Editoryal Maisog nga Atubangon ang Oplan Kapanatagan ... › 2019 › 11 › dd-oktubre-2019.pdfSa subong nga Isyu Editoryal: Maisog nga Atubangon ang Oplan Kapanatagan! Ibuyagyag

Tuig 42, Numero 2 Hiligaynon nga Edisyon Oktubre 2019

Maisog nga Atubangon ang Oplan Kapanatagan! Ibuyagyag kag Pamatukan!!

ang Disyembre 4, 2018 ginpirmahan ni Duterte

ang Executive Order No. 70 (EO 70) para sa

pagtukod sang National Task Force to End

Local Communist Armed Conflict (NTF-ELCAC)

bilang mayor nga tagapatuman sang Oplan

Kapanatagan. Pareho sang nagliligad nga mga oplan

sang papet kag pasistang rehimen, ang pinaka-

katuyuan sang Oplan Kapanatagan amo ang pagpusa

sang armado nga rebolusyon kag lutuson ang NPA.

Ang estratehiya sini amo ang Whole-of-Nation

approach kon sa diin labi nga ginapatingkad ang

papel sang mga lokal nga yunit kag mga ahensya sang

reaksyonaryo nga gobyerno paagi sa pagpahog sa ila

nga pahalinon, kasuhan ukon bansagan nga suporter

sang NPA kon mahina ang pagpatuman nila.

Sini nga tuig ginpasikad ang implementasyon

sg mga Task Force – ELCAC sa lainlain nga lebel sa

Panay. Sang Agosto 6, 2019 nagpagua ang ex-general

nga secretary sang DILG Eduardo Año sang Memo

Circular nga nagamandu sa mga LGU paano

ipatuman ang EO 70 ni Duterte.

Ginaobligar sini nga tukuron ang mga Task

Force halin sa rehiyunal, probinsyal, munisipal tubtob

sa barangay lebel. Ang Regional TF-ELCAC

ginapamunuan ni DENR Secretary kag Cabinet

Officer for Regional Development and Security

(CORDS) nga ex-general Roy Cimatu. Ang mga

gobernador sa tagsa ka probinsya amo ang

nagapamuno sa mga probinsyal TF-ELCAC. Ang

S

Editoryal

Sa subong nga Isyu

Editoryal: Maisog nga Atubangon ang Oplan Kapanatagan! Ibuyagyag kag Pamatukan!! p.1

Asud-asod nga Taktikal nga Opensiba Ginlunsar sang NPA sa Panay, 17 nga tropa sang kaaway, kaswalti p.4

Rice Liberalization Law sang Rehimeng US-Duterte, Dagok sa Mangunguma p.5

Pamatan-on, Batuan ang Pasistang Padihot sang military kag kapulisan p.7

Mga Balita p.9

Binalaybay p.12

Caduy p.14

2 DABA-DABA, OKTUBRE 2019

mga meyor ang nagapamuno sa mga munisipal task

force kag ang mga barangay kapitan ang mamuno sa

barangay task force ukon BTF-ELCAC.

Bangod kuno Whole-of-Nation approach ini,

ginapakete sa mga task force ang pagpatapo sang

halos tanan nga mga ahensya sg gobyerno para kuno

maghatag sang mga basehan nga serbisyo kag

proyekto sa pumuluyo. Ugaling sa ngalan lang nga

ang puno (gobernador, meyor, brgy kapitan) sang

LGU ang nagapamuno sa task force. Ang matuod nga

nagapamuno sini ukon nagamandu amo ang AFP kag

pangaduha ang PNP.

Katimbang sang BTF-ELCAC, amo ang

Retooled Community Support Program ukon RCSP

sang AFP. Ini ang militar nga sangkap sang Oplan

Kapanatagan nga amo ang halos magapalakat na sang

BTF sa oras nga magpusisyon ang RCSP sa baryo.

Pareho sang mga Task Force, pamunuan man

kuno sang mga punong ehekutibo (gobernor, meyor)

ang RCSP. Pero sa aktwal nga tupa sini, ang militar

amo ang nagamandu sa gihapon. Pagabug-uson ang

RCSP lakip sang mga katapo sang Konseho, puno

sang Sangguniang Kabataan, Lupong Tagapamayapa,

BPAT (barangay peace and action team), prinsipal

ukon head teacher sang eskwelahan sa baryo, tiglawas

sang simbahan, media kag pribado nga sektor ukon

mga NGO.

Sa pilit kag pamahog sang militar kag pulis,

may pila ka banwa kag baryo sa mga probinsya sang

Panay ang nagdeklarar sa CPP-NPA-NDF nga

persona non grata ukon “indi mabaton nga mga

elemento”.

Sang Setyembre kag Oktubre 2019 ginpabuylo

na ang pagtukod sang mga task force-elcac sa mga

banwa sang Panay kag sang Oktubre ginpasikad sang

DILG ang mga barangay assembly para matukod ang

mga barangay task force ukon BTF-ELCAC. Lauman

naton nga sa Nobyembre-Disyembre ang kadam-an

nga mga barangay pwersahon nga matukuran na sang

BTF-ELCAC.

Ang pagduso nga matukod ang mga BTF-

ELCAC mahimo nga paghingagaw sang regional task

force ELCAC sa ila target nga pus-on na kuno ang

insurhensya sa Panay sa Marso 2020.

Antes pa man natukod ang mga task force sa

mga banwa kag baryo, ginbuy-an na sang AFP ang

mga yunit sang RCSP nga nag-okupar sang apat ka

baryo sang Cuartero, Capiz (San Antonio, Putian,

Mahunod-hunod, Carataya) kag lima ka baryo sang

Calinog, Iloilo (Guinbonyugan, Supanga, Binolosan

Grande, Binolosan Pequeño, Manaripay).

Ang RCSP ginbag-o nga ngalan sang daan nga

mga yunit sang kaaway pareho sang RSOT kag PDT

nga nagawas-ag sang kakugmat sa pumuluyo sa ila

gina-okupar nga mga lugar paagi sa pagpahog sa

masa nga magsurender bilang suporter sang NPA

ukon mga milisya sang NPA, pagpilit nga mag-intra

sa CAFGU, pag-imponer sang curfew ukon oras nga

dapat magpauli ang tawo, pagpangusisa sang

ginabakal ukon ginabitbit sang masa, pagtener sa mga

eskwelahan ukon barangay hall kag iban pa nga

kalakasan.

