EBRD MİKRO & KOBİ FİNANSMAN PROGRAMI ... - msmeturkey.com · EBRD Mikro & KOBİ Finansman Programı Ocak – Mart 2017 Tarım Sektör Raporu 1 1.11..1. Giriş Giriş Avrupa İmar

Bu program Avrupa Birliği tarafından finanse edilmektedir.

EBRD MİKRO & KOBİ FİNANSMAN PROGRAMI EBRD MİKRO & KOBİ FİNANSMAN PROGRAMI EBRD MİKRO & KOBİ FİNANSMAN PROGRAMI EBRD MİKRO & KOBİ FİNANSMAN PROGRAMI

TARIM TARIM TARIM TARIM SEKTÖR RAPORUSEKTÖR RAPORUSEKTÖR RAPORUSEKTÖR RAPORU

OCAKOCAKOCAKOCAK –––– MARTMARTMARTMART 2012012012017777

EBRD Mikro & KOBİ Finansman Programı

Ocak – Mart 2017 Tarım Sektör Raporu 1

1.1.1.1. Giriş Giriş Giriş Giriş

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) tarafından başlatılan ve Avrupa Birliği tarafından desteklenen Türkiye Mikro ve KOBİ Finansman (Turkey MSME Finance Facility) ve Türkiye Tarım İşletmeciliği KOBİ Finansman (TurAFF) programları kapsamında, Frankfurt School of Finance & Management tarafından üçer aylık dönemler halinde hazırlanarak program katılımcısı bankalar ve tarımsal kurum ve kuruluşlarla paylaşılan sektör raporunda; dünyada ve Türkiye’de tarım sektöründe gerçekleşen üretim ve fiyat bazlı değişimler, sektördeki önemli gelişmeler ve belirli tarımsal ürünler için hazırlanan ürün raporları yayınlanmaktadır.

Özellikle tarım bankacılığında kamunun etkisini mercek altına almaya çalıştığımız 2017 yılının ilk çeyreğini (Ocak – Mart) kapsayan sektör raporunu bilgi ve değerlendirmenize sunuyor, keyifli okumalar diliyoruz.

2.2.2.2. Dünya Tarım Sektörü Görünümü Dünya Tarım Sektörü Görünümü Dünya Tarım Sektörü Görünümü Dünya Tarım Sektörü Görünümü

2.1.2.1.2.1.2.1. Fiyatlar Fiyatlar Fiyatlar Fiyatlar

Tablo 1Tablo 1Tablo 1Tablo 1:::: FAO Dünya FAO Dünya FAO Dünya FAO Dünya Aylık Aylık Aylık Aylık Gıda Fiyat Endeksi Gıda Fiyat Endeksi Gıda Fiyat Endeksi Gıda Fiyat Endeksi

TarihTarihTarihTarih Gıda Fiyatları Gıda Fiyatları Gıda Fiyatları Gıda Fiyatları

EndeksiEndeksiEndeksiEndeksi Et Fiyatları Et Fiyatları Et Fiyatları Et Fiyatları

EndeksiEndeksiEndeksiEndeksi Süt Fiyatları Süt Fiyatları Süt Fiyatları Süt Fiyatları

EndeksiEndeksiEndeksiEndeksi

Tahıl Tahıl Tahıl Tahıl Fiyatları Fiyatları Fiyatları Fiyatları EndeksiEndeksiEndeksiEndeksi

Yağ Yağ Yağ Yağ Fiyatları Fiyatları Fiyatları Fiyatları EndeksiEndeksiEndeksiEndeksi

Şeker Şeker Şeker Şeker Fiyatları Fiyatları Fiyatları Fiyatları EndeksiEndeksiEndeksiEndeksi

10/2015 158.2 158.0 155.6 157.3 142.6 197.4

11/2015 155.2 154.6 151.1 153.6 138.2 206.5

12/2015 153.4 150.0 149.5 151.6 141.5 207.8

1/2016 149.3 145.2 145.1 149.1 139.1 199.4

2/2016 149.7 146.7 142.0 148.2 150.3 187.1

3/2016 150.8 145.8 130.3 147.6 159.8 219.1

4/2016 152.8 149.6 127.4 149.8 166.4 215.3

5/2016 156.7 154.4 128.0 152.5 163.3 240.4

6/2016 163.9 159.9 137.9 156.9 161.9 276.0

7/2016 162.5 161.7 142.3 148.1 157.3 278.7

8/2016 166.6 164.9 154.6 143.6 169.0 285.6

9/2016 170.9 163.7 176.0 140.9 172.0 304.8

10/2016 172.2 162.2 182.8 142.3 167.9 315.3

11/2016 171.9 163.3 186.4 141.4 175.6 287.1

12/2016 170.3 157.1 192.6 142.2 183.0 262.6

1/2017 174.6 158.8 193.0 146.9 186.3 288.5

2/2017 175.8 162.0 194.2 150.5 178.7 287.9

3/2017 171.0 163.2 189.8 147.8 167.6 256.5

Kaynak:Kaynak:Kaynak:Kaynak: FAO



FAO Gıda Fiyatları Endeksi, Mart ayında Şubat ayının 5 puan (%2,8) altında, 2016 yılı Mart ayının ise 20 puan (%13,4) üzerinde, 171 puan seviyelerinde seyretmiştir. Gıda endeksi hesaplamasında yer alan et dışındaki tüm kalemlerde, şeker ve bitkisel yağlar başta olmak üzere düşüşler gerçekleşmiştir. Öbür yandan, özellikle enerji fiyatları nedeniyle 2011 yılından beri düşüş trendinde olan endeksin 2016 Ocak ayından başlayarak yeniden girdiği yükseliş trendinin devam edeceği düşünülebilir.

2.2.2.2.2.2.2.2. Dünyada Uluslararası Ticarete Konu Önemli Tarımsal Ürünlere Dünyada Uluslararası Ticarete Konu Önemli Tarımsal Ürünlere Dünyada Uluslararası Ticarete Konu Önemli Tarımsal Ürünlere Dünyada Uluslararası Ticarete Konu Önemli Tarımsal Ürünlere Dair Fiyat ve Üretim Beklentileri Dair Fiyat ve Üretim Beklentileri Dair Fiyat ve Üretim Beklentileri Dair Fiyat ve Üretim Beklentileri

Buğday:Buğday:Buğday:Buğday:

Dünya buğday ihracat fiyatları, Mart ayında farklı eğilimler izlemiştir. ABD buğdayı (No: 2 Kırmızı Sert Kışlık Buğday FOB), önceki iki aylık artışının ardından, Mart ayında Şubat ayına göre %6, bir önceki yılın aynı ayına göre ise %4 düşüş göstererek 198 USD/ton seviyelerinde seyretmiştir. Fiyatlardaki bu düşüşün, dünyada mevcut olan yüksek stoklardan, Kuzey Yarım Küre’de gerçekleşen olumlu yağışlar nedeniyle bu yılın üretiminde artış beklentisinden ve ABD Doları’nda meydana gelen zayıflamalardan kaynaklandığı düşünülmektedir. Avrupa Birliği’nde de fiyatlar ABD ile paralel düşüş göstermiş olup, Karadeniz Bölgesi (Ukrayna, Rusya, Kazakistan) ve Arjantin’de ise güçlü talep nedeniyle fiyatlarda artış gözlemlenmiştir.

ŞŞŞŞekil 1.ekil 1.ekil 1.ekil 1. Uluslararası buğday fiyatları Uluslararası buğday fiyatları Uluslararası buğday fiyatları Uluslararası buğday fiyatları

Mısır:Mısır:Mısır:Mısır:

ABD mısır fiyatları (No. 2, Sarı, FOB), Şubat ayına göre %3 düşüş göstererek, 159 USD/ton ile 2016 yılı fiyat ortalamalarında seyretmiştir. Fiyatlardaki bu düşüşün, Güney Yarımküre ülkelerinde 2. mahsul üründe beklenen yüksek üretimden kaynaklandığı düşünülmektedir. ABD’deki ekiliş miktarındaki artış beklentileri de fiyatlar üzerinde baskı oluşturan bir diğer unsurdur. Bununla birlikte, dünyadaki talep de düşüş göstermektedir. Arjantin’de yeni başlayan hasat ile birlikte, bu yılki üretiminin geçtiğimiz yıl gerçekleşen rekor üretimi geçmesi beklenmektedir. Karadeniz bölgesinde ise mevcut yüksek talep nedeni ile fiyatlarda bir değişiklik gözlemlenmemiştir.



ŞŞŞŞekil 2.ekil 2.ekil 2.ekil 2. Uluslararası mısır fiyatları Uluslararası mısır fiyatları Uluslararası mısır fiyatları Uluslararası mısır fiyatları

PirinçPirinçPirinçPirinç::::

FAO Pirinç Fiyatları Endeksi (2002-04=100), yüksek kaliteli Indica pirinci üretiminde beklenen artış nedeni ile Şubat ayına göre küçük bir değişiklik göstererek 194 puan seviyelerinde seyretmiştir. Hindistan ve Tayland’da ihracat fiyatları, kurda meydana gelen artışların aksine, satışlardaki yavaşlama nedeni ile durağan bir seyir izlemiştir. Thai 100% B beyaz pirincinde, devletin elindeki stokları piyasaya sürmesi ile aşağı yönlü fiyat baskısı artarak, fiyatlar 385 USD/ton seviyelerinde seyretmiştir. Basamati pirincinde ise, Uzak Doğu Ülkeleri’nden gelen yoğun talep nedeni ile Pakistan’da rekor fiyat artışları gerçekleşmiştir.

Şekil 3. Uluslararası pirinç fiyatlarıŞekil 3. Uluslararası pirinç fiyatlarıŞekil 3. Uluslararası pirinç fiyatlarıŞekil 3. Uluslararası pirinç fiyatları

EtEtEtEt::::

FAO et fiyatları endeksi, Mart ayında Şubat ayına göre 1,2 puan (%0,7), bir önceki yılın aynı ayına göre ise 17 puan (%12) artış göstererek 163,2 puan seviyelerinde seyretmiştir. Sığır eti fiyatı Avustralya’nın arzındaki düşüşler, domuz eti fiyatı ise özellikle Çin’in ithalat talebinde meydana gelen artışlar nedeniyle hafif artış göstermiştir. Kümes hayvanları ve küçükbaş et piyasaları ise bu ay dengeli bir seyir izlemiştir.



Bitkisel YağBitkisel YağBitkisel YağBitkisel Yağ::::

FAO bitkisel yağ fiyatları endeksi, 2017 Mart ayında 2016 Mart ayındaki seviyelerde; 167,7 puanda seyretmiş, yani Şubat ayına göre bir miktar düşüş göstermiştir. Endekste görülen bu düşüşün, özellikle palm yağı ve soya yağı sektöründeki gelişmelerden kaynaklandığı düşünülmektedir. Palm yağı fiyatları, özellikle Güneydoğu Asya ve Endonezya’daki üretim artışı ve global ithalat talebindeki zayıflama nedeni ile %5,6 düşüş göstererek, 5 aylık en düşük seviyeye gerilemiştir. Bununla birlikte, soya yağı fiyatları, Güney Amerika’da hasat döneminde yüksek rekolte beklentileri ve 2017-18 sezonu için yüksek ekilişler nedeni ile %3,5 düşüş göstermiştir.

ŞekerŞekerŞekerŞeker::::

FAO Şeker Fiyatları Endeksi, Mart ayında, Şubat ayına göre, 31,3 (%10,9) azalarak, 256,6 puan ile 2016 yılı Mayıs ayından beri en düşük seviyede seyretmiştir. Düşüşün, azalan talep ve Brezilya’da bio-ethanol sektöründeki yavaşlama nedeniyle piyasaya giren yüksek miktardaki stok kullanımına bağlı olduğu düşünülmektedir.

2.3.2.3.2.3.2.3. Türkiye’denTürkiye’denTürkiye’denTürkiye’den Tarım Sektörü Haberleri Tarım Sektörü Haberleri Tarım Sektörü Haberleri Tarım Sektörü Haberleri

Yıllık Yıllık Yıllık Yıllık tarım ve diğer tarım ve diğer tarım ve diğer tarım ve diğer sektörsektörsektörsektörlerlerlerler bazlı büyüme rakamlarıbazlı büyüme rakamlarıbazlı büyüme rakamlarıbazlı büyüme rakamları yayınlandıyayınlandıyayınlandıyayınlandı

Gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYİH) hesaplamaları için TÜİK tarafından yeni kullanılmaya başlanan zincirlenmiş hacim endeksizincirlenmiş hacim endeksizincirlenmiş hacim endeksizincirlenmiş hacim endeksi ölçümlerine göre 2016 yılında bir önceki yıla göre küçülen 2 sektörden birisi hizmetler sektörü, diğeri ise tarım sektörü olmuştur. Tarım sektörü için çeşitli faktörlere bağlı olarak iyi geçmeyen 2016 yılında her şeye rağmen %4,3 oranında şaşırtıcı bir küçülme gözlemlendi. Bu küçülmenin muhtemel sebepleri ve seçilmiş sektörlerin 2016 yılı büyüme rakamları aşağıda verilmiştir:

• Tarımsal ürünlerin ihracat kanallarında yaşanan olumsuzluklar (Rusya, Irak, Suriye, vb.);

• IPARD II hibe programlarındaki yavaşlama (2016’da tek proje çağrısı olması);

• Tarım sektörünün geleceğine yönelik politik kökenli tereddütlerin yeni tarımsal yatırımlar üzerindeki etkisi;

• Turizmde ve iç talepte düşüş trendinin üretime etkisi;

• Açılan yeni ihracat pazarlarında fiyat bazlı rekabet etkisi.



