1  

       

Gaman  saman    

   

Kennsluefni  fyrir  grunnskóla  Lífsleikni,  leiklist,  tónmennt.    

 Byggt  á  verkum  Diane  Gossen  

 Aðlögun  texta  og  tónvinnsla:  Valgeir  Skagfjörð  

                     

  2  

       

Efnisyfirlit  Efnisyfirlit  ..............................................................................................................................................  2  Inngangur  ...............................................................................................................................................  4  Markmið  og  tilgangur  .......................................................................................................................  5  Lagið  um  þarfirnar  5  ....................................................................................................................  7  

Tónlist  1  >  Ef  þú  glaður  ert  í  hjarta  ..............................................................................  7  Að  tilheyra  ........................................................................................................................................  9  Mólíkúl  -­‐  leikur  ...........................................................................................................................  9  Tónlist  2  >  (Mólíkúlalagið)  ..............................................................................................  9  

Eyðieyjan  -­‐  leikur  ....................................................................................................................  10  Verndarhjúpurinn  -­‐  leikur  ..................................................................................................  10  Leiðsögumaðurinn  –  leikur  ................................................................................................  11  Litla  Gula  Hænan  .....................................................................................................................  12  Tónlist  3  >  Litla  gula  hænan  ..........................................................................................  13  Tónlist  4  >  (  Litla  gula  hænan  )  ....................................................................................  14  Tónlist  5  >  .............................................................................................................................  15  Tónlist  6  >  .............................................................................................................................  17  Tónlist  7  >  .............................................................................................................................  18  

Öryggi  ................................................................................................................................................  19  Labb  rabb  -­‐  leikur  ...................................................................................................................  19  Bergmálshringurinn  -­‐  leikur  ..............................................................................................  19  Tónlist  8  >    (lagið  um  öryggið)  .....................................................................................  20  Öryggislagið  ..........................................................................................................................  20  Gullbrá  og  birnirnir  þrír  ..................................................................................................  21  Tónlist  9  >  Í  skóginum  er  skuggalegt  ........................................................................  24  Tónlist  10  >  Hafragrautur  góður  er  ...........................................................................  26  Tónlist  11  >  Í  draumalandi  ............................................................................................  31  Umræðuefni:  ........................................................................................................................  32  

Draumamyndir  myndhöggvarans  -­‐  leikur  ...................................................................  32  Áhrif  (  power  )  ..............................................................................................................................  33  Skógurinn  -­‐  leikur  ...................................................................................................................  33  Spegillinn  -­‐    leikur  ...................................................................................................................  33  Kíktu  í  kassann  -­‐  leikur  .........................................................................................................  34  Sætabrauðsdrengurinn  ...................................................................................................  35  Tónlist  12  >  Lagið  um  Sætabrauðsdrenginn  ..........................................................  36  Tónlist  13  >  lag  Sætabrauðsdrengsins  .....................................................................  37  Tónlist  14  >  ...........................................................................................................................  38  Tónlist  15  >  ...........................................................................................................................  39  Tónlist  16  >  ...........................................................................................................................  40  Tónlist  17  >  ...........................................................................................................................  41  Tónlist  18  >  ...........................................................................................................................  42  Tónlist  19  >  ...........................................................................................................................  44  

  3  

Frelsi  ..................................................................................................................................................  45  Mín  skoðun  er  sú  ...  leikur  ...................................................................................................  45  Fyrsta  orðið  -­‐  leikur  ...............................................................................................................  46  

Um  sköpun  og  spuna  ..................................................................................................................  47  Teip  á  töfluna  -­‐    leikur  ...........................................................................................................  48  Dulnefni/Rangnefni  -­‐    leikur  ..............................................................................................  48  Hvað  ertu  að  gera?  -­‐  leikur  .................................................................................................  48  Grísirnir  þrír  og  úlfurinn  ógurlegi  ..............................................................................  49  Tónlist  20  >  Nú  gaman  er  ...............................................................................................  51  Tónlist  21  >  Fallerí  fallera  ..............................................................................................  53  Tónlist  22  >  Byggingarlag  ..............................................................................................  55  Tónlist  23  >  Hættulagið  ...................................................................................................  55  Tónlist  24  >  Byggingarlag  2  ...........................................................................................  57  Tónlist  25  >  Hættulag  2  ...................................................................................................  58  Tónlist  26  >  Byggingarlag  3  ...........................................................................................  59  Tónlist  27  >  Hættulag  3  ...................................................................................................  60  Tónlist  28  >  Vinalagið  ......................................................................................................  63  

Gleði  ...................................................................................................................................................  64  Jákvæðni  /  Neikvæðni    -­‐  leikur  .........................................................................................  64  Feis  /  Svipaður  -­‐  leikur  .........................................................................................................  65  Danskennarinn  -­‐  leikur  ........................................................................................................  65  Tónlist  29  >  Broslagið  ......................................................................................................  66  

 

 

 

 

 

     

  4  

Inngangur    

   Kennsluefni  byggt  á  uppeldi  til  ábyrgðar.  Grunnþema  er  lífsleikni  fyrir  fyrri  hluta  

miðstigs  grunnskólans  í  gegnum  hreyfileiki,  söng,  tónlist  og  leiklist.  Auk  þess  er  

bryddað  upp  á  umræðum  um  sögur  og  þann  boðskap  sem  þær  innihalda  en  hér  

verður   einkum   skoðað   hvernig   grunnþarfirnar   fimm   sem   unnið   verður   með  

birtast  í  sögunum;  ýmist  jákvætt  eða  neikvætt.    

 

Efnið   hentar   vel   bæði   leiklistarkennurum   og   tónmenntakennurum   en   hinn  

almenni   bekkjarkennari   getur   vel   nýtt   sér   efnið   þar   sem   kennsluleiðbeiningar  

eru  á  diski  ásamt  allri  þeirri  tónlist  sem  notuð  er  með  efninu.    

 

         

   

Umhyggja Love

Stjórn Power

Gleði Fun

Frelsi Freedom

  5  

Markmið  og  tilgangur  

 Byggjum  okkur  upp  saman.  Verum  örugg,  öflug,  glöð  og  frjáls.  Leikum  okkur  og  

lærum   af   mistökunum.   Verum   óhrædd   við   að   gera   mistök.   Dýrmætasta  

kennslustundin  felst  í  að  leiðrétta  mistökin  sem  við  gerum.  Þannig  lærðum  við  að  

ganga  á   tveimur   fótum.  Þannig   lærðum  við  að   tala.  Þannig   lærðum  við  allt  það  

sem  við  kunnum  nú  þegar.  Stundum  erum  við  hrædd  og  kvíðin  í  skólanum  af  ótta  

við   að  mistakast   að   leysa   þau   verkefni   sem   lögð   eru   fyrir.  Munum   eftir   því   að  

Thomas   Edison   gerði   mýmargar   tilraunir   með   ljósaperuna   áður   en   hann   fann  

leiðina  sem  dugði   til  að  halda   ljósinu   lifandi   innan   í  perunni.  Þess  vegna  er  svo  

mikilvægt   að   halda   huganum   opnum   með   jákvæðni   og   láta   ekki   óttann   við  

mistökin  sitja  við  stýrið.  Sitjum  sjálf  við  stýrið  og  lærum  að  stýra  farartæki  lífsins  

undir  leiðsögn  þeirra  sem  í  kringum  okkur  eru.  Það  eru  kennarar  allt  í  kringum  

okkur.   Foreldrar   okkar   kenna   okkur,   systkini   okkar,   skólafélagar   okkar,  

kennararnir  okkar  og  starfsfólk  skólans.  Lærum  af  öllu  þessu  fólki  og  ekki  síst  af  

þeirri   reynslu   sem  við  upplifum  á  hverjum  einasta  degi.  Hver  dagur   felur   í   sér  

lærdóm.  Lærum  af  samskiptum  okkar  innbyrðis  og  æfum  okkur  í  því  að  gefa  og  

þiggja.  Sýnum  virðingu,  væntumþykju  og  vinarhug  í  hvívetna  og  dagurinn  verður  

án   efa   fallegur   og   góður.   Jafnvel   þótt   veðrið  úti   sé   ekki   eins   og   við   viljum  hafa  

það.      

 

Grunnþarfirnar  fimm:    Ég  þarf    ...  að  tilheyra  og  finna  kærleika  ...    Ég  þarf  ...  að  hafa  áhrif  og  finna  innri  styrkleika  ...    Ég  þarf  ...  að  finna  frelsi  og  athafna  mig  í  lífinu  ...      Ég  þarf  ...  að  hafa  gaman  og  skemmta  mér  með  öðrum  ...    Ég  þarf  ...  að  finna  til  öryggis  og  hafa  í  mig  og  á  ...          

  6  

Ef  allar  þessar  þarfir  eru  uppfylltar  á  ég  að  geta  fundið  vellíðan  og  hamingju.  Ég  

leitast   við   að   uppfylla   þessar   þarfir   í   gegnum   daglegar   athafnir   í   lífi   mínu.   Ég  

skynja   að   ég   get   sjálfur   fundið   þessa   hamingju  með   því   að   lifa   í   núinu.   Sleppa  

tökum  á  því  sem  aflaga  fór  í  fortíðinni  og  vænta  þess  að  sólin  komi  upp  næsta  dag  

og  á  endanum  fari  allt  vel.    

Engin  vandamál  eru  svo  flókin  að  ekki  sé  hægt  að  leysa  þau.  Engir  árekstrar  eru  

svo   alvarlegir   að   ekki   sé   unnt   að   bæta   tjónið   og   öll   okkar   samskipti   geta   svo  

auðveldlega   orðið   góð   og   gefandi   ef   við   aðeins   gætum   þess   að   uppfylla  

grunnþarfir  okkar  á  jákvæðan  og  uppbyggilegan  hátt.    

     Skólastofan  okkar  á  að  vera  öruggur  staður.  Við   tilheyrum  bekknum  okkar  eða  

hópnum  okkar.  Við  höfum  áhrif  á  umhverfi  okkar,  sjálf  okkur  og  aðra  og  finnum  

til  okkar  þegar  vel  gengur  og  árangur  næst.    

Við  höfum  gaman  af  því  sem  við  erum  að  gera.  Skemmtum  okkur  í  starfi  og  leik.  

Við   höfum   frelsi   til   að   skapa   og   skoða   heiminn   allt   um   kring.   Við   lærum   af  

mistökum  okkar  og  gerum  okkar  besta  til  að  leiðrétta  þau.      

Ég   er   glaður,   hamingjusamur   og   frjáls   einstaklingur.   Ég   geri   mitt   besta   til   að  

umbera  aðra.  Mér  líkar  misvel  við  fólk  en  með  umburðarlyndi  og  kærleika  umber  

ég  þá  sem  eru  í  kringum  mig.  Það  á  við  um  kennarana  mína,  bekkjarfélaga  mína  

og  aðra  samnemendur.    

Það  gildir  líka  um  foreldra  mína  og  systkini,  ömmur,  afa  og  frændfólk.  Það  gildir  

um  samferðafólk  mitt.    

Ég  gæti  þess  að  koma  fram  við  aðra  af  virðingu  og  þannig  ávinn  ég  mér  virðingu  

annarra.  Ég  spegla  mig   í  öðrum  og  aðrir   spegla  sig   í  mér.  Grunnviðhorf  mitt   til  

lífsins  er:    

Ég  er  sá  sem  ég  er  og  ég  er  óhræddur  við  að  sýna  öðrum  hver  ég  er  af  því  ég  

er  sá  sem  ég  vil  vera:  Hamingjusamur,  glaður  og  frjáls.      

     

  7  

Lagið  um  þarfirnar  5      Hér  eru  nokkur  verkefni  sem  lúta  að  grunnþörfunum  fimm:  Að  tilheyra.  Að  hafa  

áhrif.  Að  hafa  gaman.  Að  finna  frelsi.  Að  vera  öruggur.  

Söngur   um  þarfirnar:  Hreyfingar   eru   í   samræmi   við   textann.   Gott   að   hópurinn  

annað  hvort  sitji  í  hring  eða  hreyfi  sig  um  rýmið  í  takt  við  tónlistina.  Ef  ekki  eru  

slíkar  aðstæður  þá  má  bara  standa  upp  í  skólastofunni  og  nota  þetta  til  að  hvíla  

sig  á  verkefnum  sem  alla  jafna  eru  unnin  við  borð,  teygja  úr  sér  og  liðka  líkamann  

aðeins.  Orð  í  textanum  eins  og  ,,helsi”  þarfnast  kannski  útskýringar  þá  er  gott  að  

grípa   tækifærið   og   bæta   við   orðaforðann   og   tengja   við   íslenskukennslu.   Sama  

gildir  um  orðið   ,,sinni”.  Það  er  gott  að  geta  spjallað  um   íslensk  orð  sem  sjaldan  

eru  notuð.  Það  mætti  tiltaka  orð  eins  og  ,,að  vera  glaðsinna”  og  jafnvel  orð  eins  og  

,,sinnisveikur”  og  skapast  þá  kannski  umræður  um  mismundandi  geðslag  fólks.    Í  

framhaldi  mætti   velta   spurningum   fyrir   sér   eins   og   hvort   við   ráðum  einhverju  

um  það  sjálf  hvernig  okkur  líður  í  ,,sinninu”  eða  hjartanu.      

   

Tónlist  1  >  Ef  þú  glaður  ert  í  hjarta    (  If  you’re  happy  )      Ef  þú  glaður  ert  í  hjarta  gefðu  klapp  (klappa  saman  lófum)    Ef  þú  glaður  ert  í  hjarta  gefðu  klapp  Ef  þú  glaður  ert  í  hjarta  þarftu  aldrei  neitt  að  kvarta  Ef  þú  glaður  ert  í  hjarta  gefðu  klapp.      Ef  þú  glaður  ert  í  sinni  gefðu  smell  (smella  fingrum)    Ef  þú  glaður  ert  í  sinni  gefðu  smell  Ef  þú  glaður  ert  í  sinni  verður  fýlan  alltaf  minni    Ef  þú  glaður  ert  í  sinni  gefðu  smell.      Ef  þú  finnur  hjá  þér  frelsi  gefðu  stapp  (stappa  niður  hægri  og  vinstri  fót  á  víxl)  Ef  þú  finnur  hjá  þér  frelsi  gefðu  stapp  Ef  þú  finnur  hjá  þér  frelsi  hvílir  ekki  á  þér  helsi  Ef  þú  finnur  hjá  þér  frelsi  gefðu  stapp.          

  8  

Ef  að  allir  eru  vinir  gefðu  blikk  (depla  öðru  auga  og  gera  tungusmell  í  takt)  Ef  að  allir  eru  vinir  gefðu  blikk  Ef  að  allir  eru  vinir  það  líka  verða  hinir  Ef  að  allir  eru  vinir  gefðu  blikk.      Ef  að  allir  vinna  saman  þá  er  vúmp  (allir  slá  með  flötum  lófa  á  bringuna)    Ef  að  allir  vinna  saman  þá  er  vúmp  Ef  að  allir  vinna  saman  þá  er  alltaf  meira  gaman  Ef  að  allir  vinna  saman  þá  er  vúmp.      Ef  við  örugg  erum  líður  okkur  vel  (í  þögninni  segja  fram  eða  syngja:  Ó,já)    Ef  við  örugg  erum  líður  okkur  vel  Þá  við  örugg  saman  erum  og  það  góða  sem  við  gerum  lætur  örugglega  okkur  líða  vel.        Ef  við  getum  þetta  allt  við  erum  sterk  (klappa  lófum  við  þann  sem  er  við  hliðina)  Ef  við  getum  þetta  allt  við  erum  sterk    Ef  við  getum  þetta  allt  eins  og  pipar  já  og  salt  ólík  getum  staðið  saman  verið  sterk.      (Í  lokaversinu  gera  allir  hreyfingarnar  frá  upphafi  til  enda.  Tvisvar  á  hverjum  takti.  Klappa,   smella,   stappa,   blikka,   slá   á   bringuna,   segja:   ,,Ó,já”   og   enda   svo   á   því   að  snúa  sér  að  þeim  sem  er  næstur  við  hliðina  og  klappa  lófum  á  lófa  hans/hennar.)    Krakkar  koma  núna  gera  þetta  allt    klapp,  smell,  stapp,  blikk  o.s.frv.)    Krakkar  koma  núna  gera  þetta  allt  Krakkar  koma  núna  saman  og  þá  aftur  verður  gaman  Krakkar  koma  núna  gera  þetta  allt.        

