Endemik Bitkilerin Turkiyede Dagilisi

8/8/2019 Endemik Bitkilerin Turkiyede Dagilisi

1/66

Endemik Bitkilerin YurdumuzdaEndemik Bitkilerin Yurdumuzda

YaylYayl Endemik, alanlar belirli bir lke veya blgeye ait, yerel,Endemik, alanlar belirli bir lke veya blgeye ait, yerel,

ender ve ok ender bulunan trler. Latince endemosender ve ok ender bulunan trler. Latince endemos(indigenous) kelimesinden gelir ve yerli anlamnda(indigenous) kelimesinden gelir ve yerli anlamnda

kullanlr.kullanlr. Endemik alan; bir ada, bir yarmada veya bir daEndemik alan; bir ada, bir yarmada veya bir da

olabilecei gibi birka metrekarelik alanlar da olabilir.olabilecei gibi birka metrekarelik alanlar da olabilir. Trkiye endemik bitkiler asndan dnyann nemliTrkiye endemik bitkiler asndan dnyann nemli

lkelerinden birisidir. Yurdumuzun siyasi hudutlarlkelerinden birisidir. Yurdumuzun siyasi hudutlarierisinde doal olarak yetitii halde baka hibir yerdeierisinde doal olarak yetitii halde baka hibir yerdeyetimeyen, dier bir deyile dnyada yalnz lkemizdeyetimeyen, dier bir deyile dnyada yalnz lkemizdeyetien bitkiler Trkiye endemikleri olarak adlandrlr.yetien bitkiler Trkiye endemikleri olarak adlandrlr.


2/66

Yurdumuz endemiklerinin says 3000 dolaylarndaYurdumuz endemiklerinin says 3000 dolaylarndaolup endemizm oran %33 civarndadr.(Davis, 1965olup endemizm oran %33 civarndadr.(Davis, 1965--

1988).1988). lkemizde endemik tr says dier Avrupa lkeleriylelkemizde endemik tr says dier Avrupa lkeleriyle

kyaslandnda lkemizin bu zenginlii daha iyikyaslandnda lkemizin bu zenginlii daha iyi

anlalr. Avrupa lkeleri arasnda en ok tre sahipanlalr. Avrupa lkeleri arasnda en ok tre sahipolan lke Yunanistan olup 800 civarndadr. Aynolan lke Yunanistan olup 800 civarndadr. Aynekilde endemik trlerce zengin spanya veekilde endemik trlerce zengin spanya ve

Srbistanda ise bu say 400Srbistanda ise bu say 400--500 arasndadr500 arasndadr


3/66

Trkiyede endemik bitkiler, belirli da ve daTrkiyede endemik bitkiler, belirli da ve dasilsilelerine lokalize olduklar gibi, daha geni yayllsilsilelerine lokalize olduklar gibi, daha geni yayllendemiklerde vardr.endemiklerde vardr.

Belirli da veya silsile iin endemik bitkiler asndanBelirli da veya silsile iin endemik bitkiler asndanen zengin yer Amanos Dalardr.en zengin yer Amanos Dalardr.

Endemiklerce zengin dier dalar ise, bata EgeEndemiklerce zengin dier dalar ise, bata EgeBlgesinin gney ucu ile Akdeniz Blgesinin batsndaBlgesinin gney ucu ile Akdeniz Blgesinin batsndayer alan dalar olmak zere; Uluda, Ilgaz Dalar,yer alan dalar olmak zere; Uluda, Ilgaz Dalar,Kaz Da ve Erciyes Dadr.Kaz Da ve Erciyes Dadr.

Bu saylan da ve silsilelerden ounun etraf genellikleBu saylan da ve silsilelerden ounun etraf genellikleovalarla evrili olduundan bu dalardaki endemiklerovalarla evrili olduundan bu dalardaki endemiklernispeten dar bir yayla sahiptirler.nispeten dar bir yayla sahiptirler.


4/66

Halbuki yurdun dou kesimindeki dalar olduka yksekHalbuki yurdun dou kesimindeki dalar olduka ykseksayda endemie sahip iseler de, batdakilere gre dahasayda endemie sahip iseler de, batdakilere gre daha

devaml olduklarndan bu blgede yetien endemiklerin ou,devaml olduklarndan bu blgede yetien endemiklerin ou,bir daa has olmaktan ok, daha geni yaylldrlar.bir daa has olmaktan ok, daha geni yaylldrlar.

Yukarda belirtilen dalar dnda, Trkiyenin endemizmYukarda belirtilen dalar dnda, Trkiyenin endemizmynnden dikkat ekici yreleri unlardr:ynnden dikkat ekici yreleri unlardr:

Orta Toroslar (Ermenek, Glnar, Mut aras), AntitoroslarOrta Toroslar (Ermenek, Glnar, Mut aras), Antitoroslar(Saimbeyli ve Mara evreleri), Van(Saimbeyli ve Mara evreleri), Van-- SiirtSiirt-- Bitlis ve HakkariBitlis ve Hakkariillerini kapsayan blge, Rize ve Artvin civarndaki yksekillerini kapsayan blge, Rize ve Artvin civarndaki yksekdalar, Gmhane ve Erzincan aras ile Munzur dalar vedalar, Gmhane ve Erzincan aras ile Munzur dalar ve

Ilgaz Dalar. Tuz gl evresi ise zellikle TuzculIlgaz Dalar. Tuz gl evresi ise zellikle Tuzculendemiklerce zengindir.endemiklerce zengindir.


5/66

Endemik bitki trleri asndan Trkiyenin zengin familyasEndemik bitki trleri asndan Trkiyenin zengin familyas431 tr ile Compositae (Papatyagiller) dir. Bu familya endemik431 tr ile Compositae (Papatyagiller) dir. Bu familya endemik

trlerce de zengin olduundan, endemizm oran dl oluptrlerce de zengin olduundan, endemizm oran dl olup%40dr.%40dr.

kinci sray Leguminosae (Baklagiller) alr. Bu familyaya aitkinci sray Leguminosae (Baklagiller) alr. Bu familyaya ait400 tr endemik olup Compositae familyas ile benzerliinden400 tr endemik olup Compositae familyas ile benzerliinden

dolay endemizm oran dktr.(%41)dolay endemizm oran dktr.(%41) nc sray 310 civarndaki trle Labiatae (Nanegiller)nc sray 310 civarndaki trle Labiatae (Nanegiller)

familyas alr. Bu familyaya ait 306 tr endemik olup,familyas alr. Bu familyaya ait 306 tr endemik olup,endemizm oran dier iki familyaya gre daha yksektir.(%57)endemizm oran dier iki familyaya gre daha yksektir.(%57)

Bunun sebebi bu familyann zellikle Akdeniz BlgesininBunun sebebi bu familyann zellikle Akdeniz Blgesininyksek dalarnda yetien trlerin bulunmas ve tr saysnnyksek dalarnda yetien trlerin bulunmas ve tr saysnndier iki familyaya gre daha az olmasdr.dier iki familyaya gre daha az olmasdr.


