Gaàn 500 em hoïc sinh tham gia - sokhcn.binhduong.gov.vnsokhcn.binhduong.gov.vn/ImageUpload/file/TTTK KCN... · Gaàn 500 em hoïc sinh tham gia Ngaøy hoäi Stem taïi thò xaõ

Gaàn 500 em hoïc sinh tham gia Ngaøy hoäi Stem taïi thò xaõ Dó An

Với tinh thầntriển khaihiệu quả các

nhiệm vụ hỗ trợ phát triểnhệ sinh thái khởi nghiệp,đổi mới sáng tạo; nâng caonăng lực tiếp cận cuộc cáchmạng công nghiệp lần thứ4, nâng cao nhận thức vềvai trò và ý nghĩa của cáchoạt động giáo dục STEMtrong cộng đồng trên địabàn tỉnh. Ngày 28/7/2019,tại trường Trung học Cơ sởVõ Trường Toản, thị xã DĩAn đã diễn ra chương trìnhNgày hội STEM dành chothiếu nhi tỉnh Bình Dươngnăm 2019.

Tham gia Ngày hộiSTEM có gần 500 em họcsinh từ lớp 4 đến lớp 9 vớicác hoạt động từ các khuvực trải nghiệm, khu vựccác lớp học STEM, khuvực Science Show, khu vực

Laptour… Cụ thể, đối vớihoạt động về trình diễnkhoa học (Science Show):Tổ chức hoạt động trìnhdiễn những thí nghiệmkhoa học thú vị để giảithích những hiện tượngkhoa học diễn ra trong thựctế tự nhiên và cuộc sống.Hoạt động lớp học trải

nghiệm với các lớp họcSTEM chế tạo sản phẩmsáng tạo dành cho thiếu nhiở các lứa tuổi khác nhau.Hoạt động trải nghiệm thựctế cho thiếu nhi như trảinghiệm sáng tạo Robotics,hóa học vui, trải nghiệmnghệ thuật sáng tạo,....

Hoạt động về Lab-Tour với các gian hàngtrưng bày các thiết bịphòng thí nghiệm, mô hìnhmô phỏng dây chuyền sảnxuất, hướng dẫn thiếu nhithực hành các thí nghiệmđơn giản... Và trong khuônkhổ Ngày hội, cũng đã diễnra hội thảo về giáo dụcSTEM dành cho các cán bộĐoàn, giáo viên làm tổngphụ trách Đội.

Đại biểu thực hiện nghi thức khai mạc Ngày hội

Học sinh tham gia trãi nghiệm tại các gian hàng

2 Số 07/2019

Chương trình này doSở Khoa học và Công nghệvà Tỉnh đoàn, Hội đồngĐội tỉnh phối hợp tổ chứcgồm 03 chương trình vàđược tổ chức lần lượt tại thịxã Dĩ An (ngày 28/7),huyện Dầu Tiếng (31/7) vàthị xã Bến Cát (02/8), gópphần tạo cho các em một

sân chơi thú vị với các hoạtđộng trải nghiệm sáng tạo,trải nghiệm thực tế về giáodục STEM, góp phần tuyêntruyền về vai trò của đổimới sáng tạo và phươngpháp giáo dục STEM trongcộng đồng; tạo sự quantâm, thúc đẩy phát triểngiáo dục theo phương pháp

tiên tiến này.

STEM là viết tắt củacác từ Science (Khoa học),Technology (Công nghệ),Engineering (Kỹ thuật) vàMath (Toán học); còn giáodục STEM là một quanđiểm dạy học theo tiếp cậnliên ngành từ hai trong sốbốn lĩnh vực nêu trên trởlên, trong đó nội dung họctập được gắn với thực tiễn,còn phương pháp học tậpđược gắn với thực hành đểhọc sinh làm quen với việcphát triển ý tưởng sáng tạovà nắm bắt định hướngnghề nghiệp ngay từ khingồi trên ghế nhà trường.▲

Ngọc Loan

Gần 500 em học sinh tại thị xã Dĩ An tham gia Ngày hội

rõ ràng. Đồng thời,không nên quá lạm dụngly giữ nhiệt, chỉ nên sửdụng cho những loại nướcuống trung tính. Nên dùngchuyên để giữ nóng hoặcgiữ lạnh, không nên dùnglẫn lộn dễ mất tác dụng;sau một thời gian sử dụng,thân ly có thể xuất hiệnnhững dấu chấm rỉ nên đổdung dịch nước giấmloãng vào bình ngâm

khoảng 30 phút, sau đódùng vải mềm lau khô, cácchấm rỉ sẽ hết; nên vệ sinhly sạch sẽ ngay sau khi sửdụng xong; tránh làm rơily hoặc để ly ở nơi cónhiệt độ quá cao hay quáthấp dễ làm giảm khảnăng giữ nhiệt; hạn chếdùng ly giữ nhiệt đựng cácthức uống nhiều axit như:trà xanh, cà phê, nước tráicây…; để giữ nhiệt lâu

hơn, nên đổ nước cáchmặt ly 2cm để nhiệt truyềnra ngoài chậm hơn.

Sử dụng bình giữnhiệt chất lượng, đúngcách sẽ giúp cơ thể củamỗi người trở nên khỏemạnh và tránh được cáccăn bệnh hiểm nghèo. Hãylưu ý và chọn bình giữnhiệt đạt tiêu chuẩn.▲

Anh Nguyêt

Ly giöõ nhieät:...(Tiếp theo trang 13)

3KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ BÌNH DƯƠNG

Hoäi nghò taäp huaán caùc quy ñònh cuûa phaùp luaätveà quaûn lyù, hoaït ñoäng ngaønh in

Trong nhữngnăm gần đây,hoạt động in

ấn trên địa bàn tỉnh đangdiễn ra sôi nổi. Hiện toàntỉnh có 195 doanh nghiệp inđang hoạt động, trong đó cótrên 150 doanh nghiệp hoạtđộng in với 100% vốn đầutư nước ngoài, góp phầngiải quyết việc làm chohàng chục ngàn lao độngtrong và ngoài tỉnh.

Bên cạnh đó, các cơsở in luôn chú trọng đầu tưcơ sở vật chất, kỹ thuật,nhân lực nhằm sản xuất rasản phẩm in đạt yêu cầu mỹthuật và kiểu dáng côngnghiệp cao, đáp ứng thịtrường in gia công trongnước và vươn ra thị trườngthế giới, góp phần quantrọng vào việc phát triểnkinh tế - xã hội của tỉnh.

Với mong muốn, tạođiều kiện cho doanh nghiệpin hoạt động đúng theo quyđịnh của pháp luật, ngày12/8/2019, Hội In tỉnh BìnhDương phối hợp với SởThông tin và Truyền Thông,Sở Khoa học và Công nghệtổ chức hội nghị “Tập huấncác quy định của pháp luậtvề quản lý, hoạt động ngànhin” với một số nội dung:

Quyết định số 18/QĐ-TTgngày 19/4/2019 của Thủtướng Chính phủ quy địnhviệc nhập khẩu, máy móc,thiết bị dây chuyền côngnghệ đã qua sử dụng vàNghị định số 159/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 củaChính phủ về quy định xửphạt vi phạm hành chính vềlĩnh vực in; giới thiệu “Xửlý nước thải với hệ thốngtách thông minh - Côngnghệ Hàn Quốc”.

Thông qua những nộidung thiết thực do các báocáo viên truyền đạt gópphần giúp các doanh nghiệpin trên địa bàn tỉnh hoạtđộng kinh doanh hiệu quảvà đúng quy định của phápluật.▲

Bảo An

Quang cảnh hội nghị

Ông Nguyễn Mạnh Hải - Phó trưởng phòng Giám sát, Cục Hải quan tỉnhtrình bày Quyết định số 18/QĐ-TTg

4 Số 07/2019

Trang coâng ngheä

Gió mặt trời có thể tác động vào mọi yếu tốkhác trong hệ Mặt trời và có thể tác động xấu đến cácvệ tinh xung quanh Trái đất nhưng cũng giúp tạo raánh sáng tuyệt đẹp của cực quang. Nhưng gió mặttrời vẫn là yếu tố bí ẩn của các nhà khoa học trên thếgiới. Để khám phá yếu tố bí ẩn này cũng như khámphá thêm về mặt trời trong tương lai, các nhà khoahọc tại trường Đại học Wisconsin - Madison đã xâydựng một mô hình Mặt trời thu nhỏ trong phòng thínghiệm và đặt tên là "Quả cầu đỏ lớn". Quả cầu đỏlớn có nam châm ở giữa, khí được bơm vào trong và

tạo thành plasma, sau đó được tác động bởi dòng điện khiến cho quả cầu hoạt động giốngnhư mặt trời. Sau đó, các nhà khoa học có thể nghiên cứu phiên bản nhỏ của ngôi sao từnhiều điểm khác nhau, cung cấp một bức tranh ba chiều về hoạt động của nó.▲

Mô hình mặt trời thu nhỏ trong phòng thí nghiệm. Ảnh: JEFF MILLER/UW-MADISON

►

►

Laäp moâ hình maët trôøi ñeå nghieân cöùu söï bí aån cuûa gioù maët trôøi

Với mục đích sử dụng các phép đo để xácđịnh loại khí thải của từng phương tiện, các nhàkhoa học tại Đại học Công nghệ Graz của Áo (TUGraz) đã nghiên cứu ra thiết bị cảm biến để thựchiện điều này trong khuôn khổ của dự án CARESchâu Âu. Thiết bị được kết hợp với hộp điều hướnggắn ở cột đèn, chúng được thiết lập rung sử dụngcác xung laser, khi các hạt trong không khí, trongkhí thải của các phương tiện đi qua giữa các hộp,các hạt đó trở nên bị kích thích bởi các rung động,khiến chúng phát ra tín hiệu âm thanh Số lượng hạthiện diện càng nhiều, "âm thanh" do khí thải tạo ra

sẽ càng lớn. Hy vọng rằng các cảm biến sẽ sẵn sàng để sản xuất vào cuối năm 2022.

Trước đó, các nhà khoa học ở Nhật Bản cũng tạo ra một thiết bị cảm biến “tí hon”có kích thước 8mm x 8mm và dày 1mm, thiết bị làm bằng chất liệu thủy tinh để đo lườngmức độ ô nhiễm không khí. Người sử dụng có thể mang theo cảm biến này mọi lúc mọinơi để theo dõi chất lượng không khí mà họ đang hít thở.▲

Caûm bieán phaùt hieän phöông tieän gaây oâ nhieãm khoâng khí

Ảnh minh họa, Nguồn: https://khoahocvacongngheviet-nam.com.vn/tin-tuc-su-kien/khcn-nuoc-ngoai/24776-cam-bien-phat-hien-phuong-tien-gay-o-nhiem-khong-khi.html


►

►

►

NASA cheá taïo thieát bò phaùt hieän sol khí duøng cho veä tinh nhoû

Theo Vista cho biết, nhóm nghiên cứu của NASA đã chế tạo được một công cụthu nhỏ có tên là MASTAR, nó có thể đo sol khí trên phạm vi rộng hơn so với cáccông cụ hiện có. MASTAR có hai ưu điểm vượt trội hơn so với thiết bị cùng loại cókích thước lớn hơn: Một là, thiết bị quan sát được nhiều góc độ, sẽ cung cấp cho cácnhà khoa học thông tin toàn diện hơn về loại hình và sự phân bố của các sol khí trongtầng bình lưu khi quan sát dọc đường chân trời của Trái đất và kích thước nhỏ củathiết bị lý tưởng để thiết bị có thể bay trên nền tảng của vệ tinh CubeSat nhỏ bé.

