VIRUSI

GLJIVE

Carstvo gljiva obuhvata oko 100 000 opisanih vrsta. Gljive su eukariotski jednoelijski ili vieelijski heterotrofni organizmi koji se hrane saprobno (organskom materijom uginulih organizama) ili parazitski (na raun domaina).

Gljive naseljavaju uglavnom kopno, ali ima i onih koje ive u vodi, kao i na drugim organizmima ili u njima.

Somatsko telo sluzavih gljiva moe biti plazmodijum (viejedarna sluzava masa) ili pseudoplazmodijum (vieelijska sluzava masa).

Somatsko telo pravih gljiva je pseudomicelijum kod jednoelijskih kvasaca i micelijum kod vieelijskih pravih gljiva.

Micelijum je splet razgranitih konatih tvorevina hifa koje su izgraene od elijske membrane, citoplazme sa organelama i velikog broja jedara. Obavijene su elijskim zidom od polisharida hitina. Hife mogu biti neseptirane ili septirane (podeljene septama pregradama na segmente).

Razmnoavanje gljiva

Gljive se razmnoavaju somatski, sporulativno i polno.

Somatsko razmnoavanje obavlja se deobom elije, pupljenjem ili fragmentacijom somatskog tela.

Sporulativno razmnoavanje obavlja se sporama (endosporama ili egzosporama) koje nastaju u sporangijama.

Polno razmnoavanje sluzavih gljiva je hologamija i izogamija, a kod pravih gljiva prisutni su procesi oogamije, zigogamije, gametangiogamije i somatogamije.

Gametangiogamijom nastaju sporonosni organi askusi (sa 8 askospora) u plodonosnim telima askokarpima. Vrste askokarpa su: kleistotecija (zatvoreno plodonosno telo), peritecija (delimino otvoreno plodonosno telo) i apotecija (iroko otvoreno plodonosno telo).

Somatogamijom nastaju sporonosni organi bazidije (sa 4 bazidiospore) u plodonosnim telima bazidiokarpima. Najpoznatiji bazidiokarp je peurka izgraena od eira i drke. Sa donje strane eira nalaze se bazidije.

Znaaj gljiva

Zajedno sa bakterijama gljive su glavni razlagai u prirodi obezbeuju kruenje materije i nastajanje zemljita. U simbiozi sa korenovima biljaka (mikorizi) obezbeuju biljkama bolje upijanje vode iz zemljita.

Gljive se koriste u prehrambenoj industriji za pravljenje hleba (pekraski kvasac), sira i alkoholnoh pia (pivski kvasac). Mnoge antibiotike, na pr. penicilin stvaraju gljive. Gljive se takoe koriste u ishrani oveka.

Negativan znaaj gljiva ogleda se u tome to one kao paraziti izazivaju bolesti oveka, biljaka i ivotinja, pa su tako pretnja zdravlju ljudi i nanose tete u poljoprivredi.

Septirane hife

Neseptirane hife

Septe