เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 1 |

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL100ชด คำาศพทในวชา POL100 ประชาสงคมกบการพฒนา

คำาอธบายรายวชาพฒนาการของสทธพลเมอง การกอกำาเนดประชาสงคม ความสำาคญ

ของ สทธ ความเสมอภาค เสรภาพ ภราดรภาพ จตสาธารณะ การมสวนรวมทางสงคม แนวทางอารยะขดขน นโยบายสาธารณะและการพฒนา ในมตดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มตทางสงคมวฒนธรรม มตทางเศรษฐกจและการเมอง

Evolution of citizen rights, civil society rise, the importance of rights, equity, liberty, brotherhood, civil mind, participation, civil disobedience, public policy and development in natural resource and environment dimension, socio-cultural dimension and economy and politics dimension

สารบญประชาสงคม 2สทธและเสรภาพของชนชาวไทย 4สทธพลเมองและสทธทางการเมอง 8ประชาธปไตยแบบมสวนรวม 10ความหมายของคำาวา การพฒนา“ ” 13ความหมายของจตสาธารณะ 18จตสาธารณะ (เพมเตม) 22องคการกบการจดบรการสาธารณะ 25

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 2 |

การดอแพง 27สทธมนษยชน 31เสรภาพ เสมอภาค ภราดรภาพ 32

ประชาสงคม

http://guru.sanook.com/6329/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A1/

คำาวา "ประชาสงคม" มาจากภาษาองกฤษวา Civil Society และมผใชคำาภาษาไทยเทยบเคยงกนหลายคำา อาท "สงคมประชาธรรม" (ไพบลย วฒนศรธรรม) "สงคมราษฎร" (เสนห จามรก) "วถประชา"(ชยอนนต สมทวณช ใชคำานโดยมนยยะของคำาวา Civic movement) "อารยสงคม" (อเนก เหลาธรรมทศน) และ"สงคมเขมแขง"(ธรยทธ บญม) เปนตน ทงน นกคดสำาคญ ๆ ของสงคมไทยไดอธบายขยายความคำาวา "ประชาสงคม" หรอ Civil Society นในบรบทเงอนไขและการใหนำาหนกทแตกตางกน อนพอรวบรวมในเบองตนไดดงน

ศ.นพ.ประเวศ วะส นบเปนผทมบทบาทสำาคญในการจดประกายการคดถกเถยง ในเรอง "ประชาสงคม" ใหมความเขมขนอยางมากในชวงระยะ 5-6 ปทผานมา โดยผานงานเขยนชนสำาคญคอ "สงคมสมานภาพและวชชา" โดยในงานเขยนดงกลาวประกอบกบบทความยอย ๆ และการแสดงปาฐกถาและ การอภปรายในทตาง ๆ พอประมวลเปนความคดรวบยอดไดวา ในสภาพของสงคมไทยปจจบน ภาคสวนหลก (Sectors) ของสงคมทมความเขมแขง และมความสมพนธเชอมโยงกนอยางมากคอ ภาครฐ หรอ "รฐานภาพ" และภาคธรกจเอกชนหรอ "ธนานภาพ" ซงปรากฏการณนสงผลทำาใหสงคม ขาดดลยภาพและเกดความลาหลงในการพฒนา ของฝายประชาชนหรอ ภาคสงคม ซงเรยกวา "สงคมานภาพ"

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 3 |

ดงนนการนำาเสนอแนวคดของ ศ.นพ.ประเวศ วะส จงมงไปทการทำาอยางไรทจะเกอหนนใหภาคสงคมหรอภาคประชาชนมความเขมแขงและเกดดลภาพทางสงคมขน ทเรยกวาเปน "สงคมสมานภาพ" โดยนยยะน ศ.นพ.ประเวศ วะส เชอวาจะตองพฒนาใหเกดความเขมแขงทชมชน(Community Strengthening) (ประเวศ วะส 2536) จนเกดคำาขยายความตามมา อาท ชมชนเขมแขง ความเปนชมชน เปนตน ดงการใหความหมายของการเปน "ชมชน" ในทน วาหมายถง "การทประชาชนจำานวนหนงม วตถประสงครวมกน มอดมคตรวมกนหรอมความเชอรวมกนในบางเรอง มการตดตอสอสารกน หรอมการรวมกลมกน มความเอออาทรตอกน มความรก มมตรภาพ มการเรยนรรวมกนในการ ปฏบตบางสงบางอยางและมระบบการจดการในระดบกลม" (ประเวศ วะส 2539) ซงโดยนยยะนประชาสงคมทเขมแขง ตองมรากฐานทเกดจากการมชมชนทหลากหลายและเขมแขงดวย

มขอพงสงเกตสำาคญตอเรองการเกอหนนภาคสงคม ทเสนอแนวคดในเชงกลยทธทวาดวย "ความรวมมอเบญจภาค" (ตอมาใชคำาวา "พหภาค") โดยมองวาชมชนในปจจบนออนแอมาก การทจะทำาใหชมชน มความเขมแขงไดนน จะตองเกดจากความรวมมอและการทำางานรวมกนของภาคสงคมตาง ๆ ซงรวมทงภาครฐและภาคธรกจเอกชนดวย "สงคมสมานภาพ" จะเกดขนไดกดวยกระบวนการถกทอความรกของคนในสงคม ของคนในชมชน ถกทอทงแนวดง อนหมายถง โครงสรางอำานาจทเปน ทางการและแนวนอนซง หมายถงพนธมตร/เพอน/เครอขายเขาหากน ซงหากพจารณาจากประเดนน การใหความหมายหรอความสำาคญของ "ประชาสงคม" ของ ศ.นพ. ประเวศ วะส นน มไดกลาวถง"การปฏเสธรฐ" หรอ State Disobedience แตอยางใด

อ.ธรยทธ บญม และ ดร.อเนก เหลาธรรมทศน สองนกคดทางสงคมคนสำาคญ ทไดใหความสนใจกบเรอง "ประชาสงคม" อยางมากเชนเดยวกน อ.ธรยทธ มองวาการแกปญหา พนฐานทางสงคมนนควรใหความสำาคญกบ "พลงทสาม" หรอพลงของสงคม หากแมนวาสงคมโดยรวมมความเขมแขง นกธรกจ นกวชาชพ นกศกษา ปญญาชนชาวบาน สามารถรวมแรงรวมใจกน ผลกดนสงคม ปญหาตาง ๆ ทเปนพนฐาน กจะสามารถเปลยนแปลงได ทงน สงคมทเขมแขงในความหมายของ ธรยทธ บญม นน จะเนนทลกษณะทกระจดกระจาย (Diffuse) พลงทางสงคมทมาจาก

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 4 |

ทกสวนทกวชาชพทกระดบ รายได ทกภมภาคของประเทศ ซงโดยนยยะน จะมความแตกตางจากแนวคด"ประชาชนเปนสวนใหญ" หรอ "อำานาจของประชาชน" ดงเชนขบวนการ เคลอนไหวทางการเมองในอดตเปนอยางมาก (ธรยทธ บญม 2536)

อเนก เหลาธรรมทศน ไดใหความหมายของ "ประชาสงคม" หรอ "อารยสงคม" ทครอบคลมทกชนชนของสงคม เนนเรองความสมานฉนท ความกลมเกลยว ความกลมกลนในภาคประชาสงคมมากกวาการดทความแตกตางหรอ ความแตกแยกภายใน อยางไรกตามมมมองของ ดร.อเนก เหลาธรรมทศน ไดใหความสนใจเปนพเศษกบประเดนของ "คนชนกลาง" "การมสวนรวม" "ความผกพน" และ "สำานกของความเปนพลเมอง" กลาวคอ "ประชาสงคม" โดยนยยะน มไดหมายถงความเปนชมชนของสงคมชนบทเทานนแตกน ความรวม ไปถงคนชนกลางภาคเมองทไมจำาเปนตองมความ สมพนธใกลชดเปนเครอญาตหรอเปน แบบคนหนา (face to face relationship) แตเปนความผกพน (bond) ของผคนทหลากหลายตอกนบนฐาน แหงความรวมมอและการแสวงหาการมสวนรวม และดวยสำานกทมตอความเปนพลเมอง หรอ Citizenship นนเองนอกจากน ดร.อเนก เหลาธรรมทศน ยงไดตงขอสงเกตทสำาคญถงรากฐานของคนไทย และสงคมไทยวา คนไทยสวนมากยงมระบบวธคดวาตนเองเปนไพร (client) หรอคดแบบไพร ทจะตองมมลนายทด โหยหาคนด จงมกขาดสำานกของความเปนพลเมองและมองปญหาในเชง โครงสรางไมออก

อยางไรกตาม ดร.อเนก เหลาธรรมทศน ไดใหความสำาคญตอการผลกดนใหเรอง "ประชาสงคม" กลายเปนแนวคดในเชงอดมการณ ทางสงคม "ผมขอเสนอใหเรอง Civil Society เปนเรองของอดมการณ จะตองมคำาขนมากอน ไมมคำากไมมความคด ไมมความคดกไมมอดมการณ เพราะฉะนนคำาวา Civil Society ตองสรางใหเปน Concept อยางเชน วฒนธรรมชมชน

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 5 |

สทธและเสรภาพของชนชาวไทย

ผเรยบเรยง สเทพ เอยมคงhttp://www.kpi.ac.th/wiki/index.php/%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2

สงคมทอยรวมกนอยางสงบและสนตนน นอกจากจะมกฎหมายเปนเครองมอสำาหรบใชในการจดระเบยบแลว ขนบธรรมเนยม ประเพณ และวฒนธรรม ยงเปนแนวทางทใชยดโยงใหสงคมมความมนคงเขมแขงอกดวย เมอสงคมมการพฒนา เจรญเตบโต และมความสลบซบซอนมากยงขน กลไกตาง ๆ ทจะจดการใหสงคมมความสงบสขเกดขนนน จงตองมการพฒนาตามไปดวย และสทธและเสรภาพจงเปนอกกลไกหนงในสงคม ทจะกำาหนดวาสงคมนน ๆ มความสข สงบ และสนต หรอไม

ความหมายสทธ คอ ประโยชนหรออำานาจของบคคลทกฎหมายรบรองและคมครองมใหม

การละเมด รวมทงบงคบการใหเปนไปตามสทธในกรณทมการละเมดดวย เชน สทธในครอบครว สทธความเปนอยสวนตว สทธในเกยรตยศ ชอเสยง สทธในการเลอกอาชพ ถนทอย การเดนทาง สทธในทรพยสน เปนตน

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525 อธบายความหมาย สทธ “ ”ไววา ความสำาเรจ หรออำานาจทจะกระทำาการใด ๆ ไดอยางอสระ โดยไดรบการรบรอง“จากกฎหมาย”[1]

เสรภาพ เปนคำาทถกใชเคยงคกบคำาวา สทธ เสมอวา สทธเสรภาพ จน“ ” “ ”เขาใจวามความหมายอยางเดยวกน แทจรงแลว คำาวา เสรภาพ หมายถง อำานาจ“ ”ตดสนใจดวยตนเองของมนษยทจะเลอกดำาเนนพฤตกรรมของตนเอง โดยไมมบคคลอนใดอางหรอใชอำานาจแทรกแซงเกยวของกบการตดสนใจนน และเปนการตดสนใจ

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 6 |

ดวยตนเองทจะกระทำาหรอไมกระทำาการสงหนงสงใดอนไมเปนการฝาฝนตอกฎหมาย แตการท มนษยดำารงชวตอยในสงคมแลวแตละคนจะตดสนใจกระทำาการหรอไมกระทำาการสงใดนอกเหนอ นอกจากตองปฏบตตามกฎหมายแลว ยอมตองคำานงถงกฎเกณฑตาง ๆ ของสงคม ขนบธรรมเนยม และวฒนธรรม ดงเชน ศลาจารกหลกท 1 สมยพอขนรามคำาแหงมหาราช บงบอกถงเรองเสรภาพในการประกอบอาชพไวอยางนาสนใจวา เจาเมองบเอาจกอบในไพรลทาง เพอนจงววไปคา ขมาไปขาย ใครจกใคร“คาชาง คา ใครจกใครคามา คา ใครจะใครคาเงอนคาทอง คา …”[2]

สทธและเสรภาพ จงเปนปจจยสำาคญอยางหนงในการบงชวาสงคมหรอบานเมองใด มความสงบสขมสนต มความเปนประชาธปไตยหรอไม

สทธและเสรภาพตามรฐธรรมนญรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรสยาม พทธศกราช 2475 ไดนำาเรองการ

