Broj 87, mart/april ‘11

IZ SADRŽAJA:

• Regionalna saradnja na projektu energetske efikasnosti u zgradarstvu

• Poboljšati saradnju Izmira sa Sarajevom

• IPA Prekogranični program BiH - Crna Gora - Svečana konferencija u Podgorici

• Kanton Sarajevo godišnje troši preko milijardu KM samo na energetske potrebe

• Porezni obveznici nedovoljno informisani o pogodnostima odgođenog plaćanja javnih prihoda

• Komora i INZA potpisali Sporazum o stručno-naučnoj saradnji

• Digitalizacija i mikrofilmovanje kao uspješni načini rješavanja problema arhiviranja

• Edukacija, sajmovi, najave događaja

Decenija uspješne

provedbe sistema

upravljanja kvalitetom

GlasnikPrivredne komore Kantona Sarajevo

Me unarodni standard iz serije ISO 9000 u Privrednoj komori Kantona Sarajevo

Decenija uspješne provedbe sistema upravljanja kvalitetom

Nakon decenije uspostave i primjene sistema upravljanja kvalitetom u pružanju usluga lanovima i predstavljanju njihovih interesa, Privredna komora Kantona Sarajevo je, prema ocjenama lead auditora, dos gla visok stepen implementacije i zahtjeva ISO standarda, te dosegnula organizaciju i rad savremenih komora. U Privrednoj komori Kantona Sarajevo 13. aprila je uspješno provedena periodi na provjera sistema upravljanja kvalitetom po me unarodnoj normi ISO 9001:2008. Provjeru je izvršila cer kacijska ku a Det Norske Veritas. U izvještaju je naglašeno da je Komora, kao i ranije, sa uspjehom provela sve uskla enos prema ISO 9001:2008 normi. Primjena ovog standarda u poslovanju zah jeva stalno poboljšanje efek vnos sistema putem primjene poli ke i cilje-va kvaliteta, rezultata audita, analize podataka, preispi vanja sistema upravljanja kvalitetom od rukovodstva, kao i provo enja korek vnih i preven vnih mjera.

Predstavnici Privredne komore Kantona Saraje-vo u estvovali su u radu sve ane konferencije povodom predstavljanja uspješnih projekata nansiranih u okviru prvog poziva za dostavljanje prijedloga projekata i objav-ljivanja drugog poziva u okviru IPA Prekograni nog progra-ma Bosna i Hercegovina – Crna Gora, koja je održana 11. aprila 2011. godine, u Podgorici. Konferenciju su organi-zovali Ministarstvo vanjskih poslova i evropskih integracija Crne Gore i Direkcija za evropske integracije Bosne i Her-cegovine, kao opera vne strukture IPA prekograni nog programa BiH – CG, uz pomo Zajedni kog tehni kog sek-retarijata i Antene za ovaj program, koji nansira Evropska unija. Na samom po etku prisutnima su se obra li pred-stavnici opera vnih struktura programa, Ratka Sekulovi u ime Ministarstva vanjskih poslova i evropskih integracija Crne Gore i Zara Halilovi u ime Direkcije za evropske in-tegracije Bosne i Hercegovine, kao Nicola Bertolini u ime Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori.

Nakon pozdravnih govora, Nada Bojani , u ime Direkcije za evropske integracije BiH, predstavila je proces programiranja Prekograni nog pro-grama Bosna i Hercegovina – Crna Gora 2007-2013 i navela da je cilj programa da ubrza zajedni ki održivi razvoj prekograni ne oblas , njenih ekonomskih, kulturnih, prirodnih i ljudskih resursa i potencijala. Senad Lulo, tako er u ime Direkcije za ev-ropske integracije BiH, predstavio

je rezultate Prvog poziva za dostavljanje prijedloga pro-jekata, navode i da je od 38 projekata, koliko je primljeno tokom prvog poziva, za nansiranje odobreno ukupno 12, od kojih je ve ina po ela sa implementacijom. Pred-stavljeni su odobreni projek , kao i aplikan koji e u partnerstvu implemen ra projektne ak vnos u Bosni i Hercegovini i Crnoj Gori. Ovom prilikom su uspješnim aplikan ma, me u kojima je i Privredna komora Kantona Sarajevo, dodijeljene diplome za u eš e u prvom pozivu za dostavljanje prijedloga projekata. U daljem toku konferencije istaknuto je da je drugi poziv za dostavljanje prijedloga projekata objavljen, pred-stavljene su osnovne propozicije poziva i najavljeni budu i informa vni doga aji. Konferenciji su prisustvovali predstavnici deleg-acija Evropske unije u Bosni i Hercegovine i Crnoj Gori, op ina, ministarstava i drugih ins tucija iz obje zemlje.

IPA Prekograni ni program BiH - Crna Gora

Sve ana konferencija u Podgorici

Glasnik

3

„Me usektorska saradnja u oblas nansiranja energetske e kasnos u zgradarstvu u okviru EU propisa i pravnih sporazuma - EUbuild ENERGY EFFICIENCY“ na-ziv je nedavno promovisanog projekta Privredne komore Kantona Sarajevo. Projekat se nansira grant sredstvima EU iz programske linije IPA SEE Društveno-ekonomsko partnerstvo. Lider projekta je IMSAD - Asocijacija rmi proizvo a a gra evinskog materijala Turske, dok je bosanskohercegova ki partner na projektu Privredna ko-mora Kantona Sarajevo. Ostali partneri su: Evropski sav-jet proizvo a a gra evinskog materijala iz Belgije, Centar za energetsku e kasnost Albanije, Centar za energetsku e kasnost Makedonije, Privredna komora Beograd, Aso-cijacija poslodavaca Crne Gore. Planirane ak vnos uklju uju istraživanje po caja vlada i mehanizama nansiranja energetske e kasnos u zgradarstvu i organizovanje okruglih stolova za razli ite ciljne grupe u svim partnerskim zemljama i EU, kao i studi-jske posjete i me unarodne konferencije posve ene ovoj temi. „Cilj je doprinije razvoju instrumenata i meha-

nizama nansiranja energetske e kasnos u zgradarstvu, kako bi se izgradilo tržište za energetski e kasne proizvode i metode u partnerskim zemljama“, istakla je Rusmira Mandi , koordinatorica projekta za BiH, pri-likom prezentacije pomenutog projekta na sajamskoj manifestaciji „Gradnja i obnova 2011“ u Sarajevu. Tokom svoje prezentacije osvrnula se na rezultate uspješno provo enog projekta Komore „Razvoj i unapre enje konkurent-nos malih i srednjih preduze a na polju pove anja energetske e kasnos “, na ak-

vnos Centra za energetsku e kasnost Komore, ali i na trenutno stanje u oblas

energetske e kasnos u zgradarstvu u Kantonu Sarajevo i državi. Pridruženi partneri Privredne komore Kantona Sa-rajevo iz Bosne i Hercegovine na projektu EUbuild ENERGY EFFICIENCY su: Ministarstvo stambene poli ke Kantona Sarajevo, Ekonomski ins tut Sarajevo, Op ina Novi Grad, Udruženje arhitekata RS i REIC (Regionalni centar za obra-zovanje i informisanje iz održivog razvoja za Jugoisto nu Evropu).

Po caji države i mehanizmi nansiranja energetske e kasnos u zgradarstvu

Regionalna saradnja na projektu energetske e kasnos u zgradarstvu

IMPRESUM

GODINA XI/2011BROJ 87

mart/april

Glasnik je zvani no glasilo Privredne komore Kantona Sarajevo

Ure uje Redakcijski kolegij:

Predsjednica:Munevera Pahor

Glavni i odgovorni urednik:mr. Esad Ibiševi

Tehni ka urednica:Elvira Baždar

lanovi: Mubera KadriRusmira Mandi

Lektorica:Azra Še i

Štampa:CPU - SARAJEVO

Izdava :Privredna komora Kantona Sarajevo

71 000 Sarajevo, La Benevolencija br. 8Tel: 00387 33/250-100/250-196Fax: 00387 33/250-137/250-140e-mail: press@pksa.com.bawww.pksa.com.ba

besplatan primjerak

Glasnik

4

Advantage Austria - Trgovinski odjel Ambasade Republike Austrije u BiH u saradnji sa Privrednom komo-rom Kantona Sarajevo organizovao je u martu privredne susrete austrijskih i bosanskohercegova kih kompanija s ciljem daljnjeg unapre enja ekonomskih odnosa dvije ze-mlje. Pored prezentacije austrijskih kompanija, održani su i bilateralni razgovori austrijskih i sarajevskih kompanija. „Za Kanton Sarajevo ekonomska saradnja sa Re-publikom Austrijom zauzima jedno od zna ajnijih mjesta i dobro e nam do i pozi vna iskustva iz Austrije i njihovih komunalnih usluga, odnosno infrastrukturnog sektora pri bržim, e kasnijim i sveobuhvatnijim pripremama doma ih privrednika uslovima evropskog tržišta“, kazao je Kemal Grebo, predsjednik Privredne komore Kantona Sarajevo. On je naglasio da je Austrija me u prvim inves -torima u BiH, ali da se, nažalost, struktura h ulaganja pre-težno odnosi na neproizvodni sektor, te da bi bilo dobro da se ova slika izmijeni nabolje, posebno imaju i u vidu da je u KS koncentracija banaka, agencija, me unarodnih organizacija, kao i stru nih i nau nih ins tucija koje podr-žavaju razvoj biznisa. “Ovaj Austria Showcase treba da doprinese in-tenziviranju privredne povezanos sa BiH, kako bi me u-sobne potencijale još bolje iskoris li. Na njemu u estvuju kompanije za razli ite infrastrukturalne projekte sa razli-i m interesima za bh. tržište, uz nadu da e prona i od-

govaraju eg poslovnog partnera u BiH“, kazao je dr. Peter

Hasslacher, direktor Trgovinskog odjela Ambasade Repu-blike Austrije u BiH. Prisutnima su se obra li i predstavnici Ministar-stva prometa i komunukacija FBiH Zaim He o i Ministar-stva okoliša i turizma FBiH Mehmed Cero, koji su istakli da infrastrukturni sektor u FBiH predstavlja veliki razvojni po-tencijal i pozvali austrijske kompanije na saradnju u ovim oblas ma. Nakon prezentacije austrijskih kompanija, pred-stavnici Ministarstva okoliša i turizma FBiH, KJKP „Vodo-dovod i kanalizacija“, JP „Autoceste FBiH“, JP Ceste FBiH i Javne korporacije „Željeznice BiH“ predstavili su prioritet-ne projekte, dok su predstavnici Evropske banke za rekon-strukciju i razvoj, IFC-a i Hypo Alpe Adria Group govorili o mogu nos ma nansiranja projekata.