Mặc dù có kích thước nhỏ nhưng các sol khí gây ra tác động lớn, có thể ảnhhưởng xấu đến sức khỏe con người và khí hậu. Tuy nhiên, các sol khí ở trên cao manglại nhiều lợi ích. Chúng phản xạ ánh nắng mặt trời chiếu vào không gian, đặc biệt tạomột lớp phủ làm mát hành tinh. Điều đó bù đắp phần nào tình trạng nóng lên toàncầu do khí nhà kính gia tăng bẫy nhiệt trên bề mặt. Dựa vào khả năng sol khí làmmát hành tinh, các kỹ sư đã đề xuất bơm sol khí vào khí quyển như một cách để giảmthiểu nhiệt độ toàn cầu.▲

Phaùt hieän quy trình môùi phaân huûy hoaøn toaøn chaát choáng chaùytrong moâi tröôøng

Theo Nasati, vừa qua các nhà khoa học ở trường đại học Massachusetts Amherstvừa phát triển quy trình mới phân tách tetrabromobisohenol A (TBBPA) thành CO2 vànước vô hại. Một quy trình hai bước để phân hủy hoàn toàn hóa chất chống cháy phổbiến, làm cho chất ô nhiễm toàn cầu tồn lưu này không bị ô nhiễm. Đó là chất. Pháthiện này cho thấy tiềm năng sử dụng vật liệu đặc biệt được gọi là sắt zerovalent sunfuahóa nano (S-nZVI) trong các hệ thống xử lý nước và trong môi trường tự nhiên đểkhông chỉ phá hủy TBBPA mà cả các hợp chất hữu cơ chống cháy khó phân hủy. Dùnghiên cứu là bước tiến mới trong nỗ lực phát triển các quy trình an toàn và hiệu quảđể xử lý nước ngầm và đất bị nhiễm TBBPA, nhưng nhóm nghiên cứu cho rằng cầnnghiên cứu sâu hơn để tìm hiểu cách áp dụng tốt nhất quy trình. Nghiên cứu đã đượccông bố trên Tạp chí Environmental Science & Technology.▲

Ño toác ñoä di chuyeån cuûa nöôùc baèng phöông phaùp môùiĐó là phương pháp đo cấu trúc lỗ và lưu lượng nước của nhóm nghiên cứu tại trường

Đại học California, Đại học Northridge và Đại học North Carolina. Mô hình mới đã đượcthử nghiệm cho bốn loại cát, có thêm lợi ích nữa là tương đối rẻ và có thể sử dụng chonhiều môi trường khác nhau. Theo nghiên cứu, hầu hết các phương pháp đo kích thướclỗ rỗng đều yêu cầu thu thập các mẫu có kích thước hạn chế để phân tích trong phòng thínghiệm. Phương pháp mới đưa ra cách tiếp cận đơn giản, rẻ tiền để đo trực tiếp nhiềukích cỡ lỗ rỗng trong lĩnh vực này nhờ có những mặt hàng thông dụng như chất làm đặcsúp hoặc phụ gia thực phẩm. Nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Water ResourcesResearch (Vista).▲

Ngọc Trọng

6 Số 07/2019

Bảo hộ thương hiệu

Theo Sở Khoa học vàCông nghệ (KHCN), tínhđến nay trên địa bàn tỉnh,Cục Sở hữu trí tuệ (BộKHCN) đã cấp giấy chứngnhận NHTT cho Gốm sứBình Dương, Sơn mài BìnhDương, Măng cụt LáiThiêu, Bưởi Bạch Đằng,Bánh tráng Danh Lễ ThanhAn, Hiệp Lực Bình Dương,Hội Văn học Nghệ thuậtBình Dương, Hoa lan ĐấtThủ và Măng cụt DầuTiếng.

Bà Nguyễn ThụyMinh Chi, Chủ tịch HộiNông dân thị xã Thuận An(đơn vị quản lý và sử dụngNHTT măng cụt LáiThiêu), cho biết, từ khiđược cấp NHTT, từ năm2014 đến nay, Ban Quản lývà Kiểm soát NHTT măngcụt Lái Thiêu đã thẩm địnhvà cho phép 18 hộ được sửdụng tem NHTT măng cụt

Lái Thiêu. Khi có nhãnhiệu, măng cụt Lái Thiêu ítbị cạnh tranh về giá domăng cụt từ các địa phươngkhác đưa về. Các nhà vườnđã dần dần có ý thức cầnphải liên kết lại với nhauthông qua việc tổ chức cáccâu lạc bộ hay tổ kinh tế tậpthể để có cùng một quytrình sản xuất cho chấtlượng cây ăn trái đồng đềunhằm cung ứng trái cây cóchất lượng tốt, sản lượngổn định và uy tín trên thịtrường.

Ông Lê Bá Linh, PhóChủ tịch Hiệp hội Sơn mài- Điêu khắc Bình Dương(đơn vị quản lý NHTT Sơnmài Bình Dương) cũng chobiết, NHTT là cách thứchữu hiệu để đảm bảo lợi thếcạnh tranh là tài sản vô giáđối với nhà kinh doanh. Dođó NHTT không chỉ hỗ trợcho các tổ chức, doanhnghiệp trong việc quảng básản phẩm chung của cácthành viên trên thị trườngtrong và ngoài nước, từ đótạo cơ sở cho việc hợp tác

Với việc xác định nhãn hiệu đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, trong đó cónhãn hiệu tập thể (NHTT), trong thời gian qua tỉnh Bình Dương đã triển khai xây dựngvà phát triển NHTT nhằm bảo tồn và phát triển các sản phẩm đặc trưng gắn với địadanh Bình Dương. Đồng thời, thông qua NHTT đã mang lại hiệu quả kinh tế cho cácthành viên, hội viên sử dụng NHTT, nhất là trong quá trình hội nhập như hiện nay

Nhaõn hieäu taäp theå:

Sản phẩm sơn mài Tương Bình Hiệp, được xuất sang các nước khu vực ChâuÁ, Châu Âu và Hoa Kỳ)

Baûo hoä thöông hieäu saûn phaåm vaø naâng cao hieäu quaû kinh teá


giữa những nhà sản xuấttrong và ngoài nước.

“Từ khi có NHTTcam bưởi Bắc Tân Uyên thìcam, bưởi của trang trạiđược nhiều người biết hơnvà có cơ sở pháp lý để xuấtkhẩu”, ông Đoàn MinhChiến, chủ trang trại tổnghợp Đoàn Minh Chiến(huyện Bắc Tân Uyên) chiasẻ.

Theo lãnh đạo UBNDhuyện Dầu Tiếng, đối vớihuyện, măng cụt là loại câyđầu tiên trên địa bàn đượcchứng nhận VietGAP. Đâylà một dấu mốc quan trọngđể dần dần đưa các loại câytrồng khác tiếp tục pháttriển theo tiêu chuẩn Viet-GAP, tạo nên sự liên kếttrong sản xuất từ các hộ sảnxuất đến tiêu thụ sản phẩm,từ đó từng bước xây dựngthương hiệu cho cây măngcụt huyện Dầu Tiếng.

Ông Lê Tấn Cường,Phó Giám đốc Sở KHCNđánh giá, nhãn hiệu đóngvai trò quan trọng trong nềnkinh tế, đặc biệt trong nềnkinh tế thị trường. Nền kinhtế với nhiều hàng hóa, dịchvụ của rất nhiều chủ thểkinh doanh khác nhau đểngười tiêu dùng nhận biếtđược sản phẩm và lựa chọnchính xác và nhanh chóngsản phẩm hàng hóa họ cầnthì việc đặt tên cho sảnphẩm đó thật sự cần thiết.

Việc xây dựng NHTT làmột trong những biện phápphòng và chống xâm phạmquyền sở hữu trí tuệ, bảo vệquyền lợi ích hợp pháp củachủ thể quyền, người tiêudùng và cho xã hội, tạo lợithế cạnh tranh trên thịtrường, nhất là trong thời kỳhội nhập như hiện nay.

Mang lại hiệu quảkinh tế

Có thể nói, sau khiđược cấp chứng nhậnNHTT, nhiều “thương hiệu”Bình Dương được khẳngđịnh về chất lượng cũngnhư nguồn gốc xuất xứ.Qua đó, đã tăng nguồn thukinh tế đáng kể cho các hộiviên, thành viên sử dụngNHTT.

Ông Linh cho biết,NHTT cũng có thể được sửdụng cùng với các nhãnhiệu riêng của người sảnxuất hàng hóa nhất định.

Điều này tạo thuận lợi chocác chủ thể sản xuất kinhdoanh phân biệt hàng hóacủa chính họ với hàng hóacủa đối thủ cạnh tranh khác,trong khi cùng thu được lợiích từ sự tin tưởng củangười tiêu dùng đối với sảnphẩm hàng hóa, dịch vụmang NHTT. Hiện nay,nhiều sản phẩm sơn màiBình Dương được nhiềunước ưa chuộng, chiếm tỷtrọng khá cao trong tổng giátrị hàng mỹ nghệ xuất khẩu.

Gần 20 năm gắn bóvới nghề trồng cây ăn trái,nhưng kể từ khi chuyển đổi,tham gia mô hình trồngmăng cụt VietGAP, ôngNguyễn Văn Cang, ở xãThanh Tuyền (huyện DầuTiếng) mới thấy hiệu quảkinh tế cao từ mô hìnhchuyên canh. Hiện tại, vườncây của ông phát triển tốt,trung bình mỗi ha măng cụtcủa ông cho năng suất hơn

Măng cụt Lái Thiêu đã khẳng định được thương hiệu và chất lượng đối vớingười tiêu dùng

8 Số 07/2019

2 tấn, mỗi kg được thươnglái thu mua khoảng 40.000- 60.000 đồng, mang lạicho gia đình ông thu nhậpổn định. Ông Cang chia sẻ,vừa qua, khi tham gia hộithi “Trái ngon - An toànNam bộ”, nhờ áp dụng quytrình sản xuất sạch Viet-GAP, chất lượng trái ngàycàng ngon nên măng cụtcủa gia đình ông đã giànhđược giải nhất.

Lãnh đạo UBND xãThanh Tuyền cũng cho biếtthêm, theo Nghị quyết củaĐảng bộ xã Thanh Tuyền,trong giai đoạn 2015 -2020 địa phương sẽ tậptrung thực hiện Dự án Pháttriển vườn cây ăn trái đặcsản Măng cụt gắn với khudu lịch sinh thái. Khôngnhững quy hoạch phát triểncây ăn trái, địa phương đãliên kết với Ban quản lýĐịa đạo Củ Chi (TP.HồChí Minh) mở rộng địa đạoqua địa bàn nhằm triển

khai dự án.Với sự nỗlực của địap h ư ơ n g ,cộng với sựđồng thuậncủa nhândân trongxã, dự ánđang cónhiều thuậnlợi, tạothương hiệu

sản phẩm măng cụt vànâng cao thu nhập chongười dân địa phương.

Bên cạnh việc đemlại hiệu quả kinh tế khiđược bảo hộ sản phẩm thìviệc giữ vững và duy trìNHTT cũng là vấn đề đượcđặt ra không chỉ đối vớichủ sở hữu mà còn đối vớicác cơ quan, các ngànhchức năng. Bởi NHTTdùng chung cho tất cả nông

dân có sự ràng buộc, gắnkết trách nhiệm của mỗi cánhân, doanh nghiệp thì sẽdẫn đến việc lạm dụngnhãn hiệu, gây hậu quảxấu.

Ông Lê Tấn Cườngcũng khuyến cáo, xây dựngnhãn hiệu, thương hiệu đãkhó nhưng việc quản lý,phát triển thương hiệu càngkhó hơn nhiều lần. Do đó,để đảm bảo uy tín các sảnphẩm đã cấp NHTT, thìnhững hội viên, thành viênđạt các tiêu chuẩn theo quyđịnh thì mới được sử dụngNHTT, có như vậy các sảnphẩm mới đảm bảo chấtlượng, được người tiêudùng tin tưởng, mang lạihiệu quả kinh tế cao vàphát triển bền vững hơn.▲

Thiên Bình

Nhãn hiệu tập thể “Măng cụt Dầu Tiếng”được huyện Dầu Tiếng thực hiện từ năm 2016 tại cácvườn Măng cụt chất lượng cao thuộc xã Thanh Tuyền,Thanh An với mô hình Nhà quản lý - Nhà vườn - Nhàkhai thác theo các quy trình sản xuất, tiêu chí về trọnglượng quả, độ đường, an toàn thực phẩm… theo quytrình, tiêu chuẩn VietGAP. Ngày 17/6/2019, Cục Sở hữutrí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã chứng nhận đăngký nhãn hiệu tập thể Măng cụt Dầu Tiếng, Hội Nông dânDầu Tiếng và 13 hộ nhà vườn trồng Măng cụt tại xãThanh An, Thanh Tuyền có quyền sử dụng nhãn hiệu tậpthể Măng cụt Dầu Tiếng. Tiêu chuẩn sản phẩm mangnhãn hiệu Măng cụt Dầu Tiếng với hình dáng bên ngoàilà da láng, không sần sùi, không nứt, không chảy mủ vàmàu sắc đỏ đen hoặc đỏ nhạt.

Với việc được chứng nhận NHTT, Măng cụt Dầu Tiếng cóđiều kiện để phát triển hơn và từng bước tạo thương hiệu

nông sản của Dầu Tiếng


Thaønh phoá thoâng minh: Caàn taïo ñöôïc söï keát noái vaø coù nguoàn döõ lieäu lôùn

Hiện nay, thuật ngữ thành phố thông minh (TPTM) đã không còn xa lạ, nhiềuthành phố trên thế giới đã triển khai xây dựng TPTM và đã mang lại hiệu quả.Đối với tỉnh Bình Dương, việc xây dựng TMTP dựa trên Đề án phát triển kinh tế- xã hội Bình Dương, triển khai mô hình hợp tác Ba Nhà, hướng tới Đô thị Thôngminh (Binh Duong Navigator 2021), đây có thể coi là bước đi của Bình Dươngtrong việc hoàn thành mục tiêu công nghiệp hóa - hiện đại hóa đã đề ra. Tuy nhiên,việc xây dựng TPTM cần có thời gian và hướng đi phù hợp, các chuyên gia đãđưa ra nhiều đề xuất cho Bình Dương trong việc triển khai TPTM.

