-
Z&£
SCHOLIA SELECTA
in
E S A I. I - X I I.
QUiE
VENIA AMPL. FACULT. PHILOS. UPSAL,
PR/ESIDE
GUSTAVO KNÖSS. T K. DOCT.
I.ITT. ORIENTAL, PROF. REG. ET ORD.»
PRO GRADU PHILOSOPHICO
p. p.
ADOLPHUS FREDERI CU S ALTAHRVermelandus.
IN audit. qust. die iii april. mdcccxx1v.
h. p. m. s.
P. XIII
UPSALliE,ExcUDEBANT REGIiK ACADEMIAE TYPOGRAPHI.
-
AD ESA r. VI: T. 97
Cap. VI.
*; nrp^ty .ni» ~ fev>'2. Eodem, quö ReX Ü-sia hior tuas est,
anno -j sed a#'/* mortem ejus. Conf.I: r. Si post, videtur potius
dicendam fuisst : annoprima Jofhaaii. Conferas eatidem diéHonem
XIV:2g. — Non p-obabile est, quod haben t Chald. Saad.Ja» chi, per
morlem hic in tel I ig i lepram , quse Talmudi-stis erat mors
civilis (Talmud, Jebaraotfo fol. 49. a. b.J,quas quidem Äben Ebrra
dudom improbat* ineptiäs. —P o hic et v. g. ii, ut in quovis fere
versu Dan.IX, codices miilti habenfc nirn, quod ré&um esse
vi¬detur, cum Judaei pro rvjrn soleant "»rtN efferre. —
era ad Jehovatn refefunt piu'-es interpretes, dequo haec
epitheta LVH: 15- occurrunt. Languidioravero tunc apparent, neque
setjtentiré htric fa vet ord©verborum. -P< aeterea. ■!. c.
adhibentur tropica et figu-rate. Sed egregie solri exprimitiir
sublia itate n aje-stas et exceisitas ipsitis dorthin a to ris. —
vbw'
~
n^. Syrmata trahére longiora, in Oriente po-tentis est atque di
vitis, neque iisdem fe minas tantlim(XLVII: 2), sed etiain vin,
certe apud Medos et ve-teres Arabes, utebantur. Hic in spiritu seu
in visioneProphefea, in templum abreptus, vidisse dicitur
Jehovam,cujus thronus in sanéto san&oruin positus erat,
syr¬mata vero uni versam implebant alreram tempii par-tem, ipsum
srn&pm seu baon. Praeter Syrum, reli-qui veteres interpretes
anthropomorphismum in ii'jw
13
-
ad ESAr. VI: i, 2.
latentem evitarnnt. Symm. Theod. rec 7s%os ttoSuv ccvt$,Vulg.
qua sub ipso tränt. LXX. ccvrS, et Chald«.?rnj^ V] sptendor gloria
tjur.
i. QiQY\y .non nisi hic occurrunt. Vocabutumhoc explicat Kimchi
per utn angelos igneos(conf. Ezech. I: 13) ex Abulwalid».
&-^LJcum vero qVur non significet lucere, sed exurere, hocminus
aptum videtur. Est absque dubio convenien-tius, conferre arab. et
nobilis\ princeps,.quo tum Deus, tum principes mundani* nomine
im-signiuntnr. Ut igitur proceribus Rex terrigena cir-cumdatur; ita
hic Jehova, Deus unfversi, pifncipibusCaeli, conf. Dan. VII: 10. 1
Reg. XXII: 19. Job«. 1:6.II: r. Quod quidem nobis placet prae
tentamine Ge-Senii novissiino, usui vocabuli peculiariter haebraeo
in-haerendi. Scilicet adhibetur XIV: 29. XXX: 6, depresteribus,
anguibus seu s-erpentibus-, et quidem alatisatque volantibus.
