1

DUY THÖÙC LUAÄN THEO PHÖÔNG PHAÙP MÔÙI

(Taân Ñích Duy Thöùc Luaän)

Taùc giaû: Ñaïi sö Thaùi Hö

Dòch giaû: Thích Thaéng Hoan

MUÏC LUÏC

*- Lôøi Giôùi Thieäu:

I.- Môû Ñaàu Duy Thöùc Luaän Theo Phöông Phaùp Môùi..............

II.- Duy Thöùc Luaän Cuûa Vuõ Truï Nhaân Sanh............................

III.- Heä Thoáng Quaùn Saùt Kinh Nghieäm

Phaân Tích Cuûa Duy Thöùc Luaän..........................................

IV.- Duy Thöùc Luaän Sanh Hoaït Duyeân Khôûi

Bieán Hieän Vaø Chuyeån Hoaù................................................

V.- Chaân Lyù Thaät Taùnh Cuûa Duy Thöùc Luaän...........................

VI.- Duy Thöùc Luaän Choïn Loïc Tieán Hoaù

Caûi Taïo Giaûi Phoùng Ñeå Lieãu Nghoä..................................

VII.- Duy Thöùc Luaän Thaønh Coâng Thaéng Dieäu

Thaät Chöùng Hieån Hieän Sieâu Tuyeät..................................

VIII.- Duy Thöùc Luaän Cöùu Caùnh.......................................

*********

LÔØI GIÔÙI THIEÄU:

Chuùng ta chæ ñoïc ñaàu ñeà taùc phaåm “TAÂN ÑÍCH DUY THÖÙC LUAÄN” cuûa taùc giaû Ñaïi sö

Thaùi Hö lieàn coù khaùi nieäm laø taùc phaåm Duy Thöùc Luaän naøy ñöôïc giaûi thích theo phöông phaùp

môùi maø ôû ñaây khoâng caàn phaûi ñoïc heát noäi dung ñeå xaùc ñònh yù nghóa cuûa töïa ñeà. Sau khi ñoïc

xong noäi dung cuûa taùc phaåm chuùng ta nhaän thaáy taùc giaû trình baøy saép xeáp vaø giaûi thích ñuùng

vôùi danh nghóa cuûa töïa ñeà. Theo ñoù, chuùng toâi caên cöù nôi tinh thaàn cuûa töïa ñeà laø “Taân Ñích

Duy Thöùc Luaän” lieàn dòch sang tieáng Vieät vôùi danh xöng laø “DUY THÖÙC LUAÄN THEO

2

PHÖÔNG PHAÙP MÔÙI” vaø vôùi danh xöng naøy caûm thaáy khoâng sai laém yù töôûng cuûa taùc giaû.

Nhaèm ñeå thích öùng vôùi traøo löu tö töôûng hoïc thuaät cuûa thôøi ñaïi môùi vaø cuõng laøm neàn taûng caên

baûn laâu daøi veà sau cho cho vieäc nghieân cöùu Duy Thöùc Luaän deã daøng dung thoâng hoïc lyù, Ñaïi

sö Thaùi Hö giaûi thích Duy Thöùc Luaän Theo Phöông Phaùp Môùi giuùp cho caùc hoïc giaû caän ñaïi

caûm tình choïn laáy laøm phöông chaâm cho vieäc xaây döïng xaõ hoäi môùi thaät söï an laïc chaân thaät

theo nguyeân lyù cuûa Duy Thöùc Hoïc.

Theo Duy Thöùc Hoïc, tö töôûng cuûa Duy Thöùc qua nhöõng taùc phaåm löu truyeàn xöa nay ñaõ

ñöôïc taøng tröû trong vaên hoïc Duy Thöùc vôùi hình thöùc trieát hoïc qua nhöõng danh töø chuyeân moân

giaûi thích heä thoáng vuõ truï nhaân sanh voâ cuøng phöùc taïp, saâu saéc, ngöôøi nghieân cöùu neáu khoâng

naém vöõng danh töø chuyeân moân cuûa Duy Thöùc thì khoù coù theå thoâng ñaït ñöôïc nguyeân lyù cuûa tö

töôûng Duy Thöùc. Vuõ truï nhaân sanh voán ñaõ phöùc taïp thì Duy Thöùc Hoïc giaûi thích söï caáu taïo

cuûa vuõ truï nhaân sanh cuõng coù raát nhieàu danh töø chuyeân moân khoâng ñôn giaûn, nhöng khoâng coù

nghóa laø khoâng thoâng suoát tö töôûng trieát hoïc trong nhöõng danh töø phöùc taïp naøy cuûa Duy Thöùc,

noù ñoøi hoûi nôi ngöôøi tham khaûo caàn phaûi gia coâng tu taäp thaâm nhaäp. Töø xöa ñeán nay, trong

quaù trình nghieân cöùu vaø phaùt huy tö töôûng Duy Thöùc cuûa caùc hoïc giaû ñoù ñaây, coù ba nhaân vaät

noåi baäc ñaùng chuù yù nhaát laø: Boà Taùt Theá Thaân, Phaùp sö Huyeàn Trang vaø Ñaïi sö Thaùi Hö.

Boà Taùt Theá Thaân thì ñöùng treân laäp tröôøng Duy Thöùc Luaän ñeå phaùt huy hoïc thuyeát Duy

Thöùc vôùi taùc phaåm Duy Thöùc Tam Thaäp Luaän laøm caên baûn. Muïc ñích cuûa Boà Taùt laø bieän

minh vaïn höõu vuõ truï nhaân sanh ñeàu do Duy Thöùc bieán hieän, nghóa laø khoâng coù Duy Thöùc thì

nhaát ñònh khoâng coù vaïn höõu vuõ truï nhaân sanh vaø söï toàn taïi cuûa vaïn höõu vuõ truï nhaân sanh

hoaøn toaøn do Duy Thöùc quyeát ñònh; nhöng Taïng Thöùc (Thöùc A Laïi Da) thöù taùm laø Taâm Thöùc

caên baûn quyeát ñònh sanh maïng toàn vong cuûa vaïn höõu vuõ truï nhaân sanh nghi vaán töø ñaâu sanh

ra thì khoâng thaáy Boà Taùt ñeà caäp ñeán. Coøn hieän töôïng vaïn höõu vuõ truï nhaân sanh quan heä

duyeân khôûi vaø sinh hoaït nhö theá naøo chöa thaáy Boà Taùt ñaøo saâu vaøo ñeå bieän chöùng cuï theå maø

coù chaêng chæ giaûi thích toång quaùt cho löôùt qua. Phaùp sö Huyeàn Trang thì ñöùng treân laäp tröôøng

Phaùp Töôùng Luaän ñeå phaùt huy hoïc thuyeát Duy Thöùc vôùi taùc phaåm caên baûn laø Thaønh Duy

Thöùc Luaän. Phaùp Töôùng Luaän nghóa laø tìm hieåu vaïn höõu vuõ truï nhaân sanh do Duy Thöùc Bieán

do ñaâu sanh ra vaø cuõng töø ñoù ngaøi tìm ñöôïc baûn theå cuûa vaïn höõu vuõ truï nhaân sanh qua saùu

nguyeân lyù traät töï cuûa taùnh khoâng goïi laø saùu nguyeân lyù voâ vi, ñoàng thôøi ngaøi cuõng tìm ñöôïc

nguoàn goác sanh ra Taïng Thöùc chính laø Taïng Nhö Lai cuûa Chaân Taâm. Coøn hieän töôïng vaïn

höõu vuõ truï nhaân sanh quan heä duyeân khôûi cuøng sinh hoaït nhö theá naøo Phaùp sö cuõng nhö Boà

Taùt Theá Thaân chæ bình luaän toång quaùt khaùi nieäm maø khoâng thaáy bieän chöùng cuï theå.

3

Khaùc hôn Boà Taùc Theá Thaân vaø Phaùp sö Huyeàn Trang, Ñaïi sö Thaùi Hö laïi ñöùng treân laäp

tröôøng Ña Nguyeân Luaän ñeå giaûi thích hieän töôïng thöïc taïi cuûa vaïn höõu vuõ truï nhaân sanh vôùi

taùc phaåm Duy Thöùc Luaän Theo Phöông Phaùp Môùi, nhaèm khai trieån chi li hieän töôïng duyeân

sanh qua laêng kính Duy Thöùc vaø höôùng daãn moïi ngöôøi nhaän thöùc daàn daàn töøng giai ñoaïn töø

deã ñeán khoù töø ñôn giaûn ñeán phöùc taïp cuûa hoïc lyù Duy Thöùc giuùp cho hoïc giaû khoûi bò ngôõ

ngaøng treân böôùc ñöôøng tham khaûo. Ñieàu ñaëc bieät, taùc phaåm “Duy Thöùc Luaän Theo Phöông

Phaùp Môùi” cuûa Ngaøi ñeàu caên cöù treân quyeån “Duy Thöùc Tam Thaäp Luaän” cuûa Boà Taùt Theá

Thaân laøm neàn taûng ñeå dieãn giaûng, nhöng loái giaûi thích khoâng raäp khuoâng theo phöông thöùc

cuûa Boà Taùt Theá Thaân maø ngöôïc laïi trình baøy Duy Thöùc Luaän theo nhu caàu cuûa thôøi caän ñaïi

taân hoïc cho neân môùi coù danh xöng laø “Taân Ñích Duy Thöùc Luaän”. Phöông phaùp môùi cuûa Ñaïi

sö Thaùi Hö giaûi thích Duy Thöùc Tam Thaäp Luaän nhö theá naøo, chuùng ta haõy duyeät qua taùc

phaåm cuûa taùc giaû sau ñaây:

Ñaàu tieân, toaøn boä taùc phaåm Duy Thöùc Luaän Theo Phöông Phaùp Môùi ñeàu aùp duïng phöông

phaùp vaán ñaùp ñeå giaûi thích Duy Thöùc Tam Thaäp Luaän. Ngaøi ñöa ra nhöõng meâ chaáp sai laàm

vaø nhöõng thaéc maéc thöôøng tình cuûa theá gian thaønh nhöõng caâu hoûi laøm tieâu ñeà, roài keá ñoù duøng

hoïc lyù Duy Thöùc ñeå hoaù giaûi töøng böôùc baèng nhöõng phöông phaùp bieän chöùng, nhöõng thí duï cuï

theå nhaèm chuyeån hoaù vaán ñeà ñi laàn vaøo chaân lyù Duy Thöùc moät caùch khoa hoïc. Ngoaøi ra Ngaøi

söû duïng nhöõng danh töø cuûa thôøi ñaïi ñeå giaûi thích nhöõng danh töø chuyeân moân cuûa Duy Thöùc,

nhö: Danh töø YÙ Chí ñeå giaûi thích danh töø Töông öng haèng thaåm cuûa Thöùc Maït Na; danh töø

Baùo Ñoäng Phaùt Hieän ñeå giaûi thích Taâm Sôû Taùc YÙ; danh töø Thöùc Theå Sanh Hoaù ñeå chæ cho

Thöùc A Laïi Da thöù taùm; danh töø Thöùc Taùnh YÙ Chí laø chæ cho Thöùc Maït Na thöù baûy; danh töø

Thöùc Caên Y YÙ laø chæ cho YÙ Thöùc thöù saùu; danh töø Thöùc Caên Y Saéc laø chæ cho naêm Thöùc

Tröôùc..v..v....... vaø coøn raát nhieàu danh töø raát thôøi ñaïi maø trong vaên hoïc Duy Thöùc xöa kia

chöa bao giôø duøng ñeán. Hôn nöõa taøi naêng kheùo leùo vaø kyû thuaät söû duïng ñeå dieãn giaûi nguyeân

lyù Duy Thöùc theo phöông phaùp môùi cuûa Ñaïi sö Thaùi Hö maø ôû ñaây vôùi khuoân khoå giôùi thieäu

toâi khoâng theå noùi leân heát ñöôïc, chæ daønh cho quyù ñoïc giaû khi nghieân cöùu ñeán seõ caûm nhaän

ngay.

Ñieàu ñaùng chuù yù nôi taùc phaåm naøy, nhöõng chöõ naøo naèm nghieâng trong daáu ngoaëc ñôn

(......) chính laø nhöõng lôøi giaûi thích theâm cuûa dòch giaû ñeå ñöôïc roõ nghóa theâm ngoõ haàu giuùp ñoïc

giaû deã daøng cho vieäc nghieân cöùu. Toâi baét gaëp taùc phaåm naøy cuûa Ñaïi sö Thaùi Hö trong Thaùi

Hö Ñaïi Sö Toaøn Thö veà muïc Phaùp Töôùng Duy Thöùc Hoïc voâ cuøng thích thuù lieàn dòch sang

tieáng Vieät tröôùc heát ñoùng goùp vaøo neàn vaên hoïc Duy Thöùc caøng theâm phong phuù vaø ña daïng,

keá tieáp giôùi thieäu ñeán quyù ñoïc giaû boán phöông moät phöông phaùp môùi voâ cuøng ñoäc ñaùo, hy

4

höõu, loâi cuoán ngöôøi ñoïc caøng theâm toø moø vaø haáp daãn ngöôøi nghieân cöùu ñi vaøo tö töôûng Duy

Thöùc moät caùch töï nhieân khoâng hay bieát. Maëc duø tröôùc söùc giaø yeáu vôùi tuoåi thoï taùm möôi taùm,

toâi coá gaéng dòch theo loái thoaùt vaên vôùi muïc ñích choïn laáy tö töôûng hôn laø dòch thuaät bò goø boù

theo cuù phaùp Haùn hoïc. Loái dòch cuûa toâi nhaát ñònh coù nhieàu choã thieáu soùt vaø sai leänh yù töôûng

cao quyù cuûa taùc giaû, kính xin quyù vò cao kieán hoan hyû tha thöù vaø boå sung cho ñöôïc veïn toaøn

hôn.

Ngaøy 15 thaùng 3 naêm 2016.

Dòch giaû caån buùt,

Thích Thaéng Hoan

I.- MÔÛ ÑAÀU DUY THÖÙC LUAÄN THEO PHÖÔNG PHAÙP MÔÙI:

“Ñaëc bieät nôi Taây Hoà vaøo ngaøy moàng möôøi, treân bôø ñeâ boâng ñaøo ñoû ñöông nhieân nôû nhuùn

nhöôøng”: chính ngaøy thanh minh toâi theo Vieän Tònh Phaïm phoù hoäi Vieän Di Laëc, nôi trong hoà

hieän ra moät chieác thuyeàn nhoû, thöù ñeán baát ngôø nôi chieác thuyeàn xuaát hieän moät keû ngaâm vònh.

Maøu hoàng cuûa hoa ñaøo kia khoâng bieát ñöôïc ban ñaàu cuûa noù, hoà thì ôû ngoaøi nuùi, bôø ñeâ treân hoà

moïi vaät ñeàu ôû ñòa vò thanh nhaõ. Vaû laïi toâi khoâng phaûi toâi cuûa moät sôùm moät chieàu, ôû nôi nuùi,

du ngoaïn nôi hoà, nghieàn ngaãm maõi saùng ñeïp cuûa caûnh xuaân, laøn soùng nhaûy muùa laên taên, phaûi

chaêng hoâm nay môùi baét ñaàu ñeå yù ñeán? Dó nhieân ngöôøi vaø caûnh giao tieáp, lónh hoäi ñöôïc choã

thích hôïp, khoâng theå töï caám laáy söï caûm kích khí töôïng môùi chung quanh, boãng nhieân yù töôûng

môùi lieàn sanh ra! Duy Thöùc Luaän cuõng coù môùi hay sao? Ñuùng theá ngöôøi AÂu Myõ vaø ngöôøi

Trung Quoác giao dòch nhau veà tö töôûng hoïc thuaät môùi, choã nhu caàu caùc thöù treân khuynh

höôùng môùi thuùc ñaåy haønh ñoäng tìm caàu, nhö theá phaùt huy troäi haún bieåu loä phôi traàn ñieåm cao

nhaát cuûa tinh quang nôi tö traøo hieän ñaïi; neáu hoa ñaøo boãng nhieân maøu hoàng bieán hieän khaép

treân bôø ñeâ, toaøn caûnh nuùi hoà trôû neân hoaøn toaøn môùi, phaûi chaêng Duy Thöùc Luaän theo phöông

phaùp môùi khoâng ñöôïc bình luaän ñeán hay sao? Nay nghóa môùi cuûa Duy Thöùc Luaän xin thuaät sô

löôïc nhö döôùi ñaây:

A.- Vì choã nhu caàu tö töôûng hoïc thuaät môùi, söï tieán boä cuûa Khoa hoïc Caän Ñaïi, khoâng chæ

coù thaønh tích veà duïng cuï xuaát saéc phi thöôøng, vaû laïi Thaàn Giaùo cuõng vì noù ñaõ bò maát hoaøn

toaøn vaø choã bao dung cuûa Trieát Hoïc cuõng daàn daàn nhöôøng cho Khoa Hoïc, rieâng chæ Hình Nhi

Thöôïng Hoïc laø Trieát Hoïc coøn löu laïi moät choã dö thöøa. Theâm nöõa traûi qua nghieân cöùu ñaûo

ngöôïc cuûa Nhaän Thöùc Luaän, Hoaøi Nghi Hình Nhi Thöôïng Hoïc chung cuoäc ñeàu khoâng theå

bieát, nghóa laø bieát nôi choã cuõng khoâng coù hieäu quaû ra sao, ñaët thaúng vaøo vò trí khoâng thaønh

5

vaán ñeà, khoâng theå giaûi quyeát ñöôïc, do ñoù Trieát Hoïc Hoaøi Nghi cuõng xuoáng caáp vaø chæ coù tính

toång hôïp cuûa nguyeân lyù Khoa Hoïc laø phuï thuoäc nôi Khoa Hoïc maø thoâi. Nhö theá gaàn ñaây nhaân

gian cuûa thôøi ñaïi quaù ñaïi loaïn, hoaëc quy toäi cho Khoa Hoïc, hoaëc baûo laø toäi khoâng phaûi cuûa

Khoa Hoïc, toäi ñaây laø do söû duïng Khoa Hoïc sai laàm. Coù phaûi do ôû choã söû duïng Khoa Hoïc sai

laàm hay khoâng? Vaäy söû duïng Khoa Hoïc nhö theá naøo maø ñöôïc khoâng sai laàm? Nhöõng caâu hoûi

ñaây neáu nhö Khoa Hoïc khoâng coù theå traû lôøi thì Khoa Hoïc cuõng tôï hoà gaàn nhö lieân quan hoaøn

toaøn laø khoâng yù nghóa, khoâng muïc ñích vaø cuõng khoâng giaù trò. Ngöôøi gaàn ñaây nhö oâng La Toá

haàu nhö noùi raèng Khoa Hoïc ñöôïc phaùt sanh cuõng caên cöù nôi meâ tín vaø noù hoaøn toaøn meâ tín,

cho neân töï thaân cuûa Khoa Hoïc khoù coù theå thaønh laäp. Khoa Hoïc coøn coù thöù gì ñeå hy voïng?

Coøn Thaàn Giaùo kia cuøng Trieát Hoïc laàn löôït laø thöù khoa hoïc ñeán choã taän cuøng, nhöng rieâng

Khoa Hoïc roát cuoäc cuõng chæ naám laáy ñöôïc vaït aùo ñeå loä khuyûu tay cuûa vuõ truï nhaân sanh, cuoái

cuøng nghieân cöùu khoâng ñaït thaønh. Chính nhö Quaân Chuû Chuyeân Cheá, Quaân Chuû Laäp Hieán,

ñeàu laø chaùnh trò chuyeân quyeàn haûm haïi Daân Chuû maø Daân Chuû vaãn khoâng ñöôïc yeân oån, khieán

bieån muø mòt, khoâng bieát ñeán bao giôø ñaït thaønh!

Theá nhöng chuùng ta ñang ôû nôi choã naøy, ôû choã caùc hoïc thuyeát ñöa ra hoïc lyù xa xoâi huyeàn

hoaëc chuyeân duøng tieàn nhaân laøm muïc tieâu, choïn laáy caùc hieäu löïc vaø coâng duïng laøm söï

nghieäp, ñoù laø hoïc thuyeát “Chuû Nghóa Thaät Teá” cuûa baäc Chieâm Maãu Só Boái vaø phaûi chaêng chuû

nghóa naøy moïi ngöôøi coù theå sinh hoaït? Nhöng Chuû Nghóa Thaät Teá ñaây sôùm cuõng bò cho laø coù

choã trôû ngaïi, vaäy ôû nôi ñaâu ñeå coù theå nöông nôi ñoù laøm nieàm tin chaân thaät? Coøn nhö coâng

nhaän thuyeát Hình Nhi Thöôïng Hoïc, ñöông nhieân cho laø “coù theå ñuùng”, nhöng coá nhieân khoâng

ñöôïc chaáp nhaän laø “ñuùng”; coøn nhö Taân Thaät Taïi Luaän cuûa oâng La Toá thì sao? Thaät Taïi traû

lôøi raèng “ñöông nhieân laø” “coù theå ñuùng”. Rieâng ngöôøi toâi kieåm nghieäm thöû ñeå hy voïng thì

xeùt laïi chaúng coù hoïc thuyeát naøo coù khaû naêng höôùng daãn haïng trung löu say meâ vaøo ñöôøng

chaùnh maø hoï khoâng coù choã ñeå ñoäng taùc cuûa mình duøng laøm phöông chaâm! Theá laø hoï xoay

chuyeån vöùt boû phöông phaùp khaùi nieäm suy lyù ñeå ñi theo hoïc thuyeát cuûa Baùch Caùch Saâm, theo

Baùch Caùch Saâm lyù luaän baûo laø baûn theå chæ coù theå do tröïc giaùc maø ñöôïc, nhö theá choã lyù luaän

cuûa oâng coù ñuùng khoâng? Nhöng treân thöïc teá xaõ hoäi ñaõ sanh ra hai loái chaáp caâu sanh nôi ngaõ

phaùp, cho neân duø baèng phöông phaùp tröïc giaùc ñi nöõa cuõng khoâng theå baûo ñaûm tin töôûng. Hôn

nöõa nôi xu theá tö töôûng hoïc thuaät ñaõ mong caàu moät Khoa Hoïc nhö theá naøo ñeå coù theå kheùo söû

duïng maø khoâng bò aûnh höôûng nôi phöông phaùp töï do chaân thaät cuûa Khoa Hoïc meâ hoaëc laøm

haïi; tieáp theo ñoù laïi coù vaán ñeà khoâng phaûi ñem taát caû caên baûn thaønh moät thöù cöùu caùnh ñeå ñi

giaûi quyeát khuynh höôùng khoâng khaû naêng vaø cuõng khoù khaên tieán gaàn ñeán beân caïnh chaân thaät

cuûa Duy Thöùc Luaän maø nôi chaân thaät ñoù coù bao quaùt “sôn cuøng thuûy taän nghi voâ loä; lieãu aùm

hoa minh höïu nhaát thoân” (taïm dòch: ñöôøng nuùi ñaõ cuøng, ñöôøng soâng ñaõ döùt, boång nhieân beân

kia bôø lieãu toát taêm, moät thoân nhoû bình minh ñaày hoa xuaát hieän). Ñaây laø muïc ñích cuûa Duy

Thöùc Luaän theo ñuoåi seõ laøm thoaû maõn nhu caàu thaân caän kieåu môùi toái caàn thieát treân tö töôûng

hoïc thuaät!