Sự tham gia củangười dân, cộng đồng xãhội

Với đề án xây dựngTPTM, Bình Dương xâydựng trên mô hình ba nhà“Nhà nước - Nhà doanhnghiệp - Nhà trường”, tuynhiên các chuyên gia cũngđưa ra nhận định, việc xâydựng TPTM cần có sựchung tay của người dân.PGS.TS Phan Minh Tân,nguyên Giám đốc SởKhoa học và Công nghệTp.Hồ Chí Minh, giảngviên trường Đại học Báchkhoa Tp.Hồ Chí Minhnhận định, khi xây dựngTPTM cần phải xác địnhlàm TPTM để làm gì?mục tiêu xây dựng TPTMlà gì? Khi triển khai thìxác định người dân đượchưởng lợi gì? cải thiệnđược vấn đề gì, khi ngườidân cảm thấy có lợi ích thì

sẽ tham gia việc xây dựngTPTM. Mục đích cuốicùng của việc xây dựngTPTM là nâng cao chấtlượng cuộc sống củangười dân, môi trườngsống tốt, bao gồm môitrường an ninh, xã hội vàkinh tế.

Cùng với đó, ngườidân cũng cần nâng cao

nhận thức về việc xâydựng TPTM. “Chẳng hạnnếu triển khai giao thôngthông minh nhưng khingười dân tham gia lưugiao thông không tuân thủquy định, không có ý thứcthì việc triển khai cũng đingược lại mục đích banđầu. "Bí quyết" để tạo nênmôi trường đó cũng nhưtạo ra các TPTM chính là

Việc xây dựng TPTM cần tạo được sự liên kết chặt chẽ của “mô hình 3 nhà”và phát huy có hiệu quả hệ sinh thái khởi nghiệp (Trong ảnh: Hoạt động của

Vườn ươm doanh nghiệp Becamex - BBI (trong khuôn viên tại trường Đạihọc Quốc tế miền Đông))

10 Số 07/2019

xây dựng các đô thị pháttriển bền vững với nỗ lựckhông chỉ đến từ chínhphủ mà toàn xã hội.TPTM là thành phố biếttận dụng những công nghệmới và số hóa để đơn giảnhóa quy trình, cải thiệnđời sống người dân, manglại môi trường tốt nhấtcho doanh nghiệp”,PGS.TS Phan Minh Tânnói.

Song song đó cũngcần phải phát huy đượcmối liên hệ chặt chẽ của“mô hình 3 nhà”, phải cósự gắn kết, cân đối và đưara phán quyết phù hợp.PGS.TS Mai ThanhPhong, Hiệu trưởngtrường Đại học BáchKhoa Tp.Hồ Chí Minhcho rằng vai trò của khoahọc công nghệ rất quantrọng, như tại Singapore,mặc dù là một trongnhững nước có nền khoahọc công nghệ tiên tiếnnhưng vẫn mong muốntiếp thu các công nghệmới của các nước tiêntiến, do đó Singapore đãxây dựng những trung tâmvừa tiếp nhận công nghệvừa huấn luyện, đào tạonhân lực vận hành côngnghệ đó một cách tối ưu.“Bình Dương cần tậptrung hỗ trợ công tácnghiên cứu khoa học, tạo

sự cân đối các nhà khoahọc với các trường đạihọc, Viện nghiên cứu vàdoanh nghiệp, và nhànước đóng vai trò trunggian cho sự liên kết đó”,PSG.TS Mai ThanhPhong đề xuất.

Áp dụng công nghệphù hợp

TS Trần Du Lịch,Thành viên Tổ tư vấnKinh tế của Thủ tướngChính phủ chia sẻ, mộtthời gian tôi đi học ở nướcngoài, khi lưu thông trênđường cao tốc, đang chạythì tài xế dừng xe vàođiểm dừng trên đường caotốc vì nhận được cảnh báođã chạy quá tốc độ hơn 15phút và phải dừng xe 15phút để bù lại vào thờichạy quá tốc độ. Cảnh báonày được camera trênđường cao tốc ghi lại vàchuyển đến tài xế. Có thểnói việc áp dụng côngnghệ trong điều khiểngiao thông đã mang lạihiệu quả trong việc kiểmsoát, điều tiết giao thông.Tuy nhiên việc lựa chọncông nghệ nào thì phảitính toán, tùy tình hìnhthực tiễn để triển khai.

Bên cạnh đó, việcxây dựng đô thị thế nào làthông minh? Hình thànhhệ sinh thái khởi nghiệpnào phù hợp là yếu tố

quan trọng trong việc xâydựng TPTM. “Tôi có dịpđi thăm một số nơi khởinghiệp sáng tạo đổi mới ởHoa Kỳ, thì vai trò quyếtđịnh của khởi nghiệp vẫnlà công nghệ, vì qua côngnghệ sẽ xác định đượcviệc triển khai cái gì, ứngdụng cái gì cho TPTM,chẳng hạn cùng việc quảnlý giao thông thì có hàngtrăm công nghệ, nhưngviệc lựa chọn công nghệnào phù hợp thì phải lựachọn”, TS Trần Du Lịchnói thêm.

Vế vấn đề này,PGS.TS Phan Minh Tâncũng chia sẻ, năm 2010,tập đoàn IBM đã có đềxuất triển khai TMTP ởTp.Hồ Chí Minh với 3 đềán giao thông thông minh,công nghiệp thông minhvà hệ sinh thái khởinghiệp. Tuy nhiên, tại thờiđiểm đó, khái niệm TPTMcòn mới, Tp.Hồ Chí Minhchưa có sự chuẩn bị, nênchưa triển khai theo đềxuất của IBM. Do đó, đểxây dựng TPTM, BìnhDương cần phải có bướcchuẩn bị kỹ càng, cần lựachọn công nghệ để ứngdụng, vận hành TPTMphù hợp và điều quantrọng là phải xây dựngđược cơ sở dữ liệu tốt.“Khi triển khai đề án, xây


dựng quy hoạch choTPTM thiếu cơ sở dữ liệurất khó triển khai, lúc nàycác đề án, quy hoạchmang tính áp đặt, khôngthể đưa ra phân tích, ápdụng vào thực tế”,PGS.TS Phan Minh Tânnhấn mạnh.

“Không chỉ có cáchạ tầng và nền tảng, màcác cơ sở dữ liệu, các ứngdụng chạy trên hạ tầng đócũng cần kết nối, liênthông với nhau để cácthành phố có thể tối ưuhóa nguồn lực. Bởi vì,một sản phẩm đơn lẻ cóthể thông minh, nhưng đóchỉ là một mảnh ghép.Nếu nó không thể ghépvới các ứng dụng và hạtầng khác, chúng ta sẽkhông thể tạo ra được bứctranh toàn cảnh củaTPTM”, ông Oliver Chen,Giám đốc cấp cao thịtrường toàn cầu và quảnlý đối tác LITE-ONGroup (Đài Loan) nói.

Cần có cơ sở dữliệu lớn

Ông Lý Ngọc Minh,Tổng Giám đốc công tyTNHH Minh Long I chorằng việc xây dựng TPTMcần tập trung vào 3 vấn đềchính, gồm tìm kiếm (cơsở dữ liệu lớn - big data) -kết nối (đối tác) - giảiquyết (thoả mãn nhu cầu).

Đơn cử là trường hợp pháttriển các sản phẩm mớicủa Minh Long I, với sảnphẩm sứ dưỡng sinh và cókế hoạch nâng cấp sảnphẩm có đầy đủ các tínhnăng thông minh như nấutừ xa, không cần đốtlửa… để tạo ra bước độtphá mới cho sản phẩm.

“Với kế hoạch này,tôi đã cùng với cácchuyên gia của MinhLong I tìm kiếm cácnguyên liệu, công nghệcần thiết để triển khai.Hơn 1 năm qua TrungQuốc để tìm kiếm cácthiết bị để lắp ráp nhưngcông năng và tính hoànthiện chưa cao. Tại ViệtNam, mặc dù tôi biết cónhiều người, nhiều doanhnghiệp có thể cung cấpcác nguyên liệu, côngnghệ tốt hơn nhưng dữliệu về các kỹ sư, doanhnghiệp này rất hạn chế,nếu tìm 10 thì có kết quả3 - 4 nhưng dữ liệu vẫn sơsài”, ông Lý Ngọc Minhchia sẻ.

Riêng tại BìnhDương, có hơn 37.800doanh nghiệp, trong đó cóhơn 3.500 doanh nghiệpFDI, đây có thể coi lànguồn dữ liệu lớn để cácdoanh nghiệp liên kết vớinhau. Tuy nhiên, khôngthể biết các doanh nghiệp

đó sản xuất gì, cung cấpgì? cung cấp thị trườngquốc tế hay thị trường nộiđịa. Nếu tìm kiếm thì chỉcó những thông tin sơ sàikhông hơn kém dữ liệutrong các cuốn danh bạdoanh nghiệp.

Ông Minh nhấnmạnh, muốn kết nối 2doanh nghiệp để thoả mãnđược thông tin, thoả mãnđược yêu cầu thì đối táccần có nhiều thông tin lẫnnhau. Để làm được điềunày, nhà nước phải đầu tưđể tạo nguồn dữ liệuphong phú, đa dạng. Phảicó cơ sở dữ liệu thì mớikết nối được đối tượngmình mong muốn để từ đómới giải quyết được vấnđề. Phải có hệ thống tổngđài tư vấn như 1080nhưng phải chuyên mônhơn, có nhiều bộ phận đểgiải thích hoặc tư vấn chokhách hàng.

Ông cũng khẳngđịnh, từ việc có nguồn dựliệu lớn thì việc giải quyếtcác vấn đề khác như giaothông, y tế, giáo dục, dịchvụ kết nối với nhau. Sángtạo khởi nghiệp cũng cócơ sở bắt nguồn từ nguồncơ sở dữ liệu tốt. Cơ sở dữliệu - Đây là tiền đề đểtriển khai ây dựng thànhphố thông minh.▲

Hải Sư

12 Số 07/2019

Ly giöõ nhieät: Coù thaät söï toát cho söùc khoûe ?

Hiện nay,người tiêudùng rất ưa

chuộng dùng ly giữ nhiệtdo ưu điểm là rất hữu íchvà tiện dụng vừa có khảnăng giữ nhiệt nóng và lạnhtrong thời gian dài, phục vụcho việc cung cấp thứcuống bổ sung nước đảmbảo dinh dưỡng, an toàn vàthơm ngon đồng thời còndễ mang theo người và dễdàng vệ sinh. Nắm bắtđược thị hiếu của ngườitiêu dùng, các công ty sảnxuất ly giữ nhiệt với mẫumã ngày càng đa dạng, bắtmắt kèm với giá cả linhđộng từ vài chục ngàn chođến vài trăm ngàn, phù hợpcho mọi đối tượng từ họcsinh, sinh viên đến nhânviên văn phòng.

Thật giả lẫn lộn

Người tiêu dùng dễdàng mua sản phẩm dochúng được bày bán trongsiêu thị, cửa hàng cho đếncác lề đường nơi tập trungdân cư đông đúc. Nhữngsản phẩm được bày bántrong siêu thị thì có nguồngốc, xuất xứ rõ ràng nêngiá cả cao hơn bên ngoài

thị trường. Trong khi đó,những sản phẩm được bàybán bên ngoài, trên đườngphố, trên mạng xã hội tuymẫu mã có phần tương tựnhưng nguồn gốc, xuất xứmập mờ, giá cả lại rẻ hơnnhiều so với sản phẩm bántrong các siêu thị.

Với tư tưởng sínhngoại, muốn mua hàng đẹp,đa dạng kích cỡ nhưng giálại rẻ, nhiều bạn trẻ khôngcó kinh nghiệm mua hàngđã mua nhầm sản phẩmkém chất lượng được bàybán tràn lan trên đườngphố, trên mạng xã hội. Cósản phẩm được dán nhãnmác, xuất xứ Thái Lannhưng giá cả thì chỉ daođộng từ 60 đến 120 ngàn

đồng, có loại kèm luôn cảống hút và túi đựng mà chỉcó hơn 100 ngàn đồng. Vớigiá cả như vậy, sản phẩmcó đảm bảo chất lượng?người tiêu dùng có biếtđược các sản phẩm đượcsản xuất từ loại inox gì? Cóđúng là xuất xứ Thái Lan?Có kiểm định chất lượng?Có an toàn cho sức khỏe?...Đó cũng là điều đáng longại của người tiêu dùngnhưng vẫn chưa được cácbạn trẻ quan tâm đúngmức.

Bên cạnh đó, việc sửdụng sản phẩm ly giữ nhiệtkhông đúng cách cũng làmgia tăng nguy cơ ảnhhưởng đến sức khỏe củangười tiêu dùng. Theo

Ly giữ nhiệt được bày bán trên mạng xã hội với nhiều giá khác nhau


thông tin nhà sản xuất, lygiữ nhiệt được sử dụng đểgiữ nóng được khoảng 06 -08 giờ trở lên, giữ lạnhđược khoảng 12 - 16 giờtrở lên, tùy loại. Nhưngmột số người vẫn dùng lẫnlộn, khi có nhu cầu dùngnước nóng thì giữ nóng,đến lúc cần giữ lạnh thì vẫndùng ly giữ nhiệt đó để giữnước lạnh mang đi, điềunày cũng làm giảm tácdụng của ly giữ nhiệt.

