยด หากไมมผใหค าปรกษา และใหความชวยเหลอ ผเขยนขอกราบขอบพระคณคณะอาจารย มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานครทกทานททมเทใหค าปรกษา และใหความรทสามารถน าไปใชในชวตการท างานซงชวยใหการตดสนใจ แกปญหาไดดยงขน ขอกราบขอบพระคณ ผศ .ดร .หมดอามน หมนหลน อาจารยทปรกษาทสละเวลาใหค าปรกษา และแนะน าอยางใกลชดตลอดเวลาของการท ารายงานฉบบน ขอขอบคณ บรษท พลาโตนก ซอฟตแวร ทใหความรและขอมลตางๆในการจดท ารายงานการศกษาคนควาดวยตนเองฉบบน และขอขอบคณ คณสลดดา พงศรตนามาน ทมสวนสนบสนนใหรายงานการศกษาคนควาดวยตนเองฉบบนแลวเสรจไดดวยด เหนอสงอนใดขอกราบขอบพระคณ คณแม และ คณพอ รวมถงพสาว พชาย ผซงเปนแรงใจ และใหก าลงใจกระทงการท ารายงานฉบบนส าเรจลลวงไดดวยด

ปยพจน นาคพน

III

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย……………………………………………………………………….…..……I บทคดยอภาษาองกฤษ……………………………………………………………………..………II กตตกรรมประกาศ………………………………………………………………………..………..III สารบญ……..…………………………………………………………………………………..IV-VI สารบญตาราง………………………………………………………………………….………….VII สารบญรป……………………………………………………………………………..………VIII-IX บทท 1 บทน า………………………………………………………………………………………1 1.1 ความเปนมา และ ความส าคญของโครงงาน………………………………………..1 1.2 วตถประสงคของโครงงาน..………………………………………………………….2 1.3 โครงสรางของระบบ………………………………………………………………….2 1.4 ขอบเขตของโครงงาน,,………………………………………………………………2 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ…………………………..………………………………3 1.6 ระยะเวลาการด าเนนงาน…………………………………………………………….3 บทท 2 ทฤษฏและหลกการทเกยวของ……………………………………….............................4 2.1 ความหมายของคลนก………………………………………………………….........4 2.2 ความหมายของงานคลงสนคา (Warehousing)……………….............................5 2.3 ทฤษฏการจดการสนคาคงคลง (Inventory)…………………...……………………6 2.4 RFID Technology…………………………………………………………………..7 2.4.1 Introduction………………………………………………………………….8 2.4.2 ขนตอนการท างานระหวาง RFID Tags และเครองอาน (Reader)………..8 2.4.3 องคประกอบในระบบ RFID………………………………………………….9 2.4.4 คลนพาหะในระบบ RFID…………………………………………………..12 2.4.5 แนวโนมการขยายตวของโลก………………………………………………15 2.4.6 RFID โอกาสของประเทศไทยเพอสรางขดความสามารถ………………...15 2.4.7 แนวโนมการเปลยนแปลงจากบารโคดส(RFID)………………………...…17 2.4.8 การพฒนาเทคโนโลย FRID ของไทย……………………………………..18 2.4.9 การสงเสรมเทคโนโลยดานเครองอานและเครองปลายทาง…….…………19 2.4.10 ความปลอดภยทใชใน RFID……………………………………………...20 2.5 ความเปนมาของกจการ……………………………………………………………21

IV

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 3 วธการด าเนนงาน....................................................................................... .............24 3.1 องคประกอบของระบบ…………………………………………...........................24 3.1.1 ฮารดแวรประกอบดวย……….. ..........................................................24 3.1.2 ซอฟทแวร………………….................................................................24 3.2 โครงสรางการท างานของระบบ……….............................................................24 3.3 การวเคราะหระบบ..........................................................................................25 3.3.1 ขนตอนการด าเนนงานของระบบงาน……….…………………………….27 3.4 การออกแบบระบบ……..………………………………….……………………….27 3.4.1 การออกแบบคอนแทกไดอะแกรม………………….……………………..27 3.4.2 การออกแบบแผนภาพการไหลของขอมล………….……………………..28 3.5 อธบายคณลกษณะของการประมวลผล…………………….………………………35 3.6 ER Diagram………………………………………………….……………………..40 3.7 Mapping Entity Relationship Diagram…………………………………………..40 3.8 Database Schema…………………………………………………………………41 บทท 4 การทดลอง………………………………………………………………………………..43 4.1 กลาวน า……………………………………………………………………………...43 4.2 ความตองการพนฐานในการพฒนา………………………………………………...43 4.3 ผลการพฒนาระบบ…………………………………………………………………44 4.3.1การเรมใชงานโปรแกรม ระบบบรหารคลงยา ดวย RFID…………..………44 4.3.2การรบยาเขาระบบ……………………………………………………..…….45 4.3.3การเบกรบยา……………………………………………………………..…..46 4.3.4การเชคยาหมดอาย..................................................................................46 4.3.5การดรายงานการบยา.……………..………………………………………...47 4.3.6การดรายงานการเบกยา……………………………………………………..47 4.3.7รายงาน……………………………………………………………………….47

V

สารบญ (ตอ)

หนา บทท 5 สรปผล

5.1 สรปผลโครงงาน……………………………..…………………………..…………52 5.2 ปญหาและแนวทางแกไข………..…………………………………………………52 5.3 ขอเสนอแนะ…………………………………..………………..…………………..52

เอกสารอางอง…………………………………………………….……………………………….53 ภาคผนวก ภาคผนวก ก ……………………………………………………………………………..54

VI

สารบญตาราง

ตารางท หนา ตารางท 1.1 การด าเนนงานโครงงาน……………………………………………………………..3 ตารางท 2.1 ยานความถตางๆของระบบ RFID และการใชงาน………………….…………….14 ตารางท 2.2 การเปรยบเทยบ Auto – ID………………………………………….…………….16 ตารางท 2.3 เปรยบเทยบระบบ Barcode กบระบบ RFID……………………………………..18 ตารางท 3.1 เปรยบเทยบลกษณะการท างานระบบเกาและใหม………………………………..26 ตารางท 3.2 คณลกษณะของการประมวลผลเพมขอมลยา……………………………………..35 ตารางท 3.3 คณลกษณะของการประมวลผลแกไขขอมลยา……………………………………35 ตารางท 3.4 คณลกษณะของการประมวลผลเพมประเภทยา…………………………………..35 ตารางท 3.5 คณลกษณะของการประมวลผลแกไขประเภทยา…………………………………36 ตารางท 3.6 คณลกษณะของการประมวลผลเพมเจาหนาทคลงยา…………………………….36 ตารางท 3.7 คณลกษณะของการประมวลผลแกไขเจาหนาทคลงยา…………………………...36 ตารางท 3.8 คณลกษณะของการประมวลผลตรวจสอบเจาหนาทคลงยา………………………37 ตารางท 3.9 คณลกษณะของการประมวลผลตรวจสอบยา……………………………………..37 ตารางท 3.10 คณลกษณะของการประมวลผลบนทกการรบยา………………………………..37 ตารางท 3.11 คณลกษณะของการประมวลผลตรวจสอบเจาหนาทคลงยา…………………….38 ตารางท 3.12 คณลกษณะของการประมวลผลตรวจสอบยา……………………………………38 ตารางท 3.13 คณลกษณะของการประมวลผลบนทกการเบกยา……………………………….38 ตารางท 3.14 คณลกษณะของการประมวลผล Report รบยา…………………………………..39 ตารางท 3.15 คณลกษณะของการประมวลผล Report เบกยา…………………………………39 ตารางท 3.16 คณลกษณะของการประมวลผล Report ยาคงเหลอ…………………………….39 ตารางท 3.17 คณลกษณะของการประมวลผล Report ยาหมดอาย……………………………39 ตารางท 3.18 ขอมลยา(b_drug)…………………………………………………………………41 ตารางท 3.19 ขอมลประเภทยา(t_drug)…………………………………………………………42 ตารางท 4.5 การเปรยบเทยบดานกระบวนการการของการบรหารคลงยาแบเดม…………..50

VII

สารบญรป รปท หนา รปท 1.1 แสดงโครงสรางของระบบใหม………………………………………………………..….2 รปท 2.1 แสดงการจ าแนกชนดสนคาคงคลงโดย ABC เทคนค……………….………..………..6 รปท 2.2 แสดงภาพการท างานรวมของระบบ RFID……………………………………..………8 รปท 2.3 แสดง RFID แทกในรปแบบตางๆ………………………………………………..……..9 รปท 2.4 โครงสรางภายในของแทกทบนทกขอมล……………………………………………...10 รปท 2.5 แสดงบลอกไดอะแกรมของ Passsive Tag……………………………………………11 รปท 2.6 แสดงตวอยาง Active Tag ทมแบตเตอร………………………………………………11 รปท 2.7 แสดงโครงสรางภายในเครองอาน……………………………………………………..12 รปท 2.8 แสดงตงยางเครองอานแบบตางๆ……………………………………………………..12 รปท 2.9 แสดงความถยานทระบบ RFID ถกใชงาน…………………………………………….13 รปท 2.10 ความถมาตรฐานกบ RFID Tags แบบตางๆ………………………………………..14 รปท 2.11 Label หรอ RFID Tag………………………………………………………………..17 รปท 2.12 พฒนาตนแบบเครองอาน RFID ความถ 13.56 MHz……………………………….19 รปท 2.13 Mutual Symmetrical Authentication………………………………………………..20 รปท 2.14 แสดงโครงสรางของกจการ……………………………………………………………22 รปท 3.1 โครงสรางระบบซอฟทแวรบนเครองคอมพวเตอรสวนบคคล………………………...25 รปท 3.2 แสดงขนตอนของระบบคลงสนคา……………………………………………………..27 รปท 3.3 Context Diagram ของระบบบรหารจดการคลงยา…………………………………..28 รปท 3.4 Data Flow Diagram Level 1 Process 1 จดการขอมลพนฐาน…………………….29 รปท 3.5 Date Flow Diagram Level 1 Process 2 รบยา……………………………………..29 รปท 3.6 Data Flow Diagram Level 1 Process 3 เบกยา……………………………………30 รปท 3.7 Data Flow Diagram Level 1 Process 4 รายงาน………………………………….30 รปท 3.8 Data Flow Diagram Level 2 Process 1 จดการขอมลพนฐาน………………….…31 รปท 3.9 Data Flow Diagram Level 2 Process 2 รบยา…………………………………….32 รปท 3.10 Data Flow Diagram Level 2 Process 3 เบกยา………………………………….33 รปท 3.11 Data Flow Diagram Level 2 Process 4 รายงาน…………………………………34

VIII

สารบญรป (ตอ) รปท หนา รปท 3.12 ER Diagram……………………………………………………………….…………40 รปท 4.1 แสดงหนาแรกกอนเขาโปรแกรม………………………………………….….………..44 รปท 4.2 แสดงตวอยางการรบยา………………………………………………….…………….45 รปท 4.3 แสดงตงอยางการเบกยา………………………………………………….……………46 รปท 4.4 แสดงตงอยางท ารายงานเชคยาหมดอาย…………………………….………………..46 รปท 4.5 การดรายงานการรบยา…………………………………………………………………47 รปท 4.6 การดรายงานการเบกยา………………………………………………………………..47

