Han Che San Han Trai Rong Tinh Thuong - TK VISUDDHACARA - Minh Tam Dich

8/3/2019 Han Che San Han Trai Rong Tinh Thuong - TK VISUDDHACARA - Minh Tam Dich

1/44

HN CH SN HN

TRI RNG TNH THNG

T Khu VISUDDHCRAMINH TM bin dch

---o0o---Ngun

http://www.quangduc.comChuyn sang ebook26 -5-2009

Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

Mc LcHn ch sn hn, tri rng tnh thng

---o0o---

Li ni u

Hy nn n ra!

Hy nn ra lng sn hn c hi khi ci lng bn. S sn hn u

c v bp nght tt nhng g thin m ni bn. Ti sao bn phi hnhng ch v con qui vt c hi du mt ny?

Hy nn n ra, vt ht i, khng cha li mt cht g c. Bn s cmthy d chu khi vt b n i.

Ri ci lng bn trn ngp tnh bi mn v tha, thm thu qua tngl chn lng bn. Hy hin l tm t v nhim tro dng thng yu.Hy nhng ai n vi bn u nhn c vng quang ho tm khngth chi t, cng nh khi ri xa, h cm thy c cm thng v can

m hn i mt vi cuc i y gian trun v nghit ng ny.

Hy lng nghe, hi cc bn! Tng t mt ngn n rc sng tuy bnh nhng vnh hng, chng ta c th thp sng nhiu ngn n nh li,v nhn kia! C th ta vn cn phi xua tan m en tuyt vng, nhngm u vng tng em li nh sng tr tu v tnh thng v nhim
mailto:[email protected]://www.phatphaponline.org/kinh/Audio/Tam%20Benh/Ban%20Than/Han%20Che%20San%20Han%20-%20Trai%20Rong%20Tinh%20Thuong%20-%20TK%20Visuddhacara/mailto:[email protected]://www.phatphaponline.org/kinh/Audio/Tam%20Benh/Ban%20Than/Han%20Che%20San%20Han%20-%20Trai%20Rong%20Tinh%20Thuong%20-%20TK%20Visuddhacara/


2/44

---o0o---

Sn hn - mt cm xc hu hoi

Bn c tc gin khng? D nhin tt c chng ta khng ai ph nhn

iu . i khi ta bc tc, kh chu, cu knh. Chng ta gin d hocin tit vi ngi ny hoc ngi n v l do ny hay l do kia. Cnhiu s vic, hon cnh khin chng ta bc mnh, kh chu, thnglm chng ta ni cn thnh n gin d khi s vic khng xy ra theo mnh. Chng ta mun mi vic c th hin theo mt chiu hng no nhng li din bin theo chiu hng khc, th l ta li ng ngni gin.

i khi ta mong i mt iu g xy ra (nh tng lng chng

hn) nhng n li khng xy n, ta cm thy bc mnh, cu knh. K c k tru tc lm tn thng lng t i ca chng ta. H d dnglm chng ta ni khng.

Qu tht chng thiu g nhng trng hp lm chng ta ni gin.Nu chu kh quan st phn ng v li ni ca chng ta trong i snghng ngy, ta s thy nhiu lc mt bnh tnh hoc sut cht na khngkim ch c cn gin. S tc gin qua cung cch ni, thi , ntmt, s bc tc trong ging ni, gt gng v ln ting v khi khngcn kim ch c, chng ta bt u qut tho, la ht, , ng sm

ca, p bn, t in thoi mnh tay hoc thm ch hnh hung mtngi no . Trong vi trng hp cc , c ngi qua i v tcgin: khi cn gin d ln cao , h ng ra cht v chng t qu tim!

S gin d thay i theo cng . Vi ngi nng tnh, n d bcpht; vi ngi n ho, h c v trm tnh. C k vn nui lng on hnlu di sau khi cn gin tri qua trong khi ngi khc li d dng thath. D trng hp no i na, th s tht l trong chng ta ai cng ccm gic tc gin, ch khc nhau mc v tn s cm xc. Ngay cnhng ngi n ho nht cng c lc biu l bc mnh kh chu khi schu ng vt qu mc gii hn hoc chu qu nhiu p lc cngthng.

Chng ta nn gin d khng? C s tc gin no c chp nhnkhng? Gin d qut tho ngi khc, mt bnh tnh, ng ng nigin, tt c nhng iu ny ng hay sai? Gin d l mt li sng gianhng con ngi trn ci i ny chng? Chng ta n nhn n nh th


3/44

c ban tng v chp nhn nh l mt iu t nhin khng th trnhc? c bo hng ngy, chng ta thy dy y cn tc gin v lngth ch trn hnh tinh chng ta. Khi c tin tc v cuc chin tranhxung t lin tc nhiu ni trn th gii, ta c dng li t hi tisao con ngi khng th sng chung ho bnh nh anh ch em cch? Sao chng ta li qu nhiu him th, tn nhn, thiu vng lngkhoan dung? V c g mt s ngi sn sng tn st nhng ngi v ti t tham vng ca mnh? Ti sao cc nc li ua nhau ch tonhng v kh ht nhn hu dit mi ngi trn th gii? Sao li c qunhiu lo u v ng vc ln nhau?

S sn gin bt ngun t ci lng chng ta v tnh thng cng th.Chng ta chc chn rng sn hn l ti c, phi trit ngn cm nhot ng trong tri tim v tm hn chng ta. N l mt cm xc mang

mm mng hu hoi to ra bao thng kh trn i. N pht sinh t tm,v ngay ti ngun gc khi thu ny, n phi c kim sot loi tr.Trong bi din vn m u thnh lp T chc UNESCO ca Lin HipQuc, iu ny c khng nh: V chin tranh bt u t tm con ngi nn s bo v ho bnh cng phi c thit lp ngay t ni. Santideva trong tc phm Bodhicaryavatara (ng i ti Gicng) vit: Ta git bit bao ngi gy ti c cho y? S lngny v bin nh bu tri. Nhng nu nim sn hn th ch b tiudit th tt c k th s khng cn na.

Sn hn lm i ta au kh, nu ta tip tc chp nhn v khng cgng ch ng n, c ngha l ta tip tc sng cuc sng hn lon. C miln bc mnh, kh chu, tc gin, chng ta li bt u thiu t chnhmnh. Cm gic chy bng gia tng theo cng ca cn gin; cnggin d, ta cng chy bng nhiu hn. Qu l mt cm gic v cng aukh. Bn c th quan st iu ny ni chnh bn. Khi bn ri vo tmtrng bc mnh, tc ti, hy quan st trng thi ca tm ri bn s phthin ra c ni au n thng kh m bn ang chu ng trong lctc gin hoc ri lon.

Sn hn l tnh trng bt n ca tm. c Pht khng bao gi chpnhn bt c s sn hn no. i vi Pht gio, hon ton khng c cigi l sn hn chnh ng. Tt c s sn hn, d mc nh nhtcng l bt n. N c xem nh thuc c gy hi cho TM. Do ,c Pht ku gi chng ta ly tnh thng bo p thay v th hn.Pht thuyt: Ly on bo on, on y cht chng. Ly n bo on, on


4/44

y tiu tan. C lc Ngi cng ku gi: Hy chinh phc con ngiy th hn bng lng t i. nhn mnh im ny, trong bui gingon php so snh, c Pht thuyt rng thm ch k cp cht tchn tay ca chng ta, ta cng khng nn khi sn hn d nh nhtnht. Nu ta khi ln mt cht sn hn, ngha l ta khng tun theo lich dy ca Ngi. Thay vo , c Pht khuyn ta nn thng xt khnh h mnh. Pht thuyt: V vy, cc ngi phi rn luyn chnhbn thn mnh. Ngi ni tip: Nu tm bnh th c khu khng khi,tm ch cn nim cm thng trn vn v ci m, mt tm lng y t i,khng cn chi phi bi bt c c nghip no. Vi tm t bi rng ln,su thm v bin, ta s cm ho nhng k c nghip thot khi sn hnv on th.

S thnh tu tm t bi ca c Pht l th y. Khi cn l mt v

B tt, tri qua v s tin kip chu ng bit bao tra tn hnh h ncht vn khng khi ln mt cht sn hn no i vi k hi mnh.Trong kip cui cng c qu Pht, Ngi lun thanh thn, khng baogi nh mt s trm tnh v an tnh. Lc con voi in cung Nalagirim b ti tn cng c Pht, Ngi khut phc n bng cch hnglng bi mn thng xt v n. Thi gian 49 nm hong php ca cPht khng ngng ngh l mt minh ho v lng bi thng xt chngsanh.

D nhin, c Pht khng phi l bc gio ch duy nht rao ging

lng t bi; cc bc gio ch khc u lm nh th. Ch Kit dy: Hyyu thng lng ging ca con nh chnh bn thn con. Nu c ai tt vo m phi ca con, con hy cha m bn tri ra. Thnh MahatmaGandhi, ch trng bt bo ng, dy rng: Nu mu phi , th hy l mu ca chng ta. Hy hc tp lng can m thm lng, th chpnhn cht quyt khng git hi k th. Vi mt k m s sng c nghal sn sng chp nhn ci cht trong tay ng bo rut tht ca mnhnu cn, th khng bao gi git hi h. iu ny gi nh n cuchuyn mt v s b mt tay kim khch hung tn e do. Tay kim

khch ht ln: B nh ngi khng bit ta l k git ngi khng chpmt ch?. V s p Vng, tha ngi, ti l k sn sng cht mkhng chp mt y! . Trc mt ngi dng cm nh th, tay kimkhch quay bc b i.

Ngoi vic gy c hi cho tinh thn, cn sn hn v lng th chcn to ra mi nguy him cho c th chng ta. Y hc khng nh s


5/44

tc gin cng nhng cm xc v b khc u gp phn to nn bnhtt. Khi tc gin, c th phng thch mt s ho cht lm ri lon siu ha c th. Nu bun phin sn hn thng xuyn th lu di sdn n nhiu bnh tt nh lot bao t, ri lon tiu ho, to bn, caohuyt p, ri lon tim mch, thm ch ung th.

Ni cch khc, s trm tnh v thanh thn gip ngi ta n nhtinh thn ln th xc. Chng ta s kho hn, hnh phc v sng cucsng trn vn hn. Mt s bnh kinh nin, chng hn nh ri lon tiuho, s khng cn. Nhng bnh trng khc cng c th b y li dn.S thanh thn ti sng cu tm hn th thi biu l qua dng vc,din mo chng ta, n u ai ai cng qu mn. Chng ai trn i thchchung ng vi k cu gt, d ni gin bao gi; th d nh mt ng chlc no cng chau my tho qut nhn vin, u b mi ngi xa lnh

v chn ght, nhn vin sn sng b vic ra i nu c dp. Ngc li,mt ngi ch lun vui v, tt bng, sn sng gip , khng bao gini nng th ai ai cng yu thng v qu mn. Vi mt ngi ch nhth th chng nhn vin no b i d ni khc c tr lng cao hn.

Thm vo , tnh tnh c hnh ca bn gy nh hng vi tt cnhng ai tip xc vi bn. Bn s l tm gng cho ngi khc noi theo. thay i th gii ny, ngoi cch lm gng mu cho ngi khc noitheo cn cch no khc tt p hn, chn thc hn na ch? ng vy,bng cch thay i chnh bn thn chng ta v lm gng mu cho

ngi khc, chng ta thc s ng gp tch cc cho th gii ny ttp hn. iu ng chng ta suy ngm l: Th gii ny l tt c mingi, mi ngi lm nn th gii ny. Vy nu bn thay i mi ngic ngha l bn ang thay i c th gii. V bn hy bt u vi chnhbn thn mnh. Sau cng th bn cng l mt con ngi trong s nhngcon ngi trn th gii ny y ch? Do , khi bn thay i chnhmnh c ngha l bn thay i th gii vi ngh rng th gii ny gim i mt ngi nng tnh. Nu thm nhiu ngi t thay i th thgii s thay i thm phm vi . S xung t v ri lon trn th gii

s st gim khi c nhiu hn na nhng ngi yu chung ho bnh khp ni.

Nhn chn c tai hi m cn sn hn em n cho ta v tha nhn,chng ta hy xua tan n i v m rng tnh nhn i, quan tm v chung, hin ho v tt bng. ng c x khc nghit v cng khng nnlm cho k khc bi ri, hoang mang, ngng ngng, s hi. Hy nhn


6/44

xem chung quanh chng ta: th gii ny c qu nhiu au kh ri, ngchng cht thm na. Thay vo , chng ta hy to nn mt ngunsng an lnh thanh bnh, nh th mt ngn n thp sng cho c thgii nhng ai n vi tnh thng u sng an lnh, hnh phc hn.