Sản phẩm có thật sựtốt cho sức khỏe?

Bác sĩ Trần NgọcLưu Phương, Chuyên khoanội tiêu hóa, Bệnh viện TriPhương, Thành phố Hồ ChíMinh cho biết, ly giữ nhiệtchất lượng được làm từinox tinh khiết 304, khônglẫn tạp chất, inox là loạihợp kim của sắt và nhiềuyếu tố. Nhưng nếu ly giữnhiệt được làm từ nhữnginox rẻ tiền, giá cả sảnphẩm rẻ hơn nhưng sẽ tiềmẩn nhiều nguy cơ cho sứckhỏe. Nếu inox không cótinh chất, lẫn nhiều tạp chấtkim loại nặng, khi chứathức ăn dù nóng hay lạnhnó đều bị ô nhiễm, đọng lạitrong cơ thể gây loãngxương, suy tủy xương, suyxốp thận, xơ cứng gan,thoái hóa não…

Các chuyên gia cho

rằng, trong điều kiệnthường, các kim loạithường không gây ảnhhưởng đến sức khỏe conngười, nhưng khi sử dụngđể dựng dung dịch axittương đối lớn như: Nướctrái cây nhiều vitamin C,nước chanh, trà xanh… sẽkhiến tốc độ di chuyển củacác hạt nguyên thủy tănglên đột biến trong thời gianngắn. Các kim loại có thểphản ứng với các axit hữucơ có trong nước quả và tạomuối kim loại. Điều nguyhiểm là các muối này tanđược trong nước và đi vàocơ thể gây độc cho cơ thể.

Ngoài ra, một số sảnphẩm ly giữ nhiệt có chứahợp chất amiăng giúp giữnhiệt rất cao, giá thành rẻ.Amiăng rất độc hại, có thểgây các bệnh ung thư vềđường hô hấp cho ngườitiếp xúc lâu dài, hợp chấtnày có thể được xem làchất cấm. Các loại ly giữnhiệt được bán trôi nổi trênthị trường, không đượckiểm chứng chất lượng, cóthể chứa những hợp chấtkhông cho phép, tiềm ẩnnhiều nguy cơ độc hại chocơ thể.

Theo WHO, hợp chấtamiăng gây ung thư phổi,thanh quản và buồng trứng,ung thư trung biểu mô (mộtloại ung thư màng phổi và

màng bụng) và bụi phổiamiăng (xơ hóa phổi). Cácbệnh liên quan đến amiăngcó thể phòng ngừa được, vàcách hiệu quả nhất đểphòng ngừa các bệnh nàylà ngừng sử dụng tất cả cácdạng của amiăng để phòngngừa phơi nhiễm.

Chọn sản phẩm cónguồn gốc, xuất xứ, tiêuchuẩn rõ ràng

Trước hàng loạtnhững tác hại của chuyêngia về ly giữ nhiệt kém chấtlượng, người tiêu dùngkhông nên chủ quan tronglựa chọn sản phẩm phù hợpcho mình. Để tránh rướcbệnh vào người, người tiêudùng chỉ nên sử dụng cácloại ly giữ nhiệt có chấtlượng tốt, được sản xuấtbằng inox 304 dùng chothực phẩm, không bị oxyhóa, không hoen rỉ. Ruộtbình được làm từ inox 304giúp không rò rỉ các chấtđộc hại, không tác dụng vớithức ăn. Lớp bên ngoàigiúp chống biến dạng và rỉsét. Phần nắp được làm từnhựa nguyên sinh, loạinhựa được phép sử dụng đểchứa thực phẩm, tạo sự antoàn cho người dùng.

Bên cạnh đó, cầnchọn những sản phẩm cónơi sản xuất, có mã vạch vàđược kiểm định chất lượng

(Tiếp theo trang 02)

14 Số 07/2019

COÂNG NGHEÄ BLOCKCHAIN

Giới thiệu

Công nghệblockchaintương đối

còn non trẻ, nhưng nó đãthâm nhập vào các lĩnhvực khác nhau trong cuộcsống của chúng ta. Nóđang dần thu hút sự chú ýcủa những người quantâm và các công ty.Blockchain là một cơ sởdữ liệu được xây dựngtrên các phép tính toánhọc phức tạp với sự bảovệ mật mã của thông tinđược truyền trong chuỗi.Đặc tính của blockchainchỉ ra công nghệ lưu trữcơ sở dữ liệu phân tán[1].

Công nghệblockchain có một vài lợiích cho phép nó triển khai

trong các lĩnh vực khácnhau của cuộc sống.Công nghệ blockchainban đầu bảo mật ở cấp cơsở dữ liệu. Kết quả là,một cơ sở dữ liệu đượchình thành có quyền tựkiểm soát, không có mộttrung tâm duy nhất [1].Những tính chất chínhcủa công nghệblockchain là sự phântán, cộng đồng, sựnguyên gốc, và sự tin cậy,đảm bảo mức độ cânbằng của sự bảo vệ thôngtin của tất cả trạng tháixử lý và lưu trữ.

Một trong nhữngcác bên tham gia để pháttriển công nghệblockchain có thể đượcsử dụng. Phần giới thiệucủa công nghệ này sẽ mộtphần nào giúp giải quyết

các vấn đề hiện tại khônghoàn toàn minh bạch chotất cả các bên tham giatrong một mối quan hệ.

Những nguyên tắccủa tiện ích công cộngngày nay

Các hoạt động củanhững bên tham gia trongthị trường tiện ích côngcộng dựa trên nhữngnguyên tắc cân bằng lợiích, tương tác liên tục vànhững chính sách quan hệkinh doanh mở, nhưngnhững điều này thườngthì bị vi phạm và các bênliên quan thường khôngtin cậy lẫn nhau [2].

Thứ tự tương tácgiữa tất cả các bên trongmối quan hệ trong lĩnhvực tiện ích được chỉ ranhư Hình 1. Công ty

Tóm tắt

Bài viết này mô tả sự cần thiết để cải thiện hệ thống kiểm soát trong các tiện íchcông cộng. Một ví dụ là sử dụng công nghệ blockchain trong công việc của công tyquản lý hỗ trợ các tòa nhà. Phương pháp công nghệ như vậy trong hệ thống quản lýtiện ích công cộng đảm bảo tính minh bạch của nghĩa vụ lẫn nhau và bảo mật thôngtin giữa người tiêu thụ và nhà cung cấp dịch vụ. Điều này dẫn đến sự thể hiện trongthực tế của các nguyên tắc cơ bản của các mỗi quan hệ hiệu quả: Sự cân bằng lợi íchcủa những người tham gia thị trường và sự cởi mở của sự tương tác.

CHO CAÙC TIEÄN ÍCH COÂNG COÄNG


thanh toán là một phầntrung gian của hỗ trợthông tin của các luồngtài chính giữa người tiêudùng và công ty quản lý

Các chức năng củacông ty thanh toán:

• Tính phí dịch vụtiện ích;

• In và giao hóađơn;

• Thu thập cáckhoản thanh toán, phânphối của họ cho ngườinhận;

• Duy trì cơ sở dữliệu tài khoản cá nhânvới các khoản phí, thanhtoán, nợ.

Ngày nay dịch vụthanh toán thường đượccung cấp bởi những tổchức đặc biệt có thể đápứng tất cả các yêu cầucủa quy định hành vi.Điều này giảm chi phícho các công ty quản lý.

Sau khi phân tíchcấu trúc này, chúng ta cóthể nhận ra một loạt vấnđề nổi bật:

• Chi phí quản lý vàbảo mật mạng tăng lên;

• Số lượng trunggian làm tăng chi phíthuế quan;

• Không có sự minhbạch trong mối quan hệvà dòng tiền;

• Phân bổ nguồn lựckhông phải luôn luôn làtối ưu;

• Tốc độ thấp củaquy trình kinh doanh,v.v…

Những nguyên tắccủa tiện ích công cộngtương lai

Nếu sử dụng côngnghệ blockchain tạo ra“hợp đồng thông minh”[2], sau đó chức năng mởđược triển khai tới mộtmức độ lớn hơn được môtả như Hình 2. Một ngườidân tự trả tiền cho cácdịch vụ thông qua mộtdịch vụ trực tuyến vàthấy được giá dịch vụ vàtrong những nguồn tàinguyên cơ quan tổ chứcnào nhận tiền từ các dịchvụ trực tuyến đó. Ví dụ,tiền mặt dành cho“Mosenergosbyt” khôngthể tạm thời được sửdụng bởi một người thutiền, một công ty thanhtoán hoặc một công tyquản lý. Người tiêu dùng

của những dịch vụ thấylợi ích gì đến cho họ từcơ quan an sinh xã hội.Đã cung cấp một “hợpđồng thông minh” khôngthể bị làm sai lệch hoặcbị che dấu trong bất kỳphần nào của nó, đó làchính xác những gì côngnghệ blockchain cungcấp, sự hoàn thành nhữngnghĩa vụ sẽ được tiếnhành tự động.

Nếu sửa đổi lậppháp thích hợp, có thể từchối in biên lai, gấpchúng vào phong bì, bảovệ đặc biệt của dữ liệu cánhân và những hànhđộng khác mà công tythanh toán thực hiện. Khithuê mướn nhà và cácdịch vụ công cộng, cưdân sẽ được giảm chi phíthanh toán.

Tiến hành một cuộchọp tương tác của chủ sởhữu sử dụng công nghệblockchain sẽ loại trừkhả năng thao túngnhững kết quả và tránhchuẩn bị một số lượnglớn tài liệu, bao gồm cả

Hình 1. Mô hình sơ đồ quản lý tiện ích

Hình 2. Nguyên lý quản lý tiện ích với côngnghệ blockchain

16 Số 07/2019

những người xác nhậnđịnh danh và quyền sởhữu của những ngườitham gia được chỉ ra nhưHình 3. Vì vậy, vớinhững thay đổi đặc biệttrong luật pháp, điều nàycó thể tổ chức một cuộchọp của các chủ sở hữubằng blockchain. Điềunày cho phép nhận thấysự nguyên tắc tương tácvà mở ra sự tương tácgiữa những người thamgia thị trường tiện ích,cũng như là giảm đượcchi phí tổ chức của việcquản lý một tòa nhàchung cư [3].

Một thuận lợi kháccủa blockchain cho cáctiện ích có thể được xemnhư tiết kiệm đáng kể chiphí năng lượng. Đôi khinhiều trung gian xuấthiện giữa người dùngcuối và nhà cung cấp, choví dụ như các công tymua khí đốt từ các côngty khí đốt và bán lại chongười tiêu dùng. Từ đóviệc cộng các mức giá

không hợp lý, chi phíthêm vào và các chi phíkhác. Điều này hợp lýrằng càng ít các bên trunggian liên quan trong giaodịch, càng mua rẻ, và kếtnối trực tiếp đến nhàcung cấp ga hoặc trả phíđộc lập sẽ khiến tiêu tốnít tiền hơn. Blockchain cóthể cung cấp tính minhbạch trong việc mua sắmtài nguyên và sự dichuyển của họ từ tổ chứckhai thác đến người tiêudùng cuối cùng.

Sự phân tán củanguồn tài nguyên giữangười dùng là một lợi íchcần thiết của việc sử dụngblockchain trong các tiệních. Ví dụ, những vùngmua pin năng lượng mặttrời và một nhà máy nướcuống trong việc tham giamua bán. Tất cả chi phíđược chia ra giữa nhữngngười đồng ý nhận đượcđiện tự nhiên một cáchbất thường cho đất nước.Vì vậy, chi phí mỗi cưdân, mỗi trang thiết bị sẽgiảm. Việc phân phốiđiện tích lũy xảy ra do hệthống blockchain, nơi mànhững tài nguyên dư thừađược chuyển đến nhữngnơi cần thiết và khôngvận chuyển đến nớikhông cần thiết cho thờiđiểm hiện tại. Nhớ rằng

nhà máy cho việc tríchxuất nước uống tham giatrong việc mua bán. Vìthế, nhà máy dành điệntích lũy vào ban đêm vàcác ngày trong tuần vàkhông dành vào cuối tuầnkhi mà đa số cư dân ở nhàvà sử dụng điện. Sự phânphối nguồn tài nguyêncho phép không chỉ tiếtkiệm đáng kể mà cònphân phố chính xác cácnguồn tài nguyên.

Nếu chúng ta đề cậpđến những bất lợi trongviệc sử dụng blockchaintrong hệ thống tiện ích,có thể chỉ ra chi phí caocủa việc triển khai côngnghệ blockchain: Cầnmua và cài đặt máy tínhvà phần mềm, thông tinvà tập huấn người tiêudùng, mua trang thiết bịmới và thay đổi mô hìnhphân phối của những tàinguyên tiện ích. Bản thâncông nghệ blockchain làkhá khó hiểu, đặc biệt đốivới những người có mứcđộ hiểu biết về máy tínhở mức dưới trung bình,và thế hệ cũ thích cácphương thức lấy và trảtiền nước, điện và sưởiấm đã được chứng minhqua nhiều năm.

