EQ - Chỉ số cảm xúc

Ứng dụng trong công việc

Tài liệu đào tạo nội bộ

TP. HCM, 28/07/2012

Golden Hearts| Việt Nhi

BẠN CÓ THỂ...

• Hiểu cơ bản EQ, các cấp độ của EQ &

định hướng ứng dụng EQ vào công việc

• Nắm được các mô hình tính cách cơ bản

đồng cảm với các tính cách khác

nhau.

• Phê bình đúng cách.

• Kiểm soát sự căng thẳng

• Tư duy sáng tạo

MỤC LỤC

1. Thông tin cơ bản về EQ

2. Các mô hình xác định tính cách phổ biến

3. Phê bình thế nào là đúng?

4. Vượt qua căng thẳng

5. Tư duy sáng tạo

1. EQ LÀ CÁI CHI CHI?

• EQ = Emotional Quotient

= Chỉ số cảm xúc

= Emotional Intelligence

= Thông minh cảm xúc

Thông minh (Intelligence) là gì?

Từ điển Hoa Kỳ:

o Khả năng tiếp thu & áp dụng kiến thức.

o Năng lực của tư duy & lý trí

o Sức mạnh vượt trội của trí tuệ

Robert Sternberg (Beyond IQ, 1985)

o Thông minh là những gì mà chúng ta đo lường, tính

toán được (measure) thông qua việc kiểm tra (test)

Thông minh cảm xúc là gì?

• Là khả năng nhận thức, hiểu, truyền đạt cảm xúc và

có hành động phù hợp với những cảm xúc đó.

• EQ luôn thay đổi vì chúng ta luôn giao tiếp với người

khác

Cần “nuôi dưỡng” EQ của mình.

IQ chỉ làm nên 20% thành công của cuộc sống

• Năm 1983, trong cuốn Frames of Mind: The Theory

of Multiple Intelligences (Những cơ cấu của nhận

thức: Lý thuyết về thông minh bội) của Howard

Gardner, ông quan sát thấy rằng các kiểu trí tuệ

truyền thống như IQ, không thể giải thích một cách

đầy đủ khả năng nhận thức của con người.

CÁC MÔ HÌNH VỀ EQ

Mô hình năng lực

(Competencies model)

Hiểu bản thân

(Intrapersonal)

Hiểu & quản lý được bản thân

Làm việc với con người

(Interpersonal)

Kỹ năng làm việc với con

người – năng lực tương tác lẫn

nhau

Quản lý stress

(Stress Management)

Khả năng sống chung với căng

thẳng (stress) & kiểm soát sự

bốc đồng

Khả năng thích ứng

(Adaptability)

Năng lực ứng xử & giải quyết

linh hoạt các vấn đề xảy ra

trong cuộc sống

Nhận biết bản thân (Self-awareness): là khả năng

- Nhận ra cảm xúc của bản thân

- Hiểu tại sao mình có cảm xúc đó & nó ảnh hưởng tới mình như thế

nào

Khẳng định (Assertiveness): là khả năng

- Diễn tả, thể hiện cảm xúc & suy nghĩ của bản thân

- Từ đó giữ vững lập trường & vị thế của mình

Độc lập (Independence): là khả năng

- Tự định hướng & tự kiểm soát cảm xúc

- Vững chắc (stand on your own two feet

Tôn trọng bản thân (Self-Regard): là khả năng

- Tự nhận ra điểm mạnh & điểm yếu của mình

- Cảm thấy “ổn” bất chấp những điểm yếu đó

Thể hiện bản thân (Self-Actualization): là khả năng

- Tự nhận ra tiềm năng (potential) của mình

- Cảm thấy thoải mái (comfortable) với những gì mình đang có nhưng

không ngừng nỗ lực tiếp tục

Hiểu bản thân (Intrapersonal)

Làm việc với con người (Interpersonal)

Khả năng hiểu người khác nghĩ gì, đặt mình vào

vị trí của người khác để hiểu họ

Khả năng nhận thức vai trò Hợp tác &

Đóng góp vào các nhóm xã hội của mình

(social groups)

Khả năng chăm sóc & duy trì các mối quan hệ có

lợi cho đôi bên bằng việc Cho & Nhận. Các mối

quan hệ này tạo cảm xúc gắn bó chân thật.