Sa pihak nga bahin, talalupangdon subong ang

paggamit sang kaaway, paagi sa RCSP kag BTF-

ELCAC, sang panghaylo agod kuhaon ang simpatiya

sang pumuluyo palayo sa paghimakas kag mahaylo sa

mga proyekto pareho sang karsada, elektrisidad,

trabaho sa dam, suhol sa NGP ukon National

Greening Program, trabaho sa turismo kag iban pa. Sa

una nga paglantaw manami ang ini nga mga proyekto

bangod nagahatag sang gilayon nga kitaan sang

kwarta ukon nagapahapos sang pagsinarayo sang

pumuluyo pareho sang karsada kag elektrisidad.

Apang ang matuod-tuod nga pakadtuan sini amo ang

amat-amat nga pag-agaw sang mayor nga

pangabuhian sang mangunguma nga amo ang lupa.

Ang dalagko nga dam, NGP kag turismo

amat-amat nga nagadis-og sa mangunguma sa ila

gina-umhan nga kadutaan. May mga balay kag

panguma man nga ginadalasa sang karsada. Kon may


karsada, dam kag turismo mangin mahapos sa mga

landgrabber kag kapitalista nga mang-agaw sang

kadutaan sa kabukiran. Wala nga daan sang mga titulo

ang gina-uma sang mga pigado nga mangunguma sa

kabukiran. Ginatos na ka tuig ang pagpatumbaya sang

maki-agalon may duta nga gobyerno kontra sa pobre

nga mga mangunguma. Ano ang rason subong ni

Duterte nga pangapinan niya ang mangunguma kontra

sa manug-agaw duta?

Gamiton sang rehimeng Duterte ang BTF-

ELCAC agod pwersahon ang pumuluyo nga mangin

manugpanilag ukon impormer kag mag-armas kontra

sa NPA, kag gamiton ang mga peke nga proyekto

pangkauswagan agod pa-ugdawon ang pagpamatok sa

makahalalit nga epekto nga bungahon sini. Luyag

sang traidor nga gobyernong Duterte nga masilaw ang

pumuluyo sa gilayon kag hapaw nga inggat sang

kwarta kag matabunan ang matayog nga paglantaw sa

matuod-tuod nga pakadtuan sining mga panghaylo

nga amo ang pag-agaw kag pagdis-og sa

mangunguma halin sa ila kadutaan kag himuon nga

mga kontraktwal nga mamumugon sa dam, sa

konstruksyon, sa turismo. Mangin mamumugon na

lang sila sa kaugalingon nga duta, makakaon kon may

obra, mangutang kon wala kwarta. Ang resulta, mas

malala nga gutom sa pamilya kag mas desperado kon

magkabalatian.

P522 milyon ang gintalana ni Duterte para

pundohan ang mga task force ELCAC. Sa amo nga

pundo, P85M ihatag sa DILG, P96M sa TESDA,

P284M sa DSWD kag P57M sa iban nga ahensya nga

imbolbado man sa kontra-insurhensya. Amo nga

nagalaway gid ang mga korap nga nagapamuno sa

mga ahensya sang gobyerno (nga kadam-an mga

retirado nga heneral sang AFP kag PNP) bangod may

minilyon nga inugsulod sa ila mga bulsa. Sigurado

nga sensilyo lang ang matupa sa mga barangay nga

kuno ila pauswagon kag serbisyuhan. Tandaan naton

nga ang P522 milyon halin sa buhis sang pumuluyo

nga pilit ginkuha paagi sa Train Law kag mga

remittance sang mga OFW nga amo ang numero uno

nga inkam sang gobyerno.

Bilang mga rebolusyonaryo nga nagahandum

sang matuod-tuod nga kahilwayan, hustisya kag

kalinong, mangin muklat kita sa duhaan nga pang-

atake sang traidor nga rehimeng Duterte. Ang militar

nga pang-atake paagi sa mga operasyon sang AFP kag

PNP tuyo nga magdulot sang kahadlok sa pumuluyo

nga magbato. Samtang ang mga proyekto

pangpakuno-kuno amo ang mga “bala nga naputos sa

kalamay” nga nagatuyo nga manghaylo sa aton. Ang

ultimo nga katuyuan sang duhaan nga taktika sang

US-Duterte nga pangginahom, amo agod

makapadayon ang nagaharing sahi nga magdominar

sa aton kabuhi paagi sa pagpanghimulos kag

pagpamigos.

Indi magkahadlok o magpatiplang sa mga

pakana sang Oplan Kapanatagan/TF-ELCAC/RCSP.

Sa baylo, dapat kilalahon, ibuyagyag kag pamatukan

ang pagka-kontra-pumuluyo sini. Idemanda ang

matuod nga repormang agraryo, pagpataas sang

sweldo, libre nga mga basehan nga serbisyo sang

gobyerno sa baylo nga mahaylo sa mga mapaniplang

nga mga proyekto.

Itib-ong ang tawhanon nga kinamatarong kag

idemanda ang nagakadapat nga silot sa mga nagahimo

sang ejk, pagpamahog, patu-pato nga kaso, pagtanom

sang ebidensya sang mga tropa sang AFP kag PNP.

Tukuron ang malapad nga alyansa sa mga

sektor sang mangunguma, mamumugon, imol sa

syudad, mangingisda, propesyonal, relihiyoso kag

mangin sa maki-pumuluyo nga mga opisyal sg mga

LGU/LGA para mapag-on nga mapamatukan ang

kalakasan sang rehimeng Duterte.

Hugot naton nga padayunon ang pagsakdag sa

armado nga paghimakas paagi sa pagkapot mismo

sang pusil, pagrekrut sang pamatan-on sa NPA,

mangin aktibo nga mga mata kag dalunggan sang

NPA kag iban pa nga porma sang suporta sa

armadong rebolusyon kag hangaway sang pumuluyo.