B.- Vì söû duïng tö töôûng hoïc thuaät thaân caän kieåu môùi ñeå ñöôïc saùng toû, kìa kinh saùch cuûa

Duy Thöùc Hoïc cuõng coù raát nhieàu, trong ñoù caùc thöù phaùp maø Duy Thöùc Hoïc trình baøy ñeàu

6

thích hôïp vôùi tö töôûng hoïc thuaät naøy. Chæ caàn ñoái vôùi choã nghi nan chôø ñôïi giaûi quyeát trong

giôùi tö töôûng hoïc thuaät môùi cuûa caän ñaïi, maëc duø nguyeân lyù saâu roäng vaãn gioáng nhau töø tröôùc

ñeán nay, maëc duø hình theá cuûa xu höôùng nhaân taâm ñaõ khaùc, vì theá phöông phaùp cuõng phaûi tuyø

theo ñoù thay ñoåi ñeå thích öùng thuaän lôïi. Nhaèm ñeå aên khôùp vôùi thôøi ñaïi thay ñoåi chuyeån hoaù

noåi baät laø ôû choã Danh Xöng, Cuù Phaùp, Vaên Töï, Nghóa Lyù xöa nay sai khaùc, cho neân khoâng

caàn phaûi duøng vaên hoïc sinh ñoäng ñang löu haønh trong nhaân taâm cuûa thôøi hieän ñaïi, nguyeân vì

khoâng theå öùng hoaù nôi traøo löu tö töôûng hoïc thuaät cuûa hieän ñaïi ñeå söû duïng chaân tinh thaàn cuûa

Duy Thöùc Hoïc hieän ñang soáng ñôøi trong nhaân gian, neáu nhö coøn chöa ñuû thích öùng vôùi Duy

Thöùc Luaän Theo Phöông Phaùp Môùi cuûa tö traøo hieän ñaïi, maëc duø coâng cuï môùi cuõng ñuû bieåu

hieän chaân tinh thaàn cuûa Duy Thöùc Hoïc vaø Duy Thöùc Hoïc cuõng coù theå cung caáp nhu caàu cuûa

giôùi tö töôûng hoïc thuaät, khieán gaëp ñöôïc choã tuyeät ñoái ñeå sanh khôûi, ñeå taùi taïo vaên minh. Lyù

do Duy Thöc Luaän Theo Phöông Phaùp Môùi töùc laø öùng hoaù thaân chaân thaät cuûa Duy Thöùc Luaän

vaäy. Töø chaân thaät phaùt khôûi öùng hoaù, hoaøn toaøn öùng hoaù laø chaân thaät, maët duø chæ moät Toâng

Chaân Thaät ÖÙng Hoaù, nhöng khi ñaïi nghóa thì quyù ôû nôi öùng hoaù. Ñaây laø söï nghieäp cuûa ngaøi

Thaønh Hoàng Vó, toâi cuõng heát söùc nöông nhôø boâng hoa moûng manh thoâ sô cuûa oâng laø baäc trí

giaû cuûa haïng tieàn boái.

C.- Khoâng phaûi Duy Taâm Luaän cuûa Taây Döông chieám cöù rieâng moät coõi, nhöng Duy Taâm

Luaän thì ñoái laäp vôùi Duy Vaät Luaän, khoâng phaûi coâng kích laãn nhau, trong giôùi tö töôûng hoïc

thuaät cuûa Taây Döông döôøng nhö ñaõ coù laâu ñôøi. Noùi nghe coù lyù, noùi coù caùch, maø cuoái cuøng

Duy Taâm Luaän thì khoâng coù choã naøo thaønh töïu caû, cho neân caän ñaïi laïi xuaát hieän Chuû Quan

Duy Taâm Luaän vaø Khaùch Quan Duy Taâm Luaän. Tuy nhieân, cho ñeán hoâm nay choã goïi laø Taâm

ñaây, taát caû ñeàu chöa ñöôïc saùng toû. Caên cöù nôi moät maûnh nhoû, moät ñoaïn ngaén haønh töôùng

bieán hieän cuûa Taâm maø cuõng khoâng theå chöùng minh ñöôïc Chaân Taâm thì laøm sao goïi laø Duy

Taâm, vì baûn theå cuûa Chaân Taâm laïi caøng muø mòt, thì caùi Khoâng toái taâm meâ muoäi ñaõ bò che laáp

bôûi Töôùng töôûng töôïng tieàn traàn hö voïng nhö aûnh, nhö moäng, nhö huyeãn, caàn phaûi thay ñoåi

nhieàu taïp nhaïp ngoån ngang kia maø nhöõng thöù ñoù khoâng coù gì thanh tònh saùng suûa caû. Hoâm

nay Duy Thöùc Luaän ñaây môùi thích hôïp choáng laïi xu höôùng cuûa noù, seõ khieán Dieäu Taâm hieån

hieän troøn ñaày, coâng duïng phöôùc ñöùc röïc rôõ sung maõn, ñuùng nhö chaân lyù ñuùng nhö hieän löôïng,

khoâng naém baét khoâng buoâng boû, khoâng cuøng chung ñöôøng chung loái vôùi Duy Taâm Luaän Taây

Döông maø hoï ñaõ traûi qua bao nhieâu laàn bò phaù tan suïp ñoå. Cho neân hoâm nay Duy Thöùc Luaän

xuaát hieän, khoâng phaûi höôùng heà khoâi phuïc xoay vaàn trôû laïi Duy Vaät Luaän cuøng Duy Taâm

Luaän, maø ñuùng laø taân hoaù choã môû ra rieâng bieät tö traøo theá giôùi toång hôïp moät thôøi gioù möa.

Ñ.- Huyeàn Töôûng Luaän coå ñaïi khoâng phaûi voõ ñoaùn, tö töôûng gia cuûa thôøi coå ñaïi caên cöù

nôi choã nhu caàu caàn yeáu cuûa hoï trong lyù taùnh, thöôøng duøng caùc thöù huyeàn töôûng döïa vaøo hö

aûo ñeå caáu taïo vaø voõ ñoaùn cho laø nhaân sanh thaät taïi nhö theá naøo, giaû söû ra sao cuõng chæ coù

moät, vuõ truï thaät taïi nhö theá naøo, giaû söû ra sao cuõng chæ coù moät, nhaân sanh vuõ truï thaät taïi cöùu

caùnh nhö theá naøo, giaû söû ra sao cuõng chæ coù moät. Töø moät sanh ra hai, töø hai sanh ra ba, töø ba

sanh ra vaïn vaät. Thaùi cöïc (choã toái cao to lôùn) sanh ra löôõng nghi (aâm döông), löôõng nghi sanh

ra töù töôïng (boán hình töôïng: ñoâng, taây, nam, baéc), töù töôïng sanh ra baùt quaùi (taùm queû: caøn,

7

khoân, can, chaán, toán, ly, khoân, ñoaøi). Da Hoaø Hoa (Chuû Teå) baét ñaàu taïo ra vaïn höõu, töø ñoù coù

chuû teå vaø quaàn sanh, tuyeät ñoái khoâng coù ngoaøi, voâ thæ vaø voâ chung. Thaàn Ngaõ cuøng baûn taùnh

choã toái taêm hoaø hôïp nhau lieàn sanh ra hieåu bieát, sanh ra ngaõ maïn, sanh ra naêm Duy, sanh ra

naêm Ñaïi, sanh ra möôøi moät Caên, choã sanh ra caùc phaùp laïi trôû veà töï taùnh thì luùc ñoù Thaàn Ngaõ

lìa khoûi baûn taùnh toái taêm maø ñöôïc töï taïi. Ñaây ñeàu laø choã söû duïng kinh ngaïc cuûa coå nhaân, chæ

coù danh ngoân, ñeàu khoâng thaät nghóa. Nay ñaây tuyeät ñoái baøi tröø taát caû huyeàn töôûng hö nguïy,

voïng chaáp voõ ñoaùn; choïn ra taâm caûnh ñang tröôùc maët, lyù luaän thaønh heä thoáng. Chuù troïng ôû

nôi hieän chöùng vaø toân quyù ôû nôi thöïc nghieäm, maø noù laïi coøn coù phöông phaùp cuûa hieän chöùng

thöïc nghieäm. Moät nieäm töông öng, toaøn theå troøn ñaày, soáng hoaït baùt nhanh nheïn, khoâng ñeå laïi

söï trôû ngaïi naøo. Maø taát caû ngoân ngöõ caâu vaên ñeàu gioáng nhö daáu chim trong khoâng, khoâng coù

theå caàm baét. Coù theå chuyeån ñöôïc sôn haø ñaïi ñòa trôû veà chính mình, coù theå chuyeån ñöôïc chính

mình trôû veà sôn haø ñaïi ñòa, sau naøy chính noù coù theå chuyeån Khoa Hoïc maø khoâng bò Khoa Hoïc

chuyeån; hoaøn myõ trôû thaønh coâng duïng lôùn, cuøng Khoa Hoïc tröôùc sau laãn nhau hoaøn thaønh laãn

nhau giuùp ích, cho neân goïi laø Duy Thöùc Luaän Theo Phöông Phaùp Môùi.

Luaän ñaõ töøng noùi: “Duy Thöùc Toâng Hoïc ñuùng laø ñaàu tieân cuûa Ñaïi Thöøa. Noù sôû dó ñöôïc

thaønh coâng toát ñeïp phaûi noùi laø nhôø Khoa Hoïc bieån taây, Duy Vaät Luaän laø nôi noù duøng laøm choã

nöông töïa ñeå laäp Toâng, nhöng Duy Vaät Luaän raát sôï nghe danh Ñaïi Thöøa Duy Thöùc; hoaëc

Thaàn quyeàn huyeãn thuaät moät khi nghe tieáng noùi Ñaïi Thöøa Duy Thöùc thì laäp töùc bò cöôõng eùp

tuaân theo. Khoâng bieát roõ thôøi gian thaønh laäp Ñaïi Thöøa Duy Thöùc, tröôùc heát thöôøng nghieân

cöùu qua caùc kinh “Höõu Luaän”, “Khoâng Luaän” cuûa Tieåu Thöøa vaø “Khoâng Toâng” cuûa Ñaïi

Thöøa, ñem nhöõng taø thuyeát kyø quaëc thöôøng kieán cuûa Duy Thaàn Luaän cuøng nhöõng taø thuyeát

kyø quaëc ñoaïn kieán cuûa Duy Vaät Luaän, cuøng ngaøy thanh lyù ñaùnh tan deïp saïch, roài sau ñoù môùi

khai môû Trung Ñaïo Ñaïi Thöøa Duy Thöùc. Vua beân Thieân Truùc ngay hoâm ñoù laø choã duyeân

khôûi Ñaïi Thöøa Duy Thöùc Luaän, boä luaän naøy chính söû duïng Ña Nguyeân cuûa Thaéng Luaän hoaëc

Nhò Nguyeân Luaän..v..v..... Thieân Thaàn, Phieám Thaàn vaø Thaàn Ngaõ Luaän cuûa Soá Luaän..v..v......

Töù Ñaïi Cöïc Vi Duy Vaät Luaän..v..v...... cuûa Thuaän Theá Luaän, “Höõu Luaän” “Khoâng

Luaän”..v..v..... cuûa Tieåu Thöøa, “Khoâng Toâng”..v..v..... cuûa Ñaïi Thöøa, tham cöùu maàu nhieäm

saâu xa, soi saùng bí maät vi dieäu, ñeàu raát thaïnh haønh moät thôøi. Nhu caàu nôi choã chính mình

khoâng theå cuûa nhaân trí thuùc duïc, vì theá Ñaïi Thöøa Duy Thöùc Luaän caàn phaûi vaän duïng ñeå ñöôïc

höng khôûi. Vaû laïi luùc baáy giôø maëc duø ñaõ coù Chaùnh Luaän cuûa Tieåu Thöøa, ñaõ coù hoïc troø cao

sieâu göông maãu nôi ñôøi nhöng khoâng theå ñoä khaép quaàn sanh, ñeå cho ngaøy nay chæ coù Duy Vaät

Luaän caän ñaïi laøm choã toâng chæ cho Khoa Hoïc nöông töïa, hoïc troø chuyeân lo trang söùc ñòa caàu

maø khoâng theå thaâu hoaïch ñöôïc söï an laïc cuûa nhaân ñaïo ñeå giuùp ñôõ cho nhau. Theá neân Duy

Thöùc Toâng Hoïc khoâng chæ cuøng Khoa Hoïc Duy Vaät quan heä qua laïi nhöng khoâng maät thieát,

Khoa Hoïc Duy Vaät nhaân luùc ñaïi phaùt ñaït laøm saùng toû Duy Thöùc Toâng Hoïc, nhöng maø Duy

Thöùc Toâng Hoïc caàn phaûi quang ñaïi ñeå cöùu vôùt choã taän cuøng cuûa Khoa Hoïc Duy Vaät.” Kìa taát

nhieân, choã duøng danh xöng Duy Thöùc Luaän Theo Phöông Phaùp Môùi thì cuõng coù theå ñuùng.

Duy laø nghóa gì? Thöùc laø chæ cho caùi gì? Thöùc ñaây taïi sao cho laø Duy? Duy taïi sao cho laø

Thöùc? Duy ñaây laø nghóa “khoâng phaûi dö thöøa”, laø nghóa “khoâng phaûi traùi ngöôïc”, laø nghóa

8

“khoâng ra ngoaøi”, laø nghóa “khoâng sai khaùc”, laø nghóa “khoâng xa lìa”. Thöùc ñaây laø chæ “töï

thaân” cuûa Thöùc, chæ noù “töông öng”, chæ noù laøm “choã bieán hieän”, chæ “phaàn lyù” cuûa noù, chæ

“thaät taùnh” cuûa noù. Thöùc ñaây khoâng phaûi laø Duy, theå töôùng cuûa Thöùc cuõng khoâng thaáy ñöôïc;

Duy ñaây taát nhieân laø Thöùc, nguyeân vì phaùp hieän thaät ñeàu ôû nôi Thöùc.

II.- DUY THÖÙC LUAÄN CUÛA VUÕ TRUÏ NHAÂN SANH:

*- Khaùch hoûi: Hieän nay thaáy coù trôøi ñaát nhaân vaät khoâng phaûi laø phaùp hieän thaät hay sao?

Hieän nay noùi chuùng ta taát nhieân coù sanh maïng toàn taïi cuøng caù taùnh toàn taïi; noùi roäng xa vuõ truï

taát nhieân coù töï nhieân toàn taïi cuøng baûn theå toàn taïi. Taïi sao ñaây coù theå maït saùt cho laø phaùp

khoâng phaûi hieän thaät? Hoaëc maëc duø hieän thaät nhöng taïi sao chæ laø Duy Thöùc? Neân bieát raèng

“Hieän thaät caùc phaùp chæ laø Thöùc”, nghóa ñaây thì khoâng ñuùng.

*- Luaän ñaùp: Khaùch cho raèng trôøi ñaát nhaân vaät laø hieän thaät, phaûi chaêng lyù do hieän thaáy

maø cho laø coù ñuùng khoâng?

*- Khaùch traû lôøi: ñuùng theá!

*- Luaän hoûi: Giaû thuyeát coù theå chöùng minh trong hieän thaáy thaät khoâng coù trôøi ñaát nhaân vaät

thì trôøi ñaát nhaân vaät sao laïi khoâng phaûi phaùp cuûa hieän thaät?

*- Khaùch ñaùp: Trong hieän thaáy roõ raøng coù trôøi ñaát nhaân vaät, sao laïi baûo coù theå chöùng

minh noù thaät laø khoâng?

*- Luaän hoûi: Khaùch nay coâng nhaän trôøi ñaát nhaân vaät trong hieän thaáy coù hieän thaät, khoâng

gioáng quaû quít hieän thaáy trong baøn tay ñaây phaûi khoâng?

*- Khaùch ñaùp: Laáy gaàn duï xa, laáy nhoû duï lôùn, noù laø hieän thaät cuûa hieän thaáy thì khoâng

khaùc.

*- Luaän hoûi: Quaû quít cuûa khaùch nay hieän thaáy khoâng phaûi troøn nhöng maø hình saéc laø maøu

vaøng coù phaûi khoâng?

*- Khaùch ñaùp: Dó nhieân!

*- Luaän hoûi: Neáu hình troøn vaø maøu vaøng töùc laø quaû quít thì böùc aûnh hình troøn vaø maøu

vaøng trong göông cuøng vôùi tranh töôïng hình troøn vaø maøu vaøng trong böùc hoaï cuõng laø quaû quít

hay sao?

9

*- Khaùch ñaùp: Khoâng phaûi theá! Quaû quít hieän thaät thì coù muøi höông, coù chaát vò, coù xuùc

chaïm, cho neân khaùc vôùi quaû quít böùc aûnh trong göông, tranh töôïng trong böùc hoaï.

*- Luaän hoûi: Nhöng hieän nay thaáy chæ laø hình saéc troøn maø laïi vaøng cuûa quaû quít, coøn muøi

höông, chaát vò, xuùc chaïm kia cuûa quaû quít ñeàu laø choã hieän coù nhöng khoâng theå thaáy, cho neân

coù theå bieát hieän thaáy ñoù cuøng vôùi aûnh trong göông, tranh töôïng trong böùc hoaï ñeàu gioáng nhau.

Nhaát ñònh quaû quít kieân quyeát chaúng nhöõng nôi hieän thaät cho ñeán nôi trong göông trong böùc

hoaï khoâng phaûi coù hoaøn toaøn trong hieän thaáy; trong hieän thaáy ñaõ hoaøn toaøn khoâng phaûi quaû

quít, cho neân coù theå bieát quaû quít khoâng phaûi laø phaùp cuûa hieän thaät; quaû quít ñaõ laø nhö theá thì

trôøi ñaát nhaân vaät sao laø khoâng phaûi nhö theá ñöôïc?

*- Khaùch hoûi: Theá thì caù theå choã nöông töïa cuûa saéc, thinh, höông, vò, xuùc hieän coù theå

thaáy, nghe, ngöûi, neám, bieát laø nhaän thöùc ñöôïc quaû quít nhö theá naøo hay sao?

*- Luaän ñaùp: Choã khaùch goïi laø caù theå ñaây cuõng coù theå chöùng minh hay sao? Hieän thaáy

hình saéc, hieän nghe aâm thanh, cho ñeán hieän bieát cöùng chaéc, gioøn tan, khoâ öôùt, laïnh noùng, nheï

ñoäng..v..v..... cuûa xuùc traàn, maø laïi nhöõng thöù ñoù ñeàu hieän haønh trong caù theå ñeå thaáy, nghe,

ngöûi, neám, xuùc chaïm vaø ñeàu chuyeån bieán töøng moãi giaây moãi giaây, chuyeån bieát thaám thoaùt

trong nhaùy maét nhöng khoâng phaûi maát vaø cuõng khoâng theå ñuoåi baét. Coù ñieàu caù theå ñoù choã

khaùch ñeà caäp ñeán keát quaû thì vaãn ôû yeân vaäy!

*- Khaùch ñaùp: ÔÛ ñaây moät choã hieän coù coù theå thaáy, ngöûi, neám, bieát, xuùc chaïm, luoân caû taäp

tuïc toàn taïi coù theå duy trì, coù theå naém baét, coù theå taøng tröû, coù theå quaêng boû, ñoù töùc laø caù theå

maø toâi ñeà caäp ñeán.

*- Luaän ñaùp: Choã Thaät Theå ñeàu laø ôû traïng thaùi Khoâng hoaøn toaøn khoâng coù hieän höõu, moät

soá sôû dó coù laø do giaû hieän. Saéc, höông, vò, xuùc choã ñeå thaáy, ngöûi, neám, bieát moãi loaïi ñeàu laø do

hoaø hôïp lieân tuïc môùi coù, nhöng khoâng phaûi do hoaø hôïp lieân tuïc thì môùi coù moãi loaïi saéc,

höông, vò, xuùc ñaây cuûa thaáy, ngöûi, neám, bieát. Cho neân duy trì, naém baét, taøng tröû, quaêng boû

ñaây cuõng chæ laø nhöõng loaïi saéc, höông, vò, xuùc hoaø hôïp lieân tuïc cuûa thaáy, ngöûi, neám, bieát maø

thoâi, chuùng noù ñeàu khoâng phaûi coù khaùc vaäy. Cuõng nhö do nhieàu ngöôøi keát hôïp tröôùc dieät sau

sanh lieân tuïc laøm thaønh moät ñoaøn quaân maø trong ñoù nhieàu ngöôøi lieân tuïc vöøa ly khai vöøa keát

hôïp thì ñaâu coù moät thaät theå toàn taïi rieâng bieät ñöôïc!

*- Khaùch hoûi: Toâi nay giaû söû chæ chaáp nhaän söï hoaø hôïp lieân tuïc cuûa saéc, höông, vò, xuùc

ñaây cho laø hieän coù thaät thì nhö theá naøo?

*- Luaän ñaùp: Ñaõ do ôû nôi töôùng hoaø hôïp lieân tuïc thì moät khi giaûi taùn, töùc laø tieâu dieät hoaøn

toaøn khoâng coøn choã naøo toàn taïi caû. Vaû laïi ngoaïi tröø saéc, höông, vò, xuùc voán khoâng coù khaùc,

ñaâu coù theå cho laø thaät coù hay sao!

10

*- Khaùch noùi: Nhö theá thì saéc, thanh, höông, vò, xuùc hieän coù theå thaáy, nghe, ngöûi, neám,

bieát taát nhieân laø thaät coù, ñaây ñaõ laø thaät coù thì cuõng khoâng phaûi Duy Thöùc, bôûi vì ñaây töùc laø

vaät, laø choã chöùa nhoùm sanh ra cuûa vaät.