6/66

Endemik tr saylar bu familyaya gre dahaEndemik tr saylar bu familyaya gre daha

az olmakla birlikte, endemizm oran yksek bazaz olmakla birlikte, endemizm oran yksek bazfamilyalar unlardr:familyalar unlardr:

Boraginaceae (Hodan) %61, CampanulaceaeBoraginaceae (Hodan) %61, Campanulaceae

(an iei) % 60, Rubiaceae (kokboyasigiller)(an iei) % 60, Rubiaceae (kokboyasigiller)%48 ve Caryophyllaceae (Crotu)%46.%48 ve Caryophyllaceae (Crotu)%46.


7/66

Endemik tr says bakmndan en zengin cins iseEndemik tr says bakmndan en zengin cins ise229 tr ile Astragalus (Geven)tur. Bu cinsin229 tr ile Astragalus (Geven)tur. Bu cinsinendemizm oran hayli yksek olup %63 tr.endemizm oran hayli yksek olup %63 tr.

Bunun balca sebebi bu cinse ait ou endemikBunun balca sebebi bu cinse ait ou endemiktrlerin Dou Anadolu Blgesinin yksektrlerin Dou Anadolu Blgesinin yksek

dalarnda yetimesi ve bunlarn imdilik Trkiyeyedalarnda yetimesi ve bunlarn imdilik Trkiyeyehas olarak bilinmesidir.has olarak bilinmesidir.

Burada imdilik ifadesinin kullanlmasnn sebebi,Burada imdilik ifadesinin kullanlmasnn sebebi,

gelecekte bu blgeye komu olan ran ve Irakgelecekte bu blgeye komu olan ran ve Irakfloralar hakknda bilgilerin artmas halinde, bazfloralar hakknda bilgilerin artmas halinde, baz

Trkiyeye has trlerin o lkelerde de yetimiTrkiyeye has trlerin o lkelerde de yetimiolmalarnn belirlenmesi halidir.olmalarnn belirlenmesi halidir.


8/66

Verbascum (Srkuyruu) cinsi 175 tr ileVerbascum (Srkuyruu) cinsi 175 tr ile

endemiklerce, zengin ikinci cins olup endemizmendemiklerce, zengin ikinci cins olup endemizmoran Astragalusa gre biraz daha yksektir.(71)oran Astragalusa gre biraz daha yksektir.(71)

Verbascumun endemik trlerinin ou,Verbascumun endemik trlerinin ou,Astragalusun tersine daha ok yurdun bat kesimindeAstragalusun tersine daha ok yurdun bat kesimindeyetiirler.yetiirler.

Centaura (peygamber iei) 107 tr ile nc srayCentaura (peygamber iei) 107 tr ile nc srayalmaktadr. Endemizm oran %65tir. Bu cinse aitalmaktadr. Endemizm oran %65tir. Bu cinse ait

endemik trler evvelki iki cins gibi belirli yrelereendemik trler evvelki iki cins gibi belirli yreleregre lokalize olmaktan ok, deiik blgeleregre lokalize olmaktan ok, deiik blgeleredalmtr.dalmtr.


9/66

Yukarda belirtilen cinslere gre daha az saydaYukarda belirtilen cinslere gre daha az sayda

endemik tre sahip olmakla birlikte yksek endemizmendemik tre sahip olmakla birlikte yksek endemizmoran ile dikkat eken baz cinsler ise unlardr:oran ile dikkat eken baz cinsler ise unlardr:

Alkanna (Havaciva otu)%81, Sideritis (Da ay)%78,Alkanna (Havaciva otu)%81, Sideritis (Da ay)%78,Acontholiman (kirpi dikeni)% 76, ParonyehiaAcontholiman (kirpi dikeni)% 76, Paronyehia(karanfilgiller)%75, Gypsophila (Bahar iei)%71,(karanfilgiller)%75, Gypsophila (Bahar iei)%71,Paracoryum ( ) %70 ve Cousinia ( ) %68 cinsleri ileParacoryum ( ) %70 ve Cousinia ( ) %68 cinsleri ileolduka az sayda tr ile Trkiyede temsil edilmekteolduka az sayda tr ile Trkiyede temsil edilmekte

iseler de bunlarn hepsi endemiktir.iseler de bunlarn hepsi endemiktir.


10/66

Endemik bitkiler hakknda hazrladmzEndemik bitkiler hakknda hazrladmzlisteden elde edilen verilerin sentezinde,listeden elde edilen verilerin sentezinde,bunlardan 1890 kadarnn yurdumuzun corafikbunlardan 1890 kadarnn yurdumuzun corafik

blgelerinden yalnz birisine has olduklar, yaniblgelerinden yalnz birisine has olduklar, yaniancak o blgede yetitikleri saptanmtr. Bunaancak o blgede yetitikleri saptanmtr. Bunagre blgelerimize has bitki tr saylar aadagre blgelerimize has bitki tr saylar aadabelirtilmitir:belirtilmitir:


11/66

Akdeniz 750 Akdeniz 750 Dou Anadolu 380Dou Anadolu 380 Orta Anadolu 275Orta Anadolu 275 Karadeniz 220Karadeniz 220 Ege 160Ege 160 Marmara 70Marmara 70 G. Dou Anadolu 35G. Dou Anadolu 35

Toplam 1890 Toplam 1890


12/66

Geri kalan 1200 kadar endemik trn ise birdenGeri kalan 1200 kadar endemik trn ise birden

fazla corafi blgemize yayl gstermektedir.fazla corafi blgemize yayl gstermektedir. Endemik bitkilerimiz lkelerimizdeki BitkiEndemik bitkilerimiz lkelerimizdeki Bitki

Corafyas blgelerine gre snflandrldklarnda iseCorafyas blgelerine gre snflandrldklarnda ise

ortaya yle bir tablo kmaktadr:ortaya yle bir tablo kmaktadr: ranran-- Turan 1220 Turan 1220

Akdeniz 1050 Akdeniz 1050

AvrupaAvrupa-- Sibirya 300Sibirya 300


13/66

Bunlar dnda 500 kadar endemik trn hangi BitkiBunlar dnda 500 kadar endemik trn hangi Bitki

Corafyas elementi olduu henz kesin olarakCorafyas elementi olduu henz kesin olaraksaptanamamtr. Bunlar daha ok gei blgelerindesaptanamamtr. Bunlar daha ok gei blgelerindeyetimekte ve bu nedenle yukarda belirtilenyetimekte ve bu nedenle yukarda belirtilenblgelerden hangisine ait olduu saptanamamtr.blgelerden hangisine ait olduu saptanamamtr.

