Electronic Warfare · 2.1.2 ความน่าเชื่อถือ (Credibility) 29 2.1.3 ความเข้าใจ (Understanding) 29 2.1.4 การสนทนาแลกเปลี่ยนความคิดเห็น

ศนยศกษายทธศาสตร

สถาบนวชาการปองกนประเทศ62 ถนนวภาวดรงสต แขวงดนแดง เขตดนแดง กรงเทพฯ 10400โทร. 02-275-5715 http://ssc.rtarf.mi.th

ศนยศกษายทธศาสตร สถาบนวชาการปองกนประเทศ

คมอการสอสารทางยทธศาสตรของกองทพไทย

Information

Leadership-Driven

CredibilityResponsiveness

Non-nation Actor

Understanding

Show of ForcesTarget Audience

DialogueVisual Information ActivityTrus

tTh

eme

Mes

sage

Mea

ns

KnowledgeDat

a

Ends

Elec

tron

ic W

arfa

re

Principle of STRATCOM

Show of Forces

Public Affairs

จดพมพโดย

กองศกษาวจยทางยทธศาสตรและความมนคง


62 ถนนวภาวดรงสต แขวงดนแดง เขตดนแดง กรงเทพฯ 10400

โทร. 0 2275 5715 เวปไซต http://ssc.rtarf.mi.th

สงวนลขสทธตาม พ.ร.บ. การพมพ พ.ศ. 2537

ลขสทธภาษาไทย เปนของศนยศกษายทธศาสตร สถาบนวชาการปองกนประเทศ

อยางถกตองตามกฎหมาย

ผอำนวยการ : พลตร จมพล เฉลยถอย

ทปรกษา : พนเอก อภศกด สมบตเจรญนนท

: พนเอก กตต คงสมบต

: พนเอกหญง อารยา จลานนท

: นาวาอากาศเอกหญง จฬารตน เพชรวเศษ

: พนเอก สทศน ครำในเมอง

หวหนาโครงการ : พนเอก อรรคเดช ประทปอษานนท

นกวจย/ผเขยน : นางสาว มนวด ตงตรงหฤทย

คณะวจย : เรอตรหญง นนทยา ทองคณารกษ

: จาเอก สามภพ ศรอกษร

: นางสาว หสยา ไทยานนท

: นางสาว ธาราทพย พวงเชยง

: นางสาว กรรณการ มหาสารกล

พสจนอกษร : จาอากาศตร ชาญชย วงวงศ

: นางสาว ชตนธร พรวฒกล

: นาง กญจนพร มหาวรากล

ขอมลทางบรรณานกรมของสำนกหอสมดแหงชาต

National Library of Thailand Cataloging Data

เอกสารศกษาเฉพาะกรณ (Case study)


พมพครงท 1 -กรงเทพฯ จำนวน 300 เลม ISSN 0858-8751

ศนยศกษายทธศาสตร สถาบนวชาการปองกนประเทศ, 2559

จำนวน 60 หนา




คมอการสอสารทางยทธศาสตรของกองทพไทย2

ค มอการสอสารทางยทธศาสตรของกองทพไทย เปนเอกสารศกษา

เฉพาะกรณ(Casestudy)ซงจดท�าขนเพอศกษาขอมลเชงลกและท�าความเขาใจ

แนวคด ความส�าคญ วตถประสงค ประเภท ค�าจ�ากดความ ขดความสามารถ

รวมถงหลกการด�าเนนการ และกระบวนการในการสอสารทางยทธศาสตร

(Strategic Communication: STRATCOM) ซงไดจากการศกษาวจยอยาง

เปนระบบจากงานวจย เรอง “การพฒนาแนวทางการสอสารทางยทธศาสตร

ของกองทพไทย(DevelopmentofStrategicCommunication(STRATCOM)

GuidelinesforRoyalThaiArmedForces)”

โดยศนยศกษาทางยทธศาสตรสถาบนวชาการปองกนประเทศ(ศศย.สปท.)

ในฐานะเปนหนวยงานรบผดชอบเกยวกบการวางแผนและด�าเนนการ เพอการ

ศกษาวจยและประเมนสภาวะแวดลอมทางยทธศาสตร ทมผลกระทบ

ตอความมนคงของชาตทกดาน ตลอดจน ใหขอคดเหนและขอเสนอแนะ

ดานยทธศาสตรและความมนคงแกผ บงคบบญชาของกองทพและรฐบาล

อยางตอเนอง

หากมขอแนะน�าประการใดสามารถเสนอแนะไดทกองศกษาวจยทางยทธศาสตร

และความมนคง ศนยศกษายทธศาสตร สถาบนวชาการปองกนประเทศ

เลขท62ถนนวภาวดรงสตดนแดงกรงเทพฯ10400โทร022755715

คำานำา


คมอการสอสารทางยทธศาสตรของกองทพไทย 3



ค�ำน�ำ 3

สำรบญ 5

สวนท1 ควำมเขำใจเกยวกบกำรสอสำรทำงยทธศำสตร 9

1.1 แนวคดกำรสอสำรทำงยทธศำสตร 9

1.2 ควำมส�ำคญของกำรสอสำรทำงยทธศำสตร 10

1.3 วตถประสงคของกำรสอสำรทำงยทธศำสตร 11

1.4 ประเภทของกำรสอสำรทำงยทธศำสตร 12

1.5 องคประกอบของกำรสอสำรทำงยทธศำสตร 13

1.5.1 การเลาเรอง(Narratives) 13

1.5.2 บทบาทของการเลาเรอง(RoleofNarratives) 16

1.5.3 สงส�าคญส�าหรบการสอสารทางยทธศาสตร 17

1.5.4 ระดบของการสอสารทางยทธศาสตร 19

1.6 ค�ำจ�ำกดควำมของกำรสอสำรทำงยทธศำสตร 21

ในมตควำมมนคง

สวนท2 หลกกำรด�ำเนนกำรสอสำรทำงยทธศำสตร 27

และขดควำมสำมำรถของกำรสอสำรทำงยทธศำสตร

2.1 หลกกำรด�ำเนนกำรสอสำรทำงยทธศำสตร 27

(PrincipleofSTRATCOM)

2.1.1 การขบเคลอนดวยผน�าหรอภาวะผน�า 28

(Leadership-Driven)

สารบญ



2.1.2ความนาเชอถอ(Credibility) 29

2.1.3ความเขาใจ(Understanding) 29

2.1.4การสนทนาแลกเปลยนความคดเหน(Dialogue) 30

2.1.5ความแพรหลาย(Pervasiveness) 31

2.1.6ความมเอกภาพในความพยายาม 31

(UnityofEffort)

2.1.7การมงตดตามผลลพธ(ResultsBase) 32

2.1.8การตอบสนองทถกตองรวดเรว 32

ทนตอสถานการณ(Responsiveness)

2.1.9 ความตอเนอง(Continuity) 33

2.1.10ความไวเนอเชอใจ(Trust) 33

2.1.11การเตรยมความพรอม(Readiness) 33

2.2 แนวทำงและขดควำมสำมำรถของกำรสอสำรทำงยทธศำสตร

(StrategicCommunicationCapability) 34

2.2.1 นโยบายและทรพยากร 34

2.2.2 ขดจ�ากดทางทหารในการสอสารทางยทธศาสตร 36

2.2.3 การเขาใจสภาพแวดลอมในการสอสาร 37

ทางยทธศาสตร

2.2.4 การประเมนผล 38

2.2.5 ขดความสามารถของการสอสารทางยทธศาสตร 38

2.2.5.1ขดความสามารถหลก(CoreCapabilities) 39

ของการสอสารทางยทธศาสตร



2.2.5.2ขดความสามารถสนบสนน 40

(SupportingCapabilities)


2.2.5.3ขดความสามารถทเกยวของ 41

(RelatedCapabilities)


สวนท3 กระบวนกำรสอสำรทำงยทธศำสตร(ProcessofSTRATCOM)43

3.1 กำรก�ำหนดควำมชดเจนเจตนำรมณของผน�ำ 45

หรอผบรหำรระดบสง

3.2 กำรก�ำหนดวตถประสงคของกำรสอสำรทำงยทธศำสตร45

3.3 กำรส�ำรวจสภำวะแวดลอม 46

3.4 กำรก�ำหนดและท�ำควำมเขำใจเปำหมำยและกลมเปำหมำย47

3.5 กำรวำงรปแบบ 47

3.6 กำรก�ำหนดปจจยแหงควำมส�ำเรจ 49

3.7 กำรประเมนผล 49

บทสรป 53

ภำคผนวก - กำรเปรยบเทยบหลกกำรสอสำรทำงยทธศำสตร 55

(THAILAND/UK/US/NATO)

บรรณำนกรม 60





1.1 แนวคดการสอสารทางยทธศาสตร

ปจจบนความกาวหนาของเทคโนโลยสมยใหม วธการกระจายของสอ

ท�าใหการไหลเวยนของขอมลขาวสารในสภาวะแวดลอมของการสอสารม

ความตอเนองเชอมโยงกนไดอยางรวดเรว สงผลใหอทธพลทเปนผลมาจากกจกรรม

ของรฐบาลสามารถสงผลกระทบโดยตรงตอความคดเหนของประชาชนได

อยางเขาถงและรวดเรวมากขนดวยดงนนเพอใหบรรลวตถประสงคในการเสรมสราง

ด�ารงความนาเชอถอและอทธพลของชาต การแกไขปญหาดงกลาวจงจ�าเปน

ตองวางยทธศาสตรการสอสาร (Communication Strategy) เพอชวงชง

การเสนอขาวสารอยางเปนล�าดบขนตอนและสอดคลองในทกกจกรรมทสามารถ

สอไปยงเปาหมายผรบขาวสารทก�าหนดไวไดอยางมประสทธภาพ โดยจ�าเปน

ตองอาศยทงขดความสามารถ การสนองตอบ และกระบวนการในการสอสาร

ทางยทธศาสตร (Strategic Communication: STRATCOM) ทรวดเรว

ทนตอสถานการณ รวมถง การปฏบตงานในมตดานการปองกนประเทศ หรอ

การปฏบตการทางทหารนนไดใหความส�าคญกบพลงอ�านาจในการสอสาร

ตอสาธารณะและการสอสารในเวทตางๆ เพมมากขนตามล�าดบ โดยเฉพาะ

เรองทมผลกระทบโดยตรงตอทศนะและการรบร ของตวแสดงทมผลตอ

ความขดแยงในผลประโยชน รวมถงสงคมนานาชาต เพอใหไปถงเปาหมาย

ทางการเมองทตงไว และเพอใหชาตเกดความมนคงปลอดภยทามกลางมรสม

แหงความขดแยงทางผลประโยชนในโลกปจจบน



สวนท 1ความเขาใจเกยวกบการสอสารทางยทธศาสตร

การพฒนาขดความสามารถดานการสอสาร 3ประการ ไดแกประการท 1

การปฏบตการขาวสาร (Information operations: IO) และการปฏบตการ

จตวทยา(PsychologicalOperation:PSYOP)ประการท2กจการสาธารณะ

(PublicAffairs)และประการท3การสนบสนนดานการปองกนประเทศส�าหรบ

การทตสาธารณะ (Public Diplomacy) ใหเพมขนสามารถทจะด�าเนนการ

บรณาการเทคโนโลยในการสอสารเพอบรรลเปาหมายในระดบยทธวธยทธการ

และเปาหมายอนๆในยทธศาสตรชาตหรออาจเรยกไดวา“สงครามแหงทศนคต

(War of Perception)” เพอใหไดมาซงความนาเชอถอ เสรภาพในการ

ด�าเนนการใดๆซงเปนแนวคดในเรองการสอสารทางยทธศาสตรทเชอมตอกบ

ประเดนความมนคงและการปองกนประเทศ

1.2 ความสำาคญของการสอสารทางยทธศาสตร

เนองดวยเครองมอและวธการสอสารในยคโลกาภวตนมหลากหลาย

ชองทาง และมความรวดเรว ไมวาจะเปนการสอสารผานเฟสบก ทวตเตอร

บลอกกเกลฯท�าใหขาวสารตางๆกระจายออกไปไดอยางรวดเรวดงนนจงม

ความจ�าเปนอยางยงทขาวสารทจะถกเผยแพรออกไปโดยหนวยงานทเกยวของ

ตองมเนอหาถกตองและเปนไปในทศทางเดยวกนสามารถตอบสนองตอเปาหมาย

ทตงไวได นนคอ แนวคดของการสอสารทางยทธศาสตร ซงจะชวยจดเตรยม

กรอบแนวคด ท�าใหองคกรสามารถบรณาการความพยายามในการสอสาร

ทกระจดกระจายและรปแบบแตกตางกนเขาดวยกนและชวยใหองคกรสามารถ

สรางสรร สงผาน กระจายการสอสารออกไปในรปแบบและความมงหมาย

ทแตกตางกนออกไปไดในขณะทยงสามารถด�ารงความมงหมายในภาพรวมไวได

ทงนการด�ารงรกษาสาระทสงผานชองทางตางๆโดยใชความตอเนองนาเชอถอ

จะชวยเสรมขอความและภาพลกษณองคกรหรออยางนอยทสดจะชวยปองกน

ความขดแยงความสบสนจากขอมลขาวสารทแตกตางกน



1.3 วตถประสงคของการสอสารทางยทธศาสตร

การสอสารทางยทธศาสตรมบทบาทส�าคญทงในการชน�า (directing)