Tablo 2. Tablo 2. Tablo 2. Tablo 2. TTTTÜÜÜÜİK İK İK İK yeni hesaplama yöntemine göre sektöryeni hesaplama yöntemine göre sektöryeni hesaplama yöntemine göre sektöryeni hesaplama yöntemine göre sektörlerin lerin lerin lerin 2016 2016 2016 2016 GSYİHGSYİHGSYİHGSYİH gelişimlerigelişimlerigelişimlerigelişimleri

YENİ YÖNTEMEYENİ YÖNTEMEYENİ YÖNTEMEYENİ YÖNTEME GÖRE (Zincirlenmiş Hacim Endeksi) 2016 YILIGÖRE (Zincirlenmiş Hacim Endeksi) 2016 YILIGÖRE (Zincirlenmiş Hacim Endeksi) 2016 YILIGÖRE (Zincirlenmiş Hacim Endeksi) 2016 YILI SEKTÖR SEKTÖR SEKTÖR SEKTÖR GELİŞİMLERİGELİŞİMLERİGELİŞİMLERİGELİŞİMLERİ

Seçilmiş Seçilmiş Seçilmiş Seçilmiş sektörlersektörlersektörlersektörler

YıllarYıllarYıllarYıllar Endeks (2009 =Endeks (2009 =Endeks (2009 =Endeks (2009 = 100)100)100)100) Yıllık Yıllık Yıllık Yıllık

değişim değişim değişim değişim (%)(%)(%)(%)

ÇeyrekÇeyrekÇeyrekÇeyrek YıllıkYıllıkYıllıkYıllık

IIII IIIIIIII IIIIIIIIIIII IVIVIVIV

TOPLAM GSYİH

2015 333.800.142

370.770.588

407.845.920

414.901.629 1.527.318.279

2,9

2016 348.756.340

390.294.174

402.740.218

429.459.491 1.571.250.224

TARIMTARIMTARIMTARIM 2015201520152015 9999....506506506506....746746746746 16161616....573573573573....416416416416 54545454....488488488488....486486486486 23232323....276276276276....745745745745 103103103103....845845845845....393393393393

(-)4,3 2016201620162016 9 097 0549 097 0549 097 0549 097 054 15 908 32815 908 32815 908 32815 908 328 50 961 79150 961 79150 961 79150 961 791 23 588 63423 588 63423 588 63423 588 634 99 555 80799 555 80799 555 80799 555 807

SANAYİ 2015 68 138 707 75 027 634 72 991 257 82 103 351 298 260 949

4,5 2016 73 635 986 79 563 488 72 392 948 86 177 883 311 770 304

İNŞAAT 2015 23 419 158 27 760 210 29 600 348 30 818 715 111 598 432

7,1 2016 24 695 463 32 188 542 30 775 022 31 943 917 119 602 945

HİZMETLER 2015 76 688 885 85 406 436 88 211 360 94 177 774 344 484 455

(-)0,8 2016 78 202 704 85 822 391 81 644 962 95 909 345 341 579 402

İLETİŞİM 2015 8 523 285 8 982 931 9 080 962 12 177 379 38 764 558

6,2 2016 8 931 155 9 660 736 9 325 400 13 285 540 41 202 830

FİNANS 2015 15 178 179 15 890 717 16 899 736 15 684 486 63 653 118

7,1 2016 16 489 986 18 035 478 16 679 431 16 994 196 68 199 091

Türkiye Ürün İhtisas Borsası A.Ş. Türkiye Ürün İhtisas Borsası A.Ş. Türkiye Ürün İhtisas Borsası A.Ş. Türkiye Ürün İhtisas Borsası A.Ş. kkkkurulduurulduurulduuruldu

Ülkemizde tarım sektörü finansal piyasalarının gelişimi ve derinleşmesinde önemli eksikliklerden biri olan Ürün İhtisas Borsasının kurulumu için önemli bir adım atıldı. Bakanlar Kurulu’nun 27.02.2017/9986 kararıyla onaylanarak kurulan şirketin sermayesi 100.000.000 TL ve ortakları TOBB/Ticaret Borsaları, TMO, Merkezi Kayıt Kuruluşu, Takasbank ve Kamu Bankaları olarak belirlendi. Esas amacı lisanslı depolardaki ürünler için düzenlenecek elektronik ürün senetlerinin (ELÜS) alım satım işlemlerinin elektronik ortamda gerçekleştirilmesi olan şirketin kuruluşunun lisanslı depoculuğa verilecek ekstra primlerle desteklenmesi bekleniyor. Bu desteklemelerin;

• Lisanslı depolara yapılacak ürün nakliye bedellerine,

• Ürün analiz bedellerine,

• Depo ücretlerine,

• Depolanan ürünler için düzenlenecek elektronik senetler rehin alınarak açılacak kredilerin faiz sübvansiyonlarına verilmesi bekleniyor.

Bankalar bakımından işin püf noktası, gelecekte oldukça önemli hacimlere ulaşması beklenen elektronik ürün senetleri için açılacak kredilere uygulanacak sübvansiyonlardır. Aynı zamanda kurulan şirketin de ortağı durumunda olan kamu



bankaları bu sübvansiyonlar içinde sadece kendi kredilerini esas alırsa tarımsal finansman alanında yeni bir haksız rekabet ortamı oluşabilir.

Gıdanın Gıdanın Gıdanın Gıdanın TTTTÜFE ÜFE ÜFE ÜFE sepetindeki ağırlığı %23,68'den %21,77'ye düşürüldüsepetindeki ağırlığı %23,68'den %21,77'ye düşürüldüsepetindeki ağırlığı %23,68'den %21,77'ye düşürüldüsepetindeki ağırlığı %23,68'den %21,77'ye düşürüldü

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), TÜFE hesaplamasında gıda ve alkolsüz içeceklerin ağırlığının %23,68'den %21,77'ye düşürüldüğünü açıkladı. Alkol ve tütün ürünlerinin ağırlığı %5,87 olarak belirlenirken, giyim ve ayakkabının ağırlığı %7,33, ulaşımın ağırlığı %16,31, restoran ve otel harcamalarının ağırlığı %8,05 olarak belirlendi.

TabloTabloTabloTablo 3333.... TÜFE TÜFE TÜFE TÜFE ana harcama ana harcama ana harcama ana harcama grubu oranlarıgrubu oranlarıgrubu oranlarıgrubu oranları

Mart Mart Mart Mart enflasyonunda gıda etkisienflasyonunda gıda etkisienflasyonunda gıda etkisienflasyonunda gıda etkisi

TÜFE’de (2003=100) 2017 yılı Mart ayında bir önceki aya göre %1,02, bir önceki yılın Aralık ayına göre %4,34, bir önceki yılın aynı ayına göre %11,29 ve on iki aylık ortalamalara göre %8,21 artış gerçekleşti.

Ana harcama grupları itibariyle 2017 yılı Mart ayında endekste yer alan gruplardan gıda gıda gıda gıda ve alkolsüz içeceklerde %1,93ve alkolsüz içeceklerde %1,93ve alkolsüz içeceklerde %1,93ve alkolsüz içeceklerde %1,93, sağlıkta %1,88, eğlence ve kültürde %1,55 ve ev eşyasında %1 artış gerçekleşti.

Ana harcama grupları arasında 2017 yılı Mart ayında endekste düşüş gösteren bir grup olmadı. TÜFE’de bir önceki yılın aynı ayına göre ulaştırma %17,69, sağlık %13,28, gıda gıda gıda gıda ve alkolsüz içecekler %12,53ve alkolsüz içecekler %12,53ve alkolsüz içecekler %12,53ve alkolsüz içecekler %12,53, çeşitli mal ve hizmetler %12,51 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır.

Görüleceği üzere gıdanın enflasyona katkısı aylık bazda ilk sırada olmasına rağmen yıllık bazda üçüncü sırada yer almaktadır. Gıda ihracatının geçmiş yıllara göre ivme kaybetmesi ve turizm sektörünün durgunlaşması nedeniyle gıda enflasyonunun kritik



seviyelere ulaşmayacağı düşünülmektedir. Aylık enflasyonun ise, istisnai bir durum gelişmediği sürece, yeni üretim sezonunun başlamasıyla birlikte ikinci çeyreğin sonuna doğru daha durgun bir trende girmesi mümkündür.

Şekil 5. Şekil 5. Şekil 5. Şekil 5. TÜFE TÜFE TÜFE TÜFE yıllık değişim grafiğiyıllık değişim grafiğiyıllık değişim grafiğiyıllık değişim grafiği

.

TabloTabloTabloTablo 4444.... Mart 2017 Mart 2017 Mart 2017 Mart 2017 ana gruplara göre fiyat değişimleriana gruplara göre fiyat değişimleriana gruplara göre fiyat değişimleriana gruplara göre fiyat değişimleri

KKKKaynak:aynak:aynak:aynak: TÜİK



Coğrafi Coğrafi Coğrafi Coğrafi işaret alabilecek 2 bin 500 ürünümüz varişaret alabilecek 2 bin 500 ürünümüz varişaret alabilecek 2 bin 500 ürünümüz varişaret alabilecek 2 bin 500 ürünümüz var

Ankara Ticaret Odası (ATO) tarafından 28-29 Nisan tarihlerinde düzenlenecek Coğrafi Coğrafi Coğrafi Coğrafi İşaretli Ürünler Zirvesi'İşaretli Ürünler Zirvesi'İşaretli Ürünler Zirvesi'İşaretli Ürünler Zirvesi'nin tanıtımı nedeniyle ATO Congresium'da basın toplantısı yapıldı. ATO Başkanı Gürsel Baran, toplantıda zirvenin, coğrafi işaretli ürünler için pazar oluşturmak, sadece coğrafi işaretli ürünlerden oluşan bir ihtisas fuarını ülkeye kazandırmak ve Türkiye'de coğrafi işaretler konusunda farkındalık yaratmak amacıyla yapılacağını söyledi.

Coğrafi işaretlerin ürünlerin katma değerinin arttırılması ve kırsal istihdamın sürdürülebilirliğinin sağlanması bakımından büyük önem taşıdığını dile getiren Baran, coğrafi işaretli ürünlerin bir firmaya ya da kişiye değil, yerel özelliklerinden dolayı bir yöreye, bölgeye ve ülkeye ait anonim ürünler olduğunu ifade etti.

Coğrafi işaretin ürüne pazarlama gücü kattığını belirten Baran, "Ürün gerçek üreticilerini koruyarak kırsal kalkınmaya ve ülke ekonomisine katkı sağlıyor. Çorum leblebisi, Isparta halısı, Afyon kaymağı ibareleri belirli bir kalitenin işareti oluyor. Bu nedenle bir ürün için belli bir kalite sembolü haline gelmiş yer adlarının coğrafi işaret olarak koruma altına alınması o yöre halkının menfaatlerinin korunması açısından büyük fayda sağlar." dedi.

AB ülkelerinde toplamda 5.000’in üzerindeki coğrafi işaretli ürünün, 54,3 milyar Avro’luk bir pazar değeri olduğunu ifade eden Baran, Türkiye’deki potansiyelin farkına varılması gerektiğinin altını çizerek sözlerine ekledi: "Bugün 600'ün üzerinde tescilli coğrafi işaret, Fransa ekonomisine yıllık 18 milyar Avro kazandırıyor. 500’ün üzerinde coğrafi işaret taşıyan ürün İtalya ekonomisine 12 milyar Avro‘nun üzerinde gelir getiriyor. Ülkemiz geleneksel ürün adedi ve çeşitliliği açısından zengin bir potansiyele sahip. Halen Gaziantep baklavasından Taşköprü sarımsağına, Finike portakalından Kars kaşarına kadar 2222....500’ün500’ün500’ün500’ün üzerindeüzerindeüzerindeüzerinde tescil alabilecek ürünümüz bulunduğu halde sadece 200 civarında coğrafi işaretli ürünümüz var. Bunlardan da yalnızca 3'ü Avrupa Birliği 3'ü Avrupa Birliği 3'ü Avrupa Birliği 3'ü Avrupa Birliği tarafından tescillenmiştarafından tescillenmiştarafından tescillenmiştarafından tescillenmiş durumda.”

(Anadolu Ajansı, Şubat 2017)

Türk Türk Türk Türk meyveleri uçakla seyahat edmeyveleri uçakla seyahat edmeyveleri uçakla seyahat edmeyveleri uçakla seyahat edecek ecek ecek ecek

Berlin’de, Fruit Logistica Fuarı’nda bulunan Türkiye İhracatçılar Meclisi Yönetim Kurulu Üyesi ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Rıza Seyyar başkanlığındaki heyet ile THY Kargodan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Turhan Özen başkanlığındaki heyet bir araya geldi.