Suadet vero quod de Cherubis le-gitur Ezech. I. et X, ut etiam haec
de figuris anima-lium interpretemur mythicorum atque symbolo
cuidamsignificando inservientium,. seu de Spbinge quadam*cui essent
alce avis cum pedibus humanis (n02> oyhu/ä
et capite forte serptntis; unde nomen. Michae¬lis ita: "ich bin
von den hebräischen Fünften abge¬gangen» nach welchen man entweder
Seraphinen d.i.sphyngisthe Gestalten mit Gerüsten - KSpfen, oder
Edle(gleichsam der Adel des Himmels) übersetzen nhisste»*In
Persicis quidem scriptis et serioris eevi Hebraicis
-
AD ESAI. VI: 3." 99
occurrit serpens pro symbolo, ipsum indicante malumatque
malitiae genium, fcui addere liceat, vel in anti-quiöribus tale
quid occurrere scriptis Hebraicis, cumserpens, qui Evam decepit,
certe non fuerit bomu ge¬nius); sed in vetustate remptiori mos
obtinuit JEgyp«tius, ufc serpente pro symbolo vis beneficas,
sanantis,tum saptentke atque aeternitatis, nterentur, quod pa-tet
ex cultu serpentum Num. XXI: 4. sqq. 1 Reg.XVM: 4. Narrat Herodotus
(II; 74) de san&is intemplo Jovis Thebano serpentibus, iEiianus
(var. hist.XI: 17. 22J de san&is,/: qui utpofce penatbs
coleban-tur, serpentibus. In toreumatibus iEgyptiacis conspi-citur
serpens, ut symbolum boni dsemonis, Knepk di-fti, jam Serapidis
capite instruéhis, jam Isidi mini^stråns (vid. Plut. de Isid. et
Osir. p. 418. PayneKnight on symbol, langu. §.25 sqq. p. 16 sqq.
Creu«zers Symbolik P. I. p. 504. ed. 2); quin etiam Ophitae,seéta
Christianorum TEgyptiaca, serpente indicatamvoluerunt sapientiam,
in aeone uoCploc. — Quod pennatifuerint hi Seraphim, eo designantur
ut citi et velocesDei nuntii, quemadmodum Cherubim (Ps. XVIII;
u),atque Hermes Graecorum. Alatae quoque erant Sphin-ges
JEgyptiorum; noti sunt pennati in rnderibns Per-sepolitanis
monocerotes. Qui tandem invaluit mos, utvolucres depingantur angelt
generatim, occurrit demutnApoc. XIV: 6. XIX: 175 nam Dan. IX:
ai.
de Gabriele, quod vertunt Theod. Syr. et Vers.Venet. per volando
volanr, reftius refertur ad rad. qy»,atque redditur cum LXX. raxSi
Qtgofxevos', cursu citato
-
iqq esa t. VI: 2 , 3-
properans vel fagitatus. — *h Si>>3>D circnm tum, apud
tum».noll desuper eo, vel super tum* betett enim idem valetac b»,
quod saepius sfgnificat faxta, ut Gen, XXIV t3°. ö^»arr - bs>;
prope caméfos ad fontem.LXX. hic: kvkKa> otur#.. KLimchi:
-p>oö prope eum.
ytfai- tD^D3ä um setice alce cuivis. Distributio-nem indicat
repetitio, ut Lev. XXIV: 8- Num.XVILa i. Vix aliter nosträ linguå
dicitur: sex och ux. —Occultatio faclei atque pedqoi signum
estPriucipi de-bitas venerationis. In conspeétu dom i na toris
orienta*Iis adstare proceres detixisso capice vuituque,, proclUnato
corpore, dejeétis in terram oculis,. decussatimsibi superinjeélis
manibus, referunt itinerum descri-ptores, Thevenot, della Valle ,,
atque Chardin: Grands-marqtte de respect en Orient, inquit, de se
cacher les ■ pieds,quand on est assis et de baisser le visage.
Qitdnd. le Souvt-rain se montre en Chine et å ^fapon, chacun se
jette le visagecontre terrey et il riest pas pennis, de regarder le
Ror,. Di¬citur Exod. III:. 6. faciem coram Deo Moses obtexisse.Idem
fere involvere potest, quod pedes obtegant, nisi;eo decenter tan
tum indicaretur,. quod vult Jarehi,, te¬genda esse pudpida; quam
tarnen significationem voca-bulo simpliciter et n.ude vindicare
nequimus.