*- Luaän ñaùp: Khaùch vöøa baûo saéc, thanh, höông, vò, xuùc cuûa thaáy, nghe, ngöûi, neám, bieát

trong hieän thaáy laø thaät coù hay sao? Nghóa laø nhö hoâm nay thaáy hình troøn maø laïi maøu vaøng:

hình troøn ñaây laø nöông theo maøu vaøng maø hieän, nhöng phaàn vò taïo thaønh maøu vaøng khoâng

phaûi laø choã cuûa hieän thaáy, choã cuûa hieän thaáy chæ laø maøu vaøng maø thoâi! Nhöng giaû söû nay

thieáu maát hình troøn thì maøu vaøng cuõng khoâng coù choã ñeå döïa vaøo, nghóa laø do khoâng hình troøn

giôùi haïn thì khoâng coù giôùi tuyeán, ñaõ khoâng coù giôùi tuyeán cho neân cuõng khoâng coù choã phöông

höôùng, vì khoâng coù choã phöông höôùng cho neân trôøi ñaát ñeàu baèng nhau, ñoài nuùi cuøng soâng

ngoøi ñeàu nhö nhau. Hình troøn ñaõ coù theå nhôø caùc thöù maøu saéc ñeå hieän baøy, maøu vaøng cuõng coù

theå mang theo caùc thöù hình ñeå hieån loä. Nhö caûnh trong ban ngaøy khoâng coù choã truõng ñeå nhoâ

leân maø tôï hoà nhö coù choã truõng ñeå nhoâ leân; nhö aûnh trong göông khoâng coù xa gaàn maø tôï hoà

nhö coù xa gaàn; taát caû hieän töôïng ñoù ñeàu hieän thaáy ôû choã khoâng, chính laø do YÙ Thöùc ôû trong

hieän thaáy kinh doanh caáu taïo taêng ích phaùt khôûi, maø ôû trong hieän thaáy ñoù chæ coøn laïi maøu

vaøng tan bieán ñoàng vôùi hö khoâng maø thoâi.

*- Khaùch hoûi: Maøu vaøng cuûa khoâng khoâng ñaây, noù taát nhieân laø hieän thaät nôi trong hieän

thaáy phaûi khoâng?

*- Luaän ñaùp: Moât teân maøu vaøng nghóa ñaày khaép taát caû, vuõ truï thaâu nhieáp thoâng suoát taát caû

maøu vaøng. Nay lieàn ñoát chaùy caùi thaáy saùng thì cuøng luùc maøu vaøng töï nhieân bò phaân taùn. Ñaây

chính laø baøn ñeán quaû quít, chæ thaáy moät phöông dieän ñaây maø khoâng thaáy moät phöông dieän

kia, chæ thaáy moät phöông dieän bieåu hieän lôùp beân ngoaøi maø khoâng thaáy nhieàu lôùp ôû phöông

dieän beân trong. Neáu chæ thaáy phaàn ít coù theå goïi laø thaáy thì phaàn nhieàu khoâng theå thaáy sao

chaúng taêng theâm ñeå coù theå goïi laø hoaøn toaøn khoâng thaáy? Cho neân phaûi bieát maøu vaøng cuõng

khoâng phaûi coù trong hieän thaáy; nguyeân do coù cuûa maøu vaøng chính laø do tröôùc ñoù coù Taâm cuûa

moät maøu vaøng, cuøng vôùi caùc thöù Taâm khoâng phaûi maøu saéc, khoâng phaûi maøu vaøng cuøng nhau

nöông gaù ñeå hieån loä. Thaät ra chæ do caùc Taâm cuøng nhau caûm öùng, cuøng nhau chuyeån bieán caùc

phaùp hieän ra töông tôï ñeå thaáy maø thoâi. Nhöng ôû trong hieän thaät cuûa noäi chöùng lìa ngoân ngöõ,

chæ laø chaân giaùc bình ñaúng, thaät khoâng coù moät töôùng naøo, moät danh ngoân naøo coù theå an laäp.

Saéc hieän choã thaáy laø nhö theá, thanh, höông, vò, xuùc hieän choã nghe, choã ngöûi, choã neám, choã

bieát cuõng laø nhö theá. Moät quaû quít hieän laø nhö theá, voâ soá trôøi ñaát nhaân vaät laïi cuõng hieän laø

nhö theá. Cho neân bieát caùc phaùp hieän thaät xaùc ñònh ñeàu laø Duy Thöùc.

*- Khaùch hoûi: Taïi ñaây hieän töôïng vaät chaát tuy laø nhö theá. Neáu ngöôøi toâi ñaây coù sanh

maïng, coù taùnh tình, coù yù töù, coù theå töï chuû, khaû naêng töï ñoäng, khaû naêng töï giaùc thì taùnh maïng

cuõng khoâng thaät coù hay sao?

11

*- Luaän ñaùp: Sanh maïng ñaây chính laø do nghieäp kieáp tröôùc ñem Taâm haønh ñoäng chi phoái

taïo ra thaønh phaàn naêng löïc giôùi haïn moät giai ñoaïn cuûa sanh maïng; thaønh phaàn naêng löïc giôùi

haïn moät giai ñoaïn cuûa sanh maïng khi keát thuùc, laïi coù thöù nghieäp khaùc maïnh nhaát ñaïi dieän

sanh

khôûi, seõ chi phoái Taâm haønh ñoäng taïo ra thöù sanh maïng khaùc, ñaây chính laø lieân tuïc laãn nhau

laøm

sanh maïng khoâng chaám döùt. Taùnh Tình ñaây töùc laø ñaàu tieân giöõ gìn sanh maïng cho chính

mình,

do choã thaáy cuûa chính mình phaùt huy naêng löïc. YÙ Töù, töùc laø Thöùc caên cöù nôi choã nhu yeáu cuûa

Taùnh tình sanh maïng rieâng bieät taïo taùc. Choã goïi laø töï ngaõ, caù taùnh, nhaân caùch, yù chí, taùnh

maïng, linh hoàn..v..v........ ñeàu coù theå bieát vaäy. Maëc duø chuùng noù cuøng thaân theå töï nhieân sanh

thaønh coù hai tröôøng hôïp: 1, Höõu Tình giöõ gìn chaët cheõ caên nguyeân sanh maïng laøm töï ngaõ..v..

v......, thöôøng töông tuïc maø khoâng giaùn ñoaïn. 2, YÙ Töù nhaän laáy vaät chaát tinh thaàn, hoaëc toång

hôïp hoaëc taùch bieät laãn nhau laøm töï ngaõ..v..v......., maëc duø töông tuïc nhöng coù giaùn ñoaïn. Hai

ñieàu kieän naøy tuøy yù vaän duïng ñeå phaùt khôûi, nguyeân do töø voâ thæ ñeán nay sanh löïc cuûa hö voïng

huaân taäp thaønh nhaân beân trong, khoâng phaûi tu chaùnh quaùn raát saâu laø coù theå ñoái trò, thaät khoù

tröø

dieät ñöôïc noù. Neáu taùnh maïng vaø yù chí cuûa con ngöôøi gioáng nhau thì khoâng phaûi choã söû duïng

lyù

luaän ñôn ñoäc coù theå ruùt lui trôû veà khoâng. Laïi nöõa coù nguyeân nhaân ngoân ngöõ truyeàn thoï phaân

bieät trôû thaønh sai laàm cuõng coù hai ñieàu kieän: 1, laø chaát löôïng, naêng löïc, nguyeân lyù, tinh thaàn..

v..v..... nghe giaûng sai laàm nhaän laáy laøm töï ngaõ..v..v...... 2, laø caù taùnh, chuû theå..v..v...... nghe

giaûng sai laàm nhaän laáy laøm töï ngaõ..v..v...... Hai ñieàu kieän naøy tính toaùn so löôøng maø phaùt

khôûi,

bao goàm naêng löïc taäp quaùn trong nhoùm phong tuïc trôï giuùp sanh thaønh, nghieân cöùu taän cuøng

cöùu

caùnh töø danh ngoân ñeán trong nguyeân lyù lieàn coù theå giaùc ngoä chuùt ñænh khoâng meâ. Neáu Thieân

Thaàn Giaùo choã giaûng linh hoàn, lyù luaän caám khoâng cho bieát töùc laø baûo cho chuùng ta bieát khoâng

bao giôø coù. Ñaây ñeàu laø töï khoâng thaät theå, chính laø huyeãn töôùng do Taâm vaø Taâm Sôû bieán hieän

caùc phaùp lieân tuïc hoaø hôïp, luaân chuyeån töông tôï, cho neân ñeàu do Duy Thöùc caû.

*- Khaùch noùi: Con ngöôøi duy nhaát cuõng nöông nôi Luaät Sanh Toàn Töï Nhieân cuûa vuõ truï,

maø

Luaät Töï Nhieân cuûa vuõ truï ñaây vaø thaät theå cuûa vuõ truï töø nguyeân thæ troïng yeáu cuoái cuøng chính

laø toàn taïi trong khoâng toàn taïi, chaân thaät trong khoâng chaân thaät, laø coù trong khoâng coù, caên baûn

chung cuûa taát caû phaân bieät. Caùi Khoâng ñaây neáu nhö laø hoaøn toaøn khoâng thì taát caû phaân bieät

hoaøn toaøn maát choã caên cöù ñeå nöông töïa, laø Duy Thöùc khoâng phaûi laø Duy Thöùc cuõng ñoàng yù

khoâng theå noùi. Cho neân Luaät Töï Nhieân cuûa vuõ truï vaø thaät theå cuûa vuõ truï taát nhieân phaûi lìa

khoûi Thöùc ñeå thaät coù.

*- Luaän hoûi: Khaùch noùi raèng Luaät Töï Nhieân cuûa vuõ truï ñaây khoâng phaûi chæ cho nguyeân lyù

12

theá löïc sanh hoaù löu chuyeån cuûa vaïn höõu ñuùng khoâng?

*- Khaùch ñaùp: Ñuùng theá!

*- Luaän noùi: Caùc vaät vaø vaïn höõu cuûa con ngöôøi ñaõ laø choã chuyeån bieán cuûa Duy Thöùc thì

caàn chi nöông töïa nôi theá löïc nguyeân lyù choã hieän khôûi sanh hoaù löu chuyeån cuûa vaïn höõu? Thí

duï nhö ñaõ bieát nöôùc khoâng phaûi coù maø vaãn chaáp nhaän raèng söï löu ñoäng seõ laøm cho thaät coù laø

do nöôùc phaùt khôûi; cuõng nhö nhaân loaïi khoâng toàn taïi maø vaãn chaáp nhaän quoác gia xaõ hoäi laø

thaät taïi thì khoâng sai laàm quaù ñaùng sao! Cho neân Luaät Töï Nhieân thaät coù ngoaøi Thöùc laø choã

hoaøn toaøn khoâng ñuùng.

*- Khaùch noùi: Huyeãn nhaát ñònh coù thaät, giaû nhaát ñònh coù thaät, vuõ truï vaïn höõu thì hoaøn toaøn

huyeãn vaø giaû, nhöng chaúng leõ xeùt tìm toät cuøng khoâng coù thaät theå cuûa boån nguyeân hay sao? Ñaõ

coù thaät theå thì taát nhieân khoâng phaûi Duy Thöùc.

*- Luaän noùi: Thaät theå cuûa vuõ truï ai bieát noù coù? Khoâng choã chöùng bieát maø chaáp nhaän cho

laø coù thì trôû thaønh ñoäc ñoaùn, khoâng theå döïng ra ñeå lyù luaän. Vaû laïi Thaät theå kia xeùt cho cuøng

hình traïng cuûa noù nhö theá naøo? Neáu nhö khoâng coù hình traïng ñeàu ñoàng yù töùc laø khoâng coù

Thaät theå; neáu nhö hình traïng coù theå thaáy thì hình traïng cuûa noù an trí taïi ñaâu? Neáu an trí taïi

vaïn höõu, töùc laø vaïn höõu duy nhaát chæ coù moät Thaät theå thì taïi sao goïi laø Thaät theå cuûa vaïn höõu

ñöôïc? Neáu Thaät theå khoâng an trí nôi vaïn höõu thì vaïn höõu trôû thaønh khoâng coù Thaät theå, nhö

theá taïi sao laïi chaáp cho vaïn höõu coù Thaät theå? Cho neân chaáp baûn theå cuûa vuõ truï ly khai khoûi

Thöùc vaãn thaät taïi rieâng coù laø choã hoaøn toaøn khoâng ñuùng.

*- Khaùch hoûi: Theá thì hieän tieàn caùc thöù gioáng vaät sanh toàn bieán hoaù töï thaønh nghi taéc, moãi

moãi caù bieät thaät teá löu haønh chuyeån ñoäng, ñaâu chaúng coù caên nguyeân toái cao? Vaû laïi khoâng

gian voâ bieân vaø thôøi gian voâ cuøng kia vì sao maø coù?

*- Luaän ñaùp: Nguyeân nhaân taát caû chuùng sanh höõu tình ñaây töø voâ thæ huaân taäp hö voïng laøm

nhaân noäi löïc, YÙ Caên (Thöùc Maït Na thöù baûy) döïa vaøo xoay vaàn thöôøng luùc naøo cuõng lieân tuïc

theo doõi söï sanh hoaù cuûa nguyeân toá Thöùc A Laïi Da thöù taùm, phaân bieät gioáng vaät chaáp cho laø

phaùp theå; hoaëc do YÙ Thöùc thöù saùu duyeân laáy caùc phaùp cuûa Taâm Thöùc A Laïi Da bieán hieän vaø

döïa vaøo caùc thöù phaân bieät xoay vaàn tham tröôùc, ñaây laø choã maø Khaùch ñaõ hoûi. Nhöng ôû ñôøi

hieän taïi hoaëc duyeân nôi ngoân thuyeát hö voïng phaân bieät sai laàm, nôi phaùp taùnh caùc phaùp laãn

nhau voïng sanh suy nghó möu tính, nhö Thieân Thaàn Giaùo baûo laø Thöôïng Ñeá taïo döïng vuõ truï

ñaúng caáp. Ñuùng ra ñaây ñeàu laø choã duyeân cuûa caùc Thöùc, choã hieän cuûa Duy Thöùc, thaät khoâng

coù ngoaøi Taâm, Thöùc beân trong gioáng nhö coù, cho neân bieát taát caû ñeàu do Duy Thöùc.

*- Khaùch hoûi: Nhö theá, ôû trong nhaân gian vaø trong kinh Phaät ñeàu noùi naøo laø loaøi ngöôøi,

loaøi thuù, ñoäng vaät, sanh vaät vaø phaøm phu, Thaùnh nhaân, loaøi dò sanh, caùc ñöùc Phaät..v..v......;

hôn nöõa laïi noùi naøo laø coá theå, dòch theå, khí theå, nguyeân töû, ñieän töû, tinh töû..v..v...... cho ñeán

13

ñòa, thuûy, hoaû, phong, khoâng, thôøi..v..v...... neáu baûo raèng Duy Thöùc thì ñaây caên cöù nôi ñaâu ñeå

noùi?

*- Luaän ñaùp: Caùc danh töôùng ñaây ñeàu do Thöùc phaân bieät hieåu bieát (Saùu Thöùc tröôùc),

chuyeån ñoäng bieán hieän hai phaàn Kieán Naêng Thuû (coâng naêng tieáp thu qua thaáy bieát) vaø Töôùng

Sôû Thuû (hình töôùng ñoái töôïng ñeå tieáp thu). Laïi nöõa nguyeân nhaân töø voâ thæ naêng löïc cuûa vaät vaø

ngaõ phaân bieät huaân taäp nöông nôi hai phaàn Kieán Naêng Thuû vaø Töôùng Sôû Thuû naøy chuyeån

bieán töông tôï caùc thöù töôùng cuûa chuùng sanh vaø theá gian. Naêng löïc vaø ngaõ noùi treân nöông nôi

Thöùc ñeå bieán hieän vaø nöông theo Thöùc ñeå duyeân, chuùng vaø Thöùc lôïi duïng thieát laäp thaønh loaøi

ngöôøi, loaøi thuù, cho ñeán ñaát, nöôùng, gioù, löûa, hö khoâng..v..v........ Gioáng nhö ngöôøi trong

moäng, naêng löïc trong moäng, taâm trong moäng chuyeån bieán hieän ra caùc thöù caûnh töôùng, coù

töông tôï caùc loaïi nhö mình vaø ngöôøi, vaät vaø ngaõ maø khoâng bieát laïi voïng chaáp cho laø ngoaøi

taâm trong moäng chuùng noù coù thaät. Ñoù chæ laø chaïy theo voïng tình giaû laäp ñeå phaùt huy, ñeàu

khoâng söï thaät. Neáu nhö ñaõ bieát do taâm trong moäng chuyeån bieán maø hieän ra töông tôï, khoâng

gioáng choã chaáp cuûa voïng tình maø noùi thuaän theo cho laø coù thaät, ñaây maëc duø meâ chaáp cho

chuùng coù thaät, nhöng keát quaû chuùng hoaøn toaøn khoâng coù thaät. Con ngöôøi..v..v....... ñòa

caàu..v..v...... chính nöông nôi taâm moäng giaû laäp, maëc duø coù nhö huyeãn, nhöng taâm moäng

chính laø theå laøm choã nöông töïa cho con ngöôøi..v..v...... cho ñòa caàu..v..v...... thì cuõng thuoäc veà

loaïi coù chaân thaät. Thöùc laø choã nöông töïa cuûa taát caû chuùng sanh cuûa taát caû theá giôùi vaø taát caû

chuùng sanh taát caû theá giôùi cuõng chính laø choã bieán hieän cuûa Thöùc, vì taát caû chuùng sanh taát caû

theá giôùi ñeàu chæ do Thöùc, cho neân ñöôïc goïi laø Duy Thöùc. Ñuùng nhö coù baøi tuïng noùi raèng: “Do

giaû thuyeát ngaõ phaùp, höõu chuûng töôùng chuyeån; bæ y phaùp sôû bieán”.

III.- HEÄ THOÁNG QUAÙN SAÙT PHAÂN TÍCH

KINH NGHIEÄM CUÛA DUY THÖÙC LUAÄN:

*- Khaùch hoûi: Chuùng sanh voâ löôïng, theá giôùi voâ bieân, nay noùi raèng taát caû ñeàu nöông nôi

Thöùc ñeå bieán hieän thì Thöùc kia sai bieät ñaïi khaùi laø bao nhieâu, coù coâng naêng ñaëc thuø gì?

*- Luaän ñaùp: Thöùc cuûa naêng bieán ñoä khoaûng phaân laøm ba loaïi: moät laø Thöùc Theå Sanh

Hoaù (Thöùc Theå A Laïi Da), hai laø Thöùc Taùnh YÙ Chí (Thöùc Maït na), ba laø Thöùc Lieãu Bieät

Caûnh (saùu Thöùc tröôùc). Coäng chung laïi thì thaønh hai thöù Naêng Bieán:

1.- Nhaân Naêng Bieán, laø thuoäc veà naêng löïc hoaù thaønh doøng chaûy vaø naêng löïc hoaù thaønh

sanh maïng trong Thöùc Theå Sanh Hoaù. Naêng löïc hoaù thaønh doøng chaûy nôi nhaân do Thöùc Taùnh

yù Chí cuøng vôùi Thöùc Lieãu Bieät Caûnh huaân taäp vaøo trong Thöùc Theå Sanh Hoaù ñeå khieán ñöôïc

sanh tröôûng. Naêng löïc hoaù thaønh sanh maïng nôi nhaân do Thöùc Lieãu Bieät Caûnh “coù nghieäp

taùnh taïp nhieãm thieän aùc” huaân taäp vaøo trong Thöùc Theå Sanh Hoaù ñeå khieán ñöôïc sanh tröôûng.

2.- Quaû Naêng Bieán, laø do coâng löïc huaân taäp cuûa hai thöù naêng löïc ôû tröôùc (naêng löïc hoaù

thaønh doøng chaûy vaø naêng löïc hoaù thaønh sanh maïng) chuyeån bieán caùc Thöùc sanh khôûi ñeå bieán

14

hieän ra caùc töôùng. Ñaây goïi laø naêng löïc hoaù thaønh doøng chaûy ñeå laøm nhaân duyeân, caùc thöù

Thöùc Töôùng sai bieät (Thöùc Theå Sanh Hoaù, Thöùc Taùnh YÙ Chí, Thöùc Lieãu Bieät Caûnh) do ñaây

maø sanh khôûi, cho neân goïi laø doøng chaûy hoaù thaønh quaû, nhaân töôùng vaø quaû töôùng ñeàu gaàn

gioáng nhau. Laïi nöõa naêng löïc hoaù thaønh sanh maïng chæ laøm trôï duyeân, loâi cuoán nghieäp löïc

tieàn khieân baùo thuø Thöùc Theå Sanh Maïng “höôùng daãn theå sanh maïng ñi thoï baùo”, loâi cuoán

nghieäp löïc tieàn khieân baùo thuø Thöùc Lieãu Bieät Caûnh “Theå sanh maïng ñaõ ñaày ñuû”. Tröôùc ñoù

goïi laø theå chaân cuûa sanh maïng, sau ñoù goïi laø theå sanh cuûa sanh maïng. Hai thöù naøy goïi ñaày ñuû

chính laø sanh maïng hoaù thaønh quaû, nhöng taùnh cuûa quaû so cuøng taùnh cuûa nhaân thì khoâng

gioáng nhau. Thöùc laø choã nöông töïa cuûa chuùng sanh vaø theá giôùi, Thöùc laø naêng bieán cuûa chuùng

sanh vaø theá giôùi, nghóa ñaây saâu roäng voâ cuøng.

*- Khaùch hoûi: Sao goïi laø Thöùc Lieãu Bieät Caûnh, Thöùc coù maáy thöù?

*- Luaän ñaùp: Bieát roõ söï töôùng caûnh giôùi rieâng bieät raát laø roõ raøng thoâ caïn, neân goïi laø Thöùc

Lieãu Bieät Caûnh. Thöùc Lieãu Bieät Caûnh ñoä khoaûng coù hai thöù: moät laø Thöùc nöông nôi saéc caên

(chæ cho naêm Thöùc Tröôùc), hai laø Thöùc nöông nôi yù caên (chæ cho YÙ Thöùc thöù saùu).

*- Khaùch hoûi: Sao goïi laø Thöùc nöông nôi saéc caên, Thöùc laïi coù maáy thöù?

*- Luaän ñaùp: Thöùc phaùt sanh ñeàu nöông nôi tònh saéc caên cuûa rieâng mình laøm duyeân taêng

tröôûng khoâng quan heä chung vôùi caùc tònh saéc caên khaùc, cho neân goïi laø Thöùc Y Saéc Caên (naêm

Thöùc Tröôùc). Thöùc ñaây rieâng bieät coù naêm thöù:

1, Nhaõn Thöùc, do caûm giaùc chieáu roõ rieâng bieät caùc hieån saéc nhö xanh, vaøng, ñoû, traéng..v..

v..... hoaëc bao goàm caûm giaùc chieáu roõ rieâng bieät caùc hình saéc, caùc bieåu saéc nhö daøi,

ngaén,

vuoâng, troøn, lôùn, nhoû, xa, gaàn, saùng, toái, khoâng, bòt kín, cong laïi, duoãi ra, ñi qua, ñi ñeán

rieâng bieät caùc hình, bieåu hieän caùc saéc laøm haønh traïng nôi töï thaân.