Po asni konzul Republike Turske u BiH Kemal Bay-sak sa na elnicima izmirskih op ina Karšijaka (Karsiyaka), Budža (Buca) i Bornova posje li su 10. marta Privrednu komoru Kantona Sarajevo kako bi produbili prijateljske veze i unaprijedili saradnju. Predsjednik Komore Kemal Grebo zahvalio je za ovu kurtoaznu posjetu i ukratko se osvrnuo na dosadašnje napore koje je po asni konzul gospodin Baysak u poslije-ratnom periodu u inio kako bi pospješio poslovnu sarad-nju Bosne i Hercegovine i Turske.

S obzirom da su gos istakli pozi vna isku-stva dosadašnje saradnje u agoindustrijskom sektoru sa odre enim nau nim ins tucijama u Sarajevu, predsjednik Komore je iskoris o pri-liku te prezen rao ideju za podizanje vo njaka autohtonog vo a u vodozaš tnoj zoni u op ini Ilidža. S obzirom da su u pitanju ogromne po-vršine neiskorištenog zemljišta na kojem se ne smiju upotrebljava hemijska sredstva za zaš -tu, organska, a ni vješta ka ubriva, eksper u Komori su ocijenili da bi bilo višestruko korisno pokrenu proizvodnju autohtonog vo a. Jedan

dio bi se mogao koris kao eksper mantalno podru je za prou avanje i edukaciju aka i studenata, a drugi dio bi se mogao koris u komercijalne svrhe, dok bi se neke vrste vo a mogle zasadi kao parkovske površine. Istovremeno, o uvao bi se nivo vode u izvoriš ma u vodozaš tnoj zoni. Na elnik Op ine Bornova Kamil Sindir pokazao je poseban interes za eventualnu saradnju sa sarajevskim eksper ma na polju izrade i provedbe jednog ovakvog projekta.

Na elnici izmirskih op ina Karšijaka, Budža i Bornova u posje Komori

Poboljša saradnju Izmira sa Sarajevom

U organizaciji Advantage Austria u Sarajevu

Austria Showcase – komunalna infrastruktura

Glasnik

5

U organizaciji Sarajevskog saj-ma u Centru Skenderija u periodu od 30.03. do 02.04.2011., održan je Me-

unarodni sajam “Gradnja i obnova”, jedna od najzna ajnih privrednih ma-nifestacija u regiji na kojoj se prezen-

raju novite u svijetu gra evinarstva i arhitekture. Privredna komora Kantona Sarajevo je pored svojih djelatnos , predstavila i rme lanove Komore, uprili ila poslovne susrete sa privred-nicima iz zemlje i inostranstva i ostva-rila mnoge kontakte važne za dalji razvoj privrede Kantona i a rmaciju Komore kao jadnog od pokreta a ra-zvoja Kantona Sarajevo.

Dani energe ke Sarajevo

U sklopu sajamskih ak vnos održani su i Dani energe ke Sarajevo. U svom govoru na ovom skupu Kemal Grebo, predsjednik Privredne komore Kantona Sarajevo, osvrnuo se na pita-nje energetske e kasnos u KS. “Danas su energija i energet-ska e kasnost strateška pitanja razvo-ja i održivos svih razvijenih zemalja. Na globalnom nivou su ve uveliko de nisani pravci i partneri razvoja i upravljanja resursima, kao i nadležno-s nad pojedinim granama i regioni-ma. Problema ka globalne ekonom-ske i energetske krize, kao i okolinske promjene je sada ve poznata i osjet-na svakom našem gra aninu”, kazao je Grebo. Prema iznesenim podacima, Kanton Sarajevo godišnje troši preko milijardu KM samo na energetske po-trebe. Svaki procenat uštede višestru-ko bi se odrazio na ublažavanje po-sljedica svjetske ekonomske krize na privredu BiH i KS. Cijeni se da potroš-nja energije za zagrijavanje i/ili hla-

enje objekata iznosi 40% od ukupne potrošnje energije. Taj procenat za KS je daleko ve i i iznosi ak 60% do 70% ukupne potrošnje energije. Samim

m, oblast gra evinarstva predstavlja najve i potencijal za uštedu energije.

Nažalost, BiH nema agenci-ju za energetsku e kasnost pa ak ni ministarstvo za energiju. Na drugoj strani, postoji niz nastojanja nevladi-nih ins tucija, univerziteta, MSP-a i me unarodnih ins tucija i vlada da daju podršku ovom sektoru. Mnoge vlade prave uštede u svom budžetu u stavci potrošnje energije upravo uto-pljavanjem svojih poslovnih zgrada, škola, bolnica i dr. (povrat inves cija je rela vno brz, od 3 do 6 godina). Isto tako, pokretanje gra e-vinskog sektora, koji sada preživljava i koji bi povukao dese ne ostalih grana, od krucijalnog je zna aja za privredu.

O ak vnos ma i mjerama koje treba pokreta

Kada je rije o energetskoj e kasnos , na skupu je istaknuto da se kona no moraju za naredni peri-od de nisa ciljevi. Podrška vlada u energetskoj e kasnos ogleda se kroz mjere po caja. Stoga, Privredna ko-mora Kantona Sarajevo predlaže da Vlada KS pored uskla ivanje legisla -ve KS na polju energetske e kasnos sa nedavno usvojenom legisla vom i pravilnicima na nivou FBiH, inicira i

donese mjere:• osloba anja poreza na projekto-

vanje, radove i kupovinu gra e-vinskog materijala i opreme kod utopljavanja zgrada;

• otvaranje kreditnih linija u rijet-kim bankama sa u eš em držav-nog kapitala;

• pokretanje kampanje utopljava-nja zgrada kao što su škole, bolni-ce, domovi zdravlja, dje ije usta-nove i obdaništa i druge koje su u nadležnos KS.

Mogu nos nansiranja

Ve e ak vnos na polju ener-getske e kasnos , pored ušteda na potrošnji energije, otvaraju i brojne druge mogu nos , kroz okolinske programe u svijetu, koji nansiraju smanjenje emisije stakleni kih plino-va. I na kraju, kako to is e Gre-bo, projek sa temom energijske e -kasnos i energije su rado nansirani od raznih programskih linija EU, Svjet-ske banke i direktno od vlada poje-dinih zemalja što KS i BiH nudi velike mogu nos za su nansiranje i infra-strukturnih projekata.

Gradnja i obnova 2011

Kanton Sarajevo godišnje troši preko milijardu KM samo na energetske potrebe

Glasnik

6

Poslovanje sa teškim klijen ma

Poslovanje sa teškim klijen -ma i kako ispuni o ekivanja klijenata tema je radionice održane sredinom marta u Sarajevu u organizaciji Pri-vredne komore Kantona Sarajevo i

rme AT Com iz Banja Luke. Radioni-ca je okupila menadžere i zaposlenike koji su u direktnom kontaktu sa »teš-kim« klijen ma kojih je sve više i više u svim branšama i na svim tržiš ma. Zato je cilj ove edukacije bio nau i polaznike kako da se u svom poslovanju nose sa takvim klijen ma, ispune njihove zahtjeve, a istovreme-no ostvare ciljeve svoje organizacije. Drugi dio radionice rezervisan je za na ine pružanja vrhunskih usluga klijen ma, što predstavlja jedno od naje kasnijih sredstava izdvajanja od konkurencije. Program je obuhva o pitanja zašto klijen postaju „teški“, da li kao takvi slušaju logiku, koji su koraci u rješavanju problema sa „teškim“ kli-jentom, šta treba izbjegava u komu-nikaciji sa njima, šta su njihova o e-kivanja, kako ih ispuni i druga sli na pitanja. Predava je bio Miloš Todo-rovi , konsultant u oblas prodaje i menadžmenta iz rme AT Com.

Upravljanje stresom u poslovnom okruženju

U organizaciji Privredne ko-more Kantona Sarajevo i agencije MIA u Sarajevu je održana jednodnevna radionica o temi “Kako kontrolira stres - upravljanje stresom u poslov-nom okruženju”. Rije je o inova vnom eduka-

vnom pristupu, sa modulima ra e-

nim po svjetskim standardima, a pre-dava i/moderatori su profesionalci, eksper iz oblas psihologije, sa veli-kim teorijskim i prak nim iskustvom - Edina Mahmutovi i Tihana Majsto-rovi . Kako je istaknuto tokom rada, stres je pojam sa kojim se svakodnev-no susre emo, ponekad ga prepozna-mo, ponekad ga i okrivimo za glavo-bolju, ali uglavnom sa njim živimo i nosimo ga u sebi ne prepoznaju i ga, trpe i ga i ne znaju i kako da se nosi-mo s njim. Radionica je koncipirana tako da u esnicima daje uvid u teorijske koncepte stresa, šta je on, kakva mu je biološka osnova, na koji na in u e na organizam. Tako er, u esnicima je data mogu nost prepoznavanja i de ni-sanja njihovih li nih uzroka stresa – stresora, što omogu ava vra anje kontrole te im pomaže da rede nišu svoja o ekivanja koja dovode do stre-sa. Uklju en je i niz prak nih savjeta i savladavanje konkretnih tehnika u kontrolisanju i smanjivanju stresa u poslovnom okruženju, te o relaksaciji.