  9  

Að  tilheyra      Öll  viljum  við  tilheyra.  Við  erum  hluti  af  heild  sem  mynduð  er  úr  einingum.  Hver  

og   einn   er   eining   í   þeirri   heild   sem   hann/hún   vill   tilheyra.   Við   viljum   tilheyra  

þeim  hópi  þar  sem  okkur  líður  vel  með  einstaklingum  sem  láta  okkur  líða  vel.  Í  

hópnum  eru  allir   teknir  gildir.   Skoðanir  allra  hafa  vægi.  Hver  og  einn  hefur  sín  

einkenni   en   tilheyrir.   Það   er   fjöldskyldan,   skólinn,   bekkurinn,   íþróttafélagið,  

skátafélagið,   skákklúbburinn,   hljómsveitin,   kórinn,   leikfélagið,   vinahópurinn   og  

hvað   sem   er.   Allt   sem   gerir   kröfu   til   þess   að   við   leggjum   okkar   af  mörkum   til  

hópsins.  Allt   sem  ég  gef   til   hópsins   fæ  ég  endurgoldið  með  einhverjum  hætti.   Í  

gegnum   samvinnu,   samkennd   og   viðurkenningu.   Byrjum   á   að   fara   í   nokkra  

einfalda  leiki  með  hópinn/bekkinn.    

 

Mólíkúl  -­‐  leikur    

Tónlist  2  >  (Mólíkúlalagið)      Mólíkúl  eru  sameindir  efnis.  Eitt  mólíkúl  er  samsett  úr  mörgum  einingum  (hér  er  

hægt  að  tæpa  aðeins  á  eðlisfræði).  Á  sama  hátt  og  fjölskylda  er  samansett  af  

mörgum  einstaklingum  eða  skóli  samansettur  af  mörgum  árgöngum  nemenda,  

kennurum  og  öðru  starfsfólki  en  er  þó  starfandi  sem  ein  heild.    

Nú  ætlar  hvert  barn  að  vera  eitt  mólíkúl.  Mólíkúl  lítur  út  eins  og  barn  sem  setur  

kreppta   hnefa   sína   hvorum   megin   á   gagnaugun   og   stingur   vísifingri   hvorrar  

handar  upp   í   loftið  eins  og  þreifurum  á  pöddu.  Það  má  hreyfa   fingurna.  Börnin  

halla   undir   flatt,   beygja   sig   örlítið   í   hnjánum   og   syngja:   ,,Ég   er   mólíkúl,   ég   er  

mólíkúl.  Ég  er  mólíkúl  ,ég  er  mólíkúl.“  (Tónlist  2  )  Skyndilega  er  tónlistin  stöðvuð.  

Þá  annað  hvort  kallar  kennarinn/leiðbeinandinn  upp  tölu  eða  dregur  hana  upp  

úr  hatti  eða  krukku.  Talan  getur  verið  frá  5  niður  í  2  allt  eftir  því  hve  margir  eru  

saman  komnir   í   leiknum.  Hann  er   skemmtilegri   eftir   því   sem  þátttakendur   eru  

fleiri.  Þegar  talan  hefur  verið  kölluð  upp  þá  hópa  mólíkúlin  sig  saman  í  hóp  eftir  

því  hvaða   tala  hefur  komið  upp.  Þátttakendur  verða  að  vera   fljótir  að   finna  sér  

hóp.   Hann   verður   að   vera   samansettur   af   5  mólíkúlum   ef   sú   tala   hefur   komið  

  10  

upp.   Þeir   sem   ganga   af   fara   afsíðis.   Þessi   leikur   heldur   áfram   þar   til   tveir  

þátttakendur  verða  eftir.  Þennan  leik  má  endurtaka  nokkrum  sinnum.    

Eftir  má  ræða  hvaða  tilfinning  fylgir  því  að  komast  ekki  að  og  ekki  má  gleyma  því  

að  þetta  er  bara  leikur.    

Eyðieyjan  -­‐  leikur    Nokkur   bönd   eða   lausar   dýnur   koma   í   góðar   þarfir   hér.  

Kennarinn/leiðbeinandinn  kemur  fyrir  nokkrum  „eyjum“  á  gólfinu  sem  hann  býr  

til  úr  t.d.  böndum,  húlahringjum,  dýnum  eða  hverju  sem  er.  Ein  eyjan  er  áberandi  

stærst.  Þessi  leikur  gengur  út  á  það  sama  og  leikurinn  á  undan  nema  í  þetta  sinn  

þurfa  allir  að  hjálpast  að.  Tónlistin  er  sett  í  gang  (tónlist  að  eigin  vali)  og  á  meðan  

hún   gengur   eru   börnin   á   gangi   á   milli   eyjanna.   Það   má   enginn   stíga   inn   fyrir  

hringina   eða   á   dýnurnar   á  meðan   tónlistin   er   í   gangi.   Þegar   tónlistin   stöðvast  

flýta  þátttakendur  sér  upp  á  eyjurnar  því  það  flæðir  sjór  um  allt.  Allir  hjálpast  að  

við   að   halda   hver   öðrum   að   vera   á   eyjunni.   Kennarinn/leiðbeinandinn   setur  

tónlistina  af  stað  aftur  en  fjarlægir  eina  eyjuna.  Síðan  heldur  leikurinn  áfram  þar  

til   allar   eyjurnar   eru   farnar   nema   sú   stærsta.   Markmiðið   er   að   allir   haldist   á  

eyjunni  í  a.mk.  eina  mínútu  í  leikslok.    

 (Þessi  leikur  getur  orðið  ærslafullur  en  allir  eiga  að  geta  skemmt  sér  og  fundið  til  

þess  hvernig  það  getur  verið  að  tilheyra  eða  tilheyra  ekki/að  vera  skilinn  frá  eða  

finna  samkennd.)    

 

Verndarhjúpurinn  -­‐  leikur  

 Þrír   taka  höndum  saman  og  mynda   lítinn  hring.  Sá   fjórði  er   inni   í  hringnum  og  

lokar  augunum.  Hann/hún   ferðast  blindandi  um  rýmið   (skólastofuna   sem  ef   til  

vill   hefur   verið   rýmd   að   hluta)   en   hinir   þrír   mynda   verndarhjúp   í   kringum  

hann/hana  og  fylgja  honum/henni  án  þess  þó  að  snerta  hann/hana.  Fleiri   fá  að  

spreyta  sig  á  að  vera  sá  blindi  inni  í  hjúpnum.  Ef  einhverjir  ganga  af  þá  má  alveg  

hafa  fjóra  í  hring.  Markmiðið  með  að  hafa  þrjá  er  að  skapa  örlítið  meiri  nánd  og  

erfiðara  verður  um  vik  að  rekast  ekki  á.  Hér  reynir  á  samspil  og  líkamshlustun.    

  11  

Leiðsögumaðurinn  –  leikur      Tveir   og   tveir   saman.   Annar   er   leiðsögumaðurinn.   Leiðsögumaðurinn   notar  

vísifingur  sína  til  að  vísa  veginn.  Annar  vísifingur  vísar  upp  en  hinn  niður.  Hinn  

leggur   sína   vísifingur   á   vísifingur   leiðsögumannsins.   Heldur   undir   annan   og  

leggur   ofan   á   hinn.   Aðeins   fingurgómarnir   snertast.     Sá   sem   ætlar   í   ferð   með  

leiðsögumanninum  lokar  augunum  og  leiðsögumaðurinn  fer  með  hinn  í  ferðalag  

um  rýmið  og  stýrir  með  fingrunum.  Reynið  að  hreyfast  bæði  aftur  á  bak  og  áfram,  

til   hliðar,   upp   og   niður   og   á   mismundandi   hraða.   Hér   gildir   sú   regla   að  

leiðsögumaðurinn  ber   fulla   ábyrgð   á  þeim   sem  hann  vísar   veginn.   Svo   er   skipt  

um  hlutverk.    

 Skoðum  nú  hvernig  þarfirnar  birtast  í  sögunni  um  Litlu  gulu  hænuna.  Hópurinn  

fær  nú  það  verkefni  að  setja  á  svið  leikþátt  um  Litlu  gulu  hænuna.    

     

  12  

Litla  gula  hænan      

     

Hlutverkin:    

Litla  gula  hænan    Svínið  

Kötturinn    Öndin  Malarinn  Sögumaður  Ungarnir  þrír  

Kór    

   (Kennarinn  hefur  frelsi  til  að  nota  búninga,  grímur  eða  hvað  sem  er  til  að  skapa  

leikpersónurnar,   sama  gildir  um   leikmuni  og  annan  ytri  umbúnað.  Geislaspilari  

eða   tölva   eru   nauðsynleg   til   að   leika   tónlistina.   Þegar   valið   hefur   verið   í  

hlutverkin  hefst  leikurinn  á  því  að  leikarar  koma  sér  fyrir  á  sviðinu.  Svínið  veltir  

sér  upp  úr  forinni.  Kötturinn  sleikir  sólskinið  og  öndin  svamlar  fram  og  til  baka  á  

lítilli  tjörn.  Litla  gula  hænan  vappar  um  og  tínir  upp  í  sig  kornfóður.  Sögumaður  

gengur  fram.)  

     

  13  

Sögumaður:    Kæru  áhorfendur.  Í  dag  ætlum  við  að  fræðast  um  gildi  þess  að  vinna  saman.  Það  er   kallað   samvinna.   Já.   Nefnilega   það.   Og   við   ætlum   líka   að   læra   nýtt   orð:  Samvinnuþýður.  Sem  þýðir  að  þýða  samvinnu.      Litla  gula  hænan:    Fyrirgefðu  sögumaður.  Það  þýðir  alls  ekki  það.      Sögumaður:    Er  ég  sögumaður  eða  þú?      Litla  gula  hænan:    Þú.      Sögumaður:    Gott  og  vel.  Þetta  var  brandari.  Veistu  hvað  brandari  er?      Litla  gula  hænan:    Fyrirgefðu.        Sögumaður:    Ekkert  að  fyrirgefa.  Þú  skalt  bara  einbeita  þér  að  því  að  leika  litlu  gulu  hænuna.  Já  –  eins  og  ég  sagði  áðan  þá  ætlum  við  að  læra  nýtt  orð.  Samvinnuþýður.  Sá  sem  er  samvinnuþýður  er  sá  sem  er  góður  í  að  vinna  með  öðrum.  En  nú  skulum  við  byrja  leikritið.  (Ræskir  sig.)  Einu  sinni  var  lítil  gul  hæna.  Hún  átti  þrjá  unga.    (Hænan  og  ungarnir   fara  að  hreyfa   sig  um   rýmið   eins   og  þau   séu  að  gogga  upp  korn.   )  Á  bænum  bjuggu   líka  svín  sem  velti   sér  upp  úr   forinni,  önd  sem  synti  á  tjörninni   og   köttur   sem   gerði   ekki   annað   en   sleikja   sólskinið   allan   liðlangan  daginn.  Einn  morguninn  fann  litla  gula  hænan  lítil  fræ.      

Tónlist  3  >  Litla  gula  hænan    Kór:    Litla  gula  hænan  fann  fræ  –  það  var  hveitifræ    Litla  gula  hænan  fann  fræ  -­‐  það  var  hveitifræ.    Fræ,  fræ,  fræ  –  það  var  hveitifræ.    Fræ,  fræ,  fræ  –  það  var  hveitifræ.          

  14  

Litla  gula  hænan:    Nei  –  sko.  Lítil  hveitfræ.  En  frábært.  Best  að  vita  hvort  einhver  vill  hjálpa  mér  að  sá   fræjunum.   (Fer   til   hinna  dýranna  á   bænum)   Hæ!   Hver   vill   hjálpa  mér   að   sá  hveitifræjum?      Öndin:    Ekki  ég.  Ég  verð  að  halda  áfram  að  synda.  Hring  eftir  hring.      Svínið:    Ekki  ég.  Ég  þarf  leirbaðið  mitt.  Annars  þornar  húðin  á  mér  upp.      Kötturinn:    Ekki  ég.  Ég  var  að  elta  mýs  í  gær  og  ég  er  bara  svo  þreyttur.      Litla  gula  hænan:    Nú  jæja.  Ég  verð  þá  bara  að  gera  það  sjálf.      

Tónlist  4  >  (Litla  gula  hænan)    Kór:  (rappþula)    Litla  gula  hænan  fór  og  sáði,  og  hún  sáði    heilan  dag  í  akurinn  og  náði    því  að  sá  öllum  fræjunum  sofnað  allt  á  bæjunum  Litla  gula  hænan  sáði  langt  fram  á  nótt  áfram  títt  og  ótt  alveg  þar  til  næstum  því  hvert  einasta  fræ  sem  fannst  á  þessum  bæ  datt  í  frjóan  svörð    á  bóndans  jörð.  (Slökkt  á  tónlistinni.)      Sögumaður:    Þegar  kornið  var   fullvaxið  gekk   litla  gula  hænan  út  á  akurinn   til   að  sjá  hvernig  tekist  hefði  til.      Litla  gula  hænan:    En  hvað  akurinn  er  fallegur.  Kornið  allt  sprottið  og  hægt  að  fara  að  skera.  Hver  vill  nú  hjálpa  mér  að  skera  kornið?      Öndin:    Ekki  ég.  Ég  þarf  að  snyrta  á  mér  fjaðrirnar.  Þær  eru  rennblautar  eftir  sundið.      

  15  

Svínið:    Ekki  ég.  Ég  verð  að  borða  svolítið  meira  svo  ég  fitni  almennilega.      Kötturinn:    Ekki  ég.  Ég  þarf  nauðsynlega  að  leggja  mig.  Annars  verð  ég  bara  gamall  og  ljótur.      Litla  gula  hænan:    Nú  jæja.  Ég  verð  þá  bara  að  gera  það  sjálf.      

Tónlist  5  >    Kór:    Litla  gula  hænan  fór  skera  bara‘  að  skera  allan  daginn  mikið  var  að  gera  Kúffullt  allt  af  korninu  að  hrúgast  upp  í  horninu  Litla  gula  hænan  skar  langt  fram  á  nótt  áfram  títt  og  ótt  alveg  þar  til  næstum  því  hvert  einasta  strá  sem  skorið  var  frá  var  komið  inn  í  hús  þá  fékk  hún  djús.  (Slökkt  á  tónlistinni)      Litla  gula  hænan:    Ég  var  aldeilis  orðin  þyrst  eftir  alla  þessa  vinnu.  Jæja  best  að  tala  ið  þau  hin.  (Fer  að  hitta  hin  dýrin  á  bænum.)  Jæja.  Nú  er  ég  búin  að  skera  allt  kornið.  Næst  þarf  ég  að  fara  til  malarans  og  láta  mala  kornið.  Hver  vill  hjálpa  mér  með  kornið  þangað?      Öndin:    Ekki  ég.  Ég  er  svo  aum  í  sundfitunum  núna.      Svínið:    Ekki  ég.  Mér  er  svo  illt  í  maganum.      Kötturinn:    Ekki  ég.  Ég  er  bara  eitthvað  svo  slappur  í  dag.      Litla  gula  hænan:    Nú  jæja.  Ég  get  bara  vel  gert  það  sjálf.          

  16  

Sögumaður:    Litla  gula  hænan  hlóð  öllu  korninu  upp  á  vagn  og  dró  hann  alla  leið  til  malarans.  Hann  átti  heima  í  stórri  myllu.      Malarinn:    Nei  –  góðan  daginn  litla  gula  hæna.  Hvað  get  ég  gert  fyrir  þig?      Litla  gula  hænan:    Ég  fann  hveitifræ  og  ég  sáði  fræjunum.  Kornið  óx  á  akrinum  og  ég  skar  allt  kornið  sjálf  og  nú  þarf  ég  að  biðja  þig  um  að  mala  kornið  fyrir  mig.      Malarinn:  Ja  hérna.  Dugleg  ertu  litla  gula  hæna.  Ég  skal  mala  fyrir  þig  kornið.  Það  er  ekkert  mál.      Sögumaður:    Og  malarinn  malaði  kornið  fyrir  litlu  gulu  hænuna.  Hann  setti  það  í  stóran  hvítan  poka  sem  hún  tók  með  sér  aftur  heim.      Litla  gula  hænan:    Jæja  –  nú  er  ég  búinn  að  fá  kornið  malað  og  þá  get  ég  farið  að  hnoða  deig  í  brauð.  Hver  vill  hjálpa  mér  við  það?      Öndin:    Ekki  ég.  Ég  hef  bara  engan  tíma  til  þess.      Svínið:    Ekki  ég.  Sorrí.  Bara  upptekinn.      Kötturinn:    Ekki  ég.  Þarf  að  skreppa  aðeins.      Litla  gula  hænan:    Nú  jæja.  Ætli  ég  verði  bara  ekki  að  hnoða  sjálf.        