1

บทท 1 บทน า

ปจจบนน ระบบจดการฐานขอมลของคอมพวเตอรและระบบเครอขาย มบทบาทในชวตประจาวนมากขน เพอตอบสนองตอเจาธรกจทใชระบบงานดวยการทางานโดยวธการจดบนทกลงบนกระดาษ ซงการทางานดงกลาวทาใหมปรมาณกระดาษเพมมากขน อาจกอใหเกดปญหาหลายดาน เชน ขอมลสญหาย เกดความยงยากในการคนหาขอมล และ การจดเกบเอกสารจากปญหาทเกดขนการดแลระบบจดการขอมลใหมประสทธภาพมากทสดจงเปนสงทจาเปนอยางยง จากเหตผลทไดกลาวมาขางตน จงไดมการพฒนาระบบขนมาเพอลดปญหาตางๆนานาใหกบเจาของธรกจ เพมความสะดวกสบายและเพอใหการดาเนนงานของระบบมประสทธภาพมากยงขน 1.1 ความเปนมา และ ความส าคญของโครงงาน แมวาในชวงนจะเปนเศรษฐกจถดถอยและอาจทาใหการซอหาอะไรจะตองคดหนาคดหลงอยบางแตเชอวาทกคนเคยไดเขาไปเดนจบจายซอของตามหางสรรพสนคาตางๆในขณะทนาสนคาไปยงเคารเตอรเพอชาระเงน กจะคนเคยกบภาพทพนกงานกาลงใชอปกรณบางอยางตรวจสอบแถบรหสสนคาหรอทเรยกวาบารโคด บนตวสนคาเพออานขอมลบางอยางออกมา เนองดวยการดาเนนงานปจจบน ไดมการนาเทคโนโลยตาง ๆ ไดเขาไปมบทบาทสาคญในการเปลยนแปลงกระบวนการในการบรหารจดการขององคกร ซงการระบดวยคลนวทย หรอ RFID ใชสาหรบการระบบคคล สตว หรอสงของ เพอใชในการตรวจสอบ ตดตาม ควบคม และบรหารจดการอยางมประสทธภาพ และสามารถลดกจกรรมทไมเกดคณคาเกดขน เพมประสทธภาพในการควบคมและมคาใชจายลดลงทงทางตรงหรอทางออม ดงนน จงเสนอระบบเทคโนโลย RFID สามารถพฒนาระบบคลงยาใหมการจดการเรองคลงยาทดข น ตอบสนองความตองการทงผปฏบตงาน และหนวยงานไดรวดเรว ถกตอง แมนยา ทดแทนจากการทางานทตองกรอกขอมลสารสนเทศทเกดขน เพอประโยชนในการตดสนใจไดงายขน ลด lead time ลดโอกาสความคลาดเคลอนในการ check in - check out หรอการเบก - จายของยาในคลงยา [1]

2

1.2 วตถประสงคของโครงงาน 1.2.1 เพอศกษาแนวทางประยกต และความสามารถของเทคโนโลย RFID ใหเปนประโยชนตอการจดการคลงยาเพมขน 1.2.2 เพอสรางตนแบบระบบบรหารคลงยาโดยเทคโนโลย RFID 1.2.3 เพอใหการเบกจายยา และ การเชค stock ยาเปนไปอยางรวดเรว 1.3 โครงสรางของระบบ

รปท 1.1 แสดงโครงสรางของระบบใหม 1.4 ขอบเขตของโครงงาน 1 สามารถเชคยาหมดอาย เพอทาใหผใชงานสามารถรไดวายาตวไหนจะหมดอายกอนกจะไดบรหารยาไดถกตอง 2 สามารถตรวจสถานะยอดสนคาในสตอก เพอใหรวายาตวไหนใกลจะหมด และสะดวกกบผใชไมตองมานงนบยาเปนการประหยดเวลา 3 สามารถ เพมยาเขาในระบบโดยไมตองใชคนมานงนบเมดยา และคยขอมลเพราะระบบเพมยาเขาไปเองอตโนมต 4 สามารถ จายยาและตด Stock ไดเองโดยไมตองคยขอมลทาใหสะดวกและรวดเรวตอผมาเบกและคนจายยา 5 สามารถแสดงรายงานสรปการเคลอนทของยา โดยระบบสามารถแยกไดวาวนไหนจายยาอะไรไปเปนจานวนเทาไหร

WARD 6

WARD

7A

WARD

7B

WARD 8

WARD

10

หองยา คลงยา

3

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1 เพอใหองคกร หรอผตองการนาระบบบรหารคลงยาดวย RFID ไปใชไดตระหนกถง ปจจยหลายอยาง ทมผลตอความสาเรจของเทคโนโลยน 2 เพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการคลงยา 3 เพอมตนทนคาใชจายในการดาเนนงานนอยลง 4 เพอชวยลดความผดพลาด และตอบสนองการปฏบตงานไดมากขน 5 เพอระบบทพฒนาขนจะเพมประสทธภาพในการดาเนนงานบรหารจดการคลงยา และเปนประโยชนตอหนวยงานทเกยวของทงทางตรง หรอทางออม 1.6 ระยะเวลาการด าเนนงาน

ตารางท 1.1 ตารางการดาเนนงานโครงงาน 1 ล าดบท

ขนตอนการท างาน ระยะเวลาในการด าเนนงาน

ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ.

1 การศกษาและเกบขอมล

2 การวเคราะหระบบงาน

3 การออกแบบระบบงาน 4 การพฒนาระบบงาน

5 การทดสอบระบบงาน 6 การตดตงและทดลองใชงาน

ระบบจรง

7 จดทาเอกสาร

4

บทท 2 ทฤษฎและหลกการทเกยวของ

การศกษาความเปนไปไดของการนาระบบบรหารคลงยาโดยเทคโนโลย RFID ผศกษา

ไดทาการศกษาคนควาเอกสารและงานวจยทเกยวของดงตอไปน 2.1 ความหมายของคลนก

คลนก หมายถง สถานพยาบาลทเปนของเอกชนและสถานพยาบาลทไมรบผปวยไวคางคน จะมแพทยเปนทงเจาของและแพทยประจาคลนกดวย ซงจะใหบรการรกษาผปวยทมารอรบการรกษาโดยทผปวนนนมอาการเจบปวยทไมหนกมากและผปวยไมไดนอนพกรกษาคางทคลนก อาจแบงไดเปน 2 ประเภท คอ คลนกทรกษาโรคทวไปและคลนกเฉพาะทาง เชน ตา ห คอ จมก ปาก กระดก เปนตน ทงนการรกษากจะแตกตางกนขนอยแตละคลนกนน ๆ [2] 2.1.1 องคประกอบของระบบคลนก ผปวยจะเขามารบการรกษาหรอตรวจโรคเมอมาถงกแจงชอ-นามสกลทหนวยขอมลผปวยจากนนกทาการสงขอมลประวตของผปวยทงชอ-นามสกล ประวตการเขามารกษา ประวตอาการแพยา เปนตน ใหกบหนวยบรการตรวจโรค/รกษาโรค ในหนวยบรการตรวจโรค/รกษาโรคจะทาการสอบถามอาการปวยตาง ๆ ของผปวยตรวจอาการและรกษาโรคใหผปวย เมอเสรจแลวจะทาการดงน

1) จะทาการบนทกขอมลอาการปวยยารกษาโรคและอน ๆ ทจาเปนแลวเกบไปไวทหนวย ขอมลประวตผปวย

2) จะทาการจายยาใหกบผปวยและตรวจสอบจานวนยาหรอจดบนทกจานวนยาทจายไปกอน

3) จะทาการบนทกรายไดทไดรบจากการรกษาโรค เพอทาบญชรายรบในสวนของคลงยาจากททาการจดบนทกจานวนยาทจายออกไปแลวจะมาทาการคานวณจานวนยาทเหลออย เพอหาจานวนยาทใกลจะหมดภายในคลงเพอจะสงซอยาตอไป จากนนจะทาการสงขอมลภายในคลงยาใหกบหนวยบญชในหนวยบญชจะทาบญชรายจายยาตอวน เพอทจะใชหาตวยาทถกใชมากทสดหรอเพอทจะทาสถตยาทจายออกมากทสด เปนตน

ภายในคลนกนนจะตองมระบบการจดการคลนกทดและมประสทธภาพเพอเพมความสะดวกสบายในการใหบรการแกผปวยจงมความคดวาจะนาคอมพวเตอรเขามาชวยในการจดระบบการบรหารใหมความเหมาะสม มความเปนระเบยบมากขนและเพมประสทธภาพในการจดการขอมลท ดงนนฐานขอมลจะตองมความเหมาะสมและความถกตองเปนสาคญ

5

2.2 ความหมายของงานคลงสนคา (Warehousing) เปนกระบวนการในการรบ การจดเกบ การหยบ การจดสงสนคาใหผรบเพอกจกรรม

การขาย เปาหมายหลกในการบรหารดาเนนธรกจในสวนทเกยวของกบคลงสนคา กเพอใหเกดการดาเนนงานเปนระบบใหคมกบการลงทน การควบคมคณภาพของการเกบ การหยบสนคา การปองกน ลดการสญเสยจากการดาเนนงาน การใชประโยชนเตมทจากพนทคลง มบทบาทสาคญในการทาใหลกคาพอใจ เพราะราคาในการดาเนนการตาสดกจะสงผลใหการจดการคลงสนคาเปนจดเชอแรกระหวางคลงสนคาและผบรโภคเปนเวลานาน ระบบคลงสนคาไดพฒนาจากการเปนสวนทเกยวของสารองมาเปนสวนทมความสาคญทสดในระบบ LOGISTICS คลงสนคาเกบผลผลตทงหมด การกระจายสนคานนกจะถกสงสนคาคงคลงออกเมอมความตองการจากลกคา

หนาทหลกของการจดการคลงสนคาม 4 ขนตอน คอ รบ , เกบ , สง และนาไปใช ลกษณะและความสาคญของการคลงสนคา โดยคลงสนคาเคยใหเปนทเกบสนคาคงคลงระหวางรอการขนสง มสนคาคงคลง 2 ชนดในระบบ คอ 1. วตถดบ, สวนประกอบ และชนสวนตาง ๆ 2. สนคาสาเรจรป หรออาจจะมสนคาระหวางผลตคงคลงดวยถงแมวาในหลายบรษทสนคาระหวางผลตจะเปนสดสวนอนนอยนด ถาเทยบกบการลงทนทงหมดเกยวกบสนคาคงคลง

งานคลงสนคาเปนกระบวนการในการรบ การจดเกบ การหยบ การจดสงสนคาใหผรบเพอกจกรรมการขาย เปาหมายหลกในการบรหารดาเนนธรกจเพอใหเกดการดาเนนงานเปนระบบใหคมกบการลงทน การควบคมคณภาพของการเกบ การหยบสนคา การปองกน ลดการสญเสยจากการทางาน

เหตผลแรกในการเกบสนคากเนองจากกจการไมสามารถคาดการณถงความตองการของลกคาไดถกตอง และไมแนนอนกบเรองเวลาของผคาสง หรอผคาปลก แตการเกบสนคาคงคลงมากเกนไปนนสามารถตอบสนองความตองการของลกคาทไมไดคาดหมายไดทนทวงทและยงทาใหผผลตนนตอบสนองคาสงของคาสงของลกคาไดเมอสนคามาถงชากวากาหนด 2.3 ทฤษฎการจดการสนคาคงคลง ( Inventory Management) และการจาแนกความสาคญของสนคงคลงแบบ ABC

พภพ ลลตาภรณ [4] ไดตพมพเกยวกบการจดการสนคาคงคลงไววา การควบคมสนคาคงคลงเปนงานททาขนเพอใหคาใชจายทเกดขนจากการจดใหมสนคาคงคลงตาทสด แตอยางไรกตามบรษทมกจะมสนคาคงคลงมากมายหลายชนด ถาเราใหความสนใจควบคมของเหลานทงหมดในคลงอยางใกลชดกทาใหสนเปลองคาใชจายและเสยเวลามาก สนคาบางชนดถงแมวาจะมปรมาณการซอขายมาก แตถาราคาตามากๆ การใหความสนใจอยางใกลชดในการควบคมสนคาคงคลงชนดนกจะคมกบสวนทประหยดได แตสนคาบางอยางถงแมจะมปรมาณการซอขาย