2, Nhó Thöùc, do caûm giaùc chieáu roõ aâm thanh rieâng bieät laøm haønh traïng nôi töï thaân.

3, Tyû Thöùc, do caûm giaùc chieáu roõ muøi höông rieâng bieät laøm haønh traïng nôi töï thaân.

4, Thieät Thöùc, do caûm giaùc chieáu roõ muøi vò rieâng bieät laøm haønh traïng nôi töï thaân.

5, Thaân Thöùc, do caûm giaùc chieáu roõ xuùc chaïm ngaên ngaïi rieâng bieät nhö cöùng chaéc, aåm

öôùt,

aám aùp, nheï nhaøng, laøm haønh traïng nôi töï thaân.

Vì theá naêm thöù Thöùc ñaây cuõng ñöôïc goïi laø Saéc Thöùc, Thinh Thöùc, Höông Thöùc, Vò Thöùc,

Xuùc Thöùc. Naêm Thöùc ñaây coù khi cuøng moät luùc cuøng moät choã caûm giaùc chieáu roõ rieâng bieät

luoân caû saéc, thinh, höông, vò, xuùc. Söï hieåu roõ vaø nôi töôùng traïng ñeå hieåu roõ ñeàu nöông nôi töï

thaân cuûa Thöùc chuyeån bieán hieän khôûi. Caùc höõu tình nôi naêm Thöùc ñaây hoaëc coù maët hoaøn

15

toaøn, hoaëc khoâng coù maët hoaøn toaøn, hoaëc luùc khoâng vaø luùc coù hoaøn toaøn, nhöng nhaát ñònh chæ

coù naêm Thöùc ñaây maø thoâi.

*- Khaùch hoûi: Naêm thöù Thöùc ñaây thuoäc taùnh gì khi chuùng thuaän theo hoaø hôïp ñeå chuyeån

bieán?

*- Luaän ñaùp: Baùo ñoäng ñui muø phaùt sanh thì laäp töùc caûm öùng boùng toái hoaø hôïp khieán cho

caûm giaùc tieáp nhaän sô löôïc ñaïi khaùi vaø ngay luùc ñoù töôûng töôïng lieàn trôû neân möùc ñoä to lôùn

khieán cho naêng löïc yù nghó phaùt ñoäng chuyeån bieán, ñaây laø thuoäc taùnh cuûa naêm Thöùc ñaõ ñöôïc

phoå bieán roõ raøng. Neáu luùc ñoù duïc voïng ñaây hôïp taùc cuøng vôùi nhöõng thöù tín, taøm, quyù vaø tham,

saân, si..v..v...... ñeàu coù nhöõng töôûng töôïng cuûa thuoäc taùnh naêm Thöùc noùi treân. Nôi caûm giaùc

cuûa naêm Thöùc khi naêm Thöùc naøy chieáu roõ rieâng bieät caùc thöù saéc, thinh, höông, vò, xuùc vaø

quaùn saùt moät caùch tinh teá thì coù theå thu hoaïch ñöôïc söï hieåu bieát.

*- Khaùch hoûi: Choã chieáu roõ rieâng bieät caùc thöù saéc, thinh, höông, vò, xuùc cuûa naêm Thöùc

ñaây roát cuoäc laø tình hình nhö theá naøo?

*- Luaän ñaùp: Thí duï nhö aùnh saùng cuûa göông chieáu roõ thì böùc tranh cuûa göông hieån hieän

vaø böùc tranh cuûa göông hieån hieän töùc laø aùnh saùng cuûa göông chieáu roõ. Töï töôùng quang caûnh

cuûa böùc tranh moãi moãi ñeàu thaân caän nôi boùng toái ñeå hieån hieän roõ neùt, khoâng phaûi laø choã ngoân

ngöõ vaên töï coù theå noùi ñeán ñöôïc vaø coù theå baøy toû ñöôïc, ñoù chính laø taùnh caûnh hieän thaät maø

hieän thaät coù theå chöùng minh. Trong vaø ngoaøi, kia vaø ñaây, mình vaø ngöôøi, vaät vaø ta laø choã moãi

moãi giaû töôùng ñoái ñaõi hieän khôûi vaø nöông töïa nôi söï hoaø hôïp lieân tuïc ñeå bieán hieän giaû töôùng

con ngöôøi, töông tôï con boø, töông tôï caây goã, töông tôï khoái ñaù maø nôi trong caûm giaùc ñaây ñeàu

laø khoâng coù, cho neân nhöõng hieän töôïng treân cuõng goïi laø Duy Thöùc Caûm Giaùc.

*- Khaùch hoûi: Choã hoaøn toaøn caûnh thaät cuûa naêm Thöùc ñaây thì khoâng coù giaû töôùng ñoái ñaõi

vaø hoaø hôïp; coøn giaû töôùng lieân tuïc ñoù thì thuoäc veà caûnh naøo, laø choã hoaøn toaøn cuûa Thöùc naøo?

*- Luaän ñaùp: Caùc giaû töôùng ñaây thì thuoäc veà caûnh ñôùi chaát vaø caûnh ñoäc aûnh, laø choã hieåu

bieát cuûa Thöùc Y YÙ Caên (YÙ Thöùc thöù saùu).

*- Khaùch hoûi: Nhö theá naøo goïi laø Thöùc Y YÙ Caên?

*- Luaän ñaùp: Thöùc nöông nôi Thöùc Taùnh YÙ Chí (Thöùc Maït Na thöù baûy) laøm caên trôï duyeân

taêng tröôûng ñoäc laäp ñeå ñöôïc phaùt sanh, cho neân goïi laø Thöùc Y YÙ Caên (YÙ Thöùc thöù saùu). Thöùc

Y YÙ Caên ñeå hieåu bieát phaân bieät tính toaùn caân nhaéc taát caûnh thaät, caûnh ñôùi chaát, caûnh ñoäc aûnh

cuûa caùc phaùp ñeå laøm töï thaân, laøm haønh töôùng, cho neân cuõng goïi laø Phaùp Thöùc.

*- Khaùch hoûi: Caûnh hoaøn toaøn thaät taùnh cuûa Thöùc ñaây (cuûa Thöùc Y YÙ Caên) nhö theá naøo?

16

*- Luaän ñaùp: Caûnh hoaøn toaøn thaät taùnh cuûa Thöùc ñaây phaûi hoaøn thaønh ba ñieàu kieän: 1,

nghóa laø Thöùc naøy cuøng vôùi naêm Thöùc Tröôùc ñoàng ôû trong thôøi gian moät saùt na ban ñaàu,

nöông nôi naêm Thöùc Tröôùc caûm giaùc chieáu roõ saéc, thinh, höông, vò, xuùc, moãi moãi ñeàu ly khai

töï töôùng ngoân ngöõ. 2, nghóa laø lìa xa taùn ñoäng hoân loaïn, choã duy trì taâm caûnh phaûi ñònh tueä

tinh teá chuyeân nhaát thanh tònh saùng suoát. 3, nghóa laø phaûi hoaøn toaøn thoaùt ly tính toaùn so

löôøng phaân bieät, phuø hôïp vôùi taùnh chaân nhö cuûa taát caû phaùp. Ñaây chính laø chuyeån Thöùc Y YÙ

Caên ñaây trôû thaønh “Trí Dieäu Quan Saùt” vaäy.

*- Khaùch hoûi: Caûnh ñôùi chaát hoaøn toaøn cuûa Thöùc naøy nhö theá naøo? Vaû laïi sao goïi laø caûnh

ñôùi chaát?

*- Luaän ñaùp: Thöùc naøy coù coâng naêng thuø thaéng, coù maët ñaày ñuû roäng lôùn nôi taát caû choã coù

caûnh giôùi, thöôøng tính toaùn so löôøng phaân bieät chaáp laáy khaép nôi choã coù caûnh giôùi noùi treân.

Beân trong Thöùc naøy nöông nôi YÙ Caên (Maït Na) vaø quan heä caùc phaùp Taâm Baát Töông Öng

Haønh nhö: Danh, Soá, Thôøi, Phöông, Ñoàng, Dò..v..v....... thuoäc quaù khöù choã maø Thöùc naøy ñaõ

hieåu roõ danh nghóa vaø haønh töôùng, laïi thöôøng lieân keát hoaø hôïp vôùi nieäm töôûng hieän tieàn.

Nhaân ñaây Thöùc Y YÙ Caên nöông nôi saéc, thinh, höông, vò, xuùc cuûa naêm Thöùc Tröôùc ñaõ cuøng

hieåu bieát qua hình thöùc chieáu soi, lieàn trong moät thôøi gian saùt na ñôn ñoäc löu chuyeån vaøo

trong phaïm vi cuûa Thöùc naøy, bieán moãi moãi thaät taïi hoaø hôïp lieân tuïc thaønh hình töôùng Caûnh

Tôï Ñôùi Chaát. Töï tha, nhaân ngaõ, noäi ngoaïi, kia ñaây, moät nhieàu, vuoâng troøn, lôùn nhoû, xa gaàn,

ranh giôùi ñaày ñuû hoaøn taát, ñòa haït nieâm phong hoaøn toaøn kieân coá, ñoái ñaõi laãn nhau, moãi moãi

ñeàu ñöôïc Thöùc naøy thieát laäp an ñònh danh nghóa cho söï vaät; Thaùi döông, ñaïi ñòa, quaàn chuùng

sinh ñoäng, thöïc vaät sanh soâi naûy nôû, taát caû ñeàu laø Caûnh Tôï Ñôùi Chaát ñaõ ñöôïc nöông töïa nôi

Thöùc Y YÙ Caên ñeå thaønh hieän töôïng. Vì sao goïi laø Caûnh Tôï Ñôùi Chaát? Caùc vaät trong ñaây ñeàu

tôï hoà haøm chöùa saéc, thinh, höông, vò, xuùc cuûa naêm Thöùc Tröôùc ôû trong; nhöng kyø thaät saéc,

thinh, höông, vò, xuùc cuûa naêm Thöùc Tröôùc vaãn an truï nôi töï töôùng cuûa chuùng vaø ñoái vôùi caùc

vaät tôï ñôùi chaát kia hoaøn toaøn khoâng giao thieäp. Coù theå xaùc ñònh Caûnh Tôï Ñôùi Chaát chæ laø hình

töôùng phaûn aûnh cuûa saéc, thinh, höông, vò, xuùc do Thöùc Y YÙ Caên töï ñoäng sanh khôûi maø thoâi,

neân goïi laø Caûnh Tôï Ñôùi Chaát. Hôn nöõa Caûnh Chaân Ñôùi Chaát laø nhöõng hình aûnh nöông theo

taâm caûnh hieän thaät trong theá gian bao goàm saéc, thinh, höông, vò, xuùc, phaùp do Thöùc Y YÙ Caên

naøy choã lieãu bieät (choã phaân bieät hieåu bieát), ngoaøi ra caùc Thöùc Hieän Haønh (naêm Thöùc Tröôùc)

vaø Thöùc thuoäc taâm taùnh (Thöùc Dò Thuïc)..v..v...... cuøng nhau chieáu soi aûnh hieän khoâng qua

trung gian Thöùc Taùnh YÙ Chí (Thöùc Maït Na) suy luaät vaø dieãn dòch, nhöõng taâm caûnh aûnh hieän

ñoù chính laø Caûnh Chaân Ñôùi Chaát.

*- Khaùch hoûi: Caûnh Ñoäc AÛnh cuûa Thöùc naøy (Thöùc Y YÙ Caên) nhö theá naøo? Vaû laïi sao goïi

laø Caûnh Ñoäc AÛnh?

*- Luaän ñaùp: Do Thöùc Y YÙ Caên naøy chuyeân duøng danh ngoân nghóa töôùng voâ caên cöù bòa

ñaët caûnh khoâng coù thaät vaø nöông nôi nieäm töôûng tìm toøi kyù öùc quaù khöù, nhôù nhung dieän maïo

caùc caûnh töôïng vò lai..v..v......, coá nhieân nhöõng caûnh ñoù hoaøn toaøn thoaùt ly taâm caûnh hieän thaät

17

maø phaân bieät tính toaùn so löôøng vôùi caûnh chæ rieâng hö aûnh. Moät laø quaùn töôûng choã ñaây khoâng

coù, hoaëc thôøi gian naøy khoâng coù, hoaëc trong ñaây khoâng coù, maø nhöõng caûnh ñoù ñaõ coù cuûa vuõ

truï. Nhö trong möôøi hai thaùng luoân luoân töôûng ñeán thöù tieáng eách nhaùi keâu, nhöõng thöù tieáng ñoù

goïi laø Höõu Chaát Ñoäc AÛnh. Hai laø giaû söû caên cöù nôi caùc teân söøng ngöïa, loâng raéng..v..v......

hoaëc saùng taïo caùc teân nhö Thöôïng Ñeá cuûa vuõ truï..v..v......, do caùc teân ñoù phaùt khôûi nhöõng

caûnh töôûng töôïng maø nhöõng caûnh töôûng töôïng ñoù hoaøn toaøn khoâng coù, neân goïi laø Caûnh Ñoäc

AÛnh Voâ Chaát. Caûnh Ñoäc AÛnh Voâ Chaát ñaây neáu nhö phaân bieät phaùn xeùt tinh teá thì coù raát

nhieàu loaïi nghóa, nay taïm thôøi noùi löôïc qua.

*- Khaùch hoûi: Chöùng toû ñaëc bieät cuûa Thöùc Y YÙ Caên (YÙ Thöùc thöù saùu) ñaây, khaû naêng cuûa

noù ñaõ phaân bieät tính toaùn so löôøng nhö theá naøo khi ôû nôi hai caûnh Tôï Ñôùi Chaát vaø Ñoäc AÛnh?

*- Luaän ñaùp: Ñuùng nhö theá, nhaân vì Tôï Ñôùi Chaát vaø Ñoäc AÛnh chæ laø caûnh thuoäc veà cuûa

Thöùc Y YÙ Caên. Chaúng thaø nhö theá, bôûi vì trong caùc Thöùc, coâng duïng duy nhaát cuûa Thöùc naøy

raát roäng lôùn, caûnh hueä nhaäp ñònh vaø chöùng ñöôïc phaùp taùnh chaân nhö cuõng chính laø nhôø coâng

naêng thuø thaéng ñaëc bieät cuûa Thöùc naøy. Thöùc naøy nöông nôi naêm Thöùc Tröôùc ñeå hieåu roõ saéc,

thinh, höông, vò, xuùc vaø veà coâng duïng cô baûn cuûa noù cuõng gioáng nhö naêm Thöùc Tröôùc. Nhöng

Thöùc naøy chaúng bieát tröôùc coù naêm Thöùc Tröôùc vaø ñoái vôùi Thöùc naøy cuõng khoù bieát ñeán. Cho

neân ngöôøi ñôøi chæ bieát coù Thöùc Y YÙ Caên naøy, nhöng ñeàu môø mòt khoâng roõ chaân hieän löôïng

(maët thaät) cuûa noù. Nhö vaäy chaân hieän löôïng cuûa noù trong moät saùt na, maëc duø baát ngôø taùn loaïn

phôi traàn vaø ít khi coù theå aán ñònh, lieàn laäp töùc löu chuyeån vaøo laõnh vöïc lôøi noùi vaø yù nghó cuûa

ñôùi chaát vaø ñoäc aûnh; bôûi vì ñaây khoâng phaûi do ñònh hueä chöùng ngoä, gaëp ñöôïc phaùp taùnh chaân

nhö, ñeå ñöôïc thích öùng vôùi nhau. Vì leõ ñoù khoâng theå thaønh töïu ñònh hueä ñeå ñöôïc giaùc ngoä

chaân nhö, töùc laø do Thöùc naøy luoân luoân luùc naøo cuõng löu chuyeån dong ruoåi thoaû thích nôi

caûnh ñôùi chaát vaø ñoäc aûnh; meâ lyù Duy Thöùc ham muoán chaïy theo tìm caàu ngoaøi taâm, taän tuïy

quan saùt tính toaùn chaáp tröôùc roát cuoäc khoâng theå ñöôïc cuõng hoaøn toaøn do ñaây caû. Cho neân

giai ñoaïn thöù nhaát cuûa Duy Thöùc Hoïc, ñaàu tieân phaûi hieåu roõ caùc caûnh Tôï Ñôùi Chaát vaø Ñoäc

AÛnh trong ñaây chæ laø lôøi noùi cuûa yù töôûng, tuyeät ñoái khoâng coù thaät chaát. Vì theá ñaây cuõng goïi laø

Duy Thöùc YÙ Ngoân. Duy Thöùc YÙ Ngoân ñaây quaùn saùt ñeán choã beân caïnh thaân thieát hieån hieän roõ

raøng, lieàn coù theå giaùc ngoä ñöôïc chaân thaät theá gian gioáng nhau ñeàu laø moät thöù moäng caû.

*- Khaùch hoûi: Thuoäc taùnh cuûa Thöùc Y YÙ Caên ñaây seõ tuyø thuaän hoaø hôïp sanh khôûi, neáu so

saùnh vôùi naêm Thöùc Tröôùc thì nhö theá naøo?

*- Luaän ñaùp: Taâm thuoäc taùnh cuûa Thöùc naøy chuyeån hoaù bieán ñoåi raát thaâm saâu roäng lôùn

phöùc taïp nhanh choùng: noù phoå bieán saùng toû khoâng theå baøn luaän ñöôïc, naøo laø caùc duïc voïng,

thaéng giaûi, öùc nieäm, tònh ñònh, minh hueä thuoäc ñaëc bieät caûnh giôùi cuûa taâm; naøo laø caùc tín,

taøm, quyù, voâ tham, voâ saân, voâ si, tinh taán, khinh an, baát phoùng daät, haønh xaû, ñaïi

bi..v..v......thuoäc taâm taùnh thieän tònh; naøo laø caùc tham, saân, si, maïn, nghi, aùc kieán thuoäc taâm

taùnh quaây cuoàng nhieãu loaïn hoãn taïp nhieãm oâ; naøo laø caùc phaãn, haän, phuù, naõo, taät, san, cuoáng,

sieåm, haïi, kieâu, voâ taøm, voâ quyù, traïo cöû, hoân traàm, baát tín, giaõi ñaõi, phoùng daät, thaát nieäm, baát

chaùnh tri thuoäc taâm taùnh troïng tröôïc hung aùc; naøo laø caùc tìm caàu, doø xeùt, hoái haän, nguû nghæ

18

thuoäc taâm taùnh baát ñònh; vôùi nhöõng thöù taâm thuoäc taùnh keå treân, Thöùc naøy nôi caùc thôøi gian,

caùc xöù sôû xoay chuyeån lieân ñôùi, khi phaân ly, khi dung hôïp sanh dieät, phaát phô khoù phaân bieät.

Nhöng coâng ñöùc cuûa hai taâm tìm caàu vaø doø xeùt thì raát vó ñaïi, nhöõng tö töôûng hoïc thuaät choã löu

haønh cuûa theá gian ñeàu caàn phaûi nöông nôi hai taâm naøy môùi ñöôïc phaùt minh. Caùc taâm thuoäc

taùnh ñaây phaûi ñöôïc thôøi gian saùt na saùt na yeân laëng tònh ngöõ phaûn quan xeùt nghieäm beân trong

thì môùi coù theå nhö xem moät loaïi ñieän aûnh, bao nhieâu vi teá hieän baøy raát roõ raøng.

*- Khaùch hoûi: Theá thì saùu thöù Thöùc Lieãu Bieät Caûnh ñaây taïo taùc nghieäp taùnh thieän aùc nhö

theá naøo?

*- Luaän ñaùp: Thì ñaây trieäu chöùng taâm thuoäc taùnh cuûa chuùng coù theå hieåu bieát, ñeàu do Thöùc

Y YÙ Caên (YÙ Thöùc thöù saùu) bieûu hieän qua haønh ñoäng cuûa thaân, qua ngoân ngöõ cuûa mieäng, khi

hieän khôûi mang theo caùc taâm thuoäc taùnh nhö Tín, Taøm, Quyù..v..v...... thì taïo taùc nghieäp taùnh

tònh thieän; khi hieän khôûi mang theo caùc taâm thuoäc taùnh nhö Phaãn, Haän, Phuù, Naõo..v..v...... thì

taïo taùc nghieäp taùnh nhieãm aùc; khi hieän khôûi rieâng mang theo caùc taâm thuoäc taùnh nhö Caûnh

baùo, Duïc voïng, Tìm caàu..v..v....... thì taïo taùc nghieäp taùnh rieâng bieät nhö Thieän, AÙc, Voâ Kyù.

Nhöng caùc loaïi höõu tình ôû trong choã sanh töû löu chuyeån, khi hieän khôûi phaàn lôùn khoâng lìa

khoûi caùc taâm thuoäc taùnh nhö Tham, Saân, Si, Maïn..v..v...... cho neân taâm haønh ñeàu coù oâ nhieãm

pha taïp che phuû. Neáu nhö ñeán khi kheá hôïp ñöôïc chaân nhö thì luùc ñoù Thöùc Taùnh YÙ Chí (Thöùc

Maït Na thöù baûy) bò phaûn chieáu, chöøng ñaáy taâm haønh môùi coù theå hoaøn toaøn thaønh töïu thuaàn

thuïc tònh thieän; ñaây thì khoâng phaûi trôû laïi nhaân toá thaâm nhieãm nöõa maø thuoäc nôi saùng taïo laøm

muïc ñích vaäy.

*- Khaùch hoûi: Chuùng noù ôû nôi caûm thoï khoå laïc thì nhö theá naøo?

*- Luaän ñaùp: Taâm caûnh khi caûm giaùc hoaëc phuø hôïp vôùi nhau thì thích thuù ñeïp loøng thaân

taâm vui veû; hoaëc roái loaïn baát thöôøng böùc baùch thì thaân taâm khoå naõo; hoaëc khoâng coù theå khu

bieät ñöôïc söï phuø hôïp roái loaïn baát thöôøng böùc baùch thì thaân taâm nhaän laõnh taùnh trung dung

trong söï xaû boû. Saùu Thöùc Lieãu Bieät Caûnh ñaây nôi ba thoï: khoå, laïc vaø xaû ñeàu coù theå hoaùn

chuyeån tuøy theo thôøi gian. Nhöng khoå thoï vaø laïc thoï moãi loaïi ñeàu coù hai thöù: Khoå Thoï coù hai

thöù: khoå vaø öu. Laïc coù hai thöù: laïc vaø hyû. Khoå Laïc chæ thuoäc hieän taïi, Öu Hyû bao goàm caû quaù

khöù vaø vò lai. Naêm Thöùc Tröôùc chæ coù ba thoï: khoå, laïc vaø xaû; nhöng nôi Thöùc Y YÙ Caên thì coù

naêm thoï: khoå, laïc, öu, hyû vaø xaû. Quaùn vi teá trong taâm thaåm xeùt thì khoâng khoù hieåu bieát.

