ETMDE LME DEERLENDRME

ETMDE LME ve DEERLENDRME1lme ve Deerlendirmelme ve deerlendirmenin genel esaslar MADDE 43- 1) renci baarsnn lme ve deerlendirilmesinde aadaki esaslar gzetilir. a) Ders yl, lme ve deerlendirme bakmndan birbirini tamamlayan iki dnemden oluur. b) rencilerin baars; retim program renme kazanmlar esas alnarak dersin zelliine gre yazl snavlar, uygulamal snavlar, performans almalar ve projeler ile iletmelerde beceri eitiminde alnan puanlara gre tespit edilir.

Ak ulu sorularn deerlendirilmesi1. rencinin kadnn tmnn deerlendirilmesi yerine her bir soru ayr ayr deerlendirilmelidir.2. Puanlama anahtar kelimeler ve kavramlara gre yaplmaldr. 3. rencilere geri bildirim sadece not olarak deil nerilerle verilmelidir.3. Puanlamada baka zellikler dikkate alnmamaldr. (??)

f) rencilerin baarsnn llmesinde, geerlilik, gvenirlilik ve kullanllk zellikleri asndan uygun lme aralar kullanlr. lme aracnn zelliine gre cevap anahtar, dereceli puanlama anahtar ya da kontrol listeleri hazrlanr ve kullanlr. g) Kaynatrma yoluyla eitim ve retimlerine devam eden rencilere ynelik lme deerlendirmede Bireyselletirilmi Eitim Program (BEP) esas alnr. Puanla deerlendirme MADDE 44- Snav, performans almas, proje ve uygulamalar 100 tam puan zerinden deerlendirilir. Deerlendirme sonular e-Okul sistemine ilenir. Puan deerleri ve dereceleri aadaki gibidir.

Snavlar Yazl ve uygulamal snavlar MADDE 451) Derslerin zelliine gre bir dnemde yaplacak yazl ve uygulamal snavlarla ilgili olarak aadaki esaslara uyulur.a) Yazl snavlar, haftalk ders saati says bir veya iki saat olan dersler iin ikiden; ve daha fazla olan dersler iin ise ten az olamaz. Snav tarihleri her dnem banda zmre bakanlar kurulunca belirlenir ve okul mdrnn onayndan sonra e-Okul sistemi zerinden ilan edilir. Snavlarla ilgili gerekli tedbirler okul mdrlnce alnr.

b) Ayn derse giren retmenlerin ortak deerlendirme yapabilmelerine imkn vermek zere birden fazla ubede okutulan tm derslerin yazl snavlar ortak yaplr ve ortak deerlendirilir. Sorular ve cevap anahtarlar zmre retmenlerince birlikte hazrlanr ve snav sonunda ilan edilir. Bu snavlarn ube ve snflar baznda snav analizleri yaplr. Konu ve kazanm eksiklii grlen rencilerin durumlar, ders ve zmre retmenleri tarafndan yeniden deerlendirilir.c) Gerektiinde ile, il ve lke genelinde ortak snavlar yaplabilir. Bu snavlarn uygulanmasna ilikin i ve ilemler mill eitim mdrlkleri veya Bakanlka yrtlr.) Zorunlu hller dnda yazl snav sresi bir ders saatini aamaz.d) Sorularn, bir nceki snavdan sonra ilenen konulara arlk verilmek suretiyle geriye doru azalan bir oranda tm konular kapsamas esastr. e) Snavlardan nce sorularla birlikte cevap anahtarlar da soru tiplerine gre ayrntl olarak hazrlanr ve snav ktlaryla birlikte saklanr. Cevap anahtarnda her soruya verilecek puan, ayrntl olarak belirtilir.

f) Uygulamal nitelikteki derslerin snavlar, her dnemde defadan az olmamak zere ve dersin zelliine gre yazl ve uygulamal olarak veya bunlardan yalnzca biriyle yaplabilir. Snavlarn ekli, says ve uygulamal snavlarn sresiyle hangi derslerde uygulamal snav yaplaca zmre retmenler kurulunda belirlenir, okul mdrnn onayna bal olarak uygulanr.g) Bir snfta bir gnde yaplacak yazl ve uygulamal snavlarn saysnn ikiyi gememesi esastr. Ancak zorunlu hllerde fazladan bir snav daha yaplabilir.) Kaynatrma yoluyla eitimlerine devam eden rencilerin baarlarnn deerlendirilmesinde Bireyselletirilmi Eitim Programnda (BEP) yer alan amalar esas alnr.(2) Yazl snavlarn klasik/yoruma dayal olarak yaplmas esastr. Ancak her dnemde her dersin snavlarndan biri test usulyle de yaplabilir.Snav sonularnn deerlendirilmesi MADDE 47 (1) lme sonular, eitim ve retimin amalarna ve derslerin programlarndaki kazanmlara ne lde ulaldn tespit etmek, ulalamayan kazanmlarla ilgili olarak ne gibi tedbirlerin alnmas gerektiini ortaya karmak amacyla kullanlr. (2) retmenler, baary etkileyen ve yeterince ulalamayan kazanmlar belirleyerek konular yeniden ilemek ve rencilere altrma almalar yaptrmaya ynelik tedbirler alrlar.