Atubangon ang Oplan Kapanatagan paagi sa

mas madamo kag mas maikit nga mga taktikal nga

opensiba.#DD

_________________________________________________________________________________________

Asud-asod nga Taktikal nga Opensiba Ginlunsar sang NPA sa

Panay, 17 nga tropa sang kaaway, Kaswalti adinalag-on nga ginpatigayon sang

mga pulang hangaway sang NPA-

Panay ang mga taktikal nga opensiba

sini batok sa pasista nga mga tropa sang 61ST IB

sang Philippine Army sa mga banwa sang

Miagao, Maasin kag Igbaras sang bulan sang

Setyembre. Trese (13) ang patay kag 4 ang

pilason sa tropa sang kaaway.

Setyembre 20

Gin-haras sang mga pulang hangaway ang

mga pasistang tropa sang 61ST IB-PA sa

Ungyod, banwa sang Miag-ao, Iloilo. Napatay sa

inaway amo ang mga tropa sang kaaway nga

sanday Ruben Ashvill, Junie Lebres, Ruben

Mandalay, Miguel Lopez, Allan Fernandez, Alvin

Riqual, Marvin Bernard kag Ismael Lamsin. Ang

pilason amo sanday Lt Panero kag Sgt Johnny

Labrador.

Setyembre 23

Gin-haras man sang isa ka yunit sang

NPA ang CAFGU Detachment sa Sitio Sambag,

Dagami, Maasin 6:30 sang kaagahon. Pilason ang

isa ka elemento sang kaaway nga si Noel Manate.

Sa pareho nga adlaw, nagluntad naman

ang isa ka engkwentro sa tunga sang mga pulang

hangaway kag mga tropa sang kaaway sa

Ungyod, Miagao, Iloilo. Gilayon nga napatay sa

enkwentro ang apat nga mga pasistang tropa nga

sanday Ryan Alejo, Stephen Casedo, Jay Giray,

Zyms Guevara Isnaji. Napatay sa ospital si

Melvin Loria kag pilason si Jason Labrador.

Ginhalad sang baganihan nga martir nga si

“Ka Denden” ang iya kabuhi sa sini nga aksyon

militar. Amo man si “Ka Aden” nga napilasan sa

inaway pero sang ulihi binawian sang kabuhi.

Setyembre 25

Ginpatigayon sang isa ka yunit sang NPA-

Panay ang harasment batok sa pwersa sang

kaaway nga nagabantay sa Century Peak hydro-

dam sa Igcabugao, Igbaras, Iloilo. Natabu ang

harasment udto sang adlaw. Ang Century Peak

ang responsable sa pagkadula sang tubig sa mga

kaumhan sang mga mangunguma sa palibot sini

kag nagabutang sa pumuluyo sa katalagman.

Ginpanginwala kag wala gin-ako ni Liet

Col Joel Benedict Batara, CO sang 61st IB-PA

ang ila daku nga kaswalidad sa mga opensiba

sang NPA. Bilang balos sa mga rebolusyunaryong

pwersa, gindeploy sang 3rd

Infantry Division ang

mga pwersa sang 301st Brigade sa pito ka mga

kabanwahanan sang Iloilo ilabi na sa Miag-ao,

San Joaquin kag Igbaras. Bisan pa ginapahayag

sang Division Commander nga si Major General

Dinoh Dolina nga manubo sa isa ka gatos na lang

ang numero sang mga pulang hangaway sa bilog

nga Panay, naggamit ini sang kapin 300 nga mga

tropang pang-away sa pito ka mga kabanwahanan

kag duha ka 105 howitzer nga naka-istasyon sa

Pinaopanan, Igbaras, Iloilo. Tuyo sang mga

pasistang tropa sang 3rd

ID-PA nga magsabwag

sang kakugmat sa mga masang mangunguma kag

dingutan ang mga rebolusyonaryong pwersa sang

suporta halin sa pumuluyo.

Ang mga madinalag-on nga opensiba sang

NPA natigayon sa bulig kag suporta sang

malapad nga pumuluyo sa kaumhan. Baliskad ini

sa kaakig sang pumuluyo sa 61st IB bangod

ginpaupok sa ila ang balos sang mga pasista.

Ginsakit kag ginpahog ang isa ka mangunguma sa

Ungyod, ginguba ang kudal sang mga sapat sa

buruy-an, ginlasak ang palay nga gararabon na,

gindilian ang masa nga magsulo sa dulom kag

magpauli sa ila balay halin sa uma kon sirom na.

Nagtanom sila sang kahadlok sa pumuluyo pero

labaw sa tanan nagtanom sang dumot sa kaisipan

sang masa.#DD

M


Rice Liberalization Law sang Rehimeng US-Duterte

Dagok sa mga Mangunguma

as naging maathag na subong ang tuyo

sang reaksyunaryo nga gobyerno ni

Duterte nga pabay-an ang sektor sang

agrikultura kag ipabilin nga lubong sa kaimulon ang

minilyon nga mga mangunguma sa pungsod. Ang

Rice Liberalization Law (Republic Act 112013) nga

ginpirmahan ni Duterte sang Pebrero 14 2019

nagapahanugot sang dalagkuan nga importasyon sang

ginapasuni barato nga bugas halin sa iban nga

pungsod. Sa idalum sang layi, kuhaon na sang

gobyerno ang kontrol sa baligyaanay sang bugas sa

merkado, untaton ang paghatag sang lisensya sa

pagbaligya sang bugas, kag untaton na ang pagbakal

sang National Food Authority (NFA) sang bugas sang

mga mangunguma. Solusyon kuno ini ni Duterte sa

pagsiguro sang pagkaon sa pungsod. Kaangay sang

iban pa nga mayor nga programa ni Duterte, ang Rice

Liberalization Law nagdala lamang sang dako nga

halit sa mga mangunguma sa bilog nga pungsod.

Upod sa pagpatumbaya sang gobyernong

Duterte sa minilyon nga mga mangunguma sa

pungsod, iya man ginbilin sa alang-alang ang mga

imol nga pamilya nga nagadepende sa bugas halin sa

NFA. Pulo ka milyon nga pumuluyo sa bilog nga

pungsod nga nagakonsumo sang NFA rice ang direkta

nga madulaan sang barato nga bugas bangud sa Rice

Liberalization Law ni Duterte. Labi nga mangin

mabudlay sa mga imol nga konsumidor ang

pagpangita sang barato nga pagkaon.