Quyt tm hn ch sn hn v ban ri tnh thng ch l bc utin. Bc k tip l lm th no thc hin c. Tht khng d kimsot cn gin khi n bc pht. Cn nhiu n lc v s kho lo mi cth ch ng n. Do , trong nhng trang sau, chng ta s tho lun vphng hng kim ch sn hn. Ch yu gm c chnh nim (jati) vqun chiu sng sut (yoniso manasi kra). Bng cch ch tm, ta cth bp tan cn gin ngay khi cn trong trng nc, ngay c khi nchun b khi ln, v xt on nhiu kha cnh nguyn nhn ti sao takhng nn bc tc, iu ny s nhc nh cng c nguyn tha thit

tng kh s cu knh ra khi tm thc ta ngay tc thi bung b nnh bung ri mt vin gch nng bng, nu c th ni nh th. Trongphn III, chng ti s trnh by s qun tng lng t bi ( mettbhavan ), y l phng php i tr hu hiu nht vi s sn hn.Chng ti tin rng nu c gi chu kh xt on nhiu nguyn nhn tisao mnh khng nn bc tc th c gi khng cn mun sn hn chtno na, v ln k tip nu s tc ti khi ln, c gi ch mun bungn ngay lp tc. Cng lc trau di chnh nim v lng t bi, c gi sa c con ma sn hn n ni yn ngh.

Nguyn cho tt c chng sanh c an lc. Nguyn tt c chngsanh nh bt ci r sn hn on th tr thnh hin thn ca tnhthng bao la, tr tu v bi mn.

---o0o---

Php i tr sn hn Quy lut u tin

Chnh nim l ngi bo v u tin v hu hiu chng li sn hncng vi nhng bt n ca tm. Th no l chnh nim? l s hindin ca tm, thc gic, bit r nhng g ang xy ra ngay thi imkhi pht. Do , giy pht sn hn khi ln, ta phi p dng chnhnim. Ta phi nhanh chng nhn thc ra s khi ln ca cn sn hntrong ta. Ta phi ch , xc nh hoc nh thm: A! Cn gin trongta. Cn gin ang khi ln trong ta. Hoc ngn gn nh sn hn,


7/44

sn hn. V nu khng thch nh thm nh th, ta ch cn thc shin hu ca sn hn l c.

Cn sn hn khi ln y v s hin din ca n c xc nhn,n gin ch cn nhn bit n, cng mang li li ch trong vic kim sotcn sn hn. Ti sao? Bi v, bt c khi no s bc tc khI ln, bao gin cng nhn chm chng ta trc khi chng ta pht hin ra n. N tora m my m che kn tm ta v lm t lit s xt on nhy bn cachng ta. Ni cch khc, s gin d hon ton ch ng tm thc ta. Volc ny, hu nh chng ta thc s khng cn tnh gic na, nu c cnchng ch l tm trng phn n trong ta. Thay v p tr, phn ng vin, chng ta li cho n nut chng mnh. Sc mt ta bin i, chngta bt u n ni hn hc, khoa chn ma tay, thm ch chi mngngi no . Chnh nim gip ta gii quyt tt c vn ny; n ngn

chn cn gin nhn chm chng ta. N lp nn s hin hu ti cn cathc gic. Ch cn nhn bit r cng gip gii to c cm xc si sc.Thay v p tr, phn ng vi cn sn hn, chng ta lng l quan st n,theo di cm xc bc tc nng ny. V trong qu trnh quan st nhth, cn sn hn lng dn. Thot u, n suy yu ri t t tan bin i.

Hn na, trong khi quan st cn sn hn, ta khng h my may nngi, vt, hoc bi cnh khin ta phn n. Chng ta hng vo bntrong, ch tm n trng thi tm thc ca mnh, ch di theo s hindin ca cm xc gin d. Tht hp l, khi chng ta chuyn dch s ch

t nguyn nhn gy phn n sang s nhn bit chn thc chnh cnphn n , v l mt cm xc nn cn gin s gim dn. Nu chng tach tip tc ch n nguyn nhn (chng hn nh mt k no ) lmta bc tc th d nhin ta s tr nn gin d hn. Nhng khi chnh nimlo sng, s bc tc khng cn pht trin c na. N b chn ng,v nu ta tip tc ch quan st, n s lng xung dn, cui cng tanbin i.

iu k diu l s tc gin t tan bin m khng cn phi nn

hoc chng li n. Bn khng cn nghin rng, nm cht bn tay lihoc dng ton th sc mnh tinh thn kim ch n; ch cn lng lquan st, n s gim dn v bin mt. y l php l ca chnh nim.iu ny tht r rng, nht l trong giai on tp trung t tng cao ca thin gi, chnh nim c bit nhy bn, c th h gc sn hn hocbt k s bt n no ca tm bng bin php n gin: ch tm.


8/44

iu li na ca chnh nim l cho ta c hi lng tm v a raquyt nh ng n. Khi ch tm nhn ra s hin din ca sn hn,chng ta khng b cun ht theo cm xc. Chnh nim cho ta thi gian qun chiu v quyt nh hng gii quyt sng sut. Trong lc lngtm, chng ta c dp may thc tp nhng iu m c Pht thnghay cp nh l yoniso manasikra bng cch qun cc php v ti liv tai hi ca sn hn, Trong qu trnh qun, sn s t yu dn v khim cng lc ta li cng chng mun sn na th sn hn s thoi lui. nim khng tc gin hoc nim khng cn tip tc na s sanh khiv cui cng sn hn tan bin.

Do , quy lut u tin l thc tp chnh nim. Nu chnh nimtr thnh thi quen lun ch tm n nhng thay i y ngha trongtm thc, th bn s tr thnh ngi c bn lnh n c th chp

bt s bc tc ngay thI im n sanh khi. Bn c th cm nhn vbit r n ang ln dn, v bng vo nhn thc chn thc , bn bptan n ngay t trong trng nc, loi tr n hon ton trc khi nhin trn nt mt hoc bc l qua c ch ca bn. l iu k diu cachnh nim c kh nng n ng tc khc s bt n ca Tm.

Vn k tip l lm th no qun tng cc php loi tr snhn nu nh ta khng th tng kh hon ton ni bc tc bng phpchnh nim. C nhiu php qun, y chng ta s xem xt nhiuloi php qun khc nhau. Chng ti ngh rng nu bn tip tc c

n trang cui, bn s tin chc l mnh s khng cn mun bc tc, cauc na v nhn thc r s tc gin chng mang n li lc no c. Bns khng bao gi mun ni nng na. Ch ring s tin chc ny thi,cng mang li li lc trong vic a tinh thn bn n s cm nhnmI quan h bn b thn thit, chm dt bc tc, kh chu, hng ns an tnh v thanh thn. Bng s quyt tm v c mun tt p ny,bn kh lng m chp nhn nhng b cn sn hn, chu s sai s can nh trc y bn tng lm. Hn na nu sn hn sanh khi htln sang ln khc c v nh n vn tip tc kin tr nhng khng cn

mnh bo na. Bn c th nh li v p dng cc php i tr m chngta s tho lun y.

Mt iu cn lu l trong khi p dng chnh nim v qun chiusng sut, tuyt i khng c nn cn gin. S bc tc t thoi luitrong qu trnh tnh gic hn l qun chiu. phng Ty, i khingi ta cho rng khi cn gin b nn th n tc hi cho sc kho. V


9/44

th, theo trng phi t tng ny, iu tt nht l bc l cn gin gim bt cng thng. Theo trng phi khc, c nhiu s nghin cu phng Ty cho rng vic bc l cn gin cng khai s c hi. D thno i na th i vi Pht gio, vic t cho php mnh bc pht cngin nhm gim s cng thng l iu khng thch hp cht no c. cPht khng h ngh hoc cho php nh th; ngc li, Ngi ku gichng ta bin on gin thnh tnh thng. Cho s tc gin c t dobc pht c ngha l chng ta cho tm thc mnh b nhim nnghn v to thm nhiu c nghip, ng thi ta li lm cho k khc aukh. Trong vi trng hp cc oan, ngi ta gy ra n mng ch vcung n m nn nhn i khi l nhng ngi v ti.

Phng php gii quyt ca Pht gio m chng ta ang tho lunkhng h c tnh cch nn s bc tc. Chnh nim nh cp,

hon ton khng c g l nn m n thun ch l s nhn thc trngthi tm khi cn gin xy n trong ta. Bng nhn thc v quan st, cnthnh n lng dn theo chiu hng t nhin ca n. V vic p dng squn chiu sng sut cng khng dnh dp g n vn nn.

---o0o---

Gii php ti u duy tr s im tnh

Ngh thut gi gn bnh tnh v thanh thn l iu g hon ton

bin mt trong i sng hin i ca chng ta. Nhp sng cung nhp,vi v, cao s chp git vt cht, sn xut v tiu th ba bi, tt cnhng nh hng lan trn ca phng tin truyn thng qung cocng nhiu kha cnh khc ca cuc sng tn tin gp phn to nns xi mn nhng gi tr tinh thn v nn tng o c, ng thi khincho tm chng ta d dng mt i s yn tnh, lun hiu ng, bn chn,lo s v gin d.

Thc s n lc chng ta cn bng s pht trin tinh thn, tnhbnh d, im tnh v thanh thn. pht huy c im tnh, khngnht thit dng gii lut thin qun. p dng thin qun chnh nimcng l mt gii php. Tuy nhin, i su vo chi tit thin qun chnhnim khng nm trong phm vi bi ny, bn c th tm hiu mt ssch khc. S qun tng v tnh thng, lng t bi l mt php ti unht c hiu qu i tr tt c hnh thc sn hn, on th v c tm. yl mt php l tng cho nhng ai c tnh kh hay ganh ght hoc d


10/44

cu gin. Do , chng ti s gii thch php qun tng tnh thngtrong phn sau ca cun sch ny.

Trong lc ny, iu quan trng l chng ta c gng trau di thi im tnh, thanh thn vo mi lc. Nu chng ta n lc kin tr v cch ch khi tin hnh nh th, th nhng cm xc hn lon nh gind chng hn kh lng cun ht chng ta c. V vy, t gi tr i,chng ta phi c gng duy tr s im tnh khng gin on trong tt cnhng g mnh lm. Chng ta ni nng n tn, c tnh gic, khng phipht biu do b kch ng, gim st s hiu ng, bn chn bt ckhi no chng sanh khi trong tm. Chng ta gi c ch, hnh vi imm, th thi. Nu chng ta khi s nhng hot ng hng ngy camnh im m, chnh nim v c ch ch, chng ta s cm nhn cnim an lc th thi y th v. Trong cm gic tnh lng, thanh thn

, bn s tm thy nhiu quyn nng v nng lc hon thnh nhimv cng mc tiu ca mnh.

Do , php i tr th hai l trau di duy tr s im tnh v nnh. Thnh Abba Dorotheus din t iu ny kh chnh xc khing ni: Qua nhng g ngi lm, d khn cp hay quan trng i na,ta khng mun ngi gy g hoc lo u. m bo tinh thn thanhthn, mi vic ngi lm, ln hoc nh, ch chim mt phn tm cngvic, tri li gi cho tm n nh khng ri lon d dn n tht bi ina, cng t c by phn tm cn li. Tuy nhin, nu ch hon

tt vic mnh m ngi b cun ht i khin tm ngi v tm k khcbt n qua vic gy g, th th ngi khng nn nh i by phn tmch v gi li c mt phn tm.

---o0o---

Gng lnh ca c Pht

Vi t cch l nhng Pht t, chng ta nn n li khuyn vgng tiu biu ca c Pht. nhiu ln, Ngi biu l c tnh khamnhn tt bc khi i mt vi s khiu khch cc . Khng khi no Ngibc tc, m tri li, Ngi ban ri lng t bi ngay c vi k hm himnh. Khng khi tm sn khi Devadatta c git Pht cho bng c,ri lc nng Cinca vu khng Ngi v thai nhi trong bng nng, k tipNgi b vu oan v ti git cht ngi n b lang thang t phng khcn.


11/44

Khng nhng ch trong kip cui cng m cn trong nhiu kiptrc, lc cn l B tt, c Pht biu l lng kham nhn chu ngv bin. Trong kinh Khantivdijtaka (cu chuyn lun hi tuyndng lng kham nhn) cho thy lng kin nhn bit bao ca B tt.Truyn k rng, c v vua tn c tn l Kalabu ca x Kasi i cht viB tt trong khi cn l mt nh s tu kh hnh. Vua hi: Ny k ndt kia, nh ngi truyn dy iu g?. B tt p: Tha b h, thndy tnh kham nhn.