และบรณาการ(integration)เชอมโยงขอมลและเครองมอระหวางกนซงเปน

หนงในเครองมอทส�าคญส�าหรบผน�า ผวางยทธศาสตร ผด�าเนนการสรางและ

สงตอการสอสารตามแนวทางของการท�างานรวมกนอยางสอดคลอง และเสรมสราง

ความแขงแกรงรวมกนซงวตถประสงคสงสดของการสอสารทางยทธศาสตรคอ

การเสรมสรางหรอด�ารงผลประโยชนแหงชาตดวยการสนบสนนนโยบาย

และวตถประสงคของชาต โดยอาศยการบรณาการมตพลงอ�านาจของชาต

เปนเครองมอส�าคญ 4 ประการ ไดแก การทต (Diplomacy) ขอมลขาวสาร

(Intelligence)การทหาร(Military)และเศรษฐกจ(Economy)ซงพจารณา

ขอมลขาวสารเปนสวนประกอบส�าคญในทกเครองมอ

อยางไรกตาม การสอสารทางยทธศาสตรชวยใหบรรลวตถประสงค

ทางยทธศาสตร ซงเปรยบเสมอนเครองมอดานยทธศาสตรในการด�าเนนงาน

ของหนวยงานรฐบาลระดบอาวโสสงสด เมอตองการสรางและสงผานขอความหลก

ตางๆ เพอสนบสนนเปาหมายของนโยบาย ซงเปนเสนทางหนงทผน�าในทาง

ยทธศาสตรจะวางทศทางและแนวทางใหแกกลไกตางๆ ทเกยวของกบรฐบาล1

ซงวตถประสงคของการสอสารทางยทธศาสตรสามารถแบงเปน3ระดบไดแก

(1) วตถประสงคระดบยทธศาสตร(StrategicLevel)เพอใหระดบผน�า

หรอผบงคบบญชาของฝายตรงขามเกดการรบรความเขาใจจนกระทงตกลงใจ

หรอตดสนใจตามวตถประสงคทฝายเราตองการ

1 Joint Doctrine Note 1/12 Strategic Communication: The Defence

Contribution,MINISTRYOFDEFENCE.,UK,page1-2



(2) วตถประสงคระดบยทธการ (Operation Level) เพอท�าใหเกด

ผลกระทบตอการวางแผนในระดบผน�าหรอผ บงคบบญชาในพนท หรอสง

ผลกระทบตอกลยทธของฝายตรงขาม

(3) วตถประสงคระดบยทธวธ (TracticalLevel) เพอท�าใหเกดผลกระ

ทบตอการปฏบตในระดบหนวยปฏบตการของฝายตรงขาม

1.4 ประเภทของการสอสารทางยทธศาสตร2

การสอสารทางยทธศาสตรถกผนวกรวมกบการจดการของภาครฐซงงาน

ดานความมนคงจะสรางหลายแนวทางทแตกตางกน และอาจมการซอนทบกน

อยบาง โดยสามารถแบงประเภทของกจกรรมการสอสารทางยทธศาสตรทม

การใชกนอยางกวางขวางเปน5ประเภทอาท

1) การสงขอความไปยงสาธารณะเปนการวางแผนเพอใหเกดความมนใจ

และสรางความนาเชอถอใหกบสถาบนดานความมนคงโดยขอความตางๆจะถก

สงผานชองทางในการสอสารทง on-line และ off-line ในรปแบบขอคดเหน

ตางๆและในบางจงหวะเวลาทเรงดวนจะสงไปยงเปาหมายทตองการจะสอสาร

โดยตรง

2) กจกรรมของภาครฐทตองด�าเนนงาน ซงท�าใหเกดความรวมมอ

ระหวางบคคลตางๆ ทงภาคเอกชน และภาคประชาสงคม เพอแจงขาวสาร

เตอนภยและขบเคลอนพฤตกรรมเพอใหเกดความยดหยน(resilienee)

3) กจกรรมทท�าใหเกดการเปลยนแปลงทศนคต และสรางอทธพล

ตอพฤตกรรมของบคคลหรอกลมตางๆ


Contribution,MINISTRYOFDEFENCE.,UK,page1-5,page1-6



4) กจกรรมทลดโอกาสในการเกดเหตการณทอาจสงผลกระทบตอ

ผลประโยชนแหงชาตของไทยโดยอาศยการสรางพลงอ�านาจแบบsoftpower

ในระดบนานาชาต

5) การสอสารเพอสนบสนนความพยายามทางการทต ทสรางใหเกด

อทธพลตอประเทศเพอนบานและประเทศทเปนศตร

1.5 องคประกอบของการสอสารทางยทธศาสตร

1.5.1กำรเลำเรอง(Narratives)3

การใช ประโยชน จากการเล า เรองและการอปมาอปไมย

เปนสงส�าคญทจะชวยพฒนาใหเกดความร ความเขาใจรวมกน และสราง

แรงบนดาลใจใหเกดความเขาใจใหมๆ รวมกน โดยการเลาเรอง (Narrative)

เปนโครงรางของเรองราวทกระตนใหเกดความสนใจ ซงจะชวยอธบายถง

เหตการณตางๆ เพอโนมนาวหรอดงเอาสงทมารบกวนใหหายไป การเลาเรอง

ทดทสดควรจะสนและกระชบ ซงรปแบบหลกและขอความตางๆ จะถกพฒนา

ตามมาในล�าดบตอไป

อยางไรกตามหากยทธศาสตรถกตองกไมจ�าเปนตองเปลยนแปลง

การเลาเรองตลอดเวลายกตวอยางเชนในยคสงครามโลกครงท2หากสงคราม

ทเกดขนไมยดเยอออกไป และความทะเยอทะยานของผ น�ากองทพนาซ

อยางฮตเลอรจบลงดวยน�ามอของทหารฝายสมพนธมตร องกฤษกคงจะ

ไมเขารวมในสงครามครงน ซงเปนการตอส ระหวางความขดแยงในเรอง


Contribution,MINISTRYOFDEFENCE.,UK,page2-10-page2-12



อตถภาวนยม(Existentialism)4แตเหตการณหาไดเปนเชนนนไม เพราะในชวงปลายป

ค.ศ.1940 รฐบาลองกฤษตระหนกไดวาสงครามนเกยวพนถงการอยรอดของ

ประเทศชาตดงนนองกฤษจงตดสนใจเปลยนการเลาเรองของตวเองมาเขารวม

ในสงครามครงนซงหลงจากนนอก5ปการเลาเรองกไมไดเปลยนไปเพยงแต

รปแบบและขอความส�าคญหลกๆไดถกพฒนาขนเพอใหสอดคลองกบภาพรวม

ของปฏบตการทเปลยนแปลงไปค�าพดหนงสอส�าคญและการเคลอนไหวตางๆ

ทงหมดทเกยวของกบการทหารและประชาชนควรจะตองอยภายใตการเลาเรอง

ทางยทศาสตรเดยวกน

การเลาเรองควรเปนผลลพธมาจากการพดคย การวเคราะห

และการท�าความเขาใจหรอการรบร รวมกน ซงควรจะเปนอะไรทมากกวา

การเรยงล�าดบความจรงทเกดขนอยางงายๆแตอาจจะสอไปถงการเชอมตอกน

ทางอารมณ แมวาการเชอมตอเหลานอาจจะมความเสยงอยบาง หากเกดการ

แตกหกขนมาการเลาเรองสามารถชวยใหเราพงความส�าคญไปทยทธศาสตร

เปนหลก เพอก�าหนดทศทางการเคลอนไหวและกรอบการท�างานส�าหรบ

การตดสนใจตางๆ สงนจะมสวนชวยใหทมงานหรอบคลากรสามารถตด

การด�าเนนงานการเคลอนไหวหรอขอเสนอตางๆทไมสอดคลองกบการเลาเรอง

ออกไปได

4 อตถภาวนยม (Existentialism) หมายถง แนวคดทางปรชญาทพจารณาวาปจเจก ตวตนประสบการณของปจเจกแตละคนและความพเศษอนเปนหนงเดยวของสงทกลาวมาเปนสงทส�าคญและเปนพนฐานในการท�าความเขาใจกบธรรมชาตของการมอยของมนษยปรชญาแนวนโดยทวไปจะแสดงใหเหนถงความเชอในอสรภาพ และยอมรบในผล สบเนองจากการกระท�าของปจเจก และยงเชอวาปจเจกจะตองรบผดชอบกบทางเลอก ทไดเลอกไวดวย นกคดแนวอตถภาวนยมนนใหความส�าคญกบอตวสย (subjectivity) และมองวามนษยนนเปนสงทด�าเนนชวตอยในโลกทไมไดมอะไรพเศษและมกเตมไปดวยความไมชดเจน



ในความเปนจรงนน ทกประเทศทวโลกรวมถงกลมตางๆ มกม

การพฒนาการเลาเรองซงใชในการตอส กนอย บอยครง เพอสรางอทธพล

ตอกลมตางๆทเฉพาะเจาะจงเชนอตสาหกรรมน�ามนและกลมlobbyตางๆ

โดยปฏบตการในชวงหลงน ไดแสดงใหเหนภาพของวธการทกล มปรปกษ

ใชในการเสาะหาแรงจงใจจากผรบสารในระดบทองถนระดบภมภาคและระดบโลก

ผานทางการเลาเรองของพวกเขาเหลานนเอง ซงเปนไปไดมากกวาจะมาจาก

พนฐานความเขาใจทครอบคลมมากขนเกยวกบสถานการณทเกดขนในทองถน

เพราะฉะนน อาจกลาวไดวาการเลาเรองของพวกเราจะตองเขาไปตอสกบ

การเลาเรองจากกลมอนๆทมความแตกตางกนอยางชดเจนดงนน การแขงขนน

จงท�าใหเรองของความเขาใจและการรบร ในเชงวฒนธรรมมคณคาสงขน

อยางมาก

ในสภาพแวดลอมดานขาวสารทกระจายไปทวโลก มกจะไดยน

เรองการแขงขนดเกยวกบการเลาเรอง ซงในบางครงตองอาศยการตอส

อยางรอบคอบ อาท การตอสกบสอของฝายตรงขาม และทใดทมการแขงขน

ในเรองของการเลาเรองและอางวาเปน “การตอสของการเลาเรอง” ทงๆ ท

ในความเปนจรงเปนการแขงขนในเรองความอดทนอดกลนมากกวาการตอส

เพอหาผแพหรอผชนะ

ความทาทายของฝายรฐบาลและฝายความมนคงขนอยกบการสราง

การสอสารทางยทธศาสตร (STRATCOM) เพอเสรมสรางใหการเลาเรอง

ใหมความแขงแกรงโดยผแขงขนทสามารถใชประโยชนจากขอบเขตของชองทาง

ขาวสารอยางคลองแคลววองไวเพอใหไปถงผรบสารในจดทกวางกวาใหญกวา

หรอจดทเลกกวา หรอเฉพาะเจาะจงมากกวา จะเปนผ ทไดเปรยบกวา

และจะชวยใหเกดความส�าเรจมากขนในจดทเปนจดออนทางการทหารแตทงน



STRATCOM ตองอาศยความแขงแรงของระบบสารสนเทศประกอบดวย

ความสามารถในการสรางความตราตรงใจผ รบสารเปนสงทส�าคญกวา

การเปนเจาของการควบคมหรอวธการในการเลาเรองทถกถายทอดออกไป

การทจะแขงขนในโลกของขอมลขาวสารทมความเปนพลวตรจ�าเปน

ตองใชประโยชนจากเสยงทมาจากสวนรวมแตละสวนทไดรบการบอกกลาวมา

และความหลากหลายของชองทางสอสารทงแบบเดมและแบบใหม ซงสงหนง

ทจะเกดตามมาคอ STRATCOM ไมไดตองการเพยงการเลาเรองทจะกระตน

ความสนใจเทานนแตยงตองอาศยความนาเชอถอการสรางความเขาใจอยางชดเจน

และการตราตงอยในใจของผฟง

1.5.2 บทบำทของกำรเลำเรอง(RoleofNarratives)

การเลาเรองมหลากหลายรปแบบ ตวอยางเชนในประเทศองกฤษ

จะเปนลกษณะการเลาเรองทมมาอยางยาวนาน โดยจะอธบายเกยวกบจดยน

ของประเทศเชนการเปนประเทศประชาธปไตยแบบรฐสภาการเปน1ใน10

ของประเทศเศรษฐกจของโลก ผ น�าดานความมงคง ใหความส�าคญกบ

หลกนตธรรม ประชาธปไตย เสรภาพทางการพด การยอมรบความคดเหน

ของผอน รวมถง การใหความส�าคญกบประเดนสทธมนษยชน ซงสงตางๆ

เหลานถกสะทอนออกมาในแผนยทธศาสตรความมนคงแหงชาต 2010

ขององกฤษดงนนจากการเลาเรองทกลาวมานนจงไมสามารถถกเปลยนแปลง

ไดโดยงายแตจะคอยๆเปลยนแปลงไปตามระยะเวลา

การเลาเรองถอเปนปจจยส�าคญอยางมากทจะท�าใหประชาคมโลก

มองภาพเราออกมาในแบบใดดงนนสงเหลานจงสงผลท�าใหเกดการตคาการเลา

เรองในระยะยาวขององกฤษวาเปนประเทศทมความสามารถ แขงแกรง และม

การปฏบตอยางจรงจงตามหลกกฎหมาย แนวทางดงกลาวขององกฤษไดสราง



ใหเกดความนาเชอถอและความไววางใจขนโดยสภาความมนคงแหงชาตจะเปน

หนวยงานทพฒนาการเลาเรองส�าหรบการตอบสนองตอวกฤตการณตางๆ

ขององกฤษโดยน�านโยบายหรอยทธศาสตรทเฉพาะเจาะจงส�าหรบสภาวะวกฤต

หรอสถานการณในภมภาคตางๆโดยมเปาหมายเพอท�าใหเกดเหตผลสนบสนน

ส�าหรบแนวทางการปฏบตทมความเฉพาะเจาะจงส�าหรบทาท ซงจะท�าให

หนวยงานภายใตการก�ากบดแลของรฐบาลสามารถท�าความเขาใจถงบทบาท

ตามแนวทางยทธศาสตร เพอคงไวซงเสยงสนบสนนของประชาชน และเพอให

เกดความเหมาะสมตอบรบทในประชาคมโลก ดงนน การเลาเรองในระดบ

ยทธศาสตรทเกยวของกบการจดการในสภาวะวกฤตนนจะเกดขนบนพนฐาน

ของการเลาเรองในระดบหนวยงานและถกพฒนาขนโดยกระทรวงกลาโหม

กระทรวงการตางประเทศ หรอหนวยงานอนๆ ทเกยวของ ซงสงเหลานจะถก

เชอมโยงภายใตการเลาเรองในระดบยทธศาสตร

1.5.3สงส�ำคญส�ำหรบกำรสอสำรทำงยทธศำสตร5

การสอสารทางยทธศาสตรจะตองถกน�าไปใชณจดเรมตนในการ

พฒนายทธศาสตรรวมถงในระหวางการวางแผนส�าหรบปฏบตการตางๆทอาจ

เกดขน ซงสงทส�าคญในการด�าเนนงานเพอใหการสอสารทางยทธศาสตร

เกดประสทธภาพสงสดนน จ�าเปนตองอาศยทงการวางแผนทด และผน�าหรอ

ผบญชาการทมความเขาใจอยางถองแท

►ผวำงนโยบำย (PolicyMarkers) วตถประสงคทไมชดเจน

อาจท�าใหยากในการพฒนาใหยทธวธประสบความส�าเรจ ดงนน ทศทางจาก

สภาความมนคงแหงชาต (สมช.) ถอเปนรากฐานส�าคญในการปฏบตการ





ดานความมนคงและหนวยปฏบตตองก�าหนดล�าดบความส�าคญของงาน

ดานความมนคงและวตถประสงค การรายงานการจดล�าดบทรพยากรในการ

เกบรวบรวมขอมล การวางแผนรองรบกบสถานการณทอาจเกดขน และ

การด�าเนนงานดานความมนคงรวมกนอยางสอดคลองและเปนไปในทศทางเดยวกน

►กำรวำงแผน (Planning) ตองมการก�าหนดผลลพธสดทาย

ทตองการซงสงส�าคญคอการเปลยนแปลงทศนคตของกลมเปาหมายจนกระทง

เกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมตามวตถประสงคหรอผลลพธทต องการ

