DU LỊCH CỘNG ĐỒNG - DU LỊCH SINH THÁIlib.agu.edu.vn/images_old_lib/image_content_lib/dactrungquandiemvedlcd.pdf · ðØTheo luật Du lịch Việt Nam: Du lịch là hoạt

www.panda.org/greatermekong

"DU LỊCH CỘNG ĐỒNG -DU LỊCH SINH THÁI"

ĐỊNH NGHĨA, ĐẶC TRƯNG VÀ CÁC QUANĐIỂM PHÁT TRIỂN

Huế, 11/2005

TS. Trần Thị MaiHiệu trưởng Trường THNV Du lịch Huế


1. Du lịch là gì?

I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ DU LỊCH

Theo từ điển Bách khoa toàn thư của Việt Nam (1966)

- Nghĩa thứ nhất: Du lịch là một dạng nghỉ dưỡng sức, tham quan tích cực củacon người ngoài nơi cư trú với mục đích: nghỉ ngơi, giải trí, xem danh lamthắng cảnh, di tích lịch sử, công trình văn hóa nghệ thuật.

- Nghĩa thứ hai: Du lịch là một ngành kinh doanh tổng hợp có hiệu quả cao vềnhiều mặt: nâng cao hiểu biết về thiên nhiên, truyền thống lịch sử và văn hóadân tộc, từ đó góp phần làm tăng thêm tình yêu đất nước; đối với người nướcngoài là tình hữu nghị với dân tộc mình; về mặt kinh tế du lịch là lĩch vựckinh doanh mang lại hiệu quả rất lớn; có thể coi là hình thức xuất khẩu hàng

hóa và dịch vụ tại chỗ.


1. Du lịch là gì?


Theo tổ chức Du lịch thế giới: “Du lịch là hoạt động của con người đến và ởtại những nơi ngoài môi trường hàng ngày của họ trong một thời gian nhấtđịnh với mục đích giải trí, công vụ hay những mục đích khác”.

Theo luật Du lịch Việt Nam: Du lịch là hoạt động của con người ngoài nơi cưtrú thường xuyên của mình nhằm thoả mãn nhu cầu tham quan, giải trí, nghỉdưỡng trong một khoảng thời gian nhất định.


2. Khách du lịch:


Theo Tổ chức du lịch thế giới (WTO):

Một số đặc trưng của du khách:

- Là người đi khỏi nơi cư trú của mình;

- Không theo đuổi mục đích kinh tế;

- Đi khỏi nơi cư trú từ 24 giờ trở lên;

- Khoảng cách tối thiểu từ nhà đến điểm đến (30, 40 hoặc 50... dặm) tùyquan niệm của từng nước.

Theo luật du lịch Việt nam:

Khách du lịch là người đi du lịch hoặc kết hợp đi du lịch, trừ trường hợp đihọc, làm việc hoặc hành nghề để nhận thu nhập ở nơi đến.




2.1. Khách du lịch quốc tế

Là người thăm viếng một số nước khác ngoài nước cư trú của mình với bấtkỳ lý do nào ngoài mục đích hành nghề để nhận thu nhập từ nước đượcviếng thăm.

Khách du lịch quốc tế là những người:

Trên đường đi thăm một hoặc một số nước khác với nước mà họ cư trúthường xuyên.




2.1. Khách du lịch quốc tế

b. Mục đích của chuyến đi là tham quan, thăm viếng hoặc nghỉ ngơi không quáthời gian 3 tháng, nếu trên 3 tháng phải được phép gia hạn.

c. Không được làm bất cứ việc gì để được trả thù lao tại nước đến do ý muốncủa khách hay do yêu cầu của nước sở tại.

d. Sau khi kết thúc đợt tham quan (hay lưu trú) phải rời khỏi nước đến thamquan để về nước nơi cư trú của mình hoặc đi đến một nước khác”.




2..2 Khách du lịch nội địa

Theo luật du lịch: Khách du lịch nội địa là công dân Việt nam và ngườinước ngoài cư trú tại Việt Nam đi du lịch trong phạm vi lãnh thổ ViệtNam.


3. Các nhu cầu khách du lịch trong một chuyến đi:


Vận chuyển;

Ăn uống;

Ngủ;

Mua sắm;

Vui chơi, giải trí

Giao tiếp;

Tìm hiểu, khám phá tự nhiên (hệđộng thực vật, khí hậu, bãi biển, suốinước nóng, hang động…);

Tìm hiểu văn hoá (phong tục tậpquán, kiến trúc, âm nhạc, hội hoạ, ẩmthực, hàng thủ công,...);



4. Các động cơ đi du lịch:

Theo mô hình này, có 4 loại động cơ đi du lịch:

Động cơ về thể chất: Muốn được thư giãn, sảng khoái về đầu óc và thân thể,phục hồi sức khỏe, thể thao và giải trí.

Động cơ về văn hóa.

Động cơ về giao tiếp

Động cơ về sự khẳng định địa vị và kính trọng

www.panda.org/greatermekongI. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ DU LỊCH

5. Các xu hướng phát triển du lịch:

5.1. Nhu cầu du lịch ngày càng tăng

630,5783,92005(*)

476,4685,52000

272,9445,81990

106,5278,21980

17,9165,819706,969,31960

2,125,31950

Thu nhập(Tỷ USD)

Số khách(Triệu)

Năm

(*): Ước tính.

