F0 - Rối loạn tâm thần thực tôn

F1 - Rối loạn tâm thần và hành vi do sử dụng các chất

F2 - Tâm thần phân liệt, rối loạn dạng phân liệt

F3 - Rối loạn khí sắc (cảm xúc)

F4 - Loạn thần kinh, rối loạn liên quan đến stress

F5 - Hội chứng hành vi kết hợp với rối loạn sinh lý

F6 - Rối loạn nhân cách và hành vi ở người trưởng thành

F7 - Chậm phát triển tâm thần

F8 - Rối loạn phát triển tâm lý

F9 - Rối loạn về hành vi và cảm xúc ở trẻ em và thiếu niên

RÔI LOAN

LIÊN QUAN ĐÊN RƯƠU (F10.XX)

Bac si: Trần Thiện Thăng

Bô môn Tâm Thần, Trương Đai hoc Y Dươc Cần Thơ

Rươu là gì?

Uống bao nhiêu là đủ?

Say rượu

Lên đô

Nghiện

Dich tê

- Tuôi: > 30

- Giới: 4:1 – 8:1

- Nghề nghiệp: Nông dân; công nhân; tiếp xúc công chúng

- Nghiện: thường >10 năm; ~ 700-1000ml rượu 40 độ/ ngày.

- Gia đinh, môi trường => tăng nguy cơ

- Nghiên rươu ~ nghiên chât khac

Hâp thu – chuyên hoa

Hâp thu: Loại rượu, nông độ, tinh trạng dạ dày…

Chuyên hoa: 90% hê thông enzym

Alcohol Dehydrogenase (AD – ruôt, gan)

Bi ưc chê bơi disulfiram, metronidazole, thuôc ha đương huyêt, nhom cephalosporin

Hê thông oxy hoa etanol thuôc microsom (MEOS)

Tăng hoat tinh khi tiêp xuc lâu dai vơi etanol, dung nap cheo vơi tac nhân gây cam ưng emzym.

Cơ chê gây thiêu vitamin B1

Ưc chế hấp thu ở ruột

Rượu được chuyển hoa theo chu trinh Krebs tăng sử dụng B1

Thiếu dinh dương

Cơ chê nghiện rươu

GABA GABA Glutamat Glutamat

Rượu

=

Rượu Rượu

Glutamat Glutamat

Glutamat

Tac đông của rươu

Dẫn truyền thần kinh

Hạch hạnh nhân

Thùy trán trước

Tiểu não

Trí nhớ

Trung tâm phản xạ

Cơ quan khac

Chân đoan – RL tâm thần liên quan đên rươu

1. RL sư dung rươu

2. RL gây ra do rươu

- Nhiêm đôc; Nhiêm đôc đăc ưng; rôi loan tri nhơ tam thơi

- Hôi chưng cai rươu; sang rươu

- Thiêu vitamin B1 do rươu: Bênh nao Wernicke; Hôi chưng

Korsakoff

- Cac RL khac: RL tâm thân do rươu (hoang tương, ao giac)

Sử dụng rượu bất thường dẫn đến sự suy giảm hoặc gây phiền

đáng kể, được thể hiện qua ít nhất hai tiêu chí sau, xảy ra trong thời

gian 12 tháng:

1. Thường sử dụng rượu nhiều hơn hoặc lâu hơn dự định.

2. Nhiều ao ước hay nỗ lực không thành công để ngưng rượu hay

kiểm soát sử dụng rượu.

3. Mất nhiều thời gian để co được rượu, sử dụng rượu, phục hôi

khỏi tác dụng của rượu.

4. Cơn nghiện, hoặc thèm muốn mãnh liệt hoặc cảm thấy bắt buộc

phải sử dụng rượu.

5. Việc sử dụng rượu lặp lại gây ảnh hưởng đến vai trò quan trọng

trong chăm soc gia đinh, công việc hoặc học tập.

6. Tiếp tục sử dụng rượu mặc dù co các vấn đề cá nhân và xã

hội lặp lại do tác hại của rượu.

7. Từ bỏ các hoạt động xã hội, nghề nghiệp quan trọng, hoặc

thú vui do việc sử dụng rượu.

8. Nhiều lần sử dụng rượu trong những tinh huống co thể gây

nguy hiểm cho bản thân.

9. Tiếp tục sử dụng rượu mặc dù biết bản thân co các vấn đề

tâm lý hoặc cơ thể tái diễn hoặc mạn tính co khả năng do

rượu.

10.Tinh trạng dung nạp, được định nghĩa qua một trong ý sau:

- Nhu cầu tăng đáng kể về liều lượng rượu để đạt được trạng thái

say hoặc tác dụng mong đợi.

- Giảm hiệu quả đáng kể với cùng liều lượng sử dụng.

11.Hiện tượng cai, được thể hiện qua một trong ý sau:

- Hội chứng cai đặt trưng cho rượu

- Sử dụng rượu (hoặc chất tương tự) để làm giảm hoặc tránh được

hội chứng cai.

Phân loai mức đô rối loan việc sử dụng rươu như sau: nhẹ với 2-3

triệu chứng, vừa với 4-5 triệu chứng và nặng với 6 hoặc hơn các

triệu chứng.