  17  

Tónlist  6  >    Kór:    Litla  gula  hænan  fór  að  hnoða  deig  og  hnoða  ýmsar  góðar  uppskriftir  að  skoða.  Á  plötu  feiti  makaði  og  mjúka  brauðið  bakaði  Litla  gula  hænan  vakti  langt  fram  á  nótt  áfram  títt  og  ótt  alveg  þar  til  komið  var  að  því  að  ná  í  smjör  því  þá  verður  fjör  og  alveg  bara’  um  leið  að  fá  sér  sneið.  (Slökkt  á  tónlistinni)      Litla  gula  hænan:    Jæja,  nú  er  ég  búin  að  baka  brauðið.  Er  einhver  sem  vill  borða  það  með  mér?      Öndin:    Það  vil  ég.    Ég  fæ  aldrei  neitt  nema  blauta  brauðmola  sem  fleygt  er  í  tjörnina.  Það  jafnast  ekkert  á  við  nýbakað  brauð.  Mmmmm.      Svínið:    Ég  líka.  Ég  fæ  ekkert  nema  skemmd  epli  og  rófur  að  éta.  Ég  skal  sko  háma  í  mig  nýtt  brauð  úr  ofninum.        Kötturinn:    Og  ég.  Nýbakað  brauð  með  smjöri  og  mjólk  í  skál.  Mmmm.  Það  besta  sem  til  er.      Litla  gula  hænan:    Gjörið  svo  vel  og  fáið  ykkur.  (Allir  ætla  að  rjúka  til  að  fá  sér  að  borða.)  DJÓK!    Þið  vilduð  ekki  hjálpa  mér  að  sá  fræjunum.  Þið  vilduð  ekki  hjálpa  mér  að  skera  kornið.  Þið  vilduð  ekki  hjálpa  mér  að  fara  með  kornið  til  malarans  og  þið  vilduð  ekki  hjálpa  mér  að  hnoða  deigið  og  baka.  Þið  fáið  þess  vegna  ekkert  brauð.  Ég  og  ungarnir  mínir  ætlum  að  borða  það.      Ungarnir:    Jej!  Nammi,  namm,  nýtt  brauð!      Sögumaður:    Já  –  litla  gula  hænan  hafði  gert  allt  sjálf.  Öndin,  svínið  og  kötturinn  nenntu  ekki  að  hjálpa  til  svo  þau  fengu  ekki  neitt.  Þau  sáu  samt  eftir  því  að  hafa  verið  svona  löt.  Þannig  endar  þessi  saga.        

  18  

Tónlist  7  >    Kór:    Litla  gula  hænan  fann  fræ  –  það  var  hveitifræ    Litla  gula  hænan  fann  fræ  -­‐  það  var  hveitifræ.    Fræ,  fræ,  fræ  –  það  var  hveitifræ.    Fræ,  fræ,  fræ  –  það  var  hveitifræ.  (Endir)                

  19  

Öryggi      Öll  viljum  við  finna  til  öryggis.  Við  viljum  vera  örugg  í  umhverfi  okkar.  Við  viljum  

vera  örugg  um  að  hafa  skjól  hjá   foreldrum  okkar  og  á  heimili  okkar.  Við  viljum  

vera  örugg  í  skólastofunni,  úti  á  skólalóðinni,  á  leiðinni  milli  heimilis  og  skóla  og  

til  og  frá  stöðum  þar  sem  við  iðkum  áhugamálin  okkar.  Við  viljum  vera  örugg  um  

að  fá  að  borða,  hafa  föt  til  að  klæðast;  við  viljum  vera  örugg  um  að  líkami  okkar  

sé  í  lagi  og  heilsan  sé  góð.  Við  notum  margt  til  að  uppfylla  þörfina  fyrir  öryggi.  Við  

viljum  líka  geta  verið  örugg  í  samskiptum  og  geta  treyst  öðru  fólki.      

 

Labb  rabb  -­‐  leikur    Tveir  og   tveir   saman.  Fjarlægið  hindranir   í   rýminu.  Annar  er  bíllinn  en  hinn  er  

stjórnandinn  með  labb  rabb.  Raðið  þátttakendum  langsum  eftir  vegg.  Þeim  sem  

leika  bílana   er  nauðsynlegt   að  þekkja   raddir   stjórnenda   sinna  þar   sem  bílarnir  

eru  „blindir“.  (Annað  hvort   loka  þeir  augum  eða  það  er  bundið  fyrir  augun  eins  

og  í  skollaleik.)  Stjórnendurnir  stýra  svo  bílunum  sínum  með  raddboði:  „Áfram“  

–  „Bakka“  –  „Stopp“  –  „Hægri“  –  „Vinstri“.  Allt  veltur  á  því  að  stjórnandinn  komi  í  

veg  fyrir  árekstur  og  bíllinn  geti  treyst  stjórnandanum.  Takið  prufurúnt  og  gætið  

þess  að  leikurinn  verði  ekki  of  kappsfullur.  Hér  gildir  að  hafa  TRAUST.    

Bergmálshringurinn  -­‐  leikur    Hópurinn   myndar   hring.   Einn   er   valinn   til   að   leiða   leikinn   af   stað.   Hann/hún  

gengur  inn  að  miðjunni  í  fjórum  skrefum  og  klappar  samtímis  í  takt.  Stansar  þar  

eitt  andartak  og  gengur  til  baka  á  fjórum  skrefum  og  klappar  taktinn  samtímis.  Á  

meðan   hann   gengur   inn   í   hringinn   þá   finnur   einhver   í   hópnum   upp   á  

setningu/ljóðlínu/sönglínu/   sem   fellur   við   taktinn.   (Gætið   þess   að   takturinn  

verði  ekki  of  hraður.)  Það  má  vera  hvað  sem  er.  Á  leiðinni  til  baka  þá  endurtekur  

allur  hópurinn  það  sem  sagt  var  eða  sungið.  Því  næst   fer  sá  sem  byrjaði  á  sinn  

stað   í   hringnum   en   sá   næsti   við   hlið   hans   gengur   inn   í   hringinn   og  

bergmálsleikurinn  heldur  áfram.  (Gagnlegt  gæti  verið  kennarinn  æfði  þetta  áður  

svo  allir  séu  vel  með  á  nótunum  þegar  út  í  leikinn  er  komið.)  Það  má  leika  sér  að  

því   að   segja   heila   sögu  með   þessari   aðferð.   Hér   gildir   að   leyfa   frjálst   flæði   og  

leggja   áherslu   á   að   halda   taktinum   gangandi.   Gæti   líka   verið   gagnlegt   að   finna  

  20  

einhverjar  setningar  fyrirfram  með  innlögn.  Leyfa  nemendum  til  dæmis  að  leita  

uppi   setningar   úr   sögubókum,   dagblöðum,   tímaritum   eða   slíku   eða   einfaldlega  

nota   nafnið   sitt,   heimilisfang   hvað   sem   er.   Aðalatriðið   er   að   finna   taktinn   í  

áhersluatkvæðum  textans.    

   

Tónlist  8  >  (lagið  um  öryggið)  

Öryggislagið  (Lag:  Claire  de  lune:  )    Ef  við  erum  örugg  okkur  líður  vel  Ef  við  erum  örugg  okkur  líður  vel.    Hlýtt  í  hús  að  venda  hvar  við  finnum  skjól  Vítt  um  alla  veröld  vinir  eiga  ból.    Ef  við  erum  örugg  okkur  líður  vel.  Ef  við  erum  örugg  okkur  líður  vel.    Vinátta  og  virðing  vísa  rétta  leið  lífið  verður  leikur,  létt  vort  æviskeið.    Ef  við  erum  örugg  okkur  líður  vel.  Ef  við  erum  örugg  okkur  líður  vel.  Fram  nú  allt  með  friði  fer  allt  okkur  hjá  Taki  allir  tillit,  traust  mun  skapast  þá.      Ef  við  erum  örugg  okkur  líður  vel    Ef  við  erum  örugg  okkur  líður  vel.    Hollan  mat  í  maga  mjög  er  gott  að  fá.    Syngja  og  leika  saman,  það  er  sjón  að  sjá.      Skoðum  á  næstu  síðum  hvernig  þörfin  fyrir  öryggi  birtist  í  sögunni  um  Gullbrá  og  

birnina  þrjá  sem  sögð  verður  á  leikrænan  hátt  með  þátttöku  alls  hópsins.    

 

   

   

  21  

Gullbrá  og  birnirnir  þrír    

   

 Hlutverkin:  

 Gullbrá  Afi  

Bangsapabbi  Bangsamamma  Bangsi  litli  Sögumaður  

Kór      (Hér   er   frelsi   í   búningum   og   leikmynd.   Hægt   að   notast   við   stóla   og   borð   í  skólastofunni.  Teppi,  púða  og  annað  slíkt  ef  því  er  til  að  dreifa.)          

  22  

Sögumaður:    Sælir   kæru   áhorfendur.   Í   dag   ætlum   við   að   leika   leikritið   um   hana   Gullbrá   og  birnina  þrjá.  Þetta  er  gamalt  sígilt  ævintýri  og  það  má  ýmislegt  læra  af  því.  Já,  þá  byrjum  við.  Einu  sinni  var  lítil  stúlka  sem  hét  Gullbrá.  Hún  var  einu  sinni  á  gangi  í  skóginum...    Gullbrá:    Hvað  er  hún  að  gera  þarna  í  skóginum?      Sögumaður:    Hvað  meinarðu?      Gullbrá:    Mér  finnst  það  bara  skrýtið  að  fá  ekki  að  vita  hvað  hún  er  að  gera  þarna.      Sögumaður:    Það  skiptir  engu  máli.  Þetta  er  ævintýri.      Bangsapabbi:    Ég  er  sammála  –  mér   fyndist  skemmtilegra  að  vita  hvað  hún  er  að  gera  þarna   í  skóginum.      Sögumaður:    Ókei...mamma  hennar  dó  og  pabbi  hennar  líka  ...      Bangsapabbi:    Nei,   ég   veit–   getur   pabbinn   ekki   gifst   aftur   og   vonda   stjúpan   sent   Gullbrá   út   í  skóg?        Sögumaður:    Nei...það  er  svo  mikið  Mjallhvít  eða  Öskubuska.      Gullbrá:  En  ef  hún  er  bara  send  kannski  af  því  mamma  hennar  er  veik.  Það  voru  allir  alltaf  eitthvað  veikir  í  gamla  daga.      Bangsamamma:    Er  ekki  sýningin  að  fara  að  byrja?      Bangsapabbi:    Það  er  verið  að  breyta  leikritinu  held  ég.          

  23  

Sögumaður:    Heyriði  –  ég  er  sögumaðurinn  og  ég  sting  upp  á  því  að  Gullbrá  hafi  verið  send  til  afa  síns  sem  er  svona  einsetukarl  í  sveitinni.      Gullbrá:    Það  hljómar  vel.      Sögumaður:    Þá  vantar  einhvern  til  að  leika  afann.  Ert  þú  til  í  það?  (Fær  einhvern  úr  hópnum  til  þess  að  gera  það.  Búið  að  plotta  það  áður.)      Afi:    Já  –  ég  skal  leika  afann.      Sögumaður:    Okei  –  það  er  kominn  afi.  Getum  við  þá  byrjað?      Gullbrá:    Já.      Bangsamamma:    Af  hverju  er  hún  send  til  afa  síns?  Hvar  eru  mamma  hennar  og  pabbi?      Sögumaður:    Þau  eru  bara  svo  mikið  að  vinna  og  eitthvað.      Bangsapabbi:    En   þetta   er   í   gamla   daga.   Þá   voru   mömmur   alltaf   heima   með   börnin   sín   og  pabbarnir  að  vinna.      Gullbrá:    Já   -­‐   eins   og   ég   sagði.  Mamman   er   veik   og   pabbinn   verður   að   vinna   svo   það   er  ákveðið  að  senda  Gullbrá  í  sveit  til  afa  síns.      Sögumaður:    Flott.  Málið  dautt.  Hún  er  þá  í  öruggu  skjóli  hjá  afa  sínum.      Afi:  En  hvar  er  amman?          

  24  

Sögumaður:    Við  skulum  ekki  vera  að   flækja  þetta.  Amman  er   löngu  dauð  og  hann  er  orðinn  einsetukarl.   Giftist   aldrei   aftur.   Býr   bara   einn   með   hund...   og   ...eitthvað   bara.  Byrjum  nú  leikritið!      

Tónlist  9  >  Í  skóginum  er  skuggalegt    Hópsöngur:    (Allir  leikarar  í  sýningunni  syngja  og  fá  áhorfendur  til  að  syngja  með  sér.)      Í  skóginum  er  ýmislegt  á  sveimi  og  enginn  veit  hvað  leynst  getur  þar,  eitthvað  jafnvel  ekki  af  þessum  heimi    um  óttalega  dimmar  næturnar.      Kór:  Í  skóginum  er  skuggalegt  í  skóginum  er  skuggalegt  í  skóginum  er  skuggalegt  að  vera.      Skógurinn  er  oft  svo  æði  fagur  það  ímyndar  sér  enginn  hætturnar  helst  þó  þegar  hábjartur  er  dagur  því  hættan  er  um  myrkar  næturnar.    Kór:    Í  skóginum  er  skuggalegt  í  skóginum  er  skuggalegt  í  skóginum  er  skuggalegt  að  vera.      (Gullbrá  er  úti  að  láta  sig  dreyma.)      Gullbrá:    Ég   sakna   mömmu.   Ég   vildi   að   hún   þyrfti   ekki   að   vera   á   spítala.   Afi   er   alveg  ágætur.  Bara  svolítið  sérstakur.  Hann  skrifar  sögur  í  stílabók  á  hverjum  degi.    Afi:    Gullbrá!  Ertu  ekki  orðin  svöng?      Gullbrá:    Jú  ég  er  mjög  svöng.      

  25  

 Afi:    Já.  Börn  eru  alltaf  svöng.  Enda  þurfa  þau  að  borða  vel  og  mikið  til  að  stækka.      Gullbrá:    Ég  sá  birni  í  skóginum  í  dag.      Afi:    Hafðu  ekki  áhyggjur  af  þeim.  Þeir  gera  ekki  neitt.  Komdu  nú  inn  að  borða  stelpa.      (Gullbrá  sest  til  borðs)      Gullbrá:  (  Til  áhorfenda)    Afi  býr  eiginlega  bara  til  kássu.  Hún  er  alltaf  eins.      Afi:    Jæja  -­‐  hérna  er  uppáhaldskássan  okkar.      Gullbrá:    Takk  afi.  Hún  er  æðislega  góð.  (  Til  áhorfenda  )  NOT!        Afi:    Ég  ætla  kannski  að  veiða  fisk  í  matinn  handa  okkur  á  morgun.        Gullbrá:    Já.  Frábært.      Afi:    Fiskur   er   hollur.   Svo   getum   við   tínt   salat   upp   úr   garðinum   og   ég   á   nóg   af  kartöflum.      Gullbrá:  (Við  áhorfendur)    Hann  talar  ekki  um  annað  en  mat.  En  hann  kann  samt  ekkert  að  elda.      Afi:    Hún  amma  þín  var  miklu  betri  kokkur  en  ég.  Hún  bakaði  alltaf  svo  gott  brauð.      Gullbrá:    Ég   veit   um   góða   sveppi   á   einum   stað   í   skóginum.   Ég   get   farið   og   tínt   nokkra  sveppi.          