Edukacija inženjera o provo enju energet-skih audita u industriji

Stru njaci koji dolaze iz indu-strijskih preduze a trebaju se ospo-sobi da samostalno sprovode ener-getske audite u svojim kompanijama, te prate potrošnju energenata i pred-lažu mjere za pove anje energijske e kasnos , istaknuto je na seminaru održanom 14. aprila 2011. godine u

Privrednoj komori Kantona Sarajevo. Ova jednodnevna edukacija posve e-na je temi „Energetski audit - edukaci-ja inženjera o provo enju energetskih audita u industriji“, a organizovala je sa namjerom da sarajevskim privred-nicima predstavi osnovne komponen-te potrebne za sprovo enje energet-skog audita u kompanijama. Predava i su bili eksper za pitanje energijske e kasnos prof. dr. Aleksandar Kneževi , Samra Prašo-vi , Sanjin Avdi , Rasim Muminovi i Azrudin Husika. Program seminara obuhva o je pitanja energije, energijske e ka-snos , indikatora korištenja energije i vode, provo enja energetskog audi-ta, mogu nos uštede energije i vode kod pojedinih sistema, uz primjere iz prakse mjerenja u procesu odre iva-nja energijske e kasnos (uz prak -nu demonstraciju mjernih ure aja).

Prodajna prezentacija u 20 minuta – zašto baš mi?

Radionica namijenjena za-poslenicima koji žele usavrši svoje prodajno - prezentacijske vješ ne, nužne za uspješnije vo enje prodajne prezentacije pod nazivom “Prodajna prezentacija u 20 minuta – zašto baš mi?” okupila je u Sarajevu oko tride-set polaznika iz cijele BiH. Organizator ove jednodnevne radionice je Centar za edukaciju i informa ke poslove Privredne komore Kantona Sarajevo. Ciljevi treninga su nau i na koji na in uvjerava , a na koji sluša-

Glasnik

7

, unaprijedi govor jela i govorne vješ ne, verbalnu i neverbalnu komu-nikaciju. Polaznici su informisani o na-inima upravljanja dinamikom grupe i

potencijalno kon iktnim situacijama, razmotrili najdjelotvorniju strukturu prodajne prezentacije te iden kovali osobine i vješ ne izvrsnog prodava a-prezentera. Voditelj radionice je Mladen Jan i , trener i konzultant u oblas ma prodaje i pregovaranja, komunikacij-skih vješ na i CRM-a, s ekstenzivnim prak nim prodajno/pregovara kim iskustvom.

Efek vno rješavanje primjedbi otvara mogu nost za dodatnu prodaju

U inkovito upravljanje pri-mjedbama i reklamacijama tema je radionice održane 19. aprila 2011. godine u prostorijama Privredne ko-more Kantona Sarajevo. Radionica je namijenjena, kako prodajnom osoblju koje je u stalnom kontaktu sa kupcima te se

svakodnevno susre e s rješavanjem primjedbi i reklamacija, tako i me-nadžerima koji žele unaprijedi svoja znanja i vješ ne iz ove oblas . Prema rije ima Rusmire Man-di , direktorice Centra za edukaciju i informa ke poslove Privredne komo-re Kantona Sarajevo, Komora je orga-nizovala ovu edukaciju sa namjerom da pomogne poslovnim ljudima da bolje razumiju i nau e kako efek vno rješava primjedbe i reklamacije, da iden ciraju zakonski okvir i vješ ne neophodne za uspješno upravljanje primjedbama i reklamacijama i uvi-de mogu nos za dodatnu prodaju i unapre enje lojalnos u ovakvim si-tuacijama. Voditelj radionice bio je Mladen Jan i , direktor rme «An-glo-Adria poslovno savjetovanje» iz Hrvatske. Gospodin Jan i je trener i konzultant u oblas ma prodaje i pre-govaranja, komunikacijskih vješ na i CRM-a, s ekstenzivnim prak nim prodajno/pregovara kim iskustvom.

Privredna komora Kantona Sarajevo organizovala je radionicu o temi “Prinudna naplata poreza, doprinosa i drugih javnih prihoda u Federaciji BiH”, s ciljem inform-isanja poreznih obveznika sa kompletnim postupkom provo enja prinudne naplate, kao i sa supsidijarnom i solidarnom odgovornoš u zi kih ili pravnih lica za dug poreznog obveznika. Prema rije ima Midhata Arifovi a, direktora Porezne uprave Federacije BiH, donošenjem Zakona o Poreznoj upravi Federacije BiH i Pravilnika o proce-durama prinudne naplate poreznih obaveza izvršeno je uskla ivanje u navedenoj oblas sa propisima koje ko-riste države, lanice Evropske unije i ujedno to je prva oblast iz nadležnos rada Porezne uprave Federacije BiH kod koje je izvršena reforma. On je, govore i o prinudnoj napla , ukazao na mogu nost odgo enog pla anja duga

po osnovu poreznih obaveza na period od šest mjeseci do pet godina, kao i na mogu nost pla anja na rate, s obzirom da o ovim pogodnos ma sklapanja sporazuma porezni obveznici uglavnom nisu dovoljno informisani. Naime, zakonski propisi odobravaju povlas cu na osnovu koje porezni obveznici mogu sa nadležnima u Por-eznoj upravi zaklju i sporazum o odgo enom pla anju duga. U izvanrednim situacijama i ukoliko su ispunjeni propisani uslovi, prolongira se izmirivanje obaveza na odre eni rok, što koris poslodavcima u slu ajevima kada pokušavaju spasi svoje poslovanje. Nešto više o mjerama prinudne naplate, ali i mogu nos ma odgo enog pla anja govorila je Jasmin-ka Mehovi , pomo nica direktora za prinudnu naplatu javnih prihoda. Ona je istakla da se trenutno sve mjere prinudne naplate primjenjuju, a posebno su poznate zabrana transakcija preko ra una poreznog dužnika, us-postavljanje hipoteke, zapljena i prodaja zaplijenjene imovine i druge mjere. U postupku prinudne naplate dug se uve ava, prvenstveno za troškove od pokretanja postupka prinudne naplate, koji iznose 5% od dugovanja, a minimalno 100 KM, kao i za obra un zateznih kamata koje po sadašnjim propisima iznose 0,04% dnevno. Kako je to najavila Rusmira Mandi , direktorica Centra za edukaciju i informa ke poslove Privredne komore Kantona Sarajevo, Komora e u saradnji sa Por-eznom upravom FBiH uskoro organizova još radionica o ovoj temi.

Porezni obveznici nedovoljno informisani o pogodnos ma odgo enog pla anja javnih prihoda

Glasnik

8

Obveznici skalizacije druge grupe (trgovine na ve-liko i malo, održavanje i opravka motornih vozila, iznajmlji-vanje predmeta za li nu upotrebu i doma instvo, fotograf-ske usluge, pranje i hemijsko iš enje teks lnih i krznenih predmeta, frizerski i drugi tretmani za uljepšavanje, tre-tmani za poboljšavanje zi kog stanja i raspoloženja i ostale nenavedena djelatnos ) dužni su se skalizira do 15. 7. 2011. godine. Porezna uprava Federacije BiH, Federalna uprava za inspekcijske poslove i Federalno ministarstvo nansija putem Komisije nadležni su za nadzor nad provo enjem Zakona o skalnim sistemima kao i kontrolu instaliranih -skalnih sistema u skladu sa Zakonom. Porezna uprava Federacije BiH podsje a obveznike

skalizacije prve grupe (hoteli, restorani, barovi, kan ne, katering, trgovine na malo farmaceutskim, medicinskim, kozme kim i toaletnim prepara ma, te trgovine na malo motornim gorivima) da je rok za skalizaciju do kojeg su bili dužni stavi skalni ure aj u funkciju eviden ranja prome-ta, istekao 31.1. 2011. Prema tome, nakon 31.1.2011. godine, ste eni su uslovi za kontrolu obveznika skalizacije prve grupe, da li su nabavili skalni ure aj, da li eviden raju promet putem

skalnog ure aja i da li izdaju skalne ra une. Tako er su ste eni uslovi za izricanje nov anih ka-zni, koje su visoke, od 2.500 KM do 20.000 KM za prekršaje ako pravno lice - obveznik:• ne eviden ra svaki pojedina ni promet preko skalnog

ure aja i prijenos podataka preko terminala do servera Porezne uprave,

• klijentu ne izda skalni ra un odštampan na skalnom ure aju preko kojeg je eviden ran promet, bez obzira da li to klijent zah jeva, u slu aju postojanja bar jednog ispravnog skalnog ure aja na prodajnom mjestu;

• otpo ne obavljanje djelatnos prometa robe, odno-

sno pružanja usluga prije nabavke skalnog sistema i skalizacije skalnog ure aja, njegovog povezivanja sa

terminalom i instaliranja na prodajnom mjestu; ili prije skalizacije sklanog ure aja, njegovog povezivanja s

terminalom i nadre enim ra unarom sa so verskom aplikacijom i instaliranja na prodajnom mjestu;

• nabavi skalni sistem za koje nije izdato odobrenje i ako ne zaklju i ugovor sa ovlaštenim servisom o ser-visiranju i tehni koj podršci za korištenje nabavljenog

skalnog sistema. Za navedene prekršaje kažnjava se i odgovorno lice u pravnom licu u iznosu od 1.000 KM do 3.000 KM, a podu-zetnik u iznosu od 3.000 KM do 10.000 KM. Obveznici skalizacije druge grupe (trgovine na ve-liko i malo, održavanje i opravka motornih vozila, iznajmlji-vanje predmeta za li nu upotrebu i doma instvo, fotograf-ske usluge, pranje i hemijsko iš enje teks lnih i krznenih predmeta, frizerski i drugi tretmani za uljepšavanje, tretma-ni za poboljšavanje zi kog stanja i raspoloženja i ostale ne-navedena djelatnos ) dužni su se skalizira do 15. 7. 2011. godine. Iz Porezne uprave skre u pažnju ovoj grupi obve-znika da na vrijeme preduzmu ak vnos i radnje u vezi sa nabavkom skalnih sistema i njihovim stavljanjem u funkci-ju eviden ranja prometa. Tako er, upozoravaju se obveznici skalizacije da prilikom kupovine skalnih ure aja ne pristaju na bilo ka-kve nagodbe sa distributerima, servisima ili serviserima oko uslova kupovine i ostalih radnji koje su dužni izvrši u propi-sanim rokovima i po propisanom redoslijedu radnji u skladu sa Zakonom. Savjetuje se kupcima da prilikom kupovine traže od prodavaca skalni ra un i da ga sa uvaju u krugu od 20 me-tara. U suprotnom, za sve kupce koji prilikom kontrole na pokažu skalni ra un, propisana je nov ana kazna u iznosu od 50 KM, u skladu sa lanom 58. Zakona o skalnim siste-mima.