Khả năng thích ứng (Adaptability)

Kiểm chứng sự thực (Reality Testing)

Khả năng “nhìn” sự việc như nó vốn có

hơn là nhìn theo hướng mà bạn

muốn/không muốn nó xảy ra

Tính linh hoạt (Flexibility)

Khả năng điều chỉnh suy nghĩ, cảm xúc

và hành động để thay đổi xung quanh

Giải quyết vấn đề (Problem Solving)

Khả năng xác định mấu chốt vấn đề, phân

tích, tổng hợp và thi hành những giải pháp

phù hợp

Competencies Model

Nhận biết cảm xúc (Perceiving)

Hiểu cảm xúc (Understanding)

Tạo ra cảm xúc (Creating)

Quản lý cảm xúc (Managinng emotions)

Nhận biết đúng cảm xúc của bản thân mình và những người xung quanh

4 cấp độ của Mayer & Salovey

(Mayer & Salovey’s Ability model)

Hiểu, thấu cảm, biết nguyên nhân, hậu quả của các loại cảm xúc

Tạo ra cảm xúc: Khả năng diễn tả, đáp lại các cảm xúc của người khác

Khả năng tự quản lý được cảm xúc của mình, cư xử hợp lý dễ dàng hòa đồng

Giá trị của EQ

• Sáng tạo (Creativity)

• Quản lý stress (Stress management)

• Ra quyết định (Decision making)

• Xây dựng mối quan hệ (Relationship building)

• Cải tiến như thế nào (Can be enhanced?)

• Hiểu chính mình (What else is important to you?)

2. CÁC MÔ HÌNH TÍNH CÁCH PHỔ BIẾN

MBTI

(Phân loại tính cách)

Xu hướng ứng xử với thế giới bên ngoài:

Xu hướng tự nhiên:

Extraversion (Hướng ngoại) vs Introversion (Hướng nội)

Cách tiếp nhận thông tin từ thế giới bên ngoài.

Tìm hiểu & nhận thức thế giới:

Sensing (Giác quan) vs iNtuition (Trực giác)

Quyết định & Chọn lựa:

Đưa ra quyết định & chọn lựa:

Thinking (Lý trí) vs Feeling (Tình cảm)

Cách thức hành động:

Cách thức mà mỗi người lựa chọn để tác động tới thế giới bên ngoài.

Judging (Nguyên tắc) vs Perceiving (Linh hoạt)

Có 16 nhóm tính cách

MBTI • Người tận tâm với công việc

• Người chăm nom

• Người che chở

• Nhà khoa học

• Cơ khí, kỹ thuật

• Nghệ sĩ

• Người duy tâm, lý tưởng hóa

• Người tư duy

• Người năng động

• Người trình diễn

• Người truyền cảm hứng

• Người nhìn xa trông rộng

• Người giám hộ

• Người chăm sóc

• Người cho đi

• Nhà điều hành

•

LEONARD (LPI)

(Phân loại tính cách)

TỬ TẾ

(NEUTRAL)

Lắng nghe tốt

Thích sống ôn hòa

Dễ bị tổn thương

THÂN THIỆN

(RELATIONAL)

Đầy sức sống, hào hứng

Truyền cảm hứng

Xu hướng nói nhiều

PHÂN TÍCH

(ANALYTICAL)

Im lặng & kín đáo

Thích chính xác

Thích 1 mình

QUYẾT ĐOÁN

(DECISIVE)

Làm việc nhanh, mau lẹ

Thích thắng cuộc

Khuynh hướng hung hăng

SÁNG TẠO

(OPENNESS)