Tnh kham nhn l g?.

C ngha l khng sn hn khi ngi khc nguyn ra, nh phoc s nhc mnh.

Vua phn: Vy ta xem tnh kham nhn ca nh ngi nh thno?. Vua cho gi ao ph hnh hnh n, ri ra lnh nh roi vo Btt cho n khi rch da, mu tun ra. Vua li hi B tt: Ny nh skia, ngi truyn dy iu g?.

B tt p: Tha b h, thn dy tnh kham nhn. B h nghkham nhn nm ni lp da tht ny, nhng khng phi th, b h khngth nhn thy c n v kham nhn bm r vng chc trong lngthn.

Trc s chng kin ca cung phi m n v v lng ganh t, khinvua tc gin bn lnh cho ao ph cht t tay chn B tt v mu Btt tun xi x.

Mt ln na, nh vua bung li ch nho B tt: Nh ngi gingdy iu g?.

Tu b h thn dy tnh kham nhn. B h cho rng tnh khamnhn nm chn tay ca thn. Khng phi th, kham nhn mc rvng chc ni su thm trong lng thn.

Vua ra lnh: Ct t tai, mi ca hn. ao ph tun lnh. Tonthn B tt ph y mu. Khi nh vua hi ln na, B tt p: Tu bh, thn dy tnh kham nhn. Nhng ng ngh l kham nhn nm ni tai, mi ca thn. Kham nhn mc r chc chn ni su thmtrong lng thn.


12/44

Vua ni: Nh ngi c th ngi xung v tn dng tnh khamnhn ca mnh. Vua vo ngc B tt ri b i.

V quan ch huy binh lnh, c mt lc lau mu trn thn Btt, bng b vt thng v ng li xin B tt tha th: Tha s, nuNgi c gin th gin c vua ch ng gin vng quc ny.

B tt tr li rng, Ngi khng gin ai ht, k c c vua. Hn thna, Ngi cn ng li chc tng vua: B h vn tu, mi ngi umong thn khng gin. Hm B tt qua i, cn v vua b mt tnut chng khi rung chuyn v hnh ng tn c ca mnh v chuynvo cnh gii a ngc.

S m t tnh kham nhn khng h sn hn ca B tt nh th l

mt nguyn vng, mt bi hc cho tt c chng ta. L Pht t, nuchng ta mun tr thnh t chn chnh ca Pht, chng ta phi cgng ch tm n li dy bo ca Ngi. Trong phm D ci ca, thmch kip cui cng, c Pht dy rng: Ngay c nhng k cp chtt t chi ca chng ta, th ta cng khng nn em lng sn hn m hynh lng thng xt, nguyn cho nhng k cp ny cng tt c chngsanh c an lc v hnh phc. Chc chn l li rn dy kh theonht, ng thi n cng nhn mnh n quan im: Khng h c mnht no dnh cho lng sn hn trong li dy ca c Pht. Vy chng tas lm cho ci lng mnh trn ngp tnh thng bi mn v bung b tt

c sn hn. Do , lu l chng ta nn t th sn sng kim sotsn hn khi n sanh khi.

Hy nh rng tt c chng ta u phi cht

Cuc i chng qua l mt bng mt bn ng, mt din vin ti,bc khp khnh y su thm sut vai din trn sn khu, ri sau khng cn nghe ai ni n: v din l mt cu chuyn c k bithng ngc, y n o v phn n, chng mang li ngha no c.

(Shakespeare, Macbeth)

Nhng k khc khng bit c rng sng trn ci i ny tt cchng ta u phi cht.

Nhng ai bit c iu ny u khng cn hn thua na.(c Pht, kinh Php C)


13/44

Trong on th trn, Shakespear nhc nh chng ta v s bt trc,ci cht v li sng ngc nghch ca chng ta. Li ni ca c Phtcng l s nhc nh ng lc, bo cho chng ta bit ci cht hin humi ni, bm st tng bc chn ca chng ta. Qu vy, phi chngtrong pht giy sn hn, ta thng qun rng tt c chng ta u phicht vo mt ngy no ? Ri khi suy gm n ci cht, ta t nh: A!Gin d lm g ch? Cuc i ngn ngi. Nay mai tt c chng ta scht. Tc gin hoc lo u c ch g u, ch t lm ta thm xo trn. Vyth ta hy lm nhng g mnh c th lm c m khng gy thm xotrn v phin phc. Ta s sng thanh thn vi chnh mnh, vi cuc i.Sau cng, ta quyt khng gy g vi ai na v v.v Khi suy nghkhn ngoan nh th, ngi ta c th bnh tnh li v quyt nh thotkhi sn hn.

Thc vy, suy gm n ci cht t nht mt ngy mt ln qu l lich. c Pht dy chng ta v php Maranasati (Qun tng cicht) sm i vo thin qun v tu tp tr tu. Qun tng v ci chtgip chng ta n lc sng mt cuc i c ngha v trn vn, khnglng ph thi gian vo nhng cuc theo ui v ch. Trong tc phmVipassana (Tu gic), o s Joseph Goldstrin din t: Nu ta xemci cht l ng lc khuyn rng, ta s sng tng giy pht trn vn ysinh lc cho n lc cui cng trn ci i ny.

V vy, tht li ch khi ta lun tm nim: Kip ngi mong manh

v ci cht th chc chn phi n hoc Than i! i ngi tht ngnngi lm sao!. Hu hn v ph du, y au kh. Ta nn tri gic iuny, to hnh ng thin nghip v sng cuc i thnh thin v xa naychng c k no vt thot c thn cht.

---o0o---

Tc hi sn hn trn chnh mnh

Bn c mun gy hi cho mnh khng? D nhin khng ai mun th.Nhng khi tc gin, thc s ta lm hi chnh bn thn mnh. Trongbn thin qun Visuddhi Magga (Thanh tnh o), iu ny c khngnh: Khi tc gin ai, bn c th hoc khng lm k au kh, nhngiu chc chn trc mt l chnh bn kh. Trong cn tc gin, bnmun k phi kh v iu ny tng t nh bn nht ln mt ccthan hng ang chy bng hoc mt cc phn hi thi, nh th trc


14/44

tin chnh bn b bng hoc chnh bn thn bn bc mi. i, cn aingc nghch hn bn na ch!.

D k kh hoc khng kh, nhng iu chc chn l chnh mnh gy kh cho mnh. Gy kh th no? Trc tin, bng vic gin d,ta u c tm mnh, v sn hn l trng thi bt n ca tm; khi tcti, ta gy tn hi v nhim tm. L Pht t, chng ta nn bit rngbt c mt s bt n no ca tm (akusala citta) u a n nhnghu qu ri lon (akusala vipka). V th, nu ta khng mun tch tnghip bo c (kamma vipka) th tt hn ht chng ta nn trnh snhn v cc trng thi bt n ca tm.

Nh ni lc u, nhng trng thi bin i ca tm u tc ngln sc kho ca c th. Mt nh nghin cu khoa hc kim bc s M,

Paul Pearsall, pht biu: Mi ngh cm xc u i km theo s phngthch dn dp nhng ho cht no, gy tc ng v b chi phi bihng t t bo. Khi nhn mnh n quan im sc khe c th cng c,ci thin bng cch ch ng nhng cm xc, trong tc phm Super-immunity (Siu min nhim), bc s Pearsall vit: Nhng ci khngnhn thy nh ngh v cm xc u c th gy bnh tt v mang lisc kho tt Mm bnh thng xuyn lng vng quanh ta nhngkhng thm nhp bm r c tr phi c a ca ta to iu kin thunli. C a ny chu tc ng t ngh, cch nhn thc, lng t i, scm th,.

Bc s U Aung Thein trong bi vit v Thin Pht gio vi sinh hc(Buddhist Meditation and Bioscience) gii thch rng nhng cm xcbt n c th lm o ln s cn bng sinh hc ca c th. Nhng hocht do c th phng thch l kt qu t nhng cm xc ny, chng gytc hi ln nhiu c phn nh tuyn gip, tuyn thng thn, b tiuho v c quan sinh sn.

Chng hn sn hn lm phng thch cht epinefrine ln lt gytng huyt p, tng nhp p tim v y mnh s tiu th oxygen. Tnhtrng bt n ko di hoc lp i lp li thng xuyn s a n nhiubnh tt nh lot tiu ho, chng kh tiu, bnh tim mch v thm chung th.

Qua nhng hu qu ca sn hn cng nhng trng thi bt n cathn v tm, chng ta phi ht sc ngn chn nhng cm xc kh chp


15/44

nhn ny. Chng ta xua tan lp tc bt c lc no chng sanh khi.Chng ta phi quyt tm mnh m hn im m v th thi trongmi tnh hung.

---o0o---

Hy nhn vo gng

Mt ngi gin d l mt ngi rt xu x. Nu bn nhn thykhun mt nhn nh ca mnh trong gng khi tc ti, chc bn cngkhng th no yu mn ni chnh mnh. C l tt c chng ta nn mangtheo mt ci gng soi nh trong ti o phng khi nhng lc bc tc,cau c, ta c th nhanh chng nhn ngm chnh xc hnh nh chnhmnh. cng l mt php tc thi ch ng con qu trong lng ta.

Ngay c mt c gi xinh p nht cng tr thnh kh coi sau mtthi gian c y c tnh kh d ni cu, d bc tc. Nhng np nhn xuthin sm, lc no cng nhu my cau c hoc s c mt loi nt xu lmh i ton b v xinh p, s kh a s khin mi ngi trnh xa. Trili, k lun mm ci, d chu, t khi no bc mnh l ngi ng yumn thc s. Ngi ny i u cng c mn chung v cho n.

Ngi ta cho rng, k no trong kip hin ti mang dng v xu x ldo kip trc tnh tnh nng ny hay sn hn. Lut nghip bo cho

rng, ai c tm sn hn on th, nu ti sanh vo ci ngi s c hnhth xu x, thm ch gh tm. V vy, l Pht t, chng ta tin lutnghip bo, cng l lut nhn qu, chng ta nn trnh sn hn. Nu lmvo tnh hung khng tc khng c, th hy ngh nghip bo xu cth xy n vi mnh, do vy ta s nhanh chng bnh tnh tr li.

---o0o---

Nh rng chng ta lm ch hnh ng ca mnh

Chng ta lm ch hnh ng ca mnh. D to tc bt c vic g, tacng phi gnh chu hu qu vic mnh lm. Khi gii thch v lutnghip bo, c Pht thuyt: Ny cc T kheo, chng sanh lm chhnh ng to tc ca mnh ng thi cng l vt th to. Hnh ngto tc l nhn, a n chng sanh l qu. Chng sanh lin quan nhnh ng to tc ca mnh. Hnh ng to tc l ni nng ta ca


16/44

chng sanh. D to tc bt c iu g, thin hoc c, chng sanh u trthnh vt th to ca chnh mnh.

Xt nh th, ta cm thy thng xt nhng k c tnh kh sn hn,on th. Ti sao? Bi v tc gin, cm ght nn k tch t y nghipc m mt ngy no phi gnh chu qu bo c. Nu khng sa ihnh vi ca mnh, thm ch k c th i vo cnh gii a ngc. Nuta p tr li k cng bng lng cm hn, on hn, th ta cng chnghn g k . C hai u i vo cnh gii a ngc.

Khi qun v lut nghip bo, chng ta s bnh thn li, v lutnghip bo buc chng ta pht t chu trch nhim. Mi c nhn chngta phi chu trch nhim hnh ng to tc ca chnh mnh. K lm cphi chu au kh khi nghip qu chn mui. V phn chng ta l phi

xua tan sn hn v nhng thi to tc bt thin.---o0o---

Xt n im tt ca k khc

Ai cng c vi im tt. Nu ta xt n im tt ca ngi khc, tas khng gin h. Trc y, bng cch ny cch n, h gip ta. Khinh nhng tnh tt ca h v nhng g h gip ta trc y, lng ta sdu li v tnh to. Nn nh rng trn i ny khng c ai hon ho, v

chnh bn thn ta cng c nhng sai lm. c Pht dy tm li lmca mnh sa cha tt hn l d xt li lm ca ngi khc. Thymt ngn li ca ngi khng bng thy mt li ca chnh mnh.

---o0o---

Kim ch

Khi gin, ta khng nn hnh ng hay ni nng g, v trong tmtrng , nhng g ta ni hoc lm u vng v, th l, gy ra nhng tai

hi m sau ny ta phi hi tic. Thm ch khi s vic tri qua, ta cng li hi hn i na th cng qu mun, v hu qu tai hi hnhthnh ri. K b thng tn khng th thay i thnh kin dnh cho ta.