คมครองสทธและเสรภาพของประชาชนมาบญญตไวเปนครงแรก วา บคคลยอมม“เสรภาพบรบรณในการถอศาสนาหรอลทธใด ๆ และมเสรภาพในการปฏบตพธกรรมตามความเชอถอของตน เมอไมเปนปฏปกษตอหนาทของพลเมองและไมเปนการขดตอความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมของประชาชน”[3] และ ภายในบงคบแหง“กฎหมาย บคคลยอมมเสรภาพบรบรณในรางกาย เคหสถาน ทรพยสน การพด การเขยน การโฆษณา การศกษาอบรม การประชมโดยเปดเผย การตงสมาคม การอาชพ”[4] แมวาจะวางหลกไวอยางกวาง ๆ เพอเปนแนวทางปฏบต แตในเมอไมมกฎหมายมารองรบ ในบางเรองจงมการละเมดจนเกดผลเสยตอการปกครองบานเมอง เชน การตงสมาคมคณะราษฎร ทมกจกรรมในทางการเมองประหนงเปนพรรคการเมองทมงเนนสงผสมครรบเลอกตง จนกระทงนำาไปสความขดแยงทางการเมองระหวางคณะราษฎรกบขนนางชนสง เปนตน

นบแตนนมา ในการจดทำารฐธรรมนญแตละฉบบ ผทเกยวของจะคำานงถงการคมครองสทธและเสรภาพของประชาชนเปนประการสำาคญเสมอ เพราะมองวาสทธและเสรภาพเปนเกยรตยศและศกดศรของความเปนมนษย และประเทศทปกครองในระบอบประชาธปไตย หากละเลยหรอไมคมครองเรองเหลานยอมสง ผลตอเกยรตภมของประเทศชาตอกดวย ดงจะเหนไดจากในการจดทำารฐธรรมนญแหงราชอาณาจกร

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 7 |

ไทย พทธศกราช 2540 สภารางรฐธรรมนญไดกำาหนดกรอบการจดทำาไววา “...มสาระสำาคญเปนการสงเสรมคมครองสทธและเสรภาพของประชาชน ใหประชาชนมสวนรวมในการปกครองและตรวจสอบการใชอำานาจรฐเพมขน...”[5] และในการจดทำารฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 สภารางรฐธรรมนญกไดยดกรอบดงกลาว และไดขยายขอบเขตการคมครองสทธเสรภาพใหกวางขวางขน พรอมทงไดกำาหนดออกมาเปนสวน ๆ เพอความเขาใจของประชาชนผไดรบการคมครองโดยรฐธรรมนญการคมครองสทธและเสรภาพตามเจตนารมณของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ไดแสดงใหเหนถงความกาวหนาในการคมครองสทธและเสรภาพของปวงชนชาวไทย โดยแบงออกเปน 12 สวน แตละสวนมเจตนารมณสรปไดดงน

1. การใชอำานาจโดยองคกรของรฐ มเจตนารมณเพอคมครองศกดศรความเปนมนษย สทธและเสรภาพของชนชาวไทยจากการใชอำานาจใด ๆ โดยองคกรของรฐทกองคกร

2. ความเสมอภาค มเจตนารมณเพอกำาหนดหลกความเสมอภาค และการไมเลอกปฏบตแกบคคลทมความแตกตางกนวายอมเสมอกนในกฎหมายและไดรบความคมครองตามกฎหมายเทาเทยมกน

3. สทธและเสรภาพสวนบคคล มเจตนารมณเพอประกนสทธและเสรภาพในชวตและรางกายในเคหสถาน การเลอกทอยอาศย การเดนทาง เกยรตยศชอเสยง ความเปนสวนตว การสอสารของบคคล การนบถอศาสนา การปองกนมใหรฐบงคบใชแรงงาน

4. สทธในกระบวนการยตธรรม มเจตนารมณเพอคมครองสทธและเสรภาพของบคคลเกยวกบความ รบผดทางอาญามใหตองรบโทษหนกกวาทบญญตไวในกฎหมายทใชอยในขณะทกระทำาความผด คมครองความเสมอภาค และการเขาถงไดโดยงายในกระบวนการยตธรรม การไดรบความชวยเหลอทางกฎหมายทงทางแพงและทางอาญา

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 8 |

5. สทธในทรพยสน มเจตนารมณเพอประกนความมนคงในการถอครองทรพยสน ประกนสทธของผถกเวนคนทรพยสนทตองกำาหนดคาทดแทนทเปนธรรม

6. สทธและเสรภาพในการประกอบอาชพ มเจตนารมณเพอประกนเสรภาพในการประกอบอาชพ การแขงขนทางธรกจทเปนธรรม ความปลอดภย สวสดภาพ และการดำารงชพของคนทำางาน

7. เสรภาพในการแสดงความคดเหนของบคคลและสอมวลชน มเจตนารมณเพอคมครองเสรภาพในการแสดงความคดเหนของบคลและสอมวลชนดวยการพด การเขยน การพมพ การโฆษณา การกำาหนดมใหรฐจำากดเสรภาพการแสดงออกของบคคล เวนแตเพอความมนคงของรฐ เพอความสมพนธระหวางประเทศ เพอคมครองสทธ เสรภาพ เกยรตยศ ชอเสยง สทธในครอบครวของบคคลอน หรอเพอรกษาความสงบเรยบรอย หรอศลธรรมอนดของประชาชน หรอเพอปองกนความเสอมทรามทางจตใจหรอสขภาพของประชาชน อกทงเพอปองกนมใหรฐสงปดกจการหนงสอพมพ วทยกระจายเสยง และวทยโทรทศน คมครองและจดสรรคลนความถอยางเปนธรรม ใหประชาชนมสวนรวม และปองกนการควบรวม การครองสทธขามสอ เพอคมครองใหประชาชนไดรบขอมลขาวสารทหลากหลาย จงปองกนมใหผดำารงตำาแหนงทางการเมองเขาเปนเจาของกจการหรอถอหนในกจการหนงสอพมพ วทยกระจายเสยง วทยโทรทศน หรอโทรคมนาคม รวมถงการแทรกแซงทงทางตรงและทางออม

8. สทธและเสรภาพในการศกษา มเจตนารมณเพอใหบคคลมความเสมอภาคในการไดรบการศกษา ไมนอยกวาสบสองปตงแตชนประถมศกษาจนถงชนมธยมศกษาตอนปลายหรอเทยบเทา ซงรฐจะตองจะตองจดใหอยางทวถง มคณภาพ และเหมาะสมกบผเรยน คมครองเสรภาพทางวชาการทไมขดตอหนาทพลเมองหรอศลธรรมอนดของประชาชน

9. สทธในการไดรบบรการสาธารณสขและสวสดการจากรฐ มเจตนารมณเพอใหประชาชนไดรบบรการทางสาธารณสขจากรฐอยางเสมอภาค เพอคมครองสทธเดก เยาวชน สตร ผพการหรอทพพลภาพ การดำารงชพของผสงอาย

10. สทธในขอมลขาวสารและการรองเรยน มเจตนารมณเพอคมครองการเขาถงขอมลขาวสารสาธารณะ การรบรและรบฟงความคดเหนของประชาชน การรอง

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 9 |

ทกข การโตแยงการปฏบตราชการในทางปกครอง และเพอคมครองสทธของบคคลในการฟองหนวยงานของรฐ

11. เสรภาพในการชมนมและการสมาคม มเจตนารมณเพอคมครองเสรภาพของประชาชนในการชมนมโดยสงบและปราศจากอาวธ คมครองประชาชนใหไดรบความสะดวกในการใชพนทสาธารณะ คมครองการรวมกลมเปนสมาคม สหภาพ สหพนธ สหกรณ กลมเกษตรกร องคกรเอกชน องคการพฒนาเอกชน หรอหมคณะอน คมครองการตงพรรคการเมองเพอสบสานเจตนารมณทางการเมองตามวถทางการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ในระบบรฐสภา

12. สทธชมชน มเจตนารมณเพอรบรองสทธชมชน ชมชนทองถน และชมชนทองถนดงเดม คมครองบคคลในการอนรกษ บำารงรกษาและการไดรบประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต

13. สทธพทกษรฐธรรมนญ มเจตนารมณเพอคมครองการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข คมครองบคคลในการตอตานโดยสนตวธตอการกระทำาเพอใหไดมาซงอำานาจในการปกครองดวยวถทางทมชอบ

ทงน หากไดพจารณาแลว จะเหนไดวาสทธและเสรภาพของปวงชนชาวไทยทไดรบการคมครองโดยรฐธรรมนญนน จำาแนกออกได 3 ประเภท คอ (1) สทธและเสรภาพสวนบคคล (2) สทธและเสรภาพในทางเศรษฐกจ และ (3) สทธและเสรภาพในการมสวนรวมทางการเมอง

สทธและเสรภาพของประชาชน นอกจากจะไดรบการคมครองโดยรฐธรรมนญแลว ในความเปนประชาคมโลกทมความแตกตางกนตามอตลกษณของแตประเทศ จงมวถปฏบตตอประชาชนของตนแตกตางกน และเพอใหมนษยไดรบการคมครองสทธเสรภาพขนพนฐานเหมอนกน จงไดมขอตกลงระหวางประเทศหลายฉบบทประเทศภาคสมาชกยดถอปฏบต เชน ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน หากพบวาประเทศภาคสมาชกใดละเมดหรอไมปฏบตตามขอตกลง ยอมไดรบการลงโทษ ตอบโต หรอนำามาตรการทางเศรษฐกจมากำาหนดดานความสมพนธระหวางประเทศได.

อางอง

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 10 |

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525. พมพครงท 1 : อกษรเจรญทศน. กรงเทพฯ, 2525.

http://www.sukhothai.go.th/history/hist_08.htm ; วนท 20 ตลาคม 2552 เวลา 10.00 นาฬกา

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรสยาม พทธศกราช 2475 . มาตรา 12, ราชกจจานเบกษา เลม 49 หนา 537. วนท 10 ธนวาคม 2475.

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรสยาม พทธศกราช 2475. มาตรา 13, ราชกจจานเบกษา เลม 49 หนา 537. วนท 10 ธนวาคม 2475.

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540. คำาปรารภ, ราชกจจานเบกษา เลม 114 ตอนท 55 ก. หนา 1. วนท 11 ตลาคม 2540.

สทธพลเมองและสทธทางการเมอง

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 11 |

%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87จากวกพเดย สารานกรมเสร

สทธพลเมองและสทธทางการเมอง หรอ สทธทางแพงและสทธทางการเมอง คอความคมครองและสทธประโยชนทมอบใหพลเมองทกคนตามกฎหมาย สทธพลเมองนนเปนสทธทแยกออกจาก "สทธมนษยชน" และ "สทธธรรมชาต" กลาวคอสทธพลเมองเปนสทธทมอบใหโดยชาตและมอยภายในเขตแดนนน ในขณะทสทธธรรมชาตหรอสทธมนษยชนนน เปนสทธทนกวชาการจำานวนมากอางวาปจเจกบคคลมอยแตกำาเนดโดยธรรมชาต

กตการะหวางประเทศวาดวยสทธพลเมองและสทธทางการเมองจากวกพเดย สารานกรมเสร

กตการะหวางประเทศวาดวยสทธพลเมองและสทธทางการเมอง (องกฤษ: International Covenant on Civil and Political Rights) หรอ ICCPR เปนสนธสญญาพหภาค ซงสมชชาใหญแหงสหประชาชาตไดใหการรบรองเมอวนท 16 ธนวาคม พ.ศ. 2509 และมผลใชบงคบเมอ 23 มนาคม พ.ศ. 2519 สนธสญญานใหคำามนสญญาวาภาคจะเคารพสทธพลเมองและสทธทางการเมองของบคคล ซงรวมถงสทธในชวต เสรภาพในศาสนา เสรภาพในการพด เสรภาพในการรวมตว สทธเลอกตง และสทธในการไดรบการพจารณาความอยางยตธรรม จนถงเดอนตลาคม พ.ศ. 2552 กตการะหวางประเทศนมประเทศลงนาม 72 แหงและภาค 165 แหง[1]

ICCPR เปนสวนหนงของ "International Bill of Human Rights" รวมกบปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน (Universal Declaration of Human Rights หรอ UDHR) และกตการะหวางประเทศวาดวยสทธทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม (International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights หรอ ICESCR)[2]

กตการะหวางประเทศวาดวยสทธพลเมองและสทธทางการเมองนตดตามตรวจสอบโดยคณะกรรมาธการสทธมนษยชน (Human Rights Committee) (หนวย

