57
DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER ARTIYOR MU? SODYUM GLUKOZ CO-TRANSPORTER-2 (SGLT-2) İNHİBİTÖRLERİ Prof. Dr. Şenay ARIKAN DURMAZ Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı

DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

  • Upload
    others

  • View
    8

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER ARTIYOR MU?

SODYUM GLUKOZ CO-TRANSPORTER-2 (SGLT-2) İNHİBİTÖRLERİ

Prof. Dr. Şenay ARIKAN DURMAZ Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi

Endokrinoloji Bilim Dalı

Page 2: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Sunum Akışı

• Diyabet tedavisinde yeni bir dönem:

SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri

• Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

• SGLT-2 inhibitörlerinin etkinlikleri

• Avantajlar /Dezavantajlar

Page 3: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

• Eski Mısır’da diyabetin bir böbrek hastalığı olduğu sanılıyordu.

• Glukozüri ve osmotik diüretik etkiler o günlerde de dikkat çeken bir mekanizma

• Yıllarca glukozüri kötü glisemik kontrolu gösteren bir belirteç olarak kullanıldı.

• “terapötik glukozüri” EBERS papirusu MÖ-1550

Page 4: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Novel antidiabetic drugs Böbreğin glukoz homoestasisine katkısı ve diyabet patogenezindeki rolü yeni anlaşıldı:

SGLT2i proksimal tübüllerde glukoz reabsorbsiyonunu azaltarak glukozüri yapan kan glukoz seviyelerini yarışmalı ve reversible

olarak düşüren oral ilaçlardır.

Jabbour SA Postgrad Med 2014

Page 5: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

İlk SGLT2 inhibitörleri-1835 yılı Selektivite sorunları

• Elma ağacı kökü kabuğundan elde Phlorizin ilk keşfedilen ilaçtır.

– SGLT1 ve SGLT2’nin kompetitif inhibitörü

– Oral yoldan glukozidazlar ile Phloretin’ e metabolize olur.

– Biyoyararlanımı düşüktür.

– Osmotik diyare olabilir.

• Sergliflozine

• T-1095

Page 6: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

O-glucoside&C-glucoside yapısal olarak benzer olsalar da selektiviteleri farklıdır:

Empagliflozin>tofogliflozin>dapagliflozin>ipragliflozin>canagliflozin

FDA onayı

Uygun doz SGLT2 selektivitesi

Endikasyonları USA

Endikasyonları EU

Canagliflozin Mart 2013

100 mg 300 mg

>250 kat Glisemik kontrolu düzeltmek için diyet ve egzersize ek olarak

Metforminin kontrendike olduğu yada tolere edilemediği durumlarda diyet ve egzersize ek

Dapagliflozin Ocak 2014

5 mg 10 mg

>1200 kat

Empagliflozin Ağustos 2014

10 mg 25 mg

>2500 kat

İpragliflozin, luseogliflozin, tofogliflozin –sotagliflozin (LX4211)

(Japan’s Pharmaceutical and Medical Devices Agency)

Page 7: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Hergün 180 gr glukoz serbest olarak glomeruler filtrata geçer ve

proksimal tubuliden SGLT2’ler ile tümüyle reabsorbe edilir.

Sodium-GLucose coTransporter 2

Int J Clin Pract.2015. 69: 1071-87

Page 8: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Mathew W.Postgraduate Medicine, 2016,128(3):290-298

Page 9: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Renal glukoz atılımını artırırlar!

Scheen A.J.Pharmacodynamics, efficacy and safety of SGLT2 inbitors for the treatment of type 2 diabetes mellitus Drugs, 2015, 75:33-59

Hiperglisemi düzeyi Plazma glukozu

azaldığında renal glukoz atılımı durur!

Glomeruler filtrasyon hızı

eGFR azaldığında etkinlikleri azalır.

