esamoldeak_teoria

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/25/2019 esamoldeak_teoria

    1/6

    1

    http://www.elkamaleon.net16.net ESAMOLDEAK

    A continuacin voy a incluir un listado de esamoldeak (frases hechas) de manera que

    nos vayamos familiarizando con ellas cuando las escuchemos, y las empezemos a

    utilizar tambin, as enriqueceremos nuestro lenguaje.

    1) ABC (el): hasi-masiak.

    Ad. El ABC de la fotografa.Argazkigintzaren hasi-masiak.

    2) Acabar de: berria.

    Ad. Acaba de salir.Irten berria da.

    3) A costa de: noren pentzuan

    Ad. Lo has hecho a costa de tus amigos.Zure lagunen pentzuan egin duzu.

    4) Adems de: t(z)eaz gainera

    Ad. Mi amigo, adems de estudiar en la universidad, canta en un coro.Nire lagunak unibertzitatean abesteaz gainera, abesbatza batean abesten du.

    Irten berria da.

    5) A duras penas: ozta-ozta

    Ad. El nio llevaba la lea a duras penas.Umeak ozta-ozta zeraman egurra.

    6) Ah ah. Hortxe-hortxe

    Ad. Qu tal ests? Ah ah.Nola zaude? Hortxe-hortxe.

    7) Algn -(r)en bat

    Ad. Se ha llevado algn libro.Libururen bat eraman du.

    8) Arrepentirse: damutu naiz / damutu zait / damu izan: las tres formas son aceptadas

    por Euskaltzaindia.

    Ad. No me arrepiento de nada.Ez naiz ezertaz damu.

    Ad. No te vas a arrepentir de nada.Ez zaizu ezertaz damutuko.

    Ad. Lo siento!Damu dut.

    9) A saber: auskalo

    Ad. A saber cunto tiempo lleva enrollado con Miren!Auskalo zenbat denbora daraman Mirenekin lardaskan!

    10)Cambiar de acera: bidea hautsi.

    Ad. El vecino se ha cambiado de acera.Auzokoak bidea hautsi du.

    11)Cara conocida: aurpegia ezaguna.

    Ad. La cara de la chica que est ah, se me hace conocida.Hor dagoen neskaren aurpegia, esaguna egiten zait.

    12)Con los brazos abiertos: esku zabal, begi argia egin.

    Ad. Recib a Maialen con los brazos abiertos.Maialeni begi argia egin nion.

  • 7/25/2019 esamoldeak_teoria

    2/6

    2

    http://www.elkamaleon.net16.net ESAMOLDEAK

    13)Como dos gotas de agua: berdin-berdinak ezan, enbor bereko ezpalak izan.

    Ad. Las hermanas Alzola son como dos gotas de agua.Alzola ahizpak enbor bereko ezpalak dira.

    14)Creyendo que : (e)lakoan / (e)lako ustean

    Ad. Creyendo que vena la polica, escondi el dinero.Polizia etortzen zelakoan, dirua ezkutatu zuen.

    Ad. Creyendo que era un ladrn, lo encarcelaron.Lapurra zelako ustean, atxilotu egin zuten.

    15)Dar igual:berdin + nor-nori.

    Ad. Me da igual.Berdin zait.

    16)Darse cuenta:antzeman.

    Ad. Enseguida me di cuenta de dnde era.Berehala antzeman nion nongoa zen.

    17)De arriba abajo: goitik behera.

    Ad. Le mir de arriba abajo.Goitik behera begiratu zuen.

    18)De culo y cuesta abajo: goitik behera.

    Ad. Aitor va de culo y cuesta abajo.Aitor maldan behera dabil.

    19)Desear suerte: zorte opa

    Ad. Os deseamos la mejor suerte.Zorterik onena opa diegu.

    20)Echar pestes: gorriak esan.

    Ad. Le ech pestes.Gorriak esan zizkion.

    21)

    Echar el mal de ojo: begizkoa egin.

    Ad. Le ech el mal de ojo.Begizkoa egingo dit.

    22)En cuanto a: -(r)i dagokionez

    Ad. En cuanto a lo que tedije el otro da, no ha habido cambios.Lehengo egunean esan nizunari dagokionez, ez da aldaketarik izan.

    23)En lugar de: beharrean.

    Ad. En lugar de estudiar, ests viendo la televisin.Lehengo egunean esan nizunari dagokionez, ez da aldaketarik izan.

    24)El cuento de nunca acabar: bukatzen ez den soka.

    Ad. El tiempo es el cuento de nunca acabar.Eguraldia da bukatzen ez den soka.