*- Khaùch hoûi: Maëc duø ñaõ bieát roõ Thöùc Lieãu Bieät Caûnh ñaây laø choã hieåu roõ töôùng traïng cuûa

thaät taùnh, ñôùi chaát, ñoäc aûnh, nghóa laø nhö tröôùc ñaõ baøn ñeán naêm Thöùc cuøng vôùi Thöùc thöù saùu

caûm giaùc chieáu roõ saéc, thinh, höông, vò, xuùc, phaùp, giôø ñaây lyù do vì sao nhaát ñònh phaûi ôû nôi

thôøi gian naøy, xöù sôû naøy thì môùi coù nhöõng caûm giaùc saéc, thinh, höông, vò, xuùc, phaùp? Neáu ôû

nôi thôøi gian kia, xöù sôû kia thì khoâng ñöôïc nhö theá, nghóa laø khoâng coù nhöõng caûm giaùc saéc,

thinh, höông, vò, xuùc gioáng nhö theá? Vaû laïi Thöùc Y YÙ Caên cuõng phaûi coù thôøi gian, coù xöù sôû thì

môùi coù caùc thöù töôùng hoaø hôïp, lieân tuïc, ñoái ñaõi trong laõnh vöïa kia, trong laõnh vöïc naøy vaø traùi

19

laïi maëc duø ñaõ coù thôøi gian, coù xöù sôû nhöng laïi khoâng coù caùc thöù töôùng hoaø hôïp, lieân tuïc, ñoái

ñaõi gioáng nhö treân. Vaøo tröôøng hôïp khaùc caùc thöù töôùng saéc, thinh, höông, vò, xuùc, phaùp ñeàu

hoaø hôïp, lieân tuïc, ñoái ñaõi chung thôøi gian, chung xöù sôû ñaõ ñöôïc ña soá ngöôøi coù theå cuøng nhau

coù caùc thöù hieåu bieát rieâng bieät trong laõnh vöïc naøy trong laõnh vöïc kia; ngöôïc laïi ôû khaùc thôøi

gian, khaùc xöù sôû thì laïi ña soá ngöôøi khoâng ñöôïc cuøng nhau coù caùc thöù hieåu bieát rieâng bieät

gioáng nhö treân: Neáu baûo raèng taát caû khoâng theå lìa khoûi Thöùc rieâng coù nhaân giaû phaùt sanh

nhöõng thöù hieåu bieát rieâng bieät maø ôû tröôùc ñaõ ñeà caäp vaø nhö theá caùc thöù phaùp sai bieät treân do

ñaâu maø coù ñöôïc?

*- Luaän ñaùp: Khaùch cuõng thöôøng naèm moäng phaûi khoâng? Caûnh vaät trong moäng laø choã

Thöùc hieåu bieát rieâng bieät, khi ñang ôû trong moäng chöa tænh, ngaøy xuaân trong moäng thì cuõng

chæ coù hoa ñaøo maø khoâng coù hoa sen, sa maïc trong moäng thì cuõng chæ coù ñoàng hoang maø

khoâng coù caây ñaäu luùa mì, ngöôøi nhaø trong moäng lìa xa sum hôïp thì cuõng ñeàu coù saàu vui khoùc

cöôøi, nam nöõ giao hôïp trong moäng thì cuõng coù theå coù söï vieäc toån maát tinh huyeát. Caùc caûnh

moäng ñaây cuõng ñeàu thaønh töïu giaû huyeãn, nhö coù quy luaät töï nhieân, caùc hieän töôïng trong

moäng nhö theá phaûi chaêng lìa ngoaøi taâm moäng coù choã toàn taïi rieâng bieät hay sao? Nhöng ñeán

khi tænh giaác, hoûi raèng nhöõng caûnh moäng trong noäi taâm do ñoù coù theå tieâu maát, neáu nhö muoán

ôû nôi ngoaøi taâm tìm caàu choã toàn taïi cuûa nhöõng caûnh moäng ñoù maûy may coù theå ñöôïc khoâng?

Moäng ñaõ nhö theá thì tænh moäng cuõng gioáng nhö theá.

*- Khaùch hoûi: Tuy raèng ñaõ roõ caûnh moäng ñaây khoâng lìa khoûi taâm moäng, nhöng taâm moäng

kia cuõng cuøng caûnh moäng hoaø hôïp, lieân tuïc, cuøng nhau hieän khôûi, hôïp chung nhau laïi goïi laø

moäng. Maø moäng ñaây noù coù maëc duø laø huyeãn, ñoøi hoûi khoâng phaûi khoâng coù nôi nguyeân nhaân

coáng hieán. Noù neáu coù nôi nguyeân nhaân coáng hieán thì ngoaøi moäng ra ñaõ coù nguyeân nhaân boä

phaän chính ñeå phaùt khôûi moäng; nhö theá ngoaøi Thöùc ra sao laïi khoâng coù nguyeân nhaân boä phaän

chính ñeå phaùt khôûi Thöùc hay sao? Lyù ñaây ñaõ nhö nhau thì coøn nghi ngôø chi phaûi ñôïi quyeát

ñònh?

*- Luaän ñaùp: Moäng nöông nôi taâm maø coù, moäng khoâng lìa khoûi taâm, taâm tuy khoâng nhaát

ñònh laø moäng, vaû laïi coù theå vónh vieãn tuyeät ñoái lìa khoûi moäng. Taâm khi giöõa luùc moäng thì

cuõng khoâng theå lìa khoûi taâm moäng ñeå coù taâm rieâng bieät. Caûnh moäng, taâm moäng nöông nôi

moäng maø hieän, moäng laïi nöông nôi baûn taâm maø coù. Muoán bieát moäng nöông nôi baûn taâm maø

coù thì caàn phaûi thoâng suoát Thöùc Theå Sanh Hoaù (Thöùc Theå A Laïi Da thöù taùm).

*- Khaùch hoûi: Nhö theá naøo goïi laø Thöùc Theå Sanh Hoaù?

*- Luaän ñaùp: Thöùc naøy haøm chöùa roäng lôùn, saâu xa thaàm kín maàu nhieäm vi teá, quaùt saùt khoù

ñöôïc, thöøa nhaän ngaàm nhaát ñònh laø hieän höõu. Thöùc naøy öôùc löôïng coù ba nghóa:

1, Haøm Taøng Thöùc: nghóa laø Thöùc naøy coù khaû naêng dung naïp Thöùc Taùnh YÙ Chí (Thöùc

Maït Na thöù baûy), Thöùc Lieãu Bieät Caûnh (saùu Thöùc Tröôùc), caùc thöù coâng löïc huaân tu luyeän taäp,

20

taát caû ñeàu chöùa ñöïng ôû trong. Neáu khoâng phaûi moät laàn traûi qua kinh nghieäm söû duïng hoaù laøm

thöù coâng söùc kia thì nhaát ñònh khoâng coù tieâu maát, Thöùc ñaây goïi laø “Naêng Taøng” thöù nhaát. Laïi

theâm, Thöùc naøy raát meâ toái yeáu ôùt troáng roãng meàm maïi, khoâng coù khaû naêng töï giaùc töï quyeát

ñònh, thôøi gian moãi moät sanh maïng tröôùc ñi qua ñaõ maát vaø moät sanh maïng sau chöa ñeán thì

nghieäp löïc thieän aùc do saùu Thöùc Tröôùc taïo neân ñaõ tieàm taøng trong Thöùc naøy boång nhieân nhoâ

leân daãn Thöùc naøy ñeán moät thöù sanh maïng khaùc; duøng Thöùc naøy laøm theå sanh maïng ñeå quyeát

ñònh cho sanh maïng cuûa noù, khieán sanh maïng khuaát phuïc bao che nghieäp löïc noùi treân nôi

trong sanh maïng ñeå quyeát ñònh. Môùi cho ra moät sanh maïng tröôùc thì laïi cho vaøo moät sanh

maïng sau, luoân luoân bò troùi buoäc aån taøng, maûy may khoâng ñöôïc töï do, ñaây laø “Sôû Taøng” thöù

hai. Hôn nöõa, Thöùc naøy laïi bò Thöùc Taùnh YÙ Chí luyeán aùi chaêm chuù chaáp tröôùc, chieám cöù laøm

“Theå Töï Ngaõ”, vaän chuyeån saùu Thöùc Tröôùc taïo taùc bieán hoaù caùc thöù haønh töôùng toaøn boä ñeàu

tieáp nhaän dung chöùa trong Thöùc naøy, cho neân Thöùc naøy ñöôïc goïi laø “Ngaõ AÙi Chaáp Taøng” thöù

ba. Thöùc Haøm Taøng ñaây maëc duø coù ba nghóa, nhöng chæ duøng nghóa “Ngaõ AÙi Chaáp Taøng”

laøm chuû.

2, Sanh Theå Thöùc: töùc laø nghóa cuûa “Thöùc Sôû Taøng” naøy. Bôûi vì sanh maïng maëc duø khoâng

phaûi do Thöùc naøy quyeát ñònh maø chính laø chuû theå cuûa sanh maïng, Thöùc naøy thöïc taïi goïi laø

“Chaân Theå Sanh Maïng”.

3, Chuûng Nguyeân Thöùc: töùc laø nghóa cuûa “Thöùc Naêng Taøng” ñaõ ñeà caäp ôû tröôùc. Nguyeân

do Thöùc Theå naøy chính laø choã coäi reã ñaày ñuû cuûa caùc thöù naêng löïc vaø cuõng laø choã cuûa caùc thöù

coâng löïc do baûy Thöùc Tröôùc huaân taäp vaøo ôû trong Thöùc naøy, töùc laø thöôøng moãi moãi lieân ñôùi

phaùt sanh caùc taâm phaùp sai bieät vôùi nhau. Thöùc naøy laø thöù nguyeân toá coäi reã cuûa taâm phaùp

töông öng, taâm phaùp bieán hieän, taâm phaùp baát töông öng haønh. Trong ñaây nghóa “Ngaõ AÙi

Chaáp Taøng” coù theå lìa khoûi tai hoaï, lìa khoûi Ngaõ AÙi Chaáp Taøng thì nghóa chuû theå sanh maïng

cuõng coù theå lìa khoûi, cuõng nhö taâm coù theå lìa khoûi nôi giaác moäng. Theo nghóa thöù coâng naêng

nöông nôi theå ñaây thì thöôøng taïi voâ thæ voâ chung, cho neân noù cuõng goïi laø “Y Trì Baûn Thöùc”

(Nöông töïa giöõ laáy Baûn Thöùc). Ñaõ lìa khoûi Ngaõ AÙi Chaáp Taøng, sau ñoù nôi Chuû Theå Sanh

Maïng, Thöùc naøy cuõng ñöôïc goïi laø “Taâm Thöùc Thanh Tònh Voâ Caáu”. Neáu coù theå bieát “Thöù

nguyeân toá coâng naêng sanh hoaù nöông töïa giöõ laáy Baûn Thöùc” thì caâu hoûi treân cuõng neân coù theå

bieát.

*- Khaùch hoûi: Thöù nguyeân toá coâng naêng cuûa taát caû phaùp hieän höõu trong Thöùc naøy söï vieäc

keát quaû nhö theá naøo?

*- Luaän ñaùp: Chöõ Haøm ñaây coù nhieàu nghóa, toùm taét laø phaân bieät:

1, Saùt na saùt na bieán dieät: tröôùc dieät sau sanh, coù coâng löïc thuø thaéng, khoâng phaûi laø phaùp

cöùng ñaëc toàn truï kín mít yeân ñònh khoâng coâng duïng.

21

2, Chuû yeáu laø cuøng vôùi quaû cuûa haønh töôùng hieän coù ñoàng thôøi ñoàng xöù cuøng nhau coù maët:

Thí duï nhö maùu huyeát baøo thai vaø nhuïc thaân cuûa toâi cuøng nhau coù maët, maø maùu huyeát baøo

thai kia töùc laø thöù yeáu toá nhuïc thaân cuûa toâi ñaây.

3, Tuøy theo choã nöông nôi Thöùc thöôøng maõi chuyeån bieán: töø loaïi coâng naêng daãn daét lieân

tuïc khoâng döùt, cho neân taát nhieân phaûi nöông töïa giöõ laáy Baûn Thöùc.

4, Taùnh taùc duïng quyeát ñònh: laø thöù yeáu toá coâng naêng naøo thì taát nhieân chæ sanh ra quaû

töôùng hieän haønh cuûa thöù ñoù, nhö ñaát thì chæ thaønh ñoà ñaát maø khoâng theå thaønh ñoà ngoïc ñoà

vaøng.

5, Troïng yeáu laø chôø ñôïi raát ñoâng trôï duyeân môùi coù theå sanh khôûi quaû töôùng hieän haønh:

nhö haït luùa caàn yeáu phaûi chôø ñôïi caùc duyeân nöôùc, ñaát, gioù, aùnh saùng maët trôøi..v..v....... môùi coù

theå sanh ra caây luùa.

Caùc thöù theá löïc coâng naêng yeáu toá ñaây coù theå tröïc tieáp ñích thaân töï sanh gioáng loaïi cuûa

mình hieän haønh thaønh quaû töôùng goïi laø “Sanh Nhaân”. Theá löïc giôùi haïn chöa heát coù theå thu

huùt daãn tôùi quaû töôùng hieän haønh coøn soùt laïi khieán khoâng theå chaám döùt goïi laø “Daãn Nhaân”.

Caùc haït gioáng caây coû ñeàu chæ coù theå laø trôï duyeân thuø thaéng, khoâng phaûi nguyeân nhaân chaân

thaät caên baûn ñích thaân coù theå sanh ra caây coû; nguyeân nhaân chaân thaät caên baûn cuûa chuùng noù

töùc laø caùc nguyeân toá chaát löïc, maø caùc nguyeân toá chaát löïc ñaây töùc laø do coäng ñoàng nghieäp

haønh huaân taäp nôi Boån Thöùc cuûa voâ löôïng höõu tình laøm choã sanh tröôûng. Caên cöù nôi ñaây

duøng laøm choã duyeân ñích thaân cuûa caùc Thöùc, chính laø choã hieän nguyeân lyù cuûa Duy Thöùc,

khoâng phaûi roõ raøng hay sao!

*- Khaùch hoûi: Trong ñaây choã goïi laø nghóa cuûa huaân taäp keát quaû nhö theá naøo?

*- Luaän ñaùp: Huaân Taäp phaûi coù Naêng Huaân Taäp (naêng löïc huaân taäp) vaø Sôû Huaân Taäp

(choã huaân taäp) thì môùi thaønh töïu. Sôû Huaân Taäp phaûi coù taùnh vónh cöõu, taùnh bình ñaúng, taùnh töï

taïi, taùnh troáng traûi bao dung vaø coù cuøng Naêng Huaân Taäp kia ñoàng thôøi ñoàng xöù khoâng lìa khoûi

taùnh hoaø hôïp. Caên cöù theo ñoù neân bieát chæ “Thöùc Theå Sanh Hoaù” môùi coù theå laøm “Sôû Huaân

Taäp”. Coøn Naêng Huaân Taäp thì phaûi coù taùnh sanh dieät voâ thöôøng, taùnh löïc duïng phong phuù thuø

thaéng, taùnh khaû naêng taùc duïng taêng tröôûng hoaïi dieät vaø coù cuøng Sôû Huaân Taäp kia ñoàng thôøi

ñoàng xöù khoâng bao giôø xa lìa taùnh hoaø hôïp. Caên cöù treân neân bieát chæ coù caùc Thöùc vaø caùc Taâm

thuoäc taùnh cuûa chuùng môùi coù theå goïi laø “Coâng naêng Huaân Taäp”. Söï huaân taäp ñaây thí duï nhö

trong nhaø voán khoâng coù muøi höông, moät daïo ñoät nhieân coù muøi höông, muøi höông dó nhieân ñaõ

khoâng coøn, nhöng trong nhaø muøi höông döôøng nhö vaãn coøn. Cuõng nhö tay toâi coù theå vieát chöõ

thoâng thaïo, maëc duø luùc chöa vieát, nhöng coâng naêng vieát chöõ thoâng thaïo kia vaãn coøn toàn taïi

trong toâi nhö xöa. Caên cöù nôi ñoù söï huaân taäp coá nhieân khieán caùc Thöùc khaùc cuøng Thöùc ñaây

laãn nhau laøm nhaân quaû: nghóa laø thöù nguyeân toá coâng naêng cuûa Thöùc naøy ñích thaân sanh ra caùc

Thöùc khaùc, caùc Thöùc khaùc laïi cuõng huaân taäp sanh tröôûng thöù nguyeân toá coâng naêng Thöùc naøy.

22

Coù theå bieát söï sanh khôûi cuûa Thöùc naøy khoâng phaûi coù phaùp rieâng ñeå döïa vaøo nhaân, chính

Thöùc naøy cuøng vôùi caùc Thöùc khaùc nöông nhau laøm nhaân vaø döïa vaøo nhau sanh khôûi.

*- Khaùch hoûi: Haønh töôùng lieãu bieät cuûa Thöùc Theå Sanh Hoaù vaø choã caûnh töôùng lieãu bieät

ñaïi khaùi nhö theá naøo?

*- Luaän ñaùp: Choã lieãu bieät cuûa Thöùc naøy cuõng laø taùnh caûnh hieän thaät. Öôùc löôïc coù ba

loaïi: Moät laø thöù nguyeân toá coâng löïc mang theo sai laàm, nghóa laø nöông töïa töôùng sai bieät vaø

hieån baøy coâng löïc huaân taäp cuûa caùc thöù danh ngoân, phaân bieät yù nghóa caûnh töôùng kia. Hai laø

nöông theo naêng löïc coäng nghieäp thaønh thuïc nôi bieán thaønh vuõ truï khí theá giôùi. Caûnh töôùng

hai thöù ñaây ñeàu do Thöùc naøy daãn daét duøng laøm boái caûnh vaø baûo trì khieán khoâng cho bieán

hoaïi. Ba laø nöông theo naêng löïc thaønh thuïc cuûa nghieäp baát coäng (Nghieäp rieâng bieät) bieán

thaønh töï thaân “Naêm Tònh Saéc Caên” vaø “Caên Y Xöù” (Phuø Traàn Caên). Naêm Tònh Saéc Caên toùm

taét gaàn gioáng teá baøo thaàn kinh choã phaùt minh cuûa con ngöôøi. Caên Y Xöù töùc laø Nhaõn, Nhó, Tyû,

Thieät, Thaân thuoäc maùu thòt cuûa con ngöôøi. Ñaây thì khoâng nhöõng choïn laáy duøng laøm boái caûnh,

duy trì khieán khoâng cho hö hoaïi vaø laïi cuõng choïn laáy duøng laøm töï theå, khieán sanh giaùc thoï

(thoï nhaän caûm giaùc), cuøng chung an nguy, sanh maïng lieân keát vôùi nhau. Caên thaân vaø khí theá

giôùi trong ñaây coù boán thöù sai bieät: Moät laø “Thöù Nghieäp Töôùng Phaàn” hoaøn toaøn cuûa

“Chung”(Coäng) cuøng nhau bieán thaønh: nhö vuõ truï khí theá giôùi laøm choã nöông töïa chung

khoâng tröïc tieáp cuûa sanh maïng höõu tình. Hai laø “Thöù Nghieäp Töôùng Phaàn” tuy cuûa “Chung

Nhöng Khoâng Chung Nhau”(Coäng Baát Coäng) bieán thaønh: nhö vuøng ñaát chieám höõu laøm choã

nöông töïa rieâng tö cuûa sanh maïng höõu tình vaø trôû thaønh caûnh giôùi thoï duïng khoâng gioáng nhau

cuûa tuøy loaïi ngöôøi. Ba laø “Thöù Nghieäp Töôùng Phaàn” tuy cuûa “Rieâng Nhöng Chung Nhau”

(Baát Coäng Coäng) bieán thaønh: nhö caùc Caên Y Xöù Phuø Traàn Thoâ Saéc (nhö Maét, Tai, Muõi,

Mieäng Löôõi, Thaân Theå maùu huyeát) cuõng coù theå thaân ngöôøi khaùc laãn nhau thoï duïng. Boán laø

“Thöù Nghieäp Töôùng Phaàn” hoaøn toaøn cuûa “Rieâng” (Baát Coäng) töï mình bieán thaønh: nhö caùc

Tònh Saéc Caên cuûa teá baøo thaàn kinh rieâng töøng caù nhaân thoï duïng. Taát caû ñeàu trôû thaønh quaû cuûa

“sanh maïng hoaù” nöông töïa trong moät lôùp voõ “löu truù hoaù” (nghieäp töôùng thaân theå). Thöù

nghieäp, caên thaân, khí giôùi ñaây ñeàu laø “Töôùng Phaàn” cuûa Thöùc phaân bieät hieåu bieát bieán hieän.