Ginalubong ni Duterte sa Kaimulon ang mga

Mangunguma

Halin pa sang nagligad nga tuig, nabutang na sa

alang-alang ang mga pumuluyo sa bilog nga pungsod

sang magdugang lala ang epekto sang madugay na

nga pagpatumbaya sang gobyerno sa sektor sang

agrikultura. Gulpi lamang nga nagsaka ang presyo

sang bugas kag naubos ang buffer stock sang bugas

sang NFA sang Pebrero 2018. Nag-untat ang

pagbaligya sang NFA nga bugas sa merkado nga

nagdulot sang alarma sa publiko. Bangud sa gintuga

sini nga problema, gingamit ini nga rason sang

gobyerno para mag-import sang bugas halin sa iban

nga pungsod. Sang unang kwarto sang 2018, nag-

import ang gobyerno sang dugang nga 1.3 milyon

metriko tonelada nga bugas halin sa mga pungsod nga

katapu sang World Trade Organization. Samtang

nagakuha sang bugas sa iban nga pungsod, padayon

ang pagsaka sang presyo sang bugas sa merkado. Ang

matuod-tuod nga rason sang krisis sa bugas amo ang

pagsalig sang gobyerno sa importasyon sang bugas.

Magluwas sa importasyon, inutil ang NFA sa

trabaho sini nga magbakal sang madamuan nga palay

sa mga mangunguma. Imbes nga 10% sang kabilugan

nga produksyon sang palay ang baklon sang

gobyerno, 1%-2% lamang ang ginbakal sini sa mga

mangunguma. Ang malala pa, halin 2010 tubtob 2017,

1.6% lamang ang nabakal sang gobyerno.

M


Halos wala sini nalab-ot ang minimum nga

bulto sa pagbakal sang palay sa mga mangunguma.

Gamay ang Ginabakal nga Palay sang Gobyerno sa mga

Mangunguma

2013 2014 2015 2016 2017

Ginbakal

sang NFA

(metriko

tonelada)

365,582

26,481 227,935 107,877 28,000

Produksyon

sang Palay

(milyon

metriko

tonelada)

18.44 18.97 18.15 17.63 19.28

http://nfa.gov.ph/files/statistics

Ang mga monopolyo negosyante kag traders

ang nanginpulos sa produksyon sang bugas sa

pungsod nga halos barat kag manubo ang presyo sang

pagbakal sa mga mangunguma. Kontrolado sang mga

kartel nga makabakal sang dalagkuan nga bulto sang

palay kag ginabaligya sa mangunguma sa presyo nga

mas mataas. Suno sa Confederation of Filipino Rice

and Corn Association, kontrolado ang Binondo Cartel

sang 7 Sisters nga ginabug-usan nanday Joaquin Go

Soliman sang Jomerco Trading, Rio Sy Lato sang

PNS Grains Center, Ramon Ang Syson sang Family

Native Supply, Gil Go sang Jocardo Merchandising,

Leoncio Tan/Janet Tiu sang Leoneco Merchandising,

Santos See sang Manila Goodyear, kag Teofredo Co

sang Teofredo Merchandising. Luwas sa 7 Sisters,

dako ang papel sang iban pa nga mga dalagko nga

burgesya komprador sa importasyon sang bugas.

Wala sang ginahimo ang gobyernong Duterte para

kontrolon ang pagsulod sang bugas kag presyo sini.

Halit ang Rice Liberalization Law ni Duterte

Kapyerdihan, pagkabangkarote kag gutom

sang 2.7 milyon nga pamilya sang mangunguma ang

klaro nga dala sang Rice Liberalization Law. Sa

subong, ang kinaandan nga gasto sang mangunguma

sang palay nagalab-ot sa P60,500. Sa mga probinsya

sang Nueva Ecija, Sorsogon, Tarlac, Isabela, kag

Laguna bagsak-presyo ang baligyaanay sang palay sa

P7 tubtob P10 kada kilo. Naga-average sa P17.88

kada kilo ang presyo sang palay sa bilog nga pungsod.

Sa mga kabanwahanan sang Iloilo kag Capiz, nagabili

ang palay sang P10-P14 kada kilo.

Gasto sang Mangunguma para sa 1.2 ektarya nga Ulumhan

sang Palay:

Binhi P 5,000.00

Herbicide P 3,000.00

Insecticide P 2,600.00

Patubig P 3,000.00

Abono P 10,500.00

Makinarya P 15,100.00

Iban pa nga serbisyo P 14,300.00

TOTAL P 60,500.00

Patubas sang 1.2 ektarya nga ulumhan = 72 sako

palay.

1 sako nagabug-at sang 42 kilos x P10-P14 bili kada

kilo.

P420-P588 total nga bili sang 1 sako x 72 sako =

P30,240-P42,336.

Sa P60,500 gasto sa pag-uma kag P30,240 nga kita sa

P10 kada kilo, pyerde sang P30,260 ang

mangunguma. Kon baklon sa P14 kada kilo, P18,164

ang pyerde sang mangunguma sa Iloilo kag Capiz.

Kon basehan ang presyo sang bugas sa

pangkalibutanon nga merkado nga P21.20 kada kilo

kag dugangan sang 35% nga taripa, dugangan sang

insurance kag iban pa nga buwis, indi maglayo ang

presyo sang imported nga bugas sa nagaluntad nga

P40-44 kada kilo sa lokal nga merkado. Sang bulan

sang Agosto, nagabalor sang P38.38 kada kilo kag

P42.71 ang regular kag well-milled nga bugas sa

merkado. Kabutigan ang pahayag sang

reaksyunaryong gobyerno nga maganubo ang presyo

sang bugas kon mag-awas na ang imported nga bugas

sa mga merkado.

Maluwas sa gutom nga dala sini sa mga

mangunguma, linibo nga mga pumuluyo nga

nagasalig sa industriya sang bugas ang madulaan sang


trabaho lakip na ang 1,000 empleyado sang NFA,

20,000 manugbaligya sang NFA rice, 6,600

magagmay nga manugkompra, 6,600 millers kag

55,000 nga trabahador sa mga galingan kag iban pa.