Ak vnos i radnje u vezi sa nabavkom skalnih sistema

Rok za skalizaciju druge grupe je 15.7.2011.

Ste eni uslovi za izricanje nov anih kazni za prekršaje, koje su visoke, od 2.500 KM do 20.000 KM. I za kupce koji prilikom kontrole na pokažu skalni ra un, propisana je nov ana kazna u iznosu od 50 KM.

Glasnik

9

DRŽAVA SAJAM MJESTOVRIJEME

ODRŽAVANJA

BO

SN

A I

HE

RC

EG

OV

INA DANI ZDRAVSTVA FEDERACIJE BOSNE I

HERCEGOVINE - proizvodi i usluge iz oblasti zdravstva i pratećih djelatnosti

Sarajevowww.skenderija.ba 07. – 09.06.

SAN 2011- 15. međunarodni sajam namještaja Banja Lukawww.banjalukafair.com 08. - 13.06.

EŠ

KA

R

EP

UB

LIK

A

ENVIBRNO 2011 - Međunarodni sajam zaštite okolišaBrno

www.bvv.cz/envibrno-gb 24. -26.05.

FR

AN

CU

SK

A ITS EUROPE 2011 - 8. evropski kongres i izložba o inteligentnim sistemima i uslugama u transportu ( avion, voz, auto)

Lionwww.2011.itsineurope.com 06. – 09.06.

VINEXPO 2011 – najnoviji trendovi na tržištu vina i alkolholnih pića

Bordowww.vinexpo.com/en 19. – 23.06.

GR

KA FEMMINA pret a’ porter – najveći modni sajam za

sezonu jesen-zima 2011/2012

Atinawww.femmina.gr 18. – 20.06.

HR

VA

TS

KA INTERGRAFIKA – 21. međunarodni sajam grafičke

industrije i industrije papira MODERNPAK – 26. međunarodni sajam ambalaže i pakiranja

Zagrebwww.zv.hr 01. – 04.06.

ŠP

AN

IJA

THE BRANDERY 2011 – međunarodni sajam urbane i savremene mode

Barcelonawww.thebrandery.com 13. – 15.07.

TU

RS

KA

REW ISTANBUL 2011- 7. međunarodni sajam reciklaže, zaštite okoliša i upravljanje otpadom

Istanbulwww.rewistanbul.com 08.– 11.06.

SWEET EURASIA 2011 - Sajam slatkiša, čokolade, keksa i slastica

Istanbulwww.sweeteurasia.com 16. – 18.06.

Izbor sajmova pripremila Amira Višnjić, tel: 25 01 21, e-mail:amirav@pksa.com.ba

Pregled sajmova Pregled sajmova u zemlji i svijetuu zemlji i svijetu

maj, juni, juli 2011.maj, juni, juli 2011.

Glasnik

10

Januar-februar 2011. godine

Privredna kretanja u Kantonu Sarajevo

- osnovni indikatori -

Elementi PokazateljiJedinica

mjerePeriod KS FBiH

U eš e KS/FBiH

INDUSTRIJA Index fizičkog obima industrijske proizvodnje index I-II 2011/I-II 2010 98,9 106,8 Index prerađivačke industrije index I-II 2011/I-II 2010 97,9 109,1 ŠUMARSTVO proizvodnja šumskih sortimenata ukupno 000 m³ I 2011 8 121 6,6 index I 2011/I 2010 88,9 149,4 prodaja šumskih sortimenata ukupno 000 m³ I 2011 6 82 7,3 index I 2011/I 2010 85,7 146,4 PROMET U TRGOV. NA MALO (sa PDV-om)

(pretežna djelatnost) ukupno 000 KM I-II 2011 416.262 444.407 index I-II 2011/I-II 2010 125,2 108,6 GRA EVINARSTVO U FBiH Građevinarstvo ind fiz.ob.radova Ø I 2011/I 2010 98,6 SAOBRA AJ cestovni prevoz roba ukupno 000 t I-IX 2010 66 2.436 2,7 index I-IX 2010/I-IX 2009 46,2 103,4 gradski-prigradski prevoz putnika ukupno hilj. I-IX 2010 86.895 105.842 82,1 index I-IX 2010/I-IX 2009 105,7 102,7 UGOSTITELJSTVO promet ukupno 000 KM I-IX 2010 50.017 108.288 46,2 index I-IX 2010/I-IX 2009 109,9 110,7 TURIZAM broj turista ukupno I-II 2011 21.016 18.279 index I-II 2011/I-II 2010 103,3 100,3odnos domaći/strani % 30/70 46/54broj noćenja ukupno I-II 2011 40.473 34.621 index I-II 2011/I-II 2010 104,0 102,5odnos domaći/strani % 27/73 44/56 VANJSKA TRGOVINA Vanjskotrgovinska razmjena ukupno mil.KM I-II 2011 617 2.242 27,5 index I-II 2011/I-II 2010 123,6 132,4 Izvoz ukupno mil.KM I-II 2011 143 868 16,5 index I-II 2011/I-II 2010 143,9 139,4 Uvoz ukupno mil.KM I-II 2011 474 1.374 34,5 index I-II 2011/I-II 2010 118,5 128,3 Deficit/Saldo ukupno mil.KM I-II 2011 331 507 65,3 index I-II 2011/I-II 2010 110,3 112,8 Pokrivenost uvoza izvozom ukupno % I-II 2011 30,2 63,1 ZAPOSLENOST/NEZAPOSLENOST Zaposleni radnici ukupno I 2011 126.555 440.461 28,7 index I 2011/I 2010 105,7 103,8 Nezaposlena lica ukupno I 2011 69.186 367.180 18,8 index I 2011/I 2010 103,4 102,6 Stopa nezaposlenosti % I 2011 35,3 45,4 PLA E Neto plaće Ø KM I 2011 1.000,64 810,55 123,5 index I 2011/I 2010 103,5 102,1 CIJENE Indexi cijena proizvođača industrijskih proizvoda index I-II 2011/I-II 2010 104,0 Indexi potrošačkih cijena index I-II 2011/I-II 2010 102,8 INVESTICIJE Isplate za investicije 000 KM 2009* 3.035.098 Ostvarene investicije 000 KM 2009 3.008.982 BDP/pc KM 2009 5.338

• Izvor: Aktuelni podaci Federalnog zavoda za sta s ku i Zavoda za informa ku i sta s ku Kantona Sarajevo.• Podaci o trgovini na malo i turizmu za nivo FBiH odnose se na januar 2011. god.

Glasnik

11

DINAMIKA INDUSTRIJSKE PROIZVODNJE U KANTONU SARAJEVOI-II 2011/I-II 2010. - indexi-

GLAVNE INDUSTRIJSKE GRUPACIJE INDEXEnergija 102,3Intermedijarni proizvodi, osim energije 104,7Kapitalni proizvodi 105,8Trajni proizvodi za široku potrošnju 99,9Netrajni proizvodi za široku potrošnju 119,8

KADROVSKA STRUKTURA NEZAPOSLENIH OSOBA U KANTONU SARAJEVOI 2011.

UKUPNO VSS VŠS SSS NSS VKV KV PKV NKV69.186 5.807 924 19.722 448 457 19.102 469 22.257

U EŠ E % 100,0 8,4 1,3 28,5 0,6 0,7 27,6 0,7 32,2

VANJSKOTRGOVINSKA RAZMJENA KANTONA SARAJEVOI-II 2011.

Glasnik

12

Privredna komora Kantona Sarajevo i Ins tut za zaš tu od poža-ra i eksplozija – INZA d.o.o potpisali su 14. aprila 2011. godine Sporazum o stru no-nau noj saradnji iz oblas edukacije i zajedni kih aplikacija na me unarodne i doma e projekte. Sporazum su potpisali Kemal Grebo, predsjednik Komore i Edin Garaplija, lan Uprave INZA.

Prema rije ima Grebe, ma-njak akreditovanih laboratorija je veliki nedostatak u BiH, koji dodatno usporava njen put ka Evropskoj uniji. INZA je stoga, smatra on, svijetao pri-mjer u državi. INZA je ovlaštena za obuku lica za obavljanje energetskih pregle-de i energetsko cer ciranje zgrada. Jedina je akreditovana ispitna labo-ratorija za ispi vanje vatrootpornos gra evinskih konstrukcija, ispi vanje gra evinskih materijala, energetske e kasnos materijala i dr. Kako Komora realizuje drugi projekat o energijskoj e kasnos u zgradarstvu saradnja sa INZA-om e bi korisna, is e Grebo, smatraju i to dodatnom šansom za poboljšanje konkurentnos doma ih gra evinskih

rmi. “Kao jedan cer cirani labo-ratorij za ispi vanja, u saradnji sa Ko-morom nastojat emo da pokrenemo

odre ene ak vnos da bismo doma-e proizvo a e nau ili kako da izvo-

ze svoje proizvode u EU. Tako emo poboljša kvalitet doma ih proizvo-da na lokalnom tržištu u odnosu na inostrane proizvo a e i distributere”, naglasio je Garaplija.