Tổng lượt khách và thu nhập du lịch Thế Giới




Tổng lượt khách và thu nhập Du lịch Thế giới

25.3 69.3

278.2

873.9

685.5

445.8

165.8

630.5

476.4

272.9

106.517.96.92.1

0

200

400

600

800

1000

1950 1960 1970 1980 1990 2000 2005

Số kháchThu nhập



Lý do:

+ Kinh tế phát triển, thu nhập tăng+ Giao lưu phát triển (Hội nhập)

+ Khoa học kỹ thuật phát triển (Hàng không, đường bộ, đường thuỷ, đườngsắt) đi lại dễ dàng, thuận tiện, chi phí hạ

+ Thời gian nghỉ, nhàn rỗi tăng+ ......


5.1. Nhu cầu du lịch ngày càng tăng




5.2. Nhu cầu du lịch sinh thái phát triển nhanh trong thời gian gần đâyLý do:

- Tìm lại cội nguồn, tìm lại cái đã mất hoặc có nguy cơ bị mất.

- Sức ép của nhịp sống cao, sự căng thẳng của công việc.

- Trốn tránh nơi ồn ào, bị ô nhiễm.

- …

5.3. Dòng khách đang có xu hướng phát triển nhanh tại khu vực Châu Á TháiBình Dương




5.4. Du khách đến nhiều điểm khách nhau trong một chuyến đi

5.5. Cơ cấu chi tiêu của khách thay đổi theo hướng tăng tỷ trọng chi tiêu muasắm và các dịch vụ du lịch phụ trợ

Mức chi cho một chuyến đã có xu hướng giảm

www.panda.org/greatermekongII. QÚA TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA DU

LỊCH VIỆT NAM VÀ DU LỊCH THỪATHIÊN HUẾ

1. Số khách, thu nhập lao động, buồng ngủ

Số lượng khách quốc tế đến Việt Nam (1996-2004)

1,607,155 1,520,1281,781,754

2,140,0002,330,0502,627,9882,428,735

2,927,876

1,715,637

0500,000

1,000,0001,500,0002,000,0002,500,0003,000,0003,500,000

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

Nguồn: Sở Du lịch TT Huế


1 5 0 0 0 3 0 0 0 07 4 0 0 0

1 2 8 0 0 0 1 3 1 4 7 0 1 3 8 0 0 0 1 4 5 0 0 0 1 4 8 8 6 9 1 5 6 2 0 5

2 6 1 4 4 0

4 9 6 2 8 0

2 1 0 0 0 02 7 0 0 0 0

2 3 2 3 3 01 9 4 6 1 0

1 1 5 0 0

1 4 1 2 0 01 4 5 9 3 0

1 5 7 0 0 0

1 8 3 0 0 0

2 3 2 6 3 0

3 8 5 0 0 04 0 0 0 0 0

3 2 8 0 0 0

2 7 4 4 5 0

7 0 0 0 01 0 4 5 0 0

1 3 9 9 0 0

1 3 6 6 0 0

2 1 1 1 3 1

0

1 0 0 0 0 0

2 0 0 0 0 0

3 0 0 0 0 0

4 0 0 0 0 0

5 0 0 0 0 0

6 0 0 0 0 0

7 0 0 0 0 0

8 0 0 0 0 0

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

N ộ i đ ịa

Q u ố c tế

Số khách Du lịch đến TTHuế (1990 - 2004)

II. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA DULỊCH VIỆT NAM VÀ DU LỊCH THỪA

THIÊN HUẾ

2. Quá trình phát triển du lịch Thừa Thiên Huế



Số Lượt khách Quốc tế đến Huế giai đo ạn 1999 - 2004

261,440

195,000

156,205

272,000

210,000214,482

0

50,000

100,000

150,000

200,000

250,000

300,000

1999 2000 2001 2002 2003 2004


II. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA DU LỊCH VIỆTNAM VÀ DU LỊCH THỪA THIÊN HUẾ

2. Quá trình phát triển du lịch Thừa Thiên Huế


Thu nhập các Doanh nghiệp Du lịch (1990-2004)

7,466 11,60223,174

41,624

70,000

93,400102,806

116,320

140,000154,040

189,620

232,080

280,000

368,000

302,000

0

50,000

100,000

150,000

200,000

250,000

300,000

350,000

400,000

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004


Hiện trạng Du lịch Thừa Thiên Huế


Số Lượt khách Nội địa đến Huế giai đoạn 1999 - 2004

496,280

275,000231,165

391,000 400,000

321,777

0

100,000

200,000

300,000

400,000

500,000

600,000

1999 2000 2001 2002 2003 2004




Số lao động trực tiếp kinh doanh Du lịch (1990 - 2004)

526 668 770 8991.210

1.600

2.098 2.100 2.115 2.150

2.6502.968

3.2003.470

4.000

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500

4.000

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004




Số phòng Lưu trú (1995-2004)

1,665 1,727 1,887 2,128 2,153 2,283 2,3402,663 2,821

3,418

0500

1,0001,5002,0002,5003,0003,5004,000

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004




Cơ cấu khách theo Quốc tịch (Năm 2004)V iệt kiều

10%N ư ớ c khác

24%

C anada3%

Mỹ7%

Đ ài loan2%

N hật7%

P háp19%

Anh7%

Đ ứ c8%

T rung Q uốc2%

Ú c11%

2. Cơ cấu khách:




3. Động cơ của du khách đến Thừa Thiên Huế


- Tham quan di tích văn hóa Huế, cảnh quan thiên nhiên.- Tham dự lễ hội- Thưởng thức nghệ thuật, ẩm thực Huế.- Nghỉ dưỡng (biển, nước khoáng, vườn quốc gia).- Tắm biển.- Du lịch sinh thái.- Tham dự hội nghị, kinh doanh kết hợp tham quan