  26  

Afi:    Já  –  það  er  góð  hugmynd.  Þú  passar  bara  að  hætta  þér  ekki  of  langt  inn  í  skóginn.  Það  gæti  orðið  erfitt  að  rata  heim.      Gullbrá:  Ég  passa  mig.      Sögumaður:    Næsta  morgun  klæddi  Gullbrá  sig  og  ætlaði  að  fara  út  í  skóg  að  tína  sveppi.  Hún  læddist  út  úr  húsinu  til  að  vekja  ekki  afa  sinn.  En  þá  víkur  sögunni  út  í  skóg.  Þar  bjuggu   þrír   birnir   í   stóru   húsi.   Bangsapabbi   var   stærstur,   því   næst  bangsamamma  en  bangsi  litli  var  minnstur.      (Undir   textanum   kemur   bangsafjölskyldan   á   svið.   Bangsamamma   er   að   sjóða  hafragraut.)      Bangsafjölskyldan  syngur  á  meðan  hrært  er  í  pottinum  og  lagt  á  borð.    

Tónlist  10  >  Hafragrautur  góður  er      Hafragrautarsöngur  (Lag:  Táp  og  fjör  og  frískir  menn)      Hafragrautur  góður  er  gæða  sér  á  honum  ber  hafragrautur  gefur  kraft  góður  bæði  með  mjólk  og  saft.    Hafragraut  á  brattri  braut  borða  menn  í  striti  og  þraut  þeir  sem  gófla  hafragraut  gildir  verða  eins  og  naut.  (Fr.Fr.  )    Bangsamamma:    Jæja,  gjörið  svo  vel  að  setjast.  Grauturinn  er  tibúinn.      Bangsapabbi:    Úff.  Hann  er  sjóðandi  heitur.      Bangsi  litli:    Já  –  ég  brenni  mig  alveg  á  tungunni.      Bangsamamma:  (smakkar)    Já  –  hann  er  alveg  bullandi  sjóðheitur.      

  27  

 Bangsapabbi:    Eigum  við  ekki  bara  að  fara  út  smá  stund  á  meðan  grauturinn  er  að  kólna?      Bangsamamma:    Jú,  það  er  góð  hugmynd.      Bangsi  litli:    Nei,  mér  finnst  það  ekki.      Bangsamamma:    Láttu  nú  ekki  svona  bangsi  litli.  Litlir  húnar  eins  og  þú  verða  að  hreyfa  sig.      Bangsi  litli:    Nei  –  ég  þarf  að  safna  spiki  fyrir  veturinn  svo  ég  geti  lagst  í  híði.      Bangsapabbi:    Það  liggur  ekkert  á  því  bangsi  litli.  Komum  nú.      (Bangsafjölskyldan   kjagar   út   í   skóg.   Gullbrá   er   næstum  hlaupin   beint   í   flasið   á  þeim  en  bjargar  sér  fyrir  horn.)      Gullbrá:  Vá  hvað  mér  brá.  Þetta  rímar.  Vá  hvað  mér  brá.  Já.  Gullbrá.  Það  er  ég.  Ég  er  skáld.  Úff!  Ég  verð  að  forða  mér  svo  birnirnir  nái  mér  ekki.  (Hún  hleypur  yfir  sviðið.)      Sögumaður:    Gullbrá  varð  svo  hrædd  þegar  hún  sá  birnina  að  hún  hljóp  lengst  inn  í  skóginn  og  vissi  ekki   fyrr  en  hún  var  komin  að  húsi  bangsafjölskyldunnar.  Henni  var  orðið  kalt  og  hún  var  þreytt  og  svöng  og  hún  var  þar  að  auki  rammvillt.      Gullbrá:    Hver  skyldi  nú  eiga  heima  í  þessu  húsi.  (Bankar  á  dyrnar  )  Ég  kannski  fer  inn  og  bíð  eftir  því  að  einhver  komi.  En  hvað  hér  er  hlýtt  og  góður  ilmur.  Hafragrautur  í  skál?  Það  gerir  nú  ekki  mikið  til  þótt  ég  smakki  aðeins.  Ég  er  svo  sársvöng.        Sögumaður:    Já  –  við  hraðspólum  núna.  Af  því  við  vitum  öll  að  hún  smakkar  fyrst  á  grautnum  hans  bangsapabba  sem  er  of  heitur  og  bangsamömmu  sem  er  of  kaldur...      Gullbrá:    Þessi  er  alveg  mátulegur.      

  28  

Sögumaður:    Svo  borðar  hún  hann...        Gullbrá:    Af  hverju  má  ég  ekki  bara  leika  það  þegar  hún  sest  í  stólana  og  þeir  eru  of  stórir.      Sögumaður:    Af  því  það  vita  allir  hvernig  þetta   fer.  Hún  sest   í  stólinn  hans  bangsa   litla  og  þá  gerist  hvað?      Gullbrá:    Hann  brotnar.      Sögumaður:    Og  hvað  gerist  svo?      Gullbrá:    Leikum  það  bara.      Sögumaður:    Gott   og   vel.   Góðir   áhorfendur   þá   leikum   við   það   þegar   Gullbrá   fer   inn   í  svefnherbergið  og  sér  þrjú  rúm.      Gullbrá:    Best  að  prófa  að  leggja  sig  í  þetta  litla.  Það  ætti  að  vera  passlegt  fyrir  mig.      Sögumaður:    Gullbrá  var  svo  þreytt  að  hún  steinsofnaði.  En  þá  kom  bjarnafjölskyldan  heim.      Bangsapabbi:    Jæja  –  nú  ætti  grauturinn  er  vera  orðinn  mátulegur.      Bangsi  litli:    Pabbi  –  það  er  einhver  búinn  að  borða  grautinn  minn?      Bangsamamma:  (þefar  af  stólnum)    Það  hefur  einhver  sest  í  sætið  mitt.      Bangsapabbi:    Já,  og  mitt.      Bangsi  litli:    Og  mitt.  Sjáðu  mamma.  Stóllinn  minn  er  brotinn.    

  29  

 Bangsamamma:    Ja  hérna  hér.  Hver  hefur  verið  á  ferðinni?      Bangsapabbi:    Best  að  leita  hérna  í  húsinu.  Kannski  er  þessi  óboðni  gestur  ennþá  hérna.      Bangsamamma:    Það  hefur  einhver  lagst  í  rúmið  mitt.      Bangsapabbi:    Og  mitt  líka.      Bangsi  litli:    Mamma  og  pabbi.  Sjáiði.  Það  liggur  einhver  í  rúminu  mínu  og  sefur.      Bangsapabbi:    Ja  há!  Ætli  þetta  sé  sú  sem  hefur  smakkað  á  grautnum  mínum.      Bangsamamma:    Setið  á  stólnum  mínum  og  lagst  í  rúmið  mitt.      Bangsapabbi:    Ekki  ber  á  öðru.      Bangsi  litli:    Á  ég  að  vekja  hana?      Bangsapabbi:    Já,  gerðu  það.      Bangsamamma:    Eigum  við  ekki  bara  að  lofa  henni  að  sofa.  Hún  er  greinilega  þreytt.  Tölum  bara  við  hana  þegar  hún  vaknar.  Ég  elda  bara  nýjan  graut.      Bangsapabbi:    Já  –  ég  get  límt  saman  stólinn  hans  bangsa  litla.      Bangsi  litli:    Ég  vil  ekki  að  hún  sofi  í  rúminu  mínu.      Bangsamamma:    Svona,  svona  bangsi  litli.  Vertu  nú  góður...  

  30  

 (Skyndilega  hrekkur  Gullbrá  upp)        Bangsapabbi:    Góðan  dag  stúlka  litla.      Bangsamamma:    Svafstu  vel?      Bangsi  litli:    Hvað  heitirðu?      Gullbrá:    Ég  heiti  Gullbrá.      Bangsapabbi:    Gullbrá?      Gullbrá:    Birnir  sem  tala?      Bangsamamma:    Hvað  meinarðu?  Auðvitað  tölum  við.      Gullbrá:    Þetta  getur  ekki  verið.  Hjálp!  Hjálpið  mér  út!  Ég  verð  að  komast  héðan!    (Hleypur  út)      Bangsapabbi:    Ja  hérna.  Hvaða  asi  var  þetta  á  henni.      Bangsamamma:    Ég  sem  ætlaði  að  gefa  henni  að  borða.      Bangsi  litli:    Hún  er  skrítin.      (Bangsafjölskyldan   fer   af   sviðinu.   Gullbrá   er   sofandi   í   rúminu   sínu.   Afi   kemur  inn.)      Afi:    Góðan  dag  unga  dama.  Eigum  við  að  fá  okkur  hafragraut?    

  31  

 Gullbrá:  (  Hrekkur  upp  með  andfælum)    Afi!  Mig  dreymdi  svo  skrítinn  draum.      Afi:  Nú  jæja.  Hvernig  var  hann?      Gullbrá:    Mig   dreymdi   að   ég   villtist   í   skóginum  og   fór   inn   í   hús.   Þar   bjuggu   þrír   talandi  birnir  og  ég  braut  stól,  borðaði  graut  og  lagðist  í  rúm  og  svo...    Afi:    Svona,  svona,  þú  verður  að  segja  mér  frá  þessum  draumi  í  rólegheitum  á  meðan  við  borðum  svo  ég  geti  skrifað  hann  í  stílabókina  mína.  Það  gæti  orðið  úr  þessu  ágætis  saga  um  litla  stúlku  og  þrjá  talandi  birni.  Ja  hérna.  Draumarnir  okkar  geta  nú  aldeilis  verið  mikið  ævintýraland.    

 

Tónlist  11  >  Í  draumalandi    Hópsöngur:    Í  draumalandi‘er  dásamlegt  að  vera  dvalið  gæti  ég  þar  um  langa  hríð  svo  ótal  margt  og  mikið  þar  að  gera  mörg  þar  ævintýrin  alla  tíð.      Í  draumalandi’  er  dásamlegt  í  draumalandi’  er  dásamlegt  í  draumalandi’  er  dásamlegt  að  vera.      Mig  dreymir  helst  um  svartar  dimmar  nætur  dagurinn  mér  góður  verður  þá.  Ég  vakna  hress  og  flýti  mér  á  fætur  fæ  mér  bita’  og  kem  mér  svo  á  stjá.      Í  draumalandi’  er  dásamlegt  í  draumalandi’  er  dásamlegt  í  draumalandi’  er  dásamlegt  að  vera.      (Endir)          

  32  

Umræðuefni:    

 a)   Hætturnar   í   skóginum   út   frá   því   að   vera   öruggur   og   hins   vegar   óöruggur.  

Hvaða  tilfinning  stjórnar  þá?    

Hér  má  ræða  um  ótta  sem  eðlilega  tilfinningu  og  hvernig  sögur  frá  Evrópu  voru  

til  þess  fallnar  að  hræða  börn  frá  því  að  fara  inn  í  skóginn.  (Sem  við  þekkjum  ekki  

á  Íslandi.)    

b)  Er  óttinn  góður?  Nauðsynlegur?    

c)   Fæði   og   klæði   í   ævintýrum?   Hve   miklu   máli   skiptir   matur   og   drykkur?   Er  

manneskjan   ekki   komin   fram   á   ystu   nöf   þegar   skortir   það   sem   okkur   flestum  

þykir  svo  sjálfsagt?  

d)  Kynjahlutverk  út  frá  sögunni.  Hafa  þau  breyst?  Hvernig?    

e)  Hvaðan   koma   sögur?  Hvernig   eru   þær   varðveittar?  Hvaðan   koma   draumar?  

Eru  draumar  uppspretta  sagna?    

f)   Væri   hægt   að   fá   krakkana   til   að   leika   (spinna)   út   frá   draumum?  Muna   þau  

draumana?    

g)   Geta   þau   teiknað  mynd   út   frá   draumum   og/eða   skrifað   um   drauminn   sinn.  

Erum  við  örugg  í  Draumalandinu?  Við  vöknum  alltaf  aftur  –  ekki  satt?    

 

Draumamyndir  myndhöggvarans  -­‐  leikur    

Leikur  þar  sem  einn  (myndhöggvari)  fær  að  nota  fjóra  til  fimm  úr  hópnum  til  að  

mynda   sögu.   Þau   eru   leirinn.  Myndhöggvarinn   tekur   einn   upp   í   einu   og  mótar  

hann/hana   eins   og   leir   eftir   geðþótta.   Þetta   er   myndastyttuleikur.   (Þess   ber  

auðvitað   að   gæta   að   leirstytturnar   séu   færar   um   að   móta   sig   að   athöfnum  

myndhöggvarans.  Hér  gildir  samspil  og  samvinna.  )  Myndhöggvarinn  gerir  styttu  

úr  hverjum  og  einum  þannig  að  saman  skapi  þær  heildarmynd.  Hinir  mega  giska  

eða   fabúlera   um   drauminn   sem   stytturnar   eiga   að   tákna   en   að   lokum   skýrir  

myndhöggvarinn   frá   atburðarás   draumsins   og   örlögum  persónanna   sem  þarna  

birtast.  Þessi  leikur  krefst  einbeitingar.      

     

  33  

Áhrif  (power)      

Að   finna   sinn   innri   styrk   er   mikilvægt.   Það   gefur   okkur   aukið   sjálfstraust   í  

samskiptum  og  hjálpar  okkur  til  að  ná  árangri.  Við  þekkjum  sum  sigurtilfinningu.  

Ekki  endilega  að  sigra  með  því  að  hafa  annan  undir  eða  sigra  í  skipulagðri  keppni  

heldur  ekki  síður  að  sigrast  á  sjálfum  sér.  Bæta  árangur  sinn  í  því  sem  maður  er  

góður   í  hvort   sem  það  er  nám,   starf  eða  daglegar  athafnir  af   einhverju   tagi.  Að  

geta   stýrt   sjálfum   sér   í   erfiðum   aðstæðum,   að   vera   öðrum   að   gagni,   að   leysa  

verkefni,   að   uppgötva   eitthvað,   að   finna   sína   eigin   getu   vaxa.   Komast   á  

leiðarenda.  Vera  öðrum  fyrirmynd.  Hafa  góða  sjálfsvirðingu.  Sjálfsstyrk.    

Skógurinn  -­‐  leikur    

Hópurinn  fer  út  á  gólfið.  Einn  (A  )  snýr  baki  við  hópnum.  Á  meðan  koma  hinir  sér  

fyrir   og   breytast   í   tré   í   skóginum.   Þau   mega   standa   þétt   eða   jafnvel   liggja   á  

gólfinu.  A  lokar  augunum  eða  sá  sem  stýrir  leiknum  bindur  fyrir  þau.  A  þarf  síðan  

að   komast   í   gegnum   skóginn   án   þess   að   snerta   trén.   Þeir   sem   leika   trén  mega  

senda   frá  sér   líkamsorku  en  að  öðru   leyti  verða   trén   í   skóginum  að  hafa  hljótt.  

Ekki  tala.  A  þarf  að  skynja  nærveru  trjánna  og  trén  þurfa  að  hjálpa  A  að  komast  í  

gegnum  skóginn.    

Spegillinn  -­‐  leikur    Tveir   og   tveir   saman.   Þátttakendur   snúa   hvor   að   öðrum.   Það  má   ýmist   standa  

eða   sitja   á   gólfinu.   Gott   er   að   hafa   nokkra   nálægð.   Annar   aðilinn   gerir   hægar  

hreyfingar   (á   staðnum   til   að   byrja   með)   og   hinn   hermir   eftir   og   gerir   sömu  

hreyfingar  samtímis.  Sá  sem  byrjar  er  í  speglinum  –  hinn  er  spegillinn.  Skipta  um  

hlutverk.   Það   má   einnig   skipta   um   félaga.   Hér   er   um   að   gera   að   prófa   ýmsar  

útgáfur  af  leiknum.  Hann  krefst  einbeitingar.    

Annað  afbrigði  af  þessu  er  að  láta  þátttakendur  leika  saman  tvo  og  tvo  þar  sem  

hendurnar  leika  aðalhlutverkið.  Þá  snúa  þeir  lófunum  saman  og  hafa  um  það  bil  

5  cm  bil  á  milli.  Annar  stjórnar  og  hinn  fylgir.  Þegar  smá  færni  hefur  verið  náð  og  

gott  samspil  þá  má  fara  að  hreyfast  í  pörum  um  stærra  svæði  í  rýminu.  Þannig  að  

sá   sem   stýrir   geti   látið  hinn   fylgja   sér  hvert   sem  er.  Nota   ýmist   aðra  hönd  eða  

báðar.    