Vode a rma za usluge iz oblas zaš te od požara na

prostoru šire regije

INZA – Ins tut zaš te od po-žara i eksplozije, kao nau noistraži-va ka ustanova je renomirana i vode-a rma za usluge iz oblas zaš te od

požara na prostoru šire regije. Osno-vana je 1968. godine, preko 40 godina tradicije uspješnog poslovanja ine je prepoznatljivim brendom. Ins tut je visokoosposoblje-na ustanova za obavljanje najsloženi-jih poslova iz oblas zaš te od požara i eksplozije. U ins tutu radi sedam doktora nauka, tri magistra i 10 inži-njera: elektrotehnike, mašinstva, gra-

evinarstva, arhitekture, sigurnos , hemije, diplomiranih pravnika i dese-tak viših stru nih saradnika neophod-nih za nezavisno funkcionisanje ins -tuta. Me u zaposlenicima ins tuta su i eksper iz oblas zaš te od požara imenovani od Ins tuta za standar-

dizaciju BiH u tehni ke komisije pri Vije u Ministara BiH. Svi inžinjeri po-sjeduju stru ne ispite i najmanje pet godina iskustva u struci. Od Ministar-stva pravde FBiH naši stru njaci su imenovani i za sudske vještake. INZA je organizovana u tri glavna sektora: inžinjering – projek-tovanje i planiranje, konsal ng – edu-kacija i ispitna laboratorija – cer ci-ranje, ije udruženo djelovanje pruža usluge iz oblas zaš te od požara, zaš te na radu, zaš te okoline, ener-getske e kasnos , ispi vanja i cer -ciranja. Kroz Centar za specijalis ku obuku koji djeluje u sektoru konsal-

nga vrši edukaciju i obrazovanje kli-jenata. Kroz svoje razvojne programe u proteklom periodu, od nadležnih državnih, federalnih i kantonalnih in-s tucija INZA je obezbijedila sva po-trebna ovlaštenja za obavljanje poslo-va:• ocjenjivanja uskla enos ;• ispi vanje otpornos od požara:

gra evinskih materijala, dijelova gra evinskih konstrukcija, elek-tri ne opreme i sistema za dojavu požara;

• poslove projektovanja elektri nih instalacija u elektroenerge ci;

• poslove projektovanja zaš te od požara projektovanja konstrukci-ja;

• arhitektonska projektovanja.

Tako er, INZA je uspješno i kao jednina u regiji sprovela integri-sanu cer kaciju prema standardi-ma: ISO 9001:2008, ISO 14001:2004 i BS OHSAS 18001:2007. INZA-in ispitni laboratorij je jedini osposobljen iz oblas zaš te od požara i akredi ran po preuzetom Evropskom standardu BAS EN ISO/IEC 17025:2006 od strane Ins tuta za akreditaciju Bosne i Hercegovine, te je kao takav jedino akreditovano je-lo iz oblas zaš te od požara u BiH i šire.

Ins tut zaš te od požara i eksplozije - novi lan Komore

Komora i INZA potpisali Sporazum o stru no-nau noj saradnji

Glasnik

13

Razvoj Ins tuta zaš te od po-žara i eksplozije podrazumijeva stalnu edukaciju kadrova iz oblas zaš te od požara i eksplozije te upravljanja kva-litetom. Ins tut uspostavlja kontakte sa evropskim ins tucijama koje se bave zaš tom od požara i laborato-rijskim ispi vanjima. Stru no osoblje Ins tuta konstantno pra aktuelna dos gnu a u ovoj oblas , te ažurira standarde i literaturu najnovijim izda-njima. Osoblje Ins tuta ak vno u e-stvuje u radu tehni kih komisija pri Ins tutu za standardizaciju BiH, iz oblas zaš te od požara i zaš te oko-liša. Kao ins tucija koja je imple-men rala tri sistema upravljanja kva-litetom, Ins tut konstantno predlaže poboljšanja sistema, koja podrazumi-jevaju tehni ke i organizacione mje-re.

Inženjering -projektovanje i planiranje

Projektovanje• Izrada projektne dokumentacije

elektri nih instalacija u elektro-tehnici;

• Projektovanje zaš te od požara;• Izrada projektne dokumentacije

za sve vrste sigurnosnim sistema zaš te od požara, automatsku de-tekciju o dojavu požara, stabilnih sistema za gašenje, odimljavanje, ograni avanje požara.

Planiranje i programiranje• Izrada planova zaš te od požara

za op ine, gradove, kantone, dr-žavne organe, druge ins tucije i

stambene objekte, šumske kom-plekse;

• Izrada elaborata i pravilnika zaš -te od požara i zaš te na radu;

• Izrada planova evakuacije ljudi.

Djelatnost

• ispi vanje gra evinskih materija-la, elemenata gra evinskih kon-strukcija, opree i sistema zašzite od požara i eksplozija na osnovu Zakona ZOP i sredstava u vezi sa zaš tom od požara i eksplozija, te druga kontrolna ispi vanja u svrhu izdavanja atesta ili stru ne ocjene;

• utvr ivanje uzroka požara i ek-splozije na zahtjev državnih orga-na i izdavanje stru nog mišljenja, vješta enje uzorka izbijanja poža-ra;

• poslovi konsal nga pri projekto-vanju svih vrsta objekata i insta-lacija sa aspekta primjene mjera zaš te od požara i eksplozije;

• ispi vanje energetske e kasnos materijala.

Ispitna laboratorija

Laboratorija za ispi vanje va-trootpornos gra evinskih konstruk-cija djeluje u skladu sa standardom BAS EN ISO/1EC 17025:2006. Osposobljena je za forenzi ka ispi vanja uzroka i posljedica požara, kao i ovlašteni sudski vještak.

Usavršavanje

INZA, u saradnji sa EIHP Ener-

getskim Ins tutom Hrvoje Požar (Za-greb) regionalnim liderom u oblas energetske e kasnos sa dugogo-dišnjim iskustvom iz oblas stru nog osposobljavanja za energetske cer -

katore, organizuju stru no osposo-bljavanje i obavezno usavršavanje za lica koja provode energetske pregle-de i energetsko cer ciranje. Zakonom o prostornom pla-niranju i korištenju zemljišta na nivou Federacije Bosne i Hercegovine (”Služ-bene novine Federacije BiH”, br.2/06, 72/07, 32/08, 4 (10,13/10 i 45/10), lanom 81a. i 81b. i Pravilnikom o

energetskom cer ciranju objekata (“Službene novine Federacije BiH”, br. 50/10 sa prilozima) i Pravilnikom o uslovima za lica koja vrše energet-sko cer ciranje objekata (“Službene novine FBiH”, br.28/10) de nisana je obaveza energetskih pregleda i izda-vanja energetskih cer kata za sve objekte visoko i nisko gradnje kao i energetskih i industrijskih objekata.

U skladu sa lanom 128. Za-kona o zaš od požara i vatrogastvu pravna lica, državni organi i druge in-s tucije dužni su kon nuirano organi-zova i provodi stru no osposoblja-vanje i usavršavanje svih zaposlenika za provo enje mjera zaš te od poža-ra na radnim mjes ma. Prije raspore ivanja radnika na mjesto i kada se vrše promjene u tehni ko – tehnološkom procesu, odnosno procesu rada, prema lanu 39. Zakona o zaš na radu, radnik se obavezno obu ava iz oblas zaš te na radu po prgoramu koji se donosi u skladu sa op im aktom odnosno ko-lek vnim ugovorom. Izdavanje ocjena skladnos – cer kata iz domena zaš te od poža-ra za navedene kategorije.

Glasnik

Legisla va• Odluka o izmjeni i dopuni Odluke o visini administra vnih tak-

si u vezi sa procesnim radnjama pred konkurencijskim savje-tom (“Sl. glasnik BiH”, broj 18/11)

• Pravilnik o izmjenama i dopunama Pravilnika o primjeni Zako-na o porezu na dohodak (“Sl. novine FBiH”, broj 10/11)

• Pravilnik o izmjenama i dopunama Pravilnika o medu i drugim p elinjim proizvodima (“Sl. novine FBiH”, broj 25/11)

14

S PROMO 2011 T 31. 4.

Me unarodni poslovni sajam PROMO 2011. bit e održan od 31. maja do 4. juna u Sportskom kulturnom centru Mejdan (SKPC) u Tuzli. Po rije ima direktora PRO-MO-EXPO d.o.o. Tuzla Nermina Mr-kaljevi a Sajam je osmišljen u više sajamskih, kongresnih i društvenih manifestacija. “Naša želja je da krenemo ak-

vnije i kvalitetnije u jednom novom segmentu i ruhu koji e grad sigurno prepozna . O ekujemo više od 400 u esnika na oko 8.000 m² izložbenog prostora iz 15 država regije i okruže-nja. Kada je u pitanju poslovna po-sjeta, procjenjujemo da e do i oko 1.000 poslovnih ljudi i ukupno oko 25.000 posje laca”, kazao je Mrkalje-vi . Organizacioni pokrovitelji i nosioci ak vnos sajma PROMO 2011 pored Vlade Tuzlanskog kantona i Op-ine Tuzla je i Kantonalna privredna

komora Tuzla.

M -, , , 21. 25. T

Me unarodni sajam energije, indu-strije, rudarstva, koji e se u Tuzli odr-ža od 21. do 25. juna 2011. godine, ve sada zaokuplja punu pažnju broj-nih ins tucija, energetskih kompanija, vladinog i nevladinog sektora i drugih zainteresovanih pojedinaca, ne samo iz Bosne i Hercegovine i bližeg okruže-nja u regiji, nego i Evrope. Koncipiranje sajamskog pro-grama zasnovano je na predispozicija-ma ovog regiona, prilago eno njego-voj industrijsko-energetskoj tradiciji, potencijalu i budu em razvoju. U toku Sajma održat e se dvodnevni skup “Energa”, na kojem se prvi dan planira Konferencija “Ener-getska e kasnost” sa sesijama: “In-s tucionalna infrastruktura podrške energetskoj e kasnos ”, “Energetska e kasnost - ekonomija budu nos ” i “Energetska e kasnost i uloga lokalne zajednice” a drugi dan održavanje dva panela: “Izazovi izgradnje velikih ter-moenergetskih kapaciteta na tržištu Jugoisto ne Evrope” i “Vjetroenergi-ja”. Tuzlanski sajam, koji provodi ak vnos organizacije Sajma energe-

ke, is e zna ajnu podršku i partner-stvo na ovom projektu sa Vanjskotr-govinskom komorom BiH, Privred-nom komorom Tuzlanskog kantona, Vladom Tuzlanskog kantona, Op i-nom Tuzla, te Kraljevinom Danskom kao zemljom partnerom Sajma. Sajam e bi lociran na pro-storu pomo nog stadiona Tušanj.