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 12 |

งานตางหากจากคณะมนตรสทธมนษยชนแหงสหประชาชาต (United Nations Human Rights Council) ซงไดแทนท คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงสหประชาชาต (United Nations Commission on Human Rights) ภายใตกฎบตรสหประชาชาตใน พ.ศ. 2549) ซงตงขนอยางถาวร เพอพจารณารายงานตามกำาหนดเวลา ทสงเขามาโดยรฐสมาชกตามขอตกลงในสนธสญญา สมาชกของคณะกรรมาธการสทธมนษยชนนนจะคดเลอกโดยรฐสมาชก แตไมไดเปนตวแทนของรฐใด ๆ

ประเทศไทยเขาเปนภาคของสนธสญญานโดยการภาคยานวตเมอวนท 29 ตลาคม พ.ศ. 2539 และมผลบงคบใชกบไทยเมอวนท 29 มกราคม พ.ศ. 2540[3]

อางอง"UN Treaty Collection: International Covenant on Civil and

Political Rights". UN. 2009-02-24. สบคนเมอ 2009-10-12. "Fact Sheet No.2 (Rev.1), The International Bill of Human Rights". UN OHCHR. June 1996. สบคนเมอ 2008-06-02. ศพทนกการทต, เวบไซตศนยบรการขอมลเศรษฐกจระหวางประเทศ กรมเศรษฐกจระหวางประเทศ กระทรวงการตางประเทศ รฐบาลไทย

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 13 |

ประชาธปไตยแบบมสวนรวมจากวกพเดย สารานกรมเสร

ประชาธปไตยแบบมสวนรวม (องกฤษ: participatory democracy) หมายถง การมสวนรวมในทางการเมองการปกครอง ตลอดจนการกำาหนดวถชวตทสอดคลองกบการเมองการปกครองแบบประชาธปไตย ทงนไมวาเกยวของกบเรองสทธเสรภาพ หนาท ตามระบอบการเมองการปกครองทไมไปกาวกายหรอกอความเดอดรอนแกผอนหรอสงคมสวนรวม การมสวนรวมในทางการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอาจจะจำาแนกเปน 3 ระดบ คอ[ตองการอางอง]

การมสวนรวมในระดบเบองตน เชน รวมแสดงความคดเหนในทางการเมอง, รวมพดคยอภปรายเรองราวทางการเมองและสถานการณปจจบน, รวมลงชอเพอเสนอเรองราวหรอประชาพจารณเกยวกบเรองใดเรองหนงในทางการเมองรวมกลมเลก ๆ เพอแสดงความคดเหนในทางการเมอง, เปนสมาชกพรรคการเมอง

การมสวนรวมในระดบกลาง เชน รวมเดนขบวนเพอเรยกรองความเปนธรรม, รวมปราศยในการชมนมเรยกรองเรองราว, รวมลงชอเพอเสนอใหฝายทมอำานาจตดสนใจอยางใดอยางหนง, รวมอดขาวประทวงหรอรวมกระทำาการอยางใดอยางหนงเพอเรยกรอง

การมสวนรวมในระดบสง เชน รวมลงสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภา, รวมกอตงพรรคการเมอง, รวมกอตงรฐบาล

ประชาธปไตยแบบมสวนรวม เปนเรองทเกยวของกบวธการกระจายอำานาจและทรพยากรตาง ๆ ทไมเทาเทยมกนอนมผลกระทบตอชวตความเปนอยของประชาชนและวธการทประชาเหลานนมอทธพลตอการตดสนใจทมผลกระทบตอตน

โดยทกลาวถงขางตน ประชาธปไตยแบบมสวนรวม จงหมายถง การทอำานาจในการตดสนใจไมควรเปนของกลมคนจำานวนนอย แตอำานาจควรไดรบการจดสรรใน

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 14 |

ระหวางประชาชน เพอทก ๆ คนไดมโอกาสทจะมอทธพล และจดเปนกระจายอำานาจและเปดตอการมสวนรวมอยางกวางขวางของประชาชนในกระบวนการทางการเมอง ทงในระดบทองถนและระดบชาต

จากคำานยามดงกลาวขางตนอาจสรปหลกการหรอองคประกอบสำาคญของคำาวาประชาธปไตยแบบมสวนรวมได ดงน[ตองการอางอง]

- การใหประชาชนมสวนรวมในการเมองและการบรหาร- เนนการกระจายอำานายในการตดสนใจและการจดสรรทรพยากรตาง ๆ ใน

ระหวางประชาชนใหเทาเทยมกน- อำานาจในการตดสนใจและการจดสรรทรพยากรตาง ๆ นน จะสงผลกระทบ

ตอชวตความเปนอยของประชาชน- เพมการคมครองสทธและเสรภาพของประชาชน- มความยดหยนได กลาวคอ มโครงสรางการทำางานทสามารถตรวจสอบได

มความโปรงใสและคำานงถงความตองการทรพยากรของผมสวนรวม- การมสวนรวมของประชาชนมทงในระดบทองถนและระดบชาตแคทท (Catt 1999, 39-56) ไดเสนอไววา องคประกอบและเงอนไขทสำาคญ

ทสดของความเปนประชาธปไตยแบบมสวนรวม คอ- ทกคนสามารถยกประเดนปญหาใดปญหาหนงขนมา เพอกำาหนดเปนวาระ

ของการประชม สามารถเสนอทางเลอกและมสวนรวมในการเลอกหรอการตดสนใจสดทายได

- เปนการประชมททกคนสามารพดคยกนไดอยางทวถง (face-to-face meeting)

- มการปรกษาหารอ หรออภปรายประเดนปญหาทหยบยกมาพจารณากนอยางกวางขวาง ทกคนตองการมสวนรวมในการอภปราย และสามารถแสดงความคดเหนไดอยางเตมท

- มแนวโนมทพยายามจะใหเกดความเหนพอง (consensus) รวมกนในประเดนปญหาทพจารณา

การมสวนรวมของประชาชนเปนกระบวนการซงประชาชน หรอผมสวนไดสวนเสยไดมโอกาสแสดงทศนะและเขารวมในกจกรรมตาง ๆ ทมผลตอชวตความเปนอยของประชาชน รวมทงมการนำาความคดเหนดงกลาวไปประกอบการพจารณากำาหนด

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 15 |

นโยบายและการตดสนใจของรฐ การมสวนรวมของประชาชนเปนกระบวนการสอสารในระบบเปด กลาวคอ เปนการสอสารสองทาง ทงอยางเปนทางการและไมเปนทางการ ซงประกอบไปดวยการแบงสรรขอมลรวมกนระหวางผมสวนเสยและเปนการเสรมสรางความสามคคในสงคม ทงนเพราะการมสวนรวมของประชาชน เปนการเพมคณภาพของการตดสนใจการลดคาใชจายและการสญเสยเวลา เปนการสรางฉนทามต และทำาใหงายตอการนำาไปปฏบต อกทงชวยหลกเลยงการเผชญหนาใน กรณทราย“แรงทสด ชวยใหเกดความนาเชอถอและความชอบธรรมและชวยใหทราบความหวง”กงวลของประชาชนและคานยมของสาธารณชน รวมทงเปนการพฒนาความเชยวชาญและความคดสรางสรรคของของสาธารณชน

การมสวนรวมของประชาชนมความสำาคญในการสรางประชาธปไตยอยางยงยนและสงเสรมธรรมาภบาล ตลอดจนการบรหารงานหากมการมสวนรวมของประชาชนมากขนเพยงใดกจะใหมการตรวจสอบการทำางานของผบรหารและใหผบรหารทมความรบผดชอบตอสงคมมากยงขน อกทงยงเปนการปองกนนกการเมองจากการกำาหนดนโยบายทไมเหมาะสมกบสงคมนน ๆ นอกจากนการมสวนรวมของประชาชนยงเปนการสรางความมนใจวาเสยงของประชาชนจะมคนรบฟง อกทงความตองการหรอความปรารถนาประชาชนกจะไดรบการตอบสนอง

กลาวโดยสรป ระบบประชาธปไตยแบบมสวนรวม ซงเปดโอกาสใหประชาชนไดแสดงทศนะและมสวนรวมในการตดสนใจเรองตาง ๆ ทจะมผลตอชวตความเปนอยของประชาชน นอกจากจะชวยใหการตดสนใจของผเสนอโครงการหรอรฐบาลมความรอบคอบ และสอดรบกบปญหาและความตองการของประชาชนมากยงขนแลว ยงเปนการควบคมการบรหารงานของรฐบาลใหมความโปรงใส (Transparency) ตอบสนองตอปญหาและความตองการของประชาชน (Responsiveness) และมความรบผดชอบหรอสามารถตอบคำาถามของประชาชนได (Accountability) อกดวย ซงเทากบเปนการสงเสรมการปกครองระบอบประชาธปไตยใหสมบรณมากยงขนอกดวย

อางอง

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 16 |

Helena Catt(dr.),Democracy in Practice(ISBN 0-415-16840-6), (London and New York: Routledge,1/1999), 35-56.

ความหมายของคำาวา การพฒนา“ ”

https://www.gotoknow.org/posts/300377โดย พระนมตร กลนดอกแกว

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 17 |

ความหมายจากรปศพท โดยทวไป ทางเศรษฐศาสตร พฒนบรหารศาสตร เทคโนโลย การวางแผน การปฏบต พระพทธศาสนา สงคมวทยา และการพฒนาชมชน

คำาวา การพฒนา ใชในภาษาองกฤษวา Development นำามาใชเปนคำาเฉพาะและใชประกอบคำาอนกได เชน การพฒนาประเทศ การพฒนาชนบท การพฒนาเมอง และการพฒนาขาราชการ เปนตน การพฒนาจงถกนำาไปใชกนโดยทวไปและมความหมายแตกตางกนออกไป ดงกลาวแลว เกยวกบความหมายของการพฒนานนไดมผใหความหมายไวหลายความหมายทงความหมายทคลายคลงกน และแตกตางกน ซงอาจจำาแนกออกไดเปน 10 ลกษณะ คอ

1. ความหมายจากรปศพท โดยรปศพท การพฒนา มาจากคำาภาษาองกฤษวา Development แปล

วา การเปลยนแปลงทละเลกละนอย โดยผานลำาดบขนตอนตางๆ ไปสระดบทสามารถขยายตวขน เตบโตขน มการปรบปรงใหดขน และเหมาะสมกวาเดมหรออาจกาวหนาไปถงขนทอดมสมบรณเปนทนาพอใจ (ปกรณ ปรยากร. 2538, หนา 5) สวนความหมายจากรปศพทในภาษาไทยนน หมายถง การทำาความเจรญ การเปลยนแปลงในทางทเจรญขน การคลคลายไปในทางทด ถาเปนกรยา ใชคำาวา พฒนา หมายความวา ทำาใหเจรญ คอ ทำาใหเตบโตได งอกงาม ทำาใหงอกงามและมากขน เชน เจรญทางไมตร (พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525, 2538, หนา 238)

การพฒนา โดยความหมายจากรปศพทจงหมายถง การเปลยนแปลงสงใดสงหนงใหเกดความเจรญเตบโตงอกงามและดขนจนเปนทพงพอใจ ความหมายดงกลาวน เปนทมาของความหมายในภาษาไทยและเปนแนวทางในการกำาหนดความหมายอนๆ (สนธยา พลศร. 2547, หนา 2)

2. ความหมายโดยทวไป การพฒนา ทเขาใจโดยทวไป มความหมายใกลเคยงกบความหมายจากรป

ศพท คอ หมายถง การทำาใหเกดการเปลยนแปลงจากสภาพหนงไปสอกสภาพหนงทดกวาเดมอยางเปนระบบ หรอการทำาใหดขนกวาสภาพเดมทเปนอยอยางเปนระบบ

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 18 |

(ยวฒน วฒเมธ. 2526, หนา 1) ซงเปนการเปรยบเทยบทางดานคณภาพระหวางสภาพการณของสงใดสงหนงในชวงเวลาทตางกน กลาวคอ ถาในปจจบนสภาพการณของสงนนดกวา สมบรณกวากแสดงวาเปนการพฒนา (ปกรณ ปรยากร. 2538, หนา 5)

การพฒนา ในความหมายโดยทวไปจงหมายถงการเปลยนแปลงสงใดสงหนงใหเกดคณภาพดขนกวาเดม ความหมายน นบวาเปนความหมายทรจกกนโดยทวไป เพราะนำามาใชมากกวาความหมายอนๆ แมวาจะไมเปนทยอมรบของนกวชาการกตาม (สนธยา พลศร. 2547, หนา 2)3. ความหมายทางเศรษฐศาสตร