Rıza Seyyar, özellikle yaş meyve sebze sektörü gibi raf ömrü kısa olan ürünlerde uçak kargo imkanının hayati olduğuna işaret etti. "Büyük balık olup kurtulmak için öncelikle hızlı balık olunması gerekiyor. Uluslararası pazarda var olmanın ve ihracat yönlü büyümenin en önemli koşulu, katma değerli ürün üretimi ve mevcut ürünlerin daha yüksek fiyatlarla satılabileceği yöntemlerin geliştirilmesi. Bu konuda, en doğru çözüme THY ile geliştirilebilecek iş birliği ile ulaşılabileceğine inanıyoruz" diye konuştu.



Uçak kargo ile ülkenin her köşesinde üretilen yaş meyve, sebze, su ürünleri ve kesme çiçek başta olmak üzere tarım ürünlerinin dünyanın her bölgesine kısa sürede ulaştırılma fırsatının Türk gıda ihracatçılarına sunulacağını ifade eden Seyyar, bu sayede Türk ihraç ürünlerinin değerinin artacağını vurguladı. THY'nin hava kargo kapasitesini ve destinasyon sayısını arttırması durumunda Türk gıda sektörünün 2023 yılı için koyduğu 40 milyar dolar ihracat hedefinin yakalanabileceğini de sözlerine ekledi.

Görüşmeler sonucunda, ilgili İhracatçı Birlikleri ve THY temsilcileri arasında Nisan ayında bir çalıştay gerçekleştirilmesi ve paket fiyat ve destinasyon planlamalarına başlanması kararlaştırıldı.

(Tarım Pusulası, Şubat 2017)

““““Fındıkta Türkiye'nin Fındıkta Türkiye'nin Fındıkta Türkiye'nin Fındıkta Türkiye'nin tekelinin kırılması endişesini yaşıyoruztekelinin kırılması endişesini yaşıyoruztekelinin kırılması endişesini yaşıyoruztekelinin kırılması endişesini yaşıyoruz””””

Fındık Tanıtım Grubu (FTG) Başkanı İlyas Edip Sevinç, Türkiye'nin yıllık 230 ile 260 bin ton iç fındık ihraç ettiğini, fındığın kabuklu fiyatının 11 TL civarında olduğunu ve fiyatın artmasından ziyade yurtdışından talebin artmasının daha önemli olduğunu vurguladı. Birçok ülkenin fındık ekimine başladığına dikkati çeken Sevinç; “Hepsinden daha tehlikelisi, fındık fiyatlarının yüksek olması sonucu başta Gürcistan, İtalya, ABD ve Azerbaycan olmak üzere alternatif ülkelerin her geçen yıl üretimlerini daha da arttırması. Türkiye'nin üretim tekeli, bununla da bağlantılı olarak ihracat tekelinin kırılma endişesini yaşıyoruz” dedi. “Tüketimi artmayan bir ürünün geleceğinin olması mümkün değildir. Dünyada talebin artması için fındığın bol ve ucuz olması lazım. Tüketimin arttırılmasında fiyat birinci derecede önemli bir faktördür. Türk fındığında verim rakiplerimizde artmaktadır. Bu da ürünün fiyatı kadar ciddi bir problemdir” diyerek sözlerini noktaladı.

DAP,DAP,DAP,DAP, GAP,GAP,GAP,GAP, KOP ve DOKAP KOP ve DOKAP KOP ve DOKAP KOP ve DOKAP projeleri 2017 yılı uygulama rehberi yayınlandıprojeleri 2017 yılı uygulama rehberi yayınlandıprojeleri 2017 yılı uygulama rehberi yayınlandıprojeleri 2017 yılı uygulama rehberi yayınlandı

T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı; Doğu Anadolu Projesi (DAP), Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP), Konya Ovası Projesi (KOP) ve Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP) kapsamında desteklenecek hayvancılık yatırımlarına ilişkin uygulama rehberini yayınladı.

Gıda Gıda Gıda Gıda Komitesi’nden Komitesi’nden Komitesi’nden Komitesi’nden nohut fiyatlarına müdahalenohut fiyatlarına müdahalenohut fiyatlarına müdahalenohut fiyatlarına müdahale

Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek “Gıda ürünlerinde sağlıklı fiyat oluşumunu desteklemek amacıyla oluşturulan Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi’nin faaliyete geçirdiği erken uyarı sistemi ile olağandışı fiyat artışlarının yaşandığı ürünlere yönelik kısa vadeli tedbirlerin geliştirildiğini, sistemden elde edilen sinyaller neticesinde kuru bakliyat, buğday ürünleri, unlu mamuller ve çeşitli taze meyve-sebze ürünlerine ilişkin kısa vadeli tedbir önerilerinin komitede tartışıldığını” kaydetti.

Şimşek, "Örneğin, bu kapsamda ithalat bağımlılığının yüksek olduğu nohutta %19,3 olan gümrük vergisi, Bakanlar Kurulu kararı ile yerli üretimin devreye gireceği Temmuz ayına kadar sıfırlandı." ifadelerini kullandı.



3.3.3.3. Türkiye Tarım Sektörüne Genel Bir Bakış Türkiye Tarım Sektörüne Genel Bir Bakış Türkiye Tarım Sektörüne Genel Bir Bakış Türkiye Tarım Sektörüne Genel Bir Bakış

3.1.3.1.3.1.3.1. Türkiye’de TarımsalTürkiye’de TarımsalTürkiye’de TarımsalTürkiye’de Tarımsal Üretim Eğilimleri Üretim Eğilimleri Üretim Eğilimleri Üretim Eğilimleri

Tarım Ürünleri Üretici Fiyat EndeksiTarım Ürünleri Üretici Fiyat EndeksiTarım Ürünleri Üretici Fiyat EndeksiTarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi

Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım–ÜFE), 2017 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre %1,36 azalma, bir önceki yılın Aralık ayına göre %8,02, bir önceki yılın aynı ayına göre %9,29 ve on iki aylık ortalamalara göre ise %3,19 artış gösterdi. Bir önceki aya göre değişim; tarım ve avcılık ürünlerinde %1,71 azalış, ormancılık ürünlerinde %8,35 ve balıkçılıkta %1,88 artış olarak gerçekleşti.

Ana gruplarda bir önceki aya göre değişim; tek yıllık bitkisel ürünlerde %3,78, çok yıllık bitkisel ürünlerde %1,15 azalış, canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde ise %1,47 artış olarak gerçekleşti.

Alt tarım gruplarından; turunçgiller %10,40, çeltik %5,60 ve yağlık meyveler %2,76 artış gösterirken, sebzeler %9,06 ve diğer ağaç ve çalı meyveleri ile sert kabuklu meyveler %3,06 azalış gösterdi.

Tablo 5. Tablo 5. Tablo 5. Tablo 5. Sektörlere göre Tarım ÜFE ve Sektörlere göre Tarım ÜFE ve Sektörlere göre Tarım ÜFE ve Sektörlere göre Tarım ÜFE ve değişim oranları değişim oranları değişim oranları değişim oranları (Mart 2017)(Mart 2017)(Mart 2017)(Mart 2017) (%)(%)(%)(%)

Kaynak: Kaynak: Kaynak: Kaynak: TÜİK

Şekil 6. Şekil 6. Şekil 6. Şekil 6. Tarım ÜFE yıllık değişim, 2016Tarım ÜFE yıllık değişim, 2016Tarım ÜFE yıllık değişim, 2016Tarım ÜFE yıllık değişim, 2016----2017201720172017 [2010=100][2010=100][2010=100][2010=100]




Hayvan Hayvan Hayvan Hayvan varlığı ve hayvansal ürünlerde 2016 durağan bir yıl olarak hatırlanacak varlığı ve hayvansal ürünlerde 2016 durağan bir yıl olarak hatırlanacak varlığı ve hayvansal ürünlerde 2016 durağan bir yıl olarak hatırlanacak varlığı ve hayvansal ürünlerde 2016 durağan bir yıl olarak hatırlanacak

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre geçen yıl büyükbaş hayvan varlığında sınırlı bir yükseliş, küçükbaş hayvan varlığında ise düşüş olduğu belirlendi. Değişimlerdeki oranlar %7- %10 aralığında seyretti. Hayvansal üretimlerde ise yumurta ve kırmızı et dışındaki ürünlerde düşüş olduğu gözleniyor. Bu rakamlar, tarımda genel olarak yaşanan küçülmeyi de teyit eder nitelikte.

TabloTabloTabloTablo 6.6.6.6. Türkiye Türkiye Türkiye Türkiye canlı hayvan varlığı canlı hayvan varlığı canlı hayvan varlığı canlı hayvan varlığı

CANLI HAYVAN VARLIĞI (2006CANLI HAYVAN VARLIĞI (2006CANLI HAYVAN VARLIĞI (2006CANLI HAYVAN VARLIĞI (2006----2016)2016)2016)2016)

YıllarYıllarYıllarYıllar İnekİnekİnekİnek KoyunKoyunKoyunKoyun KeçiKeçiKeçiKeçi ToplamToplamToplamToplam 2006200620062006 10 871 364 25 616 912 6 643 294 43 131 570

2007200720072007 11 036 753 25 462 293 6 286 358 42 785 404

2008200820082008 10 859 942 23 974 591 5 593 561 40 428 094

2009200920092009 10 723 958 21 749 508 5 128 285 37 601 751

2010201020102010 11 369 800 23 089 691 6 293 233 40 752 724

2011201120112011 12 386 337 25 031 565 7 277 953 44 695 855

2012201220122012 13 914 912 27 425 233 8 357 286 49 697 431

2013201320132013 14 415 257 29 284 247 9 225 548 52 925 052

2014201420142014 14 223 109 31 140 244 10 344 936 55 708 289

2015201520152015 13 994 071 31 507 934 10 416 166 55 918 171

2016201620162016 14 080 155 30 983 933 10 345 299 55 409 387

Kaynak:Kaynak:Kaynak:Kaynak: TÜİK

TabloTabloTabloTablo 7.7.7.7. Hayvansal Hayvansal Hayvansal Hayvansal üüüüretimler retimler retimler retimler

HAYVANSAL ÜRETİMLER (2006HAYVANSAL ÜRETİMLER (2006HAYVANSAL ÜRETİMLER (2006HAYVANSAL ÜRETİMLER (2006----2016)2016)2016)2016)

YıllarYıllarYıllarYıllar Kırmızı et (Ton)Kırmızı et (Ton)Kırmızı et (Ton)Kırmızı et (Ton) Süt (Ton)Süt (Ton)Süt (Ton)Süt (Ton) Tavuk eti (Ton)Tavuk eti (Ton)Tavuk eti (Ton)Tavuk eti (Ton) Tavuk yumurtası Tavuk yumurtası Tavuk yumurtası Tavuk yumurtası

(Bin adet)(Bin adet)(Bin adet)(Bin adet) Bal (Ton)Bal (Ton)Bal (Ton)Bal (Ton)

2006200620062006 438 530 11 952 099 917 659 11 733 572 83 842

2007200720072007 575 622 12 329 789 1 068 454 12 724 959 73 935

2008200820082008 482 458 12 243 040 1 087 682 13 190 696 81 364

2009200920092009 412 621 12 542 186 1 293 315 13 832 726 82 003

2010201020102010 780 718 13 543 674 1 444 059 11 840 396 81 115

2011201120112011 776 915 15 056 211 1 613 309 12 954 686 94 245

2012201220122012 915 844 17 401 262 1 723 919 14 910 774 89 162

2013201320132013 996 125 18 223 712 1 758 363 16 496 751 94 694

2014201420142014 1 008 272 18 630 859 1 894 669 17 145 389 103 525

2015201520152015 1 149 262 18 654 682 1 909 276 16 727 510 107 665

2016201620162016 1 173 0421 173 0421 173 0421 173 042 18 489 16118 489 16118 489 16118 489 161 1 879 0181 879 0181 879 0181 879 018 18 097 60518 097 60518 097 60518 097 605 105 727105 727105 727105 727




Süt ürünleri üretimi gerilediSüt ürünleri üretimi gerilediSüt ürünleri üretimi gerilediSüt ürünleri üretimi geriledi

TÜİK’in her ay düzenli olarak anket yoluyla veri topladığı ticari süt işleme tesisleri tarafından toplanan inek sütü miktarı Şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %6,6 azaldı. Şubat ayında ticari süt işletmeleri tarafından üretilen içme sütü üretimi 135 bin 29 ton olarak gerçekleşti ve bir önceki yılın aynı ayına göre %8,4 artış gösterdi. İnek peyniri üretimi 48 bin 844 ton ile bir önceki yılın aynı ayına göre %4 azaldı. Koyun, keçi, Koyun, keçi, Koyun, keçi, Koyun, keçi, manda ve karışık sütlerden elde edilen peynir çeşitleri isemanda ve karışık sütlerden elde edilen peynir çeşitleri isemanda ve karışık sütlerden elde edilen peynir çeşitleri isemanda ve karışık sütlerden elde edilen peynir çeşitleri ise 1111....000020 ton ile bir 20 ton ile bir 20 ton ile bir 20 ton ile bir önceki yılın önceki yılın önceki yılın önceki yılın aynı ayına göre %42,5 arttı.aynı ayına göre %42,5 arttı.aynı ayına göre %42,5 arttı.aynı ayına göre %42,5 arttı. Yoğurt üretimi 83 bin 840 ton ile bir önceki yılın aynı ayına göre %4,3 azaldı. Ayran üretimi ise 50 bin 137 ton ile bir önceki yılın aynı ayına göre %1,5 azalış gösterdi.