    25)Estar a punto de: t(z)eko zorian / t(z)ear egon

    Ad. Estuvimos a punto de perder el conocimiento.Konortea galtzeko zorian egon ginen.

    Ad. La gente estuvo a punto de irse a la cama.Jendea ohartzear dago.

    26)Estar acabado: onenak emanda izan, jai eduki.

    Ad. Estoy acabado.Nire onenak emanak ditut.

    Jai daukat.

    27)

    Estar frito (dormido): lo seko.Ad. Cuando llegu, mi marido estaba frito en el sof.

  • 7/25/2019 esamoldeak_teoria

    3/6

    3

    http://www.elkamaleon.net16.net ESAMOLDEAK

    Heldu nintzenean nire senarra sofan zetzan, lo seko.

    28)Estar ms claro que el agua: begi-bistan egon, argi eta garbi egon, eguzkia bezainargia

    izan.

    Ad. Esos estn liados, Est ms claro que el agua!Horiek lardazkan dabiltza Argi eta garbi dago!

    29)Falta de: -r(i)k eza

    Ad. La falta de trabajo nos preocupa a todos.Lanik eak guztiok kezkatzen gaitu.

    30)Gustar (1): gustoko, gogoko, laket.

    Ad. Me gusta la leche.Esnea gustoko dut.

    Ad. El caf les gusta ms que el vino.Kafea baino ardoa laketago zaie.

    Ad. Me gusta la leche.

    Haltzak errekak ditu laket.31)Gustar (2): atsegin.

    Ad. Me gustan los amaneceres de verano.Atsegin ditut udako egunsentiak.

    Ad. Me complace comunicaros esta noticia.Atsegin zait berri hau ematea.

    32)Hacerse merecedor de algo: duin bihurtu.

    Ad. Se hizo merecedor de mi cario.Nire maitasunaren duin bihurtu zen.

    33)Irse a freir esprragos:joan antzarak ferratzera

    Ad. Que se vayan todos a freir esprragos!Doazela denak antzarak ferratzera.

    34)Justificarse: nork bere burua zuritu

    Ad. No te justifiques!Ez zuritu zeure burua!

    35)Llover copiosamente: barra-barra

    Ad. Ha llovido copiosamente en Salvatierra.Agurainen euria barra-barra egin du.

    36)Lo uno no quita lo otro: batak ez du bestea kentzen.37)Odiar:gorroto.

    Ad. Odia los perros.

    Txakurrak gorroto ditu.Gorroto die txakurrei.

    Ambas formas seran correctas.

    38)Pagar con la misma moneda: odolkiak ordainetan.

    Ad. Si yo te tirase al suelo, t me pagaras con la misma moneda.Nik lurrera botako bahintut, zuk odolkiak ordainetan jasoko nituzke.

    39)Pagar con sangre: larrutik ordaindu.

    Ad. Pag caro el dejar pasar aquella oportunidad.Larrutik ordaindu zuen aukeri muzin egitea.

    40)Pasar apuros: Gorriak ikusi.

    Ad. Pasaron grandes apuros en tiempo de guerra.

    Gorriak ikusi zintuzten guda garaian.41)Poco a poco: arian-arian.

  • 7/25/2019 esamoldeak_teoria

    4/6

    4

    http://www.elkamaleon.net16.net ESAMOLDEAK

    Ad. La gota de agua, poco a poco, horada la tierra.Arian-arian ur tantak, harria zulatzen du.

    42)Por ejemplo: Hala nola.

    Ad. Maana tenemos que hacer los trabajos del casero por ejemplo, cortar lahierba.

    Bihar baserriaren lanak egin beharko ditugu hala nola, belarra moztu.43)Pues s que estamos bien: hau marka hau!

    Ad. Este ao tampoco podr pasar el verano tranquila, Pues s que estamos!Aurten ere ezin uda lasai pasa! Hau marka hau!

    44)Quedarse con la boca abierta: zur eta lur, aho zabalik, musuts utzi.

    Ad. Aitor se qued con la boca abierta.Aitor zur eta lur gelditu da.

    45)Menos mal: gaitz erdi.

    Ad. Menos mal que no te han despedido.Eta gaitz erdi lanetik bota ez bazaituzte.

    46)Nadar en la abundancia: esne mamitan bizi.

    Ad. Incluso en tiempos de crisis algunos viven en la abundancia.Krisi garaian ere, batzuk esne mamitan bizi dira.

    47)Necesitar a alguien: noren beharrean egon.

    Ad. Hay mucha gente que nos necesita.Gure beharrean dagoen jende asko dago.

