DÜNYA’DA GENÇ İSTİHDAMININ DURUMU ve İYİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ

Arş. Gör. Okan Güray BÜLBÜL

Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi

Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü

GENÇLER VE İŞGÜCÜ PİYASASIDünya’da 15 – 24 Yaş arası bulunan ve genç olarak ifade edilen 1,2 Milyar Kişi bulunmaktadır.

Bu rakam dünya nüfusunun %17’sini oluşturmaktadır.

Gençlerin %90’ı gelişmekte olan ülkelerde yaşamaktadır.

Gelişmekte olan ülkelerde yaşayan gençlerin %55’i Asya’da yaşamaktadır.

Dünya’daki genç işsizlerin sayısı ise 72 Milyon’dur. Küresel Genç İşsizlik Oranı %12,6’dir.

Bütün Dünya’da gençlerin yarısı formel ekonomi dışında veya kendi beceri düzeyinden düşük işlerde istihdam ediliyor.

GENÇLER VE İŞGÜCÜ PİYASASI

Dünya’da genç işsizliği oranının en yüksek olduğu bölge %28,3 ile Ortadoğu’dur.

Genç İşsizliğinin Dünya’daki Sıralaması ise şu şekilde;Genç işsizliğinin en yüksek olduğu ;2. Bölge Kuzey Afrika %23,73. Bölge Merkez ve Güneydoğu Avrupa %174. Bölge Gelişmiş Ülkeler ve Avrupa Birliği %15,65. Bölge Latin Amerika – Karayipler %14,76. Bölge Güneydoğu Asya %14,27. Bölge Sahra Altı Afrika %11,88. Bölge Doğu Asya %9,59.Bölge Güney Asya %9,3

GENÇLER VE İŞGÜCÜ PİYASASI

Atalet Oranı: Genç nüfus içerisinde yer alıp; ne eğitime devam edip, ne istihdamda bulunup, ne de herhangi bir staj veya mesleki eğitim programına devam edenlerin genç nüfusa oranı.

OECD Ülkelerinde 2010 Yılı Atalet Oranı: %12,8

Avrupa Birliğinde Atalet Oranı: %12,4

Avrupa Birliğinde Erkeklerde Atalet Oranı: %12,1

Avrupa Birliğinde Kadınlarda Atalet Oranı: %13,2

Türkiye’de 2012 Yılı Atalet Oranı: %28

TÜRKİYE’DE GENÇ İŞSİZLİĞİ

2013 ŞUBAT AYI VERİLERİNE GÖRE;

15 – 24 Yaş Grubunda 11.543.000 Kişi Yer Almakta.

Bu Yaş Grubundaki 11.543.000 kişiden4.330.000’u İşgücü İçerisinde, 7.213.000’i İşgücüne

Dahil Değil

İşgücünde yer alan 4.330.000’den;3.445.000’i istihdamda, 885.000’i işsiz

Genç İşsizlik Oranı %20,4.

TÜRKİYE’DE GENÇ İŞSİZLİĞİ

Cinsiyet Temelli Bakıldığında;Erkekler arasındaki genç işsizliği oranı: %19,1Kadınlar arasında genç işsizliği oranı: %22,8

Kır – Kent Ayrımında Bakıldığında;Kentte Genç İşsizliği Oranı: %22,7Kırda Genç İşsizliği Oranı: %15,7

Kentte Kadınlar Arasındaki Genç İşsizliği Oranı: %27,3Kentte Erkekler Arasındaki Genç İşsizliği Oranı: %20,2

TÜRKİYE’DE GENÇ İŞSİZLİĞİ

15 – 24 Yaş Arasındaki Gençlerin İşgücüne Dahil Olmama Nedenlerinin Dağılımı

İş Bulma Ümidi Olmadığı İçin İş Aramayanlar: %3,2Ev İşleri İle Meşgul: %23,1

Öğrenci: %59,8İş Aramayıp Çalışmaya Hazır Olanlar: %4,8

Gençler Arasında İşgücüne Dahil Olmama Eğilimi Oldukça Yüksek ve Lisansüstü Eğitim Bu Süreci

Uzatmakta Kullanılan Bir Yöntem Olarak Ön Plana Çıkmaya Başladı.