  34  

Kíktu  í  kassann  -­‐  leikur    Hópurinn  er  saman  í  rýminu.  (Hér  gildir  einu  hvort  þátttakendur  sitja  eða  standa.  

Þetta  er  hægt  að  gera  hvar  sem  er.)  A  stillir  sér  upp  fyrir  framan  hópinn.  Einhver  

í  hópnum  segir:  „  Kíktu  í  kassann.“  A  kíkir  í  kassann.  Einhver  annar  segir:  „Sýndu  

okkur.“  A  tekur  eitthvað  upp  úr  kassanum  og  sýnir.  A  segir  hvaða  hlutur  þetta  er  

og   handfjatlar   hann   eins   og   hann   sé   með   hlutinn.   Þá   má   byrja   að   spyrja   um  

hlutinn.  Til  dæmis  um  lit  og  lögun  (algengt  hjá  krökkum  að  komi  einhvers  slags  

gæludýr  upp  úr  kassanum).  Til  að  komast   lengra  er  gott  að  koma  með   leiðandi  

spurningu   úr   annarri   átt   eins   og   t.d.   „það   er  miði   á  milli   augnanna   á   honum  –  

hvað  stendur  á  honum?“      

Það  er  ekki  nauðsynlegt  að  sé  alltaf  kassi.  Það  má  vera  kistill,   leynihurð,  steinn  

sem  er  velt  við  eða  hvað  eina  sem  hópnum  dettur  í  hug.    

Annað  afbirgði  af  þessum  leik  er  að  t.d.  A  segi  ekki  hvað  það  er  sem  kemur  upp  

úr   kassanum  heldur   verða  það  viðbrögð  hinna  við  því   hvað  A   dregur  upp   sem  

stýra  því.  A  þarf   líka  að  spila  með  og   leggja   til  hugmyndir.  Hér  gildir   reglan  að  

nota  fyrstu  hugmyndina  sem  kemur  upp.  Þannig  gæti  leikurinn  byrjað  einhvern  

veginn   svona:  A   stillir   sér  upp   fyrri   framan  hópinn  og  einhver   í  hópnum  segir:  

„Kíktu  í  kassann.“  A  kíkir  í  kassann  og  tekur  eitthvað  upp  úr  honum.  Einhver  úr  

hópnum  kemur  með  hugmynd  um  hvað  það  er  sem  A  dregur  upp  úr  kassanum.  

T.d.   „Rosalega   er   þetta   skrýtin   vekjaraklukka.“   Þá   hefur   A   fengið   uppgefna  

hugmynd  um  hvað  kom  upp  úr  kassanum.  A  tekur  fyrstu  hugmyndina  áfram.  A:  

„Já  –  afi  minn  átti  hana.  Það  þarf  að  trekkja  hana  upp.“  Og  svo  tekur  hópurinn  við  

boltanum  og  spyr  áfram  svo  úr  verður  skemmtilega  saga  um  þessa  vekjaraklukku  

–  nú  eða  ekki.  Þá  er  bara  að  finna  nýjan  til  að  kíkja  í  kassann  og  halda  svo  áfram.    

Þessi  æfing  hjálpar  okkur  að  grípa  fyrstu  hugmynd  á  lofti.    

 

   

  35  

Sætabrauðsdrengurinn        

       Þetta  leikrit  gerir  kröfu  til  alls  hópsins.  Allir  leika  hér  saman.  Söngleikur.    

Einföld  lausn  til  að  auðga  verkefnið  væri  að  hópurinn  byggi  til  einfaldar  grímur  

úr  kartoni  með  ásjónu  persónanna.  Nema  hægt  verði  að  virkja  textílmenntina  til  

að   gera   íburðarmeiri   búninga   og   hægt   yrði   að   bjóða   yngstu   nemendunum   að  

horfa  á  hina  eldri  sýna  verkið.    

 

Annar   möguleiki   er   að   búa   til   brúðuleikhús.   Hér   gildir   að   leyfa   frjálst   flæði  

hugmynda  hvað  varðar  útfærsluna.    

 

Hlutverkin:    

Maðurinn  Konan  

Sætabrauðsdrengurinn  Svínið  Kýrin  

Hesturinn  Sögumaðurinn  Refurinn  

     

  36  

Sögumaður:    Kæru  áhorfendur.  Í  dag  ætlum  við  að  flytja  óperuna  um  Sætabauðsdrenginn.    

 

Tónlist  12  >  Lagið  um  sætabrauðsdrenginn    Kór:    Einu  sinni  voru  karl  og  kerling  þau  krakka  áttu  engan  því  er  verr.    Átu  makkarónu-­‐mjólkurvelling  mör  og  svið  og  brauð  og  ost  og  smér.    Eignast  vildi  kerling  lítinn  krakka  karlinn  líka  –  helst  hann  vildi  dreng.  Þau  guði  sínum  góðum  mundu  þakka  ef  guð  hann  bara  tæki  í  sama  streng.      En  ekki  varð  til  barn  af  neinu  tagi  því  tók  hún  kerling  hveiti,  smjör  og  egg  hnoðaði  það  allt  í  einu  lagi  og  ákvað  svo  að  koma  barni  á  legg.      Mótaði  hún  fætur  tvo  og  hendur  höfuð  líka  mátulega  nett.  Penslaði  svo  strik  og  punkta’  og  rendur  á  plötu,  beint  í  ofninn  þetta  sett.      Karlinn  og  Konan:    Mjög  er  þetta  er  mikill  fengur  myndarlegur  þessi  drengur  alveg  hreint  af  öllum  já  hann  ber  Við  einmana  ‘erum  ekki  lengur  elskulegi  sætabrauðsdrengur  í  koti  loksins  kátt  og  gaman  er.      Sögumaðurinn:    Sætabrauðdrengurinn   var   nú   orðinn   fallega   brúnn.   Það   gleymist   stundum   að  segja  frá  því  að  hann  var  búinn  til  úr  piparkökudeigi.  En  hann  fór  nú  að  vakna  til  lífsins.  Þegar  maðurinn  og  konan  sáu  hvað  hann  var  fallegur  langaði  þau  mest  til  að  eiga  hann  til   frambúðar.  Um  leið  og  þau  opnuðu  hurðina  á  bakarofninum  þá  reis  sætabrauðsdrengurinn  upp  af  plötunni,  stökk  út  úr  ofninum  og  hljóp  af  stað.          

  37  

Konan:  Hvert  ertu  að  fara  sætabrauðsdrengurinn  minn?      Karlinn:    Þú  mátt  ekki  hlaupa  svona  í  burtu!  sætabrauðsdrengur!      Sætabrauðsdrengurinn:    Ég  er  svo  sætur!  Og  ég  er  svo   frábær!  Og  það   fær  sko  enginn  að  borða  mig!  Ég  hleyp  hraðar  en  allir  aðrir!    Karlinn  og  konan:    En  við  ætlum  alls  ekki  að  borða  þig!      (Sætabrauðsdrengurinn   hleypur   af   stað.   Til   þess   að   börnin   séu   ekki   hlaupandi  um  allt  rýmið  í  stjórnlausum  eltingaleik  þá  væri  gott  að  láta  þau  hreyfa  sig  í  takt  við  músíkina.  Gera  frost  á  milli  þess  sem  sungið  er.)      Sætabrauðsdrengurinn/Kór  +  áhorfendur:    (Án  undirleiks.  Þetta  þema  er  ávallt  án  undirleiks  og  gott  að  kenna  áhorfendum  þennan  part  og  fá  þá  til  að  taka  þátt.)      „Hlaupið  og  hlaupið  ykkur  alveg  í  spreng      enginn  getur  náð  þessum  sætabrauðsdreng.“    (Eitt   skref   áfram  á   hverju   slagi   og   stopp/frost   á   síðasta   slagi   eða   í   enda   fyrstu  línunnar.   Í   næstu   línu   þar   á   eftir   stendur   sætabrauðsdrengurinn   kyrr   í   sömu  sporum   á  meðan  Karlinn   og   kerlingin   stíga   skref   afturábak   á   hverju   slagi.   Hér  gildir  að  taka  nógu  lítil  skref.)      

Tónlist  13  >  Lag  sætabrauðsdrengsins      Sætabrauðsdrengurinn:    Ég  hljóp  burt  frá  konunni  og  hljóp  burt  frá  karlinum  ég  hleyp  burt  frá  öllum  sem  að  reyna  mér  að  ná  og  bara  vilja  borða  og  lítinn  bita  af  mér  fá.    (Eða  ef  sá  sem  leikur  sætabrauðsdrenginn  vill  ekki  syngja  „einsöng“  þá  getur  kórinn  sungið  á  meðan  hann  leikur.  )          

  38  

Hann  hljóp  burt  frá  konunni  og  hljóp  burt  frá  karlinum  hann  hleypur  burt  frá  öllum  sem  að  reyna’  honum  að  ná.    Og  bara  vilja  borða  og  lítinn  bita  af  honum  fá.      Kórinn:  Hljóp  hann  fram  á  svera  bleika  svínið  svakalega  brá  honum  við  það.    Fagurt  ekki,  fetti  ‘  upp  á  sér  trýnið  finnst  það  aldrei  þurfa’  að  fara  í  bað.        Svínið:    Heyrðu  –  hvað  ertu  að  flýta  þér?  Sætabrauðsdrengur  –  mig  langar  að  borða  þig.      Sætabrauðsdrengurinn/Kór  +  áhorfendur:    (Án  undirleiks)    „Hlaupið  og  hlaupið  ykkur  alveg  í  spreng      enginn  getur  náð  þessum  sætabrauðsdreng.“      (Hér   eru   sporin   eins   og   á   undan   nema   að   svínið   bætist   í   halrófuna   fyrir   aftan  karlinn  og  kerlinguna.)    

Tónlist  14  >    Sætabrauðsdrengurinn:    Ég  hljóp  burt  frá  konunni  og  hljóp  burt  frá  karlinum  Og  hljóp  burt  frá  svíninu  ég  hleyp  burt  frá  öllum  sem  að  reyna  mér  að  ná  og  bara  vilja  borða  og  lítinn  bita  af  mér  fá.    Kór:  Hljóp  hann  fram  á  klaufalegu  kúna  kjagandi  að  jórtra  lítið  strá  hissa  varð  hún  heldur  betur  núna  horfði  sínum  stóru  augum  á.        Kýrin:  Heyrðu  sætabrauðsdrengur  –  hvaða  asi  er  þetta?  Mig  langar  til  að  smakka  á  þér.          

  39  

Sætabrauðsdrengurinn/Kór  +  áhorfendur:    (Án  undirleiks)    „Hlaupið  og  hlaupið  ykkur  alveg  í  spreng      enginn  getur  náð  þessum  sætabrauðsdreng.“      (Hér   eru   sporin   eins   og   á   undan   nema   að   kýrin   bætist   í   halarófuna   fyrir   aftan  svínið  sem  er  fyrir  aftan  karlinn  og  kerlinguna.)    

Tónlist  15  >      Sætabrauðsdrengurinn:      Ég  hljóp  burt  frá  konunni  og  hljóp  burt  frá  karlinum  Og  hljóp  burt  frá  svíninu  og  hljóp  burt  frá  kúnni  ég  hleyp  burt  frá  öllum  sem  að  reyna  mér  að  ná  og  bara  vilja  borða  og  lítinn  bita  af  mér  fá.      Hljóp  hann  fram  á  hest  á  fæti  fráum  fljótastur  af  öllum  dýrum  hér.  Á  honum  sitja  frúr  í  söðli  háum  sá  var  til  í  næstum  hvað  sem  er.      Hesturinn:  Sætabrauðsdrengur.  Þú  ert  svo  girnilegur.  Mig  langar  í  bita  af  þér.  Bíddu.      Sætabrauðsdrengurinn/Kór  +  áhorfendur:    (Án  undirleiks)    „Hlaupið  og  hlaupið  ykkur  alveg  í  spreng      enginn  getur  náð  þessum  sætabrauðsdreng.“      (Hér  eru  sporin  eins  og  á  undan  nema  að  hesturinn  bætist  í  halarófuna  fyrir  aftan  kúna  sem  er  fyrir  aftan  svínið,  karlinn  og  kerlinguna.)          

  40  

Tónlist  16  >      Sætabrauðsdrengurinn:      Ég  hljóp  burt  frá  konunni  og  hljóp  burt  frá  karlinum  og  hljóp  burt  frá  svíninu  og  hljóp  burt  frá  kúnni  og  hljóp  burt  frá  hestinum  ég  hleyp  burt  frá  öllum  sem  að  reyna  mér  að  ná  og  bara  vilja  borða  og  lítinn  bita  af  mér  fá.      Hljóp  hann  fram  á  slæga  rauða  refinn  refir  hafa  í  kolli  sínum  vit.    Rebbi  engan  veginn  illa  gefinn  nú  áríðandi  var  að  sýna  lit.      Refurinn:    Sæll  Drengur  minn.  Af  hverju  hleypurðu  svona  hratt?      Sætabrauðsdrengurinn/Kór  +  áhorfendur:    (Án  undirleiks)    „Hlaupið  og  hlaupið  ykkur  alveg  í  spreng      enginn  getur  náð  þessum  sætabrauðsdreng.“      Refurinn:    Jú,  jú  ég  get  alveg  náð  þér,  mig  langar  bara  ekkert  til  þess.      Sætabrauðsdrengurinn:  Hvað  segirðu?  Langar  þig  ekkert  til  að  ná  mér?      Refurinn:    Neibb.  Ekki  minnsta  áhuga.      Sætabrauðsdrengurinn:    Langar  þig  ekkert  til  að  borða  mig?      Refurinn:    Nei  –  ég  borða  ekki  sætabrauð.      Sætabrauðsdrengurinn:    Nú  veit  ég  bara  ekkert  hvað  ég  á  að  gera.  Ég  hélt  að  allir  vildu  mig  af  því  ég  er  svo  sætur   og   þess   vegna   hljóp   ég   frá   konunni   og   karlinum  og   svíninu   og   kúnni   og  hestinum  og  nú  ætlaði  ég  að  hlaupa  frá  þér.    

  41  

Refurinn:    Þú  þarft  ekkert  að  hlaupa  frá  mér.  Ég  skal  meira  að  segja  hlaupa  með  þér  smá  spöl.      Sætabrauðsdrengurinn:    Já  –  en  frábært!  Við  hlaupum  saman.      Refurinn:    Já  –  saman.    

Tónlist  17  >    Kór:    Þeir  vöppuðu’  yfir  vegleysur  og  móa.  vel  þeim  gekk  uns  komu  þeir  að  á  en  refur  sem  að  títt  er  nefndur  tófa  tók  að  sér  að  stöðva  drenginn  þá.    Sætabrauðsdrengurinn:    Jæja  herra  Refur.  Hvað  gerum  við  núna?  Hvernig  kemst  ég  yfir  ána?      Refur:    Þú  verður  að  synda  yfir  ána.      Sætabrauðsdrengurinn:    Synda?  Ég  kann  ekki  að  synda.      Sögumaður:    Hér   verðum   við   að   stöðva   atburðarásina   og   grípa   inn   í.   Nú   eru   sætabrauðs-­‐drengurinn   og   refurinn   komnir   að   ánni.   Gott   og   vel   en   hvar   eru   allir   hinir?  Hesturinn,  kýrin,  svínið,  karlinn  og  kerlingin?      Karlinn:    Við   hættum   að   elta.   Við   verðum   bara   að   leyfa   sætabrauðsdrengnum   að   fara  þangað  sem  hann  vill  fara.      Kerlingin:    En  hann  veit  ekkert  hvert  hann  er  að  fara.  Hann  kemur  að  ánni  og  ef  hann  ætlar  að  fara  yfir  ána  þá  blotnar  hann  í  gegn  og  drukknar  bara  ...        

  42  

 Karlinn:    Þá  veit  ég  ráð.  Við  hlaupum  í  hina  áttina  þá  getum  við  verið  komin  á  undan  að  ánni.      Kerlingin:  Já  –  í  guðs  bænum  gerum  það.  Áður  en  hann  fer  sér  að  voða.      Sögumaður:    Já  svo  þau  ætla  að  reyna  að  komast  fyrir  sætabrauðsdrenginn  sem  núna  stendur  á  árbakkanum  með  hinum  slóttuga  rebba.      