นกเศรษฐศาสตรไดใหความหมายของ การพฒนา วา หมายถง ความเจรญเตบโต โดยเนนความเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจเปนสำาคญ เชน ผลผลตรวมของประเทศเพมขน รายไดประชาชาตเพมขน รายไดเฉลยตอหวตอคนของประชากรเพมขน (ณฐพล ขนธไชย. 2527, หนา 2) มการขยายตวทางเศรษฐกจมากขน ประชากรมรายไดเพยงพอทสามารถตอบสนองความตองการพนฐานของตนได (เสถยร เชยประทบ. 2528, หนา 9) ซงอาจสรปไดวา การพฒนา เปนกระบวนการทางสงคม ทผลผลตออกมาในรปซงสามารถวดไดดวยเกณฑทางเศรษฐศาสตร (สนทร โคมน. 2522, หนา 37)

จะเหนไดวา นกเศรษฐศาสตรไดกำาหนดความหมายของการพฒนา โดยใชความหมายจากรปศพทและความหมายโดยทวไป คอ หมายถง ความเจรญเตบโต แตเปนความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ ตามเนอหาของวชาเศรษฐศาสตร ซงเปนการเนนความหมายเชงปรมาณ คอ การเพมขน หรอการขยายตวทางเศรษฐกจมากกวาดานอนๆ (สนธยา พลศร. 2547, หนา 2-3)

4. ความหมายทางพฒนบรหารศาสตร นกพฒนบรหารศาสตรไดใหความหมายของ การพฒนา เปน 2 ระดบ คอ

ความหมายอยางแคบและความหมายอยางกวาง ความหมายอยางแคบ การพฒนา หมายถง การเปลยนแปลงในตวระบบการกระทำาการใหดขนอนเปนการเปลยนแปลงในดานคณภาพเพยงดานเดยว สวนความหมายอยางกวางนน การพฒนา เปนกระ

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 19 |

บวนการของการเปลยนแปลงในตวระบบการกระทำาทงดานคณภาพ ปรมาณและสงแวดลอมใหดขนไปพรอมๆ กน ไมใชดานใดดานหนงเพยงดานเดยว

การพฒนา ในความหมายของนกพฒนบรหารศาสตรจะมขอบขายกวางขวางกวาความหมายจากรปศพท ความหมายโดยทวไป และความหมายทางเศรษฐศาสตรทกลาวมาแลว เพราะหมายถง การเปลยนแปลงของสงใดสงหนง ทงในดานคณภาพ (ดขน) ปรมาณ (มากขน) และสงแวดลอม (มความเหมาะสม) ไมใชการเปลยนแปลงดานใดดานหนงเพยงดานเดยว (สนธยา พลศร. 2547, หนา 3)

5. ความหมายทางเทคโนโลย ในทางเทคโนโลย การพฒนา หมายถง การเปลยนแปลงระบบอตสาหกรรม

และการผลตดวยเทคโนโลยททนสมย ดวยนกวทยาศาสตรและนกประดษฐ ทำาใหสงคมเปลยนแปลงจากสงคมประเพณนยม เปนสงคมสมยใหมททนสมย (นรนดร จงวฒเวศย. 2534, หนา 95) หรอ การพฒนา คอ การเปลยนแปลงสภาพแวดลอมของมนษยดวยเทคโนโลยนนเอง (นรนดร จงวฒเวศย และพนศร วจนะภม. 2534, หนา 13)

จะเหนไดวา ความหมายของ การพฒนา ในทางเทคโนโลยแตกตางออกไปจากความหมายทกลาวมาแลวขางตน โดยหมายถงการเปลยนแปลงสงคมใหทนสมยดวยความเจรญกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย ซงเปนความหมายอกแนวทางหนง (สนธยา พลศร. 2547, หนา 3)6. ความหมายทางการวางแผน

ในทางการวางแผน การพฒนา เปนเรองเกยวกบการชกชวน การกระตนเพอใหเกดการเปลยนแปลง ดวยการปฏบตตามแผนและโครงการอยางจรงจง เปนไปตามลำาดบขนตอนตอเนองกนเปนวงจร โดยไมมการสนสด (นรนดร จงวฒเวศย. 2534, หนา 91-92) ซงองคการศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต (The United National Educational, Scientific and cultural Organization : UNESCO. 1982, p. 305, อางถงในอจฉรา โพธยานนท. (2539, หนา 11) สรปไดวา การพฒนาเปนหนาท (Function) ของการวางแผนและการจดการ ดงน D = f (P+M)

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 20 |

เมอ D = Development คอ การพฒนา P = Planning คอ การวางแผน M = Management คอ การบรหารงานหรอการจดการ

ดงนน การพฒนา จะเกดขนไดดวยการวางแผนทด มการบรหารงานและการจดการอยางเปนระบบ ทำาใหการดำาเนนการเปนไปอยางตอเนองและมประสทธภาพ

การพฒนา ในความหมายของนกวางแผน จะเปนไปอกแนวทางหนง โดยอาจสรปไดวา หมายถง การเปลยนแปลงทเกดขนจากการเตรยมการของมนษยไวลวงหนา ในลกษณะของแผนและโครงการ แลวบรหารหรอจดการใหเปนไปตามแผนและโครงการจนประสบความสำาเรจตามวตถประสงคและเปาหมายทวางไว จะเหนไดวาความหมายของการพฒนาทางการวางแผนกำาหนดใหการพฒนาเปนกจกรรมของมนษยและเกดขนจากการเตรยมการไวลวงหนาเทานน การเปลยนแปลงทไมไดเกดจากการวางแผนโดยมนษย ไมใชการพฒนาในความหมายน (สนธยา พลศร. 2547, หนา 4)

7. ความหมายเกยวกบการปฏบต ในขนของการปฏบต การพฒนา หมายถง การชกชวนหรอการกระตนใหเกด

การเปลยนแปลงโดยการปฏบตตามแผนและโครงการอยางจรงจงและเปนลำาดบขนตอนตอเนองกนในลกษณะทเปนวงจร ไมมการสนสด (นรนดร จงวฒเวศย และพนศร วจนะภม. 2534, หนา 13)

การพฒนา ในความหมายของการปฏบตการนเปนความหมายตอเนองจากความหมายทางการวางแผนโดยมงเนนถงการนำาแผนและโครงการไปดำาเนนการอยางจรงจงและอยางตอเนอง เพราะถงจะมแผนและโครงการแลวแตถาหากไมมการนำาไปปฏบตการพฒนากไมสามารถเกดขนได (สนธยา พลศร. 2547, หนา 4)

8. ความหมายทางพระพทธศาสนา พระราชวรมน (ประยทธ ปยตโต, 2530, หนา 16-18) ไดใหความหมาย

และอธบายไววา ในทางพทธศาสนา การพฒนา มาจากคำาภาษาบาลวา วฒนะ แปลวา เจรญ แบงออกไดเปน 2 สวน คอ การพฒนาคน เรยกวา ภาวนา กบการ

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 21 |

พฒนาสงอนๆ ทไมใชคน เชน วตถสงแวดลอมตางๆ เรยกวา พฒนา หรอ วฒนา เชน การสรางถนน บอนำา อางเกบนำา เปนตน ซงเปนเรองของการเพมพนขยาย ทำาใหมากหรอทำาใหเตบโตขนทางวตถและไดเสนอขอคดไววา คำาวา การพฒนา หรอ คำาวา เจรญ นนไมไดแปลวาทำาใหมากขน เพมพนขนอยางเดยวเทานน แตมความหมายวา ตดหรอทง เชน เจรญพระเกศา คอตดผม มความหมายวา รก เชน นสยา โลกวฑฒโน แปลวา อยางเปนคนรกโลกอกดวย ดงนน การพฒนาจงเปนสงททำาแลวมความเจรญจรงๆ คอ ตองไมเกดปญหาตดตามมาหรอไมเสอมลงกวาเดม ถาเกดปญหาหรอเสอมลง ไมใชเปนการพฒนา แตเปนหายนะ ซงตรงกนขามกบการพฒนา

กลาวไดวา การพฒนา ในทางพระพทธศาสนา หมายถง การพฒนาคนใหมความสขมสภาพแวดลอมทเหมาะสม การพฒนาในความหมายน มลกษณะเดยวกนกบการพฒนาในความหมายทางดานการวางแผน คอ เปนเรองของมนษยเทานน แตกตางกนเพยงการวางแผนใหความสำาคญทวธการดำาเนนงาน สวนพทธศาสนามงเนนผลทเกดขน คอ ความสขของมนษยเทานน (สนธยา พลศร. 2547, หนา 4)

9. ความหมายทางสงคมวทยา นกสงคมวทยาไดใหความหมายของ การพฒนา วา เปนการเปลยนแปลง

โครงสรางของสงคม ซงไดแก คน กลมคน การจดระเบยบความสมพนธทางสงคม ดวยการจดสรรทรพยากรของสงคมอยางยตธรรมและมประสทธภาพ (ฑตยา สวรรณชฏ. (2527, หนา 354) การพฒนา เปนทงเปาหมายและกระบวนการทครอบคลมถงการเปลยนแปลงทศนคตของคนตอชวตและการทำางาน การเปลยนแปลงสถาบนตางๆ ทางสงคม วฒนธรรมและการเมองอกดวย (Streeten. 1972, p. 3)

นกสงคมวทยาไดใหความหมายของ การพฒนา โดยเนนการเปลยนแปลงโครงสรางของสงคม คอ มนษย กลมทางสงคม การจดระเบยบทางสงคม ซงมลกษณะเชนเดยวกบความหมายในทางพทธศาสนา คอ การเปลยนแปลงมนษยและสงแวดลอมใหมความสข และมลกษณะเชนเดยวกบความหมายทางการวางแผน คอ ดวยวธการจดสรรทรพยากรของสงคมอยางยตธรรมและมประสทธภาพ ซงนก

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 22 |

วางแผน เรยกวา การบรหารและการจดการนนเอง (สนธยา พลศร. 2547, หนา 5)

10. ความหมายทางดานการพฒนาชมชนนกพฒนาชมชนไดใหความหมายของ การพฒนา ไววา หมายถง การทคนใน

ชมชนและสงคมโดยสวนรวมไดรวมกนดำาเนนกจกรรมเพอปรบปรงความรความสามารถของตนเอง และรวมกนเปลยนแปลงคณภาพชวตของตนเองชมชนสงคมใหดขน (สมศกด ศรสนตสข. 2525, หนา 179) การพฒนาเปนเสมอนกลวธหรอมรรควธ (Mean) ททำาใหเกดผล (Ends) ทตองการ คอ คณภาพชวต ชมชน และสงคมดขน (ยวฒน วฒเมธ. 2534, หนา 2)

นกพฒนาชมชนไดใหความหมายของ การพฒนา ไวใกลเคยงกบนกสงคมวทยา คอ เปนวธการเปลยนแปลงมนษยและสงคมมนษยใหดขน แตนกพฒนาชมชนมงเนนทมนษยในชมชนตองรวมกนดำาเนนงานและไดรบผลจากการพฒนารวมกน

จากความหมายในดานตางๆ ทกลาวมาแลวขางตน จะเหนไดวา การพฒนา มความหมายทคลายคลงกนและแตกตางการออกไปบาง ซงถาหากพจารณาจากความหมายเหลานอาจสรปไดวา การพฒนา หมายถง กระบวนการเปลยนแปลงของสงใดสงหนงใหดขน ทงทางดานคณภาพ ปรมาณ และสงแวดลอม ดวยการวางแผนโครงการและดำาเนนงานโดยมนษย เพอประโยชนแกตวของมนษยเอง (สนธยา พลศร. 2547, หนา 5)

เอกสารอางองฑตยา สวรรณชฏ. (2527). สงคมวทยา. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช.ณฐพล ขนธไชย. (2527). แนวความคดและทฤษฎในการพฒนาประเทศ

และการพฒนาชนบท, ใน การบรหารงานพฒนาชมชน หนา 1 – 25 จกรกฤษณ นรนตผดงการ. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร.

นรนดร จงวฒเวศย. (2534). ทฤษฎและแนวความคดเกยวกบการพฒนาชนบท, ใน เอกสารการสอนชดวชาการพฒนาชมชน หนวยท 1-7. หนา 1-47 (พมพครงท 8. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยโขทยธรรมาธราช.

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 23 |

นรนดร จงวฒเวศย, และพนศร วจนะภม. (2534). ทฤษฎและแนวความคดเกยวกบการพฒนาชนบท, ใน เอกสารการสอนชดวชาคหกรรมศาสตรกบการพฒนาชมชน หนวยท 1-7. หนา 1-47 (พมพครงท 2). กรงเทพฯ : มหาวทยาลยโขทยธรรมาธราช.

ปกรณ ปรยากร. (2538). ทฤษฎและแนวคดเกยวกบการพฒนา ใน การบรหารการพฒนา หนา 18 – 65. อทย เลาหวเชยร. กรงเทพฯ : สามเจรญพานช.

พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525. (2538). พมพครงท 5. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน.