Coøn phaân bieät hieåu bieát töôùng phaàn ñaây chính laø “Kieán Phaàn”. Töôùng phaàn, Kieán phaàn ñeàu

nöông töïa nôi Thöùc ñeå phaùt khôûi, ñöông theå cuûa Thöùc goïi laø “Töï Chöùng Phaàn”: taùnh xöa nay

cuûa Thöùc goïi laø “Chöùng Töï Chöùng Phaàn”. Coù ngöôøi duøng baøn tay töï ñaùnh vaøo buïng, baøn tay

laø naêng löôïng thí duï nhö Kieán Phaàn, buïng laø sôû löôïng thí duï nhö Töôùng Phaàn. Con ngöôøi

chính laø Töï Chöùng Phaàn, baøn tay vaø buïng ñeàu khoâng lìa khoûi con ngöôøi, sau ñoù suy xeùt qua

maëc duø coâng duïng ñaõ laø naêng löôïng vaø sôû löôïng, nhöng vì con ngöôøi cho neân vaãn bieát beà daøi

cuûa caùi buïng, soá ñaùnh sôû löôïng ngang roäng, hieäu quaû cuûa löôïng laø khoâng gaây toån thöông hö

khí. Ñuùng ra con ngöôøi xöa nay chöa heà bieát tung hoaønh, nghóa laø chaúng heà bieát ngang doïc,

daøi roäng, soá löôïng nhieàu ít, maëc duø con ngöôøi ñoù coù soá löôïng ñaùnh vaøo buïng cuûa baøn tay,

nhöng löôïng quaû khoâng theå toàn taïi nôi buïng laø coù bao nhieâu cuù ñaùnh; vì theá con ngöôøi ñoù

phaûi coù taâm cuûa hoï ñaõ coù xöa nay thì môùi bieát ñöôïc soá löôïng cuù ñaùnh cuûa baøn tay, taâm bieát

ñöôïc soá löôïng ñoù chính laø “Chöùng Töï Chöùng Phaàn”. Taïi sao hoâm nay bieát ñöôïc soá löôïng? Vì

23

bieát soá löôïng ñaõ coù töø xöa nay. Taïi sao bieát xöa nay ñaõ coù soá löôïng? Nguyeân vì hoâm nay bieát

ñöôïc soá löôïng. Hai thöù Taâm vaø Chöùng Töï Chöùng Phaàn ñaây laãn nhau laøm sôû löôïng, naêng

löôïng vaø quaû löôïng, cho neân khoâng caàn phaûi coù phaàn thöù naêm. Boán thaønh phaàn taâm ñaây sôû dó

ñöôïc thaønh laäp laø öôùc tính theo nghóa cuûa löôïng quaû. Öôùc tính theo nghóa cuûa Theå vaø Duïng,

keát hôïp Chöùng Töï Chöùng Phaàn duøng laøm Töï Chöùng Phaàn thì coøn laïi coù ba phaàn: Töï Chöùng

Phaàn laø theå, Kieán Phaàn vaø Töôùng Phaàn laø duïng. Öôùc tính theo nghóa cuûa Naêng vaø Sôû: keát hôïp

Chöùng Töï Chöùng Phaàn vaø Töï Chöùng Phaàn duøng laøm Kieán Phaàn thì coøn laïi hai phaàn: Kieán

Phaàn laø phaàn suy xeùt duyeân laáy, Töôùng Phaàn laø choã ñeå suy xeùt duyeân laáy. Öôùc tính theo

nghóa nhaát taâm; Sôû Kieán (choã ñeå thaáy) ñaõ laø khoâng cho neân Naêng Kieán (coâng naêng nhìn

thaáy) cuõng laø khoâng. Naêng vaø Sôû caû hai ñeàu tieâu vong cho neân chæ coøn laø Nhaát Taâm khoâng

theå thaønh laäp. Hoâm nay thaân caên cuûa nhaân sanh, khí giôùi cuûa vuõ truï vaø hai thöù nguyeân toá cuûa

thaân caên khí giôùi ñaõ laø Töôùng Phaàn cuûa Thöùc naøy maø cuõng laø Töï Chöùng Phaàn cuûa Thöùc naøy

bieán hieän vaø Kieán Phaàn cuûa Thöùc naøy hieåu bieát, cho neân Duy Thöùc Luaän goïi Thöùc naøy laø

baûn theå cuûa vuõ truï nhaân sanh.

*- Khaùch hoûi: Haønh töôùng taâm thuoäc taùnh cuûa Thöùc naøy cuøng vôùi nghieäp taùnh, thoï duïng

vaø sanh hoaù nhö theá naøo?

*- Luaän ñaùp: Haønh töôùng cuûa Thöùc naøy ñaõ raát aån saâu cho neân taâm thuoäc taùnh cuûa noù cuõng

raát vi teá ñôn ñoäc. Taâm chæ laø caûm öùng phoå bieán, taâm chæ caûnh phaùt (taâm phaùt hieän baùo ñoäng),

taâm chæ giaùc thoï, taâm chæ töôûng töôïng, taâm chæ tö duy maø thoâi. Thöùc ñaây cuøng vôùi taâm thuoäc

taùnh taát nhieân caû hai ñeàu khoâng phaûi thieän khoâng phaûi aùc, tuy coù traûi qua suy tính nhöng

khoâng che kín. Chuùng noù khoâng khoå, khoâng vui, khoâng buoàn, khoâng möøng, bình thöôøng maõi

maõi, dòu daøng thaâm traàm. Quaû sanh thì nhaân dieät, nhaân dieät thì quaû sanh, nhaân quaû moät thôøi,

nhaân quaû ñoàng xöù, caùi Khoâng traøn ngaäp chaûy daøi khoâng döùt khoâng truï. Vaïn höõu cuøng Thöùc

naøy khoâng phaûi moät khoâng phaûi khaùc, Thöùc naøy cuøng vaïn höõu khoâng töùc laø vaø cuõng khoâng lìa

khoûi, lyù do chæ Thöùc naøy laø nguyeân toá sanh hoaù cuûa vaïn phaùp.

*- Khaùch hoûi: Thöùc naøy luoân luoân luùc naøo cuõng löu chuyeån, cuõng sanh dieät töông tuïc;

Thöùc naøy cuøng hieän haønh vôùi caùc loaïi nguyeân toá, hôn nöõa Thöùc naøy cuøng caùc gioáng nguyeân

toá töông öng vôùi nhau, nhöng taïi sao vaïn höõu laïi coù sai bieät maø cuøng Thöùc naøy khoâng phaûi

moät khoâng phaûi khaùc?

*- Luaän ñaùp: Thöùc naøy meâ môø yeáu keùm, khoâng coù söùc thaåm xeùt quaû quyeát, theo coâng

naêng taïp loaïn cuûa Thöùc maø phaùt khôûi. Khi phaùt khôûi, Thöùc naøy lieàn tham gia cuøng “Loaïi

nguyeân toá Thöùc Taùnh yù Chí” vaø cuøng phaùt khôûi theo Thöùc Taùnh YÙ Chí (Thöùc Maït Na thöù

baûy), do Thöùc Taùnh YÙ Chí coá chaáp Thöùc naøy laøm theå töï ngaõ beân trong, vì theá “Thöùc Ngaõ AÙi

Chaáp Taøng” ñaây cuøng “Thöùc Taùnh YÙ Chí” nöông töïa laãn nhau cuøng nhau hieän höõu. Do töø voâ

thæ ñeán nay vì moãi moãi coù maët Thöùc Taùnh YÙ Chí cho neân Thöùc naøy cuõng trôû thaønh moãi moãi

24

Ngaõ AÙi Chaáp Taøng. Beân trong ñaõ töï thaønh caên thaân vaø beân ngoaøi cuõng chung nhau vôùi Thöùc

Taùnh YÙ Chí bieán hieän thöïc vaät vaø khoaùng chaát. Moãi ñôøi moãi ñôøi luoân luoân huaân taäp nôi trong

Thöùc naøy thaønh moät thöù coâng löïc sanh maïng hoaù, duøng laøm trôï duyeân taêng thöôïng, coù theå

khieán Thöùc naøy nhaän laáy caùc thöù sanh maïng sai bieät; maø vaïn höõu sôû dó sai bieät nhö theá chính

laø do Thöùc Taùnh YÙ Chí.

*- Khaùch hoûi: Taïi sao goïi laø Thöùc Taùnh YÙ Chí?

*- Luaän ñaùp: YÙ laø nghóa “Töông Öng”, Chí laø nghóa “Haèng Thaåm” (luoân luoân thaåm xeùt).

Thöùc naøy tö löông (suy tính so löôøng) raát thuø thaéng); vaû laïi chæ coù Thöùc naøy môùi haèng thaåm tö

löông; Thöùc vì coù taùnh tö löông haèng thaåm cho neân goïi laø Thöùc Taùnh YÙ Chí. Taùnh phaân bieät

hieåu bieát raát thuø thaéng cuûa Thöùc Lieãu Bieät Caûnh, taùnh huaân taäp sanh khôûi raát thuø thaéng cuûa

Thöùc Theå Sanh Hoaù, taùnh haèng thaåm tö löông raát thuø thaéng cuûa Thöùc Taùnh YÙ Chí. Theo söï

thuø thaéng cuûa Thöùc naøy maø ñaët teân neân goïi laø YÙ Chí, nhöng khoâng phaûi hoaøn toaøn laø khoâng

phaân bieät hieåu bieát. Thöùc naøy khoâng chæ nöông nôi Thöùc Theå Sanh Hoaù vaø nhôø ñoù thöù

nguyeân toá cuûa noù cuõng ñöôïc sanh khôûi. Noù laïi cuõng nöông gaù nôi hieän haønh cuûa Thöùc Theå

Sanh Hoaù khoâng cuøng taêng thöôïng duyeân, thí duï nhö nöông nôi Nhaõn Caên cuûa Nhaõn Thöùc,

cuõng nhö Thöùc Y YÙ Caên (YÙ Thöùc thöù saùu) nöông nôi Thöùc Taùnh YÙ Chí (Thöùc Maït Na thöù

baûy) laøm caên. Thöùc Taùnh YÙ Chí naøy laïi nöông nôi Töï Chöùng Phaàn cuûa Thöùc Theå Sanh Hoaù

(Thöùc A Laïi Da thöù taùm) laøm caên vaø luoân luoân chaïy theo löu chuyeån maø khoâng giaùn ñoaïn,

cuõng töùc laø thaåm xeùt roõ raøng Kieán Phaàn cuûa Thöùc Theå Sanh Hoaù laøm caûnh, maø caûnh ñaây töùc

laø choã thaåm xeùt chaáp tröôùc cho laø Ngaõ Chaân Theå beân trong cuûa mình. Chính laø duøng Taâm

choïn laáy Taâm trung gian (Kieán Phaàn Thöùc A Laïi Da thöù taùm) nôi sanh ra caûnh chaân ñôùi chaát

vaø luoân luoân suy nghó thaåm xeùt khoâng xa lìa nhau. Cho neân tuøy theo Thöùc Ngaõ AÙi Chaáp Taøng

caûm thoï thích hôïp vôùi loaïi Thöùc Theå Sanh Maïng naøo lieàn troùi buoäc nôi theå sanh maïng loaïi

ñoù. Choã goïi laø Lieãu Tröø Sanh Töû, nghóa laø nhôø hieåu roõ sanh maïng kia chæ do Thöùc naøy coá

chaáp Thöùc Theå Sanh Hoaù maø thaønh ra coù Ngaõ AÙi Chaáp Taøng, neáu nhö khai thoâng giaûi phoùng

Thöùc naøy khoâng coøn coá chaáp nöõa thì nhaân ñoù lieàn giaûi thoaùt ñöôïc “söï troùi buoäc phaàn ñoaïn

sanh töû”. Nhöng ñeán luùc noï vaãn coøn töông öng vôùi “kieán chaáp töï taùnh cuûa phaùp”, ñeán khi

chöùng ñöôïc vieân maõn “taùnh bình ñaúng” thì luùc ñoù môùi ñöôïc hoaøn toaøn khai phoùng khoâng coøn

choã chaáp tröôùc nöõa, vónh vieãn töông öng cuøng vôùi “Trí taùnh bình ñaúng”. Ha èng thaåm tö löông

taùnh chaân nhö cuûa hai voâ ngaõ treân caùc phaùp, ñoù laø Thöùc Taùnh yù Chí thanh tònh vieân minh, coù

theå tuøy caên taùnh sai bieät cuûa voâ bieân theá giôùi vaø voâ löôïng chuùng sanh maø thò hieän caùc thöù

Phaät Hoaù.

25

*- Khaùch hoûi: Taâm thuoäc taùnh cuûa Thöùc naøy nhö theá naøo?

*- Luaän ñaùp: Neáu nhö ñeán choã cöùu caùnh giaùc, caùc Thöùc ñeàu bình ñaúng, ñeàu chæ caûm öùng,

baùo ñoäng phaùt hieän (Taùc YÙ), giaùc thoï (tieáp nhaän caûm giaùc), töôûng töôïng, naêng löïc suy tö,

phaùt nguyeän mong caàu, thaéng giaûi (choïn löïa thuø thaéng), ghi nhôù, yeân ñònh vaéng laëng, trí hueä

saùng suoát, tín, taøm, quyù, voâ tham, voâ saân, voâ si, tinh taán, baát phoùng daät, khinh an, haønh xaû,

ñaïi bi, coäng chung goàm coù hai möôi moát thöù taâm thuoäc taùnh. Töø voâ thæ cho ñeán ngaøy nay ôû

trong meâ voïng, thì Thöùc naøy ngoaïi tröø naêm taâm thuoäc taùnh baùo ñoäng (naêm Bieán Haønh Taâm

Sôû) phaùt hieän ra ñeàu hieän höõu vaø taâm haønh bò che laáp bôûi boán thöù caên baûn laø Ngaõ si, Ngaõ

kieán, Ngaõ maïn vaø Ngaõ aùi khôûi ñoäng nhieãu loaïn vaån ñuïc, meâ muoäi, taïp loaïn, oâ tröôïc, nguyeân

vì taâm thuoäc taùnh cuûa Thöùc naøy raát troïng yeáu. Ngaõ Si töùc laø khoâng roõ phaùp theå cuûa baûn taâm

töï taùnh khoâng thaät vaø lyù chaân nhö khoâng thaät cuûa töï ngaõ sanh maïng. Ngaõ Kieán laø coá chaáp ñaûo

ngöôïc cho laø phaùp coù thaät töï taùnh vaø sanh maïng coù thaät töï ngaõ. Moãi moãi meâ chaáp lieàn thaønh

giôùi haïn caùc phaùp sai bieät kia vaø ñaây cuøng caùc sanh maïng mình vaø ngöôøi. Laïi theâm Ngaõ AÙi laø

tuøy theo choã chaáp ngaõ cuûa ngaõ kieán tham tröôùc saâu saéc, taäp trung môû roäng. Laïi do Ngaõ Maïn

nöông töïa vaøo choã chaáp ngaõ, baøy toû phaûn khaùng giöông cao, nhaân vì chaáp tröôùc caøng kieân coá,

meâ voïng ñieân ñaûo maø khoâng theå ngöøng! Sanh töû löu chuyeån maø khoâng theå döùt! Cho neân ñaây

cuõng goïi laø Vaïn Höõu Duy Thöùc. Chín thöù taâm nhö: hoân traàm, traïo cöû, baát tín, giaûi ñaõi, phoùng

daät, voïng nieäm, taùn loaïn, taø tri, thaåm hueä, cuøng si kieán..v..v...... quan heä vôùi nhau vaø cuõng

thöôøng cuøng nhau sanh khôûi ñaày ñuû. Caên cöù nôi ñaây coù theå thaáy Thöùc naøy thaät laø caên baûn cuûa

söï che laáp; nhöng nguyeân nhaân chæ höôùng veà noäi taâm chuyeân chaáp tröôùc saâu ñaäm, khoâng theå

taïo taùc nghieäp hoaëc thieän hoaëc aùc roõ raøng thoâ sô, cho neân taùnh chaát cuûa Thöùc naøy môùi laø höõu

phuù voâ kyù. Söï caûm thoï cuûa Thöùc naøy coù theå phaân bieät laø khoâng buoàn (öu), khoâng möøng (hyû),

khoâng khoå, khoâng vui (laïc).

*- Khaùch hoûi: Nhö theá thì tính chung laïi soá caùc Thöùc thì môùi coù taùm, loaïi Thöùc Y Saéc

Caên (Naêm Thöùc Tröôùc) goàm coù naêm, maø Thöùc Y YÙ Caên (YÙ Thöùc thöù saùu) cuøng vôùi Thöùc

Taùnh YÙ Chí (Thöùc Maït Na thöù baûy) vaø Thöùc Theå Sanh Hoaù (Thöùc A Laïi Da thöù taùm) ñeàu laø

moät loaïi, soá loaïi cuûa Thöùc ñaây coù taùnh quyeát ñònh hay khoâng? Chuùng noù nöông gaù laãn nhau

maø hieän khôûi, vaäy thì chuùng coù quan heä vôùi nhau hay khoâng?

*- Luaän ñaùp: Taùm Thöùc ñeàu nöông theo vaø ñöôïc baûo trì bôûi Caên Baûn Thöùc ñeå chuyeån

bieán, töø voâ thæ ñeán nay Thöùc Ngaõ AÙi Chaáp Taøng cuøng Thöùc Taùnh YÙ Chí laãn nhau chuyeån

bieán cuøng nhau coù maët, chöa töøng giaùn ñoaïn. Naêm Thöùc Y Saéc Caên tröôùc (Naêm Thöùc Tröôùc)

thì caàn phaûi ñôïi caùc duyeân nhö aùnh saùng, khoâng gian, traàn caûnh vaø caùc caên thì môùi coù theå

26

hieän khôûi; chuùng nöông nôi Caên Baûn Thöùc cuõng nhö soùng nöông nôi nöôùc, neáu nhö khoâng coù

gioù laøm duyeân thì soùng lieàn ñình chæ. Thöùc Taùnh YÙ Chí nöông caäy vaøo Thöùc Ngaõ AÙi Chaáp

Taøng ñeå hieän khôûi, thí duï nhö nôi bieån lôùn doøng nöôùc chaûy maïnh; Thöùc Y YÙ Caên nöôùng nôi

Thöùc Taùnh YÙ Chí ñeå thöôøng hieän khôûi, cuõng nhö laøn soùng do doøng nöôùc chaûy maïnh maø sanh

khôûi, ngoaïi tröø sanh leân coõi trôøi Voâ Töôûng, vaøo Ñònh Voâ Töôûng, hoaëc Ñònh Dieät Taän hoaëc

nguû nghæ vaø ngaát xæu laø chính thôøi gian ñoù khoâng hieän khôûi. ÔÛ ñaây ñöông nhieân bieát taát caû

chuùng sanh höõu tình toái thieåu phaûi coù hai Thöùc luoân luoân luùc naøo cuõng hieän khôûi laø Thöùc Ngaõ

AÙi Chaáp Taøng vaø Thöùc Taùnh YÙ Chí. Nöông nôi hai Thöùc treân laïi hôïp taùc vôùi Thöùc Y YÙ Caên

(YÙ Thöùc thöù saùu) cuøng nhau hieän khôûi thì luùc ñoù goàm coù ba Thöùc ñoàng thôøi chuyeån bieán. Laïi

nöông nôi ba Thöùc treân cuøng hôïp taùc vôùi moãi Thöùc laø Nhaõn, Nhó Tyû, Thieät, Thaân, cho ñeán

hôïp taùc caû naêm Thöùc cuøng nhau hieän khôûi, nhö theá thì luùc ñoù goàm coù boán Thöùc (Thöùc Theå

Sanh Hoaù, Thöùc Ngaõ AÙi Chaáp Taøng, Thöùc Taùnh YÙ Chí, Thöùc Y YÙ Caên), hoaëc taùm Thöùc ñoàng

thôøi chuyeån bieán. Kìa nhö cuõng coù theå do nhìn thaáy haønh töôùng cuûa chuùng khi chuùng quan heä

nöông töïa nhau hieän khôûi. Cho ñeán soá loaïi cuûa Thöùc coù taùnh khoâng quyeát ñònh, neáu phaân bieät

chuûng loaïi cuûa chuùng thì tuøy theo nghóa khoâng nhaát ñònh maø phaân loaïi. Khaûo haïch Theå cuûa

Thöùc töø nguyeân thæ cho ñeán chung quyeát chæ coù taùm. Caên cöù nôi haønh töôùng aån naáp yeáu keùm

hieån loä thuø thaéng cuûa Duy Thöùc ñaây chính laø thuoäc veà nghóa ñaïo lyù Theá Tuïc Ñeá; neáu caên cöù

nôi Thaéng Nghóa Ñeá ñeå noùi thì duy nhaát vaãn coøn khoâng coù, nhö theá sao laïi chæ coù taùm maø

thoâi! Lyù do Duy Thöùc thì khoâng coù chaáp choã coù ñöôïc, maø neáu nhö chaáp Duy Thöùc laø coù choã

ñöôïc thì cuõng ñoàng vôùi chaáp phaùp maø thoâi.

Nhö baøi Tuïng noùi “Naêng Bieán ñaây chæ coù ba: goïi laø Thöùc Dò Thuïc, Thöùc Tö Löông vaø

Thöùc Lieãu Bieät Caûnh. Ñaàu tieân Thöùc A Laïi Da, Thöùc Dò Thuïc, Thöùc Nhaát Thieát Chuûng.

Khoâng theå bieát: Chaáp Thoï, Xöù vaø Lieãu. Thöôøng cuøng töông öng vôùi Xuùc, Taùc YÙ, Thoï, Töôûng,

Tö; nhöng chæ töông öng vôùi Xaû Thoï maø thoâi. Laø Voâ Phuù Voâ Kyù, Xuùc..v..v..... thì cuõng nhö

theá. Luoân luoân chuyeån bieán nhö doøng thaùc nöôùc ñoå xuoáng doác, ñeán ngoâi vò A La Haùn môùi xaû

danh xöng. Keá ñeán Naêng Bieán thöù hai laø Thöùc teân goïi Maït Na. Thöùc naøy nöông nôi Thöùc A

Laïi Da ñeå chuyeån bieán vaø trôû laïi duyeân nôi Thöùc A Laïi Da ñeå hieän khôûi, choïn laáy Tö Löông

laøm taùnh vaø töôùng. Boán phieàn naõo thöôøng coù maët ñaày ñuû ñi theo Thöùc naøy goàm coù: Ngaõ Si,

Ngaõ Kieán, Ngaõ Maïn, Ngaõ AÙi vaø ngoaøi ra coøn coù Xuùc..v..v...... cuõng ñeàu coù maët ñaày ñuû. Thöùc

naøy choïn laáy Höõu Phuù Voâ Kyù, tuøy theo Thöùc naøy sanh choã naøo thì chuùng quan heä nôi choã ñoù.