4. Thời gian lưu trú tại TT-Huế:


- Khách Quốc tế đi theo tour: 1,5 - 2 ngày- Khách Quốc tế đi lẻ: 2,0 - 5,0 ngày- Khách Nội địa: 2,0 - 4,0 ngày


5. Tính thời vụ: a. Khách Quốc tế

0

5 .0 0 0

1 0 .0 0 0

1 5 .0 0 0

2 0 .0 0 0

2 5 .0 0 0

3 0 .0 0 0

3 5 .0 0 0

T h á n g 1 T h á n g 2 T h á n g 3 T h á n g 4 T h á n g 5 T h á n g 6 T h á n g 7 T h á n g 8 T h á n g 9 T h á n g 1 0 T h á n g 1 1 T h á n g 1 2

2 0 0 4 2 0 0 3 2 0 0 2 2 0 0 1 2 0 0 0




6. Tính thời vụ: b. Khách Nội địa

0

1 0 ,0 0 0

2 0 ,0 0 0

3 0 ,0 0 0

4 0 ,0 0 0

5 0 ,0 0 0

6 0 ,0 0 0

7 0 ,0 0 0

8 0 ,0 0 0

9 0 ,0 0 0

T h á n g 1 T h á n g 2 T h á n g 3 T h á n g 4 T h á n g 5 T h á n g 6 T h á n g 7 T h á n g 8 T h á n g 9 T h á n g 1 0 T h á n g 1 1 T h á n g 1 2

2 0 0 4 2 0 0 3 2 0 0 2 2 0 0 1 2 0 0 0




Các cơ hội và thách thức

1. Các cơ hội:

- Đường tiếp cận đến TT-Huế được khơi thông, mở rộng (cảng nước sâuChân Mây; đường hầm Hải Vân; đường hành lang Đông - Tây...).- Hệ thống hạ tầng phục vụ du lịch được cải thiện (khu vực Thành phốHuế, khu vực Lăng Cô - Bạch Mã - Cảnh Dương).- Nhu cầu du lịch đang tiếp tục phát triển; có cơ chế thuận lợi cho kháchquốc tế, đặc biệt là khách Trung Quốc đến Miền Trung (TT-Huế).- Thành phố Huế - thành phố Festival (tổ chức 2 năm/lần) sau đó 1năm/lần- Công tác đầu tư, bảo tồn văn hóa và tự nhiên được triển khai tốt.


1. Các cơ hội: (tiếp theo)

Các cơ hội và thách thức

- Chương trình quốc gia: "Con đường di sản Miền Trung“ năm 2004- Các chính sách mới khuyến khích đầu tư phát triển du lịch; giữ gìn anninh, trật tự, môi trường du lịch. Dân cư địa phương ủng hộ Phát triển Dulịch- Nguồn nhân lực tại chỗ dồi dào; có nhiều cơ sở đào tạo- Quan hệ hợp tác quốc tế tiếp tục phát triển


1. Kết quả năm 2005- Về lượt khách:

+ 3,43 triệu lượt khách quốc tế, tăng 17% so với năm 2004

+ 16 triệu lượt khách nội địa, tăng 11% so với năm 2004

- Về thu nhập: 30.000 tỷ đồng

III. CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN DU LỊCH VIỆT NAM ĐẾN NĂM 2010


2. Chiến lược đến năm 2010


Mục tiêu tổng quát:

Phát triển nhanh và bền vững làm cho "du lịch thật sự trở thành một ngành kinh tế mũinhọn".

Các mục tiêu cụ thể:

Thu hút khách du lịch đến năm 2010:

- Khách quốc tế: 5,5-6 triệu lượt; Tốc độ tăng bình quân: 11,4%/năm. (Đối với ThừaThiên Huế: 1,0 triệu lượt)

- Khách nội địa: 25 triệu lượt; (Đối với Thừa Thiên Huế: 1,2 triệu lượt)


Xây dựng 4 khu du lịch tổng hợp quốc gia, 21 khu du lịch chuyên đề.

Cần có 130.000 phòng KS (tăng 50.000 phòng so với 2005), chi phí đầu tư là2,5 tỷ USD.

Việc làm: tăng thêm 1,4 triệu việc làm trực tiếp và gián tiếp.

Thu nhập từ du lịch:

Năm 2010 đạt 4-4,5tỷ USD (chiếm 6,4% GDP cả nước).



Quan điểm phát triển:

"Phát triển nhanh và bền vững. Phải phát huy các lợi thế, khai thác tốtmọi nguồn lực để phát triển nhanh, có hiệu quả du lịch, đóng góp tích cựcvào tốc độ tăng trưởng, thúc đẩy sự phát triển về kinh tế, văn hóa - xã hộicủa nước ta. Tuy nhiên, phải phát triển du lịch bền vững theo định hướngDLST, du lịch văn hóa lịch sử, góp phần tích cực trong việc bảo vệ môitrường, bảo tồn văn hóa, giảm nghèo..."