(3) Yazl snav sonunda rencilerin ounluunun baarsz olmas hlinde, baarsz renciler iin bir snav daha yaplr. Bu snava isteyen baarl renciler de katlabilir. Bu snavlarda rencinin ald en yksek puan geerli saylr.lme ve deerlendirme sonularnn duyurulmas MADDE 49- 1-) retmenler snav, performans almas ve projelerin sonularn rencilere bildirir ve snav analizlerine gre ortak hatalar aklar. (2) Yazl snav, uygulama, performans almas ve projelerin deerlendirme sonular, yazl snavn yapld tarih veya performans almasnn, uygulamann yahut projenin teslim tarihini takip eden 10 gn iinde renciye duyurulur ve e-Okul sistemine ilenir. (3) Snav, performans almas ve projelerle ilgili evrak rencinin talebi halinde ders retmeni tarafndan yeniden incelenip deerlendirilerek renciyle paylalr.

(4) retmen tarafndan yaplan yeni deerlendirmenin yeterli grlmemesi durumunda renci okul ynetimine yazl itirazda bulunulabilir. tiraza ilikin evrak okul ynetimince ders retmeninin dnda ilgili brantan en az iki retmenden oluturulan komisyon, okulda yeterli retmen bulunmamas durumunda ise il/ile mill eitim mdrlnce oluturulan komisyon tarafndan incelenip deerlendirilerek rencinin nihai puan belirlenir.(5) Uygun grlen performans almas ve projeler, rencileri zendirmek amacyla snf veya okulun uygun yerinde sergilenebilir.

Performans almas, proje ve dier almalar MADDE 50-(1) renciler okullarn zelliklerine gre yazl snavlarn dnda proje ve performans almas ile topluma hizmet etkinliklerine ynelik seminer, konferans ve benzeri almalar yaparlar. renciler, her dnemde tm derslerden en az bir performans almas, her ders ylnda en az bir dersten proje hazrlama grevini yerine getirirler.(2) rencilerin ders yl iinde ulusal ve uluslararas yarmalarda elde ettikleri baarlar, ilgili dersin proje veya performans almas olarak tam puanla deerlendirilir.

(3) rencilerin hangi dersten/derslerden proje hazrlayacaklar snf rehber retmenleri tarafndan okul ynetimine bildirilir.(4) Proje ve seminer almalarnda rencilerin laboratuvar, bilgisayar, internet, kitaplk, spor salonu ve konferans salonu gibi imknlardan etkili ve verimli ekilde yararlanmalar iin okul ynetimi tarafndan gerekli tedbirler alnr.(5) birlii erevesinde, ilgili makamlardan izin ve onay alnmak artyla okulun amalarna uygun konferans ve seminerler dzenlenebilir. (6) Topluma hizmet etkinliklerine nem verilir. rencilerin bu etkinliklere katlmalarn tevik etmek amacyla okul ynetimince gerekli tedbirler alnr.(7) Proje ve performans almas puanla deerlendirilir. Topluma hizmet etkinlikleri ve dier almalar puanla deerlendirilmez; ancak rencilerin mezuniyetlerinde belgelendirilir.(8) rencilerin derse hazrlklar, derse aktif katlmlar ve dersle ilgili aratrma almalar da performans almas kapsamnda ayrca notla deerlendirilir.LME DEERLENDRME SEMNER KONULARIlme ve deerlendirme ile ilgili temel kavramlarlek trlerilme aralarnda bulunmas gereken niteliklerEitimde kullanlan lme aralarlme sonular zerinde istatiksel ilemlerlmede hata ve hata trleriDeerlendirme eitleriYaplandrlm gridTamamlayc dallanm aaPortfolyo (rn) deerlendirmePerformans, proje deerlendirmeGrup, akran z deerlendirmeOrtaretimde renme zerinde Etkili Faktrler Neler Olabilir?

Sizce bunlardan hangisi daha etkili?lme; Bir niteliin gzlemlenip gzlem sonularnn say veya sembollerle ifade edilmesidir.