Khả năng tấn côngblockchain trong hệthống tiện ích

Hình 3. Mô hình cuộc hợp của chủ sở hữu dựatrên công nghệ blockchain


Bảo mật các tiệních blockchain như là: cơsở dữ liệu người dùng, làbản sao giống hệt nhauđược lưu trữ trên các nútcủa một mạng lưới phântán địa lý. Tất cả nhữngsự thay đổi trên cơ sở dữliệu là sẵn sàng cho cácthành viên của mạng lướinày, và các thuật toánmật mã đảm bảo tínhtoàn vẹn của nó.

• Có thể sử dụngcác cơ chế nâng cao đểlưu trữ các mục đăng ký(blockchain, DAG,TEMPO).

• Thực hiện một cơchế để đạt được thỏathuận giữa những ngườitham gia mạng lưới vềphiên bản đồng thuậnnào (PoW, PoS, BFT,PoA)

• Thực hiện cơ chếcho việc triển khai biếnđổi mã (chữ ký, các hàmbăm).

• Thực hiện cácgiao thức của sự tươngtác những người thamgia trong mạng lưới vớinhau.

Trong phần nàychúng tôi phân tích bảomật cơ sở hạ tầng, các tàinguyên web, bảo vệchống lại các cuộc tấn

công vào nhà tổ chức,tìm kiếm các lỗ hổngtrong hợp đồng thôngminh và những phươngthức xác thực được biểudiễn như Hình 4.

Dựa trên những kếtquả của những dự án đãhoàn thành, tất cả nhữngthiếu sót được chia thành5 nhóm:

• Những lỗ hổngcho phép tiến hành mộtcuộc tấn công trên các tổchức;

• Các lỗ hổng trênnhững hợp đồng thôngminh;

• Những lỗ hổngtrên các ứng dụng web;

• Những lỗ hổngcho phép một cuộc tấncông trên các nhà đầu tư;

• Các lỗ hổng ứngdụng di động.

Xem xét cuộc tấncông mà các kẻ tấn côngcó thể tạo ra trên cơ sởhạ tầng, việc sử dụngnhững lỗ hổng trên mỗi

nhóm (Hình 5) [4].

Tấn công tổ chứcMột số dự án đã

chứng minh khả năng ăncắp thư điện tử củangười tổ chức (khôi phụcmật khẩu được yêu cầuvà sau đó nó sẽ bị thayđổi).

Thông tin địa chỉthư điện tử của nhân viêncó sẵn trên công cụ tìmkiếm; cũng như danhsách nhân viên (thôngthường hình ảnh) đượccung cấp trên hầu hếtmọi website, điều nàylàm dễ dàng tìm kiếmmột cá nhân đặc biệt,như một công ty, trên cácmạng xã hội. Đáng chú ýlà thông tin từ các mạngxã hội thường là đủ đểxác định truy cập thưđiện tử và sau đó là khôiphục lại mật khẩu từ nó,trả lời những câu hỏi bảomật liên quan đến cánhân. Thậm chí là xácthực hai yếu tố được cấuhình cho thư điện tử vàxác nhận bằng SMSđược yêu cầu để khôi

Hình 4. Hệ thống cơ bản tấn công trên nhữngtiện ích công cộng

Hình 5. Chia sẻ lỗ hổng của dự án tiện ích

18 Số 07/2019

phục lại mật khẩu, điềunày cũng không thật sựbảo vệ đầy đủ. Đối với tấtcả các nhà khai thác diđộng thị trường chợ đenlớn, tội phạm mạng cóthể mua chi tiết của tinnhắn SMS đầu vào chobất cứ số di động nào.

Trong trường bị tấncông và truy cập vào thưđiện tử, một kẻ tấn côngcó thể viết một thư đạidiện một tổ chức (ví dụviệc thay đổi địa chỉtrang web hoặc ví tiền đểthu thập sự đầu tư), vàcũng có thể khôi phụ lạimật khẩu từ những dịchvụ khác và các mạng xãhội được đăng ký với thưđiện tử này. Việc khôiphục mật khẩu từ một tênmiền hoặc dịch vụ lưu trữsẽ cho phép tội phạmmạng lấy sự điều khiểnhoàn toàn trên chúng, sauđó những kẻ tấn công cóthể thay thế địa chỉ víđiện tử trên trang webcủa họ với tiền của họ vànhà đầu tư.

Tấn công hợp đồngthông minh

Hầu hết trong cáchợp đồng thông minh cónhững bất lợi như sau:

• Không đồng nhấtvới tiêu chuẩn ERC20,tiêu chuẩn mô tả giao

diện mã thông báo cho víđiện tử và tiền điện tử;

• Việc tạo ra khôngchính xác các số ngẫunhiên; định nghĩa sai vềphạm vi;

• Xác định sai củangười gửi giao dịch;

• Tràn số nguyên;

• “Điều kiện củacuộc chạy đua”, đặc biệtlà khả năng tấn công táisinh;

• Các lỗi trong logickinh doanh.

Những lỗ hổngtrong các hợp đồng thông

minh phát sinh từ việcthiếu kiến thức của nhàlập trình và kiểm trakhông đầy đủ mã nguồnđược mô tả như Hình 6.

Tấn công ứng dụngWeb

Một trong nhữngkhía cạnh chính của việcbảo mật tài nguyên webbởi vì truy cập bất hợppháp đến trang web vàquản lý nội dung có thể làkết quả mất hàng triệu đôla trong vài phút được chỉ

ra như Hình 7.

Một vài lỗ hổngliên quan đến việc bảomật của blockchain chínhnó và chính blockchainvà cơ chế giới thiệu nóvào phần máy chủ củaứng dụng web (ví dụ khiviệc sử dụng web3.js). Vídụ, nút thắt cổ chai làviệc cài đặt không đúngcủa CORS - một cơ chếmà cho phép một ứngdụng web truy cập vàomột ứng dụngblockchain. Nó là đặc tảCORS cho phép bạn địnhnghĩa với những yêu cầunào được chấp nhận vàkhông chấp nhận. Mộtvài lỗ hổng thường phổbiến đến tất cả ứng dụngweb, bất kể phạm vi sửdụng của nó: Đây lànhững điểm đen tiết lộthông tin nhạy cảm bởimột máy chủ web,chuyển dữ liệu không antoàn, đọc cái tập tin dữliệu tùy ý và các tập tinkhác.

Tấn công ứng dụngdi động

Hình 6. Chia sẻ lỗ hổng trong hợp đồng thông minh

Hình 7. Chia sẻ lỗ hổng trong các ứng dụngweb


Thực tế hiện đạimọi người thì sẵn sàng sửdụng những ứng dúng diđộng hơn là web vì họ bỏra nhiều thời gian hơntrên thiết bị di động củahọ. Các ứng dụng di độngchứa 2,5 lần lỗ hổng hơncác ứng dụng web.

Trong số nhữngnhược điểm phổ biếnnhất là chuyển dữ liệukhông an toàn, lưu trữ dữliệu người dùng trong cácbản sao lưu, thông tindịch vụ do các nhà pháttriển để lại trong mã ứngdụng, tiết lộ các phiênđịnh danh. Những thiếusót này cung cấp thêmthông tin trên các dự án,nhà tổ chức và nhà đầu tưcó thể bị sử dụng bởinhững kẻ tấn công trongquá trình tấn công xa hơnnữa. Nếu nạn nhân chophép truy cập vào điệnthoại di động của nạnnhân, kẻ tấn công có thểtruy cập vào các ứngdụng và thực hiện nhữnghành động trên đại diệnchính nó, bao gồm rúttiền hợp pháp. Dĩ nhiênlà, những loại tấn côngnày là rất khó khăn đểthực hiện, tuy nhiên, đưara mức độ nhanh chóngcủa phần mềm độc hại,cho phép bạn có đượcquyền kiểm soát từ xa

trên điện thoại thôngminh của mình, một kịchbản của tội mạng là hoàntoàn có thể thực hiệnđược.

Kết luận

Kết quả của bài viếtnày có thể lập luận rằngviệc nghiên cứu nhữngcông nghệ blockchaincho ngành công nghiệptiện ích sẽ diễn ra dướinhiều điều kiện khácnhau, yêu cầu về chi phítài chính và cập nhật dựatrên tài liệu và kỹ thuật.Nó sẽ mất nhiều thời gianvà nỗ lực cho sáng kiếntrong công việc trong tấtcả sự nỗ lực và việc sửdụng nó không chỉ manglại kết quả mà còn manglại lợi ích hữu hình chonhà cung cấp và ngườitiêu dùng. Một cách riêngbiệt, cần lưu ý các nhiệmvụ mà phần mềm chochuỗi khối trong ngànhcông nghiệp tiện ích sẽgiải quyết:

• Tính toán và đăngký người nhận tài nguyêntiện ích trong mạng;

• Điều phối và phânphối các nguồn nhân lựcnhận được;

• Tính toán của việctiêu thụ tài nguyên (sưởiấm, nước, điện, ga) bởimỗi người dùng;

• Xác định chi phítiện ích cho giai đoạn đãchọn;

• Xử lý thanh toánđược thực hiện bởi cácngười dùng mạng lưới.

Đổi lại, công nghệblockchain cho phép giảiquyết một số lượng lớncác nhiệm vụ cho lĩnhvực tiện ích và đáp ứngcác yêu cầu bảo mật,nhưng giống như bất kỳhệ thống nào, nó cũng cómột số cuộc tấn công cóthể xảy ra.

Tài liệu tham khảo[1] Wattenhofer,

Roger. The science of theblockchain. CreateSpaceIndependent PublishingPlatform, 2016.

[2] Swan, Melanie.Blockchain: Blueprint fora new economy. "O'Reilly Media, Inc.",2015.

[3] Vigna, Paul, andMichael J. Casey. Theage of cryptocurrency:how bitcoin and theblockchain are challeng-ing the global economicorder. Macmillan, 2016.

[4] Duggal, Pavan."Blockchain Contracts &Cyberlaw." (2015).▲

Hồ Đức Chung

20 Số 07/2019

BAÛO MAÄT CHO MAÏNG VIEÃN THOÂNG KHOÂNG DAÂY 5G

Giới thiệu

Hệ thốngmạng viễnthông không

dây thế hệ thứ 5 (5G) haycòn gọi là mạng viễn thôngkhông dây thế hệ tiếp theođang là sự phát triển kếthừa của mạng tế bào 4Ghiện tại, tuy nhiên nó cũnglà một hệ thống với nhiềukhả năng cung cấp nhữngdịch vụ mới [1], [2].Những nghiên cứu và pháttriển cho 5G nhằm manglại những đặc tính vượt trộikhác như dung lượng caohơn so với 4G, mật ngườidùng di động băng thôngrộng cao hơn, hỗ trợ giaotiếp D2D và thông tin liên

lạc kiểu máy lớn [3].

5G hướng đến độ trễthấp hơn, mức tiêu thụnăng lượng thấp hơn vàcho việc thực hiện Internetvạn vật tốt hơn. Đặc biệthơn, có 8 đặc điểm nổi bậtcủa 5G đó là: Kết nối 1 -10 Gbps đến điểm cuốitrong cùng môi trường, độtrễ 1mili giây, băng thônggấp 1000 lần trên/unit area,10 - 100 lần số lượng thiếtbị được kết nối, 99,999%sẵn sàng, 100% độ baophủ, 90% giảm thiểu việcsử dụng năng lượng mạngvà cuối cùng là tuổi thọ củapin lên đến 10 năm chonhững thiết bị năng lượngthấp [4].

Để đạt được nhữngyêu cầu hiệu suất được kểtrên, những công nghệkhác nhau sẽ được áp dụngtrong hệ thống 5G như làmạng bất đồng bộ (Het-Net), massive MIMO,milimeter wave(mmWave), giao tiếp D2D,mạng định nghĩa phầnmềm (SDN),… Kiến trúcchung của mạng viễnthông không dây được chỉra như Hình 1. Hệ thốngmạng không dây 5G có thểcung cấp không chỉ thôngtin dữ diệu và âm thanhtruyền thống mà còn sửdụng nhiều ứng dụng côngnghiệp mới, nhiều thiết bịvà ứng dụng để kết nối với

Tóm tắt

Những tính năng nâng cao của hệ thống mạng viễn thông không dây thế hệ thứ5 (5G) đã đưa ra những yêu cầu và thách thức mới cho việc bảo mật của hệ thống này.Bài viết này sẽ đưa ra một sự khảo sát toàn diện và chuyên sâu về bảo mật trên nhữnghệ thống mạng viễn thông không dây 5G so sánh với mạng tế bào viễn thông khôngdây truyền thống. Bài viết đầu tiên sẽ nhắc lại mạng viễn thông 5G cũng như nhữngyêu cầu và động lực mới cho bảo mật trong 5G. Những sự phát triển và những phươngthức hiện có cho bảo mật trong 5G. Tiếp theo bài viết phân tích xa hơn về những tínhnăng bảo mật mới liên quan đến các công nghệ khác nhau được ứng dụng trong 5Gnhư là mạng bất đồng bộ, giao tiếp giữa thiết bị đến thiết bị (D2D), massive MIMO(multiple - input multiple - output), phần mềm được xác định mạng (sofware definednetworks) và Internet vạn vật (IoT). Được thúc đẩy bởi nghiên cứu bảo mật như trên,bài viết đề xuất một kiến trúc mới cho bảo mật mạng không dây 5G


một xã hội rộng lớn [6].Mọi người tin rằng, hệthống viễn thông khôngdây 5G có thể tăng băngthông di động với nhữngdịch vụ và IoT lớn.