Chiến lược phát triển:

Định hướng thị trường và phát triển sản phẩm:

- "Đặc biệt chú trọng đến các sản phẩm du lịch sinh thái và văn hóalịch sử; chú trọng xây dựng các sản phẩm du lịch đặc sắc mang bảnsắc văn hóa Việt nam, có sức cạnh tranh cao như du lịch làng nghề,du lịch đồng quê, miệt vườn, du lịch sinh thái ở những khu vực có hệsinh thái đặc trưng"

- Về đầu tư phát triển du lịch: tăng cường "đầu tư phát triển các khu dulịch, đầu tư phát triển khu du lịch sinh thái, du lịch văn hóa..."



1. Định nghĩa

Theo Tổ chức bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN):

DLST là loại hình du lịch và tham quan có trách nhiệm với môi trường tạinhững vùng còn tương đối nguyên sơ để thưởng thức và hiểu biết thiên nhiên(có kèm theo các đặc trưng văn hoá - quá khứ cũng như hiện tại) có hỗ trợ đốivới bảo tồn, giảm thiểu tác động từ du khách, đóng góp tích cực cho sự pháttriển kinh tế - xã hội của nhân dân địa phương.

IV. ĐỊNH NGHĨA, ĐĂC TRƯNG, NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA DULỊCH SINH THÁI

- DLST là một loại hình du lịch mới và đang có xu hướng phát triển nhanhchóng ở nhiều quốc gia trên thế giới.


Theo Hiệp Hội Du lịch Sinh Thái (Ecotourism Society):

DLST là du lịch có trách nhiệm đối với các khu thiên nhiên, nơi môitrường được bảo tồn và lợi ích của nhân dân địa phương được bảo đảm.

Tại Việt Nam, định nghĩa chính thức về du lịch sinh thái:

DLST là một loại hình du lịch:

- Dựa vào thiên nhiên và văn hoá bản địa;

- Có tính giáo dục môi trường;

- Đóng góp cho các nỗ lực bảo tồn và phát triển bền vững

- Có sự tham gia tích cực của cộng đồng địa phương.


www.panda.org/greatermekongDu lịch sinh thái


2. Những đặc trưng cơ bản của DLST:

DLST Là loại hình du lịch dựa vào thiên nhiên về văn hoá bản địa.

Các đơn vị liên quan tham gia vào DLST có trách nhiệm tích cực bảo vệMôi trường sinh thái, giảm thiểu tác động tiêu cực của du lịch đối với môitrường và văn hoá.

Các phương tiện phục vụ DLST gồm: các trung tâm thông tin, đường mòntự nhiên,cơ sở lưu trú, ăn uống sinh thái, các tài liệu in ấn khác.

Các hướng dẫn viên vừa thực hiện chức năng thuyết minh giới thiệu, vừagiám sát các hoạt động của du khách.



Thông qua hoạt động DLST, du khách được giáo dục và nâng cao nhậnthức và ý thức tôn trọng về môi trường thiên nhiên, nền văn hóa dân tộc.

Hoạt động DLST phải đem lại lợi ích về kinh tế -xã hội cho cộng đồng địaphương, thu hút người dân địa phương tham gia bảo vệ môi trường.

* Lưu ý: Phát triển DLST bền vững cần bảo đảm kết hợp hài hoà lợi ích của 4bộ phận quan trọng tham gia: Khách du lịch sinh thái; Các nhà tổ chức điềuhành du lịch sinh thái; Các nhà quản lý khu bảo tồn; Dân cư địa phương.



3. Phân biệt DLST với du lịch thiên nhiên và các loại hình du lịch nôngthôn, du lịch xanh:

Giống nhau:

Gồm các hoạt động đưa con người về với tự nhiên, trực tiếp sử dụngcác nguồn tài nguyên thiên nhiên ở trạng thái nguyên sơ phục vụ cho nhu cầutham quan du lịch của con người.



Khác nhau:

Các loại hình du lịch thiên nhiên thuần tuý, du lịch xanh,... không chú trọngtới 4 vấn đề.

- Sự tham gia trực tiếp của cộng đồng dân cư tại chỗ;

- Giáo dục và nâng cao nhận thức về môi trường cho du khách;

- Đem lại lợi ích kinh tế cho cộng đồng;

- Đóng góp tích cực vào hoạt động bảo tồn.




4. Những nguyên tắc cơ bản của du lịch sinh thái:

Nâng cao hiểu biết cho du khách về môi trường tự nhiên; du khách có cáchoạt động góp phần tích cực vào việc bảo vệ môi trường, bản sắc văn hoá.

Khách DLST chấp nhận điều kiện tự nhiên, hoàn cảnh tự nhiên với nhữnghạn chế của nó.

Tạo thêm việc làm và mang lại lợi ích cho cộng đồng địa phương.



Lượng du khách luôn kiểm soát điều hoà.

Phải đảm bảo lợi ích lâu dài, hài hòa cho tất cả các bên liên quan.

Người hướng dẫn viên và các thành viên tham gia DLST phải có nhận thứccao về môi trường sinh thái, am hiểu về điều kiện tự nhiên, văn hóa, xã hội ...

Cần có sự đào tạo đối với tất cả các thành viên, đối tác tham gia vào DLST




5. Tiêu chuẩn đánh giá du lịch sinh thái:

Bậc 0: Khách du lịch không tham gia vào hoạt động bảo tồn (du lịch tựnhiên).

Bậc 1: Khách du lịch có ý thức bảo vệ hệ sinh thái tự nhiên nơi họ thamquan.