Tónlist  18  >      Sætabrauðsdrengurinn:    Ég  hljóp  burt  frá  konunni  og  hljóp  burt  frá  karlinum  og  hljóp  burt  frá  svíninu  og  hljóp  burt  frá  kúnni  og  hljóp  burt  frá  hestinum  en  ekki  burt  frá  refnum  samt  en  ég  hleyp  burt  frá  öllum  sem  að  reyna  mér  að  ná  og  bara  vilja  borða  og  lítinn  bita  af  mér  fá.    Og  núna  þarf  ég  nauðsynlega  að  komast  yfir  á.    Refurinn:    Ef  þú  stígur  upp  á  skottið  á  mér  þá  get  ég  synt  með  þig  yfir  ána.      Sætabrauðsdrengurinn:    Er  það?  En  hvað  þú  ert  sniðugur  refur.      Refurinn:    Og  haltu  þér  fast  því  það  er  mikill  straumur  í  ánni.      Sætabrauðsdrengurinn:    Mér  líst  ekkert  á  þetta  en  skottið  þitt  er  svo  loðið  svo  mér  verður  ekkert  kalt.      (Þeir  synda)      Refur:    Skottið  á  mér  er  orðið  svo  blautt  sætabrauðsdrengur!  Ég  held  þú  ættir  að  skríða  upp  á  bakið  á  mér  núna.  Þá  blotnarðu  síður.    

  43  

 Sætabrauðsdrengurinn:    En  hvað  þú  ert  snjall  refur.  Já  þetta  er  miklu  betra.      Refur:    Við  erum  alveg  að  koma  upp  að  bakkanum  hinum  megin  en  hér  er  áin  svo  djúp  að  ég  held  þú  verðir  að  stökkva  fram  á  trýnið  á  mér.    Sætabrauðsdrengurinn:    Já  –  þú  ert  allur  að  fara  í  kaf  og  ekkert  nema  trýnið  sem  stendur  upp  úr  vatninu.      Refur:    Bara  nokkur  sundtök  í  viðbót  og  þá  komum  við  ...      Sögumaður:    Og  refurinn  var  ekki  fyrr  kominn  upp  á  bakkann  hinum  megin  þegar  hann  skaut  Sætabrauðsdrengnum  af  trýninu  á  sér  hátt  í  loft  upp  og  galopnaði  á  sér  ginið  um  leið  því  hann  ætlaði  að  gleypa  sætabrauðsdrenginn  í  einum  munnbita  ...      Konan:    (Kemur  á  hlaupum  og  grípur  sætabrauðsdrenginn  sinn)    Nei,  takk.  Það  fær  sko  enginn  refur  að  borða  sætabrauðsdrenginn  minn.      Karlinn:    (Kemur  askvaðandi)  Já  farðu  burtu  rebbaskott  og  láttu  ekki  sjá  þig.      (Refurinn  leggur  niður  skottið  og  fer.)      Sætabrauðsdrengurinn:  En  ég  vil  ekki  láta  borða  mig.      Konan:  Við  ætlum  ekkert  að  borða  þig.  Við  ætlum  bara  að  hafa  þig  heima  hjá  okkur.      Sætabrauðsdrengurinn:  Er  það?      Karlinn:    Já  drengur  minn.  Okkur  langaði  bara  svo  að  eignast  lítinn  dreng.          

  44  

Konan:  Ég  sem  var  búin  að  hafa  svo  mikið  fyrir  þér.  Og  svo  hljópstu  bara  burtu  og  hljópst  og  hljópst  og  vissir  ekkert  hvert  þú  varst  að  fara.      Sætabrauðsdrengurinn:    Ég  veit  það  núna.  Ég  er  að  fara  heim.      Sögumaðurinn:    Þetta  var  víst  ekki  alveg  svona  í  ævintýrinu  en  þessi  endir  er  miklu  skemmtilegri.    

Tónlist  19  >      Karlinn  og  Konan:    Mjög  er  þetta  er  mikill  fengur  myndarlegur  þessi  drengur  alveg  hreint  af  öllum  já  hann  ber  Við  einmana  ‘erum  ekki  lengur  elskulegi  sætabrauðsdrengur  í  koti  loksins  kátt  og  gaman  er.      Kór:  Eins  og  oft  þá  endar  þessi  saga  alveg  bara  þokkaleg  hún  er  við  sögur  viljum  segja  alla  daga  sí  og  æ  að  vita  hvernig  fer.      Endir                

  45  

Frelsi  Öll  viljum  við  hafa  frelsi  til  athafna  og  sköpunar.  Við  viljum  hugsa  sjálfstætt,  vera  

bjartsýn   og   forvitin   um   lífið   og   tilveruna.   En   frelsi   fylgir   líka   ábyrgð.   Við   erum  

frjáls  í  núinu  því  þar  eru  ekki  vandamál.  Við  breytum  ekki  fortíðinni  og  framtíðin  

er  óljós.  Við  eigum  þessa  stund  og  höfum  frelsi  til  að  njóta  hennar.  En  frelsið  er  

dýrmætt   og   hefur   meðal   annars   fært   okkur   mannréttindi   á   borð   við   ókeypis  

menntun,  heilsugæslu,  tjáningarfrelsi,  kosningarétt  o.s.frv.  En  við  erum  frjáls  hið  

innra   ef   við   leyfum   öðrum   að   njóta   sín.   Við   njótum   þess   að   vera   frjáls   innan  

þeirra  marka  sem  við  setjum  okkur.  Uppeldi,  nám  og  leikur  bjóða  upp  á  tækifæri  

til   að   æfa   okkur   í   að   skynja   mörkin   á   milli   þess   að   vera   frjáls   eða   stjórnlaus,  

yfirgangssöm  eða  tillitssöm,  hrokafull  eða  auðmjúk,  hirðusöm  eða  kærulaus.  Við  

viljum  frelsi  til  að  hafa  skoðanir  og  frelsi  til  að  velja  og  hafna  en  ábyrgð  okkar  er  

sú  að  virða  skoðanir  annarra  og  að  það  sem  við  veljum  sé  ekki  til  þess  fallið  að  

troðið  sé  á  öðrum.  Við  setjum  sjálfum  okkur  mörk  og  virðum  þau  mörk  sem  við  

höfum  sammælst  um  að  setja  okkur  og  öðrum.  Sáttmálinn  okkar  sníður  frelsinu  

stakk  og  við  erum  ávallt  hluti  af  þeim  sáttmála.    

Mín  skoðun  er  sú  ...  -­‐    leikur    Hópurinn  situr  eða  stendur  í  hring.  Hver  og  einn  fær  að  tjá  sig  um  sína  skoðun  á  

hverju  sem  er.  Þetta  er  leikur  og  öllum  frjálst  að  hafa  skoðun.  Gott  að  sammælast  

fyrst  um  að  hafa  jákvæða  skoðun.  Ein  málsgrein  um  skoðun  á  einhverju  tilteknu  

máli.   Málsgreinin   byrjar   ávallt   á   orðunum:   „Mín   skoðun   er   sú   ...   “   Gengur  

réttsælis   eða   rangsælis   í   hringnum.   Ef   næsti   við   hliðina   er   ekki  með   skoðun   á  

takteinum  þá  má  segja  pass  á  fyrsta  hring  til  að  stöðva  ekki  flæðið.  Kannski  má  

hafa  frjálst  flæði  málefna  í  byrjun.  Þetta  er  æfing  –  muna  það.  Síðan  má  þrengja  

þetta   niður   í   tiltekið   málefni,   t.d.   heilsufar.   „Mín   skoðun   er   sú   að   góður  

morgunmatur  skipti  máli.“  Svo  tekur  næsti  við.  „Mín  skoðun  er  sú  að  bjóða  ætti  

upp  á  hafragraut   í  skólanum.“  o.s.frv.  Hér  gildir  að  kennarinn  hafi  góða  stjórn  á  

hópnum   og   geti   leitt   leikinn   áfram.   Þetta   getur   verið   æfing   í   skoðanaskiptum.  

Leggja  áherslu  á  að  virða  skoðanir  annarra.    

Það   er   engin   skoðun   asnaleg.   Dæmi   um   málefni:   a)   Hvað   skiptir   máli?   b)  

samskipti.   c)   mannréttindi   d)   dýraverndun   e)   umhverfisvernd   f)   áhugamál   g)  

heilsufar  h)mataræði  i)  samgöngur  j)  heimsmálin  o.s.frv.    

  46  

Fyrsta  orðið  -­‐  leikur    Setið  eða  staðið  í  hring.  Einn  fer  í  miðjuna.  Einhver  í  hringnum  segir  eitt  orð.  Sá  í  

miðjunni  á  að  segja  fyrsta  orðið  sem  kemur  upp  í  hugann  við  að  heyra  það.  Hér  á  

ekki  að  hugsa  og  alls  ekki  endilega  að  tengja.  Það  kemur  í  ljós  eftirá.  Sá  sem  stýrir  

leiknum  er  fljótur  að  heyra  hvort  sá  í  miðið  er  raunverulega  að  segja  það  fyrsta  

sem  kemur   upp   í   hugann.  Hér   þarf   að   keyra   nokkrar   umferðir.   Skipta   út   þeim  

sem  er  í  miðjunni  þannig  að  allir  fái  að  reyna  sig.    

Í  framhaldi  af  þessu  má  prófa  leikinn  að  segja  sögu  í  hring  þar  sem  hver  og  einn  

fær  eitt  orð  til  að  leggja  í  bankann.    

T.d  :    

Einu,    

sinni,    

var,    

maður,    

sem,    

fór,    

út,    

að,    

ganga,    

með,    

hundinn,    

sinn  ...  o.s.frv.  Hvað  sem  er  getur  gerst  í  þeirri  sögu  sem  verður  til.  Kannski  þarf  

tvo  til  þrjá  hringi  til  að  láta  sögu  ganga  upp.  Það  er  líka  hægt  að  stefna  að  því  að  

ljúka   sögu   á   einum   hring,   sem   gerir   meiri   kröfu   til   þátttakenda.   Þessi   leikur  

krefst  einbeitingar.  Krakkarnir  eiga  það  til  að  koma  með  setningahluta  í  stað  þess  

að  koma  með  eitt  orð.  Lögð  er   rík  áhersla  á  að   smáorð  eins  og   forsetningar  og  

samtengingar  gilda  sem  eitt  orð.    

 

       

  47  

Um  sköpun  og  spuna    Það  ber  ekki  einungis  að  treysta  á  tilboð  mótleikarans  (þátttakandans).  Það  gildir  

líka   að   treysta   sínum   eigin   hugmyndum.   Að   hafa   kveikt   á   ímyndunaraflinu   og  

leyfa  því  að   flæða  óhindrað  áfram.  Sköpun  er  hæfileikinn   til   að  búa   til   eitthvað  

nýtt.  Það  er  nátengt  því  sem  nefnt  er  „spontanítet“  eða  „uppáfyndningarviðbragð  

við   núverandi   aðstæðum“   (aumleg   tilraun   til   þýðingar   á   þessu   ágæta  

ensk/danska  orði)  hugmynd  sem  verður  til  í  frjálsu  flæði  þar  sem  ekkert  er  rétt  

eða   rangt.  Hættan  er   sú  að  þátttakendur   fari   að   ritskoða  allt   sem  þeir   segja  og  

gera.  Dæma  hugmyndir  sínar  fyrirfram  í  stað  þess  að  láta  reyna  á  þær.  Þá  byrja  

þeir   að   streða   við   að   vera   frumlegir   og   skemmtilegir.   Þeir   falla   í   þá   gryfju   að  

verða   að   staðalímyndum   og   takmarka   þannig   sjálfa   sig.   Heilabúið   er   fullt   af  

hugmyndum  en  við  þurfum  að  gefa  okkur  leyfi  til  að  flæða.  Segja  já  við  okkur  sjálf  

og  leyfa  ímyndunum  okkar  að  vera  eins  þær  eru.  Leyfum  þeim  að  vinna  í  friði  án  

þess   að   gera   kröfu   um   að   þær   séu   endilega   svo   „frumlegar“.   Ef   þú   stendur   og  

segir  stöðugt  við  sjálfan  þig:  „Finndu  upp  á  einhverju,  þú  verður  að  finna  upp  á  

einhverju,  halló,  finndu  nú  upp  á  einhverju“  þá  lokarðu  fyrir  alla  möguleika  á  því  

að   skapa.   Slakaðu  á.   Fjarlægðu  þessar   sjálfsniðurrífandi  hugsanir.  Að  vera  með  

þær  er  eins  og  að  vera  með  aukapar  af  augum  sem  stöðugt  skjótast  út  úr  enninu  

til  þess  eins  að  skoða  þig  utan   frá  og  dæma  þig.  Reyndu  að  koma   í  veg   fyrir  að  

þessi   augu   horfi   gagnrýnin   og   fordæmandi   á   þig.   Það   er   ekki   hægt   að   vera  

kreatívur  og  krítískur   (skapandi  og  gagnrýninn)  á   sama   tíma.  Það  er   til   tvenns  

konar  hugsunarháttur:  Að  sjá  möguleika  og  tækifæri  annars  vegar  en  hindranir  

og  allt  hið  ómögulega  hins  vegar.    

     

  48  

Teip  á  töfluna  -­‐    leikur      Límið   málningateip   (málaralímband)   á   töfluna   og   látið   það   mynda   nokkra  

ferninga  á  töflunni  (  u.þ.b.  20x20  cm).  Stilla  upp  í  einfalda  röð  fyrir  framan  hvern  

ferning.   Teiknið   til   skiptis   út   frá   hverjum   ferningi.   Þegar   hver   og   einn   hefur  

teiknað  sitt  þá  fer  hann/hún  aftur  fyrir  í  röðina  en  næsti  þurrkar  út  myndina  sem  

var   fyrir   og   teiknar   sína   eigin.   Það   gæti   verið   gott   að   spila  músík   til   að   skapa  

stemningu.  Þessa  æfingu  má  líka  gera  á  tíma,  t.d.  að  hver  hafi  15  sekúndur  til  að  

gera   sína  mynd.  Það  má  prófa   fleiri   form  með   límbandinu.  Þríhyrning  –   tígul   –  

hring  –  eða  hvað  sem  er.  Hve  lengi  er  hægt  að  halda  út?    

Þetta  er  ágætis  æfing  í  að  treysta  á  sitt  eigið  ímyndunarafl.    

 

Dulnefni/Rangnefni  -­‐    leikur    Hver   og   einn   gengur   um   rýmið   (skólastofuna)   og   nefnir   sjáanlega   hluti   upp   á  

nýtt.  Það  má  nota  hvaða  orð  sem  er  en  bara  allt  annað  en  það  sem  það  er.  Þessa  

æfingu  má  gera  á  tíma.  Hver  og  einn  fær  um  það  bil  eina  mínútu  til  að  gera  þetta  

með  því  að  benda  á  hlutinn  og  segja  orðið  hátt  og  skýrt.  Orðin  geta  verið  allt  frá  

strætóskýli,  blátt,  ritvél,  píanó  eða  hvað  eina  sem  viðkomandi  dettur  í  hug.  Helst  

má  ekki  nota  sama  orðið  tvisvar.  Til  að  barna  hugmyndina  mætti  skrifa  orðin  á  

miða   og   leggja   miðann   við   hlutinn   til   að   merkja.   „Bók“   gæti   til   dæmis   fengið  

merkimiðann:   „hlemmur“   og   „penni“   gæti   fengið  merkimiðann   „sjór“   eða   hvað  

sem  er.  Hér  höfum  við  frelsi  til  að  búa  til  eitthvað  nýtt.    

Hvað  ertu  að  gera?  -­‐  leikur  

 Við   stöndum   í   hring.   Allir   gera   látbragð,   t.d.   að   bursta   tennurnar.   Einhver   í  

hringnum   byrjar   að   spyrja   einhvern   í   hringnum:   (þægilegt   að   taka   þann   sem  

stendur  við  hliðina  sem  tryggir  þátttöku  allra  í  leiknum)  „Hvað  ertu  að  gera“?  Þá  

gildir  sú  regla  að  svara  einhverju  allt  öðru,  t.d.  „Ég  er  að  ryksuga.“  Þá  fara  allir  í  

hringnum  að  leika  látbragðið  „að  ryksuga“.  Næsti  spyr  og  svarið  verður  ávallt  að  

vera  eitthvað  allt  annað  en  það  sem  látbragðið  segir  til  um.    