Endemik bitkiler ile ilgili veriler daha ayrntl olarakEndemik bitkiler ile ilgili veriler daha ayrntl olarakincelendiinde yurdumuzdaki baz blgeler ile daincelendiinde yurdumuzdaki baz blgeler ile dasilsilelerinin, dier blgelere oranla endemiklercesilsilelerinin, dier blgelere oranla endemiklerce

zengin olduu ortaya kmaktadr.zengin olduu ortaya kmaktadr.


14/66

Amanos Dalar ve Ilgaz Dalar, da silsileleriAmanos Dalar ve Ilgaz Dalar, da silsileleriarasnda n sray almaktadr. Flora kaytlarna grearasnda n sray almaktadr. Flora kaytlarna greCilo Dalarnda da ok sayda endemik bitki olduuCilo Dalarnda da ok sayda endemik bitki olduuda bilinirse de, bu lkemiz ile Irak arasnda doal birda bilinirse de, bu lkemiz ile Irak arasnda doal birsnr olduundan, gelecekte bunlardan ounusnr olduundan, gelecekte bunlardan ounu

endemik olma zelliini kaybetmesi kanlmazdr.endemik olma zelliini kaybetmesi kanlmazdr. Ege Blgesinin gneyi ile Akdenizin bat ucundakiEge Blgesinin gneyi ile Akdenizin bat ucundaki

blge (Mula, Antalya, Burdur evreleri), Ortablge (Mula, Antalya, Burdur evreleri), Orta

Toroslar ve Taeli Platosu, ErmenekToroslar ve Taeli Platosu, Ermenek--MutMut--GlnarGlnarevreleri, Bolkarevreleri, Bolkar Aladalar, Antitoroslar yurdumuzunAladalar, Antitoroslar yurdumuzunbat yarsnn gneyindeki endemizm merkezleridir.bat yarsnn gneyindeki endemizm merkezleridir.


15/66

Kuzey Anadoluda ise Kazda ile Uluda, IlgazKuzey Anadoluda ise Kazda ile Uluda, Ilgaz

Dalar, GmhaneDalar, Gmhane-- Erzincan evrelerindeki dalar,Erzincan evrelerindeki dalar,ArtvinArtvin-- Rize evrelerindeki yksek dalar endemizmRize evrelerindeki yksek dalar endemizmasndan nemli yrelerdir.asndan nemli yrelerdir.

Dou Anadoludaki nemli yreler ise MunzurDou Anadoludaki nemli yreler ise MunzurDalar ile VanDalar ile Van--HakkariHakkari--Bitli evreleridir. OrtaBitli evreleridir. OrtaAnadoluda ise SivasAnadoluda ise Sivas-- DarendeDarende--Grn ve ankrGrn ve ankrcivarlarndaki orak topraklarda zellikle bucivarlarndaki orak topraklarda zellikle bu

formasyonlara has trler yetimektedir.formasyonlara has trler yetimektedir.


16/66

Yurdumuzun Endemik BitkilerYurdumuzun Endemik Bitkiler

Asndan nemli YreleriAsndan nemli Yreleri


17/66

lkemizdeki endemik trelerin en nemlilerindenlkemizdeki endemik trelerin en nemlilerindenbirka; Kazdanda orman meydana getiren Kazdabirka; Kazdanda orman meydana getiren Kazdagknar (Abies equigknar (Abies equi--trojani), Eridir gneyindekitrojani), Eridir gneyindeki

Kasnak meesi (Quercus vulcanica), KyceizKasnak meesi (Quercus vulcanica), Kyceiz--Dalaman arasnda yaygn olan Sla aac veya GnlkDalaman arasnda yaygn olan Sla aac veya Gnlkaac ve ormanlar (Liquidambar orientalis),aac ve ormanlar (Liquidambar orientalis),Beparmak Dalarndaki (Ege blm) Kral ereltisiBeparmak Dalarndaki (Ege blm) Kral ereltisi(Osmunda regalis) ile Data yarmadasnda bulunan(Osmunda regalis) ile Data yarmadasnda bulunanData hurmas (Phoneix theophrasti)dr.Data hurmas (Phoneix theophrasti)dr.


18/66

Yurdumuzun bilhassa dar derin yarlm dalkYurdumuzun bilhassa dar derin yarlm dalkalanlarnda endemiklerin says bir hayli yksektir.alanlarnda endemiklerin says bir hayli yksektir.

Bunun yannda zellikle Pleistosendeki iklim artlarnaBunun yannda zellikle Pleistosendeki iklim artlarnagre yetimi ve yaylma imkan bulmu, fakatgre yetimi ve yaylma imkan bulmu, fakatgnmzde bilhassa dalk blgelerimize lokalgnmzde bilhassa dalk blgelerimize lokalalanlarda hayatiyetlerini srdren eitli floraalanlarda hayatiyetlerini srdren eitli flora

blgelerine ait bitkiler grlr.blgelerine ait bitkiler grlr. rnek olarak, Karadeniz Fitocorafya Blgesindekirnek olarak, Karadeniz Fitocorafya Blgesindeki

Akdeniz elemanlar, Nur, Dede gl, Ar, Nemrut,Akdeniz elemanlar, Nur, Dede gl, Ar, Nemrut,

Mercan(Munzur) dalarndaki nemli lman ve nemliMercan(Munzur) dalarndaki nemli lman ve nemlisouk bitkilere rnek verilebilir.souk bitkilere rnek verilebilir.


19/66


20/66

amgiller (Pinaceae) familyasndanamgiller (Pinaceae) familyasndanTrkiyeTrkiye'de yalnzca'de yalnzcaKazdaKazda'nda yetien'nda yetien endemikendemikbirbir kknarkknar alt tralt tr..

30 metreye kadar boylanabilir.30 metreye kadar boylanabilir.TomurcuklarTomurcuklar bol bolreinelidirreinelidir. Yan srgnlerin ularndaki tomurcuklarn. Yan srgnlerin ularndaki tomurcuklarnsays 5says 5--7 arasdr.7 arasdr.