การวางแผนเปนตวก�าหนดวตถประสงค การสนบสนนเงอนไข และผลกระทบ

ทมโอกาสจะเกดขน

►กำรขำว(intelligence)ควรมงเนนไปทการพฒนาความเขาใจ

เชงลกในพนทเหลานนซงถกก�าหนดและใหความส�าคญโดยสภาความมนคงแหงชาต

และการรวมมอกนดานความมนคงและกลมปฏบตการการล�าดบความส�าคญ

ควรวางอยบนพนฐานความเขาใจในแตละสภาพพนท สภาพสงคม เครอขาย

การตดตอสอสารทศนคตการรบรและความเปนไปของโลกโดยรอบความเขาใจ

ในเชงลกของผรบสารทเปนเปาหมาย (แรงจงใจและผลประโยชน) ถอเปน

ปจจยพนฐานทส�าคญและมผลกระทบตอความส�าเรจในการสอสาร รวมถง

ผลลพธทางการขาว

►กำรด�ำเนนกำร (Operations) คอ กจกรรมทงหมดท

น�าไปปฏบต ทงการสงขอความและการสรางแรงจงใจ โดยกจกรรมเหลาน

ตองสนบสนนตามล�าดบขนของกลยทธและผกตดไปกบปฏบตการและขอความ

ตางๆทถกสงผานทางพลงอ�านาจกจกรรมตางๆเหลานควรจะตองถกพจารณา

และใหความส�าคญพอๆ กน ทงในแงคณคาในเชงแรงจงใจ และผลกระทบ

ทเกดขนอยางเปนรปธรรม



►เจำหนำทดำนกำรสอสำร (Communications Staffs)

ผเชยวชาญดานสอและเจาหนาทดานการสอสารในทกระดบ ซงสนบสนน

การด�าเนนการสงขอความ สรางภาพลกษณชอเสยงถอเปนปจจยส�าคญของ

การสอสารทางยทธศาสตร ซงปอนขอมลไปยงผเชยวชาญในการน�านโยบาย

ไปสการวางแผนด�าเนนการ และการพฒนาการสอสารทางยทธศาสตร ทงน

เจาหนาทดานการสอสารจะเปนผ ใหค�าแนะน�าตอผ น�าหรอผ บงคบบญชา

เกยวกบสอและการสอสารทกดาน รวมถง ในกรณทจ�าเปนในการเตรยมการ

มสวนรวมกบสอ เจาหนาทดานการสอสารสงเสรมการใชบคลากรทเหมาะสม

ในการสงขอความและสนบสนนในการด�าเนนงานตางๆ บคคลทมสวนรวม

กบสอตองยอมรบวาสงนเปนการเพมขดความสามารถพรอมกบความรบผดชอบ

ทเพมขน เพอน�าไปประยกตใชใหสอดคลองและเชอมโยงกบเจตนารมณ

ของหนวยงาน

1.5.4ระดบของกำรสอสำรทำงยทธศำสตร6

การสอสารทางยทธศาสตรเปนการด�าเนนงานในระดบยทธศาสตร

ซงจะเกดขนเมอยทธศาสตรของชาตถกตงขน STRATCOM จะถกท�าใหเขารป

เขารอยและเกดการท�างานรวมกนระหวางหนวยงานของภาครฐ ซงสายบงคบ

บญชาทกระดบจะมบทบาทในการเขามามสวนรวมในการน�าการสอสาร

ทางยทธศาสตรไปปฏบตงานจรงและจะเปนโครงสรางและกระบวนการทสนบสนน

ใหเกดกลไกในการเชอมยทธศาสตรเขากบการปฏบต ถอเปนสงทจะสามารถ

เชอมโยงหนวยงานทมอ�านาจเขาไวดวยกน ทงน ความสมพนธระหวาง

กระบวนการตางๆแสดงดงรปท1





รปท 1 การสอสารทางยทธศาสตร : กระบวนการในการด�าเนนงานระดบ

ยทธศาสตร(StrategicLevels)ระดบยทธการ(OperationalLevels)และ

ระดบยทธวธ(TacticalLevels)ทสอดคลองไปในทศทางเดยวกน

1.5.4.1 ระดบยทธศำสตร(StrategicLevels) :ในระดบ

ยทธศาสตรมความแตกตางกนอยางชดเจน 2 ประการ ขนอยกบประเภท

ของการสอสารทางยทธศาสตรดงน

(1) การด�าเนนการอยางตอเนอง เพอตอบสนองนโยบาย

ของประเทศในระยะยาว โดยมเปาหมายหลกเพอคงความมเสถยรภาพ

การพฒนาการปรบเปลยนวตถประสงคและน�าไปสการรกษาไวซงชอเสยงของ

ทงภายในประเทศและตางประเทศ

ระดบยทธศำสตร

ระดบยทธศาสตร(StrategicLevels)

ระดบยทธวธ(TacticalLevels)

กำรวำงแผน(Planning)

กำรบรหำรจดกำร(Execution)

ระดบยทธการ(OperationalLevels)

ยทธศาสตร(Strategy)

แผนการซอม(SchemeofManoeuvre)

กรอบแนวคดในการปฏบตการ/

ทฤษฎการเปลยนแปลง(Conceptof

Operations/TheoryofChange)

การสอสารทางยทธศาสตร(StrategicCommunication)

ภารกจ/ค�าสงในการปฏบตการรวม(Missions/TasksCo-ordinating

Instructions)

การบรหารการปฏบตการ/การปฏบตการรวม

(OperationManagement/JointAction)

กจกรรม



(2) เรองของการสอสารทางยทธศาสตร ทเกยวข องกบ

การบรหารจดการในภาวะวกฤตหรอการรณรงคทางดานการทหาร (Military

Campaigns)

1.5.4.2 ระดบยทธกำร(OperationalLevels):นโยบาย

ในระดบยทธศาสตรทเชอมตอกบวตถประสงคหรอสถานการณทางการเมอง

เปนจดส�าคญทมผลตอผลลพธในเชงพฤตกรรมทเกดขนกบผรบฟงทเปน

เปาหมายรายบคคลหรอกลมบคคลซงผลลพธในเชงพฤตกรรมหรอผลกระทบ

ทเกดขนกบขอมลขาวสารจะเปนตวก�าหนดรปแบบของยทธศาสตร และ

ประเดนหลกอนจะน�าไปสยทธศาสตรขอมลทเฉพาะเจาะจง

1.5.4.3 ระดบยทธวธ (TacticalLevels) :สวนประกอบ

จะถกน�าไปปฏบต เพอใหบรรลตามวตถประสงคของแผนยทธศาสตร ซงให

ความส�าคญกบทงค�าพด ทาท และการปฏบต ซงจะเหนไดอยางชดเจนผาน

วธการของการปฏบตการขาวสาร การปลกเรา การซกซอม และสงทเผยแพร

ออกไป ทงน ความสอดคลองของค�าอธบายตางๆ กบรปแบบหลกตองม

ความเชอมโยงกบระดบยทธศาสตรนนถอเปนสงจ�าเปนอยางยง

1.6 ค�ำจ�ำกดควำมของกำรสอสำรทำงยทธศำสตรในมตควำมมนคง

1.6.1ค�ำจ�ำกดควำมของกำรสอสำรทำงยทธศำสตร

ถงแมวาในปจจบนจะมการใชการสอสารทางยทธศาสตร (Strategic

Communication:SC)หรอทเรยกสนๆวาSTRATCOMกนอยางแพรหลาย

แตการท�าความเขาใจและค�าจ�ากดความในเรองการสอสารทางยทธศาสตรกยง

ไมมใชกนโดยทวไปดงนน เพอใหไดค�าจ�ากดความทมความชดเจนและใชงาน

งายซงโดยพนฐานแลวค�าจ�ากดความนไดถกเรยบเรยงขนใหมโดยผนวกแนวคด

ของหนวยงานความมนคงและเอกสารหลายฉบบไดแก เอกสารรางหลกนยม



กองทพไทยส�าหรบการสอสารทางยทธศาสตร(StrategicCommunication:

SC),22สงหาคม2555,กองบญชาการกองทพไทย(บก.ทท.)ซงมเนอหาทแปล

จากเอกสารCommander’sHandbook forStrategicCommunication

and Communication Strategic, Version 3.0 โดย US Joint Forces

CommandJointWarfightingCenterประเทศสหรฐฯ,ประกอบกบเอกสาร

ฉบบรางของส�านกสภาความมนคงแหงชาต(NSC)ประเทศองกฤษซงสรปไดวา

การสอสารทางยทธศาสตรคอ

“ ความพยายามของรฐบาลในการปฏบตการทมงท�าความเขาใจ

และปฏบตตอเปาหมายส�าคญ เพอเสรมสรางหรอรกษาสภาวการณ หรอ

เงอนไขทสนบสนนผลประโยชน นโยบาย และวตถประสงคของรฐบาล

โดยอาศยการใชโครงการ แผนงาน หวขอ ขอความ

ทประสานสอดคลองกบการปฏบตทกสวนในมตก�าลงอ�านาจแหงชาต

เพอสรางผลกระทบตอทศนคต และพฤตกรรมของเปาหมาย ”7

การสอสารทางยทธศาสตรอธบายถงการสอสารทงในรปแบบค�าพด(words)ภาพ(images)กจกรรมสาธารณะ(publicactions)ขอมลสาธารณะ(publicinformation)กจการสาธารณะ(publicaffairs)การบรหารจดการขอมล(informationoperations)การทตเชงปองกน(defensediplomacy)พลงอ�านาจแบบ soft power และการประกาศทางการทต (diplomatic campaigning)เปนตนทงนมตการปองกนประเทศเกดจากกจกรรมตางๆทไดกลาวมาน เชนเดยวกบกจกรรมสาธารณะทประกอบดวย การด�าเนนงาน ดานตางๆและการด�าเนนงานอยางเปนทางการ

7 การพฒนาแนวทางการสอสารทางยทธศาสตรของกองทพไทย (Development of

Strategic Communication (STRATCOM) Guidelines for Royal Thai Armed

Forces),ศนยศกษายทธศาสตรสถาบนวชาการปองกนประเทศ,หนา37




Contribution,MINISTRYOFDEFENCE.,UK,page1-1,page1-29 Joint Doctrine Note 1/12 Strategic Communication: The Defence

Contribution,MINISTRYOFDEFENCE.,UK,page1-3

1.6.2 ค�ำจ�ำกดควำมของกำรสอสำรทำงยทธศำสตรในมตควำมมนคง8

เมอท�าการรวบรวมขอมลองคความรและขอคดเหนจากผทรงคณวฒ

ซงถอเปนผเชยวชาญมาวเคราะห จนกระทงไดขอสรปถงการอภปรายตางๆ

ทเกดขนท�าใหไดขอเสนอเกยวกบค�าจ�ากดความของการสอสารทางยทธศาสตร

ส�าหรบงานดานความมนคงคอ

“การใชระบบ และการท�างานรวมกนในการสอสาร เพอบรรล

วตถประสงคในการปองกนความมนคงของประเทศ โดยการสราง

อทธพลตอทศนคต พฤตกรรมของบคคล กลมบคคล และรฐ”