SGLT2i

Page 10: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

• Beta hücresi kitlesi ve fonksiyonlarını etkilemez, • Etki: İnsulinden ve insulin direncinden bağımsız -Diyabetin tüm spektrumlarında etkilidirler. •Tip 1 DM kullanım onayı yoktur. • EGP artırdıklarından hipoglisemi riski • Diyabet progresyonu olsa bile etkinlik kaybı görülmez. • Diğer OAD ve insulinle kombinasyon yapılabilir.

• Glukotoksisitenin azalması beta hücre fonksiyonlarını düzeltir. Int J Clin Pract.2015. 69: 1071-87

SGLT2i etki mekanizması farklıdır! Hedef: BÖBREK

Page 11: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Update to a Position Statement of the American Diabetes Association and the European

Association for the Study of Diabetes-2016

Metforminden sonraki ilaç ne olmalı?

Page 12: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü
Page 13: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

TEMD-2015 DİYABET KLAVUZU

Oral, sabah tek yada iki doz, yemekle yada aç

Page 14: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Sunum Akışı

• Diyabet tedavisinde yeni bir dönem:

SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri

• Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

• SGLT-2 inhibitörlerinin etkinlikleri

• Avantajlar /Dezavantajlar

Page 15: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Diyabette hipergisemiye maladaptif yanıt: 1.Renal glukoz reabsorbsiyon kapasitesi

%20 artar ! 2.Diyabetiklerde glukoz eşiği yükselir!

• Plazma glukoz konsatrasyonu 180 mg/dL’ye çıkınca;

– TmG kapasitesini aşar,

Sonuç: Glukozüri

• Diyabette glukoz eşik değeri: 200-240 mg/dl

• TmG ortalama 350 mg/dk/1.73m2

• Diabetiklerde 425 mg/dk/1.73m2

Davitson JA et al. Postgraduate Medicine, 2014, 126(6 ): 33-48

Page 16: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Chang HJ et al. Diabetes Metab J. 2014 Aug;38(4):261-273 Farhad M. Hasan Diabetes reaearch and clinical practice, 2014 :297-322

Diyabette hem fitre olan hem de reabsorbe olan glukoz miktarı artar!

• Diyabetiklerde renal epitel hücrelerde SGLT-2 ve GLUT-2 ekspr. ve aktivitesi için renal glukoz reabsorb. •48 saat-HNF1alfa upreg • Filtre olan glukoz maks. glukoz transport kapasitesini geçince glukozüri olur. •DM:Hiperglisemiye rağmen glukoz uptake’i devam eder.

*Dr.Fronza et al.2011

Page 17: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

SGLT2 lerin inhibisyonu renal glukoz reabsorbsiyonunu %30-50

kadar azaltır.

(Tam inhibisyon değil).

Renal eşik canagliflozin ile 70-90 mg/dl ye kadar Eşik yine de hipoglisemi sınırlarının üzerindedir.

SGLT2i: Glukoz reabsorbsiyonununu %30-50 azaltırlar. Doza bağlı glukozüri olur.

Page 18: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Sunum Akışı

• Diyabet tedavisinde yeni bir dönem:

SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri

• Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

• SGLT-2 inhibitörlerinin etkinlikleri

• Avantajlar /Dezavantajlar

Page 19: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

DAPAGLİFLOZİN

%0.58 %0,77 %0.89

CANAGLİFLOZİN

%0.77 %1.03

EMPAGLİFLOZİN

%0.74 %0.86

Met: +Dapa/pb 5mg-> -%0.7 10 mg-> -%0.84 Plasebo ->-%0.3 Met:+dapa=glipizide 10 mg->-%0.52 Glipizide >-%0.52

Met: +Cana/sita/pb 100 mg-> -%0.73 300 mg->-%0.88 sitagliptin ->-%0.73 plasebo ->-%0.6 Met:+cana=>glimepride 100 mg-> -%0.82 300 mg->-%0.93 glimepride->-%0.81

Met: +Empa/pb 10 mg-> -%0.7 25mg->-%0.77 Plasebo ->-%0.13 Met: +empa=Sita/pb 10 mg-> -%0.56 25mg->-%0.55 sitagliptin ->-%0.45 Plasebo ->%0.14