Sáng tạo

Thích mới mẻ

Thích 1 mình

Hướng ngoại/Hành động

Chuộng mạo hiểm

Kết bạn dễ

Có khuynh hướng phô trương

Hướng về công việc

Khao khát chỉ đạo

Thích lãnh đạo

Thiếu kiên nhẫn với người khác

Hướng về con người

Tính nồng ấm

Chia sẻ cảm xúc rõ ràng

Có thể thỏa hiệp

Hướng nội/Dữ liệu

Cẩn thận

Siêng năng

Có xu hướng thiếu quả quyết

•

DISC

(Phân loại tính cách)

• 4 loại người tiêu biểu:

1. Xông xáo (D- Dominance)

Tính cách nổi bật:

Đổi mới, Bao quát, Tiên phong

Đúng hạn, Nhanh nhẹn

Xốc vác, năng nổ, Hướng đến kết quả

Năng động, Tập trung

Chủ động, Quyết tâm

Mạnh mẽ, trực tiếp

Tự tin, Bản lĩnh, Khí thế

2. Nhiệt tình (Inducement)

Tính cách nổi bật:

Thuyết phục, Cởi mở, Vui vẻ, Hòa

nhã

Quảng giao,Dễ làm quen, Dễ thu hút

Thích các mới lạ, Lạc quan

Hoạt bát, thân thiện

Hòa đồng, cởi mở, Năng động hồn

nhiên

Vô tư, Hài hước, Dễ thích nghi

3. Điềm đạm (S – Submission)

Tính cách nổi bật:

Ổn định

Chín chắn,Kiên định, Thận trọng,

Điềm tĩnh, Từ tốn

Nồng ấm,Trung thành,Hòa nhã, Sâu

sắc

Lắng nghe, Biết quan tâm, Thân thiện

Tận tâm, Có trách nhiệm

4. Chuẩn mực (C – Compliance)

Tính cách nổi bật:

Tập trung

Sòng phẳng, Logic, Rõ ràng

Có trách nhiệm

Kỷ luật, Thận trọng

Chính xác, Ngăn nắp, Cầu toàn

Nghiêm túc, Trật tự

3. PHÊ BÌNH...

• Nguyên tắc:

« Tập trung vào vấn đề, không phải con người »

Nói về những dữ liệu, dữ kiện cụ thể.

Tránh nói về thái độ, nhân cách.

Mục đích cuối cùng là giải quyết vấn đề.

Công thức EPM khi phê bình

E

Empathize

Thông cảm

Đặt mình vào vị trí người khác

Nói điều gì đó thể hiện sự thông cảm, thấu

hiểu của bạn

P

Pinpoint problems

Vấn đề thực tế

Xác định chính xác những hành động cụ thể

bạn chưa hài lòng

Hãy nhớ “Vấn đề” chứ không phải “Con

người”

Sau đó, không nói đi nói lại vấn đề

M

Move forward

Hướng đến

Chính bạn phải muốn cải thiện vấn đề đề

nghị thẳng giải pháp

Cấp dưới: đưa ra hướng dẫn hoặc mệnh lệnh

Cấp trên hoặc những người quan trọng: mở ra

1 cuộc thảo luận

NHƯNG

Công thức 4A khi nhận lời phê bình

• Trước khi nhận lời phê bình, cần chuẩn bị tâm lý

cho « Một cơ hội học hỏi » .

Sự thật: Lời phê bình có thể liên quan đến vấn đề

thực tế.

Nhận thức: Chúng ta cần xác nhận lại nhận thức

của người khác.

Mối quan hệ: Người ta thường cảm thấy chán

nản/có khoảng cách khi họ không thể nói ra điều

họ muốn.

4A

Anticipate

Dự đoán Tự hỏi bản thân “Tôi có thể học được điều gì?”