KozalaklarKozalaklar tepenin en st ucunda bir yl ncekitepenin en st ucunda bir yl ncekisrgnler zerinde oluurlar. Srgn zerinde diksrgnler zerinde oluurlar. Srgn zerinde dikdururlar ve 15dururlar ve 15--20 cm boylanabilirler.20 cm boylanabilirler.


21/66

ne yapraklar uzun srgnler zerinde tek tek ane yapraklar uzun srgnler zerinde tek tek aynelik olarak tarak biiminde dizilmilerdir.ynelik olarak tarak biiminde dizilmilerdir.

Kazda kknarnn gvde kabuu ak gri renkli, inceKazda kknarnn gvde kabuu ak gri renkli, ince

ve dzgndr.ve dzgndr. Gen yalardan itibaren kazk kk yaparlar. Toprak veGen yalardan itibaren kazk kk yaparlar. Toprak ve

rutubet istekleri fazladr. Ik istekleri azdr, glgeyerutubet istekleri fazladr. Ik istekleri azdr, glgeyedayankldr. Hzl byr.dayankldr. Hzl byr.

Endemik bir trdr. Trkiye'deEndemik bir trdr. Trkiye'de KazdalarndaKazdalarndabulunur.bulunur.


22/66

Dou Karadeniz KknarDou Karadeniz Kknar((Abies nordmannianaAbies nordmanniana))


23/66

amgiller (Pinaceae) familyasndaamgiller (Pinaceae) familyasnda KafkasyaKafkasya'ya zg bir'ya zg bir

kknarkknar trtr.. 4040--50 m boya ulaan, geni piramidal ekilde gelien ve50 m boya ulaan, geni piramidal ekilde gelien ve

ok sk dallanma yapan gri gvdeli bir aatr.ok sk dallanma yapan gri gvdeli bir aatr.

Gen srgnleri yeilimtrakGen srgnleri yeilimtrak--sar renkli olup zeri ksa,sar renkli olup zeri ksa,sk, esmer tylerle rtlmtr.sk, esmer tylerle rtlmtr.

Kozalaklar dal zerinde dik dururlar ve kozalak pullarKozalaklar dal zerinde dik dururlar ve kozalak pullar

dkldnde geriye ince bir eksen kalr.dkldnde geriye ince bir eksen kalr. Kafkasya ile KuzeydouKafkasya ile KuzeydouAnadoluAnadolu dalk yrelerindedalk yrelerinde

bulunur. Asl geni yayl blgesi Kafkasya'dr.bulunur. Asl geni yayl blgesi Kafkasya'dr.


24/66

Uluda KknarUluda Kknar((Abies bornmulleriana)Abies bornmulleriana)


25/66

Uluda kknarUluda kknar amgilleramgiller (Pinaceae) familyasndan(Pinaceae) familyasndan3030--40 metre boylanabilen, bir40 metre boylanabilen, bir kknarkknar alt tralt tr..

Tepeden, tabana kadar ok sk dalldr. Gvde kabuuTepeden, tabana kadar ok sk dalldr. Gvde kabuugridir. Alt dallar yanlara doru yatay uzanr.gridir. Alt dallar yanlara doru yatay uzanr.

Yan srgnlerin ucundakiYan srgnlerin ucundaki tomurcuklartomurcuklar reinelidir.reinelidir.

Ortalama 15Ortalama 15--16 cm boyunda ve 5 cm apnda krmz16 cm boyunda ve 5 cm apnda krmz--kahverengikahverengi kozalaklarkozalaklarvardr.vardr.

Toprak ve rutubet istekleri fazladr, k istekleri azdr,Toprak ve rutubet istekleri fazladr, k istekleri azdr,glgeye dayankldrglgeye dayankldr


26/66

Toros kknar (Toros kknar (Abies cilicicaAbies cilicica))

amgilleramgiller (Pinaceae) familyasndan(Pinaceae) familyasndan SuriyeSuriye,, LbnanLbnandalar vedalar veTrkiyeTrkiye'de doal olarak yetien bir'de doal olarak yetien bir kknarkknartrtr..

3030--40 metre boylanr. Gvde iri renkli ve przsz,40 metre boylanr. Gvde iri renkli ve przsz,tepe dar piramit eklindedir. Dallar horizontal ve hafifetepe dar piramit eklindedir. Dallar horizontal ve hafifeaaya sarkk ve dipten itibaren dallanr.aaya sarkk ve dipten itibaren dallanr.

KozalaklarKozalaklar 1515--20 cm uzunlukta, silindir eklinde ucu20 cm uzunlukta, silindir eklinde ucusivri ve krmz kahverengidir.sivri ve krmz kahverengidir. yapraklarnyapraklarn st akst ak

yeil, altta iki adet beyaz erit vardr.yeil, altta iki adet beyaz erit vardr. Gneli ve yar glge nemli kumlu ve normal killiGneli ve yar glge nemli kumlu ve normal killi

topraklarda iyi geliir. lkbahar ge donlarndan zarartopraklarda iyi geliir. lkbahar ge donlarndan zarargrr.grr.


27/66

Dou Ladini (Dou Ladini (Picea orientalisPicea orientalis))


28/66

amgilleramgiller (Pinaceae) familyasndan 40(Pinaceae) familyasndan 40--50 metre, bazen50 metre, bazen

de 60 metre boylara ulaan, 1,5de 60 metre boylara ulaan, 1,5--2 metre ap yapabilen,2 metre ap yapabilen,dolgun ve dzgn gvdeli, sivri tepeli nemli birdolgun ve dzgn gvdeli, sivri tepeli nemli birormanorman aacdr.aacdr.

TomurcukTomurcukkahverengi, sivri ve reinesizdir. Doukahverengi, sivri ve reinesizdir. DouLadini bilinenLadini bilinen ladinladin taksonlarnn en ksa inetaksonlarnn en ksa ineyaprakls olup uzunluklar 6yaprakls olup uzunluklar 6--11 mm, ular keskin11 mm, ular keskindeil, kr yada kt olarak sonulanr. Cilal grnmldeil, kr yada kt olarak sonulanr. Cilal grnml

ve koyu yeildir. Enine kesitleri drt kelidir.ve koyu yeildir. Enine kesitleri drt kelidir.TrkiyeTrkiye'de,'de, GrcistanGrcistan snrndan balayp, batdasnrndan balayp, batda

OrduOrdu'da'da Melet IrmaMelet Irma ile son bulmaktadr.ile son bulmaktadr.