6

นอย คดเปนจานวนแค 5 – 10 % ของจานวนสนคาทงหมด แตมลคาของสนคาอาจจะสงถง 80% ของมลคาทงหมด ดงนน การควบคมสนคาคงคลงควรจะพจารณาถงความเหมาะสมของชนดสนคาคงคลงดวย ทางทดทสดจงควรจะจาแนกประเภทสนคาคงคลงออกเปนชนดทมความสาคญมาก และทมความสาคญรองลงไป วธการจาแนกชนดสนคาคงคลงทรจกกนทวไปคอ วธ ABC ซงเปนเทคนคทมหลกการจาแนกสนคาคงคลงตามจานวนเงนของสนคาคงคลงทหมนเวยนในคลงในรอบป ความหมายของการจาแนกสนคาคงคลงตามระบบ ABC จะแบงสนคาคงคลงออกเปน 3 ชนด คอ ชนด A เปนจานวนเงนทหมนเวยนในคลงในรอบปมมลคาสงสด ชนด B มมลคาสงปานกลาง ชนด C มมลคาตาทสด เหตผลทจาแนกชนดสนคาคงคลงในลกษณะนคอ การจาแนกเพอกาหนดความสาคญมากนอยของสนคาคงคลง ถาเขยนเปนกราฟระหวางคาใชจายและจานวนชนดสนคาคงคลงจะไดดงรปท 2.1

เปอรเซนตสะสมของรายการสนคาคงคลง

รปท 2.1 แสดงการจาแนกชนดสนคาคงคลงโดย ABC เทคนค ซงเรยกวา Pareto Curve ในรปแสดงวามสนคาคงคลงประมาณ 5 % ของจานวนหนวยทงหมดทมมลคาสงถง 80 % ของมลคาสนคาคงคลงทงหมด จงถอวามความสาคญมาก จงจดใหกลมสนคาคงคลงหลงชนดนอยในประเภท A สวนทเหลอมความสาคญนอยลงไปกจะจดแบงใหเปนประเภท B และ C ตามลาดบ

7

การน าระบบ ABC เทคนคไปใชในเรองเกยวกบสนคาคงคลง แนวความคดในการนาเอาระบบ ABC เทคนคไปใชในเรองเกยวกบสนคาคงคลง พอจะแยกออกเปนหวขอ ไดดงนคอ ระดบการควบคม ประเภท A ตองมการควบคมปรมาณและการสงสนคาอยางใกลชดเขมงวด การสงและการขายสนคาจะตองมการบนทกรายการใหเปนไปอยางสมบรณและถกตอง มผควบคมและตรวจสอบอยเสมอ ประเภท B มการควบคมตามปกต กลาวคอมการตรวจสอบสนคาคงคลงเปนระยะๆ เชน ทก 3 เดอน เปนตน บนทกและศกษาดวามการเปลยนแปลงมากนอยเพยงไร ประเภท C การควบคมไมตองเขมงวดเปนไปอยางงายๆ ไมจาเปนจะตองมการจดบนทกรายการแตควรมการตรวจนบเปนครงแรก สนคาในกลมนควรมของจานวนมากและสงซอครงละมากๆ เพอปองกนการขาดแคลน ระดบการสงการ

ประเภท A ขนาดของการสงซอและจดสงซอ จะวเคราะหโดยใชสตร EOQ และตองมการตรวจสอบอยเสมอ(ใน 1 รอบของการสงซอ ทาการตรวจสอบประมาณ 4 ครง) เพอรกษา ประเภท B โดยทวไปขนาดของการสงซอและจดสงซอ จะวเคราะหโดยใชสตร EOQ มการตรวจสอบทกงวด 3 – 4 เดอน หรอ เมอเกดมการเปลยนแปลงอยางมาก ประเภท C สงซอสนคาครงละมากๆ โดยไมจาเปนตองคานวณหา EOQ หรอจดสงซอจะสงซอสนคาเพอไวขายเปนจานวนมาก 2.4 RFID Technology : RFID = Radio Frequency Identification (ระบบการชเฉพาะดวยคลนความถวทย) [3]

RFID เปนเทคโนโลยใหมทกาลงมบทบาทและความสาคญเพมขนอยางรวดเรว การประยกตเทคโนโลย RFID มรปแบบหลากหลายดวยจดประสงคทแตกตางกน แตอยบนเปาหมายหลกเดยวกน นนคอการใชคลนความถวทย RFID เพอการระบ บงช คนหา วตถทตดปาย RFID แทนการระบดวยวธการเดม ๆ ทมอย ซงวธนจะชวยอานวยความสะดวกและเพมประสทธภาพไดดกวา สงผลถงการสรางขดความสามารถในการแขงขนทางธรกจได

โดยจดเดนของระบบ RFID อยทการอานขอมลจากแทก (Tag) ไดหลาย ๆ แทกแบบไรสมผส (Contactless) และสามารถทจะอานคาไดแมในสภาพททศนวสยไมด ทนตอความเปยกชน แรงสนสะเทอน การกระทบกระแทก และสามารถอานคาไดดวยความเรวสง โดยขอมลจะถกเกบในไมโครชปทอยในแทก

8

2.4.1 Introduction RFID เปนคายอมาจาก Radio Frequency Identification หรอเทคโนโลยการชเฉพาะ

ดวยคลนวทย RFID เรมพฒนามาตงแตป 1980 เพอวตถประสงคในการใชงานทระบบบารโคดทาไมได RFID เปนระบบตดตามโดยอาศยคลนวทยในการระบหรอคนหาวตถ ซงจะมการตดบารโคดหรอชปไวบนวตถนน ๆ ชปดงกลาวจะสงคลนวทยออกมาทาใหทราบวาสนคาหรอวตถนน ๆ อยทใดและมการเกบขอมลไวในเครอขายสามารถตรวจสอบได

ระบบ RFID จะมองคประกอบหลกอย 2 สวน โดยสวนแรกคอ ทรานสปอนเดอรหรอแทก (Transponder / Tag) ทใชตดกบวตถตาง ๆ ทตองการ โดยแทกจะบนทกขอมลเกยวกบวตถชนนน ๆ ไว สวนทสองคอ เครองสาหรบอานหรอเขยนขอมลภายในแทกดวยคลนความถวทย (Interrogator / Reader) โดยการทางานนนเครองอานจะทาหนาทจายกาลงงานในรปคลนความถวทยใหกบตวบตรยงผลใหวงจรอเลกทรอนคสภายในสามารถสงขอมลจาเพาะทแสดงถง “Identity” กลบมาประมวลผลทตวอานได ดงรปท 2.2

2.4.2 ขนตอนการท างานระหวาง RFID tags และเครองอาน (Reader) ตวเครองอานจะทาการสงสญญาณวทยอยางตอเนอง หรอเปนจงหวะและรอคอย

สญญาณตอบจากตว RFID tag - เมอ RFID tag ไดรบสญญาณคลนวทยทสงมาจากเครองอานในระดบทเพยงพอ กจะทาเหนยวนาเพอสรางพลงงานปอนให RFID tag ทางาน โดย tag จะสรางสญญาณนาฬกาเพอกระตนใหวงจรภาคดจทลใน tag ทางาน - ขอมลทถกมอดเลตจาถกสงไปยงขดลวดททาหนาทเปนสายอากาศ เพอสงไปยงเครองอาน (Reader) - เครองอานจะสามารถตรวจจบสญญาณการเปลยนแปลงของแอมปลจด (Envelope Detector) และใช พก ดเทกเตอร (Peak Detector) ในการแปลงสญญาณทมอดเลตแลวจาก tag - เครองอานจะถอดรหสขอมลและสงไปยงคอมพวเตอรผานทางพอรตอนกรมตอไป

รปท 2.2 แสดงภาพการทางานรวมของระบบ RFID

9

2.4.3 องคประกอบในระบบ RFID ม 2 สวนหลก คอ 1. ทรานสปอนเดอรหรอแทก (Transponder / Tag) มาจากคาวาทรานสมตเตอร (Transmitter) ผสมกบคาวาเรสปอนเดอร (Responder) โดยโครงสรางภายในของแทกจะประกอบดวย 2 สวนใหญ ๆ ไดแก ขดลวดขนาดเลกซงทาหนาทเปนสายอากาศ (Antenna) และไมโครชป (Microchip) ซงขดลวดขนาดเลกททาหนาทเปนสายอากาศนนจะใชสาหรบสงสญญาณคลนความถวทย และสรางพลงงานปอนใหสวนของไมโครชป (Microchip) ททาหนาทเกบขอมลตาง ๆ ของวตถนน ๆ โดยทวไปตวแทกอาจจะอยในรปแบบทเปนไดทงกระดาษ แผนฟลม พลาสตกทมขนาดและรปรางแตกตางกนออกไป ทงนขนอยกบวสดทจะนาแทกไปตด และมไดหลายรปแบบ เชน ขนาดเทาบตรเครดต เหรยญ กระดม ฉลากสนคา แคปซล ดงรปท 2.3 ไมโครชปทอยในแทกนน จะมหนวยความจาซงอาจเปนแบบอานไดอยางเดยว (ROM) หรอทงอานทงเขยน (RAM) ทงนขนอยกบความตองการในการใชงาน โดยปกตหนวยความจาแบบอานไดอยางเดยว (ROM) จะใชเกบขอมลเกยวกบการรกษาความปลอดภย เชน ขอมลของบคคลทมสทธผานเขาออกในบรเวณทมการควบคมหรอระบบปฎบตการ ในขระทหนวยความจาแบบทง อานและเขยน (RAM) จะใชเกบขอมลชวคราวในระหวางทแทก และตวอานขอมลทาการตดตอสอสารกน

รปท 2.3 แสดง RFID แทกในรปแบบตาง ๆ

10

1. แทกส (Tages) มชอเรยกเปนทางการวา Transponder, Transmitter & Responder เปนฉลากทผนกตดกบวตถใชบนทกขอมลเกยวกบวตถชนนน โครงสรางภายในแทกสประกอบดวย ชป และขดลวด ดงรปท 2.4

รปท 2.4 โครงสรางภายในของแทกทบนทกขอมล

จากรปท 2.4 ดานซายเปนเครองรบสงมาตรฐานแบบใชขดลวดเหนยวนา ตดตงสายอากาศสาหรบขยายความแรงสญญาณ รปขวาเปนเครองรบสญญาณทใชคลนความถไมโครเวฟตดตงสายอากาศแบบไดโพดซงทาหนาทเหมอนเสาอากาศทคอยรบ-สงสญญาณ แทกสม 2 ชนดใหญ ๆ คอ รปท 2.5 Passive RFID Tags แทกสชนดนไมจาเปนตองรบแหลงจายไฟใด ๆ เพราะมวงจรกาเนดไฟฟาเหนยวนาขนาดเลกเปนแหลงจายไฟในตวอยแลว ระยะการสอสารขอมลททาไดสงสด 1.5 เมตร มหนวยความจาขนาดเลก (ทวไปประมาณ 32 - 128 บต) มขนาดเลก และนาหนกเบา ราคาตอหนวยตา ไอซของแทกชนดพาสซฟทมการผลตออกมา จะมทงขนาดและรปรางเปนแทงหรอแผนขนาดเลกจนแทบไมสามารถมองเหนไดไปจนถงขนาดใหญสะดดตา ซงตางกมความเหมาะสมกบชนดงานทแตกตางกน - สวนโครงสรางภายในทเปนไอซของแทกนนกจะประกอบดวย 3 สวนหลก ๆ ไดแก สวนควบคมการทางานของภาครบ - สงสญญาณวทย (Analog Front-End) สวนควบคมภาคลอจก (Digital Control Unit) สวนของหนวยความจา (Memory) ซงอาจจะเปนแบบ ROM หรอ EEPROM