20Deerlendirme; Gzlem sonularnn bir ltle kyaslanp bir karara varlmas iidir.2122Neden lme ve Deerlendirme?rencilerin hazr bulunuluk dzeylerini belirlemek.rencilerin geliimlerini izlemek.rencilerin geliimlerine ynelik geri bildirimde bulunmak.renme glklerini belirlemek.retimin ve retim materyallerinin etkinliini belirlemek.

2223Neden lme ve Deerlendirme?Gelecekteki renme srelerini planlamaya veri salamak.rencilerin gl ve zayf ynlerini ortaya karmak.retim programlarnn yeterliliini belirlemeye bilgi salamak.rencilerin yeteneklerinin hem kendileri tarafndan hem de retmenler tarafndan farkndaln salamak.23Klasik lme Deerlendirmeoktan semeli testlerDoru yanl sorularEletirme sorularTamamlama (boluk doldurma) sorularKsa cevapl yazl yoklamalarUzun cevapl yazl yoklamalarSoru-cevap

24Alternatif lme DeerlendirmePerformans GrevleriProjerenci rn Dosyas (Portfolyo)Dereceli Puanlama AnahtarKontrol ListeleriDerecelendirme lekleriGzlem Formlarz DeerlendirmeAkran DeerlendirmeKavram HaritalarTanlayc Dallanm AaYaplandrlm GridGrmeKelime likilendirmeDramaGsteriYazl RaporlarPoster

25

Gnmz lme Deerlendirme Yaklamlar

2627Deerlendirme, renmenin ayrlmaz bir paras olarak grlr.rencilerin ezber bilgileri deil, st dzey becerilerinin deerlendirilmesi hedeflenir.Sadece renme rn deil, renme sreleri de deerlendirilir.Deerlendirme, rencilerin neyi bilmediini deil, ne bildiklerini grmeye yarayan bir aratr. Gncel retim Programlarnlme ve Deerlendirme Yaklam2728Not vermenin yan sra etkili ve zamannda geribildirime arlk vermeyi nemsemektedir. rencinin gerek yaam durumlarn yanstmasn, gerek yaamla kendi bilgileri arasnda iliki kurmasn gerektirir. rencilerin karlat problemlere farkl zm yollar retebilmesini nemser.

Gncel retim Programlarn lme ve Deerlendirme Yaklam2829Ne kadar renildiini tespit etmenin yan sra nasl renildiini de belirlemeyi vurgular.Deerlendirme srecine renciyi de katar.rencileri deerlendirmek iin farkl lme tekniklerinden yararlanmay nerir.Klasik lme ve deerlendirme yaklamlar yannda yeni lme ve deerlendirme yaklamlarnn kullanmn da nerir.

Gncel retim Programlarnlme ve Deerlendirme Yaklam2930Gncel Programlardaki lme ve Deerlendirme Srecinde Becerilere nem VerilmektedirOkuduunu anlama, kritik etme, yorumlama,Bilgi toplama, analiz etme ve bir sonuca ulama,Grafik ya da tablo halinde verilen bilgilerden sonu karma,Gzlem yapma, gzlemlerden sonuca ulama,Gnlk hayatta karlalan problemleri zebilme,Sahip olduu bilgileri yeni durumlarda kullanabilme, Aratrma yapma,rendikleri ile gerek yaam arasnda iliki kurma,30

Snf: 9Ders: Biyolojinite: Hcre, Organizma ve MetabolizmaKazanm: Hcre zarndan madde geiinin nasl gerekletiini rneklerle aklar.

GELENEKSEL LME DEERLENDRME YAKLAIMII. ATP miktarII. Enzim younluuIII. Molekl byklIV. Molekl younluuHcre zarndan pasif madde tanmasnda yukardakilerden hangisi etkili deildir?

Yalnz IB) Yalnz IIC) I ve IID) II ve IIIE) III ve IVrencinin bilgi dzeyini sonuca dayal olarak lyoruz.31YEN (PERFORMANSA DAYALI) LME DEERLENDRME YAKLAIMI

Snf: 9Ders: Biyolojinite: Hcre, Organizma ve MetabolizmaKazanm: Hcre zarndan madde geiinin nasl gerekletiini rneklerle aklar.

Performans GreviHcre Zarndan Madde GeiiAma: Difzyon ve osmoz srelerini anlamak ve uygulamakProblem: Osmoz ve difzyon hcre dndaki madde konsantrasyonundan nasl etkilenir?Hipotez: rencilerden verilen bir konsantrasyondaki ekerli suda 24 saat bekletilen patateslerin nasl etkileneceine dair bir hipotez gelitirmeleri istenir.Ara-Gere: Bir patates, 3 beher, 3 petri kab, cam kartrc, bak, skroz, kat havlu, dereceli silindir.Deney: retmenin ynlendirmesiyle deney gruplar halinde yaplr.