พระราชวรมน, (ประยทธ ปยตโต). (2530). ทางสายกลางของการศกษาไทย (พมพครงท 2). กรงเทพฯ : คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ยวฒน วฒเมธ. (534). การพฒนาชมชน : จากทฤษฎสการปฏบต. กรงเทพฯ : บากกอกบลอก.

สนธยา พลศร. (2547). ทฤษฎและหลกการพฒนาชมชน (พมพครงท 5). กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร.

สมศกด ศรสนตสข. (2525). สงคมไทยแนวทางการวจยและพฒนา. ขอนแกน : มหาวทยาลยขอนแกน.

สนทร โคมน. (2522). ผลกระทบของการพฒนาในแงมมของจตวทยาสงคม, พฒนบรหารศาสตร. 19, 3 (กรกฎาคม 2522) : 374-396.

อจฉรา โพธยานนท. (2539). การศกษากบการพฒนาชมชน (พมพครงท 2). กรงเทพฯ : คณะครศาสตร สถาบนราชภฏสวนสนนทา.

Streeten, Paul. (1972). The Frontiers of Development Studies. London : Macmillan.

UNESCO. (1982). Basic Concepts and Considerations in Educational Planning and Management. Bangkok : UNESCO Regional office for education in Asia and the Pacific. (Basic Training Program in Educational planning and Management Book 1)

ความหมายของจตสาธารณะ

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 24 |

http://ktbwsk.blogspot.com/2013/08/blog-post_2586.html

ความหมายของจตสาธารณะคำาวา จตสาธารณะ (Public Mind) หรอจตสำานกสาธารณะ (Public

Consciousness)เปน คำาใหมทมใชเมอไมนานมาน และเปนเรองใหมสำาหรบคนไทย ซงมผใหความหมายของจตสำานกสาธารณะหรอจตสาธารณะ ไวหลากหลายและมการเรยกจตสำานกสาธารณะไวแตกตางกน ไดแก การเหนแกประโยชนสวนรวม จตสำานกตอสงคม จตสำานกตอสวนรวม จตสำานกตอสาธารณะสมบต เปนตนซงคำาเหลาน มผใหความหมายไวใกลเคยงกนเมอแยกศกษาความหมายของจตสำานกและจตสาธารณะมผใหคำาจำากดความไวหลากหลาย ดงน

ราชบณฑตสถาน (2538: 231) ใหความหมายของจตสำานกวา หมายถง ภาวะทจตตนและรสกตว สามารถตอบสนองตอสงเราจากประสาทสมผสทง 5 คอ รป รส กลน เสยง และสงสมผสได

พรศกด ผองแผว (2541: 60) ไดใหความหมายวา จตสำานกเปนผลทไดมาจากการประเมนคา การเหนความสำาคญ ซงมฐานอยททศนคต ความเชอ คานยม ความเหน และความสนใจของบคคล

จรรจา สวรรณทต (2535: 11) ไดใหความหมายวา ความสำานกหมายถง การรบรหรอการทบคคลมความรในสงตางๆ การรบร หรอความสำานกของบคคลน จดเปนขนตนของกระบวนการทางจตหลายประเภท เปนตนวา กระบวนการของการรบนวตกรรม และกระบวนการเกดทศนคต

ราจ Raj (1996: 605) กลาวา จตสำานกเปนคำาทไมสามารถใหคำาจำากดความไดชดเจนแตสามารถอธบายทใกลเคยงได 2 แนวทาง ซงแนวทางแรกเปนความคดทเปลยนแปลงตลอดเวลาไมหยดนง และแนวทางทสอง หมายถง จตสำานกของบคคล เปนความรสกของบคคลทมอยตลอดเวลาแมชวงวางของเวลา เชน การนอนหลบ จากความหมายของจตสำานกทกลาวมา จงสรปไดวา จตสำานกเปนพฤตกรรมภายใน อยางหนงของมนษย ทแสดงออกถงภาวะทางจตใจทเกยวกบความรสก ความคด ความปรารถนาตางๆ เปนภาวะทางจต ตนตว และรตวสามารถตอบสนองตอสงเราจากประสาทสมผสทงหา เปนสงทเกดจากประสบการณตางๆ ของมนษยทรวมตวกน

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 25 |

ขน และมความสมพนธระหวางประสบการณตางๆ เหลานน และประเมนคาสงเหลานนออกมาเปนจตสำานก

คำาวาสาธารณะ (Public) เปนคำาทมความหมายกวาง สามารถใชไดกบสงของ บคคล สถานทและการกระทำา ซงมการใหความหมายไวหลากหลาย ดงน

ราชบณฑตยสถาน (2538: 826) ใหความหมายคำาวา สาธารณะ หมายถง ทวไปเกยวกบประชาชน และสาธารณะสมบตวา ทรพยสนสวนรวมของประชาชน

สอ เสถบตร (2530: 592) ไดแปลความหมายคำาวา Public เปนภาษาไทยวาสาธารณะซงหมายถง ทสาธารณะ ชมชน เปดเผย การเผยแพร สงทเปนของทวไป เชน ถนนหลวง สงทเปนของรฐบาล และสงทเปนของประชาชน

ซลลส (Sills. 1972: 567) กลาววา สาธารณะเปนความรสกเกยวกบความสมพนธระหวางบคคล

สรปความหมายของคำาวา สาธารณะ ไดวา สงของ บคคล สถานท และการกระทำา ทเปนของสวนรวม ทกคนมสทธทจะใชประโยชนเปนเจาของ หวงแหนในสงเหลานนรวมกน

เมอรวมคำาวา จตสำานกและสาธารณะ จงไดคำาวา จตสำานกสาธารณะ (Public Consciousness) หรอจตสาธารณะ (Public Mind) ซงมผใหความหมายไวหลากหลายและมการเรยกทแตกตางกน ไดแกการเหนแกประโยชนสวนรวม จตสำานกตอสงคม จตสำานกตอสวนรวม จตสำานกตอสาธารณะสมบตเปนตน ซงคำาเหลานมผใหความหมายไวใกลเคยงกน ดงน

เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2543: 17) ไดใหความหมายของคำาวาจตสาธารณะวาหมายถง ความคดทไมเหนแกตว มความปรารถนาทจะชวยเหลอ ชวยแกปญหาใหแกผอนหรอสงคมพยายามฉวยโอกาสทจะชวยเหลออยางจรงจง และมองโลกในแงดบนพนฐานของความเปนจรง

จตสาธารณะเสนทางสประชาคม (2542: 9) กลาวา คำาวา จตสำานกสาธารณะ เปนคำาเดยวกบคำาวาจตสาธารณะ ซงหมายถง ความเปนพลเมองผตนร ตระหนกในสทธและความรบผดชอบทจะสรางสรรคสงคมสวนรวมของคนสามญ พลเมองทรก เรยกรองการมสวนรวมและตองการทจะจดการดแลกำาหนดชะตากรรมของตนและชมชน

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 26 |

กนษฐา นทศนพฒนา และคณะ (2541: 8) ไดใหความหมายของคำาวา จตสำานกสาธารณะ วาเปนคำาเดยวกบคำาวาจตสำานกทางสงคม หมายถง การตระหนกรและคำานงถงสวนรวมรวมกน หรอคำานงถงผอนทรวมความสมพนธเปนกลมเดยวกบตน

ศกดชย นรญทว (2541: 57) กลาววา การมจตสำานกสาธารณะคอ มจตใจทคำานงถงประโยชนของสวนรวม คำานงถงความสำาคญของสงอนเปนของทตองใช หรอมผลกระทบรวมกนในชมชนเชน ปาไม ความสงบของชมชน

พรศกด ผองแผว (2541) ใชคำาวา จตสำานก จตสำานก “ ”(Consciousness) เปนสภาวะจตใจทเกยวกบความรสก ความคด ความปรารถนาตางๆ สภาวะจตใจดงกลาว เกดการรบรซงมความหมายเหมอนกบการรตว (Awareness) อนเปนผลจากการประเมนคา การเหนความสำาคญซงเปนสงทไดมาจากทศนคต (Attitude) ความเชอ (Beliefs) คานยม (Values) ความเหน (Opinion)ความสนใจ (Interest) ของบคคล คำาวา จตสำานก มความหมายใกล“ ”เคยงทสดกบคำาวา ความเชอ“ (Beliefs) ซงเปนสงทเกดจากการรวบรวมและสมพนธกนของประสบการณของคน ทำาหนาทประเมนคาของจตใจวาสงใดเปนสงสำาคญ หากปราศจากความเชอประสบการณตางๆ ทคนมอยนน กจะอยเพยงในความทรงจำา ไมมสวนใดมความสำาคญเดนชดขนมา แตหากวาประเมนคาแลวตระหนกถงความสำาคญทมตอสงนนแสดงวา จตสำานกถงสงนนๆ ของบคคลไดเกดขนแลว จตสำานกของบคคลเปนสภาวะทจตใจกอนการแสดงออกเชงพฤตกรรมทางกายภาพของบคคล การมจตสำานกทดตอสงหนงไมทำาใหคนตองแสดงออกตามจตสำานกเสมอไป พฤตกรรมแสดงออกใดๆ ของมนษยนนเปนผลมาจาก 1) ทศนคต 2) บรรทดฐานของสงคม 3) นสย และ 4) ผลทคาดวาจะไดรบหลงจากการทำาพฤตกรรมนนๆ แลว

มลลกา มตโก (2541: 5) ใหความหมายของจตสำานกทางสงคมวา เปนการตระหนกรและคำานงถงสวนรวมรวมกน หรอคำานงถงผอนทรวมความสมพนธเปนกลมเดยวกบตน

สยามรฐ เรองนาม (2542: 25) ใชคำาวา ความสำานกเชงสงคม หมายถง การตนตวความรสกนกคดและความปรารถนาตางๆ ของบคคลในสงคมทตองการเขาไป

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 27 |

แกวกฤตการณหรอปญหาสงคมและกอใหเกดพฤตกรรมการรวมตวเปนกลมหรอองคกร ทงภาครฐ ภาคธรกจ หรอภาคสงคม ในลกษณะทเปนหนสวนกน กอใหเกดจตสำานกรวมกน

สำานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (2542: 14) ไดใหความหมายจตสาธารณะวาเปนการรจกเอาใจใสเปนธระและเขารวมในเรองของสวนรวมทเปนประโยชนตอชาต

บญสม หรรษาศรพจน (2542: 71 – 73) ใชคำาวา จตสำานกทดในสงคม สงคมในทนหมายถง สงคมในชมชนของตน การปฏบตตนใหมจตสำานกทดตอชมชนของตน คอ การปฏบตตน และการมสวนรวมทดในกจกรรมของชมชน การชวยกนดแลชมชนของตน การใหความรวมมอ การเสยสละกำาลงกาย กำาลงทรพย เพอการรกษาความปลอดภยในชมชน เพอสาธารณปโภคในชมชน การใหความเปนมตรและมนำาใจตอกน

ชยวฒน ถระพนธ (2542: 21 – 27) กลาวถง จตสาธารณะในความหมายของฝรงคำาวา สาธารณะ คอ สงทรวมกนสรางรวมกนยอแยง มาจากเจาจากรฐ มนเปนกระบวนการตอส จนรสกเปนเจาเขาเจาของรวมกน

สชาดา จกรพสทธ (2544: 22) กลาววา จตสำานกสาธารณะเปนคณธรรม หรอขอเรยกรองสำาหรบสวนรวมในสภาพการณทเกดความไมปกตสข ความรวมมอของพลเมองในการกระทำาเพอบานเมอง

หฤทย อาจเปร (2544: 37) ใหความหมาย จตสำานกสาธารณะ คอ ความตระหนกของบคคลถงปญหาทเกดขนในสงคม ทำาใหเกดความรสกปรารถนาทจะชวยเหลอสงคม ตองการเขาไปแกวกฤตการณ โดยรบรถงสทธควบคไปกบหนาทและความรบผดชอบ สำานกถงพลงของตนวาสามารถรวมแกไขปญหาได และลงมอกระทำา เพอใหเกดการแกปญหาดวยวธการตางๆ โดยการเรยนร และแกไขปญหารวมกนกบคนในสงคม

ชาย โพธสตา และคณะ (2540: 14 – 15) ใชคำาวา จตสำานกตอสาธารณะสมบตและใหความหมายในเชงพฤตกรรมไววา คอ การใชสาธารณสมบตอยางรบผดชอบ หรอการรบผดชอบตอสาธารณสมบต ซงมนยสองประการ ไดแก 1) การรบผดชอบตอสาธารณสมบต ดวยการหลกเลยงการใชและการกระทำาทจะกอใหเกดความ