Do sự phát sóng tựnhiên và giới hạn băngthông của thông tin khôngdây, việc bảo mật có thểnhưng sẽ gặp khó khăn đểcung cấp những tính năngbảo mật như việc xác thực,tính toàn vẹn và quyềnriêng tư. Có rất nhiều vấnđề bảo mật trong mạng tếbào hiện tại trong lớp điềukhiển truy cập phương tiệntruyền thông (MAC) vàlớp vật lý có thể xảy ra cáccuộc tấn công, những lỗhổng và vấn đề riêng tư. Sựbảo mật về âm thanh và dữliệu dựa trên những kiếntrúc bảo mật truyền thốngvì quản lý định danh ngườidùng, xác thực giữa mạngvà thiết bị người dùng(UE), kênh truyền thông

tin bảo mật,…

Mạng viễn thông thếhệ kế tiếp được yêu cầuphải có độ bảo mật cao,không giống như mạng di

động tế bào trước, 5G sẽ đitheo hướng dịch vụ mà đặcbiệt sẽ nhấn mạnh tậptrung lên tính bảo mật vànhững yêu cầu riêng tư [7].Hình 2 mô tả những thànhphần chính cho việc bảomật mạng không dây 5G.Những ứng dụng mới trong5G có thể có rất nhiều yêucầu cụ thể ví dụ như độ trễ

cực thấp trong thông tinngười dùng.

Những công nghệmới không chỉ mang lạinhững dịch vụ tiên tiến màcòn mở ra những lỗ hỗngvà vì thế áp đặt những yêucầu bảo mật mới cho mạng5G [8], [9]. MassiveMIMO đang được xem làmột kỹ thuật 5G quantrọng để đạt được hiệu suấtnăng lượng và hiệu suấtphổ cao hơn. Nó cũngđược xem như là một kỹthuật đáng giá để chống lạiviệc nghe lén thụ động[10].

Để giải quyết đượcnhững vấn đề đã nêu, việcbảo mật phải được xemnhư là một phần không thểthiếu trong kiến trúc tổngthể của mạng viễn thôngkhông dây và sẽ được tíchhợp trong phần thiết kế ởnhững bước đầu của hệthống. Để hỗ trợ những

Hình 1. Kiến trúc chung cho mạng viễn thông 5G [5].

Hình 2. Những yếu tố chính cho bảo mật 5G [5].

22 Số 07/2019

trường hợp người dùngkhác nhau và các mô hìnhtin cậy mới ở một cách tốiưu nhất những cơ chế bảomật linh hoạt cần được đưavào.

Mô hình tin cậy củamạng kế thừa và mạngkhông dây 5G được mô tảnhư Hình 3. Cơ chế xácthực được yêu cầu khôngchỉ giữa các thuê bao và 2nhà khai thác mạng (nhà vàmạng phục vụ) mà còngiữa các nhà cung cấp dịchvụ trong mạng viễn thông5G.

Tấn công bảo mật cóthể chia làm 2 loại chínhđó là tấn công thụ động vàtấn công chủ động [11].Tấn công thụ động, ngườitấn công cố gắng học hoặcsử dụng thông tin nhữngngười dùng hợp phápnhưng không có ý định tấn

công thông tin chính nó.Những tấn công thụ độngphổ biến trong mạng tế bàocó 2 loại nghe lén và phântích đường truyền (trafficanalysis). Tấn công thụđộng hướng đến những dữliệu bảo mật riêng tư vàquyền riêng tư của ngườidùng.

Không giống như tấncông thụ động, tấn côngchủ động có thể liên quanđến việc thay đổi dữ liệuhoặc gián đoạn liên lạc hợppháp. Đặc biệt là tấn côngchủ động bao gồm tấn

công man - in - the - mid-dle (MITM), tấn côngrelay, từ chối dịch vụ(DoS), phân phối tấn côngtừ chối dịch vụ (DDoS).Những cơ chế được sửdụng để giải quyết các tấncông bảo mật có thể hầuhết được chia thành 2 loại:

Phương pháp tiếp cận mậtmã với những giao thứcmạng mới và phương phápbảo mật lớp vật lý (LPS).Những kỹ thuật mật mãhầu hết được sử dụng cơchế bảo mật mà thôngthường được triển khai ởnhững lớp phía trên củamạng không dây 5G vớinhững giao thức mạngmới. Mã hóa hiện đại baogồm mã hóa khóa đối xứngvà mã hóa khóa công khai.Mã hóa khóa đối xứngnhằm vào những phươngpháp mã hóa mà khóa bímật chỉ được chia sẻ giữangười gưi và người nhận.

Trong khi đó, mã hóakhóa công khai hoặc còngọi là mã hóa khóa khôngđối xứng sử dụng 2 dạngkhóa khác nhau, 1 được sửdụng như khóa công khaicho sự mã hóa và khóa cònlại được sử dụng như làkhóa bí mật cho cho sự mãhóa. Hiệu suất của mộtdịch vụ bảo mật phụ thuộcvào độ dài khóa và độ phứctạp tính toán của thuậttoán. Sự quản lý và phânphối của những khóa đốixứng thì bảo vệ tốt trongmạng tế bào truyền thống.Do những giao thức phứctạp hơn và kiến trúc mạngbất đối xứng trong 5G, sựquản lý và phân phối củanhững khóa đối xứng có

Hình 3. Mô hình tin cậy của mạng 4G (trái) và mạng khôngdây 5G (phải) [5].


thể gặp những thách thứcmới [12].

Tấn công và dịch vụbảo mật trong mạng khôngdây 5G

Do tính chất phátsóng tự nhiên của phươngtiện không dây, truyềnnhận thông tin không dâythì dễ bị tổn thương trướcnhững mối đe dọa độc hạikhác nhau. Trong phầnnày, bài viết sẽ thảo luận 4dạng tấn công chính: i)nghe lén và phân tích kênhtruyền; ii) gây nhiễu; iii)DoS và DDoS và iv)MITM trong mạng khôngdây 5G. Bên cạnh đó bàiviết cũng đưa ra 4 dịch vụbảo mật bao gồm i) tínhxác thực; ii) tính bảo mật;iii) tính săn sàng và iv) tínhtoàn vẹn.

Tấn công trong mạngkhông dây 5G

Hình 4 mô tả 4 loạitấn công mạng, mỗi loại sẽđược thảo luận riêng biệttrong những phần khácnhau. Bài viết sẽ tập trungtrên tấn công mạng ở lớpvật lý (PHY) và ở lớp điềukhiển truy cập đa phươngtiện (MAC) nơi mà khácnhau về chính sách bảomật xảy ra giữa mạngkhông dây và mạng có dây.

1) Nghe lén và phântích kênh truyền: Nghe lénlà sự tấn công được sửdụng bởi một người nhậnkhông mong muốn để chặnthông tin từ những ngườikhác. Nghe lén là tấn côngthụ động vì thông tin liênlạc thông thường khôngảnh hưởng bởi người nghelén, được mô tả như Hình4a. Mặc dù là thụ động tựnhiên, nghe lén rất khóphát hiện. Mã hóa tín hiệutrên đường truyền radiođược ứng dụng hầu hết đểchống lại sự nghe lén.Người nghe lén không thểchặn tín hiệu nhận trực tiếpmặc dù mã hóa.

Phân tích kênhtruyền là một dạng kháccủa tấn công thụ độngđược sử dụng người dùngkhông mong muốn để chặnthông tin từ những nhàcung cấp dịch vụ bởi phân

tích kênh truyền của tínhiệu nhận không cần hiểunội dung chứa đựng trongkênh truyền. Nói cáchkhác, thậm chí tín hiệuđược mã hóa, phân tíchkênh truyền có thể đượctiếp tục sử dụng để chophép mô hình các nhà cungcấp dịch vụ. Phân tíchkênh truyền không làm ảnhhưởng đến bên cung cấpdịch vụ hợp pháp.

Phương pháp mã hóađược sử dụng để ngăn chặnnghe lén phụ thuộc chủ yếuvào sức mạnh của thuậttoán mã hóa và cũng phụthuộc vào khả năng tínhtoán của người nghe lén.Một vài kỹ thuật được ápdụng trong mạng khôngdây 5G như HetNet có thểlàm tăng độ khó để chốnglại người nghe lén. Nóichung những đặc tính mớicủa mạng 5G đã đưa ra

Hình 4. Tấn công mạng không dây 5G: (a) nghe lén; (b) gây nhiễu;(c) DDoS; (d) MITM [5].

24 Số 07/2019

nhiều tình huống phức tạpđể đối phó với việc nghelén, và từ đó việc nghiêncứu kỹ thuật PLS gần đâyngày càng ngày được quantâm trong vấn đề giải quyếtnghe lén.

2) Gây nhiễu: Khônggiống như nghe lén và phâtích kênh truyền, gây nhiễucó thể hoàn toàn phá vỡthông tin liên lạc giữanhững người dùng hợppháp. Hình 4b là một ví dụcủa tấn công gây nhiễu.Điểm phát độc hại có thểtạo ra nhiễu có chủ đích đểphá vỡ thông tin dữ liệugiữa những người dùnghợp pháp. Gây nhiễu có thểcũng chặn những ngườidùng hợp pháp từ nhữngnguồn truy cập tài nguyênvô tuyến. Những giải phápcho việc tấn công chủ độngthông thường là do tìm vàphát hiện.

Những kỹ thuật trảiphổ như trải phổ chuỗi trựctiếp (DSSS) và trải phổnhảy tần số (FHSS) đượcsử dụng rộng rãi như làmột phương pháp thông tinan toàn để chống lại gâynhiễu ở lớp PHY bởi trảiphổ tín hiệu trên một phổbăng tần rộng lớn. Tuynhiên, DSSS và FHSS dựavào các phương thứcchống nhiễu có thể không

phủ hợp trong một vài ứngdụng 5G

3) DoS và DDoS:Tấn công DoS có thể tổnhại đến tài nguyên mạngbởi một kẻ tấn công củađối thủ. DoS là sự xâmphạm tấn công an ninh củakhả năng sẵn sàng của hệthống mạng. Gây nhiễu cóthể được sử dụng và là sựbắt đầu của để tấn côngDoS. DDoS có thể đượchình thành khi nhiều hơnmột đối tượng tấn tấn tồntại. Hình 4c mô tả tấn côngDDoS. DoS và DDoS cảhai là dạng tấn công chủđộng có thể được áp dụngở những lớp khác nhau.Hiện tại phương pháp dòtìm được sử dụng rộng rãiđể nhận biết những cuộctấn công DoS và DDoS.Với một lượng lớn xâmnhập của rất nhiều thiết bịtrong mạng viễn thông 5G,DoS và DDoS sẽ trở nênmối đe dọa cho sự vậnhành mạng 5G. Tấn côngDoS và DDoS trong mạngkhông dây 5G có thể tấncông truy cập thông quamột lượng rất lớn củanhững thiết bị được kếtnối.

4) MITM: Tấn côngMITM, kẻ tấn công bí mậtchiếm lấy quyền kiểm soátkênh truyền thông tin giữa

hai nhà mạng hợp pháp. Kẻtấn công MITM có thể cănthiệp, thay đổi và sửa đổithông tin giữa hai nhàmạng hợp pháp. Hình 4dmô tả một cuộc tấn côngMITM mẫu. MITM là mộttấn công chủ động có thểđược phán tán trong nhữnglớp khác nhau. Đặc biệt,tấn công MITM nhằmhướng tới sự thỏa hiệp bảomật dữ liệu, tính toàn vẹnvà tính sẵn sàng. Theo nhưcác công bố nghiên cứugần đây, tấn công MITM làmột trong những tấn côngbảo mật phổ biến [13]. Xácthực lẫn nhau giữa thiết bịdi động và trạm gốcthường được sử dụng đểngăn chặn sai trạm gốc dựatrên MITM.

Những dịch vụ bảomật trong mạng không dây5G

Kiến trúc mới, nhữngcông nghệ mới và nhữngtình huống mới trong mạngkhông dây 5G mang lạinhững đặc tính và nhữngyêu cầu mới của dịch vụbảo mật. Trong phần này,bài viết chủ yếu giới thiệu4 kiểu dịch vụ bảo mật: i)xác thực (xác thực thiết bị,xác thực tin nhắn), ii) bảomật (bảo mật dữ liệu, bảomật riêng tư), iii) tính sẵnsàng (tính khả dụng), iv) và


tính toàn vẹn.