Gruplar bu deneyden elde ettikleri verilerin analizi sonucunda ulatklar bulgular nda hipotezlerini test eder ve vardklar sonular snfla paylarlar.

32Geleneksel lme deerlendirme aralarnda rencinin ne bilmediini lyoruz.Alternatif lme ve deerlendirme aralarnda rencinin ne bildiini lyoruz.Geleneksel lme deerlendirme aralarnda sadece sonuca dayal lmler yaparken alternatif lme ve deerlendirme aralarnda renciyi srece dayal lyoruz.

ALTERNATF LME-DEERLENDRMElme ve Deerlendirmede Kullanlan Baz Ara ve Yntemler34Performans DeerlendirmePerformans deerlendirme, rencilerin, bireysel zellikleri dikkate alnarak, bunlar eyleme dntrmelerini salayacak durum ve devleri ierir.

Sre iine yaylmtr, zamana bal deildir.

rencinin yeni bilgiyi yaplandrmasn gerektirir.

rencinin gnlk yaamndaki problemleri nasl zeceini ve problem zmek iin sahip olduu bilgi ve becerileri nasl kullanacan gstermesini ister.35rencilerin becerilerini gerek yaam ortamnda deerlendirmeyi hedefler.

Gzlenebilen bir performans veya somut bir rnle sonulanr.

Performans devlerinde, tek bir cevap yoktur. devi tamamlamak iin deiik yollar bulunmaktadr. Bu nedenle iyi tanmlanm bir ltle deerlendirmelidir.

Baarl bir deerlendirme yapmak iin her bir performans devi bir dereceleme lei (rubric) ile eletirilmelidir.

3637Yaplacak Deerlendirmenin Performansa Dayal Deerlendirme Olabilmesi in;rn: yazl bir makale, kompozisyon, grafik izme, deney dzenei oluturma, proje hazrlama, inceleme yazs yazma vb.Gzlenebilir performans:rnn ortaya konmasnda geen sre (bir ders veya bir dnem) takip edilerek geri bildirim verilmesi, deerlendirilmesi.st dzey dnme becerileri: rencilerin bilgiyi aynen aktarmalarndan ok bilgiyi edinme, dzenleme, kullanma, kritik etme, yaratcl kullanma vb. st zihinsel srelere dnk olmaldr.Grup almas ve sosyal beceriler: Grup almasna yatknlk, bakalarnn fikirlerine nem verme, kendini ifade etme, sunum yapabilme vb. becerilerin gelimesi beklenir.Disiplinler aras geiin ve bilgi al veriinin salanm olmas gereklidir.37

38 Proje rencilerin grup hlinde veya bireysel olarak istedikleri bir alan veya konuda inceleme, aratrma ve yorum yapma, gr gelitirme, yeni bilgilere ulama, zgn dnce retme ve karmlarda bulunmalar amacyla ders retmeni rehberliinde yapacaklar almalardr.

Proje Proje gelitirme sreci uzun, karmak ve zorlu bir sretir.Bu devler, rencilerin yaratclk, aratrma, iletiim gibi st dzey zihinsel becerilerini gelitirir. Projenin tasarmndan ortaya konulmasna kadar geen sre, bilimsel sre basamaklarn iereceinden bilimsel sre becerilerinin gelimesine yardmc olur.

projeProjeler de performans devidir. Ancak daha uzun sreli ve kapsaml, daha fazla yaratclk ya da st dzey beceri gerektiren performans devleridir. Projest zihinsel becerilerrenilenleri uygulamaAratrma ve bilimsel becerilerTeknoloji kullanmaProblem zmebecerilerinin kullanmna dayal ortaya rnler konulmas ve bunlarn sunulmasn ierir.

ProjeProje konular zmre retmenleri tarafndan belirlenebilecei gibi renciler de kendi ilgi duyduklar alanlara gre bireysel ya da grup olarak proje konusu belirleyebilirler.Grup halinde yaplacak projelerde gruplardaki rencilerin cinsiyet, baar durumu vb. zellikleri bakmndan heterojen olmasna dikkat edilmelidir.Grup almalarnda, ortak bir ama iin ibirliine dayal renme yntemi uygulanr.Bylece grubu oluturan bireyler, hem renirler, hem de dier yelerin renmesini salarlar. Grup yeleri birbirlerine destek olurlar, takdir ederler ve cesaretlendirirler.