    48)No gustar: ez izan gogoko.

    Ad. No le gusto.Ez nau bere gogoko.

    Ad. A la profesora no le gustan los estudiantes vagos como Iker.Andereok ez ditu gogoko Iker bezalako ikasle alferrak.

    49)No solo sino tambin: ez ezik ere

    Ad. No solo habis comprado una casa nueva, sino que habis pagado todas

    nuestras deudas.Etxe berri bat erosi ez ezik, gure zor guztiak ere ordaindu dizkiguzue.

    50)No tener abuela: artobero usaina dago.

    Ad. Ese no tiene abuela!Artobero usaina dago hemen!

    51)Se dice: bolo-bolo ibili

    Ad. Se dice por todo el pueblo que te casas con un rico.Bolo-bolo dabil herrian aberats batekin ezkondu egiten zarela.

    52)Sobre: zertaz

    Ad. Ha preguntado por ti (sobre ti).Zutaz galdetu du.

    Ad. Me acuerdo de ti.Zutaz gogoratzen naiz.

    53)Reirse de: noren lepotik barre egin

    Ad. Se estaban riendo de m.Nire lepotik barre egiten ari ziren.

    54)Tener la intencin de: t(z)eko asmotan

    Ad. Has venido con la intencin de comprar.Erosteko asmotan etorri zara.

    55)Tener la preocupacin de: t(z)eko kexka

    Ad. Tengo la preocupacin de sacar buenas notas.Nota ona ateratzako kexka daukat.

  • 7/25/2019 esamoldeak_teoria

    5/6

    5

    http://www.elkamaleon.net16.net ESAMOLDEAK

    56)Tener miedo: ikara izan.

    Ad. Les tiene miedo a los dentistas.Ikara die haginlariei.

    57)

    Tomar por: t(z)at joAd. Me han tomado por el protagonista de la pelcula.

    Filmearen protagonistatzat jo naute.

    Cuidado!

    Irakasletzat hartu naute: me han tomado por profesor.

    Irakasle hartu naute: me han cogido de profesor.

    T(z)at jo tambin significa datar:

    Ad. Han datado la momia en el siglo X.Momia X mendekotzat jo dute.

    58)Unas edo, inguru

    Ad. Unas 15 naciones.

    15 herri edo / 15 herri inguru.59)Ver el cielo abierto: zerua irekita ikusi.

    Ad. Cuando encontr a Jon vi el cielo abierto.Jon aurkitu nuenean zerua irekita ikusi nuen.

    60)Volver de arriba abajo: azpikoz gora irauli.

    Ad. Puso la txalupa al revs.Azpikoz gora ipini zuen txalupa.

    61)Ya era hora! Bazen garaia!

    Ad. Han llegado tus amigos Ya era hora!Zure lagunak heldu dira, bazen garaia!

  • 7/25/2019 esamoldeak_teoria

    6/6

    6

    http://www.elkamaleon.net16.net ESAMOLDEAK

    CREEDOR a algo, hacerse: -gai, -garri,duin bihurtu, adib.: Nire maitasunarenduin bihurtu zen (Se hizo acreedor a

    mi cario), Guztien maitagarri bihurtuzen (Se hizo acreedor al cario detodos).ACTIVO, en: lanbidean./ jardunean, adib.:Jardunean gaude (estamos en activo).ACTUALIDAD, de rabiosa: pil-pileanegon./ puri-purian egon./ ahotan ibili.ACUERDO, ponerse de: elkar hartu, adib.:Elkar hartu dute tresna lapurtzeko./elkar aditu, adib.: Elkar aditu zutenJesus atzemateko.

    ACUERDO, si te he visto no me: horkonpon (Mariantton)./ eta kaixomotel!ADAN, ser un: arlote hutsa izan./ zabartutaegon.ADELANTE, tirar para: aurrera jo.ADENTROS, para mis, tus: neure,heure artean, baitan, barrenean,bururako, ka(b)utan, kolkorako.ADIVINANZA, adivina: zer dela eta zerdela/ pipitaki papataki (norkdaki?)./ ezetz asmatu, igarri?ADREDE: beren-beregi./ beren bererik./berariaz./ nahita./ gurata./ apropos.AGUA, ahogarse en un vaso de: zazpietxeko herrian galdu./ putzu txikian ito./hego haizerik gabe zoratu./ ditarekadabat uretan ito.AGUA, a pan y: ogi hutsean./ ur eta ogibarau izan, egin.

    AGUIJON, dar coces contra el: akuiluaostikatu./ ostikoz jo.AHI, como de aqu a: bertatik bertara egon,