Do , khi sn hn sanh khi, ta nn kim ch, lng im bt ngnh mt khc g. Ta ch ni hoc hnh ng sau khi xua tan snhn. V th, ta ch hot ng tr li khi tm lng du v bnh tnh. Bng


17/44

cch , nhng g ta lm s tr nn tt p v khng li s hi tip vsau.

---o0o---

Khng ai thot khi li trch mng

C mt ln Pht bo mt v Samn tn Atula: Ny Atula, khngphi ch c hm nay m thi; m t xa xa, iu ny xy ra ri, imlng b trch mng, ni nhiu cng b trch mng, ni khim cung cngb trch mng, trn th gian ny chng ai l khng b trch mng. Nuchu kh quan st ly bn thn mnh, ta thy iu hon ton ng:khng ai trn ci i ny thot c li trch mng. D chng ta cgng cch no i na, th k khc vn tm ra li lm ca chng ta. Vy,

hiu c bn cht ca cuc sng, ta khng nn bc mnh hoc tc ginkhi b trch mng.

Tuy nhin, iu chng ta nn lm l xem xt l do trch mng. Nuqu thc ta sai th hy bnh tnh sa i dn, nhng nu b trch mngoan, ta khng cn nhc tm, ta gii thch l do hnh ng lm vnguyn nhn trch oan. Sau , ta khng nn bn tm n li trchmng phi l na. Ta nn tp tnh bnh thn v qun tng rng,ngay c c Pht cn khng thot li qu trch hung chi mnh, chnghn vo thi i ca c Pht, Ngi b ch trch v vic n tht, b vu

khng v vic n nm vi nng Cinca cng v git cht ngi ph nlang thang.

iu quan trng l chng ta lm nhng g mnh nn lm. Do ,chng ta s khng c li v rng, chng c ai hiu bit r rng li ikhin trch chng ta, tr phi k thiu sng sut hoc khng hiu rl do ta hnh ng. iu ny cng ng thi, mt vn khng thtrnh c trong i sng, v c gng my i na, ta vn b ch trchqu trch. iu chng ta cn l c gng lm nhng g mnh phi lmmt cch kho lo ti thiu ho s tc ng ca li trch mng. Sau, nu vn cn b ch trch th hu nh chng ta chng cn g lmna.

---o0o---

Ti sao chng ta gin d?


18/44

Nu tra xt vn ti sao ta tc gin, ta s nhn ra nguyn nhn lta c bn ng v n phnh to ra lc ta sn hn. Ta khng nh ci ti,ci bn ng, chnh iu ny khin ta cm thy b xem thng v tc ti.Nu ta khng khng nh ci ti v hiu r gio l v ng (anatta) cac Pht, ta s khng cu knh, tc gin d b tru tc th no i na.Vo thi i ca mnh, c Pht nhiu ln b tru tc, b thch thc,nhng Ngi khng khi sn, khng bao gi nh mt s thanh thn camnh. Trong kinh im chng ta khng bao gi thy c Pht tc gin;ngc li kinh nhn mnh n c tnh on dit sn hn ca Ngi.Thm ch lc c Pht qu trch nghim khc mt v Sa mn hoc mt t sai quy, Ngi th hin mt cch nh nhng, bnh thn, khng mtcht sn no.

Tng t, cc v A la hn chng qu gic ng cng on dit sn

hn. Chng hn Ngi X Li Pht (Sariphutta), i t ca Pht, niting v lng kham nhn v bin v khim tn. Mt hm, c mt sngi ngi khen c tnh cao qu ca Ngi X Li Pht, tuyn dng:V Trng lo cao qu ca chng ta c lng kham nhn v bin n b lng m, nh p m Ngi khng c v g sn hn c. Mt v B lamn khng tin iu ny, hi vn li: Ngi ny l ai m chng snhn?, bn sp t tru chc v Trng lo. Mt hm, v ny tin gnn sau lng Ngi X Li Pht ri m mnh vo lng. Tn gi X LiPht kh ni: Chuyn g th?, ri tip tc bc i kht thc mkhng ngoi c li xem. Ngay lc y, v B la mn cm thy hi hn,qu mp di chn Ngi X Li Pht xin tha th. V Trng lo n tnhi: Xin li chuyn g?. V B la mn hi hn p li: V mun thlng kham nhn ca Ngi, ti m mnh vo lng Ngi. Khngsao, ti hoan h.

V B la mn bn Ngi X Li Pht v nh dng cm nhng nhngk trng thy hnh ng ca v B la mn u ni gin mun nh pv ny. Ngi X Li Pht ngn cn h li bng cch hi: K b nh lqu v, l ti hay l ng y?. Chnh l Ngi tha Trng lo. Vy

nu chnh ti b nh th ng y xin li ti ri. Xin qu v b i.Bng cch , Ngi X Li Pht gii tn c m ng.

S khim tn ca Ngi X Li Pht cng v bin nh tnh khamnhn ca Ngi. C mt ln, mt ch iu 7 tui bc n gn Trnglo X Li Pht v nhn thy y ca Ngi khng chnh t. Hnh nhtrong lc l nh, gc y ca Trng lo x xung, khi ch iu ch cho


19/44

Ngi thy. Thay v bc mnh, Ngi lp tc bc sang mt bn sp xpli y o chnh t ri ng trc mt ch iu, chp tay kh ni: Bygi chnh t ri, tha s ph.

Nhiu mu chuyn nh th v hnh vi ca bc A la hn l nguynvng v cng l bi hc i vi chng ta. Ti sao h khng cn bc dc,cu knh na? V h nh bt gc r tt c nhng tri buc pht sinht nim ci ti hoc bn ng. D hu hoc v ng, h khng cm nhnchnh ta b xem thng hoc ch l mt ch iu mi 7 tui m dmsa lng ta, mt Ngi X Li Pht, i t ca Pht!.

Nhng ngh nh th khng bao gi c i vi Ngi X Li Pht vNgi thm nhun gio l v ng ca c Pht, nh bt gc r ttc sn hn v kiu mn.

Nh th, khi chng ta cn tc gin, ta nn hiu rng v mnh vncn khng nh ci ti hoc bn ng. Nu lc chng ta qun chnl v ng, rt cuc trong khng c ci ti thc. Ci ti ch l mt nim, mt t ng theo thi quen, ta c th bnh tnh li v khng cntc ti na.

Thm vo , ta xt ngh n trng hp Ngi X Li Pht cngv mt i t ca Pht, bng cch no Ngi vn thn nhin ngay clc b s nhc v tru chc thm t. Qun tng nh th, ta c th gi

cho mnh khng cn sn hn na.

---o0o---

Ai tc gin?

Vn k tip phi xem xt l Ai tc gin?, Ci g ang tcgin?. Bn ng? Ci ti? Trong ngha ti hu, hy nh rng c bnv k m bn ang tc gin u khng thc c. Rt li, nhng ci chngta cho l mnh chng qua ch l tm v thn t i cng tin trnh sinh

dit.

Do , trong Thanh Tnh o (Visuddhi Magga) dy chng ta qunchiu thn th do nhiu phn hp li: Gi y, ci g ang tc gin bntrong bn? Tc? Lng? Mng tay hay nc tiu? Hoc mt trong ccth t, nc, la, gi cu to thnh tc? Phi chng nhng tp un(khandha) bn trong bn ang tc gin, hoc th un, tng un, sc


20/44

un, thc un ni gin? Hoc l nhn cn?. Khi qun nh thny, cn sn hn ca chng ta khng tm ra c c s tn ti do s tan bin.

Hoc xt trn kha cnh tt c chng ta u cu thnh t tm thcv vt th m c hai phn ny thng xuyn bin i, nht l tm thcbin i rt nhanh, ngh sanh dit chp nhong. Trong mt tia chphay mt ci nhy mt, hng triu ngh tri qua. Vy th ci g tcgin? Tc gin ai? Ci tm thc cng vt th tc gin trong nhy mt tri qua. V s ngh khc cng vt th bin i li tip tc sanhkhi th vo . Nhn thc trn kha cnh ny, cn gin s thoi lui.

---o0o---

Chng ta u c quan h vi nhauPht dy, t v th n nay chng ta lang thang mi trong vng lun

hi sanh t bt tn n ni tt c chng ta u l quyn thuc ca nhaudi hnh thc ny hoc hnh thc khc. V th, Pht ni: Ny cc Tkheo, tht kh m tm c k no trong i qu kh cha tng l m,cha, anh, ch, em, con ci ca cc ngi. Vy chng ta khng nn nuilng sn hn vi k tng l quyn thuc ca ta trong nhiu kip qukh. Ngh khn ngoan nh th, cn gin ca ta s tan i.

---o0o---Tha th

Mt trong nhng l do sn hn ca ta l ta khng th tha th v bqua. V th, ta d tc gin, v hu qu l ta c xu hng nui dngnim cay ng, phn ut hoc hn th v nhng au kh (thc t hoctng tng) gy ra cho ta. D chng ta c th ngh rng mnh tha th, nhng tn trong su thm ca lng mnh, ta vn cha thc shon ton tha th. Mt cch thc hoc v thc, ta vn cn tim n ni

cay ng hoc on hn. Nu ta bit b qua, bit tha th tht s v trit, ta s sng mt cch hnh phc, thoi mi hn, khng phi eo nggnh nng on hn, tc ti v.v

Tha th, chnh xc l tnh thng du dng v tru mn nht v lhng hoa thm ngt trn gt chn dm p, ging nh giy nc hu b, x toc v t chy vnh vin khng cn lm kh k


21/44

khc. Nu chng ta thc s thng xt, nu chng ta trn ngp lng ti, nn hon ton tha th bng c tm lng, v iu kin.

Chng ta tha th ci g? Tha th nhng li lm k khc gy ra chota cng nh ta mong mun ngi khc tha th nhng li lm m ta gycho h. Chng ta hon ton khng tr th, c nn cn gin, khng nihoc lm bt k iu g tn thng hoc tru tc k lm li vi ta.Chng ta tha th, khng nui dng mi c cm hoc lng th nghchv hiu rng tt c chng ta, ai cng c khuyt im v sai lm.

Do , khi tha th k khc cng c ngha l tha th cho chnh mnh,v i khi trong qu kh ta cng tng sai lm v hin ta cng kh mtha th cho chnh mnh. Chng ta au kh v n nn, hi hn. S hihn ny khin ta thng kh v tm trng bt an. c Pht khng nh

rng, iu m chng ta nn lm khng phi l than vn, hi tic nhngvic qua m l khng lp li li lm v sa i c nhng g cn cth sa. Chng ta nn b au kh li ra pha sau v ng nhng hitng hi hn thnh thong tr v hnh h chng ta. Nu hi tngsanh khi, ta nn nhn bit (th d thc hnh chnh nim) v khng nnc gng gii quyt n. Dt khot khng suy ngh v hiu rng chng thlm g thm c na ngoi tr sa cha v khng lp li li lm.

i khi ta l tng ho chnh con ngi mnh. Du sao, ta cng nnchp nhn li lm rt ngi ca chng ta v rng tt c chng ta, khng

ai mt sm mt chiu tr thnh thnh nhn c. Tht l kh khn i n thnh cng, nhng nu chng ta c gng kin tr th cui cngchng ta cng n ch. iu ta cn l s kin nhn, quyt tm v bnch.

---o0o---

Nhng li lc ca lng t i

Khi ngh n li lc do lng t i em li, ta s khng cn sn hn.

c Pht khng nh nhng ai hnh tr qun tng lng t i bi mn st c 11 iu li lc: d ng, tnh dy ti tn, khng c mng, cqu mn bi chng sanh ci ngi v chng sanh khng thuc cingi, c cc thin thn ph tr, la, c, dc, binh kh khng lmhi c, d nh tm, nt mt thanh thn, gi lm chung sng sut rai nh nhng nh mt gic ng, nu khng t c qu v A la hn sc ti sinh ci tri Phm Thin thng ng. Ta s bn lun thm


22/44

v nhng li lc ny phn thc hnh qun tng lng t i. Tm li,s li lc ny rt hp dn v sc khin ta dp tt cn sn hn mbnh tnh li. Ni cch khc, nu chng ta nhng b cn sn hn, ta skhng c hng nhng li lc ny. Do vy, s cm d ca li lc gipngn chn chng ta khng b sn hn bp.