Rebolusyon ang direksyon sang mangunguma

Sa mala-mumho nga suporta sang gobyerno,

mataas nga bili sang abono kag pestisidyo, manubo

nga produksyon sang bugas, labi nga palalaon ni

Duterte ang pigado nga kahimtangan sang

mangunguma. Sini nga Oktubre, gintawag sang

pigado nga pumuluyo sa kalibutan ang Oktubre 21

nga Pangkalibutanon nga Adlaw sang Gutom.

Masobra 500 nga mangunguma halin sa Iloilo, Capiz

kag Aklan ang nagdemanda nga ibasura ang Rice

Liberalization Law pero sa gihapon bungol ang

gobyerno sa mga panghakroy sang mangunguma.

Sa paglala sang krisis sa bugas, mas ginatulod

sang gobyerno nga magbato ang mga mangunguma

pakadto sa banas sang rebolusyon. Ginalauman nga

mas magabaskog ang akig kag militante nga pagbato

sang mga mangunguma kag mas magadamo ang

maga-intra sa armado nga paghimakas.#DD

____________________________________________________

Pamatan-on, batuan ang mga pasistang padihot sang militar kag

kapulisan!agalala ang mga atake sang pasistang paghari

ni Duterte kag mga alipores sini batok sa

mga demokratiko nga aktibista ilabi na ang

mga pamatan-on. Halin sang nagligad nga tuig asta sa

pagbukas sang klase sang bulan sang Hunyo sunud-

sunod ang mga atake sa mga demokratiko nga

kinamatarong sa pag-organisa kag pag-protesta. Ang

kampanya sang pagpaka-malaot sang reaksyunaryo

nga gobyerno makita sa pagtatak-pula, pagsabwag

sang fake news, pagpasaka sang mga kaso, kag

pagpalapnag sang mga malisyoso nga polyeto nga

naga-akusar sa mga ligal kag demokratikong

organisasyon sang pamatan-on bilang prente sang

Partido Komunista sang Pilipinas, New People‟s

Army kag National Democratic Front of the

Philipppines.

Sa bilog nga pungsod wala untat ang mga

pagpakamalain sang gobyernong Duterte sa mga

pamatan-on. Sa rehiyon sang Panay, gin-dala sa mga

malisyoso nga poster ang laragway sang mga lider-

pamatan-on nga kuno mga rekruter sang NPA. Sa una

nga kwarto sang 2019, nagsabwag man sang mga

polyeto sa mga mayor nga buluthuan sa syudad sang

Iloilo ang mga ahente sang gobyerno nga gakumbinse

nga indi mag-intra sa mga demokratiko nga

organisasyon sang pamatan-on nga League of Filipino

Students, Anakbayan, kag Kabataan. Sa panahon man

sang eleksyon, nagsaku ang mga ahente ni Duterte sa

pagpalapnag sang fake news nga ang target amo ang

progresibo nga partylist sg pamatan-on nga Kabataan.

Luwas sa pagpakamalaot, tuyo man sang

gobyerno subong nga butangan sang mga pwersa

militar kag kapulisan ang mga eskwelahan. Klaro nga

ang katuyuan sini para magsabwag sang kakugmat

kag punggan ang kahublagan sang mga pamatan-on.

Pero sa Polytechnic University of the Philippines sa

Manila, maisog nga gintabog sang mga estudyante

ang isa ka salakyan nga puno sang mga pulis paguwa

sa ila kampus.

Sang Agosto, ginpresentar sa publiko sang

anay hepe sang Philippine National Police kag subong

senador nga si Ronald Bato Dela Rosa, ang mga

N


ginikanan sang gina-alegar 'missing' nga mga

estudyante. Sa pagduso ni Dela Rosa, gin-akusar sang

mga ginikanan ang mga progresibo nga organisasyon

sang pamatan-on kaangay sang Anakbayan nga nag-

kidnap sa ila mga 'missing' nga kabataan.

Ugaling ang mismo ‘missing’ nga mga estudyante

naggua sa publiko kag ginpanginwala nga sila gin-

kidnap kundi muklat sila kag boluntaryo nga

nagpatapo sa Anakbayan bangod naintindihan nila

ang pagpabaya sang rehimeng Duterte sa buasdamlag

sang mga pamatan-on paagi sa mataas gihapon nga

galastuhon sa pag-eskwela, pagbuhin sa badyet sa

edukasyon, wala kasiguruhan sa trabaho kag padayon

nga kontraktwalisasyon.

Ang pagpakamalain kag pagpaniplang ni Dela

Rosa ginsugata sang maisog nga pagbato sang mga

pamatan-on. Ang tanan nga hearing ni Dela Rosa,

ginsugata sang protesta sang mga pamatan-on sa

guwa sang senado. Sa syudad sang Iloilo, direkta

man nga ginkumprontar kag ginsabat sang mga first

year nga estudyante ang pagsabwag sang kabutigan

sang Philippine Army nga kuno ang mga aktibista

mga terorista. Sa isa ka forum para sa mga bag-o nga

estudzyante sang West Visayas State University,

halos kadlawan sang mga bumulutho ang

representante sang Philippine Army nga si Rene

Piabol Jr. sa ila presentasyon nga nagapakamalaot sa

mga ligal nga grupo sang estudyante. Suno sa

pahayag sang mga estudyante, ignorante ang militar

sa demokratiko nga kinamatarong sang mga pamatan-

on nga mag-organisa sang kaugalingon.

Sa sige-sige nga atake sang gobyerno sang

mga pamatan-on, wala na sila sang pakadtuan kundi

ang pagbato. Wala nakapugong sa paghulag sang mga

pamatan-on ang pagsabwag sang kabutigan sang

kapulisan kag militar. Sa aton rehiyon, makita sa mga

dalagkuan nga paghulag ang aktibo kag militante nga

partisipasyon sang mga pamatan-on halin sa

kaumhan, mga komunidad kag mga buluthuan. Sa

mga ginkasa nga protesta sa bilog nga pungsod sang

Setyembre 21, linibo ang mga pamatan-on nga

naghulag batok sa tiraniko nga paghari ni Duterte.