3. Cbnf. Ps. XXIX: r. 1. Äpoc. V: 8. sqq. VII tiE sqq. — Ter hic
repeti iatij? trinitatem Di vin am re~spicere crediderunt veteres
Dogmafcici, prseeuntibu#Hieronymo, Theodoreto, Ephraenxo Syro; sed
ipsiMngxiae proprium hoc« est- Terna vocabuli ejusdeo»
-
A D ESA I. V: S» 4' 101
repetltipne vis ad di tur exclauiationi, ot Jer. VII: 4,XXII:
29, Ez.ech. XXL: 32. 2 Sa»,.. XIX: t. Con-ferri possunt apud
profanes au&o- es, ter amplas f terfeliXj ter geminus, Ter
Optimas Maximus r T(psuéyi~cc, etsiimilia. — Celeber ecclesiae
Graec® crantus eeelesiasti-eus Trisagium diétas, cujus in
controversiis Monopby-siricis toties fit mentio, ex hoc nostro loco
no in enduck. —- y*wn - Sd t-ibtt pknituaö totius terrce
gloria#/'»/, h. e. gloria seu laus ejus (iTinp ut subje&uin)
to¬ta ni terra ni iirtplet. Alii hoc invercuntr quodcumqueterrain
iinpletj hoc gloria ejus, U e, hoc Ipsius glorisesen laudi
inservit»
4. tD^SDiT bases lirnmum, conf. pf basis rei} ettalmud. niON, ut
i-nrp} titen, conf. Buxtorf. Lex. chald.p. 115- qui ita: "n^N
dicitur et de molis: inymparNirn-n NruoNn accipe eas in area
molatum, id est, mo»linaria, Berach. fol. 18. 2. GlossarTota
strudlura se-dis molarum r id est, basis lapidum molarium,
vocaturowrrnn n>c^. Alibi: wnn n»N >3D>oV Ad construen-dum
bas in lapidum molarium, Moed caton foh 10.''s..Glossa: Ugnum super
quo lapides molares positjsunt, sie vocatur." Est forma feminina
seu neutra.ab dn maler, ut rrftt* metropolis, Duriuscula
videturexplicatio per postes, inde petita, quod angulus, quemhi cum
limine formant, eubito (n^N) sitsimilis. LXX.ro V7.Tsfövqav. Vulg.
superliminaria. Chald. •»DD
partes Iminum templi, vel ut hoc citat Kimchi,■>%>**>
quod idem omnino valet 5 uam -»so est plur-
-
102 AD ESA I. VI.* 4^
constr. et n^öö plur. emphat. ejusdem vocabuli qq (velNGO)
limen, rn^N vero esc plur. fem. constr. et ">V>Nplur. masc.
constr. ejusdem vocabuli n^n (vel nSnJ,quod quidem vertitur
superliminare, postis januce sup trior ,sed cujus vera significatio
non minus incerta est, acvocabuli hebraei Sin, (de quo vid. Lex.
Gesen.), cuiEzecb. XL. respoudet, quod vero Ezech. XL: 21. abAqu.
Symm. Theod. redditur per vTT^S'tfcy, adeo utconspirare videatur
versio Chaldaica cum LXX. etVulgata, quamvis explicatio haec, non
ita ut priorapta atque commoda, careat probatione. Saad.