Bậc 2: Khách du lịch tự giác tham gia bảo vệ môi trường.

Bậc 3: Có hệ thống tour đặc trưng được xây dựng thuận lợi cho bảo vệ môitrường.



Bậc 4: Có các nỗ lực tại chỗ để bảo vệ môi trường (sử dụng công nghệ thíchhợp, tiêu thụ ít năng lượng, nước .... )

Bậc 5: Có hệ thống bảo vệ môi trường như: Sử dụng các phương tiện giaothông không gây ô nhiễm, Các cơ sở lưu trú , các hoạt động tham quan khôngảnh hưởng đến môi trường; đồ ăn uống và đồ lưu niệm sẽ được sản xuất bằngcác vật liệu địa phương có khả năng tự phân hủy; Thiết bị sử dụng năng lượngmặt trời; Chất thải được xử lý,.....



1. DLCĐ là gì?

V. ĐỊNH NGHĨA, ĐĂC TRƯNG, NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA DULỊCH CỘNG ĐỒNG (DLCĐ)

- DLCĐ là hoạt động tương hỗ giữa các đối tác liên quan, nhằm mang lại lợiích về kinh tế cho cộng đồng dân cư địa phương, bảo vệ được môi trường vàmang đến cho du khách kinh nghiệm mới góp phần thực hiện mục tiêu pháttriển KT-XH của địa phương có dự án.

www.panda.org/greatermekongHoạt động văn hóa

Du lịch cộng đồng


Các đặc trưng của DLCĐ:a. Các đối tác tham gia:- Chính quyền địa phương;- Cơ quan quản lý du lịch địa phương;- Các cơ quan bảo tồn;- Các công ty du lịch, các hãng lữ hành;- Các tổ chức phi chính phủ;- Cộng đồng địa phương;- Khách du lịch...b. Cộng đồng địa phương tham gia hoặc chịu trách nhiệm ra quyết định, thực thi

và điều hành các dự án.



c. Cộng đồng dân cư có đối tác liên quan du khách, có trách nhiệm bảo vệ tàinguyên văn hóa và thiên nhiên của địa phương.

d. Các thành viên của cộng đồng được chia sẻ lợi ích từ hoạt động du lịch.

e. Quy mô hoạt động nhỏ, thị trường khách khá hẹp về đối tượng và ít về sốlượng. Các sản phẩm mang bản sắc địa phương.

f. Các sản phẩm, dịch vụ du lịch được phát triển phù hợp với điều kiện tự nhiên,văn hoá địa phương, giảm thiểu các tác hại.



Phân biệt DLST với DLCĐ:

- Đối với DLCĐ, người dân địa phương có điều kiện tham gia hoạt động du lịch

thu được lợi ích và có thẩm quyền lớn hơn trong việc ra các quyết định việc

hoạch định phát triển.

- DLST có thể phát triển ở khu vực không có dân cư sinh sống, nhưng có điều

kiện tự nhiên hoang dã nhằm phục vụ hoạt động bảo tồn.

- DLCĐ có thể phát triển tại các khu vực không có điểm đặc biệt về tài nguyên

tự nhiên, nhưng có đặc trưng riêng về văn hóa.

- DLCĐ có thể phát triển tại các đô thị.

www.panda.org/greatermekongLễ hội và du lịch cộng đồng

Lễ hội Dân tộc Sinh hoạt người Dân tộc


2. Mục tiêu của DLCĐ:

V. ĐỊNH NGHĨA, ĐĂC TRƯNG, NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦADU LỊCH CỘNG ĐỒNG (DLCĐ)

a. Tăng năng lực cho cộng đồng dân cư

- Trong việc đưa ra các quyết định;

- Quản lý tổ chức điều hành kinh doanh du lịch để nâng cao thu nhập,

nâng cao chất lượng cuộc sống của cộng đồng dân cư.


b. Đóng góp tích cực vào việc phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương:

- Tăng thu nhập;- Phát triển hạ tầng;-Nâng cao trình độ văn hoá, nghiệp vụ chuyên môn-…c. Thay đổi cách thức sản xuất, kinh doanh lạc hậu, phát triển kinh tế hàng hoá.

d. Tăng trách nhiệm bảo tồn thông qua việc cung cấp các sản phẩm du lịch có

trách nhiệm và có hoạt động đóng góp vào bảo tồn bảo vệ môi trường.



3. Vị trí, vai trò của các đối tác tham gia vào DLCĐ:


a. Cộng đồng địa phương:

Đánh giá tiềm năng để ra các quyết định về đầu tư, phát triển du lịch;

Đầu tư phát triển và cung ứng các sản phẩm dịch vụ du lịch;

Tiến hành các hoạt động bảo tồn...

Chủ động liên kết với các đối tác để tổ chức quản lý và tham gia công tácbảo tồn.