29/66

SEVG ESEVG E((Centaurea tchihatcheffiiCentaurea tchihatcheffii))


30/66

TrkiyeTrkiye zg nesli tkenme tehlikesiyle kar karyazg nesli tkenme tehlikesiyle kar karyaolan birolan bir iekiek trtr..

Halk arasnda yanar dner, gelin dmesi, trbe yadaHalk arasnda yanar dner, gelin dmesi, trbe yadakrmz peygamber iei olarak da bilinen sevgi ieikrmz peygamber iei olarak da bilinen sevgi ieidnyada yalnzcadnyada yalnzcaAnkaraAnkara'nn'nn GlbaGlba ilesiilesi Hac HasanHac HasanKyKy yaknnda yetimektedir.yaknnda yetimektedir.

Nesli tarm ilalar yznden yok olma tehlikesi ileNesli tarm ilalar yznden yok olma tehlikesi ilekar karya kalnca Bern Szlemesi kapsamndakar karya kalnca Bern Szlemesi kapsamndakoruma altna alnmtr.koruma altna alnmtr.

lk kez 1848 ylnda Rus bilim insanlk kez 1848 ylnda Rus bilim insan Pierre dePierre deTchihatcheffTchihatchefftarafndantarafndanAfyonkarahisarAfyonkarahisar yaknndakiyaknndakiMehmet ky'de bulunan iek artkMehmet ky'de bulunan iek artkAfyonAfyon ilindeilindegrlmemektedir.grlmemektedir.


31/66

Kasnak Meesi (Kasnak Meesi (Quercus vulcanicaQuercus vulcanica))


32/66

FagaceaeFagaceae (kayngiller) familyasndan 25(kayngiller) familyasndan 25--30 m boya30 m boyaulaabilen geni ve yaygn tepeli birulaabilen geni ve yaygn tepeli bir meemee trtrdr.dr.

Gen srgnler sarmtrak veya krmzmtrak olup,Gen srgnler sarmtrak veya krmzmtrak olup,nceleri tyl daha sonralar plaktr.nceleri tyl daha sonralar plaktr.

TomurcuklarTomurcuklar byk yumurta biiminde kahverengibyk yumurta biiminde kahverengikrmz, tyszdr. Tomurcuk pullarnn kenarlarkrmz, tyszdr. Tomurcuk pullarnn kenarlarkirpiklidir.kirpiklidir.


33/66

YapraklarYapraklar srgnler zerinde olduka aralklsrgnler zerinde olduka aralkldizilmitir. Yaprak ayas ters yumurta veya eliptikdizilmitir. Yaprak ayas ters yumurta veya eliptikbiimli, dip taraf arpktr. Yapraklarn alt yz baskbiimli, dip taraf arpktr. Yapraklarn alt yz bask

ve yldz tyldr. st yz plak ve koyu yeildir.ve yldz tyldr. st yz plak ve koyu yeildir.

EndemikEndemikbir trdr.bir trdr. KtahyaKtahya,, KonyaKonya,,AfyonAfyon,, IspartaIsparta,,((EirdirEirdir, (stler)) yrelerinde bulunur. 1300, (stler)) yrelerinde bulunur. 1300--1800 m1800 mykseltilere kadar kabilir.ykseltilere kadar kabilir.

ok deerli odunlar vardr. Yllk halkalar son dereceok deerli odunlar vardr. Yllk halkalar son derecedar olduunda kaplamala elverilidir. parkedar olduunda kaplamala elverilidir. parkeyapmnda ve kasnak yapmnda kullanlr.yapmnda ve kasnak yapmnda kullanlr.


34/66

SILA AACISILA AACI(Liguidambar styraciflua)(Liguidambar styraciflua)


35/66

2525--40 m'ye kadar boylanan yaprak dken kaln dall ve40 m'ye kadar boylanan yaprak dken kaln dall vegeni tepeli bir aatr. lk baktageni tepeli bir aatr. lk bakta naranara benzer.benzer.

Yalandka, kabuu koyular ve derin atlakl birYalandka, kabuu koyular ve derin atlakl birgrnm alr.grnm alr.

Elsi lopluElsi loplu yapraklaryapraklar srgnlere sarmal dizilmitir.srgnlere sarmal dizilmitir.

iekler kktr. iek kurulu 1iekler kktr. iek kurulu 1--2 cm apnda olup2 cm apnda olupkre eklinde ok sayda iek kmesini bulundurur.kre eklinde ok sayda iek kmesini bulundurur.

MeyveMeyve 22--4 cm apnda ok sayda kapslden oluur ve4 cm apnda ok sayda kapslden oluur ve

ierisinde ok miktardaierisinde ok miktarda tohumtohum bulunur.bulunur. Gvdesinden karlan balzamGvdesinden karlan balzam kozmetikkozmetikveve eczaclktaeczaclkta

kullanlr.kullanlr.


36/66

Sla aac esasnda nc zamandan kalmaSla aac esasnda nc zamandan kalma endemikendemikbir trdr. Nitekim bugn yaayan tek trnebir trdr. Nitekim bugn yaayan tek trnerastlanmayanrastlanmayanAvrupaAvrupa ktasnda bile Tersiyer'de birokktasnda bile Tersiyer'de biroktrlerinin yaad bilinmektedir.trlerinin yaad bilinmektedir.

Ancak buzul andan sonra imdiki yayl safhalarnaAncak buzul andan sonra imdiki yayl safhalarnaekilmilerdir.ekilmilerdir.

lk olarak paleosen devrinde,lk olarak paleosen devrinde, KafkasyaKafkasya'nn ve'nn veTrkmenistanTrkmenistan'n ('n (Hazar DeniziHazar Denizi'nin dousunda) maden'nin dousunda) madenyataklarnda ve benzeri yerlerde bulunmutur..yataklarnda ve benzeri yerlerde bulunmutur..


37/66

En eski yllara aitEn eski yllara ait LiguidambarLiguidambarpolenleri paleosen'depolenleri paleosen'deSibiryaSibiryaveve KafkasyaKafkasya'da,'da, RusyaRusyave Uzakdou'dave Uzakdou'dabulunmas bu cinsin jeolojik devirlerde btnbulunmas bu cinsin jeolojik devirlerde btn

KuzeydouKuzeydouAsyaAsya'da geni yayl gsterdiine iaret'da geni yayl gsterdiine iaretsaylmaktadr Weyland (1964).saylmaktadr Weyland (1964).