---o0o---

Tng qu

Trong vi trng hp, ta c th tng qu. Chng hn, nh c ngithn thch v hay ni xu ta; trong trng hp ny, tht d ni tc vphn ng li, nhng lm th khng phi cch ca mt t Pht.Phng chm t Pht l khng bao gi ly on tr on. M thay vo

l lng t bi c p tr. V th, ta c th vt ln s th thch vlm mt chuyn kh lm nht l mua qu tng cho k . y l duhiu ca hnh ng cao thng v tm lng bao la, bt chp c cangi, ta khng nui dng xu. Sau , ta cm thy bnh thn v bitrng mnh khc t dnh dp vo bt k s xung t no hoc sisc cm hn on hn, v thi cao qu ca ta c l s khin k kia xcng. C th h khng cn gi lp trng chng i ta, thm ch cntr nn thn thin hn na! V th, vic tng qu c th to ra iu kdiu v cng l iu ng cho chng ta xem xt trong vi tnh hungno .

---o0o---

Kt lun

n y, chng ti chm dt phn ny. Qua cc vn ni ni trn, chng ti tho lun kh nhiu v thi p dng vo vic kimch sn hn v gi bnh thn. Chng ti mong rng c gi c kphn ny s c gii to nhiu hn t trc n gi nhm ti t bsn hn v gieo rc tnh thng. Trong phn k tip, chng ta s tho

lun s thc hnh qun tng lng t bi.

Tnh thng l nim vui ca thin nhn,iu k diu ca tr tu,

S nhim mu ca thn thnhPlato


23/44

---o0o---

Tnh thng

Tnh thng l g? Thc cht ca n ra sao? C bao nhiu loi tnh

thng? Tnh thng m c Pht rao ging c khc bit vi loi tnhthng theo hiu bit thng thng ca chng ta khng? Khi u,chng ta hiu bit tnh thng nh th no? y l cu hi chng taa ra trc khi bt u cuc tho lun hoc vit v cc tnh thng.

Tnh thng yu l mt t c dng rt ph bin. Chng ta vit,ni (l mt phn t vng hng ngy ca chng ta), c v n v xem nl phn ct tu ca cuc i. Chng ta nghe nhng li ni nh:Tnh yu l iu g rc r huy hong, Yu th khng bao gi

tic, Tnh yu lm th gii chuyn bin v nhng khu hiu nh:Hy to tnh thng, xo b hn th.

Vy chng ta tr li cu hi Tnh thng l g?. T in nhngha tnh thng mt cch a dng nh l mt cm xc tt bng nngm; mt cm xc thn thng du dng, su m, tn ty rng buc vimt ngi hoc nhiu ngi; mt cm xc v mi quan h huynh vt t vi mi ngi; mt cm xc mnh lit lun say m gia nginy v ngi khc trn c s thu ht gii tnh v tnh dc.

Tht ng lc khi chng ta khi s nh ngha loi tnh thng mchng ta s tho lun y. l loi cm xc nng m dnh cho mingi, mong c h c an lnh, mt cm gic du dng, quan tm vtru mn, khng v k v khng mong n p, cao thng, vt qua ttc ro cn tn gio, gii tnh, chng tc, quc tch, v.v. bao gm tt cchng sanh trn th gian, k c cn trng, c, th vt v vong linh.

y khng phi l tnh thng tm thng hoc say m dnh chomt c nhn: n khng mang ngha dc tnh, khng c s tho mnnhc dc hoc dc tnh. Thc ra m ni, chng ta u xc nhn c tnh

thng gia nhng k yu nhau, gia nhng ngi chng v nhngngi v. Trong mi quan h ca h c th c s quan tm chm sc ncn, nhng tnh thng ca h khng phi l tnh thng v iu kin.N ch l tnh thng trn ln vi s cun ht mnh lit y nhc dchoc dc tnh v c th thay i nu mt bn khng p li hoc khngth tho mn nhu cu hay kht vng ca bn kia. Do , tnh thngny c iu kin, gii hn v mang tnh ch quan, chng ta xp n vo


24/44

loi h ng, thiu tnh cht cao thng khi so vi loi tnh thng mta ang tho lun hon ton v tha v siu vit.

Tin y, chng ta cng nn bn qua v vn dc vng. Dc vngl g? Mt ln na, t in nh ngha l kht vng tho mn nhngcm gic, nhng ham mun ca xc thn, nhu cu dc tnh, s thmkht dc tnh qu , nht l chy theo s tho mn v , s thmkht chinh phc. Do , ta c th thy rng tnh thng gia hai cnhn bao gm mc dc vng no , lng ham mun nhc dc tbn thn n cha sn nim khao kht tho mn cm gic v, nhchng ta bit, rt mnh lit, y sc p o, m qung, am m,thm ch tr nn m nh. N c th dn n nhng cn ghen tc mnhlit, s sn hn d di v ni tuyt vng tn cng khi ngi mnhthng hng v k khc hoc khi tnh yu khng c p li.

Do vy, mt ln na xin nhc li y khng phi l loi tnh thngm chng ta s tho lun, y ch l loi c iu kin v n dch hotheo kht vng v ham mun. Tuy nhin, trong vn c tnh cm trumn, chm sc v thn thng khng th ph nhn gia nhng k yunhau, gia chng v v d rng c iu kin v da trn c s thu htnhau v dc tnh. Nhng c l chnh t loi tnh thng km cao thngny m ngi ta hiu bit thm v tnh thng mang tnh cao thnghn v cui cng ca ngi v pht trin loi tnh thng vt trn tt cro cn, gii hn v iu kin.

V th, loi tnh thng m chng ta s tho lun y l tnhthng truy tm v hn hoan trong nim an lc ca tha nhn. N caothng, v tha, khng mong n p k c s cm kch v lng bit n.Tnh thng cho i v l do duy nht l ch cho i, th thi. N hnhoan khi nhn thy (kt qu tnh thng v chia s) nim vui v hnhphc bng sng trong nh mt v khun mt ca ngi khc. lphn thng tng xng, nu c th ni nh th, cn c n lc v cngsc b ra v tnh thng tht ng gi. c mong tha nhn c mi

iu tt lnh, cu chc cho h gp nim an lc hnh phc v thot lyau kh.

Do vy, theo cng thc tnh thng truyn thng ca Pht gio,chng ta chc: Nguyn cho tt c chng sanh an lc v hnh phc.Nguyn cho tt c thot ly nguy hi. Nguyn cho tt c thot ly phin


25/44

no. Nguyn cho tt c thot ly kh ch. Nguyn cho tt c sng anlc.

Chnh i sng c Pht l mt minh ho v tnh thng v lng bimn, chnh hai c tnh ny khin Ngi t b cuc sng cung vng inngc, ra i tm chn l dit tt c au kh cho th gian. Khi gic ng,Ngi truyn ging chnh php cho tt c chng sanh, mong tt c thnhp chn hnh phc v lu, s an lc Nit bn m tt c c th tc trong chnh kip sng ny bng cch thanh tnh ho tm thc.

Ngi cho t i khp ni hong ho chnh php mi ngi hiurng h cng c th t c php h lc t ti thot ly au kh. Chnhng o s dn u Tng on i khp n hong php khngmt mi cho tt c giai cp x hi trong thi gian 49 nm t lc gic ng

cho n khi nhp Nit bn tui 80.c Pht thng xuyn dy cc tu s v t ban ri lng t bi.

Ngi yu cu h hy tm t bi lan rng, to khp v bin trnngp mi ni trn khp th gian. Ngi dy h d hon cnh no, i,ng, nm, ngi phi lun khi tm thng yu tt c chng sanh.Trong gio php ca Ngi, khng h tm thy mt my may th hnhoc tm nguyn xu. Tnh thng nh th tht cao qu v cng. Thtkh m yu thng hon ton chn thnh khng mong n p g c.iu ny chc v cng kh khn cho chng ta khi pht trin tnh

thng n mc v lu m c Pht thnh tu - mt tnh thngbao trm tt c chng sanh, khng t chy hoc lm kh ho tt c,ngc li khin tt c du mt v thanh thn, mt tnh thng cthnh tu bi tr tu v thanh tnh.

Chng ta bt u gieo chng t tnh thng nh th khi thc hnhtnh thng bi mn v php thin qun tu gic (vipassan). Thin qumett hoc tm t bi l v kh c bit c hiu qu chng li sn hnon th. Trong qu trnh thc hnh thin qun tu gic, tnh thng vlng bi mn c th chm n khi ta thu hiu chn tht rng, tt cchng ta u cng chung s phn cng nghip kh trong vng lun hi(samsra), ni cch khc l cng chung con thuyn.

Trong cc trang sau, chng ta s hn ch cuc tho lun trong phmvi pht trin tm t (mett). V phn thc hnh tu gic (vipassana)


26/44

c ni trong cun sch nh khc vi nhan i n tu gic(Invitation to vipassana).

Kip ngi ngn ngi,nhng tnh thng th lu bnTenny Son

---o0o---

Qun tm t (Mett Bhvan)Gieo chng t t bi

Qun tm t c bit thch hp cho ngi nng tnh, th d nhngi d ni gin, nui dng c cm, kh qun, kh tha th, m phn th, on hn. Nhng k nng tnh, d cu, sau khi thc hnh qunu n th tnh kh xu ny khng cn na. i vi k m tnh thphp qun ny em n nhiu li lc, v tt c chng ta ai cng thngxuyn bc mnh, kh chu, php qun ny gip chng ta bnh thn, dchu hn. Ngoi ra, cng cn nhiu iu li khc s tho lun sau. Tuyby gi ni v li lc, nhng cui cng s thc hnh tm t s phttrin loi tnh thng m khi thng ch v thng xt, ch nhm gimbt au kh ca tha nhn v y mnh thin tm, lng dng cm, niman lc hnh phc. Nhng iu li chng ta ni ra y, lc s trnn th ph khng quan trng na, nhng ban u chng c xem

nh nguyn ng lc a ta n thc hnh.

Mt trong nhng mc tiu thin qun l t c s tp trung tnhthng hoc tr tm vo mt im. Khi tm tr vo mt im, nngng li v tr nn lng l, an tnh. Lc , khuynh hng lang thangca tm dng li, t nht cng trong lc tm tr li hoc chm ch vomc tiu qun tng ca n. Tm rt lng l v du i tnh lng xngkhi ta t ti loi tnh lng ny, mt s tnh lng khng t duy, s tnhlng ca tm an tr trn mt im duy nht l mc tiu ca n. Tm trnn tnh lng nh nh nn chy u n khng chao o khi gi khngcn na.

Trng thi tnh lng , d nhin hnh gi phi tri qua mi hiuc.

Lc , trn nguyn tc, l lm tm tr vo mt im, dn cht vomc tiu qun tng. Trong trng hp qun tnh thng bi mn, th


27/44

mc tiu l nim tnh thng, mong c tt c chng sanh c anlnh. C nhiu phng cch s dng lan to tnh thng i bi v antr tm vo mt nim. y, chng ta s tho lun mt trong nhngphng cch c th p dng thnh cng.

Trc tin, phng cch ny c din t trong bn cu:

Nguyn cho tt c chng sanh thot ly nguy hi,Nguyn tt c thot ly phin no,Nguyn tt c thot ly kh ch,Nguyn tt c an lc hnh phc

Bn cu nguyn ny d nh. Hnh gi phi c i c li bn cuny trong tm thc (ngha l ch cn nh thm trong tm, khng cn

c ln) vi tnh cch thuc lng. Tm c th so snh nh mt my tnhv nim l lp trnh vi t tng mong c tha nhn c an lnh chon khi, ni cch khc, n trn ngp t tng ny, trn ngp tnhthng. Khi nh thm trong tr, tm s khi s tp trung vo nimtnh thng, mong c an lnhcho tha nhn. Nhng t tng khngcn thit cui cng khng cn ch chen vo, lc tm s an tr timt nim v hnh gi tri qua s tnh lng c bit m chng ta cp.

Trc khi i xa hn, chng ta cn gii thch ngha ca bn cu

nguyn thuc lng. Mt khi hiu c ngha ca chng, ng nhinta s bit chng mun m ch iu g khi ta nh thm trong tm hochng t tng tnh thng ra ngoi.

---o0o---

1.Nguyn tt c chng sanh thot ly nguy hi

C hai loi nguy hi trong v ngoi.

Nguy hi bn trong m ch s nhim tm (kilesas) nh: tham lam,on ght, o tng, lo u, bn chngy cho ta nhiu phin no. Nguyhi bn ngoi nh tai nn xe c, thin tai (ho hon, bo lt, chui t,ng t,) v him nguy do k khc hm hi. Khng ai mong nhngnguy hi ny c trong ln ngoi, d rng s nguy hi bn trong xem racn t hi hn bn ngoi. Khi li ni tht ra, ta tr thnh k th nguyhim nht ca chnh mnh. Nu ta khc phc c nhng nhim bn


28/44

trong tm thc, ta c th i mt vi nhng chng ngi bn ngoi mtcch bnh thn.

