EPITELNO TKIVOJedno od 4 osnovne vrste tkiva. Sastoji se od gusto zbijenih, čvrsto povezanih stanica.Opća svojstva epitelnih stanica: polarnost, ishrana difuzijom, dobra živčana inervacija, obnavljanje stanica mitozom.Metaplazija- prijelaz jedne vrste epitela u drugiOBLIK- uvjetuje ga gusti smještaj epitelnih stanicaa) pločaste stanice

b) kubične stanice

c) cilindrične (visokoprizmatične) stanice

PLOČASTE STANICE

KUBIČNE STANICE

CILINDRIČNE STANICE

Plohe epitelne stanice

1/Bazalna ploha- bazalna lamina (lamina densa + lamina rara)izgrađena je od kolagena tipa IV, laminina,enaktina i proteoglikana.Bazalna membrana= bazalna lamina + retikularna lamina

2/ Lateralna ploha - stanice su povezane međustaničnim spojevimaa) Nepropusni spojevi (zonule okludentes)b) Pričvrsni spojevi (zonula adherens i macula adherens ili dezmosom ihemidezmosom)

c) Komunikacijski spojevi (tijesni spoj ili nexus ili gap junction)

3/ Slobodna ploha(površina)a) mikrovilib) trepetljikec) stereocilije

CITOSKELET- INTERMEDIJARNI, AKTINSKI I MIOZINSKI FILAMENTI

BAZALNAMEMBRANA

MEĐUSTANIČNE VEZE1/ Nepropusni spoj = čvrsti spoj (zonula occludens)2/ Pričvrsni spoj = zonula adherens, desmosom i hemidezmosom3/ Komunikacijski spoj = tijesni spoj (nexus)

KOMUNIKACIJSKI SPOJ - NEXUS

SLOBODNA PLOHA -TREPETLJIKE

MIKROVILI

STEREOCILIJE

JEDNOSLOJNISve stanice dodiruju bazalnu laminu

- jednoslojni pločasti

- jednoslojni kubični

- jednoslojni cilindrični

VRSTE EPITELA- POKROVNI

VRSTE EPITELA -POKROVNI

MNOGOSLOJNI-ima više od 1 sloja stanica

-mnogoslojni pločasti neoroženi

- mnogoslojni pločasti oroženi

VRSTE EPITELA- POKROVNI

VIŠEREDNI- sve stanice dodiruju bazalnu laminu, a jezgre su smještene na različitim razinama

- višeredni cilindrični s trepetljikama

- mnogoslojni cilinrični epitel sa stereocilijama

- prijelazni epitel

BOLESTI UZROKOVANE ABNORMALNOM SINTEZOMINTERMEDIJARNIH FILAMENATA- KERATINA

a) merokrina sekrecija-sekretna zrnca izlazeegzocitozom

b) apokrina sekrecija -sekret se izlučuje zajednos apikalnim dijelomcitoplazme

c) holokrina sekrecija -pri sekreciji propadačitava stanica

NAČINI IZLUČIVANJASEKRETA

ŽLJEZDANI EPITEL

NAČINI IZLUČIVANJA SEKRETA

a) prema broju žljezdanih stanica- jednostanične- višestaničneb) prema mjestu izlučivanja sekreta- endokrine - izlučuju svoj proizvod u krv (hormoni) i nemaju odvodnih kanala- egzokrine - izlučuju svoj proizvod kroz odvodni kanal(enzim), imaju sekresijki dio i odvodni kanal

c) prema razgranjenosti odvodnog kanala- jednostavne (nerazgranjen kanal)- složene (razgranjen kanal)d) prema obliku sekrecijskog dijela- alveolarne (acinusne)-okrugli raspored stanica- tubulusne - duguljasti raspored stanica-alveotubulusne -okrugle i duguljaste grupice sekrecijskih stanica

ŽLJEZDANI EPITEL -PODJELE

Egzokrine i endokrine žlijezde

Podjela žlijezda prema odvodnom kanalu i sekrecijskom dijelu

Složene žlijezde

Žlijezde slinovnice

Slinovnice

-Seromukozne žlijezde (podčeljusna žlijezda)

-Mukozna (podjezičnažlijezda)

- Serozna (doušna žlijezda)

Stanice koje prenose ione

Vrčaste stanice

Serozne i mioepitelne stanice

Neuroendokrine stanice (DNES)-derivati embrionalnog živčanog sustava-dišni, probavni, moraćni sutav, štitnjača i hipofiza-prepoznaju imunohistokemijski

Stanice koje izlučuju steroide