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış toplanan inek sütü miktarı Şubat ayında bir önceki aya göre %2,6%2,6%2,6%2,6 azaldı. Takvim etkisinden arındırılmış toplanan inek sütü miktarı Şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %6,1 azaldı.


3.2.3.2.3.2.3.2. Hava Olaylarının Tarım Sektörüne Yansımaları Hava Olaylarının Tarım Sektörüne Yansımaları Hava Olaylarının Tarım Sektörüne Yansımaları Hava Olaylarının Tarım Sektörüne Yansımaları

2017 kış mevsimi yağış değerlendirmesi2017 kış mevsimi yağış değerlendirmesi2017 kış mevsimi yağış değerlendirmesi2017 kış mevsimi yağış değerlendirmesi

Kış mevsimini kapsayan 2016 Aralık, 2017 Ocak ve Şubat ayları aylık toplam alansal yağış verileri esas alınarak yapılan değerlendirmeler aşağıda sunulmuştur:

Kış aylarında en fazla yağış 526,8 mm ile Rize ilinde tespit edilmiştir. En düşük yağışın görüldüğü il ise 67,0 mm ile Iğdır olmuştur. Kış mevsiminde yağışlar kıyı bölgelerimiz dışında 150 mm’nin altında gerçekleşmiştir. Yağışın dağılışı aşağıda gösterilmiştir. Kış mevsimi yağışları yağış normalleri dağılışı haritasında da görüldüğü üzere kış mevsimi uzun yıl kayıtlarına bakıldığında, son yıllarda normalin üzerinde seyreden trendin aksine

Şekil 7. Toplanan Şekil 7. Toplanan Şekil 7. Toplanan Şekil 7. Toplanan inek sütü inek sütü inek sütü inek sütü (Şubat 2017)(Şubat 2017)(Şubat 2017)(Şubat 2017)



bu yıl da yağışlar, mevsim normallerinin altında gerçekleşmiştir. 2017 kış yağışındaki azalma normaline göre %20 civarındadır.

Şekil 8. 2016Şekil 8. 2016Şekil 8. 2016Şekil 8. 2016----2017 2017 2017 2017 kış mevsimi alansal yağışlarıkış mevsimi alansal yağışlarıkış mevsimi alansal yağışlarıkış mevsimi alansal yağışları

Bölge bazlı kışlık yağış miktarlarına baktığımızda ise uzun yıllık ortalamalara göre %3,1 ile %32,6 arası değişen oranlarda yağış azalmaları ölçülmüştür. Özellikle kışlık ürün ekilişlerinde verimi olumsuz yönde etkileme potansiyeli olan bu dağılımın ilkbahar aylarında tekrar ortalama yağış seviyelerine yükselmesini temenni ediyoruz.

TabloTabloTabloTablo 8888.... 2017 2017 2017 2017 yılı kış mevsimi bölge bazlı yağış tablosu yılı kış mevsimi bölge bazlı yağış tablosu yılı kış mevsimi bölge bazlı yağış tablosu yılı kış mevsimi bölge bazlı yağış tablosu

2017 KIŞ MEVSİMİ YAĞIŞ DURUMU2017 KIŞ MEVSİMİ YAĞIŞ DURUMU2017 KIŞ MEVSİMİ YAĞIŞ DURUMU2017 KIŞ MEVSİMİ YAĞIŞ DURUMU

Bölge Bölge Bölge Bölge Yağış miktarı Yağış miktarı Yağış miktarı Yağış miktarı

(mm)(mm)(mm)(mm) Uzun yıllık mevsim Uzun yıllık mevsim Uzun yıllık mevsim Uzun yıllık mevsim ortalaması (mm)ortalaması (mm)ortalaması (mm)ortalaması (mm)

Oran (%)Oran (%)Oran (%)Oran (%) Değişim (Değişim (Değişim (Değişim (----))))

Marmara 230 246 0,935 0,065

Ege 197 265 0,743 0,257

Akdeniz 255 304 0,839 0,161

İç Anadolu 97 127 0,764 0,236

Karadeniz 185 191 0,969 0,031

Doğu Anadolu 118 175 0,674 0,326

Güney Doğu Anadolu 177 248 0,714 0,286

KaynakKaynakKaynakKaynak: MGM kayıtları

YıllıkYıllıkYıllıkYıllık (2016) ve (2016) ve (2016) ve (2016) ve 2017 2017 2017 2017 üç aylık kuraklık raporuüç aylık kuraklık raporuüç aylık kuraklık raporuüç aylık kuraklık raporu

2016 yılının tamamına bakıldığında, Trakya’nın güneybatısında, Ege Bölgesi’nin iç kesimleri ile güneybatısında, Akdeniz Bölgesi’nin güneybatısı ile kuzeydoğusunda,



Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri’nin batısı ile Çeşme, Burhaniye, Bergama, Akşehir, Yunak, Silifke, Keskin, Ürgüp, Sarız, Şebinkarahisar ve Oltu çevrelerinde yer yer değişen şiddetlerde meteorolojik kuraklık mevcuttur. Diğer kesimler normal seviyelerde ve nemlidir.

Şekil Şekil Şekil Şekil 9999. . . . Meteorolojik kuraklık haritasıMeteorolojik kuraklık haritasıMeteorolojik kuraklık haritasıMeteorolojik kuraklık haritası (Ocak 2016 (Ocak 2016 (Ocak 2016 (Ocak 2016 –––– Aralık 2016)Aralık 2016)Aralık 2016)Aralık 2016)

Kaynak:Kaynak:Kaynak:Kaynak: T.C. Meteoroloji G.M.

Aşağıda sunulan son üç aylık meteorolojik kuraklık haritasında görüldüğü üzere Ege Bölgesi, Marmara Bölgesi’nin bir kısmı, Akdeniz Bölgesinin orta ve batısı ile Doğu Karadeniz sahil şeridi ve Konya dışında kalan bütün alanlarda orta ve şiddetli kuraklık olduğu görülmektedir. Bu haritanın 2016 yıllık haritaya göre çok farklı olduğunu ve bu trendin devamı durumunda kuru alanlarda yapılan tarımsal üretimin önemli ölçüde etkileneceğini söylemek mümkündür.



Şekil Şekil Şekil Şekil 10101010. . . . Meteorolojik kuraklık haritası (Ocak 2017 Meteorolojik kuraklık haritası (Ocak 2017 Meteorolojik kuraklık haritası (Ocak 2017 Meteorolojik kuraklık haritası (Ocak 2017 –––– Mart 2017)Mart 2017)Mart 2017)Mart 2017)

Kaynak:Kaynak:Kaynak:Kaynak: T.C. Meteoroloji G.M.

3.3.3.3.3.3.3.3. TarımsalTarımsalTarımsalTarımsal ÜÜÜÜretim retim retim retim

Bitkisel Bitkisel Bitkisel Bitkisel üretimde ihtiyaç ve üretim dengesine göre yetersiz olduğumuz önemli ürünlerüretimde ihtiyaç ve üretim dengesine göre yetersiz olduğumuz önemli ürünlerüretimde ihtiyaç ve üretim dengesine göre yetersiz olduğumuz önemli ürünlerüretimde ihtiyaç ve üretim dengesine göre yetersiz olduğumuz önemli ürünler

Türkiye’de artan tarımsal ihracatımızın yanı sıra tarımsal ithalatımızın da oldukça önemli miktarlara ulaştığı gözlenmektedir. İthalatımızın çok önemli bir kısmını kırmızı et ve damızlık başta olmak üzere hayvansal ürünler oluştururken bitkisel üretimde de milyar dolarları bulan ithalatlar yapıyoruz. Tamamen yüksek standart ve kaliteye yönelik olan buğday ithalatı dışında TÜİK hesaplamalarına göre yeterince üretilemeyen ürünler aşağıdaki gibidir:


Ürün adıÜrün adıÜrün adıÜrün adı Üretimi/İhtiyaç Üretimi/İhtiyaç Üretimi/İhtiyaç Üretimi/İhtiyaç

oranı (%)oranı (%)oranı (%)oranı (%) Nohut Kırmızı mercimek Ay çekirdeği Şeker Kolza Soya

98,1 81,6 78,9 94,4 26,9 6,9

Tablo 9Tablo 9Tablo 9Tablo 9.... Uretim İhtiyaç OranıUretim İhtiyaç OranıUretim İhtiyaç OranıUretim İhtiyaç Oranı



Tablo ve grafikten de görüldüğü üzere bitkisel üretimde soya (yem için), kolza ve ay çekirdeği (bitkisel yağ üretimi) üretiminde üretim açığımız bulunmaktadır.

3.4.3.4.3.4.3.4. CCCCanlı anlı anlı anlı Hayvan Hayvan Hayvan Hayvan ve ve ve ve Hayvansal Ürün FiyatlarHayvansal Ürün FiyatlarHayvansal Ürün FiyatlarHayvansal Ürün Fiyatları ve ı ve ı ve ı ve Üretim DeğerleriÜretim DeğerleriÜretim DeğerleriÜretim Değerleri

TÜİK verilerine göre kkkkültür ültür ültür ültür ırkı ırkı ırkı ırkı sığır fiyatısığır fiyatısığır fiyatısığır fiyatı 2016 yılında bir önceki yıla göre %24,8 %24,8 %24,8 %24,8 artarak 5 bin 161 TL5 bin 161 TL5 bin 161 TL5 bin 161 TL ve yerli sığır fiyatı %26,3 artarak 3 bin 126 TL olmuştur. Koyun ve keçi fiyatlarına bakıldığında, merinos koyun fiyatında %14,9, yerli koyun fiyatında %16,5yerli koyun fiyatında %16,5yerli koyun fiyatında %16,5yerli koyun fiyatında %16,5 artış görülmüştür. Kümes hayvanlarından et tavuğu fiyatı %17,8 artarak 13,92 TL ve yumurta tavuğu fiyatı %17 artarak 15,45 TL olarak gerçekleşmiştir.

İnek sütü İnek sütü İnek sütü İnek sütü fiyatı 2016 yılında bir önceki yıla göre %0,8 azalarak 1,15 TL1,15 TL1,15 TL1,15 TL, koyun sütükoyun sütükoyun sütükoyun sütü fiyatı ise %11,6 artarak 2,24 TL olmuştur.

Kırmızı et fiyatlarına bakıldığında, sığır etisığır etisığır etisığır eti fiyatı %18,4 artarak 25,03 TL, koyun etikoyun etikoyun etikoyun eti fiyatı %17 artarak 24,24 TL’ye yükselmiştir.

Türkiye’deki ccccanlı hayvananlı hayvananlı hayvananlı hayvanların toplamların toplamların toplamların toplam değerideğerideğerideğeri 2016 yılında 89,9 milyar TL olmuştur. Büyükbaş hayvanların değeri bir önceki yıla göre %27,2 artarak 62,7 milyar TL, küçükbaş hayvanların değeri %12,3 artarak 22 milyar TL ve kümes hayvanlarının değeri %23,4 artarak 4,9 milyar TL olmuştur.

Hayvansal ürün Hayvansal ürün Hayvansal ürün Hayvansal ürün toplam toplam toplam toplam üretim değeriüretim değeriüretim değeriüretim değeri 2016 yılında %11,7 artarak 62,2 milyar TL olurken süt üretim değeri 24,3 milyar TL, bal üretim değeri 2,6 milyar TL, yumurta üretim değeri 5,6 milyar TL ve kırmızı et üretim değeri 29,2 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Tablo 10. Tablo 10. Tablo 10. Tablo 10. Türkiye Türkiye Türkiye Türkiye Hayvansal Üretim Değerleri, 2015Hayvansal Üretim Değerleri, 2015Hayvansal Üretim Değerleri, 2015Hayvansal Üretim Değerleri, 2015----2016201620162016




3.5.3.5.3.5.3.5. Tarımsal Dış Ticaret Tarımsal Dış Ticaret Tarımsal Dış Ticaret Tarımsal Dış Ticaret

Tarım Tarım Tarım Tarım sektörü ihracat sektörü ihracat sektörü ihracat sektörü ihracat ---- ithalat rakamlarıithalat rakamlarıithalat rakamlarıithalat rakamları

Tarımsal dış ticarete yönelik çalışma, Uluslararası Standart Ticaret Sınıflamasına (SITC, Rev.3) göre TÜİK verilerinden tarafımızca derlenmiş olup, 2017 yılı Ocak ve Şubat aylarını kapsamaktadır. Dikkat çekmesi açısından bazı ürün ithalat ve ihracat rakamları (ithalat veya ihracat yönünde 50 milyon dolar ve üzerinde bakiye vermiş olması esas alınarak) renklendirilmiştir. Bu tabloda orman ve ağaç sanayi verileri, içecek sanayi verileri gibi kısımlar dikkate alınmamış olup, sadece bitkisel, hayvansal ürünler ve su ürünleri üretimi kaynaklı olan ve işlendiğinde yapısal bir değişime uğramadan (konserve gibi) pazarlanan ürünler dikkate alınmıştır.