2.Nguyn tt c chng sanh thot ly phin no

ngha qu r rng. N m ch tt c nhng au kh tinh thn, kc ci vi t nht. N bao gm: lo u, bn chn, s hi, chn nn, bunphin, tuyt vng hoc bt k mt trng thi bt n no ca tm dnn khng hong, au bun hoc khc khoi, dn vt. Khng ai munphin no, chng ta u mun sng an vui bnh thn.

3.Nguyn tt c chng sanh thot ly kh ch

ngha cu ny cng d hiu, n bao gm nhng au n ca thnxc, t nhng kh chu s si ca c th, au nhc v nhng chngbnh nh cm cm, nhc u cho ti nhng bnh tt nghim trng nhung th v bnh tim mch khng ai mun thn xc mnh au n.

4.Nguyn tt c chng sanh sng an lnh hnh phc

Tt c chng ta cn c gng hon thnh cng vic v trch nhimca mnh. Hc sinh phi hc hnh trong khi ngi ln phi kim sng.Chng ta phi ho thun vi mi ngi trong mi trng tip xc, nhl ng nghip, bn b, thn nhn, thnh vin trong gia nh v nhng

ngi mnh yu thng - cuc sng s gp nhiu kh khn nu ta khngquan h tt vi tha nhn, v th cn c s giao ho vi mi ngi, tithiu ho cc mi bt ng hoc khng xung t xy ra, tng cngho v nim thng cm ln nhau. K , ta cng phi hon thnh ttnhim v, bn phn ca mnh. Chng ta cn phi lm vic c hiu qu,ngc li ta s gp nhiu rc ri.

Thm vo , ta phi n thn v tm hng ngy. V thn, tacn n, mc, thuc men khi cn thit, p ng nhng nhu cu t nhinv.v Cng c nhng cng vic lt vt hng ngy phi lm trong s hn

hoan thanh thn. V tm, cng cn thanh lc bng cch thc hnhthin qun, tp t ch, trau di thi thch hp v suy ngh sng sut.

Vy khi ta ni Nguyn tt c chng sanh sng an lnh, hnhphc, c ngha l cu nguyn bao trm tt c mi kha cnh i sngsinh hot hng ngy. Do , ngi ta c th hiu r bn cu nguyn btu t Nguyn tt c chng sanh thot ly nguy hi bao hm ton b


29/44

nhng iu m mi ngi mong c. Hiu c ton ca bn cunguyn th s tri rng tm t bi ca ta s c nhiu ngha hn.

---o0o---

p dng thc tin

Ngi t th thin qun bnh thng, chng hn nh ngi bn gi,lng thng (c th ngi trn gh nu khng th ngi trn nn nh). Khpmt, gi thn th th gin, nh thm bn cu nguyn.

Nh thm bn cu nguyn lp i lp li khong 10 pht, 30 phthoc 1 ting. Nh thm lin tc khong 100 ln, 1.000 ln, 100.000 ln,1.000.000 ln, Ko di bao lu cng c, ch cn nh thm, nhthm v nh thm trong tm. l mt cch lp trnh tm thc, chngta lp trnh tm thc bng t tng i bi v ho cho tt c chngsanh. Khi nh thm, ta khng cn suy ngh ca t ng v ta bit ri.Nh thm nh th, dn dn v t nhin, cm gic bi mn ho dnhcho tt c chng sanh s trn ngp ta, ta thy trn ngp tnh thngyu, ta khng mun lm hi bt c ai hoc nui dng tm sn hn onth bt k k no. Tht l mt cm xc tuyt vi!

Khi nh thm hoc tri rng tm i bi lin tc bng cch ny, tmthc s an tr v t nguyn dng li, n tr nn yn tnh v lng l.

Nhng cu nguyn t tun chy xui dng tng t my thu thanh m my. i khi tm dng li d trong lc ta qun nh thm li nguynhoc ta c ln v tr cc cu, iu ny khng h g, khi nhn bit, ta chcn c li nh thng l. Bng cch ny, s tp trung t tng s phttrin theo chiu hng t nhin, ta khng cn nng lng hoc thc p stp trung nh mong mun. N s t ng xut hin khi ta lm cng vicnh thm trong tm.

---o0o---

S nh tm xy n nh th no

Khi c thm cu nguyn l ta ang tri rng tm t bi. Li nguyncu tro dng v tm an tr, nh li mt nim (i tng ca tm)chng hn nh lng t bi hoc s tri rng tm t bi. Lc , tt c tnhlng xng ca tm thc dng li v tm an tr ni s lan to lng bimn. Khi trng thi lng xng ca tm ngng li tc l mi nim v


30/44

chuyn ny, chuyn n, lo u, suy ngh, toan tnh, v.vdng li, th tmthc t c trng thi nh, s an tr mt nim. Trong trng thinh, tm t lng l v yn tnh, hnh gi cm thy h lc, sng sut vtho mi. y l mt cm nhn v cng th v v tuyt vi - mt s khaiphng to tt thot ly khi thi quen rng buc tm thc t trc nnay khin tm mt mi ui sc v v s tng, suy ngh lung tung,bn chn. S tnh lng ca trng thi nh rt m du v phi nhc dc -mt th h lc ti thng m nhng k tm linh mit mi thch th.y l nim hnh phc m c Pht tn thn, n khng phi l thhnh phc pht sinh t cnh sc, m thanh, hng v, xc chm thchth ca th gian mang tnh nhc dc. Th hnh phc dc lc ca thgian c c Pht m t l thp hn, thng tnh ch dn n phinno v n lm nhim tm thc. Tuy nhin, nim hnh phc, s h lcca trng thi nh phi c t chng, t cm nhn. Mt khi tri qua

nim h lc ny, hnh gi khng cn b li cun theo thi vui dc lc:chm dt tnh trng n l cho nhng cm d ca th gian. nhn bitc hnh phc tinh thn ti thng phi th gian, hnh gi c kh nngkim sot c nhng ham mun dc lc ca mnh hiu qu hn vcm thy th v vi nim h lc v bin hn l th hnh phc thngtnh ca th gian.

V mt thc hnh, khi tm nh th ng trin ci (nirvaranas) u bch ng. Ng ci gm: 1. Tham dc, 2. Sn nhu, 3. Thu manh, 4. Trohi, 5. Nghi (nghi ng kh nng nh tm ca mnh v.v). Do vy, khit trng thi nh, tm khng cn chao o v ng trin ci gm cctrng thi bt n ca tm s t ng tan bin. Ng ci khng hin din,tm i vo trng thi nh, khng cn kht i i vi dc lc, khng snhn c cm, khng m mt tr nhc, khng lng xng vi chuyn ng

Ty, khng nghi ng, thng xuyn tnh lng v h lc. Trong trngthi lng l ny, nm thin chi xut hin, l:

1- Tm chi (vitakka) c ngha l hng tm n mc tiu quntng tm khng cn lng xng.

2- T chi (vicra) c ngha l tm dn cht vo mc tiu quntng, an tr ni v tc ng ln n.Tm l hng tm n mc tiu, trong khi t khin tm tc ng v antr ni .


31/44

3- H (pti): nim vui tinh thn bc pht. Hnh gi cm thy thomi nh nhng, thch th vi nhiu cm gic th v, chng hn nhnhng s rung ng k diu lan trn khp c th. i khi hnh gi cmnhn nim hn hoan khi tri qua cm gic nng bng ln, th d nhbt ng tay chn gi ln, c nng ln hoc c y mnh ln hocton b c th l lng, hnh gi c cm gic mnh ni bnh bng trongkhng kh.

4- Lc (sukha): hi ging vi h, ch khc im tinh t v mc cao hn. V th, khi lc xut hin th h ln i, hnh gi cm thy vcng nh nhng, d chu, kinh in m t giai on ny l an lc hintin. Hnh gi vui thch, khng cn kht i dc lc th gian, th dclc m by gi hnh gi cm thy tm thng, th tc, bt an v bini khi so vi nim hnh phc du m an tnh do nh tm mang li.

5- Nht tm (ekaggat): sau cng trng thi nht tm xut hin.Tm an tnh v n nh, an tr ti mt im ging nh nh nn khngcn chao o mt ni lng gi, nh th mt ct tr n nh vng chc,khng lc l. Trong trng thi nht tm, hnh gi c th cm nhn rnt tm mnh ang lng l, an tnh nh mt tng khng lay chuyn.

Nm thin chi ny cng hin din trong trng thi cn nh(upacra samdhi), mt trng thi chun b tin qua giai on thin,mt s nh tm trc khi nhp thin. trng thi cn nh, nm thin

chi vn cha n nh v ng trin ci vn c kh nng ti xut hin phv nh tm. Tuy nhin, khi thm nhp thin gii (jhan), cc thin chitr nn n nh vng chc v ng trin ci hon ton bin mt hn. Dovy, rt t c kh nng giai on thin b gin on, v giai on ny,hnh gi c th thin qun 5, 10, 20, 30 pht, 1 gi hoc hn na mkhng b ng trin ci quy ri. Thi gian nhp thin gii bao lu tuthuc vo trnh tu tp v mc nh (samdhi) ca hnh gi. Ngayc khi b gin on, hnh gi cng d dng nhp nh tr li bng cchtip tc lan to tm t. iu ny c xc nh trong cc sch ging dy

v thin rng, nu mt thin gi thin xo ri khi thin nh v l dokhng quan trng, thin gi c th ti nhp li mt cch d dng.

Qun tng tm t l mt phn trong php thin qun v lngtm (Brahma-vihra) gm c t (mett), bi (karun), h (mudit) v x(upekkh). Theo bn Thanh Tnh o (Visuddhi Magga), hnh gi cth t ti cp tam thin bng php t, bi, h v vi php x, hnh


32/44

gi t ti cp T thin. Nhng phng php hng dn thc hnhnhm mc ch tu tp thin nh u c m t trong bn Thanh Tnho, nn y chng ta khng i su vo chi tit v ch trng trong biny khng cho php. Tuy nhin, khi hnh gi thc hnh theo cng thcbn cu nguyn m chng ta tho lun trn, hnh gi cng c tht c mc nh kh tt. Ai nhn bit r c liu mnh thchnh c tinh tn kin nh hay khng, hoc s thc hnh ca mnh cth to lp nn tng cho s pht trin thin nh sau ny, k tc trng thi thin thc. Nh chng ta tho lun phn u,nguyn tc pht trin trng thi nh tm l y li ng trin ci vpht trin cng c r nt ng trin ci.

---o0o---

Ta nn tri rng tm t trong bao lu ?Cng lu cng tt, trong trng hp trau di cao , hnh gi c th

tri rng tm t ngy m, lun phin i, ng, nm, ngi, lun ctrong sinh hot hng ngy nh n, tm, git, ra v.v Hnh gi c thtrau di nhiu ngy, nhiu tun v nhiu thng mt cch chuyn cnbng hnh thc ny.

Nhng i vi a s khng c kh nng thc hnh nh th, th hcng c th thc hnh trong kh nng cho php. Bn c th p dng t

10 pht cho n 1 gi sau khi thc dy vo bui sng, thm ch 5 phtcng c cn hn khng c g c. Vo ban ngy, trong lc loanh quanhvi cng vic lt vt, bn c th thc hnh bt c lc no v bt k u. Bn c th p dng trong lc i b n ni ny ni kia, khi vnphng, ni lm vic, lc n, tm ra v.v Tri rng tm t bng cchnh thm bn cu nguyn khng kh khn g v cui cng bn s nch d dng, thun li. Vo lc chiu ti, ngoi gi lm vic, bn thchnh trnh trng trong t th ta thin. Khi i ng, bn vn p dngcho ti khi thip i.

Do kin tr trau di, hnh gi cm nhn li lc v sau cng, lngtrn y t tm thin dnh cho mi ngi. Hnh gi khng cn nuilng on ght, th ch, cng chng cn ham mun lm nh th, khngcn sn hn, nhm chn nhng cu knh, bc dc, tm hn tr nn kinnhn v rng lng bao dung. Tht l mt php hnh tuyt vi v hiuqu. Tt c chng ta nn to cho mnh thi quen tri rng tm t.


33/44

Chnh c Pht pht ri tm t hng ngy v dy cc t lm nhth.

Tri rng tm t l mt php thch hp gi trng thi tm n nh.Tm chng ta lang thang khp chn, b rng buc bi tham dc, snhn, si m, lo u, bt an v.vNhng khi ta pht ri tm t c ngha lta ang thay i nhng tng bt n bng nhng tng n nh, dovy tm thc d tp trung vo nhng g mnh lm. S xao lng, bi rib hn ch v iu ny ng nhin dn n tnh trng gim bt lo uv cng vic hng ngy ca ta hiu qu hn.