Int J Clin Pract, 2015, 69:1071-87 Ferrannini E,Diabetes Care. 2010,33:2217-2224 Schwartz S et al. Current Medical Research and Opinion, 2016, 289:doi.org/10.1185/03007995.2016.1151774

H

bA

1c

Monoterapi/ 24 hafta Monoterapi/ 26 hafta Monoterapi/ 24 hafta

Hb

A1

c

Hb

A1

c

Met: +Dapa/saxa/pb Saxa 5mg-> -%0.88 dapa10 mg-> -%1.42 Saxa+dapa ->-%1.47

Met+Su: +cana/sita 300mg->- %1.03 sita100 mg-> -%0.66

Met+Pio: +Empa/pb 10mg-> -%0.59 25 mg-> %0.72 Plasebo ->%0.11

Page 20: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

HbA1c %0,54-1,45 (12-52 hafta)

Plaseboya göre: -%0.79 Diğer antidiyabetiklere göre -0.61 azaltırlar

-%0,73 -%0,63-1.45 -%0,96

Nauck M.Drug Design, Development and Therapy, 2014;8:1335-1380 Vasilakou D et al.Ann Intern Med. 2013;159:262-274

Page 21: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Açlık plazma glukozunu ise 20-46 mg

Nauck M.Drug Design, Development and Therapy, 2014;8:1335-1380

Page 22: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Sunum Akışı

• Diyabet tedavisinde yeni bir dönem:

SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri

• Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

• SGLT-2 inhibitörlerinin etkinlikleri

• Avantajlar /Dezavantajlar

Page 23: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

SGLT2i : Hipoglisemi riski düşüktür!

• Glukoz seviyelerindeki azalmanın insulinden bağımsız olması, hipoglisemide insulin salınımını azaltır.

• Endojen glukoz üretimini azaltmazlar.

• Hatta paradoksik artış olur. Glukagon yükselir.

• Plazma glukozu < 70 mg/dl

– Glukozüri durur.

• Glukoz reabsorbsiyonunu tam olarak inhibe etmezler

– SGLT1 devre dışı bırakılmadığından

Farhad M. Hasan Diabetes reaearch and clinical practice, 2014 :297-322 Chao EC , Discov Med, 2011

SGLT2i’nin intrinsik hipoglisemi riski düşüktür Minor % 0.3-8.2 Major % 0.2-0.6

Page 24: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Monoterapide kullanıldıklarında hipoglisemi riskini artırmazlar. Sulfonilüre yada insulin kombinasyonunda hipoglisemi riski yüzünden doz azaltmak gerekir %3.4–6 vs %25–39.7

Scheen A.J.Pharmacodynamics, efficacy and safety of SGLT2 inbitors for the treatment of type 2 diabetes mellitus Drugs, 2015, 75:33-59 Schwartz S et al. Current Medical Research and Opinion, 2016, 289:doi.org/10.1185/03007995.2016.115177

X5-10 kat

Page 25: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Int J Clin Pract 2015, 69:1071-87 Katz PM, Can J Diabetes 2015. 39:s167-175

Dapagliflozin : 10 RCT

-3.57 mmHg (95% CI -4.38,-2.27) p<0.00001)

• .

Empagliflozin 4 faz III (n=2477) 24 hafta

10 mg -3.4 mmHg

25 mg -3.8 mmHg

Canagliflozin 6 faz III

(n=4158)

100 mg -3.3 mmHg

300 mg -4.5 mmHg

KALP HIZINDA ARTIŞ OLMAZ!

vs Plasebo -3.77 /1.75 mmHg vs Diğer OAD -4.45/2 mmHg

SKB/DKB:SGLT2i

Page 26: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

SGLT2i kan basıncını azaltır

• Osmotik diüretik etki

• Kilo kaybı

• Hafif natriürez

• İyi glisemik kontrol nedeniyle

azalan oksidatif stress NO

• Arteriel stifnessde azalma

• Kilo kaybı henüz sağlanmadan kan basıncı düzelmektedir.