Sa kasaysayan, dako ang papel sang mga pamatan-on

sa pagbag-o sa katilingban. Halin sa panahon sang

direktang kolonyalismo sang Espanya, US kag Japan

sa aton asta sa subong, ang mga pamatan-on ang

nanguna sa rebolusyunaryo nga kahublagan sang

pumuluyo. Sa subong nga nagalala ang pasista nga

paghari sang reaksyunaryo nga gobyerno ni Duterte,

mas nagadako ang kakinahanglanon para sa mas

agresibo nga pagpamuklat, pag-organisa kag

pagpahulag sang mga pamatan-on kag estudyante.

Mas gilayon ang kakinahanglanon sang paghalad sang

lubos panahon nga pag-alagad sa pumuluyo sa

kaumhan kag direkta nga mag-intra sa Bagong

Hangaway sang Banwa.

Pamatan-on, sa inyo ang paglaum! #DD


Mga mangunguma nagprotesta sa Pangkalibutanon nga Adlaw sang Gutom

inatos nga mga mangunguma sa idalom sang

Paghugpong sang Mangunguma sa Panay

kag Guimaras (Pamanggas), ang nagprotesta

sang Oktubre 21 para sa Pangkalibutanon nga Adlaw

sang Gutom. Ang Pangkalibutanon nga Adlaw sang

Gutom isa ka tuigan kag pangkalibutan nga aktibidad

nga gina-hiwat sa nagkalain-lain nga mga pungsod

para iduso sa mga gobyerno sini ang pag-sabat sa

gutom kag kaimulon sang mga pumuluyo.

Tema sang protesta ang lupa, pagkaon, kag

hustisya para sa mga mangunguma. Panawagan sang

mga mangunguma sa gobyerno ang pagpataas sa bili

sang ila produktong palay kag pagpanubo sa presyo

sang bugas. Ginaduso sang mga mangunguma ang

pagbasura sa Rice Liberalization Law sang

gobyernong Duterte nga rason sa pagkabangkarote

kag kapyerdihan sang mga mangunguma. Sang bulan

sang Setyembre kag Oktubre, bagsak-presyo ang

baklanay sang palay sa bilog nga pungsod nga naglab-

ot sa sa P10-P14 kada kilo sa mga kabanwahanan

sang Iloilo kag Capiz. Gintambungan sang masobra 200 ka mga

pumuluyo ang protesta sa syudad sang Iloilo. Sa

Kalibo, Aklan, mga 100 ang nagprotesta sa

pagpanguna sang Bayan-Aklan. Ginpangunahan man

sang grupong Kahublagan sang mga Mangunguma

kag Mamumugon sa Uma sa Capiz (Kammaca) ang

kapin 200 nga nagprotesta sa syudad sang Roxas,

Capiz.

Ang inutil nga gobyernong Duterte ang rason

sang nagalala nga kaimulon sang mga mangunguma

sa pungsod. Bangud sa mga palpak sini nga mga

programa, labi nga nagakadulaan sang paglaum ang

minilyon nga mga imol nga mangunguma kag ang ila

mga pamilya. Magabaskog kag magadamo ang mga

militante kag demokratiko nga paghulag sang mga

mangunguma sa mga sentrong banwa kag kaumhan

para patalsikon ang pasista, traidor kag kurap nga

gobyernong Duterte. #DD

Mga Katapu sang Sanga sang

Partido sa Sentral Panay

Naghiwat sang Asembliya sa ka sanga sang Partido sa Sentral Panay ang

nagpatigayon sang asembliya sini sang Oktobre

17-18, 2019. Ini ang pinakauna nga sanga sang

Partido nga natukod sadtong 1973 sa Panay sa idalom

sang liwat nga pagkatukod sang PKP. Kwarentay sais

na ka tuig nga nagapadayon sa pagpamuno sa masa sa

baryo kag nagasakdag sang armadong paghimakas sa

rehiyon.

Ang asembliya ang may tema nga “Bugkuson

ang paghiliusa sang mga katapuan sang sanga

sang Partido agud mapamunuan ang masa.

Maisog nga pakigbatu-an ang Oplan

Kapanatagan.” Tuyo nga liwat hugton ang

paghiliusa sang mga katapuan kag papagsikon ang

pamumuno sini sa nasakupan nga pumuluyo sa baryo.

Sa malawig nga panahon, nag-agi ang

nasambit nga sanga sang kapintas sang mga nagliligad

G

I

MGA BALITA


nga rehimen ilabi na sa panahon sang anay diktador

nga rehimeng US-Marcos nga nagkuha sang kabuhi

sang mga una nga martir sang sanga kag nagtuga sang

pag-ebakwit sang mga pumuluyo sa baryo. Nag-agi

man ini sa mga paghimakas nga pangapinan ang ila

ancestral nga kadutaan, mga kalamidad, kag iban pa

nga mga inter-sanga nga mga problema apang

nagpabilin ang katampad sang mga katapuan sang

Partido kag ginpangapinan ang interes sang Partido

kag nagpadayon sa pagsuporta sa Bag-ong Hangaway

sang Banwa.

Sa asembliya, nakita ang liwat nga kapagsik

sang sanga sa diin duha sa tatlo ka parte sang masobra

30 sang katapuan sini ang nagtambong sa asembliya.

Nagapakita lamang ini nga wala nahadlok ang mga

katapu sang sanga sang Partido sa bag-ong tuhaw

naman nga diktador sa katauhan ni Duterte. Ila

ginsuma ang kasaysayan sang Sanga kag nagserbi nga

inspirasyon sa mga bag-o kag bata-on nga katapu sang

Partido ang inagihan sang sanga kag mga kadalag-an

sini. Ginkuhaan man nila sang malahalon nga mga

leksyon ang ila mga ganar kag kasaypanan agud labi

nga mapaayo ang pagpamuno nila sa masa. Isa sa

matingkad nga kadalag-an sang sanga amo ang

pagpabilin sang kalig-on sini kag isa sila sa may

madamu nga napasampa sa hangaway halin sang

2008.

Nagtuon man ang sanga sang bag-o nga

kontra-insurhensiyang programa sang rehimeng US-

Duterte nga Oplan Kapanatagan kag resolbado ang

mga kaupod nga pakigbatuan ang atake sang

pasistang rehimen kag mag-amot sa pagpaninguha

sang pumuluyong Panayanon sa pagpaslaw sa

diktador nga si Duterte kaangay sang mga ginsundan

sini nga mga pasistang rehimen.

