Ekonomi slayt 14

8/16/2019 Ekonomi slayt 14

1/18

BÖLÜM 14 Devlet harcamaları ve

gelirleri

©McGraw-Hill Education !"14


2/18

H#$#met harcamaları %G&'(H)nin *)+i,


1880 1960 2012

Japonya 11 18 33.8

Amerika 8 28 35.0

Almanya 10 32 45.0

İngiltere 10 32 48.5

Fransa 15 35 56.6

İsveç 6 31 52.0

Kaynaklar : EUROSTAT; www.bea.gov; CIA World Factbook .

http://www.bea.gov/http://www.bea.gov/http://www.bea.gov/


3/18

H#$#met harcamaları

• !itlik

– artan oranlı vergi ve tran+er +i+temigeliri .enginden alı/ 0o$+ula verir

• tkinlik

– /i0a+a a2arı+ı.lı3ının d#.eltilme+i$a0na$ tah+i+ini i0ile2tireilir

H#$#met harcamalarını i$i +ee/leme2rula2tırailiri.



4/18

Ö.el ve $amu+al mallar

• "#el mal – e3er te$ ir $i2i taraından t#$etili0or+a

a2$a+ı taraından t#$etileme.5 6rne3in di2tedavi+i7

• $am%sal mal – ir ire0 taraından t#$etil+e de a2$a $i2iler

taraından da t#$etileilir5 6rn7 +o$a$a0dınlatma+ı7

• 8amu+al mallarla ili2$ilendirilen g#9l# dı2+allı$laru0gun tedari$inin +a3lanma+ı i9in devletm#dahale+ini me2rula2tırailir7



5/18

De3er malları ve de3eri

d#2#$ mallar• &e'er mallar( %de3eri d#2#$ mallar, – De3er malları %de3eri d#2#$ mallar, ire0in

i+te0i/ i+temedi3ine a$ma$+ı.ın to/lumun

her$e+in +ahi/ olma+ı %olmama+ı, gere$ti3inid#2#nd#3# mallardır 6rn7 e3itim +a3lı$hi.metleri +igara7

– Devlet .orunlu e3itim ve0a .orunlu a2ılama0a

/ara harca0ailir 9#n$# di3er t#rl# ire0lerindaha +onradan /i2man olaca$ları 2e$ildehare$et edeilece3inin ar$ına varmı2tır7



6/18

:ergi t#rleri

• &o'r%)an vergiler

– eme$ $ira temett# 6demeleri veai.den elde edilen $a.an9 #.erinde$i

vergiler 6rn7 gelir vergi+i $urumlarvergi+i

• &olayl( vergiler

– mallar ve hi.metler #.erinde$iharcamalardan $e+ilen vergiler 6rn78D: al$ol vergi+i

• *arl(k vergileri

– +erma0e tran+eri vergi+i emla$ vergi+i©McGraw-Hill Education !"14


7/18

Ücretlerden alınan vergi

Çalışılan saatler

Ü c r e t

L

;

&&

++

Hi9ir vergi olmadan #cret;)da ve +aatler L)de0$eneme$ /i0a+a+ı dengededir7

L<

++,

;<

;


8/18

:ergi 0an+ıma+ı

• :ergi0i $imin 6de0ece3i taleine+ne$li3ine ve #r#n i9in olan ar.aa3lıdır7

• Bu vergi +eei0le orta0a 9ı$an

9ar/ı$lı3ın o0utunu da et$iler7



9/18

Dı2+allı$ları tela= edece$vergi

Miktar

F i y

a t

&&

++DD ire0+el talei ve && ar.ıvar$en +ere+t /i0a+adenge+i >)dadır7

>

E?@ vergi+i u o/timumaula2ılma+ını olana$lı $ılar7

@

++,

&&,E?

>?

Ama e3er ir negati t#$etimdı2+allı3ı +6. $onu+u0+a %6rn+igara i9me 0#.#nden,+o+0al o/timum >?)dadır7



10/18

Laer e3ri+i

Laffer eğrisi, olası her bir vergi oranında, ne kadar vergi geliri elde

edildiğini gösterir 7 t*)nin 6te+inde daha 0#$+e$ vergi oranlarıca0dırıcı et$iler +eei0le geliri d#2#r#r7

t? 1""*Vergi oranı

Gelirv

er

gisi



11/18

E$onomi$ a3ım+ı.lı$• D#n0a e$onomi+inde #l$eler ara+ında artma$ta olan

#t#nle2me ire0+el ulu+ların e$onomi$ a3ım+ı.lı3ını

a.altma$tadır7• Bug#nlerde ulu+lar ara+ı +erma0enin #l$eler ara+ında$i

hare$etlili3i 0#$+e$ +evi0elerdedir7 (ngiltere devletininBritan0a)da$i +erma0e #.erine #0#$ ir vergi $o0ma0a9alı2tı3ını var+a0alım7 Ce$ 9o$ +erma0e 0#$+e$vergilerden $a9ma$ i9in hemen a2$a 0erlere ta2ınaca$tır7