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 28 |

ชำารดเสยหายตอสาธารณสมบตนนๆ รวมไปถง การถอเปนหนาททจะมสวนรวมในการดแลสาธารณะสมบตในวสยทตนสามารถทำาได 2) การเคารพสทธการใชสาธารณสมบตของผอน โดยการคำานงวา คนอนกมสทธในการใชเชนเดยวกนจะตองไมยดสาธารณะ สมบตนนไวเปนของสวนตว และไมปดกนโอกาสการใชประโยชนสาธารณะสมบตของผอน

วรตน คำาศรจนทร (2544: 6) ใหความหมายวา จตสำานกสาธารณะ หมายถงกระบวนการคดและลกษณะของบคคล ทมการปฏบตโดยมกระบวนการในระดบบคคลไปสสาธารณะมความรกและรสกเปนเจาของสาธารณะ ตองการทจะทำาประโยชนมากกวาทจะรบจากสาธารณะ

ลดดาวลย เกษมเนตร และคณะ (2547: 2 – 3) ใหความหมายของจตสาธารณะหมายถง การรจกเอาใจใสเปนธระและเขารวมในเรองของสวนรวมทใชประโยชนรวมกนของกลม โดยพจารณาจากความรความเขาใจหรอพฤตกรรมทแสดงออกถงลกษณะ ดงน

1. การหลกเลยงการใชหรอการกระทำาทจะทำาใหเกดการชำารดเสยหายตอของสวนรวมทใชประโยชนรวมกนของกลม และการถอเปนหนาททจะมสวนรวมในการดแลรกษาของสวนรวมในวสยทตนสามารถทำาได

2. การเคารพสทธ ในการใชของสวนรวมทใชประโยชนรวมกนของกลม โดยไมยดครองของสวนรวมนนเปนของตนเอง ตลอดจนไมปดกนโอกาสของบคคลอนทจะใชของสวนรวมนน ซงแบงนยามออกเปน 3 องคประกอบ และ 6 ตวชวด ดงตารางตอไปน

ตาราง 1 แสดงความสมพนธขององคประกอบและตวชวดในแตละองคประกอบของจตสาธารณะ

องคประกอบ ตวชวด1. การหลกเลยงการใชหรอการกระทำาทจะทำาใหเกดความชำารดเสยหายตอสวนรวม

1.1 การดแลรกษา1.2 ลกษณะของการใช

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 29 |

2. การถอเปนหนาททจะมสวนรวมในการดแล

2.1 การทำาตามหนาททถกกำาหนด2.2 การรบอาสาทจะทำาบางสงบางอยางเพอสวนรวม

3. การเคารพสทธในการใชของสวนรวม 3.1 ไมนำาของสวนรวมมาเปนของตนเอง3.2 แบงปนหรอเปดโอกาสใหผอนไดใชของสวนรวม

ชยวฒน สทธรตน (2552: 17) กลาวไววา จตสาธารณะเปนการกระทำาดวยจตวญญาณทมความรกความหวงใย ความเอออาทรตอคนอนและสงคมโดยรวม การมคณธรรมจรยธรรม และการไมกระทำาทเสอมเสยหรอเปนปญหาตอสงคม ประเทศชาต การมจตทคดสรางสรรค เปนกศล และมงทำากรรมดทเปนประโยชนตอสวนรวม คดในทางทด ไมทำาลายเบยดเบยนบคคล สงคม วฒนธรรมประเทศชาตและสงแวดลอม การกระทำาและคำาพดทมาจากความคดทด การลดความขดแยงและการใหขวญและกำาลงใจตอกนเพอใหสงคมโดยสวนรวมมความสข

จตสาธารณะ ( เพมเตม )

http://taamkru.com/th/%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B0/

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 30 |

ผเขยน: อาจารย ทพมาศ เศวตวรโชต คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตศรธรรมาโศกราช

จตสาธารณะมความสำาคญอยางไร?การทมนษยในสงคมจะแสดงออกซงการมจตสาธารณะนนเปนเรองทยาก หาก

ไมไดรบการเลยงดมาแบบสงเสรมหรอเออตอการเกดพฤตกรรมการมจตสาธารณะ สงคมกจะเปนไปแบบเหนแกตว คอ ตวใครตวมน ไมสนใจสงคมรอบขางคดแตประโยชนแหงตนเทานน ชมชนออนแอ ขาดการพฒนา เพราะตางคนตางอย สภาพชมชนมสภาพเชนไรกยงคงเชนนน ไมเกดการพฒนา และยงนานไปกมแตเสอมทรดลง อาชญากรรมในชมชนอยในระดบสง ขาดศนยรวมจตใจ ขาดผนำาทนำาไปสการแกปญหา เพราะคนในชมชนมองปญหาของตวเองเปนเรองใหญ ขาดคนอาสานำาการพฒนา เพราะกลวเสยทรพย กลวเสยเวลา หรอกลวเปนทครหาจากบคคลอน ดงนน การศกษาแนวทางและความสำาคญของการมจตสาธารณะเพอใหเกดในจตสำานกของเดกและเยาวชนนนเปนเรองสำาคญทเราควรกระทำา เพอสงคมทนาอยตอไป ทงนเพราะเดกชวงแรกเกดจนถงกอน 10 ขวบ เปนชวงทเดกมความไวตอการรบการปลกฝง และสงเสรมจรยธรรมเปนอยางยง เพราะเดกยงเปน ไมออนทดดงาย ฉะนนการ“ ”ปฏบตตอเดกอยางเหมาะสมกบพฒนาการดานสงคมและดานจตใจของเดกจะเปนการปองกนปญหาทจะเกดขน เพอทจะไดเปนพลเมองทดของสงคม กอใหเกดความเขมแขงของสงคม จะสงผลให การเมอง เศรษฐกจ ศลธรรมในสงคมนนดขน

เดกทมจตสาธารณะมลกษณะอยางไร?เดกทมจตสาธารณะจะมพฤตกรรมทแสดงออกถง ความรบผดชอบตอ

สาธารณสมบตดวยการเอาใจใสดแลเปนธระ และเขารวมในเรองสวนรวมทเปนประโยชนรวมกนของกลม โดยหลกเลยงการใชหรอกระทำาททำาใหเกดการชำารดเสยหายตอของสวนรวม การถอเปนหนาททจะมสวนรวมในการดแล การเคารพสทธในการใชสาธารณสมบตของผอน มงปฏบตเพอสวน รวมในการดแลรกษาของสวนรวม เชน การทำาตามหนาททกำาหนดการดแลความสงบเรยบรอย การรกษาสาธารณสมบต รบรถงปญหาทเกดขน มสวนรวมในการหาแนวทางปองกนแกไข รวมไปถงการรบอาสาทำาบางอยางเพอสวนรวม เคารพสทธของผอนในการใชของสวนรวม ไมปดกนใน

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 31 |

การใชของบคคลอน มการแบงปนหรอเปดโอกาสใหผอนไดใชของสวน รวม ไมยดครองของสวนรวมมาเปนของตนเอง ซงสงเกตได ดงน

- คดในทางบวก (Positive thinking) คอ คดในทางทดตอคนอน- มสวนรวม (Participation) คอ การมสวนรวมในการอยรวมกบผอน

รสกเปนสวนหนงของสงคม การอยรวมกนอยางกลมกลน เกอกล เปนธรรมชาต

- ทำาตวเปนประโยชน (Useful) คอ เปนประโยชนตอผอน ตอสาธารณะ ตอสงคม ไมนงดดาย อะไรทเปนประโยชนตอสาธารณะแมเพยงเลกนอยกจะทำา

- ไมเหนแกตว (Unselfish) คอ การฝกเออเฟ อเผอแผซงกนและกน แบงปนของเลน ของใชใหเพอน รจกใหทาน

- มความเขาใจ (Understand) คอ เขาใจผอน (Empathy) ไมทบถมผอน ไมซำาเตมผอน

- มใจกวาง (Broad Mind) คอ มจตทกวางใหญ เปดกวาง ไมคบแคบ รบฟงความคดเหนของผอน รบฟงขอมล แสวง หาความรใหมอยเสมอ

- มความรก (Love) คอ รกเพอน รกผอน เมตตาตอสตว และพช- มการสอสารทด (Communication) คอ มมนษยสมพนธทดกบผอน

เลน และทำางานรวมกบผอนได

เดกจะไดประโยชนอะไรจากการมจตสาธารณะ?การทเดกๆมพฤตกรรมทแสดงออกเปน จตสาธารณะ แลวนน จะสงผลทดตอ

ตนเองไดดงน- เปนเดกทมความคดในทางทดตอคนอน และมโอกาสประสบความสำาเรจ

มากกวาคนอน- เปนคนทสามารถอยรวมกบผอนไดงายอยางเปนทรกใครของคนรอบขาง

และมกจะไดรบความชวยเหลอจากบคคลรอบขางเมอตนเองเดอดรอน- ทำาตวเปนประโยชน เปนทตองการของสงคม- ไมเหนแกตว ไดรบการเออเฟ อเผอแผจากคนรอบขาง- มความเขาใจผอนไดงาย ไมทบถมผอน ไมซำาเตมผอน

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 32 |

- เปนคนทมเหตผล ไมเอาแตใจตนเอง เหนใจในความทกขของผอน- จะไดรบความรก ความเมตตา กรณา จากผอน- มกจะไดรบการแบงปนจากผอนรอบขาง- มมนษยสมพนธทดกบผอน สามารถทำางานกบผอนไดทกสถานการณ

อยางมความสข

พอแมจะชวยสงเสรมใหลกมจตสาธารณะไดอยางไร?จตสาธารณะเปนสงทเกดจากการฝกอบรมตงแตวยเดก และจะพฒนาไป

เรอยๆจนถงวยรน และจนกระทงเปนผใหญ จงตองเขาใจธรรมชาตของเดก คอยแนะนำาสงเสรมในสงทถกทควร คอยชแนะ และปลกฝงจตสาธารณะใหแกเดก ดงน

- ฝกระเบยบวนย ใหมความรบผดชอบตามวย เปดโอกาสใหลกเรยนรดานวนยจากวฒนธรรม โดยอาศยการสงสอน ฝกฝน จากบคคล สงแวดลอม ซงเปนกฎธรรมชาตของการอยรวมกนในสงคม เชน การขามถนนตรงทางมาลาย หรอสะพานลอย ทงขยะลงถงทกครง

- การมกจกรรม และใชสงของรวมกนในสงคม การพฒนาจตสาธารณะใหแกเดกในการใชสงของรวมกน ดแลทรพยสมบตสวนรวมและมนำาใจแบงปนสงของใหแกกนและกน การปลกฝงหรอเสรมสรางไวตงแตในวยเดก เพอใหเขาไดรบประสบการณทเพยงพอเปนพนฐานทสามารถนำาไปพฒนาตนเอง โดยในการปลกฝงนน ควรใหเดกไดมความรความเขาใจ ตระหนกถงความสำาคญของจตสาธารณะ เชน การใชลานกจกรรมของชมชน การพาลกไปสวนสาธารณะ การใชหองสมดประชาชน

- ฝกฝนใหเดกไดปฏบตจรง เพอใหเดกเกดการกระทำาทเกยวกบการพฒนาจตสาธารณะอยางแทจรงจนเกดเปนลกษณะนสย และควรทำาใหเหมาะสมกบวย เพอใหเกดการเรยนรทเหมาะสมตามวย และเกดการพฒนาตามลำาดบ ซงในการฝก อบรม ปลกฝง หรอพฒนาจตสาธารณะใหแกเดกนน ควรมครหรอผใหญคอยดแลชแนะแนวทางทถกตอง เดกจะไดยดเปนแนวทางปฏบตทถกตอง เหมาะสม

- เปนตวอยางทดใหแกลก แนวทางในการเสรมสรางจตสาธารณะของคนในสงคม จะเกดขนไดจากการคลกคลอยกบความถกตอง การปลกฝง อบรม

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 33 |

การฝกปฏบต การไดเหนตวอยางทชวนใหประทบใจ ปจจยเหลานจะคอยๆโนมนำาใจของเดกใหเกดจตสำานกทถกตอง และการสรางจตสาธารณะใหเกดขนจำาตองอาศยสถาบนทางสงคมหลายสวนเขามารวมมอกน

- รวมมอกบโรงเรยนในการปลกฝงจตสาธารณะ สถาบนครอบครวเปนพนฐานของสงคม ถาครอบครวมแตความคลอนแคลนสงคมกพลอยคลอนแคลนไปดวย และเดกทเตบโตจากครอบครวทคลอนแคลนจะมจตสำานกทคลาดเคลอน การสอนและการอบรมของสถาบนครอบครวควรดำาเนนการใหสอดคลองประสานไปในจดหมายเดยวกนกบการสอนการอบรมของสถาบนการศกษา และสถาบนทางศาสนาเพอปพนฐาน หรอฝงรากใหเดกมจตสำานกทเปนสมมาทฐตงแตยงเดก เพอทเดกจะไดเปนกำาลงในการสรางสรรคสงคมทมความรมเยนเปนสข

เกรดความรเพอครแนวทางทสำาคญในการสรางจตสาธารณะทควรเนนการสงเสรม คอ สรางวนย

ในตนเอง ใหความสำาคญตอสงแวดลอม ตระหนกถงปญหาและผลกระทบทเกดขนกบสงคม ยดหลกธรรมในการดำาเนนชวต

บรรณานกรมไพบลย วฒนศรธรรม และสงคม สญจร. (2543). สำานกไทยทพงปรารถนา.