อยางไรกตามในมตความมนคงนนตองแนใจวาการสอสารทางยทธศาสตร

ทออกไปสอดคลองกบการกระท�า โดยการสอสารทางยทธศาสตรจ�าเปนตอง

อาศยนโยบายและยทธศาสตรทนาเชอถอ ซงจะถกออกแบบบรณาการ และ

สอสารในระดบยทธศาสตร(StrategicLevels)สระดบยทธการ(Operation

Levels)ระดบยทธวธ(tacticallevels)เพอใหบรรลตามวตถประสงคทตงไว

โดยมกระทรวงกลาโหมซงเปนหนวยงานหลกดานความมนคงและดานการ

ปองกนประเทศทน�าการสอสารทางยทธศาสตรไปด�าเนนการตอในฐานะ

อยภายใตการด�าเนนงานของรฐบาลโดยมแนวทางทเกยวของกบมตความมนคง

2ประการ9ไดแก



1.6.2.1 การด�าเนนงานดานความมนคงของรฐบาลตองท�าให

ขดความสามารถดานการทหารสามารถสนบสนนผลประโยชนแหงชาตได

ประกอบดวย การสรางความมนคง การสรางความเขาใจ และการสราง

ความตระหนกในระดบประเทศซงจะตองอาศยทงการพดทาทและการกระท�า

เพอเสรมสรางความเขาใจ อนจะชวยรกษาผลประโยชนแหงชาต โดยสงทพด

หรอกระท�าออกไปในการสอสารทางยทธศาสตรจ�าเปนตองค�านงถงศกยภาพ

ในดานตางๆ อยาวงครอบคลม เชน บคคลากร เครองมอ โครงสรางพนฐาน

ทส�าคญเปนตน

1.6.2.2 งานดานความมนคงจะตองมการด�าเนนงานอยาง

เฉพาะเจาะจง โดยการสอสารทางยทธศาสตรจะตองบรณาการระหวาง

ดานยทธศาสตรและการวางแผนการปฏบตการซงผลสมฤทธทเกดขนจะไดจาก

การรบรในปฏบตการนนๆ และความสามารถในการรบรไดในการคงศกยภาพ

ไวอยางยงยนในอนาคต อยางไรกตาม หากมการใชการสอสารทางยทธศาสตร

อยางไมเหมาะสมกจะเปนการกระตนถงการรบรไปในทศทางทสงผลกระทบ

ทางลบตอผลประโยชนแหงชาต ซงจะเปนการลดความนาเชอถอลง แตหาก

มการใชการสอสารทางยทธศาสตรในทางทเหมาะสมจะเปนการสรางความ

นาเชอถอ และกระตนใหเกดการรบรทสงผลกระทบทางบวกตอผลประโยชน

แหงชาต

การสอสารทางยทธศาสตรเปรยบเสมอนปรชญาพนฐานซงเปน

ศกยภาพสวนหนง และเปนกระบวนการสวนหนง โดยปรชญาของการสอสาร

ทางยทธศาสตรเปนองคประกอบส�าคญส�าหรบงานดานความมนคงซงเปนการ

สรางวธการใหไดมาซงผลลพธทสอดคลองกบ ค�าพด ภาพ และการกระท�า



ปรชญานประยกตใชไดกบทกกลมเปาหมายทงนการจะบรรลตามวตถประสงค

ทวางไวนนตองอาศยกระบวนการในการสนบสนน และใชศกยภาพทมอย

อนประกอบดวยสอ(media)การสอสาร(communications)กจกรรมขาวสาร

(information activities) และปฏบตการจตวทยา (psychological

operations)เปนตน





ในสวนท 2 นจะกลาวถงหลกการสอสารทางยทธศาสตร (Principle of

STRATCOM) แนวทางและขดความสามารถของการสอสารทางยทธศาสตร

(StrategicCommunicationCapability)ทไดจากการด�าเนนการศกษาคนควา

จนกระท งได มาซ งข อเสนอแนะแนวทาง ตลอดจนขดความสามารถ

ทางการสอสารทางยทธศาสตรทเหมาะสมในการน�าไปประยกตใชใหสอดคลองกบ

บรบทการด�าเนนงานของหนวยงานทเกยวของ

2.1 หลกกำรสอสำรทำงยทธศำสตร(PrincipleofSTRATCOM)10

หลกการสอสารทางยทธศาสตร (Principle of STRATCOM) ทง

11 ประการน เปนองคประกอบส�าคญของปรชญาการสอสารทางยทธศาสตร

ทไดจากการศกษาอยางมระบบในงานวจยเรอง“การพฒนาแนวทางการสอสาร

ทางยทธศาสตรของกองทพไทย(DevelopmentofStrategicCommunication

(STRATCOM)GuidelinesforRoyalThaiArmedForces)”โดยศนยศกษายทธศาสตร

ซงสามารถสรปไดดงน

10 การพฒนาแนวทางการสอสารทางยทธศาสตรของกองทพไทย (Development

ofStrategicCommunication (STRATCOM)Guidelines forRoyalThaiArmed

Forces),ศนยศกษายทธศาสตรสถาบนวชาการปองกนประเทศ,หนา39-45

สวนท 2หลกการสอสารทางยทธศาสตร

และขดความสามารถของการสอสารทางยทธศาสตร



หลกการสอสารทางยทธศาสตร (Principle of STRATCOM)

1. การขบเคลอนดวยผน�าหรอภาวะผน�า(Leadership-Driven)

2. ความนาเชอถอ(Credibility)

3. ความเขาใจ(Understanding)

4. การสนทนาแลกเปลยนความคดเหน(Dialogue)

5. ความแพรหลาย(Pervasiveness)

6. ความมเอกภาพในความพยายาม(UnityofEffort)

7. การมงตดตามผลลพธ(ResultsBase)

8. การตอบสนองทถกตองรวดเรวทนตอสถานการณ(Responsiveness)

9. ความตอเนอง(Continuity)

10. ความไวเนอเชอใจ(Trust)

11. การเตรยมความพรอม(Readiness)

2.1.1 กำรขบเคลอนดวยผน�ำหรอภำวะผน�ำ (Leadership-Driven) :

การขบเคลอนดวยผน�าหรอภาวะผน�าถอเปนปจจยส�าคญอนดบแรกในการ

สอสารทางยทธศาสตร ซงผน�าหรอผบญชาการจ�าเปนตองแสดงเจตนารมณ

วตถประสงค และแนวทางทชดเจน เพอใหทกฝายเกดความมนใจในการ

สนธความพยายาม เพอตอบสนองวตถประสงคการสอสารทางยทธศาสตร

โดยผ น�าหรอผ บญชาการตองพจารณาวางการสอสารทางยทธศาสตรให



สอดประสานกนระหวางค�าพด ทาท การปฏบต และภาพ ประกอบกบขด

ความสามารถของฝายเรา โดยจดสรรทรพยากรการสอสารทางยทธศาสตร

ตามความเรงดวนเพอเชอมโยงไปยงแผนอยางเหมาะสม

2.1.2 ควำมนำเชอถอ (Credibility) :ความนาเชอถอสามารถสรางขนได

จากการรบรถงความจรง ความถกตอง โดยการประสานสอดคลองกนระหวาง

ค�าพดทาทการปฏบตโดยมใหกลมเปาหมายเกดการรบรถงความขดแยงและ

ความไมสอดคลองระหวางเจตนารมณวตถประสงคหรอนโยบายกบค�าพดทาท

การปฏบต ทงน การท�าใหกลมเปาเชอถอในสงทฝายเราสอออกไปถอเปนสงท

ส�าคญในการปฏบตการใหเกดผลสมฤทธสงสด ซงหากอาศยความมคณธรรม

จรยธรรม ประกอบกบ สงทตองการสอออกไปนนเปนความจรงจะถอเปน

ยทธศาสตรการสอสารทดทสดในการสรางความนาเชอถอ รวมถงการอาศย

ตวบคคล หรอผ น�าทางความคดทมความนาเชอถอ และกลมเปาหมายให

ความเชอถอ นบวาเปนปจจยหนงทส�าคญในการสรางความนาเชอถอในการ

สอสารทางยทธศาสตร

2.1.3ควำมเขำใจ(Understanding):การท�าความเขาใจปจจยตางๆ

ทสงผลกระทบตอวตถประสงคการสอสารทางยทธศาสตรอยางลกซงโดยเฉพาะ

การท�าความเขาใจกลมเปาหมาย ทงฝายเรา ฝายเปนกลาง และฝายตรงขาม

เกยวกบทศนคตกระบวนการคดค�าพดพฤตกรรมวฒนธรรมประวตศาสตร

ระบบสงคม และปจจยอนๆ ทเกยวของ ซงควรมกระบวนการวเคราะหปจจย

สภาวะแวดลอม และผลกระทบทอาจเกดขนอยางครอบคลม เพอใหสามารถ

ก�าหนดยทธศาสตร นโยบาย และแผนการด�าเนนงานทจะน�าไปสการปฏบต

จนกระทง ตอบสนองตอวตถประสงคทวางไวได ทงน ควรท�าความเขาใจวา



กลมเปาหมายแตละกลมมลกษณะแตกตางกนท�าใหอาจกลาวไดวา“noone

size fits all” ไมมขอความ หรอวธการอยางหนงอยางใดทสามารถสอสารให

ทกกลมเปาหมายเขาใจตามวตถประสงคได

2.1.4กำรสนทนำแลกเปลยนควำมคดเหน (Dialouge) : การใชสอ

หรอวธการในการน�าขาวสารชนดใดชนดหนง จากบคคลหรอสถานทหนงไปยง

อกบคคลหรอสถานทหนง เพอสงขาวสาร ความคด หรอความรสกออกไป

ใหเกดความรบรหรอเขาใจอยางนาพงพอใจซงการสอสารอยางมประสทธภาพ

นนตองการใหขอความไมเพยงถกรบรเทานน แตยงตองการใหเกดความเขาใจ

ถงวตถประสงคทตองการสอออกไปอกดวย ทงน การสนทนาแบบเผชญหนา

คอวธการสนทนาทสามารถเปดโอกาสใหผมสวนรวมสามารถประเมนประสทธผล

ทงทเปนวาจาและไมใชวาจา โดยเฉพาะ การสนทนาระหวางการพบปะ

สรางสมพนธกบผน�าหลก เพอสรางความไวเนอเชอใจ ดงนน ขาวสารจะม

ประโยชนมากทสดเมอมาจากแหลงขาวทสามารถไวใจทจะบอกความจรงจาก

ผซงฝายเราไดสรางความสมพนธอยางแทจรงตลอดเวลา ทงน การสอสารทม

ประสทธภาพตองการการสนทนาทครอบคลมสภาพปญหาระหวางฝายตางๆ

ทเกยวของ โดยเฉพาะ การแสดงวาฝายเราฟงอยางตงใจ ใสใจ มการปฏบต

และตดตามผลตอบกลบของฝายตรงขาม เพอใหเกดความเขาใจ และไววางใจ

ซงกนและกน ทงน สวนหนงของความส�าเรจขนอย กบการสรางและเพม

ความสมพนธ เพอใชประโยชนในการวางยทธศาสตรการสอสารในระยะยาว

เนองจากการปฏบตการสอสารทางยทธศาสตรอาจเกดขนในลกษณะนานๆครง

โดยไมอาจคาดการณระยะเวลาทตองปฏบตการได ในขณะทความสมพนธ

ความเชอใจและการเคารพซงกนและกนกลบตองใชระยะเวลาในการพฒนาขน

อยางคอยเปนคอยไป



2.1.5ควำมแพรหลำย(Pervasiveness):ค�าพดทาทการปฏบตตางๆ

ลวนเปนการสอสารของผทเกยวของทงหมด ตงแตผน�าหรอผบญชาการ จนถง

ผ ใตบงคบบญชาระดบสดทาย ซงผ น�าสารจะเปนผสอสารไปถงผรบสาร

โดยไมวาจะสอสารในลกษณะเจตนาหรอไมเจตนากตาม การสอสารทงหมด

จะสงผลกระทบทางยทธศาสตรโดยมอาจหลกเลยงได ดงนน ผ น�าหรอ

ผบญชาการตองใหความส�าคญกบทงค�าพด ทาท การปฏบต ของฝายเรา

รวมถงทกๆการเผยแพรซงอาจสงผลกระทบตอผลลพธทตองการได

2.1.6ควำมมเอกภำพในควำมพยำยำม (Unity of Effort) :ความ

มเอกภาพในการสอสาร และเอกภาพในการบงคบบญชา หนทางทจะท�าให

ฝายเราบรรลวตถประสงคทก�าหนดไวได อาจจ�าเปนจะตองมเอกภาพ

ในความพยายามการบงคบบญชาการบรหารจดการและเอกภาพในการสอสาร

เพอน�าไปสการปฏบตงานรวมกนไดอยางมประสทธภาพ เกดความสามคค

รวมมอรวมใจด�าเนนงานไปสเปาหมายทก�าหนดไวดวยความพยายามโดยเฉพาะ

อยางยง เรองของการตดสนใจวา จะท�าอะไร (What) ใครเปนคนท�า (Who)

ท�าเมอไร(When)ท�าทไหน(Where)ท�าไมตองท�า(Why)และท�าอยางไร(How)