• Bunun a$+ine in+anlar ulu+al +ınırlar ara+ında +erma0e

$adar hare$etli olmadı$larından Britan0a)da$i i29ileringelirlerini vergilendirme$ i9in gere$li vergi taanı vergioranlarına +erma0e vergileri i9in gere$li vergi taanındandaha a. du0arlıdır7



12/18

rtanca +e9men modeli


Her no$ta 1 +e9menden her irinin tercih etti3i harcama0ıtem+il edi0or7 Fo3unlu3un o0lama+ı +onucunda 9ı$an +onu9ortanca +e9menin tercih etti3i d#.e0i g6+terece$tir7

&olda $alan her$e+ daha 0#$+e$ herhangi ir harcama+evi0e+inden+e ortanca +e9menin $onumunu tercih edece$tir7&a3da$i her$e++e daha d#2#$ ir harcama +evi0e+inden+eortanca +e9menin tercihini $aul edece$tir7rtanca +e9menin tercihi a2$a ir alternati=n o0 #+t#nl#3#

+a3la0amadı3ı tek ter-itir.


13/18

Bira. matemati$ %1,

• A ve B =rmalarının oldu3unu d#2#n#n7 A =rma+ı B=rma+ının alı$9ılı$ i9in $ullandı3ı g6l# $irleti0or7

• A =rma+ının mali0et on$+i0onu TC A = TC A(Q A,

A !"#ir$ %&ra#a Q A A taraından #retilen mi$tar ve A

A 'rasının kirlete #)eyi#ir 7

• Mali0etler #retilen 9ı$tı0la irli$te artar

• ve $irlenme d#.e0i0le a.alır

• B =rma+ının mali0et on$+i0onu a2a3ıda$i niteli$lere +ahi/tir

ve


0>∂

∂

A

B

P

TC


14/18

Bira. matemati$ %!,

• A =rma+ı taraından +e9ilmi2 optimal kirlilik)/#eyi a2a3ıda$i 2artı $ar2ılar

• 'ani $irlili3in marinal mali0eti $irlili3in marinalgelirine %u durumda +ıırdır, e2ittir7

• A =rma+ı olma+ı gere$enden daha a.la $irleti0oru nedenle A =rma+ına 60le ir vergiu0gulamalı0ı. $i $irlili3in +o+0al olara$ et$ind#.e0ine ula2ıl+ın7 Bu t#r vergilere igo%vianvergileri denir7



15/18

Bira. matemati$ %,

• A =rma+ı $irletme aali0etinden dola0ı vergi 6deme$.orunda $aldı3ında A =rma+ının $Ir on$+i0onua2a3ıda$i gii olur

• Bu e2itli$te t, vergi oranı ve + i+e A =rma+ının 9ı$tı+ının/i0a+a =0atıdır7 Bu hIlde $irlili3in o/timal d#.e0i %A=rma+ının $Irlarını ma$+imi.e eden d#.e0, a2a3ıda$igiidir

• 8ı+aca+ı vergi $irletmenin marinal mali0etini artırır78irlili3in $Irları ma$+imi.e eden d#.e0i 6nce$indendaha d#2#$t#r 9#n$#, t" 0e e2it olmalıdır 0ani+ıırdan daha 0#$+e$ olmalıdır7

A A A A A AtP P QTC pQ −−= ),(π


A

A

P

TC

∂

∂−


16/18

Ö.et %1,

• Devlet gelirleri 9o3unlu$la $i2i+elgelirlerden ve 2ir$et $Irlarından alınan)o'r%)an vergiler)en mal ve hi.metalımından gelen )olayl( vergiler)en ve+o+0al g#venli$ /lanına 0a/ılan katk(pay( 6demelerinden elde edilir7

• Devlet harcama+ı )evletin mal ve

hi.met al(m(n( ve transer)emelerini $a/+ar7



17/18

Ö.et %!,

• Artan oranl( vergi ve transersistemi .enginden daha 9o$ alır veunu 0o$+ula verir7

• &(!sall(klar /i0a+anın a2arı+ı.$aldı3ı m#dahalenin et$inli3iartırailece3i durumlardır7

• Bir kam%sal mal ir $i2inin

t#$etiminin di3erlerinin t#$etimineu0gun mi$tarı a.altmadı3ı maldır7



18/18

Ö.et %,

• Dı2+allı$ları dengeleme$ i9in olanvergiler hari9 di3er vergiler çarp(kt(r.

• *ergi yans(mas( +onu9ta vergi0i$imin 6dedi3ini etimler.

• J#m +e9menlerin te$ te/e no$talı

tercihleri var+a o0 9o3unlu3u ortan-aseçmenin i+tedi3ini +e9er7

©McGraw Hill Education !"14

Documents

Ekonomi slayt 14