P F R Š – B H -

, 11. 12. 2011.

Vanjskotrgovinska komora Bosne i Hercegovine/Agencija za promociju izvoza Bosne i Hercegovine u saradnji sa Ministarstvom vanjskih poslova Bo-sne i Hercegovine organizuje posjetu privredne delegacije Bosne i Hercego-vine Republici eškoj (Prag), 11. i 12. maja 2011. godine. Za 11. maj 2011. godine je predvi eno održavanje sjednice Mje-šovitog bh- eškog komiteta za pri-vrednu saradnju, a u okviru njega se organizuje i Poslovni forum Bosna i Hercegovina – Republika eška, koji je predvi en za 12. maj 2011. godi-ne. Tokom Poslovnog foruma, u planarnom dijelu susreta, privredni-cima bi se obra li predstavnici Vanj-skotrgovinske komore Bosne i Herce-govine, Ministarstva vanjskih poslova Bosne i Hercegovine, Ministarstva vanjske trgovine i ekonomskih odno-sa Bosne i Hercegovine i Agencije za promociju stranih inves cija u Bosni i Hercegovini, koji bi eškim privredni-cima pružili više informacija o poslov-nom okruženju u Bosni i Hercegovini i mogu nos ma potencijalne saradnje izme u privrednika ovih zemalja. Nakon plenarnog dijela Po-slovnog foruma bit e održani bilate-ralni susre eških i bh. privrednika.

Glasnik

15

Na zahtjev poslovnog sek-tora Privredne komore Kantona Sarajevo, dopunom Odluke o or-ganizaciji i radu, otvorena je nova mogu nost privrednicima da unu-tar savjeta Komore formiraju gru-pacije. Grupacije e bi formirane iz reda lanova Komore za odre e-ne djelatnos unutar grana privre-de s ciljem ja anja i a rmacije stru-ke. Gransko okupljanje i rješavanje problema u pojedinim oblas ma unutar savjeta pospješit e i una-prijedi i rad samih savjeta. Potreba za formiranjem ovakvog vida grupisanja unutar ko-morskog sistema je od posebnog zna aja za privredu Kantona Sara-jevo u teškom periodu u kome se

sada nalazi i u kojem struka treba da zauzme vrlo zna ajno ili, bolje re i, klju no mjesto. Jedan od razloga formiranja grupacija unutar Komore je i da svojim djelovanjem a rmiše stru-ku i da ona dobije pravo mjesto u privrednom životu. Koliko e se u

m namjerama uspje najviše za-visi od potrebe i podrške onih koji treba da koriste usluge i infrastruk-turu Komore, koja im je na raspo-laganju, a i isto tako i od ak vnos same grupacije. Grupacije obuhvataju dje-latnos me usobno vezane sirovi-nom, gotovim proizvodom, istom uslugom ili nekim drugim fakto-rima koji ih povezuju, kao što su

npr. proizvodnja i prerada mesa, prerada vo a i povr a, proizvodnja vode i bezalkoholnih pi a, trgovina hranom, pekari, niskogradnja, viso-kogradnja, projektovanje, drumski prijevoz, trgovci nekretninama, pri-vatne usluge u zdravstvu i sli no. Komora poziva sva strukov-na udruženja koja djeluju na pro-storu Kantona Sarajevo, a nisu u sklopu organizacije Komore, da se organizuju kao grupacije u sklo-pu pojedinih savjeta u Komori. Na ovaj na in e ste i ve i stepen le-gi mnos pri utjecaju na kreiranje privrednog ambijenta u Kantonu Sarajevo.

Mogu nost formiranja grupacija unutar savjeta Komore

Imaju i u vidu problema ku nagomilanih arhivskih spisa, te problema koji se javljaju uz adekvatno ažuriranje, sigurnost i teško u pristupa pojedinim dokumen ma, Sec-tor ADS d.o.o. i Privredna komora Kantona Sarajevo or-ganizovali su sredinom marta za sarajevske privrednike prezentaciju o digitalizaciji i mikro lmovanju. O mogu nos ma saradnje, na inima i prednos-

ma digitalizacije i mikro lmovanja govorili su Dijana Kremenovi , direktorica rme Sector ADS, Sabina Šeri , direktorica prodaje i Željko Stojni , direktor IT centra. Naime, Sector ADS je trenutno jedina kompanija u BiH ovlaštena od nadležnog arhiva za klasi no sre ivanje ar-hivske i dokumentarne gra e. Kako to is e Kremenovi , arhiviranje gra e putem digitalizacije i mikro lmovanja smanjuje opera vne troškove, troškove papira, doprinosi poboljšanju kvaliteta informacija, ubrzanom poslovnom procesu, strožijoj kon-troli uskla enos , kao i osiguranju brzog povrata inves-

cije. Dokumen se arhiviraju isklju ivo prema potre-bama i zahtjevima klijenta, na DVD-u ili web-stranicama, odnosno organiziranju arhive putem interneta. Trajna dokumentacija pohranjuje se na mikro lm, mikro lmovi se mogu uvijek pretvori u digitalni oblik, mogu se digi-talizova i knjige, novine, crteži, planovi i sl. Otvorena je

mogu nost klasi nog sre ivanja arhivske i dokumentarne gra e, a i pohranjivanje arhive u savremeno opremljene arhivske depoe. O zakonskim odredbama i obavezama u segmen-tu arhiviranja govorio je Andrej Rodinis, predstavnik Ar-hiva BiH, koji je podržao ove inova vne metode sre ivanja arhivske gra e, a i uvanja dragocjene dokumentacije od propadanja. Na osnovu posje enos prezentaciji i pitanja koja su uslijedila na kraju, može se zaklju i da su poduzetnici zainteresovani za bolja rješenja struktuiranja dokument-acije i pripreme informacija na na in da budu brzo dostup-ne, pregledne i sigurne.

Sector ADS i Privredna komora Kantona Sarajevo organizovali prezentaciju

Digitalizacija i mikro lmovanje kao uspješni na ini rješavanja problema arhiviranja

Glasnik

16

Pojmovnik

evropskih integracijaI u ovom broju predstavljamo izvod nekih od pojmova sadržanih u Pojmovnik evropskih in-tegracija, koji je sa inila Direkcija za evropske integracije, a ije je poznavanje svakako zna aj-no za dalje razumijevanje i prou avanje samog procesa evropskih integracija.

E TA

EFTA (Evropska asocijacija za slobodnu trgovi-nu) je me uvladina organizacija koja je uspo-stavljena s ciljem promocije slobodne trgovine i ekonomske integracije me u njenim država-ma lanicama: Islanda, Lihtenštajna, Norveške i Švicarske. EFTA u svojoj nadležnosti ima mo-nitoring i upravljanje odnosima me u država-ma lanicama EFTA-e na osnovu Konvencije iz Štokholma, upravljanje Sporazumom o Evrop-skom ekonomskom prostoru, te koordinaciju odnosa s tre im zemljama. Tijela EFTA-e su: Sekretarijat, Nad-zorni odbor, Sud, Vije e i odbori zaduženi za pojedina pitanja. EFTA je uspostavljena 1960. godine Konvencijom iz Štokholma, a osnova-le su je: Austrija, Danska, Norveška, Portugal, Švedska, Švicarska i Velika Britanija. Državama osniva ima EFTA priklju ili su se: Island 1970., Finska 1961. i Lihtenštajn 1991. godine. Cilj EFTA-e bio je stvaranje zone slobodne trgovine me u njenim lanicama te uspostavljanje ekonomske unije. Tako er, EFTA je imala za cilj poslužiti njenim državama la-nicama kao alternativa i protuteža Evropskoj ekonomskoj zajednici. Vremenom su lanice EFTA Danska, Irska i Velika Britanija 1973., Portugal 1986. te Austrija, Finska i Švedska 1995. godine istupile iz EFTA i pristupile Evropskoj uniji. Odnosi lanica EFTA s Evropskom unijom regulirani su Sporazumom o Evropskoj ekonomskoj zoni (1994.). Na osnovu ovog spo-razuma, tri lanice EFTA-e Island, Lihtenštajn i Norveška dio su Evropskog ekonomskog pro-stora i u estvuju u unutrašnjem tržištu Evrop-ske unije. etvrta lanica EFTA, Švicarska, nije dio Evropskog ekonomskog prostora i njeni ekonomski odnosi s Evropskom unijom regu-lirani su na osnovu bilateralnog ugovora.Od 90-ih godina EFTA razvija ekonomske od-nose uspostavljanjem mreže sporazuma o slo-bodnoj trgovini i partnerstvu s tre im zemlja-ma u i van evropskog kontinenta.

EKONOMSKA I MONETARNA UNIJA

Ekonomska i monetarna unija je pro-ces kojim države lanice Evropske unije uskla-uju svoju ekonomsku i monetarnu politiku s

krajnjim ciljem usvajanja jedinstvene valute –

eura. Ekonomska i monetarna unija de nirana je Ugovorom o Evropskoj uniji (1992/1993.) i njeno uspostavljanje odvijalo se u tri faze: • Prva faza (1. juli 1990 - 31. decembar

1993): slobodno kretanje kapitala me u državama lanicama, koordinacija eko-nomskih politika te bliža saradnja central-nih banaka;

• Druga faza (1. januar 1994 – 31. decembar 1998): približavanje ekonomskih i mone-tarnih politika država lanica kako bi se osigurala stabilnost cijena i javnih nansija; uspostavljanje Evropskog monetarnog in-stituta (EMI) i Evropske centralne banke (ECB).

• Tre a faza (od 1. januara 1999): nepovrat-no utvr ivanje kursa i uvo enje jedinstve-ne valute na devizna tržišta i u elektronska pla anja, te uvo enje nov anica i kovanica eura.