และเพอใหความมเอกภาพเกดประสทธภาพสงสดนน จ�าเปนจะตองก�าหนด

ความชดเจนใหกบตวแปรและปจจยทเกยวของกบเอกภาพในการสอสาร

และเอกภาพในการบงคบบญชา เชน สายการบงคบบญชา (Chain of

command)หมายถงความสมพนธหรอความลกตามล�าดบชนระหวางผบงคบ

บญชากบผ ใตบงคบบญชา ลดหลนลงมาเรอยๆ สายการบงคบบญชาทด

ควรมความชดเจนและระดบชนไมมากเกนไปเพอสะดวกกบการควบคม/ขนาด

ของการควบคม (Span of control) หมายถง สงทแสดงใหทราบวาผบงคบ

บญชาคนหนงมความกวางหรอขอบเขตความรบผดชอบเพยงใดมผใตบงคบ

บญชากคน หรอมหนวยงานทอย ในความควบคมรบผดชอบกหนวยงาน/



ความลก(Chainofcommand)และความกวาง(Spanofcontrol)จะขน

อยกบขนาดขององคกรความซบซอนทางดานเทคโนโลยความเปลยนแปลงของ

สภาพแวดลอม หรอบรบททเกยวของ ซงหมายรวมถง การพด ทาท ทศทาง

การสอสารทชดเจนและเปนไปในทศทางเดยวกน

2.1.7กำรมงตดตำมผลลพธ (Results Base) : การตดตามผลลพธ

สดทายตามวตถประสงคในการสอสารทางยทธศาสตรทก�าหนดไว ทงหวขอ

กระบวนการ เปาหมายในการปฏบตการโดยอาศยการประเมนผลดวยตวชวด

ทมความชดเจน ซงถอเปนการทบทวนและตรวจสอบกระบวนการด�าเนนงาน

ใหเปนไปตามผลลพธสดทายทตองการ เปนเครองมอทส�าคญตอผน�าหรอ

ผ บญชาการ ซงจะใชในการประเมนสถานการณ ผลส�าเรจ เพอวางแผน

ในการสอสารทางยทธศาสตรในล�าดบตอไป และใหแนวทางทางทงหมดกบ

ผใตบงคบบญชาทตองการสอสารพดปฏบตออกไปอยางครอบคลมประสาน

สอดคลองกน

2.1.8กำรตอบสนอง(Responsiveness):การตอบสนองดวยขอความ

ทถกตองกบเปาหมาย สถานท จงหวะ เวลาทถกตอง รวดเรว เหมาะสม

ทนตอสถานการณ จะน�าไปสการบรรลเปาหมาย วตถประสงค หรอผลลพธ

สดทายทตองการ ทงน ระยะเวลาในการตอบสนองหรอปฏบตตอประเดน

ปญหาใดๆ นน จ�าเปนตองอาศยการปฏบตงานดวยจงหวะเวลาทเหมาะสม

ทนทวงทตอสถานการณ โดยแตละสภาพปญหายอมตองการชวงจงหวะเวลา

ในการปฏบตการทแตกตางกนออกไปทงนการเลอกใชระยะเวลาในการปฏบต

การนนยอมขนอย กบการพจารณาปจจยแวดลอมตางๆ ทเกยวของ เชน

สภาพแวดลอมขดความสามารถของฝายเราทศนคตของฝายตรงขามอยางไรกตาม

จ�าเปนตองค�านงถงการปฏบตภายในวงรอบการตดสนใจของฝายตรงขาม



และกระบวนการสอสารทางยทธศาสตรควรมจงหวะ (rhythm) และท�านอง

(tempo)ทรวดเรวกวาฝายตรงขามเพอชงความไดเปรยบในปฏบตการ

2.1.9ควำมตอเนอง(Continuity):การบรรลความส�าเรจในการสอสาร

ทางยทธศาสตรจ�าเปนตองอาศยการวเคราะห การวางแผน การปฏบต และ

การประเมนผลอยางตอเนอง โดยปอนผลลพธกลบเขาสกระบวนการ เพอ

ปรบยทธศาสตรใหเหมาะสมกบสภาวะแวดลอมทมความเปลยนแปลงอย

ตลอดเวลา โดยเฉพาะอยางยง หากสถานการณมการด�าเนนไปอยางตอเนอง

เปนระยะเวลายาวนานเทาใดการปฏบตตามแนวทางการสอสารทางยทธศาสตร

อยางตอเนองกยงมความส�าคญเทานน

2.1.10ควำมไวเนอเชอใจ (Trust) : สวนหนงของความส�าเรจในการ

สอสารทางยทธศาสตรขนอย กบการเสรมสรางความไวเนอเชอใจ และ

ความสมพนธ เพอใชประโยชนในการวางยทธศาสตรการสอสารในระยะยาว

เนองจากการปฏบตการสอสารทางยทธศาสตรอาจเกดขนในลกษณะนานๆครง

โดยไมอาจคาดการณระยะเวลาทตองปฏบตการได ในขณะทความสมพนธ

ความเชอใจและการเคารพซงกนและกนกลบตองใชระยะเวลาในการพฒนาขน

อยางคอยเปนคอยไป

2.1.11กำรเตรยมควำมพรอม (Readiness) :การเตรยมความพรอม

ขดความสามารถของฝายเราในการปฏบตการสอสารทางยทธศาสตรถอเปน

สงทตองพจารณาตงแตขนตอนการวเคราะหและวางแผนเพอประมาณการณ

ทรพยากรทตองใช เพอขบเคลอนใหปฏบตการประสบความส�าเรจ โดยควร

ใหความส�าคญในการจดสรรทงทรพยากรบคคลอยางเพยงพอคดเลอกบคคลากร

ทมความรความสามารถตรงตามภารกจเครองมอยทโธปกรณและงบประมาณ

อยางเพยงพอเหมาะสมกบภารกจทไดรบมอบหมาย



อยางไรกตามดวยสภาวะแวดลอมทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาท�าให

จ�าเปนตองมการจดล�าดบความส�าคญของหลกการฯ ซงถอเปนปจจยน�าไปส

ความส�าเรจ เพอใหเหมาะสมกบสถานการณ สภาพปญหาในหวงเวลานนๆ

อกทงหลกการสอสารทางยทธศาสตร(PRICIPLEOFSTRATCOM)ของกองทพไทย

ทง11ประการทกลาวไวในเบองตนนยงจ�าเปนตองอาศยขดความสามารถของ

การสอสารทางยทธศาสตร ซงเปนสงทหนวยงานทเกยวของในการด�าเนนงาน

ดานการสอสารทางยทธศาสตรหรอฝายเราควรใหความส�าคญ เนองจาก

ถอเปนปจจยหลกซงจะน�าไปสการสอสารทางยทธศาสตรทมประสทธภาพ

และบรรลตามวตถประสงคทวางไวได

2.2 แนวทำงและขดควำมสำมำรถของกำรสอสำรทำงยทธศำสตร(Strategic

CommunicationCapabilities)

2.2.1นโยบำยและทรพยำกร11

ในมตความมนคงและการปองกนประเทศมกระทรวงกลาโหมเปน

หนวยงานทสรางวธการด�าเนนกรรมวธการสอสารและการประเมนขนในองคกร

รวมถงเปนหนวยงานซงพฒนาโครงการ แผน นโยบาย ขาวสาร และใจความ

ของการสอสาร โดยอาศยการพฒนาเครองมอดานความรวมมอ การฝกอบรม

การรเรมการศกษาตางๆ และกจกรรมการสอสารทางยทธศาสตรอนๆ รวมกบ

หนวยงานภายใตการด�าเนนงานของรฐบาลอยางสอดคลองและเปนไปในทศทาง

เดยวกน เพอสะทอนถงวตถประสงคทางยทธศาสตรโดยรวมของรฐบาล

ผานการปรบปรงการสอสารทางยทธศาสตร ภายในขอบเขตความรบผดชอบ

11 ร างหลกนยมกองทพไทยส�าหรบการสอสารทางยทธศาสตร (Strategic

Communication:STRATCOM),22สงหาคม2555,ส�านกปฏบตการกรมยทธการทหาร

กองบญชาการกองทพไทย,หนา1-2,หนา1-3



ในแตละสวน เพอใหไดวธการในการปฏบตการสอสารทางยทธศาสตร

ททกหนวยงานสามารถบรณาการ ใชทรพยากรตางๆ ส�าหรบการด�าเนนงาน

การสอสารทางยทธศาสตรอยางสอดประสานกนตงแตระดบกระทรวงกลาโหม

จนถงระดบชาต

การสอสารทางยทธศาสตรเปนเครองมอของผน�าและผบงคบบญชา

จะเปนคนรเรมและสอสารออกมาในรปแบบยทธศาสตรโดยเนนการปฏบตการ

ทเปนรปธรรมมากกวาเพยงค�าพด โดยการสอสารทางยทธศาสตรถอเปน

สวนส�าคญของยทธศาสตรทงในดานขอมลขาวสาร และการสนบสนนนโยบาย

ยทธศาสตรทดมกจะถกสรางจากความคดหลกใหญเพยงหนงเดยว หรอการ

รวบรวมแนวคดทมความสอดคลอง มจดมงหมายรวมกน รวมถงมเหตผล

สนบสนนกนอยางชดเจน และเพอใหยทธศาสตรเกดประสทธภาพจ�าเปนตอง

อาศยการสอสารอยางทนทวงท โดยเฉพาะในกรณทจ�าเปนตองการเพม

แรงขบเคลอนจากทงภายในประเทศและตางประเทศ โดยยทธศาสตรควร

ถกกระตนใหเกดความสนใจและผลลพธสดทายควรมความเรยบงาย และ

งายตอการท�าความเขาใจ ซงตองมการเสรมสรางและด�ารงไวซงความคดรเรม

โดยควรรวบรวมบคคลและเครองมอส�าคญทมอ�านาจในการขบเคลอน

ดงนนจงอาจกลาวไดวาการสอสารทางยทธศาสตรมความเกยวของ

กบหวใจของยทธศาสตร และหนาทดานความมนคงในการสนบสนนและ

การใหขอมลโดยการสอสารทางยทธศาสตรอาจไมประสบความส�าเรจหากไมม

การบรณาการรวมกนระหวางระดบยทธศาสตร นโยบาย หรอสงทสอสาร

หรอกระท�าออกไปไมสอดคลองไปในทศทางเดยวกบยทธศาสตร ยกตวอยาง

เชนเรองทสอสารออกไปจากขอความรปภาพทพบในโลกออนไลนเชนเฟสบค

อเมลล บลอค ฯ ซงจะท�าลายประเดนหลกของการสอสารทางยทธศาสตร



ทตองการสอสารกบประชาชน และสอลามกจะเปนตวหลกในการบอนท�าลาย

ความมนคงในเรองความรบผดชอบความนาเชอถอและจรยธรรมเปนตน12

2.2.2ขดจ�ำกดดำนกำรปองกนประเทศในกำรสอสำรทำงยทธศำสตร13

ขดความสามารถดานการปองกนประเทศ ซงมสวนชวยในการ

สอสารทางยทธศาสตร ประกอบดวย กจการสาธารณะ (Public Affairs: PA)

การปฏบตการขาวสาร(InformationOperations:IO)และกลาโหมสนบสนน

ตอการทตสาธารณะ (Defense Support to Public Diplomacy: DSPD)

ขาวสารทางทศนะ (Visual Information: VI) และการทตทหาร (Military

Diplomacy: MD) ในขณะทมการเปลยนแปลงสภาวะแวดลอมของขาวสาร

ทแผขยายไปทวโลกอยตลอดเวลา กระทรวงกลาโหมจ�าเปนตองเชอมโยง

กระบวนการสอสารทางยทธศาสตรกบหนวยงานอนๆของรฐบาลอยางประณต

และพฒนาใหดยงขนซงการจดความสอดคลองของหวขอขอความภาพและ

การปฏบตทมสวนชวยในการสอสารทางยทธศาสตรถอเปนสงส�าคญอยางมาก

ตอการบรรลภารกจอยางไรกตามการสอสารทางยทธศาสตรยงรวมถงกจกรรม

ระดบยทธศาสตรชาตทอยนอกขอบเขตของกระทรวงกลาโหม มไดอยภายใต

การควบคมโดยตรงของผบญชาการก�าลงรบรวมจงท�าใหความพยายามทจะปรบ

และประยกตใชหวขอขอความภาพและการปฏบตในแตละระดบภายในพนท

ปฏบตการใหเหมาะสม เพอสรางผลลพธทพงประสงค และหลกเลยงผลลพธ

ทไมพงประสงคตอเปาหมาย


Contribution,MINISTRYOFDEFENCE.,UK,page1-413 ร างหลกนยมกองทพไทยส�าหรบการสอสารทางยทธศาสตร (Strategic





2.2.3 กำรเขำใจสภำพแวดลอมในกำรสอสำรทำงยทธศำสตร14

สภาพแวดลอมมความส�าคญอยางยงในการสอสารทางยทธศาสตร

อยางมประสทธภาพเปนพนฐานส�าหรบการวางแผนในการปฏบตการโดยเฉพาะ

อยางยง ผ น�า ผ บญชาการก�าลงรบรวมหรอฝายเสนาธการตองพยายาม

ท�าความเขาใจวาประชาชนคดอยางไร และประชาชนจะเขาใจสภาพแวดลอม

ทางยทธการไดอยางไร เพราะเหตใด และอาจตองวเคราะหสภาพแวดลอม

ของขาวสารในมตขาวสารและการรบรเพอปรบสภาพของระบบสงคมการเมอง

และเศรษฐกจทงนผน�าหรอผบญชาการตองเขาใจวาสงเหลานมความซบซอน

แตเปนระบบทสามารถปรบตวได ซงการวเคราะหเชนนควรประเมนอคตของ

เปาหมายทมอยเดม ลกษณะพเศษทางวฒนธรรม รปแบบการตอบสนองตอ

สงเราแรงจงใจนอกจากนยงมสงททาทายเพมเตมคอโดยปกตสภาวะแวดลอม

ของขาวสารมความซบซอน มการแขงขนทางสญญาณและมการเชอมตอ

ซงกนและกนไปทวโลกการเขาใจถงรายละเอยดของสภาวะแวดลอมของขาวสาร

ในมตการรบรทมากขนและการวางแนวทางปฏบตในมตการรบรอาจตองอาศย

ความช�านาญเฉพาะดานรวมถงในสภาวะทตองเผชญหนากบภยคกคามไมตาม

แบบอาจจ�าเปนตองไดรบการสนบสนนจากภาคประชาชนเพอเปนจดศนยดลย

ใหเกดความเขาใจและกระบวนการรบรซงถอเปนสงทส�าคญอยางยง






2.2.4 กำรประเมนผล15

การวดความกาวหนาในการปฏบตการเพอใหบรรลภารกจตาม

เปาหมายทวางไว จะเปนตวชวยในการแสวงหาขอตกลงใจในการปรบการ

ปฏบตการของผน�าหรอผบญชาการ เพอใหสามารถบรรลวตถประสงคและ

ผลลพธสดทาย โดยเฉพาะอยางยง การด�าเนนงานตอปญหาภยคกคามไมตามแบบ

อาท การปองกนและปราบปรามการกอความไมสงบ (Counterinsurgency:

COIN) ฯลฯ ทงน หากพจารณาขอเทจจรงทวา “การรบและการทพสามารถ

พายแพไดในมตการรบร (cognitive dimension)” จะท�าใหการประเมนผล

ยงทวบทบาทส�าคญในกจกรรมทเกยวของกบการสอสารทางยทธศาสตร

เนองจากการสอสารทางยทธศาสตรมจดม งหมายในมตการรบร ดงนน

การสรางเกณฑทสามารถประเมนผลและตอบสนองตอแนวความคดนได

จงเปนสงททาทายอยางมาก

2.2.5 ขดควำมสำมำรถของกำรสอสำรทำงยทธศำสตร16

ขดความสามารถของการสอสารทางยทธศาสตรแบงออกเปน 3

กลม ไดแก ขดความสามารถหลก (Core Capabilities) ขดความสามารถ

สนบสนน (Supporting Capabilities) และขดความสามารถทเกยวของ

(RelatedCapabilities)ดงน



กองบญชาการกองทพไทย,หนา1-2,หนา1-316 ร างหลกนยมกองทพไทยส�าหรบการสอสารทางยทธศาสตร (Strategic


กองบญชาการกองทพไทย,หนา2-1ถงหนา2-15



2.2.5.1 ขดควำมสำมำรถหลก (Core Capabilities)

ของกำรสอสำรทำงยทธศำสตร

ขดความสามารถหลกของการสอสารทางยทธศาสตรประกอบดวยทางเลอกการปองปรามทออนตวการแสดงก�าลงขาวสารทางทศนะ(รวมถงภาพถายการรบ)