11

รปท 2.5 แสดงบลอกไดอะแกรมของ Passive Tag

รปท 2.6 Active RFID Tags : แทกสชนดนจะใชแหลงจายไฟจากแบตเตอรขนาดเลก มหนวยความจาภายในขนาดใหญไดถง 1 เมกะไบต มระยะการสอสารขอมลททาไดสงสดถง 6 เมตร แมวาแทกสชนดนจะมขอดอยหลายขอแตกมขอเสยดวยเหมอนกน เชน มราคาตอหนวยแพง มขนาดคอนขางใหญ และมระยะเวลาในการทางานทจากด นอกจากการแบงจากชนดทวามาแลวแทกสกยงถกแบงประเภทจากรปแบบในการใชงานไดเปน 3 แบบคอ 1. แบบทสามารถถกอานและเขยนขอมลไดอยางอสระ (Read-Write) 2. แบบเขยนไดเพยงครงเดยวเทานนแตอานไดอยางอสระ (Write-Once-Read-Many หรอ WORM) 3. แบบอานไดเพยงอยางเดยว (Read-Only) ดวย

รปท 2.6 แสดงรปตวอยาง Active Tag ทมแบตเตอร Lithium 2 กอนอยภายนอก

2. เครองอาน (Reader) มชอเรยกเปนทางการวา Transceiver, Transmitter & Receiver หนาทของเครองอาน คอ การเชอมตอเพออานขอมลจากแทกส ตวเครองอานจะทาการสงสญญาณวทยอยางตอเนองหรอเปนจงหวะ และรอคอยสญญาณตอบจากตว RFID tag โดยหนาทของเครองอาน คอ การเชอมตอเพอเขยนหรออานขอมลลงในแทกดวยสญญาณความถวทยในเครองอานจะประกอบดวย เสาอากาศททาจากขดลวดทองแดงเพอใชรบสง

12

สญญาณภาครบและภาคสงสญญาณวทยและวงจรควบคมการอาน - เขยนขอมล จาพวกไมโครคอนโทรลเลอรและสวนของการตดตอกบคอมพวเตอร ดงรปท 2.8

รปท 2.7 แสดงโครงสรางภายในเครองอานสวนประกอบหลก ดงน - ภาครบและสงสญญาณวทย - ภาคสรางสญญาณพาหะ - ขดลวดททาหนาทเปนสายอากาศ - วงจรจนสญญาณ - หนวยประมวลผลขอมล และภาคตดตอกบคอมพวเตอร

รปท 2.7 แสดงโครงสรางภายในเครองอาน โดยทวไปหนวยประมวลผลขอมลทอยภายในเครองอานมกใชเปนไมโครคอนโทรลเลอร ซงอลกอรทมทอยภายในโปรแกรมจะทาหนาทถอดรหสขอมล (Decoding) ทไดรบ และทาหนาทตดตอกบคอมพวเตอร โดยลกษณะ ขนาด และรปรางของเครองอานจะแตกตางกนไปตามประเภทของการใชงาน เชน แบบมอถอขนาดเลก หรอแบบตดผนง จนไปถงขนาดใหญเทาประต (Gate Size) เปนตน

รปท 2.8 แสดงตวอยางเครองอานแบบตาง ๆ

2.4.4 คลนพาหะในระบบ RFID ในรปท 2.9 แสดงความถยานทระบบ RFID ถกใชงานในระบบ RFID จะอยในยาน

ความถ ISM (Industrial-Scientific-Medical) ซงเปนยานความถทกาหนดในการใชงานในเชง

13

อตสาหกรรม วทยาศาสตร และการแพทย สามารถใชงานไดโดยไมตรงกบยานความถทใชงานในการสอสารโดยทวไป โดยม 3 ยานความถใชงาน คอ สาหรบคลนพาหะทใชกนในระบบ RFID อาจแบงออกไดเปน 3 ยานหลก ๆ ไดแก - ยานความถตา (Low Frequency : LH) ตากวา 150 KHz - ยานความถสง (High Frequency : HF) 13.56 MHz - ยานความถสงยง (Ultra High Frequency : UHF) 433/868/915 MHz

รปท 2.9 แสดงความถยานทระบบ RFID ถกใชงาน

ในแงการใชงาน 2 ยานความถแรกจะเหมาะสาหรบใชกบงานทมระยะการสอสารขอมลในระยะใกล (LH ระยะอานประมาณ 10-20 ซม. และ HF ระยะอานประมาณ 1 เมตร) เชน การตรวจสอบผานเขาออกพนท การตรวจหาและเกบประวตในสตว

สวนยานความถสงยงจะถกใชกบงานทมระยะการสอสารขอมลในระยะไกล (UHF ระยะอานประมาณ 1-10 เมตร) เชน ระบบเกบคาบรการทางดวน ซงในปจจบนระบบ RFID กาลงถกวจย และพฒนาในยานความถไมโครเวฟทความถ 2.4 GHz และความถ 5.8 GHz เพอใชงานทตองการอานในระยะไกลกวา 10 เมตร ความถของคลนพาหะทใชในการสอสารขอมล

ในปจจบนไดมการรวมกลมระหวางแตละประเทศ เพอทาการกาหนดมาตรฐานความถของพาหะของระบบ RFID โดยม 3 กลมใหญ ๆ คอ กลมประเทศในยโรปและแอฟรกา (Region 1), กลมประเทศอเมรกาเหนอและอเมรกาใต (Region 2) และสดทายคอกลมประเทศตะวนออกไกลและออสเตรเลย (Region 3) ซงแตละกลมประเทศจะกาหนดแนวทางในการเลอกใชความถตาง ๆ ใหแกบรรดาประเทศสมาชก

อยางไรกตาม ความถของคลนพาหะทนยมใชงานในยานความถตา คอ 125 KHz ยานความถปานกลาง คอ 13.56 MHz และยานความถสงกคอ 2.45 GHz ดงทแสดงไวในรปท 2.10

14

รปท 2.10 ความถมาตรฐานกบ RFID tags แบบตาง ๆ

โดยทวไปจะมการออกกฎหมายเกยวกบระเบยบการใชงานยานความถตาง ๆ รวมถงกาลงสงของระบบ RFID ดงตารางท 2.1

ตารางท 2.1 ยานความถตาง ๆ ของระบบ RFID และการใชงาน

ยานความถ คณลกษณะ การใชงาน ยานความถตา 100-500 kHz ความถมาตรฐานทใชงาน ทวไปคอ 125 kH181818z ยานความถกลาง 10-15 MHz ความถมาตรฐานทใชงาน ทวไปคอ 13.56 MHz ยานความถสง 850-950 MHz 2.4-5.8 GHz ความถ มาตรฐานทใชงานทวไปคอ 2.45 GHz

- ระยะการรบสงขอมลใกล-ตนทนไมสง-ความเรว ในการอานขอมลตา-ความถในยานนเปนทแพร หลายทวโลก - ระยะการรบสงขอมลปานกลาง-ราคามแนวโนม ถกลงในอนาคต-ความเรวในการอานขอมล ปานกลาง-ความถในยานนเปนทแพรหลายทวโลก - ระยะการรบสงขอมลไกล (10 เมตร) - ความเรวในการอานขอมลสง-ราคาแพง

- Access Control - ปศสตว-ระบบคง คลง-รถยนต - Access Control - สมารตการด - รถไฟ-ระบบเกบคา ผานทาง

15

2.4.5 แนวโนมการขยายตวของโลก ปจจบน RFID ไดกลายเปนแนวโนมทางเทคโนโลยของโลก ซงจะถกปรบใชในเชง

พาณชยจากการศกษาของ Venture Development Corp. (VDC) พบวาในป 2000 ตลาดอตสาหกรรม RFID ในโลกมมลคา 663 ลานเหรยญสหรฐในป 2002 มมลคาตลาดเพมขนเปน 964.5 ลานเหรยญ และคาดวาจะมการขยายตวของตลาดอยางตอเนองถงปละประมาณ 25 % โดยในป 2006 คาดวาจะมมลคาตลาดอยท 3 ,600 ลานเหรยญในป 2006 เชนกน ทงยงคาดการณมลคาตลาดจะสงถง 11 ,700 ลานเหรยญสหรฐในป 2011 ในขณะท Sereon Research แหงสวตเซอรแลนดทานายวาในป 2008 สนคาทก ๆ 20 ชน จะมอย 1 ชนตดปาย RFID - อนดบ 1 : กลมขนสง (Transportation) จะเปนธรกจทมการใชอารเอฟไอดสงสด โดยขอมลเพมเตมจากบรษทเวนเดอร ดเวลลอปเมนท ฟนด ไดคาดการณวาในป 2005 จะมมลคาการใชอารเอฟไอดในกลมขนสงสงถง 443 ลานดอลลารสหรฐ จากมลคาตลาดรวม 2038.9 ลานดอลลารสหรฐ - อนดบ 2 : การใชงานดานระบบการเขาออก (Security / Access Control) โดยคาดการณวาในป 2005 น จะมมลคาตลาด 383.8 ลานดอลลารสหรฐ - อนดบ 3 : การบรหารจดการหวงโซอปทาน (Supply Chain Management) คาดการณวาในป 2005 น จะมมลคาตลาด 387.1 ลานดอลลารสหรฐ - อนดบ 4 : การบรหารจดการสนทรพย (Asset Management) คาดการณวาในป 2005 นจะมมลคาตลาด 173 ลานดอลลารสหรฐ

2.4.6 RFID โอกาสของประเทศไทยเพอสรางขดความสามารถในการแขงขนของโลก

ปจจบน RFID เรมมบทบาทสาคญในภาคเศรษฐกจทกภาค ทงเกษตรกรรม อตสาหกรรม และพาณชยกรรมรวมถงการคาระหวางประเทศ เนองจากผผลตสนคา ผขาย ผใหบรการขนสงและหนวยงานของรฐบาลในหลายประเทศไดตระหนกถงประโยชนของ RFID ในการเพมประสทธภาพ และลดตนทนการผลตและการขนสง โดยมการใชงาน RFID หลายรปแบบหลายจดประสงค

ในภาคอตสาหกรรมอาหารและเกษตรกรรมสงออก มการใชงาน RFID ในระบบบรหารจดการฟารมปศสตว และระบบตรวจสอบยอนกลบในสายโซการผลตอาหาร (Food Traceability System) ผสงออกสนคาเกษตรกรรม และอาหารของไทยมความจาเปนตองพฒนาระบบนเพอใหเปนไปตามมาตรฐานทประเทศคคากาหนด ซงประเทศคคาทสาคญของไทยไดออกกฎหมายวาดวยความปลอดภยอาหารและการตรวจสอบยอนกลบ และเรมบงคบใชแลว เชน ในอตสาหกรรมกงเพอการสงออก

16

การเปรยบเทยบ AUTO - ID ทใชอยในปจจบน ตารางท 2.2 เปรยบเทยบคณสมบตดานตาง ๆ ของเทคโนโลย Auto-ID แตละประเภท

ขอพจารณา Barcode ORC Voice Recogntion Fingerprint smartcard RFID

จานวนขอมลทสามารถจดเกบได

(ไบต)