Majewski C and Bakris GL.Blood pressure reduction:An added benefit of sodium-glucose cotransporter 2 inhibitors in patients with type 2 diabetes, Diabetes Care 2015, 38:429-430

Page 27: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Kilo kaybı: 1-5 kg/52 hafta 2/3’ü yağ kitlesi - 1/3’ü sıvı kaybı

• Başlangıçta kilo kaybı diüreze bağlı ancak

– Glukozüri ile günde 200-300 kalori de kaybedilir

• DEXA, CT, MR: 24 haftalık tedavi ile viseral adipoz doku

subkutan yağ dokusundan daha fazla azalır.

FDA: Yağ yüzdesi azalır! Canagliflozin 100 mg: -%1.6-2.4 Canagliflozin 300 mg: -%1.8-3.8

Kilo kaybı

Diürez

Glukozüri 70-90 gr

Bolinder et al. 2012

Page 28: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Katz PM, Can J Diabetes 2015. 39:s167-175

Met+ Dapagliflozin 10 mg -4.5 kg plasebo -2.1 kg 102 hafta idame etki Met+Dapa&glimepride 4 yıl Dapa -3.65 kg Glimepride +0.73 kg

Met+Empa10-25mg 24 hf 10 mg:-2.1 kg 25 mg: -2.5 kg plasebo: 0.5 kg Empagliflozin & sitagliptin/24 hf 10 mg:-1.9 kg 25 mg: -2.1 kg sitagliptin: 0.5 kg

Met+Cana/glimeprid 52hf 100 mg -3.7 kg 300 mg -4 kg glimepride +0.7 kg

Vücut ağırlığında Plasebo 1.74 kg diğer OAD göre 1.8 kg

Schwartz S et al. Current Medical Research and Opinion, 2016, 289:doi.org/10.1185/03007995.2016.115177

Page 29: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Çalışma Üriner sistem enfeksiyonu

x1.34 plb/x1.42 OAD

Genital enfeksiyon Vulvovaginit/Balanit

X3.5 plb/x5.06 OAD

Dapagliflozin 5 mg (n:4545, 12 RCT)

%5.7 K:%5.3 E:%0.7

%5.7 K%8.5 E:%3

Dapagliflozin 10 mg %4.3 K:%8.3 E:%1.1

%4.8 K%10.8 E:%4.2

Plasebo (n:1393) %3.7 K:%5.2 E:%0.4

%0.9 K%3.4 E:%0.8

Canagliflozin (n:2313, 4 fazIII 26 hafta)

%5.9-%4.3 %7.5 K:%10.4-11.4 E:%3.7-4.2

plasebo %4 %1.9 K:%3.2 E:%0.6

Empagliflozin (n:2477, 4 fazIII) %8 %4

plasebo %9 %1

Johnsson et al. Vulvovaginitis and balanitis in patients with diabetes treated with dapagliflozin. J Diabetes Complications 2013;27:479-84 Vasilakou D et al.Ann Intern Med. 2013;159:262-274

Page 30: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

FDA mayıs 2015de 19 şiddetli ürosepsis ve pyelonefrit vakası nedeniyle uyarıyor!

• Enfeksiyonların şiddeti hafif yada orta düzeydedir, hastane

yatışını yada tedaviyi kesmeyi gerektirmez.

• Uygun tedavilere cevap verir.

• Genital enfeksiyon öyküsü olan obez kadınlarda daha sıktır.

Halimi S et al. Advers effects and safety of SGLT2i, Daibetes and metabolism 40(2014): s28-s34

FDA uyarıyor! Mayıs 2015

19 şiddetli ürosepsis ve piyelonefrit vakası oldu

Page 31: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Dapagliflozin orta düzeyde renal yetmezliği olan diyabetiklerde kırık riskini artırır! n:188,13kırık %4.8-9.4 & plb %0

Normal/hafif KBY’li diyabetiklerde kırık riskini artırmaz.