Projebirliine dayal retme yntemi, sorumluluk duygusunu gelitirir.Grup yeleri aralarnda iyi iletiim kurarlar ve atmalar en iyi ekilde zmleyebilirler. birliine dayal renme rencide eletirel dnme, problem zme, kalc renme, duyusal ve sosyal geliimlerine katk, bir gruba ait olma duygusu, bakalarna sayg, liderlik, iletiim kurma, retmenden bamsz renebilme, risk alma gibi becerilerin geliimine ortam salar.

ProjeGrup almalarnda grup yelerinin grev dalm projenin her aamas iin net olarak yaplmaldr. Grev dalm grup yeleri tarafndan yaplarak retmenin onay alnr.Projenin her aamasnda grevlerin yaplp yaplmad aamann bitiminde retmen tarafndan kontrol edilir ve grup yelerine geri bildirim verilir. Grevini yeterince yerine getirmeyen rencilerin bireysel zelliklerine de dikkat edilerek gerekli nlemler alnr.

Proje renci merkezli bir renme yntemi olan proje bireysel ve grup etkinlikleri iin uygundur. Bilimsel sre ve bilimsel dnme becerilerinin, yaratcln, iletiimin, eletirel dnmenin, ilgi ve motivasyonun gelitirilmesi asndan son derece nemlidir. Btn aratrma projelerinde bir takm temel ortak noktalar vardr. Bunlar:Bir konunun seilerek problemin tanmlanmas, Bu problemi cevaplayabilmek iin kullanlan yntem, Yntem sonucunda elde edilen bulgular ve bunlarn yorumlanmasn ieren son blm.

Projeyi oluturan eler 1- Konunun seilmesi2- Amacn belirlenmesi3- Bilgi toplama 4- Deney yapma 5- Bulgular ve tartma

Ak Ulu SorularSoru sorma tekniine ilikin baz temel hatrlatmalar1. Soru sorma teknii retme etkinliinin temelini oluturmaktadr.2. retmenler sorularyla rencilerin yaratc, kritik ve analitik dnmelerini gelitirebilir.3. rencilerin renmeleriyle retmenin soru sorma teknii kullanma skl arasnda pozitif iliki vardr.4.retmenler gnde 300 ile 400 arasnda soru sormaktadrlar.5. Tecrbeli retmenlerin daha fazla soru sorduklar gzlenmitir.6. retmenler soru sorma tekniini genellikle rencilerin anlamada zorlandklar konular tespit etmek ve rendiklerini hatrlamak iin kullanmaktadrlar. 7. retmenlerin rencilerini dnmeye ynlendirici soru sorduklar az gzlenmitir.

Ak ulu sorularn zellikleriTek ve son doru cevab yokYeni sorular beraberinde getirerek tartma ortam yaratr.Yksek dnme becerisi gerektirir: Analiz, tahmin, deerlendirmenemli fikirleri transfer eder. Ak ulu sorularBu tip sorularda cevabn ierii, nitelii ve uzunluu asndan cevaplayc serbest braklr. Yaratc dnme, eletirel dnme, problem zme, karar verme, zmleme, birletirme ve deerlendirme becerilerinin llmesinde kullanlabilir. Ak ulu sorularda:Baarda ansn rol son derece azalr. rencinin dncelerini organize etmesine imkn salanr.rencinin yaratcln ortaya koymasna izin verilir.Ak ulu sorularn deerlendirilmesinde derecelendirme lekleri kullanlr. Her soru iin deerlendirme ltleri belirlenir.

Ak ulu soru rnekleriBu durumda ne tr problemle karlaabiliriz?Bu durumda nasl bir sonu olabilir?Eer byle olsayd ne olurdu?Karar vermede veya deerlendirmede hangi kriterleri kullanabiliriz?Bu konuyu aklarken neler bizi desteklemektedir?Byle ifade edersek hangi bak asn temel alm oluruz aklaynz?

ETMDE LME ve DEERLENDRME

55rnek: Performans devi

erik Snf DzeyiBeklenen baarPuanlama yntemi

Trkiyede bitki rts10. snfEletirel dnme, aratrma, kant kullanma becerileriDereceleme lei (Rubric)

Dou Karadeniz Blgesinde ykselti basamaklar ile orman alanlarnn dal arasndaki ilikiyi ortaya koyarak nedenlerini ve sonularn aklayan bir rapor yaznz.

1. almanzda orman tahribatna ilikin gazete haberleri, fotoraflar kullanabilirsiniz. Tahribata ahit olmu bykleriniz varsa szl tarih almas yapabilirsiniz.

2. almanz tamamladktan sonra, mevcut ormanlar korumak iin alnabilecek nlemleri sralaynz.