Tabloya göre canlı hayvan, hububat ve soya başta olmak üzere bitkisel yağ üretimi amaçlı yağlı tohumların ithalat rakamları oldukça çarpıcıdır. Bu veriler aynı zamanda tarım sektöründeki projeksiyonlara da yol gösterici niteliktedir.

TabloTabloTabloTablo 11.11.11.11. Tarımsal Tarımsal Tarımsal Tarımsal ithalat ve ihracat rakamları ithalat ve ihracat rakamları ithalat ve ihracat rakamları ithalat ve ihracat rakamları

TARIMSAL ÜRÜN VE GIDA TARIMSAL ÜRÜN VE GIDA TARIMSAL ÜRÜN VE GIDA TARIMSAL ÜRÜN VE GIDA DIŞ TİCARET RAKAMLARI (Ocak,Şubat 2017)DIŞ TİCARET RAKAMLARI (Ocak,Şubat 2017)DIŞ TİCARET RAKAMLARI (Ocak,Şubat 2017)DIŞ TİCARET RAKAMLARI (Ocak,Şubat 2017)

İthalat ve İthalat ve İthalat ve İthalat ve İhracat Kalemleriİhracat Kalemleriİhracat Kalemleriİhracat Kalemleri İhracatİhracatİhracatİhracat ($)($)($)($) İthalatİthalatİthalatİthalat ($)($)($)($) Net dış ticaret ($)Net dış ticaret ($)Net dış ticaret ($)Net dış ticaret ($)

İhracatİhracatİhracatİhracat İthalatİthalatİthalatİthalat

Canlı hayvanlar 4.688.357 75.702.824 71.014.467

Soğutulmuş ve dondurulmuş kırmızı etler 70.538.646 5.810.379 64.728.267

Et ve sakatatlar 3.154.477 6.050 3.148.427

Süt ve süt ürünleri 25.317.692 5.155.128 20.162.564

Peynirler 23.261.308 4.249.320 19.011.988

Yumurta ve yumurta ürünleri 73.670.613 2.742.516 70.928.097

Balıklar-canlı, taze/soğutulmuş 79.484.582 4.986.161 74.498.421

Balık ve diğer deniz ürünleri 52.602.401 20.514.758 32.087.643

Buğday ve mahlut 402.033 98.044.966 97.642.933

Pirinç 3.604.722 15.894.368 12.289.646

Arpa 1.515.974 6.920.302 5.404.328

Mısır 19.567.531 20.216.837 649.306

Diğer hububat 49.636 469.898 420.262

Buğday ve mahlut unu 173.984.628 5.448.105 168.536.523

Bulgur, irmik ve diğer işlenmiş hububat 41.314.723 5.692.366 35.622.357

Makarna 66.267.353 666.218 65.601.135

Patates-taze/soğutulmuş 5.423.847 110.323 5.313.524

Baklagiller (kabuksuz)-kuru 59.160.902 88.100.297 28.939.395

Domates (taze/soğutulmuş) 68.608.763 36.315 68.572.448

Sebzeler (taze/soğutulmuş) 52.577.833 606.418 51.971.415

Sebze ve diğer bitkisel ürünler 27.238.346 11.693.427 15.544.919

Portakal, mandalina-taze/kurutulmuş 111.609.335 5.864.998 105.744.337

Greyfurt, pomelo, limon ve diğer turunçgiller 82.373.213 1.420.320 80.952.893



Muz (taze/kurutulmuş) 1.191 15.104.448 15.103.257

Elma (taze) 13.799.381 110.556 13.688.825

Üzüm (taze/kurutulmuş) 55.359.328 550.889 54.808.439

İncir (taze/kurutulmuş) 30.733.936 1.030.945 29.702.991

Çeşitli cevizler ve diğer kabuklu meyveler (taze/kurutulmuş) 221.860.279 59.258.850 162.601.429 Kavun, karpuz, papaya, elma, armut, ayva ve diğer meyveler (taze) 77.336.704 8.575.483 68.761.221 Meyveler ve sert çekirdekli meyveler (dondurulmuş/tatlı/tatsız) 8.413.220 1.009.097 7.404.123

Tabii bal 2.339.962 2.339.962

Kahve ve kakao 17.217.168 129.525.175 112.308.007

Çay 3.443.123 7.025.332 3.582.209

Diğer bitkisel ürünler 86.466.398 255.466.398 169.000.000

Tütün 37.655.935 59.616.923 21.960.988

Deri ve deri parçaları 199.487 14.102.895 13.903.408

Ayçiçeği tohumu 37.524.884 39.303.721 1.778.837

Soya fasulyesi 638.489 127.103.566 126.465.077

Diğer yağlı tohumlar 5.031.650 70.326.457 65.294.807

Doğal kauçuk ve mantar 204.621 46.560.456 46.355.835

İpek 110.063 110.063

Pamuk (karde edilmemiş, taranmamış) 16.981.848 173.453.046 156.471.198

Diğer pamuk ve lif ürünleri 17.779.781 3.746.346 14.033.435

Yün ve diğer hayvan kılları 7.453.120 15.195.083 7.741.963

Süs bitkileri ve başka yerde belirtilmeyen bitkisel maddeler 30.724.715 57.663.064 26.938.349

Hayvansal yağlar 3.049.295 12.062.502 9.013.207

Zeytin yağı ve fraksiyonları 34.258.548 13.806 34.244.742

Ayçiçeği ve yalancı safran yağları, fraksiyonları 112.769.665 130.425.991 17.656.326

Palm yağı ve fraksiyonları 559.707 83.335.467 82.775.760

Diğer bitkisel ve hayvansal yağlar 29.017.751 38.857.835 9.840.084

Diğer deriler 10.553.957 9.505.464 1.048.493

ToplamToplamToplamToplam 1.907.791.0581.907.791.0581.907.791.0581.907.791.058 1.739.392.1521.739.392.1521.739.392.1521.739.392.152

TTTTürkiye yaş sebze meyve ihracatıürkiye yaş sebze meyve ihracatıürkiye yaş sebze meyve ihracatıürkiye yaş sebze meyve ihracatı

Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği’nin Ocak-Mart dönemi için yayınladığı ve ilk 20 ülke bazlı değerlendirmede bulunduğu tabloda, yaş meyve ve sebze ihracatımızın miktar bazında %31 oranında, değer bazında ise %18 oranında büyüdüğü görülmektedir. Bu büyümenin değer olarak domates, elma, mandarin, patates ve limon (özellikle 2017’de); miktar olarak ise domates, limon, elma, patates ve ayva kaynaklı olduğu görülmektedir. Yaş sebze ve meyve üreticilerimizin ihracat yaptıkları ilk beş ülke ise Irak, Rusya, Beyaz Rusya, Romanya ve Almanya olarak sıralanmaktadır. İhracat rakamlarındaki gelişmeler oldukça umut verici seyretmekle birlikte Rusya Federasyonu ile ticarette halen istenilen



düzeyde olduğumuz söylenemez. Gelişmelere bakılırsa bu ülkeyle yaş sebze meyve ticaretimizin eski seviyelerine gelmesi oldukça uzun zaman alacak gibi gözükmektedir. İhracatçılarımızın yeni pazarlara yapılacak açılımlarla bu eksiği tamamlamaya devam edecekleri düşünülmektedir.

Tablo Tablo Tablo Tablo 12.12.12.12. Sebze ve Sebze ve Sebze ve Sebze ve meyvede genel ihracat meyvede genel ihracat meyvede genel ihracat meyvede genel ihracat rakamlarırakamlarırakamlarırakamları

TabloTabloTabloTablo 11113.3.3.3. Türkiye Türkiye Türkiye Türkiye geneli yaş meyve ve sebzede ihracat yapılan ilk 20 ürüngeneli yaş meyve ve sebzede ihracat yapılan ilk 20 ürüngeneli yaş meyve ve sebzede ihracat yapılan ilk 20 ürüngeneli yaş meyve ve sebzede ihracat yapılan ilk 20 ürün



TabloTabloTabloTablo 11114.4.4.4. Türkiye Türkiye Türkiye Türkiye geneli yaş meyve ve sebzede ihracat yapılan ilk 20 ülke geneli yaş meyve ve sebzede ihracat yapılan ilk 20 ülke geneli yaş meyve ve sebzede ihracat yapılan ilk 20 ülke geneli yaş meyve ve sebzede ihracat yapılan ilk 20 ülke

Kaynak:Kaynak:Kaynak:Kaynak: Türkiye Yaş Sebze Meyve İhracatçıları Birliği Raporu

3.6.3.6.3.6.3.6. Tarımsal Destek ve Teşvikler Tarımsal Destek ve Teşvikler Tarımsal Destek ve Teşvikler Tarımsal Destek ve Teşvikler

2017 2017 2017 2017 yyyyılı ılı ılı ılı tarımsal desteklemeleri önemli değişikliklerle uygulanacaktarımsal desteklemeleri önemli değişikliklerle uygulanacaktarımsal desteklemeleri önemli değişikliklerle uygulanacaktarımsal desteklemeleri önemli değişikliklerle uygulanacak

Tarımsal destekleme politikasında 1 Ocak 2017 itibariyle önemli değişiklikler yürürlüğe girdi. "Milli Tarım Projesi" çerçevesinde bitkisel üretimde tarım havzaları üretim ve destekleme modeli, hayvancılıkta ise üretim havzaları modeli için alt bölgelerin oluşturulma süreci devam ediyor. Hayvancılıkta “Yetiştiricilik", "Besicilik", “Süt ve Sanayi Bölgesi" olarak belirlenen illerde %50'ye varan oranda hibe destekleri sağlanacak.

Tarım havzaları üretim ve destekleme modelinin ilk uygulaması olarak her ilçe bir bitkisel üretim havzası olarak belirlendi ve desteklenecek ürünler yayınlandı. Hayvancılık kapsamında ise damızlık düve yetiştiriciliği konusundaki esaslar ve destekleme oranları açıklandı.

Bitkisel ürünlerde, alan bazlı desteklemelerin azalması bekleniyor. Kaldırılan toprak analiz desteği ise devam edecek desteklemeler arasındaki yerini aldı. Tarım sektörüne 2017'de toplamda verilecek destek miktarı da belli oldu. Resmi Gazete'de yayımlanan 2017 programına göre tarıma 2017 yılı için 12 milyar 838 milyon TL nakdi destek



verilmesi öngörülüyor. 2016 yılına göre tarımsal destekleme bütçesinde yüzde 10,2 oranında artış olacak.

Hayvancılık destekleri %21,2 oranında artışla 3,13 milyar TL’den 3,79 milyar TL’ye çıkarıldı. Tarım sigortaları destekleme tutarı ise %63,3 oranında artışla 550 milyon TL’den 900 milyon TL’ye yükseltildi.

Her yıl olduğu gibi bu konularda Bakanlar Kurulu’nca yayınlanacak tarımsal destekleme kararnamesi/kararnameleri ile belirsiz olan ve tartışılan bütün konular açıklığa kavuşturularak uygulamaya girecektir.

Bazı Bazı Bazı Bazı hayvancılık konularında tarımsal hibeler belli olduhayvancılık konularında tarımsal hibeler belli olduhayvancılık konularında tarımsal hibeler belli olduhayvancılık konularında tarımsal hibeler belli oldu

Bakanlar Kurulu’nun 11 Mart 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan kararına göre belirlenen illerde damızlık manda, koç, teke ve kaz yetiştiriciliği ile arıcılık ve hindicilik konusundaki yatırımlar için 2017-2019 yılları arasında uygulanacak hibe kapasite sınırları ve hibe oranları yayınlandı. Yeni destekleme modelinin kurallarını da yansıtan karar kapsamında sağlanan hibe oranlarını, kapasiteleri ve hibenin uygulanacağı iller aşağıda verilmiştir:

TabloTabloTabloTablo 11115.5.5.5. Bazı Bazı Bazı Bazı hayvansal üretimlerde hibe oranları ve hibeye esas kapasiteler hayvansal üretimlerde hibe oranları ve hibeye esas kapasiteler hayvansal üretimlerde hibe oranları ve hibeye esas kapasiteler hayvansal üretimlerde hibe oranları ve hibeye esas kapasiteler

Hibe Konusu Kapasitesi (Adet/Baş)

Uygulanacak iller Hibe oranı

Damızlık hindi 1000 Bingöl %75 Damızlık kaz 1000 Kars, Ardahan ve Muş %75 Ticari kaz 500 Kars, Ardahan ve Muş %75 İpek böceği GTHB belirleyecek %100 Damızlık düve (Manda)

150 İstanbul, Tekirdağ, Kocaeli, Zonguldak, Düzce, Samsun, Afyon, Kayseri, Diyarbakır, Muş, Bitlis

%50

Damızlık koç ve teke

500

Antalya, Afyon, Uşak, Eskişehir, Konya, Karaman, Mersin, Kırıkkale, Bursa, Balıkesir, Kırklareli, Tekirdağ, Ordu, Sivas, Erzurum, Ağrı, Iğdır, Van, Hakkari, Siirt, Şırnak, Mardin, Diyarbakır, Şanlıurfa, Elazığ, Bingöl

%50

Mazot ve Mazot ve Mazot ve Mazot ve gübre desteğinde uygulama nasıl olacakgübre desteğinde uygulama nasıl olacakgübre desteğinde uygulama nasıl olacakgübre desteğinde uygulama nasıl olacak????