KMY değişmez

Dapa+met/ 102 hafta:

Kemik turnover markerlarında ve KMY anlamlı bir değişiklik

Kırık insidansı plaseboya göre Faz 3 (n:10 000) 100 mg: %2.5 300 mg : %2.3 Kontrol % 1.7 – 100/300 mg-104 hafta/55-80yaş

total kalçada KMY -%0.9-1.2↓ *İlk 12 haftada düşük travmalı üst

ekstremite kırıklarında artma görülmüştür. • kemik rezorbsiyonunu ve

kemik frajilitesini ! • Hipovolemi, düşme eğilimi ve

kilo kaybı yol açıyor olabilir.

FDA uyarıyor Canagliflozinın artmış

fraktur riski vardır!

Empagliflozin kırık artışı gözlenmedi (%1.1-1.6, plasebo %1.6)

.

Taylor SI,et al. Possible adverse effects of SGLT2 inhibitors on bone. Lancet Diabetes Endocrinol. 2015 Jan;3(1):8-10. Nauck et al.Drug disagn development and therapy, 2014, 8:1335-51

Page 32: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Taylor SI,et al. Possible adverse effects of SGLT2 inhibitors on bone. Lancet Diabetes Endocrinol. 2015 Jan;3(1):8-10.

Artmış fosfat reabsorbsiyonu sekonder hiperparatiroidi yapabilir.

Kemik metabolizmasına etkileri: Uzun süreli çalışmalar bekleniyor!

Page 33: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Dapagliflozin 10 mg

LDL – HDL kolesterol ort. %4

Dapagliflozin:

HDL % 2.1-9.3

LDL: % -0.5 ve 9.5

TG: % -0.9 ve -10.6

HDL/LDL oranı değişmez.

Trigliserid (AD)

Canagliflozin/plasebo: 4RCT 26h

LDL kolesterol

• 100 mg % 4.5

• 300 mg % 8

Empagliflozin:

LDL %4.6-12.2

HDL %0.8-8.5 artar

LDL ve HDL kolesterol artar! Hemokonsantrasyona bağlı değişiklikler olabilir

Scheen A.J.Pharmacodynamics, efficacy and safety of SGLT2 inbitors for the treatment of type 2 diabetes mellitus Drugs, 2015, 75:33-59

Page 34: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Osmotik diürez ile volum kaybı

Ekstra 100-470 ml / gün idrar volümünde pollaküri-poliüri

Dapagliflozin : 5 mg %0.6, 10 mg %0.8, plasebo %0.4 volum kaybı

Canagliflozin (100-300 mg) ile 8 RCT :postural hipotansiyon, başdönmesi, dehidratasyon 2-3 kat plasebodan fazladır

– Hipotansiyon : %1.2-1.3 & plasebo %1.1

– Volum kaybı: %2.3, %3.4 & plasebo %1.5

Hipotansiyon •Yaşlı (≥75 yaş) •Orta düzeyde KBY •Loop diüretiği •Kardiak otonom nöropati

Senkop Postural başdönmesi

Dehidratasyon hipovolemi •GFR azalması ve glukoz düşürücü etkinin azalması

Mathew J. Indian j Endocrinol Met, 2016,2081):22-23 Scheen A.J.Drugs, 2015, 75:33-59

Page 35: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

FDA: Advers Event Reporting System (FAERS) Mart 2013 - Mayıs 2015 (n=73)

EMA:Eudra Vigilance Reporting System 19.Mayıs.2015’de (n=101)

Atipik : “euglisemik ketoasidoz”

•Relatif insulin eksikliği olan dehidratasyon, malnütrisyon, postoperatif, insülin dozunun azalması , alkol alımı, karbohidrat kısıtlaması gibi metabolik olarak stres koşullarında genelde 2 hafta içinde gelişir. •Plazma glukozu: 103-150 mg/dL,PH<7.3, HCO3<18 mmol/L •AG ve laktik asit hafifçe yüksektir. •Bulantı, halsizlik , kendini iyi hissetmeme ile tanı konulur. Kusma eklenebilir. Kusmaull olabilir. •Üriner keton klirensinin azalması yüzünden tanı çoğu kez gecikmektedir.