   

  49  

Leikritið:    

Grísirnir  þrír  og  úlfurinn  ógurlegi    

     

Hlutverkin:    

Sögumaður  Grísamamma  Litli-­‐grís  Miðju-­‐grís  Stóri-­‐grís  

Strámaðurinn  Timburmaðurinn  Múrsteinsmaðurinn  

Úlfurinn  Kór  

   Sögumaður:  (Mega  vera  tveir)    Kæru  áhorfendur.  Í  dag  ætlum  við  að  leika  leikritið  um  grísina  þrjá.      Úlfurinn:    Nei  –  við  ætlum  að  leika  leikritið  um  Úlfinn  og  grísina  þrjá.      Sögumaður:    Þó  að  þú  sért  að  leika  úlfinn  þá  ræður  þú  ekki.      

  50  

Úlfurinn:  Ég  pant  vera  aðal.      Sögumaður:  Það  er  ekkert  hægt  að  panta  neitt.  Það  er  enginn  aðal.      Úlfurinn:    Jú  –  ég.      Sögumaðurinn:    Ekki  einu  sinni  þú.  Við  erum  bara  að   leika  þetta   leikrit  saman.  Farðu  nú  á  þinn  stað.  Við  förum  alveg  að  byrja.      Úlfurinn:    Svindl.  Úlfurinn  er  alltaf  aðal  ...      Sögumaður:    Ég  verð  að  biðja  þig  herra  Úlfur  um  að  vera  kurteis.  Treystirðu  þér  til  að  leika  í  leikritinu  án  þess  að  vera  að  stjórna  því  líka?      Úlfurinn:    Já,  já.  Allt  í  lagi.      Sögumaður:    Já  -­‐  þá  getum  við  vonandi  byrjað.  Einu  voru  þrír  litlir  grísir.  Þeir  áttu  heima  hjá  mömmu  sinni.  Þeir  voru  mjög  duglegir   að   leika   sér   saman  en  áttu  dálítið  erfitt  með  að  vera  stilltir  og  þægir.      (Grísirnir  þrír  koma  á  sviðið.  Þeir  eru  fyrirferðarmiklir.  Hoppa  og  skoppa  um  allt.  Grísamamma  er  að  vinna  húsverkin  og  þeir  þvælast  stöðugt  fyrir  henni.)      Grísamamma:  Viljiði  ekki  vera  fyrir  mér.  Ég  geri  ekki  annað  en  að  sópa  upp  drasl  eftir  ykkur.      Litli  grís:    Það  er  svo  gaman  að  leika.      Grísamamma:  Veriði  þá  úti  að  leika  ykkur.      Miðju-­‐grís:    En  það  er  svo  kalt  úti.      

  51  

Grísamamma:    Ég  er  að   reyna  að  hafa   snyrtilegt  hérna  og  þið  draslið  allt  út   jafn  óðum.  Ég  get  ekki  haft  ykkur  hérna  inni  ef  þið  þurfið  að  láta  svona.      Stóri  grís:  Komum  út  í  stórfiskaleik.  Okkur  verður  ekki  kalt  á  meðan  við  hreyfum  okkur.      Grísamamma:  Já  geriði  það.  Þið  komið  svo  inn  að  borða  þegar  ég  kalla.      Grísirnir:    Já  mamma!      Grísirnir  fara  út  að  leika  sér.  Grísamamma  er  að  bjástra  í  eldhúsinu.    

Tónlist  20  >  Nú  gaman  er    Kór:    Nú  gaman  gaman  er    í  góðu  veðri  leika  sér  og  hlaupa  út  um  allt    og  róla’  og  vega  salt      og  tralla  la,  la,  la,    já  það  er  dúndur  fjör  og  bara’  að  algjört  frelsi  fá  hve  glöð  við  verðum  þá.      En  varasamt  það  er    því  veröldin  hún  snýst  ekki  um  bara  þig  og  mig  hún  snýst  um  sjálfa  sig.    Og  tralla  la,  la,la    þar  allir  eiga  að  hafa  sitt  og  þú  mátt  hafa  þitt    og  saman  eigum  hitt.    Nú  gaman  gaman  er    að  skoða  heiminn  hátt  og  lágt  hve  frábært  væri  það  ef  allir  ættu  stað    og  tralla  la,  la,la    og  frelsi  hefðu  allir  til  að  spila  þetta  spil  já  bara  að  vera  til.      Grísamamma:    Jæja  –  mér  sýnist  að  grísirnir  mínir  þrír  séu  alveg  nógu  stórir  til  að  fara  út  í  heim  og  bjarga  sér  sjálfir.  Þeir  vilja  ekki  taka  til  í  herbergjunum  sínum.  Þeir  nenna  ekki  að  vaska  upp  og  ekki  að  þvo  eða  hjálpa  mér  að  elda.  Nú  segi  ég  hingað  og  ekki  lengra.  Grísirnir  mínir!  Komið  þið  inn  snöggvast  ég  þarf  að  tala  við  ykkur.    

  52  

 (Grísirnir  þrír  koma  hlaupandi  inn  með  gauragangi.)      Grísirnir:    Já  mamma!      Grísamamma:    Nú   eruð   þið   orðnir   nógu   stórir   til   að   bjarga   ykkur   sjálfir.   Hér   er   nesti   handa  ykkur.  Og  gangi  ykkur  nú  vel.  Þið  hafið  frelsi  til  að  skoða  heiminn  og  lifa  eins  og  þið  viljið.      Stóri  grís:    Frelsi?  Jeij!      Mið  grís:  Megum  við  bara  fara?      Grísamamma:    Já.  Þið  megið  fara.      Litli  grís:    Má  ég  fara  líka?      Grísamamma:    Já,  þú  mátt  fara  líka.  Þið  passið  bara  vel  upp  á  hvern  annan      Stóri  grís:    Já  mamma  mín.  Þú  mátt  treysta  því.      (Grísirnir  halda  af  stað)      Grísamamma:    Ég  kem  svo  og  heimsæki  ykkur  seinna.      Grísirnir:    Bless  mamma.      (Þeir  syngja  saman.)          

  53  

Tónlist  21  >  Fallerí  fallera    Við  erum  góðir  grísir  þrír    á  göngu  yfir  fjöll    svo  dásamlegur  dagur  nýr  það  dynja  hlátrasköll.    Fallerí,  fallera,  fallerí,  falle  ra,  ha,  ha,  ha,  ha,  ha    fallerí,  fallera  það  dynja  hlátrasköll.      Endurtekið  og  þá  syngja  allir   saman   í  kór.  Grísirnir  ganga  og  ganga  þar   til  þeir  hrynja  niður  örþreyttir.      Sögumaður:    Grísirnir   þrír   gengu   allan   daginn   yfir   fjöll   og   firnindi.   Þeir     voru   orðnir   svo  þreyttir.  Þeir  þurftu  nú  að  hvíla  sig  og  borða  nestið.      Litli  grís:    Ég  er  svo  þreyttur  í  fótunum.      Mið  grís:    Ég  er  svo  svangur.      Stóri  grís:    Hér  er  lækur  til  að  drekka  úr.  Við  borðum  og  hvílumst  hér  í  nótt.      Sögumaður:    Loksins   sofnuðu   þeir.   En   það   sem   þeir   vissu   ekki   var   að   stór   grimmur   úlfur  fylgdist  vel  með  þeim.      Úlfurinn:    Þrír  litlir  grísir!  En  spennandi!  Ég  ætla  að  fylgjast  með  þeim  og  bíða  kannski  eftir  því   að   þeir   stækki   því   ég   get   vel   hugsað  mér  mjúkt   grísakjöt   í  matinn.   Það   er  meiri  matur  í  stórum  grís  en  litlum  grís.      (Grísirnir  rumska  og  úlfurinn  læðist  í  burtu.)      Sögumaður:    Morguninn  eftir   vöknuðu  grísirnir  þrír  og   sáu  þá  að  þeir  voru  við  vegamót.  Og  það  sem  meira  var  –  þarna  var  líka  skilti.  Á  skiltinu  stóð:  Passið  ykkur  á  úlfinum!      Stóri  grís:    Bræður  mínir  –  nú  skulum  við  halda  sinn  í  hverja  áttina.  Ég  ætla  þessa  leið.    

  54  

 Mið  grís:    Ég  ætla  þangað.      Litli  grís:    Hvert  á  ég  að  fara?      Mið  grís:    Þú  ræður  hvert  þú  ferð.      Litli  grís:    Mig  langar  að  fara  með  ykkur.      Stóri  grís:    Þú  ert  frjálst  og  getur  farið  hvert  sem  þú  vilt.      Litli  grís:  Já  –  ég  er  frjáls.  Jeij!      Stóri  grís:    Og  eitt  í  viðbót.      Mið  grís:    Hvað  er  það?      Stóri  grís:    Passið  ykkur  á  úlfinum.      (Stóri  grís  og  mið  grís  fara)      Litli  grís:    Passið  ykkur  á  úlfinum?  Hvað  var  hann  að  meina  eiginlega?      (Strámaðurinn  kemur.)      Strámaður:    Góðan  dag  grís.      Litli  grís:    Góðan  dag.  Hvað  ertu  með?      Strámaður:  Ég  er  með  strá.    

  55  

 Litli  grís:    Góði  maður  –  viltu  gefa  mér  strá  svo  ég  geti  byggt  mér  hús?      Strámaður:    Alveg  sjálfsagt  grís.  Gjörðu  svo  vel.  Þetta  ætti  að  duga  í  hús  handa  þér.      Litli  grís:    Takk.  Ég  ætla  að  byggja  fallegast  stráhús  í  heimi.      Strámaður:    Já  –  gerðu  það.  En  þú  skalt  passa  þig  á  stóra  ljóta  úlfinum.      Litli  grís:    Já  –  ég  skal  passa  mig  á  honum.        

Tónlist  22  >  Byggingarlag    Kór:    Eitt  lítið  strá,  tvö  lítil  strá    og  svo  mörg  lítil  strá    hann  fléttaði  þau  saman  allan  daginn  var  hann  fús    að  byggja  sér  úr  öllu  þessu  ofurlítið  hús.      (Hér  er  frelsi  til  að  búa  til  hreyfingar  í  samræmi  við  textann.  Mætti  endurtaka.)      Litli  grís:    En  hvað  húsið  mitt  er  fallegt.  Best  að  fara  inn  og  slappa  svolítið  af.      Sögumaðurinn:    Nú  verða  allir  að  taka  þátt  í  að  búa  til  áhrifshljóð.      

Tónlist  23  >  Hættulagið    Dúmm  dúmm  dú  rúmm.    Dúmm  dúmm  dú  rúmm.      Dúmm  dúmm  dú  rúmm.    Stóri  ljóti  úlfurinn,    stendur  uppvið  gluggann  þinn    og  starir  þangað  svangur  inn.    Dúmm  dúmm  dú  rúmm.    

  56  

Úlfur:    Grís.   En  hvað  þetta   er   fallegt   hús   sem  þú   ert   búinn   að  byggja.  Ætlarðu   ekki   að  bjóða  mér  í  heimsókn?      Litli  grís:    Hver  ert  þú?      Úlfur:    Ég  heiti  Úlfur  Úlfsson  og   ég   á   heima  hérna   í   skóginum.  Ég   var   einmitt   að  baka  köku  handa  þér.      Litli  grís:    Nei  –  þú  ert  að  plata.  Þú  ert  stóri   ljóti  úlfurinn  og  þú  færð  ekki  að  koma  hingað  inn.      Úlfur:    Þá  kem  ég  bara  samt  inn  því  húsið  þitt  er  algjört  drasl.  Ég  get  bara  blásið  á  það  og  þá  fýkur  það  um  koll.      Litli  grís:    Reyndu  það  bara.    Úlfur:    Og  svo  ætla  ég  að  éta  þig  litli  grís.  Grísasteik.  MMMmm  það  besta  sem  ég  fæ.      Sögumaður:    Nú  verða  allir  að  búa  til  hljóðin  með  úlfinum.      Úlfur:    Nú  blæs  ég  á  þetta  auma  hús.      (  Allir  búa  til  vindhljóð.  Á  meðan  læðist  grísinn  í  burtu.)      Litli  grís:    Ég  verð  að  flýta  mér  og  finna  bræður  mína  og  segja  þeim  frá  stóra  ljóta  úlfinum.      (Hann  flýtir  sér  í  burtu.  Húsið  fellur  um  koll.)      Úlfur:    Iss.  Það  var  nú  ekki  mikið  mál  að  blása  þetta  hús  um  koll,  en  hvar  ertu  grís?  Grís?  Litli  grís?  Hvert  hefur  hann  farið?  Grrrrr.  Ég  skal  ná  þér  þótt  síðar  verði.  (fer)          

  57  

Sögumaður:    Nú  víkur  sögunni  að  miðju  grísnum.  En  hann  hitti  mann  sem  var  með  bunka  af  timbri  á  vagni.      Miðju  grís:    Góðan  dag.  Hvað  ertu  með?      Timburmaður:    Ég  er  með  timbur.      Miðju  grís:    Ekki  gætirðu  gefið  mér  nokkrar  spýtur  svo  ég  geti  byggt  mér  hús?      Timburmaður:    Jú  -­‐  ég  get  það  en  þú  skalt  passa  þig  á  stóra   ljóta  úlfinum  sem  er  á   ferð  hér  um  slóðir.  Hann  er  afar  hættulegur.      Miðju  grís:    Já,  það  skal  ég  gera.  Og  þakka  þér  fyrir  spýturnar.      

Tónlist  24  >  Byggingarlag  2  

 Kór:  Ein  lítil  spýta,  tvær  litlar  spýtur,  margar  litlar  spýtur  hann  negldi  þær  svo  saman  allan  daginn  var  hann  fús  að  byggja  sér  úr  öllu  þessu  ofurlítið  hús.      (Hreyfingar  með  textanum.  Það  er  nauðsynlegt  að  þátttakendur  hafi  húmor  fyrir  þessu  skemmtilega  einfalda  látbragði.)      Miðju  grís:    En  hvað  húsið  mitt  er  fallegt.  Best  að  fara  inn  og  slappa  af.      Sögumaður:    Áhrifshljóðin.        

  58  

Tónlist  25  >  Hættulag  2    Dúmm  dúmm  dú  rúmm.    Dúmm  dúmm  dú  rúmm.      Dúmm  dúmm  dú  rúmm.    Stóri  ljóti  úlfurinn,    stendur  uppvið  gluggann  þinn    og  starir  þangað  svangur  inn.    Dúmm  dúmm  dú  rúmm.      Úlfur:    Grís.  En  hvað  þetta  er  skemmtilegt  hús  hjá  þér.  Byggðir  þú  það  alveg  sjálfur.      Miðju  grís:    Já.  Alveg  sjálfur.      Úlfur:    Ætlarðu  ekki  að  bjóða  mér  í  heimsókn?      Miðju  grís    Hver  ertu?      Úlfur:    Ég  heiti  Úlfur  Úlfsson.  Ég   er  nágranni   þinn.  Ég  bakaði   brauð  handa  þér  og  mig  langaði  til  að  færa  þér  það.      Miðju  grís:    Þú  ert  að  skrökva.  Ég  veit  hver  þú  ert.  Þú  ert  stóri   ljóti  úlfurinn  og  ég  ætla  sko  ekki  að  hleypa  þér  inn.      Úlfur:    Þá  neyðist  ég  til  að  blása  á  húsið  þitt  þar  til  það  dettur  um  koll  og  svo  ætla  ég  að  éta  þig!  (Hlær  ógurlega)      Sögumaður  og  kór  gera  vindhljóð.      Miðju  grís:    Ég  verð  að  flýja  héðan  og  finna  bræður  mína.  (fer)      (Úlfurinn  blæs  húsið  um  koll  en  finnur  hvergi  grísinn.)          