---o0o---

Tri rng tm t vi chnh mnh

u tin, khi bt u thc tp tm t, bn c th tri rng tm tvi chnh mnh mt cch ngn gn:

Nguyn cho con thot ly nguy hiNguyn cho con thot ly phin noNguyn cho con thot ly kh chNguyn cho con c an lc hnh phc

Tuy nhin, bn khng cn ko di v y ch l khi u cho s thc

hnh ca bn. C l bn ch nn lp i lp li bn cu nguyn nykhong 10 ln hoc ch vi pht khi bn bt u ngi. Sau , bnhng tm t n tha nhn vi ngh rng v bn cu nguyn nhngiu tt lnh cho mnh, nn bn cng cu nguyn tng t cho tt cchng sanh. K , bn ngng hng tm t cho chnh mnh v hngthng tm t n mi ngi. iu ny c hiu rng khi bn hngtm t n tha nhn tc l bn cng ang cu nguyn tng t chochnh bn.

Trong bn Thanh Tnh o c khng nh rng, bng cch hng tmt cho chnh mnh, hnh gi khng bao gi t c thin gii. V th,hng tm n chnh mnh ch nhm mc ch ly mnh lm v d inhnh vi suy ngh rng v mnh nguyn an lnh cho mnh nn cng phinguyn tng t cho tt c tha nhn. iu ny gip nh thc khi dythin v nim ao c an lnh hnh phc cho tha nhn.


34/44

---o0o---

Nhng cch tri rng tm t

Ngoi cch thng thng hng tm t n tt c chng sanh, hnh

gi cng c th hng tm t ring bit n mt ngi hoc mt nhmngi no . Hng tm n bn b, ng nghip, cp trn, thy dy,ngi hn phi, ngi mnh yu thng, thn nhn, cha m, con civ.v, bt k u, hnh gi cng c th pht ri tm t, qun tng:Nguyn cho tt c chng sanh quanh con ti ni ny thot ly nguy hiHnh gi c th hng tm ti mt nhm ngi ring bit nh l tonth gii loi n (chng hn tt c cc loi n bao gm c sc vt, cntrng v vong linh), ton th gii loi nam, cc bc Thnh qu (Ariyas),cc bc ang tu hc hng ti qu v Thnh (Anariyas), chng sanh ci

ngi, ci tri (Devas) v tt c chng sanh a s ( apya) - nhng kchu thng kh trong bn cnh gii: a ngc, sc sanh, ng qu v a tula.

Hnh gi c th hng tm n tt c phng hng, c ngha ln tt c chng sanh phng Bc, Nam, ng, Ty, ng bc, Tybc, ng nam, Ty nam, pha di, pha trn. Hnh gi cng c thhng tm ty theo a phng c ng, ri tri rng ra ti lng xm,khu vc, thnh ph, quc gia, th gii v c v tr.

V c nhiu tnh cch linh hot trong php pht ri tm t, nn ytht s l mt vic trau di th v. Trong bn Thanh Tnh o, s tutp thin khi u bng cch hng tm n mt c nhn, th d nhtrc tin l ngi mnh thng, k n l ngi mnh v cng thngmn, tip theo l k mnh khng thng khng ght v k mnh thght. Trong phng cch ny, v hnh gi ch bt u v khi s bngmt c nhn ring bit lm i tng qun, nn chc chn khng cphp hng tm n i tng l ngi khc phi trnh nguy ctham dc sinh khi v lm nhim nhng g l ra ch l tm t thanhtnh. Nhng khi hng tm n tt c chng sinh, th iu ny r rngbao gm c nam ln n. V ln u tu tp thin nn khi chn i tngc nhn qun, hnh gi s khng chn ngi khc phi. Nhng dnd v sau, khi thnh thc php tu tp th khng cn l do g giihn i tng, v mc ch nhm ti l tri rng tm t bi ch khngphi l tu tp thin. V tm t chnh l tnh thng v n s tr nn vngha nu chng ta khng tri rng tnh thng vi cha m, ng b


35/44

chng ta, hoc i vi ngi hn phi v con ci ch v h l ngi khcphi. Do , hnh gi nn hiu rng s tu tp c m t trong ThanhTnh o ch lin quan n s tu tp thin nh khi khng chn itng c bit l ngi khc phi v l do thn trng. Tuy nhin, t yv sau, hnh gi nn hng tm n bt k ai, ngc li tm t skhng cn l t tm nu n khng bao gm tt c, vt trn mi rochn v khng phn bit chng tc, tn ngng, gii tnh v.vNhngkhi hng tm n ngi khc phi lm i tng qun c th, hnhgi phi lun thn trng chng li s xm nhim ca lng tham dc. Vlnh vc tu tp thin nh nh chng ta ni, hnh gi khng chnngi khc phi lm i tng qun c th.

Bn Thanh Tnh o cng khng nh rng hnh gi khng nnhng tm t n ngi cht v lm nh th hnh gi khng th nh

tm c. Khi qua i, ngi ta tip tc s ti sanh mi v hnh nhngi cht khng phi l ti thch hp cho vic tu tp thin trongphp qun tm t . Nu mc ch chng ta khng phi t c thinnh hoc nh su m ch l tri rng tm t bi th hy qun bng cchnh vy: Nguyn cho ng A, ng B g , d ti sanh ci gii no,u c thot ly nguy hi

Theo ti, iu ny v hi v khi tm thc nguyn an lnh cho thanhn th lun lun trong trng thi n nh.

---o0o---

Trau di chnh nim v tm t

S trau di tm t v chnh nim l mt s kt hp sc mnh.Chnng hn nh trong cuc sng bnh thng, ta lun gi chnh nimcng nhiu cng tt trong nhng hot ng cng nhng trng thi tmhng ngy thay v tm di chuyn ht ch ny n ch n. Sau , tac th lun phin trng thi chnh nim ny bng cch tri rng tm tlun lun. Vi cch ny, ta gi cho tm n nh lu hn - bng s traudi tm t hoc chnh nim. Ta s tp trung tt hn trong nhim vhng ngy. Ta bt lo u, sng thoi mi v phn chn hn.

V vic ta thin nghim tc, hnh gi nn t s cn bng giathin qun tm t v tu qun (chnh nim). Tu qun (vipassan) ata n tu gic v tri kin l v thng trong khi tm t l mt tinh (samataa), do ch mang li s an tnh. Th nn hnh gi ng


36/44

bao gi l l vi tu. Lc mi bt u hc tp tm t, ng nhin hnhgi phi b nhiu thi gian trau di chuyn cn, nhng khi thnhthc v tinh tn trong tu tp, hnh gi nn cn bng qun tm t v tuqun. Nhim v hnh gi l phi t s cn bng ca chnh mnh.Chng hn nh thc hnh vi pht qun tm t ri sau chuyn sangtu qun, hoc nu ngi qun tm t vo bui sng, th nn p dngtu qun vo chiu ti.

Sau cng, hnh gi phi tm ra s cn bng thch hp. [ c shng dn v tu qun (vipassan), nhng ngi mi bt u nn thamkho quyn sch nh ta Mi bn n vi tu qun (Invitation toVipassan); trong y, nhng nguyn tc cng li lc ca chnh nimc gii thch r rng km theo nhng hng dn c bn n gin].

Tnh thng n nhanh, chn thnh, thin , hoan h, rng lng,bao la, kin nhn, trung thc, sng sut, hy sinh, kin cng, vkhng bao gi i hi; v khi i hi th tnh thng khng cn hinhu.

Thomas A.Kempis

Nhng li lc ca tm t

Ngi tu tp tm t mt cch kin tr s c 11 iu li lc:

-1- D ng

y l phng php cha tr hu hiu vi bnh mt ng khng cnphi dng n thuc ng v nhng th thuc an thn m i khi an nhng phn ng ph. Bi th, nhng ai mt ng nn tu tp tm tv c th to rng tm t cho n lc i vo gic ng. Trong bn ThanhTnh o, iu ny c khng nh rng hnh gi tu tp tm t rivo gic ng ging nh th nhp vo s thnh tu thin qun. Thmvo , hnh gi c gic ng thoi mi, khng trn trc tr mnh v

khng ngy nh bao ngi khc.

-2- Lc tnh gic ti tn nh o hoa h n

Thay v cm thy nng n, ngp di hoc xoay qua xoay li nh baongi khc, hnh gi tnh gic trong s d chu, khng vn vo thn


37/44

mnh v sn sng m nhn cng vic trong ngy mi vi s lc quan vphn chn.

-3- Khng c c mng

Khng m thy mnh b rt ui, mun chy trn m khng chyc, khng t ng m hoc ri vo h su hoc b ma qu nhtph. v.v.Thay vo , nu c nm m, hnh gi m thy chuyn vuihay nhng gic m lnh nh thy bay ln tri, ngm nhn cnh phoc nghe php v cng dng v.v, hoc l hnh gi ng ngon khngmng m.

-4- c mi ngi yu mn

C ngha l khng c k th. Mi ngi yu mn v c tnh nhn thoc thi quen tri rng tnh thng, d kt bn v ho thun vi thanhn. Mi ngi u cm nhn c nng lc tinh thn tch cc hocnhng rung ng ca tm t bi mn m hnh gi lun pht ra.

y l nhng im li c gi tr, v khng c k th nn ta khngcn lo u c k hi mnh, c thm bn b th cuc sng vui v hn, hnna i u ta cng c mi ngi hp tc v gip .

-5- c qu, thn, cm th qu mn

Nhng chng sanh khng thuc ci ngi nh qu, thn, cm thcng qu mn v y cng l mt im li. Chng ta khng cn phi los ma qu nht ph, hm hi hoc ch sa, rn cn.

Tin y, c mt cu chuyn lin quan n vn ny xy ra vothi c Pht. Mt hm c mt nhm Tng s to thin trong rng bma qu quy ph. Ma qu hin ra hnh tng kinh s v to ra nhngm thanh khng khip e do cc v Tng. Cc v Tng chy v cu cuPht, Ngi khuyn h quay tr li rng v pht to tm t bi. Cc v

Tng lm theo li Pht v ma qu chng nhng ngng quy ph h mcn quay qua bo v h. Kinh im khng nh rng, ma qu thm chcn pht dn ch ngh ngi ca ch Tng v dn nc m cho h na.Sau ba thng tu tp trong rng, cc v tng u c qu A la hn.

Mt cu chuyn khc c cp trong Thanh Tnh o, c mt vT kheo tn Visakha chun b ri khi mt tu vin nm trong rng to


38/44

lc trn o Tambapanni (thuc Sri Lanka), khi y c mt con qu hinra trc mt v ny khc lc. V T kheo hi: C sao nh ngikhc?. Con qu tha: Bi v Ngi sp i khi y. V T kheo hitip: Vy ta sng y c li lc g cho ngi?. Tha tn gi, lunay Ngi sng y, cc cnh gii siu hnh u c x vi nhau rt hothun. By gi Ngi b ra i, h s gy g tranh chp v mi m cuctr chuyn v b.

V T kheo ni: Nu ta sng y m lm cho cc ngi an lc,ho thun th l iu cn phi lm v v T kheo li, cng ti ni, cui cng Ngi chng n Nit Bn (Nibbna).

Trong mt s cu chuyn thi nay, c mt chuyn xy ra Minin, mt v s gi ni ting tu tp tm t k li mt by ong gin d

tn cng mi ngi xung quanh nh th no, ngoi tr ng ta. T ong bchc ph v l ong bay khp xung quanh t bt c ai chng nhn thy.V s bo mi ngi chy t tn trnh b tn cng, cn l ong th likhng t ng ta ngay c khi ng ta i thng ti t ong tm hiu tisao chng ni gin. Nhiu con ong in tit bay ra khi t nhng vnkhng tn cng v s gi. V s ny thut li cu chuyn trn ytrong mt bui ging php khuyn khch mi ngi tu tp tm t.

Cng trong mt dp c mt Min in, ti chng kin mt v sang ng cng vi cc v s khc ch ting cng bo gi cm ng. Lc

ny, v s ang hnh php thin qun tm t cao v pht to tm t,bt ng mt con chim s bay v hng ng ta, u trn vai ngh giy lttrc khi bay i.

Qua nhng cu chuyn trn, hnh gi c th nhn c hiu quca tm t, khng nn l l xem thng php tu tp ny.

-6- c ch Thin, qu, thn bo v

Khi hnh gi c ch Thin, qu, thn qu mn, th h s h tr

cho hnh gi. Th d nh trng hp k trn. Cc v Tng ang tothin trong rng b ma qu quy ph v sau khi chinh phc ma qubng cch pht to tm t, th ma qu quay sang bo v, h tr cc vTng c an ton trong ba thng tu tp rng. Vic tu tp khng gptr ngi no t hn cng l mt yu t gp phn vo s c qu A lahn vo cui thi hn 3 thng.