Nagtakup ang asembliya sang sanga nga makita ang

kapagsik kag kahandaan nga atubangon ang mga bag-

ong panawagan kag hangkat sang Partido nga hugot

nga pamunuan ang masa sa pag-rebolusyon kag labi

nga pabaskugon ang armadong paghimakas sa

pagpukan sang reaksyunaryong gobyerno ni Duterte.# (Ka Jelly, Mt. Baloy Command, DD correspondent)

Pasista nga pwersa sang

gobyerno, Gin-reyd ang mga

Talatapan sang mga

Demokratiko nga Grupo sa

Negros abaskog nga ginkondenar sang Communist

Party of the Philippines, National

Democratic Front, kag News People‟s

Army sa rehiyon sang Panay ang atake sang mga

pasistang pwersa sang rehimeng US-Duterte sa mga

demokratikong organisasyon sang pumuluyo sa isla

sang Negros. Sunud-sunod nga gin-reyd sang mga

elemento sang 3rd

ID Philippine Army, Philippine

National Police, kag PNP-Criminal Investigation and

Detection Group ang mga talatapan sang Gabriela

Partylist, Bayan Muna Partylist, Anakpawis Partylist

sa Bacolod City, temprano sang gab-i sang Oktubre

31. Kadungan sini, gin-reyd man ang talatapan sang

National Federation of Sugar Workers sa syudad sang

Escalante, Negros Occidental. Singkronisado ang pag-

reyd sa Negros sa iban pa nga mga talatapan sang mga

ligal nga organisasyon sa Metro Manila gamit ang

depektibo nga search warrant halin kay Cecilyn

Burgos-Villavert, huwes sang Quezon City Regional

Trial Court Branch 89.

Matalaw nga gin-tamnan sang mga ebidensya

sang mga pasistang militar kag kapulisan ang mga

lideres kag miyembro sang mga nasambit nga

organisasyon sa ila ginhiwat nga reyd. 57 nga mga

aktibista ang gin-pang-preso matapos „makit-an kuno‟

ang mga planted nga armas-luthang sa mga talatapan.

Wala pa nakontento ang mga ido-buang nga sanday

Brig Gen Benedict Arevalo, Maj. Gen. Antonio

Parlade Jr. kag Capt. Cenon Pancito III, ila

M


ginpalapnag nga matag-as nga opisyal sang NPA ang

mga ginpang-aresto nga aktibista.

Bag-o pa man ang reyd sa mga talatapan,

sunud-sunod na ang mga ginluthang sang mga militar

kag kapulisan sa mga katapu sang mga progresibo

organisasyon. Naglab-ot na sa masobra 80 ang gin-

pamatay nga mga mangunguma sa Negros. Athag nga

tuyo magsabwag sang terorismo kag kagugmat ang

kapulisan kag militar sa isla sang Negros para

punggan ang pagbato sang mga imol nga pumuluyo.

Lubos ang kaakig sang mga pumuluyo sa

bilog nga pungsod sa De facto martial law nga gina-

patigayon sang rehimeng US-Duterte sa isla sang

Negros sa idalom sang EO 70 kag Memorandum

Order No. 32. Dapat nga mangin maisog ang tanan

nga mga demokratiko nga pwersa para ibuyagyag kag

pamatukan ang paghari sang mga ido-buang nga

kapulisan kag militar sa isla sang Negros. Sa paglala

sang pasistang padihot sang rehimen sa mga imol nga

pumuluyo sa Negros, labi nga magadamo ang

magapartisipar sa armadong paghimakas.##DD

90% sang mga PUJ sa Iloilo,

Aklan kag Capiz, Nag-ugyon sa

Untat-byahe adinalag-on ang transport strike sa Panay

batok sa phase-out sa mga public utility

jeepneys (PUJ) sang damlag nga

Setyembre 30. Ginpatigayon ang untat-byahe sa

pagpanguna sang PISTON upod ang kontra phase-out

nga mga alyansa kag grupo sa bilog nga pungsod.

Panawagan sang mga opereytor kad drayber nga

ibasura ang phase-out sang mga pampublikong

salakyan sa idalum sang modernization program ni

Duterte. Sa idalum sang programa, islan ang mga jeep

sang bago nga mga unit nga nagabalor P1.6 milyon

ang isa. 600,000 nga mga opereytor kag drayber ang

apektado sa plano sang paantos nga gobyerno.

Bisan pa ginpahug ni LTFRB Region 6

Director Richard Osmeña nga kuhaan sang prangkisa

ang mga nag-ugyon sa untat-byahe, mas nangisog pa

ang mga drayber para iduso ang ila mga demanda.

Nag-buhos ang simpatiya kag suporta sa mga protest

center sa adlaw sang untat-byahe kag ginkansela ang

mga klase sa mga dalakuan nga buluthuan bilang pag-

ugyon sa mga drayber. #DD

Mga Pumuluyo Nagprotesta

Batok sa Rehimeng US-Duterte

sa Adlaw sang Pag-dumdom sa

Martial Law agprotesta ang masobra 1,500 nga mga

pumuluyo sa Panay batok sa ang nagalala

nga terorismo sang rehimeng US-Duterte sa

adlaw sang pagdumdom sa Martial Law, Setyembre

21 sa syudad sang Roxas, Capiz, Kalibo, Aklan, kag

Iloilo sa pagpanguna sang Bagong Alyasang

Makabayan (Bayan)-Panay.

Sa pagdumdom sang Martial Law, gin-

kumparar sang mga pumuluyo ang adlaw-adlaw nga

terorismo ni Duterte sa diktadurya ni Marcos.

Ginkondenar sang mga pumuluyo ang pagpamatay

sang mga militar kag kapulisan sa mga imol nga

mangunguma, pagpamatay sa ginapasuni „nagbato‟ sa

mga operasyon kontra-druga, kag ang naga-lala nga

crackdown sa mga ligal kag demokratiko nga

organisasyon sang pumuluyo.