(1) ทางเลอกการป องปรามทอ อนตว (Flexible Deterrence Options: FDOs) เปนการปฏบตทไดถกวางแผนไวลวงหนา โดยมงตอการปองปรามมการปรบอยางระมดระวง เพอสงสญญาณความชอบธรรมของฝายเรา และสรางอทธพลตอการปฏบตของฝายตรงขาม จดประสงคพนฐานของทางเลอกการปองปรามทออนตวคอน�าประเดนไปสการแกปญหาอยางรวดเรว โดยไมมการขดแยงกนดวยอาวธทางเลอกเหลานสามารถก�าหนดขนเพอตกเตอนหามปรามการปฏบตกอนทวกฤตกาลจะเกดขนหรอเพอขดขวางการรกรานทจะเกดขนระหวางวกฤตกาล ทางเลอกโดยการปองปรามทออนตวถกพฒนาส�าหรบเครองมอแตละอยางของพลงอ�านาจแหงชาต ทงทางการทตทางขาวสาร ทางทหาร และทางเศรษฐกจ แตพลงอ�านาจเหลาน จะมประสทธภาพมากทสดเมอใช เพอรวมอทธพลของเครองมอทงหมดของ พลงอ�านาจแหงชาต ทางเลอกโดยการปองปรามทออนตว เออตอการแสวง ขอตกลงใจทางยทธศาสตรอยางเรวทสด การลดความรนแรงอยางรวดเรว และการแกปญหาความวกฤตโดยการแสดงขอบเขตทกวางขวางของเสนทาง การตอบสนองทเกยวพนกน

(2) การแสดงก�าลง (Show of Forces) เจตนาเพอแสดงการแกปญหาของชาต เปนการปฏบตทรวมถงการปรากฏของก�าลงทหาร ทนาเชอถอในความพยายามทจะถอดชนวนสถานการณ ซงถาปลอยใหด�าเนนตอไปอาจเกดความเสยหายตอผลประโยชนของชาต การปฏบตการเหลาน ยงเนนถงการใชทหารเขาท�าการรบในการปฏบตการผสมหลายชาต



(3) ขาวสารทางทศนะ (Visual Information: VI) เปนสอเกยวกบการเหนตางๆ ทมหรอไมมเสยง โดยทวไปประกอบดวย การถายภาพนงและเคลอนไหว ศลปะกราฟฟค อปกรณชวยในการเหน แบบการแสดงและเครองฉายภาพทบแสง(VisualPresentation)โดยหนาทของขาวสารทางทศนะนแสดงถงขอบเขตทกวางขวางของผลผลตภาพทไดมา จากแหลงขาวหลายๆ ชนด ซงรวมถงระบบในอากาศทไม มคนประจ�า นกถายภาพแสดงเหตการณแทน การสอขาวดวยค�าพด (photo journalists)ทรพยากรขาวกรอง กลองถายภาพของระบบอาวธ และองคกรกระจายเสยง ทางทหาร กจการสาธารณะ (Public Affairs: PA) อาศยผลผลตของขาวสาร ทางทศนะจากแหลงขาวหลายๆแหลงเพอท�าใหส�าเรจภารกจ

2.2.5.2 ขดควำมสำมำรถสนบสนน (Supporting

Capabilities)ของกำรสอสำรทำงยทธศำสตร

ขดความสามารถสนบสนนของการสอสารทางยทธศาสตรคอ การปฏบตการขาวสาร และขดความสามารถของการปฏบตการขาวสาร ทสนบสนนโดยตรง(สงครามอเลกทรอนกสการปฏบตการเครอขายคอมพวเตอรการปฏบตการจตวทยา การโจมตทางวตถ การปฏบตการระหวางพลเรอน กบทหาร กลาโหมสนบสนนตอการทตสาธารณะ กจการสาธารณะ) ใชเพอ ท�าใหการสอสารทางยทธศาสตรบรรลผลส�าเรจอยางมประสทธภาพ

1) การปฏบตการขาวสาร (InformationOperations: IO) คอ การสนธขดความสามารถและปฏบตอยางประสานสอดคลอง เพอใหเกด ผลกระทบตอขาวสารและระบบขาวสารของฝายตรงขามและปองกนขาวสารและระบบขาวสารของฝายเราในขณะเดยวกน (ม งตอสภาวะแวดลอม ของขาวสารทงมตทางกายภาพทางขาวสารและการรบร)



2) ขดความสามารถของการปฏบตการขาวสารทสนบสนนโดยตรงตอการสอสารทางยทธศาสตร (IOCapabilitytoSupportSC)ไดแก (1)กจการสาธารณะ(PublicAffairs:PA) (2)การปฏบ ต การ จตวทยา (Psycholog i ca l Operations:PSYOP) (3)การปฏบตการระหวางพลเรอนกบทหาร (Civil- MilitaryOperations:CMO) (4)กลาโหมสนบสนนตอการทตสาธารณะ (Defense SupporttoPublicDiplomacy:DSPD) (5)การสงครามอเลกทรอนกส(ElectronicWarfare:EW) (6)การปฏบตการเครอขายคอมพวเตอร (Computer NetworkOperations:CNO)และ (7)การโจมตทางวตถ(PhysicalAttack:PHYATK)

2.2.5.3ขดควำมสำมำรถทเกยวของ(RelatedCapabilities)ของกำรสอสำรทำงยทธศำสตร

ขดความสามารถทเกยวของของ STRATCOM คอ สงคมออนไลน (Social Media) โครงขายการสราง Media ทมการตอบสนอง ทางสงคมไดหลายทศทาง เปนโครงราง (Framework) ทางสงคม และ อนเตอรเนทของการสรางสอโดยทกคนเพอทกคน ซงหมายถงสงคมออนไลน ทมผใชเปนผสอสาร หรอเขยนเลาเนอหา เรองราว ประสบการณ บทความรปภาพ และวดโอ ทผ ใชเขยนขนเอง ท�าขนเอง หรอพบเจอจากสออนๆ แลวน�ามาแบงปนใหกบผอนทอยในเครอขายของตนผานทางเวบไซต SocialNetwork ทสามารถแพรกระจายออกไปไดอยางรวดเรว ทงน ความเชอมน ของ SocialMedia นน ผนแปรไปตงแตคนทวไปสามารถผลตสอไดโดยแทบ ไมตองลงทนและบางคนสามารถสอไดโดยไมจ�าเปนตองหาขอมลอางองไปจนถงผมชอเสยงทตองมการคนควากอนท�าการสอ





จากทกลาวมาในสวนท1เปนการพจารณาความเชอมโยงระหวางนโยบาย

ยทธศาสตร และพลงอ�านาจ หรออาจกลาวสนๆ วา นโยบายเปนตวควบคม

ผลลพธสดทายทตองการ ในขณะทยทธศาสตรจะเปนตวก�าหนดสมดลระหวาง

แนวทางและวธการ ซงเปนการอธบายสงทจ�าเปน และวธการท�าใหบรรล

ผลสมฤทธไปพรอมๆกน

ค�าจ�ากดความของการสอสารทางยทธศาสตรในงานดานความมนคง

ทแสดงไวในสวนท 1 นนไดท�าใหเราเขาใจถงแกนหลกของแนวคด กลยทธ

การวางแผนการสอสารทางยทธศาสตรในภาพกวาง และวธการทจะหยบ

ไปใสในกรอบการท�างาน ทงเรองของผลลพธสดทาย แนวทาง และวธการ

โดยใชหวขอวา การขบเคลอนผลประโยชนแหงชาตซงเปนผลลพธสดทาย

ทตองการ (The ends) โดยการใชทกวธการในการสอสารดานความมนคง

(Themeans) เพอสรางอทธพล/ วธการหรอเสนทางทจะสามารถท�าใหเกด

ผลกระทบตอทศนคต และพฤตกรรมของประชาชน (The ways)17 โดยม

รายละเอยดดงน

1. ผลลพธสดทาย (The ends) การขบเคลอนผลประโยชนแหงชาต

จะเปนตวแปรตนในการก�าหนดยทธศาสตรแนวคด ซงแสดงใหเหนวา บคคล

ทเกยวของกบกระทรวงกลาโหมจ�าเปนตองถกจดระเบยบใหสามารถด�าเนนงาน

ไปในทศทางเดยวกนตามเปาหมายการสอสารทางยทธศาสตรในยทธศาสตรชาต



สวนท 3กระบวนการสอสารทางยทธศาสตร



2. วธการ (The means)วธการในการสอสารในมตความมนคงทงหมด

จะอาศยทงค�าพด ภาพ และการกระท�า ประกอบกน เชน การสอสารออกมา

ในรปของขอความโดยมนยยะของการสอสาร เพอใหบรรลเป าหมาย

โดยสงส�าคญอยางหนงคอตองท�าความเขาใจใหไดวาขอความภาพและการกระท�า

ทจะสงออกไปนน ผรบสารจะสามารถรบรและเขาใจขอความนนไดอยางไร

ดงนนคณลกษณะของผรบสารจงเปนสงส�าคญทเราตองพจารณา

3. เสนทาง (The ways) การสรางแรงจงใจเพอใหสงผลกระทบตอทศนคต

และพฤตกรรมของเปาหมายหรอกลมเปาหมาย ซงควรมงเนนไปทธรรมชาต

ของการรบรทมตอผลกระทบทเกดขนซงจะเปนการท�าใหผปฏบตงานทเกยวของ

เปลยนแปลงจากการใชวธการทรนแรงไปสการใชความนาจะเปนในภาพรวม

โดยการสอสารทางยทธศาสตรจะตองถกน�าไปใชในชวง เรมตนของการพฒนา

ยทธศาสตร และระหวางการวางแผนส�าหรบปฏบตการตางๆ ซงสงเหลาน

ถอเปนสวนประกอบทส�าคญอยางยงในการด�าเนนงาน

กระบวนกำรสอสำรทำงยทธศำสตร(ProcessofSTRATCOM)18

ขดความสามารถในการด�าเนนการดานการสอสารทางยทธศาสตร

ตองอาศยกระบวนการสอสารทางยทธศาสตร (Process of STRATCOM)

อนเปนขนตอนส�าคญในการสอสารทางยทธศาสตรใหเกดประสทธภาพสงสด

ประกอบดวย7ประการ ไดแก

18 การพฒนาแนวทางการสอสารทางยทธศาสตรของกองทพไทย (Development

ofStrategicCommunication (STRATCOM)Guidelines forRoyalThaiArmed




กระบวนการสอสารทางยทธศาสตร (Process of STRATCOM)

1)การก�าหนดความชดเจนเจตนารมณของผน�าหรอผบรหารระดบสง

2)การก�าหนดวตถประสงคของการสอสารทางยทธศาสตร

3)การส�ารวจสภาวะแวดลอม

4)การก�าหนดและท�าความเขาใจเปาหมายและกลมเปาหมาย

5)การวางรปแบบ

6)การก�าหนดปจจยแหงความส�าเรจ

7)การประเมนผล

3.1 การก�าหนดความชดเจนเจตนารมณของผน�า หรอผบรหาร

ผ น�าหรอผ บญชาการระดบสงควรแสดงเจตนารมณ นโยบาย ทศทาง

ตอการด�าเนนงานอยางชดเจน เพอใหผปฏบตงานทเกยวของไดรบทราบถง

จดม งหมายทางยทธศาสตร ซงจะท�าใหสามารถเขาใจถงวตถประสงค

ในการสอสารทางยทธศาสตรไดอยางถองแทมากขน และทกฝายปฏบตงาน

ไปในทศทางเดยวกนจนกระทงบรรลถงผลส�าเรจได แตอยางไรกตาม กอนการ

ด�าเนนการสอสารทางยทธศาสตรออกไปโดยผน�านน ตองมการวางแผนการ

บรณาการการท�างานรวมกนระหวางทกหนวยงานทเกยวของพจารณาแนวทาง

ทมความเปนไปไดทจะบรรลตามวตถประสงคทตงไวเพอใหเกดผลสมฤทธสงสด

3.2 การก�าหนดวตถประสงคของการสอสารทางยทธศาสตรการก�าหนด

วตถประสงคของการสอสารทางยทธศาสตรในการด�าเนนการกบประเดนใด

ประเดนหนงจะท�าใหเกดความชดเจนในการพจารณาสถานการณกลมเปาหมาย



ขดความสามารถในการสอสารทางยทธศาสตร เพอสรางผลกระทบตามวตถประสงคทตองการได ทงน การก�าหนดวตถประสงคของการสอสาร ทางยทธศาสตรสามารถแบงเปน3ระดบดงน

1) วตถประสงคระดบยทธศาสตรเพอใหระดบผน�าของฝายตรงขามเกดการรบร เขาใจ จนกระทงตกลงใจหรอตดสนใจตามวตถประสงคของฝายเรา 2) วตถประสงคระดบยทธการ เพอท�าใหเกดผลกระทบตอการวางแผนในระดบผบงคบบญชาพนทหรอกลยทธของฝายตรงขาม

3) วตถประสงคระดบยทธวธ เพอท�าใหมผลตอการปฏบตในระดบหนวยปฏบตการในสนามของฝายตรงขาม

3.3 การส�ารวจสภาวะแวดลอม การเขาใจสถานการณอยางลกซง โดยอาศยศาสตรการขาว(Intelligence)การรวบรวมขอมลขาวสารวเคราะหสถานการณเฉพาะการเขาใจผลกระทบซงกนและกนในทกมตทงในมตการเมองการทหาร เศรษฐกจ สงคม ขาวสาร โครงสรางพนฐาน รวมถงระบบอนๆ ทเกยวของซงตองอาศยการรบรถงสภาพแวดลอมของฝายเราและฝายตรงขามวามลกษณะทางกายภาพ บคคล และความรสกนกคด ทศนคตตอเรองตางๆอยางไร เพอน�าเขาส กระบวนการวเคราะหขาว ไดแก 1) การวางแผน 2) การรวบรวมขาวสาร 3) การด�าเนนกรรมวธประกอบดวย การวเคราะห การประเมนคณคา การตความขอมล และ 4) การกระจายขอมล จนกระทง น�าไปส การก�าหนดแผน ก�าหนดพน ทและกล มเป าหมาย (ฝ ายเรา/ ฝายเปนกลาง/ฝายตรงขาม)อยางไรกตามผน�าตองท�าความเขาใจวาสถานการณมความสลบซบซ อนและแปรเปลยนได ตลอดเวลา ทงลกษณะพเศษ ทางวฒนธรรม รปแบบการจงใจ การรบร และการตอบสนองตอสงเราซงอาจผนแปรไปขนอยกบหลายปจจย อาท วฒนธรรม ทองถนสถานการณ ทงน วธการและเครองมอทใชไดผลในสถานการณหนงอาจจะใชไมไดผลในอก