Bạn có thể chủ động yêu cầu người khác phê bình

Ask question

Hỏi

Đặt câu hỏi, yêu cầu đưa ra những ví dụ

Phải chắc chắn bạn biết hành vi nào đang bị phê bình

Hỏi là 1 cách giúp người đang phê bình bạn giao tiếp tốt

Agree with sth

Đồng ý với

điều gì

Tìm kiếm điều gì đó bạn đồng ý

Điều đó có thể là NGUYÊN LÝ tổng quát hoặc một

SỰ THẬT

Tìm kiếm điều gì đó bạn đồng ý

Analyze

Phân tích Nghĩ về điều mà người phê bình bạn nói

Cân nhắc thận trọng những gì bạn biết

4. KIỂM SOÁT CĂNG THẲNG

• Những giai đoạn của sự suy kiệt:

Giai đoạn báo động (cảm xúc):

Mất ngủ

Lo âu

Giận dữ

Sợ hãi

Giai đoạn kháng cự (hành vi):

Chối bỏ cảm xúc

Cô lập cảm xúc

Thu hẹp sở thích

Giai đoạn suy kiệt (thể chất)

Mất ngủ triền miên

Các vấn đề về sức khỏe

Chất độc trong cơ thể gia tăng.

Xử lý Suy kiệt cơ thể

• Bước 1: Đánh giá sự khỏe mạnh của cơ thể

Bạn có dễ mệt mỏi?

Có cảm thấy căng cơ sau cổ?

Có dùng nhiều đường hay thức ăn nhiều

dầu?

Có muốn tập thể dục thường xuyên?

• Bước 2: Tăng sử dụng chất chống oxy hóa

(Vitamin C, E và các khoáng chất)

• Bước 3: Giảm chất kích thích (cafe, v.v)

• Bước 4: Tập thể dục đều đặn

Xử lý Suy kiệt trí óc Thay đổi phong cách của bạn:

Làm việc hiệu quả

tại công ty

Kỹ năng quản lý thời gian

Kỹ năng làm việc với con người

Kỹ năng đàm phán

Sự dứt khoát

Hạn chế làm việc tại nhà

Tìm cơ hội chăm sóc

bản thân

Bạn bè

Người thân

Sở thích

• Bổ sung Endorphines: là hoocmon được sản sinh bởi

tuyến yên của não, giúp con người cảm thấy dễ chịu.

Xây dựng hệ thống miễn dịch

Điều chỉnh nhận thức lạc quan

Giúp giải quyết vấn đề sáng tạo

Làm cho con người trẻ trung

5. TƯ DUY SÁNG TẠO

• Bước 1: Viết ra vấn đề ban đầu, càng cụ thể càng tốt

• Bước 2: Tạo 1 vấn đề mới, hoàn toàn ko liên quan đến vấn

đề ban đầu

• Bước 3: Giải quyết vấn đề mới

• Bước 4: Mượn những ý tưởng từ giải pháp cho vấn đề mới

để liên hệ với vấn đề ban đầu

• Bước 5: Nghĩ ra những giải pháp cho vấn đề ban đầu của

bạn.

• Bước 6: Để nghĩ ra giải pháp cho vấn đề ban đầu của bạn,

sử dụng kỹ thuật Scamper.

S: Substitute – Tôi có thể thay thế?

C: Combine – Tôi có thể kết nối?

A: Adapt – Tôi có thể thích nghi?

M: Modify or Magnify – Tôi có thể sửa đổi hoặc phóng đại?

P: Put to other uses – Tôi có thể dùng cho những việc khác?

E: Eliminate – Tôi có thể loại bỏ hay giảm bớt?

R: Reserve or Rearrange - Tôi có thể duy trì hay sắp xếp lại?

KẾT LUẬN

XIN CẢM ƠN

THÔNG TIN LIÊN HỆ

Golden Hearts JSC

www.ghs.vn, www.ysc.vn

Ms. Trần Khoa Việt Nhi, Jessica

Email: trankhoavietnhi@gmail.com

Skype/Yahoo: bigboommusic

Facebook: www.facebook.com/VietNhi

www.trankhoavietnhi.blogspot.com