1 - 100 1 - 100 - - 16 – 64 k 16 – 64 k

ความหนาแนนของขอมลทบนทก

ตอพนท

ตา ตา สง สง สงมาก สงมาก

เครองอาน เทยงตรง เทยงตรง แพง แพง เทยงตรง เทยงตรง มนษยอาน

รหสไดหรอไม ไดจากด อานไดงาย

มาก งาย ยากมาก ไมมทางทา

ได ไมมทางทา

ได ผลกระทบจาก

คราบหรอความสกปรก

มผลตอการอานมาก

มผลตอการอานมาก

- - อาจมผลกระทบ

หากเลอะบนหนาสมผส

ไมมผล

ผลกระทบจากการอานผดดานหรอผด

มม

มบางเลกนอย

มบางเลกนอย

- - ตองวางใหถกทศทางตามขวของหนาสมผส

ไมมผล

อายการใชงาน การฉกขาด

หรอเสอมสภาพ

จากดอายการใชงาน

จากดอายการใชงาน

- - ขนกบสภาพหนาสมผส

ไมมผล

มลคาของการอาน

ตา ปานกลาง สงมาก สงมาก ตา ปานกลาง

งบประมาณดาเนนการ

ตา ตา ไมม ไมม ปานกลาง ไมม

การลกลอบปลอมแปลง

ทาไดงาย ทาไดงาย กระทาไดเชนแอบบนทกเสยงลงเทปแลวนามาเปดซา

ไมมทาง ไมมทาง ไมมทาง

ความเรวในการอานขอมล

ชา ประมาณ 4 วนาท

ชา ประมาณ 43 วนาท

ชามาก ประมาณ 5 วนาท

ชามาก ประมาณ 5 – 10 วนาท

ชา ประมาณ 4 วนาท

เรวมาก ประมาณ 0.5

วนาท ระยะทางสงสดระหวางเครองอานกบแผน เครองลกขาย ตวเกบขอมล

0 – 50 เซนตเมตร

นอยกวา 1 เซนตเมตร (เปนการแส

กน)

0 – 50 เซนตเมตร ตองสมผสโดยตรง

ตองสมผสโดยตรง

0 – 5 เมตร โดยใชคลนความถวทย

ยานไมโครเวฟ

17

2.4.7 แนวโนมการเปลยนแปลงจากบารโคดส (Radio Frequency Identification) เทคโนโลยไรสายกาลงแผอทธพลไปทกวงการ ไมเวนแมแตการดาเนนงานของ

หองสมดดวยอปกรณทเรยกวา Radio Frequency Identification (RFID) เทคโนโลยไรสายทใชคลนความถวทยในการระบลกษณะเฉพาะของวตถแตละชน โดยการตดปายฉลากดวยแผนอเลกทรอนกส (Tags) ทมการลงโปรแกรมควบคมทระบอยางเฉพาะเจาะจง โดยตดไปกบวตถทตองการตรวจสอบระบถงขอมลของวตถนน ๆ กลาวคอ แนวคดในการทางานนนเชนเดยวกบบารโคด ดงตารางท 2.2 เปรยบเทยบระบบ Barcode กบระบบ RFID

Wadham (2003) กลาววา RFID นนสรางขนจากสวนประกอบพนฐาน 3 สวนดวยกนคอ Label, Reader และ Antenna โดย พนศกด (2546) ไดอธบายสวนประกอบโดยละเอยดดงน

1. Label หรอ RFID Tag คอ แผงวงจรวทยขนาดเลกบรรจขอมลความจา (Memory chip) บนแผนกระดาษขนาด 2 ตารางนวคลายสตกเกอร สามารถลอกออกและตดไวทตวหนงสอหรอวสดตาง ๆ ได ซงภายในบรรจชพขนาดเลก (Microchip) สามารถเขยนและลบขอมลได RFID Tag นนมอย 2 ชนดคอ

1.1 Active RFID Tag เปน Tag ทสามารถสรางความถและกระจายสญญาณสตวรบสญญาณไดเอง เพราะมแบตเตอรเปนแหลงพลงงานตดอย 1.2 Passive RFID Tag โครงสรางเหมอน Active RFID Tag แตไมมพลงงานในตวเอง การสงขอมลทบรรจอยบน Tag ไปสเครองอาน ทาไดโดยเครองอานจะสงคลนวทยความถทกาหนดไวไปยง Tag เมอคลนกระทบ Tag จะทาใหเกดการเหนยวนาไฟฟาขนบน Tag ซงอปกรณอเลกทรอนกสจะใชกาลงไฟฟาเปนแหลงพลงงาน เพอสรางความถวทยพรอมกบผสมขอมลทมอยสงกลบไปสเครองอาน ดงรปท 2.11

รปท 2.11 Label หรอ RFID Tag

2. Reader เครองอานสญญาณจะสรางความถสญญาณวทยขนแลวสงไปยงสายอากาศ โดยความถนจะตองมขนาดเทากบท Tag สามารถตอบสนองไดโดยอาศยทฤษฏการเหนยวนาไฟฟา เมอตกกระทบกบตว Tag จะทาใหเกดพลงงานไฟฟาขนภายในคลนวทยทสงจากตวอาน

18

มายง Tag จะทาหนาทเหมอนตวกลางสงพลงงานไฟฟาให Tag ใชเทานนไมไดทาหนาทอานขอมลเมอ Tag ไดรบพลงงานมาแลว Silicon chip จะใชพลงงานนเพออานขอมลทเขยนอยในตวชปจากนนจะสงขอมลผานคลนสะทอนความถขนาดเทากนกลบไปยงเครองอานเพอทาการถอดรหส และจดรปแบบขอมลใหอยในรปทคอมพวเตอรเขาใจ และนาไปประมวลผลตอไป

3. Antenna จะเชอมตอกบ Reader เพอสงคลนวทยทกาเนดจากตว Reader ไปยง Tag เพอกระตนให Tag สงขอมลกลบมาใหตว Reader ขนาดของ Antenna ขนอยกบระยะทางในการสงขอมล

ตารางท 2.3 เปรยบเทยบระบบ Barcode กบระบบ RFID

Barcode RFID - ใชแสงเลเซอรในการอาน - ตองตดแผนบารโคดในตาแหนงทอานงาย - ขณะอานแสงเลเซอรตองตกกระทบพอดและ ตองสมผสโดยตรงกบวตถ - อานไดอยางเดยว (Read only) - ไมสามารถเปนระบบรกษาความปลอดภยใน ตวไดตองใชรวมกบระบบรกษาความปลอดภย - ความถกตองแมนยาอยทอตรา เพยง 1 ใน 107 หรอ 10,000,000 ตวอกษร - เวลาในการอานขอมลประมาณ 2 วนาท โดย อานไดทละชน - เสอมคณภาพไดงาย

- ใชสญญาณความถวทยในการถอดรหส - ตดไวตาแหนงใดกได - สามารถอานผานวตถได - อานและลบเพอเขยนขอมลใหมได (Read/Write) - เปนระบบรกษาความปลอดภยดวย - ความถกตองแมนยามากกวาบารโคด - เวลาในการอานขอมลประมาณ 800 ms. สามารถ อานไดทละหลาย ๆ ชน - คงทนตอสภาพแวดลอม ทงอณหภมและสนาม แมเหลก

19

2.4.8 การพฒนาเทคโนโลย RF-ID ของไทย พ.ศ. 2544 TIDI/NECTEC พฒนาและออกแบบไมโครชป RF-ID ซงถอวาเปน “ไมโคร

ชป RF-ID ตวแรกของประเทศไทย” พ.ศ. 2545 TIDI/NECTEC พฒนาตนแบบเครองอาน RF-ID ความถ 13.56 MHz เพอ

ใชงานกบชป RF-ID ทออกแบบพรอมกบซอฟตแวรใชงาน ดงรปท 2.12

รปท 2.12 พฒนาตนแบบเครองอาน RF-ID ความถ 13.56 MHz

พ.ศ. 2546 TIDI/NECTEC ชวยสนบสนนคณมานพ ธรรมสรอนนต ในการกอตงบรษท Silicon Craft Technology (www.sic.co.th) ซงเปนบรษทแรกททาธรกจทางดานการออกแบบวงจรรวม ซงทางบรษทไดททาการออกแบบและพฒนาไมโครชปทางดาน RF-ID หลายรนในยานความถตา และความถสง

พ.ศ. 2547 TIDI/NECTEC พฒนาเครองอาน RF-ID ยานความถตา สาหรบประยกตใชงานดาน Animal Id. และทางดาน Access Control

2.4.9 การสงเสรมเทคโนโลยดานเครองอาน และเครองปลายทาง (Reader and Terminal) 1. เครองอานความถตา สาหรบอานบตรประจาตวบคคลเพอควบคมการเขาออกสถานท ซงไดถายทอดเทคโนโลยให บรษท ไอ อ เทคโนโลย จากด นาไปผลตและจาหนาย โดยไดทดลองใชในงานนทรรศการวทยาศาสตรฯ ทศนยแสดงสนคาอมแพค เมองทองธาน เมอเดอน ตลาคม 2547 2. นอกจากการวจย และพฒนาเพอสนบสนนภาคธรกจและเนคเทคยงไดใหการสนบสนนภาคสงคมดวย โดย TIDI และ ASTEC (ศนยวจย และพฒนาเทคโนโลยสงอานวย

20

ความสะดวกสาหรบคนพการ) ไดรวมมอกบสมาคมคนตาบอดแหงประเทศไทยพฒนาระบบฉลากยาอเลกทรอนกสหรอ “ฉลากยาพดได” (Talking Drug Label) ซงประกอบดวยฉลากไรสาย (RF-ID Label) และเครองอานทบนทกและเลนเสยงพดได ซงตองอาศยการปรบเทคโนโลยใหเหมาะสมกบความตองการของผใชเฉพาะกลม

2.4.10 ความปลอดภยทใชใน RFID แบงออกไดเปน 2 ระบบ ไดแก 1. Mutual Symmetrical Authentication ระบบนจะใชหลกการของ

มาตรฐาน ISO 9798-2 โดยทงเครองอานและ Tag จะตรวจสอบรหสลบของแตละฝายในขณะททาการสอสารระหวางกน

ขนตอนการทางานของระบบนคอ เครองอาน และ Tag จะมรหสลบทตรงกนทง 2 ฝายซงสามารถปองกนการอาน- เขยนขอมลโดยอปกรณภายนอกจะมรหสลบไมตรงกนกบเครองอาน และTag ในระบบ โดยรหสลบจะไมถกสงผานสญญาณวทย เพอปองกนการดกรหสลบทางคลนวทย ในกรณทตองการเปลยนรหสนนจะตองทาการเปลยนทตวเครองอาน และ Tag ใหตรงกนทงสองฝ ง ดงรปท 2.13

รปท 2.13 Mutual Symmetrical Authentication

2. Authentication Using Derived Key ขอดอยของระบบ Mutual

Sysmmetrical Authentication ทเหนไดชดกคอ Tag ในระบบทกตวจะตองใชรหสลบเหมอนกนทงหมด ในกรณทการใชงานของเราจาเปนตองใช Tag เปนจานวนมาก เชน ระบบตวของรถไฟฟาใตดน อาจจะทาใหเกดการรวไหลของรหสลบได

Authentication Using Derived Key โดยเรมจากการทางานทตวเครองอาน ตรวจสอบ serial number ของ Tag จากนนเครองอานจะทาการคานวณรหสทไดรบจาก Tag โดยใชกญแจหลกคานวณกบรหสของ Tag และทาการตรวจสอบวา Tag ตวนเปนตวทถกตองหรอไม กญแจหลกทเกบอยในเครองอานจะอยในรปของ chip หรอ Contact Smart Card ซงไมสามารถอานไดโดยผใชทไมไดรบอนญาต ทาใหการรกษาความปลอดภยของขอมลในระบบสงกวา Mutual Symmetrical Authentication

21

มาตรฐานสากลของระบบ RFID มาตรฐานระบบ RFID ซงถกกาหนดโดยองคกรกาหนดมาตรฐานสากลนนจะมการ

กาหนดโดย 2 องคกร ไดแก ISO (International Standard Organization) และ IEC (International Commission) โดยโครงสรางของการกาหนดมาตรฐาน ISO ของระบบ RFID ตวอยางของมาตรฐานสากลทใชงานในระบบ RFID ไดแก มาตรฐานสาหรบงาน Logistics - ISO/IEC 18000 - ISO/IEC 15961-15963 - ISO/IEC 15418 มาตรฐานสาหรบงานปศสตว - ISO/IEC 11784-11785 - ISO/IEC 14223 มาตรฐานสาหรบ Contact Less Smart Card - ISO/IEC 10536 - ISO/IEC 14443-Proximity Card Type A and Type B 2.5 ความเปนมาของกจการ