สถานการณหนงดงนนเพอน�าไปสการตกลงใจในรปแบบของการบญชาการและ

การควบคมสนบสนนใหเกดความไดเปรยบของฝายเราอาจตองอาศยผเชยวชาญ

เนอหาทเขาใจมมมองทางวฒนธรรม ภาษา ศาสนา การเมอง และเศรษฐกจ

ในพนทเปาหมายซงสามารถชวยเหลอผวเคราะหและวางแผนได

3.4 การก�าหนดและท�าความเขาใจเปาหมายและกล มเปาหมาย

การพจารณาเปาหมายหรอกลมเปาหมายทเกยวของทงหมด ทงฝายตรงขาม

ฝายเปนกลาง และฝายเรา ทอาจสงผลกระทบหรอทเกยวของกบวตถประสงค

ทก�าหนดไว โดยรวมถงเปาหมายทงรายบคคลหรอกลมบคคลทถกเลอกใหรบ

อทธพลทสรางขนเนองจากผน�าอาจตองใชทาทและวธการทแตกตางกนในแตละ

กลมเปาหมาย เพอใหกลมเปาหมายมทศนคตและพฤตกรรมตามทฝายเรา

ตองการ

3.5 การวางรปแบบ การออกแบบหรอการวางแผนการสอสาร

ทางยทธศาสตรประกอบดวยการพฒนา3สวนไดแกรปแบบ(Theme)สงทสอ

(Message) และกจกรรม (Activity) ตามเหตการณและสภาพแวดลอม

ทเปลยนแปลงอยตลอดเวลา โดยใชการผสมผสานองคประกอบ กจกรรม

ขดความสามารถของการสอสารทางยทธศาสตรอยางสอดคลองกบเจตนารมณ

ของผน�า โดยใชการออกแบบตารางประสานสอดคลอง หนวยงานรบผดชอบ

และหนวยปฏบตหลกเปนเครองมอส�าคญ

3.5.1 รปแบบ (Theme) เปนการก�าหนดประเดนหลกและวางแผน

ส�าหรบการสอสารทางยทธศาสตร เสนอปญหาตางๆ ซงเปนลกษณะเฉพาะ

ตอผน�า ขนอยกบวตถประสงคทางยทธศาสตร สภาพแวดลอมทางยทธการ

และปจจยอนๆอกหลายประการเพอใหฝายเราฝายเปนกลางและฝายตรงขาม

มแนวคดความเชอหรอพฤตกรรมเปนไปตามทฝายเราตองการ



3.5.2 สงทสอ (Message) เปนการก�าหนดเนอหาของขาวสาร ทาท

การปฏบตทจะใชในการสงไปถงเปาหมายหรอกล มเปาหมาย แลวท�าให

กลมเปาหมายเกดการตความมความเชอตามประเดนทฝายเราตองการสอออกไป

3.5.3 กจกรรม (Activity) เปนการก�าหนดโครงการกจกรรม (Activity)

เพอเปนชองทางทจะก�าหนดเครองมอทใช (MEAN) น�าสงทจะสอ (Message)

ไปสเปาหมายหรอกลมเปาหมายซงเปนเสมอนวธการ เครองมอ เทคนคหรอ

กจกรรมตางๆ ทใชขอมลขาวสารหรอความร เพอสรางผลกระทบและสภาวะ

ทตองการดานปฏบตการภายในมตทางกายภาพมตทางขอมลขาวสารและมต

ทางกระบวนความคด ซงจะสงผลกระทบตอความสามารถในการตดสนใจ

ของกลมเปาหมาย จนกระทง สามารถน�าไปสความส�าเรจตามวตถประสงค

ทตองการ เชน การอาศยกจกรรมตางๆนนตองรชองทางการสอสาร โดยการ

วางแผนซงตองพฒนา Theme,Message และ Activity ตามสถานการณ

ทเปลยนแปลงตลอดเวลา ดงนน จงจ�าเปนตองอาศยสอหลากหลายรปแบบ

เพอเขาถงกลมเปาหมายไดแกการประชาสมพนธผานชองทางการประชาสมพนธ

(Public Affairs: PA) รายการ การโฆษณาประชาสมพนธผานโทรทศน

วทยวารสารสกรปหนงสอพมพสอออนไลนเวบไซดเฟสบคไลนอบคบทความ

ทางวชาการภาพนงภาพเคลอนไหวการแถลงขาวการจดประชมสมมนาฯลฯ

ซงหากสามารถเพมประสทธภาพสอในการเขาถงกลมเปาหมายจากกจกรรม

ตางๆไดกจะท�าใหบรรลตามเปาหมายทตองการจะไดมากยงขน

ทงน การวางรปแบบตองอาศยการร กจกรรมขดความสามารถ

ทเกยวของกบขอมลขาวสาร (Information - Related Capabilities: IRCs)

ไดรบการสนบสนนโดยขดความสามารถของการปฏบตการตางๆโดยเครองมอ

ทใชในการสอสารทางยทธศาสตร (STRATCOM) แบงออกเปน 3 กลม ไดแก



องคประกอบ/ ขดความสามารถหลก (Core Capabilities) องคประกอบ/

ขดความสามารถสนบสนน (Supporting Capabilities) และองคประกอบ/

ขดความสามารถทเกยวของ(RelatedCapabilities)19,20

3.6 การก�าหนดปจจยแหงความส�าเรจ ปจจยแหงความส�าเรจเปนสงท

หนวยงานทเกยวของในการด�าเนนงานดานการสอสารทางยทธศาสตร หรอ

ฝายเราควรใหความส�าคญ เนองจากถอเปนปจจยหลกซงจะน�าไปสการสอสาร

ทางยทธศาสตรทมประสทธภาพ และบรรลตามวตถประสงคทวางไว โดยจาก

สภาวะแวดลอมทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา อาจตองท�าใหตองมการ

จดล�าดบความส�าคญเรงดวนของปจจยแหงความส�าเรจตามความเหมาะสม

กบสถานการณตามหวงเวลานนๆ

3.7 การประเมนผล ดวยการก�าหนดตวชวดผลการปฏบตงาน (Key

PerformanceIndicators:KPI)และการประเมนผลอยางความตอเนองเปนการ

ตดตามความกาวหนาในขณะด�าเนนงานการสอสารทางยทธศาสตรสการบรรล

ภารกจและประเมนผลสมฤทธหลงสนสดการด�าเนนงานซงถอวามความส�าคญ

อยางยงในการชวยเหลอผน�าในการตดสนใจ และปรบการปฏบต เพอใหได

ผลลพธสดทายทตองการโดยอาจประเมนไดจากความตกลงใจหรอความรวมมอ

ตามวตถประสงคของการสอสารทางยทธศาสตรทสอออกไปอยางชดเจน

และถงแมวา ในบางครงขนตอนการประเมนผลอาจกระท�าไดยาก เนองจาก

19 การพฒนาแนวทางการสอสารทางยทธศาสตรของกองทพไทย(Developmentof

Strategic Communication (STRATCOM) Guidelines for Royal Thai Armed


20 ร างหลกนยมกองทพไทยส�าหรบการสอสารทางยทธศาสตร (Strateg ic


กองบญชาการกองทพไทย



ไมสามารถก�าหนดตวชวดทชดเจนไดโดยเฉพาะตวชวดทเกยวของกบความรสก

ความเชอมนหรอประเดนอนทเกยวของกบดานจตใจ ซงมความเปนนามธรรมสง

ซงยากในประเมนผลใหเหนอยางชดเจน แตเนองดวย “การรบและการทพ

สามารถพายแพในมตการรบร ของสภาวะแวดลอมของขาวสาร” ดงนน

การประเมนผลความคบหนาผลการด�าเนนงานเปนระยะ(ขนอยกบความส�าคญ

ของประเดนปญหา) จงมบทบาทส�าคญในกจกรรมเกยวกบการสอสาร

ทางยทธศาสตร และการสร างการประเมนผลลพธ ในม ตการบร จาก

ความพยายามในการสอสารทางยทธศาสตรยงถอเปนสงทาทาย

อย างไรกตาม ป จจยทส� าคญต อความส�า เรจในการสอสาร

ทางยทธศาสตรคอการทผน�าหรอผบงคบบญชาตองมความเชอและศรทธาอยาง

แทจรงกอนวาการสอสารทางยทธศาสตรตองเปนขดความสามารถหลกอยางหนง

โดยผ บงคบบญชาจะตองท�าใหผ ใตบงคบบญชามความเขาใจในหลกการ

การสอสารทางยทธศาสตรไปในทศทางเดยวกน และเนองดวยการสอสาร

ทางยทธศาสตร (STRATCOM) เปรยบเสมอนเครองมอของผน�าหรอผบงคบ

บญชาทใชในระดบยทธศาสตรซงตองเลอกใชขดความสามารถของSTRATCOM

ตามสภาวะแวดลอมขณะนนๆซงการสรางเสนทางเดนในเชงยทธศาสตรของการ

สอสารทางยทธศาสตร (RoadmapofStrategicCommunication)เพอให

การปฏบตงานเกดประสทธภาพและประสทธผล (Effectiveness) สงสด

จงมความส�าคญอยางยง ดงนน จงไดเทยบเคยงกระบวนการประยกตใช

STRATCOMทง7ประการกบหลกพนฐานการก�าหนดยทธศาสตร(ThePrinciple

of Strategic Formulation) ตามกรอบแนวความคดการก�าหนดยทธศาสตร

ของเฮนรซบารทเลต(HenryC,Bartlett)บารทเลตก�าหนดองคประกอบส�าคญ

ในการประเมนยทธศาสตรทหารทประกอบดวยการก�าหนดจดมงหมาย(End)

วธการ(Way)และเครองมอทใช(Mean)ดงน



การกำาหนดยทธศาสตร กระบวนการสอสารทางยทธศาสตร

7 ประการ

ตารางเทยบเคยงกระบวนการสอสารทางยทธศาตร(ProcessofSTRATCOM)

กบหลกพนฐานการก�าหนดยทธศาสตร (The Principle of Strategic

Formulation)

1)จดมงหมำย(End)ซงหากเปนยทธศาสตร

ชาตกมกจะใหจดม งหมายทางยทธศาสตร

คอการปกปองผลประโยชนของชาตแตหากเปน

จดม งหมายในการสอสารทางยทธศาสตร

ซงจะน�าไปสกรอบแนวทางหรอพมพเขยวในการ

ขบเคลอนการสอสารทางยทธศาสตร ทงน

ในความหมายของSTRATCOMคอการบรรล

วตถประสงคของ STRATCOM ทก�าหนดไว

โดยการท�าใหเกดผลกระทบ หรอสรางอทธพล

ตอกระบวนการตดสนใจของฝ ายตรงข าม

หรอกลมเปาหมาย รวมถง การปองกนขาวสาร

และระบบสารสนเทศของฝายเรา

2)วธกำร(Way)กรอบแนวทางหรอพมพเขยว

ในการขบเคลอนการสอสารทางยทธศาสตร

(1)การก�าหนดความ

ชดเจนเจตนารมณของ

ผน�าหรอผบรหารระดบสง

(2)การก�าหนด

วตถประสงคของ

STRATCOM

(3)การส�ารวจสภาวะ

แวดลอม

(4)การก�าหนดและ

ท�าความเขาใจเปาหมาย

และกลมเปาหมาย

(5)การวางรปแบบ



การกำาหนดยทธศาสตรกระบวนการ

สอสารทางยทธศาสตร 7 ประการ

3)เครองมอทใช(Mean)กลไกในการขบเคลอน

ทางยทธศาสตร ซงหมายถงเครองมอตางๆ

รวมทงวธการ และทรพยากรทจะน�าไปใช

ข บ เ คล อ นแนวความค ด ในการส อ ส า ร

ทางยทธศาสตรใหบรรลตามวตถประสงค

ในการขบเคลอนยทธศาสตรดงกลาว

(6)การก�าหนดปจจย

แหงความส�าเรจ

(7)การประเมนผล



บทสรป ความขดแยงและความมนคงมกจะถกขบเคลอนจากแนวความคด

ทแตกตางกน รวมถงสภาวะแวดลอมในดานขอมลใหมๆ นนไดท�าใหเกดวธ

ในการแบงปน สงตอ และการพฒนาหลกคดในลกษณะทเปลยนแปลง

ไปจากอดตอยางไรกตามเพอรกษาไวซงวตถประสงคดานความมนคงแหงชาต

และควบคมความขดแยงของผเลนฝายตางๆทจะเกดขนในอนาคตนนจงจ�าเปน

ตองสอสารความคดของฝายเราเพอแขงขนกบฝายตางๆทเกยวของดงนนท�าให

ฝายเราตองมความเขาใจอยางถองแทวาผรบสารมความคดและมการสอสาร

กนอยางไร ซงเกยวของกบกระบวนการรบร สภาพแวดลอมทางดานขอมล

ขาวสารทงทางกายภาพและเสมอนจรง

โดยเปาหมาย แนวความคด และวธการด�าเนนการเกยวกบการสอสาร

ทางยทธศาสตร(StartegicCommunication:STRATCOM)จะใหความส�าคญ

กบเปาหมายหรอกลมเปาหมายและจะถกอธบายไวในยทธศาสตรเพอตอบสนอง

ตอวตถประสงคทวางไว โดยอาจมการปรบเปลยนแนวความคดและเปาหมาย

ใหสอดคลองกบสภาวการณในหวงเวลานนๆ อยางตอเนอง ซงถอสงนวาเปน

ธรรมชาตทางพลวตของยทธศาสตร สวนปจจยแหงความส�าเรจในการสอสาร

ทางยทธศาสตรจ�าเปนตองอาศยการผสมผสานกนระหวางยทธศาสตรทม

ความชดเจนนาเชอถอการมสวนรวมการใชชองทางในการสอสารการเลอก

ขอมล การสรางขอความอยางมทกษะ และความช�านาญของการด�าเนนการ

สอสารตามจงหวะเวลาทเหมาะสม โดยเฉพาะอยางยง การท�าใหผ รบสาร

เกดความเขาใจตามวตถประสงคของการสอสารทางยทธศาสตร สงตางๆ

เหลานจะท�าใหสามารถสงขอความไปถงผรบสารและท�าใหผรบสารมความเขาใจ

จนกระทงสงเสรมใหเกดการเปลยนแปลงทางพฤตกรรมน�าไปส การรกษา

ผลประโยชนแหงชาตได



อยางไรกตามความทาทายทสดในการสอสารทางยทธศาสตรคอการสราง

ความเขาใจใหแกผรบสารไดตรงตามวตถประสงคของฝายเรา ซงการเจรจา

เปนสงส�าคญอยางมากในแงการรบฟง ซงส�าคญมากพอๆ กบการสงสาร

เนองจากทงฝายเราและฝายตรงขามสามารถสงเกตการแสดงออกไดทงทาง

ค�าพด ทาท การกระท�าในระหวางการเจรจา โดยเฉพาะการด�าเนนงาน

ในตางประเทศซงตองอาศยการมสวนรวม ไมเพยงในระดบยทธศาสตรเทานน

แตยงหมายรวมถงระดบยทธวธอกดวยอยางไรกตามรฐบาลกระทรวงกลาโหม

และกระทรวงตางๆทเกยวของ ทก�าลงอยในขนตอนของการสรางความเขาใจ

ในเรองของการสอสารทางยทธศาสตรนนจ�าเปนตองมการปรบปรงกระบวนการ

ใหดยงขน เพอเสรมสรางศกยภาพและการยดตามหลกปรชญาในทกๆ ระดบ

ทงน“การสอสารทางยทธศาสตรของฝายเราจะตองอยในยทธศาสตรภาพใหญ

แตการจะบรรลผลส�าเรจไดนนตองอาศยการแปลความหมายจากระดบ

ยทธศาสตร (Strategic Levels) ไปสระดบยทธการ (Operation Levels)