Padayon nga nagabato ang mga pumuluyo

batok sa pa-antus, mapintas, traidor, kag kurap nga

rehimeng US-Duterte. #DD

Cheering sa UP Visayas,

Nagpakamalaot kay Duterte ag-trending sa social media ang video sang

cheering competition sang mga bumulutho

sa UP Visayas sang Oktubre 16 matapos sini

pakamalauton ang pa-antus, traydor, mapintas kag

kurap nga gobyernong Duterte.

Ang cheering competition isa ka tradisyunal

kag pinasahi nga aktibidad sa UPV kada tuig sa diin

nagapautwas, paagi sa matinugahon nga arte, ang mga

bumulutho sang ila mga opinyon sa lokal kag

nasyunal nga mga isyu kag sa mga nagakatabo sa

M

N

N


sulod kag guwa sang buluthuan. Nagdaug bilang

champion ang grupong Skimmers nga ginabug-usan

sang mga estudyante sang Humanities Division sang

College of Arts and Sciences.

Tema sang grupong Skimmers ang

pagpakamalaot sa pagpatumbaya ni Duterte sa West

Philippine Sea, gutom sang mga mangunguma bangud

sa Rice Liberalization Law, militarisasyon sang

mapintas nga AFP sa mga eskwelahan,

kontraktwalisasyon, pagpamatay sang mga kapulisan

sang mga inosente, kahimtangan sang mga mamugon

sa midya, kag iban pa. Luwas sa Skimmers, halos

tanan nga grupo sang mga estudyante ang

nagpakamalaot sa gobyernong Duterte.

(Halin sa www.Youtube.com)

Bisan pa satiriko ang cheering competition

sang mga bumulutho, wala ini ginpalampas sang mga

ido-ido kag tagasabwag sang fake news nga

supporters ni Duterte. Ginpakamalain sang mga

Dutertards ang artistiko nga presentasyon sang mga

bumulutho kag gin-atake sa social media ang mga

katapu sang Skimmers kag mga manunudlo sini.

Mango ang mga bulag nga supporter ni Duterte sa

kinaiya sang cheering competition sa UPV kag wala

nakahangup sang satiriko nga arte bilang protesta.

Wala naghuyang kag nangisog pa ang mga

bumulutho sa pagpakamalain sa ila sang mga

Dutertards. Nagpaguwa sang pahayag ang nagkalain-

lain nga organisasyon sang pamatan-on kag

estudyante bilang suporta sa Skimmers kag batok sa

atake sang gobyernong Duterte sa ila kinamatarong

nga magpahayag. Nagpaguwa man sang pahayag sang

pagsuporta ang administrasyon sang UPV sa

Skimmers kag nagpasalig nga pagaproteheran ang ila

mga faculty, staff, kag bumulutho batok sa atake sang

mga tinawo sang gobyernong Duterte.

Sa panahon sang pagsulat sini nga balita,

naglab-ot na sa apat ka milyon ang nakakita sang

video sang Skimmers sa Youtube.

Pila ka adlaw matapos mag trending ang

presentasyon sang Skimmers, napilitan si

Malacañang spokesperson Salvador Panelo nga

magpaguwa sang pahayag nga kinamatarong sang

mga bumulutho ang magpa-utwas sang ila opinyon.

#DD

Panawagan!!

Masangkad kag maligwa.

Ang mga sonang gerilya.

Nga puno sang masa nga mangunguma.

Apang kinahanglanon pa silang organisahon.

Mapukaw kag pahulagon.

Agud nga magserbe nga bubon.

Sa rebolusyon nga aton ginasulong.

May daku nga papel diri.

Ang pamatan-on nga mag-intra sa NPA.

Mapagsik kag bukas ang pamensaron.

Kag mangin desaysibo nga magpalig-on

Sang ila panindugan.

Sa pagsulong sang rebolusyonaryong kahublagan.

Gani, kon ikaw pamatan-on.

Ayaw magpalunod

sa dumuluong nga garuk nga kultura

Sa mga bag-ong teknolohiya

Nga sa inyo nagabulag sa kamatuoran.

Kag nagapakunol sa inyo mabinungahon nga papel.

Sa pagbag-o sang sining katilingban.

Panawagan nga magbuylog na kamu sa uma.

Hakson ang patriyotismo.

Nga ginkabuhi sang mga naunang nanindugan man

para sa kahilwayan sang pungsod ta.

Sa kamot sang mga kolonyalista.

Kag sang lokal nga tiraniya kag diktadurya.

Nagalapad kag nagasangkad ang baseng masa.

Gani pabaskugon ang kusog.

Kag dublehon ang pagdaku sang bag-ong hangaway

sang banwa. #Maya Mor

BINALAYBAY


1) 2)

4)

3)

5)

7)

8) 9)

10)

PATINDOG

1) Sino ang traidor, paantus, kurap, mapintas nga pinaka-representante sang nagahari nga sahi?

2) Ano ang kabangdanan sang wala untat nga importasyon sang bugas halin sa iban nga pungsod?

3) Panahon sang piniliay sa lokal ukon nasyunal nga lideres sang reaksyunaryo nga gobyerno.

4) Ano nga sahi ang mayor nga pwersa sang rebolusyon?

5) Sino ang labing apektado sang phase-out nga programa sang paantus nga gobyernong Duterte?

PAHIGDA

3) Ano ang task force nga mayor nga tagapatuman sang Oplan Kapayapaan?

7) Ano ang solusyon para mabag-o ang sistemang mala-pyudal kag mala-kolonyal sa pungsod?

8) Ano ang tawag sa mga bulag/die-hard nga supporter ni Duterte?

9) Ano ang kinaiya sang mga kapulisan kag militar?

10) Ano ang ginahimo sa subong sang mga militar kag kapulisan sa mga ligal kag demokratiko nga

organisasyon sang pumuluyo?

KROSWORD


SABAT SA KROSWORD:

(Libre nga magpadala sang ano man nga kontribusyon, komento, sulat ukon rekomendasyon sa Daba-Daba. Salamat.)

CADUY

Documents

Editoryal Maisog nga Atubangon ang Oplan Kapanatagan ... › 2019 › 11 › dd-oktubre-2019.pdfSa subong nga Isyu Editoryal: Maisog nga Atubangon ang Oplan Kapanatagan! Ibuyagyag