Çiftçinin girdi maliyetlerini aşağıya çekmek için Milli Tarım Projesi çerçevesinde 2017 üretim yılında başlatılacak ve 2018 yılından itibaren ödenecek olan %50 Mazot Desteği ile %40 Gübre Desteğinin detayları belli oldu.

Mazotta %50, gübrede %40 devlet desteğinden çiftçilerin tamamı yararlanamayacak. Söz konusu bu desteklerden; havza bazlı destekleme modeli kapsamında belirlenen ürünleri yetiştiren üreticiler yararlanabilecek. Havza bazında desteklenen 21 ürünün dışında kalan ürünler için mevcut olan mazot ve gübre destekleri verilecek. Yani bu yıl havzasında Bakanlık tarafından açıklanan 21 ürünü ekmeyen çiftçi, mazotta %50, gübrede ise %40 olarak uygulanacak destekten yararlanamayacak.



3.7.3.7.3.7.3.7. TarımTarımTarımTarım BankacıBankacıBankacıBankacıllll ığı ve ığı ve ığı ve ığı ve Tarımsal Krediler Tarımsal Krediler Tarımsal Krediler Tarımsal Krediler

Tarım Tarım Tarım Tarım kkkkredileri redileri redileri redileri

2017 Şubat ayı sonu itibariyle tarım sektörüne kullandırılan nakdi kredilerin toplamı 76 milyar TL’yi aşmıştır. İki aylık periyotta toplam krediler %3,12 büyürken, tarım kredileri %3,93 oranında bir büyüme gerçekleştirmiştir. Hacimsel olarak 2,9 milyar TL tutarındaki bu büyümenin yaklaşık olarak tamamı (2,8 milyar TL) kamu bankaları tarafından gerçekleştirilmiştir. Özel sermayeli yerli ve yabancı bankalarımızın tarım kredisi hacimleri iki aylık dönemde hacimsel bir gelişim göstermemiş gözüküyor.

TabloTabloTabloTablo 11116.6.6.6. Toplam Toplam Toplam Toplam krediler ve tarım kredileri krediler ve tarım kredileri krediler ve tarım kredileri krediler ve tarım kredileri

Toplam Krediler ve Tarım Kredileri (Milyon TL)Toplam Krediler ve Tarım Kredileri (Milyon TL)Toplam Krediler ve Tarım Kredileri (Milyon TL)Toplam Krediler ve Tarım Kredileri (Milyon TL)

YıllarYıllarYıllarYıllar Toplam nakdi Toplam nakdi Toplam nakdi Toplam nakdi

kredi kredi kredi kredi

Toplam Toplam Toplam Toplam tarımsaltarımsaltarımsaltarımsal

nakdinakdinakdinakdi kredikredikredikredi

Toplam Toplam Toplam Toplam takiptakiptakiptakipteki teki teki teki

kredikredikredikredi

Tarım Tarım Tarım Tarım takiptakiptakiptakipteki teki teki teki

kredikredikredikredi

Takipteki/Takipteki/Takipteki/Takipteki/ ToplamToplamToplamToplam KrediKrediKrediKredi

(NPL)(NPL)(NPL)(NPL) (%)(%)(%)(%)

Takipteki Takipteki Takipteki Takipteki Tarım/ Toplam Tarım/ Toplam Tarım/ Toplam Tarım/ Toplam

Tarım Tarım Tarım Tarım (NPL)(NPL)(NPL)(NPL)(%)(%)(%)(%)

2009 335.171 14.954 21.675 942 6,5 6,3

2010 518.274 22.811 19.722 997 3,8 4,4

2011 691.457 30.931 18.723 915 2,7 3,1

2012 785.078 32.642 23.156 1.018 2,9 3,1

2013 1.077.032 37.790 29.622 1.321 2,75 3,50

2014 1.277.063 47.216 36.367 1.351 2,85 2,86

2015 1.531.728 61.143 47.472 1.395 3,10 2,28

2016 1.791.668 73.410 58.090 1.997 3,24 2,72

2017/022017/022017/022017/02 1.847.5001.847.5001.847.5001.847.500 76.29776.29776.29776.297 60.18660.18660.18660.186 2.0822.0822.0822.082 3,23,23,23,26666 2,732,732,732,73 Not: 2016-2017 rakamları BDDK İnteraktif Aylık Bülten’den, daha önceki yıllar ise BDDK FinTürk’ten derlenmiştir.

Tarım ve Tarım ve Tarım ve Tarım ve seçilmiş sektörler itibariyle takipteki kredi (NPL) oranlarıseçilmiş sektörler itibariyle takipteki kredi (NPL) oranlarıseçilmiş sektörler itibariyle takipteki kredi (NPL) oranlarıseçilmiş sektörler itibariyle takipteki kredi (NPL) oranları

Sektörde NPL oranları kabul edilebilir düzeylerde olup (%2,73) toplam kredilerin takip oranından (%3,25) daha küçüktür. Son iki aylık NPL gelişiminin de sektöre paralel seyrettiği görülmektedir.

Şekil 11.Şekil 11.Şekil 11.Şekil 11. Toplam Kredilerin ve Tarımsal Kredilerin Büyüme Oranları Toplam Kredilerin ve Tarımsal Kredilerin Büyüme Oranları Toplam Kredilerin ve Tarımsal Kredilerin Büyüme Oranları Toplam Kredilerin ve Tarımsal Kredilerin Büyüme Oranları

2,70% 2,86% 2,75% 2,85%3,10% 3,23% 3,25%

2,88% 3,02%3,50%

2,86%

2,29%2,70% 2,73%

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 /02

Toplam NPL Tarım NPL



Tarım sektörü diğer önemli bazı sektörlerle karşılaştırıldığında NPL bakımından oldukça iyi durumda olduğu görülmektedir. Bu oranda sektör kredilerinin %70 kısmına sahip kamunun NPL hacmindeki payının %41’lerde kalmasının önemli bir etkisi olduğunu gözden kaçırmamak gerekir.

Şekil 12. Şekil 12. Şekil 12. Şekil 12. Bazı Bazı Bazı Bazı önemli sektörlerde NPL oranları önemli sektörlerde NPL oranları önemli sektörlerde NPL oranları önemli sektörlerde NPL oranları

Kaynak:Kaynak:Kaynak:Kaynak: BDDK İnteraktif Bülten Raporları

Tarım Tarım Tarım Tarım Bankacılığında Bankacılığında Bankacılığında Bankacılığında ve ve ve ve Diğer Bazı Önemli Sektörlerde Kamu Diğer Bazı Önemli Sektörlerde Kamu Diğer Bazı Önemli Sektörlerde Kamu Diğer Bazı Önemli Sektörlerde Kamu Bankalarının Bankalarının Bankalarının Bankalarının EtkisiEtkisiEtkisiEtkisi

Tarım sektörü ve diğer bazı sektörlerin 2015 ve 2016 yılındaki hacimsel ve takipteki (NPL) kredi gelişimlerini kamu bankaları ve diğerleri ayrımında karşılaştıran bir analiz aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo, tarım sektörünün finansmanıyla görevlendirilen kamu bankasının sübvansiyonlu kredi kullandırma, kredi erteleme ve yapılandırma, tarım desteklemelerini ve hibelerini ödeme, hibe içeren projelere sübvansiyonlu kredi kullandırma gibi ayrıcalıklarının olduğu unutulmadan tarım sektörü bakımından incelendiğinde aşağıdaki hususlar dikkat çekmektedir:

• Tarım sektörü büyüme bakımından tüm bankalar arasında %19 ile en fazla büyüyen 6. sektör iken kamu bankaları arasında %22 büyüme oranıyla 4. sektör konumundadır.

• Toplam 71,4 milyar (NPL hariç) TL olan tarım kredileri sektör hacminin 50,3 milyar TL hacimle %70’lik kısmı kamu bankalarında bulunmaktadır.

• Bir yıllık dönemde kamunun tarımdaki kredi payı %68,7’den %70 oranına yükselmiştir.

• Hacimde %70 olan kamu payı, NPL hacminde %41 düzeyindedir.

• Son bir yılda kamunun tarımsal NPL’deki payı %50’den %41’e gerilemiştir. • Emlak sektöründeki kamu NPL payı %67 ile tarım sektöründen daha yüksektir.

• Kamu bankalarının kredilerinde en çok büyüme %50 ile turizm sektöründe gerçekleşmiştir.

0,00% 1,00% 2,00% 3,00% 4,00% 5,00%

Toplam parekente ticaret

Tekstil

İnşaat

İmalat

Gıda meşrubat tütün

Tarım

Maden

Turizm

Elektrik,gaz,su

Toplam perakende

ticaret



TabloTabloTabloTablo 11117.7.7.7. Tarım ve Tarım ve Tarım ve Tarım ve diğer sektörlerin finansmanında kamu diğer sektörlerin finansmanında kamu diğer sektörlerin finansmanında kamu diğer sektörlerin finansmanında kamu bankalarının bankalarının bankalarının bankalarının etkisietkisietkisietkisi

Tarım Tarım Tarım Tarım kredilerinde il bazında kamu kredilerinde il bazında kamu kredilerinde il bazında kamu kredilerinde il bazında kamu bankalarının bankalarının bankalarının bankalarının payı payı payı payı

BDDK Fintürk kayıtlarına göre iller bazında tarım kredisi hacimleri ve bu hacimler içerisindeki kamu bankalarının payı aşağıdaki tabloda verilmiştir. Toplam %70 kamu payı esas alındığında bazı istisnalar olsa da kamu bankalarının payı Türkiye’nin doğu illerinde artış göstermektedir. Kamu bankalarının tarım kredilerindeki payının en düşük olduğu il %28,15 oran ile Rize’dir. Bir diğer taraftan, bazı istisnalar hariç, görece daha gelişmiş illerde kamu bankalarının payının daha az olduğu da göze çarpan bir diğer husustur.

TabloTabloTabloTablo 11118.8.8.8. İller İller İller İller bazında tarım kredileri ve kamu bankalarıbazında tarım kredileri ve kamu bankalarıbazında tarım kredileri ve kamu bankalarıbazında tarım kredileri ve kamu bankalarınınnınnınnın payı payı payı payı

İllerİllerİllerİller Toplam tarım krd. Toplam tarım krd. Toplam tarım krd. Toplam tarım krd. Kamu tarım krd.Kamu tarım krd.Kamu tarım krd.Kamu tarım krd. Kamu payı (%)Kamu payı (%)Kamu payı (%)Kamu payı (%)

ADANA 3.457.900 2.423.676 70.09

ADIYAMAN 423.547 334.804 79.04

AFYONKARAHİSAR 1.059.349 762.419 71.97

AĞRI 241.318 178.901 74.13

AKSARAY 592.328 458.371 77.38

AMASYA 563.674 402.969 71.48

ANKARA 6.015.066 5.348.685 88.92

ANTALYA 3.020.228 2.124.071 70.32

ARDAHAN 342.125 268.872 78.58

ARTVİN 90.041 64.555 71.59

AYDIN 2.055.551 1.250.196 60.82

BALIKESİR 1.734.453 1.199.473 69.15

BARTIN 53.444 46.663 87.31

BATMAN 191.160 149.858 78.39

BAYBURT 88.688 67.476 76.08

Nakdi

Krediler

(Toplam)

Nakdi

krediler

(Kamu)

Kamu

Payı

(%)

Takipteki

Krediler

(Toplam)

Kamu

takip

Kamu

payı

Nakdi

Krediler

(Toplam)

Nakdi

krediler

(Kamu)

Kamu

Payı

Takipteki

Krediler

(Toplam)

Kamu

takip

Kamu

payı

Toplam

(%)

Kamu

(%)

Tarım ve balıkçılık 71.412.292 50.284.025 0,70 1.997.351 823.637 0,41 59.748.122 41.056.246 0,69 1.394.818 692.647 0,50 19 22

İmalat Sanayi 304.218.145 114.615.226 0,38 11.338.608 3.647.643 0,32 272.516.035 95.475.483 0,35 8.093.444 2.632.316 0,33 11 20

Gıda, Meşr.Tütün San. 50.224.111 19.296.273 0,38 1.635.483 395.540 0,24 44.221.156 15.745.953 0,36 1.102.986 279.663 0,25 13 22

Tekstil 52.482.794 19.607.613 0,37 2.175.251 706.860 0,32 48.531.688 17.147.750 0,35 1.681.514 520.735 0,31 8 14

Deri Ürünleri San. 2.772.436 888.976 0,32 140.847 35.926 0,26 2.719.156 739.031 0,27 67.478 25.448 0,38 2 20

Ağaç Ürünleri San. 5.457.823 1.694.039 0,31 181.989 49.680 0,27 5.190.681 1.429.533 0,28 131.718 36.308 0,28 5 18