39/44

Thi nay, nu ch Thin, qu, thn chiu c bo v chng ta, c llc no chng ta cng thot him nguy mt cch k l, huyn b. Lng nhin, s h tr ti u dnh cho chng ta phi trong l chntht v thin tm. Nu ta lm iu thin, th thc s khng c iu g lo s, bi v nghip thin chc chn s dn ti qu thin. Chng ta cngthng nghe ni chnh php h tr nhng ai kho gi gn chnh php.Do vy, nu chng ta sng ph hp vi chnh php, chnh php s bov chng ta, v qu thc y l s bo v hu hiu nht.

Th nn, ngi tu tp tm t v chnh php c h tr an lnh.y l s bo v ch thc chng ta nn hng ti thay v eo ui bangi v ch thut t o m hiu qu bt ng. c Pht khng ch tmn nhng s tu tp da vo ba ngi ch thut nh th v Ngi bc bthng thng bt c iu g lin quan n chng.

-7-La, c dc v hung kh khng th hm hi

Bn Thanh Tnh o c cp n hai trng hp xy ra vo thii ca c Pht. Trng hp th nht ca mt ngi n c s m otn l Uttara b mt ngi n b khc ganh t du si bng lnngi nhng khng h hn g nh th du si ch l nc lnh ivi Uttra.

Trng hp th hai l ch iu 7 tui tn Sankicca b ao kimchm m khng b thng. B cp mun git ch iu t thn linh,nhng khi chm ch iu, ao kim u bt ra khng h hn g. Cmthy k diu v s hi, bn cp qu phc di chn Sankicca van xintha ti v xin quy y theo chnh php.

Cng c mt cu chuyn v mt con b ci ang cho con b sa thb g th sn phng lao vo mnh, ngn lao bt khi mnh b nh scmnh thc gic tnh thng ginh cho b con. Tnh thng bi mnmnh m bit bao!

V vn c dc, v s ph 70 tui ca ti c ln k li nhiukinh nghim bn thn Ngi. Ngi tu tp tm t lc nh v khi l Tngsinh, c ln Ngi b vy c c c m phi. l lc Ngi c gng cul c ra khi ci ao ang cn nc, bt ng c mt con c vng vy lmNgi b thng. Bn tay chy mu nhng Ngi khng cm thy au vkhng c cm gic g b nhim c.


40/44

Mt ln khc, khi Ngi ang c gng cu con ch b ri xungging nc, Ngi xoay x ko con ch ln gn ming ging v th tayvo li ra th b n cn. R rng l con ch hong s c bm gi vobt c ci g m n c th nn dng hm rng cn cht vo bn taym ch thc s ko n ra ngoi. Tuy nhin, s ph vn tip tc ko conch ln. Ngi cho bit l khng cm thy au v khng cm gic b ncc mc d vt thng vn nm trn bn tay.

Th nn, d i khi ta s b cn, tm t ca ta vn bo v ta thotkhi au n hoc hiu lc ca c t.

-8- D nh tm

Tm ca ngi an tr trong tnh thng bi mn nhanh chng c

an nh, khng l chm chp. Nguyn nhn l thin qun gip tmd tp trung v thanh tnh ho, nht tm v nh, v th thi quen langthang v nh hng v tr nn ri lon ca tm b tc mt. iu nya n kt qu l s nh tm c vng chc hn d ta lm bt cvic g. i vi thin qun, ng nhin s nh tm cng lc cng ddng hn khi ta tu tp u n.

-9- Nt mt ti sng

Hnh gi s c nt mt ti sng v y l nt mt pht sinh t tm

lng. iu ny c bc l qua s im tnh, thanh thn v trong sngca hnh gi. Ngi tu tp tm t khng cn ti m phm. Nt p catm t l t nhin trong khi v p nh thm m l gi to. D choc trang im thm m cch my i na cng khng che khut cnt xu xa gh tm nu tnh tnh cc cn d cu knh hoc khi sn hnbc pht. y l l do ti sao c Pht khng nh rng trong tt c mihng thm ngt, nh n hng v li, th hng c hnh bay xanht ng thi c th bay ngc gi, khng ging nh nhng hng hoabnh thng.

Th nn, ai cm nhn c gi tr ca nt p ch thc, nt ppht xut t tm lng, ngi nn trau di tnh thng bi mn vsng c hnh. D cho din mo khng thanh t, kiu dim i na, thngi vn c c nt mt trong sng v thanh thn khin cho mingi yu mn, quyn luyn.

-10- Cht thanh thn


41/44

Mt ngy no , chng ta u phi cht, th nhng chng ta sngnh th mnh s sng hoi khng bao gi cht. Lc sng khng thamluyn, th lc cht ra i nh nhng thanh thn. Sng khng tham luynl sng cao thng, lim chnh v o c. Cht nh nhng thanh thnl cht trong s bnh thn, chnh nim khng s hi, luyn tic, khngau kh, su thng. Ngi tu tp tm t sng bng tri tim trn ytnh thng dnh cho chng sanh tc l sng khng tham luyn, sngmt cuc sng o c, ly tnh thng lm sc sng cho chnh mnh vtnh thng ny biu l qua li ni, hnh ng.

Lc ti gi lm chung, ngi ny sn sng, an tnh v bnh thn.Khi hi tng li sut qung i mnh, ngi ny khng c g hi tic v sng mt cuc i tnh thng v o c. Th nn, trong bnThanh Tnh o hhng nh rng ngi ny qua i nh nhng thanh

thn nh mt gic ng.

Pht gio dy chng ta cht an lnh thanh thn l iu quan trngbi v s th bo kip sau tu thuc vo t tng, suy ngh sau cng cata vo giy pht lm chung. Nu ta qua i vi nim tng bt thin, cnghip, ta s c s ti sanh tng ng - vi nim tng tt lnh, thinnghip, ta c mt kip sau tt p. Cht vi nim tng an tr ni tmt c ngha l ta m bo mt s mnh ti sanh tt p, thun li - mty bo m ta c th tip tc c gng t n Nit bn ti hu - on dittt c kh lu.

-11- Nu khng chng c qu A la hn, s c ti sanh vo ci PhmThin sau khi cht

Th nn, ngi tu tp tm t kin tr v t c mc thintrong ci th gian, chc chn s c ti sanh trong ci tri PhmThin. y l ci tri tt p, chng sanh ci ny sc tng ho, sngan lc khng phin no au kh. L ng nhin, nu hnh gi chngc qu A la hn ngay trong i ny, thc l mt iu tt nht khng gbng. Qu A la hn l s chng c Nit bn ti hu, khng cn tisanh, chm dt sinh t, dit tn kh. Tuy nhin, mun chng qu A lahn, hnh gi phi tu tp tu qun (vipassan), do vy chng ti cp lc u l cn phi cn bng gia s tu tp qun tm t v tuqun. Thm ch tu tp tu qun cng cha chc chng qu A la hnngay trong mt i kip m phi nhiu i kip mi c th t c.D vy, hnh gi vn phi c gng ht sc v c c tri kin do nhng


42/44

cng hnh vin mn t nhiu i trc khin cho hnh gi c th tu tpvin mn trong i ny. Cui cng, trong kinh i Nim X (MahSatipathna sutta), c Pht m bo rng ngi tu tp php qunchnh nim c th c qu A la hn trong vng t 7 ngy n 7 nm;nu khng c c A la hn s chng c qu Bt lai (Anagamiship)v nhng qu v thp khc ca Thnh v. Tuy nhin, vi s h tr caphp qun tm t, cho d khng c c qu v Thnh no th nginy chc chn s c s ti sanh tt p vo cnh gii thun li tiptc tu tp chng c qu v A la hn.

---o0o---

Hn ch sn hn, tri rng tnh thng

n y l kt thc phn lun ging v Hn ch sn hn, tri rngtnh thng. Chng ti ging gii nhiu v nhng tai hi ca snhn v phng php kim sot n bng chnh nim v qun chiu sngsut. Chng ti trnh by php qun tm t, chng hn nh quntnh thng bi mn, dng n lm v kh i tr sn hn. Chng ticng i su vo chi tit v nhiu iu li lc m hnh gi c c nh tutp tm t . Chng ti hy vng c gi sau khi hiu r s o dng nhiuphng php v tu tp php ta tnh thng bi mn. Con ngthmnhp l nn tng cc php v chng ti tin rng ai c gng s khng thtvng. Ni cho ng hn, h s hi lng khi thy trng thi tinh thn ca

mnh ci thin v qua nhng phn ng ca tm thc i vi cuc sng,h s c s kim sot hu hiu hn.

Sau cng, tt c chng ta cn sng tnh gic bng tnh thng vlng bi mn. Chng ta cn phi lm nhng g mnh c th lm c chong loi bng tr tu sng sut v lng t bi. Chng ta khi s bngcch to cho mnh mt bn cht v thi thch hp a ta n tr tuv bi mn. Khi khng cn c lm hi ai, th kh lng m chng ta nigin c; ni ta ch cn s im tnh v thanh thn, ta c kh nngnh gi mi tnh hung mt cch bnh tnh, i ph bng s sng sut.Chng ta s sng an lnh v hnh phc. Kt qu l khi sn hn ri rngch cn li tr tu v lng bi mn lo li mi hnh ng chng ta, chngta s t ti s an tr hnh phc hin tin, t y v sau khng cn olai vi cuc sng trc y na. iu ny c ngha l on dit au kh,chm dt chui di lang thang trong vng lun hi sinh t, t thn nyqua thn khc, t au kh ny n au kh khc. ng vy, khi ta t


43/44

ti vin mn tr tu v t bi, vng sinh t s dng li, v nh c Phtqu quyt, chng ta n Nit bn. C th chng ta khng bit chnhxc Nit bn l g nhng c Pht m bo r vi chng ta rng trngthi Nit bn, tt c mi au kh b on dit, ch c nim an lc thanhthn chn thc gi tr. Thng tin y hy vng ny mi gi chng tarng, Nit bn c th t c trong i ny v a n s chm dtlun hi. Tt c Pht t u c th t n mc tiu ti hu ca mnh lNit bn v vi nhng ai cn hoi nghi v chnh mnh, chng ti xin nirng h khng mt mt gi khi ro bc trn con ng tnh thng vtr tu m c Pht dm qua v t xc minh li dy ca ng os.

Nguyn tt c chng sanh tu tp tnh thng v tr tu vin mn,on dit au kh v chng c Nit bn, hnh phc ti thng.

---o0o---

Li bt

Ngn ni k diu

Khi no bn bc tc, gin d, hy bt ng! Ngay ti ! ng cng! ng lm g c! ng ni g- d ch mt li. Hy yn lng v btng hon ton. Tuyt i khng bit g n k hoc s vic khin bn

ni gin. Ri n tm thc v ci lng mnh, theo di trng thicng thng, s xit cht, cn au n, s bp nght tnh cm v cmgic. Sau ch cng nhiu hn v nhn thy cn sn hn nh liuthuc c, du xung v tan bin.

Nu khng thnh cng, hy gi tm hn bn bay vt ln cao, xuynqua nhng m my v p xung ni tr ng trn ni cao m bn athch, gia s xoa du ca rng xanh, cy l, nhng lm hoa - nhngcy t cu xanh l d thng, nhng o hng mu trng mm mi,hoc mu rc hay mu vng, tt c mu sc bn a chung. Hy ht

th hng hoa d chu v khng kh trong lnh ca min ni v nghegiai iu du dng ca con sui trn ni cao Hy bc xung dngnc ti mt, tm di ln nc k diu ca ngn thc tun trn mi Hy nhn nhng con c nh tung tng bi li vui v trong nc,by bm di chuyn nh nhng gia nhng cy hoa sng Hy lngnghe ting ch ku v ting chim ht ni ngh mt ca tm hn bn


44/44

trn ngn ni k diu tht l xinh xn v m cng, khin cho bn qunht s i (Chn tht, cn Nit bn, y l Cc lc!).

Sau , nhn li k hi ny bn tc gin v bn mm ci. Hynhn xem cn gin ca bn tan bin nh th no ging nh n tanlong dn trong khng kh mong manh. Sau khi tm trong dng ncmt d chu trn ngn ni k du, ht th khng kh trong lnh, phimnh di nh nng rc r thn k, lm sao bn cn c th tc gin k c na ch?

---o0o---Ht

Documents

Han Che San Han Trai Rong Tinh Thuong - TK VISUDDHACARA - Minh Tam Dich