Page 36: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü
Page 37: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Nat Med. 2015 May;21(5):512-7.

Page 38: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü
Page 39: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

SGLT2i renal yetmezliği olanlarda renal fonksiyonları

kötüleştirebilir.

• İlk haftada eGFR 3-8 ml/dk/1.73m2 azalır.!

• 3. haftanın sonunda bazal seviyelerine döner.

• 52-104. haftada sabit kalır. – GFR azalması ilaç kesilince reversible

Mathew W.Postgraduate Medicine, 2016,128(3):290-298

Page 40: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Hiperglisemi

Proksimal tubulide filtre olan glukoz

SGLT2 upregulasyonu

Na/Glukoz reabsorbsiyonu

Makula densada Na

Tubuloglomeruler feedback aktivasyonu Adenozin

Afferent arterol : VD Glomeruler hidrostatik basınç

SONUÇ: Glomeruler hiperfitrasyon önlenir! SGLT2i diyabetik erken nefropatide koruyucudur.

TGF değişiklikleri ile afferent arteriolde VK yaptığından

tek nefron glomeruler filtrasyon hızını” düşürür.

Thomas MC. et al. Diabetes &Metabolism,2014, 40:S17-22

Page 41: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

eGFR’ye göre SGLT2i seçimi (ml/dk/1.73 m2 )

<45

Kontrendike *hipotansiyon

hiperkalemi

45-60 Canagliflozin 100 mg/gün Empagliflozin 10 mg/gün

>60 Dapagliflozin Canagliflozin 300mg/g Empagliflozin

SGLT2i’nin renal yetmezlikde etkinliği azalmaktadır! eGFR <45 ml/dk/1.73 m2 ise etkinlik çok azalır sıfıra yakındır eGFR>60 ml/dk/1.73 m2 ise etkinlik sağlıklı kişiler ile benzerdir.

C: HbA1c %0.33-0.44

E:HbA1c %0.42

HbA1c C:%0.63-0.80 E:%0.52-0.68

Page 42: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Albumin atılımı azalır:

Diabetes & Vascular Disease Research 2014, Vol. 11(5) 306–323

CANVAS-R (Study Of The Effects Of Canagliflozin On Renal Endpoints in Adult Subjects with T2DM;CT 01989754)

CREDENCE (Canagliflozin and Renal Events in Diabetes with Established Nephropathy Clinical Evaluation; NCT02065791)

Page 43: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Kardiovasküler Güvenlik

Metaanalizlerde KVR artışı gösterilmedi • Dapagliflozin (*süre 12-52h)

21 çalışma (FDA)

n:9339-178 MACE

HR 0,81 (95%CI,0.59-0.9)

– CANVAS (n:4400-4 yıl)

– DECLARE-TIMI 58 (n:17000-6 yıl)

KVR faktörleri kilo kaybı,

kan basıncı hiperglisemi

ürik asit lipidler üzerine nötr

etkiler

Inzucci S.Diabetes & Vascular Disease Research 2015,12(2):90-110

Page 44: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Preliminar sonuçlara (4330 tip2 diyabet) göre: Canagliflozin kardiovaskuler hastalığı olan yada yüksek riski olan hastada kardiovaskuler olay riskinde artış ile ilişkili bulunmamıştır HR 0.91 (95% CI, 0.68-1.21)

Ancak tedavinin ilk 30 günü içinde inme riski artmaktadır HR 1.46 (95% CI, 0.83-2.59)

Whalen K et al. The Role of Sodium-Glucose Co-Transporter 2 Inhibitors in the Treatment of Type 2 Diabetes, 2015, 37(6): 1150-1166

Page 45: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Empa-REG çalışması ilk kez bir diyabet ilacının kardiovaskuler hastalık riskini ve kardiovaskuler

mortaliteyi azalttığını göstermesi nedeniyle önemli bir çalışmadır. (ADA/EASD)