Kimya Ürünleri San. 22.739.665 7.282.385 0,32 373.499 82.321 0,22 20.543.773 6.806.432 0,33 323.699 64.653 0,20 10 7

Makina ve Tec. San. 16.886.773 6.854.936 0,41 627.128 168.284 0,27 15.075.823 6.089.338 0,40 412.317 66.978 0,16 12 12

Elektrik, Gaz 121.033.233 26.070.883 0,22 569.730 37.205 0,07 86.640.903 18.086.400 0,21 994.219 16.129 0,02 39 14

İnşaat 140.752.281 40.291.612 0,29 5.421.751 1.801.600 0,33 111.944.570 28.891.927 0,26 4.310.770 1.511.693 0,35 25 39

Toptan Tic.ve Kom. 139.043.793 60.222.962 0,43 6.929.661 2.386.023 0,34 123.596.776 50.858.964 0,41 4.725.977 1.399.444 0,30 12 18

Perakende Ticaret 66.295.202 18.542.093 0,28 2.731.369 750.400 0,27 56.785.030 15.825.224 0,28 1.941.639 522.776 0,27 16 17

Turizm 111.541.118 35.020.712 0,31 2.452.344 544.298 0,22 82.597.112 23.228.136 0,28 1.981.412 437.188 0,22 35 50

Haberleşme 22.466.648 5.836.599 0,26 203.344 10.668 0,05 18.294.730 4.951.616 0,27 158.588 8.054 0,05 22 17

Finansal Aracılık 49.306.908 9.662.359 0,20 89.799 14.676 0,16 36.735.152 7.931.596 0,22 261.940 9.753 0,04 34 21

Emlak Kom. 21.510.439 6.515.775 0,30 173.343 116.761 0,67 19.075.751 5.372.309 0,28 168.588 109.051 0,65 12 21

Eğitim 6.289.958 2.008.113 0,32 231.327 37.752 0,16 5.575.206 1.354.320 0,24 67.732 10.801 0,16 12 48

Kredi Kartları** 102.288.759 12.886.205 0,13 8.035.773 983.258 0,12 94.982.851 11.253.183 0,12 7.605.809 810.866 0,11 7 14

2016 (31 Aralık& BDDK İnteraktif bülten) 2015 (31 Aralık& BDDK İnteraktif bülten)

Seçilmiş sektörler

Büyüme

TARIM VE DİĞER SEKTÖRLERDE NAKDİ KREDİLER VE TAKİP ESASLI KAMU ETKİSİ



BİLECİK 211.701 140.827 66.52

BİNGÖL 112.334 104.228 92.78

BİTLİS 283.915 266.688 93.93

BOLU 489.050 311.062 63.60

BURDUR 478.342 345.877 72.30

BURSA 2.174.190 1.433.660 65.93

ÇANAKKALE 871.631 629.801 72.25

ÇANKIRI 361.957 278.898 77.05

ÇORUM 706.403 535.635 75.82

DENİZLİ 1.308.883 908.946 69.44

DİYARBAKIR 1.037.573 690.141 66.51

DÜZCE 346.067 248.957 71.93

EDİRNE 1.109.298 740.661 66.76

ELAZIĞ 254.613 222.270 87.29

ERZİNCAN 236.842 195.344 82.47

ERZURUM 624.599 555.077 88.86

ESKİŞEHİR 736.379 562.119 76.33

GAZİANTEP 1.629.519 1.202.580 73.79

GİRESUN 305.362 217.954 71.37

GÜMÜŞHANE 123.385 105.981 85.89

HAKKARİ 49.812 46.956 94.26

HATAY 1.233.133 990.129 80.29

IĞDIR 231.317 177.028 76.53

ISPARTA 578.341 408.072 70.55

İSTANBUL 4.667.386 2.131.701 45.67

İZMİR 4.073.282 2.737.290 67.20

KAHRAMANMARAŞ 671.322 535.796 79.81

KARABÜK 61.176 51.949 84.91

KARAMAN 464.923 312.264 67.16

KARS 505.709 382.033 75.54

KASTAMONU 430.502 340.896 79.18

KAYSERİ 1.186.895 905.227 76.26

KIRIKKALE 237.950 176.030 73.97

KIRKLARELİ 798.504 507.972 63.61

KIRŞEHİR 661.453 531.918 80.41

KİLİS 177.917 131.948 74.16

KOCAELİ 462.757 338.344 73.11

KONYA 3.827.472 2.755.001 71.97

KÜTAHYA 440.189 336.395 76.42

MALATYA 712.981 617.629 86.62

MANİSA 2.598.129 1.417.324 54.55

MARDİN 625.132 370.434 59.25



MERSİN 2.334.511 1.577.737 67.58

MUĞLA 1.430.732 675.798 47.23

MUŞ 273.493 240.162 87.81

NEVŞEHİR 395.208 313.656 79.36

NİĞDE 573.203 436.640 76.17

ORDU 587.962 447.181 76.05 OSMANİYE 424.753 261.840 61.64

RİZE 204.209 57.505 28.15

SAKARYA 819.870 568.074 69.28

SAMSUN 969.634 725.499 74.82

SİİRT 138.350 118.784 85.85

SİNOP 137.605 119.845 87.09

SİVAS 846.443 682.578 80.64

ŞANLIURFA 1.591.844 980.742 61.61

ŞIRNAK 67.075 62.461 93.12

TEKİRDAĞ 1.235.659 795.989 64.41

TOKAT 554.930 380.361 68.54

TRABZON 287.619 228.456 79.43

TUNCELİ 95.635 84.000 87.83

UŞAK 379.378 278.150 73.31

VAN 318.399 281.364 88.36

YALOVA 139.968 101.886 72.78

YOZGAT 804.977 588.916 73.15

ZONGULDAK 129.178 90.529 70.08

Kaynak: BBDK Fintürk, 31.12.2016

3.8.3.8.3.8.3.8. Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM)

Tarım Tarım Tarım Tarım sigortaları hayvancılık poliçelerinde 2017 değişikliklerisigortaları hayvancılık poliçelerinde 2017 değişikliklerisigortaları hayvancılık poliçelerinde 2017 değişikliklerisigortaları hayvancılık poliçelerinde 2017 değişiklikleri

• Poliçelerdeki TURKVET kavramı HAYBİS olarak değiştirildi.

• Büyükbaş hayvancılıkta yavru atma teminatı gebe hayvan sigorta bedelinin %10’undan %15’ine çıkarıldı. Bu konuda muafiyet uygulanmayacak.

• Hırsızlık teminatı, risk inceleme sonucuna göre 4 kategoride değerlendirilecek. Dördüncü kategori sigortalanamaz işlemler için kullanılacak. Bu kategoriler prim ve kapsam açısından farklı olacak.

• Üretici birlikleri tarafından yaptırılacak toplu sigortalama işlemlerinde sayıya bağlı olarak prim oranında %10-50 arasında indirim uygulanabilecek. Bu oranlar aşağıdaki tabloda sunulmuştur:



Tablo 19Tablo 19Tablo 19Tablo 19.... Toplu tarım sigortalarında indirim oranlarıToplu tarım sigortalarında indirim oranlarıToplu tarım sigortalarında indirim oranlarıToplu tarım sigortalarında indirim oranları

• Büyükbaş beside dar kapsamlı poliçelerde prim oranları düşürüldü ve %4 muafiyetli

uygulama kaldırıldı. Tarımsal müşteriler için yapılacak prim hesabında uygulanan oranlar aşağıdaki gibidir:

Tablo 20. Tablo 20. Tablo 20. Tablo 20. Besi sığırları geniş kapsamlı fiyat tablosuBesi sığırları geniş kapsamlı fiyat tablosuBesi sığırları geniş kapsamlı fiyat tablosuBesi sığırları geniş kapsamlı fiyat tablosu

Hayvan Sayısı

Geniş Kapsamlı Besi Sığırları Prim Fiyatları (Muafiyetsiz) (%) Müşterek Sigorta Oranı

(%) 3 aylık 6 aylık 9 aylık 12 aylık

5-20 2,9 3,8 4,7 5,7 20

21-100 2,8 3,6 4,4 5,4 20

101-200 2,7 3,4 4,1 5,1 20

201-500 2,6 3,2 3,8 4,8 20

501 ve üzeri 2,5 3,0 3,5 4,5 20

Tablo 21. Tablo 21. Tablo 21. Tablo 21. Dış Kapsamlı Prim Fiyat TablosuDış Kapsamlı Prim Fiyat TablosuDış Kapsamlı Prim Fiyat TablosuDış Kapsamlı Prim Fiyat Tablosu

• Küçükbaş hayvancılık poliçelerinde genel anlamda %10 üzerinde prim indirimleri

sağlandı. • Açık sistemde yetiştirilen tavuk, hindi, devekuşu, kaz ve ördek dar kapsamlı poliçe

kapsamında artık sigortalanabilecek.

• Arıcılıkta %5 oranındaki muafiyet kaldırılarak %10 oranında müşterek sigorta konuldu. Başka bir deyişle, hasar ödemeleri müşteri aleyhine daraltıldı.



4.4.4.4. Frankfurt School Frankfurt School Frankfurt School Frankfurt School PenceresindenPenceresindenPenceresindenPenceresinden

TarımTarımTarımTarımsal Üretimde Fiyat Belirleme Parametreleri sal Üretimde Fiyat Belirleme Parametreleri sal Üretimde Fiyat Belirleme Parametreleri sal Üretimde Fiyat Belirleme Parametreleri

Tarımsal üretimde fiyat oluşumları sürdürülebilir tarım ve finansmanının olmazsa olmazıdır. Genel anlamda tarımsal üretim planlanmasının sağlıklı yapılamıyor olmasından kaynaklı, meteorolojik veya epidemik risklerin sunduğu rekolte azlığı ya da fazlalığı, iç ve dış piyasaların değişken arz ve talepleri, spekülatif söylem ve eylemler ve bazen de kamunun müdahalesi enflasyondan bağımsız olarak anlık, aylık veya yıllık fiyat değişimlerine pozitif ya da negatif etki edebilmektedir.

Dünyada kelebek etkisinin en çok hissedildiği alanların başında tarım sektörü gelmektedir. Dünyanın neresinde olursa olsun lider ürün yetiştiricisi bir ülkenin yaptığı politik hamle ya da verdiği sübvansiyonlar, dünyanın geri kalan diğer ülkelerinde üretilen aynı ürünün fiyatını etkileyebilir. Yine tüketici bir ülkenin söz konusu ürün ile ilgili yapacağı gümrük tarife değişikliği ya da ülke kotaları gibi uygulamalar dünyada o ürün fiyatlarında değişime neden olabilmektedir. Günümüz dünyasında ülkeler tarım politikalarını uluslararası ilişkilerde bir “silah” olarak kullanabilmektedir. Tüm bu durumlar tarım ürünleri fiyatlarında gerek üretici bazında, gerekse tüketici bazında farklı etkilenmelere neden olmaktadır.

Tüm bu süreçler içinde tarımsal üreticilerin fiyat belirleme yetenekleri neredeyse yoktur. Eğer ürün depolanabiliyor ya da saklanabiliyor ise bu durum üreticinin elini bir nebze olsun güçlendirir. Lakin ürünün depolanma özelliği yoksa ürün fiyatını pazar ve aracılar belirler. Bu duruma istisna ürettiği ürünü semt pazarlarında ya da yol kenarında satan üreticiler olarak gösterilebilir.

Bunun dışında tarımsal üretimde her şey normal seyrinde devam etse dahi aracı/işleyici/depolayıcıların kar maksimizasyon hedefleri de fiyat oluşumuna olumlu ya da olumsuz etki edebilmektedir.

Tarımsal ürünlerde fiyat oluşumunu belirleyen kriterlerin başında ürün kalitesi gelmektedir. Dünyanın her yerinde kaliteli ürünün her zaman alıcısı olduğu gibi, fiyatlama konusunda da her zaman tavan fiyattan alıcıya sunulur. Bundan dolayı üreticiler arası asıl rekabet kaliteli ürün elde etme üzerine kuruludur. Bunun dışında üreticilerin karlı bir tarımsal faaliyet sürdürebilmeleri için verimliliklerini arttırmaları ve maliyetlerini optimal seviyede tutmaları önerilir.

Frankfurt School of Finance & Management Türkiye Tarım Ekibi, TARDES‘te mevcut 212 tarımsal ürün ile ilgili maliyet ve verime ek olarak fiyat projeksiyonları da yapmaktadır. Fiyat projeksiyonları esnasında dikkat ettiğimiz konular ürün gruplarına göre değişmektedir. Örneğin pamuk için dikkat ettiğimiz konular, patates için farklılık gösterebilmektedir.