TÜRKİYE’DE GENÇ İŞSİZLİĞİ

GENÇ İSTİHDAMININ PROFİLİ

İstihdamdaki Gençlerin %61,3’si Lise Altı Eğitim Düzeyinde

2012 Yılı Verilerine Göre Lisans Düzeyinde Öğrenim Gören Kişi Sayısı 3.050.000

Genç İşsizlerin %22,9’u Yüksekokul veya Fakülte Mezunu

Yüksekokul veya Fakülte Mezunu Genç İşsizlerin %25,8’i Bir Yıl ve Daha Fazla Süredir İşsiz

TÜRKİYE’DE GENÇ İŞSİZLİĞİ

GENÇ İSTİHDAMININ PROFİLİ

İstihdamdaki Bireylerin Yalnızca %28’i Sosyal Bilimler Alanından Mezun Kişilerin İstihdam Edilebileceği

Meslekleri İcra Ediyor.

Buna Karşılık Lisans Öğrenimi Gören Kişilerin %40’ı Sosyal Bilimler Alanında Eğitim Görüyor.

Ayrıca Genç İstihdamının %20,3’ü nitelik gerektirmeyen işlerde gerçekleşiyor.

TÜRKİYE’DE GENÇ İŞSİZLİĞİ

TEKNİK EĞİTİM GÖREN KİŞİ SAYISI YALNIZCA 30.717

TEKNİK BİLİMLERDE EĞİTİM GÖREN KİŞİ SAYISI İSE YALNIZCA 285.137

MESLEKİ VE TEKNİK EĞİTİM ALANINDA ÖRNEK UYGULAMALARA SAHİP OLAN KORE TÜRKİYE İLE

ARASINDAKİ KİŞİ BAŞINA DÜŞEN MİLLİ GELİR FARKINI SON 25 YILDA KAPATTI VE 3 KAT ARTTIRDI

TÜRKİYE’DE GENÇ İŞSİZLİĞİNİN NEDENLERİ

MAKRO NEDENLER

1. TALEP YETERSİZLİĞİ2. YETERİNCE VE (DÜZGÜN) İŞ YARATAMAMA

3. BECERİ UYUMSUZLUĞU4. İŞGÜCÜ PİYASASI KATILIKLARI

5. NÜFUSUN DEMOGRAFİK DAĞILIMI VE YAPISI6. EĞİTİM SİSTEMİNİN DİZAYNININ ETKİN YAPILAMAMASI

TÜRKİYE’DE GENÇ İŞSİZLİĞİNİN NEDENLERİ

MİKRO NEDENLER

1. GENÇLERİN TECRÜBESİZLİĞİ2. MESLEKİ VE TEKNİK EĞİTİME ÖNEM VERİLMEMESİ

3. İŞTEN ÇIKARMALARDA İLK TERCİHİN GENÇLER OLMASI

4. EĞİTİM DÜZEYLERİNİN YÜKSEK OLMAMASI5. İŞVERENLERİN GENÇLERE YÖNELİK ALGILARI

ALMANYA

Tam istihdam hedefine yönelik olarak kurgulanmış okul ve işyeri temelli iki odaklı

eğitim

Geliştirilmiş çıraklık sistemi ile eğitimden işgücü piyasasına geçişin kurgulanması

6 Yaşında başlayan ve 9 ila 10 yaşında tamamlanan bir zorunlu eğitim. (Eyaletlere

göre değişmekte)

Ardından bireyler yüksek akademik bilgi gerektiren ve üniversiteye geçiş imkânı

sağlayan(Gymnasium), daha az akademik bilgi gerektiren ikinci düzey diploma

sağlayacak(Realschule) ve çok sınırlı bir akademik bilgi gerektiren ve eğitim

sisteminden mezun olmayı sağlayacak bir diploma öneren(Hauptschule)

okullarından birini tercih etmektedir.

İYİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ

ALMANYA

Bireyler Realschule ve Hauptschule sonrası mesleki geçiş programları ile 15 – 16

yaşlarında işgücü piyasasına girmektedirler. Almanya’da 2007 yılında öğrencilerin

%43’ü Gymnasiumları, %57’si ise Realschule ve Hauptschule’leri tercih

etmişlerdir.

Realschule ve Hauptschule’lerden mezun olanlar tercihlerine göre ya ikili sistemi

tercih ederek okul ve işyeri birlikteliği ile eğitimlerine devam etmektedirler ya da

tam zamanlı meslek okullarına yönelerek 2 ila 3 yıl süren ve çıraklığı da içeren

programlara devam etmektedirler. İkili sistemi tercih edenler 349 farklı iş

alanında 2 ila 3 yıl arasında eğitilmekte ve tam zamanlı meslek okullarından daha

yüksek bir derece ile mezun olarak işgücü piyasasına girmektedirler.

İYİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ

KORE

%97’lik ortaokul bitirme oranı ve %53 yükseköğretim mezuniyet

oranı ile daha çok mesleki eğitime yönlenmiş bir sistem

Öğrencilerin %32’sinin yüksek ve teknik okullardan mezun olduğu

istihdam odaklı bir eğitim sistemi

Ortaokulun bitirilmesi ile tamamlanan bir zorunlu eğitim.

Ortaokuldaki başarıya göre şekillenen bir genel lise, mesleki lise

veya çok sınırlı bir kitleye hitap eden lise seçimi. Meslek liselerinin

adı 2007 yılında değiştirilmiş ve Profosyonel Okulları adını almıştır.

İYİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ

KORE

Profosyonel okullardan mezun olanlar üçüncü seviye eğitime geçerek

ya yüksekokullara ya da teknik okullara devam etmektedir.

Yüksek okullarda 2 ila 3 yıl eğitim alan bireyler meslek sertifikası ile

mezun olmaktadırlar. Teknik okullardan bir yıllık eğitim sonrası

mezun olan bireyler ise zanaatkâr olarak işgücü piyasasına girmekte

ve meslek sahibi olmaktadırlar.

İYİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ

İYİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ

PEKİ NE YAPMAK GEREKİYOR ?

Genç İşsizliğinin Yalnızca Ekonomik Büyüme İle Çözülebilecek Bir Sosyal Sorun Olmadığını Kabul Etmek Gerekiyor.

Aktif İstihdam Politikalarına Ağırlık Vererek Gençlerin İşgücü Piyasasında Karşılaştıkları Sorunların Azaltılması Gerekiyor.

Eğitim Sisteminin Belirli Oranda İşgücü Piyasasının Gerekleri Doğrultusunda Dizayn Edilmesi Gerekiyor.

PEKİ NE YAPMAK GEREKİYOR ?

İşgücü Piyasasının İhtiyaç Analizlerinin Düzenli ve Sistematik Şekilde Gerçekleştirilmesi ve İşgücü Piyasasında Bilgi Eksikliği ve Bilgi Asimetrisi Sorununun Çözülmesi Gerekiyor.

Gençlere Yönelik İstihdam Teşviklerinin Özellikle İşgücü Yoğun Sektörler Göz Önünde Bulundurularak Yeniden Dizayn Edilmesi Gerekiyor.

Yatırım Teşviklerinin Genç İstihdamını Sağlayacak Sektörlere Kaydırılması Gerekiyor.

PEKİ NE YAPMAK GEREKİYOR ?

Beceri Uyumsuzluğu Sorununun Ortadan Kaldırılması İçin Bürokratik Örgütlenmelerin Birarada Çalışması Gerekiyor.

İşveren Temelli Ayrımcılığın Engellenmesine Yönelik Aktif İstihdam Programlarının Uygulanması Gerekiyor.

Genç İşsizliğinin Önemli Bir Nedeni Olan Etkin İş Ara(ya)mama Sorununun Çözümüne Yönelik Aktif İstihdam Programlarının Uygulanması Gerekiyor.

TEŞEKKÜRLER