Xây dựng các qui chế quản lý, tự quản, phân chia lợi ích…


b. Chính quyền Trung ương, địa phương và các cơ quan quản lý du lịch:

- Hình thành khung pháp lý về phát triển du lịch, bảo tồn, quản lý môi trường, sửdụng lao động…;

- Lập qui hoạch;

- Ban hành chính sách khuyến khích phát triển;

- Trực tiếp hỗ trợ vốn cho cộng đồng dân cư, hộ kinh doanh…;

- Cung cấp dịch vụ tư vấn, tiếp thị, đào tạo.



c. Các công ty du lịch, lữ hành:- Sử dụng người dân địa phương vào các hoạt động du lịch;

- Tham gia vào quá trình nghiên cứu tiềm năng Du lịch;

- Thiết kế tour tuyến, sản phẩm Du lịch;

- Nghiên cứu thị trường;

- Tuyên truyền quảng bá;

- Tổ chức nguồn khách;

- Liên kết khai thác tài nguyên du lịch;

- Đóng góp cho hoạt động bảo tồn, tổ chức các hoạt động bảo vệ môi trường, giáo dụcdu khách…-Hỗ trợ tài chính, đào tạo… cho cộng đồng.



d. Các cơ quan bảo tồn:

- Cung cấp các thông tin tư liệu;

- Xây dựng hoặc hỗ trợ xây dựng các tua tuyến, sản phẩm du lịch;

- Thu hút người dân địa phương vào hoạt động bảo tồn;

- Phối hợp với cộng đồng địa phương cung cấp các dịch vụ;

-…



e. Các tổ chức phi chính phủ:

- Hỗ trợ về tài chính;

- Hỗ trợ xây dưng qui hoạch, kế hoạch phát triển du lịch;

- Hỗ trợ xây dựng các chính sách phát triển du lịch;

- Hỗ trợ kỹ thuật triển khai các dự án du lịch cộng đồng;

- Nâng cao năng lực cho cộng đồng, chính quyền địa phương;

-...



f. Khách du lịch:

- Hiểu và tôn trọng môi trường tự nhiên, đặc trưng văn hóa của địa phương;

- Tuân thủ các quy định và quy tắc ứng xử ở địa phương;

- Có trách nhiệm trong việc sử dụng các sản phẩm du lịch;

- Hỗ trợ cho cộng đồng địa phương về tài chính, kinh nghiệm…



4. Các cách thức phát triển DLCĐ:

a. Cộng đồng địa phương tự tổ chức toàn bộ các khâu cung ứng các sản phẩm du lịch:

- Thiết kế sản phẩm, tua tuyến, dịch vụ du lịch;

-Đầu tư phát triển các sản phẩm mới hoặc gia tăng giá trị của sản phẩm hiện có;

- Tiếp thị và bán sản phẩm;

- Tổ chức quản lý và phục vụ khách;

-Thực hiện các hoạt động bảo tồn...

-Tổ chức phân chia hợp lý

V. ĐỊNH NGHĨA, ĐĂC TRƯNG, NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA DU LỊCH CỘNGĐỒNG (DLCĐ)


- Nhu cầu du lịch nói chung và du lịch sinh thái nói riêng sẽ tiếp tục phát triển do: Thu

nhập, thời gian nghỉ có lương tăng; hoạt động đầu tư và kinh doanh phát triển; bỏ hoặc

nới lỏng cấp thị thực; quan hệ ngoại giao; hoạt động xúc tiến, quảng bá, sức ép của cuộc

sống đô thị...

- DLST/DLCĐ được triển khai tại nhiều nước, đặc biệt là các nước nghèo (Lào, Nêpan,

Butan, ...) đang được các tổ chức tài trợ phát triển DLCĐ và nó là một công cụ giảm

nghèo hữu hiệu.




b. Các hãng lữ hành tổ chức bán tua và ký hợp đồng với các nhóm cộng đồng cung cấp

các dịch vụ nhu cầu ăn, ngủ, hướng dẫn, thưởng thức văn hóa, nghệ thuật...

c. Cộng đồng địa phương, chủ kinh doanh địa phương liên kết với các công ty du lịch,

đại lý du lịch… để tổ chức bán và thực hiện các chương trình dịch vụ du lịch.




1. Các cơ hội, các thách thức, điểm mạnh điểm yếu đối với DLCĐ ở Việtnam:

VI. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DLST/DLCĐ Ở VIỆT NAM

a. Các cơ hội:

- Du lịch Việt Nam đang có xu hướng phát triển với tốc độ cao cả về du lịch quốc tếvà du lịch nội địa

- Nhu cầu DLST/DLCĐ đang có xu hướng phát triển khá nhanh.

- Tại Việt Nam còn bảo tồn được nhiều khu thiên nhiên, bãi biển…nguyên sơ, cónhiều dân tộc còn lưu giữ được các bản sắc truyền thống độc đáo.

- Hệ thống hạ tầng kỹ thuật tại các vùng sâu, vùng xa (nơi có điều kiện phát triển dulịch) được nâng cấp.


- Chính phủ, chính quyền địa phương có các chính sách hỗ trợ về cơ chế, về vốn, kỹthuật,... có nhiều giải pháp lồng ghép để phát triển kinh tế tại các khu vực có đủ điềukiện phát triển DLST/DLCĐ.

- Hỗ trợ các tổ chức quốc tế- Nhận thức của người dân và du khách về phát triển bền vững, bảo vệ môi trường, disản được nâng lên.

-….



a. Các cơ hội:


b. Các điểm mạnh:

- Người dân Việt Nam nói chung rất thân thiện, hiếu khách, cần cù.

- Nhận thức của người dân, chính quyền địa phương về phát triển bền vững được nâng lên.

- Đã có một số dự án thí điểm về phát triển DLST/DLCĐ




c. Các thách thức:

- Tính cạnh tranh nói chung của du lịch Việt Nam nói chung và DLST nói riêng sovới các nước trong khu vực còn thấp.