Genel anlamda fiyat tahminlerimizde kullandığımız/dikkat ettiğimiz parametreler şunlardır:

• Üretici ekiliş yönelimleri • Ürün bazlı gümrük tarifeleri

• Tohum/fide fiyat hareketleri • Ürün bazlı destekler

• İç tüketim verileri • İthalat/ihracat rejimleri



• Ürün rekolte beklentileri • Stok ve depolama durumları

• Dünya meteorolojik ve epidemik risk takipleri • Ürün borsaları fiyat değişimleri

• Ülke ve rakip ülkelerin kuraklık haritaları • Kamu politikaları

• Geçmiş ürün fiyat hareketleri ve değişim nedenleri

• Nüfus hareketleri

• Döviz kurlarındaki değişiklikler/beklentiler • İhracat/ithalat talepleri

• Lider üretici/tüketici ülke hareketleri ve raporları • Ekonomik beklentiler/göstergeler

• Ürün bazlı kapalı/açık pazar özelliği • Yöresel çeşit özelliği

• Bölgesel satın alma gücü • Tüketim alışkanlığı

• Alıcı/işleyicilerin fiyat ve kar beklentileri • Üreticilerin beklentileri

• Sözleşmeli ürün fiyatlar • Geçmiş yıl ürün fiyatları

• Tarım sanayinin stok durumu

Tüm bu verilerin kontrolü fiyat tahminlerinde yol gösterici olmakta ancak öngörülmesi mümkün olmayan ve piyasadaki fiyat oluşumunu etkileyen faktörler nedeniyle (kamunun müdahale edici anlık tepkisi, popülist söylem ve politikaların fiyatlara yansımaları, uluslararası ilişkilerin getirdiği belirsizlikler, spekülatif hareketler ve küresel iklim değişikliğinin sunduğu riskler gibi) ülkemizde bir yıl önceden fiyat tahmininde bulunmak zorlaşmaktadır.

Bunlara karşın, 2016 yılında TARDES’te bulunan ve Türkiye’de yaygın olarak üretilen 92 adet ürün için yapılan fiyat tahmin / gerçekleşme oranı; TARDES’te sezon öncesi tahmin edilen fiyatla, hasat sonrası oluşan fiyatlar arasında %90,2 gerçekleşme başarısı elde edildiğini ve sadece %9,8 fiyat sapması gerçekleştiğini tespit ettik. Bu oranın ülkemiz şartlarında çok iyi bir sonuç olduğu kuşkusuzdur. Kabul edilebilir sapma aralığı dışında kalan ürünlerin fiyat sapma nedenleri incelendiğinde ise, bir üstteki paragrafta saydığımız sebeplerin önemli ölçüde etkili olduğu tespit edilmiştir.



5.5.5.5. Bunları Biliyor muydunuz? Bunları Biliyor muydunuz? Bunları Biliyor muydunuz? Bunları Biliyor muydunuz?

• Giriş çıkışı çok zor olan mağaralarda yabani bal arıları tarafından üretilen ballara Peri Peri Peri Peri BBBBalıalıalıalı ismi verildiğini, Artvin Sarıçayır'da bulunan 1800 metre uzunluğundaki mağaradan dağcılar yardımıyla çıkarılan bu balın Fransa‘da yapılan tahlilinde son derece özel bir besin olduğunun ortaya çıktığını, toplam 18 kg hasat edilen balın Antalya’da ziyaretçilere kapılarını açan yöresel pazarda 5.000 Avro/Kg fiyattan satışa sunulduğunu ve Arap ülkelerinden önemli ölçüde talep geldiğini;

• Endonezya’da yetişen ve vücudundaki melanin etken maddesi yüzünden ibiğinden ayağına, hatta iç organlarına kadar her yeri siyah olan “Ayam Cemani”“Ayam Cemani”“Ayam Cemani”“Ayam Cemani” cinsi tavukların fiyatının 2.500 Dolar’a kadar yükseldiğini, bu cins tavukların genetik bir mutasyon eseri olduğunu, renkleri dışında normal tavuklardan bir farklarının bulunmadığını, Endonezya’da bu tavukların büyülü olduğuna ve sahibine servet ve güç getirdiğine inanıldığını;

• Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği'nin (TÜDKİYEB) kuruluşunun 10. yıl dönümü münasebetiyle bir demeç veren Genel Başkan Nihat Çelik’inNihat Çelik’inNihat Çelik’inNihat Çelik’in küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin en önemli unsurlarından olan çobanların ne gecesi, ne gündüzü, ne hafta sonları ne de tatilleri olduğunu belirterek yılda bir defa olmak üzere ülke genelinde çobanlar günüçobanlar günüçobanlar günüçobanlar günü etkinliği düzenleyeceklerini söylediğini;

• Tarımsal üretim potansiyellerinin yüksek olması sebebiyle erozyon, kirlenme, amaç dışı kullanım gibi sebeplerle toprak kayıpları ve arazi bozulmaları saptanan “Çukurova, Bafra, Çarşamba, Çubuk, Haymana, Menemen, Ödemiş, Elbistan Türkoğlu, Dalaman, Köyceğiz, Sakarya dahil 141 ovanın 21.01.2017 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 2016/9620 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla “Büyük Ova Koruma Alanları” “Büyük Ova Koruma Alanları” “Büyük Ova Koruma Alanları” “Büyük Ova Koruma Alanları” kapsamına alındığını;;;;

• Çin'in güney kesiminde dükkânlarda 2-3 cm uzunluğunda kuru tırtıl satıldığını, burada yaşayanların “insan dışında iki bacaklı her şeyi, masa dışında dört bacaklı her şeyi” yemeleriyle övündüğünü, bu tırtılların Tibet ve Himalayalar'da toplandığını ve yenilen kısmının kafalarındaki uzantılarda bulunan



Ophiocordyceps Ophiocordyceps Ophiocordyceps Ophiocordyceps SSSSinensis inensis inensis inensis adlı mantarmantarmantarmantar olduğunu, Çinlilerin bu mantarı astımdan kansere her derde deva geleneksel ilaç olarak kullandığını, bu tırtılların fiyatının siyah trüf mantarının on katı, yani en az 20 bin Dolar/kg olduğunu;

• Nesli azalmakta olan ve Ankara'nın marka değerleri arasında yer alan Ankara keçisi (Tiftik keçisi) için Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nin, TEKEBANK sperm bankası projesini hayata geçirdiğini;

• Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkanı Şemsi BayraktarŞemsi BayraktarŞemsi BayraktarŞemsi Bayraktar’ın yaptığı açıklamaya göre Türkiye'nin son 6 yılda damızlık, besilik, kasaplık canlı hayvan ve et ithalatı karşılığında yurt dışına ödediği döviz miktarının 4,4 milyar Dolar olduğunu, bu harcamayla 251 bin 339 baş damızlık sığır, 766 bin 426 baş besilik sığır, 505 bin 974 baş kasaplık sığır, 52 bin 748 baş damızlık koç-koyun, 5 bin 663 baş damızlık teke-keçi, 1 milyon 81 bin 164 baş damızlık olmayan koyun, 1 milyon 63 bin 287 baş damızlık olmayan kuzu, 211 milyon 178 bin 918 kilo da sığır eti ithal edildiğini;

• Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Başkanı (TKDK) DrDrDrDr.... Ahmet Ahmet Ahmet Ahmet AntalyalıAntalyalıAntalyalıAntalyalı’nın verdiği bilgiye göre IPARD I kapsamında toplam 11.000 projeye hibe desteği verildiğini, IPARD II kapsamında çıkılan ilk çağrıya 9.000 başvuru yapıldığını, 2017 yılında yaklaşık 110 milyon Avro tutarında sözleşme imzalanmasının planlandığını, IPARD programının şu ana kadar 50.000 istihdam sağladığını, yeni dönemde destek verilen mevcut sektörlere makine parkları, yumurta tavukçuluğu, fide-fidan, mantar üretimi, manda sütü, manda eti, kaz yetiştiriciliği ve yenilenebilir enerji yatırımlarının da eklendiğini;

• Geçtiğimiz yıl başlatılan kurutma yöntemiyle elde edilen sofralık zeytin üretiminin ve tüketiminin yaygınlaştırılması projesine 31 Aralık 2017'de son



verileceğini, proje ile kısa sürede ve kimyasal kullanılmadan yeni ve farklı damak tadında, tuz içermeyen ve tüketime hazır sofralık zeytin üretiminin amaçlandığını,

• Türk su ürünleri sektörünün 2016 yılında 793.879.000 Dolarlık ihracat gerçekleştirirken 2017 yılında 1 milyar Dolar ihracat barajını aşmayı hedeflediğini biliyor muydunuz?

Teknik Destek Hizmetleri: Frankfurt School of Finance & Management

Mustafa Kemal Mah. 2124. Cadde Edige Plaza No: 3&4 Çankaya / Ankara / Türkiye Tel: (90) 312 467 44 77 Fax: (90) 312 467 44 76 E-Mail: [email protected] Web: www.msmeturkey.com

www.msmeturkey.com

5

Bu proje Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) tarafından finanse edilmektedir.

EBRD, serbest piyasa ekonomisi doğrultusunda kalkınmayı hedefleyen ülkelere destek sağlamak

amacıyla kurulmuş çok uluslu bir kurumdur. Kurumun ortakları, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Yatırım

Bankası’nın yanı sıra, Avrupa kıtasında ve dünyanın diğer bölgelerinde bulunan 61 ülkeden

oluşmaktadır.

EBRD Orta Avrupa’dan Orta Asya’ya kadar olan bir bölgede yer alan 29 ülkede yatırım yapmakta ve

faaliyet göstermektedir. Öncelikli olarak piyasa tarafından ihtiyaçları tamamen karşılanamayan özel

sektör firmalarına yatırım yapan Banka girişimciliği öne çıkarır; açık ve demokratik pazar

ekonomilerine geçişi teşvik eder. Daha fazla bilgi için lütfen www.ebrd.com internet sitesini ziyaret

ediniz.

Projenin teknik destek bileşeninin ilk aşaması (Kasım 2010 – Nisan 2012) Birleşik Devletler

Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) tarafından finanse edilmiştir.

USAID, ABD Dış İşleri Bakanı’nın sağladığı genel dış politika rehberliği doğrultusunda hareket eden

bağımsız federal bir devlet kurumudur. USAID, kalıcı ve eşitlikçi büyüme ile herkese daha iyi bir

gelecek sağlama hedefleri doğrultusunda ziraat, demokrasi & yönetim, ekonomik büyüme, çevre,

eğitim, sağlık, küresel ortaklıklar ve insani yardım gibi konularda 100’den fazla ülkede faaliyet

göstermekte ve ABD dış politikasının öncülüğünü yapmaktadır.

USAID dünyada beş coğrafi bölgede destek sağlamaktadır: Sahra Altı Afrika, Latin Amerika &

Karayipler, Avrupa & Avrasya ve Orta Doğu. Daha fazla bilgi için lütfen www.usaid.gov/locations/

europe_eurasia/countries/tr/ internet sitesini ziyaret ediniz.

Proje kapsamındaki teknik destek hizmetleri (danışmanlık ve eğitim faaliyetleri) Frankfurt

School of Finance & Management tarafından sağlanmaktadır.

Almanya’da kurulu olan Frankfurt School of Finance & Management (önceki unvanıyla Bankakademie)

50 yıldan fazla bir süredir bankacılığın ve finansın tüm alanlarında danışmanlık, mesleki ehliyet

kazandırma ve eğitim faaliyetleri alanında hizmet vermekte olup, sektöründe önde gelen bir özel

üniversite ve danışmanlık kurumudur.

1992’den beri faaliyet göstermekte olan Uluslararası Danışmanlık Hizmetleri, gelişmekte olan

ülkelerde ve yükselen piyasalarda finansal pazarları geliştirmek ve tüm bu ülkelerdeki düşük gelirli

nüfusun finansmana erişim imkânlarının artırılmasına kendini adamıştır. Daha fazla bilgi için lütfen

www.frankfurt-school.de internet sitesini ziyaret ediniz.

Bu program Avrupa Birliği tarafından desteklenmektedir. Projenin teknik destek bileşeninin

ikinci (Mayıs 2012 – Ekim 2013), üçüncü (Kasım 2013 – Ocak 2016) ve dördüncü aşaması

(Mart 2016 – Mayıs 2017) Avrupa Birliği tarafından finanse edilmektedir.

Avrupa Birliği, teknik bilgi, kaynak ve geleceklerini kademeli olarak birleştirmeye karar vermiş olan

28 üye devletten oluşur. Bu devletler, 50 yıllık bir genişleme süreci boyunca, beraberce, kültürel

çeşitlilik, hoşgörü ve bireysel özgürlükleri korurken bir istikrar, demokrasi ve sürdürülebilir kalkınma

bölgesi kurdular. Avrupa Birliği, bu kazanımlarını ve değerlerini sınırları ötesindeki ülkeler ve

insanlarla da paylaşmaya kararlıdır. Avrupa Komisyonu AB’nin yürütme organıdır.

"Bu yayın Avrupa Birliği’nin desteği ile hazırlanmıştır. Yayının içeriğinin tüm sorumluluğu yalnızca Frankfurt School of

Finance & Management’a aittir ve hiçbir şekilde Avrupa Birliği’nin görüşlerini yansıttığı düşünülemez.”

Documents

EBRD MİKRO & KOBİ FİNANSMAN PROGRAMI ... - msmeturkey.com · EBRD Mikro & KOBİ Finansman Programı Ocak – Mart 2017 Tarım Sektör Raporu 1 1.11..1. Giriş Giriş Avrupa İmar