Bugn sahasnn ok snrl olmasn uzun zamannBugn sahasnn ok snrl olmasn uzun zamann

etkilerine balamaktadretkilerine balamaktadr


38/66

ADA AYI (Salvia pratensis)ADA AYI (Salvia pratensis)


39/66

Di otuDi otuveyaveya MeryemiyeMeryemiye olarak da bilinir,olarak da bilinir,ballbabagillerballbabagiller (Lamiaceae) familyasndan(Lamiaceae) familyasndan SalviaSalviacinsinicinsini

oluturan kokuluoluturan kokulu bitkilerebitkilereverilen addr. Btnverilen addr. BtnAvrupaAvrupalkelerinde olduu gibi lkemizde de oka yetiir.lkelerinde olduu gibi lkemizde de oka yetiir.Tyl ve beyazms bir renkte olanTyl ve beyazms bir renkte olan yapraklarnnyapraklarnn

kurusukurusu ayaygibi halanarak iildii gibi, et yemeklerinegibi halanarak iildii gibi, et yemeklerine

koku ve lezzet vermek iin de kullanlr. zelliklekoku ve lezzet vermek iin de kullanlr. zelliklekaracier,karacier, rdekrdek,, kazkaz,, tavuktavukve av hayvanlarnnve av hayvanlarnnkzartmalarnda ok ho bir koku ve tat verdii iinkzartmalarnda ok ho bir koku ve tat verdii iinkullanlr.kullanlr.

Avrupa lkelerinin mutfaklarnda kzarmAvrupa lkelerinin mutfaklarnda kzarm patateslerinpatateslerin,,hamurlara koyulan yalarn kokulandrlmasnda,hamurlara koyulan yalarn kokulandrlmasnda,salamuralarda, etlerin dinlendirilmesinde ok kullanlr.salamuralarda, etlerin dinlendirilmesinde ok kullanlr.


40/66

lkemizdelkemizde zmirzmir blgesinde bahe adaay yetitirilmektedir.blgesinde bahe adaay yetitirilmektedir.

Bir baka tr olanBir baka tr olan ayr ada ayayr ada ay ((Salvia pratensisSalvia pratensis), ayrlarda,), ayrlarda,bayrlarda ve meralarda yetiir. evresine trl ho bir kokubayrlarda ve meralarda yetiir. evresine trl ho bir koku

yayan maviyayan mavimeneke renkli ieklerin prlts uzaklardanmeneke renkli ieklerin prlts uzaklardanseilebilir.seilebilir.

ayr ada ay (Anadolu adaay) bat ve gneyayr ada ay (Anadolu adaay) bat ve gney--bat Anadolu'dabat Anadolu'dabol olarak yetimektedir. Anadolu ada ayndan "elma ya"bol olarak yetimektedir. Anadolu ada ayndan "elma ya"veya "ac elma ya" denilen ya da retilmektedir.veya "ac elma ya" denilen ya da retilmektedir.

Bu tr adaay da kimyasal yap ve tedavi etkisi bakmndanBu tr adaay da kimyasal yap ve tedavi etkisi bakmndantbbi (bahe) adaayna benzemektedir.tbbi (bahe) adaayna benzemektedir.


41/66

Kukonmaz (Kukonmaz (AsparagusAsparagus))


42/66

Biri sebze olarak yenen, brleri ss amacylaBiri sebze olarak yenen, brleri ss amacylayetitirilen eitli bitki trlerini kapsayan gruptur.yetitirilen eitli bitki trlerini kapsayan gruptur.

Bu trlerin yabanilerine dnyann lman blgelerindeBu trlerin yabanilerine dnyann lman blgelerindeska rastlanr.ska rastlanr.

Trkiye'de yetitii yerler, Marmara blgesi, Ege,Trkiye'de yetitii yerler, Marmara blgesi, Ege,Akdeniz ve Orta Anadolu'dur.Akdeniz ve Orta Anadolu'dur.

Kukonmaz en iyi besince zengin, kumlu ve gevekKukonmaz en iyi besince zengin, kumlu ve gevektopraklarda yetiir. Hazirantopraklarda yetiir. Haziran--Temmuz aylar arasndaTemmuz aylar arasndayeilimsi sar renkliyeilimsi sar renkli iekleriekler aan, 50aan, 50--150 cm boyunda,150 cm boyunda,ok yllk otsu bir bitkidir.ok yllk otsu bir bitkidir.

Sulak, kumlu ve killi, kuvvetli topraklarda, ormanlkSulak, kumlu ve killi, kuvvetli topraklarda, ormanlkyerlerde yetiir. Gvdeleri dik, yeil dzgn yzl veyerlerde yetiir. Gvdeleri dik, yeil dzgn yzl veyaygn dalldr.yaygn dalldr.


43/66

Eer bir kukonmazEer bir kukonmazbitkisi hasat edilmeyipbitkisi hasat edilmeyipdoal haline braklacakdoal haline braklacak

olursa 170 santimetreyeolursa 170 santimetreyekadar boylanr.kadar boylanr. Dallar kaplayan ince,Dallar kaplayan ince,

inemsi yapraklarninemsi yapraklarnardndan kk, sarmsardndan kk, sarmsiekler aar; iekleriekler aar; ieklerdaha sonra krmz etlidaha sonra krmz etlimeyvelere dner.meyvelere dner.


44/66

SrkuyruuSrkuyruu


45/66

HaziranHaziran--AustosAustos aylarnda parlakaylarnda parlaksarsar renklirenkli iekleriekler aan 20 ile 150aan 20 ile 150cm boylarnda iki yllk otsu bir bitkilerdir.cm boylarnda iki yllk otsu bir bitkilerdir.

Daha ok ekilmemi yerlerde ve yol kenarlarnda bulunurlar.Daha ok ekilmemi yerlerde ve yol kenarlarnda bulunurlar.Gvdeleri dik bazen dallanm ve ynms tylerle kapldr.Gvdeleri dik bazen dallanm ve ynms tylerle kapldr.

YapraklarYapraklar gvdenin alt ksmlarnda rozet halinde dizilmi olup, gvdenin alt ksmlarnda rozet halinde dizilmi olup,ynms tyldr. Gvdedeki yapraklar ise sapszdr. ieklerynms tyldr. Gvdedeki yapraklar ise sapszdr. ieklergvdenin ucunda sk veya seyrek, az veya ok uzun bir salkmgvdenin ucunda sk veya seyrek, az veya ok uzun bir salkmdurumda toplanmlardr.durumda toplanmlardr.