- Khả năng tiếp cận các điểm DLST nhìn chung còn khó khăn




d. Các điểm yếu:- Thiếu các văn bản pháp quy, có sự chồng chéo giữa các quy định- Chưa có chiến lược phát triển DLST/DLCĐ toàn quốc và từng địa phương.- Thiếu cơ chế hợp tác giữa các đối tác liên quan tới DLST/ DLCĐ.- Nhận thức chưa đầy đủ, chưa thống nhất về DLST, DLCĐ- Thiếu các chỉ dẫn hỗ trợ phát triển DLST/DLCĐ.-Thiếu vốn đầu tư, yếu về năng lực quản lý điều hành- Hoạt động Marketing yếu




a. Phát triển KT, VH, XH ở địa phươngb. Tăng thu nhập cho nhiều người dân địa phương, giảm nghèo

Thay đổi việc phân phối lợi ích thu được từ hoạt động du lịch giữa các tổ chứckinh doanh và cộng đồng dân cư (cho ít người- cho nhiều người).

c. Đóng góp tích cực vào hoạt động bảo tồn các tài nguyên tự nhiên, giá trị vănhoá địa phương...

d. Tăng tư duy kinh tế và năng lực tổ chức kinh doanh cho cộng đồng địaphương.

..........

2. Các mục tiêu phát triển DLST/DLCĐ:



Triển khai xây dựng chiến lược phát triển DLST/DLCĐ;

- Lập quy hoạch phát triển DLST/DLCĐ

- Ban hành các qui định, các cơ chế, chính sách phát triển DLST/DLCĐ. Phân định rõ vaitrò, trách nhiệm, quyền lợi của các đối tác tham gia;

- Có cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các đối tác tham gia DLST/DLCĐ trong tất cả các côngđoạn: Nghiên cứu tính khả thi dự án, định hướng, xây dựng kế hoạch phát triển, thiết kế,hình thành sản phẩm, tổ chức bán sản phẩm, tiếp tục hoàn thiện và phát triển sản phẩm.

3. Một số hoạt động nhằm đẩy mạnh phát triển DLST/DLCĐ:



- Xây dựng bản hướng dẫn phát triển DLST/DLCĐ

- Tiếp tục thí điểm các dự án DLST/DLCĐ và tổng kinh nghiệm để mở rộng phạm viphát triển;

- Tăng cường giáo dục, nâng cao nhận thức cho các đối tác tham gia DLST/DLCĐ;

- Áp dụng phương pháp huấn luyện phù hợp để nâng cao năng lực tổ chức quản lýđiều hành,tổ chức các dịch vụ cho cộng đồng địa phương;

- Tăng cường vai trò của chính quyền địa phương, cơ quan quản lý du lịch, các tổchức phi chính phủ trong việc hỗ trợ về quy hoạch, đầu tư hạ tầng, đào tạo, tàichính,...cho các địa phương phát triển DLST/DLCĐ;


www.panda.org/greatermekong4. Quy trình xây dựng và thực hiện chiến lược phát triển DLCĐ/DLST

Tổng kếtđánh giárút kinhnghiệm

Tìm hiểu đánh giá tìnhhình

Định hướngkế hoạch dài hạn

chỉ đạo hướng dẫn

Xây dựng cácchương trình hành động

Tổ chứcthực hiện

II

III

IV

V

VI

I


4. Quy trình xây dựng và thực hiện chiến lược phát triển DLST/DLCĐ

4.1. Tìm hiểu đánh giá tình hình.

4.1.1. Tình hình chung của địa phương (kinh tế, văn hóa, xã hội .…)

+ Vị trí địa lý

+ Cơ cấu kinh tế

+ GDP

+ Dân số, cơ cấu dân số, phân bố dân cư…

+ Số lượng và chất lượng lao động

+ Trình độ văn hoá…



4.1.2. Thống kê, xác định giá trị các tài nguyên du lịch (Tập hợp thông tin, bản đồ)

- Lịch sử của địa phương- Các đặc trưng văn hoá (các di tích, bảo tàng, lễ hội, phong tục tập quán, kiếntrúc, trang phục, ngôn ngữ, ẩm thực (món ăn, thức uống, cách thức chế biến,cách ăn uống...)- Điều kiện khí hậu, địa hình (hồ, sông , suối, rừng...)- Hệ động thực vật-Các ngành nghề sản xuất




4.1.3. Đánh giá về điều kiện hạ tầng

4.1.4. Đánh giá về cơ sở vật chất kỹ thuật, dịch vụ du lịch hiện có

4.2 Định hướng

4.2.1. Phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, đe doạ

4.2.2 Xác định các mục tiêu

4.2.3. Xác định các chiến lược: Thị trường, sản phẩm, đầu tư, tiếp thị, đàotạo…




4.3. Xây dựng các chương trình kế hoạch

- Liệt kê các sản phẩm, dịch vụ du lịch dự kiến, phân tích đối chiếu với mụctiêu để loại bỏ các sản phẩm, dịch vụ không phù hợp với mục tiêu.- Lựa chọn tập hợp các sản phẩm, nhóm sản phẩm, dịch vụ phù hợp nhất- Hình thành chiến lược phát triển DLST/DLCD thông qua bản đánh giá cácnhân tố đảm bảo sự thành công của dự án (có phụ lục 1)- Hình thành kế hoạch, hành động triển khai dự án DLST/DLCD- Thiết kế công tác theo dõi, đánh giá đối chiếu với mục tiêu.