Ñeán ngoâi vò A La Haùn, Dieät Ñònh vaø Ñaïo Xuaát Theá thì caùc Taâm Sôû noùi treân ñeàu khoâng coù

maët. Thöù nöõa Naêng Bieán thöù ba sai bieät coù saùu loaïi, hieåu bieát caûnh laøm taùnh vaø töôùng. Haønh

hoaït cuûa nhöõng Thöùc naøy coù ba taùnh chaát: thieän, baát thieän vaø voâ kyù. Nhöõng Taâm Sôû thöôøng

töông öng vôùi nhöõng Thöùc naøy goàm coù: Bieán Haønh, Bieät Caûnh, Thieän, Phieàn Naõo, Tuøy Phieàn

27

Naõo vaø Baát Ñònh. Nhöõng Thöùc naøy ñeàu töông caû ba Thoï. Tröôùc heát Bieán Haønh goàm coù:

Xuùc..v..v..... Thöù ñeán Bieät Caûnh goàm coù: Duïc, Thaéng Giaûi, Nieäm, Ñònh, Hueä, choã duyeân söï

cuûa nhöõng Thöùc naøy khoâng gioáng nhau. Thieän goàm coù: Tín, Taøm, Quyù, Voâ Tham..v..v..... ba

caên baûn, Caàn, An, Baát Phoùng Daät, Haønh Xaû vaø Baát Haïi. Phieàn Naõo goàm coù: Tham, Saân, Si,

Maïn, Nghi, AÙc Kieán. Tuøy Phieàn Naõo goàm coù: Phaãn, Haän, Phuù, Naõo, Taät, San, Cuoáng, Sieåm,

cuøng Haïi, Kieâu, Voâ Taøm, vaø Voâ Quyù, Traïo Cöû, cuøng Hoân Traàm, Baát Tín goàm Giaûi Ñaõi,

Phoùng Daät vaø Thaát Nieäm, Taùn Loaïn, Baát Chaùnh Tri. Baát Ñònh bao goàm: moãi phaàn coù hai

loaïi: Hoái vaø Mieân, Taàm vaø Töù, hai phaàn naøy goàm coù boán loaïi: Hoái, Mieân, Taàm, Töù. Naêm

Thöùc y chæ nôi Thöùc caên Baûn, tuøy duyeân hieän khôûi, hoaëc ñaày ñuû hoaëc khoâng ñaày ñuû, gioáng

nhö laøn soùng nöông nôi nöôùc. YÙ Thöùc thöôøng hieän khôûi, ngoaïi tröø sanh leân trôøi Voâ Töôûng vaø

hai ñònh voâ taâm: Voâ Töôûng vaø Dieät taän, nguû meâ, baát tænh.”

IV.- DUY THÖÙC LUAÄN SANH HOAÏT,

DUYEÂN KHÔÛI, BIEÁN HIEÄN VAØ CHUYEÅN HOÙA:

*- Khaùch hoûi: Hoâm nay maëc duø ñaõ bieát haønh töôùng cuûa caùc Thöùc, nhöng vaãn chöa roõ vuõ

truï nhaân sanh ñeàu nöông nôi Thöùc ñeå bieán hieän, taát caû laø Duy Thöùc?

*- Luaän ñaùp: Nhö tröôùc ñaõ trình baøy taùm loaïi Thöùc vaø caùc taâm thuoäc taùnh, duøng noäi löïc

duy trì nhaân chuûng cuøng caùc duyeân löïc hieän khôûi ñaày ñuû, dung hoaø, chaïy daøi, löu chuyeån

cuøng phaùt khôûi. Khi phaùt khôûi lieàn ñoàng thôøi gian, ñoàng söï vieäc, moät phaàn bieán laøm Taâm

Kieán (Kieán Phaàn cuûa Taâm) cuûa Naêng Lieãu Bieät (coâng naêng phaân bieät hieåu bieát), moät phaàn

hoaù laøn Taâm Töôùng (Töôùng Phaàn cuûa Taâm) cuûa Sôû Lieãu Bieät (choã phaân bieät hieåu bieát);

khoâng coù Taâm Kieán thì khoâng coù Taâm Töôùng, cuõng nhö Taâm Töôùng khoâng coù thì Taâm Kieán

khoâng coù, lìa khoûi ngoaøi hai thöù naøy thì laïi khoâng coù thöù naøo khaùc. Cho neân caùc phaùp khoâng

sanh dieät vaø phaùp sanh dieät laãn nhau söû duïng thaät phaùp; coøn phaàn lyù cuûa phaùp giaû, taát caû

khoâng lìa khoûi Taâm, do ñoù môùi goïi laø Nhaát Theá Duy Thöùc. Duy laø nghóa nhö theá naøo? Nghóa

laø caùc phaùp khoâng lìa khoûi ngoaøi Taâm Thöùc naøy. Laïi nöõa, do Taâm Kieán Naêng Lieãu Bieät tính

toaùn so löôøng khaép caû, phaân tích chaáp tröôùc chieám laáy, ñem choã Taâm Töôùng lieãu bieät chuyeån

bieán laøm caûnh chieáu boùng hoaït ñoäng töông tôï ôû ngoaøi taâm vaø Taâm Töôùng caûnh chieáu boùng

ñaây chính laø choã nhaân sanh vuõ truï cuûa chuùng sanh vaø theá giôùi; kyø thaät thì chuùng noù löu ñoäng

bieán ñoåi chæ ôû Taâm Kieán maø thoâi. ÔÛ nôi Thöùc thì khoâng phaûi khoâng, lìa nôi Thöùc thì khoâng

phaûi coù; khoâng phaûi coù vaø khoâng phaûi khoâng cho neân goïi laø Duy Thöùc.

28

*- Khaùch hoûi: Neáu caûnh vaät ñeàu do Thöùc Taâm chuyeån bieán maø coù, thí duï nhö hoa ñaøo

tröôùc cöûa soå sao chaúng do Taâm Thöùc hoaù hieän nôi trong nhaø, sao chaúng do Taâm Thöùc troå hoa

nôi ngaøy ñoâng, hoâm nay nhaát ñònh thôøi gian naøy choã naøy môùi coù theå coù hoa ñaøo nôû, nhö theá

thì ngoaøi taâm thaät coù caûnh, khoâng phaûi choã chuyeån bieán cuûa Duy Thöùc Taâm, roõ raøng nhö theá!

Vaû laïi hoâm nay hoa ñaøo khoâng phaûi do taâm bieán hieän; choã thaáy cuûa oâng töùc laø do choã thaáy,

coù theå bieát hoa ñaøo ñaây khoâng phaûi choã bieán hieän cuûa taâm oâng. Nhöng neáu nhö hoa ñaøo do

taâm oâng bieán hieän thì taïi sao laïi thaáy oâng vaø vaät ngoaøi oâng? Giaû söû hoa ñaøo ñaây do taâm oâng

bieán hieän, taïi sao toâi laïi thaáy vaät ngoaøi oâng? Do ñoù coù theå bieát oâng vaø toâi, hoa ñaøo vaø nhaân

vaät ngoaøi oâng, ñeàu thuoäc veà caûnh coù thaät ngoaøi taâm, quyeát ñònh khoâng phaûi Duy Thöùc Taâm

hoaù hieän! Huoáng chi caùc caûnh vaät ñaây, hieän coù taùc duïng coù theå tinh teá, nhaø cöûa coù theå ñeå ôû,

baøn gheá coù theå nhôø caäy, y phuïc coù theå maëc aám, löông thöïc coù theå aên no, laïi xeáp ñaët cho raèng

coù theå coù tröôøng hôïp gioáng nhö hö aûnh do Thöùc taâm huyeàn töôûng taïo thaønh!

*- Luaän ñaùp: Choã vaán naïn cuûa khaùch khoù bieän baïch thay! Nhöng khaùch khoâng thöôøng

moäng mô cuøng vôùi hai ba ngöôøi baïn, leân coâ sôn (nuùi ñôn ñoäc) laøm chuyeán du lòch ñaïp tuyeát,

lôõ tröôït chaân teù ngaû treân ñaù, caû sôï haõi nhöng maø bình tænh, trong thaân coù caûm giaùc ñau ñôùn

meät moûi suoát ngaøy hay khoâng?

*- Khaùch traû lôøi: coù ñaáy!

*- Luaän noùi: Khaùch ñöông khi moäng mô, khoâng heà xaùc nhaän taïi hoà taây coù coâ sôn vaø ñi

ñaïp tuyeát vaøo ngaøy muøa ñoâng ñuùng khoâng? Moäng mô ñaây coá nhieân laø do taâm taïo thaønh giaû

huyeãn, maø khoâng phaûi coù caûnh thaät ngoaøi taâm, coù ñieàu ai ñaõ thöôøng quyeát ñònh maø khoâng coù

xöù sôû vaø thôøi gian nhöng xöù sôû ñaây laø söù sôû cuûa moäng vaø thôøi gian ñaây laø thôøi gian cuõng cuûa

moäng caû! Choã cuøng ngöôøi baïn ñoàng leân xem caûnh, khaùch choã thaáy trong moäng chính laø baïn

cuûa khaùch trong moäng. Vaû laïi khaùch thaáy coâ sôn trong moäng ñoàng thôøi cuõng thaáy nhöõng caûnh

khaùc vaø nhaân vaät khaùc. Hôn nöûa khaùch teù ngaû khieán thaân theå sau khi tænh moäng vaãn coøn coù

hieäu löïc caû coâng duïng ñau ñôùn, caûnh vaät kia cuõng coù theå thaáy laø do taâm chuyeån bieán, khoâng

phaûi khoâng coù khaû naêng taùc duïng khaù vi teá, vaø laãn nhau cuøng nhau caûm giaùc. Ñaõ laø caùc caûnh

moäng ñeàu do taâm hoaù hieän thì vuõ truï nhaân sanh do Duy Thöùc bieán hieän cuõng raát roõ raøng vaäy!

*- Khaùch hoûi: Lyù ñaây tuy laø nhö theá, khoå noãi taïi sao thaät caûnh noù roõ raøng hieän chöùng coù

caùc saéc chaát ngoaøi taâm?

29

*- Luaän ñaùp: Nhaõn Thöùc..v..v...... naêm Thöùc Y Saéc Caên (Naêm Thöùc Tröôùc) ñeàu nöông nôi

Taâm Kieán (Kieán Phaàn cuûa taâm) vaø Taâm Töôùng (Töôùng Phaàn cuûa taâm) cuûa töï Thöùc moãi moãi

ñeàu sanh khôûi, chuùng noù roõ raøng hieän ñang thaân chöùng vaø coá nhieân ñeàu khoâng lìa khoûi töï

Thöùc. Ñöông khi hieän ñang thaân chöùng, caûm giaùc thoâng suoát tieâu tan, taâm khoâng trong ngoaøi,

chaáp tröôùc laëng leõ ñi ra! Nhöõng ñieàu thaân chöùng cuûa naêm Thöùc thöøa luùc sau khi chuyeån vaøo

Thöùc Y YÙ Caên (YÙ Thöùc thöù saùu), voïng sanh phaân bieät, lieàn chaáp cho laø caûnh ngoaøi. Roõ raøng

caûnh hieän löôïng thöïc teá laø Taâm Töôùng cuûa Töï Thöùc; chæ vì töø voâ thæ YÙ Thöùc coù thoùi quen laø

khoâng phaûi saéc nhöng gioáng nhö saéc, khoâng phaûi ôû ngoaøi nhöng gioáng nhö ôû ngoaøi, cuõng

khoâng khaùc caûnh trong moäng maø thoâi.

*- Khaùch hoûi: Hieän hay neáu baûo caûnh tænh moäng ñeàu gioáng nhau vôùi caûnh moäng, vì sao

ngöôøi ta ñeàu coù theå bieát caûnh moäng laø Duy Taâm, maø khoâng theå bieát caûnh tænh moäng laø Duy

Thöùc?

*- Luaän ñaùp: Khi moäng chöa tænh naøo ai bieát caûnh moäng laø Duy Taâm? Caûnh moäng quaû

thaät sau khi tænh thì môùi bieát caûnh tænh laø Duy Thöùc.

*- Khaùch hoûi: Neáu caûnh thaät ngoaøi taâm ñeàu khoâng thì Thöùc laøm sao coù theå coù ñoäc laäp

ñöôïc?

*- Luaän ñaùp: Thöùc khoâng coù ñoäc laäp, nhöng vì caùc coõi ñeàu khoâng lìa khoûi Thöùc, cho neân

goïi laø Duy Thöùc. Tuy nhieân chæ vì caûnh ñích thöïc laø khoâng laïi voïng chaáp cho laø coù ngoaøi taâm,

maø phaùp khoâng ñaây khoâng phaûi laø khoâng ñoù chính laø chæ cho taâm, nguyeân do chaân taùnh Duy

Thöùc (chính laø Taâm) choã chöùng ñöôïc cuûa chaùnh trí lìa ngoân ngöõ khoâng phaûi laø khoâng. Khoâng

phaûi laø khoâng ñaây, Thöùc Taâm nöông nôi ñoù tieáp tuïc chuyeån bieán laïi cuõng khoâng phaûi laø

khoâng, cho neân caûnh ngoaøi taâm maëc duø khoâng coù maø Thöùc thì khoâng phaûi laø khoâng.

*- Khaùch hoûi: Thöùc ñaõ laø khoâng phaûi khoâng thì phaûi coù Thöùc khaùc ñeå coù theå naém laáy,

Thöùc khaùc ñaây chính laø Thöùc cuûa toâi laø caûnh cuûa ngoaøi Thöùc, ñaõ coù caûnh ngoaøi Thöùc ñaây sao

goïi laø Duy Thöùc?

*- Luaän ñaùp: Maëc duø coù Thöùc khaùc maø choã duyeân thaân thieát cuûa Thöùc naøy chính laø töôùng

chuyeån bieán cuûa Töï Thöùc, thöù ñeán môùi giaùn tieáp nöông nôi Thöùc khaùc laøm baûn chaát maø thoâi.

Song hieän nay Duy Thöùc Luaän Theo Phöông Phaùp Môùi ñaây cuõng coù theå goïi laø Duy Thöùc

Luaän Theo Phöông Phaùp Ña Nguyeân. Chaùnh trí thì thích hôïp vôùi chöùng ngoä Chaân Taùnh Duy

30

Thöùc, noùi naêng tö duy tuyeät ñoái khoâng phaûi moät khoâng phaûi nhieàu. Ñoù laø noùi Duy Thöùc

Töôùng nhö huyeãn: khoâng phaûi chæ coù moät Thöùc neân goïi laø Duy Thöùc, chính laø bao goàm caû voâ

löôïng voâ soá chuùng sanh höõu tình ñeàu coù taùm Thöùc Theå, taùm Thöùc Theå naøy ñi theo thích öùng

vôùi caùc taâm thuoäc taùnh vaø Taâm Kieán, Taâm Töôùng cuûa Thöùc naøy cuøng vôùi Taâm Sôû chuyeån

bieán phaân chia saép xeáp caùc thöù ngoâi vò theá giôùi, keå caû caùc phaùp ly töôùng choã hieån baøy chaân

taùnh nhö thaät, goïi chung laø Duy Thöùc. Chöõ Duy nghóa laø khoâng phaûi cho noù laø duy nhaát, chæ

phuû nhaän hö voïng phaân bieät choã chaáp tröôùc thaät caûnh lìa khoûi Thöùc, bao haøm söï caûm öùng cuûa

caùc Thöùc kia duyeân khôûi voâ taän; giaûi thoaùt khoûi söï troùi buoäc, ñöôïc thuaàn tònh töø nôi oâ taïp,

ñöôïc vieân maõn töø nôi thieân leäch thieáu khuyeát, ñöôïc dieäu thieän töø nôi thoâ aùc, ñeàu do Thaâm

Thöùc naøy voâ truï sinh ñoäng, löu chuyeån trong bieån phaùp giôùi roäng lôùn meânh moâng.

*- Khaùch hoûi: Neáu chæ coù noäi Thöùc ñeàu khoâng coù caûnh thaät ngoaøi taâm ñeå laøm nöông nhôø,

vuõ truï nhaân sanh..v..v...... ñeàu do hö voïng phaân bieät cuûa Taâm Kieán hieän khôûi, nhöng caùc thöù

phaân bieät ñaây vì sao töï sanh khôûi?

*- Luaän ñaùp: Nguyeân toá chuûng töû baûo trì cuûa Thöùc coù soá coâng löïc sai bieät voâ löôïng ñeàu coù

theå ñích thaân sanh ra töï quaû, tieáp tuïc löu chuyeån chaûy vaøo hoaù thaønh quaû, sanh maïng hoaù

thaønh quaû, taùc duïng hoaù thaønh quaû, taêng thaïnh hoaù thaønh quaû. Töø nôi vò trí sanh khôûi moãi moãi

chuyeån hoaù bieán hieän ñeán vò trí thaønh thuïc, moãi loaïi chaïy daøi khoâng döùt, chuyeån hoaù khoâng

gioáng nhau, bieán hieän khoâng gioáng nhau; chuùng noù chuyeån hoùa bieán hieän ñeå phaùp khôûi, laïi

laãn nhau phuø trôï laøm söùc maïnh ñeå duyeân, chuyeån bieán keùo daøi thoâng ñoàng hoaø hôïp, taïo taùc

caùc thöù phaân bieät. Taát caû Taâm Kieán, Taâm Töôùng khoâng ngoaøi phaân bieät vaø choã phaân bieät; taát

caû caùc thöù phaân bieät ñaây ñeàu nöông nôi thöù nguyeân toá naêng löïc cuûa Baûn Thöùc vaø phuø trôï cho

naêng löïc hieän haønh cuûa caùc Thöùc lieàn ñöôïc sanh khôûi, chaéc chaén khoâng phaûi coù caûnh thaät

ngoaøi taâm ñeå nöông töïa.

*- Khaùch hoûi: Nhö theá trong ñaây lyù duyeân sanh vaø nghóa nhaân quaû thì nhö theá naøo?

*- Luaän ñaùp: Nghóa ñeán choã thaâm saâu phöùc taïp, nay khoù khaên thuaät laïi cuï theå. Giaûi thích

ruùt goïn coù boán phaùp duyeân sanh, ñaàu moái ñöôïc ñôn giaûn nhö sau:

1, Nhaân Duyeân: nghóa laø coù phaùp taùc duïng sanh dieät, ñích thaân ñeà cöû: töï thaân chuyeån

thaønh töï quaû, thí duï nhö gioáng luùa chuyeån thaønh maàm luùa, maàm luùa môùi laø duyeân caên baûn

tieáp theo sanh ra phaùp (boâng luùa). Nhaân Duyeân ñaây coù ba loaïi:

31

a, Thöù nguyeân toá trong Baûn Thöùc sanh ra caùc phaùp hieän haønh nhö taùm Thöùc, caùc Taâm

thuoäc taùnh, Kieán vaø Töôùng..v..v....... ñaây thuoäc veà nhaân quaû ñoàng thôøi, nhö ñoäng löïc cuøng vôùi

laøn soùng.

b, Thöù nguyeân toá trong Baûn Thöùc giaùn tieáp sanh ra laøm thöù nguyeân toá trong Baûn Thöùc,

ñaây thuoäc veà nhaân quaû khaùc thôøi, cuõng nhö ñoäng löïc tröôùc cuøng sanh ra ñoäng löïc sau.

c, Baûy Thöùc Tröôùc, caùc Taâm thuoäc taùnh, Kieán vaø Töôùng..v..v...... khi chuyeån bieán hieän

khôûi lieàn huaân taäp vaøo trong Baûn Thöùc ñeå phaùt sanh laøm thöù nguyeân toá töï loaïi, ñaây cuõng goïi

laø nhaân quaû ñoàng thôøi, gioáng nhö laøn soùng ruû xuoáng vaø ñoäng löïc tieáp tuïc hieän khôûi ñeå phaùt

sanh laøn soùng thöù hai. Chæ coù ba loaïi ñaây laøm duyeân chính caên baûn tieáp theo sanh ra phaùp.

2, Ñaúng Voâ Giaùn Duyeân (Loaïi duyeân khoâng giaùn ñoaïn): ñaây laø neáu nhö ñoàng nöông nôi

moät xöù, taát nhieân moät laøn soùng tröôùc dieät xuoáng xong thì moät laøn soùng sau môùi ñöôïc sanh

khôûi, töùc laø nhôø moät laøn soùng tröôùc dieät xuoáng laøm trôï duyeân cho moät laøn soùng sau sanh khôûi

laø nghóa nhö theá.

3, Sôû Duyeân Duyeân (Duyeân nôi choã ñeå duyeân): chæ coù theå phaân bieät môùi thaáy ñöôïc töôùng

traïng cuûa choã phaân bieät, choã suy nghó, choã nöông töïa. Sôû Duyeân Duyeân ñaây coù hai loaïi: Thöù

nhaát laø Thaân Sôû Duyeân Duyeân (Duyeân tröïc tieáp nôi choã ñeå duyeân), nghóa laø Taâm Naêng Lieãu

Bieät (taâm coù khaû naêng phaân bieät roõ) ñeàu hieän höõu trong Sôû Duyeân (choã ñeå duyeân) töùc laø nôi

Taâm Kieán Naêng Lieãu Bieät coù mang theo Taâm Töôùng Sôû Lieãu Bieät ñeå laøm choã nöông töïa cho

Taâm Kieán sanh khôûi, Taâm Kieán vaø Taâm Töôùng caû hai khoâng lìa nhau. Thöù hai laø Sô Sôû

Duyeân Duyeân (Duyeân giaùn tieáp nôi choã ñeå duyeân), nghóa laø Taâm Naêng Lieãu Bieät hoaëc coù

lieãu bieät hoaëc khoâng lieãu bieät, maëc duø laø Taâm Kieán ñoái vôùi choã lieãu bieät choã nöông gaù maø

Taâm Töôùng ñaây khoâng cuøng Taâm Kieán ñoàng nöông nôi moät Thöùc ñeå duyeân tröïc tieáp vôùi

nhau. Sôû Duyeân Duyeân ñaây chính laø gioáng nhö moãi moãi hình töôùng laøn soùng rieâng bieät nhau.

4, Taêng Thaïnh Duyeân (Duyeân laøm taêng tröôûng töôi toát): Duyeân naøy chæ tröø ba thöù Duyeân

tröôùc, coù dö söùc, coù theá löïc thuø thaéng, coù theå laøm cho phaùp trôû neân thuaän ích vaø cuõng coù theå

laøm cho phaùp traùi ngöôïc toån haïi, neáu Nhaõn Caên, Nhó Caên..v..v......., neáu Nam Caên, Nöõ

Caên..v..v........, neáu Maïng caên, YÙ Caên..v..v....... nhieàu loaïi khoù trình baøy ñaày ñuû; cuõng nhö

moät laøn soùng moãi moãi ñeàu coù quan heä raát nhieàu laøn soùng. Boán phaùp duyeân ñaây Duy Thöùc

Taâm hoaøn toaøn coù ñaày ñuû, ngoaøi ra caùc phaùp cuûa noäi Thöùc hoaëc chæ coù ba duyeân hay hai

duyeân maø thoâi. Caùc duyeân löïc noùi treân ñeàu khoâng lìa khoûi Thöùc, vaïn höõu sanh khôûi ngoaøi

boán duyeân naøy ra khoâng coøn duyeân löïc naøo khaùc, cho neân duyeân sanh nhaân quaû sôû dó ñöôïc

keát thaønh ñeàu do Duy Thöùc caû.