MeyvelerMeyveler yuvarlaka olup, okyuvarlaka olup, oktohumludurtohumludur.. TrkiyeTrkiye, sr kuyruu trleri bakmndan ok zengin olup, takriben, sr kuyruu trleri bakmndan ok zengin olup, takriben

200 kadar tr bulunmaktadr.200 kadar tr bulunmaktadr.


46/66

Peygamber ieiPeygamber iei


47/66

Dnyada yalnzca anlurfada yetien peygamber ieine,Dnyada yalnzca anlurfada yetien peygamber ieine,Harran niversitesi (H) retim yelerinin yaptHarran niversitesi (H) retim yelerinin yaptaratrma sayesinde 138 yl sonra yeniden rastland.aratrma sayesinde 138 yl sonra yeniden rastland.

Peygamberler diyar anlurfaya zg iee, TektekPeygamberler diyar anlurfaya zg iee, TektekDalarnda yaplan iki aylk alma sonucunda ulald.Dalarnda yaplan iki aylk alma sonucunda ulald.

Peygamber iei ilkbaharda ayor.Peygamber iei ilkbaharda ayor. anlurfaya zg (endemik) peygamber iei, nisananlurfaya zg (endemik) peygamber iei, nisan--maysmays

aylarnda ayor. Bozkr ve talk alanlarda yaylaylarnda ayor. Bozkr ve talk alanlarda yaylgsteriyor.gsteriyor.

lk kez 138 yl nce anlurfada Alman botanikiH

einrchlk kez 138 yl nce anlurfada Alman botanikiH

einrchKarlHaussknecht tarafndan kefedilen iek, papatyagillerKarlHaussknecht tarafndan kefedilen iek, papatyagiller(toplu iekgiller) familyasna ait.(toplu iekgiller) familyasna ait.

Yaklak 190 civarnda tr bulunan bitkinin gen merkeziYaklak 190 civarnda tr bulunan bitkinin gen merkeziTrkiye.Trkiye.


48/66

Data HurmasData Hurmas


49/66

Tm Dnyada, yalnzca gneybat Anadolu'da doalTm Dnyada, yalnzca gneybat Anadolu'da doalolarak yetien "Data hurmas" ile tannan Dataolarak yetien "Data hurmas" ile tannan Data

Yarmadas'nda egemen orman tipini nemli kzlamYarmadas'nda egemen orman tipini nemli kzlamormanlar oluturur.ormanlar oluturur.

Olaanst zengin bitki rtsne sahip bu nemliOlaanst zengin bitki rtsne sahip bu nemliBitki Alan'nda yaklak 160 lke apnda nadir bitkiBitki Alan'nda yaklak 160 lke apnda nadir bitki

tr bulunurtr bulunur


50/66

nceyaprakl erelti (nceyaprakl erelti (Isoetes durieiIsoetes duriei))

merli Havzasndamerli Havzasndamevsimsel su basan kumlu vemevsimsel su basan kumlu vetalk yerlerde yetien birtalk yerlerde yetien birerelti trdr.erelti trdr.

lke apnda ok az yerdelke apnda ok az yerdekaytl, nadir bir bitkidir.kaytl, nadir bir bitkidir. BuBunceyaprakl erelti tr,nceyaprakl erelti tr,yetitii ok hassasyetitii ok hassas

ekosistemlerin tahrip edilmesiekosistemlerin tahrip edilmesinedeniyle azalmaktadr.nedeniyle azalmaktadr.


51/66

Yabani karanfilYabani karanfil((Dianthus pubescens)Dianthus pubescens)

lkemizde yalnzcalkemizde yalnzca

Balkesir ve Aydn ilBalkesir ve Aydn ilsnrlar iinde kaytlsnrlar iinde kaytlnadir bir trdr.nadir bir trdr.


52/66

Yonca (Yonca (Trifolium pachycalyxTrifolium pachycalyx))

Kurak meralar, kayalklarKurak meralar, kayalklar

ve ky kumullarnda asitve ky kumullarnda asitkarakterli topraklarkarakterli topraklarzerinde yetiir.zerinde yetiir.


53/66

Yonca (Yonca (Trifolium ligusticumTrifolium ligusticum))

merliHavzasndamerliHavzasndayetien nadir tek yllk biryetien nadir tek yllk birgl trdr.gl trdr.

Soluk pembe iekleriSoluk pembe iekleri

MaysMays--Temmuz aylarndaTemmuz aylarndaaar.aar.


54/66

stanbul nazendesistanbul nazendesi((Lathyrus undulatus)Lathyrus undulatus)

Trkiyenin kuzeybatsnaTrkiyenin kuzeybatsnaendemik, ok ekici birendemik, ok ekici bir

bitkidir. stanbulun Asyabitkidir. stanbulun Asyayakasndaki fundalklardayakasndaki fundalklardazengin poplasyonlarzengin poplasyonlarbulunur.bulunur.

Avrupa apnda nadir birAvrupa apnda nadir bir

bitki olan stanbulbitki olan stanbulNazendesinin koruma altnaNazendesinin koruma altnaalnmas nemlidir.alnmas nemlidir.


55/66

Crinitaria linosyrisCrinitaria linosyris

merliHavzasnn vemerliHavzasnn ve

Trkiyenin nadirTrkiyenin nadirbitkilerinden biridir.bitkilerinden biridir.

Bata stanbul olmakBata stanbul olmakzere, Trkiyenin yalnzzere, Trkiyenin yalnz

kuzeybatsnda yetitiikuzeybatsnda yetitiibilinmektedir.bilinmektedir.


56/66

Riva srkuyruuRiva srkuyruu((Verbascum bugulifoliumVerbascum bugulifolium))

stanbula zg nadirstanbula zg nadir

trlerden biridir. Tysztrlerden biridir. Tyszyapraklar bitkininyapraklar bitkinintabannda toplanmtr.tabannda toplanmtr.

ok sayda salkmok sayda salkm

eklindeki iekleriyle 15eklindeki iekleriyle 15--75 cm boyunda ok yllk75 cm boyunda ok yllkbir bitkidir.bir bitkidir.


57/66

Narin acidemNarin acidem((Colchicum micranthumColchicum micranthum))

stanbula endemik kkstanbula endemik kkiekli bir acidem trdr.iekli bir acidem trdr.Nemli fundalklar veNemli fundalklar vemeralarda yetien bitki,meralarda yetien bitki,sonbaharda ieklenir.sonbaharda ieklenir.

Kemerburgazda bulunanKemerburgazda bulunanbirka kk kolonisi dnda,birka kk kolonisi dnda,byk ounlukla stanbulunbyk ounlukla stanbulun

Asya yakasnda yaylAsya yakasnda yaylgsterir.gsterir.