Euro kao jedinstvenu valutu 1. janu-ara 1999. prihvatilo je 11 država lanica Evrop-ske unije: Austrija, Belgija, Finska, Francuska, Irska, Italija, Luksemburg, Holandija, Njema ka, Portugal i Španija kojim se nakon zadovoljavanja kriterija konvergencije 2001. godine pridružila i Gr ka. Nov anice i kovanice eura uvedene su u opticaj 1. januara 2002. i zamijenile su doma e valute u spomenutih 12 starih država lanica EU, a njima se 2006. pridružila Slovenija, potom 2008. Malta i Kipar, te 2009. godine Slova ka. Ostalih devet novih država lanica su u fazi is-punjavanja kriterija konvergencije. Euro nisu uvele tri stare države lani-ce: Velika Britanija i Danska, na osnovu klauzule o izuzimanju (opt –out clause) i Švedska, iji su gra ani dva puta na referendumu odbili uvo e-nje eura.

EKONOMSKI DIJALOG

S ciljem promocije tržišne ekonomije i eko-nomskog razvoja, Evropska unija je na Samitu u Solunu (2003.) predvidjela uspostavljanje Eko-nomskog dijaloga sa svakom od zemalja Zapad-nog Balkana. Ekonomski dijalog bavi se isklju ivo ekonomskim i nansijskim pitanjima, a njegova svrha je uspostavljanje okvira za detaljno raz-matranje ekonomske situacije u zemlji poten-cijalnoj kandidatkinji i u Evropskoj uniji, te pro-nalaženje na ina budu e zajedni ke saradnje u oblasti ekonomske politike. Ekonomski dijalog je i forum za razmjenu mišljenja izme u Evrop-ske komisije i zemlje potencijalne kandidatkinje, koji u kona nici treba da rezultira zajedni kim razumijevanjem kroz zajedni ke preporuke. Tako er, Ekonomski dijalog je pri-prema za uspostavljanje pretpristupnog skal-nog nadzora (Pre-accession Fiscal Surveillance), koji imaju zemlje kandidatkinje i priprema za ispunjavanja kriterija konvergencije. Ekonomski dijalog održava se u okviru mehanizama za pra-enje napretka zemlje u procesu stabilizacije i

pridruživanja - sektorsko Pra enje procesa re-formi (RPM). Održava se obi no jednom godišnje,

a zaklju ci Ekonomskog dijaloga sastavni su dio godišnjeg izvještaja o napretku kojim Evropska komisija ocjenjuje napredak zemlje na putu evropskih integracija. Prvi ekonomski dijalog izme u Bosne i Hercegovine i Evropske unije održan je 2006. godine.

EKONOMSKI I SOCIJALNI ODBOR

Ekonomski i socijalni odbor je savjetodavno ti-jelo Evropske unije koje je uspostavljeno 1957. godine i koje zastupa interese razli itih eko-nomskih i socijalnih grupa na evropskom nivou. Ekonomski i socijalni odbor ima ju 344 lana koji se biraju me u poslodavcima, iz sindikata zaposlenih i interesnih grupa koje se bave ekonomskim i socijalnim pitanjima (udru-ženja poljoprivrednika, grupe za zaštitu okoliša, privredne komore i sl.) 27 država lanica. Pre-ma Ugovoru iz Nice (2001./2003.), njihov broj ne može biti ve i od 350. Odbor daje mišljenja pri donošenju propisa koji se odnose na unutrašnje tržište, obrazovanje, zaštitu potroša a, okoliš, regio-nalni razvoj, socijalnu politiku, zapošljavanje, zdravstvo, jednake mogu nosti itd. Mišljenja se donose prostom ve inom na plenarnim sjedni-cama koje Odbor održava devet puta godišnje u Briselu, a ona se proslje uju nadležnim insti-tucijama i objavljuju u Službenom glasniku EU. Institucije koje ine zakonodavni trougao EU (Vije e EU, Evropska komisija i Evropski par-lament) imaju obavezu da konsultiraju Odbor o odre enim pitanjima, dok su o drugim ovla-štene da zatraže konsultacije iako obaveza ne postoji. Odbor ima važnu ulogu i pri traženju kompromisa u slu aju sukoba interesa suprot-stavljenih grupa. Tako er, Odbor prati i razvoj unutrašnjeg tržišta Evropske unije i dva puta godišnje organizira Forum o unutrašnjem tr-žištu. Odbor daje zna ajan doprinos u ja anju uloge civilnog društva u procesu donošenja od-luka na nivou EU i doprinosi njegovoj transpa-rentnosti, ime ovaj proces postaje prihvatljiviji gra anima EU.

EKONOMSKO- ISKALNI PROGRAM

Ekonomsko- skalni program je klju ni do-kument za kreiranje i vo enje ekonomske politike države. Ekonomsko- skalni pro-gram izra uju zemlje koje još uvijek ne-maju status kandidata za lanstvo u EU. Ovaj dokument smatra se pripremom za izradu Pretpristupnog ekonomskog pro-grama (PEP) koji izra uju zemlje kandidat-kinje za lanstvo u EU.

ENERGIJA

Osnovni ciljevi energetske politike EU su osiguranje snabdijevanja energijom, inte-gracija energetskih tržišta država lanica, osiguranje uskla enosti energetske politi-

Glasnik

17

ke s ciljevima održivog razvoja, racional-nim korištenjem energije i razvojem ob-novljivih izvora, te podsticanje istraživanja i tehnološkog razvoja u energetici. Energetska politika obuhvata korištenje uglja, nafte, plina, elektri ne energije, novih i obnovljivih izvora ener-gije i nuklearne energije te upravljanje po-tražnjom za razli itim oblicima energije. Prijedlog uspostavljanja energetske poli-tike EU predstavljen je po etkom 2007. godine, a njime je predvi ena uspostava tržišnih (porezi, podrška, sheme trgovanja emisijama CO2), tehnoloških (vezano za energetsku e kasnost, obnovljive izvore i izvore niskog nivoa ugljika) i nansijskih instrumenata provo enja, kao i uspostava vanjske energetske politike. Budu i da osniva kim ugovorima nije de nirana pravna osnova za djelova-nje EU u ovoj oblasti, energetska politika razvija se u okviru drugih vrsta politike (vanjski odnosi, unutrašnje tržište, okoliš, konkurencija), a u skladu s tim i procedura odlu ivanja nije jedinstvena nego zavisi od razvoja energetske politike.

ENERGETSKA ZAJEDNICA

Energetska zajednica osnovana je Ugovo-rom o Energetskoj zajednici koji je pot-pisan u Atini (Gr ka) 25. oktobra 2005., a njen cilj je stvaranje najve eg tržišta elektri ne energije i plina u svijetu. Osni-vanjem Energetske zajednice Evropska unija proširila je svoje unutrašnje tržište energije na Jugoisto nu Evropu te otvorila mogu nost širenja na sve one koji iskažu interes. Ona se zasniva na provo enju re-levantnog acquis communautairea i libera-lizaciji doma ih energetskih tržišta lanica Zajednice.

lanice Energetske zajednice su: 27 država Evropske unije (Austrija, Belgija, Bugarska,

eška, Danska, Estonija, Finska, Francuska, Gr ka, Holandija, Italija, Irska, Kipar, Leto-nija, Litvanija, Luksemburg, Malta, Ma ar-ska, Njema ka, Poljska, Portugal, Rumunija, Slova ka, Slovenija, Španija, Švedska i Velika Britanija) te Albanija, Crna Gora, Bosna i Hercegovina, Makedonija, Srbija i UNMIK-Kosovo. Status zemalja posmatra a ima-ju: Gruzija, Moldavija, Norveška, Turska i Ukrajina. Organizacionu strukturu Ener-getske zajednice ine: Ministarsko vije e, Stalna grupa, Regulatorni odbor, Forum i Sekretarijat. Sjedište Sekretarijata Ener-getske zajednice je u Be u, u Austriji.

ERASMUS MUNDUS

Erasmus Mundus je program Zajednice za mobilnost studenata i nau nih radnika (akademskog osoblja i stru njaka) u obla-sti visokog obrazovanja. Cilj ovog progra-

ma je unapre enje kvaliteta evropskog visokog obrazovanja i me ukulturnog razumijevanja kroz saradnju Evropske unije i tre ih zemalja. Aktivnosti na koje se ovaj program odnosi su: postdiplomski studiji, dodjela stipendija, partnerstva s visokoobrazovnim institucijama, razmje-na iskustava i dobre prakse, partnerski pilot-projekti s ciljem razvoja inovacija i kvaliteta u visokom obrazovanju. Korisnici programa mogu biti institucije i pojedinci: visokoobrazovne institucije, studenti, pro-fesori, nau no osoblje te osoblje direktno uklju eno u visoko obrazovanje, te ostale privatne i javne institucije koje djeluju u oblasti visokog obrazovanja.

EUREKA

EUREKA je panevropska mreža za po-dršku tržišnoorijentiranih, industrijskih nau noistraživa kih projekata. EUREKA je osnovana 1985. godine kao me uvladina inicijativa, s ciljem ja anja evropske kon-kurentnosti kroz podršku preduzetništvu, istraživa kim centrima i univerzitetima. Aktivnosti EUREKE usmjerene su u oblasti elektronike i informacione i komunikacione tehnologije, industrijske proizvodnje, materijala i transporta, ostale industrijske tehnologije, energetske teh-nologije, hemije, zike i egzaktnih nauka, biološke nauke, poljoprivrede i pomorskih resursa, agroprehrambenih tehnologija, mjeriteljstva i standarda, te tehnologija za zaštitu ljudi i okoliša. EUREKA ima 39 zemalja lanica. Bosni i Hercegovini je, na osnovu Okvir-nog sporazuma o op im principima u eš a BiH u programima Zajednice (2004/2007), otvorena mogu nost pristupa u EUREKU, a od 19. juna 2009. BiH ima status državne

informativne ta ke (NIP). Ovaj status BiH, pored pripreme za punopravno lanstvo, omogu ava vezu industrije i istraživa kih instituta s EURE-KOM i podršku u eš u u projekatima.