พงษแพทยโพลคลนกมดวยกนทงหมด 2 สาขา คอพงษแพทยโพลคลนก 1 และ พงษแพทยโพลคลนก 2 โดยในการทดลองครงไดใชพงษแพทโพลคลนก 1 พงษแพทยโพลคลนกเปนศนยบรการยอยของโรงพยาบาลเมองสมทรปเจาฯ โดยเจาของเปนคนเดยวกน กอตงเมอประมาณเดอน ม.ย. พ.ศ.2522 เปนคลนก 2 คหามพนกงาน 11 คน , แพทย 3 ทาน โดยมอายรแพทย 1 ทาน สตแพทย 1 ทาน ทนตแพทย 1 ทาน (ในตกอาคารพาณชยเดยวทงหมด 4 ชน) ทอย 83/16 ม.7 ต.สาโรงกลาง อ. พระประแดง จ.สมทรปราการ 10130

สถานทบรการทางการแพทยอยดานลางของตกพาณชยดงทกลาวมามหองตรวจ หองรกษาอาการเบองตนอก 3 หอง หองทนตกรรม แบงไดดงน 1. หองฉดยา - ทาแผล 2. หองพกผปวยรอดอาการละเอยด 3. หองตรวจอลตราซาวด พรอมตรวจสขภาพทารกในครรภ 4. หองทนตกรรม

ผจดการกจการ หรอเจาของกจการ มบคลากรทชวยบรการทางแพทยทงหมด 11 คน โดยตองผานการฝกงานจากการเรยนผชวยพยาบาล 1-2 ปทางโรงพยาบาลมา หรอจบระดบมธยมศกษาตอนตนมาเบองตน แบงไดดงน 1. เจาหนาทจดยาประจาเคานเตอร และบรการลกคาเบองตน

22

2. เจาหนาทกรอก-เรยกระเบยนคนไข 3. เจาหนาทชวยทาการปฐมพยาบาลเบองตน 4. เจาหนาทจดเตรยมอปกรณทางการแพทย 5. เจาหนาทชวยฉดยา-ทาแผล 6. เจาหนาทตรวจอลตราซาวดแกคนไขทตรวจสขภาพในครรภ 7. เจาหนาทจดการสตอคยาทงหมดของกจการ 8. แมบาน ซงไดกาหนดคาแรงใหเปนวน/วน และชวงเวลาทเรงดวน (ลกคาหนาแนนเยน-ดก) เชน เจาหนาทจดยาประจาเคานเตอร และบรการลกคาเบองตนนนได ชวงเวลาทเรงดวนฯ 350 บาทและวนละไมเกน 500 บาท/วน เปนตน โดยสามารถแสดงโครงสรางของกจการ ดงรปท 2.14

รปท 2.14 แสดงโครงสรางของกจการ กจการมการบรการตาง ๆ ดงน - รบฝากครรภ ตรวจการตงครรภ - รบปรกษาวางแผนครอบครว ฉดยาคมกาเนด - ตรวจหามะเรงปากมดลก ตรวจไขมนในเลอด วดความดนโลหต ตรวจนาตาลในเลอด

23

- ฉดวคซนเดก บาดทะยก พษสนขบา - รบตรวจสขภาพประจาป ฯ - ถอนฟน , อดฟน ,ขดหนปน

24

บทท 3

วธการด าเนนงาน

สาหรบวธดาเนนงานในการพฒนาระบบบรหารจดการคลงยาดวยเทคโนโลย RFID ผพฒนาระบบมวธดาเนนงานดงตอไปน 3.1 องคประกอบของระบบ 3.1.1 ฮารดแวร ประกอบดวย 1. คอมพวเตอรสวนบคคล ใชสาหรบเปนเครองแมขายทเกบขอมลเครองแมขาย ซงจะทาการลงโปรแกรมเพอใชการจดการขอมลสนคาทคอมพวเตอรสวนบคคลเครองทเปน Server หรอ เครองคอมพวเตอรสวนบคคลเครองอน 3.1.2 ซอฟทแวร เปนสวนทไดทาการพฒนาขนมาดวยภาษา VB.Net เพอใชจดการกบขอมลของระบบโดยโปรแกรมทจดทาขนประกอบดวย 1. สวนซอฟทแวรทพฒนาขนสาหรบเครองคอมพวเตอรสวนบคคล ในสวนนสามารถตดตงทเดยวกบฐานขอมลเครองแมขาย หรอ เครองคอมพวเตอรสวนบคคลเครองอนไดเชนกน ซงจะใชสาหรบสนคา ขายสนคา กาหนดขอมลสนคา รวมถงกาหนดสทธผใชงานโดยระบบปฏบตการทใชในการทดลองระบบงานนคอวนโดวเอกซพและใชซอฟทแวรในการสรางรายงานขอมลตางๆดวยโปรแกรมครสตลรพอรท 3.2 โครงสรางการท างานของระบบ โครงสรางการทางานของระบบประกอบไปดวยสวนทใชงานซอฟทแวรบนเครองคอมพวเตอรสวนบคคลทใชในการจดการกบฐานขอมลเครองแมขาย หรอ เครองคอมพวเตอรสวนบคคลเครองอนได เมอผใชงานตองการทารายการขอมลสนคาตางๆ เชน ตองการเพม ปรบปรง และ ลบรายการขอมลตางๆผานทางซอฟทแวร ซอฟทแวรจะนารายการเหลานไปจดการรบขอมลในฐานขอมลเครองแมขายผานทางดาตาเบสเมเนจเมนตซสเตม หรอ ดบเอมเอส (DBMS) ซงดบเอมเอส คอ โปรแกรมททาหนาทเปนตงกลางในการนาชดคาสงมาจดการกบฐานขอมล แสดงดงรปท 3.1

25

รปท 3.1 โครงสรางระบบซอฟทแวรบนเครองคอมพวเตอรสวนบคคล กบฐานขอมลเครองแมขาย

3.3 การวเคราะหระบบ จากการศกษาระบบงาน คลงยา พบวาลกษณะขอมลทมอยนนมปรมาณมากและการจดเกบขอมลมความซบซอนไมสะดวกตอการนามาใชงาน โดยขอมลทงหมดใชวธการบนทกลงกระดาษ ซงยากตอการคนหา และ ยากตอการเปลยนแปลงแกไขขอมล การคนหาขอมลตางๆ มความยงยากและลาชา การเรยกดรายงานขอมลเดม เชน ขอมลราคายา ขอมลยาหมดอาย ขอมลการรบยา ขอมลการจายยา ทาใหลาชามาก เพราะขอมลอยในกระดาษและมการซาซอนกนอยและวธการจดเกบขอมลอยในกระดาษ ทาใหเกดการชารดและสญหายงาย

Application

DBMS

Database

Server

26

ในการศกษาระบบงานปจจบน ผพฒนาระบบไดทาการรวบรวมขอมลในการทางานและรายละเอยดขนตอนการทางาน โดยวธการเรยนรในระบบงานของ คลงยา และ วธการสมภาษณโดยตรงจากเจาหนาท คลงยา เพอใหเกดความเขาใจในระบบและความตองการของระบบไดดยงขน การวเคราะหขอมลและองคประกอบทเกยวกบการพฒนาระบบ คลงยา ทไดจดทาขนมานไดนาเอาเทคโนโลยคอมพวเตอรและ RFID เขามาใชในการพฒนาระบบเพออานวยความสะดวกในการใชงานของเจาหนาทในคลงยาสามารถบรหารจดการกบขอมลอยางมประสทธภาพ ตลอดจนการายงานและการสบคนขอมลในคลงยาตรงกบความตองการในการใชงานมากขน จากปญหาตางๆ ทเกดขนนนผพฒนาไดออกแบบและพฒนาระบบเพอแกปญหาดงกลาวดงตารางท 3.1 ตารางท 3.1 ตารางเปรยบเทยบลกษณะการทางานระหวางระบบงานเดมและระบบใหม

ระบบงานเดม ระบบงานใหม ระบบการรบยาเขา Stock ระบบการรบยาเขา Stock 1.เมอมตวแทนมาสงยา เจาหนาทคลงยาตองแกะกลองนบยา วาในกลองนนมยาเทาไหร

1.ตวแทนเขนยาผานเขาประตของคลงยาระบบกจะทาการตรวจขอมลผาน RFID แลวบนทกขอมลยาทงหมดลงในระบบ

2.เมอนบยาเสรจเจาหนาทคลงยาจะทาการคยขอมลยาเขาระบบคยรายละเอยดทงหมด

2. เจาหนาทคลงยานงดหนาจอวายาทเขามาถกตองหรอไม

ระบบสนคาคงคลง ระบบสนคาคงคลง 1.ในการนบยาหมดอายเจาหนาทคลงยาตองมานงนบยาทละรายการวาตวไหนจะหมดอายเมอไหน ซงยามาหลายพนรายการจะใชเวลานานมาก

1.ในการเชคยาหมดอายเจาหนาทคลงยาสามารถเลอกดชวงเวลาไดวาตองการดยาชวงไหน เชน ยาทจะหมดในอก 3 เดอน 6 เดอน เปนตอน

2.เมอตองการดรายงานการจายยา หรอ รบยา เจาหนาทคลงยาตองมานงนบเมดยาทละตววาจายใครไปเทาไหร หรอ รบยาอะไรมาเทาไหรบาง

2.เมอตองการดรายงานการรบยา จายยา เจาหนาทคลงยาสามารถเลอกวนททจะดรายงานได

27

3.3.1 ขนตอนการดาเนนงานของระบบงาน ประกอบดวย 3.3.1.1 ระบบคลงสนคา

รปท 3.2 แสดงขนตอนของระบบคลงสนคา

3.4 การออกแบบระบบ เมอทาการวเคราะหขอมลของระบบเสรจสนไดนาขอมลทวเคราะหมาทาการออกแบบระบบ โดยการแบงการออกแบบระบบออกเปนขนตอนรายการ ดงน 3.4.1 การออกแบบคอนแทกไดอะแกรม (Context Diagram) คอ ผงแสดงขอมลทเขาสระบบ ขอมลทออกจากระบบ และ ขอมลทเกยวของกบระบบภายนอก ขนตอนนสาคญมากทงนเพราะจะทาใหทราบขอบเขตของระบบดงรปท 3.3

1.เจาหนาทคลงยาตรวจสอบยาคงคลง

2.เจาหนาทคลงยาสงซอยา

3.เจาทคลงยาบนทกรายการยาเขาระบบ

4.เจาทคลงยาเกบยาขนชน

5.เจาทคลงยาตรวจสอบสรปยอดรายการรบยา จายยา ณ วนปจจบนและรายการยอนหลงทเครองแมขาย

28

รปท 3.3 Context Diagram ของระบบบรการจดการคลงยา

3.4.2 การออกแบบแผนภาพการไหลของขอมล (Data Flow Diagram Level 0) คอผงการแสดงการไหลของขอมลของระบบในระดบตางๆ ดงรปท 3.3

29

รปท 3.4 Data Flow Diagram Level 1 Process 1 จดการขอมลพนฐาน

รปท 3.5 Data Flow Diagram Level 1 Process 2 รบยา

30

รปท 3.6 Data Flow Diagram Level 1 Process 3 เบกยา

รปท 3.7 Data Flow Diagram Level 1 Process 4 รายงาน

31

รปท 3.8 Data Flow Diagram Level 2 Process 1 จดการขอมลพนฐาน

32

รปท 3.9 Data Flow Diagram Level 2 Process 2 รบยา

33

รปท 3.10 Data Flow Diagram Level 2 Process 3 เบกยา

34

รปท 3.11 Data Flow Diagram Level 2 Process 4 รายงาน

35

อธบายคณลกษณะของการประมวลผล (Process Descripton)