Điều trị rối loạn sử dụng rươu

Kéo dài thời gian ngưng rượu. Lệ thuộc rượu thường hay tái phát, điều trị

ban đầu đòi hỏi phải giải độc (nhiễm độc rượu).

Nhập viện nếu cần và điều trị hội chứng cai. Điều trị các rối loạn tâm thần đi

kèm (nếu có). Rối loạn sử dụng rượu (lệ thuộc)

• Tâm lý

– Cá nhân: thay đổi nhận thức hành vi

– Xã hội - nhóm

• Thuốc

– Disulfiram: ức chế men aldehyde dehydrogenase (125-500mg/ngày)

– Naltrexone: Giảm cảm giác thèm rượu, có thể do ức chế giải phóng opioid nội sinh

(50mg/ngày)

ĐIỀU TRỊ

ĐIỀU TRỊ TÂM LÝ

Tai sao lai uống rươu?

Nhu cầu

Thói

quen Thèm

nhớ

Hội

chứng

cai

Nhu cầu của chúng ta là gi?

Nhu cầu

Thói

quen Thèm

nhớ

Hội

chứng

cai

Naltrexone: Giảm

cảm giác thèm rượu,

co thể do ức chế giải

phong opioid nội sinh

Disulfiram

Đồng vận GABA

B1

Nâng đỡ

Chống loan thần

(nêu cần)

Can thiệp hành vi

Nhận thức

Nhiêm đôc ________Liêu ức chê tiêu não

Dung nap

Liêu co tac dụng sinh ly

Thích ứng dần với chất

dùng liều sau phải cao hơn mới gây ra tác dụng như lần trước.

Chân đoan

A.Vừa mới uống rượu

B.Thay đôi hành vi hoặc tâm lý không thích hợp

C.Cần 1/6 dấu hiệu sau (*)

D.Không liên quan bệnh lú nội khoa hay rối loạn tâm thần khác

(*)

1.Nói líu nhíu

2.Mất phối hợp động tác

3.Dáng đi loạng choạng

4.Lay giật nhãn cầu (nystagmus)

5.Giảm tập trung hay giảm trí nhớ

6.Sửng sờ hay hôn mê

Nhiêm đôc đăc ứng

Rối loan tri nhơ tam thơi

Điều trị: nâng đở, phục hôi nước, điện giải, đảm bảo chức năng

sinh tôn, B1, phòng biến chứng tấn công người khác…

Hôi chứng cai

A. Ngưng hay giảm sử dụng rượu sau giai đoạn sử dụng rượu

nhiều và lâu dài.

B. > 2 các triệu chứng sau đây, xảy ra trong vòng vài giờ đến vài

ngày sau tiêu chuẩn A (*).

C. Những triệu chứng của tiêu chuẩn B dẫn đến tác hại đáng kể

hay sự suy giảm chức năng xã hội, nghề nghiệp và các lĩnh vực

quan trọng khác.

D. Những triệu chứng không liên quan đến các bệnh lý nội khoa

hay các rối loạn tâm thần khác

Hôi chứng cai

B. (*).

1. Tăng hoạt động thần kinh thực vật (ví dụ, tiết mô hôi hay

mạch nhanh hơn 100 nhịp/phút)

2. Tăng sự run tay

3. Mất ngủ

4. Buôn nôn hay nôn

5. Ảo giác hay ảo tưởng thoáng qua

6. Kích động tâm thần vận động

7. Lo âu

8. Động kinh cơn lớn hay co giật

Mê sảng do cai rươu – sảng run

A. Rối loạn y thức

B. Thay đôi trong nhận thức (như suy giảm chú ý, rối loạn định

hướng, rối loạn ngôn ngữ) hoặc sự phát triển một rối loạn tri

giác.

C. Rối loạn phát triển trong thơi gian ngăn (thường vài giờ đến

vài ngày) và co xu hướng dao đông trong ngày.

D. Co bằng chứng từ bệnh sử, thăm khám thực thể hoặc xét

nghiệm cho thấy rối loạn do hậu quả trực tiêp của hôi chứng

cai rươu.

Điêu tri hôi chứng cai

- Nâng đơ: đảm bảo chức năng sinh tôn, bù nước điện giải

- Nhom BZD: tái cân băng

- Bô sung Vitamin B1

- Thuốc chống loạn thần (nếu cần)

Thang điểm CIWA

theo dõi đánh giá tinh

trạng hội chứg cai

rượu

Bệnh nao Wernicke (câp tính)

1. Mê sảng

2. Liệt vận nhãn: co thể đối xứng hay 1 bên

3. Thất điều

Cấp Tính, co thể phục hôi

Hôi chứng Korsakoff

- Bệnh lý man tinh, do sự phá hủy hôi hải mã do thiếu hụt vitamin B1

- Quên thuận chiều

- Lờ đờ, vô cảm, mất khả năng phê phán…

RÔI LOAN LOAN THÂN

Rối loạn tâm thần gây ra do rươu, với các ảo giác

Hoang tưởng ghen tuông do rươu

CẢM ƠN CÁC BẠN

ĐÃ LẮNG NGHE!

: )

kahoot