Page 46: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

%10.5 vs % 12.1 RR %14 %3.7 vs % 5.9 RR %38

%5.7 vs % 8.3 RR %32 %2.7 vs % 4.1 RR %35

Non fatal MI ve non fatal stroke riskinde artış görülmemiştir

Page 47: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Mesane Ca – 5501 kişi ----9 E (%0.16) – 3184 pb-----1 E (%0.03) IRR 5.38 (95% CI, 0,84-1,22) AD

30 aydan sonra: 6045 kişi 10 (% 0,17) 3512 pb yeni vaka yok (%0.03) 6/10 başlangıçtada hematüri 3/10 ilk 6 ayda hematüri ilk 2 yıl maruziyette oluşmuş, 2-4 yılda ek vaka olmamıştır

– Sonuç: Dapagliflozin mesanede tümöre sebep olmamaktadır.

EMA 2012 / FDA 2014 de onay verdi.

FDA dapagliflozini mesane ve meme kanserindeki oransızlık nedeniyle başlangıçta reddetmiştir.

Dapagliflozin Meme ve mesane kanseri olan

kişilerde kullanılmamalıdır! Pioglitazon ile kombinasyon

önerilmemektedir.

Meme Ca 2693K-12 vaka-insidans (%0,45) 1439 plasebo 3 K insidans (%0,21) Beklenen insidans %0,25 10 vaka randomizasyondan 1 yıl sonra tanı

Page 48: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

İnsülinden bağımsız etki Düşük hipoglisemi riski Oral tek doz kullanım

Kilo kaybı Kan basıncı azalması

Kardiyovasküler olumlu etkiler

Hipovolemi-dehidratasyon, ağız kuruluğu Sık ürogenital enfeksiyon

Euglisemik ketoasidoz Kırık riskinde artma

Stroke riskinde artma Kanser?

Page 49: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Özet :

• SGLT2i’leri diyabetin bireyselleştirilmiş tedavisinde böbrek hedefli yeni bir yol açar

• HbA1c’yi %0.5-1 azaltır

• Etkileri insulin salınımından ve insulin direncinden bağımsızdır.

• Hipoglisemi yapmadan kilo kaybı sağlar, kan basıncını düşürür

• İlaçlar yeni olduğundan çalışma süreleri kısıtlıdır

• En sık görülen yan etki genitoüriner enfeksiyonlardır.

• Plazma glukozu beklenenden düşükken bile euglisemik diabetik ketoasidoz gelişebilir.

• Empagliflozin kardiovaskuler riski artırmaz ve kardiyovaskuler ölüm riskini azaltır.

Page 50: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

Prof. Dr. Senay ARIKAN DURMAZ [email protected]

İlginize Teşekkürler …

Page 51: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü
Page 52: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü
Page 53: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü
Page 54: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü
Page 55: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

– SGLT2’yi kodlayan SLC5A2 geninde inaktive edici mutasyon olduğunda glukozüri olur ancak hipoglisemi görülmez. • Renal tubuler disfonksiyon yoktur.

– Homozigot mutasyonda UGE >100 gr/1.73m2/gün

– Heterozigot mutasyonda UGE<10 gr/1.73m2/gün

• Asemptomatik

• Hipovolemi-genitoüriner enfeksiyon genellikle olmaz

Familial Renal Glukozüri’yi taklit eden ilaçlardır

Page 56: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü
Page 57: DİYABET TEDAVİSİNDE YENİ SEÇENEKLER...Sunum Akışı •Diyabet tedavisinde yeni bir dönem: SGLT-2i’nin diyabet tedavisindeki yeri •Glukoz homeostasisinde böbreğin rolü

– Plazma glukoz konsantrasyonuna

– Filtre olan glukoz yükündeki artışa

– Glomeruler filtrasyon hızına

– Maksimum glukoz transport kapasitesine bağlıdır.

Proksimal Tubulinin Glukozu Reabsorbe Etme Yeteneği