1) Xác thực: Có 2loại xác thực, xác thựcthiết bị và xác thực tinnhắn. Cả 2 loại xác thựcnày rất quan trọng trongmạng không dây 5G đểgiải quyết những vấn đềbảo mật được nói ở phầntrên. Xác thực thiết bị đượcsử dụng để bảo đảm thiếtbị thông tin là 1 và khôngthay đổi. Trong mạng tếbào kế thừa, xác thực lẫnnhau giữa người dùng(UE) và thiết bị quản lý diđộng (MME) được thựchiện trước khi 2 nhà mạngthông tin lẫn nhau. Xácthực lẫn nhau giữa UE vàMME là đặc tính bảo mậtquan trọng nhất trongmạng bảo mật tế bàotruyền thống. Trong mạng5G yêu cầu không chỉ giữaUE và MME mà còn giữanhà cung cấp dich vụ bênthứ 3 ví dụ như nhà cungcấp dịch vụ. Để cung cấpnhững dịch vụ bảo mật hơnmã xác thực và mã khóađồng ý (AKA) được đềxuất.

2) Bảo mật: Bảo mậtbao gồm hai khía cạnh làbảo mật dữ liệu và bảo mậtquyền riêng tư. Bảo mật dữliệu là bảo vệ truyền dữliệu từ tấn công thụ độngbởi sự giới hạn truy cập dữ

liệu chỉ dành cho ngườidùng để ngăn chặn truy cậptừ hoặc tiết lộ cho nhữngngười dùng trái phép.Quyền riêng tư ngăn chặnđiều khiển và gây ảnhhưởng đến thông tin liênquan đến những ngườidùng hợp pháp, ví dụ nhưquyền riêng tư bảo vệ dòngdữ liệu từ bất kỳ sự phântích của kẻ tấn công. Mãhóa dữ liệu đang được sửdụng rộng rãi để bảo vệ dữliệu bởi sự ngăn chặnngười dùng trái phép từ bấtkỳ thông tin hữu dụng từtrạm phát thông tin. Kỹthuật mã hóa khóa đốixứng có thể được áp dụngđể mã hóa và giải mã vớimột mã khóa riêng biệtđược chia sẽ giữa ngườigửi và người nhận thôngtin.

3) Tính sẵn sàng:Tính sẵn sàng được địnhnghĩa là mức độ mà mộtdịch vụ có thể truy cập vàsử dụng cho bất kỳ ngườidùng hợp pháp bất cứ khinào và ở bất kỳ đâu khiđược yêu cầu. Tính sẵnđánh giá mức độ mạnh củahệ thống khi đối mặt cáccuộc tấn công khác nhauvà đây cũng là một chỉ sốhiệu quả chính trong 5G.Một trong những tấn côngtrong tính sẵn sàng là tấncông DoS, mà có thể là

nguyên nhân từ chối truycập dịch vụ đến nhữngngười dùng hợp pháp. Gâynhiễu hay can thiệp nhiễucó thể ngắt thông tin liênlạc giữa những người dùnghợp pháp bởi sự can thiệpnhiễu của tín hiệu vôtuyến. Với số lượng cựclớn những điểm IoT khôngmong muốn, mạng viễnthông 5G đối mặt với mộtthách thức to lớn trong việcngăn chặn tấn công gâynhiễu và DDoS để đảm bảosẵn sàng dịch vụ.

4) Tính toàn vẹn:Mặc dù xác thực tin nhắnđược cung cấp chắc chắncủa nguồn và của nội dungthông tin. Không có sự bảovệ được cung cấp để chốnglại sự trùng lặp hoặc sửađổi của thông tin. 5Ghướng đến sự cung cấp kếtnối bất cứ lúc nào, bất kểđâu và bất kể cách nào vàhỗ trợ các ứng dụng liênquan mật thiết đến đờisống thường ngày của conngười như là đo lượng chấtlượng của nước uống vàlập kế hoạch vận chuyển.Tính toàn vẹn của dữ liệulà một trong những yêu cầubảo mật chính trong cácứng dụng nhất định. Tínhtoàn vẹn ngăn cản cácthông tin bị sửa đổi hoặcthay thế bởi sự tấn côngchủ động từ những thiết bị

26 Số 07/2019

trái phép. Tính toàn vẹn dữliệu có thể bị vi phạm bởicác cuộc tấn công độc hạitrong nội bộ như thêmthông tin hoặc sửa đổi dữliệu. Vì thế các cuộc tấncông nội bộ có danh tínhhợp lệ và rất khó phát hiện.

Kết luận

Mạng viễn thôngkhông dây 5G đang đượcmong đợi cung cấp hiệunăng cao hơn để có thể tíchhợp được nhiều ứng dụngmới. Trong bài viết này đãtrình bài khái quát và sơlược các loại tấn côngthường gặp trong mạngviễn thông 5G. Bên cạnhđó bài viết cũng đã đề xuấtmột số giải pháp bảo mậtđể chống lại các cuộc tấncông mạng trong 5G. Bàiviết chỉ nêu các khái niệmcơ bản và tổng quan vềcông nghệ bảo mật vàchống bảo mật mới hiệnnay trong 5G. Những giảipháp bảo mật hiện nay chủyếu dựa vào những dịch vụđược cung cấp như mãhóa, tính sẵn sàng và tínhbảo mật là những côngnghệ chính cho phép ứngdụng các kỹ thuật bảo mậtnày vào mạng viễn thông5G.

Tài liệu tham khảo

[1] N. Panwar, S.

Sharma and A. K. Singh, “ASuvery on 5G: The NextGeneration of Mobile Com-munication”, PhysicalCommunication, vol. 18,no. 2, pp. 64-84, 2016.

[2] “5G Vision”, 5GPPP, Feb., 2015.

[3] “NGMN 5GWHITE PAPER”, NGMNAlliance, Feb., 2015.

[4] “Understanding5G: Perspectives on futuretechnological advance-ments in mobile”, GSMAIntelligence, Dec., 2014.

[5] D. Fang, Y. Qianand R. Q. Hu, “Security for5G Mobile Wireless Net-works”, IEEE Access,vol.6, no. 2, pp. 4850-4874,2018.

[6] “5G SECURITY”,ERICSSON WHITEPAPER, June, 2015.

[7] “5G Security: For-ward Thinking HuaweiWhite Paper”, HUAWEIWHITE PAPER, 2015.

[8] M. Liyanage, A.B. Abro, M. Ylianttila, andA. Gurtov, “Opportunitiesand Challenges of Soft-ware-Defined Mobile Net-works in NetworkSecurity”, IEEE Security &Privacy, vol. 14, no. 4, pp.34-44, 2016.

[9] V. G. Vassilakis, I.D. Moscholios, and B. A.Alzahrani, “On the securityof software-defined next-generation cellular net-works”, IEICE Informationand Communication Tech-nology Forum (ICTF),2016, pp. 61-65.

[10] Y. Deng, L.Wang, K. K. Wong, A. Nal-lanathan, M. Elkashlan, andS. Lambotharan, “Safe-guarding Massive MIMOAided HetNets Using Phys-ical Layer Security”, Inter-national Conference onWireless Communications& Signal Processing(WCSP), 2015, pp. 1-5.

[11] W. Stallings,“Cryptography and Net-work Security Principlesand Practice Sixth Edition”,PEARSON, 2014.

[12] Y. S. Shiu, S. Y.Chang, H. C. Wu, S. C. H.Huang, and H. H. Chen,“Physical layer security inwireless networks: a tuto-rial”, Wireless

Communications, vol.18, no. 2, pp. 66-74, 2011.

[13] W. Baker et al.,“Data breach investigationsreport”, Methodology, vol.36, pp. 1-63, 2011.▲

Đức Chung


Ngập lụtở BìnhD ư ơ n g

đã diễn ra từ nhiều năm.Ngập lụt xảy ra do nhiềunguyên nhân, trong đóquan trọng nhất là mưalớn, triều cường, lũ trênsông chính, do sự phốihợp chưa chặt chẽ trongđiều hành hoạt động củacác hồ chứa trên thượngnguồn và hệ thống thoátnước ở các khu vực đôthị. Hàng năm mùa mưalũ kéo dài từ tháng 5 đếntháng 10 và thời kỳ triềucường từ tháng 10 đếntháng 01 năm sau. Tầnsuất các trận mưa lớntăng dần trong các thậpkỷ qua, trong khi hệthống thoát nước đang cảitạo và chưa đủ công suấtthoát nước, thậm chínhiều khu vực trong tỉnhchưa có hệ thống thoátnước. Ngập lụt đô thị domưa vì thế đã trở nênthường xuyên hơn.

Điều đáng quantâm là tình hình mưa bãongày càng phức tạp, tần

suất và cường độ hoạtđộng của bão, áp thấpnhiệt đới ở khu vực BìnhDương, lưu vực sông SàiGòn, sông Đồng Naingày một gia tăng. Chínhvì vậy, PGS.TS Lê SongGiang, Trung tâm côngnghệ thông tin địa lý,Trường đại học Báchkhoa Thành phố Hồ ChíMinh đã đề xuất đề tài“Ứng dụng hệ thốngthông tin địa lý phục vụcông tác phòng chốngngập lụt trên địa bàn tỉnhBình Dương” nhằm đưara một công cụ tính toántình trạng ngập lụt vàđánh giá các giải phápứng phó để giúp các cơquan quản lý có hướngxử lý tối ưu hơn.

Đề tài thực hiệnvới mục tiêu xây dựng bộcông cụ hỗ trợ ra quyếtđịnh (DSS) phục vụ côngtác phòng chống ngập lụttrên địa bàn tỉnh BìnhDương trong bối cảnhbiến đổi khí hậu. Trongđó, sử dụng các nguồn dữliệu mưa thực đo, dữ liệu

mưa dự báo từ vệ tinh vàdữ liệu từ các hồ chứanước. Cụ thể, thu thập tàiliệu, số liệu và khảo sát,bổ sung; xây dựng cácmodule phần mềm của hệthống DSS (thu thậpthông tin và kết nối tớicác địa chỉ cung cấpthông tin, tính toán môphỏng dự báo ngập lụt vàhiển thị nhanh kết quả,xử lý và diễn kịch kết quảtính mô phỏng dự báongập lụt); xây dựng môhình của hệ thống DSS vàvận hành thử; tính toánmô phỏng và lập bản đồngập lụt các kịch bảnchuẩn.

Theo báo cáo,trên địa bàn tỉnh BìnhDương có 15 trạm đomưa trong đó có 10 trạmđo thủ công (Thủ DầuMột, Dầu Tiếng, PhướcHòa, Tân Uyên, ThuậnAn, Sở Sao, Dĩ An, BếnCát, Bàu Bàng và BắcTân Uyên) và 5 trạm đotự động (Thanh An, MinhTân, An Phú, BìnhThắng, Phước Vĩnh) và

ÖÙng duïng heä thoáng thoâng tin ñòa lyù (GIS) phuïc vuï coâng taùc phoøng choáng ngaäp luït

treân ñòa baøn tænh Bình Döông

28 Số 07/2019

một số trạm của các tỉnhlân cận. Trên vùng hạ lưuvực hệ thống sông ĐồngNai cũng có 7 trạm quantrắc mực nước giờ (Thủdầu Một, Phú An, BiênHòa, Nhà Bè, Bến Lức,Tân An và Vũng Tàu).Thượng nguồn lưu lực có3 trạm đo lưu lượng ngày(Trị An, Phước Hòa vàDầu Tiếng). Công tácquan trắc ở đa phần cáctrạm còn thủ công. Việctruyền dữ liệu của cáctrạm này chưa đảm bảo.Nhìn chung, số liệu quantrắc chỉ mới đáp ứng mộtphần nhu cầu công tác dựbáo ngập lụt.

Tại thời điểmnghiên cứu, tình hìnhngập lụt lưu vực sông xảyra khá phổ biến. Nguyênnhân làm hai bên bờ sôngchính ngập lụt chủ yếu làdo xả lũ của các hồ ởthượng lưu và do triềucường. Ngập lụt trên cáclưu vực suối nhánh là domưa, tuy nhiên, do lòngsuối nhiều chỗ bị thu hẹp,bị cạn nên ngập lụt cũngxảy ra thường xuyên hơn.Trong các vùng nội thị,nguyên nhân chủ yếu gâyngập là do hệ thống cốngchưa được xây dựng hoànchỉnh và/hoặc khẩu độcống chưa được đảm bảo.

Qua phân tích cho thấy,có 3 yếu tố tự nhiên chủyếu ảnh hưởng tới ngậplụt trên địa bàn tỉnh đó làmưa tại chỗ, triều cườngngoài cửa sông và xả lũtừ các hồ Trị An, DầuTiếng và Phước Hòa trênthượng lưu.