กรงเทพฯ : สำานกพมพเดอนตลาวรวธ มาฆะศรานนท และเสาวลกษ อศวเทววช. (2551). จต 5 ปนยอดมนษย. กรงเทพฯ :บรษท เอกซเปอรเนตดวงเดอน พนธมนาวน. (2524). พฤตกรรมศาสตร เลม 2 . จตวทยา

จรยธรรมและจตวทยาภาษา. กรงเทพฯ: บรษท สำานกพมพไทยวฒนาพานช จำากด.

องคการกบการจดบรการสาธารณะ

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B9%8C

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 34 |

%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B0จากวกพเดย สารานกรมเสร

โดยทวไปแลวองคการทกแหงยอมมเปาหมายหรอวตถประสงคในการดำาเนนงานเสมอ ถาเปนองคการในภาคธรกจเอกชน เชน ธรกจทมผประกอบการเพยงรายเดยว หางหนสวน บรษทจำากด หรอบรษทมหาชน มกจะมเปาหมายท

- ผลกำาไรในการประกอบการ- การเจรญเตบโตของกจการ- การทำาใหองคการสามารถดำารงอยและดำาเนนการตอไปไดตราบนานเทานาน- รบผดชอบตอสงคมสำาหรบองคการภาครฐจะมเปาหมายในการใหบรการสาธารณะ เชน การแกไข

ปญหาของประชาชนไมวาจะเปนปญหาเศรษฐกจหรอปญหาสงคม และการตอบสนองขอเรยกรองของคนในสงคม ในการจดทำาบรการสาธารณะนนภาครฐไดจดตงองคการ 3 ประเภทไดแก

- สวนราชการ- รฐวสาหกจ- องคการมหาชนสวนราชการ ในพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2545 ได

จดระเบยบบรหารราชการเปน 3 สวนไดแก- การบรหารราชการสวนกลาง- การบรหารราชการสวนภมภาค- การบรหารราชการสวนทองถน

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 35 |

การบรหารราชการสวนกลางไดแก สำานกนายกรฐมนตรและกระทรวงตาง ๆ 19 กระทรวง ในขณะเดยวกนกมองคการภาครฐทเปนอสระในระดบกรมโดยไมอยในการกำากบดแลของสำานกนายกรฐมนตร หรอกระทรวงใด ๆ เลยอก 9 หนวยงาน ในหนวยงานทง 9 นบางหนวยอยในการบงคบบญชาของนายกรฐมนตร เชน ราชบณทตยสถาน สำานกงานตำารวจแหงชาต แตกมบางหนวยงานทอยในบงคบบญชาของ รมว.กระทรวงยตธรรม เชน สำานกงานอยการสงสด การบรหารราชการสวนภมภาค ไดแกจงหวด และอำาเภอ การบรหารราชการสวนทองถน ในปจจบนองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) ประกอบดวย

- เทศบาล- องคการบรหารสวนตำาบล (อบต.)- องคการบรหารสวนจงหวด (อบจ.)- กรงเทพมหานคร- เมองพทยารฐวสาหกจ สามารถจำาแนกไดหลายประเภทเชน การรถไฟแหงประเทศไทย

องคการขนสงมวลชน ฯลฯ องคการมหาชนไดจดตงขนเพอปฏบตภารกจเฉพาะตามทกำาหนดไวในกฎหมาย โดยเฉพาะพระราชบญญตองคการมหาชน พ.ศ. 2542 การดำาเนนการของคการทง 3 ประเภทนเปนการจดบรการสาธารณะเพอประโยชนสวนรวมใหแกประชาชนชาวไทย

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 36 |

การดอแพง

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B9%88%E0%B8%87จากวกพเดย สารานกรมเสร

การดอแพง หรอ การขดขนอยางสงบ (องกฤษ: civil disobedience) ภาษาปาก[ตองการอางอง]วา "อารยะขดขน" เปนรปแบบการตอตานทางการเมองอยางสงบเพอกดดนใหรฐบาลเปลยนแปลงสถานภาพทางการเมองทเปนอย[1] ในอดต มการใชแนวทางดอแพงในการเคลอนไหวเพอตอตานองกฤษในประเทศอนเดย ในการตอสกบการแบงแยกสผวในแอฟรกาใต ในการเคลอนไหวดานสทธพลเมองของอเมรกา และในยโรป รวมถงประเทศแถบสแกนดเนเวยในการตอตานการยดครองของนาซ แนวคดนรเรมโดยเฮนร เดวด ธอโร นกเขยนชาวอเมรกนในบทความชอดอแพง ในชอเดมวา การตอตานรฐบาลพลเมอง ซงแนวคดทผลกดนบทความนกคอการพงตนเอง และการทบคคลจะมจดยนทถกตองเมอพวกเขา "ลงจากหลงของคนอน" นนคอ การตอสกบรฐบาลนนประชาชนไมจำาเปนตองตอสทางกายภาพ แตประชาชนจะตองไมใหการสนบสนนรฐบาลหรอใหรฐบาลสนบสนนตน (ถาไมเหนดวยกบรฐบาล) บทความนมอทธพลอยางมากตอผทยดแนวทางดอแพงน ในบทความนทอโรอธบายเหตผลทเขาไมยอมจายภาษเพอเปนการประทวงระบบทาสและสงครามเมกซกน-อเมรกน

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 37 |

เพอทจะแสดงออกถงดอแพง ผขดขนอาจเลอกทจะฝาฝนกฎหมายใดเปนการเฉพาะ เชน กดขวางทางสญจรอยางสงบ หรอเขายดครองสถานทอยางผดกฎหมาย ผประทวงกระทำาการจลาจลอยางสนตเหลาน โดยคาดหวงวาพวกตนจะถกจบกม หรอกระทงถกทำารายรางกายโดยเจาหนาท. ผประทวงมกจะไดรบการนดแนะลวงหนา วาควรจะตอบสนองการจบกมหรอทำารายรางกายอยางไร และจะขดขนอยางเงยบ ๆ หรอไมรนแรง โดยไมคกคามเจาหนาท

สตยาเคราะหในอนเดยมหาตมะ คานธ ผนำาการเคลอนไหวดอแพง เพอตอตานองกฤษในประเทศ

อนเดย เรยกแนวทางของตนวา "สตยาเคราะห" (Satyagraha) หมายถง การตอสบนรากฐานของความจรงหรอสจจะ

ในสมยนนในประเทศอนเดยมกฎหมายบงคบใหการผลตและขายเกลอกระทำาไดโดยรฐบาลองกฤษเทานน การผกขาดเกลอเปนรายไดทสำาคญ ถงแมวาคนอนเดยทอาศยอยชายฝงทะเลจะสามารถผลตเกลอเพอบรโภคเองได กจำาเปนตองซอจากองกฤษ หากผใดฝาฝนกมโทษถงจำาคกทเดยว

เมอวนท 12 มนาคม ค.ศ. 1930 มหาตมะ คานธ พรอมกบผรวมเดนทางจำานวน 78 คน เรมเดนเทาจากเมอง Sabarmati ไปยงเมอง Dansi เมองชายฝงทะเลทอยหางออกไป 240 ไมล เมอขบวนเดนผานเมองใดกจะมชาวเมองนบพนเขามารวมเดน จนขบวนยาวหลายไมล มหาตมะ คานธ เดนเทาใชเวลา 23 วนกถงทหมาย เมอถงแลวกเรมการกระทำา "ดอแพง" โดยขดดนทเตมไปดวยเกลอ ตมในนำาทะเลเพอผลตเกลอ บรรดาผรวมเดนทางกทำาตาม ชวยกนผลตเกลอทาทายกฎหมาย

การกระทำาของคานธกลายเปนขาวไปทวโลก ในขณะทชาวอนเดยพากนเลยนแบบ ผลตและขายเกลอกนอยางไมกลวกฎหมาย ในทสดมหาตมะคานธกถกจบพรอมกบประชาชนนบหมนคน มหาตมะ คานธ ใหการตอศาลวา

".. การทขาพเจามไดปฏบตตามคำาสงของเจาหนาทนน มใชเพราะขาพเจาไมเคารพกฎหมายบานเมอง แตเปนเพราะขาพเจาตองการปฏบตตามคำาสงทสงยงไปกวานน นนคอคำาสงแหงความรสกผดชอบชวดของขาพเจาเอง..."

เหตการณดอแพงของมหาตมะ คานธ ครงนนมชอเรยกวา "The Salt March" เปนจดเปลยนสำาคญของประวตศาสตรอนเดย หลงจากคานธไดรบการ

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 38 |

ปลอยตวออกมา กเปนทรจกอยางกวางขวาง สงผลใหคนอนเดยรวมกนตอสจนไดรบอสรภาพใน ค.ศ. 1947 ในทสด

ดอแพงในสหรฐอเมรกาชวงระหวาง ค.ศ. 1955-1968 ในสหรฐอเมรกามการตอสเพอสทธความเทา

เทยมกนของคนผวดำา ทเรยกวา ขบวนการสทธพลเมอง (Civil Rights Movement) ซงกอนหนานคนผวดำาและผวขาวตองแยกใชหองนำา รานอาหาร โรงเรยน โรงพยาบาล ยานทอยอาศย รถประจำาทาง โดยเฉพาะในรฐทางใตจะใชงานรวมกนไมได

ในป ค.ศ. 1955 โรซา พารกส (Rosa Parks) ปฏเสธทจะลกใหทนงแกคนผวขาวบนรถประจำาทางตามทคนขบรถสง ทงทกฎหมายทองถนระบวาเมอโดยสารรถรวมกน เธอจะตองสละทใหคนผวขาวนง เธอถกจบขนศาลและถกตดสนจำาคก จากนนกลมคนผวดำาจงพากนประทวง จนกระทงรฐบาลทองถนตองยกเลกกฎหมายน กรณประทวงนมชอเรยกวา การควำาบาตรรถประจำาทางมอนตโกเมอร (Montgomery Bus Boycott)[2]

มรานอาหารหลาย ๆ แหงในรฐทางใต ปฏเสธทจะใหบรการแกคนผวดำา จงมการดอแพงโดยใชวธ "ซทอน" (sit in) คอเขาไปนงเฉย ๆ โดยนกศกษาผวดำาพากนแตงตวเรยบรอย ใสสทผกไทเขาไปนงในรานอาหารทปฏเสธคนผวดำา ผลดเปลยนหมนเวยนกนเขาไปนงในทกทนง จนไมมทวางเหลอ จนกระทงรานนนไมสามารถดำาเนนธรกจตอไปได มการกระทำาเลยนแบบไปทวทกรฐทางใต โดยมคนผวขาวสวนหนงทเหนใจคนผวดำารวมขบวนการดวย มการใชวธซทอนกบสถานทสาธารณะตาง ๆ ทงสวนสาธารณะ หองสมด โรงภาพยนตร พพธภณฑ เมอถกเจาหนาทจบนกศกษาเหลานกไมยอมประกนตว ตองการตดคกเพอใหเปนขาว และใหเปนภาระกบเจาหนาท

การตอสเหลานเพอกดดนรฐบาลกลาง จนนำามาสการออกกฎหมายสทธเลอกตง (Voting Rights Act) ค.ศ. 1965 และกฎหมายสทธพลเมอง (Civil Rights Act) ค.ศ. 1968 ทใหสทธเทาเทยมกนระหวางคนผวขาวและคนผวดำาดอแพงในสงคมไทย

แนวคดดอแพงในทางการเมอง หรอทนยมใชคำาวา "อารยะขดขน" นน เรมแพรหลายในภาษาไทย ในบรบทของการประทวงขบไลนายกรฐมนตรทกษณ ชนวตร

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 39 |

ในป พ.ศ. 2549 อยางไรกตาม คำาวา "อารยะขดขน" นนถกนำามาใชครงแรกโดยชยวฒน สถาอานนท[3] เมอกลาวถงสถานการณความรนแรงในภาคใต โดยชยวฒนอธบายวา