Phương pháp đối chiếu sản phẩm dịch vụ dự kiến với mục tiêu.

Sản phẩm/hoạt động

KT,VH, XHđịa phương Bảo tồn

Tham gia củacộng đồng

c- - Mở các đường mòn đibộ

- Xây dụng khu cắm trại- Tổ chức đua xe đạpđịa hình

- - ….

- Khách đến lưu trú đêmcủa Bạch mã nhiềuhơn, thời gian ở lại dàihơn, tăng thu nhập

- Tạo thêm nhiều việclàm

- Phát triển hạ tầng-

- Hạn chế dân chặt phárừng- Tham gia trồng cây,thường qua hoạtđộnglàm đẹp cảnh quan

- Tổ chức quản lý cácdịch vụ- Đóng góp tài chínhphát triển các sảnphẩm, dịch vụ.

Khó khăn trở ngại - Chưa nắm chắc nhucầu thị trường

Phát triển ...- Năng lực quản lý...

Phân phối lợi ích nhưthế nào?




4.4. Xây dựng kế hoạch hành động

4.4.1. Đánh giá các nhân tố tác độnh để xác định thứ tự ưu tiên các hoạt động

Phương pháp: Thu thập các thông tin, dữ liệu liên quan tới các nhân tố tácđộng: các nguồn tài nguyên, thị trường, công nghệ, luật pháp và các chínhsách, các quy định, tài chính..., nguồn lực.

Phân tích các nhân tố đó, để xác định thứ tự ưu tiên các hoạt động




Chiến lược phát triển sản phẩm (SP) gắn với thị trường (TT) (các kiểu mô hình)

THỊ TRƯỜNG MỚI4.SẢN PHẨM MỚITHỊ TRƯỜNG HIỆN CÓ3.SẢN PHẨM MỚI

THỊ TRƯỜNG MỚI2.SẢN PHẨMHIỆN CÓ

THỊ TRƯỜNG HIỆN CÓ1. SẢN PHẨMHIỆN CÓ

(Phân tích các cơ hội và rủi ro tiềm tàng của các mô hình)




Thấp Cao

Khó khăn

1.Tài nguyênTự nhiên-...Văn hoá-...2. Thị trường- Xu hướng thị trường- Nhu cầu về lượng, chất- Tính thời vụ- Cạnh tranh

3. Công nghệ4. Luật pháp- Thuế- Lệ phí- Sử dụng đất5. Tài chính- Nguồn vốn- Lợi nhuận- Phân chia lợi ích6. Nhân lực- Số lượng- Chất lượng

ThấpTBTBCao

Thuận lợiNhân tố


Mục tiêuHoạt độngTT Nguồn kinh phí

Kếtthúc

Bắt đầu

Thời gianNgười

thực hiệnĐịa

điểm




4.5. Tổ chức quản lý…

4.5.1. Xây dựng kế hoạch kinh doanh

- Xác định các nhóm khách hàng quan tâm đến điểm DLST/DLCĐ; xác định đốithủ cạnh trang

- Xác định các nhu cầu của từng nhóm khách, họ mong đợi điều gì ở điểm DLST/DLCĐ- Xác định các chiến lược sản phẩm, giá, lệ phí; họ cần loại sản phẩm/dịch vụnào? giá bao nhiêu? mức lệ phí khách có thể chấp nhận là bao nhiêu? Cần dịch vụvào lúc nào? Quy mô?




4.5. Tổ chức quản lý…

4.5.1. Xây dựng kế hoạch kinh doanh

- Xác định các kênh phân phối sản phẩm: Ai tham gia bán các sản phẩm du lịchsinh thái? dân địa phương, hợp tác xã, các đơn vị lữ hành, các đại lý du lịch, các tổchức khác: công đoàn, thanh thiếu niên, phụ nữ, cựu chiến binh, tổ chức phi chínhphủ...)

-Xác định các hoạt động xúc tiến quảng bá: hoạt động gì? vào lúc nào? ai thựchiện? kinh phí bao nhiêu, mục tiêu phải đạt là gì?

- Xác định số lượng, cơ cấu nhân sự, tổ chức bộ máy, nhu cầu đào tạo…




4.5.2. Xây dựng kế hoach tài chính

- Xác định nhu cầu về vốn đầu tư nguồn vốn

- Ước tính tổng và cơ cấu doanh thu (tính theo từng dịch vụ và theo thờigian)

- Ước tính tổng và cơ cấu chi phí (tính theo từng dịch vụ và theo thờigian)

- Ước tính thu nhập (tính theo từng dịch vụ và theo thời gian)

- Xây dựng phương án phân chia thu nhập




Các điểm cần phải quan tâm:

- Thu hút sự tham gia tối đa của cộng đồng địa phương vào hoạt động kinhdoanh và bảo tồn.

- Phân chia hợp lý các lợi ích

- Giám sát chặt chẽ các tác động; có biện pháp quản lý du khách; khống chế sứcchứa tối đa

- Thường xuyên giáo dục ý thức bảo tồn cho du khách.


4.5.3. Tổ chức triển khai các hoạt động



XinXin ccáámm ơnơn!!

Documents

DU LỊCH CỘNG ĐỒNG - DU LỊCH SINH THÁIlib.agu.edu.vn/images_old_lib/image_content_lib/dactrungquandiemvedlcd.pdf · ðØTheo luật Du lịch Việt Nam: Du lịch là hoạt