Song song đó,từ phân tích kinh nghiệmxây dựng các hệ thốngcảnh báo ngập lụt và xâydựng các hệ thống hỗ trợra quyết định phục vụcông tác ứng phó ngập lụttrong và ngoài nước,nhóm nghiên cứu chorằng, hệ thống hỗ trợ raquyết định phục vụ côngtác ứng phó ngập lụt trênđịa bàn tỉnh Bình Dươngcần phải tiệm cận vớitrình độ của các hệ thốngnày mới có thể đảm bảođược yêu cầu phục vụcông tác phòng chốngngập lụt trên địa bàn. Bên

cạnh đó, để khắc phụckhó khăn về công tác dựbáo, hệ thống hỗ trợ raquyết định cần chú trọngkhai thác dữ liệu từ cáccơ quan dự báo thế giớicung cấp trên các trangmạng của các cơ quannày. Ngoài ra, cần tậndụng khai thác các phầnmềm tính toán ngập tựphát triển để có thể tạo racác lõi tính toán phù hợpvới điều kiện địa phươngmột cách chủ động.

Qua kết quảkhảo sát và phân tích,nhóm nghiên cứu đã tiếnhành xây dựng hệ thốngDSS phục vụ công tácphòng chống ngập lụt ởBình Dương. Hệ thốngnày gồm có 3 phần chính:Phần cứng, phần mềm vàmô hình thủy lực BìnhDương. Ở mức độ pháttriển ban đầu, phần cứngcủa hệ thống chỉ là một

H1. Sơ đồ cấu trúc của hệ thống DSS phục vụ ứng phó ngập lụt Bình Dương


máy chủ được nối mạnginternet. Trong tương lai,hệ thống DSS cần đượcbổ sung thêm các trạm đomưa và mực nước để cósố liệu nhằm gia tăng độtin cậy của dự báo.

Hoạt động củahệ thống DSS được tiếnhành theo sơ đồ mô tả ởH1. Khi đồng hồ của máytính đếm tới giờ thứ x + ɛ(ɛ là độ trễ để chờ servercủa các đơn vị cung cấpcập nhật dữ liệu), modulkhai thác dữ liệu sẽ đượckích hoạt và tải xuốngcác số liệu quan trắc mưavà lưu lượng xả từ các hồtrong khoảng thời gian từgiờ x-1 tới giờ x. Số liệudự báo mưa tới giờ x + 24cũng được tải xuống. Cácsố liệu này được nạp vàomô hình tính toán.

Sau khi việc nạpsố liệu vào mô hình toánhoàn tất, module dự báomực nước triều tại VũngTàu và module phần mềmtính toán thủy lực đượcđồng thời kích hoạt vàviệc tính toán mô hìnhbắt đầu được tiến hành.Điều kiện ban đầu củatính toán là kết quả tính ởgiờ thứ x-1 được lưu lạitừ lần khởi động trước.Trong quá trình tính toán,kết quả tính dự báo ngập

từng giờ xuất ra tới đâuđược xử lý tới đó để kịpthời hiển thị độ ngập trênmàn hình của máy tính.

Kết quả tính ởthời điểm x sẽ được lưulại để làm điều kiện banđầu cho lần khởi độngsau. Tính toán sẽ kết thúcở giờ x+24. Sau khi tínhtoán kết thúc, moduleWebGis được khởi độngđể tải toàn bộ kết quả tínhtoán dự báo ngập trong24 giờ lên Internet. Sauđó máy tính sẽ nghỉ vàchờ tới lần khởi động kếtiếp.

Sau khi cácmodule của phần mềmđược hoàn thành và kếtnối, mô hình được thiếtlập và hiệu chỉnh, hệthống DSS đã được vậnhành thử nghiệm. Kết quảcho thấy, phần mềm DSSchạy ổn định trong nhiềungày. Các thông số thunhận được cho thấy phầnmềm có thể đáp ứng đượcyêu cầu về mặt thời gian.Thời gian chờ chu kỳ tínhkế tiếp sẽ được sử dụngđể thực hiện các hiệuchỉnh mô hình nếu có nhucầu. Bên cạnh đó, sửdụng mô hình thủy lựcnguy cơ ngập theo 18kịch bản khác nhau cũngđã được đề tài tính toán

và một bộ bản đồ nguy cơngập đã được thiết lậptrên nền GIS…

Từ kết quả đạtđược, nhóm nghiên cứuđã thực hiện được các nộidung theo mục tiêu đề ra.Tuy nhiên, để kết quảđược vận dụng vào thựctiễn có hiệu quả hơn,nhóm nghiên cứu cũngđưa ra các đề nghị như:Mô hình toán của hệthống DSS cần được bổsung và hiệu chỉnh dòngchảy các suối nhỏ và hệthống thoát nước trongcác đô thị; Dữ liệu mưalấy từ các nhà cung cấptrên Internet hiện naychưa đủ độ chính xác đểcó thể thay thế các trạmđo trên thực địa. Vì vậy,nên có kế hoạch nâng cấpcác trạm đo hiện có vàtăng cường thêm các trạmđo mưa tự động mới đểlấy dữ liệu. Bên cạnh đócũng cần đầu tư các trạmđo mực nước tự động đểlấy số liệu hiệu chỉnh vàkiểm tra mô hình. Ngoàira, một vấn đề quan trọnglà việc đào tạo nhân lựccó chuyên môn, nghiệpvụ về lĩnh vực này cũngcần được quan tâm vàthực hiện đồng bộ hơnnữa.▲

Ngà Nguyên

30 Số 07/2019

Trong xuhướng pháttriển của khoa

học kĩ thuật, công nghệthông tin, nhận dạng cảmxúc trở thành một vấn đề đãvà đang thu hút được sựquan tâm, nghiên cứu củacác nhà khoa học. Tuynhiên, do sự phức tạp củakhuôn mặt người, biểu cảmcủa cảm xúc và quan điểmvề hành vi cho thấy nghiêncứu về lĩnh vực này vẫncòn là một thách thức lớn.

Ngoài ra, các hệthống dựa trên các hình ảnhnhìn thấy phải đối mặt vớinhững thách thức như: chấtlượng ảnh không tốt dođiều kiện ánh sáng kém,nhiều người không biểuhiện nên không thể nhậnbiết được cảm xúc thật…Những nguyên nhân đó đềucó thể làm giảm độ chínhxác của kết quả nghiên cứu.Việc sử dụng hình ảnh

nhiệt là một trong nhữnggiải pháp khắc phục nhữnghạn chế của ảnh nhìn thấyđược. Bên cạnh đó, khôngphải toàn bộ ảnh có tácđộng thay đổi nhiệt độ khicảm xúc thay đổi nên việcrút trích đặc trưng vùngquan trọng là rất cần thiết.Có thể nói, sử dụng ảnhnhiệt là một kỹ thuật đầyhứa hẹn trong việc nhậndạng cảm xúc thực tế hơn.

Từ những nhận địnhtrên, tác giả Nguyễn ThịAnh Thư, trường Trung họcphổ thông chuyên HùngVương đã chọn đề tài“Nhận dạng cảm xúc củangười dựa trên ảnh nhiệt”làm luận văn sau đại họccho mình vào năm 2018dưới sự hướng dẫn củaTiến sĩ Nguyễn Viết Hưng,đề tài được thực hiện vớimục tiêu xây dựng một môhình rút trích đặc trưng củaảnh nhiệt hỗ trợ cho việc

nhận dạng cảm xúc củangười dựa trên ảnh nhiệtcủa khuôn mặt người.

Tất cả vật thể, cả tựnhiên lẫn nhân tạo, đềuphát ra năng lượng nhiệthồng ngoại. Bằng cách pháthiện sự khác biệt nhiệt độrất tinh vi, công nghệ hìnhảnh nhiệt cho thấy những gìmà mắt thường không nhìnthấy được. Hình ảnh nhiệtkhông gây hại cho cơ thểcon người, do đó nó đãđược đề xuất như là mộtnguồn thông tin thay thế đểphát hiện, công nhận khuônmặt và ước tính của cảmxúc.

Qua tìm hiểu các bàinghiên cứu trước đó, tácgiả cho rằng, hầu hết cácphương pháp tiếp cận bàitoán dạng cảm xúc đềuchuyển đổi dữ liệu đến cáckhông gian khác có mô tảtốt hơn và dễ dàng phân

Cảm xúc đóng một vai trò quan trọng trong giao tiếp phi ngôn ngữ,là một trong những cơ sở để hiểu được hành vi của con người. Có thểnhận dạng cảm xúc thông qua nhiều hình thức khác nhau, và đặc biệt làthông qua biểu hiện trên khuôn mặt.

Nhaän daïng caûm xuùc cuûa ngöôøi

döïa treân aûnh nhieät


loại cảm xúc hơn. Tríchxuất đặc trưng là cách tìmcác đặc trưng phù hợp đểthể hiện tốt nhất cảm xúccủa con người. Dựa trêncác đặc trưng này để thựchiện phân loại cảm xúc.Trích xuất đặc trưng là chìakhóa để trích xuất cácthông tin hữu ích củakhuôn mặt bằng cách giảmsố chiều của không gian dữliệu sao cho lượng thôngtin sau khi trích xuất vẫnđảm bảo các đặc trưng củadữ liệu ban đầu, trích xuấtđặc trưng tốt làm giảm chiphí và tăng độ chính xáccho quá trình nhận dạng.Có thể phân thành haiphương pháp chính:Phương pháp dựa trên việcxuất hiện đặc trưng vàphương pháp dựa trên đặctrưng hình học.

Bên cạnh đó, cácnghiên cứu cũng cho thấyhình ảnh nhiệt không nhạycảm với điều kiện ánhsáng, không chịu tác độngbởi điều kiện môi trườngxung quanh, có thể được sửdụng để phát hiện sự thayđổi nhiệt độ trên khuônmặt. Bên cạnh đó, khôngphải toàn bộ ảnh có tácđộng thay đổi nhiệt độ khicảm xúc thay đổi nên việcrút trích đặc trưng vùngquan trọng là rất cần thiết.Như vậy, sử dụng ảnh nhiệt

là một kỹ thuật đầy hứa hẹntrong việc nhận dạng cảmxúc con người chính xáchơn và thực tế hơn.

Tại thời điểm nghiêncứu, có nhiều cơ sở dữ liệuảnh nhìn thấy được phổbiến rộng rãi. Trong khi đó,chỉ có rất ít cơ sở dữ liệuảnh nhiệt được khai thác vàsử dụng. Ngoài ra, có mộtsố cơ sở dữ liệu ảnh nhiệtgặp vấn đề khi thiết kếtrong thu thập dữ liệu, đó làhiện tượng trễ thời gian. Dođó, tác giả đã đề xuất sửdụng cơ sở dữ liệu cảm xúcvà gương mặt nhiệt KotaniThermal Facial Emotion -KTFE để nghiên cứu phântích biểu hiện khuôn mặttrở nên thực tế hơn. KTFEchứa bảy cảm xúc tự phátcủa 30 đối tượng gồmngười Việt, người Nhật vàngười Thái từ 11 đến 32tuổi, bao gồm 130GB cácvideo cảm xúc trên khuônmặt có thể nhìn thấy vànhiệt, cơ sở dữ liệu hìnhảnh biểu hiện khuôn mặt vàcơ sở dữ liệu hình ảnhkhuôn mặt nhiệt.

Dựa vào cơ sở dữ liệuđược đề xuất, tác giả tiếnhành thực nghiệm và phântích kết quả thực nghiệmtheo yêu cầu đặt ra. Sau đó,so sánh kết quả trên cùngcơ sở dữ liệu, cùng phương

pháp và so sánh kết quảtrên cùng cơ sở dữ liệunhưng phương pháp khácnhau. Từ kết quả thu được,tác giả tin rằng dữ liệunhiệt là thông tin bổ sungquan trọng để hỗ trợ nhậndạng cảm xúc người chínhxác hơn.

Về mặt lý thuyết, đềtài đã ứng dụng thành côngcông nghệ thị giác máy tínhvào trong thực tế. Nhậndạng cảm xúc của ngườidựa trên ảnh nhiệt cho kếtquả chính xác cao trongnhững điều kiện thu nhậnthay đổi về tỉ lệ, ánh sáng,đặc biệt là với dữ liệukhuôn mặt của người. Tạotiền đề cho các nghiên cứudùng thị giác máy tính vàtâm lý học tiếp theo trongtương lai. Về thực tiễn, đềtài đã cung cấp các thuậttoán hỗ trợ cho điều khiểnrobot, các thiết bị phát hiệnvà nhận dạng cảm xúckhuôn mặt người, các hệthống tư vấn, đánh giá độhài lòng của khách hàngthông qua nét mặt, các ứngdụng trong tương tác người- máy, khoa học máy tính,khoa học hành vi, tâm lýhọc và khoa học y khoa vàcác lĩnh vực khác.▲

Ngoc Trang

Documents

Gaàn 500 em hoïc sinh tham gia - sokhcn.binhduong.gov.vnsokhcn.binhduong.gov.vn/ImageUpload/file/TTTK KCN... · Gaàn 500 em hoïc sinh tham gia Ngaøy hoäi Stem taïi thò xaõ