Ancak kontrolsz ehirlemeAncak kontrolsz ehirlemeve yanl aalandrma gibive yanl aalandrma gibinedenlerle nesli tehlikenedenlerle nesli tehlikealtnda bulunmaktadr.altnda bulunmaktadr.


58/66

mraniye idemimraniye idemi((Crocus pestalozzae)Crocus pestalozzae)

Trkiyeye endemikTrkiyeye endemikkk iekli bir idemkk iekli bir idemtrdr.trdr.

Erken ilkbahardaErken ilkbahardabembeyaz iekleriylebembeyaz iekleriylestanbul'un nemlistanbul'un nemlifundalklar iindefundalklar iindemeralar ve kayalklardameralar ve kayalklardaiek aar.iek aar.


59/66

okbal kygrenokbal kygren((Cirsium polycephalumCirsium polycephalum))

stanbul'un baltalkstanbul'un baltalkormanlarna veormanlarna vefundalklarna endemik,fundalklarna endemik,

iki yllk bir bitkidir.iki yllk bir bitkidir. Trkiyenin kreselTrkiyenin kresel

lekte tehlike altndalekte tehlike altndabulunan, korumaklabulunan, korumakla

ykml bitkilerindenykml bitkilerindenbiridir.biridir.


60/66

Ters Lale (Fritillaria fleisheriana)Ters Lale (Fritillaria fleisheriana)

Dnyada bir benzeri dahaDnyada bir benzeri dahabulunmayan ve anavatan Dalarnbulunmayan ve anavatan DalarnKenti olarak da bilinen HakkariKenti olarak da bilinen Hakkariilimizde yetien Ters Lale,ilimizde yetien Ters Lale,dnyann en nadide ieklerindendnyann en nadide ieklerindenbiridir.biridir.

Kan krmz, gz kamatrcKan krmz, gz kamatrcrengiyle kadife hassaslndakirengiyle kadife hassaslndakiiei ile estetik grnmliei ile estetik grnmltersliiyle adeta bir doa harikasdr.tersliiyle adeta bir doa harikasdr.

Ters Lalenin asl nemi; endemikTers Lalenin asl nemi; endemikbir tr olmas yani dnyadabir tr olmas yani dnyada

yalnzcaH

akkride doal olarakyalnzcaH

akkride doal olarakyetimesindendir.yetimesindendir. Ters Lale doal grnyleTers Lale doal grnyle

mevcut kltr lalelerinden ok dahamevcut kltr lalelerinden ok dahagsterilidir.gsterilidir.

lin Adlin Ad Bitkinin LatinceBitkinin Latince Bitkinin Trke adBitkinin Trke ad


61/66

lin Adlin Ad Bitkinin LatinceBitkinin Latinceadad

Bitkinin Trke adBitkinin Trke ad

AdanaAdana Crocus adanensis,Crocus adanensis,Ophrys cilicica,Ophrys cilicica,Viola cilicicaViola cilicica

Adana idemi,Adana idemi,Adana Orkidesi,Adana Orkidesi,Adana MenekesiAdana Menekesi

ArAr Campanula aghrica,Campanula aghrica,Rosa dumalis,Rosa dumalis,Rosa pisiformisRosa pisiformis

Ar an iei,Ar an iei,Gl,Gl,GlGl

AnkaraAnkara Crocus ancyrensis,Crocus ancyrensis,DianthusDianthusanatolicus,anatolicus,DianthusDianthus

ancyrensisancyrensis

Ankara idemiAnkara idemiAnadolu karanfiliAnadolu karanfiliAnkara karanfiliAnkara karanfili

A lA l CC P fil id iP fil id i


62/66

AntalyaAntalya CrocusCrocuspamphylicus,pamphylicus,Crocus antalyensis,Crocus antalyensis,ris pamphylica,ris pamphylica,CampanulaCampanulaantalyensis,antalyensis,Fritillaria carica,Fritillaria carica,Rosa dum.Rosa dum.antalyanusantalyanus

Pamfilya idemi,Pamfilya idemi,Antalya idemi,Antalya idemi,Pamfilya Sseni,Pamfilya Sseni,Antalya an iei,Antalya an iei,Karya ters lalesi,Karya ters lalesi,Antalya glAntalya gl

ArtvinArtvin Crocus artvinensis,Crocus artvinensis,

Lilium artvinense,Lilium artvinense,DianthusDianthusartvinensisartvinensis

Artvin idemi,Artvin idemi,

Artvin zamba,Artvin zamba,Artvin karanfiliArtvin karanfili

AydnAydn Fritillaria bithynicaFritillaria bithynica Bitinya ters lalesiBitinya ters lalesi


63/66

BilecikBilecik FritillariaFritillariafleisherianafleisheriana

Ters laleTers lale

BoluBolu Crocus abantensisCrocus abantensis Abant idemiAbant idemi

ankrankr Crocus lgazensisCrocus lgazensis Ilgaz idemiIlgaz idemi

ElazElaz Fritillaria baskilensisFritillaria baskilensis Baskil ters lalesiBaskil ters lalesi

GaziantepGaziantep GalanthusGalanthusantepensisantepensis

Antep kardeleniAntep kardeleni


64/66

HakkariHakkari CrocusCrocushakkariensis,hakkariensis,

CampanulaCampanulahakkaricahakkarica

Hakkari idemi,Hakkari idemi,Hakkari anieiHakkari aniei

IspartaIsparta Rosa dumalisRosa dumalis GlGl

stanbulstanbul CrocusCrocusistanbulensisistanbulensis

stanbul idemistanbul idemi

KayseriKayseri Anthemis argaea,Anthemis argaea,CampanulaCampanulaargaea,argaea,

Erciyes papatyas,Erciyes papatyas,Erciyes an iei,Erciyes an iei,

KonyaKonya Viola isaurica Viola isaurica saurya menekesisaurya menekesi


65/66

MardinMardin ris mardinensisris mardinensis Mardin SseniMardin Sseni

MuMu DianthusDianthus

muschianusmuschianus

Mu karanfiliMu karanfili

SivasSivas Campanula sivasicaCampanula sivasica Sivas anieiSivas aniei

TrabzonTrabzon Anthemis..trapezuntAnthemis..trapezunticic

Trabzon papatyasTrabzon papatyas

TunceliTunceli CampanulaCampanulamunzurensismunzurensis

Munzur anieiMunzur aniei


66/66

www.kelebeketkisi.netwww.kelebeketkisi.net

Documents

Endemik Bitkilerin Turkiyede Dagilisi