และระดบยทธวธ (Tactical Levels) ดวยค�าพด ภาพ การกระท�าทประสาน

สอดคลอง และมเหตมผล นาเชอถอผานการเลาเรองราว และการออกค�าสง

กบบคคลทกคนทเปนผเลนตามบทบาทในเรองราวนนๆ เพอสรางแรงจงใจ

และผลกระทบของขอมลทเปรยบเสมอนหวใจของทงยทธสาสตรการทหารและ

การออกแบบการด�าเนนงานตางๆ อนมเปาหมายสงสดเพอรกษาความมนคง

และผลประโยชนแหงชาต



ภาคผนวกการเปรยบเทยบหลกการสอสารทางยทธศาสตร

(THAILAND/ UK / US / NATO)



ตารา

งเปร

ยบเท

ยบหล

กการ

สอสา

รทาง

ยทธศ

าสตร

(Com

para

tor of

STR

ATCO

M P

rinci

ples

)

TH

AI

UK

MO

D

US

NAT

O

REM

ERK

1.ก

ารขบ

เคลอ

นดว

ยผน�า

หรอ

ภา

วะผน

�า(Lea

dership-

Dr

iven

)2.ค

วามเ

ขาใจ

(U

ndersta

nding

)3.ก

ารสน

ทนา

แล

กเปล

ยน

ความ

คดเห

น(D

ialo

gue)

4.ก

ารตอ

บสนอ

ง

ทถกต

อง

รว

ดเรว

ทนต

อสถ

านกา

รณ

(Res

pons

ivene

ss)

1.ก

ารขบ

เคลอ

นนโ

ยบาย

(Pol

icyD

river

)

2.ก

ารมส

วนรว

ม

(Eng

agem

ent)

3.ค

วามส

ามาร

ถ

ในกา

รปรบ

ตว

(Ada

ptab

ility

)

1.ก

ารขบ

เคลอ

นดว

ยผน�า

(Lea

dership

Driven

)

2.ก

ารสน

ทนา

(D

ialo

gue)

3.ค

วามเ

ขาใจ

(Und

erstan

ding

)

4.ก

ารตอ

บสนอ

ง

(Res

pons

ive)

5.ค

วามต

อเนอ

ง

(Con

tinuo

us)

1.ผ

น�า

(Lea

dership)

2.ผ

ฟง(A

udienc

e)3.ค

วามเ

ขาใจ

(Und

erstan

ding

)

4.ค

วามร

วดเรว

(A

gility

)5.ก

ารสร

างสร

รค

(C

reat

ivity

)

ตวแบ

บการ

สอสา

รทาง

ยทธศ

าสตร

ให

ความ

ส�าคญ

อยาง

มากก

บภาว

ะผน�า

เพ

อใหส

ามาร

ถบรร

ลวตถ

ประส

งคขอ

งนโ

ยบาย

ไดอย

างชด

เจน

การส

อสาร

ทางย

ทธศา

สรเก

ดจาก

กระบ

วนกา

รมสว

นรวม

2ส

วนโด

ยเก

ยวขอ

งกบก

ารรบ

สารห

รอกา

รฟงม

ากพอ

ๆกบ

การส

งสาร

ออกไ

ปซง

จะท�า

ให

เกดก

ารพฒ

นาคว

ามเขาใจม

ากยง

ขน

ความ

ส�าเรจใ

นการ

สอสา

รทาง

ยทธศ

าสตร

ตอ

งอาศ

ยควา

มสาม

ารถใ

นการ

ปรบต

วรว

มถงก

ารพด

ทาท

การกร

ะท�าซ

งตอบ

สนอง

ตอกา

รท�าค

วามเ

ขาใจ

ของเปา

หมาย

หรอ

กลมเ

ปาหม

ายส

งนจะ

ท�าให

สามา

รถ

ตอบส

นองต

อเรอ

งราว

ของฝ

ายตร

งขาม

ได



ตารา

งเปร

ยบเท

ยบหล

กการ

สอสา

รทาง

ยทธศ

าสตร

(Com

para

tor of

STR

ATCO

M P

rinci

ples

)

TH

AI

UK

MO

D

US

NAT

O

REM

ERK

5.ก

ารมง

ตดตา

มผล

ลพธ

(R

esul

tsB

ase)

6.ค

วามน

าเชอ

ถอ

(C

redibilit

y)

7.ค

วามแ

พรหล

าย

(P

erva

siven

ess)

8.ค

วามม

เอกภ

าพใน

ความ

พยาย

าม

(U

nityo

fEffo

rt)9.ค

วามต

อเนอ

ง

(Con

tinuity

)

4.ก

ารปร

ะเมน

คา

(A

sses

smen

t)

5.ค

วามน

าเชอ

ถอ

(C

redibilit

y)

6.ค

วามส

อดคล

อง

เกยว

เนอง

กน

(Coh

eren

t)

6.ก

ารมง

ตดตา

มผล

ลพธ

(R

esul

tsB

ased

)7.ค

วามน

าเชอ

ถอ

(C

redibl

e)

8.ค

วามม

เอกภ

าพใน

ความ

พยาย

าม

(U

nity

ofE

ffort)

9.ก

ารแพ

รหลา

ย

(Per

vasiv

e)10

.ควา

มตอเ

นอง

(

Cont

inuo

us)

6.ก

ารปร

ะเมน

คา

(A

sses

smen

t)

7.ค

วามน

าเชอ

ถอ

(C

redibilit

y)

8.ค

วามร

วมมอ

(C

ollabo

ratio

n)9.ค

วามค

รอบค

ลม(Com

preh

ensiv

e)10

.ควา

มตอเ

นอง

(

Cont

inuity

)

การป

ระเม

นคา

ค�าพด

ทเรย

บงาย

เปนค

วามจ

รงมพ

ลงมา

กกวา

ค�าพด

ทมคว

ามซบ

ซอน

ซงหา

กแห

ลงขอ

มลแล

ะขอค

วามม

ความ

นาเชอถ

อใน

มมมอ

งของ

ผฟงแ

ลวผ

ฟงจะ

ยอมร

บ กบ

ขอคว

ามนน

ในทน

ททนใ

ดกา

รคงไวซ

งควา

มนาเชอ

ถอแล

ะหลก

เลยง

การท

�าลาย

ขอมล

ซงค

�าพด

การก

ระท�า

จะ

ตองเปน

การเลา

เรอง

เชงย

ทธศา

สตร

และม

าจาก

พนฐา

นเดย

วกนจ

ากระ

ดบยท

ธศาส

ตรถง

ระดบ

ยทธว

ธผา

นพลง

อ�านา

จในท

กมต



ตารา

งเปร

ยบเท

ยบหล

กการ

สอสา

รทาง

ยทธศ

าสตร

(Com

para

tor of

STR

ATCO

M P

rinci

ples

)

TH

AI

UK

MO

D

US

NAT

O

REM

ERK

-

10.ค

วามไ

วเนอ

เชอใ

จ

(Trus

t)

11.ก

ารเต

รยม

ความ

พรอม

(R

eadine

ss)

7.ก

ารให

อ�านา

จ

(Em

powerm

ent)

- -

- - -

11.ก

ารให

อ�านา

จ

(Empo

werm

ent)

- -

ผสอส

ารทด

ทสดม

กจะเปน

ผเกย

วของ

กบกา

รปฏบ

ตงาน

ในระ

ดบลา

งและ

ระดบ

ยทธว

ธจง

ควรใหอ

�านาจ

กบผป

ฏบตเหล

าน

อยาง

เพยง

พอใน

การด

�าเนน

การเพอ

การ

สงสา

รออก

ไปอย

างทว

ถงค

รบถว

นสว

นหนง

ของค

วามส

�าเรจ

ในกา

รสอส

ารทา

งยทธ

ศาสต

รขนอ

ยกบก

ารสร

างคว

ามสม

พนธแ

ละคว

ามไวเน

อเชอ

ใจโด

ยควา

มสม

พนธคว

ามเชอใ

จแล

ะการ

เคาร

พซงก

นแล

ะกนต

องใช

ระยะ

เวลา

ในกา

รพฒนา

ขนอย

างคอ

ยเปน

คอยไ

ปกา

รเตร

ยมคว

ามพร

อมขด

ความ

สามา

รถขอ

งฝาย

เราในก

ารปฏ

บตกา

รสอส

ารทา

งยท

ธศาส

ตรตอ

งพจา

รณาต

งแตข

นตอน

การว

เครา

ะหแ

ละวา

งแผน

เพอป

ระมา

ณกา

รณทร

พยาก

รทตอ

งใชใ

นการ

ขบเค

ลอน

ใหปฏ

บตกา

รประ

สบคว

ามส�า

เรจ



ตารา

งเปร

ยบเท

ยบหล

กการ

สอสา

รทาง

ยทธศ

าสตร

(Com

para

tor of

STR

ATCO

M P

rinci

ples

)

TH

AI

UK

MO

D

US

NAT

O

REM

ERK

ทงทร

พยาก

รบคค

ลอยา

งเพย

งพอ

คด

เลอก

บคคล

ากรท

มควา

มร

ความ

สามา

รถตร

งตาม

ภารก

จเค

รองม

อยท

โธปก

รณแ

ละงบ

ประม

าณอย

างเพ

ยงพอ

เหมา

ะสมก

บภาร

กจทไ

ดรบม

อบหม

าย



บรรณานกรม

• รางหลกนยมกองทพไทยส�าหรบการสอสารทางยทธศาสตร (Strategic

Communication:STRATCOM),22สงหาคม2555,ส�านกปฏบตการ

กรมยทธการทหารกองบญชาการกองทพไทย

• รางหลกนยมกองทพไทยส�าหรบการสอสารทางยทธศาสตร (Strategic

Communication:STRATCOM),วทยาลยเสนาธการทหารสถาบนวชาการ

ปองกนประเทศ

• การพฒนาแนวทางการสอสารทางยทธศาสตรของกองทพไทย(Development

ofStrategicCommunication (STRATCOM)Guidelines forRoyal

ThaiArmedForces),ศนยศกษายทธศาสตรสถาบนวชาการปองกนประเทศ

• Commander’s Handbook for Strategic Communication and

CommunicationStrategic,Version3.0USJointForcesCommand

JointWarfightingCenter,24June2010

• JointDoctrineNote1/12StrategicCommunication:TheDefence

Contribution,MINISTRYOFDEFENCE.



จดพมพโดย

กองศกษาวจยทางยทธศาสตรและความมนคง


62 ถนนวภาวดรงสต แขวงดนแดง เขตดนแดง กรงเทพฯ 10400

โทร. 0 2275 5715 เวปไซต http://ssc.rtarf.mi.th

สงวนลขสทธตาม พ.ร.บ. การพมพ พ.ศ. 2537

ลขสทธภาษาไทย เปนของศนยศกษายทธศาสตร สถาบนวชาการปองกนประเทศ

อยางถกตองตามกฎหมาย

ผอำนวยการ : พลตร จมพล เฉลยถอย

ทปรกษา : พนเอก อภศกด สมบตเจรญนนท

: พนเอก กตต คงสมบต

: พนเอกหญง อารยา จลานนท

: นาวาอากาศเอกหญง จฬารตน เพชรวเศษ

: พนเอก สทศน ครำในเมอง

หวหนาโครงการ : พนเอก อรรคเดช ประทปอษานนท

นกวจย/ผเขยน : นางสาว มนวด ตงตรงหฤทย

คณะวจย : เรอตรหญง นนทยา ทองคณารกษ

: จาเอก สามภพ ศรอกษร

: นางสาว หสยา ไทยานนท

: นางสาว ธาราทพย พวงเชยง

: นางสาว กรรณการ มหาสารกล

พสจนอกษร : จาอากาศตร ชาญชย วงวงศ

: นางสาว ชตนธร พรวฒกล

: นาง กญจนพร มหาวรากล

ขอมลทางบรรณานกรมของสำนกหอสมดแหงชาต

National Library of Thailand Cataloging Data



พมพครงท 1 -กรงเทพฯ จำนวน 300 เลม ISSN 0858-8751

ศนยศกษายทธศาสตร สถาบนวชาการปองกนประเทศ, 2559

จำนวน 60 หนา

ศนยศกษายทธศาสตร

สถาบนวชาการปองกนประเทศ62 ถนนวภาวดรงสต แขวงดนแดง เขตดนแดง กรงเทพฯ 10400โทร. 02-275-5715 http://ssc.rtarf.mi.th



Information

Leadership-Driven

CredibilityResponsiveness

Non-nation Actor

Understanding

Show of ForcesTarget Audience

DialogueVisual Information ActivityTrus

tTh

eme

Mes

sage

Mea

ns

KnowledgeDat

a

Ends

Elec

tron

ic W

arfa

re

Principle of STRATCOM

Show of Forces

Public Affairs

Documents

Electronic Warfare · 2.1.2 ความน่าเชื่อถือ (Credibility) 29 2.1.3 ความเข้าใจ (Understanding) 29 2.1.4 การสนทนาแลกเปลี่ยนความคิดเห็น