EURO

Euro je jedinstvena valuta Evropske unije, koju kao doma u valutu trenutno koristi 16 država lanica i koje zajedno ine eu-rozonu: Austrija, Belgija, Finska, Francuska, Gr ka, Holandija, Irska, Italija, Kipar, Luk-semburg, Malta, Njema ka, Portugal, Slo-venija, Slova ka, i Španija. Tako er, euro se koristi kao je-dinstvena valuta/doma a valuta i na po-dru jima koja su dio Evropske unije ali ne i evropskog kontinenta (francuske preko-morske teritorije Gvadalupe, Francuska Gvajana, Martinike na Karibima i Reuni-onu u Indijskom okeanu, te portugalski Madeir i Azurska ostrva i španska Ka-narska ostrva u Atlantskom okeanu), za-tim evropskim državama koje nisu države lanice EU (Monako, San Marino, Vatikan

koji imaju potpisan monetarni ugovor, te Andora, Crna Gora i Kosovo pod rezolu-cijom Vije a sigurnosti UN-a 1244/99 koji nemaju potpisane ugovore), te podru jima koja nisu ni dio EU ni evropskog kontinen-ta (francuskim prekomorskim teritorijama Sveti Petar i Mikelon na isto noj obali Ka-nade i Mayotte u Indijskom okeanu). Euro je kao jedinstvenu valutu 1. januara 1999. prihvatilo 11 od tadašnjih 15 država lanica Evropske unije: Austrija, Belgija, Finska, Francuska, Holandija, Irska, Italija Luksemburg, Njema ka, Portugal i Španija. Danska i Velika Britanija, na osno-vu klauzule o izuzimanju (opt–out clause), nisu prihvatile jedinstvenu valutu, a Gr ka

Glasnik

18

i Švedska formalno nisu zadovoljile krite-rije konvergencije do spomenutog datu-ma. Gr ka je, zadovoljivši navedene krite-rije, prihvatila euro 2001. godine, dok je Švedska ostala izvan eurozone s obzirom na to da su njeni gra ani na referendumu dva puta odbili prihvatanje jedinstvene va-lute. Uvo enje eura kao jedinstve-ne valute u Evropskoj uniji tre a je faza stvaranja ekonomske i monetarne unije. Nov anice i kovanice eura zvani no su puštene u opticaj 1. januara 2002., a pot-puna zamjena nacionalnih valuta obavljena je krajem februara 2002. godine. Euro kao jedinstvenu valutu pri-hvatile su i etiri nove država lanice: Slo-venija 2006., Malta i Kipar 2008. i Slova ka 2009. godine, a ostalih osam e to u initi nakon zadovoljavanja kriterija konvergen-cije. Euro - naziv za jedinstvenu valutu - usvojen je na sastanku Evropskog vije a u Madridu 1995. godine.

EUROBAROMETAR

Eurobarometar je služba Evropske ko-misije koja provodi istraživanja javnog mnijenja u državama lanicama EU i ze-mljama kandidatkinjama. Eurobarometar uspostavljen je 1973. godine, a istraživa-nja javnog mnijenja provodi dva puta Po-mo u Eurobarometra Evropska komisija prati razvoj javnog mnijenja o društvenim i politi kim pitanjima, a cilj ispitivanja je pomo Evropskoj komisiji u donošenju odluka, izradi zakonodavstva i ocjenjivanju ura enog.

EUROZONA

Eurozona je naziv za grupu država lanica EU koje su kao doma u uvele jedinstvenu evropsku valutu - euro. Danas eurozonu ini 16 država lanica EU: Austrija, Belgija,

Finska, Francuska, Gr ka, Holandija, Irska, Italija, Kipar, Luksemburg, Malta, Njema -ka, Portugal, Slovenija, Slova ka i Špani-ja te francuske prekomorske teritorije Gvadalupe, Francuska Gvajana, Martinike na Karibima i Reunionu u Indijskom oke-anu, portugalski Madeir i Azurska ostrva i španska Kanarska ostrva u Atlantskom okeanu. Izvan eurozone su Danska i Veli-ka Britanija koje na osnovu izuze a (opt–out clause) nisu obavezne da preuzmu euro kao doma u valutu, zatim Švedska iji su gra ani dva puta na referendumu

odbili uvo enje eura, te osam novih drža-va lanica (Bugarska, eška, Estonija, Leto-nija, Litvanija, Ma arska, Poljska, Rumunija) koje nisu zadovoljile kriterije konvergen-cije. Tako er, van eurozone su i zemlje ne lanice EU, a u kojima je euro uveden kao doma a valuta (Monako, San Marino, Vatikan, Andora, Crna Gora i Kosovo pod

Rezolucijom Vije a UN-a 1244/99, fran-cuske prekomorske teritorije Sveti Pe-tar i Mikelon na isto noj obali Kanade i Mayotte u Indijskom okeanu). Uvo enje eura i ulazak u eurozo-nu je, izuzev Danske i Velike Britanije, oba-veza za sve sadašnje, uklju uju i Švedsku, i sve budu e države lanice Evropske unije.

EVROPA À LA CARTE

Izraz Evropa „à la carte“ ozna ava nejed-noobraznu metodu integracije koja drža-vama lanicama omogu ava da izaberu po-litiku kao s jelovnika i da se u potpunosti uklju e u nju, a vrste politike moraju imati minimum zajedni kih interesa.

EVROPAVARIJABILNEGEOMETRIJE

Izraz „Evropa varijabilne geometrije“ ozna ava na in integracije koja uzima u obzir nepremostive razlike u strukturi integracije i dopušta trajnu odvojenost izme u grupe država lanica i manje razvi-jenih jedinica integracije.

EVROPSKA AGENCIJA ZA REKONSTRUKCIJU

Evropska agencija za rekonstrukciju je klju no operativno tijelo za upravljanje programima pomo i koje Evropska unija u okviru procesa stabilizacije i pridruži-vanja daje za zemlje Zapadnog Balkana: Srbiju, Crnu Goru, Makedoniju te Kosovo pod Rezolucijom Vije a sigurnosti UN-a 1244/99. Osnovana je u februaru 2000. godine, a s radom je prestala 2008. godi-ne. Glavni zadatak Agencije bio je pomo u stvaranju e kasnih institucija, uvo enju principa tržišne ekonomije, privla enju kapitala stranih investitora i unapre enju državne i regionalne infrastrukture. Sje-dište Agencije bilo je u Solunu (Gr ka), a imala je operativne centre u Beogradu (Srbija), Prištini (Kosovo po Rezolucijom Vije a sigurnosti UN-a 1244/99) i Skoplju (Makedonija).

EVROPSKA BANKA ZA OBNOVU I RAZVOJ

Evropska banka za obnovu i razvoj osno-vana je 1991. godine s ciljem da pomogne državama Centralne i Isto ne Evrope u njihovoj transformaciji u tržišne ekonomi-je. EBRD je osnovalo 40 zemalja, Evrop-ska komisija i Evropska investiciona banka potpisivanjem Sporazuma o uspostavljanju EBRD-a. EBRD pomaže zemljama lanica-ma - primateljicama pomo i u provo e-nju programa privatizacije, strukturnih i sektorskih reformi, ja anju konkurencije, nansijskih institucija i pravnog sistema,

razvoju infrastrukture za podršku privat-nom sektoru, itd. Pomo EBRD-a ostvaruje se di-rektnim ulaganjima u privatna ili državna preduze a i banke, su nansiranjem ula-ganja u preduze a, tehni kom pomo i za pripremu, te nansiranjem i provo enjem odre enih investicionih ili razvojih proje-kata. Banka je danas u vlasništvu 61 dr-žave, Evropske zajednice/EU i Evropske investicione banke, a djeluje u 30 država Evrope i Azije.

EVROPSKA CENTRALNA BANKA

Evropska centralna banka je nansijsko tijelo Evropske unije koje je na osnovu Ugovora o Evropskoj uniji (1992./1993.) osnovano 30. juna 1998. Evropska central-na banka operativno je po ela djelovati uporedo s uvo enjem tre e faze mone-tarne unije, 1. januara 1999., odnosno s uvo enjem eura kao zajedni ke valute. Osnovni zadaci Evropske cen-tralne banke su kreiranje i provo enje zajedni ke monetarne politike, upravljanje platnim prometom EU, upravljanje devi-znim rezervama država lanica, te odr-žavanje stabilnosti cijena na unutrašnjem tržištu, što uklju uje osiguravanje ogra-ni enja porasta potroša kih cijena ispod 2% te utvr ivanje kamatnih stopa u cijeloj eurozoni. U ispunjavanju svojih zadataka Evropska centralna banka radi s Evrop-skim sistemom centralnih banaka (ESB) koji obuhvata sve država lanice EU. Me-utim, samo 16 od 27 država lanica su do

sada usvojile euro i one ine eurozonu, a njihove banke zajedno s Evropskom cen-tralnom bankom ine Eurosistem. Evropska centralna banka je u svom radu tijelo potpuno nezavisno od ostalih institucija i tijela EU te država lanica. Njena monetarna politika je oba-

vezuju a za sve banke država lanica i u slu aju njenog narušavanja predvi ene su i nov ane kazne. Evropska centralna banka ima ek-skluzivno pravo na odobravanje banknota zajedni ke valute - eura, emisije zajedni -kog novca i vo enje me unarodnih prego-vora o monetarnim pitanjima. Sporazumi i drugi pravni akti koje Evropska centralna banka prihvati ili odobri obavezuju i su za sve države lanice. Bankom upravlja Vije e guvernera,

Naziv seminara Predava Datum

Odlazak i optuštanje zaposlenika Dženana Husremovi , Alma Kadi 26. maj

Rješavanja sukoba mirnim putem-medijacija tre e strane Ljiljana Zurovac 30-31. maj

Najnovija praksa i stavovi u postupcima javnih nabavki Hajrudin Buza, Stipo Petri evi , inita Fo o 9. juni

Franšiza Vasa poslovna prilika-kako otvoriti stranu franšizu

BSC I Franadria, Ljubljana Slovenija, Edita Be i , Dušan Žerak 24. juni

Energetska e kasnost i obnovljivi izvori energije u pravnom sistemu EU i re eksacija na BiH Ceteor Sarajevo 28. juni

Posjetite web-stranicu Komore - www.pksa.com.ba !

Seminari maj-juni