ตารางท 3.2 ตารางคณลกษณะของการประมวลผลเพมขอมลยา Process Specification Number : 1.1 Process Name : เพมขอมลยา Description : เปนกระบวนการเพมยาเขาในระบบ Input data flows : ขอมลยา From External Entity เจาหนาทคลงยา ขอมลประเภทยา From Data Store D2 ขอมลประเภทยา ขอมลยาลาสด From Data Store D1 ขอมลยา Output data flows : ขอมลยาใหม Data Store D1 ขอมลยา

ตารางท 3.3 ตารางคณลกษณะของการประมวลผลแกไขขอมลยา Process Specification Number : 1.2 Process Name : แกไขขอมลยา Description : เปนกระบวนการแกไขยาทมอยแลวในระบบ Input data flows : แกไขขอมลยา From External Entity เจาหนาทคลงยา ขอมลยา From Data Store D1 ขอมลยา Output data flows : ขอมลยาแกไขแลว Data Store D1 ขอมลยา

ตารางท 3.4 ตารางคณลกษณะของการประมวลผลเพมประเภทยา Process Specification Number : 1.3 Process Name : เพมประเภทยา Description : เปนกระบวนการเพมประเภทยาในระบบ Input data flows : ขอมลประเภทยา From External Entity เจาหนาทคลงยา ขอมลประเภทยาลาสด From Data Store D2 ขอมลประเภทยา Output data flows : ขอมลประเภทยาใหม Data Store D2 ขอมลประเภทยา

36

ตารางท 3.5 ตารางคณลกษณะของการประมวลผลแกไขประเภทยา

Process Specification Number : 1.4 Process Name : แกไขประเภทยา Description : เปนกระบวนการแกไขประเภทยาทมอยแลวในระบบ Input data flows : แกไขประเภทยา From External Entity เจาหนาทคลงยา ขอมลประเภทยา From Data Store D2 ขอมลประเภทยา Output data flows : ขอมลประเภทยาแกไขแลว Data Store D2 ขอมลประเภทยา

ตารางท 3.6 ตารางคณลกษณะของการประมวลผลเพมเจาหนาทคลงยา

Process Specification Number : 1.5 Process Name : เพมเจาหนาทคลงยา Description : เปนกระบวนการเพมเจาหนาทคลงยาในระบบ Input data flows : ขอมลเจาหนาทยา From External Entity เจาหนาทคลงยา ขอมลเจาหนาทคลงยาลาสด From Data Store D3 ขอมลเจาหนาทคลงยา Output data flows : ขอมลเจาหนาทคลงยาใหม Data Store D3 ขอมลเจาหนาทคลงยา

ตารางท 3.7 ตารางคณลกษณะของการประมวลผลแกไขเจาหนาทคลงยา

Process Specification Number : 1.6 Process Name : แกไขเจาหนาทคลงยา Description : เปนกระบวนการแกไขเจาทคลงยาทมในระบบ Input data flows : ขอมลแกไขเจาหนาทคลงยา From External Entity เจาหนาทคลงยา ขอมลเจาหนาทคลงยา From Data Store D3 ขอมลเจาหนาทคลงยา Output data flows : ขอมลเจาหนาทคลงยาแกไขแลว Data Store D3 ขอมลเจาหนาทคลงยา

37

ตารางท 3.8 ตารางคณลกษณะของการประมวลผลตรวจสอบเจาทคลงยา

Process Specification Number : 2.1 Process Name : ตรวจสอบเจาทคลงยา Description : เปนกระบวนการตรวจสอบเจาทคลงยาในระบบ Input data flows : รบยา From External Entity เจาหนาทคลงยา ขอมลเจาหนาทคลงยา From Data Store D3 เจาหนาทคลงยา Output data flows : ขอมลรบยาเขาคลง To Process 2.2 ตรวจสอบยา

ตารางท 3.9 ตารางคณลกษณะของการประมวลผลตรวจสอบยา Process Specification Number : 2.2 Process Name : ตรวจสอบยา Description : เปนกระบวนการตรวจสอบยาในระบบ Input data flows : ขอมลรบยาเขาคลง From Process 2.1 ตรวจสอบเจาหนาทคลงยา ขอมลยา From Data Store D1 ขอมลยา ขอมลประเภทยา From Data Store D2 ประเภทยา Output data flows : ขอมลตรวจสอบยา To Process 2.3 บนทกการรบยา

ตารางท 3.10 ตารางคณลกษณะของการประมวลผลบนทกการรบยา Process Specification Number : 2.3 Process Name : บนทกการรบยา Description : เปนกระบวนการบนทกการรบยาในระบบ Input data flows : ขอมลตรวจสอบยา From Process 2.2 ตรวจสอบยา ขอมลคลงยาลาสด From Data Store D4 คลงยา Output data flows : ขอมลคลงยา Data Store D4 คลงยา

38

ตารางท 3.11 ตารางคณลกษณะของการประมวลผลตรวจสอบเจาหนาทคลงยา

Process Specification Number : 3.1 Process Name : ตรวจสอบเจาหนาทคลงยา Description : เปนกระบวนการตรวจสอบเจาหนาทคลงยาในระบบ Input data flows : เบกยา From External Entity เจาหนาทคลงยา ขอมลเจาหนาทคลงยา From Data Store D3 เจาหนาทคลงยา Output data flows : ขอมลเบกยา To Process 3.2 ตรวจสอบยา

ตารางท 3.12 ตารางคณลกษณะของการประมวลผลตรวจสอบยา

Process Specification Number : 3.2 Process Name : ตรวจสอบยา Description : เปนกระบวนการตรวจสอบยาในระบบ Input data flows : ขอมลเบกยา From Process 3.1 ตรวจสอบเจาหนาทคลงยา ขอมลยา From Data Store D1 ขอมลยา ขอมลประเภทยา From Data Store D2 ประเภทยา Output data flows : ขอมลตรวจสอบยา To Process 3.3 บนทกการเบกยา

ตารางท 3.13 ตารางคณลกษณะของการประมวลผลบนทกการเบกยา

Process Specification Number : 3.3 Process Name : บนทกการเบกยา Description : เปนกระบวนการบนทกการเบกยาในระบบ Input data flows : ขอมลตรวจสอบยา From Process 3.2 ตรวจสอบยา ขอมลคลงยาลาสด From Data Store D4 คลงยา Output data flows : ขอมลคลงยา Data Store D4 คลงยา

39

ตารางท 3.14 ตารางคณลกษณะของการประมวลผลReport รบยา

Process Specification Number : 4.1 Process Name : Report รบยา Description : เปนกระบวนการออกReport รบยาจากระบบ Input data flows : ขอมลรบยา From Store D4 คลงยา Output data flows : Report รบยา To External Entity เจาหนาทคลงยา

ตารางท 3.15 ตารางคณลกษณะของการประมวลผลReport เบกยา

Process Specification Number : 4.2 Process Name : Report เบกยา Description : เปนกระบวนการออกReport เบกยาจากระบบ Input data flows : ขอมลเบกยา From Store D4 คลงยา Output data flows : Report เบกยา To External Entity เจาหนาทคลงยา

ตารางท 3.16 ตารางคณลกษณะของการประมวลผลReport ยาคงเหลอ

Process Specification Number : 4.3 Process Name : Report ยาคงเหลอ Description : เปนกระบวนการออกReport ยาคงเหลอจากระบบ Input data flows : ขอมลยาคงเหลอ From Store D4 คลงยา Output data flows : Report ยาคงเหลอ To External Entity เจาหนาทคลงยา

ตารางท 3.17 ตารางคณลกษณะของการประมวลผลReport ยาหมดอาย

Process Specification Number : 4.4 Process Name : Report ยาหมดอาย Description : เปนกระบวนการออกReport ยาหมดอายจากระบบ Input data flows : ขอมลยาหมดอาย From Store D4 คลงยา Output data flows : Report ยาหมดอาย To External Entity เจาหนาทคลงยา

40

3.6 ER Diagram

รปท 3.12 ER Diagram

3.7 Mapping Entity Relationship Diagram B_drug

Drug_id drug_code drug_name g_name group_name mfg_name package onhan

unit date_action time_action mfg_date exp_date drug_active employee_id price

T_drug

id drug_code qty Date_action Drug_active Employee_id Price

B_employee

Employee_id Employee_firstname Employee_lastname Employee_number Employee_login

Employee_password Employee_active

41

3.8 Database Schema

ตารางท3.18 ขอมลยา (b_drug) ลาดบ แอททรบว ความหมาย ชนดขนาด Key ขอกาหนด

1 Drug_id ลาดบ Text(255) PK Not Null 2 Drug_code รหสยา Text(255) Not Null 3 Drug_name ชอยา Text(255) Not Null 4 G_name ชอการคา Text(255) Not Null 5 Group_name ชอกลมยา Text(255) Not Null 6 Mfg_name ชอบรษทยา Text(255) Not Null 7 Package บรรจใน Text(255) Not Null 8 Onhan จานวนคงเหลอ Number Not Null 9 Unit หนวย Text(255) Not Null 10 Date_action วนททา Text(255) Not Null 11 Time_action เวลาททา Date/Time Not Null 12 Mfg_date วนทผลต Text(255) Not Null 13 Exp_date วนทหมดอาย Text(255) Not Null 14 Drug_active สถานะยา Text(255) Not Null 15 Employee_id รหสพนกงาน Text(255) Not Null 16 Price ราคา Text(255) Not Null

42

ตารางท3.19 ขอมลประเภทยา(t_drug)

ลาดบ แอททรบว ความหมาย ชนดขนาด Key ขอกาหนด

1 Id ลาดบ AutoNuber PK Not Null 2 Drug_code รหสยา Text(255) FK Not Null 3 Qty จานวน Text(255) Not Null 4 Date_action วนททา Text(255) FK Not Null 5 Drug_status สถานะ Text(255) Not Null 6 Drug_active สถานะยา Text(255) FK Not Null 7 Employee_id รหสพนกงาน Text(255) FK Not Null 8 price ราคา Text(255) FK Not Null

ตารางท3.20 ขอมลเจาหนาท(b_employee)

ลาดบ แอททรบว ความหมาย ชนด

ขนาด Key ขอกาหนด

1 Employee_id รหส จนท Text(255) PK Not Null 2 Employee_firstname ชอ Text(255) Not Null 3 Employee_lastname สกล Text(255) Not Null 4 Employee_number ลาดบ Text(255) Not Null 5 Employee_login ชอเขาใช Text(255) Not Null 6 Employee_password รหสผาน Text(255) Not Null 7 Employee_active สถานะ Text(255) Not Null

43

บทท 4

การทดลอง 4.1 กลาวน า

ในบททจะกลาวถงวธการดาเนนโครงการ ผลการพฒนาและทดสอบระบบการจดการเอกสารคณภาพภายในคลงยา ซงเปนขอมลทไดมาจากการออกแบบและดาเนนการสรางโดยมผลการดาเนนงานซงแสดงเปนลาดบ ดงน

4.2 ความตองการพนฐานในการพฒนา 4.2.1 Hardware Specification 4.2.1.1) CPU Intel® Core™ 2 DUO CPU E7600 @ 3.06 GHz 4.2.1.2) Ram 4 GB 4.2.1.3) Hard Disk SSD 320 GB 4.2.1.4) เครองอาน RFID รน RC500D-USB 4.2.1.5) RFID Tags รน I-code SLI ชนด passive แบบ Label 4.2.2 Operation System 4.2.2.1) Window XP 4.2.3 Database Management System 4.2.3.1) Microsoft SQL Server 2005 4.2.4 Programming Language 4.2.4.1) VB.net 4.2.5 Development Tools 4.2.5.1) Visual Studio 2008