lateres vel qucidrangula liminum1. Pariter Ab.ulwalid: Golius
explicat vocabu-lum quod sit "modulus reétangulus in quolateres e
luto efforrnantur, item instrumenttim in quoportantur lateres/'
Forte hic intelliguntur lateres cal-ce vin
-
AD ESAI. VI: 4, f. m
bis vero hic agi videtur, non de fumo ex sacrificiisrwv
adscendente, quamvis in similibus locisetiam sacrtficiorum
suffiminumque fiat mentio, ut Apoc.V: *
5. Conf. Gen. XVI: 13. XXXII: 30. Judrc. VI:22. XIII: 3 2. atque
Exod. XXXIII: 18—20. Ab hacvero ideå discedere videtur Exod. XXIV:
10. 11. un-de alius bujus loci fuisse au&or creditur, quare
etiamtextus Sam. hunc locurn emendavit. Tanta est uia-jestas et
sanétitas Divina, ut Deo nequeat bomo vi-tiosus appropinquare, quin
culpae luatpoenam. Apudprofanos conferri potest mythos de Jove et
Semele,atque opinio de seu insaniå ex visu Nym-phse aut Silvani
ortå (Theocr. XIII; 44. Ovid. Her.IV: 49. Festus v. Lymphse). — -
•>£ perii / Hicest usus linguae consuetus. Explicant vero
hocAqu.Sytnm. Tbeod. Vulg. et Kimchi: qnia tacui. Ita
quoqueHieronymus, in Commentario, post datain explicatio-nem aliam,
haec addens: 7Vel certe ita intelligendum:quia tacui et non
audaéter Osiam regem corripui, ideolabia mea immunda sunt" cet.
Theodoretiu ad b. I. Z«-
(P&egcv ée TocuTcc a Zuvgfjtqvevtcci outoos , dl ptci c tii
g i 00 7T t\ g k ....... cdviTTSTCti- Je y.otl ty] v ysvoju&tjv
£7llTY] 7toc(jctvcfXic6 t8 O£18 Gryt;v. Ka; J;« t8T0 ioiuTcv
ccxoéSccg-rov %flksGiV ovc/xix^ei, ds xccl xexcivrjxoos tu
ToKfXY\\JLocri hoctyJs gm7rtjs. St. ^facobus apud Ephr. Syr. Opp.
T. II. p.3° i JoTJ (OTJ CiaJoI fy fa &*)eilolsxcc äI k " vLö^?
quia situerat ad Usiam, neque euttt
-
I04 AD ESA'T. VT: 5.
increpaverai . dicit in .passione (b, e. sr; .?enstl CtoJpae),
quodimmun da siat diam labio e/as. Ditdt po>ro Ephraem ad v.1 •
X '- ^b .dZ.] bo.b i—fv, cnA au»A ^_d
XU» I.Ü0Z.0 r_tA-S.2. ]oV» ]o7i _».£C„OuiOr .-XTiQ.l-OCL-i^-a
IQIjw■ cla^o "postquam igiiur nunc indütus est TeprdRex; cohVSiia
.est vi sto (h.e. fac-u! &S v'aficin'andi, donumpruphetici.m ,
inspirKio) omnibiis diebus ejusP "Propter-ea qu-öd o'cii'thta
fuerat vaiicinatio jg amos propter arro>gantiam Usice.'1 Ex
cjusmodi Joels vetemm versionutn«taue commentstionum patrum, orta
est opinio, hicnöii agi de prima, sed de altera, Prophetae
inaugara*tione, postquam orbatus fuerat vatieinandi
jfacultatß,propterea quod tacuerit, quando ioqui fas esset,
nequesatis iovigilaverit inj-utft&o sibi iiiuneri monitoris
theo-cratici, unde qooque expiieatum credunt, cur potuerltRex tam
graviter peccare, ipsi. adstante custode taliet moderatore, quod
nisi hic dormitaveric fieri vixpofcu i sset. i Eandem vocis amplexi
significatiunem,paulld ab'ter recefttiornm quid'am: v00 mihi, quod
mihisit obmutescendum, cum sim indignus, qui caeiestiumchdro
intersim. Forte i dem fere innuunt LXX. voce
Kccretvhvypou [Arab. V—if et Syr.T-J? i-*oZ attonitus sunt. Sed
non aliam, quam primo locomemoratam PTöqi significationerh
admittit. Vel si uiu-tares in "»n>2U3, eadem maneret. Neque enim
mo'l, nequen>o-i, quse vei ba sunt ejusdem siguificatinnis,
umquarn inNiphal pcciirrunt, quin va\ean?: excisum esse, perire.
Sed abbis diversa sunt verba nm skuiiis fnit et öto"* siluit. —