32

*- Khaùch hoûi: Nôi Thöùc phaân taùn ñaây vaø khoaùng vaät..v..v...... ñaõ laø nhö theá maø nôi taùnh

höõu tình ngöôøi coù sanh maïng, sanh töû töû sanh, sanh sanh töû töû, noái tieáp raøng buoäc, toàn taïi

khoâng döùt, ngoaøi nôi Taâm Thöùc naøy neáu khoâng coù phaùp thaät taïi laøm choã nöông töïa vaø baûo trì

thì laøm sao ñöôïc thaønh hình?

*- Luaän ñaùp: Neáu ngoaøi Taâm Thöùc coù sanh maïng thaät phaùp laøm ngöôøi thì cuõng ñaâu coù bò

sanh töû lieân tuïc! Nhaân vì Thöùc Taùnh YÙ Chí chaáp tröôùc Taâm Kieán cuûa Thöùc Theå Sanh Hoaù

luyeán aùi aån naáp cho laø töï ngaõ chaân thaät, ñi theo baùm víu khoâng buoâng tha; phaùt trieån Thöùc

Caûnh Lieãu Bieät, taïo taùc nghieäp thieän, nghieäp aùc, nghieäp bieán ñoäng, nghieäp tónh laëng vaø caùc

nghieäp taïp nhieãm, xoa öôùp thaám vaøo Baûn Thöùc, laøm thaønh coâng naêng taäp khí vaø cöù huaân taäp

moät caùch lieân tuïc nhö theá. Nghieäp môùi ñaõ ñöôïc thaønh thuïc, cho neân nghieäp môùi naøy phaûi bò

tieâu dieät vaø luùc ñoù sanh maïng cuõng phaûi xaû boû, söùc maïnh cuûa nghieäp keá tieáp tröôùc heát laø khôûi

ñaàu höôùng daãn caùc nghieäp trôï löïc laøm coâng vieäc tieáp noái cho ñöôïc vieân maõn, nghóa laø choïn

laáy cho ñöôïc moät thaân maïng chuùng sanh keá tieáp; thí duï nhö sanh maïng tröôùc ñaây ñaõ xaû boû

lieàn choïn laáy sanh maïng sau vaø cöù nhö theá xaû boû choïn laáy lieân tuïc, khieán sanh töû cöù noái tieáp

nhau maõi khoâng döùt, nhö theá ngoaøi Taâm Thöùc naøy ra khoâng coøn coù phaùp thaät naøo coù theå duøng

laøm chuû trì cho ñöôïc!

*- Khaùch hoûi: Taäp Khí ñaây goïi laø gì vaø nghóa cuûa noù nhö theá naøo?

*- Luaän ñaùp: Caùc höõu tình sôû dó sanh töû löu chuyeån laø do bôûi caùc nghieäp taäp khí thieän

khoâng thieän, ñoäng khoâng ñoäng cuøng hai taäp khí chaáp thuû (choïn laáy chaáp tröôùc) laø naêng phaân

bieät chaáp thuû vaø sôû phaân bieät chaáp thuû, keøm theo nöông töïa Baûn Thöùc lieân tuïc heát söùc hoaø

hôïp dung thoâng, tích tuï nghieäp löïc laâu ngaøy coù theå caûm öùng kieáp sau. Noùi caùch khaùc, taäp khí

chia laøm ba loaïi: Moät laø Taäp Khí Danh Ngoân, nghóa laø taát caû thöù nguyeân toá theá löïc coâng naêng

cuûa caùc phaùp rieâng bieät coù taùc duïng sanh dieät ñeàu do baûy Thöùc Tröôùc huaân taäp ôû trong Baûn

Thöùc. Hai laø Taäp Khí Ngaõ Chaáp: nghóa laø do Thöùc Taùnh YÙ Chí thaáy aûo giaùc hö voïng ñieân ñaûo

töø voâ thæ, aån nuùp chæ huy Thöùc Caên Y YÙ phaân bieät chaáp laáy caùc phaùp ngaõ vaø ngaõ sôû, huaân taäp

nôi Baûn Thöùc laøm thaønh moät thöù löu chuyeån nhaän laáy thöù nguyeân toá sai bieät cuûa thaân maïng

nôi naêm coõi. Neân bieát Taäp Khí Danh Ngoân trong ñaây chính laø nguyeân nhaân naêng löïc caên baûn

töøng caù bieät cuûa moãi phaùp trong ñoù coù baûn chaát taùc duïng sanh dieät. Hai taäp khí ngaõ chaáp vaø

cô sôû ñi tôùi, laø baûn taùnh caù bieät töï tha coù sanh maïng cuûa caùc höõu tình, cuûa con ngöôøi vaø chuùng

sanh, laø duyeân löïc thuø thaéng rieâng bieät khoå vui cuûa chuûng loaïi. Noùi deã hieåu chính laø moãi caù

nhaân, moãi chuûng loaïi nhôø hoaø hôïp lieân tuïc neân môùi ñöôïc thaønh töïu laø nhö theá. Laïi nöõa taäp

33

khí nhò thuû, töùc laø danh ngoân vaø hai thöù taäp khí ngaõ chaáp phaùp chaáp ñeàu coù töông ñoái cuûa

naêng thuû vaø sôû thuû. Taäp khí nghieäp löïc töùc laø cô sôû ñi tôùi, saùng taïo thaân maïng chieâu caûm hai

möôi laêm coõi, cô sôû ñi tôùi thieän vaø cô sôû ñi tôùi aùc. Taäp khí nghieäp löïc chieâu caûm thaân maïng,

noùi ñeán thì coù möôøi hai thöù duyeân löïc löu chuyeån sanh hoaù, chæ coù oâng Baùch Caùch Saâm noùi

raèng: “Baûn theå linh hoaït cuûa vuõ truï saùng taïo chuyeån hoaù löu ñoäng bieán ñoåi” laø coù theå gaàn

ñuùng vaäy. Moät taâm nieäm traûi qua töø voâ thæ trôû veà tröôùc ñeàu toàn taïi nôi hieän taïi keùo daøi noái

tieáp chuyeån khôûi, moät taâm seõ ñeán voâ taän trôû veà sau cuõng toàn taïi nôi hieän taïi keùo daøi noái tieáp

chuyeån khôûi, thuaän theo noù thì löu chuyeån khoâng ngöøng, coøn nghòch laïi noù thì tòch tònh vieân

maõn coù theå öôùc heïn, löu chuyeån hay vieân tòch ñeàu do Duy Thöùc caû.

Nhö coù baøi Tuïng noùi raèng: “Laø caùc Thöùc chuyeån bieán: phaân bieät, bò phaân bieät, do thöû bæ

(do phaân bieät vaø bò phaân bieät) ñeàu khoâng, cho neân taát caû ñeàu Duy Thöùc. Do taát caû chuûng

Thöùc, bieán nhö theá nhö theá, do naêng löïc bieán chuyeån ñoù, sanh ra caùc thöù phaân bieät. Do taäp

khí caùc nghieäp, taäp khí nhò thuû ñaày ñuû, Dò thuïc tröôùc ñaõ döùt, Dò thuïc sau laïi sanh”.

V.- CHAÂN LYÙ THAÄT TAÙNH CUÛA DUY THÖÙC LUAÄN:

*- Khaùch hoûi: Neáu taát caû chæ do Taâm Thöùc chuyeån bieán maø coù, lìa ngoaøi Taâm Thöùc naøy

khoâng coù phaùp thaät höõu, thì thaät taùnh cuûa chaân lyù vaø vieân thaønh quyeát ñònh khoâng coù, ñem

choã baèng chöùng naøo ñeå giaûi baøy cho caây tin hieåu tieán haønh thaønh quaû?

*- Luaän ñaùp: Neáu ngoaøi Thöùc coù phaùp thaät thì chaáp tröôùc nhaát ñònh ngaên ngaïi, cuõng chaän

ñöùng toät böïc cuûa caây tin hieåu voán tieán haønh xaây döïng thaønh quaû! Theo Duy Thöùc Luaän, thaät

taùnh cuûa chaân lyù vieân thaønh khoâng phaûi khoâng quyeát ñònh, nhöng do thaät taùnh chaân lyù cuõng

khoâng lìa khoûi Thöùc, töùc laø phaùp chaân thaät cuûa Thöùc Theå chæ noäi chöùng lìa ngoân ngöõ, cho neân

lyù taùnh chaân thaät chính laø Duy Thöùc vaäy.

*- Khaùch hoûi: Chaân lyù cuûa Duy Thöùc töùc laø thaät taùnh, nhö theá naøo?

*- Luaän ñaùp: Caùc phaùp Duy Thöùc kieåm tra toång quaùt lyù taùnh phoå bieán chung cuûa chuùng,

ñaïi khaùi coù ba nghóa:

1, Caùc phaùp ngaõ vaø ngaõ sôû cuûa söï chaáp tröôùc tính toaùn so löôøng bieán khaép taát caû, töùc laø

chæ cho caùc vaät cuûa vuõ truï nhaân sanh. Caùc phaùp ñaây ñeàu do Thöùc Taùnh YÙ Chí vaø Thöùc Caên Y

YÙ nôi caùc Thöùc Theå cuøng caùc Taâm thuoäc taùnh chuyeån bieán hieän ra Taâm Kieán vaø Taâm Töôùng,

34

gia taêng moät lôùp töï tha, taâm vaät..v..v...... thaønh töïu noåi baät chæ ôû Theå cuûa caùc Taâm Thöùc, Taâm

Kieán vaø Taâm Töôùng maø thoâi. Caùc vaät vaø ngaõ cuûa caùc thöù chaáp tröôùc tính toaùn so löôøng bieán

khaép taát caû thaät teá gioáng nhö loâng raén söøng ngöïa, chæ coù ngoân thuyeát ñeå hieåu khoâng theå

töôùng. Ñieàu ñoù cuõng gioáng nhö maét beänh nhìn thaáy hoa ñôùm giöõa hö khoâng, xöa nay roát raùo

ñeàu vaéng laëng trong theå chaát. Tröôøng hôïp ñaây laø do voïng chaáp laøm taùnh, voïng tình maø coù,

chaân lyù ñeàu khoâng, thaáu roõ laø khoâng, noù khoâng coù “Chaân Lyù”.

2, Nöông gaù raát nhieàu duyeân löïc hoaëc taäp khí hö voïng phaân bieät laø nôi sanh khôûi caùc

Thöùc cuøng caùc lieân quan nhö Taâm thuoäc taùnh, Kieán, Töôùng, oâ taïp, thuaàn tònh, thí duï nhö maét

beänh, maét toát, cuõng nhö taâm moäng mô, taâm giaùc ngoä. Caùc duyeân khôûi treân ñaây laøm taùnh, choã

khoâng voïng tình, choã coù chaân lyù; choã coù bieán töôùng, choã khoâng thaät taùnh, thaáu roõ ñöôïc caùc

töôùng noùi treân do Taâm Thöùc chuyeån bieán, ñoù laø “Chaân Lyù”.

3, Taâm Khoâng chính laø choã hieån baøy theå chaân chaät cuûa caùc phaùp Duy Thöùc thaønh töïu vieân

maõn, töùc laø choïn laáy chaân thaät thuø thaéng laøm taùnh, khoâng coù voïng tình, khoâng coù chaân lyù;

nguyeân vì “Chaân Lyù” cuûa taùnh chaân thaät khoâng coù bieán töôùng, khoâng coù thaät taùnh. Do taùnh

voïng tình tính toaùn thöù hai duyeân khôûi laøm thaân maïng, thöù ba taùnh thuø thaéng laøm phaùp taùnh,

moãi thöù chaáp tröôùc, khoâng phaûi hoaøn toaøn töø choái taùnh Khoâng, vì theá chaân töôùng cuûa duyeân

khôûi vaø thaät theå cuûa vieân thaønh khoâng caàn traûi qua söï minh hieån. Cho neân noùi ba nghóa ñaây

taát nhieân ñeàu vaéng laëng, roát cuoäc ñeàu khoâng coù. Thöù nhaát laø Taùnh cuûa Khoâng khoâng coù vaät

töôùng, thöù hai laø Taùnh cuûa Khoâng khoâng coù töï nhieân, thöù ba laø Taùnh cuûa Khoâng khoâng coù

ngaõ theå. Lyù cuûa ba Khoâng khoâng coù naøy ñeàu laø xa lìa bieán töôùng cuûa voïng tình, do thöôøng

môû baøy nghóa chaân thaät thuø thaéng nhö theá cuûa Duy Thöùc Taùnh. Cho neân lyù taùnh cuûa caùc phaùp

Duy Thöùc ñöôïc phaân loaïi nhö sau ñaây:

Phaùp hö voïng cuûa Duy

Thöùc

Taùnh voïng

chaáp

Laø phaûi lìa khoûi

Phaùp chaân thaät cuûa

Duy Thöùc

35

Trong ñaây choã goïi phaùp hö voïng theá tuïc cuøng chaân thaät thaéng nghóa ñeàu coù boán lôùp, phaân

loaïi nhö döôùi ñaây:

Phaùp theá tuïc cuûa Duy

Thöùc

Phaùp thaéng nghóa cuûa

Duy Thöùc

Taùnh duyeân

khôûi

Taùnh chaân

thaéng

Laø phaûi chuyeån

tònh

Laø phaûi môû baøy

Vuõ truï nhaân sanh Hö voïng theá tuïc

Caùc phaùp Duy

Thöùc

Nhaân quaû nhieãm

tònh

Lyù taùnh chaân

khoâng

Phaùp giôùi nhaát thaät

Ñaïo lyù theá tuïc

Chöùng ñaéc theá

tuïc

Chaân thaät theá tuïc

Hö voïng thaéng

nghóa

Ñaïo lyù thaéng nghóa

Chöùng ñaéc thaéng

nghóa

Chaân thaät thaéng

nghóa

36

Trong hö voïng ñaây, neân giaûi phoùng neân caûi thieän; ñaïo lyù, neân lieãu ngoä neân thoâng ñaït;

chöùng ñaéc, coù tu haønh coù thaønh coâng; chaân thaät, khoâng ñoái ñaõi khoâng bieán khaùc. Baát kyø moät

phaùp naøo ñeàu laø nhö theá caû, chuû yeáu chính cuûa caùc phaùp laø Duy Thöùc Taâm; duy trì maãu möïc

taát caû ñaây phaûi chaêng cuõng laø coù theå do giaûi baøy tín giaûi maø ñi troàng keát quaû?

Nhö baøi Tuïng noùi raèng: “Do caùc taùnh bieán keá, chaáp tröôùc taát caû vaät, taùnh bieán keá sôû chaáp,

töï taùnh khoâng thaät coù. Töï taùnh Y Tha Khôûi, do duyeân phaân bieät sanh. Vieân Thaønh vôùi Y Tha,

thöôøng xa taùnh bieán keá. Thaønh Thaät vôùi Y Tha, cuõng khaùc cuõng khoâng khaùc, nhö caùc taùnh voâ

thöôøng; ñeàu thaáy Vieân Thaønh, Y Tha. Nöông theo ba taùnh naøy, laäp ra ba Voâ Taùnh, neân Phaät

maät yù noùi: taát caû phaùp Voâ Taùnh, tröôùc laø Töôùng Voâ Taùnh, keá laø Voâ Töï Nhieân Taùnh, sau laø xa

lìa tröôùc: taùnh chaáp ngaõ vaø phaùp. Ñaây laø thaéng nghóa cuûa caùc phaùp, cuõng töùc laø chaân nhö, vì

taùnh cuûa noù laø thöôøng, töùc laø Thaät Taùnh Duy Thöùc.”

VI.- DUY THÖÙC LUAÄT CHOÏN LOÏC TIEÁN HOAÙ

CAÛI TAÏO GIAÛI PHOÙNG ÑEÅ LIEÃU NGOÄ:

*- Luaän noùi: Nöông nôi thöù nhaân löïc caên baûn voâ laäu beân trong vaø Tö Löông vaên hoïc

chaùnh lyù chaân Duy Thöùc huaân taäp thaønh haït gioáng, tích tuï laâu ñôøi thaønh tuïc tinh tuùy, nôi lyù

cuûa Duy Thöùc laàn laàn coù theå giaùc ngoä roõ. Thoâng Ñaït ngoä nhaäp, xoay chuyeån taêng tröôûng

thaâm thieát ôû nôi caàn giaûi phoùng, caàn caûi taïo vaø cuõng nhôø ñoù giaûi phoùng laàn laàn, caûi taïo laàn

laàn, nghóa laø giaûi phoùng saùu thöù ngaên che laø san tham, khaáp kheånh, baån thæu, saân nhueá, giaûi

ñaõi, taùn loaïn, ngu ñoän; caûi taïo Luïc Ñoä (saùu pheùp taéc) laø thí teá (boá thí tieáp teá), hieàn thieän, an

nhaãn, tinh taán, ñònh tònh, hueä minh. Maëc duø xöa nay mang theo taïp nhaïp, thaùc loaïn, nhieãm oâ,

söùt meû, toäi aùc, nhöng nhôø tieán theo nôi lyù taùnh hoaù chaân thaät thuaàn tuùy thích ñaùng thanh tònh

hoaøn toaøn myõ thieän vaø do duøng trí laøm thuû laõnh chæ ñaïo lieãu ngoä chaân lyù Duy Thöùc, höôùng veà

ñaïi ñaïo tieàn tieán khai môû sieâu thoaùt, ñôøi ñôøi kieáp kieáp chæ coù tieán haønh maø khoâng coù thoái

chuyeån, bôûi vì nôi ñaàu tieân ñaõ coù tieán hoaù chaân chaùnh vaø nhôø ñoù cuõng ñöôïc moät phaàn töï do,

tuy raèng tröôùc ñaây ñeàu ôû trong tuaàn hoaøn xa xoâi, theo nghieäp löu chuyeån, nghieäp troùi buoäc

thoï baùo, maûy may khoâng coù söùc töï chuû. Cho neân caàu tieán hoaù thì taát nhieân ñöôïc thích hôïp, maø

caàu töï do thì taát nhieân cuõng ñöôïc thích hôïp. Theá thì coøn ôû trong ñöôøng xa meânh moâng roäng

lôùn voâ cuøng thuaän theo nghóa chaân thaät thuø thaéng cuûa Duy Thöùc duøng giaûi tröø hö voïng traùi

ngöôïc vôùi Duy Thöùc Taùnh, tieáp theo chöùa nhoùm tö löông phöôùc trí cuûa taùnh Duy Thöùc. Chöùa

nhoùm naêng löïc chaân thaät caøng laâu thì aùnh saùng trí tueä caøng cöôøng thaïnh, muoán caàu thaät

chöùng chaân taùnh Duy Thöùc, lieàn phaùt khôûi Gia Haïnh thuø thaéng tinh nghieâm thaâm troïng: kieân

quyeát nhaát ñònh duøng Traïch Dieät che laáp caùc thöù chöôùng ngaïi khieán cho chaân taùnh Duy Thöùc

37

khoâng ñöôïc kheá hôïp, höng khôûi taâm suy xeùt saâu saéc khaép caû thieát thöïc vöõng chaéc, ñeå cho tìm

caàu quan saùt danh, nghóa töï taùnh, sai bieät cuûa taát caû phaùp, xeùt ñeán cuøng ñeàu laø coù treân thieát

laäp tính toaùn theo voïng tình hoaøn toaøn khoâng coù thaät.

*- Taàm Töù (tìm kieám suy nghó) taêng tieán, hieåu bieát roõ raøng chaéc chaén khaép caû danh,

nghóa, töï taùnh, sai bieät cuûa taát caû phaùp, thöïc teá chính laø Duy Thöùc vaø ngoaøi Thöùc naøy ra

khoâng bao giôø coù.

*- Chaân thaät nghóa cuûa caùi khoâng daáu veát baûo trì sanh maïng, caùi khoâng phaùp taùnh, caùi

khoâng sôû thuû, nhöng vì coøn mang theo bieán töôùng ñeå quaùn, maëc duø ñaõ quaùn caûnh sôû quaùn laø

chaân taùnh thaéng nghóa cuûa Duy Thöùc, cho neân coøn chöa an truï chaân lyù Duy Thöùc.

Nhö baøi Tuïng noùi raèng: “Cho ñeán chöa phaùt khôûi Thöùc, caàu truï nôi taùnh Duy Thöùc, hai

thuû coøn mieân phuïc, chöa coù theå dieät tröø. Hieän tieàn coøn tí vaät, goïi laø Duy Thöùc Taùnh, vì coøn

choã sôû ñaéc, cho neân chaúng thaät truï Duy Thöùc.”

VII.- DUY THÖÙC LUAÄN THAØNH COÂNG THAÉNG DIEÄU

THAÄT CHÖÙNG HIEÅN HIEÄN SIEÂU TUYEÄT

Nhö baøi Tuïng noùi raèng: “Khi naøo “Caûnh” bò duyeân, vaø Trí khoâng coøn choã chöùng ñaéc, luùc

ñoù ñaõ truï Duy Thöùc, ñaõ lìa hai thuû töôùng. “khoâng ñaëng” chaúng nghó baøn, laø “Trí Xuaát Theá

Gian”, nhôø boû hai thoâ troïng naøy, neân chöùng ñaëng “Chuyeån Y”(Boà Ñeà vaø Nieát Baøn).

VIII.- DUY THÖÙC LUAÄN CÖÙU CAÙNH:

Nhö baøi Tuïng noùi raèng: “Ñaây laø coõi voâ laäu, Baát tö nghì, Thieän, Thöôøng, An laïc, Giaûi

thoaùt thaân, Ñaïi maâu ni, Phaùp thaân.”

*- Luaän giaûi thích: nôi Duy Thöùc thaät chöùng ñaây laø Duy Thöùc cöùu caùnh, coøn laø söï vieäc maø

tö traøo hieän ñaïi chöa coù theå thích öùng. Cuõng laø chuùng ta hoâm nay chæ giaùc ngoä caûnh giôùi choã

chöa coù theå ñaït ñeán, Chieáu Thö tuyeân boá ñaõ nghi ngôø caùi khoâng phuø phieám, chaïy theo nieäm

phaân bieät caøng laïc vaøo xa xoâi huyeàn bí. Tuy nhieân coù theå kheùo giaùc ngoä thì nôi Duy Thöùc

Luaän cuûa vuõ truï nhaân sanh sôùm ñöôïc thaät chöùng cöùu caùnh cuûa noù. Cho neân nay chæ khaùi quaùt

ñeå laøm hoaøn toaøn toát ñeïp, hoaøn toaøn löông thieän, khoâng cuøng taän, thöôøng truï, vieân dung, an

laïc, dieäu giaùc, roõ raøng, töï taïi, chaân thaät vaø khoâng theå nghó baøn maø thoâi. Noäi dung laø nhö theá,

khoâng coøn trôû laïi nghieân cöùu boä Luaän naøy nöõa. (Thaáy trong Haûi San, quyeån 1, kyø naêm)

38