  59  

Úlfur:    Grrrr.  Hvert  fór  hann?  Bannsettur  bjáni  get  ég  verið.  Grís!  Litli  grís!  Hvar  ertu?  Ég  skal  finna  þig!  Bíddu  bara!      Sögumaður:    Á  meðan  á  öllu  þessu  gekk  var  stóri  grísinn  enn  á  ferðinni.  Hann  var  svo  heppinn  að  hitta  múrara  sem  var  með  fullt  af  múrsteinum  á  vagni.      Stóri  grís:    Góðan  daginn.  Hvað  ertu  með  á  vagninum?      Múrari:    Ég  er  með  múrsteina.      Stóri  grís:    Ekki  gætirðu  gefið  mér  nokkra  svo  ég  geti  byggt  mér  hús?      Múrari:    Jú   –   ég  ætti   að   geta  misst   nokkra  múrsteina   en   þú   skalt   vara   þig   á   stóra   ljóta  úlfinum  sem  er  oft  á  ferðinni  hérna.  Hann  er  grimmur  og  hættulegur.      Stóri  grís:    Já  –  ég  skal  passa  mig  á  honum.      

Tónlist  26  >  Byggingarlag  3    Kór:    Einn  lítinn  stein,  tvo  litla  steina,    marga  litla  steina    svo  steypti  hann  þá  saman  allan  daginn  var  hann  fús  að  byggja  sér  úr  öllu  þessu  ofurlítið  hús.      Stóri  grís:    En  hvað  húsið  mitt  er  fallegt.  Best  að  fara  inn  og  slappa  svolítið  af.      (Miðju  grís  og  litli  grís  koma  hlaupandi)      Miðju  grís:    Kæri  bróðir.  En  hvað  húsið  þitt  er  fallegt.      Litli  grís:    Já  það  er  alveg  rosalega  flott.    

  60  

 Stóri  grís:    Má  ekki  bjóða  ykkur  að  ganga  í  bæinn?      Miðju  grís:    Jú,  en  stóri  ljóti  úlfurinn  er  á  eftir  okkur  og  hann  kemur  örugglega  hingað.      Litli  grís:    Hann  blés  á  stráhúsið  mitt  svo  það  fauk  um  koll.      Miðju  grís:    Og  á  tréhúsið  mitt  líka.  Og  það  fauk.      Stóri  grís:    Komiði  bara   inn   í   steinhúsið  mitt  hérna.  Okkur  er  alveg  óhætt  þar.  Við   skulum  bara  fá  okkur  að  borða  og  slappa  af.      

Tónlist  27  >  Hættulag  3    Kór:    Dúmm  dúmm  dú  rúmm.    Dúmm  dúmm  dú  rúmm.      Dúmm  dúmm  dú  rúmm.    Stóri  ljóti  úlfurinn,    stendur  uppvið  gluggann  þinn    og  starir  þangað  svangur  inn.    Dúmm  dúmm  dú  rúmm.      Úlfur:    Grís!  Ertu  heima?      Stóri  grís:    Já  -­‐  ég  er  heima.  Og  það  þýðir  ekkert  að  vera  að  ljúga  að  mér  neitt.  Bræður  mínir  eru  búnir  að  segja  mér  frá  þér  og  þú  færð  ekki  að  koma  hingað  inn.      Úlfur:    Bræður  þínir?  Eru  þeir  þarna  líka?      Miðju  grís  og  litli  grís:    Farðu  bara  stóri  ljóti  úlfur!          

  61  

Úlfur:    En  gaman.  Bara  þrír  litlir  grísir  allir  á  sama  stað  á  sama  tíma!  Nú  blæs  ég  húsið  ykkar  um  koll  og  ét  ykkur  alla!  Þið  sleppið  ekki!      (Úlfurinn  blæs  og  blæs  en  ekkert  gengur.)      Stóri  grís:    Þú  getur  blásið  eins  og  þú  vilt  en  húsið  mun  ekki  haggast.      Úlfur:    Grrrrr!   Svínabest!   Grísakjöt   á   teini!   Grillaðir   grísir.   ARG!  Nei   –   ég   veit.   Ég   fékk  hugmynd.  Ég  fer  upp  á  þakið  og  fer  niður  um  strompinn.      (Sögumaðurinn  grípur  hér  inn  í.  )    Sögumaður:    Úlfur.  Ef  þú  gerir  það  þá  ertu  í  vondum  málum.      Úlfur:    Ha?  Hver  ert  þú?      Sögumaðurinn:    Ég   er   sögumaðurinn   í   þessari   sögu.   Sko   ef   þú   ferð   að   troða   þér   niður   um  strompinn  þá  lendirðu  ofan  í  grautarpotti  hjá  grísunum  þremur  og  skaðbrennur.      Úlfur:    Hvernig  veistu  þetta?      Sögumaðurinn:    Af  því  ég  er  sögumaðurinn  og  ég  þekki  söguna.      Úlfurinn:    Ætla  þessir  litlu  grísir  að  veiða  mig  í  gildru?  Lymskupúkar  ...    Sögumaður:    Þú   ert   nú   þegar   búinn   að   eyðileggja   bæði   stráhúsið   og   tréhúsið   fyrir   tveimur  þeirra   og   þú   ert   búinn   að   hóta   þeim   að   éta   þá.   Þeir   eru   lafhræddir   við   þig.   Þú  getur  ekki  bara  vaðið  hér  um  allt  með  frekju  og  yfirgangi.      Úlfur:    En  ég  er  úlfur.  Ég  get  ekkert  að  þessu  gert.          

  62  

Sögumaður:    Jú.  Þú  getur  alveg  valið  það  að  láta  grísina  í  friði.      Úlfur:    Já,  en  þeir  voru  að  ...      Sögumaður:  Þeir  voru  ekki  að  gera  neitt.  Þú  varst  að  áreita  þá.  Þú  ræður.  Þú  getur  leyft  þeim  að  vera  í  friði  í  húsinu  sínu  og  farið  þína  leið  eða  þú  getur  verið  vinur  þeirra.      Úlfur:    Úlfur  og  grísir  geta  ekkert  verið  vinir.      Sögumaður:    Jú  –  ef  þeir  ákveða  það.      Litli  grís:    Ef  hann  lofar  að  vera  góður  þá  skulum  við  alveg  vera  vinir  hans.      Úlfur:    Ég  að  vera  góður?  En  ég  er  stóri  ljóti  úlfurinn.      Miðju  grís:    Það  er  af  því  einhver  hefur  sagt  þér  að  þú  sért  stór  og  ljótur.      Stóri  grís:    En  þú  ert  ekkert  stór  og  ljótur.  Þú  getur  alveg  verið  fallegur  og  góður  ef  þú  bara  vilt.      Úlfur:    Er  það?      Sögumaður:    Já.  Þú  þarft  kannski  bara  að  æfa  þig  í  smá  tíma  en  svo  kemur  það.      Grísirnir:    Viltu  borða  með  okkur?      Úlfur:    Borða  með  ykkur?  Það  hefur  aldrei  neinn  boðið  mér  að  borða  áður.      Stóri  grís:    Við  vorum  að  elda  dýrindis  súpu.  Það  er  nóg  til.    

  63  

 Úlfur:    Ja  ...  jú  er  það  ekki  bara?  Jú,  svei  mér  þá  ég  held  ég  þiggi  það  bara.      Sögumaður:    Sko  til.  Þú  getur  meira  að  segja  verið  kurteis  líka.      Úlfur:    Og  erum  við  þá  vinir  núna?      Grísirnir:    Já.  Vinir.      

Tónlist  28  >  Vinalagið    Allir:    Þú  ert  sko  vinur  minn  og  ég  er  vinur  þinn  við  erum  vinir  bæði  ég  og  þú  frá  og  með  hér  og  nú.      Ég  er  sko  vinur  þinn  og  þú  ert  vinur  minn  við  erum  vinir  bæði  ég  og  þú  frá  og  með  hér  og  nú.      Við  stöndum  saman  gegnum  þykkt  og  þunnt  þiggjum  hvert  af  öðru,  vöðum  djúpt  og  grunnt  alveg  sama  hvernig  jarðarkringlan  snýst  kærleikur  er  eitthvað  sem  af  vináttunni  hlýst.      Ég  er  sko  vinur  þinn  og  þú  ert  vinur  minn  við  erum  vinir  bæði  ég  og  þú  frá  og  með  hér  og  nú.      Við  getum  alveg  bundið  saman  vinabönd  búið  saman,  rétt  hvert  öðru  hjálparhönd  lífið  það  er  yndislegt  og  frelsi  þá  finn  ef  fæ  ég  bara  einfaldlega’að  vera  vinur  þinn.      

  64  

Þú  ert  sko  vinur  minn  og  ég  er  vinur  þinn  við  erum  vinir  bæði  bæði  ég    og  þú  frá  og  með  hér  og  nú.    

Endir    

Gleði    Öll  höfum  við  þörf  fyrir  gleði.  Eitt  af  því  sem  gefur  okkur  gleði  í  lífinu  er  að  gera  

eitthvað  skemmtilegt.  Eitthvað  sem  við  höfum  áhuga  á  og  við  vitum  fyrir  víst  að  

veitir   okkur   gleði.   Svo   eru   til   aðrir   gleðigjafar   sem   við   eigum   eftir   að   kynnast  

síðar.   En   rík   er   þörf   mannsins   til   að   skemmta   sér   og   hafa   gaman.   Lyfta  

spennustiginu   upp   og   leyfa   örvandi   hvötum   að   renna   um   æðarnar.   Hlæja,  

ærslast,  dansa,   syngja,   leika  og  vera   í   jákvæðu  orkuflæði.  Öllu  þessu  getur   fylgt  

hömluleysi,  fíflagangur  og  líkamlegt  áreiti  gagnvart  öðrum.  Sumir  eiga  erfitt  með  

að  hafa  það  skemmtilegt  án  þess  að  valda  öðrum  óþægindum.  Það  er  gott  að  gera  

sér   grein   fyrir   þeim   þáttum   sem   lúta   að   stjórnlausri   gleði   annars   vegar   og  

einlægri   fölskvalausri   gleði   sem   nærir   og   kætir   hins   vegar.   Við   þurfum  

sjálfsþekkingu  til  að  vita  hvað  það  er  sem  gerir  okkur  glöð  og  fordómaleysi  til  að  

geta  haft  gaman  af  því  sem  við  höfum  ekki  sannreynt  að  sé  skemmtilegt  eða  geti  

verið  gaman.      

 

Jákvæðni  /  Neikvæðni  -­‐  leikur    Í   þessum   leik   ætlum   við   að   skoða   hvernig   jákvæðni   og   neikvæðni   stýrist   af  

hugsun   okkar,   afstöðu   okkar   og   viðhorfi.   Við   förum   með   hópinn   út   á   gólf   og  

gefum   út   yfirlýsingu   þess   efnis   að   allt   sem   við   sjáum,   heyrum   og   finnum   veiti  

okkur   gleði.   Notum   t.d.   lýsingarorðin:   „Frábært“   „Yndislegt“   „Æðislegt“   í   hvert  

skipti  sem  við  sjáum  eitthvað,  heyrum  eitthvað  eða  snertum  eitthvað.  Hvað  sem  

er.  Stóll  í  rýminu,  eitthvað  sem  við  sjáum  út  um  gluggann,  einhver  skólafélaginn  

sem  við  hittum,  einhver  flík  sem  einhver  klæðist,  einhver  hlutur  sem  er  í  sjónmáli  

og  reynum  að  upplifa  þá  tilfinningu  sem  þessi  æfing  skapar.  Gerum  sömu  æfingu  

undir  gangstæðum  formerkjum  og  notum  t.d.  lýsingarorðin:  „Glatað“  „Ömurlegt“  

„Hryllingur“.  Við  finnum  klárlega  mun  á  upplifun  og  innri  tilfinningu.  Með  öðrum  

orðum:  Við  getum  stýrt  því  hvernig  okkur  líður  í  gegnum  viðhorfin  okkar.  Þetta  

  65  

má   ræða   við   nemendurna   sem   auðvitað   eru   börn   og   eru   oft   meira   á   valdi  

tilfinninga   sinna   og   eiga   erfitt  með   að   skilja   þessa   röksemd   en  æfingin   skapar  

meistarann.    

 

Feis  /  Svipaður  -­‐  leikur    Hópurinn  stendur  í  hring.  Sá  sem  byrjar  setur  upp  „feisið“/svip  (grímu/grettu).  

Hann  sendir  „feisið“  á  þann  sem  stendur  við  hliðina.  Sá  hermir  og  sendir  áfram.  

Hér  gildir  að  halda  „feisi“.  Það  má  setja  þá  reglu  að  sá/sú  sem  missir  „feisið“  þurfi  

að  búa  til  nýtt  „feis“  til  að  senda  áfram.  Þennan  leik  má  líka  kalla  fés.  Markmið  að  

halda  „feisinu“  allan  hringinn.      

 

Danskennarinn  -­‐  leikur  Hópurinn   stendur   í   hring.   Einn   er   valinn   til   að   vera   danskennarinn.   Tónlist   er  

spiluð.   Danskennarinn   fer   inn   í  miðjan   hringinn   og   dansar   þar   nokkur   einföld  

spor  og  gerir  einhverjar  hreyfingar.  Ekki  þó  meira  en  fjóra  takta  í  einu.  Tónlistin  

gengur   áfram   og   hópurinn   gerir   eins   og   danskennarinn.   Danskennarinn   þarf  

mögulega   að   endurtaka   dansinn   til   að   hinir   nái   að   læra   hann.   Þegar   allir   eru  

búnir  að  ná  hreyfingunni  þá   fer   fyrsti  danskennarinn   inn   í  hópinn  aftur  og  nýr  

tekur   við.   ATH!   Áríðandi   að   brýna   það   fyrir   þátttakendum   að   hafa   hreyfingar  

einfaldar  og  ekki  lengur  en  í  fjóra  til  sex  takta.  Það  gæti  þurft  að  stöðva  tónlistina  

inn  á  milli.  Hér  má  taka  umræðuna  um  dans  og  viðhorf  til  þess  að  dansa.  Vekur  

það   gleði?   Það   er   margt   sem   hjálpar   flestum   að   fá   gleði   út   úr   því   að   dansa.  

Dansinn   örvar   boðefnaframleiðslu   í   heilanum.   Að   finna   sjálfan   sig   í   takti   og  

rythma  við   tónlist  er   til  þess   fallið  að  vekja   sjálfstraust  og  ánægju.  Auk  þess  er  

hægt  að  komast   í   transástand  eða  sefjunarástand  sem  eykur  vellíðan  en  gott  er  

að  finna  að  hrynjandi  tónlistarinnar  stýrir.    

Hvað  er  dans?  Dans  er   í   raun  ekki  annað  en  að   flytja   til   líkamsþunga  og  hreyfa  

líkamann   innan   ákveðins   forms.   Hér   má   heimfæra   venjulega   líkamshreyfingu  

upp  á  dans  eins  og  t.d.  ýmsar  íþróttir,  t.a.m.  fimleikar,  hnefaleikar,  knattspyrna  og  

hvað   eina.  Hægt   að   finna  myndefni   á   netinu   þessu   til   staðfestingar.   Að   auki   er  

hægt  að  minna  á  að  samkvæmisdansar  eru  sérstök   íþróttagrein  sem  keppt  er   í.  

https://www.youtube.com/watch?v=Aus1PA5-­‐SyI  

  66  

Og  eins  þessi  hérna.  https://www.youtube.com/watch?v=ZFxWkUkUsQA  https://www.youtube.com/watch?v=kXhy7ZsiR50    

Tónlist  29  >  Broslagið    Broslega  lagið      Ef  þú  setur  upp  eilítið  bros,  bros,  bros  er  eins  og  verði  í  hjarta  þínu  gos,  gos,  gos  þá  víkur  úr  veröldinni  vos,  vos,  vos  og  lífið  verður  eins  og  kandí  flos,flos,flos.      Það  er  gleði  og  gaman    gleði  og  gaman  gera  svona  saman  gera  svona  saman  Upp  með  vinsti  hönd  upp  með  vinstri  hönd  Upp  með  hægri  hönd    Upp  með  með  hægri  hönd.  Húrra,  húrra,  húrra!      Gleðin  hún  ræður  hér  för,  för,  för  það  ríkir  alveg  æðisgengið  fjör,  fjör,  fjör  á  brauðið  við  breiðum  út  smjör,  smjör,  smjör  og  leikum  okkur  úti  og  inni  snör,  snör  snör.      Það  er  gleði  og  gaman    gleði  og  gaman  gera  svona  saman  gera  svona  saman  Upp  með  vinstri  hönd  upp  með  vinstri  hönd  Upp  með  hægri  hönd    Upp  með  með  hægri  hönd.  Húrra,  húrra,  húrra!    

Valgeir  Skagfjörð  ©