44

4.3 ผลการพฒนาระบบ 4.3.1 การเรมใชงานโปรแกรม ระบบบรหารคลงยา ดวย RFID การเรมใชงานโปรแกรมตองเตรยมอปกรณ Hardware ทตองใช ดงน 1. เครองอาน RFID รน RC500D-USB 2. RFID Tags รน I-code SLI ชนด passive แบบ Label การตออปกรณ Hardware นาเครองอาน RFID รน RC500D-USB มาตอทข ว USB มไฟสญญาณ (แดง) ขนพรอมใชงาน และดบเบลคลกท RFID_DRUG ICON ดงรปโปรแกรม กจะเปดมาดงรปท 4.1 การเปดใชงานโปรแกรม

รปท 4.1 แสดงหนาแรกกอนเขาโปรแกรม

45

4.3.2 การรบยาเขาระบบ

นากลองยาทม Tag ผานเครองอาน กจะแสดงขอมลยา เชน - ชอทางการคา Gname - ชอสามญ Drug Name - กลมของยา Group name - โคดชอยา Drug code - ชอผผลตยา MFG. Name

รปท 4.2 แสดงตวอยางการรบยา วาง Tag ลงไปยงเครองอาน รหสบตรและจานวนยาคงเหลอจะขนมา ใหใสจานวนทจะเบก แลวกดบนทก ดงรปท 4.2

46

4.3.3 การเบกรบยา

เอากลองยาทตองการเบกวาไวใกลเครองอานเมอเครองไดอานขอมลออกมาแลวจะมชอยาปรากฎขนมา ถาเปนยาทตองการเบกออกจากคลงยาสามารถทาการเบกได โดยทาการปอนจานวนยาทตองการเบก แลวกดบนทก

รปท 4.3 แสดงตวอยางการเบกยา 4.3.4 การเชคยาหมดอาย สามารถดยาทจะหมดอายไดกอนลวงหนาซงผใชสามารถเลอกดยาทจะหมดอายไดลวงหนา 3 เดอน 6 เดอน และ 9 เดอน ดงรปท 4.4

47

รปท 4.4 แสดงตวอยางท ารายการเชคยาหมดอาย 4.3.5 การดรายงานการรบยา

สามารถเลอกวนท ทตองการรายงานการรบยาได ดงรปท 4.5

รปท 4.5 การดรายงานการรบยา

4.3.6 การดรายงานการเบกยา สามารถเลอกวนท ทตองการรายงานการรบยาได ดงรปท 4.6

48

รปท 4.6 การดรายงานการเบกยา 4.3.7 รายงาน (Report) เปนประสทธผลทสาคญของระบบทกระบบควรสามารถทาได จะชวยใหผใชตดสนใจไดงายขนในการบรหารคลงยา ภาพรวมของสนคาวายากลมใดมมาก หรอนอยอยางไร มยาทมการเบก-เขาในสตอก ดงรป - รายงานการเบกจายยา

ตารางท 4.1 แสดงตวอยางรายงานการเบกจายยา - รายงานการรบยา

ตารางท 4.2 แสดงตวอยางรายงานการรบยา

49

- รายงานยาคงเหลอในคลง

ตารางท 4.3 แสดงตวอยางรายงานยาคงเหลอในคลง

- รายงานยาหมดอาย

ตารางท 4.4 แสดงตวอยางรายงานยาหมดอาย

50

ตารางท 4.5 การเปรยบเทยบดานกระบวนการของการบรหารดานคลงยาของระบบเดม (ปฏบตการอยปจจบน) และระบบใหม (RFID_DRUG)

กระบวนการ ระบบเดม ระบบใหม ผลเปรยบเทยบ 1. ตรวจนบสถานะสนคาทงหมดในสตอกวาสนคาใด : - การเบก-รบ - สนคาใชไดหรอหมดอาย - สรปสนคาแตละหนวย

การคานวณนบดวยมอและตรวจเชคเปนเวลา 2 ชม.

การปฏบตงานใหมจะบนทก-อานขอมลโดย RFID เขาสระบบทระยะ 4-5 cm. จงทาใหประมาณไดเวลาเฉลย/หนวย : = 1.00 วนาท ยา 100 รายการ จะได : = 1.00*100 หนวย จะไดทงหมด : = 100 นาท หาเปนชวโมงจงได : = 100/60 เปน 1.67 ชวโมง

ระบบใหมสามารถลดเวลากระบวนการนเรวขน และตรวจสอบไดเพมเตมจากฐานขอมลของระบบททางานอตโนมตทาใหตดตามสถานะยาในสตอก ไดอยางตอเนอง

2. รวบรวมขอมลยาทมท งหมดสตอก

มการบนทกใหมบนแฟมและไมเปนหมวดหมอยางชดเจน

ระบบสามารถเกบขอมลเปนระบบอยางอสระแยกออกจากกนพรอมเพม-แกไขดวยตวเอง

ระบบใหมชวยการรวบรวมและคนหาสนคายาเปนเรองทงายขน ลดขนตอนลง อาทเชน - ลอกใหมอก ณ วนทเชคสตอก - คนหาจากเอกสารทเกบ

หลากหลายในเวลาอนจากด - เชครายชอยาในคลงยาวามสนคาใดทตองซอเพม หรอเพยงพอกบความตองการ

51

ตารางท 4.5 (ตอ)

กระบวนการ ระบบเดม ระบบใหม ผลเปรยบเทยบ 3. การรบ-เบกของสนคาในคลงยา

มคนรบผดชอบคลงยาหลายคนทหมนเวยนกนไปโดยคนทหยบยาจาก stock ทาการจดทกครง

ระบบสามารถทา รายการเบกสนคา ซงม การบนทกวน&เวลาท ทาการรบ-เบกของ สนคาจากคลงยา ณ ตอนนนอตโนมต

ระบบใหมนนเพมความแมนยารวดเรวลดความผดพลาดและตรวจสอบได จากรายงานการเบก-จายยาทอยในระบบ ทาใหผปฏบตงานคลองตว

4. รายงานสรปสถานะสนคายาวามแนวโนมเปนอยางไร

ไมมการทากระบวนการน

ระบบสามารถดงขอมลจากฐานขอมลนนมา list ใหด รายงานตาง ๆ ดงน - รายงานชอยาสามญทมท งหมดในระบบ - รายงานการเบกจาย

ระบบใหมน ชวยใหมองเหนภาพรวมของสนคาวามชนดกลมยาไหน ควรเตรยมสงซอ หรอควรงดการเพมเขาไปในคลงยาฯ ของผจดการ

52

บทท 5 สรปผล

การพฒนาโปรแกรมบรหารคลงยา ทไดพฒนาขนชวยในการจดการคลงยาใหเปนระบบ สามารถบรหารจดการคลงยา สามารถสรปผลไดดงน 5.1 สรปผลโครงงาน จากการทไดคนควาศกษาเรองระบบ “บรหารคลงยาโดยเทคโนโลย RFID” ทาใหมความเขาใจในเรองระบบฐานขอมล การทางานในการจดเกบคนหาขอมลมความสะดวก และลดความซาซอนมากขน ซงการปฏบตงานแบบเดมนนมความยงยากซบซอนในการจดเกบขอมล และคนหาขอมลเปนอยางมาก การออกแบบไดดาเนนตามขอบเขตทระบไว ไมวาจะเปนการจดเกบขอมลสนคา ดงมตอไปน ชอทางการคา, ชอยาสามญ, รหสสนคากลมของยา, โคดชอยา, ชอผผลตยา, บรรจภณฑ, ปรมาณสนคา, ลกษณะนาม, รหสผรบผดชอบคลงยา, วนทเบก-เขาในคลงยา, เวลาทเบก-เขาในคลงยา, วนทผลต, วนทหมดอายและคลงยา 5.2 ปญหาและแนวทางแกไข

การออกแบบหนาจอ การออกแบบรายงานตางๆ รปแบบยงไมสวยงาม แนวทางแกไข คอ พฒนาการออกแบบหนาจอ การออกแบบรายงานตางๆ ใหมรปแบบสวยงามนาใชมากกวาเดม 5.3 ขอเสนอะแนะ โปรแกรมบรหารคลงยาน เปนเพยงระบบตนแบบเพอทดลองใชงานภายใน หากตองการใชงานจรงตองพฒนาปรบปรงเพมเตม เพอใหการทางานของระบบมประสทธภาพ และเกดประโยชนกบผใชมากทสด

53

เอกสารอางอง [1] ทวศกด กออนนตกล. เทคโนโลย RFID กบผลกระทบตอประเทศไทย. คนเมอ 18 มถนายน 2553, จาก www.ttc. most.go.th/stvolunteer/.../ RFID/A_ReflexRFID.pdf, (2548) [2] สรพร เอกอคคอทธกล. สมภาษณ. แพทยประจาคลนก. คลนกบานสขภาพเดก ,(18 กรกฎาคม 2546). [3] กญจนา พฒนวรพนธ “RFID เทคโนโลยทนาสนใจ” ใน วารสาร INNOVATION ANDTECHNOLOGY, (ออนไลน) ,(2548). [4] พภพ ลลตาภรณ, “ระบบการวางแผนและควบคมการผลต(ฉบบปรงปรง)”, สมาคมสงเสรมเทคโนโลย(ไทย-ญปน), พ.ศ. 2545

54

ภาคผนวก ก ขอมลของเครองอาน RFID และ Tags ทใชในโครงงาน

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

ภาคผนวก ข การตดตงโปรแกรม

73

วธการลง VB 6.0 ใน Windown XP

- ถาลง VB6 ใน Windown XP ส าหรบเครองทมปญหาในการลง จะตองไปแกท Regedit กอน โดยท าตามขนตอนท 1 – 9 กอน

- ถาลงไดปกต ใหขามไปท าตามขนตอนท 10 เปนตนไป

1. strat -> Run

2. เขาไปท Regidit

3. HKEY_LOCAL_MACHINE (อยตรงดานซาย) 4. SOFTWARE->MICROSOFT(อยตรงดานซาย) 5. WINDOWS NT(อยตรงดานซาย) 6. CURRENT VERSION(อยตรงดานซาย) 7. perlib

8. ดบเบลคลกท ExtCounterTestLevel (อยตรงดานขวา)

9. เปลยนคา 4 เปน 0 แลว Ok

10. เอาแผนโปรแกรมใส เขาไปท Visual Studio 6 แลวหาไฟลทชอวา setup 11. คลก Next

12. เลอก I accept…… แลว Next

74

13. 14. แลว Next

15. แลว Next

16. มนจะรสตารทเครอง 17. มนกจะรนโปรแกรม เพอใหลงอกรอบ

75

18.

76

77

78

79

แผน 2 vb subport

1. เขาท vb subport

a. เขาทMdac_typeV.2.7

i. ดบเบลคลก mdac_typ แลวท าตามมนสง.....มนไดกได ไมไดไมเปนไร b. เขาท mdat_typ

i. ดบเบลคลก a แลวท าตามมนสง.....มนไดกได ไมไดไมเปนไร ii. ดบเบลคลก mdac แลวท าตามมนสง.....มนไดกได ไมไดไมเปนไร

iii. ดบเบลคลก MDAC_TYP แลวท าตามมนสง.....มนไดกได ไมไดไมเปนไร c. เขาท Visual Basic Runtimes 6

i. ดบเบลคลก vbrun60 แลวท าตามมนสง.....มนไดกได ไมไดไมเปนไร ii. ดบเบลคลก VBRun60sp5 แลวท าตามมนสง.....มนไดกได ไมไดไมเปนไร

d. เขาท Visual_Studio6_SP5

i. ดบเบลคลก setupsp5 แลวท าตามมนสง.....ตองได