อารยะขดขนเปนเรองของการขดขนอำานาจรฐ ททงเปาหมายและตววธการอนเปนหวใจของ Civil Disobedience สงผลในการทำาใหสงคมการเมองโดยรวมม 'อารยะ' มากขน... การจำากดอำานาจรฐนนเอง เปนหนทาง 'อารยะ' ยงการจำากดอำานาจรฐโดยพลเมองดวยวธการอยางอารยะคอ เปนไปโดยเปดเผย ไมใชความรนแรง และยอมรบผลตามกฎหมายทจะเกดขนกบตวผใชสนตวธแนวน เพอใหสงคมการเมอง 'เปนธรรม' ขน เคารพสทธเสรภาพของคนมากขน และเปนประชาธปไตยยงขน[4]

และโดยไดอธบายคณลกษณะ 7 ประการของ "อารยะขดขน" ในฐานะของปฏบตการทางการเมอง คอ

- เปนการละเมดกฎหมาย หรอตงใจจะละเมดกฎหมาย- ใชสนตวธ (ไมใชความรนแรง)- เปนการกระทำาสาธารณะโดยแจงใหฝายรฐรบรลวงหนา- ประกอบดวยความเตมใจทจะรบผลทางกฎหมายของการละเมดกฎหมายดง

กลาว- ปกตกระทำาไปเพอเปลยนแปลงกฎหมายหรอนโยบายของรฐบาล- มงเชอมโยงกบสำานกแหงความยตธรรมของผคนสวนใหญในบานเมอง- มงเชอมโยงกบสำานกแหงความยตธรรม ซงโดยหลกแลวเปนสวนหนงของ

กฎหมายและสถาบนทางสงคมกอนหนาน ชวงป พ.ศ. 2543 สมชาย ปรชาศลปกล ใชคำาวา "สทธการดอ

แพงตอกฎหมาย" เพออธบายแนวคดเดยวกนน ในหนงสอชอเดยวกน[5][6] โดยเสนอวา

civil disobedience ถอเปนสทธทสำาคญทสดอยางหนงของพลเมองในระบอบประชาธปไตย ดวยเหตวา เวทประชาธปไตยไมนาจะคบแคบเพยงการเลอกตงทเปนทางการ เพราะการใชสทธเชนนถอไดวา เปนการใชประชาธปไตยทางตรง และดงนน จงมสถานะเหนอกวาประชาธปไตยของนกเลอกตงในระบบตวแทน

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 40 |

สวน ไชยรตน เจรญสนโอฬาร เสนอ[7] วาสทธทจะไมเชอฟงรฐเปนชองทางการเคลอนไหวเรยกรองของผคนธรรมดาใน

ระบอบประชาธปไตย นอกเหนอชองทางปกต เปนตวสรางสงใหม ๆ ใหเกดขนในสงคม ซงกระทำาไมไดในระบบทดำารงอย ถอเปนคณปการทเดนชดของขบวนการเคลอนไหวทางสงคม/ประชาสงคมรปแบบใหมในปจจบน

ในวนท 2 เม.ย. พ.ศ. 2549 ไชยนต ไชยพร อาจารยคณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดฉกบตรเลอกตงของตนทงใหสอมวลชนดหลงจากทใชสทธลงคะแนนไมเลอกผใดแลว โดยเขายอมรบวากระทำาผดกฎหมายเลอกตงและพรอมสคดในทางกฎหมายตอไป อยางไรกตามไชยนตยนยนสทธของตนตามมาตรา 65 ของรฐธรรมนญวาบคคลยอมมสทธตอตานโดยสนตวธ หลงจากนนเจาหนาทตำารวจไดเชญตวไปสอบสวน (อาง [1] และ [2]) หลงจากนน รฐเอกราช ราษฎรภกดรช ไดรวมฉกบตรเลอกตงเชนเดยวกน โดยรฐเอกราชไดกลาววา ตนเหนวาการวางตำาแหนงของคหาเลอกตงนนไมถกตอง จงไดแตงชดดำาประทวงและฉกบตรเลอกตง รฐเอกราชกลาววาตนมอดมการณเดยวกบไชยนตดวย (อาง [3]) หลงจากเหตการณนนศนยนตศาสตรมหาวทยาลยธรรมศาสตรไดยนยนวาจะชวยเหลอไชยนตในทางกฎหมาย (อาง [4]) นอกจากนน ในวนเดยวกน ยศศกด โกศยากานนท อาจารยคณะนตศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต ยงไดใชไมจมฟนจมนวชตนเองและใชเลอดในการกากบาทในชองลงคะแนนของบตรเลอกตง โดยเขายนยนวาไดศกษาขอกฎหมายแลวไมไดเปนการกระทำาผดตอกฎหมายแตอยางใด แมวายศศกดจะกลาววาเขาประทวงตามแนวทางอารยะขดขน ถาพจารณาในแงทวาการกระทำาดงกลาวไมผดกฎหมายของยศศกดจงไมนาจดวาเปนอารยะขดขนหรอดอแพง แตเปนการประทวงแบบสนตวธ

คำาวา "อารยะขดขน"ชยวฒนไดอธบายไววา ไดเลยงทจะใชคำาวา "สทธการดอแพงตอกฎหมาย"

อยางทสมชายใช เนองจากคำาวา "ดอแพง" ในภาษาไทยนนมความหมายในนยไมสด และเสนอคำาวา "อารยะขดขน" ซงเปนคำาทมอคตทางลบแฝงอยนอยกวา ขณะเดยวกน ยงเปนคำากรยาทคงคณลกษณะความเปนคำาในเชงปฏบตเอาไว[8]

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 41 |

"สดสงวน" คอลมนสตประจำานตยสารสกลไทย ใหความเหนวา การนำา "อารยะ" ซงเปนคำาสนสกฤต มาสมาสหรอสนธกบ "ขดขน" ซงเปนคำาไทยนน ไมเขาหลกเกณฑทางภาษา แตขณะเดยวกนกนกไมออกวาจะหาคำาใดมาใชแทนคำาทชยวฒนใชได[9]

แกวสรร อตโพธ ไดใหความเหนเกยวกบการใชคำาวา อารยะ วาแทจรงแลวคำาวา civil นาจะหมายถงคำาวาพลเมอง และเสนอวานาจะแปลเปนไทยวา "การแขงขอไมยอมเปนพลเมอง"[10]

อางองhttp://www.royin.go.th/th/knowledge/detail.php?ID=2738

พฒนาย ทารส, แด 'โรซา ปารคส' นกสเพอสทธคนผวส, เนชน สดสปดาห, 28 ตลาคม พ.ศ. 2548 ชลดาภรณ สงสมพนธ. คอลมนหมายเหตการณ. เนชนสดสปดาห ปท 15 ฉบบท 718 วนท 3 มนาคม พ.ศ. 2549.

จากบทความใน รฐศาสตรสาร ปท 24 ฉบบท 3, 2546, อางตาม ชลดาภรณ สงสมพนธ. สมชาย ปรชาศลปกล, สทธการดอแพงตอกฎหมาย : ศาสตรแหงการไมเชอฟงรฐ, สำานกพมพรวมดวยชวยกน พ.ศ. 2543. ISBN 9748768279

วรพา องกรทศนยรตน, อานเอาเรอง : รฐประหาร ทางออกสดทายของการเมองไทยยคทกษณ?, นตยสารสารคด ฉบบท 260 ปท 22, ตลาคม พ.ศ. 2549 "ขบวนการเคลอนไหวทางสงคมรปแบบใหม ขบวนการเคลอนไหวประชาสงคมในตางประเทศ : บทสำารวจพฒนาการ สถานภาพและนยเชงความคด/ ทฤษฎตอการพฒนาประชาธปไตย" ISBN 9748539636 ไชยรตน เจรญสนโอฬาร พ.ศ. 2545. 'อารยะขดขน' กบการลม 'ระบอบทกษณ' หนงสอพมพกรงเทพธรกจ วนท 7 มนาคม พ.ศ. 2549. สดสงวน, ภาษายคสมยขดแยงทางความคด, นตยสารสกลไทย, ฉบบท 2693 ปท 52, 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2549

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 42 |

คอลมนสยามภาษา หนงสอพมพมตชน ฉบบ วนท 23 มนาคม พ.ศ. 2549.สทธมนษยชน

จากวกพเดย สารานกรมเสรสทธมนษยชนเปนหลกทางศลธรรมแจกแจงมาตรฐานบางอยางของ

พฤตกรรมมนษย และไดรบการคมครองเปนสทธตามกฎหมายเปนปกตในกฎหมายระดบชาตและนานาชาต สทธเหลาน "เขาใจทวไปวาเปนสทธมลฐานอนไมโอนใหกนไดซงบคคลมสทธในตวเองเพยงเพราะเธอหรอเขาเปนมนษย" ฉะนน จงเขาใจวาสทธมนษยชนเปนสงสากล (มผลทกท) และสมภาค (เทาเทยมสำาหรบทกคน) ลทธสทธมนษยชนมอทธพลอยางสงในกฎหมายระหวางประเทศ สถาบนระดบโลกและภมภาค

โดยปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน (องกฤษ: Universal Declaration of Human Rights หรอ UDHR) คอการประกาศเจตนารมณในการรวมมอระหวางประเทศทมความสำาคญในการวางกรอบเบองตนเกยวกบสทธมนษยชน และเปนเอกสารหลกดานสทธมนษยชนฉบบแรก ซงทประชมสมชชาใหญแหงสหประชาชาต ใหการรบรองตามขอมตท 217 A (III) เมอวนท 10 ธนวาคม พ.ศ. 2491 (ค.ศ. 1948) โดยประเทศไทยออกเสยงสนบสนน

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 43 |

เสรภาพ เสมอภาค ภราดรภาพ

จากวกพเดย สารานกรมเสร

เสรภาพ เสมอภาค ภราดรภาพ (ฝรงเศส: Liberté, Égalité, Fraternité) เปนคำาขวญประจำาชาตของสาธารณรฐฝรงเศส

ประวตในยคสมยการปฏวตฝรงเศสไดเกดคำาขวญขนมาวา "เสรภาพ เสมอภาค

ภราดรภาพ หรอความตาย" (Liberté, Égalité, Fraternité, ou la Mort!) แตหลงจากนนในสมยจกรวรรดฝรงเศสและราชวงศบรบงฟ นฟ คำาขวญดงกลาวกไดถกลมหายไปจนกระทงป พ.ศ. 2391 ปแอร เลอรซไดนำาคำาขวญกลบคนมาใชอกครงหนง และนายกเทศมนตรนครปารสไดเขยนคำาขวญดงกลาวบนกำาแพงเมอง จนกระทงสมยสาธารณรฐฝรงเศสท 3 ทคำาขวญนไดกลายเปนคำาขวญอยางเปนทางการ

ในระหวางการบกประเทศฝรงเศสของเยอรมนในสมยสงครามโลกครงท 2 คำาขวญไดถกแทนโดย "งาน ครอบครว ปตภม" (Travail, famille, patrie) โดยฟลป เปแตง หวหนารฐบาลวชฝรงเศสโดยการสนบสนนของนาซเยอรมน อยางไรกตามคำาขวญใหมนไดถกลอเลยนเปน "แสวงโชค อดอยาก ลาดตระเวน" (Trouvailles, famine, patrouilles) ซงเปนการสะทอนชวตความเปนอยในสมยวชฝรงเศสทมความขาดแคลนและความยากลำาบากในการดำารงชวต

ปจจบนประเทศฝรงเศสไดใชคำาขวญวา "เสรภาพ เสมอภาค ภราดรภาพ" (Liberté, Égalité, Fraternité) เปนคำาขวญประจำาชาตซงกไดบญญตไวในรฐธรรมนญฝรงเศสป 2489 และ 2501

เสรภาพ

เอกสารประกอบการเรยนวชา POL 100 | 44 |

เสรภาพ (Liberté) คอการเนนในเสรภาพของบคคล หรอ ปจเจกชนนยม และไดขยายไปในเรองเสรภาพในดานความคด ความเชอทางศาสนา การศกษาหาความร การพมพและเผยแพรขาวสาร รวมทงเสรภาพในทางการเมองเสมอภาค

เสมอภาค (Égalité) คอความเทาเทยมกนตามกฎหมายของปจเจกชน ความเสมอภาคขนอยกบหลกความเทยงธรรม ความเทาเทยมกนในเรองสทธและหนาท เชน ความเทาเทยมในดานการเสยภาษ การรบใชชาตโดยการเปนทหาร และสทธในการออกเสยงเลอกตงภราดรภาพ

ภราดรภาพ (Fraternité) คอความเปนพเปนนองกน มนษยทกคนจะตองมความเทาเทยมกนและปฏบตตอกนดจพนอง ความเปนพเปนนอง เปนสงทธรรมชาตมอบใหมนษย คอ การไมเนนผวพรรณ หรอ เผาพนธอางอง